การเสริมพลังด้านกฎหมายของคนจน: ชนเผ่าพื้นเมืองใน ประเทศไทย นาเสนอโดย ชูพินิจ เกษมณี KPI CONGRESS12 4-6 November 2010 kpi.ac.th
Mar 24, 2016
การเสรมพลงดานกฎหมายของคนจน: ชนเผาพนเมองใน
ประเทศไทย
น าเสนอโดย
ชพนจ เกษมณ
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
ภมหลงของการศกษา
• จากผลการศกษา “Making the Law Work for Everyone” โดย คณะกรรมมาธการวาดวยการเสรมพลงทางกฎหมายของคนจน ในป พ.ศ. 2551
• สรปวา ความยากจนเปนสภาวะทถกสรางขนทางสงคม โดยคนจนถกท าใหขาดสทธและโอกาสเขาถงสงตาง ๆ ทคนอนเขาถงได
• เพอใหโอกาสและความคมครองแกคนจน ไดเสนอยทธศาสตรหลกสดาน ดงน: 1) การเขาถงความยตธรรมและขอบงคบของกฎหมาย; 2) สทธในทรพยสน; 3) สทธแรงงาน; และ 4) สทธทางธรกจ
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
เงอนไขในการเสรมพลงทางกฎหมาย เสาหลกของการเสรมพลงทาง กม.
การเปล
ยนแปล
งเป นร
ะบบ
เปาประสงคของการเสรมพลงทาง กม.
อตลกษณและสถานะทางกฎหมายใน านะพลเมอง
อตลกษณและสถานะทางกฎหมายใน านะผครองทรพยสน
อตลกษณ
อตลกษณและสถานะทางกฎหมายใน านะแรงงาน/อตลกษณและสถานะทางกฎหมายใน านะนกธรกจ
ขอสนเทศและ
การศกษา
ปาก
เสยง
องคกรและ
ตวแทน
ขอบงคบของกม. และการเขาถงความยตธรรม
สทธในทรพยสน
สทธ
สทธแรงงาน
สทธธรกจ
เขาถงความยตธรรม
เขาถงทรพยสน
การเขาถง
เขาถงงานทด
เขาถงตลาด
โอกาส คมครอง
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
ขอบเขตความหมายของ Indigenous People ในระบบ UN
• IP ผกพนกบอาณาเขตบรรพบรษทมลกษณะเฉพาะทางภมศาสตร
• พวกเขายงคงสถาบนทางสงคม เศรษ กจ และการเมองในอาณาเขตของตน
• มงรกษาวฒนธรรม ภมศาสตร และสถาบนของตน
• ระบตนเองวาเปนชนพนเมองหรอชนเผา
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
การเขาถงความยตธรรมและขอบงคบของกฎหมาย
• กรณตวอยางดานสถานะบคคล
การถอนสญชาตชาวบานในเขต อ. แมอาย จ. เชยงใหม จ านวน 1,243 คน (5 กพ. 2545) โดยไมมขนตอนตรวจสอบทรอบคอบ และเมอคนสญชาตตามค าสงศาล ไมมการเยยวยาความเสยหาย
การจบกมผดตวอนเนองมาจากปญหาเอกสารแสดงตวบคคล
สถานศกษาไมรบผไมมทะเบยนบคคลเขาเรยน
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
• การเขาสกระบวนการยตธรรมของนางนาแส ยาปา ทสะทอนปญหาตงแตขนตอนการเขาตรวจคน จบกม การเตรยมหลก านปรกปร า การประกนตว ไปจนถงความดอยในการใชภาษาไทยของผตองหา
• ผลอนเกดจากนโยบายปราบปรามยาเสพตด: ในชวงด าเนนงานตามนโยบาย (กพ. – เมย. 2546) มผเสยชวตจากคดฆาตกรรม 2,873 คน โดยไมมการตรวจสอบ รวมทงกรณทชนเผาพนเมองถกเจาหนาทจบแลวทบต ชอตไฟฟา และขงในหลมดน
การเขาถงความยตธรรมและขอบงคบของกฎหมาย (ตอ)
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
สทธในทรพยสน• สทธในทดนและอาณาเขตบรรพบรษ:
การบงคบอพยพโยกยาย
การละเมดสทธในทดนท ากนตามประเพณ และการคกคามระบบการท าไรบนพนทสง
การถกจบกมในขอหาเกยวกบกฎหมายปาไม
• พนธกรณทางกฎหมายทเกยวของ: อนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ (CBD); ร ธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย 2550 (มาตรา 66, 67, 85); กรอบอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงภมอากาศ
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
สทธในทรพยสน (ตอ)• พรบ. ปาไม 2484; พรบ. อทยานแหงชาต 2504; พรบ. ปาสงวนแหงชาต
2507; พรบ. สงวนและคมครองสตวปา 2535 ไมสอดคลองกบร ธรรมนญ และอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพKPI CONGRESS12
4-6 November 2010kpi.ac.th
วธใหมในการก าหนดคาเสยหายตอปาไมส าหรบผบกรก
• คาเสยหายจากปรมาณน าทสญหาย 83,021 บาท
• คาเสยหายจากปรมาณดนทสญหาย 30,281 บาท
• คาเสยหายจากอณหภมอากาศทเพม 79,770 บาท
• คาเสยหายจากปย N สญหาย 5,391 บาท
• คาเสยหายจากปย P สญหาย 1,916 บาท
• คาเสยหายจาก ปย K สญหาย 747 บาท
• รวมเปนเงน 201,126 บาท
ทมา: นส. ท ทส 0926/3690 ส านกบรหารพนทอนรกษท 16 ลว. 8 มค. 2550
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
นายวง เพชรยอย ถกฟองบกรกเขตอทยานแหงชาต 13-0-31.25 ไร ศาลพพากษาจ าคก 1 ป ปรบ 20,000 บาท โทษจ าคกใหรอลงอาญา 2 ป โจทกฟองแพงเรยกคาเสยหาย 2,540,963.16 บาท
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
ปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดทประเทศตางๆ
ปลอยขนสชนบรรยากาศในแตละป (ลานตน)ทมา : World Resources 2005
1. สหรฐอเมรกา ๕,๗๖๒2. จน ๓,๔๗๔3. รสเซย ๑,๕๔๐4. ญปน ๑,๒๒๕5. อนเดย ๑,๐๐๘6. องกฤษ ๕๕๘7. ออสเตรเลย ๓๓๒8. ไทย ๑๗๒9. มาเลเซย ๑๒๔10. ลาว ๐.๔
ใครท ำใหโลกรอนมำกทสด
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
สทธแรงงาน
• ผลการศกษาในชวงปลายป 2540 ถงตนป 2541 ในกลมเยาวชนชาวเขาทเขามาหางานท าในตวเมองเชยงใหม ในสถานบรการน ามน งานกอสราง และในสถานเรงรมณ สวนใหญมรายไดประมาณ 3,000 บาทตอเดอน อาชพบางประเภทบบใหเยาวชนตองคาประเวณ
• การเปนแรงงานของชนเผาพนเมองไรสญชาต กลบมสถานภาพล าบากกวาแรงงานตางดาวทขนทะเบยน
• กรณชาวกะยน(กะเหรยงคอยาว)ทถกใชเปนเครองหารายไดจากการทองเทยวในจงหวดแมฮองสอน
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
สทธทางธรกจ• กรณการคาผาใยกญชง: ชนเผาพเมองตองหอบหวสนคาเดนเรขายอยใน
เมองและถกขบไลโดยแมคาทองถน กญชงถอเปนพชเสพตดผดกฎหมาย การตองสงน าเขาสนคาจากประเทศเพอนบาน
• ปญหาทรพยสนทางปญญาของสนคาทางวฒนธรรมKPI CONGRESS12
4-6 November 2010kpi.ac.th
ขอเสนอแนะในดานกฎหมายเพอบรรเทาปญหาความยากจน• ปรบปรงกฎหมายทเกยวกบปาไมใหสอดคลองกบเจตนารมณของร ธรรมนญ
แหงราชอาณาจกรไทย 2550 และอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ"
• พฒนากฎหมายวาดวย “โฉนดชมชน” “ปาชมชน” และ “การคมครองมรดกทางวฒนธรรมตามประเพณ
• กระทรวงยตธรรมเปนเจาภาพศกษาแนวคด “พหนยมนตธรรม” (Legal Pluralism)
• การปรบปรงกฎหมาย/บญญตกฎหมายใหมควรจดใหม “ประชาพจารณ” โดยเฉพาะจากผทอาจไดรบผลของกฎหมายนน
• จดใหมหนวยงานรบผดชอบในการเผยแพรกฎหมายใหม โดยเนนกลมทอาจไดรบผลจากกฎหมายนนเปนเปาหมายหลก
KPI CONGRESS124-6 November 2010
kpi.ac.th
ขอเสนอแนะดานกฎหมาย (ตอ)
• ปรบปรงกฎหมายสญชาตดวยการก าหนดเกณฑส าหรบผอยในประเทศไทยมานาน เมอเขาเกณฑใหสามารถขอมสญชาตไทยไดโดยไมตองอาศยดลยพนจของผทรงอ านาจ
• พฒนากฎหมายวาดวยการคมครองมรดกวฒนธรรมตามประเพณKPI CONGRESS12
4-6 November 2010kpi.ac.th