-
ANGPahayagan ng Partido Komunista ng Pilipinas
Pinapatnubayan ng Marxismo-Leninismo-Maoismo
Edisyong Hi l igaynon
Bol . XLIX No. 22
Nobyembre 21, 2018
www.phi l ippinerevolution. info
Nagpahayag sang pagkaalarma sini lang si Rodrigo Duterte sangGRP
sa posibilidad na maglupok ang armadong inaway sa tungasang US kag
China sa South China Sea (SCS). Kuno, “uyat na”sang China ang
nasambit nga kadagatan kag nagasulsol lang sangkontra-aksyon sini
ang mga ginahiwat nga “military drill" sang US. Ma-gaantus kuno ang
Pilipinas pananglitan mag-igrab ang gera sa lugar.
Daw nagapanghugas sang ka-mot si Duterte sa nagadaku ngatensyon
militar sa SCS. Sa ka-matuoran, daku ang salabton niDuterte sa
sitwasyon sa SCS sa du-ha-ka-sulab nga pagtraidor niya sapungsodnon
nga kahilwayan sangPilipinas nga nagahatag-dalan samilitarisasyon o
pagpabaskog sapresensya kag pwersa militar lunsaysang US kag China
sa kadagatannga ini.
Ginaantus sang pumuluyong Pi-lipino ang mahuyang nga
polisiya
Ginaipit ni Duterte angPilipinas sa nagabangguanaynga
imperyalistang bato
EDITORYAL
pangluwas ni Duterte kag pagba-libad niya nga itib-ong ang
ka-hilwayan sang pungsod sa nag-kalainlain nga aspeto. Manggadkag
pungsodnon nga kahilwayannga Pilipinhon ang kabaylo sangpumuluyong
Pilipino sa pagluibnga ini ni Duterte nga labingnagpabaskog sang
gahum kagimperyalistang dominasyon.
Sa isa ka bahin, lubos na ngaginpanghatag ni Duterte sa Chinaang
manggad kag kinamatarung
39 kaswaltisa mga aksyongmilitar ng BHBNAGLAB-OT SA 23 ANG
na-patay kag unom ang napilasansa kubay sang Armed Forcesof the
Philippines (AFP) saginlunsar nga mga aksyongmilitar sang Bagong
HukbongBayan (BHB) sa Bukidnon,Iloilo, North Samar at Cama-rines
Sur sining Nobyembre.
Bukidnon. Napulo angnapilasan kag 13 ang napataysa lima ka
aksyon militar sangBHB-Bukidnon halin No-byembre 10 tubtub 16.
Ginlambatan sang isa kayunit sang BHB-Bukidnon angmga tropa sang
65th IB salindero sang prubinsya kag Pi-nilayan, Tagoloan 2, Lanao
delSur sadtong Nobyembre 16.Ang mga tropa riimporsmentsa kaupod
nila nga nagaope-rasyon na sa lugar.
"39 kaswalti...," sundan sa pahina 5"Ginaipit...," sundan sa
pahina 2
-
Nobyembre 21 , 2018 ANG BAYAN2
Ang Ang Bayan ginabantala duha ka bes kada bulan
sang Komite Sentral sang Partido Komunista ng Pi l ipinas
Bol . XLIX No. . 22 | Nobyembre 21, 2018
Kaundan
Ang Ang Bayan ginabantala sa
lenggwahe nga Pi l ipino, Bisaya,
I loko, Hi l igaynon, Waray kag Ingles.
Nagabaton ang Ang Bayan sang
mga kontribusyon sa porma sang
mga artikulo kag bal ita. Ginabuyok
man ang mga bumalasa nga
magpaabot sang mga saway kag
rekomendasyon sa ikauswag sang
aton pahayagan.
ANG
instagram.com/sine.proletaryo
@prwc_info
fb.com/groups/prwcnewsroom
[email protected]
Editoryal: Ginaipit ni Duterte angPilipinas sa nagabangguanaynga
imperyalistang bato 139 kaswalti sa AFP 1Pagkolonya sang China sa
Pilipinas 4Protesta sang pagbisita ni Xi Jinping 4Kontra-atake sang
BHB sa Zamboanga 5Pagpanday sang Partido sa Regata 6Imelda,
ginhusgahan pero hilway pa rin 8Intl Student Day, gindumdum
7Masaker sang HLI, wala pang hustisya 8Kababainhan kontra endo sang
SM 8Konsultant sang NDFP, ginaresto 9Nagaigitng nga pasismo sa Cebu
9Teror sg disimpormasyon sang Negros 10Gidampigan sg dagkung midya
11Kapitalistang midya 12Maguindanao masaker, gindumdum 13Protesta
sang France 13
sang pungsod sa SCS. Sa nagligadnga duha ka tuig, ginpahigad
niyaang soberanya sang Pilipinas saSpratly Islands sang wala siya
ma-glihok samtang ang China nagrekla-masyon sang halos 1,300
ektaryangduta kag nagtukod sang nagka-lainlain nga pasilidad didto.
Pila kalibo nga ektaryang mga bahura kagpangisdaan ang
ginpatuyangan samga konstruksyon nga ini.
Ginlukot ni Duterte ang 2015nga desisyon sang internasyunalnga
korte nga Arbitral Tribunal nganagsiling ang Spratly
Islands,Scarborough Shoals kag iban pangparte sang SCS kabahin sang
exclu-sive economic zone kag extendedcontinental shelf sang
Pilipinas saidalum sang UN Convention on theLaw of the Seas.
Naghimo si Du-terte sang wala-basehan nga ka-hadlok nga “indi
makasarang ma-kiggera sang Pilipinas sa China”wala sapayan nga indi
lang pagpa-kiggera ang paagi sang pag-tindogsa kinamatarung sang
pungsod.
Sa pagbalibad ni Duterte ngaitib-ong ang amo nga desisyon,
wa-
la sablag nga ginhimo sang Chinaang pagtukod sini sang base
militarsa Spratly Islands sa katuyuan ngapabakuron ang presensya
militarsini sa lugar kontra sa US. Lakip sagintukod sang China ang
isa ka10,000 piye nga hulugpaan, mgadulungkaan kag iban pang
pasili-dad. Padayon nga ginbalabagan angmga mangingisda nga
Pilipino sangmga coast guard sang China ngadaw ginapanag-iyahan
nila ang ka-dagatan nga sakup sang Pilipinas.Ang pagpabaskog sang
pwersa mi-litar sang China sa SCS nagatuyonga abangan ang presensya
militarsang US diri kag bantayan ang dakunga manggad nga nakatipon
saidalum sang kadagatan.
Daw mabuot nga karnero angugali-ulipon ni Duterte nga
indimakahibalo magmulay sa atubangsini. Hayagan nga pagyaob
sanggindeklarar niya sini lang sa China:“Ara kamo, kamo ang may
uyat,sakup ninyo, hambalon ninyo saamon kon iin kami maagi kag
anoang dapat namon himuon.” Labawnga malahuluya ang amo nga
ugali-ulipon ni Duterte. Wala siya sang
ginatindugan nga pungsodnon ngaintegridad.
Wala sang iban nga tuyo angwala’y huya nga pagyaob
kagpagsurender ni Duterte sa Chinakundi ang mag-amag sang dakunga
pautang para pondohan angiya ambisyosong programa ngaBuild, Build,
Build. Ang pag-abot niPresident Xi Jinping sang China saPilipinas
sining Nobyembre amoang okasyon para pirmahan angkontrata sa
“tingub nga eksplora-syon” sa kadagatan nga sakup sangPilipinas,
bisan ginsiling nga kontraini sa 1987 konstitusyon nga naga-hatag
sang amo nga eksklusibongkinamatarung sa estado.
Kwestyunable man angginsudlan nga kasugtanan sadtong2005 nga
Joint Marine SeismicUndertaking (JMSU) ngaginpondohan pangunahon
sangChina nga naghibalo sa nakatiponnga resorsa sa masobra 142,
886-kilometro kwadrado nga kadagatan(halos katunga ang kadakuon
sakadutaan sang Pilipinas). Nataposang pagtuon sadtong 2007 peroang
resulta eksklusibong uyat sangChina. Ginatantya sang China
ngasarang maglab-ot sa $60 trilyonang kantidad sang nakatipon
ngalangis, natural gas kag mga mineralsa idalum sang kadagatan
sangSCS. Sa ngalan sang “eksplora-syon,” gusto sang China nga
hibal-on kon pwede umpisahan ang ko-mersyal nga operasyon para
mina-hon ang manggad nga ini.
Kapares nga ginpaon sang Chi-na sadtong 2004 ang $904
milyongpautang kay Arroyo para pirmahanang JMSU, ginapaon subong
sangChina ang pila ka bilyong dolyarnga pautang para kay Duterte
lakipang proyektong riles, mga karsadakag iban pa para pirmahan ang
ka-sugtanan nga “joint exploration”nga gusto sang China nga
nagaki-lala soberanya sini sa lugar. Ka-baylo sang pila ka bilyong
pautangnga ini, pabor si Duterte nga ihatagsa China indi lang ang
pila ka tri-lyong dolyar nga manggad dagat,kundi pati ang soberanya
sang
"Iniipit...," mula sa pahina 1
-
ANG BAYAN Nobyembre 21 , 2018 3
pungsod. Sa pagkadalok ni Dutertesa mataas nga interes nga
pautangsang China, indi malayo nga manginulipon sang utang ang
Pilipinas.
Sa pihak nga bahin, wala’y huyaman ang pag-ikog-ikog ni Duterte
saimperyalismong US. Ginkastigo niyaang ginahimo nga ehersisyo
nabalsang US sa SCS nga nagarisgo sangpag-igrab sang komprontasyon
saChina, pero sugot man siya nga ga-miton ang Pilipinas bilang
dulung-kaan militar sang mga barko de-ge-ra sang US. Ang Pilipinas
amo angnagaserbi nga base sang US para sapaglunsar sini sang
ginatawag“freedom of navigation operations”para kuno pat-uron ang
kahilwayansa paglayag pero para lang ipamilitang presensya kag
poder sang US saSouth China Sea.
Ano man nga oras, ginagamitman sang militar sang US ang
mgahulugpaan kag iban pang pasilidadsa Pilipinas para sa pagtipon
sangmga kagamitan kag para himuonnga palahuwayan kag kalingawansang
mga tropang Amerikano.
Sa idalum ni Duterte, padamunga padamu ang ginahimo ngatingub
nga paghanas kag mga wargame.
Wala unod ang ginsiling ni Du-terte nga indi siya magpasugot
ngamagtipon sang mga kagamitang mi-litar ang mga dumuluong sa
Pala-wan. Ang matuod, madugay na ngaginagamit sang militar sang US
angbase nabal sa Ulungan nga ginpada-ku nila sadtong 2014 para
magamitnga dulungkaan kag istakan sa ida-lum sang EDCA. Ang
kahabaan sangPalawan ginagamit man sang USpara magtukod sang mga
istasyonsang radar para mag-espiya sa ka-dagatan sang Pilipinas. Sa
ngalansang pagtipon sang mga kagamitanpara sa “humanitarian and
disasterresponse” o pag-atubang sa mgakalamidad, nagtukod man sang
pa-silidad ang US sa Pampanga agudgamiton sang pwersang militar
nito.Indi magnubo sa lima ka kamposang AFP sa bilog nga pungsod
angginagamit sang US para tukuronang mga pasilidad sini.
Padayon nga ginapabaskog sangUS ang dominasyon sini sa
Pilipinaspaagi sang pagpahugot sang kontrolsini sa AFP. Suno sa US,
may ara ininga 200-300 adbayser sa AFP ngapermanente nga
nakaistasyon saPilipinas. Sila ang nagahatag sangmga paghanas kag
nagadirehersang pila ka operasyon sang AFP.Sige-sige ang paghatag
sang USsang ayuda militar sa AFP, lakip angmga drone, helikopter,
mga baril,bala kag iban pang hinganiban ngaginagamit sa mga
operasyon sangarmado nga pagtapna sa idalumsang Oplan
Kapayapaan.
Sige-sige ang paghatag-atensyon sang US sa paghatag ayu-da sa
Marawi agud palig-unon angpresensya militar sang US saMindanao. Sa
sugyot sang US,gindeklarar ni Duterte nga “terori-sta” ang PKP kag
BHB agud maga-mit nga dahilan para sa pagtukodsang US sang
Operation Pacific Ea-gle-Philippines bilang isa ka
“anti-teroristang agresyon” sang US ngaamo ang plataporma subong
sangpagpasilabot militar sang US sapungsod. Sa pagpalawig sang
layimilitar sa Mindanao, labi man nganapasbakog ang inisyatiba sang
USpaagi sang pagpataw sang absolutonga gahum sang AFP.
Madugay na nga ginagamit sangUS ang Pilipinas bilang
instrumentopara sa hegemonismo sini. Ginaga-mit ang pungsod bilang
basepagpangger sa sini sa Korea,Vietnam, Iran, Afghanistan kagiban
pang pungsod. Bangud diri,permi man ini nga target sang mgakaribal
kag kaaway sang US halin pasadtong dekada 1930.
Sa idalum ni Duterte, padayonnga ginagamit ang Pilipinas
bilangisa sa instrumento para sa estrare-hikong interes militar
sang US saAsia. Ginagamit sini subong angpungsod bilang base para
balaba-gan ang paglakas sang militar sangChina, magpasiklab kag
ipabilin angpresensya militar sini sa South Chi-na Sea para
siguruhon nga kontro-lado sini ang paglapos diri sang ne-gosyo.
Sa idalum ni Duterte, padayonnga wala sang matuod ngapungsodnon
nga kahilwayan kagnagakaugalingon nga ekonomya angPilipinas.
Nagapabilin nga malako-lonya ini sang imperyalismong USnga siya
dominante nga gahumpangpulitika kag pangmilitar sapungsod. Wala
unod ang gindekla-rar ni Duterte nga “independyentenga polisiya
pangluwas”.
Sa atubang sang nagalala ngakrisis sang pangkalibutanon nga
si-stemang kapitalista kag nagadakunga paghangkat sang China sa
ka-gamhanan sang US, ang Pilipinasmangin instrumento kag target
sanglunsay imperyalistang gahum.Bangud sa pagkasunud-sunuran
niDuterte sa US kag China, indimagdugay nga maipit ang Pilipinassa
tuga sang nagabanggaan ngaimperyalistang bato.
Malikawan lang ang amo ngahitabo kon mabaskog nga iinsistersang
bilog nga pumuluyong Pilipinoang pagtib-ong sa pungsodnon
ngakahilwayan kag mapag-on nga isu-long ang polisiya sang
kalinungankag di pagdampig sa anuman ngaimperyalistang
nagabanggianay.Dapat iduso sang pumuluyo ang so-beranya sang
pungsod sa SCS kagiduso ang demilitarisasyon sini,lunsay ang
pagbungkag sang basemilitar sang China kag pagpalayassang mga
barkong US sa kadagatannga sakup sang Pilipinas.
Kadungan sini, dapat iduso sangpumuluyo ang pagtib-ong sang
ka-hilwayan sa ekonomya nga ginabug-os sang pagpasulong sang
tunaynga reporma sa duta kagpungsodnon nga industriyalisasyon.Ang
pagtib-ong sa pungsodnon ngakahilwayan epektibo nga matigayonlang
kon may kahilwayan sa ekono-mya kag ikasarang magtindog
sakaugalingon nga tiil, sa isa ka bahin;kag sa pihak nga bahin, ang
ka-hilwayan sa ekonomya madinalag-on lang kon may tunay
ngapungsodnon nga kahilwayan paraitalana ang palaabuton sangpungsod
base sa interes sang pu-muluyo.
-
Nobyembre 21 , 2018 ANG BAYAN4
"39 kaswalti..," mula pahina 1
Pagbisita ni Xi J inping,
ginsug-alaw sang protesta
GINSUG-ALAW SANG PROTESTAsang Pilipinong Nagkakaisa parasa
Soberanya (P1NAS), BagongAlyansang Makabayan kag Ana-kbayan ang
pag-abot ni ChinesePresident Xi Jinping sa Pilipinassadtong
Nobyembre 20. Nag-kadto ang P1NAS sa konsuladosang China para
ipanawagan angpaghalin sang China sa SouthChina Sea kon sa diin
nagahimoini sang reklamasyon kag nagtu-kod sang mga
imprastrukturamilitar. Suno sa grupo, indi ma-bayaran sang bisan
ano ngapautang ang soberanya sangpungsod.
Upod sang protesta ang mgaDumagat halin sa Timog Kata-galugan
nga pamalayas sa ilamga kadutaan dala sang ginatu-kod nga Kaliwa
Dam sa kabukiransang Sierra Madre ngaginpondohan sang China.
Nakig-isa man sang mga mangingisdasang Zambales nga ginaipit
sangmga Chinese coast guard saScarborough Shoals.
Ginapadasig sang Chinaang pagkolonya sa Pilipinas*
Tuyo sang China nga dagsaon ang ekonomya sang Pilipinas sang
sobrangkapital, pasandigon ini sa utang kag ayuda sang China,
ipataw ang mgapolisiyang neoliberal, dambungon kag himuslan ang
kusog-sa-trabaho kag du-nang manggad sang pungsod, kontrolon ang
mga yabing aspeto sang ekonomyakag tubtub panahon nga ipabilin ang
Pilipinas nga tagaluwas sang barato kagmanubo nga dugang-nga-balor
nga hilaw o materyales nga semiproseso kagtaga-angkat sang mga daku
nga kagamitan kag negosyo pangkonsumo.
Matapos nga ini arasa sentro sang imperyali-stang global value
chain (opangkalibutanon nga as-sembly line sang mgakorporayong
multinasyu-nal), ang China madugaynga destinasyon sang mgaeksport
nga hilaw ngamateryales kag mala-ma-nupaktura kag mayor nga
ginaang-katan sang pungsod.
Sa nagligad nga duha ka tuig,madasig nga naghulag ang Chinapara
labing pabaskugon ang pre-sensya pang-ekonomya sini sapungsod. Ang
official developmentassistance o ayuda sang gubyernosang China
nagtimbuok sa $63.5 mi-lyon sadtong nagligad nga tuig, halinsa $1.5
milyon sadtong 2016. Angmga direktang pamuhunan halin saChina mas
madasig nga magdaku kagnaglab-ot sang $1.043 bilyon sa unanga duha
ka tuig ni Duterte, halos85% na sang $1.231 bilyon sa kabilu-gan
nga anum ka tuig sang nagligadnga rehimeng Aquino kag masobrana sa
$825 milyon sa siyam ka tuignga paghari ni Arroyo.
Katuyuan sang China nga pada-sigon ang dominasyon pang-ekono-mya
sa Pilipinas paagi sang pagpa-muhunan sa mga daku nga
proyektopang-imprastruktura para magamitang nagapondo nga kapital
kag maymabaligyaan sang sobra-sobra sininga asero kag semento.
Ginabuyoksini si Duterte sang promisa ngamamuhunan sang $15 bilyon
sa mgaproyektong dam, karsada, dulung-
kaan kag mga riles kagmagahatag sang pau-tang nga tubtub
$9bilyon sa mga maabotnga tuig.
Sa amo pa man,sa kadam-anwala pa na-gatupa ang mga
promisa ngapagsulod sang pondo. Pero nagala-way na ang mga
burukrata kapitali-sta sa daku nga kikbak nga mahimonila ibulsa sa
porma sang ginatawagnga “discoverer’s fee”. Nagaabanggid ang mga
daku nga burgesya-kumprador kag mga kapitalista ngatinawo ni
Duterte nga makatuwangang mga daku nga korporasyongTsino para
makahugakum sang da-lagku nga tubo sa mga proyekto ngamay garantiya
sang estado.
Pagpabilin sang atrasadongekonomya
Sa pang-ekonomiko nga pagko-lonya sa Pilipinas, ginapabilin
sangChina ang pagka-atrasado, agraryokag indi industriyal ang
ekonomyasang Pilipinas, nga madugay na ngaginaharian sang mga
monopolyo-kapitalista sang US kag Japan.
Mangin ulipon sa utang sangChina ang Pilipinas bangud sa
pag-kagumon sini sa utang, luwas pa sapagsandig sa mga utang kag
ayudahalin sa IMF-WB, sa ADB, sa JapanEximBank kag iban pang
nagapau-tang.
Tubtub subong, ang Pilipinasnagapabilin nga malakolonya kag
*Halin sa pahayag sang PKP nga “Pamatukan ang pagpataw sang
imperya-listang gahum sang China sa Pilipinas”, Nobyembre 20,
2018.
kuta militar sang imperyalismongUS, nga subong kaaway sang
Chinasa isa ka gera sa negosyo. Gina-hangkat sang China ang
dominasyonsa ekonomya, pulitika kag militar.
Wala sapayan nga madasig nganagalagas, malayo pa ang China saUS
kag Japan sa halambalanonsangdirekta nga pamuhunan kagpautang sa
Pilipinas. Sa patag sangpamuhunan nga portfolio o pagpa-sulod sang
kapital sa stock marketsang Pilipinas kag iban panginstrumento
pangpinansya, naga-pabilin nga mayor nga ginahalinansang kapital
ang US nga may 43%bahin sa 6% lang sang China.
Ang mga polisiya sa ekonomya,pareho sang pagpataw sang TRAINLaw,
padayon nga ginaimplu-wensyahan sang IMF, sang mgauyat sang US nga
ahensya sa creditrating kag mga grupo pareho sangPartnership for
Growth.
-
ANG BAYAN Nobyembre 21 , 2018 5
Koresponsal halin sa West Mindanao
Mga atake sang AFP,
ginpaslaw sang BHB-Zamboanga
Wala nalingkang, kundi mapag-on nga ginbatuan sang Bagong
HukbongBayan (BHB) kag rebolusyonaryong pumuluyo sa Zamboanga
Peninsulaang sige-sige nga pag-atake sang mga pasistang tropa kag
mga lokal nga espiyasang rehimeng US-Duterte. Ang masunod pila sa
mga kadalag-an nila sa nagligadnga anuman ka bulan (Mayo-Septyembre
2018).
Sadtong Mayo, nagplano ngamaglunsar sang isa ka malaparannga
operasyong militar ang 42nd IBsa Zamboanga del Norte sa maitomnga
tuyo nga dugmukon ang BHB saerya. Pero antes pa man sila
maka-patama sa anuman nga yunit sanghukbong bayan, nag-agum na
inisang kapaslawan sadtong Mayo 18.
Ginkamang sang isa ka yunitsang BHB ang nakapundo nga siks-bay
nga trak sang 42nd IB kagginbutangan sang eksplosibo sa
idalum sini. Nagresulta ang paglu-pok sini sa pito ka suldado
ngapatay kag tatlo nasamaran. Lubosman nga naguba ang
salakyan.Natabo ang insidente isa ka kilo-metro halin sa
hedkwarters sangbatalyon sa banwa sang Kalawit.
Sadtong Mayo 30 nakakumpi-ska sang tatlo ka M16, isa ka
pi-stolang 9mm kag 13 magasin, balakag iban pang gamit halin sa
duhaka pulis sa gintukod sini nga tsek-poynt sa Sityo Tanggupon,
Ba-
rangay Mau-swagon, bayansang Godod.
Maayo nga gintrato sang BHBang duha nga nabihag nga pulisnga
gilayon man nga ginhilway.Bunga sini, nagkomento ang isa kaupisyal
sang pulis nga sala ang iyapaglantaw nga malain nga tawo
Antes sini, duha ka beses ngaginpalukpan sang mga Pulanghangaway
ang mga pasistangsuldado sa nasambit nga baryo konsa diin tatlo ang
napatay kag apatang napilasan. Ang mga aksyon ngaini kasugpon sang
maabtik nga de-pensa nga gintigayon sang BHBbatuk sa reyd sang
nasambit ngayunit nga yunit sang AFP sa pwestosang mga kaupod
sadtong No-byembre 11. Tatlo ka suldado angnapatay kag apat ang
nasamaran sanasambit nga reyd. Isa ka Pulanghangaway ang
namartir.
Samtang, gin-atake sang isapang yunit sang BHB-Bukidnon
angnagaoperasyon nga tropa sang 8thIB sa Barangay Bulonay,
Impasug-ong sadtong Nobyembre 10, alas4:00 sang hapon. May isa ka
sema-na na nga nagaoperasyon ang mgatropa sang 8th IB sa lugar.
Ginare-klamo sang mga residente angperwisyo nga tuga sa ila
kabuhayankag pagpangabuhi.
Panay. Gin-atake sang BHB-Southern Panay (Napoleon Tu-magtang
Command) ang isa ka
patrol base sang 61st IB kag 33rdDivision Reconnaisance Company
saBarangay Igcabugao, Igbaras, Iloi-lo sadtong Nobyembre 12.
Base sa pang-umpisa nga report,apat ka suldado ang napatay.
Paratabunan ang kanilang pagkalutos,nagpalapta sang peke nga balita
angmga suldado kag nangdakup sangmga mangunguma nga siling nilamga
tagasuporta sang BHB. Bangudwala sang basehan, napilitan silanga
buhian ang mga mangungumamakaligad ang isa ka adlaw.
Nagaserbi nga protektor sangkumpanya nga Century Peak
angtactical patrol base halin pa sang2015. Nagaserbi nga gwardya
sangmini-hydro plant sa lugar ang mgasuldado. Ginapamatukan man
sangmga residente sang Igcabugao,Passi kag kaingod nga barangay
angtuyo sang kumpanya nga magmina.
Sa kaangut nga balita, ginpasi-dunggan sang BHB-Southern Panaysi
Casimiro Talaman (Ka Boy) nanapatay nasambit nga inaway saBarangay
Igcabugao. Residentesiya sang Barangay Buloc, Tu-
bungan, Iloilo.Northern Samar. Lima ka
suldado ang napatay samtang ma-damu ang napilasan sa
pagharassang BHB-Northern Samar (RodanteUrtal Command o RUC) batuk
sa na-gaoperasyon ng tropa sang 43rd IBsadtong Nobyembre 6 sa
BarangayCag-amesarog, Lope de Vega.
Bilang balos, ginsuyod ang eryasang masobra 100 pasistang
sulda-do kag nagpalapta sang sala ngaimpormasyon agud
pakagamayonang kadalag-an sang BHB.
Camarines Sur. Gintamyawsang BHB-Bicol (Romulo JalloresRegional
Operations Command) angmga Pulang hangaway sang Cama-rines Sur
(Norben Gruta Command)sa madinalag-on nga ambus sa SityoPatag,
Barangay Mambulo Nuevo,Libmanan sadtong Nobyembre 17,alas 4:30 sang
hapon.
Anum ka pulis nga kabahin sangTask Force Bikolandia ang
napilasansa ambus. Gintukod ang nasambitnga task force para lutuson
angarmado nga rebolusyonaryong ka-hublagan sa rehiyon.
"39 kaswalti..," mula pahina 1
"Zamboanga...," sundan sa pahina 6
"Zamboanga.," mula pahina 4
-
Nobyembre 21 , 2018 ANG BAYAN6
Pagpandaysang Partidosa Regata
Ang artikulo nga iniamot sang mgamyembro sang Partidosa sektor
sang pa-
matan-on sa serye sang Ang Bayan(AB) bahin sa mgatampok nga
inagihan sapagtukod sang sangasang Partido sa nagka-lainlain nga
patag sang re-bolusyong hilikuton. Ginata-wgan sang editoryal istap
sangAB ang iban pang komite sangPartido nga mag-amot sa serye
ngaini paagi sang pagsumiter sang inyotampok nga mga sugilanon.
Isa ka unibersidad sa pungsodnon nga kabisera ang Regata. May
daku ininga populasyon kag malapad ang impluwensya. Isa ini sa
mgaunibersidad kon sa diin madalum nga nakaugat ang Partido
Komunista sangPilipinas bunga sang naabot nga kampanya batuk sa
tiraniya kag ambisyonmangin diktador ni Rodrigo Duterte.
Kakapid sang mahal nga matri-kula nga halos tuig-tuig
nagataaskag nagapabudlay sa mga estu-dyante ang mapiguson nga
mgapolisiya anti-demokratiko sangadministrasyon.
Indi madali maghulag sa sulodsang unibersidad bangud istriktoang
pagsulundan sini kaangut sangpagtukod sang mga organisasyon.Daan na
nga may grupo sang Parti-do sa sulod sang unibersidad perosa sulod
sang malaba nga panahon,nag-agi ini sang mga problema sapagpalapad
kag konsolidasyon.
Natabo ang pagbag-o sa sulodsang eskwelahan matapos mabu-tang sa
poder si Duterte kag ginsu-guran niya ang iya kampanya sapagmigos
nga nagpatay sang linibo-libo kag naghalit sa tuman kadamunga
pumuluyo. Sa sulod sang uni-bersidad, natukod ang malapad
ngapaghiliusa sang mga estudyantebatuk sa mga “gera” ni Duterte,una
batuk sa “gera kontra-droga”,kag sang ulihi batuk sa
“gerakontra-terorismo” nga gintapalan
para ipataw ang layi militar saMindanao kag “todo gera” batuk
sanagabato nga pumuluyo.
Nangin tungtungan sangpagpalapad kag pagpalig-on sangPartido sa
Regata ang paghiliusanga ini. Halin sa malapad ngasentimyento nga
antipasista sa su-lod sang unibersidad, naghimud-osang Partido nga
pukawon ang mgaestudyante sa mas malapad ngahalambalanon kag
problema sangpumuluyong Pilipino agud buyukonsila nga bagtason ang
dalan sangpungsodnon-demokratikong paghi-makas.
Madalum nga nakaugatSa pihak sang relatibo gamay
nga makinarya nga ginsuguran sangRegata, madasig ini nga
nakalatagsa mga estratehikong kolehiyo kagnapamunuan ang paghimakas
sabilog nga unibersidad. Sangkap diriang kagustuhan sang mga
estu-dyante nga magtindog para sa ilamga demokratikong
kinamatarungkag nagpasakup sa pungsodnon nga
ang mga Pulang hangaway sangBHB.
Sadto naman nga Hulyo 23,napaslawan ang 42nd IB kagmga CAFGU nga
salakayon angnagapahuway nga mga Pulanghangaway sa matalon nga
bahinsang Sityo Kulasian, BarangayKulalian, Kalawit. Naunahansang
bantay sang BHB ang na-gasalakay nga kaaway. Pag-katapos sang 30
minutos ngainaway umatras ang mga sulda-do dala ang mga kaswalti.
Pitosa ila ang napatay kag isa angnapilasan.
Sadto naman nga Agosto 21,nahalitan sang BHB ang nagao-perasyon
nga tropa sang 67thIB sa engkwentro sa BarangayDelokot, bayan sang
Godod.
Ginasuyod sadto sang 67thIB ang matalon nga erya salindero sang
Godod kag Kabasa-lan. Bag-o nga abot sadto sa lu-gar ang nasambit
nga yunit kagluyag magpahambog. Sadtongaga sang Agosto 23, gintuyo
nilanga salakayon ang pwesto sangBHB sa lugar. Pero bangud alertona
ang mga Pulang hangaway,maabtik sila nga nakapalupokbatuk sa
nagamaniobra nga kaa-way. Ginpalukpan man nila sangeksplosibo ang
nagasalakay ngatropa.
Naagaw sang kaaway angginkampuhan sang mga Pulanghangaway. Bisan
pa man, lunsayhangin, puno sang kahoy kagwala sang tawo nga mga
bukidlang ang naigo sang gin-uyangnila nga linibo nga bala.
Samtanghilway nga nakaatras ang BHB,lima ka suldado ang
kumpirmadonga patay kag tatlo ang napila-san, lakip ang isa ka
CAFGU.
Gin-ako sang isa ka upisyalsang Philippie Army ang ila
ka-paslawan sa pagsiling, “Ma-swerte subong ang BHB. Ara sasuperyor
sila nga pusisyon, unasila nga nakapalupok samtangkita nagatuyo pa
lang makakuhasang paborable nga pusisyon.”
"Zamboanga...," halin sa pahina 5
-
ANG BAYAN Nobyembre 21 , 2018 7
isyu nga nagaapekto sa ila kag sapumuluyo. Nagtuhaw sa ila
kubayang abante nga elemento nganangin binhi sa labing
pagpalig-onkag pagpalapad sang sanga sangPartido sa sulod sang
eskwelahan.
Wala magduha-duha ang mgaorganisador sang Partido sa sulodsang
Regata nga sagpangon angmainit nga isyu kag paghimakas ma-sa para
pukawon, organisahon kagpahulagon ang masang estudyantesa
nagkalainlain nga paagi.Gintungtungan nila ang mga kahi-gayunan
para ipalapnag ang rebo-lusyonaryo nga pag-analisa sa ka-himtangan
sang sosyedad kagkongkreto nga alternatibo diri, kagmagrekluta sa
tanan nga kahigayu-nan kag pamaagi. Tubtub sa lebelklase
ginatigayon ang pagpaentrasa rebolusyonaryong kahublagan.
Lakip sa mga narekrut sa pana-hon sang isa ka pungsodnon
ngakampanya si Ka Mina. Nagtambongsiya sa isa ka pagguwa sang isa
kapelikula kag diri namuklat sa ma-pintas nga kahimtangan
sangnagkalainlain nga sektor. Gi-layon siya nga gin-imbitar
sadutang nga mga pagtuon.Nangin aktibo siyahan sapagpaathag sang
mainitnga isyu sa sulod kagguwa sang eskwelahan.
Kadungan sini, gi-nhatagan siya sangmaathag nga hilikuton
kagkatungdanan sa organisa-syon kag pulitika. Walamagdugay,
narekrut siya saPartido kag nangin katu-wang sa pagpanday sangsanga
sang Partido sa Re-gata.
Ang amo nga relasyonsang pagpalapad kagmaabtik nga
konsolida-syon ang nangin yabi para madasignga pagpauswag sang mga
kadre sasulod sang unibersidad. Para lab-uton ang pinakadamu nga
estu-dyante, naglangoy ang mgamyembro sang Partido sa malapadnga
kubay sang mga estudyante.Paagi sang husto nga kumbinasyon
sang pagpaandar sang inisyatibakag hugot nga ubay sa pulitika,
na-pamunuan nila ang paghimakassang sektor.
Bisan sa panahon sang baka-syon, sige-sige ang pag-organisasang
mga myembro sang Partido.Ginagamit nila ang panahon ngawala sang
klase para mag-integrarsa mga komunidad sang imol sasyudad,
magrekrut halin sa ila ku-bay, kag maghatag sang mgapagtuon. Sa
eksperensya, nabug-ossa mga hilikuton nga ini ang desi-syon sang
mga myembro sang Parti-do nga maghulag sa guwa sangsektor.
Ang mga bag-o nga katapu gi-layon nga ginahatagan sang pat-udkag
kongkretong hilikuton sa orga-nisasyon. Bangud diri, madasig
nganakapatuhaw sang mga kadre paramamuno sa ginatukod nga
basengmasa sa lebel-unibersidad.
Sa sulod sang malip-ot nga pa-nahon, natukod ang bag-as
sangPartido sa nagkalainlain nga kole-hiyo. Kadungan sang paglapad
sangPartido, nagdamu man ang mgamyembro nga lubos panhon
nganagahulag para abagahon ang na-
gadaku nga mga responsibilidadsa pagpamuno kag pagpaandarsang
organisasyon sa lebel-unibersidad.
Kahublagan pagtuonKadungan sang pagpamuno
sa pulitika kag pagpalapad sangorganisasyon, gin-atubang sangmga
rebolusyonaryong pwersasa sulod sang Regata ang rebo-lusyonaryong
katungdanan ngapadalumon ang pagtuon sa ku-bay sang mga
pamatan-on.Gintungtungan nila ang mainitnga isyu sa sulod kag gwa
sangunibersidad para malaparan nga
paghatag sang mga pagtuon saporma sang mga discussion grupokag
study circle. Para padalumonang ila paghakos sa teorya kagpraktika
sang rebolusyon partikularsa teorya sang Marxismo-Lenini-smo-Mao,
maabtik sila naglunsarsang pormal nga mga pagtuon.
Ginpat-ud nila nga nakatapos angmga myembro sang Partido sa
ba-sehan nga kurso kag regular nganatalakay ang mga dokumento
sangPartido. Gintinguhaan nila gilayonnga masundan ini sang
pagtuonsang intermedyang kurso.
Ang pagpapagsik sang kahubla-gan sa pagtuon sa sulod sang
Re-gata ang nangin pinakaepektibo ngapamaagi sa konsolidasyon sang
mgakatapu kag mapataas ang komite-ment sang mga kadre sang
Partido.Madamu sang myembro sini angnakumbinse nga magbug-os
pana-hon nga maghulag makaligad angamo nga pagpadalum sa teorya
kagpraktika.
Partikular kay Ka Mina, sa mgapagtuon nga ini nabug-os ang
iyadesisyon nga magbisita sa isa kaprenteng gerilya kag sa
ulihinagpasakup sa Bagong HukbongBayan. Maathag para sa iya kag
satanan nga rebolusyonaryong pa-matan-on nga ang papel sang
pa-matan-on amo ang pagpabaskogsang kahublagan sa syudad paralabing
mapabaskog ang armadongpaghimakas sa kaumhan.
Bunga sang husto ngatimbanganay sang pulitika agud la-bing
mapalapad ang pag-atubangsang katungdanan sang pagpataassang
kamuklatan pangpulitika sangkatapuan kag mga estudyante
sapangkabilugan, na lampuwasansang Partido sa Regata ang mganatasar
nga kahuyangan nga naga-sablag sa pagsulong sini sa nagli-gad.
Ginpahigad sini ang indi kina-hanglanon nga mga rekisito
sarekrutment kag gintukod sa tanannga konsentrasyon sang mga
pa-matan-on sa mga tsapter sang Ka-bataang Makabayan.
Ang mga leksyon halin sa inagi-han sang pagpanday sang Partidosa
Regata amo ang dala-dala sangsektor sang pamatan-on sapagsaulog
sang ika-50 anibersaryosang PKP. Nahibal-an sang sektorang hangkat
sa ila mga pamatan-onnga magkadto sa kaumhan kagmag-amot sa
pagsulong sangarmadong rebolusyon.
-
Nobyembre 21 , 2018 ANG BAYAN8
biktima sang diktadurya ang ka-wad-on sang interes sang
rehimengDuterte nga ikulong si Marcos.Bitbit ang panawagan nga
“Imelda,
Iselda” magkasunod ngaprotesta ang ilaginlunsar. Nagrali
angCampaign Against theReturn of the Marcoo-ses and Martial
Lawsadtong Nobyembre 12sa atubang sang Sandi-ganbayan.
Nagprotesta manang mga biktima sang
layi militar halin sa NaaminhangLuzon sadtong Nobyembre 14.
Na-glunsar sang pareho nga mga pa-ghulag sa UP Diliman, University
ofSanto Tomas, Far Eastern Uni-versity kag De La Salle Universitysa
adlaw nga ina.
Antes sini, isa ka bonfire angginhimo sa komunidad sang UP
Di-liman sadtong Nobyembre 9 paraisaulog ang husga.
Internasyunal nga Adlaw sang mga Estudyante, gindumdum
SA OKASYON SANG ika-79 nga International StudentsDay (ISD),
ginlunsar sang nagkalainlanin nga grupo sangpamatan-on ang National
Students’ Rights Summit 2018sa upisina sang Commission on Human
Rights sa QuezonCity sadtong Nobyembre 17. Nagtambong ang
masobra200 lider estudyante halin sa 55 unibersidad kag eskwe-lahan
sa bilog nga pungsod. Ginpangunahan sang Risefor Education,
Kabataan Partylist kag Youth Act NowAgainst Tyranny (YANAT) ang
pinakadaku nga pagtiliponsang mga estudyante subong nga tuig.
Kadungan sini, naglunsar sang nagkalainlain ngapaghulag ang mga
pamatan-on-estudyante. SadtongNobyembre 16, naglunsar sang protesta
ang YANAT-Baguio-Benguet sa Baguio City. Sa adlaw man nga
ina,ginpamatukan sang mga estudyante kag mamumugonsang Polytechnic
University of the Philippines ang ka-wad-on sang badyet para sa
pasilidad kag ang planonga pagbuhin sang badyet sa unibersidad sa
pangkabilu-gan.
Amo man, nagprotesta ang mga estudyante sang Bu-lacan State
University para punggan ang tuyo nga ma-niobra sang administrasyon
nga dinggutan ang librengedukasyon. Pagkagab-i, nanawagan sa isa ka
rali angAnakbayan-Cebu sang pagbasura sa programang K-12.
Sa University of the Philippines (UP)-Manila,ginkundenar sang
mga estudyante sa isa ka protestasadtong Nobyenbre 15 ang
pagsulod-guwa sang mgaahente sang pulis kag militar sa kampus kag
ang mali-syoso nga pag-angot sa mga aktibista sa armadong
ka-hublagan sa isa ka porum. Sa UP-Los Banos, ginkundenarsang mga
estudyante ang sistema sang enrolment sangunibersidad nga
nagapabudlay sa ila.
Sa UP-Diliman sadtong Nobyembre 9, nagrali angmga estudyante,
empleyado, manunudlo, drayber kagmanugtinda para ipanawagan ang
pagbasura sang Ma-ster Development Plan kag mga polisiya sang
pribatisa-syon kag komersyalisasyon sang unibersidad.
Sa kaangut nga balita, ginkundenar sang mgaestudyante, titser
kag empleyado ang desisyon sangKorte Suprema sining Nobyembre mga
nagadeklararnga konstitusyunal ang programang K-12. Kadungansini,
ginbasura man ang temporary restraining order saCHED Memorandum No.
20, ang ligal nga aksyon batuksa pagkakas sang Pilipino kag
Panitikan bilang rekisitokag yabi nga asignatura sa kolehiyo.
Sadtong No-byembre 13, naglunsar sang paghulag ang mga estu-dyante
kag titser sang Kolehiyo sang Arte kag Lite-ratura sang UP-Diliman
batuk sa desisyon nga ini.
Imelda Marcos, ginhusgahan pero nagapabilin nga libre
GINPAMATBATAN SANG SANDIGANBAYAN si Imelda Marcos, asawasang
anay diktador nga si Ferdinand Marcos, nga may sala sa pito ka
kasosang anomalya kag korapsyon sadtong Nobyembre 9. Sa pihak sini,
wala siyagin-aresto kag sa baylo gintugutan nga magpyansa sa
kantidad nga P150,000.
Ang husga sang Sandiganbayanamo ang sa napulo nga ginpasakanga
kaso sadto pang Disyembre1991 batuk sa mga Marcos. Angmga kaso nga
ini naangut sa pagta-go sang manggad sang mag-asawanga Marcos sa
ila mga pribadongaccount sa mga bangko sa Swi-tzerland kag paggamit
ni Imeldasang iya pwesto sa gubyerno parasa ikaugalingon nga
interes.
Sandig sa desisyon, makulong siMarcos sang anum ka tuig kag
isaka bulan tubtub napulo’g isa ka tuigpara sa kada kaso o 42 anyos
kagpito ka bulan tubtub 77 tuig sa ka-bilugan. Gindumilian man siya
ngamagdalagan bilang pangpubliko ngaupisyal.
Ginkalipay sang Partido ang hu-sga batuk kay Marcos pero
ginsilingnga “ulihi” na ini. Ginasabat sini
ang madugay na nga singgit sangpumuluyong Pilipino para
silutanang mga Marcos sa ila mga ka-sal-anan sa banwa. Ugaling,
30tuig nga ginpatulog ang kaso sakorte, panahon nga nakalikaw
siImelda sang silut. Sa edad nga89, pila ka tuig na lang ang
nabi-lin para serbisyuhan niya angsentensya, pananglitan nga
iku-long man siya.
Sa nagligad nga mga tuig, na-paslawan ang sunud-sunod
ngareaksyunaryong rehimen nga sabtonang ginapangayo sang
pumuluyongPilipino nga madasig nga hustisya.Gintugutan nila tanan
ang hulu-ha-lintang nga pagbalik gasang mgaMarcos.
Gilayon man nga ginkundenarsang mga progresibong organisa-syon
kag organisasyon sang mga
-
ANG BAYAN Nobyembre 21 , 2018 9
Masaker sa Hacienda Luisita,
wala gihapon sang hustisyaGINDUMDUM SADTONG NOBYEMBRE 16 sang
mga mangunguma ang ika-14tuig sang masaker sa Hacienda Luisita.
Kadungan sini, ginkundenar nila angpadayon nga pagpamigos kag
pagpaantus sa ila kubay sa bilog nga pungsod.
Naghiwat sang isa ka misangbayan sa Central Azucarera deTarlac
Gate 1 ang mga sakada sangasyenda kag mga progresibongorganisasyon
antes magkadto saNorthern Luzon Command agudkundenahon ang pagtukod
sangmga detatsment sini sa asyenda.Bilang paghingapos, naglunsar
silasang programa sa Tarlac City Do-wntown Public Market.
Isa ka gab-i pangkultura angginhiwat sa Plaza Miranda kagAngeles
City, Pampanga sadtongNobyembre 15 bilang pagpakig-isa.
Sa Metro Manila, naglunsarsang protesta ang Kilusang Magbu-bukid
ng Pilipinas sa ugsaran sangMendiola Bridge sa Maynila.
Ginpa-nawagan nila ang hustisya para samga biktima sang Hacienda
LuisitaMassacre kag sa sining lang ngamasaker sa Sagay City.
Samtang, naghiliusa ang mgatawong simbahan kag mangungumasang
Cavife para depensahan angbungkalan sa Lupang Ramos kagKapdula
sadtong Nobyembre 16.Ginpangunahan ini sang Peasantand Church
People’s Response Mo-vement of Cavite nga naglunsarsang misang
bayan kag humanchain sa geyt sang Lupang Kapdula,Barangay Sampaloc
II sa Dasmari-nas, Cavite.
Pila ka tuig na ang ginahimoang bungkalan sang mga mangu-nguma
sang Lupang Ramos kagKapdula, kag sa subong ginapwersakag
ginapaandaman sila sang mgabayarang nga hurong sang mgaagalon nga
mayduta.
Protesta sang mga nakaluwassa Yolanda. Nagkadto sa sentrosang
Tacloban City ang masobra5,000 nga nahalitan kag nakaluwassa
bagyong Yolanda sadtong No-byembre 8. Sa pagpanguna sangPeople’s
Surge, ginkundenar nilaang lima ka tuig nga kriminal nga
pagpatumbaya kag kawad-on sangsabat sang gubyerno sa fanan
ngabiktima.
Panawagan sang grupo ngapasabton ang rehimeng Aquino kagDuterte
sa kahinayon sa paghatagsang bulig sa mga biktima sang ba-gyo.
Tubtub sa subong, wala giha-pon ginapanagtag ang buligpangpinansya
sa mga biktima kagwala bulig sa sektor sang agri-kultura. Sa amo
man, ginkundenarnila ang mga ginkinot nga pabalaypara sa mga
nahalitan kag ang na-gasingki nga militarisasyon sa ilamga
komunidad.
Misa sang pagdumdum kayLeonard Co. Ginhiwat ang isa kamisang
bayan para kanday LeonardCo, Sofronio Cortez kag JuliusBorromeo—mga
tagapangapin saenbayronment sadtong Nobyembre15 sa EDC Arboretom,
Institute ofBiology, UP Diliman. Ang tatloginpatay sa Kananga,
Leyte sang19th IB sang PA, walo ka tuig naang nagligad.
Ginpangunahan inisang Advocates of Science andTechnology for the
People. Nagsindisila sang kandila sang paghiliusa saginapanawagan
nga hustisya.
Pangatlo nga pagpalawigsang layi militar. Sa paghiwat sangAraw
ng mga Bata sadtong No-byembre 20 sa Sunken Garden, UPDiliman,
ginkundenar sang Save ourSchools Network kag mga pamatan-on nga
Lumad ang pamahug sangPhilippine National Police kagArmed Forces of
the Philippines nganagatulod sang ikatlo ngaekstensyon sang layi
militar sa bilognga Mindanao.
Nakig-isa sa protesta ang mgaestudyante sang University ofSanto
Tomas kag UP-Diliman agudpamatukan ang pamahug nga ininga nagatuga
sang mas malala ngakalakasan sa mga buluthuan Lumadkag sa bilog nga
isla.
Kababainhan kontra
sa “endo” sang SM
GINPANGUNAHAN SANG GABRIELAkag Kilusan ng Manggagawang
Kaba-baihan ang isa ka piket sa atubangsang SM Manila sadtong
Nobyembre16 para kundenahon ang lapnagonnga implementasyon sang
“endo”(end-of-contract) sa nasambit ngakumpanya.
Ginasulong sang grupo angpagpa-imbestigar sa pagluntad
sangsistema nga konsaynment nga gina-patuman sang SM Retail Inc. Sa
amonga sistema, ang mga konsaynor angnagasabat sa sweldo kag
benepisyosang mga kontraktwal samtang poli-siya sang SM ang
ginasunod sangmga ini. Samtang, kapareho ngaprotesta man ang
ginlunsar sangGabriela-Cebu sa SM Cebu.
Ginkalampag man sang mga ma-mumugon sang SMT
PhilippinesIncorporated sa upisina sang De-partment of Labor and
Employment(DOLE) sadtong Nobyembre 13.Bangud ini sa kawad-on sang
aksyonsang DOLE sa iligal nga lockout sapabrika kag food blockade
nga gina-himo sang kumpanya.
Sa Laguna, isa ka noise barrageang ginlunsar sang mga
mamumugonsang Nexperia Inc. Workers Union-NAFLU-KMU sadtong
Nobyembre 17para ibasura ang rekisito ngapagpaathag kon indi
magsulod bisanwala sang trabaho. Gingamit ini ngapamaagi sadtong
2014 para pahali-non ang mga upisyal sang unyon sapabrika.
Samtang, nagprotesta ang Kali-punan ng Damayang Mahihirap
(KA-DAMAY) ang isa ka paghulag sangimol sa Agham Road sadtong
No-byembre 18 para pamatukan angnagatimbuok nga presyo sang
bala-klon kag ipabasura ang TRAIN Lawsang rehimen. Siling sang
grupo, na-gamahal na ang mga balaklon peronagapabilin nga
nakalansang angsweldo sang mga mamumugon.Ginkundenar man sang grupo
angpamahug nga demolisyon para hata-gan-dalan ang konstruksyon
sangmga negosyo kag mga daku ngakumpanya.
-
Nobyembre 21 , 2018 ANG BAYAN10
Pasista nga pagpang-ipit kag pagpanalakay, nagaigtig sa Cebu
WALA KALUOY ANG MGA pasistang atake sang rehimeng US-Duterte
batuksa mga progresibong pwersa sa Cebu. Sa sulod lang sang apat ka
adlaw,nareport ang mapintas nga pagbungkag sa isa ka kampuhan kag
pag-arestosa mga mamumugon nga nagtukod sini, ang pagpangbastos sa
isa ka babayenga paraligal, ang pagdemolis sa kabalayan sang
masobra 550 pamilya, kagang malisyoso nga pag-akusar sa mga
pamatan-on.
Pagbungkag sa protesta sa Co-ca-Cola. Mapintas na ginbungkagsang
pulis kag mga bayaran nga hu-rong ang kampuhan sang AlsaKontraktwal
Cebu kag Coalition of AllCoca-Cola Workers (CACCWO) saatubang sang
planta sang Coca-ColaFEMSA sa Mandaue City sadtongNobyembre 16,
alas-7 sang gab-i.
Pagkatapos sang pagbungkag,iligal nga gin-aresto sang mga
pulisang mga mamumugon nga sandayOscar Villarino, ikaduha nga
pangu-lo sang Alsa Kontraktwal-Coca-ColaChapter, Gerome Villarino
kagVincent Juarez. Gindetiner sila sakaingod nga Subangdaku
PoliceStation. Gintukod sang mga mamu-mugon ang kampuhan para
ipamilitnga ibalik sa trabaho ang 40 mamu-mugon nga ginpahalin kag
pamatu-kan ang lapnagon nga kontraktwali-sasyon sa kumpanya.
Masunod nga adlaw, ginbastossang isa ka pulis ang isa ka
babaye
nga paraligal nga nagabulig sa kasosang mga mamumugon nga
ginda-kup. Pilit siya nga ginapahalin kagsang magbalibad, ginpahug
siya nga“himuon nga kabit” sang nasambitnga pulis.
Demolisyon sa Mandaue. Sad-tong Nobyembre 14 sang aga,gindemolis
sang mga ahente sangestado ang kabalayan sang 550 pa-milya sa higad
sang abandonado ngaCebu International ConventionCenter sa Mandaue
City para hata-gan-dalan ang pagtukod sang isa kahotel-casino sa
lugar. Nagbutang silasang pulis sa komunidad parapunggan ang
pagbato sang mga re-sidente. Ginaakusar pa sini amg mgaresidente
nga mga katapu sang BHB.
Temporaryo lang nga nagaistarsa lugar ang mga gindemolis ngamga
pamilya. Pumwesto sila diripagkatapos masunog ang ila mgakabalayan
sadtong Marso 2016 kagpunggan sila nga makabalik sa ila
Konsultant sang NDFP kag 2 iban pa, iligal nga gin-aresto
komunidad sang Barangay Guizo kagMantuyong. Sadtong Abril17,
nagpa-lista ang mga lokal nga gubyerno samga residente para matumod
kon sin-o na lang ang makabalik sa ila ba-rangay.Samtang, wala sang
maathagnga relokasyon para sa ila tubtubsubong.
Pamatan-on, ginaakusahan mga“alagad sang CPP”. Nagpalaptasadtong
Nobyemre 17 sang mgapolyeto ang AFP nga nagaunod sangmga retrato
sang mga lider pamatan-on kag estudyante kag malisyoso
ngaginaakusahan nga “alagad sang CPP”kag “manugtiplang sang
pamatan-on”.Lakip sa mga polyeto ang mga lidersang lokal nga
tsapter sang Anakba-yan, Kabataan Partylist kag Youth ActNow
Against Tyranny; kag mga liderestudyante sang Universtity of
thePhilippines-Cebu kag University of SanCarlos.
Ginpalamalaut sang Anakbayan-Cebu ang pagpang-ipit sa mga
liderestudyante. Siling nila, ginahimo sangestado ang Red-tagging
para hatagan-rason ang armadong pagpang-atakesini sa mga aktibista,
tagapangapinsang tawhanong kinamatarung kagiban pang sibilyan.
ILIGAL NGA GIN-ARESTO sang militar kag pulis angkonsultant sang
National Democratic Front of the Philippi-nes (NDFP) nga si Vicente
Ladlad kag ang mag-asawa ngaAlberto kag Virginia Villamor sang
tungang gab-i sang No-byembre 8 sa Dona Tomasa, San Bartolome,
Novaliches,Quezon City.
Gintamnan sang mga riple nga AK-47, granada kagsubersibo nga
dokumento ang balay sang mga biktima parapagguwaon mga kombatant
ang mga gindakup bisan pa ngamay edad na sila kag maluya na ang mga
panglawason. SiLadlad, 69, may balatian sa baga (emphysema) kag
tagipu-suon. May mga balatian man sanday Alberto Villamor
(dia-betes) kag Virginia (may bali sa balikawang). Ginpasakaanang
tatlo sang illegal posession of firearms and explosives.
Una nga ginditiner ang mga biktima sa Camp Karingalsa Quezon
City. Ginsaylu-saylo si Ladlad sang kulungan,bagay nga nagpalala sa
iya mga balatian.
Mabaskog nga ginkundenar sang NDFP ang pag-arestokay Ladlad, isa
sa mga pangunahon nga katapu sang Reci-procal Working Committee on
Political and Constitutional
Reforms. Sa pangkabilugan, tatlo nga konsultant na sangNDFP ang
iligal nga gin-aresto sang rehimeng Duterte, ngahayagan nga
paglapas sa GRP-NDFP Joint Agreement onSafety and Immunity
Guarantees. Pahayag ni Jose MariaSison, chief political consultant
sang NDFP, “maathag ngawala ginahatagan ligwa ni Duterte ang liwat
nga pagbukassang sugilanon pangkalinungan... agud itapalan ang
PKP,BHB kag NDFP bilang mga ‘teroristang organisasyon’ kagmay
dahilan siya para magtukod sang pasistang diktaduryapaagi sang layi
militar kag paltik nga pederalismo.”
Samtang, ginkansela sadtong Nobyembre 19 ang planonga pag-uli
nanday Fidel Agcaoili, Luis Jalandoni kag ConiLedesma para tani
impormal nga hambalan ang liwat ngapagbukas sang negosasyon
pangkalinungan. Ini mataposginsiling ni Duterte nga pagaarestuhon
sila pag-abot sapungsod. Nahibal-an man sang mga abugado sang
NDFPnga may order na ang Manila Regional Trial Court parakanday
Jalandoni kag Ledesma kaangut sa ginpasaka sangrehimen nga kaso nga
proscription nga nagdeklara sa ilabilang mga “terorista”.
-
ANG BAYAN Nobyembre 21 , 2018 11
AFP, nagasabwag sang terorkag disimpormasyon sa Negros
Makaligad ang brutal nga masaker sa Sagay, target naman subong
sang303rd IBde sang Philippine Army nga magsabwag sang teror sa mga
ko-munidad sang Escalante City, Negros Occidental kon sa diin
aktibong nagahulagkag nagahimakas ang mga mangunguma para sa
kinamatarung sa duta.
Ginsalakay sang masobra 100suldado kag paramilitar ang
SityoPuting Bato kag Pangahuyan sa mgaBarangay Washington, kag
Cogonkag Lawes sa Barangay Alimangosadtong Nobyembre 16, mga
alas-4sang kaaga. Partikular nila ngagintarget ang balay ni Elena
Yap,myembro sang Pamalakaya kag Ga-briela-Negros.
Nagtukod naman sang mga tse-kpoynt sa Puting Bato kag
Tubigonpara limitahan ang hulag kagpunggan ang pagsulod-guwa
sangmga residente sa mga komunidad.Gin-abangan sa tsekpoynt ang
mgatawong simbahan kag mga gruponga luyag maghatag sang bulig samga
residente. Pati ang mga katapusang midya ginadumilian ngamagsulod
kag magreport bahin saokupasyong militar.
Nagapalapnag sang salalakotnga himu-himo nga estorya ang
mgasuldado para paguwaon nga lehiti-mo ang ila operasyon. May
nakit-ankuno ssting ila nga mga elemento
sang Abu Sayaff sa Puting Bato.Ginpalapta man nila nga maynatabo
nga engkwentro sa tungasang BHB kag AFP, isa ka insidentenga
gilayon ginpanginwala sangBHB-North Negros. Labing pina-kainsulto
ang estorya nga nagata-go kuno sa lugar ang mga kriminalsang
masaker sa Sagay. Mabaskogini nga ginpanginwala sang mgaresidente.
Siling nil, wala sang gi-na-inakop ang komunidad kundiang mga
pamilya sang mga biktimasang masaker.
Kaangut sini, nagapadayon manang pagpang ipit sa mga nagabuligsa
mga biktima sang Sagay masa-ker. Sadtong Nobyembre 9, naka-baton si
Clarizza Dagatan, pangka-bilugan nga sekretaryo
sangKarapatan-Negros, sang paandamnga siya masunod nga
pagapatyon.Ginpaandaman man sanday RoqueRillo sang National
Federation ofSugar Workers, Noli Rosales sangKilusang Mayo Uno kag
ChristianTuayon sang Bayan-Negros.
Sibilyang pasilidad sa
CamSur, ginakampuhan
WALA UNTAT ANG mga operasyonmilitar sang mga eIemento sang902nd
Bde, 9th IB kag 92nd Civil-Military Company sa mga barangaysang
Villasocoro, Tanag, Calabni-gan, Malinao kag Odod sa Libma-nan,
Camarines Sur. Nagapa-lapnag ang mga suldado sangsaywar para
pahugon ang mga re-sidente sa nasambit nga mga ba-rangay.
Diri, ginakampuhan sang mgasuldado ang eskwelahan, barangayhall
kag simbahan. Ginpaidalumnila sa paniktik, pagpamahug
kaginterogasyon ang mga residente.Pwersahan nila nga
ginapasu-render ang mga ginaakusahan ngamga katapu sang
rebolusyona-ryong kahublagan para kuno"limpyuhan" ang ila ngalan.
Su-spetsa sang mga residente, angmga suldado mismo ang nagpalu-pok
sang bomba sa kapilya sangBarangay Tanag sadtong Oktubre21.
Welgista sa SUMIFRU,
gintuyo nga patyon
DUHA KA BESES NGA ginluthangsang indi makilal-an nga mga
lalakisi Jerry Alicante bandang 8:20 sanggab-i sa atubang sang iya
balay saPurok 10, Osmena, Compostelasadtong Nobyembre 11.
Nag-ang-kon ang biktima sang duha ka pilassa iya tuo nga butkon. Si
Alicante,mamumugon sa plantasyon sangSumitomo Fruit Corp., aktibong
ngakatapu sang Nagkahiusang Mamu-muo sa Suyapa Farms (NAMASUFA)nga
naglunsar sang welga sangOktubre 1. Lakip siya sa mga nag-duso nga
himuon nga regular angmga mamumugon kag kilalahon angila unyon sa
kolektibong pag-uyuay.
Ginkundenar sang NAMASUFAang mabaskog nga mga atake sa ilakubay
sang ila protesta sadtongNobyembre 16 sa guwa sang DavaoConvention
Center samtang gina-hiwat sa sulod sini ang NationalBanana
Congress.
Buluthuan nga Lumad sa Talaingod, liwat nga ginaipit
NAGAPAYON ANG PAGPANG-IPIT sang 56th IB kag sang mga
paramilitarnga grupong Alamara sa kampus sang Salugpongan Ta’ Tanu
IgkanugonCommunity Learning Center, Inc. (STTICLC) sa Sityo
Nasilaban, BasrangayPalma Gil, Talaingod. Sadtong Nobyembre 11,
napwersa nga magbakwit ang35 estudyante kag tatlo nga manunudlo
pagkatapos nga magpamahug angapat nga elemento sang Alamara nga may
bitbit nga martilyo nga waskon angbuluthuan. Kadungan sini,
pwersahan naman nga ginpalagda sang mgasuldado halin sa 56th IB ang
mga datu sang Talaingod sa isa ka petisyon parasa pagpasara sang
kampus. Sadtong Nobyembre 13, gintipon man nila angmga residente
nga Lumsd sa isa ka “protesta” batuk sa Salugpongan.
Sa kaangut nga balita, isa ka katapu sang MISFI Academy
Parents-Tea-chers-Community Association ang ginpatay sang
ginadudahan mga elementosang 10th IB kag CAFGU sa Kitaotao,
Bukidnon sadtong gab-i sang No-byembre 17. Ginkilala ang biktima
nga si Esteban Empong Sr, 49, residentesang Barangay Cabalantian,
Arakan, North Cotabato. Antes diri, ginreportnga una nang nakabaton
sang pamahug ang biktima halin sa 19th IB ngapwersahan nga
nagpasurender kag nag-akusa sa iya bilang katapu sang huk-bong
bayan.
-
Nobyembre 21 , 2018 ANG BAYAN12
May ginadampigan ang mga dakunga kumpanya sang midya
Sadtong Oktubre, liwat gindeklarar sang Committee to
ProtectJournalists, isa ka internasyunal nga organisasyon,ang
Pilipinas bilang pangatlo sa pinakamaduguon ngapungsod para sa mga
mamahayag. Halin pa 2010,pangatlo ang pungsod sa listahan. Daku nga
numero samga biktima mga myembro sang rehiyunal o prubinsyalnga
masmidya nga ginpatay bunga sang ila pagbalita sangkagarukan kag
iban pang anomalya sang mga nakapungko sapoder.
Sa isa ka bahin, ginapamatud-ansini ang kaisog kag panindugan
sangmga lokal kag independyenteng mi-dya nga tungdan ang ila
katungda-nan nga maghatag sang husto ngaimpormasyon sa publiko. Sa
pihaknga bahin, wala sini ginasalamingang kinaiya sang dominante
nga mi-dya sa Pilipinas nga kontrolado sangpinakadaku nga
burgesya-kumpra-dor kag ginasuportahan sang mgakahimbon sa
pulitika.
Sa aktwal, ang pinakadaku ngainstitusyon sa midya sa pungsoduyat
sang pila ka pamilya kag pina-kadaku nga upisyal sa gubyerno
samadugay nga panahon. Mayorya samga ini gintuga kag
ginapadalaganagud ipabilin ang kontrol sang mgadaku nga kumprador
sa iban pa niyanga negosyo, pakigkumpetisyon, pa-ghugakum sang
dugang nga tubokag pagtib-ong sang ila interes sapulitika kag
ekonomya. Ang amo ngakinaiya kag sistema sang midya gi-natawag nga
corporate media.
Sa Pilipinas, pila sa kilala ngamga pangalan nga may kontrol
samidya ang mga pamilya Lopez kagGozon kag ang kumpanya nga
gina-pamunuan ni Manuel Pangilinan.
Ang mga Lopez ang tag-iya sangABS-CBN nga may mga subsidyaryosa
radyo, telebisyon kag pelikula.Luwas diri, tag-iya man sila sangmga
kumpanya nga nagahimo sangkuryente, real estate kag
telekomu-nikasyon. May mga sapi man angLopez sa pagmanupaktura,
remitanskag iban pang negosyo nga mayangut sa midya.
Ang mga Gozon kag Jimenez na-
man may kontrolsang GMA 7 (lunsaysa radyo kag telebi-syon) may
interes samga institusyon pangpi-nansya kag real estate.Nagsulod
man sa negosyosang midya si Ramon Ang, tag-iya sang San Miguel
Corporation.Sadtong 2017, ginbakal niya angPhilippine Daily
Inquirer, isa samayor nga pahayagan sa pungsod.
Wala sapayan nga mas gamayang iya uyat nga
TV5/Interaksyon(telebisyon kag pahayagan) kumparasa GMA kag
ABS-CBN, daku namanang impluwensya sang kumpradornga si Pangilinan
sa iban pang gru-pong midya kag telekomunikasyon.Gamit ang pondo
kag pakipagsosyosa grupo sang mga kumpanya sangnegosyante nga
Indonesian nga siAnthoni Salim, nakabakal siya sangsapi sa duha
nagapanguna nga pa-hayagan sa pungsod, ang PhilippineStar kag
Philippine Daily inquirer.May malapad man nga kontrol anggrupong
Pangilinan-Salim sa tele-komunikasyon (Smart, Sun kagPLDT) kag pati
sa pinakadaku nganegosyo sa basehang serbisyopareho sang Meralco
kag Maynilad.Ginapadalagan man sang grupo angoperasyon sang Manila
NorthTollway kag Cavitex, pila sa pangu-nahon nga haywey sa
Luzon.
Daku nga paktor kon sin-o angmay kontrol sang kumpanya sa
kali-dad kag kredibilidad sang pagbalitakag pagpaambit sini sang
imporma-syon. Malapad kag madalum angimpluwensya sini sa unod, tipo
sang
estorya, isyu kag balita nga gina-patampok sa ila mga palaagyan
(te-lebisyon, radyo o dyaryo). Ginasi-guro sang mga nagabalita
kagtag-iya sini nga indi mabutang omakompromiso ang ila mga
interes,ang interes sang ila mga kasosyokag mga kumpanya nga
nagabakalsang espasyo para sa ila anunsyo.(Lantawon ang kaangut nga
artikulosa pahina 13.)
Para likawan ini, ginsaylo sangmga kumpanya sa midya ang
ilapagbalita sang mga komun nga kri-men nga masami ginahimo nga
ma-kasiligni o makakulugmat para ma-kaagaw sang atensyon sang
publiko.Sa idalum sang amo nga pagpada-lagan, higot ang kamot sang
mgamamahayag kag obligado sila ngamagsunod sa polisiya nga
nagatib-ong sa interes sang mga tag-iya ngaburgesya-kumprador kag
kaalyadonila nga mga pulitiko.
Lapnagon ang kontraktwalisa-syon kag kawad-on sang seguridadsa
trabaho sa kubay sang mga ma-mumugon sa midya. Madamu sa ilabasta
na lang ginapahalin o walaginahatagan sang kontrata sa tionnga
ipamilit nila ang ila panindugankag mga kinamatarung.
-
ANG BAYAN Nobyembre 21 , 2018 13
Kapitalistang midya nga kontra mamumugon
HAYAG ANG PAGHARI sang kapitalistang interes sang mga daku nga
kumpa-nya sa midya sa pagtrato sang mga ini sa ila mga empleyado
kag sa pagbalitabahin sa mga paghimakas sang mga mamumugon nga
Pilipino.
Matingkad nga halimbawa siniang sunud-sunod nga mga protestasang
mga mamumugon sang PLDTsang pahalinon sang maneydsmentsini ang
8,000 kontraktwal nga ma-mumugon sadtong Hulyo. Ini sa pi-hak sang
mandu sang DOLE kagsang Korte Suprema nga iregularisaang nasambit
nga empleyado. Iniang pinakadaku nga pagpahalin sasubong nga
tuig.
Sa pihak sang mga protesta kagpagtampok nga kampanya sang
mgaempleyado kags ila mga tagasuportasa social media, masnahon gid
ngawala ini ginabalita sa TV5 ngakontrolado sang grupong
Pangili-nan-Salim. Pahapyaw lang angpagbalita sini sang ABS-CBN
kagGMA 7, kon sa diin lapnagon manang kontraktwalisasyon.
Wala sapayan nga ginatalakaysa pila ka dyaryo kag internet
angpagpahalin kag ang #Save-
PLDTContractuals, wala o malus-awang pagtalakay sa
sistematikongpapgpatuman sang kontraktwalisa-syon sang mga daku nga
kumpanya,lakip sa midya, agud i-barat angmga mamumugon kag idinggut
sa ilaang ila mga kinamatarung. Wala gi-nakonteksto ang kahimtangan
sangmga mamumugon sa PLDT sa ba-layon sang lapnagon nga
kon-traktwalisasyon sang trabaho kagkawad-on sang seguridad sa
traba-ho. Wala man ginabalita sa mga iniang pagpamaniobra sang mga
dakunga kumpanya para palagyuhan angila ligal nga obligasyon gamit
angmga reaksyunaryong layi.
Kadungan sang isyu sang PLDTang paglupok sang iban pang
paghi-makas sang mga mamumugon parehosang Jollibee, Nutriasia kag
Middlebynga pahapyaw lang nga ginabalita.
Sa kaso sang mapintas ngapagbungkag sa nagaprotesta nga
mga mamumugon sang Nutriasiasadtong Hulyo 31, gingamit pa
sangABS-CBN ang bidyo nga kuha sangisa ka independente nga grupo
parasamaran ang mga mamumugon.Napilitan lang ini nga ibalita
angmatuod pagkatapos magpagguwasang dugang nga bidyo ang
mgaalternatibong grupo nga nagapa-matuod nga gin-atake sang
mgapulis ang mga nagaprotesta sangwala nga “pagsulsol” halin sa
mgaraliyista. Paliwat-liwat nga ginaba-lewala sang mga daku nga
midyaang mga pahayag sang mamumugonkag ila mga tagasuporta
kaangutsang pagbungkag kag ila protesta.
Sa kaso man sang Nutriasia, indilang ang mga kumpanya sang
tele-bisyon, kundi pati ang mga “walasang ginakahadlukan” nga mga
pa-hayagan, ang nagapalapnag sangkabutigan kaangut sang isa
ka“welgista” nga kuno may dala ngabaril sa piketlayn. Sang ulihi
gin-akosang nasambit nga “welgista” ngagingamit lang sang mga
pulis.
Maguindanao Massacre, gindumdum
NAGTIPON ANG MGA himata, manunulat kagmamumugon sa midya sadtong
Nobyembre 18 saSityo Masalay, Ampatuan, Maguindanao aguddumdumon
ang ika-9 nga anibersaryo sang Ma-guindanao Massacre.
Naghiwat sang isa ka misa ang mga paryentesa gintabuan sang
krimen agud dumdumon angpagpatay sa ila mga mahal sa kabuhi.
Ginpana-wagan nila nga husgahan na ang mag-utod ngaAmpatuan sa
brutal nga pagpatay sa 58 tawokon sa diin 32 mga mamumugon sa
midya.
Sa kaangut nga balita, nanindugan ang mgamanunulat sa idalum
sang National Union ofJournalists of the Philippines batuk sa
hayagannga pagpang-ipit sang PNP sa ila kubay.Ginlunsar nila ang
kampanya nga “Sign againstthe Sign” sadtong Nobyembre 9 para
pamatukanang paggamit sang pulis sa mga mamamahayagbilang saksi sa
mga operasyon kontra droga.
Siling nila, ang pagpirma diri katumbas sangila pagdampig sa
ginalunsar nga gera kontradroga sang pulis. Dapat mapabilin nga
naka-dampig sa kamatuoran ang mga mamahayag,dugang pa nila.
Protesta batuk sa pagtaas sang presyo sang langis,
ginlunsar sa France
INDI MAGNUBO SA 283, 000 pumuluyo sang France ang nagpa-sakup sa
masobra 2,000 koordinadong aksyong protesta sadtongNobyembre 17
batuk sa mga kontra-pumuluyo nga polisiya ngaginapatuman sang
presidente nila nga si Emmanuel Macron.
Lakip sa labaw nga ginkaakig sang mga nagprotesta angpagpataw
sang dugang nga buhis sa mga produktong petrolyonga nagtulod sa
sige-sige nga pagtaas sang mga presyo sini.Naglanog ang singgit nga
“Macron resign!” sang mga nagprote-sta.
Mapintas nga gintapna sang mga pulis ang protesta gamitang mga
tear gas. Masobra 220 ang nasakit kag 100 ang gin-aresto sang mga
pulis.
Gintawag ang paghulag nga “yellow vests movement” nganagatumod
sa ginasuksok sang mga nagaprotesta nga dalag ngatsaleko nga
kinaandan ginasuksok sang mga drayber sa pungsodkon hinali nga
magkaproblema ang ila mga salakyan.
Ginsarhan ang mga pangunahon nga karsada sang nagka-lainlain nga
syudad, lakip ang Paris, kabisera sang France, bilangpagpahayag
sang ila pagpamatuk.
Suno sa mga nagprotesta, ginasimbolo sang ila pagbalabagsa mga
mayor nga dalan sang pagkahamulag sang rehimengMacron sa pumuluyo
bunga sang pagbalewala sini sa ila adlaw-adlaw nga pag-antus.