-
Byk SLM LMHAL
tikada, badetlere, Kerahiyet ve stihsana, Ahlaka, Siyer-i
Enbiyaya ait olmak zere on kitaptan mteekkildir. Mellifi: Fatih
Dersimlarndan Emekli Diyanet leri Reisi MER
NASH BLMEN selam.org
[email protected] NDEKLER nsz Takdim
1. Blm: tikat 1-Gerek Dinin Esaslar Ve Balca Dinler
2-Gerek Bir Dinin Vasflar Ve Yararlar 3-slm Dininin Genellii Ve
Mutlu Sonular 4-mn Ve slmn Nitelii 5-mn le slmn artlar 6-Yce Allaha
Ve Onun Sfatlarna man 7-Peygamberlere man 8-Peygamberlere Olan
htiya
9-Semav Kitaplara man 10-Semav Kitaplara Olan htiya
11-Kurann Nasl Bir lhi Kitab Olduu 12-Kuran Kerimin Tad Gerekler
13-Meleklere man 14-Meleklerin Varlndaki Hikmet
15-Ahirete man 16-Kyametin Oluu Ve Balang Almetleri 17-Ahirete
Ait Olaylar 18-Ahiretin Varlndaki Hikmet 19-Kaza Ve Kadere man
20-Kaza Ve Kadere man Sorumlulua Engel Deildir 21-manda Ehl-i Snnet
mamlar
2. Blm: Taharet 1-Balang: Mctehidlerimiz 2-Mslmanlkta ibadetler,
taharetler 3-Bir Ksm Din Deyimler 4-Sularn Ksmlar
5-Mutlak Sularn Nevileri Ve Hkmleri 6-Mukayyed Sularn
Hkmleri
7-Su artklar Hakknda Hkmler 8-Kuyular zerindeki Hkmler 9-Din
Ynnden Temiz Saylan eyler 10-Din Ynnden Temiz Saylmayan eyler
11-Temiz Olmayan eylerin Hkmleri 12-Temizleme Yollar
13-zrl Kimselere Ait Baz Meseleler 14-zrn Hkm 15-Kadnlara Ait
Haller 16-Hayzla lgili Meseleler 17-Nifas Haline Ait Meseleler
18-Hayz Ve Nifas Hallerine Ait Hkmler
http://selam.org/mailto:[email protected]
-
19-stihaze Haline Ait Meseleler
20-Abdestin Mahiyeti 21-Abdestin Farzlar 22-Abdestin Snnetleri
23-Abdestin Edebleri 24-Abdestin Dualar 25-Vasf Bakmndan Abdestin
Nevileri 26-Abdestin Shhatine Engel Olmayan eyler
27-Mestler zerine Mesh Verilmesi 28-Meshin Cevazndaki artlar
29-Mesh Mddeti 30-Sarg zerine Mesh 31-Meshi Bozan eyler 32-Abdesti
Bozan eyler
33-Abdesti Bozmayan eyler 34-Gusl Ve Gusl Gerektiren Haller
35-Gusln Farzlar
36-Gusln Snnetleri 37-Gusln Vasflar 38-Gusl Etmesi Farz Olanlara
Haram Veya Mekruh Olan eyler 39-Teyemmmn Nitelii Ve Farzlar
40-Teyemmmn Snnet zere Yaplmas 41-Teyemmmn artlar 42-Teyemmm
Mbah Klan Veya Klmayan Baz Haller 43-Teyemmm Bozan Haller 3. Blm:
Namaz 1-Namazn nemi Ve Fazleti 2-Namazla lgili Baz Deyimler
3-Namazlarn Nevileri Ve Rektlar 4-Namazlarn Farzlar, artlar,
Rknleri 5-Hadesten Ve Necasetten Taharet 6-Setr-i Avret (Ayp
Yerleri rtmek 7-Kbleye Ynelmek
8-Namaz Vakitleri
9-Namazlara Ait Niyetler 10-ftitah Tekbiri 11-Namazlarda Kyam
(Ayakta Durmak) 12-Namazlarda Kraet 13-Namazlarda Rk 14-Namazlarda
Secde 15-Namazlarda Son Oturu
16-Tadil-i Erkna Riayet 17-Namazdan Kendi htiyar le kmak
18-Namazn Vacibleri 19-Namazlarn Snnetleri 20-Namazlarn Edebleri
21-Ezan Ve kamet 22-mamlk Ve Cemaat
23-Kadnlarn Ayn Hizada Durmalar 24-Namazlar Nasl Klnr?
25-Vitir Namazna Dair Baz Meseleler 26-Namazlarn Cemaatle Klnma
ekli 27-Cuma Namaz 28-Cumann Vcubunun artlar
29-Cumann Edasnn artlar 30-Cuma Namazna Mteallik Baz Meseleler
31-Bayram Ve Bayram Namazlar 32-Teravih Namaz 33-Hastalarn Namazlar
34-Seferin Anlam Ve Mddedi 35-Seferin Hkmleri
36-Yolculuun Sona Erip Ermemesi 37-Eda le Kazann Farklar Ve Kaza
Namazlar 38-Mdrik Hakknda Meseleler
-
39-Lyk Hakknda Meseleler
40-Mesbuk Hakkndaki Meseleler 41-Sehiv 42-Tilvet Secdesi le
lgili Meseleler 43-kr Secdesi 44-Korku Namazna Ait Bilgi 45-Nafile
Namazlar 46-Mekruh Vakitler
47-Namazlarda Mekruh Olan Ve Olmayan Okuyular 48-Zelletl-Kariye
49-Kuran- Kerimirenip Okumak Ve Dinlemek Grevleri 50-Namazlarn
Mekruhlar 51-Namaz Bozan Ve Bozmayan eyler 52-skat- Salt (Namaz
Borcunu Drme) Meselesi
53-Mescidlere Ait Hkmler 54-Cenaze le lgili Vacplar Ve Grevler
55-Cenazelerin Ykanmas
56-Cenazelerin Kefenlenmesi 57-Cenaze Namazlar 58-Cenazelerin
Kabirlerine Konulmas 59-Kabir Ve Makbereler
60-ehidler Ve Onlara Ait Hkmler 4. Blm: Oru 1-Orucun Mahiyeti
2-Orucun Nevileri 3-Orularn Farz Ve Vacib Olmasndaki Sebebler
4-Orucun Meru Olmasndaki Hikmet 5-Orulu in Mstahab Olan eyler
6-Orucun artlar 7-Orucun Vakti 8-Ramazan Hilli le Dier Hilllerin
Sbutu 9-Orulara Ait Niyetler 10-Orulu in Mekruh Olan Ve Olmayan
eyler
11-Orucu Bozan Ve Bozmayan eyler
12-Kaza Edilmesi Gereken Ve Gerekmeyen Orular 13-Keffareti
Gerektirmeyen Orular 14-Oru Tutmamay Mbah Klan zrler 15-Keffaretin
Mahiyeti Ve Nevileri 16-Yeminin Mahiyeti Ve Yemin Saylp Saylmayan
eyler 17-Kasem Suretiyle Olan Yeminin Nevileri Ve Hkmleri 18-Yemine
Dair eitli Meseleler
19-Nezrin Mahiyeti Ve Nevileri 20-Nezrin artlar 21-Belirli Ve
Belirsiz, Mutlak Ve Muallk Adaklar 22-tikfn Mahiyeti, Nevileri VE
Teri Hikmeti 23-tikfn artlar 24-tikfn Edebleri 25-tikfa Dair Baz
Meseleler
26-tikf Bozan Ve Bozmayan eyler 5. Blm: Zekat
1-Zekatn Mahiyeti 2-Zekatn Teri Hikmeti 3-Zekatn Farz Olmasnn
artlar 4-Zekatn Shhatinin art
5-Zekata Bal Olan Mallar 6-Zekata Bal Olmayan Mallar 7-Ehli
Hayvanlara Ait Zekatlar 8-Ticaret Mallarnn Zekat 9-Altn le Gmn
Zekat 10-Kt Paralarla Banknotlarn Zekat 11-stenen Bor Paralarn
Zekat
12-Arazi rnlerinin Zekat 13-Madenlerin Ve Definelerin Zekat
14-Zekat deme Yollar
-
15-Zekatn Verilecei Yerler
16-Kimlere Zekat Verilir, Kimlere Verilmez? 17-Fitre Sadakas 6.
Blm: Hac 1-Hac le Umrenin Mahiyetleri 2-Haccn Nevileri 3-Haccn
Rknleri 4-Tavafn Mahiyeti Ve Nevileri
5-Haccn Farz Olmasnn artlar 6-Haccn Yaplmasn Gerektiren artlar
7-Haccn Shhatinin artlar 8-Mikat le lgili Bilgiler 9-Haccn
Farziyetinin Sebebi Ve Edasnn Fevr Olup Olmad 10-Haccn
Farziyetindeki eri Hikmetler
11-Haccn Vacipleri 12-Haccn Snnetleri 13-Haccn Edebleri
14-Farz Hac zerinde Uygulama 15-Umrenin Yapl ekli 16-Temett
Haccnn Yapl ekli 17-Kran Hac Nasl Yaplr?
18-Hedyin Mahiyeti Ve Hkmleri 19-Hac Ve Umre le lgili Yasaklar
20-Hac le Umrenin Yasaklarna Dair eitli Meseleler 21-Bedel (Veklet)
Yolu le Hac 22-Hac Konusunda Niyabet, Vasiyet VE Adakla lgili Baz
Meseleler 23-hsarla lgili Meseleler 24-Reslullah Efendimizin
Kabrini Ziyaret
7. Blm: Kurban Ve Av 1-Kurbann Mahiyeti, Vcubu Ve eri Hikmeti
2-Kurbann Cinsi Ve Kusurlu Olup Olmamas 3-Kurbann Kesilme Vakti
4-Kurbann Eti Ve Derisi zerinde Yaplacak eyler
5-Akka Kurban
6-Zebh, Zebiha Ve Tezkiyenin Mahiyetleri 7-Etleri Yenen Ve
Yenmeyen Hayvanlar 8-Kimlerin Boazlayaca Hayvann Eti Yenir Ya Da
Yenmez? 9-Meytenin Mahiyeti Ve Hkm 10-Avn Mahiyeti Ve Caiz Oluu
11-Nelerle Av Yaplr? 12-Av Hayvannda Aranlan artlar
13-Avla lgili eitli Meseleler 8. Blm: Kerahet Ve stihsan 1-Baz
Din Deyimler 2-Her Mslman in retme Ve renmenin Gereklilii 3-slmda
Vazin Ve t Vermenin nemi 4-Mukaddesata Hrmet Ve Sayg 5-Din Ve
Muameltta Szleri Kabul Edilecek Ve Edilmeyecekler
6-slmda Aile Ve Akrabalk likileri 7-slmda Kazancn (Kesbin)
nemi
8-eitli Kazan Yollarnn stnlk Dereceleri 9-Al-Veriin eitleri Ve
Kr (Kazan) Mikdar 10-htikret Mahiyeti Ve Hkmleri 11-Ribann Mahiyeti
Ve Nevileri
12-stikraz (dn) Alma Meseleleri 13-slmda Yaplmas Yasak eyler
14-Yenip ilmesi Hell Olan Ve Olmayan eyler 15-Yeyip me Mikdarlar Ve
Bunlarn Edebleri 16-Giyilmesi Ve Kullanlmas Gerekli Ve Caiz Olmayan
eyler 17-Lukatalarn (Buluntu Mallarn) Mahiyeti Ve Hkmleri 18-slmda
Elence Ve Yarmalarn Hkm
19-slmda nsanlarn Hayat Ve Organ Dokunulmazl 20-Hayvanlara
Yumuak Davranmann Gerei 21-slmda Madd Ve Manev Temizlik
-
9. Blm: slm Ahlk
1-Ahlkn Mahiyeti, Nevileri Ve Ahlk lminin Ksmlar 2-Ahlkn nemi Ve
Arndrmaya Elverili Olmas 3-Grevlerin Mahiyetleri (esaslar) ve
nevileri 4-lh Grevler 5-ahsa Ait Grevler 6-Ailevi Grevler 7-tima
(Toplumsal) Grevler
8-slmda Muaeret (Gzel Geinme) db 9-Gzel Ve irkin Huylar 10. Blm:
Siyer-i Enbiya Peygamberlere Ait Siyerin Anlam, yararlar Ve
Kaynaklar 1-Adem Aleyhisselm 2-dris Aleyhisselm
3-Nuh Aleyhisselm 4-Hud Aleyhisselm 5-Salih Aleyhisselm
6-brahim Aleyhisselm 7-Lt Aleyhisselm 8-smail Aleyhisselm 9-shak
Aleyhisselm
10-Yakub Aleyhisselm 11-Yusuf Aleyhisselm 12-Eyyub Aleyhisselm
13-uayb Aleyhisselm 14-Musa Aleyhisselm 15-Harun Aleyhisselm
16-Davud Aleyhisselm
17-Sleyman Aleyhisselm 18-lyas Aleyhisselm 19-Elyasa Aleyhisselm
20-Zlkifl Aleyhisselm 21-Yunus Aleyhisselm
22-Zekeriyya Aleyhisselm
23-Yahya Aleyhisselm 24-sa Aleyhisselm 25-Hazret-i Muhammed
Mustafa 26-Peygamberimizin Mbarek Nesebleri 27-Hazret-i Peygamberin
ocukluu Ve lk Evlenmeleri 28-Peygamber Efendimizin Allahn Vahyine
Ve Eliliine Kavumas 29-slmn knda Arabistann Din Ve tima Durumu
30-slmiyeti lk Kabul Edenler 31-lk Mslmanlarn ektikleri
Eziyetler, Habeistana Hicretleri Ve ember inde Kalmalar 32-Eb Talib
le Hz. Hadicenin Vefatlar 33-Peygamberimizin Kabileleri Dine Daveti
Ve Akabe Beyat 34-Ayn Blnmesi Ve Mira Mucizeleri 35-slmiyetin
Medinede Yaylmas Ve Mslmanlarn Oraya Hicreti 36-Peygamberimizin
Medineye Hicretleri Ve Oradaki Baz almalar
37-Peygamberimizin Cihada Menuziyeti Ve Balca Dmanlar
38-Mslmanlarn lk Sancaktar Ve lk Seriyyesi 39-Birinci Ve kinci
Bedir Savalar 40-Beni Kaynuka Ve Uhud Savalar 41-Beni Nadir, Hendek
Ve Beni Kurayza Savalar 42-Hudeybiye Andlamas Ve Hayber Sava
43-Hazret-i Peygamberin Hkmdarlar slm Dinine Davet Etmesi
44-Umretl-kaza Ve Mute Sava 45-Mekkenin Fethi 46-Huneyn Sava le
Evtas Olay 47-Tebk Sava 48-Veda Hacc 49-Peygamber Efendimizin
Ahirete G Etmeleri Ek: Peygamberimizde Grlen Olgunluk Ve Gzellikler
Bu Eserin Balca Kaynaklar
-
nsz
Mslmanlarn her konuda bilgi sahibi olmalar bir grevdir. Din
konusunda bilgi
ise, lmihal (herkesin durumuna gre gerekli olan bilgiler) adn
alarak en nemli
yeri tutar. Her mslmann bal bulunduu slam dini konusunda yeterli
bilgi
sahibi olmas bir bortur. Edindii bilgilerle de zerine den din
grevleri
yerine getirmi olacaktr.
Aslnda btn insanln manev ruhu yerinde olan dinden, din
bilgisinden hi
kimse uzak kalamaz. teden beri ister ilkel olsun, ister meden
toplumlar, hi
biri bir dine bal kalmaktan dar kamamtr.
nsanlarn gerek mutluluklar ve saadetleri ilah bir din yolu ile
ortaya kar.
Saduyulu kimselerin ruhlar ve vicdanlar, byle bir din ile
huzursuzluktan
kurtulur, yatr. nsanln yaratlndaki yksek ama, ancak byle ilah
bir
dine sarlmakla gerekleir.
yle ise, uyank bir ruha, temiz bir vicdana sahib olan insan byle
gerek bir
dinden nasl uzak kalabilir: Kendi benliini, geleceini ve
mutluluunu korumak
isteyen bir insan, byle yce bir dinin inanlara, temizlie,
ibadete, helal ve
harama, ahlaka dair kutsal hkmlerinden muhta bulunduklarn
renip
uygulamak duygusundan nasl habersiz kalabilir?
O mbarek dinin yaamasna, ykselmesine, yaylmasna, medeniyet
saan
anl tarihine ait baz bilgileri renmek isteinden, insan nasl
gafil bulunabilir?
Hi phe yok ki, benliklerini kaybetmeyen uyank kii ve cemiyetler
bu
ihtiyac ruhlarnda duymulardr. Din eserleri aramay, onlar bulup
okumay
gerekli grmlerdir.
nsanlarn, yaratllanndaki meyilleri ve ruh ihtiyalar sebebiyle
her asrda
din bilginleri tarafndan saysz din eserler yazlmtr. Ancak her
devrin ve
muhitin durumuna ve kabiliyetine gre bu gibi eserlerde bir
yenilik gstermek,
mana ve ruhlar deimeyecek ekilde dini meseleleri imkan dahilinde
herkesin
anlayabilecei bir ifadeyle yazmak, bunlarn birtakm hikmet ve
faydalarn sade
bir dille ortaya koymak da ok gereklidir.
slam dininin kapsad hkmler esas bakmndan drt ksma ayrlr:
1- tikada air hkmler,
2- badetlere ve amellere ait hkmler,
3- Helal-haram olan eylere, mubah ve mekruhlara ait hkmler,
4- Ahlaka ait hkmler.
Bu drt ksm hkmler zerinde ok geni ve deerli kitablar yazld
gibi,
zet halinde kolay anlalr kitablar da fazlasyla yazlmtr. Gerek u
ki, bu
drt ksmn her biri zerinde ayr ayr birer kitab yazlm; fakat bu
drt ksm
bir araya toplayan kitaplar aznlkta kalmtr.
Biz aslnda ayrntl eserlerden uzak kalamayz. Ancak byle geni
kapsaml
eserleri okuyup onlardan gerekli meseleleri seip ayrmaya
herkesin gce
yetmez. Grevleri ve zamanlar buna elverili olmaz. ok ksa eserler
de ihtiyac
karlamaya yeterli olmaz, maksad karlayamaz. stelik bu eserlerin
ifadesi
ar olursa, istenilen bilgileri elde etmek ok gleir.
eitli grev ve hizmetlere ayrlm olan din kardelerimizin dini
ihtiyalarn
yeterince karlayabilecek bir "lmihal" kitab yazlmasn ok kimseler
benden
isteyerek bana bavurmulard. Bunun zerme kutsal dinimizin
tikat'a,
temizlie, ibadete, kerahiyet (ho olmayan) ve istihsana (gzel
olan eylere),
ahlaka dair hkmleri zerinde ve bir ksm byk peygamberlerin
hayatlar ile
slam dininin tarihesine ait on kitabdan ibaret olduka byk bir
"lmihal"
kitab yazmay bir grev saydm. Yce Allah'dan yardmlar dileyerek bu
grevi
yerine getirmeye baladm. En gvenilir, en kymetli din
kitablarmza
bavurdum. badetler ksmn daha uzunca hazrlamaya altm. kram ve
feyzi
bol olan Yce Allah'n yardm ve ihsan ile meydana gelen bu esere
"Byk slam
lmihali" adn verdim.
Eer bu eserim, din kardelerimin faydalanmalarna hizmet ederek
hayrl
-
dualarn kazanmaya vesile olursa, kendimi bahtiyar sayarm. Btn
yaz ve
almalar ile yalnz Hak Teala Hazretleri'nin nzasn kazanmak
isteyen aciz bir yazar iin bundan byk bir mkafat olmaz. Baar Yce
Allah'dandr...
Fatih Dersiamlarndan Erzurumlu mer Nasuh Bilmen
Takdim
Merhum hocamz mer Nasuh Bilmen Hazretlerinin, Diyanet leri
Bakanl
grevinden emekli olmadan nce, stanbul Mftl zamannda alt yl
kadar
maiyetlerinde altm. lim ve faziletini, ahlak stnln yakndan
tanmak
erefine kavutuumdan dolay Yce Allah'a hamd ederim.
Yazm olduu eserler, yllardr okuyucularn ellerinden dmedii gibi
ilim ve
faziletinin yksekliinden dolay Mslmanlar arasnda onu tanmayan
yok
gibidir. Brakt her eser, snnet ehli inancna dayal, gvenilir, ok
deerli bir
kitaptr. Yllardr baslmakta ve baslmalar devam etmektedir. Bir
hadis-i erifde
buyuruluuna gre "ldkten sonra cri (sevab srekli akp gelen)
sadakadan
biri de, kendisinden faydalanlan bir ilimdir." Bu bakmdan merhum
hocamz
geride brakt birok eseriyle bu byk manev mkafata kavumu
bulunmaktadr. Yce Allah bizlere de, rzasna uygun bu gibi
hizmetler nasib
buyursun.
Muhterem Hocamzn yetitii devirdeki dil, daha ok Osmanlca
deyimlerin
okluu bakmndan deer kazanyordu. Bunun tesiri altnda kalnarak
eserlerindeki ifade, bu gnk neslin anlayabilecei ekilde kolaylk
arz
etmediinden "Byk slam lmihali" adl eserinin elden geldii kadar,
aslnda
hibir deiiklik yapmakszn, sadeletirilmesi, Bilmen Basm ve
Yaynevi
yetkilileri tarafndan benden istendi.
Byle bir almay kabul etmek, benim iin bir eref olduu kadar
okuyuculara da bir kolaylk salamas bakmndan yerine getirilmesi
gereken bir
grevdi.
Elimden geldii kadar metne ve manaya sadk kalarak sadeletirip
bugnk
nesiller tarafndan kolayca anlalabilecek bir dile evirmeye
altm.
Vacip Tel Hazretlerinden devaml olarak Mslmanlara manev yarar
ve
okuyanlara kolaylklar salamasn diler, kusurlarmn balanmasn niyaz
ederim.
A. Fikri YAVUZ
-
1. Blm: tikat Gerek Dinin Esaslar ve Balca Dinler 1- Gerek din,
Yce Allah'n bir kanunudur ve birtakm salam hkmlerin kutsal bir
mecmuasdr. Allah bunu, peygamberleri aracl ile insanlara ikram ve
ihsan, buyurmutur. Bu
kanun, insanlar hayrl olan eye gtrr. nsanlar, bu Allah kanununun
buyruklarna kendi gzel irade ve arzular ile uyduka, doru yol
zerinde bulunur ve hidayete ermi olurlar. Hem dnyada, hem de
ahirette mutlulua ve selamete kavuurlar. 2- Dinler balca ksma
ayrlr. Birincisi: Hak dinlerdir. Bunlar yukardaki tarife uygun
olanlardr. Yce Allah tarafndan konulup peygamberler aracl ile
insanlara bildirilen dinlerdir. Bunlara "lah ve Semav" dinler de
denir. Semav dinlerin hepsi esas bakmndan birdirler. Yalnz baz
ibadetler ve hukuk kurallar
bakmndan aralarnda ayrlk olmutur. Hazret-i Adem'den Hazret-i
sa'ya kadar gelen btn mbarek peygamberlerin insanlara bildirmi
olduklar dinler, iman esaslarnda bir olup yalnz bir Allah'a iman
etmeye dayal iken,
bunlar sonradan bozulmu ve asllar kaybolmutur. Yce Allah en son
ve en byk Peygamberi olan Hazret-i Muhammed'i Sallallahu aleyhi ve
Sellem'i btn insanlara Peygamber olarak gndermitir. Onun aracl ile
de hak dinlerin en sonu ve en mkemmeli, olan slam dinini
kullarna Allah Teala ihsan etmitir. te bugn yeryznde hak din
olarak kyamete kadar yaayacak olan yalnz bu slam dinidir. kincisi:
Asllar deimi ve bozulmu olan dinlerdir. Bunlar, yukarda sylendii
gibi asllar bakmndan birer gerek din iken sonradan bozulmu, lah
niteliklerini kaybetmi olan dinlerdir. ncs: Batl dinlerdir. Bunlar
asllar bakmndan da gerek din ile ilgisi bulunmayan dinlerdir.
Bunlar birtakm milletler tarafndan ortaya konmu olan uydurma
inanlardr. Bunlarda akla ve manta uygun olan baz hkmler bulunsa
bile konulular itibariyle lah olmak erefinden yoksun
olup hi bir bakmdan din kutsalln tamazlar. Atee, yldzlara ve
putlara tapan milletlerin dini bu trdendir.
Gerek Bir Dinin Vasflar ve Yararlar
3- Gerek bir dinin belirgin vasflar, kendini dier dinlerden
sekin klan zel nitelikleri pek oktur. zetle diyebiliriz ki, gerek
din insanlara yalnz bir Allah'n varln bildirir, yalnz bir Allah'a
ibadet edilmesini emreder, btn kainatn Allah'dan baka yaratcs
bulunmadn haber verir. Btn peygamberlere ve btn semav kitablara
ayrm yapmakszn inanlmasn ister. Sonsuz olan bir ahiret hayatnn
varln anlatr. nsanlar bir dzen iinde birletirir ve aralarnda bir
kardelik meydana getirir. nsanlarn yaratlnda eitlik bulunduunu
gsterir. Allah katnda stnln takva ve gzel ahlakla olduunu tler. Her
yn ile akla ve hikmete uygun bulunur, insanlarn
kurtuluuna ve mutluluuna vesile olur. te btn bu niteliklere
sahib olan din, bugn yeryznde var olan ve kyamete kadar devam
edecek olan yalnz slam dinidir. 4- Hak dinin yararlarna gelince:Bu
yararlar oktur ve pek nemlidir. Byle bir din sayesinde insanlarn
kazanacaklar yararlar ve mutlu halleri anlatmaya hi bir kalem
yeterli deildir. u kadarn bildirelim ki, insan hak bir din
sayesinde ne iin yaratldn renir, kendisini yaratp byten, saysz
nimetlere eritiren mukaddes kutsal mabudunu tanr. Allah'n sekin
kullar olan
Peygamberlerin varlna inanr ve onlarn gzel huylar ile hayatn
aydnlatmaya alr. Bylece insanla yarar bir yaayla yaar ve lnce de
sonsuz bir mutlulua kavuur.
unu da arz edelim ki, gerek bir din, insana g verir, onu hayata
hazrlar, onu en dnceli ve en zntl gnlerinde teselli eder. Bylece
insann gelecekteki hayatn korumu olur. Dnnce u gerei anlarz: nsan
bu dnya hayatnda yaratklardan bir yaratktr. nsan bu alemdeki
yaratklarn yannda bir zerre mikdardr. Birok ihtiyalar iinde
rpnmaktadr. Mevcut
alemin bir takm kuvvetleri karsnda pek aciz bir durumdadr. Sonra
da, daha almadan solan iekler gibi btn varln kaybederek lp
gitmektedir. O halde insanlk bu lml hayattan ibaret olsa, insanlar
kadar durumlarna acnacak bir yaratk olamazd. O halde bu madd ve lml
hayat bakmndan insann yaants tam bir huzur ve bahtiyarlk iinde
olamaz. Fakat dier bir ynden insan ok bahtiyar ve pek mutludur. nk
gerek dine sarldka, insan kalben huzur iinde olur. Sonsuz bir
mutlulua erime hazrlndadr. Bu geici hayatn sona ermesi, kendisini
hi bir tasaya drmez. Byle bir insan, ebed bir varln kendisini
rahmeti ile koruyacandan emindir. Hi bir zaman kaybolmayacak
olan bir hayata kavumakla mutlu olacana inanmtr. te btn bunlar,
gerek bir dinin insanlk alemine kazandraca yararlarn bir ksmdr.
-
nsan, ancak byle bir din sayesinde hayatn kanaat zere dzenler,
byk yaratcsna seve
seve ibadette bulunur, haklar gzetir, ebed olan cennet mkafatna
kavuma istei ile dindalarna ve btn insanlarn hidayete ermelerine
hizmet etmek ister. Bylece cemiyetin ok kymetli bir organ olur.
Sonu: nsanla bu yksek ruhu veren, bu gzel yaay eklini reten, gerek
dinden bakas olamaz.
slam Dininin Genellii ve Mutlu Sonular
5- slam dini, hak dinlerin en sonu ve en olgunudur. Bu kutsal
din, yalnz bir millete ve
bir zamana zg deildir. Btn insanlara kyamete kadar gerekli olan
Allah'n tabii
dinidir. nsanlarn yaratllarna ve yaaylarna tamamiyle uygundur.
Bu yce din, bir
kurtulu ve selamete eri yoludur, bu mutluluk kaynadr. Allah
Teala'nn raz olduu
dindir. Cenab- Hak buyurmutur:
"Allah katnda din slam'dr." (Al-i mran: 19)
6- slamiyetin ortaya kndan nce, btn yeryz din bakmndan cehalet
karanl
iinde kalmtr. Hak dinler, snm, lah ilim ve irfan gnei batm,
ufuklar karanlklar
kaplamt. nsanlar yalnz kendi hrslar urunda alyor, rpnyor ve
arpyordu.
Birbirlerini esir ediyorlard. Arab yarmadasnn halk ise, bsbtn
cehalet iinde kalmt.
nsanlar kendi elleriyle yaptklar putlara tapyorlard. Bu
davranlar onlar
utandrmyordu. Kz ocuklarn canl olarak topraa gmyorlard. Bundan
da hi bir
znt duymuyorlard. Bayalk iinde baka milletlerin hakimiyeti
altnda yayorlard ve
bundan da bir tasalar yoktu. Netice olarak gzel inantan, iyi
ahlakdan, yararl ilerden
ve yce duygulardan hibir eser kalmamt.
Fakat slam gnei domaya balaynca, yeryznn birok yerleri hemen
aydnlanmaya balad. nsanlk alemi hakdan, adaletten, eitlikten ve
kardelikten
haberdar oldu. Putlara tapan, insanlarn ayaklarna kapanan balar,
yalnz
noksanlklardan beri olan bir Allah'a secde etmeye balad. Ruhlar
ykseldi, diller Yce
Allah' anmakla bezendi. Gzler, byk yaratcmzn gzel eserlerini
seyretmekten
meydana gelen uyanklk nurlar iinde kald.
Sonu olarak; slam dini sayesinde gerek bir medeniyet, saduyulu
insaniyet, yararl
bir ilerleme ve ok mutlu bir devrim oldu. nsanlk alemi bu
mukaddes dine sarldka
phesiz daima ykselecektir.
man ve slamn Nitelii
7- man, lgat manas bakmndan, bir eye inanmak ve bir eyi
dorulamak demektir.
"Bu i byledir, yledir" diye hkm vermektir.
Din teriminde ise, Yce Allah'n dinini kalb ile kabul edip
Raslllah sallallahu aleyhi ve
sellem'in bildirdii eyleri kesin olarak kalb ile
dorulamaktr.
mann asl bu olmakla beraber bir engel hal bulunmad takdirde kalb
ile kabul edilip
inanlan bu hkmleri dil ile sylemek ve ahadette bulunmak lazmdr.
nk inanlmas
gereken eyleri kalb ile benimseyip kabul eden kimse, bunlar dili
ile sylemezse, onun
iman durumu insanlar tarafndan bilinmez, onun mslman olduuna
hkmedilmez.
Kalb ile dorulamak, dil ile syleyip ikrar etmekle meydana gelen
imanla beraber
namaz klmak ve oru tutmak gibi ameller de gereklidir. nk biz, bu
grevleri
yapmakla sorumluyuz. Bu grevleri yapmak imana kuvvet verir,
imann kalbdeki nurunu
oaltr. nsan azabdan kurtarr. Yce Allah'n ihsan ve ikramlarna
kavuturur.
8- "slam" szne gelince; Lgat manas bakmndan slam, teslim olmak,
boyun
emek ve itaat etmektir. Din teriminde ise, Yce Allah'a ve O'nun
peygamberine itaat
etmek, Peygamber Efendimiz'in din adna bildirmi olduu eyleri
kalb ile kabul edip dil
ile sylemek ve onlar gzel grmektir. slam ayn zamanda din manasna
gelir.
9- Gerek din ile slam arasnda esasta bir fark yoktur. Her gerek
din slamdr. Her
slam da gerek bir dindir; Buna mslmanlk da denir.
Allah Teala'nn dinine sadece "din" denildii gibi, millet eriat,
slam ve slam dini de
denir. Bununla beraber "slam" sz, bazen gzel ameller manasnda,
bazen da man
-
manasnda kullanlr. eriat sz de, ibadetler ve insanlar arasndaki
ilikilerle ilgili olan
hkmlerin tmnde kullanlr.
man ile slamn artlar
10- slam dininde Yce Allah'a, meleklere, Allah'n kitablarna,
peygamberlere, ahiret
gnne, kaza ve kadere iman etmek esastr. Bunlar bilip kabullenmek
imann temel
artdr. Onun iin imann artlar altdr, denilir. Bu artlar
mslmanlkta kesinlikle
mevcut esaslardr. Bunlara, inanlmas zorunlu din ilkeleri denir.
Bunlara inanmak
mecburiyeti vardr. Bunlar dorulamadka iman gerekleemez.
Bunlardan herhangi
birini inkar etmek -Allah korusun- insan hemen dinden karr.
Biz bu imanmz; "Ament billahi..." szlerini okumakla daima aklyor
ve isbat
ediyoruz. Bu szleri okuyan yle demi oluyor:
"Ben Yce Allah'a, O'nun meleklerine, O'nun kitablarna, O'nun
peygamberlerine,
ahiret gnne, kaderin (iyi ve kt her eyin yaratl) Allah'dan
olduuna inandm.
ldkten sonra dirilip maherde (hesab yerinde) toplanmak hakdr ve
gerektir. ahidlik
ederim ki, Allah'dan baka ilah yoktur ve yine ahidlik ederim ki,
Hazreti Muhammed
(sallallahu aleyhi ve sellem) O'nun kulu ve peygamberidir."
11- slamn artlar ise, betir. Peygamber Efendimiz'in bir
hadislerinin manas udur:
"slam dini be ey zerine kurulmutur: ahadet szn getirmek (Ehed en
l lahe
llallah ve Ehed enne Muhammeden Reslllah, demek), namaz klmak,
zekat vermek,
ramazan ay oru tutmak ve hac etmek."
te bu be ey slam'n artdr. Bu artlar gzetip onlar yerine getiren
insan, slam
erefine ermi, Mslman rtbesini kazanm olur.
"Ehed en l lhe llallah ve Ehed enne Muhammeden Abdhu ve
Reslhu = Allah'dan baka ilah olmadna ahidlik ederim. Yine
Muhammed'in (a.s.)
Allah'n kulu ve elisi olduuna ahidlik ederim." szlerine
"Kelime-i ehadet" denir. "La
lhe llallah, Muhammed'n Reslllah" szne de "Kelime-i Tevhid"
denir. Biz bu
mbarek kelimeleri daima okuruz.
Yce Allah'a ve O'nun Sfatlarna man
12- Yukarda yazl olduu zere imann temelini tekil eden alt art
vardr. Bunlardan
birincisi Yce Allah'a iman etmektir. yle ki: "Allah Teal (Yce
Allah) diye ismini
andmz an byk olan Yaratc vardr. Ei ve benzeri olmayan o varlk
btn kemal
sfatlar ile vasflanmtr. Btn noksanlklardan beri (mnezzeh) dir.
Btn lemleri
yoktan var eden O'dur. O'nun kudret ve byklne denk hibir ey
yoktur. Bizleri ve
bizim grdklerimizle grmediimiz saysz lemleri yaratan, yetitirip
besleyen ancak
O'dur.
Yce Allah'n "Rahman, Rahim, Halk, Rezzak, Hakm, Rabb, Mbd, Azz,
Gaffar,
Tevvab, Hak" gibi daha birok mbarek isimleri ve byk sfatlar
vardr. zellikle Vcud
(Varlk) sfat vardr. Bundan baka mbarek sfatlar iki ksma ayrlr.
Bir ksm Selbi
Sfatlar'dr ki, Kdem, Beka, Havadise Muhalefet (hi bir yarata
benzer olmamak),
Kyam Bizatihi (varl kendiliinden olu), Vahdaniyet (orta olmamak)
sfatlarndan
ibaret olmak zere betir.
Dier ksm da Sbut Sfatlar dr ki, bunlar Hayat, lim, rade, Kudret,
Semi,
Basar, Kelm, Tekvn sfatlar olmak zere sekizdir. Bu sfatlarn
hepsine birden "Kemal
Sfatlar" denir.
te biz, byle kemal sfatlar ile vasfl bulunan an yce bir Allah'a
ve O'nun bu
byk sfatlarna iman ederiz. Bu byk sfatlarla ilgili biraz bilgi
vereceiz.
13- Vcud: Allah Teal'nn varl demektir. Allah Teala'nn varl hakdr
ve en byk
varlk O'na mahsustur. O'nun varl, yaratt eyler bakmndan
yaratklarn hepsinden
daha ak ve zahirdir. nk Yce Allah olmasayd, hi bir ey olmazd.
Gerek bizim
varlmz ve gerekse herhangi bir eyin varl Yce Allah'n varlna
birer ahiddir.
Biliyoruz ki, bu alemde hibir ey kendiliinden var olacak bir
durumda deildir.
-
Bunlardan hi biri ne kendi kendine var olabilir, ne de kendi
kendine yok olabilir. Baka
bir deyile, hi bir ey kendi kendine yokluktan varla gelemez.
Varlkdan da yoklua
gidemez. Hibir yaratk da ne bir zerreyi var edebilir, ne de onu
yok edebilir. inde
yaadmz bu dnya ile beraber sonsuz alemler meydana gelmi, birbiri
ardnca vcuda
gelip devam etmektedir. Nice eyler de varken yok olmutur.
te btn bunlar yokluktan var eden ve sonra yok eden, kuvvet ve
hikmet sahibi
Yce bir yaratcnn varlndan asla bhe edilemez.
14- Yce Allah'n varln isbat iin Kelam (Akaid) ilminde felsefe
kitablarnda pek ok
delil yazldr. Bunlardan bir ksmn "Muvazzah lm-i Kelam Dersleri"
adndaki eserimizde
aklam bulunuyoruz. imdi burada:
"bhe yok ki, gklerin ve yerin yaratlnda, gece ile gndzn
deimesinde akl sahibleri iin (Allah'n varln, kudret ve
azametini
gsteren) byk iaretler vardr." (Ali mran: 190) ayetini okuyup
yksek anlamn
dnmek yeterlidir.
Bu ayet-i kerme gzelce dnlrse, Yce Allah'n varlna, kuvvet ve
kudretinin
byklne dair saysz deliller nmze kar. Bizim bu eserimiz onlar
aklamaya
yeterli deildir. Ancak astronomi, kozmorafya, biyoloji, kimya,
ruhiyat (psikoloji) ve
anatomi gibi ilimlerin verdii bilgileri gz nne getirenler, bu
ayet-i kermenin iaret
ettii delillere pek gzel akl erdirebilirler. Her saduyu sahibi
insan dndke, Yce
Allah'n varln kabule mecbur olur.
te yukarda Trke anlamn verdiimiz ayet-i kerme, bu gerekleri
haber veriyor ve
bizi uyaryor. Bundan sonra gelen:
"Akl ve anlay sahibleri o kimselerdir ki, ayakta iken,
otururken, yanlar
zere yatarken (her hallerinde) Allah' anarlar; gklerin ve yerin
yaratl
zerinde dnrler (ve derler): Ey Rabbimiz! Sen bunlar bouna
yaratmadn.
(Bouna bir ey yaratmaktan) sen mnezzehsin. Bizi ate azabndan
koru."
anlamndaki ayet-i kerime, gerek anlay ve akl sahibi kimler
olduunu bize bildiriyor.
Btn bu ayetler, slam dininde akln ve dncenin ne kadar byk nem
tadn
da bize gstermi oluyor. Bir hadisi erifde de:
"Dnce gibi bir ibadet yoktur." buyurulmutur.
Gerekten slam dininde akln ve dncenin byk yeri vardr. slam dini
tamamen
akla ve hikmete uygundur. Muhakeme ve eletirme, onun hak llerini
deitiremez.
slamiyet dnen insanlarn dinidir.
te akll insanlar o kimselerdir ki, gkleri, arz, gece ve
gndzleri, gklerde
parldayan ve her biri gneten binlerce defa daha byk yldzlarn
ihtiamn dnrler,
yeryzndeki saysz canl ve cansz yaratklar gz nne alrlar. Ho
gndzlerin, sakin
gecelerin ne kadar salam bir dzen ve l iinde yaratl kanununa
uyarak birbirini
kovalayp durduklarn dnrler. bret baklar ile yaplan byle dnceler
sonunda,
bu aleme bu dzen ve ly vermi olan Yce Allah'n kudret ve
azametini insanlar
isteyerek ve teslimiyetle kabule mecbur olurlar.
Hatta byle byk varlklar deil, bir zerreden kk olduu halde byk
bir duygu ile
hayat ve grevini srdrmeye alan bir mikrobu, yine bir zerreden kk
olduu halde
balbana bir kuvvet hazinesi olan bir atomcuu dnmek bile, gerek
akl sahibi bir
insan iin Allah'n yce kudret ve hikmetini tasdik etmeye
yeterlidir.
Byk bir nizam ve intizam iinde yaratlan btn bu gzel ve acaib
varlklar rasgele
mi olmutur? Bunlar bilgi ve hikmetten yoksun olan yahut hayal
edilen bir tabiatn eseri
midir? Asla byle yanl bir hkme hibir akl sahibi varamaz.
15- Yine tekrar ederek diyoruz ki, Yce Allah'n varln ve bykln
anlamak ve
kabul etmek iin, bundan nceki maddede anlamn yazdmz ayet-i
kermeyi gzelce
dnmek yeterlidir. Bunun iindir ki, Peygamber efendimiz (s.a.v.)
buyurmutur:
"Yazklar olsun o kimseye ki, bu ayeti okumu da zerinde
dnmemitir."
16- Kadim: Ezeliyyet, evveli olmamaktr. Evveli olmayana Kadim
denir. Sonradan
meydana gelene de Hdis denir. Allah Teala Kdem sfat ile
vasflanmtr. nk Allah
ezeldir, kadmdir, varlnn balangc yoktur. O'ndan nce yokluk
gememitir. O'nun
varl yannda milyonlarca seneler bir saniye bile saylmaz. Yine
grdmz alemler,
milyarlarca seneden beri mevcut bulunsa, yine Yce Allah'n
ezelilii yannda bir saniyelik
bir hayata sahib saylmaz.
-
Allah Kadmdir, sonradan var olan ey Allah olamaz. Yce Allah'dan
baka ne varsa
bunlarn hepsi hdistir (sonradan olmulardr.) Bunlar Allah'n
kudreti ile yaratlmlardr.
Artk bhe yoktur ki, yaratlanlar yaratana mahsus Kadm sfatn
tayamazlar. Onun
ezel varl ile beraber hibir ey yoktur, alemler sonradan
yaratlmtr.
17- Beka: Ebediyet, sonu bulunmamak sfatdr. Sonu olana "Fn",
sonu olmayana da
"Bki" denir.
Yce Allah Beka sfat ile vasflanmtr; nk ebedidir, bakdir, varlnn
sonu yoktur.
O'nun yok olaca bir zaman dnlemez. Sonradan meydana gelen btn
varlklar,
Allah'n kudreti ile meydana gelmilerdir. Yine Allah'n kudreti
ile yok olurlar, yine var
olurlar ve binlerce deiikliklere urayabilirler. Fakat Yce Allah
Bak'dir, deiiklikten ve
yok olmaktan beridir. nk O, bakasnn kudret eseri deildir ki,
onun kudreti ile
yoklua gitsin veya deiiklie urasn. Aksine btn varlklar O'nun
kudretinin birer
eseridir. Onun iin Yce Allah'n annda yokluk ve deiiklik nasl
dnlebilir. Her ey
yok olmaya mahkumdur; ancak azamet ve ikram sahibi Allah'n varl
kalc ve sreklidir.
18- Havadise Muhalefet: Sonradan var olmu eylerden ayr olmak
sfatdr. Yce
Allah havadise (sonradan var olan eylere) aykr ve muhalif
bulunmak sfat ile
vasflanmtr. nk Allah Teala yaratlm eylerden hibirine hibir ynden
benzemez,
hepsine muhaliftir. Hatrlara gelen her eyden Allah Teala mutlak
surette bakadr.
Mkevvenat ve mmknat (yaratlan ve yaratlabilen) dediimiz eyler
deiirler,
bakalarlar, birbirine benzeyebilirler ve sonunda yok olurlar.
Btn bu lml varlklar,
her hal ve ekilleri ile asla Allah'a benzemezler. Hi birinde lah
ve Mabud olma
sfatlarndan en kk biri bile bulunmaz. Hi yaratlan, yoklua mahkum
olan aciz eyler,
yok olmaktan beri bulunan yaratc Yce Allah'a benzeyebilir mi? Hi
sonradan meydana
gelmi bir nesne Kadm olan hikmet sahibi Allah'a ortak olabilir
mi? Byle sapk bir
dnceye kaplanlar, kendi lml varlklarn lah olmaya ykselterek
Allah'n yce
varln da, kendi deersiz varlklar derecesine drmeye varacak kadar
kstahlkta
bulunuyorlar.
nsanlarn ve dier yaratklarn birok ihtiyalar vardr. Bunlar
mekana, zamana, yeyip
imeye, gezip dolamaya, domaya, dourmaya ve benzeri hallere
muhtatrlar. Allah
ise, btn bunlardan beridir. O'nun Ar ve Krs'si, yedi kat sema
denilen daha nice
alemleri vardr. Fakat o, bunlardan hi birine muhta deildir.
Bunlar yok iken O, yine
vard.
Bakasna muhta olan ve yaratklarn lml vasflar ile vasflanan bir
insan lah
olamaz. Yce dinimiz bu gibi yanl dncelerden ve inanlardan kesin
surette bizleri
yasaklamtr. (Allah'n benzeri hi bir ey yoktur; O, her syleneni
iitendir, her yaplan
grendir.)
19- Kyam Bizatihi: Varl ve durmas kendi zatyla olmak manasnda
bir sfattr. Bu
sfat da Yce Allah'a mahsustur. yle ki, Hak Teala'nin ezel ve
ebed olan varl kendi
zatyla kaimdir. Kendi varl mukaddes zatnn gereidir, asla
bakasndan deildir.
Bunun iin Allah Teala'ya Vacib'l-Vcud (varl kendinden dolay
gerekli) denilir.
O'nun varl, baka bir var edene muhta olmaktan beridir. Allah'
var eden bir varlk
olsayd, o zaman var eden o varlk Allah olurdu. Onun iin "Allah'
kim yaratt?" diye
sorulmaz; nk O, kendiliinden vardr, kadmdir. Bakasnn var
etmesine muhta
deildir. Eer byle olmasayd, ne kainat bulunurdu, ne de baka bir
ey... Bu gerek
kabul edilmeyince, iinde yaadmz alemin varln izah etmeye imkan
kalmaz.
Allah'dan baka var olan (mmknat dediimiz) eyler ise, hem var
olmaya, hem de yok
olmaya bal olduklar iin, bir var ediciye muhtatrlar.
Sonu olarak denilir ki, Yce Allah' var eden bir varlk dnlemez ve
O'ndan baka
bir yaratc varlk da olamaz. "Allah'dan baka bir yaratc olur
mu?"
20- Vahdaniyet: Birlik, yalnz bana olmak, benzeri olmamak;
oalmaktan,
paralara ayrlmaktan ve eksilmekten beri bulunmak gibi manalar
ifade eden bir sfattr.
Bu sfatlar tayana "Vahid" denir ki, gerekte var olan, paralara
blnmekten ve
czlerin bir araya gelerek toplanmasndan beri bulunan zat
demektir. Bu sfat da Yce
Allah'a mahsustur. Onun iin denir ki, Yce Allah zatnda,
ulhiyetinde, mabudiyetinde ve
dier btn sfatlannda birdir. Ortaktan, ei ve benzeri bulunmaktan
beridir. Kendisinde
artmak, eksilmek, czlere ayrlmak, baka eylerle birlemek gibi
haller asla bulunmaz.
Allah Teala her yn ile birdir. Nasl dnlrse dnlsn, saduyulu bir
insan,
-
anlay ve hikmet sahibi bir kimse Allah'tan baka bir lah
bulunduuna inanamaz.
Bakasnn lah ve Mabud olma imkanna yer veremez. ki ve daha ok
ilahn
bulunamayaca kesin delillerle sabit bulunmaktadr. u grdmz
kainatn varl,
onun devam ve intizam hep Allah Teala'nn birliine ahiddir.
Yce Allah ulhiyetinde, zatnda ve mabudiyyetinde bir olduu gibi,
yaratc olmasnda
da birdir. Yaratlmaya ve yok edilmeye mahkum olan ve bylece mmkn
adn alan her
eyi yaratan ve yok eden ancak Allah'dr. O'ndan baka yaratc
yoktur. te mmknat
yaratp yaatmaya ve yok etmeye gc yetmeyen bir zat ise Allah
olamaz. Bunun iin
ikinci bir lah'n varlna asla imkan yoktur. nk iki lah dnld
takdirde,
bunlardan biri kendi bana mmknat yaratmaya kadir ise, dieri
fazladan olmu olmaz
m? Fazladan olan yahut aciz bulunan bir zat ise nasl Allah
olabilir? Bu bakmdan akl
sahibi hi kimse, Allah Teala'nn zat ve sfatlarnda eit ve benzeri
bulunmadndan, bir
olduundan phe etmez. Birden ok yaratclarn ve mabudlarn varlna
inanan milletler
ise, akla ve hikmete aykr bir inancn esiri olmutur. Bylece gerei
anlama bakmndan
byk bir cehalet iinde kalmlardr.
21- Hayat: Dirilik demektir. Allah kendi anna mahsus bir hayat
sfat ile
vasflanmtr. Allah'n ilim, irade ve kudret sfatlar ile
vasflanmasnn bir gerei olarak
hayat sfat da vardr. Hayat olmayan bir ey, bilmekten, dilemekten
ve yapabilmek
gcnden yoksun olur. Bu ise, yaratc iin byk bir noksandr.
Bu sfatlardan mahrum olan bir varlk, kendi kendine hi bir ey
yaratamaz. Hele bilgi,
dnce, dileme ve g sahibi olan varlklar yaratmaya asla
kabiliyetli bulunamaz. nk
hibir eser, yaratcsnda bulunmayan bu gibi vasflar tayamaz. Onun
iin doa ad
verilip gerekte ilim, irade ve kudretle nitelenmeyen ve varl
nesnelere bal olarak
dnlp, onun dnda varl bulunmayan uursuz bir varlk asla bir yaratc
sfatn
tayamaz. zellikle byle bir varlk, akl, irade ve kudret sahibi
milyarlarca yaratn
mucidi hibir ekilde olamaz.
Sonu udur ki, kainatn yaratcs olan Allah, Hayat sfat ile
vasflanmtr. Hayy'l-
Kayym'dur. (Hem kendisi diri hem de her eyi dirilten ve ayakta
tutandr.)
22- lim: Bilmek, idrak etmek sfatdr. Allah Teala ilim sfat ile
vasflanmtr. O'nun
ilmi, yaratklarn ilmi gibi basit ve snrl deildir, btn kainat
evreler. Allah her eyi
bilir. Onun bilgisinden hibir zerre harite kalmaz. Hibir varlk
da dnce ve hareketini
Yce Allah'dan saklayamaz. Zira her eyi bilmeyen, her hareket ve
dnceden haberi
olmayan bir varlk Allah olamaz, bu kadar gzel ve acaib nesneleri
meydana getiremez,
bu kadar yarat idare edemez.
Allah'n byle her eyi bildiini gzelce dnp dorulayan bir insan,
elbette daima
uyank bulunur, her sz ve hareketini bir edeb zere dzenler. Fena
szler sylemez,
fena iler dnmez, bakasna sarkntlk etmez, hi bir kimsenin grp
bilmeyecei bir
yerde bile Allah'n buyruklarna aykr bir i yapmaz. nk her yaptn
bilen Yce
Allah'n varlna iman vardr.
23- rade: Dileyebilmek, ihtiyar edebilmek sfatdr. Yce Allah
irade sfat ile
vasflanmtr. O'nun iradesi ezeldir. Allah yarataca eyleri bu
irade sfat ile hikmetine
gre meydana getirmeyi diler ve diledii ey mutlaka olur. O
dilemedike hi bir ey
vcuda gelmez. Hi bir ey kendiliinden var olmaz ve kendiliinden
yok olmaz. Ancak
Allah'n dilemesiyle var olur ve yine O'nun dilemesiyle yok
olur.
Allah btn bu kainat ezel olan iradesi zere yaratmtr. Yaratlm
eylerin
milyonlarca cins ve nevilere, ayr ayr vasflara sahib olmas,
eitli zellikleri tam
olmas, hele bir topraktan, bir sudan, bir havadan yararlanan
saysz aalarn, ekinlerin,
meyvelerin ieklerin ve canllarn baka baka renklerde ve tadlarda
meydana gelmesi
ezel bir iradenin neticesinden baka deildir.
te btn bunlar, Allah'n irade sfat ile vasfl bulunduuna birer
ahiddir. Yce Allah
hakknda mecburiyet dnlemez; O, her eyi kendi dilemesiyle yaratr.
Hi bir eyi
yaratmaya veya yok etmeye mecbur deildir. Mecburiyet bir acizlik
halidir ki, Allah'n
anna uygun olmaz.
"Allah dilediini hemen yapar." (Hd: 107)
24- Kudret: G ve kuvvet manasnda bir sfattr. Ezel ve ebed kemal
zere bir
kudret Allah Teala'ya mahsustur. Allah Teala her mmkn varlk
zerinde dilediini
yapmaya kadirdir. Onlar yaratmaya ve yok etmeye gldr. O'nun
kudretine nihayet
-
yoktur. Bu byk kainat, O'nun kudretine ok ak ve kuvvetli bir
ahiddir.
Yce Allah dilerse bir anda binlerce alemi yoktan var eder ve
dilerse onlar bir anda
yok eder. nk dilediini bir anda yerine getiremeyen, istediini
yapamayan bir varlk
kainatn lah' olamaz.
Yce Allah'n bu byk kudretini iyi dnen bir m'min, O'nun bykl
nnde
eilir, O'nun kudretinden titrer, O'nun kutsal emirlerini yerine
getirir ve yasaklarndan
saknr.
"Allah her eye kadirdir."
25- Semi': itme kuvvetidir. Allah, Semi' (iitme) sfat ile
vasflanmtr. O'nun
iitmesi, yaratklarn iitmesi gibi noksan ve hudutlu deildir. Yce
Allah her eyi vastasz
olarak iitir, ancak vastalardan ve vastalar vastasiyle iiten de
O'ndan bakas deildir.
O, gizli ve aikar sylenenlerin hepsini iitir, hibir ey O'nun
iitme sfatnn dnda
kalamaz. Kullarnn dualarn ve zikirlerini, gizli-aikar dilek ve
yalvarlarn iitip kabul
eder ve onlar mkafatlandrr. Yce Allah'n byle her eyi iittiine
iman eden uyank bir
insan, daima gzel konuur, her zaman Allah' anar, O'nu yceltir.
Her szn ve iini
Allah'n rzasna uygun yapar.
26- Basar: Grme kuvveti demektir. Yce Allah kendi anna uygun bir
halde Basar
(grme) sfat ile vasflanmtr. Allah alet ve vasta olmakszn her eyi
grr. Fakat alet
ve vasta ile grenlerin grdklerini de grr. Her gzden gren O'dur.
Baz eyleri
grmesi, dier eyleri grmesine engel olmaz ve O'nun grmesinden hi
bir ey gizli
kalmaz. En karanlk gecelerde, karncalarn ve daha kk yaratklarn
kmldamalarn,
hareketlerini grr ve bilir. bhe yok ki, grememek ve bilememek
byk bir
noksanlktr. Byle noksanlklara sahib olan kr kuvvetler, lah ve
yaratc olamazlar. Yce
Allah ise byle btn noksanlklardan beridir ve btn kemal sfatlar
ile vasflanmtr.
Kalbi iman dolu bir insan, Yce Allah'n kendisini grp gzetmekte
olduunu bilir ve
zerinde dnr. Bylece durumunu dzeltir, edebe aykr hibir harekette
bulunmaz,
melekler gibi temiz bir hayat iinde yaamaya alr durur.
"Biliniz ki, Allah btn yaptklarnz grr." (Bakara: 233)
27- Kelam: Bir manay belirten, bir maksad anlatan sz demektir.
Yce Allah Kelam
sfat ile de vasflanmtr. O'nun kelam (sz) harf ve sesden beri ve
kadmdir
(balangc yoktur.)
Yce Allah, kendi kadm kelamn, diledii zaman anna uygun bir
ekilde meleklerine
iittirir, bildirir ve anlatr.
Allah Teala'nn peygamberlerine diledii eyleri vahy ve ilham etmi
olmas da bu
kelam sfatnn bir tecellisidir. Semav kitablar hep bu Kelam sfat
ile meydana gelmitir.
"Kelm- Kadm" dediimiz Kur'an- Kerm de bu sfatlarla
Peygamberimize inmi ve
asrlardan beri hidayet rehberlii yapmtr.
28- Tekvn: Var etmek, yaratmak manasnadr. Bu da Allah'n bir
sfatdr. Yce Allah
bu tekvin sfat ile diledii herhangi bir eyi yoktan var eder veya
var iken yok eder.
Yce Allah'n bu alemleri yaratp yok etmesi, kullarn yaratp
yaatmas, onlar
beslemesi sonra da ldrp baka bir aleme onlar gtrmesi, hep bu
tekvn sfatnn
tecellisi ile olur.
"Allah bir eyin olmasn diledii zaman, ona "ol" der, o da
oluverir." (Yasin: 82)
29- Yce Allah'mzn kutsal sfatlarna ait verdiimiz bilgiye bir zet
yaparak deriz ki:
Yce Allah'n varl ve birlii bykl ve kudreti, ezel ve ebed oluu ve
dier yce
sfatlar apaktr. Bunlar inkar etmeye, dnp de dorulamamaya imkan
yoktur.
Bir dnelim: Bu kainatta hi bir eyin kendiliinden var ve yok
olamayacan
kendiliinden kmldanamayacan ilim ve fen haber vermiyor mu? Biz
ise, milyonlarca
alemin, milyonlarca parlak yldzlarn varln, bunlarn hareket ve
skun hallerini grp
biliyoruz. Artk bunlar var eden ezel ve ebed esiz bir Allah'n
varlndan nasl bhe
edilebilir?
Yine biliyoruz ki, bilgisi olmayan, kudret ve iradesi bulunmayan
bir eyin, bir gaye ve
hikmete ynelik birtakm gzel ve stn eserleri var etmesi mmkn
deildir. Oysa ki biz
bu alemde her neye bakacak olsak, onun bir gayeye, bir hikmet ve
dzene bal
bulunduunu grrz. En byk varlktan en kk varla varncaya kadar
baklrsa,
bunlarn yle gelii gzel bir raslant eseri olmad grlyor, bunlarn
bouna
yaratlmad anlalyor. Bu varlklarn her birinde stn bir sanat ve
letafet eseri, bir
-
irade ve ihtiyar alameti grlm oluyor.
Artk bu kadar yararl olan bu gzel eserlerin, ilim, kudret ve
hikmet sahibi olan ezel
bir yaratcya muhta olmadn kim syleyebilir?
imdi biz, btn bu d alemdeki varlklardan baklarmz evirip kendi
nefsimize ve
duygularmza bakalm. Vcudumuzun her paras ve hcresi, vicdanlarmzn
btn
duygu ve kavramlar, an ok yce olan byk bir Allah'n, yaatp rzk
veren bir
yaratcnn varlna daima ahidlik edip durmuyor mu?..
O halde bhe yok ki, kendi varln ve sorumluluunu yitirmedike, hi
kimse, Allah'a
iman inancndan, bir yaratcnn var olduu dncesinden asla yoksun
olamaz.
"Gkten ve yerden size rzk veren Allah'dan baka bir yaratc var
m?"
Peygamberlere man
30- Btn Peygamberlere iman etmek mslmanlkta esastr. Lgat
manas
bakmndan peygamber, haber veren kimse demektir. Dini teriminde
ise, Allah Teal'nn
kullarna dinlerini bildirmek iin grevlendirdii sekin insanlarn
her birine "Peygamber"
denir. Bu zatlar Yce Allah'n birer elisi demektir. Bunlarn
Allah'n Peygamberleri
olduklar, kiiliklerindeki yksek vasflardan ve Allah tarafndan
kendilerine verilen
mucizelerden sabit olmutur.
31- Mucize; Bakalarnn meydana getiremeyecei olaanst eylerdir.
Bir
peygamberin gerek peygamber olduunu dorulamak iin Yce Allah o ii
Peygamberinin
eliyle ortaya karr.
32- Keramet; Bir ksm olaanst ilerdir. Yce Allah'n kudretiyle
veli kullar
tarafndan meydana getirilir. Bu kerametler de, o velinin bal
bulunduu Peygamber iin
bir mucize saylr. nk o Peygamber gerek Peygamber olmasayd,
kendisine bal
olanlardan byle kerametler ortaya kamazd.
33- Meunet-stidra; Peygamberlik davasna kalkmayan ve Peygamberin
snneti
zere yrmeyen baz baya kimselerden meydana kan ve olaanst bir
halde
grlen birtakm olaylardr ki, o ahsn bykln gstermez ve hi bir
zaman keramet
ve mucize derecesine varamaz.
Fakat yalan yere peygamberlik davasna kalkan kimselerin elinden
ne mucize, ne
keramet ve ne de baka olaanst iler kar. Byle yalanc kimselerin
mucize veya
harika diye meydana koyacaklar eyler, bir gzbaclktr veya bazi
ilm kurallara
dayanan bir san'at eseridir. Bunlarn asl maksadlar hemen meydana
kar. Onlarn
yaptklarndan daha gzelini bakalar da yapabilir.
Yalan yere peygamberlik davasnda bulunanlarn nasl bir sonula
karlatklar,
yalanlarnn nasl meydana kt tarihlerde bellidir.
34- Peygamberlere Neb de denir. Resl de denir. Bununla beraber
yeni bir kitab ve
eriatla bir mmete gnderilmi olan zata Resl, baka bir Peygamberin
eriatna bal
olarak gelen Peygambere de Neb denmitir. Buna Resl veya Mrsel
denmez. Neb
isminin oulu Enbiya'dr. Resl'n oulu Rusl'dr. Mrsel'in oulu da
Mrseln'dir.
35- Yce Allah'n ilk Peygamberi Hazret-i dem aleyhisselm'dr. Son
ve en byk
Peygamberi de, bizim sevgili Peygamberimiz Hazret-i Muhammed
aleyhisselm'dr. Son
Peygamber olduu iin Peygamber Efendimize Hatemu'l-Enbiya
(Peygamberlerin
sonuncusu) denmitir. Bu iki Peygamber arasnda, saylarn ancak
Allah'n bildii ok
Peygamber bulunmutur. Kur'an'da bu Peygamberlerden sadece u
yirmi be
Peygamberin ad geer:
dem , dris, Nuh, Hud, Salih, brahim, Lt, smail, shak, Yakub,
Yusuf,
Eyyb, uayb, Musa, Harun, Davud, Sleyman, lyas, Elyase, Zlkifl,
Yunus,
Zekerriya, Yahya, sa, Muhammed (sallallahu aleyhi ve sellem).
Bunlardan baka
Kur'an- Kerimde adlar geen zeyr, Lokman ve Zlkarneyn isimli zat
daha vardr
-
ki, bunlarn Peygamber veya vel olduklar ihtilafldr. Bunlarn da
pek byk kimseler
olduuna phe yoktur. Bu saygdeer peygamberlere ait bilgi,
kitabmzn onuncu
blmnde verilecektir.
36- Peygamberler her trl gzel sfatlara sahibdirler. Onlardan her
birinin varl bir
olgunluk ve stnlk rneidir. zellikle onlarda doruluk, emanet,
sezi ve anlay,
gnahlardan korunmu olma ve eriat tebli etme vasflar vardr. yle
ki:
1- Peygamberler sadktrlar; her hususta doru szldrler.
Kendilerinden asla yalan
kmaz.
2- Peygamberler emindirler. Gerek peygamberlik konusunda, gerek
dier konularda
her trl gvene sahibdirler. Kendilerinde asla hainlik
bulunmaz.
3- Peygamberler son derece yksek bir anlaya, tam akla ve
kuvvetli bir gre,
stn bir zekaya sahib bulunmulardr. Onlarda gaflet, yksek duygu
ve kavramlardan
yoksunluk dnlemez.
4- Peygamberler masumdurlar. Onlar gizli ve aikr her trl
gnahlardan, kk
drc baya ilerden tamamen beridirler, iffet ve ismet
sahibidirler.
5- Peygamberler tebli sfatna sahibdirler. Emrolunduklar eriat
hkmlerini, olduu
gibi mmetlerine bildirirler. eriat hkmlerinden herhangi birini
saklam veya unutmu
olmalar asla dnlemez. Byle bir ey peygamberlik anna yakmaz. Byle
bir tutum,
peygamber olarak gnderildikleri hikmete ve Allah'n iradesine
uygun dmez.
Sonu: Btn peygamberler u yazdmz be sfat tamamen kendilerinde
bulundurmulardr. nk bu byk huylara sahib olmayan kimseler,
insanlar aydnlatp
onlara nc olamazlar. te btn peygamberlerin byle tanyp dorulamak
imanmzn
shhat iin arttr.
37- Peygamberlerin insanlar yola getirmek ve onlarn kt hallerini
dzeltmek iin
Yce Allah tarafndan grevlendirilmi olduklar gzelce dnlnce,
onlara iman
etmenin gerei ve nemi kendiliinden anlalm olur.
Gerek u ki, peygamberlere iman etmek, onlarn yksek huy ve
vasflarn bilip
dorulamak, onlara son derece saygl olmak bizim iin kesin bir
grevdir.
Peygambelere iman etmeyen bir kimse, Yce Allah'a iman etmemi
saylr. nk Yce
Allah'a, O'nun raz olaca bir ekilde iman etmenin yolunu
insanlara bildiren ancak
peygamberlerdir. Kendi deersiz akllarn nc edinmek isteyenler,
geree ve Allah'n
rzasna ulaamazlar, sapklk iinde kalrlar. Yce Allah'n,
peygamberlere iman edilmesi
yolundaki emirlerine de aykr hareket etmi olurlar. Bu bakmdan
hidayetten yoksun
kalrlar. yle ki, peygamberlerden yalnz birine iman etmemek, tmn
inkar etmek
gibidir. Byle bir inan, insan imansz yapar. Hele Allah Teal'nn
en byk peygamberi
ve peygamberlerin sonuncusu olan Hazreti Muhammed'in (sallallahu
aleyhi ve sellem)
yaad tarih gn gibi meydandadr, insanlar alemi tarafndan
bilinmektedir. Artk bugn
hi bir millet, din konusundaki bilgisizliinden tr zrl saylamaz.
Bugn her millete
den en nemli grev, bu byk Peygamberin dinini kabul etmektir.
Onun gsterdii
doru yola koyulmak ve kurtulua ermektir. Bu grev tam manas ile
yerine getirilirse,
insanlk alemi o zaman dnya felaketlerinden ve ahiret azabndan
kurtulur. Gerek
medeniyete ve ahiretin sonu olmayan mutluluuna ermi olur.
Peygamberlere Olan htiya
38- Bilindii gibi, Yce Allah, kendisinin kutsal varln ve
birliini bilmeleri, kendisine
ibadet ve itaatta bulunmalar iin insanlar yaratmtr. nsanlar dier
birok yaratklar
arasnda akl ve dnce ile sekin klmtr. Onun iin bir insan akln
gzel kulland
takdirde, kendisini yaratp da ona dnp anlama gcn veren bir
yaratcnn varln
sezer. Kendisinin ve evresindeki varlklarn yle rasgele
kendiliklerinden var
olmadklarn anlar. Bylece kendisinde lah bir dnce doar ve byk bir
kudret sahibi
yaratcnn var olduu inancna ular.
Fakat o Yce yaratcy hi kimse anna uygun bir ekilde bilemez.
O'nun
peygamberine uymayan kimse, Allah'n raz olmad ibadetlerin
hangileri olduunu
kestiremez, yaratl hikmetinin ne olduunu anlayamaz, insanlar
arasndaki iliki ve
karlkl haklarn nelerden ibaret bulunduunu ve grevlerin ne
olduunu gerei zere
-
belirleyemez. Nihayet yaratl gayesinin dnda yrr de bundan haberi
olmaz. Cehalet
iinde bulunduunun farkna varamaz. Bylece ebed mutluluktan yoksun
kaldn
anlayamaz.
Peygamberlerin varlndan haberi bulunmayan veya peygamberlerin
yoluna
inanmayp gerekleri bozarak deitiren nice milletler saptmlar,
insanla yakmayan
hallere dmlerdir. Aralarnda her trl vahet hareketleri tremi,
insanlara, aalara
ve talara tapnp durmulardr.
te insanlar bu gibi irkin hallerden kurtarmak, onlara din ile
dnya grevlerini
retmek ve bylece hem dnya, hem de ahiret mutluluuna ermelerini
salamak iin
Allah'n elileri olan peygamberlere ihtiya vardr.
Onun iin Yce Allah kendi ihsan ve ikram ile insanlara
peygamberler gndermitir.
Bylece insanlara kar "lah hccet" tamam olmutur. Artk hi kimse,
"Ben grevimi
bilmiyordum; onun iin sana ibadet edemedim." diye zr beyan
edemeyecektir. nk
Yce Allah insanlara grev bildiren peygamberleri gndermitir.
Bunlar Allah'n hccet ve
delilleridir.
39- Daha nce sylediimiz gibi, peygamberlerin en by ve sonuncusu,
bizim
peygamberimiz Hazret-i Muhammed'dir (sallallahu aleyhi ve
sellem). Hazret-i
Muhammed, yeryzndeki btn milletlere gnderilmi bir peygamberdir.
Peygamberlii
kyamete kadar devam edecektir; en son peygamberdir. Onun yaym
olduu din, btn
insanlara aittir. Onun getirdii slam dini, btn insanln dinidir,
yaratl gayesine en
uygun olan bir dindir. Her zaman iin ihtiyalara cevab verecek
olan hikmet dolu ebed bir
dindir. O mbarek peygamberin getirdii kitab (Kur'an) tm ile hi
bir deiiklie
uramakszn kyamete kadar Allah tarafndan korunmu olacaktr.
Sonu: Beeriyet teden beri peygamberlere muhta bulunmutur.
Peygamberlere
uymakszn hak yolu bulacan ve Hakka ereceini savunan bir gafile
soralm: Eer
peygamberlerin varlndan habersiz bir blgede yetimi bulunsayd,
kendisinde Allah'n
varl ve O'na kar grevleriyle ilgili fikirler gerek ekli ile
bulunabilecek miydi? Din ve
dnya ilerine ait grevleri belirleyebilecek miydi? Kendi
vicdannda yksek duygulara
kar bir ekicilik bulabilecek miydi?
Zavall nsan! Kendi ruhunda snk bir ekilde parldamaya balayan baz
yksek
fikirlerin kendisine nereden geldiini hi dnmemektedir. En kolay
ilerde ve tenlerde
bile bir hocaya, ustaya ve yol gstericiye insan muhta olur da,
en nemli olan din
konusunda gerekleri renmek iin bir reticiye, bir yol gstericiye
nasl muhta
olmaz? Dorusu, saduyulu hi bir dnr, peygamberlere olan ihtiyac
inkar edemez.
"Hi bir mmet yoktur ki, onlar iinden bir uyarc (peygamber) gelip
gemi
olmasn." (Fatr: 24)
Semavi Kitablara man
40- Yce Allah, insanlara yine insanlardan Peygamberler
gndermitir. Bu
peygamberlerden bir ksmna da kendi emirlerini ve yasaklarn,
kendisine ibadet
ekillerini reten kitaplar indirmitir.
Bu kitaplardan bir ksmna "Suhuf" denir. Bunlar birka sayfalk
kitablardr. Kitablardan
drd de byk kitaplardr. nileri yledir:
On sahife Hazret-i dem'e, elli sahife Hazret-i it'e, otuz sahife
Hazret-i dris'e, on
sahife Hazret-i brahim'e verilmitir diye rivayet edilir.
Byk kitaplara gelince: Tarih srasna gre bunlardan birincisi
Hazret-i Msa'ya
verilen Tevrat'tr. kincisi Hazret-i Davud'a verilen Zebr'dur.
ncs Hazret-i sa'ya
verilen ncil'dir. Drdncs de, bizim Peygamberimize (sav.) verilen
Kur'an'dr.
Yce Allah bu kitablar vahy yolu ile gndermitir. Ya Cibril-i Emin
adndaki bir melek
aracl ile bildirmi yahut baka bir ekille ilham etmitir. Bu
kitablara "lahi Kitablar"
denildii gibi, tadklar yksek vasftan dolay "Semavi Kitablar" ve
Cibril-i Emin aracl
ile indirilmi olduklarndan da "Mnzel Kitablar" denir.
41- Yce Allah'n btn kitablarna iman etmek her m'min iin farzdr.
Biz bugn
dier milletlerin ellerinde bulunup da semavi olduklar sylenen
kitablara deil de,
-
Allah'n aslen Peygamberlerine gndermi olduu kitablarn tmne iman
ederiz. nk
Kur'an'dan baka olan kitablar deiiklie uramlardr. Kur'an-
Kerim'in hi bir sz
zamanmza kadar deimedii gibi, kyamete kadar da deimeyecektir; nk
Allah onu
deiiklikten koruyacan yine Kur'an'da bildirmitir.
Btn semavi kitaplar insanlar iin birer rahmet olmular ve hak
yolu gstermilerdir.
Onun iin hepsine iman etmek zorundayz. Bu kitablardan herhangi
birini inkar etmek
hepsini inkar demektir. Gerek m'min o kimsedir ki, Yce Allah'n
btn kitablarna
inanr. Yce Allah'n en son kitab olan Kur'an- Kerim'e sarlr ve
onun hkmlerini
gzetmeye alr.
42- Bugn Kur'an- Kerim'den baka dier Semavi kitablar tm olarak
yeryznde
mevcut deildir. Aradan asrlar gemi ve birok milletler tarihe
karm olduundan
kitablarn bir ou tamamen kaybolmu, bir ksm da byk deiikliklere
urayarak lah
vasflarn kaybetmilerdir.
Bugn elde bulunan Tevrat, Zebr ve ncil nshalarndan hi biri, Yce
Allah'n
Msa'ya, Davut'a ve sa'ya indirmi olduu kitablarn ayn deildir.
Ancak Kur'an- Kerim
asliyyetini olduu gibi korumaktadr, bir kelimesi bile deiiklie
uramamtr.
43- Kur'an- Kerim'in btn ayetleri, daha balangcnda bizzat
Hazret-i Peygamber
Efendimiz (sav) tarafndan ezberlenmi olduu gibi, ashabn biroklar
tarafndan da
ezberlenmi ve yazlmt. Hazret-i Peygamberin (sav) ahirete
gmesinden sonra Hazret-
i Ebu Bekir, btn ashab- kiram huzurunda Kur'an'n birer nshasn
yazdrarak onu
deiiklikten korumutu. Hazret-i Osman'n halifelii zamannda da bu
asl kitabdan
yeterince yazdrlarak byk slm merkezlerine birer nsha
gnderilmiti. Bunlarn her
birine "Mushaf- erif" ad verilmitir. Daha sonra btn Mushaflar bu
asllara gre aynen
yazlagelmitir.
Her asrda yzbinlerce Mushaf- erif yazlm. Ayrca Kur'an- Kerim'i
batan sona
ezberleyen binlerce hafz yetimitir. Bu zellik dier semavi
kitablar arasnda yalnz
Kur'an- Kerim'e nasip olmutur. Bu da bir hikmet gereidir. nk
dier Semavi Kitablar
belli bir kavme ve belirli bir zamana ait olarak Peygamberlere
indirilmilerdi. Kur'an-
Kerim ise, btn insanlk alemine ve btn asrlara mahsus olarak
Peygamberimize
indirilmitir. Onun iin bu kitabn Allah tarafndan korunmas bir
hikmet gerei olmutur.
44- Kur'an- Kerim'in bir ayeti bile deiiklie uramayarak asl zere
kalmas, yle bir
gerektir ki, bunu bir ksm msterikler (arkiyat ilimleri ile
uraanlar) bile insaf
gstererek dorulamaktadr. Bunun aksini iddia edenler, mslmanlk
aleyhine
propaganda yapan siyasi maksadl ve kr krne batla saplanm
kimselerdir. Bugn
Kur'an- Kerim her yabanc dile tercme edilmi durumdadr. Bu diller
arasnda Trke,
Farsa, Hinde, Almanca, Franszca, ngilizce, Rusa, Felemenke ve
ince'ye tercme
edildii gibi, Cava, Bengal ve Malaya dillerinde de tercmeleri
vardr.
Sonu olarak, bugn Kur'an- Kerim'in lahi ifadeleri btn beeriyetin
kulaklarna
arpp durmaktadr. nsanl bir kardelik, bir selamet ve mutluluk
zere toplanmaya
armaktadr.
"Kur'an btn alemler iin bir uyarc, bir zikirdir." (Kalem:
52)
Semavi Kitablara Olan htiya
45- Varlklar ile insanlk alemine eref vermi olan Peygamberler,
ok nemli olan
elilik ve peygamberlik grevini yerine getirebilmek iin,
kendilerine Yce Allah tarafndan
talimat verilmi olmas gerekir. te bu talimat, Peygamberlere
Semavi kitablarla
verilmitir.
Semavi kitablar, Yce Allah'n insanlar zerinde uygulanacak birer
kutsal kanunudur.
Allah, insanlara haklarn ve grevlerini bu kanunlar yolu ile
bildirmitir. Peygamberlerin
dnyadaki hayatlar geicidir. Peygamberlerin mmetlerine
bildirdikleri lahi hkmlerin
devam, ancak bu kitablar sayesinde mmkn olmutur. Eer bu kitablar
olmasayd,
insanlar yaratllarndaki hikmetten, zerlerine den grevlerden,
kavuacaklar ahiret
nimetlerinden ve felaketlerinden habersiz kalrlard. Yaaylarn
dzene sokacak lahi
prensiplerden mahrum kalrlard. zellikle kutsal ayetleri okumak,
onlara ibadet etmek,
onlardan t almak ve onlarla gerei anlayp tehlikeli grlerden
kurtulmak erefinden
-
ve mutluluundan uzak kalm olurlard.
te Semavi kitablara, tadklar bu yksek gaye ve hikmetlerden dolay
insanlk
aleminin pek ziyade ihtiyac olmutur. Bu ihtiyac karlamak iin de,
bu kutsal kitablar
insanlara ihsan buyurulmutur.
Kur'an'n Nasl Bir lhi Kitab Olduu
46- Kur'an- Kerm, yukarda da sylediimiz gibi, Yce Allah'n
yeryzne eref veren
en kutsal kitabdr. Bu yle bir kitabdr ki, insanlar ancak onun
gsterdii yolda
yrdkleri takdirde mutlulua kavuurlar ve Allah'n rzasna ererler.
nsanlar arasnda
her trl iyi duygular ilerleyip ykselmeye balar, kardelik ve
beraberlik meydana gelir.
Kur'an- Kerm'in hem manas ve hem de lafzlar Allah'dandr. Yce
Allah'n vahyi
iledir. Vahy Cibril-i Emin aracl ile peygamberimize olmutur.
Onun iin Yce Kur'an'n
manas ile amel edilir. Kur'an mslmanlarn deimez kanunudur.
Lafzlar da bir ibadet
olmak zere okunur, onunla sevab kazanlr. Bu lafzlar sayesinde
Kur'an'n manas
anlalr, ruhlara tesir eder ve onunla Allah'n rzas kazanlr.
47- Kur'an- Kerm hi bir kitaba benzemez. Onun manasn hi kimse
deitiremez,
lafznn yerine baka bir sz konamaz ve hi bir tercme de Kur'an
hkmn alamaz.
Kur'an- Kerm ebed kalacak bir mucizedir. Bunun edeb
inceliklerine, gzel ifadesine
ve tad manalara bir nihayet yoktur. Btn insanlar ve cinler bir
araya toplansa, en
ksa bir sresinin bile benzerini yapamazlar. Bu bakmdan da
Kur'an- Kerm asrlardan
beri btn aleme meydan okumaktadr. Edeb sanat ve kabiliyetlerine
gvenen nice
kimseler, onun ksa bir sresinin benzerini yapmaktan aciz
kalmlardr. Buna gleri
yetmediini de kabullenmilerdir. Bu durum da Kur'an'n Allah'n bir
mucizesi olduuna en
salam ve deimez bir delildir.
48- Kur'an- Kerm'in ruhlar zerindeki tesirine gelince, buna da
bir nihayet yoktur.
Kur'an- Kerm'in ayetlerini gzelce anlayarak okuyan ve dinleyen
temiz kalbli insan,
kendinden geer. dimanda pek ok yksek duygular uyanr ve ruhu
maneviyat alemine
ykselir. O manev duygunun tesirinden de gzlerinden ya dklmeye
balar.
Bir bahar mevsiminde yaan yamurlarn ve parlayan gne nlarnn
kurumu olan
bitkileri canlandrmas gibi, Kur'an- Kerm'in ifadeleri de anlayl
kalbler zerinde ok
daha byk tesirler yapar. Gnllere yeni bir hayat ve ferahlk
verir. Bylece insan hem
dnyasndan, hem de ahiretinden haberdar eder, sonsuz bir varla ve
mutlulua
kavuturur.
"Biz Kur'an'dan m'minlere ifa ve rahmet indiriyoruz." (sra:
82)
Kur'an- Kerimin Tad Gerekler
49- Kur'an'n insanlara bildirdii emirler ve yasaklar, aklad
hikmet ve gerekler
pek oktur. Bunlar temel olarak inanlara, ibadetlere, muamelata,
ahlaka, Allah'n Yce
kudretini gsteren stn san'at eserlerine, ibret alnacak olaylara
ve dier eylere aittir.
Bunlar u ekilde zetleyebiliriz:
1) Kur'an- Kerim, insanlara Yce Allah'n varln, birliini, bykln,
hikmetlerini
ve kudsiyetini bildirir. yle ki, felsefi grlere sahib olanlarn
parlak szleri onun yannda
-
pek snk kalr.
2) Kur'an- Kerim, insanlar ilim ve irfana, ibretle bakp dnmeye
arr. Gaflet
iinde yaamaktan insanlar engeller. nsanlara, Yce Allah'n hikmet
ve kudretini
gsteren byk eserlerine bakmalarn tler.
3) Kur'an- Kerim, nceki devirlerde insanlara gnderilmi olan
peygamberlerin bir
ksm ile ilgili bilgi verir. Yksek grevlerini nasl baardklar ve
bu grevler urunda ne
kadar zorluklara katlandklarn bildirir. Btn insanlarn son
Peygambere uymalarn
emreder.
4) Kur'an- Kerim, gemi mmetlere ait ders alnacak en byk ibret
sahnelerini ve
tarihi olaylar bildirir. nsanlar bunlardan ibret almaya arr.
Peygamberlere kar kp
isyan eden gnahkar kavimlerin ok korkun akbetlerini haber
verir.
5) Kur'an- Kerim, insanlara daima uyank bir ruha sahib olmalarn
ve Hak'dan gafil
bulunmamalarn emreder. Nefislerin arzularna uyarak din ve
faziletten yoksun
kalmamalarn tler. Dnyann maddi yarar ve zevklerine dalp da,
manevi hazlardan
ve ahiret nimetlerinden mahrum kalmann byk bir felaket olacan
bildirir.
6) Kur'an- Kerim, mslmanlara, dinlerine smsk sarlmalarn ve daima
hakk
savunmalarn tler. Dmanlarna kar da, daima kuvvetli bulunmalarn,
her trl
korunma vastalarn hazrlamak iin almalarn hatrlatr. Gerektii
zaman sava
meydanlarna atlmalarn, din ve namuslarn, yurdlarn, maddi ve
manevi varlklarn
hem canlar hem de mallar ile korumalarn emreder.
7) Kur'an- Kerim, medeni ve sosyal hayatn bir dzen ve huzur
iinde yrmesi iin
gereken esaslar ve kurallar bildirir. nsanlarn birtakm hak ve
grevleri korumalarn ve
gzetmelerini ister.
8) Kur'an- Kerim, hem ahslara, hem de cemiyetlere, selamet iinde
kalmalar iin
adaleti, doruluu, alak gnll olmay, sevgiyi, merhameti, iyilik
etmeyi, balamay,
edeb gzetmeyi, eitlii ve bu gibi yksek huylar tavsiye eder.
nsanlar zulmden,
hainlik etmekten, byklenmekten, cimrilikten, intikam
duygularndan, kat yrekli
olmaktan, irkin sz ve ilerden, zararl olan iki ve yiyeceklerden
alkor. Yaplmas, yenip
iilmesi helal veya haram olan eyleri bildirir.
9) Kur'an- Kerim, Yce Allah'n bu alem iin koymu olduu tabi
kanunlar hi
kimsenin deiteremeyeceini anlatr. Herkesin bu kanunlara gre
davranlarn
ayarlamalar gereine iaret eder. nsanlara, almalarnn meyvesinden
baka birey
elde edemeyeceklerini hatrlatr. nsanlar alp abalamaya tevik
eder.
10) Kur'an- Kerim, Yce Allah'n: "Yapnz - Yapmaynz" diye
emirlerini ve yasaklarn
benimseyip gereince hareket eden m'minler iin verilecek dnya ve
ahiret nimetlerini
ve elde edecekleri baarlar mjdeler. man etmeyenlere de hazrlanm
bulunan kt
akbetleri, Cehennemin azab ekillerini hatrlatr. Kur'an- Kerim,
btn bu aklamalar ile
insanlar, yaratllarndaki yksek gayeden haberdar ederek ona
iletmek ister.
Sonu: Kur'an'n ifadesi bir mucizedir. Bu gibi daha nice hikmet
ve gerekleri iinde
toplamtr. nsanlk alemi ne kadar ykselirse ykselsin, hi bir zaman
Kur'an'n yksek
talimat dnda kalamaz. Kur'an'n talimatna (gsterdii prensiplere)
aykr davranlar
ise, aslnda ykselme deil, bir alalmadr.
Meleklere man
50- Melekler ruh gibi ltif ve nuran varlklar olup asl vasflar
Allah tarafndan bilinen
ve byk sahib olan Allah'n kullardr. Meleklerin bir ksm daima
ibadet ve zikirle urar.
Bir ksm da yer ve gklerde pek ok grevlerle megul olurlar.
Melekler yemekten, imekten, evlenmekten, doup dourmaktan
beridirler. Deiik
ekillere girmeye kaabiliyetleri vardr. Yce Allah'n emirlerine
asla isyan etmezler.
Grevlerini emredildikleri ekilde aynen yaparlar. Kyamete kadar
kudsiyet iinde yaayp
-
manevi bir zevk ile vakit geirirler.
51- Mminler meleklerin varlna iman etmekle ykmldrler. Onlarn
varl aslnda
mmkn olan eydir. Gerekte varlklar ise, btn Peygamberler ve
onlara verilen
Kitablar tarafndan bildirilmitir. Artk melekleri inkar, btn
peygamberleri ve kitablar
inkat etmek saylacandan onlar inkar asla caiz olmaz. Bundan
dolaydr ki, teden beri
meleklerin varlna btn milletler iman edegelmitir. Onun iin
meleklere iman etmek,
bizim dinimizde de arttr.
52- Meleklerin varln btn peygamberler ve btn semav kitablar
haber
vermilerdir. Bu alemde bizim bildiimiz ve nice bilmediimiz
gizli-aikar yaratklar vardr.
Bugn varlklar kefedilmi veya henz kefedilmemi nice kuvvetler
mevcuttur. Hatta
akl ve uura sahip olup gzle grlmeyen "Cin" adl yaratklar vardr.
Onlarn varln
peygamberler ve kitablar bildirmitir. Onlarn da insanlar gibi
bir ksm m'min, bir ksm
kafirdir.
Akla ve uura, kuvvet ve kudrete sahib varlklarn yalnz
insanlardan olduunu
sylemek, koca kainatn yaratcs olan Yce Allah'n kudret ve
bykln
dnmemekten ileri gelir. Bir ey gzle grlmediinden ve
duygularmzla
anlalmadndan dolay o inkar edilemez. Nitekim kendi ruhumuzu ve
vicdanmz
grmediimiz halde bunlar inkar edemiyoruz.
Bu kainatn bykl karsnda kk bir para yerinde saylan yeryznde cins
ve
ekilleri anlatlamayacak kadar canl varlklar yaamakta iken, baka
bildiimiz ve
bilmediimiz alemlerde bizim yaratlmza aykr biimde akll ve uurlu
yaratklarn
bulunmad nasl sylenebilir?
Meleklerin Varlndaki Hikmet
53- Meleklerin yaratlndaki hikmeti tamamyla ancak Yce Allah
bilir. Biz unu
syleyebiliriz: Yce Allah, kudret ve hikmetine son olmayan bir
yaratcdr. Nice saysz
alemler yaratmtr. Yce Allah kendi varln bilsinler ve kendine
ibadet etsinler diye,
insanlar ve cinleri yaratt gibi, melekleri de yaratmtr. Bunlar
da alemde birtakm
grevlerle grevlendirmitir. Bylece kainatn dzenini salamtr. Bu
sayede Yce
Allah'n her varlk zerinde byk kudreti grlyor, her ey O'nun
varlna ahid
bulunuyor, insan kendi varlnn daima stn ve gizli kuvvetler
tarafndan gz altnda
bulunduunu dnerek uyank bir halde yayor.
54- Cebrail, Mikil, Azrail ve srafil adnda drt melek vardr.
Bunlar meleklerin en
bykleridir. Bunlarn yannda birok melekler daha bulunur. Cebrail
(Cibril)
aleyhisselam, Yce Allah'n kitablarn peygamberlere getirip tebli
etmekle grevlidir.
Mikil aleyhisselam, yeryzndeki rzgar, yamur, ekin ve benzeri
olaylarn meydana
gelmesi iin grevlendirilmitir. Azrail aleyhisselam, insanlarn
lme (ecel) vakitleri
gelince ruhlarn almak iin grevlidir. srafil aleyhisselam da,
kyamet gnnn
kopmasna ve ldkten sonra btn insanlarn tekrar dirilmesine memur
edilmitir.
Kimbilir bunlarn daha nice grevleri vardr!...
Ayrca Hafeze ve Kiramen Katibin denilen melekler vardr.
Bunlardan her insann
yannda iki melek bulunur. Biri insann gzel ilerini, dieri de
yapt kt ileri yazar. Bu
ekilde insann amel defterini meydana getirirler.
te her eyi muhakkak bir hikmete bal olarak yaratm olan Yce
Allah, melekleri
de, bu gibi grevleri yapmak ve kendi adaletini tantmak, kudret
ve hakimiyetini
gstermek iin hikmeti gerei yaratmtr.
"Senin Rabbin her eyi bilen yaratcdr." (Hicr: 86)
-
Ahirete man
55- Ahiret, bu dnyadan sonraki nihayetsiz (sonsuz) alemdir. Yce
Allah, iinde
yaadmz bu dnyay ve zerinde olan btn varlklar geici bir zaman iin
yaratmtr.
Bir gn gelecek, bu dnyadan ve zerinde bulunanlardan hi bir eser
kalmayacaktr.
Allah'n takdir ettii gn gelince, insanlarla beraber btn canl ve
cansz varlklar yok
olacaktr. Btn dalar-talar, yerler-gkler paralanacaklardr. Bylece
bu alem
bambaka bir alem olacaktr. Bu, kyamettir. Bundan sonra yine Yce
Allah'n takdir ettii
zaman gelince, btn insanlar yeniden dirileceklerdir. nsanlarn
hepsi "Maher" denilen
ok geni ve dz bir sahada toplanm olacaklar ve yeni bir hayat
balayacaktr. Buna
"Umumi Har" denilir. Bu yeni hayatn balayaca gnden itibaren,
bitmez ve tkenmez,
sonu gelmez bir halde devam edecek olan aleme, ahiret alemi
denir. Buna inanmak da,
mslmanlkta bir esastr.
56- Kyametin kopmas ve ahiretin meydana gelmesi, Kur'an'n
ayetleriyle,
Peygamberin hadisleriyle ve mmetin birlii ile sabittir. Dier btn
peygamberler de
kendi mmetlerine bu gerei bildirmilerdir. Onun iin ahirete iman
etmek byk bir
grevdir ve her din iin nemli bir inantr.
Kudretine nihayet bulunmayan Yce Allah iin, gelecekte ahiret
hayatn meydana
getirmek pek kolay eydir. Alemleri yoktan var eden, hele
insanlar birok g ve
meziyetlerle yaratp kendilerine hayat veren byk Yaratcmz iin,
btn bu alemleri yok
ettikten sonra tekrar yaratmak zor birey midir? Bir eyi nce var
eden, sonra tekrar onu
var edemez mi? Bunlar tekrar var edemeyen yaratc olur mu? Hayr,
Yce Allah yle bir
byk yaratcdr ki, nice alemleri de yaratmaya kadirdir. Bir kere
astronomi ilmine
bakalm: Ucu buca olmayan bir bolukta dolap duran ve zaman zaman
parlayp snen
yz binlerce nur ve k alemini bu ihtiamlar ile yaratm olan Allah,
ahiret alemini de
yaratmaya kadirdir.
57- Allah'a hamdolsun ki, biz mslmanlar, ahiret gnne, ahiretin
sonsuz hayatna,
Cennet ve Cehennem'in daha nceden yaratlm olduuna inanyoruz. te
bu iman bizi
kurtulua gtrr, ruhumuzu ykseltir ve bizi mutlulua kavuturur. Bu
imandan yoksun
olmak, insan artp sapkla drr, hertrl fenala srkler ve hem dnyada
ve
hem de ahirette yz kara eder.
Kyametin Oluu ve Balang Almetleri
58- Ahiret alemi balamadan nce, yukarda da iaret ettiimiz gibi,
btn insanlarn
ve btn alemlerin bana kyamet kopacaktr. Bu kyametin kopmasn
"Sr'a birinci
fr" olay meydana getirecektir.
yleki: Melek srafil (a.s) "Sr"denilen ve nitelii ve Yce Allah
tarafndan bilinen bir
ses verme cihazna frecektir. Bundan kan korkun bir ses ile btn
canllar lecek,
herey altst olacaktr.
59- Bildiimiz yer sarsntlar, su basmalar, yanardalarn
patlamalar, yldrmlarn
dmesi ve yerlerin kmesi gibi bir takm olaylar yznden yeryznde ne
korkun ve
ne byk felaketler meydana gelmektedir. Bunlardan her biri, Yce
Allah'n byk
kudretini gsteren nianlardr. te yeryznde ve gklerde byk kyametin
kopmas da,
bizce bilinmeyen ok korkun bir ses ve grlt ile (Sr'a frlmenin
deheti) ile
olacaktr. Kimbilir, hatr ve hayalimize gelmeyen daha nice byk
olaylar ve grntler
buna elik edecektir. Btn lemlerdeki dzen ve l, ancak Yce Allah'n
eseridir. O'nun
-
kudretinin delilidir. Yce Allah bu dzen ve ly herhangi bir
sebeple bir an iinde
kaldrnca, btn varlklar hemen altst olur, maddeler arasndaki
balantlardan hi bir
eser kalmaz, hi bir canlnn yaamasna imkan kalmaz.
te bu umumi (genel) kyamettir. Bunun kopaca zaman ancak Yce
Allah bilir.
60- Kyametin almetlerine gelince: Bunlar, Erat- Saat (Kyamet
Alametleri) denen
baz tuhaf ve irkin olaanst olaylardr. Bunlarn meydana geleceini
Peygamber
efendimiz bildirmitir. Balcalar unlardr;
1) Din konusunda bilgisizliin her tarafa yaylmas, sarholuk veren
eylerin iilmesi,
zina ve benzeri ktlklerin oalmas, ldrme olaylarnn artmas...
Bunlara kk
almetler denir.
2) Mminleri nezleye tutulmu ve kafirleri sarho olmu gibi yapacak
bir dumann
kmas.
3) Deccal adnda bir ahsn treyip tanrlk davasnda bulunmas ve
sonra kaybolup
gitmesi...
4) Ye'cc ve Me'cc adnda iki milletin yeryzne yaylarak bir mddet
bozgunculua
almas...
5) Hazret-i sa'nn gkten inerek bir mddet Peygamberimizin eriat
ile amel etmesi...
6) "Dabbet-l Arz" adnda canl bir yaratn yerden karak insanlara
kar szler
sylemesi...
7) Yemen tarafndan korkun bir ate karak etrafa dalmas...
8) Dou ile batda ve Arab yarmadasnda birer byk yer knts
olmas...
9) Gnein az bir zaman iin batt yerden domas...
Bu alametlere de, Byk Alametler denir.
Btn bu olaylar Yce Allah'n kudretine gre, hi bir zaman imkansz
saylamaz.
inde yaadmz bu lemdeki olaylarn her biri, acaib bir yaratn ve
byk bir kudretin
niandr, bir stnlk rneidir. Artk Kyamet Almetleri denilen bu
olaylar dnen
hangi insan imkansz grebilir?
Bundan nce varlklarna imkan verilmeyen nice byk icatlar zaman
zaman ortaya
kmyor mu? nsanlarn zeka ve almalar sayesinde byle bir takm byk
ve gzel
eyler meydana geldii halde, yaratcmzn byk kudreti ile artk
nelerin meydana
gelebileceini dnelim.
"Btn bunlar yaratmak Allah'a g deildir." (brahim:20)
Ahirete Ait Olaylar
61- Kyamet koptuktan bir sre sonra Yce Allah'n emriyle sura
ikinci fr olacaktr.
Bunun zerine btn insanlar dirilerek yerlerinden kalkacaklar ve
maher (toplant)
meydannda bir araya gelmi olacaklardr.
Bir insann bedeni yz binlerce paraya ayrlsa, her tarafa savrulup
salsa ve ryp
kaybolsa, yine bunlar Yce Allah'n ilminden ve kudretinden dta
kalmazlar. Yce Allah
diledii zaman bunlar kudreti ile bir araya toplayp diriltir,
diledii sonuca kavuturur.
nsanlarn byle yeniden hayat bulmalarna Har-i Ecsad (Bedenlerin
toplanmas) denilir.
Bu olay, ruhlarn bedenlerine yeniden girmesiyle meydana
gelecektir.
62- Bilindii gibi, ruhlar Allah'n birer emridir. Onlarn gerek
halleri insanlar tarafndan
bilinmez. nsanlar lnce, onlarn ruhlar geici bir zaman iin baka
bir aleme gider.
Orada dnyada yapm olduu ilere gre ya rahat yaar yahut azab grr.
O aleme
Berzah lemi denir. Bu, dnya ile ahiretten baka olan bir alemdir.
Hayatla lm arasnda
uyku hali ne ise, lmle ahiret hayat arasnda olan Berzah alemi de
onun benzeridir.
Bunun gerek halini ancak Yce Allah bilir.
te ruhlar, ebed bir ekilde lmden ve yok olmaktan kurtulmu
olduklar iin, ahiret
hayat balaynca her ruh, Allah'n kudreti ile meydana gelecek olan
kendi bedenine
-
dner. Onunla birleerek beraberce Maher'e gider. Bu esas bakmndan
cisimle ruhun bir
araya gelmesinden baka bir ey deildir.
62- Maher'de her mkellef (ykml) insan sorguya ekilecektir.
Dnyada yapt
ileri gsteren amel defteri kendisine verilecek, dnyadaki
amelleri tartya konacaktr.
Mminlerin bir ksm peygamberlerin ve dier byk kimselerin efaatna
kavuucaktr.
Her insan "Srat" denilen kprden gemek zorunda kalacaktr.
nsanlarn bir ksm Srat'
geerek Cennet'e girecek, bir ksm da bundan geemeyip Cehennem'e
decektir. yle
ki:
1) Ahiret gnnde sorguya ekilme, ykml olan btn yaratklarn Allah
tarafndan
hesaba ekilmesidir. Maher'de byk bir adalet mahkemesi kurulacak
ve herkesden
dnyada yaptklar sorulacak, ona gre hakknda karar
verilecektir.
Daha nce de insan ld zaman kabrinde "Mnker ve Nekir" denilen iki
melek
tarafndan sorguya ekilecektir. lye soracaklardr: Rabbin kimdir?
Peygamberin kimdir?
Dinin nedir? Kblen neresidir? Buna Kabir sorgusu denir.
2) Amellerin yazl olduu defter, her insann dnyada iyi ve kt her
iledii eyin
yazl olduu defterdir. Melekler tarafndan yazlm olan bu defter,
ahirette sahibine
verilecek ve ona: "Al, kitabn oku!" denilecek ve bylece hi bir
ey gizli kalmayacaktr.
3) Mizan, Maher'de herkesin dnyada yapm olduu ileri tartmaya
mahsus bir
adalet lsdr ki, bununla amellerin iyi ve kt miktar anlalm
olur.
4) Srat, Cehennem'in zerine kurulmu, zerinden geilmesi pek zor
olan bir
kprdr. Bunun zerinden Allah'n iyi kullar ok kolaylkla geer. yle
ki, bir ksm
imek akar gibi aniden geer ve Cennet'e girer. Kafirler ile
mminlerden balanmam
kimseler geemeyip Cehennem'e deceklerdir. Kafirler ebed olarak
orada kalacaklar,
mminler ise cezalarn doldurduktan sonra Cennet'e
gireceklerdir.
5) Cennet, hatr ve hayale gelmeyen madd ve manev nimetleri iinde
toplayan, hi
bir zaman yok olmayan ve bugn mevcut olan sekiz blml bir mkafat
alemidir.
Bulunduu yeri ancak Allah bilir.
6) Cehennem, btn kafirlerle baz gnahkar mminler iin yaratlm olan
yedi aa
tabakaya blnm bir azab kaynadr. Burada kafirler ebed olarak
kalacaklar ve azab
ekeceklerdir. Gnahkar mminler ise, bir mddet azab ektikten sonra
balanarak
Cennet'e konulacaklardr. Cehennem'in bulunduu yeri de ancak Yce
Allah bilir.
7) Kevser Havuzu, Maher gn Yce Allah tarafndan peygamberimize
ikram
buyurulacak olan gayet byk bir havuzdur. Bunun ok tatl ve berrak
suyundan
mminler iecekler. Maherin dehetinden ileri gelen hararetlerini
gidereceklerdir.
8) efaat, ahiret gn bir ksm mminlerin balanmalar ve baz itaatli
mminlerin
de yksek derecelere ermeleri iin peygamberimizin ve dier baz byk
zatlarn Yce
Allah'dan dilek ve yalvarta bulunmalardr.
Ahirette btn insanlara ait hesaba ekilme iinin bir an nce
yaplmas iin en byk
efaatta bulunacak kimse, Hazreti Peygamber Efendimizdir. Onun bu
efaatna efaat-
Uzma (En byk efaat) denir. Peygamberimizin sahib olduu
Cennetteki yksek
makama da Makam- Mahmud (vlen Makam) denir.
Btn bu saydmz eylerin asln ve zn ayrntlar ile bilmek ancak Yce
Allah'a
mahsusdur. Ahiretle ilgili btn bu olaylarn var olduunu
kabullenmek, Yce Allah'n
kudret ve azametini dnp sezebilenler iin asla uzak ve imkansz
grlemez. Yce
Allah'a hamd olsun ki, biz bunlarn hepsine inanm ve iman etmi
bulunuyoruz.
"Allah her eye gc yetendir." (Kehf: 45)
Ahiretin Varlndaki Hikmet
64- Bilindii gibi, Yce Allah'n varl ezeldir, ebeddir. O'nun
kudreti de sonsuzdur.
Her iinde de nice hikmetler vardr. O'nun yaratclk sfat her zaman
varln
-
gsterecektir. O'nun yaratt ve yarataca varlklarn bir ksm devam
edecektir. Kimbilir
iinde yaadmz bu alemi ne kadar asrlar nce yaratmtr! Sonra da bu
alemde
birtakm ibadet ve grevlerle ykml olmak zere insanlar sekin bir
snf olarak
meydana getirmitir.
Btn bu insanlar ve dier nice yaratlm varlklar bouna m yaratlmtr?
Geici bir
zaman iin yaayp da sonra tamamen yok olsunlar diye mi, bu kadar
mkemmel suretle
meydana getirilmilerdir?
Hayr, byle bir iddiaya insann vicdan isyan eder. Her zerrede
grlen hikmet buna
kar kar.
65- bhe yok ki, insanlar bu dnyaya bir imtihan iin getirilmitir.
Bu alemde yapm
olduktan iyi ve kt amellerinin sonularna ve karlklarna baka bir
alemde ebed
olarak kavumak iin yaratlmlardr. Bu dnyada herkes yaptnn karln
yeter
derecede grmemektedir. Nice sayg deer iyi insanlar sefil bir
halde yaarlar. Nice sapk
ve azgn kimseler de, rahatlk iinde yaayarak kt yrylerinin cezasn
dnyada
grmezler.
Bu bakmdan Yce Allah'n adaletinin tam manasyla gerekleecei bir
alem lazmdr
ki, herkes yapt ilerin karln orada bulsun. Bylece Yce Allah'n
yaratclk sfat
kendisini daima gstersin.
66- unu da dnmelidir: Bu dnyada insanlar ve dier sorumlu
yaratklar iki ksma
ayrlmtr: Bir ksm zerine den grevleri yerine getirmekte ve
Allah'n varlna
deimez bir inanla sarlm bulunmaktadr. Bu deimez ve devaml inan
sahiblerinin
mkafatlar da ahiret hayatnda ebed olacaktr.
Dier bir ksm ise, grevlerini ktye kullandklarndan Yaratcsn
unutmular ve
nefislerine uyarak gittikleri sapk yolun doruluuna devaml bir
inanla balanmlardr.
Milyarlarca sene yaayacak olsalar dahi, kendi inan ve inkarlarn
terketmemek
kararnda bulunurlar. Onun iin bunlarn cezas da, kendi inanlar
gibi ebed olacaktr.
Ahirette sonu gelmeyen bir azaba deceklerdir.
unu da ilave edelim ki, Yce Allah katnda gzel iman o kadar
makbul ve byk bir
eydir ki, onun karl, Allah'n bir ihsan olarak sonsuz bir
mkafattr. Allah' inkar edip
batla tapnmak da, o kadar byk bir cinayettir ki bunun karl da,
sonsuz bir azabdan
baka bir ey deildir.
"yi insanlar Nam'de (Nimet Veren'de), gnahkar kimseler de
Cehennemdedirler." (nfitar: 13-14)
Kaza ve Kadere man
67- Bilindii gibi, Yce Allah'dan baka yaratc yoktur. Bu kainatta
meydana gelen her
ey, muhakkak Yce Allah'n bilmesi, dilemesi ve yaratmasyla olur.
Onun iin herhangi
bir eyin belirli bir ekilde meydana gelmesini, Cenab- Hakk'n
ezelde dilemi olmasna
"Kader" denir. Yce Allah'n byle dilemi olduu herhangi bir eyi,
zaman gelince
meydana getirmesine de "Kaza" denir.
rnek: Herhangi bir insann falan gnde meydana gelmesini Yce
Allah'n ezelde
dilemi olmas bir kaderdir. O insann takdir edilmi gnde yaratlmas
da bir kazadr.
Bununla beraber kaza sz, takdir ve hkm manasna da gelir.
68- Kaza ve kadere iman da, mslmanlarca bir esastr. Bunlara
inanmak, Yce
Allah'a iman esaslarndan saylr. Allah'n varln ve birliini bilen,
O'nun kainata tek
hakim olduuna inanan bir insan iin kazaya ve kadere iman etmemek
mmkn olmaz.
Hangi mmkn ey vardr ki, Yce Allah takdir ettii takdirde meydana
gelmesin? Hangi
ey de vardr ki, Yce Allah dilemedii halde o meydana
gelebilsin?
Onun iin biz Allah'n kaza ve kaderine inanrz, kaza ve kadere raz
oluruz. Bu bizim
bir iman borcumuzdur. Fakat kendi irademizin ve kendi kazancmzn
neticesi olmak
-
zere, Yce Allah'n yaratt baz iler vardr ki, bunlar Allah'n
rzasna aykr olmas
bakmndan, bizim bunlara raz olmamamz gereklidir. Bunlara rza
gstermek caiz olmaz
ve bunlara Makz (Kulun dilemesi zerine Allah tarafndan
gereklemesine hkm
verilmi iler) denir.
rnek: Bir insan bir gnah ilemek ister, irade ve gcn o gnah
tarafna yneltir.
Yce Allah da dilerse, bu gnah o insann arzusuna gre yaratr. te
bu gnah, Yce
Allah'n rzasna aykr olduu iin, ona raz olamayz. Bunun iindir ki,
kazaya rza
gstermek, Makz'ye rzay gerektirmez.
69- Kaza ve kadere imann faydasna gelince: bhe yok ki, insan bu
iman sayesinde
Allah'n yaratcln kudret ve hakimiyetini tanm olur. Bylece ruhu g
kazanm olur,
ahlak duygular ykselir, hayata byk bir gle atlr ve baardan
baarya ular. nk
Yce Allah'n kaza ve kaderine raz olan bir kimse, hi bir eyden
ylmaz, sebeblere
sarlmay da, kaza ve kaderin gerei bilir. Bir ite baarszla
urayacak olsa, "bunda
kim bilir, Allah'n ne gibi gizli hikmetleri vardr" diye dnr.
Allah'n kazasna raz olur
ve mitsizlie dmez, azminde geveklik olmaz, heyecana kaplmaz,
huzur iinde znt
ekmeyen bir kalb ile hayat alanndaki almasn srdrr.
"Kim Allah'a gvenirse Allah ona yeter" (Talak: 3)
Kaza ve Kadere man Sorumlulua Engel Deildir
70- Kaza ve kader, insanlarn iradelerine, kudretlerine ve alp
kazandklar eylerden
sorumlu olmalarna engel ve aykr deildir.
yle ki: Yce Allah insanlara bir g ve irade (ihtiyar) vermitir.
Bir insan kendi
gcn ve iradesini bir ie harcarsa, buna Kesb (Kazan) denir. Yce
Allah da dilerse, o
ii insann isteine gre yaratr. Bu da bir kaza, bir yarattr. Onun
iin insann bu
kazanc, kendi cz'i irade ve istei ile olduundan, o iin deerine
gre sorumlu olmas
gerekir. Yoksa: "Ne yapaym, kader byle imi!" diyerek kendisini
sorumluluktan
kurtaramaz.
Bununla beraber bir insan bir ii yapaca zaman, kaderin ne
olduunu bilemez, kendi
dnce ve arzusuna gre hareket eder. in nasl sonulanacan nceden
bilmedii bir
kadere iini dayayarak kendisini iin sorumluluundan beri grmeye
hakk yoktur.
71- Bir insann kendisini her trl kudretten ve iradeden yoksun
grmesi bir Cebr
(Zorakilik) inancdr ki, bu doru deildir. Bizim ilerimizden bir
ksm, arzu ve irademize
baldr. Mesela: Ellerimiz bazan bir hastalk sebebiyle titrer,
bazan da bunlar kendimiz
titretiriz. imdi bu iki titreme arasnda fark yok mudur? Elbette
vardr; birinci titreyi
cebrdir (ihtiyarmzla deildir). kinci titreyi ise ihtiyarmzla,
kendi istek ve
irademizledir.
Cebri savunanlar, ok kere bu iddialarn kendileri bozarlar.
Mesela; Onlardan birine bir
kimse bir tokat vursa, hemen kzarlar ve karlk vermeye kalkrlar.
Oysa kendi
iddialarna gre, o kimseyi sulu grmemek gerekirdi. nk onun bir
tokat vurmas,
onlarn inanlarna gre bir kader gereidir. Tokat vuran bu ii
yapmaya mecburdu. Onun
iin sorumlu olmaktan beridir.
Bir de cebir iddiasna kalkanlarn, kendi inanlarna gre, yaptklar
iyi ilerden dolay
Yce Allah'dan bir mkafat beklememeleri gerekir. nk o iler de bir
kader neticesidir,
onlara gre kulun bu ilerde bir tesiri yoktur, yaratan Allah'dr.
Kt ilerinin
sorumluluunu kabul etmedikleri halde, iyi ilerinden nasl mkafat
bekleyebilirler?
Aksine olarak insann her ii yapmakta tamamen kudret ve iradeye
sahip olduuna,
her eyi baardna inanmak da "Kaderiye" mezhebine sapmaktr. Bu da
doru deildir.
Bu durumda insan kendisi