Page 1
รายงานการวจย
การผลตลกหอมสมนไพรไลแมลงและขจดกลนอบ Manufacture of aromatic herbs ball insect repellent
and eliminate odor
คณะผวจย ผชวยศาสตราจารย ดร. ปทมทพย ปราบพาล
ผชวยศาสตราจารยนนทวน กลนจาปา
โครงการวจยทนสนบสนนงานวจยของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ งบประมาณแผนดนป พ.ศ. 2555
มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ
Page 2
การผลตลกหอมสมนไพรไลแมลงและขจดกลนอบ
Manufacture of aromatic herbs ball insect repellent and eliminate odor
ผชวยศาสตราจารย ดร. ปทมทพย ปราบพาล สาขาวชาวศวกรรมเคม คณะวศวกรรมศาสตร ผชวยศาสตราจารยนนทวน กลนจาปา ศนยศลปวฒนธรรม
โครงการวจยทนสนบสนนงานวจยของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ งบประมาณแผนดน ป พ.ศ. 2555
มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ
Page 3
กตตกรรมประกาศ
งานวจยเรองการผลตลกหอมสมนไพรไลแมลงและขจดกลนอบ สาเรจบรรลตามวตถประสงคของงานวจย โดยไดรบทนสนบสนนการวจยจากงบประมาณแผนดน ประจาป 2555 ขอขอบคณมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ ทใหโอกาส เออเฟอสถานทและอปกรณในการทาวจย
Page 4
บทคดยอ
งานวจยนมวตถประสงคเพอผลตลกหอมสมนไพรแทนแนฟทาลน ตวแปรทศกษา ไดแก 1) ชนดของพชใหสารเพกตน ไดแก สมโอ มะกรด มะนาว และสมซา 2) อตราสวนโดยวสดใหกลนระหวาง พมเสน : การบร : ตะไครหอม ไดแก 1:1:1, 0:2:1, 2:0:1 และ 1.5:1.5:0 3) อตราสวนโดยวสดขนรประหวาง ผงกานพล : ผงอบเชย : ผงยางบง ไดแก 1:1:0.125, 1:1:0.250, 1:1:0.375 และ 1:1:0.500 โดยออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร ผลจากการคานวณทางสถตพบวาอตราสวนโดยวสดใหกลนมผลตอความหนาแนนและความแขงของลกหอมสมนไพร อตราสวนโดยวสดใหกลนกบชนดพชใหสารเพกตนมผลตอคารอยละการระเหดและปรมาณสารยจนอลของลกหอมสมนไพร
Page 5
ABSTRACT
The objective of this research is to produce the Natural Aroma ball that can use
instead of naphthalene. The studied variables are, first types of pectin plant which are
grapefruit, Bergamot, lemon and Citron were used. Second, Fragrance material ratio
between Borneo camphor – camphor – citronella oil as 1:1:1, 0:2:1, 2:0:1 and 1.5:1.5:0 and
third forming material ratio between Clove – cinnamon - Persea kurzii as 1:1:0.125,
1:1:0.250, 1:1:0.375 and 1:1:0.500. From the Latin Square Experimental Design, the
statistical analysis showed that the density and hardness of Natural Aroma ball is
depended on the Ratio of fragrance. The Percentage of sublimation and quantity of
Eugenol in Natural Aroma ball is depended on Ratio of fragrance and type of pectin plant.
Page 6
สารบญ
หนา
บทคดยอ ค
ABSTRACT ง
กตตกรรมประกาศ จ
สารบญ ฉ
รายการตาราง ช
รายการรป ซ
บทท 1 บทนา 1
1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1
1.2 วตถประสงคของการทาวจย 2
1.3 ขอบเขตขอการทาวจย 2
1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2
บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม 3
2.1 แนฟทาลน 3
2.2 เพกตน 3
2.3 พชใหสารเหนยว 9
2.4 วสดใหกลน 13
2.5 วสดขนรป 18
2.6 แผนแบบการทดลองแบบจตรสลาตน 21
2.7 งานวจยทเกยวของ 22
บทท 3 วธการทาวจย 23
3.1 วธการทดลอง 23
3.2 การออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร 28
Page 7
สารบญ (ตอ)
หนา
บทท 4 ผลการทดลองและการอภปราย 30
4.1 ลกษณะของลกหอมสมนไพร 30
4.2 ตวแปรทมผลตอคาความหนาแนน คารอยละการระเหด คาความแขง
และปรมาณสารในลกหอมสมนไพร โดยกาหนดเงอนไขการทดลองแบบ
ตารางลาตนสแควร 31
4.3 ผลการคานวณทางสถต 34
4.4 การตรวจสอบโครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพร 41
4.5 ศกษาอายการใชงานและการเกบของลกหอมสมนไพร 45
4.6 ศกษาความพงพอใจของผใชลกหอมสมนไพร 45
บทท 5 สรปผลการทาวจยและขอเสนอแนะ 46
5.1 สรปผลการทาวจย 46
5.2 ขอเสนอแนะ 47
บรรณานกรม 48
ภาคผนวก 51
ภาคผนวก ก ขอมลสวนประกอบ ความหนาแนน รอยละการระเหด
และชนดสารในลกหอมสมนไพร 52
ภาคผนวก ข วธการคานวณทางสถต 65
ภาคผนวก ค การตรวจสอบโครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพร 85
ภาคผนวก ง ความนาจะเปนแบบเอฟ α = 0.1 (F0.1) 92
ประวตผเขยน 93
Page 8
รายการตาราง
ตารางท หนา
2.1 ปรมาณของเพกตนทมอยในพช (รอยละ) 5
2.2 ตารางลาตนสแควรมาตรฐานแบบ 4 × 4 21
3.1 อตราสวนลกหอมสมนไพรตามชนดพชใหสารเหนยว 25
4.1 คาความหนาแนน (g/cm3) ของลกหอมสมนไพรตามชนดผวผลไมทอตราสวนตางๆ 32
4.2 คารอยละการระเหด (%) ของลกหอมสมนไพรตามชนดผวผลไมทอตราสวนตางๆ 32
4.3 คาความแขงของลกหอมสมนไพรตามชนดผวผลไมทอตราสวนตางๆ 33
4.4 ปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพรตามชนดผวผลไมทอตราสวนตางๆ 33
4.5 การวเคราะหคาความแปรปรวนของความหนาแนน 34
4.6 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของคาความหนาแนนเพอเปรยบเทยบ
ระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน 35
4.7 การวเคราะหคาความแปรปรวนของรอยละการระเหด 36
4.8 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของคารอยละการระเหดเพอ
เปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน 37
4.9 การวเคราะหคาความแปรปรวนของคาความแขง 38
4.10 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของคาความแขงเพอเปรยบเทยบ
ระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน 39
4.11 การวเคราะหคาความแปรปรวนของปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร 41
4.12 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของปรมาณสารยจนอล
เพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน 41
4.13 ลาดบความพรนของลกหอมสมนไพร 43
ก.1 ขอมลนาหนกของสวนประกอบทใชสรางลกหอมสมนไพร (g) 52
ก.2 ขอมลทไดจากการทดลองหาคาความหนาแนนของลกหอมสมนไพร 54
ก.3 ขอมลสาหรบการคานวณความหนาแนนของลกหอมสมนไพร 55
Page 9
รายการตาราง (ตอ)
ตารางท หนา
ก.4 ขอมลรอยละการระเหดของลกหอมสมนไพร 56
ก.5 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A1 (รอยละ) 57
ก.6 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A2 (รอยละ) 57
ก.7 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A3 (รอยละ) 58
ก.8 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A4 (รอยละ) 59
ก.9 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A5 (รอยละ) 59 ก.10 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A6 (รอยละ) 60 ก.11 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A7 (รอยละ) 60 ก.12 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A8 (รอยละ) 61
ก.13 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A9 (รอยละ) 62
ก.14 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A10 (รอยละ) 63
ก.15 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A11 (รอยละ) 63
ก.16 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A12 (รอยละ) 64
ข.1-1 แผนผงการออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร 65 ข.1-2 คาความหนาแนน (g/cm3) ของลกหอมสมนไพรตามชนด เปลอกผลไมทอตราสวนตางๆ 66 ข.1-3 รอยละการระเหด (%) ของลกหอมสมนไพรตามชนดเปลอกผลไมทอตราสวนตางๆ 66 ข.1-4 คาความแขง (N) ของลกหอมสมนไพรตามชนดเปลอกผลไมทอตราสวนตางๆ 67 ข.1-5 ปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพรตามชนดเปลอกผลไมทอตราสวนตางๆ 67 ข.2-1 ผลรวมของแตละ Column และ Row ของคาความหนาแนน 68 ข.2-2 ผลรวมของแตละ Column และ Row ของรอยละการระเหด 68 ข.2-3 ผลรวมของแตละ Column และ Row ของคาความแขง 69 ข.2-4 ผลรวมของแตละ Column และ Row ของปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร 69 ข.2-5 ผลรวมและคาเฉลยของเปลอกผลไมในแตละการทดลองของคาความหนาแนน 70 ข.2-6 ผลรวมและคาเฉลยของเปลอกผลไมในแตละการทดลองของรอยละการระเหด 70 ข.2-7 ผลรวมและคาเฉลยของเปลอกผลไมในแตละการทดลองของคาความแขง 70
Page 10
รายการตาราง (ตอ)
ตารางท หนา
ข.2-8 ผลรวมและคาเฉลยของเปลอกผลไมในแตละการทดลองของปรมาณ สารยจนอลในลกหอมสมนไพร 70 ข.2-9 ผลรวมและคาเฉลยของเปลอกผลไมในแตละการทดลองของปรมาณ สารยจนอลในลกหอมสมนไพร 71 ข.2-10 การวเคราะหคาความแปรปรวนของรอยละการระเหด 72 ข.2-11 การวเคราะหคาความแปรปรวนของคาความแขง 72 ข.2-12 การวเคราะหคาความแปรปรวนของปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร 73 ข.3-1 การเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของคาความหนาแนน 75 ข.3-2 การเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของรอยละการระเหด 75 ข.3-3 การเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของคาความแขง 76 ข.3-4 การเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของปรมาณสารยจนอล 76 ข.3-5 การคานวณเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดย วสดใหกลนของคาความหนาแนน 77 ข.3-6 การคานวณเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลนของคารอยละ
การระเหด 77
ข.3-7 การคานวณเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลนของคาความแขง 78
ข.3-8 การคานวณเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลนของปรมาณ
สารยจนอล 78 ข.3-9 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของคาความหนาแนนเพอเปรยบเทยบ ระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน 80 ข.3-10 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของรอยละการระเหดเพอเปรยบเทยบ ระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน 81 ข.3-11 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของคาความแขงเพอเปรยบเทยบ ระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน 82 ข.3-12 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของปรมาณสารยจนอลใน ลกหอมสมนไพรเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนของวสดใหกลน 84 ง.1 ความนาจะเปนแบบเอฟ 92
Page 11
รายการรป
รปท หนา
2.1 โครงสรางเพกตน 7
2.2 มะนาว 9
2.3 สมโอ 11
2.4 สมซา 12
2.5 มะกรด 13
2.6 พมเสน 14
2.7 การบร 16
2.8 ตะไครหอม 18
2.9 กานพล 19
2.10 อบเชย 20
2.11 ยางบง 21
3.1 เปลอกสมโอผสมกบพมเสนและการบร 25
3.2 เปลอกมะกรดผสมกบพมเสนและการบร 26
3.3 เปลอกมะนาวผสมกบพมเสนและการบร 26
3.4 เปลอกสมซาผสมกบพมเสนและการบร 27
4.1 ลกหอมสมนไพรทการทดลองตางๆ 31
4.2 โครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพร A12 44
4.3 โครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพร A4 44
ค.1 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A1 87
ค.2 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A2 87
ค.3 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A3 88
ค.4 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A4 88
ค.5 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A5 88
ค.6 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A6 89
Page 12
รายการรป (ตอ)
รปท หนา
ค.7 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A7 89
ค.8 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A8 89
ค.9 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A9 90
ค.10 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A10 90
ค.11 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A11 90
ค.12 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A12 91
Page 13
บทท 1
บทนา
งานวจยนศกษาการผลตลกหอมสมนไพรไลแมลงและขจดกลนอบ โดยออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร บทนกลาวถงความเปนมาและความสาคญของปญหา วตถประสงคของการทาวจย ขอบเขตการทาวจยและประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา
ประเทศไทยอยในเขตรอน อนเปนสาเหตหนงททาใหมแมลงตางๆอาศยอยมาก และสบเนองมาถงการกอปญหารบกวนวถการดาเนนชวตของมนษย จงมการนาลกเหมนมาไลแมลงและขจดกลน แตเนองจากองคประกอบทางเคมของลกเหมน คอแนพทาลนซงเปนสารทระเหดไดเรวในรปของไอระเหย เมอยในสภาวะแวดลอมปกต อาจพบปนเปอนในอากาศภายในบาน โดยเฉพาะบานทมสมาชกทสบบหร หรอตดดยตามเสอผาภายในตทมการใชลกเหมน หรอกอนดบกลน ผลตภณฑทใชในบานเรอนทมแนพทาลนเปนสารออกฤทธสาคญจดเปนวตถอนตรายชนดท 2 ตามพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 และอยในการควบคมของกลมควบคมวตถอนตราย สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข แนพทาลนมอนตรายตอสขภาพ ระคายเคองตา จมก คอ และผวหนง การไดรบแนพทาลนในปรมาณมาก เชน จาการกนลกเหมน ทาใหเกดอาการคลนไส อาเจยน ทองเดน มเลอดออกในปสสาวะ ผวหนงซดเหลอง และอาจทาใหเสยชวตได หากไดรบแนพทาลนในปรมาณมากเมดเลอดแดงจะถกทาลายทาใหเกดภาวะโลหตจางซงจะพบในคนทกนลกเหมน แนพทาลนทตกคางในรางกายของแมสามารถสงผานไปยงลกผานทางรกและการเลยงลกดวยนมแม มรายงานการพบภาวะโลหตจางในลกทเกดจากแมทมภาวะโลหตจางจากการไดรบแนพทาลนในขณะตงครรภ นอกจากนยงพบวาแนพทาลนเพมอบตการณการเกดเนองอกและมะเรงทจมกและปอดในหนทดลองทไดรบแนพทาลนทางการหายใจตอเนองเปนเวลานาน แตไมพบหลกฐานยนยนการเกดมะเรงในคน หนวยงาน U.S.Environmental Protection Agency (U.S. EPA), National Toxicology Program (NTP, USA) และ International Agency for Research on Cancer (IARC) จดแนพทาลน เปนสารทเปนไปไดทจะกอใหเกดมะเรงในคน ในขณะท American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH) จดระดบความเปนอนตรายของแนพทาลนวาไมเปนสารกอมะเรงในคน [1]
ราวศตวรรษท 15-16 ประเทศแถบยโรปไดมการประดษฐวสดไลแมลงจาก ผลตภณฑธรรมชาต โดยใชผลสม กานพล และอบเชยปน ซงเรยกวา “โพแมนเดอร (Pomander)” สวนประกอบทงสามจะ
Page 14
2
ใหกลนหอมหวานของสม และ เครองเทศออนๆ อบอวลในตเสอผา ในขณะเดยวกนยงสามารถไลแมลงจาพวก moth ได [2] ปจจบนนยมใชกานพล พมเสน การบรหรอพชตระกลสมนามาทาใหแหงใสในตเสอผาเพอไลแมลง ขจดกลนอบ [3] แตยงไมมการทาเปนกอนเปนผลตภณฑสาเรจรปเพอความสะดวกตอการใช
งานวจยนจงศกษาการผลตลกหอมสมนไพรไลแมลงและขจดกลนอบโดยมแนวคดนาสมนไพรทมฤทธในการฆาเชอโรค ไลแมลง และมกลนหอมเพอประโยชนทางสคนธบาบดมาบดผสมรวมกบสมนไพรทมยางเหนยวแลวปนเปนกอน เพอสะดวกในการนามาใชประโยชน
1.2 วตถประสงคของงานวจย
1.2.1 เพอศกษาการผลตลกหอมสมนไพรไลแมลงและขจดกลนอบ 1.2.2 เพอศกษาอายการใชงานและการเกบของลกหอมสมนไพร
1.3 ขอบเขตของงานวจย
1.3.1 ศกษาวธการทาลกหอมสมนไพร 1) หาภาวะทเหมาะสมทสดในการทาลกหอมสมนไพร โดยออกแบบการทดลองแบบ
ลาตนสแควรซงตวแปรทจะศกษามคาดงน อตราสวนวสดขนรประหวาง ผงกานพล : ผงอบเชย : ผงยางบง ไดแก 1:1:0.125, 1:1:0.25, 1:1:0.375 และ 1:1:0.5 อตราสวนของสารใหกลนระหวาง พมเสน : การบร : ตะไครหอม ไดแก 1:1:1, 0:2:1, 2:0:1 และ 1.5:1.5:0 พชใหสารเหนยว ไดแก เปลอกมะกรด เปลอกสมโอ เปลอกสมซา และ เปลอกมะนาว
2) วเคราะหสมบตทางกายภาพของลกหอมสมนไพรทง 16 การทดลอง โดยการหาความหนาแนนรวม และความหนาแนนของวสด เพอศกษาความพรน ตรวจสอบโครงสรางทางจลภาค รอยแตกราว และความแขงแรงของลกหอมสมนไพร
1.3.2 ศกษาอายการใชงานและการเกบของลกหอมสมนไพรททาขนจากภาวะทเหมาะสมทสด โดยวางทงไวบรรยากาศและเกบไวในถงปดสนทเปนเวลา 1, 2, 3 และ 4 เดอน แลววเคราะหปรมาณสารทระเหยออกมาจากลกหอมสมนไพร ดวยเทคนคแมสสเปกโตรแกสโครมาโทกราฟฟเหนยว
1.3.3 ศกษาความพงพอใจของผใชลกหอมสมนไพรททาขน
1.4. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
1.4.1 ไดองคความรใหมในการรวธการผลตลกหอมสมนไพรสามารถนามาพฒนาตอยอดการวจยหรอขยายขนาดเปนตนแบบเพอพฒนาการผลตระดบอตสาหกรรมตอไป 1.4.2 นาวธการไปประยกตใชในการทาวสดไลแมลงทปลอดภย เปนแนวทางสงเสรมใชสารทไดจากธรรมชาตแทนการใชสารทสงเคราะหขนซงจะเปนการสงเสรมอาชพและสรางรายไดใหเกษตรกร
Page 15
บทท 2
วารสารปรทศน
บทนอธบายเกยวกบแนฟทาลน โครงสราง องคประกอบ การเกดเจล และการแบงเกรดของ
เพกตน โครงสรางของโพลแซกคาไรด รายละเอยดของมะนาว สมโอ สมซา มะกรด พมเสน การบร
ตะไครหอม กานพล อบเชย และยางบง แผนแบบการทดลองแบบจตรสลาตน และงานวจยท
เกยวของ
2.1 แนฟทาลน (Naphthalene) [9]
แนฟทาลนประกอบดวยวงแหวนเบนซน 2 วง และอยในหมจาพวก polycyclic aromatic
hydrocarbons (PAHs) แนฟทาลนซงเปนสารประกอบไฮโดรคารบอนยงถกนามาใชในการผลต
พทาลกแอนไฮไดรด (phthalic anhydride) กรดแอนทรานลค (anthranilic acids) แนฟธอล
(naphthols) แนฟทาลนเอมน (naphthylamines) การสงเคราะหเรซน เซลลลอยด (celluloid)
แอนทราควโนน (anthraquinone) เพอรลน (perylene) ไฮโดรแนฟทาลน (hydronaphthalenes)
แนฟทาลนซลฟเนต (naphthalenesulfonates) เบตา-แนฟธอล (beta-naphthol) และ
1-แนฟธล-เมธลคารบาเมต (1-naphthyl-n-methyl carbamate) ยงไมมหลกฐานทแนชดวา
แนฟทาลนสามารถทาใหเกดมะเรงในมนษยได แตเมอสดดมไปจะทาใหเกดโรคโลหตจาง เกดความ
เสยหายตอตบและระบบประสาท
2.2 เพกตน (Pectin) [10]
เพก ตน เปน โพล เมอร ส ายยาวประกอบดวยหน อยยอยของกรดกาแลกท โ รน ก
(galacturonic acid) เชอมตอดวยพนธะไกลโคซดก α, 1 4 ดงรปท 2.1 นาหนกโมเลกลของเพกตนอยระหวาง 10,000 – 40,000 เพกตนละลายและพบในผนงเซลลของพชของเนอแอปเปล กระเจยบ มะดน ผวและเปลอกสมชนดตางๆ โดยนามาใชทาเยลลและแยม เนองจากเพกตนสามารถเกดเจลได โดยการเกดเจลของเพกตนตองมสารชวยดดนาออกจากโมเลกล (dehydrating agent)
Page 16
4
เชน นาตาล จะชวยลดการละลายของเพกตนใหนอยลง และมกรดในปรมาณทเหมาะสม โดย ไฮโดรเจนไอออนจากกรดจะชวยลดจานวนของประจลบของหมคารบอกซลใหนอยลง ทาใหลดการผลกกนระหวางประจลบทหมคารบอกซล ทาใหสายของเพกตนเขามาใกลกนและเกาะตวเปนตาขาย สารประกอบเพกดน เปนกลมของสารประกอบเชงซอน สามารถแบงออกไดดงน
1) โปรโตเพกตน เปนสารประกอบเพกตนทไมละลายนา และพบมากในผลไมดบ โมเลกลของโปรโตเพกตนมหมเมทอกซลอยประมาณ 9-12 เปอรเซนต หาก
เกดปฏกรยาเอสเทอรฟเคชนอยางสมบรฌจะมหมเมทอกซลอยในโมเลกลของโปรโตเพกตนประมาณ 16 เปอรเซนด จดวาม degree of methoxylatlon เปน 100 เปอรเซนต แตจะไมเกดขนในธรรมชาตระหวางกระบวนการสกของผลไม โปรโตเพกตนจะถกไฮโดรไลซดวยเอนไซมหรออาจใชดางจะทาใหหมเมทลถกแยกออกไปบางสวนไดเปนหมคารบอกซลอสระ เรยกวา กรดเพกตนก (ipectinic acld) เปนสารประกอบเพกตนทละลายในนา
2) กรดเพกตนก เปนสารประกอบเพกตนหรอพอลเมอรของกรดกาแลกทโรนกทมหม
เมทลเอสเทอรเหลออยบางสวน และเมอถกไฮโดรไลขเอาหมเมทลออกจนหมดจะไดเปนกรดเพกตก
(pectic acid)
3) กรดเพกตก เปนสารประกอบเพกตนหรอพอลเมอรของกรดกาแลกทโรนกทไมมหม เมทลเอสเทอรอยในโมเลกลเลย
ดงนนสารประกอบเพกตนหรอเพกตนกจงเปนการเรยกชอรวมๆ ของกรดเพกตนกทม เปอรเซนตของหมเมทอกซล หรอ degree of methoxylation แตกตางกนปรมาณของเพกตน ในเนอเยอพชบางชนด ดงแสดงในตารางท 2.1
2.2.1 การเกดเจลของเพกตน เพกตนเปน gelling agent ทด สมบตโนการเกดเจลของเพกตนขนอยกบปจจย 2
อยาง คอ ความยาวของสายพอลเมอร และ degree of methoxylation และจะเกดเจลไดในภาวะทมกรดและนาตาล โครงสรางโมเลกลของเพกตนจะเปนเกลยว (coiled) มากกวาสายตรง และมพนธะไฮโดรเจนนอยกวาพวกพอลเมอรสายยาว เชน เซลลโลส สาเหตอาจเนองจากลกษณะและรปรางของสาย คอ หมไฮดรอกซลทตาแหนง C2 และ C3 ซงมประจไมเกดแรงดงตอกนกบหม –OH หรอ –CH3 และประจทเกดจากการแตกตวของหมคารบอกซล
การเกดเจลของเพกตนจะตองมสารชวยดดนาออกจากโมเลกล (dehydrating agent)
เชน นาตาล จะชวยลดการละลายของเพกตนใหนอยลง และมกรดในปรมาณทเหมาะสมโดย
ไฮโดรเจนไอออน (H+) จากกรดจะชวยลดจานวนประจลบของหมคารบอกซลใหนอยลง ทาใหลดการ
ผลกกนระหวางประจลบทหมคารบอกซล ทาใหสายของเพกตนโมเลกลเขามาใกลกนไดและเกาะตว
Page 17
5
กนเปนตาขาย เพกตนทเกดเจลดทสด คอ เพกตนทมหมเมทอกซลในโมเลกลประมาณ 8 เปอรเซนต
คอ ม degree of methoxylation ประมาณ 50 เปอรเซนต
ตารางท 2.1 ปรมาณของเพกตนทมอยในพช (รอยละ)
ชนดของพช ปรมาณเพกตน มนฝรง มะเขอเทศ แอปเปล แครอท เทอรนพ กากแอปเปลทเหลอจากการคนนา (apple pomance) Sugar beet pulp เปลอกสม (citrus albedo) เลมอน เกรพฟรต
2.3 3.0 5-7 7-10 10
15-18 25-30 30-40 30-35 1.6-4.5
2.2.1.1 ปจจยทมผลตอความหนดของสารละลายเพกตน
1) นาหนกโมเลกลเพกตน โดยนาหนกโมเลกลของเพกตนสงจะมคา ความหนดสง
2) Degree of methoxylation เพกตนทมหมเมทอกซลมาก เรยกวา high methoxylpectin จะม degree of methoxylation มากกวา 50 เปอรเซนตขนไป ซงจะใหสารละลายทมความหนดสง
3) ความเขมขนของอเลกโทรไลต การเตมแคลเซยมไอออน (Ca+2) หรออะลมเนยมไอออน (Al+3) จะทาใหความหนดเพมขน โดยเฉพาะกบเพกตนชนด low-methoxyl pectin
4) พเอช พเอชทมความหนดสงสดขนอยกบ degree of methoxylation
Page 18
6
2.2.2 การแบงเกรดของเพกตน การแบงเกรดของเพกตนอาจพจารณาจากปรมาณนาตาลทใชในการทาใหเกดเจลตอ
1 สวนของเพกตน เชน high sugar-pectin-acid gel จะเกดเจลทพเอช 3.2 - 3.5 ใชนาตาล 65 - 70 เปอรเซนต และใชเพกตน 0.2-1.5 เปอรเซนต แต low sugar gel หรออกชอทเรยกวา แคลเซยมเพกตเนตเจล ใชปรมาณนาตาลตาประมาณ 45 เปอรเซนต เหมาะกบแยมหรอเจลลทใหพลงงานตา การแบงเกรดของเพกตนยงกาหนดตามระยะเวลาทใชในการเกดเจล เชน
2.2.2.1 Rapid-set pectin เปนเพกตนทมคาของ degree of methoxylation ประมาณ 70 เปอรเซนตขนไป จะเกดเจลเมอมกรดเเละนาตาลทพเอช 3.0-3.4 ความแขงแรงของ เจลขนอยกบนาหนกโมเลกลของเพกตน เพกตนทมนาหนกโมเลกลสงจะใหเจลทมความแขงแรงมาก และความแขงแรงของเจลไมขนกบ degree of methoxylation
2.2.2.2 Slow-set pectin เปนเพกตนทมคา degree of methoxylation ซงโดยประมาณ 50-70 เปอรเซนต จะเกดเจลเมอมกรดและนาตาลทพเอช 2.8-3.2 และทอณหภมตากวาชนด rapid-set pectin เพกตนทมหมเมทอกซลตากวา 50 เปอรเซนต จะไมเกดเจลนาตาลและกรดแตจะเกดเจลกบแคลเซยมไอออน และความแขงแรงของเจลจะขนอยกบ degree of methoxylation แตไมขนอยกบนาหนกของโมเลกล
เพกตนทผลตเปนการคาจะสกดจากเปลอกสมโดยใชกรดเจอจาง และนาไปใชในการผลตแยมหรอเจลลประเภททมเปอรเซนตนาตาลสง :ซงโดยเพกตนเหลานจะตองมคา degree of methoxylation ไมนอยกวา 50 เปอรเซนต ยงมคา degree of methoxylation มาก จะตองการอญหภมในการเกดเจลสงขนดวย ดงนน rapid-set pectin จงมคาของ degree of methoxylation ประมาณ 74 เปอรเซนต ซงใชในแยมและผลไมเชอม (preserves) สาหรบประเภท slow-set pectin มคา degree of methoxylation ประมาณ 60 เปอรเซนต
ปรมาณของแขงทละลายไดในแยมและเจลล โดยเฉพาะกรดและนาตาลตองมความเขมขนประมาณ 65-70 เปอรเซนต และมพเอชประมาณ 2.8-3.2 ประจบวกของกรดจะทาใหเกดภาวะสมดลระหวางหมคารบอกซลทแตกตวเปนไอออนและไมแตกตวเปนไอออน หากหมคารบอกซลไมแตกตวเปนไอออนมาก ๆ จะทาใหมจานวนประจลบลดลง และลดการดงดดกนระหวางโมเลกลของเพกตนกบโมเลกลของนน ทาใหความสามารถในการกระจายตวในระบบคอลลอยดของเพกตน ลดลงดวย ดงนนเมอปลอยใหแยมเยนลง เพกตนจะเกดการเกาะตวกนเปนเจลชนดเปลยนกลบไปมาไดเมอไดรบความรอน เพกตนทมคา degree of methoxylation ตา กลไกลการเกดเจลจะเกดจากการ
cross-link ระหวางหมคารบอกซลอสระกบแคลเซยม เจลทเกดขนไมจาเปนตองมนาตาล และเกด
เจลไดในชวงพเอชกวางกวาพวกทมคา degree of methoxylation สง ดงนนพวกทมคา degree
Page 19
7
of methoxylation ตา จงมประโยชนใชสาหรบทาแยมหรอเจลลทใหพลงงานหรอแคลลอรตา และ
เตรยมไดจากปฎกรยาการไฮโดรไลซสทควบคมอตราการไฮโดรไลซหมเมทลออกจากโมเลกลของ
เพกตนดวยกรด ดาง หรอเอนไซมเพกตนเอสเทอเรส
รปท 2.1 โครงสรางเพกตน [11] 2.2.3 บทบาทของโพลแซกคาไรด [12]
โพลแซกคาไรดในอาหารมบทบาทสาคญ 2 ประการ คอ เปนสารอาหารและเปนสาร
ปรงแตง บทบาทของการเปนสารอาหารคอเปนอาหารเยอใยสง อาหารใหพลงงานตา สวนบทบาท
ของการเปนสารปรงแตง เชน เปนสารใหความขนหนด สารอมลซไฟเออร ทาใหอาหารมเนอสมผสทด
ทาใหอาหารมสนาตาล และใหกลนรสทด ในทนจะพดถงบทบาทของโพลแซกคาไรดททาหนาทตางๆ
ในอตสาหกรรมอาหารในดานการเปนสารปรงแตง ดงน
2.2.3.1 การทาใหอาหารขนหนด
โพลแซกคาไรด เชน กม ไฮโดรคอลลอยด ใชเปนตวใหความขน (thickener)
และ/หรอเปนสารละลายเจล (gel aqueous solutions) ดดแปลงและควบคมสมบตการไหลและเนอ
สมผสของอาหารเหลวและเครองดม และสมบตในการเสยรปของอาหารกงของแขง ในระดบความ
เขมขน 0.25-0.50% ปรมาณทใชนอยนแสดงใหเหนถงความสามารถในการใหความหนดและเกด
เจลไดสง ความหนดของสารละลายโพลเมอร ขนกบขนาดและรปรางของโมเลกลและการ
เปลยนแปลงโครงสรางในตวทาละลาย
Page 20
8
โพลแซกคาไรดสายตรงใหสารละลายทมความหนดสง แมทความเขมขนตา
ความหนดขนอยกบทง DP (degree of polymerization, ระดบการเกดโพลเมอรหรอนาหนก
โมเลกล) และความแขงแกรงของรปรางและความยดหยนของสายโซโพลเมอรในตวทาละลาย
สารละลายจะคงตว เมอสายโซตรงมประจดวยแรงผลกคลอมบ (Coulombic repulsion) ปองกน
สายโซมาใกลชดกน
2.2.3.2 การทาใหอาหารเกดเจล
สารทมโมเลกลยาวเมอยในสารละลายจะมสวนหนงของโมเลกลจบตวกบ
โมเลกลอนๆ ทอยใกลกน และปลอยโมเลกลนาทเคยจบอยใหหลดออกไป ทาใหเกดโครงสรางเหมอน
รางแหใน 3 มต โดยมโมเลกลนาแทรกอยทวไป โครงสรางทเกดขนนเรยกวา เจล ความแขงแรงของ
เจลขนอยกบความแขงแรงของสวนทจบตวกน ถาสวนทจบตวกนมระยะสนมากการจบตวจะไม
แขงแรงมากนก เจลจะถกทาลายไดงาย การเกดเจลอาจใชวธ cross-link ใหโมเลกลเชอมตอกนเปน
ตาขาย ทาใหความหนดเพมขน ถาสงมากพอจะทาใหเกดเจลได สาหรบโพลแซกคาไรดทม
กรดยโรนกหรอกลมซลเฟตมาก เชน เพกตน อลจเนต จะเกดเจลเมอผสมสารทมประจตรงกนขาม
และมวาเลนซ 2 ลงไป
2.2.3.3 การทาหนาทเปนสารเสถยร
สารเสถยรหรอสารชวยใหอยตว (stabilizers) หมายถงสารททาหนาทมให
อาหารเกดการเปลยนแปลงทางกายภาพในทางทไมพงประสงค โดยมหนาทหลกดงน ปองกนการ
แยกตวของนา ปองกนการแยกตวของนามน ปองกนการตกผลก ปองกนการตกตะกอนของอนภาค
และปองกนการแยกตวของโฟม หนาทเหลานเกยวของกบความหนดทงสน สารโพลแซกคาไรดชวย
ทาใหอมลชนอยตวไดด โดยเฉพาะอมลชนชนดนามนในนา โดยทาใหความหนดของนาเพมขน เปน
การลดหรอปองกนเมดไขมนเคลอนทเขามาจบตวกนหรอรวมตวกนของสารโพลแซกคาไรดบางชนด
นาผกหรอผลไมมกมปญหาการตกตะกอน ถามเพกตนอยจะชวยใหอยตว
มากขน อยางไรกตามนาผกหรอผลไมจะมเอนไซมเพกตเนส (pectinase) และเอนไซมเมทอกซเลส
(methoxylase) จะมผลใหแอลกฮอลหลดออกจากโมเลกลของเพกตน สมบตการเปนคอลลอยดท
เสยไป ดงนนการใหความรอนเพอทาลายเอนไซมจะทาใหนาผกหรอผลไมอยตวมากขน
Page 21
9
2.2.3.4 การทาใหเกดฟลมบนผวอาหาร
การเคลอบผวดวยสารโพลแซกคาไรดเพอปองกนการสญเสยความชน ปองกน
การหลดลยของเนอ ปองกนมใหเหนอะหนะมอ และปองกนการสญเสยกลนรส สารดงกลาวจะแทรก
เขาไปในรเลกๆ ของผวผลไม พองตวและอดรไว ปองกนการสญเสยความชนและกลนรส และปองกน
อากาศเขาไปและเกดออกซเดชน
2.2.3.5 การทาหนาทเปนอาหารพลงงานตา นอกจากการทาหนาทเปนสารปรงแตงอาหารแลว ในปจจบนนยงมการใชสารโพลแซกคาไรดในอาหารเพอวตถประสงคอน เชน เปนอาหารพลงงานตา เปนตน 2.3 พชใหสารเหนยว
2.3.1 มะนาว
มชอเรยกตามทองถนวา สมมะนาว มะลว (เชยงใหม) มชอทางวทยาศาสตรวา
Citrus aurantifolia (Christm) Swing. จดเปนพชทอยในวงศ Rutaceae
2.3.1.1 ลกษณะทางพฤกษศาสตร มะนาวเปนไมยนตนขนาดเลก ทรงพม มหนาม
ตามตน กานใบสน ตวใบเปนรปวงร สเขยวใบไม ขอบใบหยกเลกนอย ปลายและโคนใบมน ดอกเลกส
ขาวอมเหลอง ผลกลม เปลอกบางเรยบ มนามาก รสเปรยวจด เปลอกผลมนามน กลนหอม รสขม
2.3.1.2 สรรพคณ สามารถใชใบของมะนาวเปนยาแกไข แกทองอด ทองเสย ชวยขบ
ลม และทาใหเจรญอาหาร เปนตน ผลสดของมะนาว เปนยาแกกระหาย แกรอนใน บารงธาตเจรญ
อาหาร หรอใชผลดองเกลอ จนเปนสนาตาล ใชเปนยาขบเสมหะ ทาใหชมคอ เปนตน เปลอกผล
แหงของมะนาว ใชเปนยาแกจกเสยดแนนทอง แกปวดทอง ขบเสมหะ บารงกระเพาะอาหาร ขบลม
เปนตน หรอจะใชรากสดเปนยาแกฟกชาจากการถกกระแทก
2.3.1.3 ขอมลทางวทยาศาสตร ผว เปลอกของมะนาวมน า มนหอมระเหย “โวลาทล” เชน Slarronoid, Organic acid, citral และวตามนซ นามะนาวมฤทธรกษาโรคลกปดลกเปด เนองจากมวตามนซสง มฤทธในการแกไอขบเสมหะ เนองจากกรดทมอยในนามะนาว กระตนใหมการขบนาลายออกมา ทาใหเกดการชมคอจงลดอาการไอลงได
Page 22
10
รปท 2.2 มะนาว [14]
2.3.2 สมโอ [13]
สมโอ มชอทางวทยาศาสตรวา Citrus maxima Merr. จดอยในวงศ RUTACEAE
สมโอ นบเปนผลไมทมวตามนซและแคลเซยมสงมาก ผลจะนามารบประทานตอนสก
หรอนามาปรงอาหารยอดนยม เชน ยาสมโอ สวนเปลอกทมรสขมสามารถนามาแชอมไดอกดวย
ประเทศจนนยมนามาใชเปนยาแกธาตไมปกตและแกไอ ใชผสมยาหอมรบประทาน
2.3.2.1 ลกษณะทางพฤกษศาสตร สมโอเปนพรรณไมยนตนขนาดกลาง สงประมาณ
8-9 เมตร ลาตนมสนาตาล
1) ใบ ใบเดยว รปมนร ขอบใบเปนคลนเลกนอย ปลายใบมนเชนเดยวกบ
โคนใบ
2) ดอก ออกดอกเดยว หรอออกเปนชอ โดยจะอยตามงามใบ มสขาว และม
กลบดอก 4 กลบ
3) ผล รปรางกลมโต เปลอกหนามตอมนามนมาก ผลออนมสเขยว ผลแก
หรอสกมสเหลอง ขนาดผลยาวประมาณ 9-10 cm เนอในมสเหลองออนและสชมพมรสหวานอม
เปรยว มเมลดฝงอยในเนอสเหลองออนๆ
2.3.2.2 สรรพคณทางยาสมนไพร สามารปองกนและรกษาโรคเลอดออกตามไรฟน
ชวยระบาย บารงหวใจ แกไอ และขบเสมหะ
1) ผลสมโอ ขบลมในลาไส แกเมาเหลา ชวยขบเสมหะ แกไสเลอน
2) ใบสมโอ นามาตมพอกศรษะแกปวดหว นอกจากนนยงเปนยาแกทองอด
ทองเฟออกดวย
Page 23
11
3) ดอกสมโอ แกอาการปวดกระบงลม และปวดในกระเพาะอาหาร
4) เมลดสมโอ แกไสเลอน ลาไสหดตว แกหวด แกไอ แกปวดทองนอยและ
กระเพาะอาหาร
รปท 2.3 สมโอ [15]
2.3.3 สมซาหวาน [16]
สมซาหวาน มชอรยกอนวา มะนาวควาย สมมะงว ภาคตะวนตกเรยกวา มะขน และ
สมซา ภาคอสานเรยกวา สมสา ชอสามญวา Citron และมชอวทยาศาสตรวา Citrus medica
Linn. Var. Linetta
สมซาหวานถาปลกดวยการตอนกง จะเปนพมไมขนาดกลาง ถาปลกดวยเมลดจะเปน
ไมยนตนทสงชะลด กงโปรง ใบเดยว ดอกเดยว กลบสขาวนวล ผลเลกสเขยวเขม เมอแกผวเขยวออน
ลง เมอสกผวเขยวอมเหลอง ผวขรขระคลายมะกรด เปลอกหนา เปลอกในสสขาว ผวสมซามตอม
นามนหอมระเหยอยใตผวเตมไปหมด มกลนเฉพาะตว
2.3.2.1 คณคาอาหารและสรรพคณ
1) นาทดองผลสมซาหวาน ใชดมเปนยาอายวฒนะ
2) ผวใชทายาหอม แกลมวงเวยน หนามดตาลาย แกทองอดทองเฟอ และ
สามารถไลยงได
3) นาสมซาหวาน สามารถกดฟอกเสมหะ แกไอ ฟอกโลหต
4) ใบ รกษาโรคผวหนง
Page 24
12
รปท 2.4 สมซา [17]
2.3.4 มะกรด [18]
ชอพฤกษศาสตร Citrus hystrix, DC.
ชอพอง Citrus echinata St. Lag., Citrus latipes Hook. F. & Thoms., Citrus
papida Miq
ชอวงศ Rutaceae
ชออนๆ โกรยเชยด มะขน มะข มะขด สมกรด สมมวผ Leech Lime, Maurtius
Papeda, Kaffir Lime, Porcupine Orange
2.3.4.1 ลกษณะทางพฤกษศาสตร มะกรดเปนไมยนตนขนาดเลก แตกกงกาน ลาตน
และกงมหนามแขง ใบเปนใบประกอบทมยอยใบเดยว มสเขยว รปรางคอนขางกลมยาว มลกษณะ
คอดกวทกลาง ใบเปนตอนๆ มกานแผออกใหญเทากบแผนใบ ทาใหใบมสองตอน ใบมสเขยวแก
คอนขางหนา มกลนหอมมากเพราะมตอมนามนอย ดอกออกเปนชอ ดอกเกดทสวนยอดหรอซอกใบ
ออกเปนกระจก 1-15 ดอก ดอกมสขาวครม มกลนหอมเพราะมตอมนามนอย ผลมรปรางคอนขาง
กลม มเสนผานศนยกลางโดยประมาณ 5-7 cm มสเขยวเขม ผวผลขรขระเปนลกคลน มตอมนามน
หอมระเหยอยเปนจานวนมาก มจกทหวของผล เนอผลมรสเปรยวปนขมเลกนอย และภายในแบง
ออกเปน 5-10 หอง เมลดมสเหลองนวลรปไข
2.3.4.2 องคประกอบทางเคม เมอนาผวและใบมะกรดมากลนดวยไอนา พบวาม
นามนหอมระเหยประมาณ 1.29% และ 6-7% ตามลาดบ สาระสาคญในนามนหอมระเหยทไดจาก
ใบสดประกอบดวย citronella ประมาณ 80% citronellol ประมาณ 10% นอกจากนนจะม
Page 25
13
ประกอบดวย α-pinene, β-pinene, geranio terpinene 4-ol, citronellyl acetate, geranial,
geraniol acetate, sabinene, nerol caryophyllene และ linalool
สารสาคญในนามนหอมระเหยทพบทผวมะกรดประกอบดวย β-pinene
ประมาณ 39.3% limonene ประมาณ 14.2% caryophyllene, sabinene, citronellol,
1,8-cineol, linalool, myrcene, α-pinene, α-terpineol, geraniol, elemol, β-cubenene,
cineole, cyclohexanol, narigin, rutin, hesperidine, quercetin และ kaempferol สวนใน
นามนมะกรดมกรดซตรก (citric acid) วตามนซ และกรดอนทรยชนดอนๆ
มะกรดเปนสมนไพรไทยทนยมมาประกอบอาหาร มการนามาใชใน
อตสาหกรรมเครองหอมและเครองสาอาง เชน แชมพ ครม สบ และโคโลญ เปนตน ในตาราแพทย
แผนไทยมการใชใบมะกรดเปนยาขบลมในลาไสและแกคลนเหยน ผวมะกรดใชขบลมในลาไส ขบระด
และเปนสวนผสมของยาลมแกจกเสยด เปนตน
รปท 2.5 มะกรด [19]
2.4 วสดใหกลน
2.4.1 พมเสน [20]
พมเสนเปนเกลดเลกๆ ทมสขาวขนหรอสแดงเรอๆ มกลนหอมเยน ฉน เนอแนนกวา
การบร แตระเหดไดชากวาการบร ตดไฟใหแสงจาและมควนมาก ไมมขเถา ความถวงจาเพาะ 1.011
พมเสนมสตรทางเคม C10H18O มชอทางเคมวา (+) บอรนออล หรอ เอนโด-2-แคมฟานอล หรอ
เอนโด-2-ไฮดรอกซ-แคมฟน พมเสนบรสทธจะเปนผลกรปแผนหกเหลยม มจดหลอมตว 208˚C
เกอบไมละลายในนา ละลายไดในปโตรเลยมอเทอร (1:6) ในเบนซน (1:5)
Page 26
14
พมเสนมชอเรยกหลายชอ เชน ภมเสน ภมเสน พมเสนเกลด พมเสนตรงกาน พรมเสน
มชอสามญวา Borneo camphor ในธรรมชาตพบพมเสนแทรกอยในเนอไมของพชในสกล
Dryobalanops วงศ Dipterocarpaceae แตทใหพมเสนมากและคณภาพด คอ ชนด
ทมชอพฤกษศาสตรวา Dryobalanops aromatic Gaertn. ซงขนในรฐตรงกาน ประเทศมาเลเซย
พชชนดน (Dryobalanops aromatic Gaertn) เปนไมยนตนขนาดใหญ อาจสงไดถง
70 m มพพอนใหญมาก วดโดยรอบลาตนได 2-10 m เปลาตรงเรอนยอดเปนรปฉตร มกงกานสาขา
ใหญ ปลายกงตก ยอดทรงแหลม ใบเปนใบเดยว ใบทอยตอนบนของตนนนเรยงสลบกน สวนใบทอย
ต อ น ล า ง ข อ ง ต น ออ ก ต ร ง ก น ข า ม ร ป ไ ข ค อ ย ๆ เ ร ย ว แ ห ลม ส ป ล า ย ใ บ ข น า ด ก ว า ง
2.5-5 cm ยาว 7.5-17.8 cm ขอบใบเรยบ ผวใบเรยบ กานใบสน ใบออนสแดงและหอย ดอกออก
รวมเปนดอกชอกระจะ ออกทปลายกงหรอซอกใบ ดอกยอยมขนาดเลก มกลนหอม
แพทยโบราณใชพมเสนเปนยาขบเหงอ ขบเสมหะ กระตนการหายใจ กระตนสมอง
บารงหวใจ ใชเปนยาระงบกระวนกระวาย ทาใหงวงซม
สารสาคญในพมเสนประกอบดวย α-pinene, β-pinene, β-patchoulene, β-
caryophyllene, α-guaiene, α-humulene, seychellene, α-patchoulen, patchouli alcohol
selinene, patchouli alcohol และ Borneol
รปท 2.6 พมเสน [21]
2.4.2 การบร [20]
การบรเปนผลกทแทรกอยในเนอไมของพชอนมชอพฤกษศาสตรวา Cinnamomum
camphora (L.) J.Presl มชอพองวา Camphora officinarum Nees และ Laurus camphora L.
ในวงศ Lauraceae
Page 27
15
คา การบร มาจากภาษาสนสกฤตวา karapur หรอ กรปร ซงแปลวาหนปน เพราะคน
โบราณเขาใจวาของนเปนพวกหนปนทมกลนหอม ตอมาชอนเพยนเปน กรบร และเปน การบร ใน
ปจจบน ตนการบรเปนพชพนเมองของประเทศจน ญปน และไตหวน แตในปจจบนนมการนาไปปลก
ในหลายๆ ประเทศ
การบรเปนไมตนขนาดใหญ สง 10-15 m ลาตนและกงเรยบ ทกสวนมกลนหอม
โดยเฉพาะทรากและโคนตน ตาใบมเกลดซอนเหลอมหมอย เกลดชนนอกเลกกวาเกลดชนใน
ตามลาดบ ใบเปนใบเดยว เรยงสลบกนรปไข รปไขกวาง หรอรปร ปลายเรยวแหลม โคนใบสอบ ขอบ
ใบเรยบ แผนใบคอนขางเหนยว ดานบนเปนมน ดานลางเปนนวล ดอกออกรวมเปนชอแบบแยกแขนง
ออกตามซอกใบ ใบประดบเรยวยาง รวงงาย มขนออนนม ดอกเลกสเหลองออน กานดอกสนมาก
กลบรวมม 6 กลบ รปร ปลายมน โคนตดกนเปนหลอดสนๆ ดานในมขนออนนม ผลเปนผลมเนอ
ขนาดเลก รปคอนขางกลม สเขยวเขม แตจะเปลยนเปนสดาเมอแก มเมลด 1 เมลด
แพทยโบราณใชการบรแกเคลดบวม ขดยอกแพลง แกพษแมลงตอย และโรคผวหนง
เรอรง นอกจากนยงใชเปนยาระงบเชออยางออน เปนยากระตนหวใจ ขบลม ขบเสมหะ ขบปสสาวะ
แกปวด ผสมในยาทาถนวดแกปวดตามขอ
สารสาคญในการบรประกอบดวย Alcanfor, α-bisabolol, β-bisabologeraniol,
borneol, borneol acetate, butyrolactone, 2-(3-4-methoxy-benzyl)-3-4-5-(-)-trimethoxy-
benzyl), cadinenol, camphene, campherenol, canpherenone, camphor, carvacrol,
cineol, cinnamic alcohol, coumaric acid, dotriacontanyl ester, cresol, cubenol,
cyclopenten-2-one,4-hydroxy-4-methyl-5-dodecanyl, daucosteroll, dipentane,
dotriaconatan-1-ol, eugenol, flavan, 3-hydroxy-5-7-dimethoxy-3-4-methylenedioxy,
gentisic acid, junenol, kusunokinin, kusunol, limonene, linalool, matairesinol dimethyl
ether, muurolol, naphthalene,2-3-methylenedioxy, nrrolidol, octa-1-5-dien-3-7-diol,3-
7-dimethyl, octa-1-7-dien-3-6-diol,3-7-dimethyl, pinene, piperitol, proanthocyanidin A-
1, reticuline, safrole, sesamin, α-sitosterol, β-terpineol และ xanthoxylol [8]
Page 28
16
รปท 2.7 การบร [22]
2.4.3 ตะไครหอม [13]
ตะไคร มชอเรยกอนๆตามภาษาทองถนวา จะไคร (ภาคเหนอ) ไคร (ภาคใต) คาหอม
(แมฮองสอน) ชอวทยาศาสตร Cymbopogon citrates (DC.) Stapf จดอยในวงศ Graminae
2.4.3.1 ลกษณะทางพฤกษศาสตร ตะไครเปนพชทมอายหลายป ลาตนรวมกนเปนกอ
ใบยาวเรยวปลายแหลมสเขยวใบไมออกเทา มกลนหอมตะไคร มถนกาเนดในประเทศอนโดนเซย
ศรลงกา พมา อนเดย ไทย และทวปอเมรกาใต
โดยทวไปแบงตะไครออกเปน 6 ชนด ไดแก ตะไครตน ตะไครหางนาค
ตะไครนา ตะไครหางสงห ตะไครหอม ตะไครเปนพชตระกลหญา เจรญเตบโตงาย อาจมทรงพมสงถง
1 m มลาตนทแทจรงประมาณ 4-7 cm ลาของตนจะถกหอหมไปดวยกาบใบโดยรอบ ใบยาวแคบ
เสนใบขนานกบกานใบ ใบของตะไครอดมไปดวยนามนหอมระเหย
สวนทใชเปนยา ผล เกบเหงาและลาตนแกใชสวนของเหงาและลาตนแก
2.4.3.2 สรรพคณทางยา ทงตนตะไคร มสรรพคณในการแกหวด ปวดศรษะ ไอ แก
ทองอดทองเฟอ แนนจกเสยด ขบลมในลาไส บารงไฟธาตทาใหเจรญอาหาร แกปวดกระเพาะอาหาร
แกทองเสย แกปวดขอ ปวดเมอย ฟกชาจากการหกลม ขาบวมนา แกโรคทางเดนปสสาวะ นว ขบ
ปสสาวะ ประจาเดอนมาผดปกต แกปสสาวะเปนเลอด แกโรคหด
1) รากตะไคร มสรรพคณในการแกเสยดแนน แสบบรเวณหนาอก ปวด
กระเพาะอาหารและขบปสสาวะ บารงธาตไฟ ขบปสสาวะ แกนว แกปสสาวะพการ รกษาเกลอน แก
อาการขดเบา
2) ใบสด มสรรพคณชวยลดความดนโลหตสง แกไข
Page 29
17
3) ตน มสรรพคณเปนยาขบลม แกผมแตกปลาย เปนยาชวยใหลมเบงขณะ
คลอดลก ใชดบกลนคาว เบออาหาร บารงธาตไฟใหเจรญ แกโรคทางเดนปสสาวะ นวปสสาวะพการ
แกหนองใน
นอกจากนตะไครยงสามารถดบกลนคาวของปลาและเนอสตวตางๆได ชวย
บารงสมอง ชวยใหสมาธด นามนตะไครหอมใชทากนยงได ถาปลกใกลผกอนๆ จะชวยกนแมลงได
2.4.3.3 สารเคม : สวนใบจะมนามนหอมระเหยประมาณ 0.4-0.8% ประกอบดวย
Citral ประมาณ 75-85% Citronellal Geraniol Methylheptenone เลกนอย Eugenol และ
Methylheptenol
ราก – ม อลคาลอยด 0.3%
ในประเทศไทยพบวา มะเรงลาไสใหญ จะเกดไดในเพศชายมากกวาเพศหญง
โดยเฉลยอายมากกวา 50 ป สาเหตเกดมาจากพนธกรรมหรอเกดการอกเสบภายในลาไสใหญ ซงรวม
ไปถงรดสดวงทวารหนก ซงอาจทาใหกลายเปนมะเรงลาไสใหญสวนปลายได และจะพบวาในทวป
เอเชย จะนอยกวาทวปยโรปและอเมรกาเนองจากทวปเอเชยมการบรโภคอาหารทเปนพชผกมากกวา
ทวปอนๆ ซงอาหารเหลานมคณสมบตตานมะเรง สามารถกาจดสารกอมะเรงได
สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ตระหนกถงขอเทจจรงดงกลาวจง
ใหทนอดหนนการวจยแก รศ.ดร.อษณย วนจเขตคานวณ และคณะ จากภาควชาชวเคม คณะ
แพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ทาการวจยเรอง “การวเคราะหหาสารตานมะเรงลาไสใหญจาก
ตะไคร” ผลการวจยพบวา สารสกดจากตะไครทละลายในเฮกเซนยบยงมะเรงไดโดยสารสกด 2 ชนด
จากตะไครคอ citral และ geraniol มองคประกอบทางเคมทสาคญทตานมะเรงและยงมสารจาพวก
terpenoid ทมศกยภาพตานมะเรงไดดเชนเดยวกน นอกจากนตะไครยงมคณสมบตทสามารถลด
ระดบโคเลสเตอรอลไดอกดวย แตทงนจะตองผานกระบวนการสกดการแยกองคประกอบทางเคมกอน
Page 30
18
รปท 2.8 ตะไครหอม [23]
2.5 วสดขนรป
2.5.1 กานพล [24]
ชอวทยาศาสตร syzygium aromaticum (Linn.) Merr. Et Perry วงศ
MYRTACEAE
2.5.1.2 ลกษณะ ไมยนตน สง 5-10 m แตกกงกานสาขาเปนระเบยบ ใบเดยว เรยง
ตรงขาม รปวงรหรอรปใบหอก มจดตอมนามน กวาง 2.5-4 cm ยาว 6-10 cm ขอบเปนคลน ใบ
ออน สแดงหรอนาตาลแดง เนอใบบางคอนขางเหนยว ผวมน ดอกชอ ออกทซอกใบ ดอกออนสเขยว
เมอแกเปลยนเปนสแดงเขม กลบดอกสขาว แบะรวงงาย กลบเลยงและฐานดอกสแดงหนาแขง ผล
เปนผลสดรปไข จะเกบระยะทดอกเรมเปลยนเปนสแดง ตากแดดจนเปนสนาตาลเขม มกลนเฉพาะ
และรสเผดรอน
2.5.1.3 สารสาคญ นามนหอมระเหยทกลนจากดอกเรยกวา นามนกานพล (clove
oil) มสวนประกอบสาคญเปน eugenol นอกจากนยงพบ methyl salicylate, flavonoids,
kaempferol และ sitosterols ดวย
2.5.1.4 สรรพคณ ใชดอกตมแหง ขบลม แกทองอดเฟอ แกทองเสย พบวานามน
หอมระเหยมฤทธลดการบบตวของลาไส ทาใหอาการปวดทองลดลง ขบนาด ทาใหการยอยอาหารด
ขน ชวยลดอาการจกเสยดทเกดจากการยอยไมสมบรณและสามารถฆาเชอแบคทเรยในทางเดน
อาหารหลายชนด เชน เชอโรคไทฟอยด บดชนดไมมตว เปนตน นอกจากนยงกระตนใหมการหลง
เมอกและลดความเปนกรดในกระเพาะอาหารดวย
Page 31
19
รปท 2.9 กานพล [25]
2.5.2 อบเชย [20]
อบเชยเปนเปลอกตนของพชพวกอบเชย อนเปนพชในสกล Cinnamomum ในวงศ
Lauraceae หลายชนด
2.5.2.1 ลกษณะ พชชนดนเปนไมตนขนาดกลางถงขนาดใหญ สง 15-20 m เปลอก
สนาตาลอมเทาคอนขางเรยบ เกลยง เปลอกและใบมกลนหอม ใบเปนใบเดยว เรยงตรงกนขามหรอ
เยองกนเลกนอย รปขอบขนาน กวาง 2.5-7.5 cm ยาว 7.5-25 cm ปลายใบมน แหลม หรอเรยว
แหลม โคนใบแหลม ขอบใบเรยบ เนอใบหนา เกลยง แขง และกรอบ กานใบยาวราว 0.5 cm ดอก
ออกเปนชอแบบกระจายทปลายกง ยาว 10-25 cm กานชอยาว 5-15 cm ดอกยอยมขนาดเลก มส
เหลองออน หรอสเขยวออน ผลมขนาดเลก รปขอบขนานยาวราว 1 cm แขง ตามผวมคราบสขาวๆ
มเมลดเดยว มฐานรองผลรปถวย
2.5.2.2 สรรพคณ ตารายาสรรพคณโบราณวา อบเชยมกลนหอม รสสขม มสรรพคณ
บารงดวงจต แกออนเพลย ชกาลง ขบลมผาย บารงธาต แกบด แกไขสนนบาต ใชปรงเปนยานตถ แก
ปวดหว
Page 32
20
รปท 2.10 อบเชย [26]
2.5.3 ยางบง [20]
ชอวทยาศาสตร : Persea kurzii
ชอวงศ : LAURACEAE
ชออนๆ : บงปง มง หม ยางบง
2.5.3.1 ลกษณะ ไมขนาดเลกถงขนาดกลาง ความสงประมาณ 10 – 15 m ใบม
ขนาดกลางเปนรปไขโคนเรยวปลายใบแหลม ผลออกจากกงสลบกน เนอใบหนา แสดงลกษณะอมนา
มาก มเสนใบ 7 – 11 ค ดอกเปนชอ ออกทปลายกงผล กลมเลกคลายผลหวา มเยอหมผล เมลดม
เมลดเดยว
การกระจายพนธ : พบขนอยในปาดบแลง ปาเตงรงเปนไมทไมผลดใบ มมาก
ในบางจงหวดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอโดยเฉพาะในแถบทมฝนตกชกมากๆ แถบจงหวดมกดาหาร
นครพนม อบลราชธาน และบางทองทในภาคเหนอ
2.5.3.2 ประโยชน เนอไมเหมาะสาหรบใชในการทาเครองมอเครองใชและใชทา
เชอเพลง เปลอกนาไปทาธปและผสมสารกามะถนทายากนยงได ยางใชอดรอยรว
Page 33
21
รปท 2.11 ยางบง [27]
2.6 แผนแบบการทดลองแบบจตรสลาตน (Latin Square Design) [28]
แผนแบบการทดลองแบบจตรสลาตน (Latin Square Design) หรอเรยกยอๆวา LTD หรอ
LS
เนองจากหนวยทดลองไมมความสมาเสมอกน ซงเกดจากสาเหตหรอปจจยหลก 2 สาเหต
โดยทสาเหตทงสองนนไมสมพนธกนหรอสมพนธกนนอยมาก เนองจากมสาเหตหรอปจจยถงสอง
สาเหตททาใหหนวยทดลองไมสมาเสมอกน ดงนนจงทาการจดกลมหนวยทดลองตามลกษณะของ
สาเหตดงกลาว จงเปนการจดกลมแบบสองทาง (double grouping)
ในการวางแผนแบบลาตนสแควร จดทรทเมนตในบลอกเปน 2 ทาง คอ ทางแนวนอน (row)
และแถวตง (column)
ตารางท 2.2 ตารางลาตนสแควรมาตรฐานแบบ 4 × 4
A B C D
B C D A
C D A B
D A B C
Page 34
22
แตละทรทเมนตจะปรากฏเพยงครงเดยวเทานน ในแตละแถวนอนและแถวตง เปนบลอกสมบรณ คอ มทกทรทเมนต โดยวธการวเคราะหนสามารถเหนถงความแตกตางเนองจากแถวนอนและแถวตงออกจากความคลาดเคลอนได
ในการทดลองทวๆไป แถวนอนและแถวตงอาจเปนแหลงความแปรปรวนอนเนองจากสงใดสง
หนงกได จะใชคาวา row และ column เปนคาเรยกทวๆไป การวางแผนแบบนใชไดดกรณทไมม
interaction (อทธพลรวม) ระหวาง row และ column และทรทเมนต
2.7 งานวจยทเกยวของ
การผลตอาหารเมดดวยตวยดประสานทแตกตางกน : ผลกระทบตอเสถยรภาพของนาและ
ผลทไดจากการใหอาหารกบกงอนบาลสายพนธ [29] โดย M.G. Volpe และคณะ ไดศกษาการใช
โพลแซกคาไรดจากธรรมชาต (เพกตน อลจเนต และไคโตซาน) เปนสารทใชในการสรางอาหารเมด
ของอาหารกง พบวาเพกตนและไคโตซานใหผลดทสด โดยผลงานวจยดงกลาวไดตพมพในวารสาร
Aquaculture เมอเดอน ม.ค. 2555 การหาสารใหกลนในเมลดขาว โดย Damjan Janes และคณะ
ดวยเครอง GC-MS ซงสกดสารในเมลดขาวดวยปโตรเลยมอเทอร เพนเทนเมทานอล จากนนวเคราะห
ดวยเครอง GC-MS พบวาสารใหกลนในเมลดขาว คอ 2,5-dimethyl-4-hydroxy-3(2H)-furanone
(E,E)-2,4-decadienal hexanal decanal phenylacetaldehyde 2-methoxy-4-vinylphenol
(E)-2-nonenal hexanal และสารสดทาย คอ salicylaldehyde (2-hydroxybenzaldehyde)
[30] โดยผลงานวจยดงกลาวไดตพมพในวารสาร Food Chemistry เมอเดอน ม.ค. 2552
A B C D B C D A C D A B D A B C
Page 35
บทท 3
วธการทาวจย
วธการทดลอง อปกรณ สารเคมและการออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร การหาความ
หนาแนนของลกหอม การหาคารอยละของการระเหด มรายละเอยดดงน
3.1 วธการทดลอง
3.1.1 อปกรณ
1. บกเกอรขนาด 600 ml จานวน 16 ใบ
2. ชอนตกสาร (spatula)
3. แผนกระดาษอลมเนยม
4. พาราฟลม
5. เครองใหความรอน (hot plate)
6. ครกหน
3.1.2 วตถดบ
1. เปลอกสมโอ
2. เปลอกมะกรด
3. เปลอกมะนาว
4. เปลอกสมซา
5. พมเสน
6. การบร
7. ยางบง
8. กานพล
9. อบเชย
10. ตะไครหอม
Page 36
24
3.1.3 เครองมอ
1. กลองจลทรรศน ยหอ OPTIKA รน VR-F6BL
2. เครองวดเนอสมผส ยหอ Lloyd รน TA 500.1
3. เครอง GC-MS ยหอ Agilent Technologies รน 689ON
3.1.4 ขนตอนการทา
ทาการทดลองศกษาวธการทาลกหอมสมนไพรเพอหาภาวะทเหมาะสมทสดในการทา
ลกหอมสมนไพร โดยการออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควรซงศกษาผลของตวแปร 3 ตว คอ พช
ใหสารเหนยว อตราสวนของวสดขนรประหวาง ผงกานพล : ผงอบเชย : ผงยางบง และอตราสวนของ
วสดใหกลนระหวาง พมเสน : การบร : ตะไครหอม มรายละเอยดดงตารางท 3.1
วธทาลกหอมสมนไพร ยกตวอยางการทดลองภาวะท 1 โดยใชเปลอกมะกรดท
อตราสวนวสดใหกลน คอ พมเสน :การบร : ตะไครหอม (1:1:1) อยางละ 50 g และ อตราสวนวสด
ขนรประหวางผงกานพล : ผงอบเชย : ผงยางบง (1:1:0.125) (จากตารางท 3.1) โดยนาหนกของผง
กานพลและผงอบเชยอยางละ 50 g นาหนกผงยางบง 6.25 g ขนรปตวอยางละ 10 g ไดทงหมด
30 ตวอยาง
3.1.4.1 จดหาวตถดบซงใชสาหรบทาลกหอมสมนไพร คอ เปลอกสมโอ เปลอก
มะกรด เปลอกมะนาว และเปลอกผวสมซา โดยปอกเปลอกวตถดบตามแนวยาว ระวงไมใหมเปลอก
สขาวตดมาก
3.1.4.2 ชงนาหนกเปลอกสมโอ โดยแบงเปลอกแตละชนดเปน 4 สวน สวนละ
112.5 g
3.1.4.3 ตมเปลอกสมโอ อยางละ 112.5 g ใหเดอดโดยใชอณหภมประมาณ 100 °C
เปนเวลา 15 นาท
3.1.4.4 บดเปลอกสมโอทการผานการตม
3.1.4.5 นาเปลอกสมโอผสมกบพมเสนและการบรตามทไดกาหนดไวดงตารางท 3.1
แลวตามลาดบ จากนนเกบโดยใชระยะเวลา 1 เดอน ดงรป 3.1 – 3.4
3.1.4.6 ทาการทดลองซาตามขอท 3.1.4.2 – 3.1.4.5 โดยเปลยนวตถดบเปน
เปลอกมะกรด เปลอกมะนาว และเปลอกสมซา
Page 37
25
ตารางท 3.1 ภาวะในการทาลกหอมสมนไพรโดยการออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร
อตราสวนวสดใหกลน พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
อตราสวนวสดใหกลน กานพล : อบเชย : ยางบง 1:1:0.125 1:1:0.250 1:1:0.375 1:1:0.500
1:1:1 เปลอกมะกรด (A1)
เปลอกสมโอ (A2)
เปลอกสมซา (A3)
เปลอกมะนาว (A4)
0:2:1 เปลอกมะนาว (A5)
เปลอกมะกรด (A6)
เปลอกสมโอ (A7)
เปลอกสมซา (A8)
2:0:1 เปลอกสมซา (A9)
เปลอกมะนาว (A10)
เปลอกมะกรด (A11)
เปลอกสมโอ (A12)
1.5:1.5:0 เปลอกสมโอ (A13)
เปลอกสมซา (A14)
เปลอกมะนาว (A15)
เปลอกมะกรด (A16)
รปท 3.1 เปลอกสมโอผสมกบพมเสนและการบร
โดย A2 ประกอบดวยเปลอกสมโอ 112.5 g พมเสน 50 g การบร 50 g
A7 ประกอบดวยเปลอกสมโอ 112.5 g การบร 100 g
A12 ประกอบดวยเปลอกสมโอ 112.5 g พมเสน 100 g
A13 ประกอบดวยเปลอกสมโอ 112.5 g พมเสน 150 g การบร 150 g
A2 A7 A12 A13
Page 38
26
รปท 3.2 เปลอกมะกรดผสมกบพมเสนและการบร
โดย A1 ประกอบดวยเปลอกมะกรด 112.5 g พมเสน 50 g การบร 50 g
A6 ประกอบดวยเปลอกมะกรด 112.5 g การบร 100 g
A11 ประกอบดวยเปลอกมะกรด 112.5 g พมเสน 100 g
A16 ประกอบดวยเปลอกมะกรด 112.5 g พมเสน 150 g การบร 150 g
รปท 3.3 เปลอกมะนาวผสมกบพมเสนและการบร
โดย A4 ประกอบดวยเปลอกมะนาว 112.5 g พมเสน 50 g การบร 50 g
A5 ประกอบดวยเปลอกมะนาว 112.5 g การบร 100 g
A10 ประกอบดวยเปลอกมะนาว 112.5 g พมเสน 100 g
A15 ประกอบดวยเปลอกมะนาว 112.5 g พมเสน 150 g การบร 150 g
A4 A5 A10 A15
A1 A6 A11 A16
Page 39
27
รปท 3.4 เปลอกสมซาผสมกบพมเสนและการบร
โดย A3 ประกอบดวยเปลอกสมซา 112.5 g พมเสน 50 g การบร 50 g
A8 ประกอบดวยเปลอกสมซา 112.5 g การบร 100 g
A9 ประกอบดวยเปลอกสมซา 112.5 g พมเสน 100 g
A14 ประกอบดวยเปลอกสมซา 112.5 g พมเสน 150 g การบร 150 g
3.1.4.7 ผสมยางบง กานพล อบเชย และตะไครหอม กบเปลอกสมโอ เปลอกมะกรด
เปลอกมะนาว และเปลอกสมซา ตามลาดบ ซงผสมกบพมเสนและการบรไวแลว ตามตารางท 3.1
แลวขนรปโดยการปนเปนลกหอมสมนไพรทรงกลม
3.1.4.8 วเคราะหคณสมบตตางๆ
1) วเคราะหความหนาแนนของลกหอมสมนไพร
2) วเคราะหรอยละการระเหดของลกหอมสมนไพร
3) วเคราะหความแขงของลกหอมสมนไพรดวยเครองวดเนอสมผส
4) วเคราะหปรมาณสารลกหอมสมนไพรดวยเทคนคของแกสโครมาโทกราฟ-
แมสสเปกโทร
5) วเคราะหโครงสรางทางจลภาค รอยแตกราวดวยกลองจลทรรศน
A3 A8 A9 A14
Page 40
28
3.2 การออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร เนองจากการทดลองนม 3 ตวแปร ซงนาจะมผลตอประสทธภาพของลกหอมสมนไพร คอ
ชนดของพชใหสารเหนยว อตราสวนวสดขนรป และอตราสวนใหกลน โดยแตละชนดพชใหสารเหนยว
อตราสวนวสดขนรปและอตราสวนใหกลน ม 4 คา โดยเมอคานวณแลวพบวา ตองทาการทดลอง
ทงหมด 64 ครง ซงใชระยะเวลายาวนาน ดงนนจงใชวธการออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร
ทาใหการทดลองคงเหลอเพยง 16 ครง ดงนนจงเปนสาเหตททาใหใชการออกแบบการทดลองแบบ
ลาตนสแควรน เนองจากม 3 ตวแปร ซงสามารถจดแผนการทดลองเขากบแบบดงกลาวไดดงตาราง
ท 3.1
อตราสวนสาหรบการทาลกหอมสมนไพรโดยออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร
- อตราสวนวสดขนรประหวาง ผงกานพล : ผงอบเชย : ผงยางบง ไดแก 1:1:0.125,
1:1:0.250, 1:1:0.375 และ 1:1:0.500
- อตราสวนใหกลนระหวาง พมเสน : การบร : ตะไครหอม ไดแก 1:1:1, 0:2:1, 2:0:1
และ 1.5:1.5:0
- พชใหสารเหนยว ไดแก เปลอกมะกรด เปลอกสมโอ เปลอกสมซา และเปลอกมะนาว
3.3 ศกษาอายการใชงานและการเกบของลกหอมสมนไพร
ศกษาอายการใชงานและการเกบของลกหอมสมนไพรททาขนจากภาวะทเหมาะสมทสด โดย
วางทงไวบรรยากาศและเกบไวในถงปดสนทเปนเวลา 1, 2, 3 และ 4 เดอน แลววเคราะหปรมาณสาร
ทระเหยออกมาจากลกหอมสมนไพร ดวยเทคนคแมสสเปกโตรแกสโครมาโทกราฟฟ
3.4 ศกษาความพงพอใจของผใชลกหอมสมนไพร
ศกษาความพงพอใจของผใชลกหอมสมนไพรททาขนดวยแบบสอบถาม มคะแนนความพง
พอใจ 5 ระดบ
Page 41
บทท 4
ผลการทดลองและการอภปรายผล
บทนจะกลาวถงผลการทาลกหอมสมนไพร จากการออกแบบการทดลองโดยกาหนดเงอนไข
การทดลองแบบตารางลาตนสแควร ตวแปรทศกษาคออตราสวนวสดขนรป อตราสวนวสดใหกลน
และพชใหสารเหนยว ผลการคานวณทางสถตจากคาทวเคราะหได คอ ความหนาแนน รอยละการ
ระเหด คาความแขงของลกหอมสมนไพร ปรมาณสารในลกหอมสมนไพร ตรวจสอบโครงสรางทาง
จลภาคของลกหอมสมนไพร นอกจากนยงศกษาอายการใชงานและการเกบของลกหอมสมนไพร และ
ศกษาความพงพอใจของผใชลกหอมสมนไพร
4.1 ลกษณะของลกหอมสมนไพร
ทาการทดลองศกษาวธการทาลกหอมสมนไพรเพอหาภาวะทเหมาะสมทสดในการทาลกหอม
สมนไพร โดยการออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร ซงศกษาผลของตวแปร 3 ตว คอ พชใหสาร
เหนยว อตราสวนของวสดขนรประหวาง ผงกานพล : ผงอบเชย : ผงยางบง และอตราสวนของวสดให
กลนระหวาง พมเสน : การบร : ตะไครหอม รายละเอยดดงตารางท 3.1 ไดลกหอมดงรปท 4.1
4.1.1 วสดทใชในการทาลกหอมสมนไพร ไดแก
4.1.1.1 เปลอกผลไมตางๆ เชน เปลอกสมโอ เปลอกมะกรด เปลอกมะนาว และ
เปลอกสมซา
4.1.1.2 วสดใหกลน เชน พมเสน การบร และตะไครหอม
4.1.1.3 วสดขนรป เชน ผงกานพล ผงอบเชย และผงยางบง
4.1.2 อตราสวนทใชในการทาลกหอมสมนไพร
4.1.2.1 อตราสวนโดยวสดใหกลนระหวางพมเสน : การบร: ตะไครหอม คอ 1:1:1,
0:2:1, 2:0:1 และ 1.5:1.5:0
4.1.2.2 อตราสวนโดยวสดขนรประหวางผงกานพล : ผงอบเชย : ผงยางบง คอ
1:1:0.125, 1:1:0.250, 1:1:0.375 และ 1:1:0.500
Page 42
30
4.1.3 ภาพของลกหอมสมนไพร
รปท 4.1 ลกหอมสมนไพรทการทดลองตางๆ
จากรปท 4.1 ลกหอมสมนไพรทการทดลองตางๆ คอ ตงแต A1-A12 โดยภาพรวม
คอ ผวสนาตาล ผวขรขระ มกลนหอม
4.2 ผลการวเคราะหคาความหนาแนน คารอยละการระเหด คาความแขง และปรมาณสารในลก
หอมสมนไพร จากการทดลองแบบตารางลาตนสแควร
การทาลกหอมสมนไพร จะใชอตราสวนโดยวสดขนรประหวาง ผงกานพล : ผงอบเชย : ผง
ยางบง เปน 1:1:0.125, 1:1:0.250, 1:1:0.375 และ 1:1:0.500 อตราสวนโดยวสดใหกลนระหวาง
พมเสน : การบร: ตะไครหอม เปน 1:1:1, 0:2:1, 2:0:1 และ 1.5:1.5:0 โดยใชพชใหสารเหนยวคอสม
A1 A2
A3 A4
A5 A6
A7 A8
A9 A10
A11 A12
Page 43
31
โอมะกรด มะนาว และสมซา โดยขอมลทไดจากการทดลองระบในภาคผนวก ก และเมอทดลองหา
คาความหนาแนนของลกหอมสมนไพร จะไดดงตารางท 4.1
ตารางท 4.1 คาความหนาแนน (g/cm3) ของลกหอมสมนไพรตามชนดผวผลไมทอตราสวนตางๆ
หมายเหต คา 0.00 การทดลองทไมสามารถขนรปลกหอมสมนไพรได
จากตารางท 4.1 พบวาการทดลองท A4 ทมอตราสวนโดยวสดใหกลนเปน 1:1:1 อตราสวน
โดยวสดขนรปเปน 1:1:0.500 และชนดพชใหสารเหนยว คอ มะนาว เปนการทดลองทมคาความ
หนาแนนของลกหอมสมนไพรมากทสดเนองจากการบรมความหนาแนนมากกวา ทาใหอตราสวนทม
การบรมความหนาแนนสง เมอผสมพมเสน การบร และตะไครหอม จะทาใหพมเสนและการบร
ละลาย
ตารางท 4.2 คารอยละการระเหด (%) ของลกหอมสมนไพรตามชนดผวผลไมทอตราสวนตางๆ
หมายเหต คา0.00 การทดลองทไมสามารถขนรปลกหอมสมนไพรได
จากตารางท 4.2 พบวาการทดลองท A5 ทมอตราสวนโดยวสดใหกลนเปน 0:2:1
อตราสวนโดยวสดขนรปเปน 1:1:0.125 และชนดพชใหสารเหนยว คอ มะนาว เปนการทดลองทม
อตราสวนวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง
1:1:0.125 1:1:0.250 1:1:0.375 1:1:0.500
1:1:1 1.24 1.34 1.21 2.89
0:2:1 1.29 1.36 2.01 1.25
2:0:1 1.21 1.34 1.30 1.24
1.5:1.5:0 0.00 0.00 0.00 0.00
อตราสวนวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง
1:1:0.125 1:1:0.250 1:1:0.375 1:1:0.500
1:1:1 38.15 37.15 27.60 42.72
0:2:1 50.01 47.37 37.39 26.51
2:0:1 17.30 48.12 37.17 30.80
1.5:1.5:0 0.00 0.00 0.00 0.00
Page 44
32
คารอยละการระเหดของลกหอมสมนไพรมากทสดเนองจากการบรมการระเหดทดกวาพมเสน ทาให
รอยละการระเหดของอตราสวน 0:2:1 มการระเหดมากทสด และความหนาแนนของเปลอกมะนาว
มคานอยทาใหสารแทรกซมเขาไปในลกหอมสมนไพรไดงาย
ตารางท 4.3 คาความแขงของลกหอมสมนไพรตามชนดผวผลไมทอตราสวนตางๆ
จากตารางท 4.3 พบวาการทดลองท A9 ทมอตราสวนโดยวสดใหกลนเปน 2:0:1
อตราสวนโดยวสดขนรปเปน 1:1:0.125 และชนดพชใหสารเหนยว คอ สมซา เปนการทดลองทม
คาความแขงของลกหอมสมนไพรมากทสด เนองจากพมเสนมความแขงมากกวาการบรจงทาให
อตราสวนวสดใหกลนดงกลาวมความแขงมากทสด
ตารางท 4.4 ปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพรตามชนดผวผลไมทอตราสวนตางๆ
หมายเหต คา 0.00 การทดลองทไมสามารถขนรปลกหอมสมนไพรได
อตราสวนวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง
1:1:0.125 1:1:0.250 1:1:0.375 1:1:0.500
1:1:1 22.43 34.63 36.59 30.36
0:2:1 18.33 16.29 22.16 24.43
2:0:1 67.43 44.68 35.53 58.05
1.5:1.5:0 0.00 0.00 0.00 0.00
อตราสวนวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง
1:1:0.125 1:1:0.250 1:1:0.375 1:1:0.500 1:1:1 60.11 14.80 7.97 61.09
0:2:1 76.16 83.77 12.61 9.46
2:0:1 7.09 51.05 37.96 9.69
1.5:1.5:0 0.00 0.00 0.00 0.00
Page 45
33
เนองจากเมอวเคราะหปรมาณสารในลกหอมสมนไพร พบวาลกหอมสมนไพร A1-A12
ประกอบดวยสารยจนอลทงหมด และจากตารางท 4.4 พบวาการทดลองท A6 ทมอตราสวนโดย
วสดใหกลนเปน 0:2:1 อตราสวนโดยวสดขนรปเปน 1:1:0.250 และชนดพชใหสารเหนยว คอ
มะกรด เปนการทดลองทมปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพรมากทสด เพราะการบรม
สวนประกอบทสาคญ คอ ยจนอล มากกวาในพมเสนและตะไครหอม
4.3 ผลการคานวณทางสถต
วเคราะหลกหอมสมนไพรโดยหาคาความหนาแนน คารอยละการระเหด คาความแขง และ
ปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร แลวนาคาทไดวเคราะหทางสถตและเปรยบเทยบอตราสวนท
เหมาะสมทสดสาหรบการสรางลกหอมสมนไพร คาทไดจากการวเคราะหแสดงดงตารางท 4.5
ตารางท 4.5 การวเคราะหคาความแปรปรวนของความหนาแนน
จากตารางท 4.5 เมอเปรยบเทยบคา F ทไดจากการคานวณ (รายละเอยดการคานวณดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.2-1 ข.2-5 และ ข.2-9) กบคา F0.1 ซงไดจากการเปดตาราง ณ ความมนใจท 90 เปอรเซนต (ภาคผนวก ง) พบวาคา F ของอตราโดยวสดใหกลนมคามากกวาคา F0.1 แสดงวาความแตกตางของคาความหนาแนนเนองจากอตราสวนโดยวสดใหกลนมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต แตอตราสวนโดยวสดขนรปกบชนดพชใหสารเหนยวไมมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต ดงนนการวเคราะหขนตอไปจะใชการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison (รายละเอยดการคานวณดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.3-1 ข.3-5 และ ข.3-9)
Sort of variance
(SOV)
F F0.1
อตราสวนของวสดใหกลน 9.08* 3.29
อตราสวนของวสดขนรป 0.52 3.29
ชนดพชใหสารเหนยว 0.68 3.29
Page 46
34
ตารางท 4.6 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของคาความหนาแนนเพอเปรยบเทยบระหวาง
อตราสวนโดยวสดใหกลน
Sort of variance
(SOV)
F F0.1
1:1:1vs0:2:1 0.35 3.18
1:1:1vs2:0:1 0.40 3.18
1:1:1vs1.5:1.5:0 27.90* 3.18
0:2:1vs2:0:1 6.25×10-5 3.18
0:2:1vs1.5:1.5:0 21.85* 3.18
2:0:1vs1.5:1.5:0 21.75* 3.18
จากตารางท 4.6 เมอเปรยบเทยบคา F ซงไดจากการคานวณกบคา F0.1ซงไดจากการเปด
ตาราง ณ ความมนใจท 90 เปอรเซนต (ภาคผนวก ง) พบวาคา F ของคอตราสวนท
1:1:1vs1.5:1.5:0, 0:2:1vs1.5:1.5:0 และ 2:0:1vs1.5:1.5:0 มความแตกตางอยางมนยสาคญทาง
สถตหมายความวา อตราสวนโดยวสดใหกลนดงกลาวใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนของลก
หอมสมนไพรแตกตางกนมาก
เมอเปรยบเทยบชนดอตราสวนโดยวสดใหกลน คอ 1:1:1vs1.5:1.5:0, 0:2:1vs1.5:1.5:0
และ 2:0:1vs1.5:1.5:0 ซงแสดงในตารางการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 มคาความหนาแนนเฉลยเทากบ 1.67 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนของ
ลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข
ตารางท ข.3-1)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 0:2:1 มคาความหนาแนนเฉลยเทากบ 1.48 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนน
Page 47
35
ของลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจาก ภาคผนวก
ข ตารางท ข.3-1)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 2:0:1 มคาความหนาแนนเฉลยเทากบ 1.27 มากกวาอตราสวน
1.5:1.5:0เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนของลกหอม
สมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.
3-1)
จากการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของอตราสวนโดยวสดใหกลน พบวา
อตราสวน 1:1:1 ใหคาความหนาแนนเฉลยมากกวาอตราสวน 0:2:1 อตราสวน 2:0:1 และ
อตราสวน 1.5:1.5:0 หมายความวาอตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนของลก
หอมสมนไพรสงสด
ตารางท 4.7 การวเคราะหคาความแปรปรวนของรอยละการระเหด
จากตารางท 4.7 เมอเปรยบเทยบคา F ทไดจากการคานวณ (รายละเอยดการคานวณดได
จากภาคผนวก ข ตารางท ข.2-2 ข.2-6 และ ข.2-10) กบคา F0.1ซงไดจากการเปดตาราง ณ ความ
มนใจท 90 เปอรเซนต (ภาคผนวก ง) พบวาคา F ของอตราสวนโดยวสดใหกลนกบชนดพชให
สารเหนยวมคามากกวาคา F0.1แสดงวาความแตกตางของคารอยละการระเหดเนองจากอตราสวนโดย
วสดใหกลนกบชนดพชใหสารเหนยวมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต แตอตราสวนโดยวสด
ขนรปไมมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต ดงนนการวเคราะหขนตอไปจะใชการเปรยบเทยบ
แบบ Orthogonal comparison (รายละเอยดการคานวณดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.3-2 ข.3-
6 และ ข.3-10)
Sort of variance
(SOV)
F F0.1
อตราสวนของวสดใหกลน 62.99* 3.29
อตราสวนของวสดขนรป 2.64 3.29
ชนดพชใหสารเหนยว 9.99* 3.29
Page 48
36
ตารางท 4.8 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของคารอยละการระเหดเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน
จากตารางท 4.8 เมอเปรยบเทยบคา F ซงไดจากการคานวณกบคา F0.1 ซงไดจากการเปดตาราง ณ ความมนใจท 90 เปอรเซนต (ภาคผนวก ง) พบวาคา F ของคอตราสวนท 1:1:1vs1.5:1.5:0, 0:2:1vs1.5:1.5:0 และ 2:0:1vs1.5:1.5:0 มความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตหมายความวา อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1vs1.5:1.5:0, 0:2:1vs1.5:1.5:0 และ 2:0:1vs1.5:1.5:0 ใหผลการทดลองทมคารอยละการระเหดของลกหอมสมนไพรแตกตางกนมาก เมอเปรยบเทยบชนดอตราสวนโดยวสดใหกลน คอ 1:1:1vs1.5:1.5:0, 0:2:1vs1.5:1.5:0
และ 2:0 :1vs1.5:1.5:0 ซงแสดงในตารางการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 มคารอยละการระเหดเฉลยเทากบ 36.41 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคารอยลการระเหด
ของลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข
ตารางท ข.3-2)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 0:2:1 มคารอยละการระเหดเฉลยเทากบ 40.32 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมคารอยละการระเหด
ของลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข
ตารางท ข.3-2)
Sort of variance
(SOV)
F F0.1
1:1:1vs0:2:1 0.38 3.18
1:1:1vs2:0:1 0.23 3.18
1:1:1vs1.5:1.5:0 33.11* 3.18
0:2:1vs2:0:1 1.21 3.18
0:2:1vs1.5:1.5:0 40.61* 3.18
2:0:1vs1.5:1.5:0 27.78* 3.18
Page 49
37
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 2:0:1 มคารอยละการระเหดเฉลยเทากบ 33.35 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคารอยละการ
ระเหดของลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจาก
ภาคผนวก ข ตารางท ข.3-2)
จากการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของอตราสวนโดยวสดใหกลน พบวา
อตราสวน 0:2:1 ใหคารอยละการระเหดเฉลยมากกวาอตราสวน 1:1:1 อตราสวน 2:0:1 และ
อตราสวน 1.5:1.5:0 หมายความวาอตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมคารอยละการระเหดของ
ลกหอมสมนไพรสงสด
ตารางท 4.9 การวเคราะหคาความแปรปรวนของคาความแขง
Sort of variance (SOV)
F F0.1
อตราสวนของวสดใหกลน 41.38* 3.29 อตราสวนของวสดขนรป 0.48 3.29 ชนดพชใหสารเหนยว 3.20 3.29
จากตารางท 4.9 เมอเปรยบเทยบคา F ทไดจากการคานวณ (รายละเอยดการคานวณดได
จากภาคผนวก ข ตารางท ข.2-3 ข.2-7 และ ข.2-11) กบคา F0.1ซงไดจากการเปดตาราง ณ ความ
มนใจท 90 เปอรเซนต (ภาคผนวก ง) พบวาคา F ของอตราสวนโดยวสดใหกลนมคามากกวาคา F0.1
แสดงวาความแตกตางของคาความแขงเนองจากอตราสวนโดยวสดใหกลนมนยสาคญทางสถต แต
อตราสวนโดยวสดขนรปไมมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต ดงนนการวเคราะหขนตอไปจะ
ใชการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison (รายละเอยดการคานวณดไดจากภาคผนวก ข
ตารางท ข.3-3 ข. 3-7 และ ข.3-11)
Page 50
38
ตารางท 4.10 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของคาความแขงเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวน
โดยวสดใหกลน
Sort of variance
(SOV)
F F0.1
1:1:1vs0:2:1 3.63* 3.18
1:1:1vs2:0:1 13.22* 3.18
1:1:1vs1.5:1.5:0 30.47* 3.18
0:2:1vs2:0:1 30.71* 3.18
0:2:1vs1.5:1.5:0 13.07* 3.18
2:0:1vs1.5:1.5:0 83.84* 3.18
จากตารางท 4.10 เมอเปรยบเทยบคา F ซงไดจากการคานวณกบคา F0.1 ซงไดจากการเปด
ตาราง ณ ความมนใจท 90 เปอรเซนต (ภาคผนวก ง) พบวาคา F ของทกคอตราสวนมความแตกตาง
อยางมนยสาคญทางสถตหมายความวา อตราสวนทงหมดโดยวสดใหกลนใหผลการทดลองทมคา
ความแขงของลกหอมสมนไพรแตกตางกนมาก
เมอเปรยบเทยบชนดอตราสวนโดยวสดใหกลน คอ 1:1:1vs0:2:1, 1:1:1vs2:0:1,
1:1:1vs1.5:1.5:0, 0:2:1vs2:0:1, 0:2:1vs1.5:1.5:0 และ 2:0:1vs1.5:1.5:0 ซงแสดงในตารางการ
เปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison (รายละเอยดการคานวณคาความแขงเฉลยดไดจาก
ภาคผนวก ข ตารางท ข.3-3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน1:1:1มคาความแขงเฉลยเทากบ 31.00 มากกวาอตราสวน
0:2:1 เทากบ 20.30 ดงนนอตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอมสมนไพร
ดกวาอตราสวน 0:2:1 (รายละเอยดการคานวณคาความแขงเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.3-
3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 มคาความแขงเฉลยเทากบ 31.00 นอยกวาอตราสวน
2:0:1 เทากบ 51.42 ดงนนอตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอมสมนไพร
Page 51
39
ดกวาอตราสวน 1:1:1 (รายละเอยดการคานวณคาความแขงเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.3-
3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 มคาความแขงเฉลยเทากบ 31.00 มากกวาอตราสวน
1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอม
สมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาความแขงเฉลยดไดจากภาคผนวก ข
ตารางท ข.3-3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 0:2:1 มคาความแขงเฉลยเทากบ 20.30 นอยกวาอตราสวน
2:0:1 เทากบ 51.42 ดงนนอตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอมสมนไพร
ดกวาอตราสวน 0:2:1 (รายละเอยดการคานวณคาความแขงเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.3-
3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 0:2:1 มคาความแขงเฉลยเทากบ 20.30 มากกวาอตราสวน
1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอม
สมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาความแขงเฉลยดไดจากภาคผนวก ข
ตารางท ข.3-3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 2:0:1 มคาความแขงเฉลยเทากบ 51.42 มากกวาอตราสวน
1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอมสมนไพร
ดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาความแขงเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท
ข.3-3)
จากการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของอตราสวนโดยวสดใหกลน พบวา
อตราสวน 2:0:1 ใหคาความแขงเฉลยมากกวาอตราสวน 1:1:1 อตราสวน 0:2:1 และอตราสวน
1.5:1.5:0 หมายความวาอตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอมสมนไพร
สงสด
Page 52
40
ตารางท 4.11 การวเคราะหคาความแปรปรวนของปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร
จากตารางท 4.11 เมอเปรยบเทยบคา F ทไดจากการคานวณ (รายละเอยดการคานวณดได
จากภาคผนวก ข ตารางท ข.2-4 ข.2-8 และ ข.2-12) กบคา F0.1ซงไดจากการเปดตาราง ณ ความ
มนใจท 90 เปอรเซนต (ภาคผนวก ง) พบวาคา F ของอตราสวนโดยวสดใหกลนกบชนดพชใหสาร
เหนยว มคามากกวาคา F0.1แสดงวาความแตกตางของปรมาณสารยจนอลเนองจากอตราสวนโดยวสด
ใหกลนกบพชใหสารเหนยวมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต แตอตราสวนโดยวสดขนรปไมม
ความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต ดงนนการวเคราะหขนตอไปจะใชการเปรยบเทยบแบบ
Orthogonal comparison (รายละเอยดการคานวณดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.3-4 ข.3-8
และ ข.3-12)
ตารางท 4.12 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของปรมาณสารยจนอลเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน
Sort of variance
(SOV)
F F0.1
1:1:1vs0:2:1 0.25 3.18
1:1:1vs2:0:1 0.25 3.18
1:1:1vs1.5:1.5:0 3.60* 3.18
0:2:1vs2:0:1 1.01 3.18
0:2:1vs1.5:1.5:0 5.76* 3.18
2:0:1vs1.5:1.5:0 1.95 3.18
Sort of variance
(SOV)
F F0.1
อตราสวนของวสดใหกลน 8.38* 3.29
อตราสวนของวสดขนรป 2.82 3.29
ชนดพชใหสารเหนยว 10.8* 3.29
Page 53
41
จากตารางท 4.12 เมอเปรยบเทยบคา F ซงไดจากการคานวณกบคา F0.1ซงไดจากการเปด
ตาราง ณ ความมนใจท 90 เปอรเซนต (ภาคผนวก ง) พบวาคา F ของคอตราสวนท 1:1:1vs1.5:1.5:0
และ 0:2:1vs1.5:1.5:0 มความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตหมายความวา อตราสวนโดยวสดให
กลนดงกลาวใหผลการทดลองทมปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพรแตกตางกนมาก
เมอเปรยบเทยบชนดอตราสวนโดยวสดใหกลน ระหวาง 1:1:1vs1.5:1.5:0 และ
0:2:1vs1.5:1.5:0 ซงแสดงในตารางการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 มคาปรมาณสารยจนอลเฉลยเทากบ 35.99 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมปรมาณสารยจนอล
ในลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข
ตารางท ข.3-4)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 0:2:1 มคาปรมาณสารยจนอลเฉลยเทากบ 45.50 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมปรมาณสารยจนอล
ในลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข
ตารางท ข.3-4)
จากการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของอตราสวนโดยวสดใหกลน พบวา
อตราสวน 0:2:1 ใหคาปรมาณสารยจนอลเฉลยมากกวาอตราสวน 1:1:1 และอตราสวน 1.5:1.5:0
หมายความวาอตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพรสงสด
4.4 การตรวจสอบโครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพร
การตรวจสอบโครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพรทงหมด 12 การทดลอง ศกษาดาน
ในโดยใชกลองจลทรรศนกาลงขยาย 60 เทา พบวาลกหอมสมนไพรมรอยแตกราว เมอเปรยบเทยบ
รอยแตกราวของลกหอมสมนไพร พบวาการทดลอง A12 มอตราสวนวสดใหกลนเปน 2:0:1
อตราสวนวสดขนรปเปน 1:1:0.5 มรอยแตกราวนอยทสด และการทดลอง A4 มอตราสวนวสดให
กลนเปน 1:1:1 อตราสวนวสดขนรปเปน 1:1:0.5 มรอยแตกราวมากทสด ดงรปท 4.2 และ 4.3
และเมอดรอยแตกราวของลกหอมสมนไพรแตละตวอยาง (ภาคผนวก ค) จะสามารถเรยงลาดบรอย
แตกราวไดดงตารางท 4.13
Page 54
42
ตารางท 4.13 ลาดบรอยแตกราวของลกหอมสมนไพร
หมายเหต คา 0 การทดลองทไมสามารถขนรปลกหอมสมนไพรได
จากตารางท 4.13 ลาดบรอยแตกราวมากทสด คอ 12 ทตาแหนงลกหอมสมนไพร A4 หมายถง ลกหอมสมนไพร A4 มรอยแตกราวมากสด ลาดบรอยแตกราวนอยทสด คอ 1 ทตาแหนงลกหอมสมนไพร A12 หมายถง ลกหอมสมนไพร A12 มรอยแตกราวนอยทสด
รปท 4.2 โครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพร A12
อตราสวนวสดใหกลน พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง
1:1:0.125 1:1:0.250 1:1:0.375 1:1:0.500
1: 1:1 9 6 5 12
0:2:1 10 11 4 3
2:0:1 2 8 7 1
1.5:1.5:0 0 0 0 0
Page 55
43
รปท 4.3 โครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพร A4
4.5 ศกษาอายการใชงานและการเกบของลกหอมสมนไพร
ศกษาอายการใชงานและการเกบของลกหอมสมนไพรททาขนจากภาวะทเหมาะสมทสด โดย
วางทงไวบรรยากาศและเกบไวในถงปดสนทเปนเวลา 1, 2, 3 และ 4 เดอน หลงจากนนวเคราะห
ปรมาณสารทระเหยจากลกหอมสมนไพร ดวยเทคนคแมสสเปกโตรแกสโครมาโทกราฟฟ
รปท 4.4 ปรมาณ Camphor โดยคดเปนเปอรเซนตเทยบตอสารทงหมด
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
เดอนท� 1 เดอนท� 2 เดอนท� 3 เดอนท� 4
% Camphor ในถงปด
% Camphor นอกถงปด
Page 56
44
รปท 4.5 สาร Eugenol โดยคดเปนเปอรเซนตเทยบตอสารทงหมด
จากรปท 4.4 ผลการวเคราะหปรมาณสารทระเหยจากลกหอมสมนไพร ดวยเทคนคแมสสเปก
โตรแกสโครมาโทกราฟฟ เพอศกษาอายการใชงานและการเกบของลกหอมสมนไพรททาขนจากภาวะ
ทเหมาะสมทสด โดยวางทงไวบรรยากาศและเกบไวในถงปดสนทเปนเวลา 1, 2, 3 และ 4 เดอน สาร
Camphor ของลกหอมทอยในถงปดมคาไมลดลง สวนสาร Camphor ของลกหอมทอยนอกถงม
ปรมาณลดลงอยางรวดเรวในเดอนทสาม
จากรปท 4.5 ผลการวเคราะหปรมาณสารทระเหยจากลกหอมสมนไพร ดวยเทคนคแมสสเปก
โตรแกสโครมาโทกราฟฟ เพอศกษาอายการใชงานและการเกบของลกหอมสมนไพรททาขนจากภาวะ
ทเหมาะสมทสด โดยวางทงไวบรรยากาศและเกบไวในถงปดสนทเปนเวลา 1, 2, 3 และ 4 เดอน ไมม
สาร Eugenol แตสาร Eugenol จะมปรมาณมากขนกบลกหอมทอยนอกถงและมปรมาณลดเพมขน
อยางรวดเรวในเดอนทสาม
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
4
4.5
เดอนท� 1 เดอนท� 2 เดอนท� 3 เดอนท� 4
% Eugenol ในถงปด
% Eugenol นอกถงปด
Page 57
45
4.6 ศกษาความพงพอใจของผใชลกหอมสมนไพร
ศกษาความพงพอใจของผใชลกหอมสมนไพรททาขนดวยแบบสอบถาม มคะแนนความพง
พอใจ 5 ระดบ
ศกษาความพงพอใจลกหอม โดยนาลกหอมทผลตไดจากวธแตละการทดลอง ใหผบรโภคท
สนใจผลตภณฑลกหอม ทงชายและหญง จานวน 50 คน ทดสอบความพงพอใจในคณลกษณะตางๆ
ทางประสาทสมผส ไดแก ส กลน และความรสกเมอไดสมผส โดยใชวธใหคะแนนความพงพอใจ 5
ระดบ โดยใชแบบสอบถาม จากผลการทดสอบทไดพบวา ผบรโภคมความพงพอใจในดานส กลน และ
ความรสกเมอไดสมผส ในระดบด
Page 58
บทท 5
สรปผลการทาวจยและขอเสนอแนะ
จากการศกษาตวแปรทมผลตอคาความหนาแนน คารอยละการระเหด คาความแขง ปรมาณ
ของสารในลกหอมสมนไพร โครงสรางทางจลภาค โดยใชอตราสวนโดยวสดใหกลน อตราสวนโดยวสด
ขนรป และชนดพชใหสารเหนยว ซงการออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร
5.1 สรปผลการทาวจย
การทดลองนทดลองโดยศกษา 3 ตวแปร คอ อตราสวนโดยวสดใหกลนระหวาง พมเสน :
การบร : ตะไครหอม เปน 1:1:1, 0:2:1, 2:0:1 และ 1.5:1.5:0 อตราสวนโดยวสดขนรประหวาง
ผงกานพล : ผงอบเชย : ผงยางบง เปน 1:1:0.125, 1:1:0.250, 1:1:0.375 และ 1:1:0.500 โดย
ใชพชใหสารเหนยว คอ สมโอ มะกรด มะนาว และสมซา โดยการออกแบบการทดลองแบบ
ลาตนสแควร
จากผลการคานวณทางสถตพบวาอตราสวนโดยวสดขนรปและชนดพชใหสารเหนยวไมมผล
ตอความหนาแนนและความแขงของลกหอมสมนไพร แตอตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 และ
2:0:1 มผลตอความหนาแนนและความแขงของลกหอมสมนไพร ตามลาดบ
จากผลการคานวณทางสถตพบวาอตราสวนโดยวสดขนรปไมมผลตอรอยละการระเหดและ
ปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร แตอตราสวนโดยวสดใหกลน 0:2:1 และชนด
พชใหสารเหนยวมผลตอรอยละการระเหดและปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร
จากการศกษาโครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพร พบวาลกหอมสมนไพรทม
รอยแตกราวนอยทสด มอตราสวนโดยวสดใหกลนเปน 2:0:1 อตราสวนโดยวสดขนรปเปน 1:1:0.5
ชนดพชใหสารเหนยว คอ สมโอ และลกหอมสมนไพรทมรอยแตกราวมากทสด มอตราสวนโดยวสด
ใหกลนเปน 1:1:1 อตราสวนโดยวสดขนรปเปน 1:1:0.5 ชนดพชใหสารเหนยว คอ มะนาว
สามารถสรปรวมไดวาอตราสวนดทสด คอ ใชอตราสวนโดยวสดใหกลนท 2:0:1 เพราะให
คาความหนาแนน ความแขง รอยละการระเหด และปรมาณสารยจนอลมากกวาอตราสวนอนๆ
Page 59
47
ใชอตราสวนโดยขนรปใดๆ ได เพราะอตราสวนโดยขนรปไมมผลตอคาความหนาแนน ความแขง
รอยละการระเหด และปรมาณสารยจนอล และใชพชใหสารเหนยวคอ เปลอกมะกรด เพราะให
ปรมาณสารยจนอลมากกวาเปลอกผลไมอน
ศกษาอายการใชงานและการเกบของลกหอมสมนไพร ผลการวเคราะหปรมาณสารทระเหยจาก
ลกหอมสมนไพร ดวยเทคนคแมสสเปกโตรแกสโครมาโทกราฟฟ เพอศกษาอายการใชงานและการเกบ
ของลกหอมสมนไพรททาขนจากภาวะทเหมาะสมทสด โดยวางทงไวบรรยากาศและเกบไวในถงปด
สนทเปนเวลา 1, 2, 3 และ 4 เดอน สาร Camphor ของลกหอมทอยในถงปดมคาไมลดลง สวนสาร
Camphor ของลกหอมทอยนอกถงมปรมาณลดลงอยางรวดเรวในเดอนทสาม และไมม สาร
Eugenol แตจะมปรมาณมากขนกบลกหอมทอยนอกถงและมปรมาณลดเพมขนอยางรวดเรวในเดอน
ทสาม
ศกษาความพงพอใจลกหอม โดยนาลกหอมทผลตไดจากวธแตละการทดลอง ใหผบรโภคท
สนใจผลตภณฑลกหอม ทงชายและหญง จานวน 50 คน ทดสอบความพงพอใจในคณลกษณะตางๆ
ทางประสาทสมผส ไดแก ส กลน และความรสกเมอไดสมผส โดยใชวธใหคะแนนความพงพอใจ 5
ระดบ โดยใชแบบสอบถาม จากผลการทดสอบทไดพบวา ผบรโภคมความพงพอใจในดานส กลน และ
ความรสกเมอไดสมผส ในระดบด
5.2 ขอเสนอแนะ
5.2.1 ศกษาพชใหสารเหนยวชนดอนๆ ทมผลตอความหนาแนน รอยละการระเหดความแขง
และปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร
5.2.2 ศกษาวสดใหกลนชนดอนๆ ทมผลตอความหนาแนน รอยละการระเหด ความแขง
และปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร
5.2.3 ศกษาวสดขนรปชนดอนๆ ทมผลตอความหนาแนน รอยละการระเหด ความแขง และ
ปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร
Page 60
บรรณานกรม
[1] สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา. ม.ป.ป. "แนพทาลน" [ออนไลน] เขาถงไดจาก:
http://www.fda.moph.go.th/prac/document/factsheet/danger_naphthalene.pd
f (วนทสบคน 27 กนยายน 2553)
[2] ฉนทรา พนศร. ม.ป.ป. “โพแมนเดอรกลนหอมไลแมลง” [ออนไลน] เขาถงไดจาก:
http://www. tistr.or.th/t/publication/page_area_show_bc.asp?i1=45&i2=28
(วนทสบคน 28 กนยายน 2553)
[3] “ดแลบานใหหางไกลสารพษ” 2553. [ออนไลน] เขาถงไดจาก: http://www.blog
gang.com/viewdiary.php?id=anotherside&month=06-2010&date=
27&group=23&gblog=281 (วนทสบคน 28 กนยายน 2553)
[4] “อนตรายของลกเหมน” ม.ป.ป .[ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://www.ladytip.com/
content/view/1603/71/. (วนทสบคน 17 พฤศจกายน 2554).
[5] “ระวงอนตรายจากลกเหมน” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://guru.thaibiz
center.com/articledetail.asp?kid=3290 (วนทสบคน 17 พฤศจกายน 2554).
[6] กญจนา ดวเศษ. 2554. นาสมนไพร 108. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: องคการสงเคราะหทหาร
ผานศก.
[7] นพมาศ สนทรเจรญนนท และนงลกษณ เรองวเศษ. 2551. คณภาพเครองยาไทยจากงานวจย
สการพฒนาอยางยงยน. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: บรษท คอนเซพท เมดคส จากด.
[8] สมพร ภมยานนต. 2551. สมนไพรเลมท 13 วาดวย สมนไพรแตงส กลน รส. พมพครงท 3.
เชยงใหม: เอราวณการพมพ.
[9] Andrew S. Wilson, Carl D. Davis, Dominic P. Williams, Alan R. Buckpittb, Munir Pirmohamedb and B. Kevin Parkb. 1996. “Characterisation of the toxic
metabolite(s) of naphthalene” Toxicology. 114 (May): 233-242.
[10] วรรณา ตลยธญ. 2551. เคมอาหารของคารโบไฮเดรต. พมพครงท 2. กรงเทพ: จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
Page 61
49
[11]“โครงสรางของเพกตน” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http:// www.thaigoodview.
com/library/contest2552/type2/science04/28/P_Untitled-10.html. (วนทสบคน
10 มกราคม 2556).
[12] รงสน โสธรวทย. 2550. เคมและจลชววทยาเบองตนของอาหาร. พมพครงท 1. กรงเทพ:
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
[13] ดวงตะวน ศภาลย. 2553. กนสมนไพรไกลโรค. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: บรษท อกษรเงน
ด จากด.
[14] “มะนาว” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://www.sirirux555.thmy.com/.
(วนทสบคน 10 มกราคม 2556).
[15] “สมโอ” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://travel.mthai.com/news/3306.
html. (วนทสบคน 10 มกราคม 2556).
[16] นดดา หงษววฒน. 2550. ผลไม 111 ชนด คณคาอาหารและการกน. พมพครงท 1.
กรงเทพฯ: บรษท สานกพมพแสงแดด จากด.
[17] “สมซา” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://www.djnarich.com/index.
php?lay=boardshow&ac=webboard_show&WBntype=1&No=1376378. ( ว น ท
สบคน 10 มกราคม 2556).
[18] อรญญา มโนสรอย และจรเดช มโนสรอย. 2548. นามนหอมระเหยและสารสกดจากสมนไพร
ไทย. พมพครงท 1. เชยงใหม: โรงพมพครองชาง.
[19] “มะกรด” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://www.gotoknow.org/posts/364
706. (วนทสบคน 10 มกราคม 2556).
[20] ชยนต พเชยรสนทร และวเชยร จวงส. 2545. คมอเภสชกรรมแผนไทย เลม 2 เครองยา
พฤกษวตถ. พมพครงท 2. กรงเทพ: อมรนทร.
[21] “พมเสน” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://pimsenthai.blogspot.com/2012
/08/blog-post_23.html. (วนทสบคน 20 มนาคม 2556).
[22] “การบร” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://www.thaigoodview.com/librar
ry/contest2551/science03/35/Camphor%20%20Tree.htm. ( ว น ท ส บ ค น 1 0
มกราคม 2556).
Page 62
50
[23] “ตะไครหอม” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://www.medplant.mahidol.ac.
th/pubhealth/cymbona.html. (วนทสบคน 10 มกราคม 2556).
[24] รงระว เตมศรฤกษกล, พรอมจต ศรลมพ, วงศสถต ฉวกล, วชต เปานล, สมภพ ประธานธรารกษ
และนพมาศ สนทรเจรญนนท. 2545. สมนไพร : ยาไทยทควรร. พมพครงท 3. กรงเทพ:
ศกดโสภาการพมพ.
[25] “กานพล” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://www.baanjomyut.com/library_2
/spices/02.html. (วนทสบคน 10 มกราคม 2556).
[26] “อบเชย” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://www.foodnetworksolution.com/
vocab/wordcap/. (วนทสบคน 10 มกราคม 2556).
[27] “ยางบง” ม.ป.ป. [ออนไลน] เขาถงขอมลไดจาก: http://www.suansavarose.com/index.
php?mo=3&art=169077. (วนทสบคน 10 มกราคม 2556).
[28] อนนตชย เขอนธรรม. 2542. หลกการวางแผนการทดลอง. พมพครงท 2. กรงเทพ:
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
[29] M.G. Volpe, E. Varricchio, E. Coccia, G. Santagata, M. Di Stasio, M. Malinconico and M. Paolucci. 2012. “Manufacturing pellets with different binders: Effect on water stability and feeding response in juvenile Cherax albidus” Aquaculture. 324-325 (January): 104–110.
[30] Damjan Janeš, Dragana Kantar, Samo Kreft and Helena Prosen. 2009. “Identification of buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) aroma compounds with GC–MS” Food Chemistry. 112 (January): 120–124.
[31] วธญชนก ทววรรณกจ และสลตา หองสวรรณ. 2548. การผลตกระถางตนไมจากวสดเหลอใช
ทางเกษตรและวชพชนา. วทยานพนธวทยาศาสตรบณฑต. คณะวชาเทคโนโลยเคม
มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ.
Page 64
52
ภาคผนวก ก
ขอมลสวนประกอบ ความหนาแนน รอยละการระเหด และชนดสารในลกหอมสมนไพร
ก. 1 การทาลกหอม โดยออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร
ทาการทดลองศกษาวธการทาลกหอมสมนไพรเพอหาภาวะทเหมาะสมทสดในการทาลกหอม
สมนไพร โดยการออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร มขอมลดงน
ตารางท ก.1 ขอมลนาหนกของสวนประกอบทใชสรางลกหอมสมนไพร (g)
ตวอยาง พมเสน การบร ตะไครหอม กานพล อบเชย ยางบง
A1 50.22 50.28 50.00 50.09 5034 6.25
A2 50.14 50.37 50.03 50.01 50.21 12.50
A3 50.55 50.90 50.14 50.55 50.12 18.72
A4 50.19 50.13 50.43 50.15 50.56 25.12
A5 0.00 100.14 50.81 50.34 50.04 6.25
A6 0.00 100.55 50.55 50.41 50.34 12.52
A7 0.00 100.30 50.00 50.00 50.14 18.75
A8 0.00 100.32 50.87 50.91 50.58 25.08
A9 100.01 0.00 50.17 50.60 50.59 6.25
A10 100.24 0.00 50.71 50.26 50.12 12.51
A11 100.08 0.00 50.55 50.25 50.27 18.75
A12 100.12 0.00 50.05 50.43 50.04 25.51
A13 75.13 75.07 0.00 50.08 50.12 6.25
A14 75.51 75.33 0.00 50.50 50.21 12.51
A15 75.07 75.56 0.00 50.38 50.10 18.75
A16 75.14 75.08 0.00 50.01 50.55 25.05
Page 65
53
ก.2 การหาความหนาแนนของวสด [31]
ก.2.1 ชงขวดวดปรมาตรทมขนาด 50 mL โดยขวดตองแหงและสะอาด บนทกผล (m1)
บดลกหอมสมนไพรใหละเอยดแลวบรรจลงในขวดวดปรมาตรแลว ชงนาหนกของขวดวดปรมาตรและ
ตวอยางอกครง บนทกผล (m2)
ก.2.2 เตมนากลน 30 mL ลงในขวดวดปรมาตรในขอ ก.2.1 เขยาใหเขากน จากนนนา
ขวดวดปรมาตรไปอนในอางใหความรอนโดยประมาณ 50 C พรอมกบใชทจบหลอดทดลองจบทคอ
ขวดวดปรมาตรเพอเขยาในขณะทขวดอน เมอไอปรากฏใหทาการอนตอไปอก 2-3 วนาท
ก.2.3 นาขวดวดปรมาตรไปตงทงไวทอางนาเยนควาบกเกอรขนาด 50 mL ลงทปากของ
ขวดวดปรมาตรแลวปลอยใหนาเยนไหลเบาๆ ลงทกนบกเกอรจนกระทงขวดวดปรมาตรเยนลง
ก.2.4 เตมนาลงในขวดวดปรมาตรจนถงขดบอกความจใชผาเชดขวดวดปรมาตรใหแหง
นาไปชงอกครง บนทกผล (m3)
ก.2.5 เทของในขวดทงใหหมด ลางขวดใหสะอาดแลวนาไปควาใหแหง
ก.2.6 เตมนากลนจากในบวเรตลงในขวดวดปรมาตร โดยใชมาตราสวนของบวเรตเปนเกณฑ
ปรมาตรทไดน คอ ปรมาตรของขวดวดปรมาตร
ก.2.7 คานวณคาความหนาแนนของวสด
3.3.7.1 คานวณนาหนกของลกหอมสมนไพร (ms) จากสมการท 1
จาก ms = m2 - m1 …(1)
3.3.7.2 คานวณปรมาตรของลกหอมสมนไพร (VS) จากสมการท 3 และ 4
จาก Vนาในขวดวดปรมาตรทไมรวมลกหอมสมนไพร = (m3-m2)/(ρนาท 30 C) …(2)
และ VS = ปรมาตรของขวดวดปรมาตร - Vนาในขวดวดปรมาตรทไมรวมลกหอมสมนไพร …(3)
จากนนสามารถคานวณคา ความหนาแนนของลกหอมสมนไพรได จากสมการท 4
�S = (ms)/ VS …(4)
เมอ �S = ความหนาแนนของลกหอมสมนไพร (g/cm3)
ms = มวลของลกหอมสมนไพร (g)
VS = ปรมาตรของเศษวสด (cm3)
Page 66
54
ตารางท ก.2 ขอมลทไดจากการทดลองหาคาความหนาแนนของลกหอมสมนไพร
ตวอยาง นาหนก ขวดวด
ปรมาตร, m1 (g)
นาหนก ขวดวดปรมาตร + ตวอยาง, m2
(g)
นาหนกขวดวดปรมาตร + ตวอยาง
+ นา, m3 (g)
ปรมาตรขวดวดปรมาตร (mL)
A1 32.91 37.66 83.18 49.90
A2 32.91 38.43 83.65 49.90
A3 36.24 42.46 86.31 49.50
A4 36.24 41.06 88.32 49.90
A5 32.91 37.13 83.20 49.90
A6 36.24 42.85 88.39 49.50
A7 36.24 42.13 88.14 49.50
A8 32.91 39.21 83.52 49.90
A9 36.24 43.81 86.54 49.50
A10 36.24 40.47 86.26 49.50
A11 32.91 38.67 83.58 49.90
A12 32.91 39.24 83.49 49.90
A13 0.00 0.00 0.00 0.00
A14 0.00 0.00 0.00 0.00
A15 0.00 0.00 0.00 0.00
A16 0.00 0.00 0.00 0.00
หมายเหต คา 0.00 คอ การทดลองทไมสามารถขนรปลกหอมสมนไพรได
Page 67
55
ตารางท ก.3 ขอมลสาหรบการคานวณความหนาแนนของลกหอมสมนไพร
ตวอยาง นาหนกตวอยาง,
ms (g)
ปรมาตรตวอยาง,
Vs (mL)
ความหนาแนนของ
ตวอยาง, � (g/mL)
A1 4.75 3.83 1.24
A2 5.52 4.13 1.34
A3 6.22 5.12 1.21
A4 4.82 1.67 2.89
A5 4.22 3.27 1.29
A6 3.84 2.81 1.36
A7 5.59 2.93 2.01
A8 6.30 5.05 1.25
A9 7.57 6.25 1.21
A10 4.23 3.15 1.34
A11 5.76 4.44 1.30
A12 6.33 5.11 1.24
A13 0.00 0.00 0.00
A14 0.00 0.00 0.00
A15 0.00 0.00 0.00
A16 0.00 0.00 0.00
หมายเหต คา 0.00 คอ การทดลองทไมสามารถขนรปลกหอมสมนไพรได
Page 68
56
ก.3 การหาคารอยละของการระเหด
ก.3.1 ชงนาหนกลกหอมสมนไพรเมอขนรป (mA)
ก.3.2 ชงนาหนกลกหอมสมนไพรเมอเวลาผานไป 1 เดอน (mB)
ก.3.3 คานวณคาอตราการระเหด (รอยละ) โดยสามารถใชสมการท 5
รอยละของการระเหด = (mA-mB)/mA × 100% …(5)
ตารางท ก.4 ขอมลรอยละการระเหดของลกหอมสมนไพร
ตวอยาง นาหนกตวอยาง
ครงท 1 , mA (g)
นาหนกตวอยาง
ครงท 2, mB (g)
รอยละการระเหด (%)
A1 10.41 6.44 38.15
A2 10.55 6.63 37.15
A3 10.55 7.63 27.60
A4 10.49 5.48 47.72
A5 10.60 5.30 50.01
A6 10.57 5.56 47.37
A7 10.57 6.63 37.39
A8 10.54 7.74 26.51
A9 10.61 8.77 17.30
A10 10.62 5.51 48.12
A11 10.51 6.60 37.17
A12 10.59 7.31 30.80
A13 0.00 0.00 0.00
A14 0.00 0.00 0.00
A15 0.00 0.00 0.00
A16 0.00 0.00 0.00
หมายเหต คา 0.00 คอ การทดลองทไมสามารถขนรปลกหอมสมนไพรได
Page 69
57
ก. 4 ตารางท ก.5 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A1 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร
Eugenol 3-Penten-2-one Borneol L Aceteugenol Benzoic acid Camphor 2-Propanal Isoborneol Dill Ether
60.11 12.66 8.09 6.73 6.01 2.10 1.75 1.48 1.06
ตารางท ก.6 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A2 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร
Camphor Benzoic acid Eugenol Borneol L
Isoborneol Benzene 1-Caryophyllene Aceteugenol 2-Proponal Menthol 4,4-Dimenthyl-2-ethyl-2-cyclohexne-1-one
35.56 32.19 14.80 7.31 3.60 2.75 1.01 0.96 0.70 0.65 0.48
Page 70
58
ตารางท ก.7 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A3 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร Camphor Benzoic acid Borneol L Eugenol Isoborneol 2-Hydroxy-5,5-dimethylcyclopent-2-en-1-one Tran-Caryophyllene Menthol Aceteugenol
2-Cyclopenten-1-one 2-Propenal Borneol 4,7,10-Cyloundecatriene 2-Noorbornanol Tran-8-Methyliycyclo 2,6-Octadien-1-ol 3-Octyne 1-Bornyl acetate Isobornyl formate 1-Methyl-2-pyridone Propanoic acid 3-Pyridylcarbinol 1-Hydroxymethyl-7,7-dimethylbicycloheptan-2-one Benzenamine Caryophyllene oxide Cadinene 2-norbornanone Dimethyl 2-hydroxyterphthalate 3-Oxocineole
38.39 33.37 8.53 7.90 5.05 2.09 1.05 0.65 0.51 0.47 0.45 0.17 0.12 0.11 0.11 0.10 0.10 0.09 0.09 0.09 0.08 0.08 0.06 0.06 0.06 0.06 0.05 0.04 0.04
Page 71
59
ตารางท ก.8 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A4 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร
Eugenol 2-Hydroxy-5,5-dimethylcyclopent-2-en-1-one Borneol Benzoic acid Aceteugenol Camphor 2-Propenal Isoborneol 3,6-Dimethyl-2,3,3a,4,5,7a- hexahydrobenzofuran
61.09 13.10 7.31 7.18 5.27 2.25 1.83 1.12
0.87
ตารางท ก.9 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A5 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร
Eugenol Benzoic acid Borneol Camphor 3-penten-2-one 2-Propenal 2-Hydroxy-5,5-dimethylcyclopent-2-en-1-one Isoborneol Dimethyl 2,-hydroxyterphthalate
76.16 7.53 4.79 3.37 2.57 2.13 1.54 1.01 0.90
Page 72
60
ตารางท ก.10 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A6 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร
Eugenol Benzoic acid Camphor 5-Isopropyl-3,3-dimethyl-2-methylene-2,3-dihydrofuran Cinnamaldehyde 2-Propenal 1-2-Borneol 2-Hydroxy-5,5-dimethylcyclopent-2-en-1-one Borneol
83.77 5.47 3.94 3.06 2.16 1.24 0.36
ตารางท ก.11 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A7 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร
Benzoic acid Camphor Eugenol Camphol Borneol Caryophyllene Aceteugenol 2-Propenal Cyclohexanol 4-Methylbicyclononan-2-one
38.92 35.38 12.61 5.45 3.58 1.17 1.07 0l.72 0.67 0.44
Page 73
61
ตารางท ก.12 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A8 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร
Camphor Benzoic acid Eugenol Borneol Isoborneol aryophyllene Cyclohexanol 2-Propenal 2-Cyclopenten-1-one Aceteugenol 6-Methyl-5-hepten-2-one 5-Isopropyl-3,3-dimethyl-2-methylene-2,3-dihydrofuran Bicycloheptan-2-ol alpha-Caryophyllene (9-Oxa-Bicyclonon-6-en-3-YL)-Methanol 1,6-Octadien-3-ol Bicycloheptan-2-ol Acetic acid Bicyclohept-2-ene 1-(2,6-Dimethyl-3,4-dihydro-2H-pyran-2-yl)-2-diazo-1-ethanone L-Fenchone 2-Pyridinone Dimethyl hydroxyl terephthalate Caryophyllene oxide
38.95 38.19 9.46 5.09 3.28 1.21 0.63 0.61 0.53 0.53 0.29 0.21 0.16 0.14 0.12 0.11 0.09 0.09 0.08
0.07
0.06 0.06 0.04 0.04
Page 74
62
ตารางท ก.13 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A9 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร
Camphor Benzoic acid borneol L Eugenol borneol 2-Hydroxy-5,5-dimethylcyclopent-2-en-1-one Tran Caryophyllene Cyclohexanol 2-Propenal Bicyclohexan-2-one Phenol Bornyl formate Bicycloheptan-2-ol IsoBornyl formate Geraniol 1-Bornyl acetate Bicycloheptan-2-ol 3-cyclohepten-1-one 1-(2,6-Dimethyl-3,4-dihydro-2H-pyran-2-yl)-2-diazo-1-ethanone Bicycloheptan-2-one Dimethyl hydroxyl terephthalate Caryophyllene xide
39.46 28.66 11.58 7.09 6.76 3.11 0.86 0.52 0.45 0.38 0.24 0.15 0.10 0.09 0.09 0.09 0.08 0.08
0.06
0.05 0.05 0.04
Page 75
63
ตารางท ก.14 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A10 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร Eugenol Benzene borneol Benzoic acid Isoborneol Aceteugenol Camphor 2-Propenal 4-Cyano-4-hydroxy-1,2.5-trimethylpiperidine
51.05 21.52 14.44 4.52 2.71 2.03 1.58 1.50 0.66
ตารางท ก.15 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A11 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร
Eugenol borneol Benzene Benzoic acid Isoborneol Camphor Aceteugenol 2-Propenal Caryophyllene 1-Menthol 2-Furanmethanol Cyclohexanol
37.96 19.36 14.53 9.42 6.77 6.36 2.11 1.28 0.68 0.55 0.52 0.46
Page 76
64
ตารางท ก.16 ปรมาณของสารในลกหอมสมนไพร A12 (รอยละ)
สาร ปรมาณสาร
Camphor Benzoic acid Borneol Eugenol Isoborneol Benzene Tran Caryophyllene Cycloxanol Cinnamaldehyde 4-Methylicyclononan-2-one
36.73 30.49 11.40 9.69 6.67 2.56 0.92 0.59 0.54 0.41
Page 77
ภาคผนวก ข
วธการคานวณทางสถต
บทนจะกลาวถงวธการคานวณทางสถต การคานวณคาความหนาแนน คารอยละการระเหด
คาความแขง และปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพรตามการทดลองแบบลาตนสแควร
ข.1 การออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร
เนองจากการทดลองม 3 ตวแปรทมผลตอลกหอมสมนไพร คอ ชนดของพชใหสารเหนยว
อตราสวนโดยวสดใหกลน และอตราสวนโดยวสดขนรป โดยแตละตวแปรม 4 คา ดงนนตองทาการ
ทดลอง 64 ครง ซงแตละครงใช เวลานาน ดงนนจงเลอกวธการออกแบบการทดลองแบบ
ลาตนสแควรซงจะชวยลดจานวนการทดลองใหเหลอเพยง 16 ครง ดงตารางท ข.1-1
ตารางท ข.1-1 แผนผงการออกแบบการทดลองแบบลาตนสแควร
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 A1 A2 A3 A4
0 : 2 : 1 A5 A6 A7 A8
2 : 0 : 1 A9 A10 A11 A12
1.5 : 1.5 : 0 A12 A13 A14 A15
Page 78
66
ตารางท ข.1-2 คาความหนาแนน (g/cm3) ของลกหอมสมนไพรตามชนดเปลอกผลไมทอตราสวน
ตางๆ
ตารางท ข.1-3 รอยละการระเหด (%) ของลกหอมสมนไพรตามชนดเปลอกผลไมทอตราสวนตางๆ
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 1.24 1.34 1.21 2.89
0 : 2 : 1 1.29 1.36 2.01 1.25
2 : 0 : 1 1.21 1.34 1.30 1.24
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 38.15 37.15 27.60 42.72
0 : 2 : 1 50.01 47.37 37.39 26.51
2 : 0 : 1 17.30 48.12 37.17 30.80
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00
Page 79
67
ตารางท ข.1-4 คาความแขง (N) ของลกหอมสมนไพรตามชนดเปลอกผลไมทอตราสวนตางๆ
ตารางท ข.1-5 ปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพรตามชนดเปลอกผลไมทอตราสวนตางๆ
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 22.43 34.63 36.59 30.36
0 : 2 : 1 18.33 16.29 22.16 24.43
2 : 0 : 1 67.43 44.68 35.53 58.05
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 60.11 14.80 7.97 61.09
0 : 2 : 1 76.16 83.77 12.61 9.46
2 : 0 : 1 7.09 51.05 37.96 9.69
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00
Page 80
68
ข.2 การคานวณคาความแปรปรวนสาหรบตารางลาตนสแควร
นาขอมลจากตารางท ข.1-2 ข.1-3 ข.1-4 และ ข.1-5 มาคานวณคาตางๆ ดงแสดงผลทไดใน
ตารางท ข.2-1 ข.2-2 ข.2-3 และ ข.2-4
ตารางท ข.2-1 ผลรวมของแตละ Column และ Row ของคาความหนาแนน
ตารางท ข.2-2 ผลรวมของแตละ Column และ Row ของรอยละการระเหด
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง Row Total
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 1.24 1.34 1.21 2.89 6.68
0 : 2 : 1 1.29 1.36 2.01 1.25 5.91
2 : 0 : 1 1.21 1.34 1.30 1.24 5.09
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Column Total 3.74 4.04 4.52 5.38 17.68
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง Row Total
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 38.15 37.15 27.60 42.72 145.62
0 : 2 : 1 50.01 47.37 37.39 26.51 161.28
2 : 0 : 1 17.30 48.12 37.17 30.80 133.39
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Column Total 105.46 132.64 102.16 100.03 440.29
Page 81
69
ตารางท ข.2-3 ผลรวมของแตละ Column และ Row ของคาความแขง
ตารางท ข.2-4 ผลรวมของแตละ Column และ Row ของปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร
ตวอยางการคานวณ (คาความหนาแนน)
ผลรวมตาม Column ท 1 = 1.24+1.29+1.21+0.00 = 108.19
ผลรวมตาม Row ท 1 = 1.24+1.34+1.21+2.89 = 124.01
หมายเหต การหาผลรวมของรอยละการระเหด คาความแขง และปรมาณสารยจนอลมลกษณะการ
คานวณคลายกบการคานวณความหนาแนน ผลการคานวณแสดงดงตารางท ข.2-2 ข.2-3 และตาราง
ท ข.2-4
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง Row Total
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 22.43 34.63 36.59 30.36 124.01
0 : 2 : 1 18.33 16.29 22.16 24.43 81.21
2 : 0 : 1 67.43 44.68 35.53 58.05 205.69
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Column Total 108.19 95.60 94.28 112.84 410.91
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง Row Total
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 60.11 14.80 7.97 61.09 143.97
0 : 2 : 1 76.16 83.77 12.61 9.46 182.00
2 : 0 : 1 7.09 51.05 37.96 9.69 105.79
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Column Total 143.36 149.62 58.54 80.24 431.76
Page 82
70
ตารางท ข.2-5 ผลรวมและคาเฉลยของเปลอกผลไมในแตละการทดลองของคาความหนาแนน
เปลอกผลไม สมโอ มะนาว มะกรด สมซา
ผลรวม = Xp 4.59 5.52 3.90 3.67 ผลรวมเฉลย = Xp 1.15 1.38 0.98 0.92
ตารางท ข.2-6 ผลรวมและคาเฉลยของเปลอกผลไมในแตละการทดลองของรอยละการระเหด
เปลอกผลไม สมโอ มะนาว มะกรด สมซา
ผลรวม = Xp 105.34 14.85 122.69 71.41
ผลรวมเฉลย = Xp 26.34 35.21 30.67 17.85
ตารางท ข.2-7 ผลรวมและคาเฉลยของเปลอกผลไมในแตละการทดลองของคาความแขง
เปลอกผลไม สมโอ มะนาว มะกรด สมซา
ผลรวม = Xp 114.84 93.37 74.25 128.45
ผลรวมเฉลย = Xp 28.71 23.34 18.56 32.11
ตารางท ข.2-8 ผลรวมและคาเฉลยของเปลอกผลไมในแตละการทดลองของปรมาณสารยจนอล
ในลกหอมสมนไพร
เปลอกผลไม สมโอ มะนาว มะกรด สมซา
ผลรวม = Xp 37.10 188.30 181.84 24.52
ผลรวมเฉลย = Xp 9.28 47.08 45.46 6.13
Page 83
71
ตวอยางการคานวณ (คาความหนาแนน)
ผลรวมของเปลอกมะกรด = 1.24+1.36+1.30+0.00 = 3.90
ผลรวมเฉลย = 3.90/4 = 0.98
หมายเหต การหาผลรวมและผลรวมเฉลยของรอยละการระเหด คาความแขง และปรมาณ
สารยจนอลมลกษณะการคานวณคลายกบการคานวณคาความหนาแนน ผลการคานวณแสดงดง
ตารางท ข.2-6 ข.2-7 และตารางท ข.2-8
ตารางท ข.2-9 การวเคราะหคาความแปรปรวนของคาความหนาแนน
Sort of variance (SOV)
Degree of
freedom (df)
Sum of Square
(SS)
Mean of Square (MS)
F F0.1
อตราสวนโดยวสดใหกลน 3 6.82 2.27 9.08* 3.29
อตราสวนโดยวสดขนรป 3 0.38 0.13 0.52 3.29
ชนดพชใหสารเหนยว 3 0.51 0.17 0.68 3.29
Error 6 1.51 0.25
รวม 15 9.22
Page 84
72
ตารางท ข.2-10 การวเคราะหคาความแปรปรวนของรอยละการระเหด
Sort of variance (SOV)
Degree of
freedom (df)
Sum of Square
(SS)
Mean of Square (MS)
F F0.1
อตราสวนโดยวสดใหกลน 3 4,136.37 1,378.79 62.99* 3.29
อตราสวนโดยวสดขนรป 3 173.50 57.83 2.64 3.29
ชนดพชใหสารเหนยว 3 655.91 218.64 9.99* 3.29
Error 6 131.35 21.89
รวม 15 5,097.13
ตารางท ข.2-11 การวเคราะหคาความแปรปรวนของคาความแขง
Sort of variance (SOV)
Degree of
freedom (df)
Sum of Square
(SS)
Mean of Square (MS)
F F0.1
อตราสวนโดยวสดใหกลน 3 5,517.54 1,839.18 41.38* 3.29
อตราสวนโดยวสดขนรป 3 63.57 21.19 0.48 3.29
ชนดพชใหสารเหนยว 3 426.72 142.24 3.20* 3.29
Error 6 266.67 44.45
รวม 15 6,274.50
Page 85
73
ตารางท ข.2-12 การวเคราะหคาความแปรปรวนของปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร
Sort of variance (SOV)
Degree of
freedom (df)
Sum of Square
(SS)
Mean of Square (MS)
F F0.1
อตราสวนโดยวสดใหกลน 3 4,609.68 8.23* 8.38* 3.29
อตราสวนโดยวสดขนรป 3 1,549.87 2.82 2.82 3.29
ชนดพชใหสารเหนยว 3 5,974.04 10.80 10.80* 3.29
Error 6 1,100.62
รวม 15 13,234.21
จากตารางท ข.2-9 เมอเปรยบเทยบคา F ทไดจากการคานวณกบคา F0.1 ซงไดจากการเปด
ตาราง ณ ความมนใจท 90 เปอรเซนต พบวาคา F ของอตราสวนโดยวสดใหกลนมคามากกวาคา F0.1
แสดงวาความแตกตางของคาความหนาแนนเนองจากอตราสวนโดยวสดใหกลนมความแตกตางอยางม
นยสาคญทางสถต แตอตราสวนโดยวสดขนรปกบชนดพชใหสารเหนยวไมมความแตกตางอยางม
นยสา คญทางสถต ดงนนการว เคราะห ขนตอไปจะใชการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal
comparison
หมายเหต
Df Row = จานวน Row -1= 3
Df Column = จานวน Column -1= 3
Df ของเปลอกผลไม = จานวนเปลอกผลไม-1= 3
Df Total = จานวน Row × จานวน Column) -1= 15
Df error = Df Total - (Df Row + Df Column + Df ของเปลอกผลไม)= 6
Page 86
74
การคานวณ (คาความหนาแนน)
1. Correction term [C.T] =����
= 17.682/42= 19.54
2. Total SS = ∑ X����� − C. T
= 28.76-19.54 = 9.22
3. Row SS = ∑ � �� − C. T�
= 26.36-19.54 = 6.82
4. Column SS = ∑ ���� − C. T�
= 19.92-19.54 = 0.38
5. Time SS = ∑ ���� − C. T�
= 20.05-19.54 = 0.51
6. Error SS = Total SS - Row SS - Column SS - Time SS
= 9.22-6.82-0.38-0.51 = 1.51
7. Row MS = Row SS/Df
= 2.27
8. Column MS = Column SS/Df
= 0.13
9. Time MS = Time SS/Df
= 0.17
10. Error MS = Error SS/Df
= 0.25
11. Row F = Row MS/ Error MS = 2.27/0.25
= 9.08
12. Column F = Column MS/ Error MS = 0.13/0.25
= 0.52
13. Time F = Time MS/ Error MS = 0.17/0.25
Page 87
75
= 0.68
หมายเหต การคานวณรอยละการระเหด คาความแขง และปรมารสารยจนอลมลกษณะคลายกบการ
คานวณคาความหนาแนนดงแสดงในตารางท ข.2-10 ข.2-11 และ ข.2-12
ข.3 การเปรยบเทยบ
เ มอว เคราะห คาความหนาแนน คารอยละการระเหด คาความแขง และปรมาณ
สารยจนอล พบวาอตราสวนโดยวสดใหกลนมผลตอการทดลองทง 4 อยาง ดงนนจงทาการ
เปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ดงตารางท ข.3-1
ตารางท ข.3-1 การเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของคาความหนาแนน
ตารางท ข.3-2 การเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของรอยละการระเหด
ตารางท ข.3-3 การเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของคาความแขง
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง รวม เฉลย
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 1.24 1.34 1.21 2.89 6.68 1.67
0 : 2 : 1 1.29 1.36 2.01 1.25 5.91 1.48
2 : 0 : 1 1.21 1.34 1.30 1.24 5.09 1.27
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง รวม เฉลย
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 38.15 37.15 27.60 42.72 15.62 36.41
0 : 2 : 1 50.01 47.37 37.39 26.51 161.28 40.32
2 : 0 : 1 17.30 48.12 37.17 30.80 133.39 33.35
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Page 88
76
ตารางท ข.3-4 การเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison ของปรมาณสารยจนอล
ตวอยางการคานวณ (คาความหนาแนน)
ผลรวมตาม Column ท 1 = 1.24+1.34+1.21+2.89 = 6.68
ผลเฉลยตาม Column ท 1 = 1.24+1.34+1.21+2.89/4 = 1.67
หมายเหต การคานวณคาความหนาแนน รอยละการระเหด คาความแขง และปรมารสารยจนอล ม
ลกษณะการคานวณคลายกน ดงตารางท ข.3-1 ข.3-2 ข.3-3 และ ข.3-4
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง รวม เฉลย
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 22.43 34.63 36.59 30.36 124.01 31.00
0 : 2 : 1 18.33 16.29 22.16 24.43 81.21 20.30
2 : 0 : 1 67.43 44.68 35.53 58.05 205.69 51.42
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
อตราสวนโดยวสดใหกลน
พมเสน : การบร : ตะไครหอม
พชใหสารเหนยว
กานพล : อบเชย : ยางบง รวม เฉลย
1 : 1 : 0.125 1 : 1 : 0.250 1 : 1 : 0.375 1 : 1 : 0.500
1 : 1 : 1 60.11 14.80 7.97 61.09 143.97 35.99
0 : 2 : 1 76.16 83.77 12.61 9.46 182.00 45.50
2 : 0 : 1 7.09 51.05 37.96 9.69 105.79 26.45
1.5 : 1.5 : 0 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
Page 89
77
ตารางท ข.3-5 การคานวณเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลนของคาความหนาแนน
ตารางท ข.3-6 การคานวณเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลนของคารอยละ
การระเหด
การเปรยบเทยบ
ระหวางอตราสวน
ผลรวมอตราสวน �C��� �� SS
1 : 1 : 1
6.68
0 : 2 : 1
5.91
2 : 0 : 1
5.90
1.5 : 1.5 : 0
0.00
1:1:1 vs 0:2:1 1 -1 0 0 2 0.77 0.07
1:1:1 vs 2:0:1 1 0 -1 0 2 0.78 0.08
1:1:1 vs 1.5:1.5:0 1 0 0 -1 2 6.68 5.58
0:2:1 vs 2:0:1 0 1 -1 0 2 0.01 1.25×10-5
0:2:1 vs 1.5:1.5:0 0 1 0 -1 2 5.91 4.37
2:0:1 vs 1.5:1.5:0 0 0 1 -1 2 5.90 4.35
การเปรยบเทยบ
ระหวางอตราสวน
ผลรวมอตราสวน �C��� L� SS
1 : 1 : 1
145.62
0 : 2 : 1
161.28
2 : 0 : 1
133.39
1.5 : 1.5 : 0
0.00
1:1:1 vs 0:2:1 -1 1 0 0 2 15.66 30.65
1:1:1 vs 2:0:1 1 0 -1 0 2 12.23 18.70
1:1:1 vs 1.5:1.5:0 1 0 0 -1 2 145.62 2,650.65
0:2:1 vs 2:0:1 0 1 -1 0 2 27.89 97.23
0:2:1 vs 1.5:1.5:0 0 1 0 -1 2 161.28 3,251.40
2:0:1 vs 1.5:1.5:0 0 0 1 -1 2 133.39 2,224.11
Page 90
78
ตารางท ข.3-7 การคานวณเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลนของคาความแขง
ตารางท ข.3-8 การคานวณเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลนของปรมาณ
สารยจนอล
จากตารางท ข.3-5 จะเหนวาในการเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน จะม
คาถามอย 6 คาถาม คอ
1. อตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนดกวาอตราสวน 0:2:1 หรอไม
2. อตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนดกวาอตราสวน 2:0:1 หรอไม
การเปรยบเทยบ
ระหวางอตราสวน
ผลรวมอตราสวน �C��� L� SS
1 : 1 : 1
124.01
0 : 2 : 1
81.21
2 : 0 : 1
205.69
1.5 : 1.5 : 0
0.00
1:1:1 vs 0:2:1 -1 1 0 0 2 42.8 228.98
1:1:1 vs 2:0:1 1 0 -1 0 2 81.68 833.95
1:1:1 vs 1.5:1.5:0 1 0 0 -1 2 124.01 1,922.31
0:2:1 vs 2:0:1 0 1 -1 0 2 124.48 1,936.91
0:2:1 vs 1.5:1.5:0 0 1 0 -1 2 81.21 824.38
2:0:1 vs 1.5:1.5:0 0 0 1 -1 2 205.69 5,288.55
การเปรยบเทยบ
ระหวางอตราสวน
ผลรวมอตราสวน �C��� L� SS
1 : 1 : 1
143.97
0 : 2 : 1
182.00
2 : 0 : 1
105.79
1.5 : 1.5 : 0
0.00
1:1:1 vs 0:2:1 -1 1 0 0 2 38.03 180.79
1:1:1 vs 2:0:1 1 0 -1 0 2 38.18 182.21
1:1:1 vs 1.5:1.5:0 1 0 0 -1 2 143.97 2,590.92
0:2:1 vs 2:0:1 0 1 -1 0 2 76.21 725.99
0:2:1 vs 1.5:1.5:0 0 1 0 -1 2 182.00 4,140.50
2:0:1 vs 1.5:1.5:0 0 0 1 -1 2 105.79 1,398.94
Page 91
79
3. อตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0
หรอไม
4. อตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนดกวาอตราสวน 2:0:1 หรอไม
5. อตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0
หรอไม
6. อตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0
หรอไม
หมายเหต ลกษณะคาถามของตารางท ข.3-5 จะมลกษณะคลายกบคาถามของตารางท ข.3-6 ข.3-7
และ ข.3-8
ตวเลข 0, 1 และ -1 ในชองผลรวมของตวประสาน (Column) เรยกวาสมประสทธ
(Coefficient, C) สรางจากมลฐานในการเปรยบเทยบตามขอ 1-6 เพอใหการเปรยบเทยบในแตละคม
ความยตธรรม นนคอผลรวมของสมประสทธของแตละคาถามตองเปนศนย เชน
(+1)X1 + (-1)X1 = (1)(6.68) + (-1)(5.91) = 0.77
ตวเลข 0.77 คอความแตกตางของคาความหนาแนนของลกหอมสมนไพรระหวางอตราสวน
1:1:1 กบ 0:2:1
ตวอยางการคานวณเปรยบเทยบระหวางอตราสวน 1:1:1 กบ 0:2:1 (คาความหนาแนน)
1. การคานวณผลรวมกาลงสองของ C
∑C��� = (1)2 + (1)2 = 2
2. คานวณผลลพธจากการเปรยบเทยบ
�� = (1)(6.68) + (-1)(5.91) = 0.77
3. การคานวณ SS
SS = L��n∑C���� = ((0.77)2 / (4)2) = 0.07
หมายเหต การคานวณหาคา รอยละการระเหด ความแขง และปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพร
ของการทดลองอนมลกษณะคลายกน ดงตารางท ข.3-6 ข.3-7และ ข.3-8
Page 92
80
ตารางท ข.3-9 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของคาความหนาแนนเพอเปรยบเทยบระหวาง
อตราสวนโดยวสดใหกลน
Sort of variance
(SOV)
Degree of
freedom (df)
Sum of Square
(SS)
Mean of
Square (MS)
F F0.1
อตราสวน 3 6.68
1:1:1 vs 0:2:1 1 0.07 0.07 0.35 3.18
1:1:1 vs 2:0:1 1 0.08 0.08 0.40 3.18
1:1:1 vs 1.5:1.5:0 1 5.58 5.58 27.90* 3.18
0:2:1 vs 2:0:1 1 1.25×10-5 1.25×10-5 6.25×10-5 3.18
0:2:1 vs 1.5:1.5:0 1 4.37 4.37 21.85* 3.18
2:0:1 vs 1.5:1.5:0 1 4.35 4.35 21.75* 3.18
Error 12 2.40 0.20
Total 21 9.22
เมอเปรยบเทยบชนดอตราสวนโดยวสดใหกลน คอ 1:1:1 vs 1.5:1.5:0, 0:2:1 vs
1.5:1.5:0 และ 2:0 :1 vs 1.5:1.5:0 ซงแสดงในตารางการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal
comparison
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 มคาความหนาแนนเฉลยเทากบ 1.67 มากกวาอตราสวน
1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนของลกหอม
สมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท
ข.3-1)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 0:2:1 มคาความหนาแนนเฉลยเทากบ 1.48 มากกวาอตราสวน
1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนของลกหอม
สมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท
ข.3-1)
Page 93
81
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 2:0:1 มคาความหนาแนนเฉลยเทากบ 1.27 มากกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคาความหนาแนนของลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.3-1)
ตารางท ข.3-10 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของรอยละการระเหดเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน
Sort of variance
(SOV)
Degree of
freedom (df)
Sum of Square
(SS)
Mean of Square
(MS)
F F0.1
อตราสวน 3 4,136.37
1:1:1 vs 0:2:1 1 30.65 30.65 0.38 3.18
1:1:1 vs 2:0:1 1 18.70 18.70 0.23 3.18
1:1:1 vs 1.5:1.5:0 1 2,650.65 2,650.65 33.11* 3.18
0:2:1 vs 2:0:1 1 97.23 97.23 1.21 3.18
0:2:1 vs 1.5:1.5:0 1 3,251.40 3,251.40 40.61* 3.18
2:0:1 vs 1.5:1.5:0 1 2,224.11 2,224.11 27.78* 3.18
Error 12 960.76 80.06
Total 21 5,097.13
เมอเปรยบเทยบชนดอตราสวนโดยวสดใหกลน คอ 1:1:1 vs 1.5:1.5:0, 0:2:1 vs
1.5:1.5:0 และ 2:0 :1 vs 1.5:1.5:0 ซงแสดงในตารางการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal
comparison
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 มคารอยละการระเหดเฉลยเทากบ 36.41 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคารอยละ
การระเหดของลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจาก
ภาคผนวก ข ตารางท ข.3-2)
Page 94
82
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 0:2:1 มคารอยละการระเหดเฉลยเทากบ 40.32 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมคารอยละการ
ระเหดของลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจาก
ภาคผนวก ข ตารางท ข.3-2)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 2:0:1 มคารอยละการระเหดเฉลยเทากบ 33.35 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคารอยละการ
ระเหดของลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจาก
ภาคผนวก ข ตารางท ข.3-2)
ตารางท ข.3-11 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของคาความแขงเพอเปรยบเทยบระหวางอตราสวนโดยวสดใหกลน
Sort of variance
(SOV)
Degree of
freedom (df)
Sum of Square
(SS)
Mean of Square
(MS)
F F0.1
อตราสวน 3 5,517.54
1:1:1 vs 0:2:1 1 228.98 228.98 3.63* 3.18
1:1:1 vs 2:0:1 1 833.95 833.95 13.22* 3.18
1:1:1 vs 1.5:1.5:0 1 1,922.31 1,922.31 30.47* 3.18
0:2:1 vs 2:0:1 1 1,936.91 1,936.91 30.71* 3.18
0:2:1 vs 1.5:1.5:0 1 824.38 824.38 13.07* 3.18
2:0:1 vs 1.5:1.5:0 1 5,288.55 5,288.55 83.84* 3.18
Error 12 756.96 63.08
Total 21 6,274.5
Page 95
83
เมอเปรยบเทยบชนดอตราสวนโดยวสดใหกลน คอ 1:1:1 vs 0:2:1, 1:1:1 vs 2:0:1,
1:1:1 vs 1.5:1.5:0, 0:2:1 vs 2:0:1, 0:2:1 vs 1.5:1.5:0 และ 2:0:1 vs 1.5:1.5:0 ซง
แสดงในตารางการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยด
ไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.3-3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 มคาความแขงเฉลยเทากบ 31.00 มากกวาอตราสวน
0:2:1 เทากบ 20.30 ดงนนอตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอมสมนไพร
ดกวาอตราสวน 0:2:1 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.3-3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 มคาความแขงเฉลยเทากบ 31.00 นอยกวาอตราสวน
2:0:1 เทากบ 51.42 ดงนนอตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอมสมนไพร
ดกวาอตราสวน 1:1:1 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.3-3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 มคาความแขงเฉลยเทากบ 31.00 มากกวาอตราสวน
1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอม
สมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท
ข.3-3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 0:2:1 มคาความแขงเฉลยเทากบ 20.30 นอยกวาอตราสวน
2:0:1 เทากบ 51.42 ดงนนอตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอมสมนไพร
ดกวาอตราสวน 0:2:1 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท ข.3-3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 0:2:1 มคาความแขงเฉลยเทากบ 20.30 มากกวาอตราสวน
1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอม
สมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท
ข.3-3)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 2:0:1 มคาความแขงเฉลยเทากบ 51.42 มากกวาอตราสวน
1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 2:0:1 ใหผลการทดลองทมคาความแขงของลกหอม
สมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจากภาคผนวก ข ตารางท
ข.3-3)
Page 96
84
ตารางท ข.3-12 ผลการคานวณคาความแปรปรวนของปรมาณสารยจนอลในลกหอมสมนไพรเพอ
เปรยบเทยบระหวางอตราสวนของวสดใหกลน
Sort of variance
(SOV)
Degree of
freedom (df)
Sum of Square
(SS)
Mean of Square
(MS)
F F0.1
อตราสวน 3 4,609.68
1:1:1 vs 0:2:1 1 180.79 180.79 0.25 3.18
1:1:1 vs 2:0:1 1 182.21 182.21 0.25 3.18
1:1:1 vs 1.5:1.5:0 1 2,590.92 2,590.92 3.60 3.18
0:2:1 vs 2:0:1 1 725.99 725.99 1.01 3.18
0:2:1 vs 1.5:1.5:0 1 4,140.50 4,140.50 5.76* 3.18
2:0:1 vs 1.5:1.5:0 1 1,398.94 1,398.94 1.95 3.18
Error 12 8,624.53 718.71
Total 21 13,234.21
เมอเปรยบเทยบชนดอตราสวนโดยวสดใหกลน คอ 1:1:1 vs 1.5:1.5:0 และ 0:2:1 vs
1.5:1.5:0 ซงแสดงในตารางการเปรยบเทยบแบบ Orthogonal comparison
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 1:1:1 มคาปรมาณสารยจนอลเฉลยเทากบ 35.99 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 1:1:1 ใหผลการทดลองทมปรมาณ
สารยจนอลในลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจาก
ภาคผนวก ข ตารางท ข.3-4)
- อตราสวนโดยวสดใหกลน 0:2:1 มคาปรมาณสารยจนอลเฉลยเทากบ 45.50 มากกวา
อตราสวน 1.5:1.5:0 เทากบ 0.00 ดงนนอตราสวน 0:2:1 ใหผลการทดลองทมปรมาณ
สารยจนอลในลกหอมสมนไพรดกวาอตราสวน 1.5:1.5:0 (รายละเอยดการคานวณคาเฉลยดไดจาก
ภาคผนวก ข ตารางท ข.3-4)
Page 97
85
การคานวณ (คาความหนาแนน)
1. Error df = 21-(3++1+1+1+1+1+1) = 12
2. Error SS = 9.22-6.68 = 2.40
3. Error MS = Error SS / Error df
= 2.40 / 12 = 0.20
4. F = 0.07/0.2
= 0.35
ข.4 การคานวณคาความหนาแนนของลกหอมสมนไพร
ตวอยางการคานวณการทดลองท A1
จากขอมลในตาราง
นาหนกของลกหอมสมนไพร (ms) = 32.91 g
ปรมาตรของลกหอมสมนไพร (Vs) = 3.83 mL
จาก ρ = �� ��⁄
= 32.91 g/ 3.83 mL
= 1.24 g/mL
หมายเหต การคานวณหาคาความหนาแนนของลกหอมสมนไพรทการทดลองอนมลกษณะคลายกบ
การหาคาความหนาแนนของการทดลอง A1
Page 98
86
ข. 5 การคานวณคารอยละการระเหดของลกหอมสมนไพร
ตวอยางการคานวณการทดลองท A1
จากขอมลในตาราง
นาหนกครงท 1 = 10.41 g
นาหนกครงท 2 = 6.43 g
จาก รอยละการระเหด (%) ของลกหอมสมนไพร
= ((นาหนกครงท 1 – นาหนกครงท 2) / (นาหนกครงท 1)) × 100
= ((10.41 – 6.43) / (10.41)) × 10
= 38.15
Page 99
ภาคผนวก ค
การตรวจสอบโครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพร
บทนจะกลาวถงการตรวจสอบโครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพร เพอศกษารอย
แตกราวของวสดโดยใชกลองจลทรรศน
ค.1 การตรวจสอบโครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพรทอตราสวนวสดใหกลน 1:1:1
รปท ค.1 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A1
รปท ค.2 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A2
Page 100
88
รปท ค.3 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A3
รปท ค.4 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A4
ค.2 การตรวจสอบโครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพรทอตราสวนวสดใหกลน 0 : 2 : 1
รปท ค.5 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A5
Page 101
89
รปท ค.6 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A6
รปท ค.7 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A7
รปท ค.8 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A8
Page 102
90
ค.3 การตรวจสอบโครงสรางทางจลภาคของลกหอมสมนไพรทอตราสวนวสดใหกลน 2 : 0 : 1
รปท ค.9 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A9
รปท ค.10 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A10
รปท ค.11 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A11
Page 103
91
รปท ค.12 โครงสรางทางจลภาคดานในของลกหอมสมนไพรทการทดลอง A12
Page 104
ภาคผนวก ง
ความนาจะเปนแบบเอฟ α = 0.1 (F0.1)
ตารางท ง.1 ความนาจะเปนแบบเอฟ
��
��
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1 39.86 49.50 53.59 55.83 57.24 58.20 58.91 59.44 59.86
2 8.53 9.00 9.16 9.24 9.29 9.33 9.35 9.37 9.38
3 5.54 5.46 5.39 5.34 5.31 5.28 5.27 5.25 5.24
4 4.54 4.32 4.19 4.11 4.05 4.01 3.98 3.95 3.94
5 4.06 3.78 3.62 3.52 3.45 3.40 3.37 3.34 3.32
6 3.78 3.46 3.29 3.18 3.11 3.05 3.01 2.98 2.96
7 3.59 3.26 3.07 2.96 2.88 2.83 2.78 2.75 2.72
8 3.46 3.11 2.92 2.81 2.73 2.67 2.62 2.59 2.56
9 3.36 3.01 2.81 2.69 2.61 2.55 2.51 2.47 2.44
10 3.29 2.92 2.73 2.61 2.52 2.46 2.41 2.38 2.35
11 3.23 2.86 2.66 2.54 2.45 2.39 2.34 2.30 2.27
12 3.18 2.81 2.61 2.48 2.39 2.23 2.28 2.24 2.21
13 3.14 2.76 2.56 2.43 2.35 2.28 2.23 2.20 2.16
14 3.10 2.73 2.52 2.39 2.31 2.24 2.19 2.15 2.12
Page 105
93
ประวตนกวจย หวหนาโครงการวจย
1. ชอ นางปทมทพย ปราบพาล Mrs. Pathumthip Prabphane
2. รหสนกวจย 00012505
3. ตาแหนงปจจบน ผชวยศาสตราจารย
4. หนวยงานทอยทสามารถตดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศพท โทรสาร และ e-mail สาขาวชาวศวกรรมเคม คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ โทรศพท 0 2287 9734, 0 2286 3991 – 5, 1210, 1201 โทรสาร 0 2287 9734 e-mail : [email protected] , [email protected] , [email protected]
5. ประวตการศกษา
ปทจบการ
ศกษา
ระดบ
ปรญญา
อกษรยอ ปรญญา
และชอเตม
สาขาวชา
วชาเอก
ชอสถาบน การศกษา
ประเทศ
2545
เอก
วศ.ด. วศวกรรมศาสตรดษฏ
บณฑต
วศวกรรมเคม
วศวกรรมเคม
มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอม
เกลาธนบร
ไทย
2538
โท
วท.ม. วทยาศาสตร มหาบณฑต
เคมเทคนค
เคมเทคนค
จฬาลงกรณ มหาวทยาลย
ไทย
2531
ตร วท.บ.
วทยาศาสตรบณฑต
เคม
เคม มหาวทยาลย
เชยงใหม
ไทย
6. สาขาวชาการทมความชานาญพเศษ (แตกตางจากวฒการศกษา) ระบสาขาวชาการ การดดซบ การสกดดวยคารบอนไดออกไซดวกฤตยงยวด
7. ประสบการณทเกยวของกบการบรหารงานวจยทงภายในและภายนอกประเทศ โดยระบสถานภาพในการทาวจยวาเปนผอานวยการแผนงานวจย หวหนาโครงการวจย หรอผรวมวจยในแตละผลงานวจย
Page 106
94
7.1 ผอานวยการแผนงานวจย : ชอแผนงานวจย -
7.2 หวหนาโครงการวจย : ชอโครงการวจย
ลาดบท ชอโครงการวจย แหลงทน ปงบประมาณ 1 การพฒนากระถางตนไมจากใยมะพราว เครอขายงานวจยภาคกลาง
ตอนลาง 2547
2 การสกดสารนมบนจากเมลดสะเดา งบประมาณผลประโยชน 2548 3 กระถางตนไมชารวยจากวสดเหลอใชทางการเกษตร งบประมาณผลประโยชน 2548 4 การผลตกระถางเพาะชาจากธรรมชาต งบประมาณผลประโยชน 2548 5 กระถางตนไมจากวสดเหลอใชทางการเกษตร งบประมาณแผนดน 2548 6 สกดสารออกฤทธจากฟาทะลายโจรดวย
คารบอนไดออกไซดวกฤตยงยวด งบประมาณแผนดน 2549
7 การสกดนามนหอมระเหยจากไมกฤษณา งบประมาณแผนดน 2550 8 การพฒนาการผลตนาอบไทย งบประมาณแผนดน 2551 9 การพฒนาวธการอบควนเทยน งบประมาณผลประโยชน 2551 10 การสกดนามนจากเมลดชะมดตน (Hibiscus
abelmoschus Linn.) งบประมาณแผนดน 2552
11 การผลตธปหอมจากสารธรรมชาตเพอศกษาสารกอมะเรงในควนธป
งบประมาณแผนดน 2554
12 การผลตลกหอมสมนไพรไลแมลงและขจดกลนอบ งบประมาณแผนดน 2555
7.3 งานวจยททาเสรจแลว : ชอผลงานวจย ปทพมพ การเผยแพร และแหลงทน (อาจมากกวา 1 เรอง)
ปทมทพย ตนทบทมทอง, มารสา จนะดษฐ, สรตน บญพงและจรพล กลนบญ. “การพฒนากระถางตนไมจากใยมะพราว” (หวหนาโครงการ) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากเครอขายภมภาคกลางตอนลาง ประจาปงบประมาณ 2547.
ปทมทพย ตนทบทมทอง. “การสกดสารนมบนจากเมลดสะเดา” (หวหนาโครงการ) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณผลประโยชน ป 2548.
ปทมทพย ตนทบทมทอง, สรตน บญพง, มารสา จนะดษฐ และ วราภรณ ธนะกลรงสรรค. “การผลตกระถางเพาะชาจากธรรมชาต” (หวหนาโครงการ) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณผลประโยชน ป 2548.
สรตน บญพง และปทมทพย ตนทบทมทอง. “การสกดสารออกฤทธทางยาจากทองพนชง” (ผรวมวจย) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณผลประโยชน ป 2548.
Page 107
95
พรประสทธ คงบญ, ปทมทพย ตนทบทมทอง, มณฑล ชโชนาค และสมจตร สขสวสด. “การกลนเอทานอลโดยใชพลงานแสงอาทตย” (ผรวมวจย) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณผลประโยชน ป 2548.
ปทมทพย ตนทบทมทอง, สรตน บญพง, มารสา จนะดษฐ, วราภรณ ธนะกลรงสรรค, ไชยยนต ไชยยะ และฉนทมณ วงสะจนทานนท. “กระถางตนไมจากวสดเหลอใชทางการเกษตร” (หวหนาโครงการ) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณแผนดน ป 2548.
ปทมทพย ตนทบทมทอง, โสรยา ชโนดม, สรตน บญพง, มารสา จนะดษฐ, ไชยยนต ไชยยะ และฉนทมณ วงสะจนทานนท. “กระถางตนไมชารวยจากวสดเหลอใชทางการเกษตร” (หวหนาโครงการ) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณผลประโยชน ป 2548.
มารสา จนะดษฐ และปทมทพย ตนทบทมทอง. “การผลตกระถางตนไมจากเศษใบไม” (ผรวมวจย) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณผลประโยชน ป 2549.
ปทมทพย ตนทบทมทอง และมารสา จนะดษฐ. “สกดสารออกฤทธจากฟาทะลายโจรดวยคารบอนไดออกไซดวกฤตยงยวด” (หวหนาโครงการ) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณแผนดน ป 2549.
ปทมทพย ตนทบทมทอง, มารสา จนะดษฐ, ไชยยนต ไชยยะ และชชวาลย สขมน. “การสกดนามนหอมระเหยจากไมกฤษณา” (หวหนาโครงการ) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณแผนดน ป 2550.
ปทมทพย ตนทบทมทอง และนนทวน กลนจาปา. “พฒนาการผลตนาอบไทย” (หวหนาโครงการ) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณแผนดน ป 2551
ปทมทพย ตนทบทมทอง, นนทวน กลนจาปา และไชยยนต ไชยยะ.“การพฒนาวธการอบควนเทยน” (หวหนาโครงการ) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณผลประโยชน ป 2551
ปทมทพย ตนทบทมทอง และนนทวน กลนจาปา. “การสกดนามนจากเมลดชะมดตน (Hibiscus abelmoschus Linn.)” (หวหนาโครงการ) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณแผนดน ป 2552
ปทมทพย ตนทบทมทอง, ชยศร ธาราสวสดพพฒน, ขนษฐา เจรญลาภ, อรณ สรตนพพธ, สชาต วเชยรสรรค, วรรณด แสงด, สมรรถ ปรกลาง, ทวป ณ ระนอง, ยทธการ ขนเงน, ดารานย รบเมอง, จตตานนท รงสมนตชาต, เบญจภรณ ประภกด, องอาจ พฤกษประมล, เจนจรา รธรโก, จฑาธป อยเยน, ศรนธร สกสอาด และกมลพร จดจองสน “การจดการนาเสยเชงบรณาการในตลาดนาอโยธยา ” (ผรวมงานวจย) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณแผนดน ป 2553
Page 108
96
International Journal
Tonthubthimthong, P., Chuaprasert, S., Douglas, P. and Luewisuttichat, W., Wittaya Teppaitoon and La-eid Pengsopa. 2004. “Nimbin Extraction from Neem Seeds using Supercritical CO2 and a Supercritical CO2 -Methanol Mixture” Journal of Supercritical fluids. 30: 287-301. (ผวจย)
Tonthubthimthong, P., Chuaprasert, S., Douglas, P. and Luewisuttichat, W. 2001. “Supercritical CO2 Extraction of Nimbin from Neem Seeds-an Experimental Study” Journal of Food Engineering. 47: 289-293. (ผวจย)
International & Regional Conference
Tonthubthimthong, P., Ajchariyapagorn, A., Douglas, S., Douglas, P. L. and Pongamphai, S. 2005. “Simulation of Nimbin Extraction by Using Aspen Plus” the 88th Canadian Chemistry Conference and Exhibition. May 28-June 1. Saskatoon Centennial Convention Centre Saskatoon Saskatchewan Canada. (ผรวมวจย)
Tonthubthimthong, P., Chinadit, M., Boonpung, S., Supanya, C., Tanuwong, S. and Tanakulrungsank, W. 2005. “Cultivate Flowerpot Production from Agricultural Waste Materials”, The 3rd EMSES International Symposium Eco-Energy and Material Science and Engineering Symposium. April 6-9. Lotus Hotel Pang Suan Kaew Chiangmai Thailand. (ผวจย)
Tonthubthimthong, P., Chuaprasert, S., Douglas, P., Luewisuttichat, W., Teppaitoon, W. and Pengsopa, L. 2002. “Nimbin Extraction from Neem Seed using Supercritical CO2 and a Supercritical CO2 – Methanol Mixture” International Conference on Innovations in Food Processing Technology and Engineering. December 11 – 13. AIT Thailand. (ผวจย)
Tonthubthimthong, P., Chuaprasert, S., Douglas, P., Luewisuttichat, W., Teppaitoon W. and Pengsopa, L. 2001. “Effect of Particle Size, Methanol:CO2 Ratio and Temperature on Nimbin Extraction from Neem Seeds using Supercritical CO2” Canadian Society for Chemical Engineering 2001 Conference. October 17. Halifax Nova Scotia Canada. (ผวจย)
Tonthubthimthong, P., Chuaprasert, S. and Luewisuttichat, W. 1999. “Extraction of Medicinal Substances from Neem Seeds using Supercritical Fluid
Page 109
97
Extraction-A Preliminary Study” Ragional Symposium on Chemical Engineering 1999. November 22-24. B.P. Smilar Beach Hotel Songkla Thailand. (ผวจย)
Local Conference
ปทมทพย ตนทบทมทอง นนทวน กลนจาปาและอนพนธ ดอนชย. 2552. “การพฒนาการผลตนาอบไทยดวยชดอปกรณดดควนเครองรา” มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลวชาการ ครงท 3 “การพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยในยคเศรษฐกจสรางสรรค”. 24–26 พฤศจกายน 2553. ศนยประชมสถาบนวจยจฬาภรณ กรงเทพฯ. ปทมทพย ตนทบทมทอง และนนทวน กลนจาปา. 2552. “การพฒนาการผลตนาอบไทย” การประชมวชาการชมรมคณะปฏบตงานวทยาการ อพ.สธ. ครงท 4. “ทรพยากรไทย : ผนสวถใหมในฐานไทย”. 20-22 ตลาคม 2552. สวนวตวเปดเขาเขยว ตาบลบางพระ อาเภอศรราชา. จงหวดชลบร. (ผวจย) ปทมทพย ตนทบทมทอง นนทวน กลนจาปาและไชยยนต ไชยยะ. 2552. “การดดซบควนเครองราดวยถานกมมนต” มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลวชาการ ครงท 2 “งานวจยทเนนการปฏบตจรง จากมหาวทยาลยสสงคม”. 23–28 สงหาคม 2552. โรงแรมฮอลเดย อนน จงหวดเชยงใหม. (ผวจย)
ปทมทพย ตนทบทมทอง. 2551. “การสกดนามนหอมระเหยจากไมกฤษณา” มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลวชาการ ครงท 1 “ถายทอดงานวจยสสงคม เพอการพฒนาอยางยงยน”. 27–29 สงหาคม. โรงแรมธรรมรนทร ธนา จงหวตรง. (ผวจย)
เจษฎา มณพงษสวสด, สชาวด วาสกบตร, ปทมทพย ตนทบทมทอง และมารสา จนะดษฐ. 2550. “การสกดสารออกฤทธทางยาจากฟาทะลายโจรดวยคารบอนไดออกไซดวกฤตยวดยง” การประชมวชาการ ครงท 45 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. 30 มกราคม - 2 กมภาพนธ. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน. (ผวจย)
ปทมทพย ตนทบทมทอง, มารสา จนะดษฐ, สรตน บญพง, วราภรณ ธนะกลรงสรรค, ธดารตน มานตย และอษาวด ไมคง. 2548. “การผลตกระถางตนไมจากวสดเหลอใชทางเกษตร” การประชมสมมนาทางวชาการ สถาบนเทคโนโลยราชมงคล ครงท 21. 28–30 มนาคม. โรงแรมเชยงใหมภคา อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม. (ผวจย)
ชชวาลย สขมน, ปทมทพย ตนทบทมทอง, กฤษณ หวงเจรญกลชย และ คมเดช งามสมจตร. 2548. “การศกษาสภาวะทเหมาะสมในการผลตไวนสะระแหน” การประชมสมมนาทางวชาการ สถาบนเทคโนโลยราชมงคล ครงท 21. 28–30 มนาคม. โรงแรมเชยงใหมภคา อาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม. (ผรวมวจย)
Page 110
98
ปทมทพย ตนทบทมทอง, จฑาลกษณ จระรตนกล และ ประทมรตน แสนพล. 2547. “การปรบปรงคณภาพของแปงมนสาปะหลงโดยการดดแปรแปงดวยสารโซเดยมไตโพลฟอสเฟต” การประชมสมมนาทางวชาการ สถาบนเทคโนโลยราชมงคล ครงท 20. 11–13 กมภาพนธ. โรงแรมอมรนทร ลากน อาเภอเมอง จงหวดพษณโลก. (ผวจย)
ปทมทพย ตนทบทมทอง, สภาภรณ เชอประเสรฐ, วไล ลอวสทธชาต, วทยา เทพไพฑรย และละเอยด เพงโสภา. 2546. “การสกดนมบนจากเมลดสะเดาโดยใชคารบอนไดออกไซดวกฤตยงยวดและคารบอนไดออกไซด-เมทานอลวกฤตยงยวด” การประชมวชาการและงานแสดงผลตภณฑวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงประเทศไทย ครงท 29. 20–22 ตลาคม. ศนยประชมเอนกประสงคกาญจนาภเษก มหาวทยาลยขอนแกน จงหวดขอนแกน. (ผวจย)
ปทมทพย ตนทบทมทอง, สภาภรณ เชอประเสรฐ, วไล ลอวสทธชาต, วทยา เทพไพฑรย และ ละเอยด เพงโสภา. 2545. “การสกดนมบนจากเมลดสะเดาโดยใชคารบอนไดออกไซดวกฤตยงยวด : ผลของขนาดอนภาค, อตราสวนระหวางเมทานอลตอคารบอนไดออกไซด และอณหภม” การประชมวชาการวศวกรรมเคมและเคมประยกตแหงประเทศไทย ครงท 12. 8–9 พฤศจกายน. โรงแรมโซล ทวน ทาวเวอร กรงเทพฯ. (ผวจย)
ปทมทพย ตนทบทมทอง, สภาภรณ เชอประเสรฐ และ วไล ลอวสทธชาต. 2543. “การศกษาสภาวะทเหมาะสมในการสกดสารนมบนจากเมลดสะเดาโดยใชคารบอนไดออกไซดวกฤตยงยวด” การประชมวชาการวศวกรรมเคมและเคมประยกตแหงประเทศไทย ครงท 10. 26–28 ตลาคม. ไบเทค บางนา กรงเทพฯ. (ผวจย)
7.4 งานวจยทกาลงทา : ชอขอเสนอการวจย แหลงทน และสถานภาพในการทาวจยวาไดทาการวจยลลวงแลวประมาณรอยละเทาใด ปทมทพย ตนทบทมทอง และนนทวน กลนจาปา “การผลตธปหอมจากสารธรรมชาตเพอ
ศกษาสารกอมะเรงในควนธป ” (หวหนาโครงการ)ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากงบประมาณแผนดน ป 2554 ทาการวจยลลวงแลวประมาณ 90 %
ปทมทพย ตนทบทมทอง และขนษฐา เจรญลาภ “การมสวนรวมระหวางชมชนและโรงเรยนในการอนรกษแหลงนา ” (ผรวมงานวจย) ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ ทาการวจยลลวงแลวประมาณ 90 %
Page 111
99
ประวตผรวมงานวจย 1. ชอ นางนนทวน กลนจาปา Mrs Nantaone Klinjumpa
2. รหสประจาตวนกวจย 09-65536
3. ตาแหนงปจจบน 3.1 ทางดานวชาการ ผชวยศาสตราจารย
3.2 ทางดานบรหาร หวหนาศนยวฒนธรรมราชมงคลกรงเทพ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ โทรศพท 0 2286 3991 – 5 ตอ 1180
4. หนวยงานทอยทสามารถตดตอไดสะดวก พรอมหมายเลขโทรศพท โทรสาร และ e-mail แผนกวชาคหกรรมศาสตรทวไป คณะเทคโนโลยคหกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ โทรศพท 0 2287 3211 – 25 ตอ 214 โทรสาร 0 22873211-25 ตอ 214 e-mail : [email protected]
5. ประวตการศกษา
ปทจบการ ศกษา
ระดบ
ปรญญา
อกษรยอ ปรญญา
และชอเตม
สาขาวชา
ชอสถาบน การศกษา
ประเทศ
2541
โท
M.M. Master of
Managemant
การจดการ
Technology University of Philippines
ฟลปปนส
2520
ตร
คศ.บ. คหกรรมศาสตร
ศกษา
คหกรรมศาสตรทวไป
สถาบนเทคโนโลย ราชมงคล
ไทย
6. สาขาวชาทมความชานาญพเศษ การทาเครองหอมไทย ภมปญญาไทย
7. ประสบการณทเกยวของกบงานวจยทงภายในและภายนอกประเทศ : ระบสถานภาพในการทาวจยวาเปนหวหนาโครงการวจย หรอผรวมวจยในแตละเรอง 7.1 ผอานวยการแผนงานวจย : ชอแผนงาน
- 7.2 หวหนาโครงการวจย : ชอโครงการวจย
-
Page 112
100
7.3 งานวจยททาเสรจแลว : ชอเรอง ปทพมพ และ สถานภาพในการทาวจย ประไพศร สงวนวงค และนนทวน กลนจาปา, 2543, พฤตกรรมการซอสนคาอปโภคบรโภคของประชาชนในภาวะเศรษฐกจถดถอย, ไดรบทนสนบสนนงานวจยจากสถาบนเทคโนโลยราชมงคลประจาปงบประมาณ 2543, (ผรวมวจย) 7.4 งานวจยทกาลงทา : ชอเรอง ปทพมพ และสถานภาพในการทาวจย
-