محیط شناسی، دورة43 ، شمارة4 ، زمستان6331 ، صفحة152 - 118 ل مقایسه تحلی ای گزارش وضعیت محیط های زیست(SoE) ی تهرانرها شهدن و لن رسیدن به مؤلفه برایط شهری محیداری پای های فاطمه عادلی ساردو1 ، صالحیسماعیل ا2 * ، رضا صالحی3 1 . نشجوی دکتری برنامه دا محیطزی ری زیسانشکدة محیط ت، د تهراننشگاه زیست. دا[email protected]2 . برنامه گروهستادیار ا محیطزی ری زیست،انشکدة محیط د تهراننشگاه زیست. دا3 . دانشجوی دکتری برنامهمیه آزاد اسنشگات، دام و تحقیقااحد علوزی شهری و ری[email protected] تاریخصول و مقاله:22 / 60 / 1310 تاریخ پذیرش مقاله:11 / 11 / 1310 چكیده وضعیت محیط زیست(SoE) ، ت بر محیطرش یا نظار گزا زیست فرآیند ی برایف، تجزیه توصی وعیل و اط تحل رسانی در بارةرایط شا و روند محیطن گزارش وضعیت محیط. تدویت است زیسست می زی تواند به نقشوان عن ةناش و تجربای دااار مبنا راه برانی جبارا ه بات و کاهش آسیب مشک ها نقش م ؤیل دو گزارش وضعیت محیط مقایسه و تحلیقم این تحقنجا کند. هدف از ایفا ثری ا زیست شاهردن و تهران می لن است تهیج آن بتوان برایز نتایده استفا ا تا با ة گزارش محیط هایئاهی ارایاق تارهکارهای دقان رای شهر تهر زیست کرد . به منظور سا ختارمند کردنز لحاظ دوریسه، دو گزارش ا مقا ةشتن چارچوب مفهومی،رسی، دانجام برس ا مطالعه، مقیانجامنی ا زما سازما نه و داشتن میه کنندای ته ه ؤ لفهزارشیان گان کةکی از اهداف اصلی ا توجه به ای با یکدیگر مقایسه شدند. با های مشترکا ها اهداف توسع رسیدن به ةداریر و پاییدا پارها می در شه است با شاخص دو گزارش محیط هایال مایدار تحلی زیست پایایج شاوند. نتاشان می نهد د گزارش وضعیت محیطالی ساراضع موجود باوه بر ودن ع شهر لنان، گزارش شهر تهرف گزارش زیست برخ2131 برنامه و پیشزی ریز لحاظ شاخصنی دارد و ا بیومیت کنی از عم مکانی و زما هاییاقات دق مختصاست ولی باخوردار ا متری بر تاریفاوت. از ت شده است ارائه میهم دو گزارش های مماجود برناان به و تو ةاتی عملیاراتژیساتتی و اا و عملیادارییا پا2111 - 2121 در کرد. با بهشارهدن ا شهر لن گزارشری شاخص کارگییق های دقدگاهی موشک شرایط شهر تهران و دی بار و متناسب تعاته این اط افان می برای دست تواندحل سیاست مراران توسعه درندرکا ای، برنامه گذارزی، طرح ریزی و اجرای پروژ ری هبط، شاخصی ضوار مبنا ها ب ها و زیستراتدها و مقرندارستا ااقع شود. مفید وطی محی كلید واژه تهران،یدار شهر پا، عیت محیط گزارش وستی زی( SoER ) دن ، لن. سرآغازا بور بهوررهع یوهوترش سوری، گساسر جهوا سرج در ورییستم سعیوتوت ج سوی و طبیعو های هوایی اثوراسواا ا وی وی گذارد. طبق پیشنی بیخیر، جا سوالی ا ها2030 سوطحیش ابهری ب وناطق ی3 در سوال یودشواهد و برابر ویزا2000 بود خواهد(Seto et al., 2012) . در سال اخیور هوایستفاد ا ةه اب وحیطابخرداا اواوه بوه جووج جدو بو بیست ووجود در و جوباهم خورد، ونمر به برک سربوینی اکولوی طبیعت یود قابو جخریوروب بوال و بو آ کوه حاصوحویطه در وحظو و بیسوتروبور او طرفوی بشو اسوت. ابه است که بی دریافتیعت و بهراین طبی به قواوجه جداری بورن وی اب سربویراصولی غی جبراد عواقا جواری بورایاپذی ا* اویسند و سئول:Email: [email protected]
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
شهرهای تهران (SoE)زیست های وضعیت محیط ای گزارش تحلیل مقایسه
های پایداری محیط شهری برای رسیدن به مؤلفهو لندن
2اسماعیل صالحی ،1 فاطمه عادلی ساردو 3رضا صالحی ،*
[email protected]زیست. دانشگاه تهران ت، دانشکدة محیطزیس ریزی محیط دانشجوی دکتری برنامه .1
زیست. دانشگاه تهران دانشکدة محیط زیست، ریزی محیط استادیار گروه برنامه .2
[email protected] ریزی شهری واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسالمی برنامهدانشجوی دکتری .3
11/11/1310 مقاله: پذیرش تاریخ 22/60/1310 مقاله: وصول تاریخ
چكیده
شارایط بارةرسانی در تحلیل و اطالع و توصیف، تجزیه برای یزیست فرآیند گزارش یا نظارت بر محیط ، (SoE)زیست وضعیت محیطه بارای جباران راه بار مبناای داناش و تجربا ةعنوان نقش تواند به زیست می زیست است. تدوین گزارش وضعیت محیط و روند محیط
زیست شاهر ثری ایفا کند. هدف از انجام این تحقیق مقایسه و تحلیل دو گزارش وضعیت محیطؤها نقش م مشکالت و کاهش آسیبزیستی شهر تهران راهکارهای دقیاق تاری ارائاه های محیط گزارش ةتا با استفاده از نتایج آن بتوان برای تهی است لندن و تهران می
زمانی انجام مطالعه، مقیاس انجام بررسی، داشتن چارچوب مفهومی، ةمقایسه، دو گزارش از لحاظ دور کردنختارمند منظور سا . بهکردهاا های مشترک با یکدیگر مقایسه شدند. با توجه به این کةکی از اهداف اصلی ایان گازارش لفهؤهای تهیه کننده و داشتن م نسازما
شاوند. نتاایج زیست پایدار تحلیال مای های محیط دو گزارش با شاخص است در شهرها می پایدار و پایداری ةرسیدن به اهداف توسع 2131زیست برخالف گزارش شهر تهران، گزارش شهر لندن عالوه بر وضع موجود بارای ساال گزارش وضعیت محیط دهد نشان می
تاری متری برخوردار است ولی با مختصاات دقیاق های مکانی و زمانی از عمومیت ک بینی دارد و از لحاظ شاخص ریزی و پیش برنامهدر 2121-2111پایاداری و عملیااتی و اساتراتژی عملیااتی ةتوان به وجود برناما های مهم دو گزارش می ارائه شده است. از تفاوت
افانه این اطالعات تر و متناسب با شرایط شهر تهران و دیدگاهی موشک های دقیق کارگیری شاخص گزارش شهر لندن اشاره کرد. با بهو ها ها بر مبنای ضوابط، شاخص هریزی و اجرای پروژ ریزی، طرح گذاری، برنامه اندرکاران توسعه در مراحل سیاست تواند برای دست می
محیطی مفید واقع شود. استانداردها و مقررات زیست
واژه كلید
.، لندن(SoER)زیستی گزارش و عیت محیط ،شهر پایدار تهران،
سرآغاز
وری در سرجاسر جهوا ، گسوترش سوریع یوهرها بور بهور
ااسواای اثور هوای های طبیعوی و سوالوت ج عیوت سیستم
سوطح 2030های اخیر، جا سوال بینی گذارد. طبق پیش وی وی
برابر ویزا وشواهد یود در سوال 3وناطق یهری بیش اب
هوای اخیور . در سال (Seto et al., 2012)خواهد بود 2000
بیست و بودو جوجوه بوه جووا اابخردااه اب وحیط ةاستفاد
اکولوییک سربوین، ونمر به برهم خورد جوبا ووجود در
کوه حاصو آ بوروب بوال و جخریو قابو یود طبیعت
اسووت. اب طرفووی بشوور اوووروب بیسووت والحظووه در وحوویط
بورداری جوجهی به قوااین طبیعت و بهر دریافته است که بی
ااپذیری بورای جوااد عواق جبرا غیراصولی اب سربوین وی
31فرستاد ولی اوروب ایون وقودار بوه حودود به لندفی وی
است. ویوزا پسو اادهای جولیودی در لنود درصد رسید
جرین عواو ایماد اسوتر و کواهش کیفیوت یکی اب اصلی
وحیطی برای ساکنا یهر لند یناخته ید است.
در این گزارش جوجه خاصی به وسائلی اب قبی :
های فرستاد ید به لندفی که جوسط کاهش در وقدار بباله
رسید است. درصد 31درصد به 41وقاوات وحلی اب
بابیافت و جبدی بباله به ک پوست به وقدار بیادی افوزایش
یافته است.
هووا بووه هووا جحووت جووأثیر آلووودگی وقوودار بیووادی اب بوووین
های وفید و سودوند جبدی یداد. استفاد
آب
ای بووه طوورح جوواوع آب و در گووزارش لنوود ایووار ویووژ
ف یود های سطحی به چرخة وصور بابگردااد ومدد آب
است. این بابگرداای باعث بوابگرداای و اسوتفادة ومودد اب
هوا ج وع هایی کوه آب های سطحی ید و در وح رواااب
عنووا ونبعوی جوایگزین یود هوم بوه ید و بابگرداای وی
های یهری و وحسوب ید و باعث جنوع بیستی در وحیط
یود. ایون آب بورای های بیربوینی وی جغذیه وصنوعی آب
یود. فضای سبز، یستن خیابا و.. استفاد وی آبیاری
6431زمستان 3شمارة 34دورة
153
ها زیستی دو شهر تهران و لندن و موارد مشترک آن گزارش وضعیت محیط ة. فاکتورهای موردبررسی در مقایس2جدول ادامه
اام
یهر
وقیا
بواای و
وکاای
های سابوا
کنند جهیه خالصه اتایج ها وثلفه ااداب چشم
های وثلفه
وشترک
چارچوب
وفهووی
ونظووووور و ساختارهای
سبز لند
افزایش دسترسی به فضواهای بواب، حفو ونوارر طبیعوی و افزایش دسترسی به طبیعوت، ارجقوای دوچرخوه سوواری و طراحی وسیرهای پیاد در فضواهای سوبز و بواب و ارجقوای رویکردهای پایدار برای طراحی، ودیریت و اگهداری ونظر
افوزایش سوالوت اکولووییکی افزایش سرااه فضای سوبز و هوای یوهری یهر لند کوه باعوث ارجقوای کیفیوت وحویط
ها وورد اب پارک 37یود وورد جأکید بود است. بیش اب وی و فضاهای سبز دارای جایز پرچم سبز است.
جنووووووووع بیستی
هوا افوزایش یافتوه هکتار در وقدار بیسوتگا 19000حدود ااود. ار بابسوابی یود بیستگا دوبو 2000است و حدود
ها با یوهر لنود اب ها و حف اجصال آ حفارت اب بیستگا جأکیدات وهم گزارش است.
دو دور جهرا سوواله 3یووهر -
)وناطق(
ورکوووووووووز وطالعوووات و
ریووزی برااوووه یهر جهرا
ااداب چشم ةجوسوووووع بلندوودت
یهر جهرا -
ااوداب چشمساله بیست کشور
حوود در پایتخووت، عوودم کووارایی ج رکووز ج عیووت بوویش اب هوااب هوای فسویلی اق ع ووی، سوخت و صحیح سیستم ح
ها در بوینة آلودگی هوای جهرا بوه وحرکه جرین ایروی وهم آید. .ی ار وی
دابوال آ رید بیش اب حد ج عیت، وهاجرت به جهرا و به آبافزایش جقاضا برای آب در حالی که وا در ک ربند خشوکی
ها هستند. جرین ایرووحرکه ایم اب وهم ع ید واق
استفاد بیش اب حد اب بوین در وناطق یوهری و جغییورات . خاکجور و های صنعتی، جولید پساب بیش کاربری بوین و فعالیت
های جاذب ووج باالآوود سوطح آب ها به چا جزریق آ بیربوینی و سست ید خاک و جم ع وواد س ی در خاک
آورد. و جخری و آلودگی خاک را به بار ویید
جنووووووووع بیستی
سابهای بیش اب حد و افزایش ج عیت یهر جهرا و ساختهاو ... ، عودم آگواهی و جغییر کاربری اراضی و جخری باغ
کافی اسبت به اه یت جنوع بیستی و فقدا سیسوتم پوایش های اصلی است. جنوع بیستی ایرووحرکه
یوووووای بال طبیعی
یناسووی جهوورا بووه دلیوو ووووقعیتش دارای سوواختار بوووین جرین ااپایداری بوین یوناختی را بوه ای است و بیش پیچید
علت وجود گس و رسووبات آبرفتوی و... دارد و یکوی اب یود. اواحی وستعد بلزله، لغزش و سی وحسوب وی
کننوودة ع وودة بخووش خووااگی، جموواری و ع ووووی وصوورف اارییهای فسیلی هستند و با رید بیش اب حود ج عیوت وختس
جر ید است. این وصرف بیش
بیسووووتگا ااساای
رید یتابا و بدو برااوة یهر جهرا ، جعادل یبکة یوهری کشور را بهم ریختوه اسوت. ایون جوسوعه جوابع هویو اووع
ای ابووود و سیاسووت و برااوووه و طوورح جوواوع ه ووه جاابووه رود. بیستی به ی ار وی اسی وحیطایرووحرکة وشکالت اس
... زیست های وضعیت محیط ای گزارش تحلیل مقایسه
فاطمه عادلی ساردو و همکاران152
ها زیستی دو شهر تهران و لندن و موارد مشترک آن گزارش وضعیت محیط ة. فاکتورهای موردبررسی در مقایس2جدول ادامه
تهران و لندنزیست های وضعیت محیط های آن در گزارش و زیر شاخص ها زیست پایدار، شاخص . بررسی محیط 6جدول
SoE جهرا SoE یاخ اصلی بیر یاخ لند یاخ
ای ریشه
های وختل های جنوع گواه یاخ
ااواع بیستگا و جنوع اکوسیستم
های آ وناطق حفارت ید و گواه
فضای سبز و ساختارهای سبز یهری
قوااین ورجبط با جنوع بیستی
2012-2020جهیه طرح جاوع جنوع بیستی در لنود
، جهیة اقشة جهیة بااک اطالعاجی جاوع جنوع بیستی
های وهم برای حفارت و ارجباطات آووبش و سایت
جوجه به وشارکت اجت اعی جوجه به فضاهای بواب و
ای و هوای ولوی، ونطقوه ساخته ید ارائوة سیاسوت
وحلی برای حفارت اب جنوع بیستی لند جوجوه بوه
فضاهای یهری و سبزسابی
وع حفارت اب جن
بیستی
ونابع طبیعی
بیست وحیط
پایدار
های آووبیی و جبوادل رگا برگزاری کا
اطالعووات جووالش بوورای جهیووة دیتووا
هووای اطالعوواجی جوواوع یوواو بوویس
ووضوعات و وحورهای وتنوع
برگزاری جلسات وتنوع برای درگیر کرد ووردم در
ریزی وشارکتی، در اختیار گذایوتن اطالعوات برااوه
ای و وونظم، کافی به وردم، برگزاری جسوالت دور
د اید در فضایی وشارکتیجبادل اید و پروراا
جأوین دااش کافی
ها و پراکنودگی و پویش وضعیت گس
هوای بافوت فرسوود و بینی یواخ
هوای ویزا ااپایداری وضوعیت یوبکه
وختل آبرسواای و گواب و وسوی و...
های خطور های وستقر در پهنه ج عیت
و احت وووال آ راهبردهوووای سوووابوا
ودیریت بحرا
ای وحلی برای وودیریت سویالب و ه جهیه استراجژی
هوای سورریز و جوجه به وشکالت اایی اب فاضالب
هوای فاضوالبی ویوزا حووادت ها به یبکه ورود آ
درصد کاهش 29جدی اسبت به سال گذیته ویزا
یافته است.
گزارش وخاطرات
وحیطی بیست
اام
یهر
وقیا
بواای و
وکاای
های سابوا
کنند جهیه خالصه اتایج ها وثلفه ااداب چشم
های وثلفه
وشترک
چارچوب
وفهووی
ارخ افزایش ج عیت و به جبع آ جولیود ووواد بائود جاوود پس ااد های ودیریت یهری است. جرین چالش یهری اب وهم
آلووووودگی صوجی
هوا جرین عاو آلودگی صوجی در جهرا ووجورسیکلت اصلیو 20جرجیو حد وماب صدا برای روب و ی را بوه .هستند
نود اووا ویوزا ک ب به حوریم صودوتر جعریو ووی دسی 40 بیادی با این اعوداد دارد ةآلودگی صوجی در پایتخت، فاصل
. در در وضع اضطرار قرار دارد ،آلودگی صوجی پایتخت و
در بحووث جغییوورات اقلی ووی بوورای جهوورا فقووط آوارهووای اقلیمهای پیش وربوط به عواو ووثثر بوه صوورت ا وودار سال
جغییورات اقلی وی و طور کلی به بحث ارائه ید است. و بههای خورییدی هیو جوجهی اشود های او وااند پن ااریی
ااد. و ایون جوأثیرات ایابونود است. جأثیر جغییر اقلیم را ادید های طوالای و بلند ودت است. اجخاذ دور
6431زمستان 3شمارة 34دورة
151
SoE جهرا SoE یاخ اصلی بیر یاخ لند یاخ
ای ریشه
ارائه دقیوق و بوه جفکیوک هور بخوش
هوای وختلو و جعیوین یاو ایروگوا
هوا در ویوزا جولیود ررفیت و سهم آ
هوای آب، برق کشور: یواو ایروگوا
باد، خورییدی، بوین گروایی و...
جوا 2002ویزا ک وصورف ااوریی لنود اب سوال
و رواد آ ؛ ویزا وصورف ااوریی در بخوش 2013
خااگی استفاد اب
الکتریسیته
ونابع طبیعی
بیست وحیط
پایدار
سلول سوخت هیدرویای جایگزین جاب برای جاوین بررسی اشد