การก้าวข้ามกำแพง Ntb ของสินค้าเกษตรไทย

การกาวขามกาแพง NTB ของสนคาเกษตรไทย

การสมมนาเรอง “กลยทธการคาและการลงทนตลาดประเทศคเจรจาอาเซยน”วนท 4 กมภาพนธ 2559 เวลา 10.15-12.15 น. หองแกรนดบอลรม ชน 7

โรงแรมเดอะแลนดมารค กรงเทพฯ

สมพร อศวลานนทสถาบนคลงสมองของชาตสถาบนคลงสมองของชาต

การสมมนาเรอง “กลยทธการคาและการลงทนตลาดประเทศคเจรจาอาเซยน” วนท 4 กมภาพนธ 2559 เวลา 10.15-12.15 น. ณ หองแกรนดบอลรม ชน 7 โรงแรมเดอะแลนดมารค กรงเทพฯ

1. โลกในยคของการคาเสรและมาตรการ NTB

สถาบนคลงสมองของชาต

2ทมาของภาพจาก google.co.th

1.1โลกในยคการคาเสร1. โลกในยคของการคาเสรและมาตรการ NTB

ไ ใ

ความเปนพลวตดานการคานาไปสกฎกตกาใหมๆ

การคาจะไรพรหมแดนมากขน และจะมการใชเครองมอทไมใชภาษ(NBT) มาเปนเครองมอกดกนทางการคาเพมมากขน

มาตรการทางการคาจะใหความสนใจกบสขอนามยและความปลอดภยของผบรโภคเปนสงสาคญ ไปพรอมๆกบมการกาหนดมาตรฐานคณภาพ

การแขงขนในตลาดสนคาจะเปนการแขงขนในดานตนทน คณภาพ และราคาทรนแรงขน

3

1.2ความเปนพลวตดานการคากบการขยายตวของ NTB1. โลกในยคของการคาเสรและมาตรการ NTB

การเปดเสรทางการคาระหวางประเทศมแนวโนมของความรวมมอในแตละภมภาคเพมมากขน มาตรการทางภาษจะถกยกเลกไป แตจะม

ใ มาตรการ NTB ใหมๆ เกดตามมา

ความแตกตางในระดบพฒนาของประเทศสมาชกทาใหกฎกตกาทาง ใ ป ป ไ การคาภายใตการเปดตลาดและการปฎบตอยางเทาเทยมกนไดพฒนา

กาวขนมาเปนเครองมอการกดกนทางการคาตามมา

ทมา:ดดแปลงจากลดาวลย คาภา

4

1.3 หลกการของความเทาเทยมกนกบ NTB1. โลกในยคของการคาเสรและมาตรการ NTB

ตามขอตกลงของ WTO ยอมใหประเทศสมาชก จะใช NTM หรอมาตรการตางๆทจะกาหนดขนของ WTOใช NTM หรอมาตรการตางๆทจ กาหนดขนของ WTO ตอประเทศสมาชกได แตตองใชกบประเทศ สมาชกอนอยางเทาเทยมและเหมอนกนทงหมด

หลกการดงกลาวกลายมาเปนกาแพงกดกนทางการคา

ประเทศทไมมมาตรฐานกลางของแตละประเภทสนคาของตนเอง

ประเทศทมมาตรฐานกาหนดของตนเองแลว แตไมครบทกรายการเพราะประเทศทแลว แตไมครบทกรายการเพรา ปร เทศทพฒนาแลวกาหนดมาตรฐานทสงกวา เชนการกาหนดสารปรมาณตกคางทตางกน เปนตน

5

การสมมนาเรอง “กลยทธการคาและการลงทนตลาดประเทศคเจรจาอาเซยน” วนท 4 กมภาพนธ 2559 เวลา 10.15-12.15 น. ณ หองแกรนดบอลรม ชน 7 โรงแรมเดอะแลนดมารค กรงเทพฯ

2. มาตรฐานสนคาเกษตร: ความจาเปนของไทยในการขาม NTBไทยในการขาม NTB

6

2.1 การกาวสมาตรฐานสนคาในระดบตางๆ2. มาตรฐานสนคาเกษตร: ความจาเปนของไทยในการกาวขาม NTB

กตกา/ขอตกลงองคการการคาโลกมาตรฐานเปนขอตกลงรวมกนและเปนเกณฑททกฝายยอมรบ

การบงคบใชมาตรฐาน

มาตรฐานระหวางประเทศมาตรฐานระหวางประเทศ

การบงคบใชมาตรฐานถอเปน NTB ประเภทหนงซง WTO ยอมใหทาได

(ISO/HACCP/Codex/OIE/IPPC)

มาตรฐานภมภาคมาตรฐานภมภาคมาตรฐานภมภาคมาตรฐานภมภาค(ASSEAN; EU etc.)(ASSEAN; EU etc.)

มาตรฐานระดบประเทศ

มาตรฐานกลมผผลตทองถนผผลตทองถน

7

2.2 ขอตกลงเกยวกบ SPS ในสนคาเกษตรและอาหาร2. มาตรฐานสนคาเกษตร: ความจาเปนของไทยในการกาวขาม NTB

เปนมาตรการทใชจากดการนาเขาสนคาเกษตรเพอปกปองและคมครองชวตและสขภาพของมนษย พช สตวภายในประเทศของตนเอง ในดานทพช สตวภายในประเทศของตนเอง ในดานทเกยวของกบความเสยงในการบรโภคหรอเสยงตอโรคทเกดจากสงมชวตทตดมากบพช สตวและผลตภณฑรวมทงสารเจอปนในอาหาร สารพษหรอผลตภณฑรวมทงสารเจอปนในอาหาร สารพษหรอจลนทรยทเปนพาหะของโรค

Source: WTO, 2012

เปนมาตรการทครอบคลมทงในดานกฎหมาย กฎขอบงคบ ขอกาหนด และระเบยบปฏบตทเกยวกบหลกเกณฑคณภาพของผลตภณฑ ขนตอนและวธการผลต การตรวจสอบวเคราะห การพจารณาอนมต การออกใบรบรอง การกกกนตางๆ

มาตรการทแตละประเทศกาหนดขนจะตองใหเปนทยอมรบและสอดคลองกบมาตรฐานระหวางประเทศ เชน Codex, OIE , IPPC, ISO 8

2.3 ความตกลงอนๆทถกนามาผนวกกบการคา2. มาตรฐานสนคาเกษตร: ความจาเปนของไทยในการกาวขาม NTB

ความตกลงอนๆภายใตมาตรการ SPS เชน

Product criteria,Quarantine measures,

Certifications,Inspection,TestingProcessing requirements, Testing,Health-related labeling

E i t l t ti

ความตกลงอนๆ เชน

Environmental protection,Protection of consumer’s

interests,,Welfare of animals,

9

2.4 มาตรฐานสนคาเกษตรและอาหาร2. มาตรฐานสนคาเกษตร: ความจาเปนของไทยในการกาวขาม NTB

เปนมาตรฐานทกาหนดขนบนพนฐานของขอมลทางวทยาศาสตร

มาตรฐานดานความปลอดภย

ฐ ฐ และการประเมนความเสยง มาตรฐานทกาหนดขนถอเปนเปนเกณฑขนตาของมาตรฐานคณภาพ ขอกาหนดมาตรฐานความปลอดภยมก ป จดเปนขอบงคบตามกฎหมายมาตรฐานดานคณภาพ

มาตรฐานดานคณภาพ เปนการกาหนดคณลกษณะเฉพาะตางๆ เชน รปแบบ ขนาด ฯลฯ ซงเกณฑทกาหนดมาจากการตกลงทเหนพองกน

โ ของผผลต ผบรโภค และนกวชาการ ขอกาหนดมาตรฐานคณภาพมกเปนขอกาหนดสมครใจ

เปนมาตรฐานการบรหารจดการขององคกรซงจะองอยกบมาตรฐาน มาตรฐานระบบการจดการ

10

ISO เชน มาตรฐานระบบการจดการคณภาพ(ISO 9001:2000) มาตรฐานการจดการสงแวดลอม(ISO 14001:1996) เปนตน

2.5 มาตรฐานอาหารสากลเพอความปลอดภย(CODEX)2. มาตรฐานสนคาเกษตร: ความจาเปนของไทยในการกาวขาม NTB

The Codex Alimentarius Commission เปนหนวยงานรางขอกาหนดมาตรฐานอาหารโลกหรอแนวทางปฏบตตางๆดานความป (f d f ) ใ ใ ปลอดภยของอาหาร (food safety) ในระดบสากลเพอใหการคมครองความปลอดภยตอผบรโภค ใหเปนมาตรฐานในระดบเดยวกนของทกประเทศ

CODEX แบงมาตรฐานตามสาขาออกเปน 3 กลมใหญคอ

ประเทศ

มาตรฐานเกยวกบเรองทวไป เชน Pesticide Residue, Food Labeling, General Principle, Food Hygiene, Food Additive and Contaminant, Method f A l i d S li ป

มาตรฐานเกยวเนองอาหารทมความสาคญทางเศรษฐกจ (เชน สาขาผลตภณฑผกและผลไมสาขาสตวนาและผลตภณฑสตวนา สาขาผลตภณฑเนอและสตวปก

of Analysis and Sampling เปนตน.

กลม Ad Hoc Intergovernmental Task Force เชน Food Derived from

ผกและผลไมสาขาสตวนาและผลตภณฑสตวนา สาขาผลตภณฑเนอและสตวปก สาขานมและผลตภณฑนม เปนตน)

11Source: http://www.fao.org/

กลม Ad Hoc Intergovernmental Task Force เชน Food Derived from Modern Biotechnology, Animal Feeding, Fruit and Vegetable Juices.

2.6 Pathway to Harmonize: จากมาตรฐานไทยสมาตรฐานสากล

2. มาตรฐานสนคาเกษตร: ความจาเปนของไทยในการกาวขาม NTB

มาตรฐานสากล

ความเปนพลวตของมาตรฐานและคณภาพของสนคามาตรฐานผลตภณฑมาตรฐานระบบ ASEAN GAPมาตรฐานทวไป (ISO/ CODEX/

มาตรฐานผลตภณฑมาตรฐานระบบ IFOAM มาตรฐานทวไป (ISO/CODEX/

ฐ

มาตรฐานสากลการอตสาหกรรมมาตรฐาน OTOPมาตรฐานสนคา/

มาตรฐานทวไป (ISO/ CODEX/ HACCP

ฐ ( / /IPPC/OIE) etc การเขาส

Word Free Trade

International

มาตรฐานสนคา/ผลตภณฑในประเทศมาตรฐานระบบ

(เชน Thai GAP,

Trade Economy ตามบรบทของWTO

มาตรฐานอาเซยน

ASEAN Common Standard

International StandardมาตรฐานไทยOrganic Thailand,

Thai GMP เปนตน)มาตรฐานทวไปSPS/QIE/CODEX/

Each ASEAN Country Standard

SPS/QIE/CODEX/ IPPC/OIE

มตเวลา

12การกาวสยคการคาเสรความกาวหนาของเทคโนโลยและนวตกรรม

มตเวลา

12

การสมมนาเรอง “กลยทธการคาและการลงทนตลาดประเทศคเจรจาอาเซยน” วนท 4 กมภาพนธ 2559 เวลา 10.15-12.15 น. ณ หองแกรนดบอลรม ชน 7 โรงแรมเดอะแลนดมารค กรงเทพฯ

3. ความทาทายของไทย

13

3.1 มลคาการสงออกสนคาเกษตรและสนคาเกษตรแปรป ไ ใ โ ใ

3. ความทาทายของไทย

รปของไทยในตลาดโลกและในอาเซยนไทยถกจดเปนหนงในสบลาดบของประเทศผสงออกอาหารในตลาด

การคาของโลกการสงออกไปในตลาดอาเซยนมเพยงหนงในหาสวนของมลคา ไ

251,600,000รอยละหนวย: ลานบาท

สงออกสนคาเกษตรและอาหารของไทยทงหมด

16.07 16.39 16.97 16.83 16.6018.15 18.45 17.59

20.01 19.5021.20

19.52 18.92 20

25

1,200,000

1,400,000

1,600,000

มลคาการ ไป

10

15

600,000

800,000

1,000,000 สงออกไปยงตลาดโลก%รอยละการสงออกไปยง

0

5

0

200,000

400,000อาเซยน

ทมา: คานวณจากขอมล http://www2.ops3.moc.go.thhttp://www.oae.go.th/oae_report/export_import/export_import.php

002545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557

14

3.2 Transforming Agriculture As a Regional and 3. ความทาทายของไทย

Global Food Hub Responding to the need and interest of consumers in domestic

and global marketsDeveloping food technology and quality in comply with

international food and safety standardsyCertifications,Inspection,Testing,Health-related labeling

Adopting WTO agreements on SPS measures for food quality and safety standards and other related agreements on trade.

15

Investing in innovation for agro-industry food processing.

Environmental protection,.

3.3 การยกระดบสนคาเกษตรไทยใหเกดเปนหวงโซ

3. ความทาทายของไทย

ใหความสาคญกบการเพม คณคา มลคา ยกระดบความสามารถในการแขงขน สนคาม standardและมาตรฐานมลคาเพม

คณคา

แขงขน สนคาม standardและมาตรฐานมลคาเพม

สราง value added

สรางคณคาและมลคา

Functional Upgrading

Product Upgrading

สราง cost competitiveness

Process Upgrading

Government University BusinessCommunity

กจกรรมภายใต value chain

engagementy

engagement engagementengagement

Source: ดดแปลงและปรบปรงจากแนวคดของ Stan Shih’s

R&I Planning and Designing

Production Distribution Brandingvalue chain

16

3.4การสรางระดบความพรอมของประเทศ3. ความทาทายของไทย

การสรางความพรอมของประเทศไทยในกฎและ ไ ใ ไระเบยบ จะทาอยางไรใหกฎระเบยบตางๆของไทยสอดคลอง

กบขอกาหนด/ความตกลงของอาเซยน และในขณะเดยวกนเปนประโยชนตอผผลตและผประกอบการ

การพฒนาโครงสรางพนฐานดานการตรวจสอบและ

เปนประโยชนตอผผลตและผประกอบการ

รบรอง/หนวยงานตรวจสอบ การจดเตรยมหนวยตรวจสอบและรบรอง บคลากรผเชยวชาญ ใหเปนทยอมรบและมความพรอมในดานตางๆพรอมในดานตางๆ

สรางกลไกการยอมรบมาตรฐานและระบบการรบรองรวมถงการพฒนาสนคาทมศกยภาพสงเขาสมาตรฐานรวมถงการพฒนาสนคาทมศกยภาพสงเขาสมาตรฐาน

17

3.5 การสรางความรวมมอกบประเทศคเจรจา3. ความทาทายของไทย

การสรางขอบขายของความรวมมอ จะทาอยางไรใหเกด ป ป ระบบการสอสารและแลกเปลยนขอมลแลกเปลยนบคคลากร

และความรวมมอวชาการใหเกดขนอยางมประสทธภาพและประสทธผล

การรวมทาวจย การฝกอบรม การสมมนา ในเรองทม ป โ ใ ป

ประสทธผล

ผลประโยชนรวมกนภายในขอบเขตและความจาเปน จะทาอยางไรใหลดชองวางในเรองการสอสารเปนภาษาองกฤษ และจะมเครองมอในการตดตามและวดผลการดาเนนงานอยางไร?มเครองมอในการตดตามและวดผลการดาเนนงานอยางไร?

18

3.6 ยกระดบเกษตรกรรายยอยใหกาวทนกบบรบทการคาส

3. ความทาทายของไทย

สรางชองทางตลาดใหม พนธจาเพาะ

เสร

วธการผลตจาเพาะ Social enterpriseCommunity engagement

สรางวธการจดการใหมสรางชองทางตลาดใหมวธการผลตจาเพาะ

สรางผลตภณฑทโดดเดน

ทาอยางไรจะทาอยางไรจะผกโยง

ยกระดบการจดการในไรนาของ

เกษตรกรหรอการ

การตลาดใหเขากบระบบการผลตอยางเปนธรรมและมผลตสนคาของ

ชมชนใหไดคณภาพและ

เปนธรรมและมประสทธภาพ

มาตรฐานUniversity engagement Business engagement

Public sector and government engagement

ทมา: ดดแปลงจาก อภชาต วรรณวจตร 255719

Public sector and government engagement

Q&A