กรณีศึกษาไต (Ns) แก้ไข

43

กรณี�ศึ�กษา 1. ข้ อ มู ล ส่� ว น บุ� ค ค ล

ชื่��อผู้��ป่วย ด .ญ .ธั� ญ ญ า รั� ต น์� ( น์� อ ง กิ๊�� ฟ )

อาย� 14 ป่� 9 เ ด� อ น์

เชื่��อชื่าต� ไ ท ย

สั�ญชื่าต� ไ ท ย

ศาสัน์า พุ� ท ธั

สัถาน์ภาพุสัมรัสั โ สั ด

รัะด�บกิ๊ารัศ*กิ๊ษา ม� ธั ย ม ศ* กิ๊ ษ า ป่� ท,� 3

อาชื่,พุ ใ น์ ป่ กิ๊ ค รั อ ง

ท,�อย�/ป่0จจ�บ�น์ บ�าน์เลขท,� 595/1 ถน์น์ รัาชื่บ�รัณะ เขตบางป่ะกิ๊อกิ๊ แ ข ว ง รั า ชื่ บ� รั ณ ะ กิ๊ รั� ง เ ท พุ ม ห า น์ ค รั

ภ� ม� ล7า เ น์ า กิ๊ รั� ง เ ท พุ ม ห า น์ ค รั

ว�น์ท,�รั �บไว�ใน์โรังพุยาบาล 12 ธั�น์วาคม 2555 หอผู้�� ป่ วย เ จ� า ฟ8 า ฯ 6

ว�น์ท,�รั �บไว�ใน์ความด�แล 18 ธั� น์ ว า ค ม 2555

ว�น์ท,�ผู้��ป่วยพุ�น์จากิ๊ความด�แล 26 ธั� น์ ว า ค ม 2555

2. ส่ ร� ป ส่ ภ า ว ะ ผู้ ป� ว ย ก� อ น ร� บุ ไ ว ใ น ค ว า มู ดู แ ล

43

ผู้��ป่วยหญ�งไทย อาย� 14 ป่� 9 เด�อน์ น์7�าหน์�กิ๊ 50 กิ๊�โลกิ๊รั�ม เข�ารั�บกิ๊ารัรั�กิ๊ษาใน์โรังพุยาบาล ว�น์ท,� 12 ธั�น์วาคม 2555 มาโรังพุยาบาลด�วยอากิ๊ารั เข/าขวาบวม เป่:น์ มา 3 ว�น์ ม,อากิ๊ารัเจ;บเสั,ยวเวลาลงน์7�าหน์�กิ๊ ม,ป่รัะว�ต�เข/าบวมเม��อ 2 เด�อน์กิ๊/อน์จากิ๊กิ๊ารัป่0� น์จ�กิ๊รัยาน์ อากิ๊ารับวมด,ข*�น์ และม,ป่รัะว�ต�ท�องเสั,ยเข�ารั�บกิ๊ารัรั�กิ๊ษาท,�โรังพุยาบาลเจรั�ญกิ๊รั�ง ฯ ต��งแต/ว�น์ท,� 16 – 26 พุฤศจ�กิ๊ายน์ 2555 ว�น์น์,�มาตรัวจม,เข/าขวาบวม ม,ไข� แรักิ๊รั�บเม�� อตรัวจรั/างกิ๊ายแล�วพุบว/า Right Knee warm , swelling ,

Limit extension ได� รั�บกิ๊ารัท7า Arthrocentesis พุบ joint

fluid : straw color - turbidity RBC : few WBC : 240000 ( N = 89 L = 8 ) synovial cell = 3% sugar =

63 protein = 4.9 gramstain พุบ Neumerous PMNS No

organism seen AFB : Negative รัอผู้ล Culture แพุทย�จ*งให�น์อน์โรังพุยาบาลเพุ�� อให�ยาป่ฏิ�ชื่,วน์ะ กิ๊ารัว�น์�จแรักิ๊แรักิ๊รั�บ ค�อ

1. Septic Arthritis at right knee

2. SLE c LN classIII

3. ร า ย ง า น ป ร ะ ว� ติ$

3.1 แ ห ล� ง ที่�' มู า แ ล ะ ห ร( อ / ผู้ ใ ห ข้ อ มู ล

จ า กิ๊ ข� อ ม� ล ใ น์ แ ฟ8 ม ป่ รั ะ ว� ต� แ ล ะ จ า กิ๊ ม า รั ด า

3.2 อ า ก า ร ส่)า ค� ญ

ม, เ ข/ า ข ว า บ ว ม แ ด ง 3 ว� น์ กิ๊/ อ น์ ม า โ รั ง พุ ย า บ า ล

3.3 ป ร ะ ว� ติ$ ค ว า มู เ จ็- บุ ป� ว ย ป. จ็ จ็� บุ� น

43

Known case SLE c LN classIII (Dx ส่.ค. 55 )

Start Pulse methyl prednisolone 3 ว� น์ then

prednisolone ( 5 ) 6 * 2 O pc start IVCY ครั��งแรักิ๊ 500

mg/m2 ล/าสั�ดได� IVCY ครั��งท,� 4 ( 30 พุ.ย. ) ป่0จจ�บ�น์ on

prednisolone ( 5 ) 8 * 1 O pc Amlodipine ( 5 ) 1 * 1 O pc

2 เด�อน์กิ๊/อน์ ม,ป่รัะว�ต�เข/าขวาบวม เน์��องจากิ๊ป่0� น์จ�กิ๊รัยาน์แต/ป่ฏิ�เสัธัอ� บ� ต� เ ห ต� ไ ม/ ไ ด� รั� บ กิ๊ า รั รั� กิ๊ ษ า อ า กิ๊ า รั บ ว ม ห า ย เ อ ง

1 เด�อน์กิ๊/อน์ ม,ป่รัะว�ต�เคยน์อน์โรังพุยาบาลเจรั�ญกิ๊รั�ง ฯ ต��งแต/ว�น์ท,� 16 – 26 พุ.ย. 55 ด�วย Diarrhea ได�รั�บได�รั�บยาป่ฏิ�ชื่,วน์ะ ผู้ล H / C

– NG

3 ว�น์กิ๊/อน์มาโรังพุยาบาล ม,อากิ๊ารัเข/าขวาบวม แดง อ�กิ๊เสับ เจ;บเวลาลงน์7�าหน์�กิ๊ แพุทย�จ*งให�น์อน์โรังพุยาบาลเพุ�� อให�ยาแกิ๊�อ�กิ๊เสับฆ่/าเชื่�� อ

3.4 ป ร ะ ว� ติ$ เ จ็- บุ ป� ว ย ใ น อ ดู� ติ

สั�ขภาพุของมารัดาขณะต��งครัรัภ�ผู้��ป่วยรัายน์,�แข;งแรังด, ฝากิ๊ครัรัภ�ท,�โรังพุยาบาลเจรั�ญกิ๊รั�ง ฯ ผู้ลกิ๊ารัตรัวจเล�อดป่กิ๊ต� มาตรัวจตามน์�ดอย/างต/อเน์��อง มารัดาคลอดบ�ตรัครัรัภ�ครับกิ๊7าหน์ด น์7�าหน์�กิ๊แรักิ๊คลอด 3,030

กิ๊รั�ม แรักิ๊คลอดสั�ขภาพุแข;งแรังด, เด;กิ๊เจรั�ญเต�บโตตามพุ�ฒน์ากิ๊ารั ได�รั�บว�คซี,น์ครับตามกิ๊7าหน์ด ไม/เคยเจ;บป่วยด�วยโรัครั�ายแรัง ม,ป่รัะว�ต�แพุ�ยา Clindamycin และ Roxythromycin ม,อากิ๊ารัผู้�� น์ข*�น์ท��วต�ว ป่ากิ๊บวม ป่ฏิ�เสัธักิ๊ารัแพุ�อาหารั ป่ฏิ�เสัธัโรัคทางพุ�น์ธั�กิ๊รัรัม และโรัคต�ดต/อ บ�คลใ น์ ค รั อ บ ค รั� ว ม, สั� ข ภ า พุ แ ข; ง แ รั ง

43

3.5 ป ร ะ ว� ติ$ ค ว า มู เ จ็- บุ ป� ว ย ใ น ค ร อ บุ ค ร� ว

3.6 เ ค ร( อ ข้� า ย แ ล ะ แ ห ล� ง ป ร ะ โ ย ช น1 ข้ อ ง ค ร อ บุ ค ร� ว

43

3.7 ป ร ะ เ มู$ น ห น า ที่�' ข้ อ ง ค ร อ บุ ค ร� ว

1. Adaptation ครัอบครั�วของผู้��ป่วยม,กิ๊ารัชื่/วยเหล�อซี*�งกิ๊�น์และกิ๊�น์ใน์เวลาท,�ม,ป่0ญหาโดยชื่/วยกิ๊�น์ค�ดและหาแน์วทางกิ๊ารัแกิ๊�ไขป่0ญหา

2. Partnership สัมาชื่�กิ๊ใน์ครัอบครั�วม,กิ๊ารัพุ�ดค�ยหรั�อต�ดสั�น์ป่0 ญ ห า ด� ว ย ค ว า ม ป่ รั ะ น์, ป่ รั ะ น์ อ ม ใ ชื่� เ ห ต� ผู้ ล ม า กิ๊ กิ๊ ว/ า อ า รั ม ณ�

3. Growth สัมาชื่�กิ๊ใน์ครัอบครั�วม,อ�สัรัะใน์กิ๊ารัเล�อกิ๊ว�ถ,ชื่,ว�ตของต น์ เ อ ง ไ ม/ ม, กิ๊ า รั บ� ง ค� บ ถ� า ม, เ ห ต� ผู้ ล

43

4. Affection เม�� อม,อารัมณ�โกิ๊รัธัครัอบครั�วกิ๊;จะพุยายามให�อารัมณ�บรัรัเทาลง เม�� อเศรั�าหรั�อเสั,ยใจครัอบครั�วกิ๊;จะคอยป่ลอบโยน์

5. Resolve สัมาชื่�กิ๊ใน์ครัอบครั�วม,เวลาให�กิ๊�น์อย/างเพุ,ยงพุอ

3.8 ป ร ะ ว� ติ$ ส่� ว น ติ� ว แ ล ะ แ บุ บุ แ ผู้ น ก า ร ดู)า เ น$ น ช� ว$ ติ

ป่รัะว�ต�สั/วน์ต�ว เกิ๊�ดว�น์ท,� 22 กิ๊�มภาพุ�น์ธั� 2541 คลอดป่กิ๊ต�ท,�โรังพุยาบาลเจรั�ญกิ๊รั�ง ฯ น์7�าหน์�กิ๊แรักิ๊คลอด 3,030 กิ๊รั�ม ได�รั�บว�คซี,น์ครับท�กิ๊ครั��ง พุ�ฒน์ากิ๊ารัและกิ๊ารัเจรั�ญเต�บโตสัมว�ย เป่:น์บ�ตรัคน์เด,ยวของครัอบครั�ว อาศ�ยอย�/กิ๊�บบ�ดา – มารัดา และค�ณป่� กิ๊7าล�งเรั,ยน์อย�/ชื่��น์ม� ธั ย ม ศ* กิ๊ ษ า ป่� ท,� 3 โ รั ง เ รั, ย น์ ข จ รั โ รั จ น์� ว� ท ย า

3.9 ประว�ติ$ความูผู้$ดูปกติ$ติามูระบุบุ (Review of system)

1. กิ๊ า รั ต รั ว จ ใ บ ห น์� า (Face) แ ล ะ ผู้� ว ห น์� ง ( Skin )

พุบล�กิ๊ษณะใบหน์�าบวมจากิ๊กิ๊ารัรั�บป่รัะทาน์ยา Steriod ม,ผู้�� น์บรั�เวณใบหน์�า ผู้�วหน์�งค/อน์ข�างแห�งกิ๊รั�าน์ แตกิ๊ โดยเฉพุาะบรั�เวณขา

2. กิ๊ า รั ต รั ว จ รั ะ บ บ Musculoskeletal system

พุบเข/าขวาบวม แดง รั�อน์ ขย�บเคล�� อน์ไหวข�อล7าบากิ๊ ม, Limit

Extension ไม/สัามารัถต�าน์แรังได�เน์��องจากิ๊ม,อากิ๊ารัเจ;บ ป่วด เวลาข ย� บ

4. ก า ร ป ร ะ เ มู$ น ส่ ภ า พ ร� า ง ก า ย จ็$ ติ ใ จ็ ส่� ง ค มู

4.1 กิ๊ า รั ป่ รั ะ เ ม� น์ ท า ง ชื่, ว สั รั, รั ภ า พุ 18 ธั� น์ ว า ค ม 2555

43

อ�ณหภ�ม�รั/างกิ๊าย 36 องศาเซีลเซี,ยสั ความด�น์โลห�ต 121 /

74 ม�ลล�เมตรัป่รัอท ชื่,พุจรั 102 ครั��ง/น์าท, อ�ตรัากิ๊ารัหายใจ 22

ครั��ง / น์าท, น์7�า หน์�กิ๊ 50 กิ๊� โลกิ๊รั�ม สั/ วน์สั�ง 159 เซีน์ต� เมตรั

4.2 กิ๊ารัป่รัะเม�น์สัภาพุรั/างกิ๊าย อารัมณ� และจ�ตใจของผู้��ป่วยเม��อแรักิ๊พุ บ

ผู้��ป่วยเป่:น์เด;กิ๊ว�ยรั� /น์หญ�งไทย รั�ป่รั/างสั�งใหญ/ ผู้�วสั,น์7�าผู้*�ง ม,อากิ๊ารัอ/อน์เพุล,ย ม,สั,หน์�าว�ตกิ๊กิ๊�งวล ม, ใบหน์�าบวมจากิ๊กิ๊ารัรั�บรัะทาน์ยา Steriod บรั�เวณเข/าขวาบวม แดง เจ;บเสั,ยวเวลาขย�บหรั�อเคล��อน์ไหว ถ�าขย�บมากิ๊บางครั��งรั�องไห� ไม/ค/อยพุ�ด แต/ถ�าซี�กิ๊ถามกิ๊;จะพุ�ดค�ยด�วย เวลาบ�ดา – มารัดามาเย,�ยมจะม,สั,หน์� าสัดชื่�� น์ ย��มแย�มแจ/มใสัข*� น์

4.3 กิ๊ า รั ป่ รั ะ เ ม� น์ สั ภ า พุ รั/ า ง กิ๊ า ย ต า ม รั ะ บ บ ท� กิ๊ รั ะ บ บ

4.3.1 รั�ป่รั/างล�กิ๊ษณะท��วไป่ ผู้�วหน์�ง เล;บ ต/อมน์7�า เหล�อง ( General appearance Skin Nails and lymphatic ) รั�ป่รั/างสั�งใหญ/ ล�กิ๊ษณะเป่:น์คน์เง,ยบ เรั,ยบรั�อย ม,สั,หน์�าว�ตกิ๊กิ๊�งวล ผู้�วสั,น์7�าผู้*�ง ม,รัอยแห�งแตกิ๊โดยเฉพุาะท,�ขา จากิ๊กิ๊ารัสั�มผู้�สัอ�ณหภ�ม�กิ๊ายอ�/น์ ผู้�วค/อน์ข�างแห�ง หยาบ ม,ความย�ดหย�/น์น์�อย ม,บวม แดงบรั�เวณห�วเข/า เล;บสั,ชื่มพุ�จาง ไม/พุบแผู้ลบรั�เวณโคน์เล;บ ไม/พุบ Spoon nail ไม/พุบต/อมน์7�าเหล�องโต 4.3.2 ศ,รัษะและใบหน์�าและล7าคอ ( Head Face

and Neck ) เสั�น์ผู้มสั,น์7�าตาลด7า บาง น์��ม กิ๊รัะจายท��วศ,รัษะสัม7�าเสัมอ ไม/ม,เหาหรั�อรั�งแค กิ๊ะโหลกิ๊ศ,รัษะรั�ป่รั/างป่กิ๊ต� Symmetry ด, คล7ากิ๊ะโหลกิ๊

43

แข;งเรั,ยบไม/พุบกิ๊�อน์ ใบหน์�า 2 ข�าง Symmetry เคล��อน์ไหวได�ตามป่กิ๊ต� ม,ใบหน์�าบวมกิ๊ดไม/บ�Cม ม,ผู้��น์บรั�เวณใบหน์�า คล7าไม/พุบกิ๊�อน์ กิ๊ดไม/เจ;บ

ตา ( Eyes ) ขน์ค��วขน์ตาสั,ด7ากิ๊รัะจายต�วสัม7�าเสัมอ ตาท��งสัองข�างม,ขน์าดเท/ากิ๊�น์อย�/ใน์รัะด�บเด,ยวกิ๊�น์ และสัมมาตรักิ๊�น์ ตาไม/บวม ไม/ม,ข,�ตา เม��อหล�บตาเป่ล�อกิ๊ตาป่Dดได�สัน์�ท เม��อล�มตาหน์�งตาไม/ตกิ๊ ล�กิ๊ตาอย�/ตรังกิ๊ลางเบ�า ตาไม/โป่น์ ตาไม/เหล/ ทดสัอบ corneal light reflex แสังสัะท�อน์อย�/ตรังกิ๊ลางรั�ม/าน์ตา กิ๊รัะจกิ๊ตาใสั ตาขาวม,สั,ขาวใสั เย��อบ�เป่ล�อกิ๊สั, ชื่ ม พุ� อ/ อ น์ ไ ม/ ม, กิ๊ า รั กิ๊ รั ะ ต� กิ๊ ข อ ง เ ป่ ล� อ กิ๊ ต า ด7า

ห� ( Ears ) รั�ป่รั/างใบห�ป่กิ๊ต�ขน์าดใบห�เท/ากิ๊�น์ท��งสัองข�างต7าแหน์/งห�อย�/ใน์แน์ว Eye occipital line คล7าภายน์อกิ๊ไม/พุบกิ๊�อน์ ไม/ม,อากิ๊ารักิ๊ดเจ;บ เจาะห� ไม/ม,สัารัค�ดหล��ง ไม/ม,ต�/มหน์อง ตรัวจสัอบกิ๊ารัได�ย�น์ป่กิ๊ต�

จม�กิ๊ ( Nose ) จม�กิ๊ม,รั�ป่รั/างป่กิ๊ต� เป่:น์สั�น์อย�/ใน์แน์วกิ๊ลาง ไม/ม,อากิ๊ารัป่�กิ๊จม�กิ๊บาน์ขณะหายใจ เย��อบ�จม�กิ๊สั,ชื่มพุ�ชื่� /มชื่��น์ turbinate ไม/บวมแดง ไม/ม,สัารัค�ดหล��ง คล7าไม/พุบกิ๊�อน์ กิ๊ดบรั�เวณ Sinuses ไม/เจ;บ

ป่ากิ๊และฟ0น์ ( Mouth and throat ) รั�มฝ�ป่ากิ๊สั,ชื่มพุ� ค/อน์ข�างแห�ง เย��อบ�กิ๊รัะพุ� �งแกิ๊�ม ชื่/องป่ากิ๊เพุดาน์ป่ากิ๊ และเหง�อกิ๊สั,ชื่มพุ�อ/อน์ ชื่� /มชื่��น์ไม/ม,แผู้ลท,�ม�มป่ากิ๊ ล��น์ไม/เป่:น์ฝ8า ไม/ม,แผู้ลใน์กิ๊รัะพุ� �งแกิ๊�ม กิ๊ารัสับฟ0น์ ฟ0น์บน์ครัอบฟ0น์ล/าง ฟ0น์สั,ขาวม,ครัาบห�น์ป่�น์เกิ๊าะเล;กิ๊น์�อย พุบฟ0น์กิ๊รัามด�าน์ล/ า ง ผู้� ป่ รั ะ ม า ณ 3 ซี,� ไ ด� รั� บ กิ๊ า รั รั� กิ๊ ษ า แ ล� ว

คอ ( Trachea ) ม,สั,ผู้�วเด,ยวกิ๊�บบรั�เวณอ�� น์ ๆ ไม/ม,ผู้ดผู้�� น์ Symmetry ท��งสัองข�าง คล7าไม/พุบกิ๊�อน์ กิ๊ดไม/เจ;บ Trachea เป่:น์แน์วอย�/กิ๊*� งกิ๊ลาง ต/อมไทรัอยด� ไม/ โต คอเคล�� อน์ไหวได� เป่:น์ป่กิ๊ต�

43

จากิ๊กิ๊ารัคล7าต/อมน์7�าเหล�อง คล7าไม/พุบ Pre - auricular lymph node

ค ล7า ไ ม/ พุ บ Posterior -

auricular lymph node

คล7าไม/พุบ Occipital lymph node

คล7าไม/พุบ Tonsilar Lymph node

ค ล7า ไ ม/ พุ บ Submental

Lymph node คล7าไม/พุบ Submaxillary Lymph node

คล7าไม/พุบ Deep cervical chain

ค ล7า ไ ม/ พุ บ Posterior cervicular

Lymph node ค ล7า ไ ม/ พุ บ Superficial Lymph node

คล7าไม/พุบ Supraclavicular Lymph node

4.3.3 ทรัวงอกิ๊และทางเด�น์หายใจ ( Thorax and

lungs ) รั�ป่รั/างทรัวงอกิ๊ไม/โป่งต*ง สัมมาตรักิ๊�น์ด, ไม/ม,อกิ๊ไกิ๊/ ไม/ม,อกิ๊ถ�งเบ,ยรั� หายใจสัม7�าเสัมอ 22 ครั��ง / น์าท, AP: Lateral diameter

= 1:2 กิ๊ารัเคล�� อน์ไหวของทรัวงอกิ๊สั�มพุ�น์ธั�กิ๊�บกิ๊ารัหายใจ คล7าบรั�เวณอกิ๊ไม/พุบกิ๊�อน์ กิ๊ดไม/เจ;บ และกิ๊ารัขยายของทรัวงอกิ๊เท/ากิ๊�น์ท��ง 2

ข�าง คล7า tactile fremitus แรังสั��น์สัะเท�อน์เท/ากิ๊�น์ท��ง 2 ข�าง เคาะบรั�เวณทรัวงอกิ๊ไม/พุบเสั,ยงผู้�ดป่กิ๊ต� ฟ0งเสั,ยงหายใจป่กิ๊ต�ไม/ม,เสั,ยงแทรักิ๊ ไ ม/ ม, เ สั, ย ง secretion sound

4.3.4 ห�วใจและหลอดเล�อด ( Cardiovascular system )

ทรัวงอกิ๊ไม/ม,โป่งน์�น์ ไม/พุบ Heaving ไม/พุบกิ๊ารัเต�น์ของห�วใจท,�ผู้�ด

43

ป่กิ๊ต� ไม/ม, neck vein engorge หรั�อเสั�น์เล�อดโป่งพุอง ไม/ม,หายใจต�� น์หรั�อหายใจล7า บากิ๊ คล7า ไม/พุบ Thills PMI อย�/ต7า แหน์/ง Intercostals space ท,� 4 ต�ดกิ๊�บ Midclavicular Line ฟ0ง Heart sound ไม/ม, Murmur ได�ย�น์เสั,ยงกิ๊ารัเต�น์ของห�วใจเป่:น์จ�งหวะสัม7�าเสัมอ อ�ตรัากิ๊ารัเต�น์ของห�วใจ 102 ครั��ง / น์าท, คล7าชื่,พุจรัสั/วน์ป่ลาย ( Peripheral Pulse ) ชื่�ดเจน์และสัม7�าเสัมอเท/ากิ๊�น์ด, บ รั� เ ว ณ ต7า แ ห น์/ ง

Carotid Pulse Brachial Pulse Radial Pulse

Femeral Pulse Popitial Pulse Dorsalis Pulse

4.3.5 หน์�าท�องและทางเด�น์อาหารั ( Abdomen ) ท�องไม/โต ล�กิ๊ษณะรั�ป่รั/างหน์�าท�องกิ๊ลม สัมมาตรัด, ไม/ม, Lesion ไม/ม,กิ๊ารัเต�น์หรั�อกิ๊ารัเคล�� อน์ไหวท,�ผู้�ดป่กิ๊ต� สัะด�อไม/โป่งน์�น์ ฟ0ง Bowel sound ท��ง 4

quadrants ได� 4-5 ครั��ง / น์าท, เคาะท�องได�ย�น์ เสั,ยงโป่รั/ง ( Tympanic ) คล7าไม/พุบกิ๊�อน์ กิ๊ดไม/เจ;บ คล7าต�บใต�ชื่ายโครังขวาไม/โต คล7าม�ามท,�ชื่ายโครังซี�ายไม/โต ต/อมน์7�าเหล�องบรั�เวณขาหน์,บท��งสัองข�างไ ม/ โ ต

4.3.6 รัะบบป่รัะสัาท ( Nerveous system ) รั� �สั*กิ๊ต�วด, พุ�ดค�ยรั� �เรั��องโต�ตอบได�ไม/สั�บสัน์กิ๊ารัเคล�� อน์ไหวของกิ๊ล�ามเน์��อ ใบหน์�า หน์�าผู้ากิ๊ รัอบป่ากิ๊ กิ๊ารัย�กิ๊ค��ว ท7าป่ากิ๊จ�C ด�สัมมาตรักิ๊�น์ท��งสัองข�าง กิ๊ารัเคล��อน์ไหวของล7าต�วแขน์ขาป่กิ๊ต� ไม/ม,เกิ๊รั;ง กิ๊รัะต�กิ๊ กิ๊ล�ามเน์��อไม/ฝ่�อ Sensory

system ป่กิ๊ต� Reflex ติ�างๆ ป่กิ๊ต� ยกิ๊เว�น์ท,�ห�วเข/า ไม/ได�ตรัวจ กิ๊ า รั ต รั ว จ Cranial nerves ต/ า ง ๆ

43

ค�/ ท,� 1 Olfactory nerve พุ บ กิ๊ า รั ด ม กิ๊ ล�� น์ รั�บ กิ๊ ล�� น์ ป่ กิ๊ ต�

ค�/ท,� 2 Optic nerve สัามารัถมองเห;น์และอ/ าน์หน์�งสั�อ ได�

ค�/ท,� 3 , 4, 6 Oculomotor nerve , Trochlear nerve ,

Abducens nerve สัามารัถกิ๊รัอกิ๊ล�กิ๊ตามอง ข*�น์ ลงได�– Pupil

reac to light equally 2.5 min

ค�/ท, / 5 Trigerminal nerve ม,ความแข;งแรังของกิ๊ล�ามเน์�� อบรั�เวณขม�บและขากิ๊รัรัไกิ๊รั ตรัวจกิ๊ารัรั�บรั� �บรั�เวณใบหน์�า สัามารัถรั�บรั� �ไ ด�

ค�/ท,� 7 Facial nerve กิ๊ารัเคล�� อน์ไหวของกิ๊ล�ามเน์��อใบหน์�าป่กิ๊ต� แ ล ะ กิ๊ า รั รั� บ รั สั ท,� ป่ ล า ย ล�� น์ ป่ กิ๊ ต�

ค�/ ท,� 8 Auditory nerve พุ บ ว/ า กิ๊ า รั ไ ด� ย� น์ ป่ กิ๊ ต�

ค�/ ท,� 9 , 10 Glossopharyngeal nerve แ ล ะ Vagus

nerve พุบว/าผู้��ป่วยไม/ม,เสั,ยงแหบ พุ�ดได�ชื่�ดเจน์ ล��น์ไกิ๊/อย�/ตรังกิ๊ลาง ต รั ว จ Gag reflex ผู้�� ป่ ว ย ม, กิ๊ า รั ข ย� อ น์

ค�/ท,� 11 Accessory nerve ม,ความแข;งแรังของกิ๊ล�ามเน์�� อ sternocleidomastoid and trapezius

ค�/ ท,� 12 Hypoglossal nerve ม, ค ว า ม แ ข; ง แ รั ง ข อ ง ล�� น์

4.3.7 กิ๊ล�ามเน์��อและกิ๊รัะด�กิ๊ ( Musculoskeletal system )

43

Tempero mandibular Joint ไม/ม,กิ๊ารัอ�กิ๊เสับบวมแดง ไม/พุบกิ๊�อน์กิ๊ดเจ;บ ขณะอ�าป่ากิ๊ ห�บป่ากิ๊ กิ๊�ดฟ0น์ จะพุบความต*งต�วของกิ๊ล�ามเน์��อ temporal แ ล ะ masseter

Neck Joint ไม/ม,กิ๊ารัอ�กิ๊เสับบวมแดงท,�คอ คล7าไม/พุบกิ๊�อน์ กิ๊ดไม/เจ;บ สัามารัถกิ๊�มหน์�าต�าน์แรัง เอ,ยงคอ ซี�าย ขวา และหม�น์ศ,รัษะได�ตามป่ กิ๊ ต�

Shoulder Joint ไหล/สัองข�างไม/ม,กิ๊ารัอ�กิ๊เสับบวมแดง คล7าไม/พุบกิ๊�อน์ กิ๊ดไม/เจ;บ สัามารัถยกิ๊แขน์ท��งสัองไว�เหน์�อศ,รัษะและด�าน์หน์�าต�าน์แรังได� สัามารัถยกิ๊แขน์ท��งสัองไว�เหน์�อศ,รัษะ ท�ายทอย และบรั�เวณเ อ ว ด� า น์ ห ล� ง ไ ด� ต า ม ป่ กิ๊ ต�

Elbow Joint ข�อศอกิ๊ไม/ม,กิ๊ารัอ�กิ๊เสับบวมแดง คล7าไม/พุบกิ๊�อน์ กิ๊ดไม/เจ;บ ม,แรังต�าน์ขณะง�ดข�อศอกิ๊ ความต*งต�วของกิ๊ล�ามเน์�� อด, สั า ม า รั ถ เ ห ย, ย ด แ ข น์ ง อ แ ข น์ ห ง า ย ม� อ ค ว7�า ม� อ ไ ด�

Wrist Joint ข�อม�อไม/ม,กิ๊ารัอ�กิ๊เสับบวมแดง คล7าไม/พุบกิ๊�อน์ กิ๊ดไม/เจ;บ กิ๊รัะดกิ๊ข�อม�อ ข*�น์ลงต�าน์แรังได� สัามารัถกิ๊รัะดกิ๊ม�อข*�น์ – ลง และห ม� น์ ข� อ ม� อ ไ ด�

Finger Joint น์��วม�อไม/ม,กิ๊ารัอ�กิ๊เสับบวมแดง คล7าไม/พุบกิ๊�อน์ กิ๊ดไ ม/ เ จ; บ กิ๊ า ง น์�� ว ต� า น์ แ รั ง ไ ด� ต า ม ป่กิ๊ ต� แล ะ กิ๊ า ง ม�อ ห�บ ม� อ ไ ด�

Hip Joint สัะโพุกิ๊ไม/ม,กิ๊ารัอ�กิ๊เสับบวมแดง คล7าไม/พุบกิ๊�อน์ กิ๊ดไม/เจ;บ ยกิ๊ขาข*�น์ – ลง กิ๊าง – ห�บขาต�าน์แรังได�เฉพุาะขาซี�าย ขาขวาม,กิ๊ารัอ�กิ๊เสับท,�เข/าท7าไม/สัะดวกิ๊ กิ๊ารัท7า ROM ของสัะโพุกิ๊ผู้��ป่วยป่ฏิ�เสัธัไม/ขอท ด สั อ บ

43

Knee Joint ท,�เข/าขวาม,กิ๊ารัอ�กิ๊เสับ บวม แดง ม,ผู้�าป่Dดแผู้ลไว�หล�งกิ๊ารัเจาะน์7�าท,�เข/าไป่ตรัวจ แผู้ลไม/ม, Discharge ซี*ม ขย�บงอ – เ ห ย, ย ด แ ล� ว เ จ; บ เ ด� น์ ล ง น์7�า ห น์� กิ๊ แ ล� ว เ สั, ย ว ป่ ว ด

Ankle - Feet Joint และ Motor System ไม/ ได�ทดสัอบ เน์��องจากิ๊ผู้��ป่วยม,เข/าอ�กิ๊เสับ ป่วด และขอไม/ขย�บบรั�เวณขาท��งหมด และย� น์ ต รั ว จ

4.3.7 เต�าน์มและห�วน์ม (Breast and nipple) ผู้��ป่วยขอไม/ต รั ว จ

4.3.8 รัะบบทางเด�น์ป่0สัสัาวะ (Urinary system) จากิ๊กิ๊ารัซี�กิ๊ป่รัะว�ต�จากิ๊ผู้��ป่วย ไม/ม,ป่0ญหาเรั��องป่0สัสัาวะแสับข�ด ป่0สัสัาวะสั,เหล�องว�น์ละ 3-

4 ค รั�� ง เ ค า ะ บ รั� เ ว ณ Costrovertible ไ ม/ เ จ; บ

4.3.9 รัะบบสั�บพุ�น์ธั� (Reproductive System) จากิ๊กิ๊ารั ซี�กิ๊ป่รัะว�ต�จากิ๊มารัดาและผู้��ป่วยบอกิ๊ว/าไม/เคยได�รั�บบาดเจ;บท,�อว�ยวะสั�บพุ�น์ธั� และทวารัหน์�กิ๊ ไม/ม,อากิ๊ารัท,�แสัดงถ*งความผู้�ดป่กิ๊ต�ของอว�ยวะสั�บพุ�น์ธั�ภ า ย น์ อ กิ๊

4.4 กิ๊ า รั ป่ รั ะ เ ม� น์ สั ภ า พุ จ� ต สั� ง ค ม

5 ผู้ ล ก า ร ติ ร ว จ็ ที่ า ง ห อ ง ป ฏิ$ บุ� ติ$ ก า ร แ ล ะ ก า ร ติ ร ว จ็ อ(' น ๆ

43

Complete blood count (CBC)

ว�น์ เด�อน์ ป่�

กิ๊ารัตรัวจทาห�องป่ฏิ�บ�ต�กิ๊ารั

ค/าท,�ตรัวจพุบ ค/าป่กิ๊ต�

12 ธั�น์วาค ม 55

Hematocrit (Hct)

Hemoglobin (Hb)

White blood cell (WBC)

Platelet (Plt)

Neutrophils

Eosinophils

Basophils

Lymphocytes

Monocytes

30.3 %

9.7 g/dl

11, 470 cells/cu.mm.

175,000 cells/cu.mm

88.5 %

0.3 %

0.1 %

7.1 %

4 %

31-43 %

11-16 g/dl

5,000-10,000 cells/cu.mm

200,000-500,000 cells/cu.mm

40-75 %

1-6 %

0-1 %

20-50 %

2-10 %

การแปรผู้ล กิ๊ารัตรัวจ Complete blood count (CBC) เป่:น์กิ๊ารัตรัวจหาความผู้�ดป่กิ๊ต�ของสั/วน์ป่รัะกิ๊อบต/าง ๆของเล�อด ผู้��ป่วยม,ผู้ล White blood cell (WBC) สั�งเล;กิ๊น์�อยเป่:น์ต�วชื่/วยบอกิ๊รัะยะเวลาท,�รั /างกิ๊ายสัรั�างรัะบบภ�ม�ค��มกิ๊�น์ต/อ Antigen ท,�เข�าไป่ใน์รั/างกิ๊าย อาจเกิ๊�ดได�ใน์ภาวะต�ดเชื่��อเฉ,ยบพุล�น์ (Acute infection) อาจเป่:น์จากิ๊รัะบบไหลเว,ยน์ หรั�อจากิ๊เชื่��อไวรั�สั (Viral infection) (ชื่วน์พุ�ศ วงศ�สัาม�ญ, กิ๊ล�าเผู้ชื่�ญ โ ชื่ ค บ7า รั� ง ,2546)

43

Blood for chemistry

กิ๊ารัตรัวจทางห�องป่ฏิ�บ�ต�กิ๊ า รั

12 ธั�น์วาคม 55 ค/าป่กิ๊ต�

Blood urea nitrogen (BUN)

Creatinine (Cr)

Sodium (Na)

Potassium (K)

Chloride (Cl)

Bicarbonate

Total Billirubin

Direct Billirubin

SGOT

SGPT

Alkaline phosphate

Albumin

17.8 mg / dl

0.8 mg / dl

146 mEq/liter

3.5 mEq/liter

105 mEq/liter

24 mEq/liter

0.2 mg / dl

0.08 mg / dl

22 U / I

51 U / ml

8 -18 mg / dl

0.3-1.2 mg / dl

136-145 mEq/liter

3.5 – 5 .5 mEq/liter

98-105 mEq/liter

22-30 0 mEq/liter

0.1 – 1.2 mg / dl

0.1 – 0.8 mg / dl

43

Globulin 117 U / liter

3.6 g / dl

3.6 g / dl

19 - 28 U / I

5 - 50 U / ml

39 - 179 U / liter

4 – 5.8 g / dl

1.3 – 3.4 g / dl

ก า ร แ ป ร ผู้ ล กิ๊ า รั ว� ด รั ะ ด� บ Blood urea nitrogen (BUN)

Creatinine (Cr) ใน์รั/างกิ๊ายจะชื่/วยชื่,�ว�ดกิ๊ารัท7าหน์�าท,�ของไต ใน์กิ๊ารักิ๊7าจ�ดของเสั,ยท,�เกิ๊�ดจากิ๊ารัย/อยสัลายโป่รัต,น์และไตย�งเป่:น์ต�วควบค�มรัะด�บของอ�เ ล; กิ๊ โ ท รั ไ ล ต� ท,� สั7า ค� ญ ไ ด� แ กิ๊/ Chloride (Cl), Potassium (K),

Sodium (Na) สั7าหรั�บ ผู้��ป่วยรัายน์,�อย�/เกิ๊ณฑ์�ป่กิ๊ต� ผู้ลโป่รัต,น์ใน์รั/างกิ๊ายอย�/ใน์เกิ๊ณฑ์�ป่กิ๊ต� ผู้ลกิ๊ารัท7างาน์ของต�บกิ๊;ป่กิ๊ต� (ชื่วน์พุ�ศ วงศ�สัาม�ญ, กิ๊ล�าเ ผู้ ชื่� ญ โ ชื่ ค บ7า รั� ง , 2546)

Urine analysis

กิ๊ารัตรัวจทางห�องป่ฏิ�บ�ต�กิ๊ า รั

12 ธั�น์วาคม 55

13 ธั�น์วาคม 55

ค/าป่กิ๊ต�

43

Color

pH

Specific gravity (sp.gr.)

Glucose/Sugar

Protein

Ketone

Blood

WBC

RBC

อ��น์ๆ..

Yellow

5

1.015

Negative

4+

Negative

3+

3 - 5 hpf

50 -100 hpf

Dysmorphic RBC

Yellow

6

1.015

Negative

3+

Negative

2+

0 - 1 hpf

10 - 20 hpf

ไม/พุบ

Yellow

4.6 – 8

1.001 -1.035

Negative (-ve)

Negative (-ve)

Negative (-ve)

-

0 – 2 / hpf

0 – 2 / hpf

ไม/พุบ

การแปรผู้ล พุบความผู้�ดป่กิ๊ต�ของ Proteinuria บอกิ๊ถ*งความผู้�ดป่กิ๊ต�รัะบบทางเด�น์ป่0สัสัาวะต��งแต/เน์��อไตจน์ถ*งทางเด�น์ป่0สัสัาวะสั/วน์ล/าง ค�อม,โป่รัต,น์ใน์ป่0สัสัาวะมากิ๊กิ๊ว/า 150 ม�ลล�กิ๊รั�มต/อว�น์

Protein 4+ ค�อม,โป่รัต,น์มากิ๊กิ๊ว/า 3000 ม�ลล�กิ๊รั�มต/อว�น์ พุบ WBC ใน์ป่0สัสัาวะ บ/งบอกิ๊ถ*ง Infection,

Inflammation ท,� KUB พุบ RBC ใน์ป่0สัสัาวะบ/งบอกิ๊ถ*ง Lesion อย�/ท,� Glumerulus หรั�อ Tubule

พุบ Dysmorphic RBC ใน์ป่0สัสัาวะ บ/งบอกิ๊ถ*ง Glomerulus เสั,ยรั�ป่เพุรัาะต�องผู้/าน์บรั�เวณขรั�ขรัะ ( สัมาคมโรัคไตแห/งป่รัะเทศไทย,2552 )

43

Synovial Fluid

กิ๊ารัตรัวจทางห�องป่ฏิ�บ�ต�กิ๊ารั

12 ธั�น์วาคม 55

Color

White blood cell (WBC)

Red blood cell ( RBC )

Neutrophils

Lymphocytes

Protein

Sugar

Straw

240,000

Few

89

8

4.9

63

การแปรผู้ล กิ๊ารัตรัวจ Synovial Fluid เป่:น์กิ๊ารัเจาะตรัวจหาความผู้�ดป่กิ๊ต�ของน์7�า ท,� เข/า โดยท��วไป่กิ๊ารัม,ผู้�� White blood cell

( WBC ) สั�งมากิ๊แสัดงถ*งกิ๊ารัต�ดเชื่��อรั�น์แรัง ซี*�งผู้ลกิ๊ารัเพุาะเชื่��อน์7�าท,�เข/าพุ บ Salmonella

6. ก า ร ว$ น$ จ็ ฉั� ย โ ร ค แ ล ะ พ ย า ธิ$ ร� ภ า พ

6.1 ก า ร ว$ น$ จ็ ฉั� ย โ ร ค แ ล ะ ค)า จ็)า ก� ดู ค ว า มู

SLE Systemic Lupus Erythematosus (SLE) หรั�อเรั,ยกิ๊สั��น์ ๆ ว/า lupus (โรัคล�ป่0สั) 

43

     โรัคล�ป่0สัไม/ได�เป่:น์โรัคท,�ม,อ�น์ตรัายรั�ายแรังอย/างท,�ผู้��คน์สั/วน์มากิ๊เข�าใจ  โรัคล�ป่0สัเกิ๊�ดจากิ๊กิ๊ารัท,�ผู้��ป่วยม,กิ๊ารัผู้ล�ตโป่รัต,น์ของภ�ม�ค��มกิ๊�น์ใน์เล�อดท,�เรั,ยกิ๊ว/าแอน์ต�บอด,�ข*�น์มามากิ๊เกิ๊�น์ป่กิ๊ต�ซี*�งอาจท7าให�เกิ๊�ดป่0ญหาใน์อว�ยวะสั/วน์ต/าง ๆ ของรั/างกิ๊ายไม/ว/าท��งทางตรังและทางอ�อมด�งน์��น์  โรัคล�ป่0สัค�อกิ๊ารัท,�เล�อดม,กิ๊ารัจ�ดต�วอย/างไม/เป่:น์รัะเบ,ยบ โป่รัต,น์เหล/าน์,�อาจไป่ป่รัากิ๊ฏิต�วอย�/ตามผู้�วหน์�ง, กิ๊/อให�เกิ๊�ดผู้��น์ผู้�วหน์�ง, หรั�อไป่ฝ0งต�วอย�/ใน์ไต, สัมอง, ป่อดและข�อต/าง ๆท��วรั/างกิ๊ายสั��งท,�สั7าค�ญมากิ๊ท,�จะต�องท7าความเข�าใจค�อ อว�ยวะท�กิ๊สั/วน์ใน์รั/างกิ๊ายท,�ม,กิ๊ารัอ�กิ๊เสับสัามารัถรั�กิ๊ษาให�หายได�อย/างไม/ยากิ๊โดยแทบจะไม/ม,ข�อยกิ๊เว�น์ใด ๆ เม��ออากิ๊ารัอ�กิ๊เสับท,�เกิ๊�ดข*�น์บรัรัเทาลง แล�วหรั�ออย�/ใน์ภาวะท,�สัามารัถควบค�มได�แล�ว กิ๊;จะไม/ท��งรั/องรัอยความเสั,ยหายถาวรัไว�

การว$น$จ็ฉั�ย

กิ๊ารัว�น์�จฉ�ยผู้��ป่วยโรัคล�ป่0สัใน์ป่0จจ�บ�น์จะอ�งตามเกิ๊ณฑ์�ของ American

College of Rheumatology ซี*�งเกิ๊ณฑ์�น์,�ป่รัะกิ๊อบไป่ด�วยอากิ๊ารัทางคล�น์�กิ๊ และผู้ลกิ๊ารัตรัวจทางห�องป่ฏิ�บ�ต�กิ๊ารัณ�โดยผู้��ป่วยควรัม,จ7าน์วน์ข�อท,�เข�าได�อย/าง น์�อย 4 ข�อหรั�อมากิ๊กิ๊ว/าจากิ๊จ7าน์วน์ท��งหมด 11 ข�อ เพุ��อแสัดงให�เห;น์ว/าผู้��ป่วยม,ความผู้�ดป่กิ๊ต�ใน์หลายรัะบบ เกิ๊ณฑ์�ว�น์�จฉ�ยด�งกิ๊ล/าว ให�ความไวใน์กิ๊ารัว�น์�จฉ�ยโรัค SLE รั�อยละ 96 และม,ความแม/น์ย7ารั�อยละ 96

ใน์บางครั��งผู้��ป่วยอาจจะม,จ7าน์วน์ข�อท,�เข�าได�ตามเกิ๊ณฑ์�น์�อยกิ๊ว/า 4 ข�อ เน์��องจากิ๊บางครั��งอากิ๊ารั และอากิ๊ารัแสัดงต/าง ๆ อาจเกิ๊�ดข*�น์ไม/พุรั�อมกิ๊�น์ ด�งน์��น์หากิ๊ผู้��ป่วยม,อากิ๊ารัค/อน์ข�างมากิ๊ และม,อากิ๊ารัโน์�มเอ,ยงทาง โรัคล�ป่0สั แพุทย�อาจต�องพุ�จารัณาให�กิ๊ารัรั�กิ๊ษากิ๊/อน์ เชื่/น์ ผู้��ป่วยม,โป่รัต,น์ใน์ป่0สัสัาวะมากิ๊กิ๊ว/า 1 กิ๊รั�มรั/วมกิ๊�บม,เม;ดเล�อดแดง แคสัเม;ดเล�อดแดงใน์ป่0สัสัาวะ รั/วมกิ๊�บม, ANA ให�ผู้ลบวกิ๊ใน์รัะด�บสั�ง anti-ds DNA ให�ผู้ลบวกิ๊ กิ๊ารัต�ดตรัวจเน์��อไตเข�าได�กิ๊�บภาวะไตอ�กิ๊เสับล�ป่0สั ถ*งแม�ผู้��ป่วยรัายน์,�จะม,เพุ,ยง 3 ข�อกิ๊;ตาม กิ๊;ควรัได�รั�บกิ๊ารัรั�กิ๊ษาใน์ท�น์ท, กิ๊ารัว�น์�จฉ�ยโรัค SLE ไม/ง/ายอย/างท,�ค�ด เน์��องจากิ๊อากิ๊ารัของโรัคซี�บซี�อน์ กิ๊ารัว�น์�จฉ�ยต�องอาศ�ยป่รัะว�ต�กิ๊ารัเจ;บป่วยท,�ค/อยข�างละเอ,ยด และแพุทย�ต�องรัะล*กิ๊ถ*งโรัคน์,�อย�/เสัมอ กิ๊ารัตรัวจรั/างกิ๊าย

43

ถ�าพุบล�กิ๊ษณะเฉพุาะกิ๊;สัามารัถว�น์�จฉ�ยได� น์อกิ๊จากิ๊น์��น์แพุทย�จะเจาะเล�อดเพุ��อว�น์�ฉ�ยด�งน์,�

1. Antinuclear antibody ค�อตรัวจหาว/าม,ภ�ม�ค��มกิ๊�น์ของรั/างกิ๊าย antibody ท7าลาย nucleus ต�วเองหรั�อไม/ ว�ธั,กิ๊ารัโดยกิ๊ารัหยด serum ของผู้��ป่วยบน์เซีลล�ของต�บหน์� แล�วใชื่� antihuman IgG

ซี*�งฉาบสัารัเรั�องแสังสั/องกิ๊ล�องจ�ลทรัรัศน์�เรั�องแสังจะพุบความผู้�ดป่กิ๊ต�ได� ถ�ากิ๊ารัตรัวจให�ผู้ลบวกิ๊แสัดงว/าเป่:น์ SLE

2. กิ๊ารัต�ดชื่��น์เน์��อ biopsy ท,�ผู้�วหน์�ง และไตเพุ��อตรัวจหาภ�ม�ค��มกิ๊�น์ท,�เกิ๊าะต�ดอว�ยวะด�งกิ๊ล/าว

3. กิ๊ารัตรัวจหา VDRL ให�ผู้ลบวกิ๊หลอกิ๊

4. กิ๊ารัตรัวจ CBC อาจจะพุบว/าซี,ด หรั�อเม;ดเล�อดขาวต7�า หรั�อเกิ๊ล;ดเล�อดต7�า

5. กิ๊ารัตรัวจป่0สัสัาวะพุบว/าม,ไข/ขาวรั��วมากิ๊กิ๊ว/า 0.5 กิ๊รั�ม ต/อว�น์และบางรัายอาจจะพุบเซีลล�เม;ดเล�อดแดง เม;ดเล�อดขาวใน์ป่0สัสัาวะด�วย

6. ตรัวจพุบ LE cell ใน์เล�อด

7. ตรัวจ Erythrocyte sedimentation rate (ESR) ถ�าม,กิ๊ารัอ�กิ๊เสับมากิ๊ค/า ESR จะสั�งค/าต�วน์,�ใชื่�ต�ดตามกิ๊ารัรั�กิ๊ษา

8. เจาะหา Complement levels ค�อสัารัเคม,ใน์รั/างกิ๊ายถ�าโรัคเป่:น์มากิ๊ค/าน์,�จะต7�า

เกณีฑ์1การว$น$จ็ฉั�ยโรคล ป.ส่ Systemic Lupus Erythematosus (SLE)

1. ม,ผู้��น์ท,�แกิ๊�ม2. ม,ผู้��น์ Discoid rash

43

3. ม,ผู้��น์อากิ๊ารัแพุ�แสัง

4. แพุทย�ตรัวจพุบแผู้ลใน์ป่ากิ๊

5. ม,ข�ออ�กิ๊เสับ พุบข�อม,อากิ๊ารัป่วด บวม แดง รั�อน์มากิ๊กิ๊ว/า 2 ข�อ

6. เย��อห��มป่อดหรั�อเย��อห��มห�วใจอ�กิ๊เสับ

7. ตรัวจป่0สัสัาวะพุบโป่รัต,น์หรั�อพุบ cellular casts

8. ม,อากิ๊ารัทางรัะบบป่รัะสัาท เชื่/น์ ชื่�กิ๊ อากิ๊ารัทางจ�ต

9. ม,ความผู้�ดป่กิ๊ต�ทางโรัคเล�อดได�แกิ๊/โลห�ตจางจากิ๊ Hemolytic

anemia หรั�อเม;ดเล�อดขาวต7�ากิ๊ว/า 4000/L หรั�อเซีลล� lymphopenia น์�อยกิ๊ว/า 1500/L หรั�อเกิ๊ล;ดเล�อดขาวต7�ากิ๊ว/า thrombocytopenia 100,000/L

10.ตรัวจเล�อดรัะบบภ�ม�พุบ Anti-dsDNA, anti-Sm,และหรั�อ anti-phospholipid

11.ตรัวจพุบ Antinuclear antibodies

6.2 พยาธิ$ส่ร�รภาพข้องโรคเปร�ยบุเที่�ยบุก�บุผู้ ป�วยใน์ผู้��ป่วยรัายน์,�ม,หล�กิ๊ฐาน์บ/งชื่,�ว/าม,พุยาธั�สัภาพุ

ตรังกิ๊�บทฤษฎี,ค�อ ม, Criteria ใน์กิ๊ารัว�น์�จฉ�ยโรัค ด�งน์,�

1. ตรัวจพุบ Antinuclear antibodies ( มากิ๊กิ๊ว/า 1 : 2,560 )

2. ตรัวจเล�อดรัะบบภ�ม�พุบ Anti-dsDNA ( 1 : 640 )

3. เย��อห��มป่อดหรั�อเย��อห��มห�วใจอ�กิ๊เสับ ( Pleural effusion , Minimal pericardial effusion )

4. Pancytopenia

43

5. ตรัวจป่0สัสัาวะพุบโป่รัต,น์หรั�อพุบ cellular casts ( Renal Biopsy : Lupus Nephritis ClassIII )

และใน์ป่0จจ�บ�น์น์,�เรั��มม,อากิ๊ารัของโรัคเพุ��มข*�น์ ค�อม,ผู้��น์ท,�แกิ๊�ม ม,ข�ออ�กิ๊เสับ พุบข�อม,อากิ๊ารัป่วด บวม แดง รั�อน์

7. การร�กษาที่�'ผู้ ป�วยไดูร�บุ (

แหล/งท,�มา : จากิ๊ค7าสั��งกิ๊ารัรั�กิ๊ษาของแพุทย�ใน์เวชื่รัะเบ,ยน์ผู้��ป่วยรัะหว/างว�น์ท,� 18 – 26 ธั�น์วาคม 2555 )

ยาส่)าค�ญที่�'ใช- Prednisolone ( 5 ) 6 * 1 O OD PC

ส่รรพค�ณี

ยาน์,�ใชื่�รั�กิ๊ษากิ๊ารัอ�กิ๊เสับท,�บรั�เวณผู้�วหน์�ง ข�อต/อ ป่อด และอว�ยวะอ��น์ โดยท��วไป่ยาน์,�ใชื่�รั�กิ๊ษาโรัคหอบห�ด ภ�ม�แพุ� ข�อต/ออ�กิ๊เสับ

น์อกิ๊จากิ๊น์,�ยาน์,�ย�งใชื่�รั�กิ๊ษาความผู้�ดป่กิ๊ต�ของรัะบบเล�อดและโรัคท,�เกิ๊,�ยวข�องกิ๊�บต/อมหมวกิ๊ไต(adrenal gland)

ว$ธิ�ใชยา  ยาน์,�อย�/ใน์รั�ป่แบบยาเม;ดสั7าหรั�บรั�บป่รัะทาน์ โดยป่กิ๊ต�ให�รั�บป่รัะทาน์พุรั�อมอาหารัหรั�อน์ม ถ�ารั�บป่รัะทาน์ว�น์ละ 1 ครั��งให�รั�บป่รัะทาน์ตอน์เชื่�า หรั�อให�ใชื่�ยาน์,�ตามว�ธั,ใชื่�ท,�รัะบ�บน์ฉลากิ๊ยาอย/างเครั/งครั�ด โดยห�ามใชื่�ยาใน์ขน์าดท,�มากิ๊หรั�อน์�อยกิ๊ว/าท,�รัะบ� และหากิ๊ม,ข�อสังสั�ยให�สัอบถามแพุทย�หรั�อเภสั�ชื่กิ๊รั ไมู�ควรหย�ดูยาเอง เน('องจ็ากการหย�ดูยาที่�นที่�จ็ะที่)าใหเก$ดูอาการร�นแรง การหย�ดูยาใหปร�กษาแพที่ย1 โดูยแพที่ย1จ็ะติองค�อยๆปร�บุข้นาดูยาลง

ผู้ลข้างเค�ยง

43

1) อากิ๊ารัอ�น์ไม/พุ*งป่รัะสังค�ท,�ต�องแจ�งแพุทย�หรั�อเภสั�ชื่กิ๊รัท�น์ท,ม,กิ๊ารั บวมและเจ;บบรั�เวณขาข�างหน์*�ง เจ;บตา ป่รัะสั�ทธั�ภาพุใน์กิ๊ารัมองเห;น์ลดลง ตาโป่น์ ไข� ไอ จาม เจ;บคอ หรั�ออากิ๊ารัอ��น์ท,�แสัดงถ*งกิ๊ารัต�ดเชื่��อ แผู้ลท,�รั �กิ๊ษาไม/หาย ป่0สัสัาวะบ/อย กิ๊รัะหายน์7�ามากิ๊ หดห�/ อารัมณ�เป่ล,�ยน์แป่ลง เจ;บบรั�เวณ สัะโพุกิ๊ หล�ง ซี,�โครัง ขา แขน์ ไหล/ บวมบรั�เวณเท�า น์/อง2) อากิ๊ารัอ�น์ไม/พุ*งป่รัะสังค�อ��น์ท,�อาจเกิ๊�ดรัะหว/างใชื่�ยา หากิ๊เป่:น์ต/อเน์��อง หรั�อ รับกิ๊วน์ชื่,ว�ตป่รัะจ7าว�น์ ให� แจ�งแพุทย�หรั�อเภสั�ชื่กิ๊รัทรัาบ ค�อ คล��น์ไสั� อาเจ,ยน์ ป่วดศ,รัษะ สั�บสัน์ น์7�าหน์�กิ๊ต�วเพุ��ม

- CaCo3 ( 1 g ) 1 * 1 O PC

ส่ ร ร พ ค� ณี

ย า น์,� ใ ชื่� เ สั รั� ม ห รั� อ ท ด แ ท น์ แ ค ล เ ซี, ย ม

ยาน์,�อาจใชื่�เป่:น์ยาลดกิ๊รัดเพุ��อบรัรัเทาอากิ๊ารัแสับรั�อน์บรั�เวณยอดอกิ๊ อาหารัไม/ย/อย และรั� �สั*กิ๊ไม/สับายท�อง ยาน์,�อาจใชื่�ใน์ข�อบ/งใชื่�อ��น์ เชื่/น์ บางครั��งใชื่�ใน์กิ๊ารัลดป่รั�มาณฟอสัเฟตใน์เล�อดใน์ผู้��ป่วยโรัคไตวายเรั��อรั�ง ว$ ธิ� ใ ช ย า  

กรณี�ใชเพ('อยาน�:ใชเส่ร$มูหร(อที่ดูแที่นแคลเซี�ยมู รั�บป่รัะทาน์ยาน์,�พุรั�อมอาหารัหรั�อหล�งอาหารั กรณี�ใชยาน�:เป<นยาลดูกรดูเพ('อช�วยบุรรเที่าอาการแส่บุรอนกลางอก อาหารไมู�ย�อย หร(ออาการไมู�ส่บุายที่อง รั�บป่รัะทาน์ยาน์,�หล�งอาหารัโดยเค,�ยวยาให�ละเอ,ยดกิ๊/อน์กิ๊ล�น์ยา และไม/ควรัใชื่�ยาเกิ๊�น์สัองสั�ป่ดาห� ยกิ๊เว�น์แพุทย�สั��งใชื่� ใชื่�ยาน์,�ตามว�ธั,ใชื่�ท,�รัะบ�บน์ฉลากิ๊ยาอย/างเครั/งครั�ด โดยห�ามใชื่�ยาใน์ขน์าดท,�มากิ๊หรั�อน์�อยกิ๊ว/าท,�รัะบ� และหากิ๊ม,ข�อสังสั�ยให�สัอบถามแพุทย�หรั�อเภสั�ชื่กิ๊รั

43

ควรร�บุประที่านยาอ('นๆ ห�างจ็ากยาน�:อย�างนอย 1-2 ช�'วโมูง กรณี�ร�บุประที่านเพ('อลดูปร$มูาณีฟอส่เฟติในเล(อดูในผู้ ป�วยโรคไติวายเร(:อร�ง ให�รั�บป่รัะทาน์ยาน์,�พุรั�อมอาหารัค7าแรักิ๊ เพ('อลดูอาการที่องผู้ กที่�'อาจ็เก$ดูจ็ากการใชยา ร�บุประที่านยาน�:แลวควรดู('มูน):าว�นละหลายๆแกว

ผู้ลข้างเค�ยง

1) อากิ๊ารัอ�น์ไม/พุ*งป่รัะสังค�ท,�ต�องแจ�งแพุทย�หรั�อเภสั�ชื่กิ๊รัท�น์ท, มู�ดู�งน�: สั�บสัน์ หง�ดหง�ดง/าย ป่วดศ,รัษะ เบ��ออาหารั คล��น์ไสั� อาเจ,ยน์ อ/อน์เพุล,ยหรั�อเหน์��อยง/ายผู้�ดป่กิ๊ต�

2) อากิ๊ารัอ�น์ไม/พุ*งป่รัะสังค�อ��น์ท,�อาจเกิ๊�ดรัะหว/างใชื่�ยา หากิ๊เป่:น์ต/อเน์��อง หรั�อ รับกิ๊วน์ชื่,ว�ตป่รัะจ7าว�น์ ให� แจ�งแพุทย�หรั�อเภสั�ชื่กิ๊รัทรัาบ มู�ดู�งน�: รั� �สั*กิ๊ไม/สับายท�อง ป่วดท�อง เรัอ ท�องผู้�กิ๊ ป่ากิ๊แห�ง ป่0สัสัาวะบ/อยข*�น์ รั� �สั*กิ๊ถ*งรัสัชื่าต�โลหะใน์ป่ากิ๊

- Plaquenil ( 200 ) 1 * 1 O PC

ส่ ร ร พ ค� ณี

ยาน์,�ใชื่�เพุ��อรั�กิ๊ษาโรัคมาลาเรั,ย อาจใชื่�เพุ��อรั�กิ๊ษาโรัคข�ออ�กิ๊เสับ และโรัค systemic and discoid lupus erythematosus ใน์ผู้��ป่วยท,�รั �กิ๊ษาด�วยยาต�วอ��น์ไม/ได�ผู้ล และย�งอาจใชื่�เพุ��อรั�กิ๊ษาโรัค porphyria cutanea

tarda ใน์บางกิ๊รัณ,

ยาน์,�ใชื่�เพุ��อป่8องกิ๊�น์กิ๊ารัเกิ๊�ดโรัคมาลาเรั,ย

ว$ธิ�ใชยา 

43

กิ๊ารัใชื่�เพุ��อรั�กิ๊ษากิ๊ารัต�ดเชื่��อมาลาเรั,ยใน์ผู้��ใหญ/ รั�บป่รัะทาน์ครั��งละ 4 เม;ด หล�งจากิ๊น์��น์ 6 ถ*ง 8 ชื่��วโมงรั�บป่รัะทาน์อ,กิ๊ 2 เม;ดจากิ๊น์��น์ รั�บป่รัะทาน์ครั��งละ 2 เม;ด ว�น์ละ 1 ครั��งต/อเน์��องไป่อ,กิ๊ 2 ว�น์ กิ๊ารัใชื่�ยาเพุ��อรั�กิ๊ษาและป่8องกิ๊�น์กิ๊ารัต�ดเชื่��อมาลาเรั,ยใน์ทารักิ๊และเด;กิ๊เล;กิ๊ ให�รั�บป่รัะทาน์ตามค7าแน์ะน์7าของแพุทย�อย/างเครั/งครั�ด กิ๊ารัใชื่�ยาเพุ��อรั�กิ๊ษาโรัค lupus erythematosus รั�บป่รัะทาน์ครั��งละ 1-2 เม;ดว�น์ละ 1 หรั�อ 2 ครั��ง กิ๊ารัใชื่�ยาเพุ��อรั�กิ๊ษาโรัคข�ออ�กิ๊เสับ รั�บป่รัะทาน์ครั��งละ 1-3 เม;ดว�น์ละ 1

ครั��ง กิ๊ารัใชื่�เพุ��อป่8องกิ๊�น์กิ๊ารัเกิ๊�ดโรัคมาลาเรั,ยใน์ผู้��ใหญ/ รั�บป่รัะทาน์ครั��งละ 2

เม;ด 1 ครั��งต/อสั�ป่ดาห� โดยรั�บป่รัะทาน์ใน์ว�น์เด,ยวกิ๊�น์ของแต/ละสั�ป่ดาห� รั�บป่รัะทาน์ยากิ๊/อน์เด�น์ทางไป่ใน์พุ��น์ท,�ม,ความเสั,�ยงต/อกิ๊ารัต�ดเชื่��อมาลาเรั,ย 1-2

สั�ป่ดาห� และรั�บป่รัะทาน์ต/อเน์��องอ,กิ๊ 8 สั�ป่ดาห� หล�งกิ๊ล�บจากิ๊พุ��น์ท,�น์� �น์ ควรร�บุประที่านยาน�:พรอมูอาหารหร(อนมู ร�บุประที่านยาติามูแพที่ย1ส่�'งอย�างเคร�งคร�ดูหามูใชยาในข้นาดูที่�'มูากหร(อนอยกว�าที่�'ระบุ� และหากมู�ข้อส่งส่�ยใหส่อบุถามูแพที่ย1หร(อเภส่�ชกร ไมู�ควรหย�ดูร�บุประที่านยาเองโดูยไมู�ปร�กษาแพที่ย1 ร�บุประที่านยาน�:แลวอาจ็มู�อาการง�วงซี�มู ไมู�ควรข้�บุรถหร(อที่)างานเก�'ยวก�บุเคร('องจ็�กร ร�บุประที่านยาน�:แลวอาจ็ที่)าใหเล(อดูหย�ดูไหลชาลง ควรระมู�ดูระว�งไมู�ใหมู�เล(อดูออก เช�น มู�ดูบุาดู หร(อ การแปรงฟ.นแรงๆ เป<นติน ไมู�ควรร�บุประที่านพรอมูก�บุยาลดูกรดู

ผู้ลข้างเค�ยง

1) อากิ๊ารัอ�น์ไม/พุ*งป่รัะสังค�ท,�ต�องแจ�งแพุทย�หรั�อเภสั�ชื่กิ๊รัท�น์ท, มู�ดู�งน�: ม,เล�อดออกิ๊ หรั�อจ7�ารัอยชื่7�าท,�ผู้�วหน์�ง ม,เสั,ยงใน์ห� ห�วใจเต�น์ผู้�ดป่กิ๊ต� กิ๊ล�ามเน์��อ

43

อ/อน์แรัง เซี��องซี*ม กิ๊ารัอ/าน์ หรั�อกิ๊ารัมองเห;น์ผู้�ดป่กิ๊ต� สั�ญเสั,ยกิ๊ารัได�ย�น์ ชื่�กิ๊ ภาวะไวต/อแสัง

2) อากิ๊ารัอ�น์ไม/พุ*งป่รัะสังค�อ��น์ท,�อาจเกิ๊�ดรัะหว/างใชื่�ยา หากิ๊เป่:น์ต/อเน์��อง หรั�อ รับกิ๊วน์ชื่,ว�ตป่รัะจ7าว�น์ ให� แจ�งแพุทย�หรั�อเภสั�ชื่กิ๊รัทรัาบ มู�ดู�งน�: ผู้��น์ท,�ผู้�วหน์�ง ท�องเสั,ย ป่วดศ,รัษะ ไม/สับายท�อง ป่วดท�อง ง/วงน์อน์ เบ��ออาหารั อาเจ,ยน์

- Amlodipine ( 5 ) 1 * 1 O PC

ส่ ร ร พ ค� ณี

ยาน์,�ใชื่�เพุ��อรั�กิ๊ษาโรัคความด�น์โลห�ตสั�ง ยาน์,�ใชื่�เพุ��อป่8องกิ๊�น์อากิ๊ารัป่วดเค�น์ (angina) หรั�ออากิ๊ารัเจ;บหน์�าอกิ๊ ยาน์,�อาจใชื่�เพุ��อรั�กิ๊ษาโรัคหรั�ออากิ๊ารัอ��น์ๆ ด�งน์��น์หากิ๊ม,ข�อสังสั�ยจ*งควรัสั อ บ ถ า ม แ พุ ท ย� ห รั� อ เ ภ สั� ชื่ กิ๊ รั

ว$ธิ�ใชยา  ยาน์,�อย�/ใน์รั�ป่แบบยาเม;ด ใชื่�สั7าหรั�บรั�บป่รัะทาน์ โดยท��วไป่รั�บป่รัะทาน์ว�น์ละครั��ง หรั�อใชื่�ยาน์,�ตามว�ธั,ใชื่�ท,�รัะบ�บน์ฉลากิ๊ยาอย/างเครั/งครั�ด โดยห�ามใชื่�ยาใน์ขน์าดท,�มากิ๊หรั�อน์�อยกิ๊ว/าท,�รัะบ� และหากิ๊ม,ข�อสังสั�ยให�สัอบถามแพุทย�หรั�อเภสั�ชื่กิ๊รั รั�บป่รัะทาน์ยาน์,�ได�ท��งกิ๊/อน์หรั�อหล�งอาหารั แต/ควรัเป่:น์เวลาเด,ยวกิ๊�น์ใน์แต/ละว�น์ และควรัรั�บป่รัะทาน์ยาให�ตรังเวลาท�กิ๊ครั��ง ไม/ควรัรั�บป่รัะทาน์อาหารัท,�ม,รัสัเค;มและอาหารัท,�ม,ป่รั�มาณเกิ๊ล�อหรั�อโซีเด,ยมสั�ง ยาน์,�อาจท7าให�เกิ๊�ดอากิ๊ารัง/วงซี*ม ด�งน์��น์จ*งควรัหล,กิ๊เล,�ยงกิ๊ารัข�บข,�ยาน์พุาหน์ะหรั�อควบค�มเครั��องจ�กิ๊รั

43

กิ๊ารัด��มแอลกิ๊อฮอล�รัะหว/างกิ๊ารัใชื่�ยาน์,�อาจท7าให�ม,อากิ๊ารัม*น์งงหรั�อง/วงซี*มมากิ๊ข*�น์ ไมู�ควรหย�ดูร�บุประที่านยาน�:ที่�นที่� ควรปร�กษาแพที่ย1เพ('อค�อยๆปร�บุลดูข้นาดูยาลง ยาน์,�อาจท7าให�เกิ๊�ดอากิ๊ารัหน์�าม�ด เว,ยน์ศ,รัษะ ด�งน์��น์จ*งไม/ควรัล�กิ๊ข*�น์ย�น์ห รั� อ น์�� ง ล ง อ ย/ า ง รั ว ด เ รั; ว

ผู้ลข้างเค�ยง

1) อากิ๊ารัอ�น์ไม/พุ*งป่รัะสังค�ท,�ต�องแจ�งแพุทย�หรั�อเภสั�ชื่กิ๊รัท�น์ท, มู�ดู�งน�: ม,อากิ๊ารัแพุ� เชื่/น์ ผู้��น์ค�น์ ผู้��น์ลมพุ�ษ บวมตามอว�ยวะต/างๆ เชื่/น์ ใบหน์�า รั�มฝ�ป่ากิ๊ ล��น์ หายใจล7าบากิ๊ เว,ยน์ศ,รัษะ หน์�าม�ด เป่:น์ลม กิ๊ารัมองเห;น์หรั�อกิ๊ารัได�ย�น์เป่ล,�ยน์แป่ลงไป่ เจ;บหน์�าอกิ๊มากิ๊ข*�น์หรั�อถ,�ข*�น์ ห�วใจเต�น์ผู้�ดจ�งหวะหรั�อเรั;วผู้�ดป่กิ๊ต� บวมตามอว�ยวะต/างๆ เชื่/น์ ขา ข�อเท�า2) อากิ๊ารัอ�น์ไม/พุ*งป่รัะสังค�อ��น์ท,�อาจเกิ๊�ดรัะหว/างใชื่�ยา หากิ๊เป่:น์ต/อเน์��อง หรั�อ รับกิ๊วน์ชื่,ว�ตป่รัะจ7าว�น์ ให� แจ�งแพุทย�หรั�อเภสั�ชื่กิ๊รัทรัาบ มู�ดู�งน�: ป่วดศ,รัษะ ม*น์งง ป่วดหรั�อไม/สับายท�อง ม,ลมใน์กิ๊รัะเพุาะอาหารั คล��น์ไสั� อาเจ,ยน์ เหน์��อยหรั�ออ/อน์แรังโดยไม/ทรัาบสัาเหต� หน์�าแดง รั�อน์ว�บวาบ ง/วงซี*ม

- Cefotaxime 2.5 g + 5 %D/W 50 ml drip in 30 นาที่� ที่�ก 6 ชมู.

ส่ ร ร พ ค� ณี

เป่:น์ยากิ๊ล�/ม cephalosporins ม,ฤทธั�Kครัอบคล�มเชื่��อแบคท,เรั,ยได�กิ๊ว�างขวางท��งท,�ใชื่�ออกิ๊ซี�เจน์และไม/ใชื่�ออกิ๊ซี�เจน์ ยาใน์รั� /น์แรักิ๊ม,ฤทธั�Kต/อเชื่��อแกิ๊รัมบวกิ๊ด, แต/ม,ฤทธั�Kต/อเชื่��อแกิ๊รัมลบและเชื่��อท,�ไม/ใชื่�ออกิ๊ซี�เจน์ต7�า ยาใน์รั� /น์หล�งม,

43

ฤทธั�Kต/อเชื่��อแกิ๊รัมลบและเชื่��อท,�ไม/ใชื่�ออกิ๊ซี�เจน์ด,ข*�น์ โดยเฉพุาะยารั� /น์ท,� 4 ท,�ออกิ๊ฤทธั�Kต/อเชื่��อแบคท,เรั,ยท,�ใชื่�ออกิ๊ซี�เจน์แกิ๊รัมบวกิ๊ แกิ๊รัมลบและเชื่��อแบคท,เรั,ยท,�ไม/ใชื่�ออกิ๊ซี�เจน์ น์อกิ๊จากิ๊น์��น์ ยาใน์กิ๊ล�/มน์,�ย�งม,อากิ๊ารัไม/พุ*งป่รัะสังค�ต7�า ด�วยค�ณสัมบ�ต�เหล/าน์,�ท7าให�ยากิ๊ล�/ม cephalosporins จ*งเป่:น์ท,�น์�ยมใชื่�อย/างแพุรั/หลายใน์กิ๊ารัรั�กิ๊ษาโรัคต�ดเชื่��อชื่น์�ดต/างๆ

ว$ธิ�ใชยา 

ฉ,ดเข�าเสั�น์เล�อดด7า, ฉ,ดเข�ากิ๊ล�ามเน์��อใน์รั�กิ๊ษาอากิ๊ารัต�ดเชื่��อได�เชื่/น์เด,ยวกิ๊�บ ceftriaxone ขน์าดยาโดยท��วไป่ใน์ผู้��ใหญ/ค�อว�น์ละ 1 กิ๊รั�ม ท�กิ๊ 6 -

12 ชื่��วโมง สั7าหรั�บทารักิ๊และเด;กิ๊อาย�ต7�ากิ๊ว/า 12 ป่� ให�ว�น์ละ 50 - 150

ม�ลล�กิ๊รั�มต/อกิ๊�โลกิ๊รั�ม ท�กิ๊ 6 - 12 ชื่��วโมง สั7าหรั�บทารักิ๊ท,�คลอดกิ๊/อน์กิ๊7าหน์ดหรั�ออาย�ต7�ากิ๊ว/า 1 สั�ป่ดาห� ให�ว�น์ละ 25 - 50 ม�ลล�กิ๊รั�มต/อกิ๊�โลกิ๊รั�ม ท�กิ๊ 12

ชื่��วโมง

ผู้ลข้างเค�ยง

อากิ๊ารัข�างเค,ยงของยากิ๊ล�/ม cephalosporin เชื่/น์ คล��น์ไสั� อาเจ,ยน์ ท�องเสั,ย ป่วดศ,รัษะ ม*น์งง เหน์��อยล�า อาจม,เอน์ไซีม�ใน์ต�บเพุ��มข*�น์ ควรัใชื่�ยาน์,�อย/างรัะม�ดรัะว�งใน์ผู้��ป่วยท,�ม,ป่รัะว�ต�โรัคทางเด�น์อาหารัหรั�อม,กิ๊ารั ท7างาน์ของต�บผู้�ดป่กิ๊ต� รัวมท��งไม/ควรัใชื่�ใน์หญ�งม,ครัรัภ�และหญ�งใน์น์มบ�ตรั

43

8. การพยาบุาลสัรั�ป่ข�อว�น์�จฉ�ยทางกิ๊ารัพุยาบาลท,�อย�/ใน์ความด�แล (18 - 26

ธั�น์วาคม 2555) ได�ด�งน์,�

ข้อว$น$จ็ฉั�ยการพยาบุาลที่�' 1. ไม/สั�ขสับายเน์��องจากิ๊ม,อากิ๊ารัอ�กิ๊เสับท,�เ ข/ า ข ว า

ข� อ ม� ล สั น์� บ สั น์� น์

S: “เ ว ล า เ ด� น์ แ ล� ว ม� น์ เ จ; บ เ สั, ย ว ต รั ง เ ข/ า ท,� บ ว ม ”

O: ม, สั, ห น์� า เ จ; บ ป่ ว ด เ ว ล า เ ด� น์ ไ ป่ อ า บ น์7�า

O: ม, เ ข/ า ข ว า บ ว ม แ ด ง รั�อ น์ ง อ แ ล ะ เ ห ย, ย ด ไ ม/ ไ ด� ต า ม ป่ กิ๊ ต�

เ ป่8 า ห ม า ย

ผู้�� ป่ ว ย สั� ข สั บ า ย จ น์ ม, อ า กิ๊ า รั อ� กิ๊ เ สั บ แ ล ะ ป่ ว ด เ ข/ า ล ด ล ง

เ กิ๊ ณ ฑ์� กิ๊ า รั ป่ รั ะ เ ม� น์ ผู้ ล

- ผู้��ป่วยบอกิ๊รั� �สั*กิ๊สับายข*�น์อากิ๊ารัป่วดและบวมลดลง- ผู้��ป่ วยสัามารัถเคล�� อน์ไหวรั/างกิ๊ายและด�แลตน์เองได� เป่:น์ป่กิ๊ต�

กิ๊� จ กิ๊ รั รั ม กิ๊ า รั พุ ย า บ า ล

1. ด�แลชื่/วยเหล�อกิ๊�จว�ตรัป่รัะจ7าว�น์ และกิ๊รัะต��น์ให�ผู้��ป่วยด�แลตน์เองเท/าท,�ท7าได�

2. ป่รัะคบด�วยน์7�าอ�/น์บรั�เวณเข/าขวาท,�บวมอ�กิ๊เสับ3. ลดต�วกิ๊รัะต��น์สั��งแวดล�อมเพุ��อให�ผู้��ป่วยได�พุ�กิ๊ผู้/อน์อย/างเพุ,ยงพุอ4. ด�แลชื่/วยเหล�อกิ๊ารัออกิ๊กิ๊7าล�งกิ๊ายข�อต/อ ท�กิ๊ 8 ชื่��วโมง โดยเรั��มจากิ๊

พุยาบาลเป่:น์ผู้��ชื่/วย แล�วให�ผู้��ป่วยท7าเอง

43

5. จ�ดกิ๊�จกิ๊รัรัมท,�ชื่อบเพุ��อเบ,�ยงเบน์ความสัน์ใจ6. ให�ยาลดกิ๊ารัอ�กิ๊เสับ และบรัรัเทาอากิ๊ารัป่วด ตามแผู้น์กิ๊ารัรั�กิ๊ษา

- Cefotaxime 2.5 g v drip q 6 h - Paracetamal 1tab 0 prn q 4-6 h

กิ๊ารัป่รัะเม�น์ผู้ล ผู้��ป่วยย�งม,อากิ๊ารัเจ;บและเสั,ยวบรั�เวณเข/าขวาเวลาขย�บหรั�อเคล�� อน์ไหว แต/รั� �สั*กิ๊ป่วดลดลงเม�� อได�ท7ากิ๊ายภาพุเจ;บต*งขาลดลง

ข้อว$น$จ็ฉั�ยการพยาบุาลที่�' 2. ม,ภาวะของเหลวเกิ๊�น์ใน์รั/างกิ๊ายจากิ๊กิ๊ารัค��งของน์7�าและโซีเด,ยมข� อ ม� ล สั น์� บ สั น์� น์

S: “เ ข า กิ๊; ด� บ ว ม ๆ แ บ บ น์,� แ ห ล ะ ”

O: ข า บ ว ม กิ๊ ด บ�C ม grade 2

O: BW 20.8 Kgs

O: I / O balance ด,

เ ป่8 า ห ม า ย

ภ า ว ะ ข อ ง เ ห ล ว ใ น์ รั/ า ง กิ๊ า ย ล ด ล ง ห รั� อ ไ ม/ ม,

เ กิ๊ ณ ฑ์� กิ๊ า รั ป่ รั ะ เ ม� น์ ผู้ ล

- อากิ๊ารับวมลดลง กิ๊ดไม/บ�Cม- น์7�าหน์�กิ๊ไม/เพุ��มหรั�อลดลง- I/O อย�/ใน์เกิ๊ณฑ์�สัมด�ล- ไม/ม,เหน์��อย หายใจป่กิ๊ต� ฟ0งป่อดป่กิ๊ต�กิ๊� จ กิ๊ รั รั ม กิ๊ า รั พุ ย า บ า ล

43

1. สั�งเกิ๊ตและบ�น์ท*กิ๊สั�ญญาณชื่,พุ โดยเฉพุาะกิ๊ารัหายใจ ชื่,พุจรัและความด�น์โลห�ตท�กิ๊ 4 ชื่��วโมง เพุ��อป่รัะเม�น์ภาวะน์7�าเกิ๊�น์ใน์รั/างกิ๊าย และแกิ๊�ไขได�ท�น์ท,

2. สั�งเกิ๊ตและบ�น์ท*กิ๊น์7�าและป่0สัสัาวะท�กิ๊ 8 ชื่��วโมง และอากิ๊ารับวม รัะด�บกิ๊ารักิ๊ดบ�Cม ชื่��งน์7�าหน์�กิ๊ท�กิ๊ว�น์

3. ด�แลให�รั�บป่รัะทาน์อาหารัไม/ป่รั�งรัสัเค;ม และหล,กิ๊เล,�ยงกิ๊ารัรั�บป่รัะทาน์อาหารัท,�ม,ว�ตถ�กิ๊�น์เสั,ยและผู้งชื่�รัสั

4. จ�ดให�ด��มน์7�าเท/ากิ๊�บป่รั�มาณน์7�าท,�สั�ญเสั,ยหรั�อตามแผู้น์กิ๊ารัรั�กิ๊ษา5. ด�แลให�ยา steroid ตามแผู้น์กิ๊ารัรั�กิ๊ษา พุรั�อมสั�งเกิ๊ตอากิ๊ารัข�างเค,ยง

- Prednisolone ( 5 ) 6 * 1 O OD PCกิ๊ารัป่รัะเม�น์ผู้ล ผู้��ป่วยย�งม,อากิ๊ารับวม กิ๊ดบ�Cมจากิ๊ภาวะโรัคท,�เป่:น์ แต/จากิ๊กิ๊ารับ�น์ท*กิ๊สัารัน์7�า พุบว/าน์7�าเข�ารั/างกิ๊ายสัมด�ลกิ๊�บน์7�าออกิ๊ด, น์7�าหน์�กิ๊อย�/ใน์เกิ๊ณฑ์�ป่กิ๊ต�เท/าเด�ม ฟ0งป่อดป่กิ๊ต�

ข้อว$น$จ็ฉั�ยการพยาบุาลที่�' 3 ม,โอกิ๊าสัเกิ๊�ดกิ๊ารัต�ดเชื่��อเพุ��มเต�มเน์��องจากิ๊ภ�ม�ต�าน์ทาน์ลดลงข� อ ม� ล สั น์� บ สั น์� น์

S: “เม��อเด�อน์ท,�แล�วไป่น์อน์ โรังพุยาบาลเจรั�ญกิ๊รั�ง ฯ 10 ว�น์ หมอบอ กิ๊ ท� อ ง เ สั, ย แ ล� ว ม, ต� ด เ ชื่�� อ ”

O: ม า โ รั ง พุ ย า บ า ล ด� ว ย เ ข/ า ข ว า บ ว ม ป่ ว ด

O: ผู้ ล CBC: WBC=11470 cells/cu.mm.

Neutrophil=88.5%

O: ผู้ ล Synovial fluid จ า กิ๊ เ ข/ า WBC = 240,000

Neutrophil = 89%

เ ป่8 า ห ม า ย

43

ไ ม/ ม, กิ๊ า รั ต� ด เ ชื่�� อ เ พุ�� ม เ ต� ม

เ กิ๊ ณ ฑ์� กิ๊ า รั ป่ รั ะ เ ม� น์ ผู้ ล

- ไม/ม,ไข� อ�ณหภ�ม�รั/างกิ๊ายไม/เกิ๊�น์ 37.5 C ๐

- ผู้ลกิ๊ารัตรัวจ Lab ป่กิ๊ต� และไม/ม,อากิ๊ารัของกิ๊ารัต�ดเชื่��อเพุ��ม เชื่/น์ ป่วดท�อง ท�องเสั,ย ผู้��น์แดงบรั�เวณหน์�า ตาไม/อ�กิ๊เสับกิ๊� จ กิ๊ รั รั ม กิ๊ า รั พุ ย า บ า ล

1. ตรัวจและต�ดตามบ�น์ท*กิ๊สั�ญญาณชื่,พุ และความด�น์โลห�ตท�กิ๊ 4 ชื่��วโมง เพุ��อป่รัะเม�น์กิ๊ารัต�ดเชื่��อ

2. ให�กิ๊ารัพุยาบาลด�วยว�ธั, Aseptic techniques

3. สั�งเกิ๊ตต7าแหน์/งของจ�ดจ7�าเล�อดและต�ดตามความรั�น์แรังและกิ๊ารัอ�กิ๊เสับบรั�เวณเข/าขวา และต7าแหน์/งอ��น์ๆ

4. แน์ะน์7ามารัดาล�างม�อท�กิ๊ครั��งกิ๊/อน์กิ๊ารัสั�มผู้�สัผู้��ป่วยและให�ใสั/ mask

ป่Dดป่ากิ๊ จม�กิ๊ กิ๊รัณ,ท,�ผู้��มาเย,�ยมม,กิ๊ารัต�ดเชื่��อใน์รัะบบทางเด�น์หายใจสั/วน์บน์

5. สั�งเกิ๊ตและรัายงาน์แพุทย�เม��อพุบม,เล�อดป่น์ใน์ป่0สัสัาวะและอ�จจารัะ6. ต�ดตามผู้ล CBC และผู้ลกิ๊ารัตรัวจอ��น์ๆ เชื่/น์ Synovial Fluid เพุ��อ

ทรัาบกิ๊ารัเป่ล,�ยน์ท,�สั7าค�ญตามแผู้น์กิ๊ารัรั�กิ๊ษา7. ด�แลให�ยาป่ฏิ�ชื่,วน์ะตามแผู้น์กิ๊ารัรั�กิ๊ษา

- Cefotaxime 2.5 g v drip q 6 hกิ๊ารัป่รัะเม�น์ผู้ล ผู้��ป่วยไม/ม,กิ๊ารัต�ดเชื่��อเพุ��มเต�ม ไม/ม,ไข� ผู้ลกิ๊ารัตรัวจรั/างกิ๊าย และอากิ๊ารัไม/ม,กิ๊ารัต�ดเชื่��อเพุ��มท,�อว�ยวะใด ๆ ผู้ล Lab ป่กิ๊ต�

ข้อว$น$จ็ฉั�ยการพยาบุาลที่�' 4 กิ๊ล�วกิ๊ารัผู้/าต�ดและท7า ห�ตถกิ๊ารั

ข� อ ม� ล สั น์� บ สั น์� น์

S: “ห น์� กิ๊ ล� ว ...ฮ� อ ๆ ฮ� อ ๆ ”

43

O: ผู้�� ป่ ว ย น์�� ง รั� อ ง ไ ห� แ ล� ว พุ� ด ว/ า กิ๊ ล� ว ถ� กิ๊ เ จ า ะ เ ข/ า

O: ม,ท/าทางกิ๊ล�ว ว�ตกิ๊กิ๊�งวลเม�� อจะเข�าห�องผู้/าต�ด หรั�อท7าห�ตถกิ๊ารั

O: Set OR ท7า Rt. knee Debridement

เ ป่8 า ห ม า ย

ล ด อ า กิ๊ า รั กิ๊ ล� ว แ ล ะ ว� ต กิ๊ กิ๊� ง ว ล

เ กิ๊ ณ ฑ์� กิ๊ า รั ป่ รั ะ เ ม� น์ ผู้ ล

- ผู้��ป่วยพุ�ดค�ยเกิ๊,�ยวกิ๊�บความกิ๊ล�ว- ผู้��ป่วยพุ�ดค�ยกิ๊�บญาต�และเจ�าหน์�าท,� ท,�เกิ๊,�ยวข�อง- ผู้��ป่วยม,สั,หน์�าสัดชื่��น์ข*�น์ไม/แสัดงอากิ๊ารักิ๊ล�ว หรั�อว�ตกิ๊กิ๊�งวล เชื่/น์ ไม/รั�องไห�กิ๊� จ กิ๊ รั รั ม กิ๊ า รั พุ ย า บ า ล

1. เป่Dดโอกิ๊าสัให�ผู้��ป่วยรัะบายความรั� �สั*กิ๊ และป่0ญหาท,�กิ๊/อให�เกิ๊�ดความกิ๊ล�วว�ตกิ๊กิ๊�งวลและตอบป่0ญหาท,�สังสั�ย

2. ป่รัะเม�น์ความเข�าใจและกิ๊ารัรั�บรั� �เกิ๊,�ยวกิ๊�บกิ๊ารัผู้/าต�ดและกิ๊ารัท7าห�ตถกิ๊ารั3. อธั�บายเกิ๊,�ยวกิ๊�บความจ7าเป่:น์ใน์กิ๊ารัท7าห�ตถกิ๊ารั หรั�อกิ๊ารัผู้/าต�ด รัวมท��ง

ข��น์ตอน์และว�ธั,กิ๊ารัอย/างง/ายๆ ซี*�งผู้��ป่วยจะไม/เจ;บป่วด เน์��องจากิ๊ได�รั�บยารัะง�บความรั� �สั*กิ๊ขณะท7าผู้/าต�ดหรั�อท7าห�ตถกิ๊ารั และม,ยาแกิ๊�ป่วดให�ถ�าม,อากิ๊ารัป่วด

4. สั/งเสัรั�มให�บ�ดา-มารัดาให�กิ๊7าล�งใจอย/างใกิ๊ล�ชื่�ด5. สัรั�างพุล�งแรังใจ โดยยกิ๊ต�วอย/างผู้��ป่วยท,�เคยผู้/าต�ดใหญ/ข�างเต,ยง เชื่/น์

ผู้/าต�ดสัมอง ต�ดม�าม ให�บอกิ๊เล/า แลกิ๊เป่ล,�ยน์เรั,ยน์รั� �ซี*�งกิ๊�น์และกิ๊�น์กิ๊ารัป่รัะเม�น์ผู้ล ผู้��ป่วยม,อากิ๊ารักิ๊ล�วกิ๊ารัท7าห�ตถกิ๊ารัต/าง ๆ หล�งได�รั�บกิ๊ารัอธั�บายรั�บฟ0งด, ย�น์ด,ให�ความรั/วมม�อใน์กิ๊ารัรั�กิ๊ษาเพุรัาะต�องกิ๊ารัให�อากิ๊ารัด,ข*�น์

43

ข้อว$น$จ็ฉั�ยการพยาบุาลที่�' 5 สั�ญเสั,ยภาพุล�กิ๊ษณ�เน์�� องจากิ๊ม,กิ๊ารัเป่ล,�ยน์แป่ลงทางด�าน์สัรั,รัะจากิ๊พุยาธั�สัภาพุของโรัคและกิ๊ารัรั�กิ๊ษา

ข� อ ม� ล สั น์� บ สั น์� น์

S: “เ ม�� อ ไ รั ห น์� า ห น์� จ ะ ห า ย บ ว ม แ ล� ว ห น์� จ ะ เ ด� น์ ไ ด� ไ ห ม ”

O: ใบหน์�าม,ล�กิ๊ษณะ Moon face ม,เม;ดสั�ว เข/าบวมเด�น์ไม/สัะดวกิ๊

เ ป่8 า ห ม า ย

อากิ๊ารัท��วไป่ท,�เกิ๊�ดจากิ๊พุยาธั�สัภาพุของโรัคและจากิ๊กิ๊ารัรั�กิ๊ษาด,ข*�น์สั า ม า รั ถ เ ข� า สั� ง ค ม ไ ด�

เ กิ๊ ณ ฑ์� กิ๊ า รั ป่ รั ะ เ ม� น์ ผู้ ล

- มองภาพุตน์เองใน์กิ๊รัะจกิ๊โดยไม/แสัดงความรั� �สั*กิ๊ผู้�ดป่กิ๊ต�- สัน์ใจรั�ป่ล�กิ๊ษณะของตน์เอง- สัามารัถต�ดต/อสั��อสัารัและม,กิ๊�จกิ๊รัรัมรั/วมกิ๊�บบ�คคลอ��น์ได�ตามป่กิ๊ต�- รั/วมม�อใน์กิ๊ารัรั�กิ๊ษาพุยาบาลกิ๊� จ กิ๊ รั รั ม กิ๊ า รั พุ ย า บ า ล

1. สั�งเกิ๊ตพุฤต�กิ๊รัรัมท,�แสัดงออกิ๊ถ*งกิ๊ารัเป่ล,�ยน์แป่ลงกิ๊ารัรั�บรั� �เกิ๊,�ยวกิ๊�บภาพุล�กิ๊ษณ� เชื่/น์ หล,กิ๊เล,�ยงกิ๊ารัสั/องกิ๊รัะจกิ๊ไม/สัน์ใจเอาใจใสั/กิ๊�บรั�ป่ล�กิ๊ษณ�ของตน์เอง ไม/ให�ความรั/วมรั/วมม�อใน์กิ๊ารัด�แล

2. กิ๊รัะต��น์ให�ผู้��ป่วยได�บอกิ๊เล/าแสัดงความรั� �สั*กิ๊ต/างๆ เกิ๊,�ยวกิ๊�บตน์เอง ด�วยกิ๊ารัให�เวลาและรั�บฟ0งอย/างสัน์ใจ เพุ��อให�รัะบายความว�ตกิ๊กิ๊�งวล ความค�บข�องใจและกิ๊ล�ว

3. อธั�บายให�ผู้��ป่วยและครัอบครั�วเข�าใจเกิ๊,�ยวกิ๊�บอากิ๊ารัและกิ๊ารัแสัดงของโรัค และกิ๊ารัเป่ล,�ยน์แป่ลงท,�อาจเกิ๊�ดข*�น์จากิ๊ผู้ลของยา

43

steroid โดยเฉพุาะผู้��ป่วยว�ยรั� /น์ซี*�งสัน์ใจใน์เรั��องภาพุล�กิ๊ษณ�ของตน์เองมากิ๊ พุรั�อมยกิ๊ต�วอย/าง Case ท,�อากิ๊ารัด,แล�ว เพุ��อลดอากิ๊ารัว�ตกิ๊กิ๊�งวล

4. ด�แลชื่/วยเหล�อเรั��องกิ๊ารัแต/งต�ว รั/วมกิ๊�บมารัดา5. แน์ะน์7าให�ครัอบครั�วด�แลเอาใจใสั/อย/างใกิ๊ล�ชื่�ดสัม7�าเสัมอและสั/ง

เสัรั�มกิ๊7าล�งใจแกิ๊/ผู้��ป่วยท��งด�วยค7าพุ�ดและกิ๊ารักิ๊รัะท7า6. แน์ะน์7าให�มารัดาให�ข�อม�ลแกิ๊/ครั�และเพุ��อน์ ขอรั�องม�ให�ล�อเล,ยน์ผู้��

ป่วย เพุ��อให�เกิ๊�ดความเข�าใจและให�ความรั/วมม�อใน์กิ๊ารัด�แลผู้��ป่วยกิ๊ารัป่รัะเม�น์ผู้ล ผู้��ป่วยให�ความสัน์ใจตน์เอง รั� �จ�กิ๊ด�แลตน์เอง สั/องกิ๊รัะจกิ๊ หว,ผู้ม พุ�ดค�ยโทรัศ�พุท�กิ๊�บเพุ��อน์ได� พุ�ดค�ยถ*งอากิ๊ารัหน์�าบวมว/าเป่:น์จากิ๊ฤทธั�Kของยา

ข้อว$น$จ็ฉั�ยการพยาบุาลที่�' 6 ความสัามารัถใน์กิ๊ารัป่ฏิ�บ�ต�กิ๊�จว�ตรัป่รัะจ7าว� น์ ล ด ล ง เ น์�� อ ง จ า กิ๊ เ ข/ า บ ว ม อ� กิ๊ เ สั บ

ข� อ ม� ล สั น์� บ สั น์� น์

S: “เ ด� น์ ไ ม/ ค/ อ ย ไ ด� ม� น์ เ สั, ย ว แ ล ะ กิ๊; เ จ; บ เ ข/ า ข� า ง ข ว า ”

O: เข/ าขวา บวม แดง อ� กิ๊ เสับ งอและ เหย,ยดไม/ ได�ตามป่กิ๊ต�

เ ป่8 า ห ม า ย

สั า ม า รั ถ ท7า กิ๊� จ กิ๊ รั รั ม ต/ า ง ๆ ไ ด� ม า กิ๊ ข*� น์ ห รั� อ ต า ม ป่ กิ๊ ต�

เ กิ๊ ณ ฑ์� กิ๊ า รั ป่ รั ะ เ ม� น์ ผู้ ล

- สัามารัถป่ฏิ�บ�ต�กิ๊�จว�ตรัป่รัะจ7าว�น์ได�ด�วยตน์เอง หรั�อท7าได�มากิ๊ข*�น์โดยไม/ป่วดหรั�ออ/อน์เพุล,ยกิ๊� จ กิ๊ รั รั ม กิ๊ า รั พุ ย า บ า ล

43

1. สั�งเกิ๊ตกิ๊ารัเป่ล,�ยน์แป่ลงของอารัมณ�ภายหล�งท7ากิ๊�จกิ๊รัรัมเพุ��อป่รัะเม�น์สัภาพุความทน์ต/อกิ๊�จกิ๊รัรัม

2. ซี�กิ๊ถามมารัดาเกิ๊,�ยวกิ๊�บกิ๊�จว�ตรัป่รัะจ7าว�น์ท,�ผู้��ป่วยชื่อบเพุ��อป่รัะเม�น์ล�กิ๊ษณะกิ๊�จว�ตรัป่รัะจ7าว�น์ และความสัน์ใจใน์กิ๊ารัท7ากิ๊�จกิ๊รัรัม

3. แน์ะน์7าให�ท7ากิ๊�จกิ๊รัรัมบน์เต,ยงใน์รัะยะท,�ป่วด หรั�อบวมมากิ๊ และเพุ��มกิ๊�จกิ๊รัรัมท,ละน์�อยตามรัะด�บความสัามารัถของผู้��ป่วย

4. ด�แลชื่/วยเหล�อกิ๊�จว�ตรัป่รัะจ7าว�น์ และด�แลให�มารัดาคอยชื่/วยเหล�อด�แลอย/างใกิ๊ล�ชื่�ด

กิ๊ารัป่รัะเม�น์ผู้ล ผู้��ป่วยสัามารัถชื่/วยเหล�อตน์เองได�บน์เต,ยง เวลาท7ากิ๊�จกิ๊รัรัมท,�ต�องใชื่�ขาขวาม,มารัดาคอยให�กิ๊ารัชื่/วยเหล�ออย/างใกิ๊ล�ชื่�ด

ข้อว$น$จ็ฉั�ยการพยาบุาลที่�' 7 ผู้��ป่วยม,โอกิ๊าสักิ๊ล�บเป่:น์ซี7�าหรั�อได�รั�บกิ๊ารัด�แลไ ม/ ถ� กิ๊ ต� อ ง ไ ม/ ต/ อ เ น์�� อ ง

ข� อ ม� ล สั น์� บ สั น์� น์

S: “กิ๊ล�บไป่ครัาวน์,�ไม/รั� �จะเป่:น์อะไรัอ,กิ๊ จะต�องเข�ามาน์อน์อ,กิ๊หรั�อเป่ล/ากิ๊;ไ ม/ รั� � ”

O: Plan ให�ยา Antibiotic 2-3 อาท�ตย� แล�วจ*งจะ Discharge

เ ป่8 า ห ม า ย

ผู้�� ป่ ว ย ไ ด� รั� บ กิ๊ า รั ด� แ ล ถ� กิ๊ ต� อ ง ต/ อ เ น์�� อ ง ไ ม/ กิ๊ ล� บ เ ป่: น์ ซี7�า

เ กิ๊ ณ ฑ์� กิ๊ า รั ป่ รั ะ เ ม� น์ ผู้ ล

- มารัดาตอบข�อซี�กิ๊ถามใน์เรั��องความรั� �ใน์กิ๊ารัด�แลผู้��ป่วยได�ถ�กิ๊ต�อง- มารั�บกิ๊ารัตรัวจตามแพุทย�น์�ดกิ๊� จ กิ๊ รั รั ม กิ๊ า รั พุ ย า บ า ล

43

1. ป่รัะเม�น์ความรั� � และให�ความรั� �และค7าแน์ะน์7าเกิ๊,�ยวกิ๊�บกิ๊ารัป่ฏิ�บ�ต�ต�วขณะอย�/โรังพุยาบาล โดยให�ความรั� � ด�งน์,�

- กิ๊ารัด�แลสั�ขอน์าม�ย รั/างกิ๊าย ป่ากิ๊ ฟ0น์- กิ๊ารัพุ�กิ๊ผู้/อน์อย/างเพุ,ยงพุอ- อาหารัท,�ควรัหล,กิ๊เล,�ยงค�ออาหารัเค;มท�กิ๊ชื่น์�ดหรั�ออาหารัไม/สั�กิ๊ ไม/

สัะอาดเพุรัาะอาจท7าให�ม,กิ๊ารัต�ดเชื่��อได�ง/าย อาหารัท,�ควรัรั�บป่รัะทาน์ค�อ โป่รัต,น์จากิ๊สั�ตว� และด��มน์ม รั�บป่รัะทาน์อาหารัท,�ม, Calcium

สั�งเพุ��อป่8องกิ๊�น์กิ๊รัะด�กิ๊พุรั�น์- กิ๊ารัจ7ากิ๊�ดน์7�าด��มใน์ชื่/วงรัะยะแรักิ๊- กิ๊ารัได�รั�บยาตามแผู้น์กิ๊ารัรั�กิ๊ษา และสั�งเกิ๊ตอากิ๊ารัผู้�ดป่กิ๊ต�หล�งได�

รั�บยา- กิ๊ารัพุ�ดค�ยสัน์ทน์าใน์กิ๊ล�/มผู้��ป่กิ๊ครัองเด;กิ๊ท,�ป่วยด�วยโรัคเด,ยวกิ๊�น์

2. ให�ความรั� �และค7า แน์ะน์7า เกิ๊,�ยวกิ๊�บกิ๊ารัป่ฏิ�บ�ต�ต�วเม�� อกิ๊ล�บไป่อย�/บ�าน์

1) หล,กิ๊เล,�ยงแสังแดดต��งแต/ชื่/วง 10.00 น์ - 16.00 น์. ถ�าจ7าเป่:น์ให�กิ๊างรั/มหรั�อใสั/หมวกิ๊ สัวมเสั��อแขน์ยาวและใชื่�ยาทากิ๊�น์แดดท,�ป่8องกิ๊�น์แสัง อ� ล ต รั า ไ ว โ อ เ ล ต ไ ด� ด,

2) พุ� กิ๊ ผู้/ อ น์ ใ ห� เ พุ, ย ง พุ อ

3) หล,กิ๊เล,�ยงความต*งเครั,ยด โดยพุยายามฝMกิ๊จ�ตให�ป่ล/อยวาง ไม/หมกิ๊ม�/น์ท7าใจให�ยอมรั�บกิ๊�บโรัคอ��น์ๆ ท,�เกิ๊�ดข*�น์และค/อยๆ แกิ๊�ป่0ญหาต/างๆ ไ ป่ ต า ม ล7า ด� บ

4) อ อ กิ๊ กิ๊7า ล� ง กิ๊ า ย ใ ห� สั ม7�า เ สั ม อ

5) ห�ามรั�บป่รัะทาน์อาหารัท,�ไม/สั�กิ๊หรั�อไม/สัะอาด เพุรัาะม,โอกิ๊าสัต�ดเชื่��อต/างๆ ได�ง/าย เชื่/น์ พุยาธั�ต/างๆ หรั�อแบคท,เรั,ยโดยเฉพุาะเชื่��อไทฟอยด�

43

6) ด��มน์มสัด และอาหารัอ��น์ๆ ท,�ม,แคลเซี,ยมสั�งเพุ��อป่8องกิ๊�น์ภาวะกิ๊รัะด�กิ๊พุ รั� น์

7) ไม/รั�บป่รัะทาน์ยาเองโดยไม/จ7าเป่:น์ เพุรัาะยาบางต�วอาจท7าให�โรัคกิ๊7า เ รั� บ ไ ด�

8) ป่8องกิ๊�น์กิ๊ารัต��งครัรัภ�ขณะโรัคย�งไม/สังบ โดยเฉพุาะอย/างย��งหากิ๊กิ๊7า ล�งให�ยากิ๊ดภ�ม�ค��มกิ๊�น์อย�/ แต/ ไม/ควรัใชื่�ยาเม;ดค�มกิ๊7า เน์�ดซี*�งม, ESTROGEN เพุรัาะอาจท7าให�โรัคกิ๊7าเรั�บได� และไม/ควรัใชื่�ว�ธั,ใสั/ห/วงเพุรัาะม, โ อ กิ๊ า สั ต� ด เ ชื่�� อ สั� ง

9) เม��อโรัคอย�/ใน์รัะยะสังบสัามารัถต��งครัรัภ�ได� แต/ควรัป่รั*กิ๊ษาแพุทย�กิ๊/อน์ และขณะต��งครัรัภ�ควรัมารั�บกิ๊ารัตรัวจอย/างใกิ๊ล�ชื่�ดมากิ๊กิ๊ว/าเด�ม เ พุ รั า ะ บ า ง ค รั�� ง โ รั ค อ า จ กิ๊7า เ รั� บ ข*� น์ ไ ด� รั ะ ห ว/ า ง ต�� ง ค รั รั ภ�

10) หล,กิ๊เล,�ยงจากิ๊สัถาน์ท,�แออ�ดม,คน์หน์าแน์/น์ ท,�ท,�อากิ๊าศไม/บรั�สั�ทธั�K และไม/เข�าใกิ๊ล�ผู้��ท,�กิ๊7าล�งเป่:น์โรัคต�ดเชื่��อ เชื่/น์ ไข�หว�ด เพุรัาะม,โอกิ๊าสัต�ดเชื่��อรั ะ บ บ ท า ง เ ด� น์ ห า ย ใ จ

11) ถ�าม,ล�กิ๊ษณะท,�บ/งชื่,�ว/าม,กิ๊ารัต�ดเชื่��อ เชื่/น์ ไข�สั�ง หน์าวสั��น์ ม,ต�/มหน์องตามผู้�วหน์�ง ไอเสัมหะเหล�อง เข,ยว ป่0สัสัาวะแสับข�ดให�รั,บป่รั*กิ๊ษาแ พุ ท ย� ท� น์ ท,

12) หากิ๊รั�บป่รัะทาน์ยากิ๊ดภ�ม�อย�/ เชื่/น์ อ�ม�แรัน์, เอ;น์ด;อกิ๊แซีน์ ให�หย�ดย า น์,� ชื่� � ว ค รั า ว ใ น์ รั ะ ห ว/ า ง ม, กิ๊ า รั ต� ด เ ชื่�� อ

13) มาตรัวจตามแพุทย�น์�ดอย/างสัม7�าเสัมอ เพุ��อป่รัะเม�น์ภาวะของโรัค แ ล ะ เ พุ�� อ ป่ รั� บ เ ป่ ล,� ย น์ กิ๊ า รั รั� กิ๊ ษ า ใ ห� เ ห ม า ะ สั ม

43

14) ถ�าม,อากิ๊ารัผู้�ดป่กิ๊ต�ท,�เป่:น์อากิ๊ารัของโรัคกิ๊7าเรั�บให�มาพุบแพุทย�กิ๊/อน์น์�ด เชื่/น์ ม,อากิ๊ารัไข�เป่:น์ๆ หายๆ อ/อน์เพุล,ย น์7�าหน์�กิ๊ลด บวม ผู้มรั/วง ผู้�� น์ ใ ห ม/ ๆ ป่ ว ด ข� อ เ ป่: น์ ต� น์

15) ถ�าม,กิ๊ารัท7าฟ0น์ ถอน์ฟ0น์ ให�รั�บป่รัะทาน์ยาป่ฏิ�ชื่,วน์ะกิ๊/อน์และหล�งกิ๊ารัท7า ฟ0น์ เ พุ�� อ ป่8 อ ง กิ๊� น์ กิ๊ า รั ต� ด เ ชื่�� อ ท�� ง น์,� โ ด ย กิ๊ า รั ป่ รั*กิ๊ ษ า แ พุ ท ย�

กิ๊ารัป่รัะเม�น์ผู้ล ผู้��ป่วยและมารัดาอธั�บายกิ๊ารัด�แลตน์เองเม��อกิ๊ล�บไป่อย�/บ� า น์ ไ ด� แ ล ะ รั� บ ป่ า กิ๊ ว/ า จ ะ ม า ต รั ว จ ต า ม น์� ด สั ม7�า เ สั ม อ

10. ส่ร�ปการศึ�กษาผู้ ป�วยและข้อเส่นอแนะ

43

ผู้��ป่วยหญ�งไทยอาย� 14 ป่� 9 เด�อน์ เป่:น์ Known case SLE c

LN classIII (Dx สั .ค . 55 ) Start Pulse methyl

prednisolone 3 ว�น์ then pred ( 5 ) 6 * 2 O pc start

IVCY ครั��งแรักิ๊ 500 mg/m2 ล/าสั�ดได� IVCY ครั��งท,� 4 ( 30

พุ .ย . ) ป่0 จ จ� บ� น์ on prednisolone ( 5 ) 8 * 1 O pc

Amlodipine ( 5 ) 1 * 1 O pc ว�น์น์,�มาด�วยอากิ๊ารัเข/าขวาบวม แดง อ�กิ๊เสับ รั� �สั*กิ๊เจ;บและเสั,ยวเวลาลงน์7�าหน์�กิ๊ แพุทย�ให�น์อน์โรังพุ ย า บ า ล เ พุ�� อ Investigate แ ล ะ ท7า Arthrocentesis

ได�รั�บกิ๊ารัรั�กิ๊ษาโดย

- Cefotaxime 2.5 g v drip q 6 h และยารั�กิ๊ษา SLE

- อาหารั ให�รั�บป่รัะทาน์อาหารังดเค;ม

- ว�ดสั�ญญาน์ชื่,พุท�กิ๊ 4 ชื่��วโมง

- ชื่��งน์7�าหน์�กิ๊ท�กิ๊ว�น์ตอน์เชื่�าว�น์ละครั��ง- บ�น์ท*กิ๊จ7าน์วน์สัารัน์7�าท,�รั /างกิ๊ายได�รั�บและป่0สัสัาวะท,�ข�บออกิ๊

ท�กิ๊ 8 ชื่��วโมง

ป่0ญหาท,�พุบใน์ผู้��ป่วยค�อ

1.ไ ม/ สั� ข สั บ า ย เ น์�� อ ง จ า กิ๊ ม, อ า กิ๊ า รั อ� กิ๊ เ สั บ ท,� เ ข/ า ข ว า

2. ม,ภาวะของเหลวเกิ๊�น์ใน์รั/างกิ๊ายจากิ๊กิ๊ารัค��งของน์7�าและโซีเด,ยม

43

3. ม,โอกิ๊าสัเกิ๊�ดกิ๊ารัต�ดเชื่��อเพุ��มเต�มเน์��องจากิ๊ภ�ม�ต�าน์ทาน์ลดลง

4. กิ๊ล�วกิ๊ารัผู้/าต�ดและท7าห�ตถกิ๊ารั

5. สั�ญเสั,ยภาพุล�กิ๊ษณ�เน์��องจากิ๊ม,กิ๊ารัเป่ล,�ยน์แป่ลงทางด�าน์สัรั,รัะจากิ๊พุยาธั�สั ภ า พุ ข อ ง โ รั ค แ ล ะ กิ๊ า รั รั� กิ๊ ษ า

6. ความสัามารัถใน์กิ๊ารัป่ฏิ�บ�ต�กิ๊�จว�ตรัป่รัะจ7าว�น์ลดลงเน์��องจากิ๊เข/าบวม อ� กิ๊ เ สั บ

7 ผู้��ป่วยม,โอกิ๊าสักิ๊ล�บเป่:น์ชื่7�าหรั�อได�รั�บกิ๊ารัด�แลไม/ถ�กิ๊ต�อง ไม/ต/อเน์�� อง

ซี*�งจากิ๊กิ๊ารัเจ;บป่วย ด�งกิ๊ล/าวได�สั/งผู้ลกิ๊รัะทบต/อผู้��ป่วยท��งทางด�าน์รั/างกิ๊าย จ�ตใจ อารัมณ� สั�งคม เน์��องจากิ๊ท7าให�ผู้��ป่วยต�องแยกิ๊จากิ๊ครัอบครั�ว ต�องป่รั�บต�วเข�ากิ๊�บสั��งแวดล�อมใหม/ ซี*�งเม��อได�เย,�ยมและพุ�ดค�ยกิ๊�บผู้��ป่วย ท7าให�ทรัาบและเข�าใจสัภาพุป่0ญหาของผู้��ป่วย โดยสัามารัถป่รัะเม�น์ป่0ญหาและให�ค7าแน์ะน์7าท,�สัอดคล�องกิ๊�บกิ๊ารัรั�กิ๊ษาของแพุทย� ท7าให�ผู้��ป่วยและมารัดาสัามารัถยอมรั�บและเข�าใจถ*งกิ๊ารัป่ฏิ�บ�ต�ตน์ท,�ถ�กิ๊ต�อง ท7าให�สัามารัถป่รั�บต�วเข�ากิ๊�บกิ๊ารัด7าเน์�น์ชื่,ว�ตได�และท7าให�ค�ณภาพุชื่, ว� ต ข อ ง ผู้�� ป่ ว ย โ รั ค SLE ด, ข*� น์

บทบาทท,�สั7าค�ญของพุยาบาล ค�อ จะต�องรั/วมรั�บผู้�ดชื่อบใน์กิ๊ารัป่ฏิ�บ�ต�งาน์ ซี*�งผู้��ศ*กิ๊ษาได�ต�ดตามผู้��ป่วยอย/างต/อเน์��องเป่:น์รัะยะ ๆ ต��งแต/ว�น์ท,� 18 – 26 ธั�น์วาคม 2555 โดยรั/วมป่รัะสัาน์งาน์กิ๊�บบ�คลากิ๊รัใน์ท,มสั�ขภาพุท,�เกิ๊,�ยวข�องอย/างสัม7�าเสัมอและและป่รั*กิ๊ษากิ๊�บอาจารัย�ป่รัะจ7ากิ๊ล�/มเพุ��อน์7าเทคโน์โลย,และว�ว�ฒน์ากิ๊ารัใหม/ เข�ามาเป่:น์แน์วทางใน์กิ๊ารัด�แล พุรั�อมท��งรั�บกิ๊ารัแกิ๊�ไขป่0ญหาต/าง ๆ ท,�เกิ๊�ดข*�น์อย/างม,รัะบบ กิ๊ารัพุยาบาลผู้��

43

ป่วยเด;กิ๊ไม/ได� ม�/งเน์�น์กิ๊ารัด�แลเพุ,ยงผู้��ป่วยเพุ,ยงอย/างเด,ยว และให�กิ๊ารัพุยาบาลตามแผู้น์กิ๊ารัรั�กิ๊ษา โดยไม/ได�ให�ความสัน์ใจกิ๊�บความต�องกิ๊ารัท,�แท�จรั�งของผู้��ป่วย หากิ๊แต/ต�องมองถ*งบ�คคลท,�จะม,สั/วน์ชื่/วยใน์กิ๊ารัด�แลผู้��ป่วยเด;กิ๊ให�สัามารัถด�แลตน์เองอย/างต/อเน์�� อง ซี*�งใน์ท,�น์,�อาจมองถ*งครัอบครั�วหรั�อผู้��ท,�ด�แลเด;กิ๊ ซี*�งครัอบครั�ว (total family unit) หมายถ*ง พุ/อแม/ ผู้��ป่วย พุ,�น์�อง ป่�ย/าตายายและผู้��ท,�เกิ๊,�ยวข�องคน์อ��น์ๆ ด�งน์��น์พุยาบาลควรัจะต�อง พุ�ฒน์าท�กิ๊ษะใน์กิ๊ารัด�ตน์เองของผู้��ป่วยเด;กิ๊และผู้��ด�แล โดยกิ๊ารัม,สั/วน์รั/วมใน์แผู้น์กิ๊ารัพุยาบาล ซี*�งชื่/วยให�ผู้��ป่วยเด;กิ๊ยอมรั�บภาวะของโรัคและพุ�ฒน์าท�กิ๊ษะใน์กิ๊ารัด�แลตน์เองเพุ�� อป่8องกิ๊�น์ภาวะแทรักิ๊ซี�อน์จากิ๊โรัค ตลอดจน์ม,กิ๊ารัเจรั�ญเต�บโตและพุ�ฒน์ากิ๊ารัให�เป่:น์ไป่ตามป่กิ๊ต� ซี*�งเด;กิ๊จ7าเป่:น์ต�องพุ*�งพุาครัอบครั�วและสัมาชื่�กิ๊ใน์ครัอบครั�ว ใน์กิ๊ารัด�แลสั�ขภาพุ เพุ��อให�สัามารัถด�แลตน์เองได�อย/างต/อเน์��อง ไม/เกิ๊�ดภ า ว ะ แ ท รั กิ๊ ซี� อ น์ ห รั� อ ไ ม/ กิ๊ ล� บ เ ป่: น์ ซี7�า

ข้ อ เ ส่ น อ แ น ะ

ใน์กิ๊ารัพุยาบาลผู้��ป่วยเด;กิ๊ ต�องเข�ารั�บกิ๊ารัรั�กิ๊ษาพุยาบาลใน์โรังพุยาบาล พุยาบาลเป่:น์บ�คคลท,�ม,ความสั7าค�ญ เน์��องจากิ๊เป่:น์บ�คคลท,�อย�/ใกิ๊ล�ชื่�ดเด;กิ๊ตลอดเวลา สั7าหรั�บเป่8าหมายของกิ๊ารัพุยาบาลเด;กิ๊ เพุ��อให�เกิ๊�ดผู้ลล�พุธั�ท,�คาดหมาย( expected outcomes ) โดยกิ๊�จกิ๊รัรัมกิ๊ารัหรั�อบทบาทพุยาบาล น์อกิ๊จากิ๊เป่:น์กิ๊�จกิ๊รัรัมซี*�งม�/งแกิ๊�ป่0ญหาความเจ;บป่วยของเด;กิ๊แล�ว พุยาบาลย�งต�องเป่:น์ผู้��ให�ค7าแน์ะน์7า ป่รั*กิ๊ษา สัอน์ และป่รัะค�บป่รัะคองเด;กิ๊และครัอบครั�วใน์ท�กิ๊ๆ ด�าน์ ขณะเด,ยวกิ๊�บพุยาบาลควรัเป่Dดโอกิ๊าสัให�ครัอบครั�วเข�ามาม,สั/วน์รั/วมใน์กิ๊ารัด�แลเด;กิ๊มากิ๊ข*�น์ ซี*�งจะท7าให�เกิ๊�ดกิ๊ารัด�แลเด;กิ๊อย/างต/อเน์��องเรั��มต��งแต/ โรังพุยาบาลจน์ถ*งกิ๊ารัด�แลท,�บ�าน์ ด�งน์��น์ท�ศทางใน์กิ๊ารัพุยาบาลเด;กิ๊เจ;บป่วยค�อ กิ๊ารัพุยาบาลแบบองค�

43

รัวมโดยเน์�น์ครัอบครั�วเป่:น์ศ�น์ย�กิ๊ลาง( Holistic Care & Family

Centered Care ) พุยาบาลจ*งให�กิ๊ารัพุยาบาลเด;กิ๊ท,�ครัอบคล�มท��งด�าน์รั/างกิ๊าย( physical ) จ�ตใจ ( psychological ) สั�งคมและเศรัษฐกิ๊�จ ( social & economics ) น์อกิ๊จากิ๊น์,� พุยาบาลต�องให�ครัอบครั�วม,สั/วน์รั/วมใน์กิ๊ารัต�ดสั�น์ใจและกิ๊ารัวางแผู้น์กิ๊ารัพุยาบาลท,�จะให�กิ๊�บผู้��ป่วย ซี*�งครัอบครั�ว ( total family unit ) หมายถ*ง พุ/อแม/ ผู้��ป่วย พุ,�น์�อง ป่�ย/าตายายและผู้��ท,�เกิ๊,�ยวข�องคน์อ��น์ๆ

ฉะน์��น์ใน์กิ๊ารัด�แลกิ๊ล�/มผู้��ป่วยโรัค SLE c LN ใน์เด;กิ๊ จ*งควรัน์7าแน์วทางกิ๊ารัด�แลผู้��ป่วยโดยย*ดกิ๊ารัพุยาบาลอย/างต/อเน์��องแบบองค�รัวมมาใชื่�ให�เหมาะสัมกิ๊�บผู้��ป่วยเด;กิ๊ เพุ��อให�ผู้��ป่วยเด;กิ๊และครัอบครั�วได�ม,สั/วน์รั/วมใน์กิ๊ารัต�ดสั�น์ใจและรั/วมวางแผู้น์ใน์กิ๊ารัด�แลผู้��ป่วยเด;กิ๊ น์7าไป่สั�/กิ๊ารัด�แลตน์เองท,�ต/อเน์��อง จะชื่/วยให�ผู้��ป่วยและครัอบครั�วสัามารัถด7าเน์�น์ชื่,ว�ตได�อย/างเป่:น์ป่กิ๊ต�สั�ข

43