i L (bk. _j i L (bk. _j A i L MEVSILI, Abdullah b. Mahmud 0! Ebü 'l-Fazl Mecdüddin Abdullah b. Mahmud b. (ö. 683/1284) Hanefi fakihi. _j 29 599 ( 11 Temmuz 1203) tari- hinde Musul'da dünyaya geldi. Dedelerinden biri için zikredilen Beldeci 1 Büldeci ( ?) ni sbesi bir icazetnamede Be- lU cl geçmektedir ki (Abdullah Efendi el-isfahanl, III, 248) bu Belucistan ihtimalini akla getirmek- tedir. Temel Musul nakibi Kemaleddin Haydar b. Mu- hammed b. Zeyd el-Hüseynl'den okudu. Musul. ve hadis dinle- yip dersler alimler Mahmud b. Ahmed el-Haslrl, es-Sühreverdl, Abdürrahlm b. Abdülke- rlm es-Sem'anl, Sükey- ne, Ruhavi ve Hacib gibi önemli bulunmak- Bir müddet Kufe bulu- nan azlinden sonra yer- ölünceye kadar Ebu Ha- nife' de tedrls, telif ve fetva gul oldu. ve usul devrin otoriteleri yer alan alim, mez- hepte kuwetli edebilecek derecede ilmi sahip fakihlerden (ashabü't-temyl z) Talebeleri mezheplerden Abdülmü'min b. Halef ed-Dimyatl ve nü'I-Fuvatl gibi alimler Mahmud. Abdüddaim. Abdülkerlm ve Abdülazlz de birer ilim Dindar. ve vera sahibi. melik ve ayana azametli, fukara ve talebeye mütevazi 19 Muharrem 683 (7 Nisan 1284) tarihinde vefat etti. Eserleri. 1. el-Mul]tdr li'l-fetvd (l-V, el- birlikte, Muhammed Muh- yiddin Abdülhamld, Kah ire 1369/ 1950; komisyo n. Halep 1966-1967). Ebu Hani- fe'nin derlernesi yönündeki istek üzerine mübtedller için bu eser Hanefi mezhebinin Abdu ll ah b. Mahmüd el- 'ala eserinin ilk iki (Süleymaniye Ktp., Yenicami, nr. 534) MEVSJU, Abdullah b. Mahmud "mütun-i erbaa" olarak bilinen dört temel metninden biridir. Ebu Yusuf. Mu- hammed ve muhalefetle- rinin rumuzlarla kitap Ebu Hanife'nin esas kaleme Eseri Ebü'I-Abbas Ahmed b. Ali önce Ebu Cemaled- din b. Ahmed Tevci- hü'l-Mul]tdr so- nuncusu 652 (1254) olmak üzere müellife defalarca Kitap üze- rinde Çivizade Muhyiddin Mehmed Efendi Zeylal. Ömer b. ei-Gaznevl. Emlru Hac . Kut- Hattab b. el-Kara- hisar!. Muhammed b. b. Ahmed (Feyzu'L-Gaffar) gibi alimierin de Ebu Muhammed Zey- nüddin Abdurrahman b. Ebu Bekir el- Ayni eserin feraiz bahsini Kitap Ebu Abdullah Taceddin Ab- dullah b. Ali el-Buhar! man- zum hale z. li- ta<lili'l-Mul]tar(l-111 , Kahire 1355; iki ci lt- te ci lt, Mahmud EbG Dakika . Ka- hi re 1370/ 1951, 1395/ 1975; iki ciltte cilt, Beyrut 1419/1998, Ali Abdülha- mld Ebü'I-Hayr ve Muhammed Vehbi Sü- leyman) . yine tara- i olup Hanefi orta hacimdeki muteber yer Müellifin ifadesine göre ders olarak benimse- nip talebe ezberlenmeye h illetlerini ve delillerini aktaran. mezheplerin umOmü'l-belva haline güncel meselelere dair fet- valara yer veren, konularda esas ictihadlara eden bir yönündeki talep üzerine bu hi ( 6) hadisler et- Tacrit ve 'l-il]bdr bi - ta]]rici tahrlc ba- M. Sadi Erzurum 1988; 1-111, Abdullah Muhammed 1417/1997). Celal Ye- niçeri Türkçe'ye içtihat ve is- tanbul 1993) . 3. temile <ata ve't-tekmi- Le). Süleymaniye Kütüphanesi'nde (Yenicami , nr. 534) bir (bu üç eserin için b k. Brockelmann, GAL, 1, 4 76; Suppl., 1, 657). 4. mi'i'l-kebir 487