Page 1
บทนา ขอสอบหรอแบบทดสอบทใชในบทเรยนคอมพวเตอร ไมวาจะเปนแบบทดสอบกอนบทเรยน แบบทดสอบหลงบทเรยน หรอแบบฝกหดระหวางบทเรยนกตาม หลงจากทผานกระบวนการออกแบบทดสอบตามวตถประสงคเชงพฤตกรรมของบทเรยนแลว กอนทจะนาไปใชงานจะตองผานการทดสอบหาคณภาพกอน เนองจากแบบทดสอบเปนเครองมอทใชประเมนผลการเรยนรของผเรยนวาบรรลตามวตถประสงคหรอไม อกทงยงใชในการประเมนประสทธภาพของบทเรยนหากแบบทดสอบไมมคณภาพ ยอมสงผลใหคณภาพของบทเรยนคอมพวเตอรไมมคณภาพตามไปดวย ในทางตรงกนขามหากแบบทดสอบทใชในบทเรยนคอมพวเตอรมคณภาพด ยอมสงผลใหบทเรยนมคณภาพดตามไปดวยเชนกน โดยเฉพาะอยางยงการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรในการวจยเพอเปรยบเทยบกบวธการเรยนการสอนรปแบบตาง ๆ เชน การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางการใชบทเรยนคอมพวเตอรกบวธการสอนแบบปกต ยอมตองใชแบบทดสอบทมคณภาพผานตามเกณฑมาตรฐาน เพอถายทอดผลการทดสอบทเปนจรง เนองจากสวนนเปนปจจยสาคญททาใหผลการวจยสอดคลองกบวตถประสงคทตงไวหรอไม เพยงใด เปนททราบกนดอยแลววา ไมวาจะเปนการหาประสทธภาพของบทเรยนคอมพวเตอรตามเกณฑทนยมกาหนดกนเพอใชเปนเกณฑมาตรฐานทวไป เชน 90/90 การหาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนหรอการตรวจวดความคงทนทางการเรยน ลวนเปนผลมาจากคณภาพของแบบ ทดสอบทงสน ดงนน การหาคณภาพของแบบทดสอบจงเปนกระบวนการทตองดาเนนการอยางรอบคอบและอาจจะตองทาการทดสอบซา ๆ หลายครง จนกวาจะไดแบบทดสอบทเปนมาตรฐานและมจานวนขอเพยงพอกบความตองการ คณภาพของแบบทดสอบ เกยวของกบปจจยทสาคญจานวน 5 องคประกอบ ดงน (วญญา. 2531 : 118 - 124) 1. ความเทยงตรง (Validity) 2. ความเชอมน (Reliability) 3. ความยากงาย (Difficulty) 4. อานาจจาแนก (Discrimination) 5. ความเปนปรนย (Objectivity)
8 การหาคณภาพของแบบทดสอบ Quality Testing of Tests
Page 2
208 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
ความเทยงตรง (Validity) ความเทยงตรง (Validity) หมายถง ความถกตองของแบบทดสอบในสงทตองการจะวดหรอความถกตองแมนยาทแบบทดสอบวดไดตามวตถประสงคทวางไว หรออาจกลาวไดอกนยหนงวาเปนความสามารถของแบบทดสอบ ทจะสะทอนความหมายทแทจรงของแนวคดทตองการศกษาออกมาไดอยางสมบรณและถกตอง แบบทดสอบจะไมไดมความเทยงตรงโดยตวเองแตจะมความเทยงตรงในจดมงหมายเฉพาะกบกลมทตองการวดเทานน ความเทยงตรงจาแนกออกไดเปน 4 ประเภท ดงน 1. ความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) หมายถง ระดบความสามารถของแบบ ทดสอบทวดในเนอหาทตองการจะวด เชน หากตองการวดเรองความสนใจ ขอคาถามในแบบ ทดสอบหรอขอสอบกตองเปนเรองของความสนใจ โดยการพจารณาวาเนอหาของแบบทดสอบสะทอนแนวความคดทตามทตองการหรอไม ความเทยงตรงตามเนอหาจงมความสาคญยงในการวดผลสมฤทธทางการเรยน การวดผลการเรยนการสอนทใชแบบทดสอบไมตรงหรอไมครอบคลมเนอหาทเรยน จงเปนการวดผลทขาดความเทยงตรงตามเนอหา การทดสอบความเทยงตรงตามเนอหา ทาไดโดยพจารณาจากกระบวนการสรางแบบทดสอบหรอขอสอบวาวดไดจรงตามทตองการจะวดหรอไม หรอโดยการตรวจสอบคาตอบกบขอเทจจรงทปรากฏ เชน การสงเกตจากพฤตกรรมทเกดขนวาสอดคลองกบพฤตกรรมทตอบในแบบทดสอบหรอไม กระบวนการทดสอบดงกลาวนตองอาศยผเชยวชาญทางดานเนอหา เพอตรวจสอบกระบวนการสรางแบบทดสอบ เพอตดสนใจวาขอคาถามในแบบทดสอบวาสามารถใชเปนตวแทนของเนอหาทจะถามไดหรอไม โดยการเปรยบเทยบสงทปรากฏในแบบทดสอบกบสงทควรจะถามวามความสอดคลองกนมากเพยงใด การทดสอบความเทยงตรงตามเนอหาโดยผเชยวชาญในลกษณะน เรยกวา การหาคาความสอดคลองระหวางวตถประสงคกบแบบทดสอบ หรอเรยกวา การหาคา IOC (Index of Item-objective Congruence) สตรสาหรบหาคา IOC เมอ IOC = ความสอดคลองระหวางวตถประสงคกบแบบทดสอบ = ผลรวมของคะแนนการพจารณาจากผเชยวชาญ N = จานวนผเชยวชาญ การพจารณาความสอดคลองระหวางวตถประสงคกบแบบทดสอบ จะเปนการพจารณาแบบทดสอบรายขอจากความคดเหนของผเชยวชาญ โดยใชแบบสอบถามทแนบไปพรอมกบ
NRIOC ∑=
∑ R
Page 3
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 209
แบบทดสอบทตองการใหผเชยวชาญประเมนความสอดคลอง โดยมเกณฑการใหคะแนนเพอหาคา IOC ของผเชยวชาญกาหนดเปน 3 ระดบ ดงน +1 หมายถง แนใจวา แบบทดสอบวดตรงตามวตถประสงคหรอตรงตามเนอหา 0 หมายถง ไมแนใจวา แบบทดสอบวดตรงตามวตถประสงคหรอตรงตามเนอหา -1 หมายถง แนใจวา แบบทดสอบไมไดวดตรงตามวตถประสงคหรอตรงตามเนอหา แบบทดสอบหรอขอสอบทถอวามความเทยงตรงตามเนอหาในระดบด สามารถนาไปวดผลได จะตองมคา IOC เกนกวา 0.5 เปนตนไป ตวอยางแบบทดสอบเพอหาคา IOC และการแปลผล
วตถประสงค/เนอหา แบบทดสอบ ระดบของการพจารณา +1 0 -1 1. 1.1
1.2 1.3
2. 2.1 2.2
วตถ แบบ คะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ รวม คา สรปผล
ประสงค ทดสอบ คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 4 คนท 5 IOC 1 2
1.1 1.2 1.3 2.1 2.2
+1 0 +1 0 +1
+1 +1 +1 -1 -1
+1 +1 -1 -1 0
0 0 +1 -1 +1
+1 +1 +1 +1 -1
4 3 3 -2 0
.80
.60
.60 -.40 0
ใชได ใชได ใชได ใชไมได ใชไมได
2. ความเทยงตรงตามโครงสราง (Construct Validity) หมายถง ความสามารถของแบบ ทดสอบทวดไดตามลกษณะคณสมบต ทฤษฎ และประเดนตาง ๆ ของโครงสรางนน โครงสรางเปนคณลกษณะทอธบายพฤตกรรมตาง ๆ โดยแทจรงแลวโครงสรางคอสงทประดษฐขนมาเพออธบายพฤตกรรม เชน โครงสรางของคอมพวเตอรประกอบไปดวยหนวยรบขอมล หนวยแสดงผลขอมล และหนวยประมวลผลกลาง เปนตน ถาแบบทดสอบมความเทยงตรงตามโครงสราง
Page 4
210 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
จะตองประกอบดวยแนวคาถามทสามารถวดประเดนตาง ๆ ครบทง 3 สวนประกอบการทดสอบความเทยงตรงตามโครงสราง ซงทาได 2 วธ ดงน 2.1 การหาคาสมประสทธสหสมพนธ (Correlation Coefficient) ทาไดโดยการหาคาสมประสทธความสมพนธของคะแนนของแบบทดสอบ 2 ชด ทวดในเรองเดยวกน เชน แบบ ทดสอบมาตรฐานกบแบบทดสอบทสรางขนเพอตองการหาความเทยงตรงตามโครงสราง โดยใชสตรการหาคาสมประสทธความสมพนธ ถาคาสมประสทธความสมพนธมคาสงและมทศทางเดยวกน แสดงวาแบบทดสอบทสรางขนมความเทยงตรงตามโครงสรางสง สามารถนาไปใชงานได 2.2 การเปรยบเทยบกบกลมทมลกษณะทตองการวดอยางเดนชด หรอเรยกวาวธนวา Known Group Technique โดยการนาแบบทดสอบทสรางขนไปทดสอบกบกลมตวอยาง 2 กลม ไดแก กลมทมลกษณะตามทกาหนดขนอยางเดนชด กบกลมทไมมลกษณะดงกลาว หลงจากนนจงนาคาทไดมาเปรยบเทยบโดยใช t-test แบบ Independent ถาพบวาผลการเปรยบเทยบมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 หรอ .05 แสดงวาแบบทดสอบทสรางขน มความเทยงตรงตามโครงสรางสง การทดสอบหาคาความเทยงตรงตามโครงสราง จงเปนเรองทซบซอนและมขนตอนมากกวาการทดสอบหาคาความเทยงตรงตามเนอหา สาหรบแบบทดสอบแนวองเกณฑทใชในการเรยนการสอน มวธการทดสอบความเทยงตรงตามโครงสรางอยหลายวธ ในทนขอนาเสนอ 2 วธ ดงน 1. วธของคารเวอร (Carver Method) วธการทดสอบความเทยงตรงตามโครงสรางของคารเวอร ทาไดโดยการนาแบบทดสอบทสรางขนไปทดสอบกบกลมผเรยนทเรยนแลวกบกลมผเรยนทยงไมเคยเรยน แลวนาอตราสวนระหวางผลรวมของจานวนผเรยนทยงไมเคยเรยนทสอบไมผาน กบ จานวนผเรยนทเรยนแลวหรอสอบผานตอจานวนผเรยนทงหมดมาคานวณตามสตร สตรการหาคาความเทยงตรงตามโครงสรางของคารเวอร
เมอ a = จานวนผเรยนทเรยนแลวและสอบผาน b = จานวนผเรยนทยงไมเคยเรยนและสอบไมผาน N = จานวนผเรยนทงหมด ตวอยาง แบบทดสอบวชาโครงสรางขอมลคะแนนเตม 10 คะแนน นาไปทดสอบกบผเรยน 2 กลม ไดแก กลมผเรยนทเรยนแลว กบกลมผเรยนทไมเคยเรยน ใหหาความเทยงตรงตามโครงสรางของแบบทดสอบฉบบน ถากาหนดวาเกณฑตดสนผานเทากบ 5 คะแนน
NcaValidityConstruct +
=−
Page 5
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 211
ผทไมเคยเรยน 5 4 2 3 3 4 4 6 5 2 1 4 ผทเรยนแลว 5 7 6 8 4 7 6 5 3 7 6 8
จานวนผเรยนทเรยนแลวและสอบผาน (a) = 10 คน จานวนผเรยนทยงไมเคยเรยนและสอบไมผาน (b) = 9 คน จานวนผเรยนทงหมด (N) = 24 คน แสดงวาแบบทดสอบวชาโครงสรางขอมลมความเทยงตรงตามโครงสราง .79 2. วธการหาคาสหสมพนธแบบฟ (Phi-Correlation) วธการทดสอบความเทยงตรงตามโครงสรางโดยการหาคาสหสมพนธแบบฟ โดยการหาความสมพนธของผเรยน 2 กลม ไดแก กลมผเรยนทยงไมไดรบการสอนหรอไมไดสอบกอนเรยนกบกลมผเรยนทเรยนแลวหรอผานการสอบหลงเรยนแลว โดยกาหนดเกณฑการผานไวกอน หลงจากนนจงนาไปแทนคาในสตรการหาคาสหสมพนธแบบฟ สตรการหาคาสหสมพนธแบบฟ เมอ = ความเทยงตรงตามโครงสราง a = จานวนผเรยนทสอบกอนเรยนและสอบไมผาน b = จานวนผเรยนทสอบหลงเรยนและสอบไมผาน c = จานวนผเรยนทสอบหลงเรยนและสอบผาน d = จานวนผเรยนทสอบกอนเรยนและสอบผาน ตวอยาง แบบทดสอบชดหนง เมอนาไปทดสอบกบผเรยน ไดผลปรากฏดงตาราง ใหหาคาความเทยงตรงตามโครงสราง โดยวธการหาคาสหสมพนธแบบฟ
NcaValidityConstruct +
=−
79.2419
24910
==+
=
))()()(( cbdadcbabdac
++++−
=φ
φ
Page 6
212 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
กอนเรยน หลงเรยน สอบไมผาน 16 5 สอบผาน 3 14
จากสตร แสดงวาแบบทดสอบชดนนมความเทยงตรงตามโครงสราง .53 3. ความเทยงตรงตามสภาพ (Concurrent Validity) หมายถง แบบทดสอบทสามารถวดไดตามสภาพความเปนจรงของกลมตวอยาง เชน ถาผเรยนคนหนงทในเวลาเรยนเปนผเรยนทเกงทสดในชนเรยน เมอทาขอสอบปรากฏวาผเรยนผนนทาคะแนนไดสงสด แสดงวาแบบทดสอบนนมความเทยงตรงตามสภาพด แตถาหากวาผลการสอบออกมาตรงกนขาม ผทไดคะแนนสงกลบไปเปนผทเรยนออนขณะทเรยนในชนเรยน แสดงวาแบบทดสอบนนมความเทยงตรงตามสภาพไมด การทดสอบความเทยงตรงตามสภาพ ทาไดโดยนาคะแนนของแบบทดสอบทสรางขนใหม ไปหาคาสหสมพนธกบคะแนนของแบบทดสอบเดมทมความเทยงตรง ความสมพนธระหวางคะแนนของแบบทดสอบทงสอง กคอสหสมพนธของความเทยงตรง (Validity Coefficient) ซงจะเปนเครองชบงความเทยงตรงตามสภาพ ถาสหสมพนธมคาสงกหมายความวาแบบทดสอบทสรางขนใหมนนมความเทยงตรงตามสภาพอยในเกณฑด 4. ความเทยงตรงเชงพยากรณ (Predictive Validity) หมายถง การหาความสมพนธระหวางคะแนนผลการสอบกบเกณฑของความสาเรจทจะเกดขนในอนาคต โดยใชคะแนนผลการสอบในการพยากรณในอนาคต ถาหากแบบทดสอบมความเทยงตรงเชงพยากรณสงและบคคลผใดทาคะแนนไดด จะสามารถพยากรณไดวาบคคลผนนยอมมความสาเรจในสาขาวชาทเกยวของในประเดนของแบบทดสอบ ความเทยงตรงเชงพยากรณเปนสงทมความสาคญมากในปจจบนโดยเฉพาะการสอบคดเลอกบคคลเขาทางานหรอศกษาตอ หากขอสอบคดเลอกมความเทยงตรงเชงพยากรณอยในเกณฑด ผทไดคะแนนสงและสอบการคดเลอกผาน อาจจะพยากรณไดวาบคคลผนนจะพบกบความสาเรจในการทางานหรอการศกษาตอในอนาคต
))()()(( cbdadcbabdac
++++−
=φ
)145)(316)(314)(516()3)(5()14)(16(
++++−
=φ
128877209
)19)(19)(17)(21(15224
=−
=φ
53.99.358
209==φ
Page 7
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 213
การทดสอบความเทยงตรงเชงพยากรณของแบบทดสอบ ทาไดโดยการสรางความสมพนธระหวางคะแนนทไดจากแบบทดสอบกบเกณฑทใชในการวดความสาเรจ แบบทดสอบทใชเพอพยากรณความสาเรจเรยกวา ตวพยากรณ (Predictor) และพฤตกรรมทถกพยากรณเรยกวา เกณฑ (Criterion) ซงจะตองวดอยางเทยงตรงของพฤตกรรมทจะถกพยากรณ ในการหาความเทยงตรงเชงพยากรณนนจะตองนยามตวพยากรณและเกณฑเสยกอน หลงจากนนจงทดสอบตวแปรทใชเปนตวพยากรณ จากนนจงรอจนกวาพฤตกรรมทจะถกพยากรณเกดขนแลวจงวดเกณฑจากกลมเดม หลงจากนนจงหาความสมพนธของคะแนนทงสองชดโดยใชสตรสหสมพนธของเพยรสน (วญญา. 2531) สตรทใชในการหาคาสหสมพนธของคะแนนทงสองชด เมอ rXY = สมประสทธสหสมพนธ N = จานวนคของคะแนน X = คะแนนของคะแนนชดทหนง Y = คะแนนของคะแนนชดทสอง ความเชอมน (Reliability) ความเชอมน (Reliability) หมายถง ความคงท ความมนคง หรอความสมาเสมอของผลการวด เชน ถานาแบบทดสอบไปวดสงเดยวกนสองครงแลวไดผลไมแตกตางกน ถอวามความคงทของผลคะแนนทไดสง อกกรณหนงกคอถาใหทาแบบทดสอบฉบบเดยวกนสองครงในเวลาตางกนและไดคะแนนเกอบเทากนทงสองครง กจะหมายความวาแบบทดสอบนนมความเชอมนสง คาของความเชอมนแสดงเปนตวเลขทมคาไมเกน 1.00 หรอ 100% ซงเรยกวา สมประสทธ (Coefficient) ถาแบบทดสอบมคาสมประสทธสง กแสดงวามความเชอมนสง การหาคาความเชอมน สามารถทาไดหลายวธ ดงตอไปน 1. การทดสอบซา (Test-Retest Reliability) 2. การทดสอบแบบใชขอสอบเหมอนกน (Equivalent-Forms Reliability) 3. การทดสอบแบบแบงครง (Split-Half Reliability) 4. การทดสอบโดยวธหาความคงทภายในโดยใช KR-20 และ KR-21 5. การทดสอบโดยวธหาสมประสทธแอลฟา (α-Coefficient)
( ){ } ( ){ }∑−∑∑−∑
−= ∑ ∑ ∑
YYNXXN
YXXYNr XY 2222
Page 8
214 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
รายละเอยดแตละวธ มดงน 1. การทดสอบซา (Test-Retest Reliability) เปนการทดสอบหาความเชอมนของแบบ ทดสอบโดยการทาแบบทดสอบฉบบเดยวกน 2 ครงในเวลาตางกน หลงจากนนจงนาคาทไดจากการทดสอบทง 2 ครงไปหาคาสหสมพนธ เพอหาความสอดคลองของผลการทดสอบ โดยใชสตรของเพยรสน (Pearson Product-Moment Correlation) คาสมประสทธทคานวณไดเรยกวา สมประสทธของความคงท (Coefficient of Stability) ถาไดคาสมประสทธสงกหมายความวา แบบทดสอบฉบบนมความเชอมนสง ปญหาของการทดสอบเพอหาคาความเชอมนวธนกคอ ระยะหางของเวลาการทดสอบทง 2 ครง ถาระยะเวลาใกลกนมากเกนไป การทดสอบครงแรกกยอมสงผลถงการทดสอบครงหลง เนองจากผสอบยงจาขอสอบไดอย ซงมผลตอคาสหสมพนธทได แตถาระยะเวลาหางกนมาก กจะใหผลทตรงกนขาม สตรทใชในการหาคาสหสมพนธของเพยรสน เมอ rXY = สมประสทธของความเชอมนของแบบทดสอบ N = จานวนกลมตวอยาง X = คะแนนจากการทดสอบครงแรก Y = คะแนนจากการทดสอบครงทสอง 2. การทดสอบแบบใชขอสอบเหมอนกน (Equivalent-Forms Reliability) การหาความเชอมนวธนทาไดโดยใชแบบทดสอบ 2 ฉบบทเหมอนกน ทาในระยะเวลาทหางกนเพยงเลกนอย แบบทดสอบทเหมอนกนในทนหมายความวาทงสองฉบบวดในสงเดยวกน จานวนขอเทากน มโครงสรางเหมอนกน มความยากงายในระดบเดยวกน มวธการทดสอบ การตรวจใหคะแนนและการแปลความหมายของคะแนนเหมอนกน จากนนจงนาคะแนนจากผลการทดสอบทง 2 ฉบบไปหาคาสหสมพนธ คาสมประสทธทคานวณไดเรยกวาสมประสทธของความเหมอนกน (Coefficient of Equivalence) โดยใชสตรในการคานวณเชนเดยวกนกบการหาคาความเชอมนแบบทดสอบซา ปญหาของการหาคาความเชอมนวธนกคอ เปนไปไดยากทจะจดหาแบบทดสอบทมคณลกษณะเหมอนกนทง 2 ฉบบ ตามเงอนไขทกาหนดขางตน 3. การทดสอบแบบแบงครง (Split-Half Reliability) การหาความเชอมนวธนเปนการหาคาความเชอมนแบบคงทภายใน (Internal Consistency Reliability) หาไดโดยการทดสอบเพยงครงเดยวโดยใชแบบทดสอบเพยงฉบบเดยว จากนนจงแบงออกเปน 2 สวน ไดแก ขอคกบขอค
( ){ } ( ){ }∑−∑∑−∑
−= ∑ ∑ ∑
YYNXXN
YXXYNr XY 2222
Page 9
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 215
แลวจงนาไปหาคาสหสมพนธระหวางคะแนนขอคกบขอค คาสหสมพนธทไดเปนสมประสทธของความเชอมนของแบบทดสอบครงฉบบ จากนนจงไปหาคาความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบ โดยใชสตรของสเปยรแมน บราวน (Spearman-Brown) สตรการหาคาความเชอมนทงฉบบของสเปยรแมน บราวน
เมอ rt = สมประสทธของความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบ r1/2 = สมประสทธของความเชอมนของแบบทดสอบครงฉบบ
ตวอยาง
ผตอบ คะแนนขอค คะแนนขอค XY X2 Y2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
6 9 7 8 10 8 7 6 7 7
7 10 7 9 9 7 8 7 8 6
42 90 49 72 90 56 56 42 56 42
36 81 49 64 100 64 49 36 49 49
49 100 49 81 81 49 64 49 64 36
จากตาราง เปนผลจากการนาแบบทดสอบจานวน 20 ขอ นาไปทดสอบกบกลมตวอยางจานวน 10 คน จงหาความเชอมนแบบแบงครงของแบบทดสอบฉบบน สตรทใชในการหาคาสหสมพนธของเพยรสน
2112
12
r
rr t +
=
∑ = 75X ∑ = 78Y ∑ = 595XY ∑ = 5772X ∑ = 6222Y
( ){ } ( ){ }∑−∑∑−∑
−= ∑ ∑ ∑
YYNXXN
YXXYNr XY 2222
{ }{ } 71.)136)(145(
100
78)622(1075)577(10)78)(75()595(10
22==
−−−
=r XY
Page 10
216 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
แสดงวาแบบทดสอบฉบบนมคาสมประสทธความเชอมนครงฉบบเทากบ .71 การหาคาสมประสทธความเชอมนทงฉบบ ใชสตรดงน แทนคาในสตร ดงนน
สรปไดวา แบบทดสอบฉบบนมสมประสทธความเชอมนทงฉบบเทากบ .83 หรอ 83% 4. การทดสอบโดยวธหาความคงทภายในโดยใช KR-20 และ KR-21 สาหรบการหาคาความเชอมนแบบคเดอร-รชารดสน (Kuder-Richardson) โดยใชสตร KR-20 และ KR-21 นน มไดหาโดยการหาคาสมประสทธความสมพนธ แตเปนการทดสอบวาแบบทดสอบแตละขอมความสมพนธกบขออน ๆ ในฉบบเดยวกนหรอไม และมความสมพนธกบแบบทดสอบทงฉบบอยางไร โดยใชสตร KR-20 หรอ KR-21 กได ซงคาทไดจากการใชสตร KR-21 จะมคาตากวาสตร KR-20 เลกนอย แตกอยในเกณฑยอมรบไดเชนเดยวกน ปญหาของการทดสอบโดยวธการหาความคงทภายในกคอ จะตองแปลงผลคาตอบกอนนาไปแทนคาในสตร โดยกาหนดใหขอทตอบถกมคาเทากบ 1 และตอบผดมคาเทากบ 0 จงมขอจากดในการใชงานทใชไดเฉพาะแบบทดสอบชนดเลอกตอบ (Multiple Choice) หรอแบบทดสอบอน ๆ ทใหคะแนนเปน 0 และ 1 เทานน สาหรบสตร KR-20 และ KR-21 มดงน สตรการหาคาความคงทภายใน KR-20 เมอ rt = สมประสทธของความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบ n = จานวนขอของแบบทดสอบ (ไมควรนอยกวา 20 ขอ) p = อตราสวนของผทตอบแบบทดสอบขอนถก (หาไดจากจานวนผทตอบถก หารดวยจานวนทงหมด) q = อตราสวนของผทตอบขอนผด (เทากบ 1 – p) = ความแปรปรวนของคะแนนทสอบไดทงฉบบ สตรการหาคาความคงทภายใน KR-21 เมอ rt = สมประสทธของความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบ n = จานวนขอในแบบทดสอบฉบบนน
2112
12
r
rr t +
= 83.71.1
)71(.2=
+=r t
−
−= ∑
σ 211 t
tpq
nn
r
σ 2t
−−
−=
σnrt
tXnX
nn
2)(1
1
Page 11
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 217
= คาเฉลยของคะแนน = ความแปรปรวนของคะแนนทสอบไดทงฉบบ ตวอยาง แบบทดสอบแบบเลอกตอบจานวน 5 ขอ เมอนาไปใชทดสอบกบกลมตวอยางจานวน 10 คน ปรากฏผลดงตารางตอไปน จงหาความเชอมนโดยใชสตรของคเดอร-รชารดสน
ผเรยน ขอท 1 ขอท 2 ขอท 3 ขอท 4 ขอท 5 คะแนนรวม X2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1 1 1 0 0 1 0 0 0 0
1 1 1 1 0 0 0 0 1 0
1 0 1 0 1 1 0 1 0 0
1 1 1 1 1 0 1 0 0 0
5 4 5 3 3 3 2 2 2 1
25 16 25 9 9 9 4 4 4 1
pถก
qผด
pq
1.0 0 0
.4
.6 .24
.5
.5 .25
.5
.5 .25
.6
.4 .24
จากสตรการหาความคงทภายใน KR-20 สตรหาคาความแปรปรวน แทนคาในสตร ความเชอมนของแบบทดสอบ โดยใชสตร KR-20 มคาเทากบ .48 หรอ 48%
σ 2t
X
−−
−=
σnrt
tXnX
nn
2)(1
1
( )N
XXNt 2
222 ∑ ∑−
=σ
( ) ( ) 6.110
30106102
222 =
−=σ t
48.6.1
98.115
5=
−
−=r t
∑ = 30X
∑ = 98.pq
∑ = 1062X
Page 12
218 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
2iS2tS
α
เมอใชสตร KR-21 ความเชอมนของแบบทดสอบ โดยใชสตร KR-21 มคาเทากบ .31 หรอ 31% แสดงวาความเชอมนของแบบทดสอบยงมคณภาพไมด เนองจากมคาสมประสทธอยท .48 เมอใชสตร KR-20 และมคาเทากบ .31 เมอใชสตร KR-21 โดยทคณภาพของแบบทดสอบทอยในเกณฑทยอมรบได สามารถนาไปใชเกบรวบรวมขอมลในการวจยไดนน ควรมคาความเชอมนไมตากวา .60 หรอ 60% ขนไป สาหรบสตร KR-21 จะใหคาทคานวณไดตากวาทควรจะเปน (Underestimate) จงไมเหมาะสาหรบแบบทดสอบหรอขอสอบทงายมาก ๆ หรอยากมาก ๆ นอกจากนยงตองเปนขอสอบทมความยากแตละขอใกลเคยงกน (บญเรยง. 2543 : 58) จงจะใชสตร KR-21 คานวณไดเหมาะสม 5. การทดสอบโดยวธหาสมประสทธแอลฟา (α-Coefficient) การหาคาความเชอมนโดยวธนพฒนามาจากสตร KR-20 เนองจากวธการของคเดอร-รชารดสน จะตองแปลงคาตอบถกใหเปน 0 และคาตอบผดใหเปน 1 กอนวเคราะหขอมลและแทนคาในสตร จงเปนขอจากดอยางหนงในการนาไปใชซงอาจสงผลใหเกดการผดพลาดในการแปลงคาตอบได ถาหากแบบทดสอบมเปนจานวนมาก วธนจงพฒนาขนเพอใหใชไดกบแบบทดสอบทไมไดตรวจใหคะแนน เปน 0 กบ 1 เชน ขอสอบแบบอตนยหรอขอสอบแบบเตมคา เปนตน เนองจากสตรสมประสทธแอลฟาจะใชกบคะแนนททาไดจรงหรอใชกบแบบทดสอบทใหคะแนนแตละขอเปน 3, 2, 1 หรอ 5, 4, 3, 2, 1 กได ดงนน การทดสอบโดยวธหาสมประสทธแอลฟา จงใชไดทงแบบทดสอบแบบเลอกตอบ (Multiple Choice) และแบบทดสอบทว ๆ ไป โดยใชสตรการหาคาความเชอมนของครอนบค (Cronbach) สตรการหาคาความเชอมนของครอนบค เมอ
= สมประสทธความเชอมนของแบบทดสอบ N = จานวนขอในแบบทดสอบ = ความแปรปรวนของแบบทดสอบเปนรายขอ
= ความแปรปรวนของแบบทดสอบทงฉบบ
−−
−=
σnrt
tXnX
nn
2)(1
1
31.6.15)35(31
155
=
×−
−−
=r t
−
−= ∑
SS
nn
t
i2
2
11
α
Page 13
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 219
การทดสอบโดยวธสมประสทธแอลฟา เพอหาคาความเชอมนของแบบทดสอบทใชในการวจยจะใหผลลพธเปนคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ทบงชถงลกษณะของแบบทดสอบวาดหรอไมดซงหมายถงความผนแปรวามมากหรอไม วธนจงเปนวธการหาคาความเชอมนทใหรายละเอยดทางสถตมากกวาวธการอน ๆ ทาใหการหาคาความเชอมนโดยใชสตรของครอนบคไดรบความนยมในการวจยคอนขางสง โดยทคะแนนของแบบทดสอบจะตองเปนคะแนนแบบมาตราเรยงลาดบหรออนตรภาค ตวอยาง แบบทดสอบแบบอตนยจานวน 10 ขอ เมอนาไปทดลองใชกบกลมตวอยางจานวน 12 คน ปรากฏผลดงตารางขางลาง จงหาความเชอมนของแบบทดสอบโดยวธการหาสมประสทธแอลฟา
กลม ตวอยาง
ขอ 1
ขอ 2
ขอ 3
ขอ 4
ขอ 5
ขอ 6
ขอ 7
ขอ 8
ขอ 9
ขอ 10
X X2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
7 7 4 3 6 8 2 3 2 4 1 5
6 5 8 6 5 4 3 2 4 6 1 2
8 7 6 3 4 2 5 4 6 3 2 1
9 6 3 7 5 4 3 5 4 3 2 2
5 6 2 4 6 5 3 1 2 1 2 5
6 4 7 9 3 5 4 7 6 3 4 2
4 7 4 6 5 4 3 7 6 3 2 2
6 6 2 3 2 1 6 5 4 3 4 2
7 5 8 6 7 5 4 3 2 4 3 1
8 3 6 5 4 6 3 5 4 3 1 2
66 56 50 52 47 44 36 42 40 33 22 24
4356 3136 2500 2704 2209 1936 1296 1764 1600 1089 484 576
52 282 4.72
52 272 3.89
51 269 4.35
53 283 4.08
42 186 3.25
60 346 3.83
53 269 2.91
44 196 2.86
55 303 4.24
50 250 3.47
23650
จากตาราง หาคา สตรหาคาความแปรปรวน
( )N
XXNt 2
222 ∑ ∑−
=σ
64.3747.324.486.291.283.325.308.435.489.372.42 =+++++++++=∑ S i
∑ X
∑ X 2
S i2
∑ = 512X∑ X 2
Page 14
220 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
สตรการหาคาความเชอมนของครอนบค สมประสทธความเชอมนของแบบทดสอบมคาเทากบ .83 หรอ 83% สาหรบการหาคาความเชอมนของแบบทดสอบแนวองเกณฑ โดยเฉพาะแบบทดสอบทใชในการเรยนการสอน มวธการทดสอบความเชอมนอยหลายวธ ในทนขอนาเสนอ 2 วธ ดงน 1. วธของคารเวอร (Carver Method) วธการทดสอบความเชอมนของคารเวอร เปนวธการหาความเชอมนแบบสอดคลองในการตดสนใจ (Decision Consistency Reliability) โดยการทดสอบกบผเรยนกลมเดยวกนจานวน 2 ครง หรอใชแบบทดสอบแบบคขนานจานวน 2 ฉบบแลวทดสอบเพยงครงเดยว หลงจากนนจงนาคาทไดทง 2 ครง (หรอ 2 ฉบบ) มาคานวณในสตรเพอหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ สตรการหาคาความเชอมนของคารเวอร เมอ r = ความเชอมนของแบบทดสอบ a = จานวนผเรยนทสอบผานทงฉบบท 1 และฉบบท 2 b = จานวนผเรยนทสอบไมผานทงฉบบท 1 และฉบบท 2 N = จานวนผเรยนทงหมด ตวอยาง แบบทดสอบวชาโครงสรางขอมล จานวน 2 ฉบบ ๆ ละ 10 ขอ คะแนนเตม 10 คะแนน นาไปทดสอบกบผเรยนกลมเดยวกนจานวน 12 คน 2 ครง ปรากฏวาไดผลตามตาราง ใหหาความเชอมนของแบบทดสอบฉบบน ถากาหนดเกณฑตดสนผานเทากบ 5 คะแนน
−
−= ∑
SS
nn
t
i2
2
11
α
83.39.15064.371
11010
=
−
−=α
( ) 39.15012
51212360122
22 =
−×=σ t
Ncar +
=
( )N
XXNt 2
222 ∑ ∑−
=σ
Page 15
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 221
ฉบบท 1 5 9 7 3 3 4 8 6 5 2 1 6 ฉบบท 2 5 7 6 2 4 7 6 5 8 4 6 8
จานวนผเรยนทสอบผานทงฉบบท 1 และฉบบท 2 (a) = 7 จานวนผเรยนทสอบไมผานทงฉบบท 1 และฉบบท 2 (c) = 3 จานวนผเรยนทงหมด (N) = 12 คน แสดงวาแบบทดสอบวชาโครงสรางขอมลมความเชอมน .83 2. วธของแฮมเบลตนและโนวก (Hambleton and Novick Method) วธการทดสอบความเชอมนของแฮมเบลตนและโนวก เปนวธการหาความเชอมนโดยการทดสอบกบผเรยนกลมเดยวกนจานวน 2 ครง หรอใชแบบทดสอบแบบคขนานจานวน 2 ฉบบ ทาการทดสอบเพยงครงเดยว หลงจากนนจงนาคาทไดทง 2 ครง (หรอ 2 ฉบบ) มาคานวณในสตรเพอหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ สตรการหาคาความเชอมนของแฮมเบลตนและโนวก เมอ P0 = ความเชอมนของแบบทดสอบ P11 = สดสวนของผเรยนทสอบผานทงฉบบท 1 และฉบบท 2 P22 = สดสวนของผเรยนทสอบไมผานทงฉบบท 1 และฉบบท 2 ตวอยาง แบบทดสอบวชาระบบปฏบตการ นาไปทดสอบกบผเรยนกลมเดยวกนจานวน 50 คน 2 ครง ปรากฏวามผเรยนทสอบผานทงสองครงจานวน 32 คน และผเรยนทสอบไมผานทงสองครง จานวน 6 คน ใหหาความเชอมนของแบบทดสอบฉบบน สดสวนของผเรยนทสอบผานทงฉบบท 1 และฉบบท 2 (P11) = 32/50 = .64 สดสวนของผเรยนทสอบไมผานทงฉบบท 1 และฉบบท 2 (P22) = 6/50 = .12
Ncar +
=
83.1210
1237
==+
=
PPP 22110 +=
PPP 22110 +=
76.12.64.0 =+=P
Page 16
222 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
แสดงวาแบบทดสอบวชาระบบปฏบตการมความเชอมน .76 นอกจากวธตาง ๆ ทไดนาเสนอมาน ยงมวธอน ๆ ทใชในการหาคาความเชอมนของแบบ ทดสอบหรอขอสอบ เชน วธของโลเวตต (Lowett Method) เปนตน ความยากงาย (Difficulty) ความยากงาย (Difficulty) มความหมายตรงตว หมายถง ระดบความยากงายของแบบ ทดสอบหรอขอสอบ โดยปกตแบบทดสอบทควรหาคาความยากงายนนจะเปนแบบทดสอบทวดทางดานสตปญญา (Cognitive Domain) ของผเรยน เชน แบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยน แบบทดสอบวดความถนด เปนตน แบบทดสอบประเภทนจะตองมคณภาพทางดานความยากงาย (P) พอเหมาะ กลาวคอ ผเรยนจะตองทาไดถกตอง 50% และทาผด 50% หรอคดเปนสดสวนเทากบ .50 (P = .50) แตการทจะออกแบบทดสอบใหมคาความยากงายพอด คอ P = .50 นนเปนเรองยากมาก จะตองนาไปทดสอบซาหลายครงและทาการปรบปรงจนกวาขอคาถามในแบบทดสอบมคาระดบความยากงายใกลเคยงกบ P = .50 ในทางปฏบต ขอคาถามทถอวามความยากงายใชไดมคาอยระหวาง .20 - .80 ถา P มคาตากวา .20 ถอวาขอคาถามนนยากเกนไป แตถาคา P สงกวา .80 แสดงวางายเกนไป คาความยากงายจงเปนองคประกอบทสาคญดานคณภาพของแบบทดสอบทใชวดทางดานสตปญญา โดย เฉพาะอยางยง การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรทมกจะหาประสทธภาพของตวบทเรยนดวยคะแนนของผเรยนททาไดจากแบบทดสอบกอนและหลงบทเรยน แมวาจะตงเกณฑไวสงมาก เชน 95/95 หากแบบทดสอบทใชตดสนเกณฑมคาความยากงายอยสงเกนไป (P เกนกวา .80) การทจะเขาถงเกณฑทกาหนดกไมใชเรองยากอกตอไป ซงเปนเรองทไมถกตอง ดงนน แบบทดสอบทใชในการเรยนการสอน จงตองผานการหาคาความยากงายมากอนและคดเลอกขอคาถามทมคาความยากงายพอเหมาะเพอนาไปใชงาน สตรคานวณหาคาความยากงาย เมอ P = คาความยากงายของแบบทดสอบ R = จานวนผเรยนทตอบขอคาถามขอนนถกตอง N = จานวนผเรยนทงหมด
NRP =
Page 17
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 223
ตวอยาง แบบทดสอบวชาการโปรแกรมภาษาซ จานวน 5 ขอ เฉพาะขอท 1 มผเรยนทาถกตอง 14 คน จากผเรยนทงหมด 30 คน จงคานวณหาคาความยากงายของแบบทดสอบขอท 1 แสดงวา แบบทดสอบขอท 1 น มคาความยากงาย .46 หรอเทากบ 46 % สามารถแปลความไดวาเปนขอสอบทมความยากงายอยในเกณฑเหมาะสม (มคาระหวาง .20 - .80) สามารถนาไปใชงานได ความยากงาย จดวาเปนเกณฑการหาคณภาพของแบบทดสอบหรอขอสอบทมความหมายตรงตวและหาไดงาย แตมประโยชนตอการนาไปใช โดยพจารณาจากสดสวนของผตอบถกและตอบผด หากแบบทดสอบขอใดมผตอบผดมากกวาตอบถกกแสดงวายาก หากตอบถกมากกวาตอบผดกแสดงวางาย อานาจจาแนก (Discrimination) อานาจจาแนก (Discrimination) หมายถง ความสามารถของแบบทดสอบในการจาแนก กลมตวอยางซงอาจหมายถงผเรยนหรอผตอบแบบทดสอบ ออกเปนกลมตาง ๆ เชน กลมเกงและกลมออน กลมทเหนดวยและกลมทไมเหนดวย เปนตน คาอานาจจาแนกแทนดวยสญลกษณ D ซงมคาอยระหวาง +1.00 ถง –1.00 ถาคาถามขอใดมคา D เปนบวกสง แสดงวาขอคาถามนนสามารถจาแนกกลมเกงออกจากกลมออนไดด ซงมการแจกแจงระดบของคาอานาจจาแนกสาหรบแบบทดสอบทใชวดผลสมฤทธทางการเรยนไวดงน D > .40 หมายถง มอานาจจาแนกดมาก D .30 - .39 หมายถง มอานาจจาแนกด D .20 - .29 หมายถง มอานาจจาแนกพอใชได แตควรนาไปปรบปรงใหม D < .19 หมายถง มอานาจจาแนกไมด ตองตดทงไป การหาคาอานาจจาแนกมหลายวธ ดงน 1. การใชวธการตรวจใหคะแนน 2. การใชสตรสดสวน 3. การใชคาสหสมพนธแบบพอยท-ไบซเรยล (Point-Biserial Correlation) 4. การใชตารางสาเรจของจงเตฟาน (Chung Teh Fan)
NRP =
46.3014
==P
Page 18
224 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
รายละเอยดแตละวธ มดงน 1. การใชวธการตรวจใหคะแนน การใชวธการตรวจใหคะแนน เรมจากนาแบบทดสอบทตองการหาคาอานาจจาแนกไปทดสอบกบกลมตวอยางแลวตรวจใหคะแนน จากนนจงเรยงผลคะแนนทไดจากคะแนนสงไปหาตา แลวทาการคดเลอกกลมทไดคะแนนสงออกมา 1/3 ของจานวนกลมตวอยางทงหมด เรยกวากลมเกงหรอกลมสง หลงจากนนจงคดเลอกกลมทไดคะแนนตาออกมา 1/3 ของจานวนกลมตวอยางทงหมด เรยกวากลมออนหรอกลมตา แลวนามาแทนคาในสตร สตรการหาคาอานาจจาแนกแบบตรวจใหคะแนน เมอ D = คาอานาจจาแนก RU = จานวนกลมตวอยางทตอบถกในกลมเกง RL = จานวนกลมตวอยางทตอบถกในกลมออน N = จานวนกลมตวอยางทงหมด ตวอยาง ผลการทดสอบวชาภาษาองกฤษ มผเขาทดสอบจานวน 40 คน เมอนามาวเคราะหหาคาความยากงาย ปรากฏวากลมเกงทาไดทง 13 คน และกลมออนทาได 6 คน จงหาคาอานาจจาแนก จานวนผเรยนทนามาวเคราะหหาคาอานาจจาแนก = 1/3 x40 = 13.33 คน
แทนคาในสตร แสดงวา ขอคาถามขอนมคาอานาจจาแนก .53 ซงจดวาเปนขอคาถามทด การหาคาอานาจจาแนกดวยวธน สามารถแบงกลมสงและกลมตาไดหลายวธ เชน 25%, 27%, 33% หรอแบงเปน 1/2 (50%) เพอใหงายตอการคานวณ สาหรบวธทนยมใชมากทสดกคอ 27% อยางไรกตามจานวนประชากร 50% ทงกลมสงและกลมตา จะตองมจานวนไมนอยกวา 1/3 ของจานวนทงหมด
หรอ 2
ND RR LU −=
RRR
U
LUD −=
2ND RR LU −
=
53.2
26613
=−
=D
Page 19
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 225
2. การใชสตรสดสวน การหาคาอานาจจาแนกโดยการใชสตรสดสวนมวธการคลายคลงกบวธแรก โดยนาผลคะแนนทผเรยนทาไดมาเรยงลาดบจากคะแนนสงไปตา หลงจากนนจงนามาแทนคาในสตรสดสวน ซงเปนวธขนพนฐาน สตรทใชในการหาคาอานาจจาแนกแบบสตรสดสวน เมอ PH = สดสวนของกลมเกง PL = สดสวนของกลมออน ตวอยาง ขอคาถามขอหนง กลมเกงทาถก 12 คน กลมออนทาถก 5 คน จะมคาอานาจจาแนกเทาไร ถาแตละกลมมจานวนทงหมด 12 คน จากสตรทใชในการหาคาอานาจจาแนกแบบสตรสดสวน เมอ แทนคาในสตร แสดงวา ขอคาถามขอนมคาอานาจจาแนก .58 3. การใชคาสหสมพนธแบบพอยท-ไบซเรยล (Point-Biserial Correlation) การหาคาอานาจจาแนกโดยวธการใชคาสหสมพนธแบบพอยท-ไบซเรยล มขอตกลงเบองตนวา ถาผเรยนทาถกใหคะแนน 1 และทาผดไดคะแนน 0 หลงจากนนจงนามาแทนคาในสตร สหสมพนธแบบพอยท-ไบซเรยล สตรทใชในการหาคาอานาจจาแนกแบบพอยท-ไบซเรยล เมอ rp.bis = คาอานาจจาแนกแบบพอยท-ไบซเรยล
PPD LH −=
PPD LH −=
58.42.1 =−=D
112/12 ==PH
42.12/5 ==PH
pqS
XXt
fpbispr ..
−=
Page 20
226 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
= คะแนนเฉลยของกลมตวอยางททาแบบทดสอบขอนนได = คะแนนเฉลยของกลมตวอยางททาแบบทดสอบขอนนไมได St = คาเบยงเบนมาตรฐานของแบบทดสอบฉบบนน p = สดสวนของกลมตวอยางททาแบบทดสอบขอนนได q = สดสวนของกลมตวอยางททาแบบทดสอบขอนนไมได (1-p) ตวอยาง ผลการวเคราะหแบบทดสอบขอท 10 ของวชาการโปรแกรมภาษาซ ซงมผเรยนเขาทดสอบจานวน 15 คน ไดผลตามตาราง จงหาคาอานาจจาแนกของแบบทดสอบขอน
ผเรยน คะแนน X ขอท 10 XY X2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
25 23 18 24 23 20 19 22 21 23 21 20 21 21 22
1 1 0 0 1 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1
25 23 0 0 23 0 0 22 21 23 0 0 21 21 22
625 529 324 576 529 400 361 484 441 529 441 400 441 441 484
จาก เมอ และ
X p
X f
201=∑ XY 70052 =∑ X
33.229
201=== ∑
n pp
XYX
33.206
201323=
−=
−= ∑∑
n ff
XYXX
60.159
==p 40.60.1 =−=q
Page 21
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 227
เมอ ดงนน จากสตร แสดงวาแบบทดสอบขอท 10 มคาอานาจจาแนกเปน .54 4. การใชตารางสาเรจของจงเตฟาน (Chung Teh Fan) จงเตฟาน (Chung Teh Fan) ไดคดคนตารางสาเรจ เพอแกปญหาการคานวณทซบซอนของวธการหาคาอานาจจาแนกโดยวธคานวณ ตารางสาเรจรปของจงเตฟานจะใชวธแบงกลมเกงและกลมออนโดยใชวธ 27% โดยถอวาการกระจายของคะแนนอยในลกษณะของเสนโคงปกต วธการน จงเหมาะสาหรบการวเคราะหแบบทดสอบทมผเขาสอบเปนจานวนมาก โดยมขอกาหนดเบองตนวา ถาผทาถกได 1 และทาผดได 0 เชนเดยวกบแบบพอยท-ไบซเรยล จากนนจงนาคะแนนมาเรยงลาดบจากสงไปยงตา แลวคดเลอก 27% ของกลมทไดคะแนนสงเปนกลมเกง และคดเลอก 27% ของกลมทไดคะแนนตาเปนกลมออน ตอจากนนกนามาแจกแจงแตละขอคาถามของแบบทดสอบนนวากลมเกงทาถกกคนและกลมออนทาถกกคน เมอแจกแจงกลมเกงและกลมออนวาทาแบบทดสอบถกกคนแลว จงเปลยนเปนสดสวนของ PH และ PL แลวนาสองคานไปเปดตารางสาเรจของจงเตฟาน ในตารางจะบอกคาอานาจจาแนกเปนจดทศนยม พรอมทงบอกคาความยากงายของแบบทดสอบอกดวย ตวอยางแบบทดสอบขอหนง มกลมเกงทาถก 40 คน จากจานวนกลมผเรยนเกงทงหมด 50 คน ดงนน สดสวนของกลมเกง (PH) เทากบ 40/50 = .80 และกลมออนทาถก 10 คน จากจานวนกลมผเรยนออนทงหมด 50 คน สดสวนของกลมออน (PL) เทากบ 10/50 = .20 หลงจากนนจงนาคา PH = .80 และ PL = .20 ไปเปดตารางสาเรจของจงเตฟาน จะพบวาไดคาอานาจจาแนก (r) เทากบ .50 และไดคาความยากงาย (p) เทากบ .50 และไดคาความยากงายมาตรฐาน (∆) = 12.9 คาอานาจจาแนกเปนองคประกอบทสาคญ ทสงผลตอคณภาพของแบบทดสอบ โดยเฉพาะแบบทดสอบทใชในการเรยนการสอน ถาแบบทดสอบมคาอานาจจาแนกตา ๆ เชน .20 แสดงวา จะมประสทธภาพในการพยากรณวาเปนผเรยนเกงหรอผเรยนออนไดถกตองเพยง 2% เทานน ซงสามารถแปลความไดวามเพยง 2 คนเทานนททาแบบทดสอบขอนนถกแลวเปนผเรยนเกง ดงนน ถาคาอานาจจาแนกตาแลว ประสทธภาพในการพยากรณกจะมคาตาตามไปดวย ในทางปฏบตจงตองออกแบบทดสอบใหมคณภาพ โดยพยายามใหมคาอานาจจาแนกสง ๆ เนองจากยงคาสงก
( ))1(
22
−∑−∑=
NNXXN
S t
( ) 82.1)14(15
323700515 2
=−×
=S t
54.40.60..82.1
33.2033.22. =×
−=r bisp
Page 22
228 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
สามารถจาแนกผเรยนไดด แตถาคาอานาจจาแนกตดลบจะแสดงวาแบบทดสอบขอนนผเรยนออนตอบถกมากกวาผเรยนเกง ซงเปนขอคาถามทใชไมได ตองตดทงไป ความเปนปรนย (Objectivity) ความเปนปรนย (Objectivity) หมายถง ความชดเจนของแบบทดสอบททกคนอานแลวตความตรงกน รวมทงการตรวจใหคะแนนมเกณฑทแนนอนไมวาผใดจะเปนผตรวจกตาม ลกษณะของแบบทดสอบทมความเปนปรนย จงเกยวของกบองคประกอบ 3 ประการ ไดแก 1. ความแจมชดในความหมายของแบบทดสอบ 2. ความแจมชดในวธตรวจหรอมาตรฐานการใหคะแนน 3. ความแจมชดในการแปลความหมายของคะแนน แมวาความเปนปรนยของแบบทดสอบ จะไมมเครองมอหรอวธการทแนนอนในการบงชคณภาพ แตการหาคณภาพดานนของเครองมอจะหลกเลยงไมได เนองจากเปนการทาใหเกดคณภาพทางดานความเชอมนสงและสรางความเทยงตรงของการวด นบตงแตคาสงและเงอนไขในการทาแบบทดสอบ รวมถงขอคาถามตาง ๆ ตองมความชดเจนวาตองการสงใด คาตอบทตองการเปนอะไร ไมวาผใดอานกตามจะเขาใจตรงกนวาถามอะไร และการตรวจใหคะแนนตองมเกณฑในการใหคะแนนทแนนอน รวมทงการแปลความหมายของคะแนนทไดตองมความชดเจน โดยเฉพาะอยางยงแบบทดสอบทใชในบทเรยนคอมพวเตอร ซงผเรยนเปนผควบคมกจกรรมการเรยนดวยตนเองทงหมด ความชดเจนของแบบทดสอบทใช จงตองผานการหาคณภาพมากอน โดยผานการทดลองใชเพอหาความเหมาะสมกบผเรยนทเปนกลมเปาหมายโดยตรง หรอผานการประเมนโดยผเชยวชาญมากอน การหาคณภาพของแบบทดสอบสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร แบบทดสอบหรอขอสอบสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร จาแนกออกตามลกษณะของการใชงานไดหลายประเภท ดงตอไปน 1. แบบทดสอบทใชสาหรบการประเมนผลระหวางดาเนนการ (Formative Evaluation) ซงประกอบดวย 1.1 แบบทดสอบกอนบทเรยน (Pretest) เปนแบบทดสอบทใชประเมนผลผเรยนกอนทจะเขาสกระบวนการเรยนร โดยมวตถประสงคเพอตรวจสอบความรพนฐานของผเรยนวามเพยงพอหรอไม และเพอเปนการจดระดบความสามารถของผเรยน โดยผเรยนทมระดบความสามารถสงกวาผเรยนคนอน ๆ บทเรยนอาจจะแนะนาหรอดาเนนการใหขามไปศกษาในบทเรยนถดไปกได 1.2 แบบฝกหดระหวางบทเรยน (Exercise) เปนแบบทดสอบทใชวดความกาวหนาทาง การเรยนเปนระยะ ๆ ในระหวางกระบวนการเรยนร โดยทวไปจะเปนแบบฝกหดหลงบทเรยนแตละบทหรอแตละโมดล
Page 23
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 229
1.3 แบบประเมนผลอน ๆ เชน ใบงาน ใบการบาน หรอแบบประเมนอน ๆ ทใชวดและประเมนผลระหวางกระบวนการเรยนร ซงอาจจะมการบนทกผลคะแนนของผเรยนหรอไมกตาม 2. แบบทดสอบทใชสาหรบการประเมนผลสรป (Summative Evaluation) ซงหมายถงแบบ ทดสอบหลงบทเรยน (Posttest) เปนแบบทดสอบทใชประเมนผลผเรยนหลงสนสดกระบวนการเรยนร โดยมวตถประสงคเพอตรวจสอบความรของผเรยนวาผานเกณฑทกาหนดไวหรอไม และเพอนาผลคะแนนไปตดสนผลการสอบได-ตก รวมทงการนาไปใชประโยชนอยางอน ๆ เชน นาไปพจารณาปรบปรงแกไขบทเรยน นาไปใชหาคณภาพของบทเรยน หาความคงทนทางการเรยน และนาไปเปรยบเทยบกบการเรยนรแบบอน ๆ เปนตน หลงจากทออกแบบทดสอบเพอใชในบทเรยนคอมพวเตอร โดยพจารณาจากพฤตกรรมทคาดหวงในแตละขอของวตถประสงคเชงพฤตกรรมของบทเรยน ซงปกตมกจะออกแบบทดสอบจานวน 2 - 4 ขอตอหนงวตถประสงค ขนตอไปจะเปนการรวบรวมแบบทดสอบทงหมด รวมทงแบบฝกหดทจะใชระหวางบทเรยน เพอนาไปทดลองหาคณภาพกบผเรยนกลมเดยวกนกบกลมเปาหมายทจะเปนผใชบทเรยน เพยงแตวากลมทจะใชทดลองหาคณภาพของแบบทดสอบ จะตองผานการเรยนหวเรองดงกลาวมากอน เชน ตองการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรในหวเรองโครงสรางขอมล ซงเปนรายวชาในหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง ปท 1 ภาคเรยนท 2 (ป.วส. 1) กลมผเรยนทจะใชทดลองหาคณภาพของแบบทดสอบ จะตองเปนผเรยนทเคยศกษาหวเรองนมากอน ไดแก นกศกษา ป.วส. ชนปท 2 ทกาลงศกษาอยในปจจบน ขนตอนการหาคณภาพของแบบทดสอบสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร มดงน 1. วางแผนการดาเนนงาน การวางแผนการดาเนนงาน เปนการเตรยมการทดลองเพอหาคณภาพของแบบทดสอบของ บทเรยนคอมพวเตอร ไดแก การศกษาหลกสตรรายวชา การรวบรวมแบบทดสอบทออกไวใชในบทเรยน จดเตรยมและพมพแบบทดสอบ เตรยมการดานสถานท และกาหนดการตาง ๆ รวมทงการศกษาถงวธการหาคณภาพของแบบทดสอบ และเทคนคตาง ๆ ทใชในการวเคราะหคณภาพโดยใชสถต 2. กาหนดกลมตวอยาง กลมตวอยางในการทดลองหาคณภาพของแบบทดสอบ กอนทจะนาไปใชในบทเรยนคอมพวเตอร จาแนกออกเปน 2 กลม ไดแก กลมทดลองแบบทดสอบขนตน และกลมทดลองแบบทดสอบขนใชงานจรง ซงทงสองกลมตองเปนผเรยนทเคยศกษาในหวเรองดงกลาวมากอน กลมทดลองแบบทดสอบขนตน ควรมจานวน 3 – 9 คน คดเลอกโดยวธเฉพาะเจาะจงใหไดผเรยนทมความสามารถทางการเรยนระดบเกง ปานกลาง และออน จานวนเทา ๆ กน โดยใชผลการเรยนในรายวชาพนฐานของหวเรองทพฒนาเปนบทเรยนคอมพวเตอร หรอใชผลคะแนน GPA
Page 24
230 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
ของผเรยนเปนเกณฑ สาหรบกลมทดลองแบบทดสอบขนใชงานจรง สวนใหญจะคดเลอกมาจากผเรยนทงชน โดยมจานวนไมนอยกวา 35 คน ในขนตอนน ยงตองพจารณาถงกลมผเชยวชาญทจะเปนผใหคาปรกษาเกยวกบคณภาพของแบบทดสอบอกดวย เนองจากองคประกอบดานคณภาพของแบบทดสอบ สามารถใหผเชยวชาญตรวจสอบและใหคาแนะนาได เชน คาความเทยงตรง และความเปนปรนยของแบบทดสอบ 3. ทดลองใชขนตน เปนขนตอนการทดลองใชแบบทดสอบกบกลมทดลองกลมยอยจานวน 3 – 9 คนทคดเลอกไวแลว โดยใหกลมทดลองดาเนนการทาแบบทดสอบโดยลาพงตงแตตนจนจบเหมอนกบการใชงานจรง ผควบคมการดาเนนการมหนาทเพยงแตอธบายวธการทาเทานน หลงจากนนจงนาผลทไดไปวเคราะหขอมลวาผลทไดเปนอยางไร ขณะเดยวกนอาจตองมการสมภาษณกลมทดลองถงความเขาใจในขอคาถาม ความยากงาย และบนทกเวลาทใชทาแบบทดสอบ เพอนาขอมลเหลานไปปรบปรงแบบทดสอบตอไป 4. จดเตรยมและพมพแบบทดสอบ เมอทาการปรบปรงแกไขแบบทดสอบตามขอมลทไดรบจากการทดลองใชงานขนตนแลว ในขนนจะเปนการจดเตรยมและพมพแบบทดสอบใหเพยงพอกบความตองการ เพอทจะไดนาไปทดลองใชงานจรงกบกลมตวอยาง เพอวเคราะหหาคณภาพของแบบทดสอบตอไป ถาเปนแบบทดสอบทนาเสนอโดยใชคอมพวเตอร ในขนนจะหมายถงการเตรยมพรอมทางดานซอฟทแวรใหสอดคลองกบฮารดแวร 5. ทดลองใชจรง การทดลองใชจรงเปนขนตอนทคลายกบขนตอนใชขนตนทผานมา เพยงแตเปนการกระทากบกลมตวอยางจานวนไมตากวา 35 คน เหมอนกบการสอบวดผลซงเปนกจกรรมปกตของผเรยน ในขนนผดาเนนการจะตองจดบนทกขอคาถามทผเรยนมปญหา เพอนาไปปรบปรงแกไขตอไป หลงจากนนจงนาแบบทดสอบทผานการทาเสรจสนแลวไปวเคราะหหาคณภาพตอไป 6. วเคราะหหาคณภาพ การวเคราะหหาคณภาพของแบบทดสอบ ไดแก คาความเชอมน คาความยากงาย และคาอานาจจาแนก ซงตองใชการคานวณทางสถตหรอเปดตารางสาเรจรป สวนคาความเทยงตรง และความเปนปรนย จะไดจากการสอบถามผเชยวชาญ โดยการหาคา IOC ผลลพธทไดในขนตอนนกคอ แบบทดสอบทผานเกณฑมาตรฐาน ซงผออกแบบบทเรยนจะตองวเคราะหแบบทดสอบทผานเกณฑ เพอนาไปพจารณากบวตถประสงคเชงพฤตกรรมของบทเรยนทตงไว ถาแบบทดสอบมจานวนไมเพยงพอกบการใชงานหรอไมผานเกณฑ จะตองปรบปรงแกไขแบบทดสอบ แลวนาไปทดลองใหมกบกลมตวอยางกลมใหมทมจานวนใกลเคยงกนและดาเนนการซา ๆ จนกวาจะไดแบบทดสอบทมคณภาพตรงตามเกณฑและมจานวนขอเพยงพอสาหรบแบบทดสอบกอนบทเรยน แบบทดสอบหลงบทเรยน และแบบฝกหดระหวางบทเรยนของ
Page 25
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 231
บทเรยนคอมพวเตอร จะเหนไดวาขนตอนนจะใชเวลามาก โดยทวไปแลวในการทดสอบครงแรกถาไดแบบทดสอบเกนกวา 50% ถอไดวาแบบทดสอบทสรางขนมานนมคณภาพในขนด 7. คดแยกประเภทและนาไปใช ขนสดทายเปนการคดแยกประเภทของแบบทดสอบทผานเกณฑดานคณภาพ เพอนาไปใชในบทเรยน การคดแยกประเภทจะพจารณาทวตถประสงคเชงพฤตกรรมของบทเรยนเปนเกณฑ โดยมขอตกลงเบองตนวา วตถประสงคเชงพฤตกรรมแตละขอควรมแบบทดสอบอยางนอย 2 ขอ หากไดนอยกวานจะตองกลบไปทดลองซาในขนท 5 ใหม โดยเฉพาะบทเรยนคอมพวเตอรทใชแบบทดสอบทมการสม ควรมแบบทดสอบอยางนอย 3 ขอ ตอวตถประสงคเชงพฤตกรรมแตละขอ การสมแบบทดสอบจากธนาคารขอสอบจงจะไดผลด
ภาพท 8-1 ขนตอนการหาคณภาพของแบบทดสอบของบทเรยนคอมพวเตอร
วางแผนการดาเนนงาน
กาหนดกลมตวอยาง
ทดลองใชขนตน
จดเตรยมและพมพแบบทดสอบ
ทดลองใชจรง
ปรบปรงแกไข
วเคราะหหาคณภาพ
คดแยกประเภทและนาไปใช
ปรบปรงแกไข
ผาน
ผาน
ไมผานหรอไมเพยงพอ
ไมผาน
Page 26
232 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
บทสรป คณภาพของแบบทดสอบทใชในบทเรยนคอมพวเตอรมความสาคญยง ซงนอกจากจะเปนสงทใชประเมนผเรยนวาบรรลผลตามวตถประสงคหรอไมแลว ยงใชเปนเปนตวบงชประสทธภาพของบทเรยนอกดวย การทผเรยนทาคะแนนไดสงจากแบบทดสอบทมคณภาพ ยอมแสดงถงความสามารถทแทจรงของผเรยน แตถาแบบทดสอบทใชไมมคณภาพ ผลคะแนนทผเรยนทาไดจะไมสามารถบงชถงความสามารถทแทจรงไดเลย ดงนน หลงจากทออกแบบทดสอบแลว กอนทจะนาไปใชงานจะตองผานการหาคณภาพของแบบทดสอบกอนทกครง องคประกอบทเปนตวบงชคณภาพของแบบทดสอบ ไดแก ความเทยงตรง ความเชอมน อานาจจาแนก ความยากงาย และความเปนปรนย แบบทดสอบทถอวามความเทยงตรงในระดบด สามารถนาไปวดผลได จะตองมคา IOC เกนกวา .50 ขนไป สวนคาความเชอมนของแบบทดสอบในเกณฑทยอมรบได ควรมคาเกนกวา .60 เปนตนไป สาหรบคาอานาจจาแนก ควรมคาสงเกน .40 ขนไป และคาความยากงายทเหมาะสมมคาเทากบ .50 แตการออกแบบทดสอบใหมคาความยากงายเทากบ .50 เปนเรองยาก ดงนน ความยากงายจงควรมคาใกลเคยง .50 ในทางปฏบตจงกาหนดไวท .2 – .80 ขนตอนการหาคณภาพของแบบทดสอบสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร ไดแก วางแผนการดาเนนงาน กาหนดกลมตวอยาง ทดลองใชขนตน จดเตรยมและพมพแบบทดสอบ ทดลองใชจรง วเคราะหหาคณภาพ และคดแยกประเภทและนาไปใช แบบฝกหดทายบท จงตอบคาถามตอไปน 1. คา IOC มประโยชนอยางไรตอเครองมอวดสาหรบการวจย 2. ความเทยงตรงเชงพยากรณ มความหมายอยางไร 3. แบบทดสอบทมคา P = .50 หมายความวาอยางไร 4. คาอานาจจาแนกตดลบ มความหมายอยางไร 5. ความเปนปรนยของแบบทดสอบ หมายถงอะไร 6. ความเชอมน มความสาคญอยางไรตอคณภาพของแบบทดสอบ 7. สมประสทธสหสมพนธ หมายถงอะไร 8. ความเปนปรนยของแบบทดสอบ หมายถงอะไร 9. ใหอธบายขนตอนการหาคณภาพของแบบทดสอบ 10. ใหบอกวธการหาความเปนปรนยของแบบทดสอบทใชในบทเรยนคอมพวเตอร 11. ถาดาเนนการทดลองแบบทดสอบกบกลมตวอยางทใชงานจรงจานวน 3 ครงแลว แตกยงไดแบบทดสอบไมครบตามจานวนทตองการ ควรจะดาเนนการอยางไรตอไป 12. องคประกอบใดทมผลตอคณภาพของแบบทดสอบมากทสดตามความคดเหนของทาน
Page 27
การหาคณภาพของแบบทดสอบ 233
13. ผเชยวชาญสามารถใหขอมลดานใดเกยวกบคณภาพของแบบทดสอบ 14. จากขอมลในตารางตอไปน จงวเคราะหหาคณภาพของแบบทดสอบดงน 14.1 ความเชอมนทงฉบบ 14.2 ความยากงายรายขอ 14.3 คาอานาจจาแนกรายขอ 14.4 สรปผลการวเคราะหดวยวา แบบทดสอบแตละขอมคณภาพเปนอยางไร
คนท ขอ 1
ขอ 2
ขอ 3
ขอ 4
ขอ 5
ขอ 6
ขอ 7
ขอ 8
ขอ 9
ขอ 10
ขอ 11
ขอ 12
ขอ 13
ขอ 14
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
8 7 8 3 6 4 2 3 4 4 5 6 5 5 7 8
4 5 8 4 5 6 3 3 4 6 6 2 5 4 4 7
5 7 5 3 5 2 5 3 6 3 2 6 3 4 3 7
6 4 3 7 7 4 5 5 4 6 2 7 7 6 8 3
3 6 2 3 6 5 3 7 2 7 2 8 7 3 5 5
3 4 5 9 5 5 9 7 9 3 7 7 9 8 6 5
4 7 6 6 5 7 3 7 4 3 5 2 1 2 5 1
7 3 2 3 5 1 6 7 4 5 5 5 9 6 5 4
4 5 8 4 7 5 6 3 6 4 5 1 4 7 6 6
8 3 6 5 4 6 3 5 4 3 1 2 9 8 6 5
7 6 5 4 3 1 9 7 5 4 5 6 2 4 3 4
8 8 4 4 5 5 3 3 6 6 4 7 4 9 6 3
5 6 8 9 2 2 3 6 6 3 3 4 5 4 1 2
4 4 8 8 7 7 6 5 2 6 3 3 7 4 3 7
15. จากขอมลในตารางตอไปน จงวเคราะหหาคณภาพของแบบทดสอบดงน 15.1 ความเชอมนทงฉบบ 15.2 ความยากงายรายขอ 15.3 คาอานาจจาแนกรายขอ 15.4 สรปผลการวเคราะหดวยวา แบบทดสอบแตละขอมคณภาพเปนอยางไร
Page 28
234 การออกแบบและพฒนาคอรสแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอร
คนท ขอ 1
ขอ 2
ขอ 3
ขอ 4
ขอ 5
ขอ 6
ขอ 7
ขอ 8
ขอ 9
ขอ 10
ขอ 11
ขอ 12
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
0 1 1 1 1 0 1 1 0 0 1 0
1 1 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1
1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 0
1 1 1 0 0 0 1 1 1 0 0 1
1 0 1 1 1 1 1 0 1 1 1 0
1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1
0 0 1 1 1 1 0 0 1 1 0 0
1 1 0 0 1 1 1 1 0 0 0 1
1 1 1 1 1 1 0 0 1 1 0 1
1 1 1 1 0 0 1 0 1 0 1 1
1 1 0 1 1 1 0 1 1 1 0 1
1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 0 1