ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТIК ЖАЛПЫҒА МIНДЕТТI БIЛIМ БЕРУ СТАНДАРТЫ ________________________________________________________ Жоғары кəсiптiк бiлiм БАКАЛАВРИАТ МАМАНДЫҒЫ 051101 – «МЕЙIРБИКЕ IСІ» СПЕЦИАЛЬНОСТЬ 051101 – «СЕСТРИНСКОЕ ДЕЛО» SPECIALITY 051101 – «NURSING» ҚР МЖМБС 3.08.388-2006 Ресми басылым Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгi Астана
91
Embed
Жоғары iк бiлiм БАКАЛАВРИАТ МАМАНДЫҒЫ МЕЙIРБИКЕ IСІ“ОСОиТУПы/Высшее медицинское... · Біліктіліктер
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгi
Астана
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
Алғы сөз
1 “Эмили” медицина орталығы – Мейірбике ісі институты ƏЗІРЛЕГЕН ЖƏНЕ ЕНГІЗГЕН
2 Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2006 жылғы 1 желтоқсандағы № 582 бұйрығымен БЕКІТІЛДІ ЖƏНЕ ІСКЕ ҚОСЫЛДЫ
3 АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН 4 Осы стандартта «Білім туралы» Қазақстан Республикасының 1999
жылғы 7 маусымдағы № 389-1 Заңының жəне «Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын əзірлеу, бекіту жəне қолданылу мерзімінің тəртібі туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 2 қыркүйектегі № 1290 қаулысының нормалары іске асырылған.
Осы стандартты Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау
министрлігінің рұқсатынсыз көбейтуге жəне таратуға болмайды.
II
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
Мазмұны
1 Қолдану саласы …………………............................................ 2 Нормативтiк сiлтемелер ……………...................................... 3 Анықтамалар мен қысқартулар ……….................................. 4 Мамандық аясындағы білім беру бағдарламасының
тізбесі......................................................................................... 5 Біліктілік пен лауазымдар тізбесі ……..……......................... 6 051101 – «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша
бітірушінің біліктілік сипаты ................................................. 7 Білім берудің негізгі жалпыұлттық мақсаты жəне
мақсаттар иерархиясы (пəндер циклдары бойынша мақсаты)....................................................................................
8 Бітірушілердің білім дееңгейіне қойылатын талаптар......... 9 051101 – «Мейірбике ісі» мамандығының білім беру
бағдарламаларының мазмұны................................................ 10 051101 – «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша бітірушіні
даярлау білім беру ортасына қойылатын талаптар....................................................................................
11 Білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын жасауға, жаңартуға (өзгертуге, түзетуге) қойылатын талаптар................................................................ А Қосымшасы .........................................................................
111
22
3
89
11
33
3638
III
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ЖАЛПЫҒА МІНДЕТТІ БІЛІМ БЕРУ СТАНДАРТЫ
Жоғары кəсіптік білім
051101 - «МЕЙІРБИКЕ ІСІ» МАМАНДЫҒЫ
Енгізу күні 2007.09.01
1 Қолдану саласы Осы стандарт ҚР МЖМБС 5.03.001-2004 «Жоғарғы кəсіптік білім.
Бакалавриат. Негізгі ережелер» негізінде əзірленген жəне 051101 - «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша кəсіптік білім берудің құрылымы мен мазмұнына жəне бакалаврлардың даярлық деңгейіне қойылатын талаптарды белгілейді.
Стандарттың ережелерін көрсетілген мамандық бойынша бакалавр дайындауды жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындары өздерінің ведомостволық бағыныстылығына, ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, қолдануға жəне сақтауға міндетті.
2 Нормативтік сілтемелер Осы стандартта ҚР МЖМБС 5.03.001-2004 «Жоғары кəсіптік білім
(бакалавриат). Негізгі ережелеріне» келтірілген № 1 өзгерістер енгізілген ҚР МЖМБС 5.03.001-2004 «Жоғары кəсіптік білім. Бакалавриат. Негізгі ережелері» жəне № 2 өзгерістер енгізілген ҚР МЖМБС 5.03.001-2004 «Жоғары кəсіптік білім. Бакалавриат. Негізгі ережелері», «Білім туралы» Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 7 маусымдағы Заңы, «Денсаулық сақтау жүйесі туралы» ҚР 2003 жылғы 4 маусымдағғы Заңы, «Азаматтардың денсаулығын сақтау туралы» ҚР 2006 жылғы 7 шілдедегі Заңы, «Қазақстан Республикасының медициналық жəне фармацевтикалық білім беру ісін реформалау тұжырымдамасы туралы» ҚР Үкіметінің 24.04.06 жылғы № 317 қаулысына сілтемелер қолданылды.
3 Анықтамалар жəне қысқартулар Осы стандартта Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңына
жəне ҚР МЖМБС 5.03.001-2004 «Жоғары кəсіптік білім. Бакалавриат. Негізгі ережелеріне» сəйкес қысқартулар, терминдер мен анықтамалар қолданылған. _______________________________________________________________
Ресми басылым
1
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
Осы стандартта келесі қысқартулар қолданылады: - ЖББП - жалпы білім беру пəндері; - БП - базалық пəндер; - КП - кəсіптендіру пəндері; - ОСЖ - оқытушылардың студенттермен жұмысы; - СӨЖ - студенттердің өзіндік жұмысы; - ОЖСӨЖ - оқытушы жетекшілігімен атқарылған студенттің өзіндік
жұмысы; - ЕАМ - емдік-алдын алу мекемесі; - БМСК - бастапқы медициналық-санитарлық көмек. 4 Мамандық аясындағы білім беру бағдарламасының тізбесі Білім беру бағдарламаларының тізбесін 051101 - «Мейірбике ісі»
мамандығы бойынша мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты негізінде типтік оқу жоспарына сəйкес жоғары оқу орнының Кеңесі белгілейді.
5 Біліктіліктер мен лауазымдар тізбесі Біліктіліктер мен лауазымдар Еңбек жəне халықты əлеуметтік қорғау
министрлігінің 22.11.2002., № 273-П бұйрығымен бекітілген «Басшылардың, мамандардың жəне басқа қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығына» сəйкес жəне басқа да нормативті құжаттармен айқындалады.
051101 - «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша бітірушілерге «Мейірбике ісі бакалавры» академиялық дəрежесі тағайындалады. «Медицина мейірбикесі-менеджер» біліктілігі беріле отырып, жоғары базалық білімі туралы дипломы мен бірге оқу жоспары бойынша игерілген несие жəне академиялық сағаттар көлеміне сай меңгерген пəндер тізімі мен бағалары туралы академиялық анықтама (транскрипт) беріледі.
Түлектердің жоғары білімін растайтын құжат нұсқасы Қазақстан Республикасының заңдарында сəйкес реттеліп беріледі.
051101 - «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша оқуды тəмамдаған түлек заңдарға сəйкес бас дəрігердің Мейірбике ісі бойынша орынбасары, жетекші медбике, мейірбикелік күтім ауруханасының, хоспистің, денсаулық пунктінің меңгерушісі, ЕАМ бөлімшесіндегі жетекші медбике, медициналық колледждерде мейірбике ісі мамандығын дайындайтын оқытушы қызметтерін атқара алады.
Мейірбике ісі бакалавры оқуын магистратурада жалғастыруға құқылы.
2
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
6 Мейірбике ісі бакалаврының біліктілік сипаттамасы 6.1 Кəсіби қызметінің саласы 051101 - «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша түлектің кəсіби
қызметінің аясы болып табылады: денсаулық сақтау, медицина, ғылым, жоғары білім беру, əлеуметтік қорғау мекемелері.
6.2 Кəсіби қызметінің объектілері 051101 - «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша түлектің кəсіби
қызметінің нысанасы балалар мен үлкендер болып табылады. Кəсіби қызметті іске асыруды ұйымдастыру болып табылады:
- денсаулық сақтау саласын басқаруды ұйымдастыру; - денсаулық сақтау саласын ұйымдастыру; - жоғары білім беруді ұйымдастыру; - ғылым саласын ұйымдастыру; - əлеуметтік қорғауды ұйымдастыру. 6.3 Кəсіби қызметінің іс-мəні Түлектің кəсіби қызметінің іс-мəні болып табылады: - үлкендер мен балаларға жоғары дəрежелі медициналық көмек
көрсету; - санитария-гигиеналық жəне эпидемияға қарсы іс-шараларды
ұйымдастыру жəне жүргізу; - емделуші жəне оның туысқандарымен, əріптестермен, əлеуметтік
қызмет уəкілімен сенімді қарым-қатынасты қалыптастыру; - салауатты өмір сүру салтын насихаттау; - денсаулық сақтау саласының экономикалық-ұйымдастыру мен
басқару қызметін қалыптастыру жəне дамыту; - ғылыми методология мен айғақты медицина принциптерін дамыту
жəне қолдану; - педагогикалық дағдыларды қалыптастыру жəне дамыту; - əрқашан ғылыми жетістіктердің негізінде өзінің кəсіби білімін
шыңдауға дайындығы. 6.4 Кəсіби қызметтің түрлері 051101 - «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша түлек келесі кəсіби
қызметтің түрлерін атқара алады: - емдік-алдын алу жəне диагностикалық; - санитария-гигиеналық, эпидемияға қарсы; - ұйымдық-басқару; - ғылыми-зерттеу; - білім беру (педагогикалық); - ақыл-кеңес; - ақпараттық-аналитикалық;
3
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
- маркетинг; - инновациялық. 6.5 Кəсіби қызметінің функциясы 051101 - «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша бакалаврлардың кəсіби
қызметінің міндетті істері: - мейірбикелік қызметкерлерге басқару, мекеме жұмысының
тиімділігін жетілдіру үшін басқару тəсілдерін дамыту жəне енгізу; - əр емделушінің жеке сұранысына бағытталған мейірбикелік қызмет
үрдісін іске асыру; - мейірбикелік қызметті дамытудағы негізгі мүмкіншіліктерді
сараптау жəне бағалау; - емделуші жəне оның туысқандарымен, əріптестермен, əлеуметтік
қызмет уəкілімен сенімді қарым-қатынасты орнатып, медициналық этика жəне деонтология принциптерін сақтау;
- ұжымдағы əлеуметтік-психологиялық ортаны реттеу; - мейірбике істері бойынша ғылыми зерттеулерді жоспарлап, іске асыру; - тұрғындар денсаулығын саралап жəне бағалау шараларын іске асыру; - алдын алу, емдік жəне сауықтандыру шараларын ұйымдастыру
жəне жүзеге асыру; - шұғыл жəне жедел жəрдемді ұйымдастыру мен көрсету; - нақты мағлұматтар алу, медициналық мəселелерді шешу жəне
халыққа көмек көрсету үшін нақты ақпараттық жəне коммуникациялық технологияны тиімді қолдану, денсаулық сақтау жүйесінде жəне дербес оқу кезінде бірыңғай ақпараттық жүйемен жұмыс істеу;
- педагогикалық жəне тəрбие жұмысын жүзеге асыру. 6.6 Кəсіби қызметінің типтік міндеттері Мейірбике ісі мамандығы бойынша бакалаврлардың кəсіби қызметінің
факторларын ескере отыра медициналық көмек көрсету жəне алдын алу шараларын жүргізу;
- денсаулық сақтау жүйесіндегі Мейірбике ісі жағдайын сараптау жəне бағалау;
- нарықтық экономикалық жағдайда мейірбикелік қызметтің келешекте дамуын жасау;
- денсаулық сақтау аясындағы ғылыми жетістіктердің негізінде тұрғындарға көрсетілетін медициналық көмектің сапасын арттыру;
- мейірбикелік қызмет жұмысының тиімділігін жетілдіру үшін басқару тəсілдерін дамыту;
- Мейірбике ісі бойынша мамандық дайындау жүйесін жетілдіру; - тұрғындарға медициналық көмекті ұйымдастыру мен жүзеге
асыруда менеджмент принциптерін қолдану.
4
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
6.7 Кəсіби қызметінің бағыттары - мейірбикелік қызметкерлерге басқару, мекеме жұмысының
тиімділігін жетілдіру үшін басқару тəсілдерін дамыту жəне енгізу; - əр емделушінің жеке сұранысына бағытталған мейірбикелік қызмет
үрдісін іске асыру; - мейірбикелік қызметті дамытудағы негізгі мүмкіншіліктерді
сараптау жəне бағалау. 6.8 Кəсіби қызметінің мазмұны Мейірбике ісі бакалаврларының кəсіби қызметінің мазмұны: - ұйымдастыру-басқару: шұғыл жəне стратегиялық басқарудағы
ізденіс, құрастыру, ұйымдастыру; тұрғындарға сапалы медициналық алдын алу көмек көрсететін медициналық мекемелердің жұмысын жетілдіруге бағытталған басқарудың дұрыс жолын таңдау;
- өндірістік-технологиялық: медициналық көмектің сапасын жақсартуға мүмкіншілік туғызатын экономикалық тиімді жаңа медициналық технологияны жасау жəне енгізу;
- педагогикалық: мейірбике ісін оқытудың мазмұнның, əдістері мен технологиясын жасау; студенттерге білім беру үрдісінде, медициналық мамандармен жұмыс атқаруда, емделуші жəне оның туысқандарымен сенімді қарым - қатынас қалыптастыруда педагогикалық білімді қолдану;
- ғылыми-зерттеу: мейірбике ісі аясында ғылыми-практикалық зерттеулерді ұйымдастыру жəне орындау;
- ақыл-кеңес: кəсіби сұрақтарды шешу кезіндегі келелі мəселелерді талқылап түсіндіру;
- ақпараттық-аналитикалық: медициналық көмек көрсету аясында қолданылатын ақпараттарды жинау (компьютер), сақтау жəне өндеу тəсілдеріне игеру;
- маркетинг: тұрғындарға медициналық қызмет көрсету кезіндегі денсаулық сақтау саласындағы маркетингті басқару;
- инновациялық: тұрғындарға емдік-алдын алу жəне медициналық-санитарлық көмекті ұйымдастыру мен көрсетудегі жаңа технологияларды жасау;
- клиникалық: алдын алу, емдік-диагностикалық жəне сауықтыру шаралар орындалуының негізгі алгоритмдерін білу, шұғыл жағдайда жедел көмек көрсету, паллиативті көмек; емделуші мен қызметкерлерді оқытып үйрету; мейірбикелік көмекті жоспарлау, ұйымдастыру, орындау жəне тиімділігін бағалау; белгілі бір жағдайда тұрғындардың əр жастағы топтарына мейірбикелік көмек көрсету принциптері;
- медициналық-алдын алу: тұрғындардың жəне жеке адамдардың денсаулығын сауықтыру, нығайту, аурулардың алдын алуына бағытталған шараларды орындау.
5
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
6.9 Мейірбике ісі бакалаврының негізгі қызметіне қойылатын талаптар
Мейірбике ісі бакалавры: түсінігі болу керек: - қоршаған ортадағы жүріп жатқан негізгі үрдістер мен құбылыстар
жəне табиғат танудағы жаңа ғылыми əдістер туралы; - ұлттық экономика мен өнеркəсіп салаларын басқару жүйесі; - Қазақстан жəне басқа мемлекеттердің экономиканы басқару
əдістемелері мен тəсілдері, сыртқы экономикалық саясатты; - экономика туралы заңдар жəне оның түрлері; - саясаттану, тарих ғылымдарының теоритика-методологиялық
негіздері; - адам денсаулығының қалыптасуы, қорғаныш қабілеті, қалыпты
жəне патологиялық жағдайларда реттелу ерекшеліктері; - денсаулық сақтау мен медицинаның негізгі мəселелері жəне оның
басқа əлеуметік саясат салаларымен байланысы; - халықаралық саясаттағы денсаулық сақтаудың маңызы; - кəсіби қызметті орындау кезінде кездесетін мəселелерді шешу
əдістемелері. білуі керек: - əлеуметтік-гуманитарлық жəне экономикалық ғылым салалары
бойынша негізгі ілімдерді; - денсаулық сақтау саласындағы Қазақстан Республикасының заң
жəне нормативті құжаттарды; - адамның басқа тұлғамен, қоғамдағы, қоршаған ортадағы, кəсіби
қызметтегі қарым - қатынасын реттейтін этикалық жəне құқықтық нормаларды;
- тіршіліктің басталу мен дамуының жалпы заңдылықтары жəне организм жүйелері, ағза, жасуша, тіннің құрылымы мен қызметінің қалыпты, патологиялық жағдайдағы ерекшеліктерін;
- медициналық мекемелерде емдік-қорғау, санитария-гигиеналық жəне санитария-эпидемиологиялық шараларға қойылатын талаптарды;
- ұжымдағы шиеленістерді, стрессті, инновациялық мəселелерді реттейтін психологиялық басқару жүйесінің тиімді əдістерін;
- денсаулық сақтау жүйесіндегі менеджмент пен маркетингтің негізгі принциптері мен ерекшеліктері;
- тиімді коммуникациялық жəне ұйымдастыру əдістері. істей білуі керек: - əлеуметтік-маңызды мəселелер мен үрдістерді ғылыми тұрғыдан саралау; - тұрғындардың жəне жеке адамдардың денсаулығын сауықтыру,
нығайту, аурулардың алдын алуына бағытталған шараларды орындау;
6
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
- кəсіби міндеттерді шешуде қоғамдық денсаулық сақтау мен тұрғындардың медициналық, медициналық-əлеуметтік жəне медициналық-санитарлық көмекке сұранысын саралау;
- емделушінің денсаулық жағдайы туралы мəліметті жинау жəне бағалау;
- емделушінің жеке сұранысы мен мəселелерін ескере отыра білікті күтімді қамтамасыз ететін мейірбикелік үрдісті ұйымдастыру жəне орындау;
- емделушіге көрсетілген медициналық жəне медициналық-əлеуметтік көмектің тиімділігін бағалау;
- өмірге қауіпті жəне шұғыл жағдайларда медициналық көмек көрсету;
- ғылыми негізде ұжымдағы еңбекті ұйымдастыру; - кəсіби қызметті атқаруда дұрыс мақсат пен міндеттер қою жəне оны
орындау үшін осы оқылатын пəндегі əдістерді қолдану; - ұжымдағы еңбек ресурстарына байланысты əріптестермен қарым-
қатынас қалыптастыру, орындаушылардың жұмысын ұйымдастыру, басқару шешімдерін табу жəне қолдану;
- нормативті-тəртіп құжаттармен жұмыс істеу; - денсаулық сақтау саласында кəсіби қызметті орындау үшін
экономикалық жəне құқықтық білім негізін қолдану; - мейірбикелік көмек көрсету жүйесіндегі ұйымдастыру жұмысына
саралау жүргізу, оның қабілеттілік жəне шектелу мүмкіншіліктерін анықтау, қолда бар ресурстарды қолдана отыра оның тиімділігін жоғарлататын бағдарлама жасау жəне оның орындалуын қамтамасыз ету;
- қаражат-шаруашылық қызметтің ұйымдастыруда бухгалтерлік принциптерді қолдану;
дағдысы болу керек: - қызмет көрсету аясында компьютерлі жəне басқа да ақпараттарды
жинау, сақтау жəне өңдеу; - медициналық, медициналық-əлеуметтік, медициналық-санитарлық
жəне шұғыл көмек көрсету; - салауатты өмір сүру салтын насихаттау, аурулардың алдын алудағы
іс-шараларды жүргізу; - денсаулық сақтау саласындағы мейірбикелік қызметті жоспарлау,
ұйымдастыру, жетешілік ету, реттеу жəне қадағалау; - тиімді коммуникация, шиленістер мен стресстерді шешімін табу,
ұжымда инновациялық əдістерді қолдану; - мейірбике ісі саласында орындаушылардың кəсіби дайындығын
анықтау, оқытуға арналған дидактикалық материалдарға əдістемелік сараптама жүргізіп, оқыту мақсатын нақтылау, кəсіби міндеттерді шешу негізінде оқу үрдісін ұйымдастыру жəне жүргізу.
7
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
жетік білуі керек: - елдің мемлекеттік экономикалық жəне əлеуметтік саясаты; - кəсіпкерлік, шаруашылық жəне денсаулық сақтау саласының
заңдары; - Мейірбике ісінің отандық жəне халықаралық дамуы мен жағдайы; - медициналық көмек көрсету сапасын жетілдіру; - Мейірбике ісі мамандары көрсететін медициналық көмек туралы
стандарттарды жасау жəне қолдану; - денсаулық сақтау аясындағы басқару, жетекшілік ету жəне
маркетингті қызмет. 7 Білім берудің негізгі жалпыұлттық мақсаттары жəне
мақсаттарының иерархиясы (пəн циклінің мақсаты бойынша) Жоғары білім берудің негізгі жалпы ұлттық мақсаттары əрбір адамға
білім алудың түрін, мерзімін таңдап алуға кеңінен мүмкіншіліктер жасау арқылы жан-жақты жоғары білімді, интеллектуалды, өздерінің кəсіптік қабілетін іске асыра алатын мамандар дайындау. Ұлттық жоғары білім берудің концептуалды негізі бакалавриат деңгейінде кең қорлы кəсіби даярлық пен болашақ мамандардың жан-жақты терең білім алуына бағытталған. Осы тұрғыда бакалавр кəсіби қызметін жалпы интегралды əдістемелерімен қамтамасыз етіп, болашақ мамандардың кəсіби жасампаз қабілеттін дамыту арқылы əрқашан білімдерін жетілдіруге деген талпыныстарын қалыптастыру.
Мақсаттар жүйесі басқару профилінің негізгі пəндерінің экономикалық сипаты жəне арнаулы мамандық пəндерінің медициналық мейірбикелердің классикалық білім алудағы маңызды негізімен үйлесімді келуін қамтамасыз ету.
Жалпы білім беру пəндер циклдерінің оқыту мақсаты жоғары білім беру мекемелерінде жаратылыстану, жалпыгуманитарлық, лингвистикалық ғылымдарының негізінде оқыту.
Базалық пəндер циклдерінің оқыту бағыты медициналық, биологиялық, əлеуметтік ғылымдар ауқымында терең білім қорын қалыптастыру, денсаулық сақтау саласындағы медициналық-санитария мен медициналық-əлеуметтік көмек сұранысын қанағаттандыра алатын мейірбике ісі мамандарын дайындау. Оның негізгілері:
- мейірбике ісін қамтамасыз ету жəне жетекшілік ету; - мейірбике ісі мамандары мен емделушілерге медициналық-
санитарлық жəне медициналық-əлеуметтік көмек көрсетудің жаңа тəсілдерін үйрету;
- болашақ мамандарда жетекшілік қабілетін қалыптастыру;
8
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
- клиникалық ойлау жəне ғылыми зерттеу арқылы Мейірбике ісі практикасын дамыту.
Кəсіптендіру пəндер Қазақстан денсаулық сақтау саласында экономикалық басқарудың негізгі теориялық аспектілерін жəне макро-, мезо- жəне микро- деңгейде басқарудың теориялық, практикалық аспектілерін оқуға бағытталған.
8 Оқу бітірушілердің білім деңгейіне қойылатын талаптар 8.1 Жалпы білім беруге қойылатын талаптар Түлек білуге міндетті: - қазіргі заманның рухани, мəдени, интеллектуалды, экологиялық
құңдылықтар негізін бағалауды; - идеялық қайшылықтарды сын көзбен саралап, өзінің кəсіби қызмет
саласындағы мəселелерге тиімді шешім қабылдауға; - кең ой - өріс негізінде қоғам алдындағы өз міндетіне аса
жауапкершілікпен қарауға; - салауатты өмір сүрудің ғылыми танымдарына жетік; - дене шынықтырудың дағдылары мен тəсілдерін білуге; - жоғары мəдениетті; - өз мамандығының əлеуметтік маңызын түсінетін, білімін үздіксіз
жетілдіріп отыруға тиіс. 8.2 Əлеуметтік-этикалық құзіреттілікке қойылатын талаптар Түлек білуге міндетті: - Қазақстан Республикасы заңдарының негіздерін, əлеуметтануды
меңгерген, денсаулық сақтау саласын ұйымдастыру мен этикалық, құқықтық нормаларға жетік, адамдар арасындағы қатынасты реттей білетін;
- кəсіби құндылықтарға иегер болуы, жанашыр, альтурист, əділетті, аса жауапты, дəрігерлік құпияға берік;
- емделуші, отбасы мүшелері жəне дəрігер, мейірбике арасындағы өзара түсінушілік пен қарым-қатынастың маңыздылығын сезіну;
- мəдени ғұрыптар мен діни сенімдерді сыйлауға; - əріптестерінің көзқарастарын ескере отырып, парасатты қарым-
қатынаста болуы тиіс. 8.3 Экономикалық жəне ұйымдық-басқарушылық құзіреттілігіне
қойылатын талаптар Алған білім мен біліктілікті еркін кəсіпкерлік жағдайдағы
экономикалық, басқару, саралау жұмыс барысында дұрыс шешім қабылдауға пайдалану.
8.4 Кəсіби құзіреттілікке қойылатын талаптар Мейірбике ісі бакалавры білуге міндетті:
9
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
- денсаулық сақтау, экономика саласында жəне мейірбикелік қызметті ұйымдастыру мен басқаруда жетік болуға;
- мейірбике ісі қызметінің атқарылуына кешенді сараптама беруге; - ішкі жəне сыртқы орта өзгерістеріне жауап бере алатын Мейірбике
ісі қызметінің тиімділігінің жоғарлататын жаңа көздерін анықтау; - тұрғындарға тиімді медициналық көмекті қамтамасыз ететін
практикалық дағдыларға иегер болуы, сонымен қатар мейірбикелік жұмыстың ерекшеліктеріне байланысты медициналық көмек көрсетуді ғылыми-негізделген сапалы деңгейде ұйымдастырып, басқару əдістемелерін іске асыру;
- денсаулық сақтау саласындағы қазақстан заңдары мен бухгалтерлік есепті білуі керек;
- халықаралық басқару жобаларының стандарттары мен сапалы медициналық көмек көрсетудің халықаралық стандарттарын жетік болу;
- іскерлік-жоспар жəне инновациялық, ғылыми-зерттеу жобаларын жасай білу.
8.5 Өзгерістер мен белгісіздіктің өспелі серпіні жағдайындағы əлеуметтік, экономикалық, кəсіби рөлдердің, географиялық жəне əлеуметтік икемділіктің ауысу дайындығына қойылатын талаптар
Түлек қабілетті болуы қажет: - медициналық-санитарлық, медициналық-əлеуметтік көмек
мекемелеріндегі өзгерістерге байланысты Қазақстандағы мейірбике ісінің жағдайын бағалау;
- басқару шешімдерін қабылдау; - мейірбике ісін саралап, ондағы өзекті мəселелерді анықтау; - мейірбике ісінің үрдісін толықтай қадағалап, уақтылы жоспарлап,
ұйымдастырып, басқару; - экономикалық жəне əлеуметтік өзгерістерге бейімделу; - əлеуметтік, рухани, психологиялық тұрғыдан іскерлік жəне
бейімділік; - денсаулық сақтау саласының талабына сай медициналық мейірбике
қызметін қалыптастыру. 8.6 Оқу пəндерінің негізгі циклдері бойынша білімділікке қойылатын
талаптар Жалпы білім беру пəндері циклі бойынша білім деңгейіне қойылатын
талаптар. Түлек жалпы адамзат жəне кəсіптік құндылықтарды, адам мен өмір
тұтастығын түсінуде, жаратылыстану, гуминитарлық-психологиялық дүние танымын қалыптастыру барысында философия жəне əлеуметтік ғылым негіздерін білуі тиіс.
Студенттер базалық пəндер цикліне қоса келесі мəселелерді айқындайтын пəндерді оқып білуі керек: əлеуметтік қоршаған ортаға
10
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
байланысты адамның дамуы; тіршіліктің шығу тегі мен дамуының жалпы заңдылықтары; жастық жəне жыныстық ерекшеліктерге байланысты организмдегі тіндер, ағзалар мен жүйелер жасушаларының қызметі; нозология туралы түсінік: себептердің маңызы, дерттің пайда болу, даму, соңы кезіндегі организмнің қарсы тұру қабілеті; асқынулар мен ақыры сатыларындағы дерттің құрылымдық негізі; фармакотерапия үрдісіндегі дəрілік заттар жиынтығының фармакологиялық қасиеті; денсаулықты нығайту, қолдау жəне қалпына келтіру мəселелері.
Кəсіптендіру пəндер циклінде түлектердің кəсіптік деңгейіне жалпы талаптар қойылады, сондай-ақ келесі сұрақтарды білуге міндетті:
- денсаулық сақтау жүйесіндегі басқару жұмысының ерекшелігі мен мəнін;
- медициналық мекемелерде емдік-қорғау, санитария-гигиеналық, санитария-эпидемиологиялық тəртібіне қойылатын талаптар;
- коммуникативті сұрақтар; - мейірбике ісінің практикалық қызметіне əсер ететін факторлар:
денсаулық сақтау жүйесін ұйымдастыру, денсаулық сақтау саласының саясаты, əлеуметтік саясат, заңдар құрылымы, əлеуметтік жəне медициналық қызмет көрсету;
- ұлттық жəне аймақтық деңгейдегі денсаулық көрсеткіші; - басқарудың ақпараттық жүйесі. 9 051101 - «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша білім беру
бағдарламаның мазмұны 9.1 Кəсіптік білім бағдарламасы 1 кестеде ұсынылған пəндер циклдері
бойынша жүргізіледі.
1 кесте
Пəндер циклдері
Пəндер жəне оның негізгі бөлімдерінің атаулары
Сағаттар саны
1 2 3 ЖББП Жалпы білім беру пəндері 1440/32 МК Міндетті компонент 1350/30
ЖББПМК 01 Қазақстан тарихы “Қазақстан тарихына” кіріспе. Қазақстан ежелгі дəуірде. Қазақстанның ежелгі тарихы. Палеолит (ежелгі тас ғасыры), мезолит (орта тас ғасыры), Неолит (жаңа тас ғасыры). Қола дəуірі. Ерте мемлекеттік
135/3
11
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3 құрылымдар. Сақтар. Үйсіндер мен
қаңлылар. Ғұндар. Қазақстан орта ғасырларда. Ерте, орта ғасыр мемлекеттері (VI-X ғ.ғ.). Түрік қағанаты. Түргештер. Қарлұқтар. Оғыздар. Қимақтар. VI-X ғ.ғ. Қазақстанның экономикалық, мəдени өмірі. Дамыған орта ғасырлардағы мемлекеттер (ХІ ғ – ХІІІ ғ. басы). Қарахандар. Қарақытайлар. Наймандар мен керейлер. Қыпшақтар. ХІ ғ. – ХІІІ ғ. басындағы Қазақстан экономикасы мен мəдениетінің дамуы. Қазақстан монғол басқыншылығы кезеңінде. Алтын Орда. ХІV-ХV ғ.ғ. Ортағасырлық мемлекеттер. Көк Орда жəне Ақ Орда мемлекеттері. Моғолстан. Көшпелі өзбектер мемлекеті. Ноғай ордасы. Сібір хандығы. Қазақ халқының қалыптасуы. “Қазақ” этнонимі. Қазақ жүздері. ХV ғ. – ХV ІІІ ғ. басындағы Қазақ хандығы. ХІV ғ – ХVІІІ ғ. басындағы қазақтардың мəдениеті. Жаңа замандағы Қазақстан (ХVІІІ-ХХ ғ. басы).Қазақстан ХVІІІ ғ. бірінші ширегінде. Жаңа заман жағдайындағы Қазақстан мен Ресей. Қазақстанда отарлау дəуірінің басталды. ХІХ ғ. – ХХ ғ. басындағы Қазақстанның əлеуметтік – экономикалық жəне саяси дамуы. Қазақстан мəдениеті (ХVІІІ-ХХ ғ. басы). Қазақстан қазіргі кезеңде. 1917 ж. Қазан төңкерісі жəне оның алғы шарттары. Азамат соғысы – халық қасіреті (1918 – 1920 ж.ж.) Қазақ Кеңес мемлекетінің құрылуы. Қазақстандағы “соғыс коммунизмі” саясаты (1918 – 1921 ж., наурыз). Өлкедегі Кеңес мем-лекетінің құрылуы. ЖЭС-тің əлеуметтік-экономикалық нəтижелері. Ауыл шаруашы-лығы ұжымдастыру – Қазақстан шаруашы-лығының қасіреті. Индустрияландыру: сипаты, қарқыны, көлемі. Соғыс
12
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3 қарсаңындағы Қазақстанның əлеуметтік –
экономикалық дамуы. Қоғамдық – саяси жағдай. Қазақстан Ұлы Отан соғысы жылдарында. (1941 – 1945 ж.ж.). Қазақстан соғыстан кейінгі жылдарда (1946 – 1953 ж.ж.). Хрущев реформалары тұсында Қазақстан (1953 – 1964 ж.ж.). 1960 жылдардың 2 жартысы мен 1980 жылдың І жартысындағы Қазақстан. “Қазақстандағы қайта құру” саясаты (1985 – 1992). Тəуелсіз Қазақстан. Қазақстан тəуелсіздік жолында. Қазақстан тəуелсіздігінің жариялануы. Тəуелсіз Мемлекеттер Достастығының құрылуы. (ТМД). Қазақстан Республикасының мемлекеттік құрылысы. Экономикалық дамуы. Қоғамдық – саяси даму. Рухани даму. Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты.
ЖББПМК 02 Философия Философия мəдениет феномені ретінде. Философия пəні жəне қызметтері. Мəдени-тарихи контексттегі филосифия. Мəдениет контекстіндегі философияның тарихи типтері. Ежелгі Үнді философиясы шығыс мəдениетінің феномені ретінде. Қытай мə-дениетінің гүлденуі кезіндегі ежелгі Қытай философиясы. Антика мəдениетіндегі фило-софия. Орта ғасырлық мəдениеттегі филосо-фия феномені. Ислам мəдениеті аясындағы араб-мұсылман философиясы. Батыс Еуропалық орта ғасырлық мəдениеттегі философия жəне дін феномені. Қайта өрлеу жəне Реформация мəдениетіндегі филосо-фия. Жаңа Заман мəдениетіндегі батыс еуропалық философия. ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы мəдениеттегі батыс еуропалық философия. Орыс философиясы ХІХ-ХХ ғ.ғ. ресейлік мəдениеттің феномені ретінде. Қазақ мəдениетіндегі философия феномені. ХХ ғ. мəдениетіндегі Кеңестік
135/3
13
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3
философия. ХХ ғ. жəне ХХІ ғ. алдындағы мəдениет аясындағы батыс философиясы. Болмыс философиясы. Философиялық антропология. Əлеуметтік философия. Мəдениет философиясы. Махаббат филосо-фиясы. Дін философиясы. Тарих филосо-фиясы. Саясат философиясы. Білім беру философиясы. Диалектика теориясының мəселелері. Эпистемология ғаламдық (жаһандық) мəселелердің философиясы.
ЖББПМК 03 Шет тілі Оқытылатын шетел тілінің фонетикалық, орфографиялық, лексикалық, грамматика-лық нормалары. Фонетика: шетел тілінің айтылу, ырғақтық-интонациялық ерекшелік-тері, дыбыстық жүйенің рецепциясы мен репродукциясы. Орфография: тілдің дыбыс-тық-əріптік жүйесі, негізгі орфографиялық ережелер. Лексика: сөзжасам модельдері; көлемі негізгі тілдің 2500 бірлігін құрайтын лексикалық минимум, сонымен қатар мамандықтың профиліне сай терминдер; қолданыс кеңістігіне сай лексиканың дифференциясы. Грамматика: негізгі сөз таптар-зат есім, сын есім, үстеу, етістік, артикаль, есімдік; жай сөйлем мен құрмалас сөйлемдердің құрылымы, сөзжасамның негізгі модельдері. Оқу: таныстыру, анықтамалық, шолып оқу дағдысының қалыптасуы. Сөйлеу: оқылған тақырыптар көлемінде монолог пен диологты дамыту шеберлігі. Жазу тізбекті ой жүйесін жеткізу, тұжырымдамалар мен шығармалар, жеке жəне іскерлік мəндегі хаттар жазу дағдысын жетілдіру. Мамандыққа байланысты шетел тіліндегі мəтіндерді ана тілінде тілдік нормаларға сай аудару. Тыңдау: күнделікті кездесетін ақпараттық, кəсіптік мəндегі хабарларды тыңдау арқылы қабылдау.
270/6
14
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3
ЖББПМК 04 Қазақ (орыс) тілі Жалпы қолданыстағы сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық минимумын кеңейту. Тілдегі қолданыс деңгейіне қарай грамматикалық формалар мен құрылымдар-ды меңгерту. Мамандық бойынша лексикалық жəне терминологиялық мини-мумды білу. Сөйлеудің түрін: əңгімелесу, суреттеу, хабарлауды құрастыру. Граммати-калық формалар мен құрылымдарды сөйлеу процесінде дүрыс қолдану. Белгілі мəтіндерді қайта өңдеу. Тілдік қызметтің əр түрінде (сөйлеу, тыңдау, оқу, жазу) қиын емес прагматикалық мəтіндерді, əлеуметтік-тұрмыстық жəне кəсіби саладағы өзекті тақырыптардағы сұхбаттар мен монологтар-ды ауызша жəне жазбаша түрде өңдеу. Кəсіби білімін дамыту: а) мамандық бойынша əдебиеттерді оқу, тыңдау, мазмұндау дағдылары мен икемділіктерін қалыптастыру; б) əр түрлі ғылыми мəтіндерді оқулықтардағы мəтіндер мен дəрістерге мамандығына байланысты сұх-баттар мен монологтар құру; в) пікірін білдірудың негізгі əдістемелерін қарқынды оқыту: монолог - суреттеу, сұхбат, пікірталас ұйымдастыруға дағдыландыру. Кəсіби қазақ (орыс) тілі. Ғылыми-кəсіби сөйлеуді дамыту: а) ғылыми-кəсіби сөйлеуде белсенді, жалпылама, көлемді біліктілігі мен дағдысын қалыптастыру.
270/6
ЖББПМК 05
Информатика Информатика пəні, объектісі жəне құрамдас бөліктері. Ақпаратты көрсету формалары. Сан жүйелері. Сандарды аудару əдістері; екілік арифметика. Дескретизация ұғымы, белгіленген жəне жылжымалы үтірлі сандармен арифметикалық операцияларды орындау. Тілдер үшін объектілер жəне
135/3
15
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3 процесстерді кескіндеу тəсілі. Қазіргі
заманғы есептеу техникасының құрылысы. Ақпаратты компьютерде беру. Бульдік алгебра жəне компьютердің логикалық схемасы. Логикалық схемалар жəне логика-лық машиналар. Компьютердің негізгі блоктарының элементтерінің негіздерін ұйымдастыру. Процессордың архитектура-лық ұйымдасуы. Компьютердің жадын ұйымдастыру, программаны басқару прин-ципі, функционалдық жəне құрылымдық компьютерді ұйымдастыру, мəліметтерді өңдеудегі желілік технологиялар. Бағдарла-малауға кіріспе. Есептерді алгоритмдеу негіздері. Алгоритмдер (типтер, қасиеттері, беру тəсілдері). Алгоритмдік құрылымдары. Бағдарлама құруды оқыту тілдері. Жалпы қызметтік бағдарламалау тілдері. Қолданба-лы бағдарламамен қамтамасыз ету, ақпаратты өңдеу. Берілгендер базасын басқару жүйесі. Компьютерлік желілер, желілік жəне телекоммуникациялық техно-логиялар. Желілер жөнінде жалпы мағлұ-мат, компьютерлерлердің желілік қарым-қатынасының қажеттілігі. Ақпаратты қорғау негіздері. Ақпараттық қауіпсіздік жəне оның құрамалары. Ақпараттық процесстер-ге заңсыз енуден қорғау. Ұйымдастыру шаралары, ақпаратты қорғаудың инженерлік-техникалық жəне де басқаша əдістері. Жергілікті компьютерлік желідегі ақпаратты қорғау, антивирустық қорғану. Электронды басқару – денсаулық сақтау жүйесінің жинақталып біріккен ақпараты деген түсінік.
ЖББПМК 06 Экология Экология ұғымы, экологияның ғылым ретінде қалыптасуы жəне дамуы. Экология-ның мақсаты, міндеттері, зерттеу əдістері.
45/1
16
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3
Қазіргі экономикалық жəне саяси мəселелерді шешудегі экологияның орны жəне атқаратын ролі. Аутэкология: экологиялық факторлар, оптимум жəне минимум аймақтары. Демэкология: популя-ция сипаттамалары, флуктуациялар жəне популяция санының реттелуі. Синэкология: қауымдастық ішіндегі əсерлесулердің түрлері, қауымдастықтың трофикалық құрылымы жəне экологиялық пирамидалар. Экожүйелердің флуктуациялары: энергия алмасуы жəне заттар айналымы, экожүйелердің біртұтастығы жəне орнықтылығы, экологиялық сукцессиялар. Биоценоз, биогеоценоз, экожүйе туралы түсінік. Құрлықтық жəне сулық экожүйе-лердің типтері. Биосфера жəне ноосфера туралы ілім. Биосфераның тірі заты жəне оның функциялары. Табиғи ресурстар жəне табиғатты ұтымды пайдалану. Табиғатты қорғау жəне қазіргі заманның экологиялық мəселелері. Экологиялық даму мəселелері.
ЖББПМК 07 Саясаттану Саясаттану ғылымы, оның қазіргі заманғы ғылыми білім жүйесіндегі орны. Саясаттың мəні, құрылымы, қызметтері жəне субъектілері. Саяси билік. Қауымның саяси жүйесі. Қазақстан Республикасының саяси жүйесінің модернизациясы. Мемлекет саяси жүйенің негізгі институты. Қазақстанда азаматтық қоғам мен құқықтық мемлекет құрудағы мəселелер. Саяси тəртіп. Саяси партиялар мен партиялық жүйелер. Саяси элита жəне саяси көшбасшы. Қоғамның саяси сана мен саяси мəдениеті. Жеке тұлғаның саяси əлеуметтенуі. Əлемдік саясат жəне халықаралық қатынастар. Қазақстан Республикасындағы саяси үрдістің мəселелері мен қайшылықтары. Қазақстан əлемдік қоғамдастықта.
90/2
17
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3
ЖББПМК 08 Əлеуметтану Əлеуметтік білім жүйесіндегі əлеуметтік статус. Əлеуметтік білімнің құрылымы. Макро-микро əлеуметтану. Теориялық жəне қолданбалы əлеуметтану. Əлеуметтану заңдылықтары мен категориялары. Əлеуметтану əдістемесі. Əлеуметтанудың басқа əлеуметтік-гуманитарлық ғылымдар-мен байланысы. Əлеуметтану тарихының негізгі бағыттары. Əлеуметтанудың қалыптасуындағы негізгі кезеңдер. О.Кант жəне Э.Дюркгейм – əлеуметтанудың бастаушылары. ХХ ғасыр əлеуметтануы. Ресейдегі əлеуметтану көзқарасының дамуы. Қазақстандағы əлеуметтану көзқарасының дамуы. Əлеуметтік өмірдің элементтері. Қоғам əлеуметтік жүйе ретінде. Əлеуметтік институттар мен əлеуметтік үрдістер. Əлеуметтік құрылым жəне əлеуметтік стратификация. Жеке бастың əлеуметтік сипаты. Жеке бастың құрылымы. Əлеуметтендіру үрдісінің мазмұны, оның негізгі құрылымы. Қоғамдағы ауытқушылықтар жəне əлеуметтік бақылау. Арнаулы əлеуметтік теория. Білім берудің əлеуметтануы. Саяси əлеуметтануы. Экономикалық əлеметтануы. Отбасы əлеуметтануы. Мəдениет əлеметта-нуы. Бұқаралық ақпарат əлеуметтануы. Əлеуметтік зерттеу бағдарламасының құрылымы. Мəліметтерді жинаудың негізгі əдістері жəне олардың топтамасы. Ақпараттарды өндеу əдістері мен нəтижелерін саралау.
90/2
ЖББПМК 09 Құқық негіздері “Құқық негіздері” курсы пəні жəне жүйесі. Мемлекет жəне құқық теориясы. Мемлекет туралы негізгі ұғымдар. Құқық жəне құқықтық құбылыстар туралы негізгі
90/2
18
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3
ұғымдар. Құқықтық қатынастар. Заң жəне мінез-құлық пен құқық бұзушылық. Заңдық жауапкершілік. Қазақстан Республикасы-ның негізгі құқық саласы – Конституциялық құқық. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқару жəне əкімшілік құқық. Əкімшілік жауапкершілік. ҚР азаматтық құқығы туралы жалпы түсінік. Меншік құқығы жəне өзге де заттық құқықтар. Міндеттемелер туралы ережелер. Шаруашылық шарттарының жекелеген түрлері. Мұрагерлік құқық. ҚР отбасы құқығы негіздері. Құқық қорғау мекемелері қызметін ұйымдастыру жəне қызметтерінің негіздері. ҚР салық жүйесі. ҚР еңбек құқығы. Еңбек құқығы негіздері жəне əлеуметтік қамсыздандыру құқығы. ҚР қылмыстық құқық негіздері. Қазақстанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес. Адам мен азаматтың жеке бас бостандығына қарсы қылмыстар. ҚР сақтандыру құқығы. Сақтандыру қызметін құқықтық реттеу. Қазақстан Республикасының экология құқығы негіздері. Қазақстан Республикасы-ның жер құқығы негіздері. ҚР іс жүргізу құқығы. Қылмыстық іс жүргізу жəне азаматтық іс жүргізу құқықтарының негіздері.
ЖББПМК 10 Экономикалық теория негіздері Өндіру, бөлу, айырбастау жəне тұтыну үрдісінде пайда болатын адамдар арасындағы экономикалық қатынастар. Экономикалық шешімдерді қабылдау кезіндегі адамдардың экономикалық əрекеті. Экономикалық сараптау қажетті-лігі. Экономикалық үрдістерді ғылыми сараптау əдістері. Қоғамдық өндірістің жалпы негіздері. Ресурстар жəне олардың шектеулілігі. Меншік: мəні жəне
90/2
19
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3
нысандары. Қоғамдық өндіріс нысандары. Экономикалық жүйелердің негізгі типтері жəне модельдері. Нарықтық экономика элементтері. Нарықтық экономика жағ-дайындағы жеке-дара ұдайы өндірістің мəні жəне заңдылықтары. Экономикадағы өнімдердің, шығыстар мен табыстардың ауыспалы айналымы. Ұлттық экономиканы ұдайы өндіру. Ұлттық есеп жүйесі. Қоғамның экономикалық жəне əлеуметтік дамуы. Ақша-несие жəне қаржы жүйелері. Ұлттық экономиканы мемлекеттік реттеу.
ТК Таңдау бойынша компонент 90/2 НП Базалық пəндер 2880/64 МК Міндетті компонент 2160/48
БПМК 01 Медициналық биология жəне генетика Тіршіліктің шығу тегі мен дамуының негізгі заңдылықтары. Адам антропогенезі жəне онтогенезі. Генетика заңдары. Биосфера жəне экология. Паразитизм феномені. Адам өмірін сүру тіршілігінің жалпыбиологиялық заңдылықтары. Тіршіліктің қалыптасу деңгейлері. Жасушаның биологиясы. Тұқымқуалаушылық, өзгергіштік. Тұқым-қуалау белгілерінің заңдылықтары. Хромосомды теория: геном, прокариот жəне эукариот. Адам генетикасы. Даму биология-сы. Адам экологиясының биологиялық аспектілері.
90/2
БПМК 02 Анатомия Анатомия туралы түсінік жəне оның биологиялық ғылымдар қатарынан алатын орны. Тірек-қимыл аппараты: құрылысы, қызметі, филоонтогенезі. Остеология: бас, кеуде, қол-аяқтың қаңқалық құрылымы. Синдесмология: тұтасу түрлері мен құрылымы, буындардың түрлері мен құрылымы. Миология: бұлшық еттердің құрылымы, қызметі, түрлері. Бас, кеуде,
180/4
20
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3 қол-аяқтың бұлшық еттері. Тері жабыны
жəне оның туындыларының морфофункция-лы сипаты. Спланхнология: асқорыту, тыныс алу, зəр шығару жүйесінің құрылымы, филоонтогенезі. Ангиология: қан тамырлар, лимфатикалық жүйе, қан жасау ағзаларының құрылымы, қызметі, филоонтогенезі. Ішкі секрециялық бездер-дің морфофункционалды сипаты. Нерв жүйесінің морфологиялық сипаты мен маңызы. Нерв жүйесінің орталық, перифериялық, вегетативті бөлімдері. Сезім ағзаларының құрылымы мен қызметі.
БПМК 03 Физиология Физиологияның пəні, мазмұны, зерттеу əдістері. Басқа пəндермен физиологияның байланысы. Организм жəне гемостаз туралы түсінік. Физиологиялық үрдістер жəне организм қызметі. Физиологиялық үрдістер-ді реттеу механизмі. Қан жүйесінің физиологиясы. Жүрек жəне қан тамырлар-дың физиологиясы. Тыныс алу, ас қорыту, зат алмасу жəне қуат физиологиясы. Бөліп шығару үрдісінің маңызы. Бүйрек жəне терінің физиологиясы. Ішкі секреция бездері. Қозғыш тіндердің физиологиясы. Орталық нерв жүйесінің маңызы мен қызметі. Жоғары нерв қызметі. Зат алмасу жəне қуат. Жылу реттегіш, организмнің тұтас қызметі.
90/2
БПМК 04 Патологиялық физиология Пəн жəне міндеттері. Жалпы патологиялық физиология. Дерт туралы ілім. Дерттің ішкі жəне сыртқа себептері туралы түсінік. Организмнің зақымдалу, компенсаторлы жəне қалпына келу реакциясы, сауығу механизмі. Патологиядағы организмнің жауап беру рөлі, тұқымқуалау рөлі. Типтік патологиялық үрдістер: қанайналым мен
жəне эмболия, қабыну, безгек, алллергия. Зат алмасу бұзылуларының патологиялық физиологиясы. Гипоксия. Тіндік өсім бұзылулары.
БПМК 05 Патологиялық анатомия Патологиялық анатомия пəні, міндеттері жəне əдістемелері. Құрылымдық негізі, дамудың морфогенетикалық механизмі, жіктемесі, морфологиялық көріністері, асқынулары, нəтижесі. Жалпы патологиялық үрдістің кейбір түрлерінің салыстырмалы диагностикасы: зақымдалу; қан, лимфа айналым бұзылулары; қабыну; бейімдеу; иммундық бұзылулар; онкопатология.
90/2
БПМК 06 Микробиология Микробиология пəні, мақсаты, міндеттері. Микроорганизмдер жіктемесі. Бактериялар-дың морфология, физиология, жəне биохимиясы. Вирустар жəне оның табиғаты. Жүйелік негізі. Жасушалармен вирустың əсерлесуі. Бактериялар мен вирустардың генетикасы. Дезжұқпа, асептика, антисепти-каның микробиологиялық негізі. Химиотерапиялық заттарды қолдану. Микроорганизмдердің экологиясы. Жұқпа-лы үрдіс туралы ілім. Иммунитет туралы ілім. Иммунитеттің түрлері мен механизмі. Бейспецификалық қорғаныс факторлары. Антиген, антидене сипаты. Антиген-антидене реакциясы. Аллергиялық реакция.
90/2
БПМК 07 Психология негізі Психология пəні мен міндеттері. Психологияның негізгі принциптері мен категориясы. Психиканың даму сатылары. Негізгі психикалық үрдістер, жеке бас қасиеті мен жағдайы. Сезу, қабылдау, түсінік. Қиялдау. Есте сақтау жəне оның
45/1
22
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3 қызметі, түрлері. Назар аудару жəне оның
сапасы. Ойлау жəне сөйлеу. Интеллект ой-өрістің туындысы. Сезім мен жігер. Инстинкттер. Сана жəне сана-сезім. Жеке бас, темперамент, мінезі мен қабілеті. Жекелік. Топтар мен ұжымдағы жеке бас қарым-қатынасы. Маманның тұлғалық кəсіби статусының қалыптасу аспектілері.
БПМК 08 Жалпы гигиена Гигиеналық нормалар мен болжамның ғылыми негізі. Ауа гигиенасы. Судың нормалық сапасы. Қаланы санитарлық тазалаудың жаңа мəселелері. Тамақ денсаулық факторы. Қоршаған орта мен адам организмінің байланыс негізі.
45/1
БПМК 09 Фармакология негіздері Жалпы рецептура, жалпы фармакология пəні. Басқа пəндермен фармакологияның байланысы. Микробқа қарсы заттар, нейротропты заттар, жүрек-қан тамыр жүйесіне əсер ететін заттар, тыныс алу жəне асқорыту ағзалар қызметіне əсер ететін заттар, миометрияның серпімділігі мен жиырылу белсенділігіне əсер ететін заттар, қан жүйесіне əсер ететін заттар; қан сары суы алмастырғыш жəне дезинтоксикация-лық ерітінділер; гормондар, ферменттер жəне витаминдер. Дəрілік заттармен жедел уланудың негізгі принциптері.
90/2
БПМК 10 Мейірбике ісінің негіздері Мейірбикенің кəсіби рөлі; мейірбикелік үрдіс-ғылыми тұрғыдағы мейірбике ісі; мейірбике қызметі жəне оның мүмкін бұзылулары. Кəсіби этика жəне деонтологияның негіздері. ЕАМ санитарлық дезинфекциялық тəртіп: дезинфекциялық ерітінділерді дайындау; ЕАМ кеңсесіне тазалық жүргізу; күтімге қажетті заттарды дезжұқпалау. Медициналық аспаптарды
алдында тазалау, стерилдеу. Дəрілік заттарды босату, сақтау жəне тарату: қатты жəне сұйық дəрілік заттарды энтералды қолдану, қалталық инголятор қолдану. Манипуляциялық техника: сеппе, емдік пластыр жəне көзге, құлаққа, мұрынға тамшылы дəрілік заттарды қолдану. Тері астына, теріге, бұлшық етке, көктамырға иньекциялар мен көктамырға сұйықтықтар жіберу. Антибиотиктерді еріту, инсулинді есептеу. Дене қызуын, АҚ өлшеу техникасы. Лоңқа, қыша, жылытқы, мұзды қап, емдік сүлік. Оттекті қап, баллон арқылы оттегін беру техникасы. Сырқаттарды күту: терісін, ауыз қуысын, мұрын қуыстарын, құлағын, шаштарын, аяқтарын; жауыр жараның алдын алу. Дəрет сауыт беру жəне сырқаттың астын жуу техникасы. Ауыр сырқаттарды тамақтанды-ру жəне жасанды тамақтандыру тəсілдері: сүңгі, гастром, тік ішек. Асқазан шаю, клизма қою, катетеризация жүргізу техникасы. Өте ауыр жəне өлім алдындағы сырқаттар күтімі. Емдік тамақтандыруды ұйымдастыру.
БПМК 11 Ішкі аурулар пропедевтикасы жəне терапиядағы мейірбике ісі Сырқаттарды зерттеу əдістерін үйрену (физикалды, зертханалық-инструменталды). Жалпы қарау. Тыныс алу ағзаларын, жүрек-қан тамыр жүйесін, асқорыту ағзаларын, зəр шығару жəне эндокринді жүйелерді зерттеу əдістері. Симптомдар мен синдромдар туралы түсінік. Ішкі ағзалар ауруларінде байқалатын симптомдар мен синдромдар. Синдромалды тұрғыдан алғашқы диагноз қою. Шұғыл жағдай жəне жедел жəрдем көрсету принциптері. Терапия тарихы,
180/4
24
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3 терапиялық көмекті ұйымдастыру жүйесі.
Тыныс алу ағзаларының, жүрек-қан тамыр жүйесінің, ас қорыту ағзаларының, зəр шығару жүйесінің, қан өндіру ағзалары аурулары, эндокринді аурулар, буын аурулары, дəрілік дерт. Ішкі ағзалар ауруларінің этиологиясы, клиникасы, диаг-ностикалау, күтімі, емдеу, алдын алу. Ішкі ағзалар ауруларіндегі мейірбикелік үрдіс.
БПМК 12 Педиатриядағы мейірбике ісі Қазақстан Республикасында мейірбикелік қызметті ұйымдастыру. Дені сау жəне сырқат баланың ағзалары мен жүйелерін зерттеу əдістерінің ерекшеліктері. Баланың дене, жүйке-психикалық жəне жыныстық дамуын кешенді бағалау. Ерте жастағы дені сау балалардың тағамын есептеу жəне ұйымдастыру тəртібі. Ересек жастағы сау балалардың рационалды тамақтануының жаңа принциптері. Балалардағы əртүрлі ауруларда ағзалар жəне жүйелердің негізгі зақымдалуларының симптоматологиясы мен синдромологиясы. Нəрестелердің ауруларі, сулы-электролитті тепетеңдіктің бұзылысы, ерте жастағы балалардың ауруларі; балалардағы тыныс алу ағзалары, жүрек-қан тамыр жүйесі, асқорыту ағзаларының, бүйрек, қан, эндокринді жүйе ауруларі; жұқпалы аурулар – айғақты медицина тұрғысынан. Балалардағы мейір-бикелік үрдісті ұйымдастыру. Шұғыл жағ-дай, дəрігерге дейінгі көмек көрсету прин-циптері. Балалар ауруларының алдын алу.
180/4
БПМК 13 Хирургия мен реанимациядағы мейірбике ісі Хирургиялық, онкологиялық көмекті ұйымдастыру жүйесі. Асептика мен антисептика. Емделуші жəне медицина қызметкерінің инфекциялық қауіпсіздігі.
Гемостаз. Трансфузиологияның негізгі сұрақтары. Хирургиялық, онкологиялық аурулардегі мейірбикелік үрдіс. Хирургия жəне реанимациядағы айғақты медицина. Іштің жедел ауруы, тамырлар ауруы, зəр шығару жүйесі аурулары. Травматология, реаниматология негіздері. Хирургиялық сырқаттардың күтім ерекшеліктері. Хирургия мен травматология жағдайындағы дəрігерге дейінгі шұғыл көмек. Анестезиологияның жалпы мəселелері. Наркоз. Наркотикалық заттар фармакодина-микасы, көрсеткіші, кері көрсеткіші. Жергілікті анестезия, оның əдістері. Жұлын анестезиясы. Қан кету, қан жоғалту, тоқтату əдістері. Қан құю. Хирургиялық операциялар, түрлері. Күйік, үсік, оларды емдеу. Жедел жəне созылмалы іріңді жұқпалар. Паразитті аурулар. Өлеттену, жара, шірік, жыланкөз. Пластикалық хирургия. Эндоскопиялық хирургия. Жеке хирургия. Кеңінен таралған хирургиялық аурулардың этиологиясы, патогенезі, клиникасы, диагностикасы жəне хирур-гиялық емдеу əдістері.
БПМК 14 Акушерлік жəне гинекологиядағы мейірбике ісі Акушерлік-гинекологиялық көмекті ұйым-дастыру. Акушерлік жəне гинекологияда қолданылатын зерттеу əдістемелер. Ұрықты антенатальды қорғау. Акушерлік мен гинекологиядағы айғақты медицина. Жүкті, босанатын жəне босанған аналардың негізгі өзекті мəселелері. Босану кезіндегі көмек. Нəрестелердің алғашқы туалеті. Əйелдердің жыныс мүшелерінің қабынбалы аурулары. Бедеулік. Гинекологиялық аурулардегі мейірбикелік үрдіс. Гинекологиялық ауру-
180/4
26
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3 лардың алдын алу. Балалар гинекологиясы.
Акушерлік жəне гинекологиядағы шұғыл жағдай кезіндегі дəрігерге дейінгі көмек. Сексопатология негіздері.
БПМК 15 Жұқпалы аурулардағы мейірбике ісі Инфекциялық аурумен ауыратын сырқат-тарға медициналық көмек ұйымдастыру. Жұқпалы ауруларды анықтау əдістері, емдеу принциптері жəне алдын алу, емделуші мен медицина қызметкерлерінің инфекциялық қауіпсіздігі. Инфекциялық қадағалау. Жұқпалы аурулардағы айғақты медицина. Тамшылы жұқпалар. Ішек жұқпалары. Вирусты гепатиттер. Карантинді жəне аса қауіпті жұқпалар. Безгек. Тырысқақ. АҚТҚ жұқпасы. Жұқпалы аурулардағы мейірбикелік үрдіс.
90/2
БПМК 16
Неврологиядағы мейірбике ісі Невропотологияға кіріспе. Неврологиялық аурулармен ауыратын сырқаттарға медици-налық көмек ұйымы. Негізгі неврологиялық синдромдардың клиникалық көріністері. Неврологиядағы айғақты медицина. Перифериялық нерв жүйесіндегі аурулар. Жедел жұқпалы аурулар жəне бас миының шайқалуы. Мидағы қан айналымының жедел бұзылулары. Бас миындағы ісіктер. Вегетативті нерв жүйесініңауруларі. Паркинсонизм. Қояншық. Неврологиядағы мейірбикелік үрдісті ұйымдастыру. Невропотологиялық шұғыл жағдайдағы дəрігерге дейінгі көмек. Неврологиялық аурулардың алдын алу.
45/1
БПМК 17 Геронтология мен гериатрия Геронтология мен гериатрия қызметінің құрылымы жəне міндеттері. Егде жəне қартайған шақтағы сырқаттану құрылымы. Егде адамдардағы аурулардың клиникалық ағымы мен емінің ерекшеліктері.
қартайған жастағы адамдарға мейірбикелік үрдісті ұйымдастыру.
БПМК 18 Шұғыл медицина курсымен жедел жəне шұғыл медициналық көмек Жедел жəрдем қызметінің жұмысын ұйымдастыру, құрылымы, жабдықталуы. Айғақты медицина тұрғысынан ішкі аурулар, хирургия, урология, онкология, жұқпа, нерв, психикалық, балалар, көз, Акушерлік-гинекологиялық аурулар, жарақаттар, қайғылы жағдайлар, апатты жағдайларының клиникалық көрінісі, көмек көрсетуді анықтау, көрсетілетін шұғыл көмек тəсілдері. Реанимация тəсілдері. Шұғыл жағдайларда медицина-лық көмекті ұйымдастыру – медициналық апат. Апаттың медициналық сипаты, медициналық апат пен азаматтық қорғаныстың медициналық қызметін ұйымдастыру жəне міндеттері, тұрғындарды, сырқаттар мен медициналық қызметкерлерді қорғау, төтенше жағдай-ларда медициналық көмекті ұйымдастыру жəне көрсету.
90/2
БПМК 19 Клиникалық фармакология Дəрілердің негізгі топтарының клиникалық фармакологиясы, олардың ағзалар мен жүйелердің əртүрлі қызметіне əсері. Əртүрлі дəрілік топтардың əсер ету механизмі, олардың фармакокинетикасы мен фармакодинамикасы. Айғақты меди-цина. Əртүрлі дəрілік заттармен улануда көрсетілетін ем принциптері. Дəрілік заттардың үйлесімдігі. Дəрілердің қолайсыз кері əсерлерінің алдын алу.
45/1
БПМК 20 Медициналық психология Əртүрлi аурулардың психикалық көрiнiсте-рi. Айғақты медицина. Психосоматикалық
күйлер, соматогениялық туралы түсiнiктер. Психогигиена, психикалық алдын алу жəне психоем туралы түсiнiк. Емделушінің психосоматикалық жағдайын сараптау. Соматикалық аурулар кезіндегі психоло-гиялық қорғаныштар; психотерапия əдістері; əртүрлі деңгейдегі психикалық алдын алу əдістері; ятрогенді аурулар кезіндегі сырқаттармен жұмыс атқару ерекшеліктері.
БПМК 21 Денсаулық жағдайын бағалау Жеке денсаулық критерийлерi, денсаулық-тың физиологиялық нормалары, организм-нiң функционалдық жағдайына жəне оның аса маңызды жүйелерiне баға беру принциптерi; терең зерттеу тəсiлдерi мен экспресс-диагностика, физикалық денсау-лықтың сапасы мен саны, физикалық жəне психикалық қажуды бағалау əдiстері; физиологиялық жүйелер жағдайының жас шамалық динамикасы мен денсаулықты болжау; қауіп факторлары жəне олардың денсаулыққа əсерi, иммунологиялық реактивтiлiктi үйлестiру тəсiлдерi; əртүрлi жас топтарындағы кеңінен тараған ауру-лардың клиникалық симптомдары, қазiргi кезеңде олардың ағымы, анықтау əдісте-мелері, емі, алдын алуы. Емделушіні тек-серу, зерттеу нəтижелерiн бағалау, түзету-лер енгiзу жəне ем тағайындау. Емделу-шінiң денсаулығын нығайту жəне сақтау, қауіп факторларын жою жəне алдын алу.
90/2
БПТК Таңдау бойынша компонент 720/16 КП Кəсіптендіру пəндері 1440/32
КПМК Міндетті компонент 990/22 КПМК 01 Педагогикалық білім негіздері
Педагогика пəні, əдістері жəне міндеттері. Зерттеу əдістері. Педагогиканың негізгі
180/4
29
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3 принциптері мен категориялары. Оқыту
технологиясының педагогикалық негіздері. Қазақстанда педагогикалық ойлардың дамуы. Педагог тұлғасы. Тұлғалық ерекшеліктермен оқыту əдістері мен түрле-рі. Үйренушілер тұлғасын қалыптастыру жолдары.
КПМК 02 Денсаулық сақтау экономикасы мен маркетингі Экономика ғылымы жүйесіндегі денсаулық сақтау экономикасы. Денсаулық сақтаудағы нарықтық қатынастың дамуы. Денсаулық сақтау қызметі жəне оның ерекшелігі. Денсаулық сақтау қызметіндегі нарықтың құрылымы мен əсерету механизмі. Медициналық қызметтегі баға, баға құрылымы, қызмет бағасы, сақтандыру тарифі мен жарнасы. Денсаулық сақтау саласындағы кəсіпкерлік. Медициналық мекеме қызмет көрсететін өнеркəсіп. Маркетингтің əлеуметтік негіздері. Маркетингпен басқару. Медициналық қызмет маркетингі. Медициналық жəне фармацевтикалық тауарлар маркетингі. Ұжымдар маркетингі (емхана, аурухана, отбасылық-дəрігерлік амбулаториясы, фельдшер-акушерлік бөлімдер жəне т.б.). Жеке тұлға маркетингі. Орын маркетингі. Ой маркетингі. Мемлекеттік реттеу шаралары.
180/4
КПМК 03 Денсаулық сақтау ұжымымен жəне денсаулық сақтаудағы заңдар негізімен əлеуметтік медицина, медициналық статистика Медициналық социология. Қоғамдық денсаулық жəне денсаулық сақтау саласы. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасы. Денсаулық сақтау саласындағы жоспарлау жəне
180/4
30
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3 басқару. Бастапқы медициналық-
санитарлық көмекті ұйымдастыру, ана мен баланың денсаулығын сақтау принциптері. Еңбекті қорғау. Денсаулықтың жай-күйін жəне динамикасын бағалау үшін санитарлық статистика мəселелері. Дəлелдеу медицинасы. Халыққа емдеу-алдын алу көмегін ұйымдастыру. Денсаулық сақтау саласы экономикасының негізгі мəселелері. Статистикалық зерттеу. Есеп құжаттамасы. Халық денсаулығын сақтаудың халықаралық аспектілері.
КПМК 04 Мейiрбикелік қызметтегі əкiмшiлiк үрдіс жəне менеджмент ҚР мейірбикелік қызметті ұйымдастыру жəне дамыту; ҚР мейірбике ісі реформасы; ҚР мейірбике ісі жəне мейірбикелік білім берудің тұжырымдамасы; əкiмшiлiк жұмысты ұйымдастырудың түрлері мен əдістері; басқару жұмысын ұйымдастыру жəне оның технологиясы, мейірбикелік қызмет көрсету нормалары; əкімшілік үрдістегі медициналық мейірбике-менеджердің орны, ұйымдастырушы медициналық мейірбике жұмысының психологиялық аспектілері. Менеджмент теориясының негіздері. Мейірбике ісінің даму келешегі. Менеджменттің басты құрамдық бөлімдері. Шешім қабылдаудағы басшының рөлі. Жоспарлау, ұйымдастыру, басқару, реттеу мен қадағалау мəселелері. Мейірбике ісі мамандарымен жұмыс атқару. Медициналық мейірбике-басқарушының негізгі міндеттері, қызметі, өкілеттілігі жəне жауапкершілігі. Қазіргі уақыттағы мейірбике ісіндегі жетекшілік. Денсаулық сақтаудағы басқару сапасын жетілдіру. Өзгерістерді басқару. Мейірбике ісіндегі бірлесе қызмет атқару. Кəсіби топ, тобы,
жетіктілік. Шиленістерді шешудегі жетекшілік рөлі. Тұлғаның медициналық мейірбикеге сұраныс жəне қажеттілік деңгейі. Басқарудың компьютерлік ақпараттық жүйелері.
180/4
КПМК 05 Емдеу сақтау алдына-алу (ЕСА) инфекциялық қадағалау Госпитальды эпидемиологияның қазіргі кездегі жинақтық тəсілдері. Инфекциялық қадағалау бағдарламасын жасау. Эпидеми-ологиялық бақылаудың негізгі ұстанымда-ры. Айғақты медицина. Жұқпалы аурулар-дың шығу нысандарын зерттеу. Микробиологиялық зертхананың маңызы. Аурухана ішіндегі жұқпа қоздырғыштары. Ауруханаішілік жұқпасын алдын алу. Медициналық қызметкердің қол тазалығы. Оңашалау-шектеу шаралары. Медициналық мекеменің қоршаған ортасының жұқпасын қадағалау. ЕАМ əртүрлі бөлімшелеріндегі ауруханаішілікжұқпалардың қауіп туғызу факторлары. Аурухана қалдықтарды жоюды ұйымдастыру. Антибиотикрезистенттілік жəне антибиотикті тиімді қолдану. Инфекциялық бақылау құжаттары.
180/4
КПМК 06 Медициналық биоэтика Медицина қызметкерлерінің кəсіби мінез-құлқы мен оны қалыптастыру тəсілдері. Медицина қызметкері жəне қоғам. Емделуші, дəрігер, медициналық мейірби-келер құқықтары. Мейірбикелік қызмет үрдісінің орындалуының этикалық ерекше-лігі. Медициналық этиканың мəселелері жəне аурулар туралы жаңа көзқарастар. Медицина қызметкерлерінің кəсіби ісіндегі қателіктер жəне оны əдептілікпен бағалау; Медициналық құпия жəне емделушіні ақпараттандыру.
90/2
32
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 кестенің жалғасы 1 2 3
КПТК Таңдау бойынша компонент 450/10 Барлығы 5760/128
ОҚТ 00 Оқытудың қосымша түрлері ОҚТ 01 Дене шынықтыру ОҚТ 02 Өндірістік практика 450
Оқу-өндірістік практика «Клиникаға кіріспе»
15/1
Оқу-өндірістік медициналық мейірбикелік практика
60/4
Өндірістік практика («Жалпы практиканың медициналық мейірбикесі»)
75/1
Өндірістік практика «Мейірбике ісі бакалавры»
300/4
Мемлекеттік аралық бақылау МҚА Мемлекеттік қорытынды аттестация:
Мамандық бойынша мемлекеттік емтихан немесе диплом жұмысын қорғау
180/4
Жиынтығы 6390/142 Ескерту: 1 Мамандық бойынша мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру
стандартында таңдау компонентінің анықтамасы берілмейді, тек қана оған бөлінген жалпы кредит саны көрсетіледі.
2 Таңдау компонентінің толық атауларын жоғары оқу орындары кеңесінің шешімімен жəне студенттер қалауы бойынша белгіленген пəндерді көрсете отырып, ЖОО-ның өзі жасайды.
10 051101 - «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша бакалавр даярлайтын білім беру ортасына койылатын талаптар
10.1 Оқу үрдісін ұйымдастыру, оқу жылының құрылымын анықтауды
жоғарғы оқу орыны (бұдан əрі - ЖОО) өзі шешеді. ЖОО академиялық еркіндік шеңберінде оқу жылын академиялық
кезеңдерге бөледі. Оқу үрдісіне əртүрлі ұйымдастыру жүйелері енгізілуі мүмкін.
Секцияларда дене шынықтыру дайындығы факультатив сабақ түрінде өткізіледі.
33
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
Оқу үрдісінің барлық оқу, бақылау шаралары, өндірістік практикалар, демалыстар ұзақтығы мен мереке күндері білім беру ұйымының басшысы бекіткен академиялық күнтізбеде көрініс табады.
Оқу шараларында теориялық оқудың барлық кезеңі қамтылуы тиіс, оның ішінде студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары, практикалық, зертханалық жəне курстық жұмыстары да ескеріледі.
Курстық жұмыстары (жобалары) пəн бойынша оқыту жұмысы ретінде қарастырылады жəне оның оқытылуына бөлінетін несие аясында орындалады.
Бақылау ісшаралары ағымдағы бақылауды, аралық аттестаттаудың (сынақ-емтихан сессиясы), 3-курстан кейін мемлекеттік аралық бақылау жəне мемлекеттік қорытынды аттестаттауды қамтуы тиіс.
Қорытынды мемлекеттік аттестаттау – мемлекеттік жалпыға білім беру стандарт талаптарына сəйкес жоғары оқу орнын бітіретін түліктердің білім деңгейін, икемділіктерін, қабілеттілігі мен жетіктігін анықтайтын бақылау түрі.
Мемлекеттік қорытынды аттестаттауды бекітілген ережелерге сəйкес Мемлекеттік аттестаттау комиссиясы жүргізеді. Қорытынды мемлекеттік аттестаттау екі кезеңмен өткізіледі:
1) Диплом жұмысын жазу жəне қорғау 2) Кəсіби пəн бойынша мемлекеттік емтихан (мейірбике ісі бойынша
əкімшілік үрдіс жəне менеджмент, педагогикалық үдерістің негіздері, денсаулық сақтаудағы заңдар негізімен əлеуметтік медицина, медициналық статистика).
10.2 Бакалавриаттағы оқу үдерісі аяқталғанының негізгі шарты болып студенттердің теориялық оқудың 128-ден немесе 5760 сағаттан, өндірістік практиканың 10 кредит немесе 450 сағаттан кем емес мөлшерін игерулер болып есептеледі. Осымен қатар студент міндетті компонент бойынша 100 кредит немесе 4500 сағат жəне қалауы бойынша 28 кредит немесе 1260 сағатты меңгеру керек.
10.3 Дипломдық жұмыс (жоба) жазу мен қорғауға 4 несие немесе 180 академиялық сағат бөлінеді. Дипломдық жұмыстың қорғалуы студенттің таңдап алған мамандық пəні бойынша. мемлекеттік екі емтиханның біреуін алмастыра алады.
10.4 Бір академиялық мерзімде студенттер 16 кредит немесе 720 академиялық сағатты меңгеруі қажет.
10.5 Бір академиялық кезеңде кешкі бөлімде оқитын студент 8-12 кредит немесе 360-540 сағат игереді, жоғары оқу орны берілген оқытылу мерзімін 5 жылға ұзартады. Сырттай жəне қашықтан оқыту түрлері болмайды.
34
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
10.6 Оқу үрдісінің ақпараттық қамтамасыз етілуі оқулықтар, ғылыми, ақпараттық қорлар, халықаралық ғылыми-практикалық мəліметтер, электронды кітапхана арқылы іске асырылады.
051101 - «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша жоғары білім беру бағдарламасы əрбір студенттің кітапхана қорын, пəндер жəне өндірістік практика бойынша силлабусты, əдістемелік қосымшалар мен аудио-бейне материалдарды, көрнекі құралдарды (муляждар, мүрделер, фантомдар, емделушілерге арналған медициналық планшеттер, арнайы құралдар, медициналық құрал-жабдықтар) еркін пайдаланып, оқып-үйрену арқылы іске асады.
Базалық жəне кəсіптендіру пəндер циклдері бойынша практикалық, семинар сабақтар, ал жалпы білім беру жəне базалық пəндер бойынша практикалық, зертханалық сабақтар өткізіледі.
Клиникалық пəндер бойынша білім беру үрдісіне сəйкес клиникалық кешеннің болуы тиіс («Білім туралы» ҚР Заңының 25-бабы). Клиникалық кешендер туралы ережелерді денсаулық сақтау саласындағы уəкілетті орган бекітеді.
Кітапхана қоры мамандық бойынша оқу қызметінде көрсетілген біліктілік талаптарына сай тағайындалған қажетті оқу-əдістемелік əдебиеттерді қамтуы тиіс.
10.7 Оқу үдерісін материалдық-техникалық қамтамасыз етуде оның технологиялық мүмкіндіктерін кеңейтуге бағытталған негізгі өлшемдер:
- оқу үдерісінің нормативтерін орындау; - оқу үдерісін ұйымдастыру талаптарына сай техникалық оқу
құралдары; - қазіргі ақпараттық технология талабына сай компьютерлі
сыныптардың Интернет жүйесіне қосылуы, ЖОО мен кафедрасының дербес веб-сайтпен қамтамасыз етілуі;
- оқу, зерттеу жұмысын көшірме-көбейту техникасымен қамтамасыз ету; - оқу үдерісіне аудиокескінді аппараттар қолдану. 10.8 Практикада: оның құрамы, ұйымдастыру, өткізу орны,
презентация жəне оның нəтижелерін бағалау. Өндірістік практика өту жөніндегі типтік бағдарламасында оқу, оқу-
өндірістік, диплом алды өндірістік практика жұмыстары мазмұны мен ұйымдастырылуы көрсетілуі тиіс.
Өндірістік практика өтетін орын денсаулық сақтау жүйесіндегі емдеу мекемесі, кешені, білім беру мекемесі, ғылыми-зерттеу институты болуы мүмкін.
Студенттер оқу-əдістемелік материалдармен қамтамасыз етілуі тиіс (бағдарлама, күнделік жəне т.б.).
Студенттердің өндірістік практикадан өтуіне жетекшілік пен қадағалау ЖОО кафедрасы мен емдеу мекемесі арқылы іске асырылады.
35
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
Өндірістік практиканың нəтижелері жазбаша есеп беру арқылы орындалады жəне оқу мекемесі комиссиясы алдында қорғалады.
10.9 Академиялық жəне көмекші қызметкерлердің сандық жəне сапалық көрсеткіші.
051301 - «Жалпы медицина» мамандығы бойынша жоғары білім беру бағдарламасын жүзеге асыру үшін денсаулық сақтау саласында ғылыми-əдістемелік, тəжірибесі бар жəне кəсіптік пəндер бойынша арнайы дайындалған ғылыми-педагогикалық мамандар қамтамасыз етуі тиіс.
Академия қызметкерлерінің магистр, ғылым докторы немесе ғылым кандидаты ғылыми дəрежелері болуы керек. Клиникалық кафедраларда практикалық денсаулық сақтау саласынан жоғары жəне бірінші дəрігерлік біліктілік санаты бар мамандар тартылуы мүмкін.
10.10 Талапкерлердің дайындық деңгейіне жəне қабылдау, бағалау нормаларына қойылатын талаптар.
Талапкердің білім деңгейі – жалпы орта жəне кəсіптік орта білім. Талапкердің мемлекеттік үлгідегі жалпы орта немесе кəсіптік орта білімі туралы құжаты болуы тиіс.
Қабылдау рəсімдері Қазақстан Республикасы Жоғары білім беру мекемесінің типтік ережесіне сəйкес бекітіледі.
11 Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарын
(өзгертуге, түзетуге) əзірлеуге, жаңартуға қойылатын талаптар 11.1 МЖМБС-ға енгізудегі бастамашылық тəртібі. Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартына өзгерістер мен
(немесе) толықтырулар енгізу «Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартты енгізу, бекіту жəне орындалу мерзімі туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 2 қыркүйектегі № 1290 қаулысымен белгіленген талапты сақтай отырып жүзеге асырылады.
11.2 МЖМБС-ты əзірлеу тəртібі Денсаулық сақтау саласындағы уəкілетті орган конкурстық негізде
медициналық жəне фармацевтикалық жоғары білімнің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартын əзірлеуді ұйымдастырады.
11.3 МЖМБС-ны сараптау тəртібі Медициналық жəне фармацевтикалық жоғары білімнің мемлекеттік
жалпыға міндетті білім беру стандарты жобаларына сараптауды денсаулық сақтау саласындағы уəкілетті орган тағайындаған тəуелсіз сарапшылар жүзеге асырады.
11.4 МЖМБС-ның эксперименттік сынақтан өткізу тəртібі Келесі оқу жылынан бастап барлық (мемлекеттік, жеке меншік)
медициналық жоғары білім беру орындары медициналық жəне ф бі і і і і
36
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
фармацевтикалық жоғары білімді маман даярлауды міндетті түрде бекітілген МЖМБС бойынша жүргізеді.
Жаңа технология мен оқыту əдістемелерін енгізу кезінде МЖМБС-қа сəйкес білім беру ұйымдарында эксперименттік сынақтан өткізілуі мүмкін.
11.5 МЖМБС-ты бекіту тəртібі Медициналық жəне фармацевтикалық жоғары білімнің мемлекеттік
жалпыға міндетті білім беру стандартын бекіту жəне орындалу мерзімін денсаулық сақтау саласындағы уəкілетті орган анықтайды.
11.6 Жаппай білім үрдісіне енгізу тəртібі Медициналық жəне фармацевтикалық жоғары білімнің мемлекеттік
жалпыға міндетті білім беру стандарты жоғары кəсіптік білім беретін жоғары медициналық білім беру (мемлекеттік, жеке меншік) орындарына міндетті түрде енгізіледі.
11.7 МЖМБС-қа өзгерістер мен толықтырулар енгізу тəртібі 11.7.1 Қолданыстағы жалпыға міндетті білім беру стандарттарына
өзгерістер мен толықтырулар оларды одан əрі жетілдіру жəне МЖМБС-ның негізгі ережелеріне сəйкес келтіру мақсатында енгізіледі.
11.7.2 Медициналық жəне фармацевтикалық жоғары білімнің МЖМБС-қа толықтырулар мен өзгерістер енгізуді жүзеге асырады:
- медициналық жəне фармацевтикалық жоғары білімді маман даярлайтын білім беру мекемелері;
- Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы орталық атқарушы органы;
- 47 ТК. 11.7.3 Қолданыстағы мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру
стандарттарындағы толықтырулар мен өзгерістерге білім беру ұйымдары немесе 47 ТК бастамашылдық білдірген жағдайда, олар ұсыныстар мен ескертулерді ҚР Денсаулық сақтау министрлігіне жібереді.
11.7.4 ҚР Денсаулық сақтау министрлігі бастамашылардан түскен ұсыныстар мен ескертулерді олардың дəйектілігі мен құндылығын қарауға 47 ТК тапсырады.
11.7.5 Қолданыстағы мемлекеттік жалпыға сіндетті білім беру стандарттарына ұсынылған толықтырулар мен өзгерістерге 47 ТК сараптама жүргізеді жəне оларды мақұлдағаннан кейін шешім қабылдау үшін ҚР Денсаулық сақтау министрлігіне жібереді.
11.7.6 ҚР Денсаулық сақтау министрінің бұйрығымен бекітілген мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарындағы толықтырулар мен өзгерістер қосымша - кітапша түрінде қолданыстағы стандарттарға сай немесе өзгертілген стандарттың жаңа басылымы түрінде басылып шығады.
37
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
А Қосымшасы
Типтік оқу жоспары
Мамандығы: 051101 – «Мейірбике ісі» Оқу мерзiмi: 4 жыл
Академиялық дəрежесі: мейірбике ісі бакалавры Біліктілігі: медициналық мейірбике-менеджер
Пəн циклы Пəннің коды Пəн аталуы Сағат
көлемі Несие саны
Семе-стр
Бақы-лау түрі
1 2 3 4 5 6 7 Жалпы білім беру пəні 1440 32 ЖБП Міндетті компонент 1350 30
ЖБП 01 KT 1101 Қазақстан тарихы
135 3 1-2 Емтихан
ЖБП 02 Fil 2102 Философия 135 3 3 Емтихан
ЖБП 03 SHT1(2)103 Шет тілі 270 6 1-4 Емтихан ЖБП 04 K(O)T 1104 Қазақ (орыс)
БП 11 IAPTM 2211 Ішкі аурулар пропедевтикасы жəне терапиядағы мейірбике ісі
180 4 4 Емтихан
БП 12 PMI 3212 Педиатрияда-ғы мейірбике ісі
180 4 5,6 Емтихан
БП 13 HRMI 3213 Хирургия жəне реанимациядағы мейірбике ісі
135 3 5,6 Емтихан
БП 14 AGMI 3214 Акушерлік жəне гинекология-дағы мейірбике ісі
180 4 5,6 Емтихан
БП 15 JAMI 2215 Жұқпалы аурулардағы мейірбике ісі
90 2 4 Емтихан
БП 16 NMI 2216 Неврологиядағы мейірбике ісі
45 1 4 Емтихан
БП 17 GG 3217 Геронтология жəне гериартрия
90 2 5,6 Емтихан
39
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 2 3 4 5 6 7 БП 18 JShMKShMK3218 Шұғыл
медицина курсымен жедел жəне шұғыл медициналық көмек
90 2 5-6 Емтихан
БП 19 KF 3220 Клиникалық фармакология
45 1 4 Емтихан
БП 20 MP 2219 Медициналық психология
45 1 4 Емтихан
БП 21 DJB 3221 Денсаулық жағдайын бағалау
90 2 5 Емтихан
БП Таңдау бойынша компонент 720 16 1-6 Емтихан Кəсіптендіру пəндері (КП) 1440 32 КП
Міндетті компонент 990 22 КП 01 PON 4301 Педагогика-
лық білім негіздері
180 4 7,8 Емтихан
КП 02 DCIEМZ4302 Денсаулық сақтау эконо-микасымен маркетингі
180 4 7,8 Емтихан
КП 03 DCMSUEM 4303 Денсаулық сақтау ұжы-мымен жəне денсаулық сақтаудағы заңдар негізі-мен əлеумет-тік медицина, медициналық статистика
180 4 7,8 Емтихан
КП 04 MIAUMD 4304 Мейірбикелік қызметтегі əкімшілік үрдіс жəне менеджмент
180 4 7,8 Емтихан
40
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
1 2 3 4 5 6 7 КП 05 EAM IC 4305 ЕAM
инфекциялық қадағалау
180 4 7,8 Емтихан
КП 06 MB 4306 Медициналық биоэтика
90 2 7 Емтихан
ТКП Таңдау бойынша компонент 450 10 7,8 Емтихан Барлығы 5760
ОҚТ 00 Оқытудың қосымша түрлері ОҚТ 01 Дене шынықтыру тəрбиесі
Оқу өндірістік практика «Клиникаға кіріспе»
15 1 2 Д/сынақ
Оқу өндірістік медициналық мейірбикелік практика
60 4 4 Д/сынақ
«Жалпы практикадегі медициналық мейірбике» өндірістік практика (клиникалық)
75 1 6 Д/сынақ
«Мейірбике ісі бакалавры» өндірістік практикасы
300 4 8 Д/сынақ
Мемлекеттік аралық бақылау
ОҚТ 02 Практика-
лар
Мемлекеттік қорытынды аттестация:
Мамандық бойынша мемлекеттік емтихан жəне немесе дипломдық
жұмыс қорғау
180 4 8
Барлығы 450 10
БАРЛЫҒЫ 6390 142
Ескерту: 1 Оқыту пəндерінің көлемі тізбесін білім деңгейін кредитте реттейтін
жəне оларды оқыту тəртібін оқу жоспарында қарастыратын негізгі құжат. 2 Оқыту жоспарларында əр оқыту пəніне оқыту жоспарының əріптен
(латын) алфавитының 3-4 бас əрпі) немесе саннан (бірінші саны оқитын курсын көрсететін 3-4 таңбалы сан) тұратын сəйкес коды тағайындалуын пайдалануды ұсынады.
41
ҚР МЖМБС 3.08.388-2006
ƏОЖ 614:378:006.354 (47+57) СХЖ 03.180 Т 50 Түйiндi сөздер: мемлекеттiк жалпыға міндетті бiлiм беру стандарты,
мамандандырылған жоғары білім, бакалавр, мейiрбике iсі, мейірбике ісі менеджменті, əкімшілік үрдіс, фармакология негіздері, қалыпты анатомия, жалпы гигиена.
áûòü êîìïåòåíòíûì â âîïðîñàõ:- ãîñóäàðñòâåííîé ýêîíîìè÷åñêîé è ñîöèàëüíîé ïîëèòèêè ñòðàíû;- ïðåäïðèíèìàòåëüñêîãî, õîçÿéñòâåííîãî çàêîíîäàòåëüñòâà è çàêîíîäàòåëü-
ñòâà â çäðàâîîõðàíåíèè;- ìåæäóíàðîäíîãî è îòå÷åñòâåííîãî ñîñòîÿíèÿ è ðàçâèòèÿ ñåñòðèíñêîãî äåëà;- ñîâåðøåíñòâîâàíèÿ êà÷åñòâà îêàçàíèÿ ìåäèöèíñêèõ óñëóã;- ðàçðàáîòêè è èñïîëüçîâàíèÿ ñòàíäàðòîâ îêàçàíèÿ ìåäèöèíñêîé ïîìîùè
ñïåöèàëèñòàìè ñåñòðèíñêîãî äåëà;- óïðàâëåíèÿ, ðóêîâîäñòâà è ìàðêåòèíãîâîé äåÿòåëüíîñòè â ñôåðå çäðà-
- çíàòü îñíîâû êàçàõñòàíñêîãî çàêîíîäàòåëüñòâà â îáëàñòè çäðàâîîõðàíå-íèÿ è áóõãàëòåðñêèé ó÷åò;
- áûòü êîìïåòåíòíûìè â îáëàñòè ìåæäóíàðîäíûõ ñòàíäàðòîâ êà÷åñòâà îêàçà-íèÿ ìåäèöèíñêîé ïîìîùè è ìåæäóíàðîäíûõ ñòàíäàðòîâ óïðàâëåíèÿ ïðîåêòàìè;
- óìåòü ñîñòàâëÿòü áèçíåñ-ïëàíû, èííîâàöèîííûå è íàó÷íî-èññëåäîâàòåëü-ñêèå ïðîåêòû.
10
ÃÎÑÎ ÐÊ 3.08.388-2006
8.5 Òðåáîâàíèÿ ê ãîòîâíîñòè ñìåíû ñîöèàëüíûõ, ýêîíîìè÷åñêèõ, ïðîôåñ-ñèîíàëüíûõ ðîëåé, ãåîãðàôè÷åñêîé è ñîöèàëüíîé ìîáèëüíîñòè â óñëîâèÿõíàðàñòàþùåãî äèíàìèçìà ïåðåìåí è íåîïðåäåëåííîñòåé.
Âûïóñêíèê äîëæåí:- óìåòü îöåíèâàòü ñîñòîÿíèå ñåñòðèíñêîãî äåëà â Êàçàõñòàíå â ñîîòâåò-
ñòâèè ñ ïåðåìåíàìè, ïðîèñõîäÿùèìè â îðãàíèçàöèè ìåäèêî-ñàíèòàðíîé èìåäèêî-ñîöèàëüíîé ïîìîùè;
îñíîâàìè ôèëîñîôèè è ñîöèàëüíûõ íàóê, íåîáõîäèìûõ äëÿ ôîðìèðîâàíèÿåñòåñòâåííîíàó÷íîãî è ãóìàíèòàðíî-ïñèõîëîãè÷åñêîãî ìèðîâîççðåíèÿ è öå-ëîñòíîãî âèäåíèÿ ìèðà è ÷åëîâåêà, îñíîâàííûõ íà îáùå÷åëîâå÷åñêèõ è ïðî-ôåññèîíàëüíûõ öåííîñòÿõ.
 öèêëå áàçîâûõ äèñöèïëèí ñòóäåíòû äîëæíû èçó÷àòü ó÷åáíûå äèñöèïëè-íû, âêëþ÷àþùèå â ñåáÿ òåîðèþ è ïðàêòèêó ñåñòðèíñêîãî äåëà; ðàçâèòèå ÷åëî-âåêà â çàâèñèìîñòè îò ñîöèàëüíîé îêðóæàþùåé ñðåäû, îáùèå çàêîíîìåðíî-ñòè ïðîèñõîæäåíèÿ è ðàçâèòèÿ æèçíè; ôóíêöèîíèðîâàíèÿ êëåòîê òêàíåé, îð-ãàíîâ è ñèñòåì îðãàíèçìà ñ ó÷åòîì èõ âîçðàñòíûõ è ïîëîâûõ îñîáåííîñòåéñòðîåíèÿ; ïîíÿòèå î íîçîëîãèè; ðîëü ïðè÷èí, óñëîâèé è ðåàêòèâíûõ ñâîéñòâîðãàíèçìà â âîçíèêíîâåíèè, ðàçâèòèè è èñõîäå áîëåçíè; ñòðóêòóðíûå îñíîâûáîëåçíè íà ýòàïàõ ðàçâèòèÿ îñëîæíåíèé, èñõîäîâ; äåéñòâèå ëåêàðñòâåííûõñðåäñòâ ïî ñîâîêóïíîñòè èõ ôàðìàêîëîãè÷åñêèõ ñâîéñòâ äëÿ öåëåé ôàðìàêî-òåðàïèè; âîïðîñû óêðåïëåíèÿ, ïîääåðæàíèÿ è âîññòàíîâëåíèÿ çäîðîâüÿ.
 öèêëå ïðîôèëèðóþùèõ äèñöèïëèí óñòàíàâëèâàþòñÿ îáùèå òðåáîâàíèÿê ïðîôåññèîíàëüíîìó óðîâíþ âûïóñêíèêîâ, â ÷àñòíîñòè ñïåöèàëèñòû äîëæ-íû çíàòü:
- ñóùíîñòü óïðàâëåí÷åñêîé ðàáîòû, å¸ îñîáåííîñòè â ñèñòåìå çäðàâî-îõðàíåíèÿ;
- òðåáîâàíèÿ ê ëå÷åáíî-îõðàíèòåëüíîìó, ñàíèòàðíî-ãèãèåíè÷åñêîìó è ñà-íèòàðíî-ýïèäåìèîëîãè÷åñêîìó ðåæèìó â ìåäèöèíñêèõ ó÷ðåæäåíèÿõ;
ÁÄÎ 14 Ñåñòðèíñêîå äåëî â àêóøåðñòâå è ãèíåêîëîãèè Îðãàíèçàöèÿ àêóøåðñêî-ãèíåêîëîãè÷åñêîé ïîìîùè. Ìåòîäû èññëåäîâàíèÿ â àêóøåðñòâå è ãèíåêîëîãèè. Àíòåíàòàëüíàÿ îõðàíà ïëîäà. Äîêàçàòåëüíàÿ ìåäèöèíà â àêóøåðñòâå è ãè-íåêîëîãèè. Ïðîãðàììû ÂÎÇ. Îñíîâíûå ïðî-áëåìû áåðåìåííîé æåíùèíû, ðîæåíèöû è
ÁÄÎ 17 Ãåðîíòîëîãèÿ è ãåðèàðòðèÿ Ñòðóêòóðà è çàäà÷è ãåðîíòîëîãè÷åñêîé è ãå-ðèàðòðè÷åñêîé ñëóæáû. Ñòðóêòóðà çàáîëåâàå-ìîñòè â ïîæèëîì è ñòàð÷åñêîì âîçðàñòå. Îñî-áåííîñòè êëèíè÷åñêîãî òå÷åíèÿ è ëå÷åíèÿ çàáîëåâàíèé ó ïîæèëûõ ëþäåé. Òðàâìàòèçì â ñòàð÷åñêîì âîçðàñòå. Îðãàíèçàöèÿ ñåñòðèí-ñêîãî ïðîöåññà ó ëèö ïîæèëîãî è ñòàð÷åñêîãî âîçðàñòà.