Top Banner
Λειτουργικά Συστήματα Ι Λειτουργικά Συστήματα Ι Κεφάλαιο 1 Κεφάλαιο 1 Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων Συστημάτων
42

Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Jun 22, 2020

Download

Documents

dariahiddleston
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Λειτουργικά Συστήματα ΙΛειτουργικά Συστήματα ΙΚεφάλαιο 1Κεφάλαιο 1

Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Βασικές Έννοιες Λειτουργικών ΣυστημάτωνΣυστημάτων

Page 2: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Δομή Η/ΥΔομή Η/Υ

Ο Η/Υ αποτελείται από δυο βασικά Ο Η/Υ αποτελείται από δυο βασικά στοιχεία:στοιχεία: Υλικό (το ηλεκτρονικό-μηχανικό μέρος πχ Υλικό (το ηλεκτρονικό-μηχανικό μέρος πχ

συσκευές, πλακέτες κλπ)συσκευές, πλακέτες κλπ) Λογισμικό (τα προγράμματα που οδηγούν, Λογισμικό (τα προγράμματα που οδηγούν,

ελέγχουν το υλικό)ελέγχουν το υλικό) Τα δυο αυτά στοιχεία Τα δυο αυτά στοιχεία

αλληλοσυμπληρώνονται.αλληλοσυμπληρώνονται.

Page 3: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Δομή Η/ΥΔομή Η/Υ

Ο Υπολογιστής είναι ένα σύστημα γενικής Ο Υπολογιστής είναι ένα σύστημα γενικής χρήσης που αποτελείται από υλικό και χρήσης που αποτελείται από υλικό και λογισμικό, το οποίο μπορεί να εκτελέσει λογισμικό, το οποίο μπορεί να εκτελέσει διάφορες εργασίες/λειτουργίεςδιάφορες εργασίες/λειτουργίες

Ανάλογα με το λογισμικό που εκτελεί Ανάλογα με το λογισμικό που εκτελεί μπορεί να εκτελέσει και την κατάλληλη μπορεί να εκτελέσει και την κατάλληλη εργασίαεργασία

Page 4: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Λειτουργικό σύστημαΛειτουργικό σύστημα((Operating SystemOperating System))

Ένα βασικό λογισμικό (ή σύνολο Ένα βασικό λογισμικό (ή σύνολο λογισμικών), που ανά πάσα στιγμή ελέγχει λογισμικών), που ανά πάσα στιγμή ελέγχει το σύστημα και παρέχει υπηρεσίες στους το σύστημα και παρέχει υπηρεσίες στους χρήστες.χρήστες.

Παράλληλα μέσω του Λειτουργικού Παράλληλα μέσω του Λειτουργικού συστήματος εκτελούνται όλα τα υπόλοιπα συστήματος εκτελούνται όλα τα υπόλοιπα προγράμματα.προγράμματα.

Page 5: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Βασικές Λειτουργίες Λ.Σ.Βασικές Λειτουργίες Λ.Σ.

Ενδιάμεσος χρήστη και υλικού.Ενδιάμεσος χρήστη και υλικού. Διαχείριση πόρων του συστήματος.Διαχείριση πόρων του συστήματος.

Page 6: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Βασικές Λειτουργίες Λ.Σ.Βασικές Λειτουργίες Λ.Σ.

Μεταφέρει εντολές χρήστη στον Η/ΥΜεταφέρει εντολές χρήστη στον Η/Υ Μεταφέρει πληροφορίες για την Μεταφέρει πληροφορίες για την

κατάσταση του συστήματος στον χρήστηκατάσταση του συστήματος στον χρήστη Διαχειρίζεται την μνήμη Διαχειρίζεται την μνήμη RAMRAM Διαχειρίζεται την Κ.Μ.Ε. παραχωρώντας Διαχειρίζεται την Κ.Μ.Ε. παραχωρώντας

τη χρήση της σε χρήστες ή προγράμματα.τη χρήση της σε χρήστες ή προγράμματα.

Page 7: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Βασικές Λειτουργίες Λ.Σ.Βασικές Λειτουργίες Λ.Σ.

Διαχειρίζεται τις μονάδες Εισόδου/ΕξόδουΔιαχειρίζεται τις μονάδες Εισόδου/Εξόδου Οργανώνει και διαχειρίζεται τα αρχεία του Οργανώνει και διαχειρίζεται τα αρχεία του

συστήματοςσυστήματος Ελέγχει την εκτέλεση προγραμμάτωνΕλέγχει την εκτέλεση προγραμμάτων Εφαρμόζει κανονισμούς/μηχανισμούς για Εφαρμόζει κανονισμούς/μηχανισμούς για

να εξασφαλίσει την ασφάλεια του να εξασφαλίσει την ασφάλεια του υπολογιστή και των δεδομένων που υπολογιστή και των δεδομένων που περιέχει.περιέχει.

Page 8: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

ΥΛΙΚΟ

ΥΛΙΚΟ

ΧΡΗΣΤΗ

ΣΧΡΗ

ΣΤΗΣ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚ

ΟΛΕΙΤΟ

ΥΡΓΙΚΟ

ΣΥΣΤΗΜ

ΑΣΥΣΤΗ

ΜΑ

ΕΦΑ

ΡΜΟ

ΓΕΣΕΦ

ΑΡΜ

ΟΓΕΣ

Δομή Υπολογιστικού συστήματοςΔομή Υπολογιστικού συστήματος

Page 9: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Δομή Υπολογιστικού συστήματοςΔομή Υπολογιστικού συστήματος

Τα λειτουργικά συστήματα αποτελούνται Τα λειτουργικά συστήματα αποτελούνται από επίπεδα. Γιατί;από επίπεδα. Γιατί;

Αποκρύπτεται έτσι η πολυπλοκότητα.Αποκρύπτεται έτσι η πολυπλοκότητα. Κάθε επίπεδο κρύβει την πολυπλοκότητα Κάθε επίπεδο κρύβει την πολυπλοκότητα

των επιπέδων που κρύβονται κάτω από των επιπέδων που κρύβονται κάτω από αυτό...αυτό...

Πχ κανένας από εμάς δεν γνωρίζει με Πχ κανένας από εμάς δεν γνωρίζει με ακρίβεια πώς λειτουργεί το υλικό του ακρίβεια πώς λειτουργεί το υλικό του υπολογιστή, αλλά τον χρησιμοποιούμαι…υπολογιστή, αλλά τον χρησιμοποιούμαι…

Page 10: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Οργάνωση ΣυστήματοςΟργάνωση Συστήματος

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ((ENVIROMENTENVIROMENT))

YLIKOYLIKO(HARDWARE)(HARDWARE)

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ((OPERATING SYSTEMOPERATING SYSTEM))

Λογισμικό εφαρμογών, εργαλεία προγραμματισμού, κλπ

Διερμηνευτής εντολών (κέλυφος), file system, πυρήνας (kernel)

Υλικό

Page 11: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Οργάνωση Συστήματος - Οργάνωση Συστήματος - ΠεριβάλλονΠεριβάλλον

Ο «κόσμος» που βλέπει Ο «κόσμος» που βλέπει ο χρήστης…ο χρήστης…

Αποτελείται από ένα Αποτελείται από ένα μέρος του Λ.Σ. και τα μέρος του Λ.Σ. και τα προγράμματα χρήστηπρογράμματα χρήστηΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

((ENVIROMENTENVIROMENT))

YLIKOYLIKO(HARDWARE)(HARDWARE)

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ((OPERATING SYSTEMOPERATING SYSTEM))

Page 12: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Οργάνωση Συστήματος – Οργάνωση Συστήματος – Λειτουργικό ΣύστημαΛειτουργικό Σύστημα

Αποτελείται από:Αποτελείται από: Τον πυρήνα (Τον πυρήνα (kernelkernel)) που που

χειρίζεται το υλικό.χειρίζεται το υλικό. Τις Διεπαφές Χρήστη Τις Διεπαφές Χρήστη

((user interfaceuser interface), που ), που αναλαμβάνουν την αναλαμβάνουν την επικοινωνία με το επικοινωνία με το χρήστη.χρήστη.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ((ENVIROMENTENVIROMENT))

YLIKOYLIKO(HARDWARE)(HARDWARE)

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ((OPERATING SYSTEMOPERATING SYSTEM))

Page 13: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

ΠυρήναςΠυρήνας

Το χαμηλότερο επίπεδο του Λ.Σ.Το χαμηλότερο επίπεδο του Λ.Σ. Είναι υπεύθυνος για το χειρισμό του Είναι υπεύθυνος για το χειρισμό του

υλικού.υλικού. Είναι το πρώτο κομμάτι του Λ.Σ. που Είναι το πρώτο κομμάτι του Λ.Σ. που

ξεκινά κατά την εκκίνηση του Η/Υξεκινά κατά την εκκίνηση του Η/Υ Παρακολουθεί συνεχώς τη λειτουργία του Παρακολουθεί συνεχώς τη λειτουργία του

υλικού, χρησιμοποιώντας ειδικά σήματα υλικού, χρησιμοποιώντας ειδικά σήματα που λέγονται Διακοπές (που λέγονται Διακοπές (interruptsinterrupts))

Page 14: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Διεπαφή ΧρήστηΔιεπαφή Χρήστη

Ο μεσάζων ανάμεσα στον χρήστη και το Ο μεσάζων ανάμεσα στον χρήστη και το υπόλοιπο Λ.Σ.υπόλοιπο Λ.Σ.

Δέχεται και ερμηνεύει τις εντολές του Δέχεται και ερμηνεύει τις εντολές του χρήστη, τις οποίες και προωθεί στο χρήστη, τις οποίες και προωθεί στο υπόλοιπο Λ.Σ.υπόλοιπο Λ.Σ.

Επίσης μεταφέρει μηνύματα του Λ.Σ. προς Επίσης μεταφέρει μηνύματα του Λ.Σ. προς το χρήστη πχ το αποτέλεσμα της εντολής το χρήστη πχ το αποτέλεσμα της εντολής που έδωσε ο χρήτης.που έδωσε ο χρήτης.

Page 15: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Διεπαφές χρήστηΔιεπαφές χρήστη Γνωστές διεπαφές χρήστη για διάφορα Λ.Σ.Γνωστές διεπαφές χρήστη για διάφορα Λ.Σ.

ΛΛεειιττοουυρργγιικκόό

ΣΣύύσσττηημμαα

ΔΔιιεεππααφφήή

MMSS DDOOSS

CCoommmmaanndd..ccoomm

UUNNIIXX

sshh,, ccsshh,, kksshh

LLiinnuuxx

bbaasshh,, ttccsshh

Πρόκειται για διεπαφές γραμμής εντολών…Πρόκειται για διεπαφές γραμμής εντολών…

Page 16: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Διεπαφή γραμμής εντολώνΔιεπαφή γραμμής εντολών

Page 17: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Γραφική Διεπαφή ΧρήστηΓραφική Διεπαφή Χρήστη

Ή αλλιώς Ή αλλιώς Graphical User Interface (G.U.I.)Graphical User Interface (G.U.I.) Γνωστές διεπαφές χρήστη για διάφορα Λ.Σ.Γνωστές διεπαφές χρήστη για διάφορα Λ.Σ.

Λειτουργικό ΣύστημαΛειτουργικό Σύστημα ΔιεπαφήΔιεπαφήWindowsWindows Windows ExplorerWindows ExplorerUNIXUNIX CDECDELinuxLinux KDE, Gnome, κ.α.

Page 18: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Γραφική Διεπαφή ΧρήστηΓραφική Διεπαφή Χρήστη

Page 19: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Γραφική Διεπαφή ΧρήστηΓραφική Διεπαφή Χρήστη

Page 20: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Γραφική Διεπαφή ΧρήστηΓραφική Διεπαφή Χρήστη

Page 21: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

ΠολυπρογραμματισμόςΠολυπρογραμματισμός - - MultiprogrammingMultiprogramming

Όταν ένα Λ.Σ. μπορεί να εκτελεί «ταυτόχρονα» Όταν ένα Λ.Σ. μπορεί να εκτελεί «ταυτόχρονα» περισσότερα από ένα προγράμματαπερισσότερα από ένα προγράμματα, , ενός ή ενός ή περισσότερων χρηστών.περισσότερων χρηστών.

Πλεονεκτήματα:Πλεονεκτήματα: Καλύτερη αξιοποίηση των πόρωνΚαλύτερη αξιοποίηση των πόρων Άρα λιγότερος χρόνος εκτέλεσης για κάθε πρόγραμμαΆρα λιγότερος χρόνος εκτέλεσης για κάθε πρόγραμμα Αυξάνεται η παραγωγικότηταΑυξάνεται η παραγωγικότητα

Μειονεκτήματα:Μειονεκτήματα: Απαιτείται ειδική μέριμνα για να μοιραστεί μνήμη σε Απαιτείται ειδική μέριμνα για να μοιραστεί μνήμη σε

όλα τα υπό εκτέλεση προγράμματα…όλα τα υπό εκτέλεση προγράμματα… Άρα το Λ.Σ. γίνεται πιο περίπλοκοΆρα το Λ.Σ. γίνεται πιο περίπλοκο

Page 22: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

ΠαραγωγικότηταΠαραγωγικότητα

Μέτρο παραγωγικότητας είναι ο χρόνος Μέτρο παραγωγικότητας είναι ο χρόνος απόκρισης (απόκρισης (Response TimeResponse Time))

Ο χρόνος πού απαιτεί ένα πρόγραμμα για Ο χρόνος πού απαιτεί ένα πρόγραμμα για να εκτελεστεί και να δώσε απόκριση στο να εκτελεστεί και να δώσε απόκριση στο χρήστη.χρήστη.

Συνήθως είναι μεγαλύτερος στα Συνήθως είναι μεγαλύτερος στα συστήματα πολυπρογραμματισμούσυστήματα πολυπρογραμματισμού

Page 23: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Λ.Σ. και χρήστεςΛ.Σ. και χρήστες

Λ.Σ. ενός χρήστη:Λ.Σ. ενός χρήστη: Μπορεί να εξυπηρετεί μόνο ένα χρήστη τη Μπορεί να εξυπηρετεί μόνο ένα χρήστη τη

φοράφορά Πχ: Πχ: MS DOSMS DOS

Λ.Σ. πολλών χρηστών:Λ.Σ. πολλών χρηστών: Μπορεί να εξυπηρετεί πολλούς χρήστες Μπορεί να εξυπηρετεί πολλούς χρήστες

ταυτόχροναταυτόχρονα Πχ: Πχ: UNIX, Linux, Windows NTUNIX, Linux, Windows NT

Page 24: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Λ.Σ. ενός χρήστηΛ.Σ. ενός χρήστη-vs--vs-

Λ.Σ. πολλών χρηστώνΛ.Σ. πολλών χρηστών

Ποιο είναι καλύτερο;;;Ποιο είναι καλύτερο;;;

Page 25: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Πολυδιεργασία - Πολυδιεργασία - MultitaskingMultitasking

Όταν ένα Λ.Σ. μπορεί να εκτελεί Όταν ένα Λ.Σ. μπορεί να εκτελεί «ταυτόχρονα» περισσότερες από μια «ταυτόχρονα» περισσότερες από μια εργασίες.εργασίες.

Μια διεργασία μπορεί να είναι:Μια διεργασία μπορεί να είναι: Ένα αυτοτελές πρόγραμμαΈνα αυτοτελές πρόγραμμα Τμήμα ενός προγράμματοςΤμήμα ενός προγράμματος

Αυξάνεται η παραγωγικότηταΑυξάνεται η παραγωγικότητα Πχ πολλά παράθυρα ανοιχτά… Πχ πολλά παράθυρα ανοιχτά…

Page 26: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Εξέλιξη Λ.Σ.Εξέλιξη Λ.Σ.

Η εξέλιξη των Λ.Σ. προχωρά παράλληλα Η εξέλιξη των Λ.Σ. προχωρά παράλληλα με την εξέλιξη των Η/Υ.με την εξέλιξη των Η/Υ.

Κάθε εξέλιξη στην τεχνολογία του υλικού Κάθε εξέλιξη στην τεχνολογία του υλικού των Η/Υ έφερε και αλλαγές στη δομή και των Η/Υ έφερε και αλλαγές στη δομή και τις δυνατότητες των Λ.Σ.τις δυνατότητες των Λ.Σ.

Page 27: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Πρώτη Γεννιά Η/ΥΠρώτη Γεννιά Η/Υ

Ογκώδη, Ακριβά και δύσχρηστα Ογκώδη, Ακριβά και δύσχρηστα συστήματασυστήματα

Στην ουσία ΔΕΝ υπήρχε Λ.Σ. Στην ουσία ΔΕΝ υπήρχε Λ.Σ. Ο χρήστης έδινε εντολές και Ο χρήστης έδινε εντολές και

προγραμμάτιζε το σύστημα με χρήση προγραμμάτιζε το σύστημα με χρήση διακοπτών…διακοπτών…

Page 28: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Όμως…Όμως…

Τα Λ.Σ. απέκτησαν τη δυνατότητα να Τα Λ.Σ. απέκτησαν τη δυνατότητα να φορτώνουν και να εκτελούν πολλά φορτώνουν και να εκτελούν πολλά προγράμματα σειριακά (το ένα μετά το προγράμματα σειριακά (το ένα μετά το άλλο)άλλο)

Τα δεδομένα εισάγονταν με διάτρητες Τα δεδομένα εισάγονταν με διάτρητες κάρτες, κατά δέσμες (κάρτες, κατά δέσμες (batch proscessingbatch proscessing))

Αρχικά Αρχικά FCFS, FCFS, αλλά στη συνέχεια….αλλά στη συνέχεια….

Page 29: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

FCFSFCFS

First Come First Served…First Come First Served… Όμως αυτό προκαλούσε άσκοπες Όμως αυτό προκαλούσε άσκοπες

καθυστερήσεις σε μικρά προγράμματα… καθυστερήσεις σε μικρά προγράμματα… οπότεοπότε

Page 30: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

ΠολυπρογραμματισμόςΠολυπρογραμματισμός

Επινοήθηκε ο πολυπρογραμματισμός και Επινοήθηκε ο πολυπρογραμματισμός και η πολυδιεργασίαη πολυδιεργασία

Πολλά προγράμματα (ή διεργασίες του Πολλά προγράμματα (ή διεργασίες του ίδιου προγράμματος) συνυπάρχουν και ίδιου προγράμματος) συνυπάρχουν και εκτελούνταιεκτελούνται

Σε αυτό βοήθησε και η Γλώσσα Ελέγχου Σε αυτό βοήθησε και η Γλώσσα Ελέγχου Εργασιών (Εργασιών (JCLJCL))

Page 31: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Τερματικά…Τερματικά…

Μέχρι αυτό το σημείο οι Η/Υ ήταν Μέχρι αυτό το σημείο οι Η/Υ ήταν κεντρικοποιημένοι…κεντρικοποιημένοι…

Με την εμφάνιση των τερματικών δόθηκε Με την εμφάνιση των τερματικών δόθηκε στους χρήστες η δυνατότητα να στους χρήστες η δυνατότητα να χρησιμοποιούν τους Η/Υ από απόσταση…χρησιμοποιούν τους Η/Υ από απόσταση…

Οπότε ο Η/Υ μπορούσε να Οπότε ο Η/Υ μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από πολλούς χρησιμοποιηθεί από πολλούς απομακρυσμένους χρήστες…απομακρυσμένους χρήστες…

Page 32: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Συστήματα πολλών χρηστώνΣυστήματα πολλών χρηστών

Μέσω Γραμμής εντολών και των Φλοιών Μέσω Γραμμής εντολών και των Φλοιών οι χρήστες μπορούσαν να οι χρήστες μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τον Η/Υ.χρησιμοποιήσουν τον Η/Υ.

Τα συστήματα αυτά ονομάστηκαν Τα συστήματα αυτά ονομάστηκαν Συστήματα Μερισμού Χρόνου ή Συστήματα Μερισμού Χρόνου ή Συστήματα πολλών χρηστών.Συστήματα πολλών χρηστών.

Page 33: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Προσωπικοί Η/ΥΠροσωπικοί Η/Υ Η εξέλιξη της τεχνολογίας οδήγησε στους Η εξέλιξη της τεχνολογίας οδήγησε στους

προσωπικούς Η/Υ προσωπικούς Η/Υ (PC)(PC).. Οι Οι PC PC αρχικά φτιάχτηκαν για ένα χρήστη όμως…αρχικά φτιάχτηκαν για ένα χρήστη όμως… Σταδιακά φτάσαμε να έχουμε Λ.Σ. για Σταδιακά φτάσαμε να έχουμε Λ.Σ. για PC PC με με

δυνατότητες που είχαν τα μεγάλα συστήματα δυνατότητες που είχαν τα μεγάλα συστήματα πολλών χρηστών.πολλών χρηστών.

Ένα σημερινό Ένα σημερινό PC PC με ένα σύγχρονο Λ.Σ. διαθέτει με ένα σύγχρονο Λ.Σ. διαθέτει πολυπρογραμμματισμό – πολυδιεργασία- πολυπρογραμμματισμό – πολυδιεργασία- υποστηρίζει πολλούς χρήστες – κατανεμημένη υποστηρίζει πολλούς χρήστες – κατανεμημένη επεξεργασία κλπεπεξεργασία κλπ

Page 34: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Κατηγορίες Λ.Σ.Κατηγορίες Λ.Σ.

Ανάλογα με τον αριθμό των χρηστών που Ανάλογα με τον αριθμό των χρηστών που υποστηρίζουν τα Λ.Σ. διακρίνονται σευποστηρίζουν τα Λ.Σ. διακρίνονται σε Ενός χρήστηΕνός χρήστη

• MSDOS, Win95, Win98, Apple MacintoshMSDOS, Win95, Win98, Apple Macintosh Πολλών χρηστώνΠολλών χρηστών

• UNIXUNIX• Windows NT, 2000, XP, Vista, 7, 8Windows NT, 2000, XP, Vista, 7, 8• LinuxLinux• Apple MacOS X Apple MacOS X

Page 35: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Κατηγορίες Λ.Σ.Κατηγορίες Λ.Σ. Ανάλογα με το είδος της επεξεργασίας Ανάλογα με το είδος της επεξεργασίας

δεδομένων που κάνουν διακρίνονται σε:δεδομένων που κάνουν διακρίνονται σε: Κατά Δέσμες (Κατά Δέσμες (BatchBatch))

• Οι εργασίες υποβάλλονται από τον χρήστη και το Οι εργασίες υποβάλλονται από τον χρήστη και το Λ.Σ. αποφασίζει τη σειρά εκτέλεσηςΛ.Σ. αποφασίζει τη σειρά εκτέλεσης

Συναλλαγών (Συναλλαγών (TransactionTransaction))• Συνεχής επικοινωνία χρήστη – συστήματοςΣυνεχής επικοινωνία χρήστη – συστήματος

Διαλογική (Διαλογική (interactiveinteractive))• Ο χρήστης δίνει ερωτήματα και το σύστμα Ο χρήστης δίνει ερωτήματα και το σύστμα

αποκρίνεται πχ Βάσεις Δεδομένωναποκρίνεται πχ Βάσεις Δεδομένων

Page 36: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Κατηγορίες Λ.Σ.Κατηγορίες Λ.Σ.

Ανάλογα με το είδος της επεξεργασίας Ανάλογα με το είδος της επεξεργασίας δεδομένων που κάνουν διακρίνονται σε:δεδομένων που κάνουν διακρίνονται σε: Μερισμού χρόνου (Μερισμού χρόνου (Time SharingTime Sharing))

• Το σύστημα μοιράζει τις υπηρεσίες του σε Το σύστημα μοιράζει τις υπηρεσίες του σε πολλούς χρήστεςπολλούς χρήστες

Πραγματικού χρόνουΠραγματικού χρόνου (Real Time) (Real Time)• Απαιτείται απόκριση συστήματος σε συγκεκριμένο Απαιτείται απόκριση συστήματος σε συγκεκριμένο

χρονικό διάστημα.χρονικό διάστημα.

Page 37: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Κατηγορίες Λ.Σ.Κατηγορίες Λ.Σ. Ανάλογα με το είδος της επεξεργασίας Ανάλογα με το είδος της επεξεργασίας

δεδομένων που κάνουν διακρίνονται σε:δεδομένων που κάνουν διακρίνονται σε: Κατανεμημένης επεξεργασίαςΚατανεμημένης επεξεργασίας

• Διασκορπισμένοι γεωγραφικά υπολογιστές που Διασκορπισμένοι γεωγραφικά υπολογιστές που όμως δίνουν την εντύπωση ενός ενιαίου όμως δίνουν την εντύπωση ενός ενιαίου συστήματος. Πχ τελωνείασυστήματος. Πχ τελωνεία

Ανοχής ΣφάλματοςΑνοχής Σφάλματος• Ακόμη και σε περίπτωση σφάλματος να Ακόμη και σε περίπτωση σφάλματος να

εξακολουθεί το σύστημα να λειτουργείεξακολουθεί το σύστημα να λειτουργεί Πελάτη εξυπηρετητήΠελάτη εξυπηρετητή

Page 38: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Ποιες οι βασικές αρμοδιότητες ενός Ποιες οι βασικές αρμοδιότητες ενός λειτουργικού συστήματος;λειτουργικού συστήματος;

Ενδιάμεσος Χρήστη και Η/Υ.Ενδιάμεσος Χρήστη και Η/Υ. Διαχείριση πόρωνΔιαχείριση πόρων Μεταφορά εντολών χρήστηΜεταφορά εντολών χρήστη Πληροφορεί τον χρήστη για την κατάσταση του Πληροφορεί τον χρήστη για την κατάσταση του

συστήματοςσυστήματος Διαχείριση μνήμης Διαχείριση μνήμης RAMRAM Διαχείριση ΚΜΕΔιαχείριση ΚΜΕ Διαχείριση Εισόδου/ΕξόδουΔιαχείριση Εισόδου/Εξόδου Διαχείριση Συστήματος ΑρχείωνΔιαχείριση Συστήματος Αρχείων Διαχείριση εκτέλεσης προγραμμάτωνΔιαχείριση εκτέλεσης προγραμμάτων Διαχείριση ασφάλειαςΔιαχείριση ασφάλειας

Page 39: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Ποια η δομή των σύγχρονων ΛΣ;Ποια η δομή των σύγχρονων ΛΣ;

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ((ENVIROMENTENVIROMENT))

YLIKOYLIKO(HARDWARE)(HARDWARE)

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ((OPERATING SYSTEMOPERATING SYSTEM))

Λογισμικό εφαρμογών, εργαλεία προγραμματισμού, κλπ

Διερμηνευτής εντολών (κέλυφος), file system, πυρήνας (kernel)

Υλικό

Page 40: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Πώς επικοινωνεί ο χρήστης με το Πώς επικοινωνεί ο χρήστης με το ΛΣ;ΛΣ;

Μέσω της Διεπαφής Χρήστη (Μέσω της Διεπαφής Χρήστη (User User InterfaceInterface))

Διάφορα βοηθητικά προγράμματαΔιάφορα βοηθητικά προγράμματα

Page 41: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Ποια η διαφορά ανάμεσα σε Ποια η διαφορά ανάμεσα σε Πολυπρογραμματισμό και Πολυπρογραμματισμό και

Πολυδιεργασία;Πολυδιεργασία; ΠολυπρογραμματισμόςΠολυπρογραμματισμός

εκτελούνται ταυτόχρονα εκτελούνται ταυτόχρονα περισσότερα από ένα περισσότερα από ένα προγράμματα.προγράμματα.

Πολυδιεργασία:Πολυδιεργασία: Εκτελούνται Εκτελούνται

ταυτόχρονα ταυτόχρονα περισσότερες από μια περισσότερες από μια εργασίες, του ίδιου ή εργασίες, του ίδιου ή διαφορετικού διαφορετικού προγράμματοςπρογράμματος

Page 42: Λειτουργικά Συστήματα Ιusers.otenet.gr/~nxxr36/epal/b/os1/os1.pdf · Βασικές Έννοιες Λειτουργικών Συστημάτων. Δομή Η/Υ

Πολυπρογραμματισμός, Πολυπρογραμματισμός, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματαπλεονεκτήματα και μειονεκτήματα

ΠλεονεκτήματαΠλεονεκτήματα Καλύτερη αξιοποίηση Καλύτερη αξιοποίηση

πόρων → μειώνεται ο πόρων → μειώνεται ο συνολικός χρόνος συνολικός χρόνος εκτέλεσηςεκτέλεσης

ΜειονεκτήματαΜειονεκτήματα Πολλά προγράμματα Πολλά προγράμματα

στη μνήμη → Αυξάνει στη μνήμη → Αυξάνει η πολυπλοκότητα του η πολυπλοκότητα του ΛΣ για να το πετύχειΛΣ για να το πετύχει