Metadane Metadane - - dane s dane s ł ł u u żą żą ce do opisu innych danych ce do opisu innych danych - - czytelne maszynowo dane, zawieraj czytelne maszynowo dane, zawieraj ą ą ce ce charakterystyk charakterystyk ę ę cyfrowych obiekt cyfrowych obiekt ó ó w w
36
Embed
- dane służące do opisu innych danych ce do opisu innych ... · na opis bibliograficzny katalogowy. Pojęcie opisu bibliograficznego Uporządkowany. zespół ...
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
MetadaneMetadane
-- dane sdane słłuużążące do opisu innych danychce do opisu innych danych
-- czytelne maszynowo dane, zawierajczytelne maszynowo dane, zawierająące ce charakterystykcharakterystykęę
cyfrowych obiektcyfrowych obiektóóww
Schematy Schematy metadanychmetadanych
-- MARC (MARC (MARCMARC 21, UNIMARC etc.)21, UNIMARC etc.)
-- Dublin Dublin CoreCore –– prace od 1995 r.prace od 1995 r. prowadzone przez Dublin prowadzone przez Dublin CoreCore MetadataMetadata InitiativeInitiative (DCMI)(DCMI)
Opis formalnyOpis formalny
Zestaw danych Zestaw danych o charakterze o charakterze formalnoformalno-- wydawniczywydawniczymm
, kt, któóre umore umożżliwiajliwiająą
jednoznacznjednoznacznąą
identyfikacjidentyfikacjęę
dokumentudokumentu
Tradycyjny podziaTradycyjny podziałł
na opis na opis bibliograficzny bibliograficzny katalogowykatalogowy
danych o dokumencie danych o dokumencie ssłłuużżąącychcych
do jego identyfikacji, z regudo jego identyfikacji, z regułły y
przejprzejęętych z opisywanego dokumentu w tych z opisywanego dokumentu w niezmienionej niezmienionej postacipostaci
orazoraz
informacji informacji
uzupeuzupełłniajniająących cych i interpretuji interpretująących cych tete
danedanePNPN--89/N89/N--0122401224 Opracowywanie zbiorOpracowywanie zbioróów informacji o dokumentach. Terminologiaw informacji o dokumentach. Terminologia
Okres miOkres mięędzywojennydzywojenny
►►1923 1923 –– Przepisy katalogowania Przepisy katalogowania alfabetycznego w bibliotekach polskichalfabetycznego w bibliotekach polskich
►►1934 1934 –– J. J. GryczGrycz : Przepisy katalogowania w : Przepisy katalogowania w bibliotekach polskichbibliotekach polskich
►►OdwoOdwołłania do tradycji ania do tradycji angloanglo--amerykaamerykańńskiejskiej►► i pruskieji pruskiej
CatalogCatalog rulesrules –– ALA 1908ALA 1908AngloAnglo--AmericanAmerican Catalog(u)ingCatalog(u)ing rulesrules. ALA . ALA –– LA LA
19671967
HasHasłłoo
J.GryczJ.Grycz, , W.BorkowskaW.Borkowska: : SkrSkróócone przepisy katalogowania cone przepisy katalogowania alfabetycznego. Warszawa 1946 alfabetycznego. Warszawa 1946 ––
19611961--
Konferencja w ParyKonferencja w Paryżżu pod egidu pod egidąą
IFLAIFLAInternational International ConferenceConference
on on CataloguingCataloguing
PrinciplesPrinciples
(ICCP) (ICCP) ––
dokumentdokument
: : StatementStatement
of of PrinciplesPrinciplestypy hasetypy hasełł, forma, zasady doboru, forma, zasady doboru
-- prosta struktura prosta struktura –– 8 stref opisu8 stref opisu-- jednoznaczna interpunkcja (znaki umowne)jednoznaczna interpunkcja (znaki umowne)-- zniesienie podziazniesienie podziałłu na opis katalogowy i u na opis katalogowy i
bibliograficznybibliograficzny-- wspwspóólne zasady opisu, niezalelne zasady opisu, niezależżnie od typu nie od typu
dokumentudokumentu-- akceptacja w skali miakceptacja w skali mięędzynarodowejdzynarodowej
ISBDISBD
((S) S) for for SerialsSerials. Wydawnictwa ci. Wydawnictwa ciąąggłłe.e. 1977, 1977, nowelizacjanowelizacja 19881988. (CR) . (CR) for Serials and Other Continuing Resourcesfor Serials and Other Continuing Resources (zasoby ci(zasoby ciąąggłłe), 2002. e), 2002.
(NBM) for Non(NBM) for Non--Book MaterialsBook Materials.. DokumentyDokumenty nieksinieksiążążkowekowe 1977, 1977, ostatniaostatnia nowelizacjanowelizacja 19871987
(CM) for Cartographic Materials(CM) for Cartographic Materials. . DokumentyDokumenty kartograficzne kartograficzne 1977, ostatnia nowelizacja 19871977, ostatnia nowelizacja 1987
(A) (A) for Older Monographic Publications (Antiquarian).for Older Monographic Publications (Antiquarian). Stare Stare drukidruki 19801980, , ostatniaostatnia nowelizacjanowelizacja 19199191
ISBDISBD
(PM) for Printed Music(PM) for Printed Music. . DrukiDruki muzyczne 1980, ostatnia nowelizacja muzyczne 1980, ostatnia nowelizacja 19199191
ISBD (G) : General International Standard Bibliographic DescriptISBD (G) : General International Standard Bibliographic Description.ion. Postanowienia ogPostanowienia ogóólne 1977, 1992.lne 1977, 1992.
Guidelines for the application of the Guidelines for the application of the ISBDsISBDs to the description of to the description of component partscomponent parts, 1988., 1988.
►►Publikacja zasad opisu bibliograficznego w Publikacja zasad opisu bibliograficznego w postaci norm.postaci norm.
►►Dlaczego normy?Dlaczego normy?►►Polski Komitet Normalizacyjny (1924Polski Komitet Normalizacyjny (1924--))
Norma obligatoryjna czy fakultatywna?Norma obligatoryjna czy fakultatywna?Odmienna sytuacja od 1994 i 2004 r.Odmienna sytuacja od 1994 i 2004 r.
NormaNorma
dokument przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzonyprzez upoważnioną
jednostkę
organizacyjną, ustalający -
do
powszechnego i wielokrotnego stosowania -
zasady, wytyczne lub charakterystyki odnoszące się
do różnych rodzajów działalności
lub ich wyników i zmierzający do uzyskania optymalnego stopnia uporządkowania w określonym
zakresie
Źródło: Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji
NormalizacjaNormalizacja
►►
ISO (International ISO (International OrganizationOrganization for for StandardizationStandardization) (1946) (1946--))
►►
Trzy organizacje, ktTrzy organizacje, któóre tworzre tworząą
europejski system normalizacyjny:europejski system normalizacyjny:►►
Europejski Komitet Normalizacyjny (ComitEuropejski Komitet Normalizacyjny (Comitéé
EuropEuropééen de Normalisation, en de Normalisation, CEN) CEN) (1974 (1974 --))
►►
CENELEC (CENELEC (ComitComitéé
EuropEuropééenen
de de NormalisationNormalisation
ElectrotechniqueElectrotechnique) ) –– Europejski Komitet Normalizacji Elektrotechnicznej, 1973Europejski Komitet Normalizacji Elektrotechnicznej, 1973--
►►
ETSIETSI
--EuropeanEuropean
TelecommunicationsTelecommunications
StandardsStandards
InstituteInstitute
––
Europejski Instytut Europejski Instytut Normalizacji Normalizacji TTelekomunikacjielekomunikacji, , 19881988--
GGłłóównie normy techniczne, fakultatywne, ale ich implementacja umownie normy techniczne, fakultatywne, ale ich implementacja umożżliwia liwia uzyskanie prawa do oznaczania wyrobuzyskanie prawa do oznaczania wyrobóów znakiem CE (wymw znakiem CE (wymóóg dyrektyw g dyrektyw Unii). Jako normy europejskie (EN), teUnii). Jako normy europejskie (EN), teżż
techniczna (d. techniczna (d. Automatyzacja), SC8 JakoAutomatyzacja), SC8 Jakośćść
i ocena funkcjonalnoi ocena funkcjonalnośści, SC9 ci, SC9
Identyfikacja i opis, SC11 Archiwa, zarzIdentyfikacja i opis, SC11 Archiwa, zarząądzanie dokumentacjdzanie dokumentacjąą
--
Grupy robocze: WG2 kodowanie nazw krajGrupy robocze: WG2 kodowanie nazw krajóów i jednostek w i jednostek zwizwiąązanych, WG3 konwersja pism, zanych, WG3 konwersja pism, WG4 terminologia z zakresu WG4 terminologia z zakresu informacji i dokumentacji, informacji i dokumentacji, WGWG66
przechowywanie materiaprzechowywanie materiałłóów w
archiwalnycharchiwalnych
PKNPKN
Komitet Techniczny nr 242 (od 1994) ds. Informacji i Dokumentacji
Normalizacja w zakresie bibliotekarstwa, bibliografii, informacji, działalności wydawniczej, archiwistyki
Konwersja pismKonwersja pism
PNPN--ISO 9 Transliteracja znakISO 9 Transliteracja znakóów cyrylickich na znaki w cyrylickich na znaki łłaciacińńskie skie (2000) (2000) ––
zasada zasada ––
brak brak digrafdigrafóóww
(zast(zastąąpipiłła norma normęę
PN 83/NPN 83/N--
01201 Transliteracja alfabet01201 Transliteracja alfabetóów cyrylickich na alfabet w cyrylickich na alfabet łłaciacińński)ski)PNPN--ISO 843 Konwersja znakISO 843 Konwersja znakóów greckich na znaki w greckich na znaki łłaciacińńskie (1999)skie (1999)PNPN--ISO 259ISO 259
Transliteracja znakTransliteracja znakóów hebrajskich na znaki w hebrajskich na znaki łłaciacińńskieskie
(2009)(2009)PNPN--ISO 259ISO 259--2 Transliteracja znak2 Transliteracja znakóów hebrajskich na znaki w hebrajskich na znaki łłaciacińńskie skie
Federation of the Phonographic Industry)ISRC FR-Z03-98-00212
►
ISWC PN-ISO 15707 (2005) Międzynarodowy znormalizowany kod dzieł
muzycznych (International Standard Musical Work
Code)
(11 znaków –
prefiks -T-
1 znak, identyfikator dzieła –
9 znaków + znak kontrolny)
NNormy pomocniczeormy pomocnicze
PNPN--ISO 7154 Zasady szeregowania bibliograficznego (2001)ISO 7154 Zasady szeregowania bibliograficznego (2001)
PNPN--EN ISO 3166EN ISO 3166--1 Kody nazw kraj1 Kody nazw krajóów oraz ich jednostek w oraz ich jednostek administracyjnych (2008)administracyjnych (2008)
Oraz normy z dziedzin pokrewnych wykorzystywane w Oraz normy z dziedzin pokrewnych wykorzystywane w bibliotekarstwiebibliotekarstwie, w tym , w tym normy zarznormy zarząądzania jakodzania jakośściciąą
ISO 9000 ISO 9000
((ostatnia ostatnia PNPN--EN ISO 9001 System zarzEN ISO 9001 System zarząądzania jakodzania jakośściciąą
–– Wymagania (2009)Wymagania (2009)
PNPN--ISO 2709 Format do wymiany informacji (1998, 2010)ISO 2709 Format do wymiany informacji (1998, 2010)
Nie opracowano arkuszy dla:Nie opracowano arkuszy dla:••
patentpatentóóww
••
mikrofilmmikrofilmóóww••
prac niepublikowanychprac niepublikowanych
Na bazie 01152.01 Na bazie 01152.01 ––
M. Lenartowicz: Przepisy M. Lenartowicz: Przepisy katalogowania ksikatalogowania książążek. Cz. 1, Opis bibliograficzny. ek. Cz. 1, Opis bibliograficzny. Warszawa 1983. Warszawa 1983.
Struktura opisuStruktura opisu
►►
1 Strefa tytu1 Strefa tytułłu i oznaczenia odpowiedzialnou i oznaczenia odpowiedzialnośścici►►
-- Wymagania systemowe: IBM PC;Wymagania systemowe: IBM PC;
Windows 98 lub nowszy; Windows 98 lub nowszy; AdobeAdobe
ReaderReader; ;
czytnik CDczytnik CD--ROM; mysz. ROM; mysz. --
Tyt. z etykiety na dysku.Tyt. z etykiety na dysku.
--
ISBN 978ISBN 978--8383--602602--78077807-- 99
PrzykPrzykłładad
opisuopisu
bibliograficznegobibliograficznego
Czerwony Kapturek [Dokument elektroniczny] : [historia odrobinę matematyczna / kier. projektu Victor Kontsevich
; gł. program. Ruslan
Shestopalyuk
; tł. Andrzej Wróblewski]. -
Gra. -
Dąbrowa Górnicza : Nicolas Games, cop. 2008. -
1 dysk optyczny (CD-ROM) : dźw., kolor ; 12 cm. +
Podręcznik szkoleniowy : 15 s. ; 17 cm. -
(Nicolasgames
dla Dzieci). - Wymagania systemowe: Intel Pentium III lub lepszy; 256 MB RAM; 1
GB wolnego miejsca na dysku; Windows Vista, XP Professional, Home Edition, Windows 2000; 125 MB karta graficzna zgodna z Direct3D oraz sterowniki zgodne z DirectX
8.0; monitor z rozdzielczością
1024x768; karta dzwiękowa
zgodna z DirectX
8.0; klawiatura; mysz; czytnik CD-ROMx8. -
Tyt. z etykiety na dysku.
Przykład
opisu
bibliograficznego
PrzykPrzykłładad
opisuopisu
bibliograficznegobibliograficznego
►Czarnoksiężnicy
Majipooru
/ Robert Silverberg ; przeł. Krzysztof Sokołowski. –