Top Banner
ﻋﻨﮑﺒﻮﺗﻴﺎن ردﻩClass: Arachnida Medical Entomology Medical Entomology Doroodgar A Doroodgar A Kashan University of Medical Sciences Kashan University of Medical Sciences - ﺁﻧﺘﻦ ﻓﺎﻗﺪ- ﺑﺎل ﻓﺎﻗﺪ- داراﯼ۴ ﭘﺎ ﺟﻔﺖMedical Entomology Kashan University of Medical Sciences Kashan University of Medical Sciences Doroodgar A Medical Entomology ﺑﺨﺶ دو داراﯼ ﺑﺪن ﺳﺮﺳﻴﻨﻪ و ﺷﮑﻢ) ﻋﻨﻜﺒﻮت هﺎ( Kashan University of Medical Sciences Kashan University of Medical Sciences Doroodgar A Medical Entomology Medical Entomology هﺴﺘﻨﺪ هﻢ از ﺟﺪا ﺷﮑﻢ و ﺳﺮﺳﻴﻨﻪ داراﯼ ﻋﻨﮑﺒﻮﺗﻴﺎن از ﺑﻌﻀﯽ) ﻋﻘﺮب هﺎ( اﺳﺖ ﺷﺪﻩ ﻳﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺷﮑﻢ و ﺳﺮﺳﻴﻨﻪ ﺑﺮﺧﯽ در و) آﻨﻪ هﺎ( Doroodgar A Doroodgar A Kashan University of Medical Sciences Kashan University of Medical Sciences Medical Entomology Medical Entomology از ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ ﻋﻨﮑﺒﻮﺗﻴﺎن ﻋﻤﺪﻩ ﮔﺮوﻩ ﺳﻪ ﺷﮑﻢ و ﺳﺮﺳﻴﻨﻪ ﺁﻣﻴﺨﺘﮕﯽ ﻣﻴﺰان اﺳﺎس ﺑﺮ: ﻋﻨﮑﺒﻮتهﺎ، ﻋﻘﺮبهﺎ ﮐﻨﻪ و هﺎ. Doroodgar A Doroodgar A Kashan University of Medical Sciences Kashan University of Medical Sciences
13

نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

Nov 12, 2018

Download

Documents

vuongthuan
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

رده ی عنکبوتيان

Class: Arachnida

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

فاقد آنتن -

فاقد بال -

جفت پا ۴دارای -

Medical Entomology

Kashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences Doroodgar A

Medical Entomology

)ها عنكبوت( شکمو سرسينهبدن دارای دو بخش

Kashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences Doroodgar A

Medical EntomologyMedical Entomology

)ها عقرب(بعضی از عنکبوتيان دارای سرسينه و شکم جدا از هم هستند ) ها آنه(و در برخی سرسينه و شکم يکپارچه شده است

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Medical EntomologyMedical Entomology

:بر اساس ميزان آميختگی سرسينه و شکم سه گروه عمده عنکبوتيان عبارتند از.ها و کنه ها عقرب ها، عنکبوت

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 2: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

Medical EntomologyMedical Entomology

سرسينه بطور وسيعی به شکم بندبند عقرب های شالقی و ها عقربدر . متصل شده است

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Medical EntomologyMedical Entomology

به سرسينه متصل (Pedicle)با شکم بدون بند که با يک ساقه نازک عنکبوت ها. شده است شناخته می شوند

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Medical EntomologyMedical Entomology

سفالوتراکس با شکم يکی شده و بدنی يکپارچه ها و مايت ها کنهدر .تعلق دارند Acarinaکنه ها ومايت ها به راسته . ايجاد شده است

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

.از نظر بدنی کنه ها عموما بزرگتر از هيره ها هستنددر حالی که در . استدندانه دار در تمامی مراحل زيستی هيپوستوم کنه ها

.مايت ها در هيچ مرحله ای از زندگی هيپوستوم دندانه دار وجود ندارد

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Ticks

Medical EntomologyMedical Entomology

Ticks

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Family: IxodidaeArgasidae

Nuttalliellidae

Order: Metastigmata

Medical EntomologyMedical Entomology

Subclass: Acarina (Acari) Class: Arachnida

Nuttalliellidae

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 3: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

کنه نرمSoft Tick

Medical EntomologyMedical Entomology

Family: Argasidae

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Order: Metastigmata )( متاستيگماتا ي راسته

Argasidaeي خانواده

مترادف نرم:نام softکنه tick

Medical EntomologyMedical Entomology

SubClass: Acarina (Acari)

ر رم :م soft tick

. جهانی دارند انتشار

.می گيرندجنس قرار ۴گونه در ١٨۵حدود

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

. اهميت پزشکی دارند Ornithodoros از اين کنه ها گونه های متعلق به جنس

Ornithodorosکمپلکس گونه های moubata که از چندين گونه و زير گونه که از چندين گونه و زير گونه

Medical EntomologyMedical Entomology

ی و س وپ زير و و ين چ وز زير و و ين چ ز

.مهمترين ناقل بيماری ها محسوب می شوندتشکيل شده، تشکيل شده،

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

شكل ظاهري:

ولی برحسبمی باشند کنه های بالغ بيضی شکل و در سطوح پشتی و شکمی پهن

.گونه شکل متفاوتی دارندجلد سخت، چرم مانند و چين خورده است و اغلب برجستگی های ظريف توبرکلی

(mammalliae) دندانه دار و(granulae) دارد.

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

..نمی شودنمی شوددر کنه های نرم ديده در کنه های نرم ديده (scutum)سپر پشتی سپر پشتی

و ياو يا (gnathosoma) گنا توزوماگنا توزوما ،،capitulumضمايم دهانی معروف به ضمايم دهانی معروف به

. . شده استشده استشکمي واقع شکمي واقع در سطح در سطح (false head)سر دروغين سر دروغين . . می سازدمی سازداين صفت تمام مراحل مختلف نمفی و کنه های بالغ را از کنه های سخت جدا اين صفت تمام مراحل مختلف نمفی و کنه های بالغ را از کنه های سخت جدا

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

. . بندی و شبيه پا هستندبندی و شبيه پا هستند ۴۴پالپ ها پالپ ها

قوی دارند و غالفقوی دارند و غالفهای های دنداندندانو در انتهای خود و در انتهای خود باشند باشند میمیکليسرها برنده و نيرومند کليسرها برنده و نيرومند

..نيز نرم و بدون دندانه استنيز نرم و بدون دندانه استآن ها آن ها

Medical EntomologyMedical Entomology

اين اندام به همراه هيپوستوم که چندين رديف دندانه در روی خود دارد در موقع اين اندام به همراه هيپوستوم که چندين رديف دندانه در روی خود دارد در موقع

..می شودمی شودخونخواری بر پوست ميزبان وارد خونخواری بر پوست ميزبان وارد

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 4: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

Medical EntomologyMedical Entomology

capitulum

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Ornithodoros amblus female

.می شوندچهار جفت پای رشد يافته به يک جفت ناخن ختم

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

به تعداد يک جفت در جلوی پاهای خلفی و در حاشيه به تعداد يک جفت در جلوی پاهای خلفی و در حاشيه (stigmata)منافذ تنفسی منافذ تنفسی

idiosoma را احاطه نموده استرا احاطه نموده استآن ها آن ها قرار دارند و صفحه بيضی شکل قرار دارند و صفحه بيضی شکل..

ايناين. . می شودمی شوددر بين پايه کوکسای پاهای جلوی و ميانی باز در بين پايه کوکسای پاهای جلوی و ميانی باز کوکسال ) غده(اندام

..و غده ترشحی واقعی نيستو غده ترشحی واقعی نيستمی کند می کند اندام برای تنظيم فشار اسمزی بدن کنه عمل اندام برای تنظيم فشار اسمزی بدن کنه عمل

Medical EntomologyMedical Entomology

.در کنه های سخت اندام کوکسال وجود ندارد

..در سطح شکمی و بالفاصله بعد از کاپيتولوم واقع شده استدر سطح شکمی و بالفاصله بعد از کاپيتولوم واقع شده است (vulva)منفذ تناسلی منفذ تناسلی

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

ازآن ها شکل ظاهری کنه های نر و ماده شبيه به هم هستند و تشخيص

. هم خيلی مشکل است

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

.ماده های خون خورده که حجم زيادی از خون می خورند از نرها بزرگترند

:جنس نر و ماده را می توان از طريق شکل دريچه تناسلی متمايز نمود

دريچه تناسلی در نرها مدور يا هاللی شکل است

)عرض بيشتر از طول(ولي در ماده ها به صورت يک شکاف عرضی است

Medical EntomologyMedical EntomologyMedical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar ADoroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

.هر دو جنس خونخوار و ناقل بيماری هستند

و و می شود می شود تراوش تراوش خوشه ای خوشه ای موقع خونخواری کنه، بزاق از يک جفت غده بزاقی موقع خونخواری کنه، بزاق از يک جفت غده بزاقی

..بزاق دارای ترکيبات ضد انعقاد خون استبزاق دارای ترکيبات ضد انعقاد خون است. . می رسدمی رسدبه ضمائم دهانی به ضمائم دهانی

خون ميزبان از طريق ضمائم دهانی به حلق و از راه مری باريک به روده ميانیخون ميزبان از طريق ضمائم دهانی به حلق و از راه مری باريک به روده ميانی

..می رسدمی رسدکه دارای چندين انشعاب و حفره است که دارای چندين انشعاب و حفره است ) ) معدهمعده((

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 5: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

۶۶--١٢١٢حدود حدود ((حجم قابل توجهی حجم قابل توجهی تواند تواند میمیبخاطر وجود چندين انشعاب در روده ميانی، کنه بخاطر وجود چندين انشعاب در روده ميانی، کنه

..می گرددمی گرددمتسع متسع آن ها آن ها خون از ميزبان برداشت نمايد و در اثر خونخواری بدن خون از ميزبان برداشت نمايد و در اثر خونخواری بدن ) ) برابر وزن خودبرابر وزن خود

آلوده است،آلوده است،کنه ای کنه ای وقتی که کنه نرم به بورليا دوتونی عامل بيماری تب راجعه وقتی که کنه نرم به بورليا دوتونی عامل بيماری تب راجعه

و همراه مايعو همراه مايعمی شود می شود تعداد زيادی از اسپيروکت های همولنف وارد اندام کوکسال تعداد زيادی از اسپيروکت های همولنف وارد اندام کوکسال

..می شودمی شوددفعی از آن خارج دفعی از آن خارج

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

(Gene's organ)به نام اندام ژن به نام اندام ژن ويژه ای ويژه ای آنه هاي ماده سخت و نرم، ساختمان آنه هاي ماده سخت و نرم، ساختمان

. . در جلوی بخش ميانی دستگاه گوارش دارنددر جلوی بخش ميانی دستگاه گوارش دارند

اين اندام در موقع تخمگذاری از منفذی که در باالی کاپيتولوم واقع شده خارج اين اندام در موقع تخمگذاری از منفذی که در باالی کاپيتولوم واقع شده خارج

..می پوشاندمی پوشاند، تخم ها را ، تخم ها را می کندمی کندمی شود و با ماده مومی و ضد آب که ترشح می شود و با ماده مومی و ضد آب که ترشح

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

:ي زندگي چرخه

..برای رشد تخمک و تخمگذاری کنه، خونخواری از ميزبان الزامی استبرای رشد تخمک و تخمگذاری کنه، خونخواری از ميزبان الزامی است

دسته تخم کوچک که هر دسته تخم کوچک که هر ) ) ۴۴--۶۶معموال معموال ((کنه های نرم پس از خونخواری چندين کنه های نرم پس از خونخواری چندين

..کروی است، می گذارندکروی است، می گذارندتخم تخم ١۵١۵ --١٠٠١٠٠کدام شامل کدام شامل .تخم بگذاردهزاران بالغ قادرند چندين سال زندگی کنند و کنه ماده ممکن است کنه های

Medical EntomologyMedical Entomology

تخم ها معموال در محل استراحت کنه های بالغ که شکاف، درز ديوار، کف خانه،تخم ها معموال در محل استراحت کنه های بالغ که شکاف، درز ديوار، کف خانه،

مبلمان منازل، خاک و خاشاک النه جوندگان و يا محل استراحت و خواب حيواناتمبلمان منازل، خاک و خاشاک النه جوندگان و يا محل استراحت و خواب حيوانات

..می شودمی شوداهلی و آشيانه پرندگان می باشد، گذاشته اهلی و آشيانه پرندگان می باشد، گذاشته Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

. شود میپا ئی که شبيه به کنه بالغ است خارج ۶از تخم، الرو

.دارند ناقصدگرديسي کنه های نرم و سخت

Medical EntomologyMedical Entomology

در بعضی گونه ها ممکن است . سن نمفی در کنه های نرم وجود دارد ۵-۴

. مرحله نيز برسد ٨به

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

الروهای تازه بدنيا آمده پس از خونخواری پوست اندازی می کنند و به.شوند پا تبديل می ٨نمف

طول دوره زندگی از باز شدن تخم تا ظهور کنه بالغ برحسب گونه و درجه طول دوره زندگی از باز شدن تخم تا ظهور کنه بالغ برحسب گونه و درجه

و معموالو معموالکند کند میمیحرارت محيط و دسترسی به ميزبان برای خونخواری فرق حرارت محيط و دسترسی به ميزبان برای خونخواری فرق

..می باشدمی باشدماه ماه ۶۶ - - ١٢١٢

و در غياب ميزبانو در غياب ميزبانکند کند میمیسال زندگی سال زندگی ١۵١۵کنه نرم بالغ در شرايط آزمايشگاهی تا کنه نرم بالغ در شرايط آزمايشگاهی تا

تا است قادر نمايد خونخواری اينکه تابدون است قادر نمايد خونخواری اينکه بماند١١١١بدون زنده بماندسال زنده ..سال

Medical EntomologyMedical Entomology

ر ي ری و و ي ون ر ب ي ری و و ي ون ..ل ز بل ز ب ب

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

الروها، سنين مختلف نمفی و بالغ ها خونخوار هستند و مدت کوتاهی با ميزبان الروها، سنين مختلف نمفی و بالغ ها خونخوار هستند و مدت کوتاهی با ميزبان

تماس دارند و قادرند در دوره زندگيشان از چندين گونه و افراد مختلف خونخواریتماس دارند و قادرند در دوره زندگيشان از چندين گونه و افراد مختلف خونخواری

– Multi) چند ميزبانهکنند و بدين ترتيب به کنه های کنند و بدين ترتيب به کنه های host = Many host)

..معروفندمعروفند

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 6: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

اهميت پزشكيTick paralysis و قادرند فلج کنه ایو قادرند فلج کنه ایکنند کنند میمیکنه های نرم گزش دردناکی ايجاد کنه های نرم گزش دردناکی ايجاد

..، توليد نمايند، توليد نمايندآيدآيد میمیرا که اغلب توسط کنه های سخت بوجود را که اغلب توسط کنه های سخت بوجود

تنها بيماری عفونی است که توسط کنه های نرمتنها بيماری عفونی است که توسط کنه های نرم )آندميک( تب راجعه کنه ای

اين بيماری در اغلب مناطق گرمسير و نيمه گرمسير و اين بيماری در اغلب مناطق گرمسير و نيمه گرمسير و ..می شودمی شودبه انسان منتقل به انسان منتقل

Medical EntomologyMedical Entomology

..شودشود میمینواحی وسيعی از مناطق معتدله مثل آمريکای شمالی و اروپا ديده نواحی وسيعی از مناطق معتدله مثل آمريکای شمالی و اروپا ديده

:عامل بيماری

..باشدباشد میمی، ، پراکنده اندپراکنده اندکه هر کدام در منطقه بخصوصی که هر کدام در منطقه بخصوصی (Borrelia)هفت گونه از بورليا هفت گونه از بورليا

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

.کنه های ارنيتودوروس قادرند آلودگی را از راه تخم انتقال دهند

Borrelia)دوتونی دوتونی بورليا بورليا duttoni)مهمترين گونه است که توسط کمپلکس گونهمهمترين گونه است که توسط کمپلکس گونه

Ornithodoros moubata شودشود میمیدر مناطق نيمه صحرائی آفريقا منتقل در مناطق نيمه صحرائی آفريقا منتقل..

انسان از طريق گزش کنه و يا تماس مايع کوکسال با زخم های جلدی به بيماریانسان از طريق گزش کنه و يا تماس مايع کوکسال با زخم های جلدی به بيماری

..شودشود نمینمیو آلودگی از طريق مدفوع کنه آلوده منتقل و آلودگی از طريق مدفوع کنه آلوده منتقل شود شود میمیتب بازگرد آلوده تب بازگرد آلوده

Medical EntomologyMedical Entomology

.استمرحله ای روش ديگر انتقال، انتقال

م ر ز ر ی و ر وروس و ي ر ی

.می شودمهمترين مخزن بيماری محسوب بنابراين خود کنه

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

:در ايران از بيماری های بومی ايران بوده است و از بيماری های بومی ايران بوده است و کنه ای کنه ای تب راجعه تب راجعه

مطالعات زيادی بر روی اين بيماری در دنيا از ايران گزارشمطالعات زيادی بر روی اين بيماری در دنيا از ايران گزارش

. . شده استشده است

..گزارش می شودگزارش می شوداستان کشور اين بيماری استان کشور اين بيماری ١١١١حال حاضر در حال حاضر در در در

Medical EntomologyMedical Entomology

آنه اورنيتودوروس تولوزاني ناقل بورليا پرسيكا است و در سالآنه اورنيتودوروس تولوزاني ناقل بورليا پرسيكا است و در سال

.عامل انتقال بيماري در شهرستان سبزوار معرفي شدعامل انتقال بيماري در شهرستان سبزوار معرفي شد ١٣٨٣١٣٨٣

..می باشدمی باشداستان های اردبيل، همدان، زنجان، کردستان و قزوين استان های اردبيل، همدان، زنجان، کردستان و قزوين آن ها آن ها مهمترين مهمترين

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

. شود دچارمیمعموال انسان با مصرف شير و مواد غذايي آلوده حيوانات به بيماری

.گزش کنه های نرم و سخت نيز می تواند بيماری را به انسان منتقل نمايد

:انتقال بيماري

Coxiella: عامل بيماري borneti

تب کيوMedical EntomologyMedical Entomology

ی م

.شيوه انتقال از راه تخم می تواند در جمعيت کنه ها پايدار باشد

:ويروس ها

..کنندکنند میمیندرتا انسان را آلوده ندرتا انسان را آلوده است که است که ويروس از کنه نرم جدا شده ويروس از کنه نرم جدا شده ٣٠٣٠حدود حدود

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

کنه سختHard Tick

Medical EntomologyMedical Entomology

Family: Ixodidae

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 7: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

Subclass: Acarina = Acari

(Order: Metastigmata)متاستيگماتا ي راسته

مترادف سخت:نام hardکنه tick

Ixodidae ي خانواده

Medical EntomologyMedical Entomology

ر hard tick :م

. جهانی دارند انتشار

.شده اندجنس شناخته ١٢گونه در ٧١٣حدود

.می شوندکنه های سخت در مناطق معتدله خيلی بيشتر از کنه های نرم يافت

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

شكل ظاهري:

اندازه بدنی برحسب گونه و. . شده اندشده اند بيضی شکل در سطوح پشتی و شکمی پهن

: مهمترين جنس های کنه های سخت شامل

– Amblyomma – Hyalomma Ixodes – Dermacentor –

Haemaphysalis

Medical EntomologyMedical Entomology

. ميلی متر می رسد ٢- ٢٣و معموال به می کند وضعيت خونخواری فرق

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

سر دروغی يا کاپيتولوم از محدوده ی بدنی جلو زده و بخوبی از سطح

.می شودپشتی بدن ديده

.تقريبا هميشه ماده ها بزرگتر از نرها هستند

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

.در کنه های سخت، پالپ ها گرزی شکل هستند و بند چهارم بسيار کوچکی دارند

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

.در صورتی که درکنه های نرم، پالپ ها به پا شباهت دارند

هيپوستوم دندانه داری در بين يک جفت کليسر واقع شده و پوشش کليسر ها

شباهتی به کنه های نرم ندارد بلکه حاوی دندانه های خيلی ريز است و

.همچون چرم دان دان به نظر می رسد

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

جنس های مختلف کنه های Basis capitulum)(اندازه و شکل پايه کاپيتولوم

.سخت را از همديگر جدا می سازد

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 8: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

:جنس هایلبه خلفی بدن در گونه های مختلف

Dermacentor –Haemaphysalis - Rhipicephalus

.می باشد (Festoon)دارای چندين کنگره مستطيلی شکل به نام فستون

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

. باشند می (Scutum)های سخت دارای يک صفحه پشتی به نام سپر همه کنه

.پوشاند سپر بزرگ و تقريبا تمام سطح پشتی بدن را می های نر در کنه-

اين اندام کوچک بوده و فقط ناحيه محدودی از های ماده در کنه -.پوشاند را می) در اطراف کاپيتولوم(جلوی بدن

Medical EntomologyMedical Entomology

ScutumScutum

ScutumScutum

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Dermacentorدر جنس های – Amblyomma وRhipicephalus سپر

.معروفند (Ornate)است و به گونه های آراسته نقش دار

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

.سپر در مراحل الروی و نمفی در هردو جنس کوچک و رشد نکرده است

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

جهت) هفته١-۴(کنه های بالغ ايکسوديده برای مدت طوالنی و پس از اتمام خونخواریمی مانند خونخواری روی ميزبان باقی

بين برگ ها، سنگ ها، خاشاک، الی ريشه های سطحی گياهان، به زمين افتاده .می گردندپناهگاه دنبال بوته ها و زير خاک

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

زمان الزم برای هضم خون و رشد تخم ها به نوع گونه و شرايط اقليمی، خصوصا.درجه حرارت محيط بستگی دارد

تخم کوچک گرد که به صورت ) ١٠٠٠-٨٠٠٠(کنه های ماده هزاران تخم .يک توده ژالتينی در روی بدن و حتی اسکوتوم قرار گرفته، می گذارند

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 9: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

..تخم ها توسط يک ماده مومی که از اندام ژن توليد می شود پوشانده می شوندتخم ها توسط يک ماده مومی که از اندام ژن توليد می شود پوشانده می شوند

اين ترشحات عالوه بر حفاظت از تخم ها، در عبور تخم ها از منفذ تناسلي و قراراين ترشحات عالوه بر حفاظت از تخم ها، در عبور تخم ها از منفذ تناسلي و قرار

..گرفتن بر روي سپر آمك مي آنندگرفتن بر روي سپر آمك مي آنند

..کنه های سخت در طول عمر خود فقط يک بار تخمگذاری می کنند و بعد از آن از بين می روندکنه های سخت در طول عمر خود فقط يک بار تخمگذاری می کنند و بعد از آن از بين می روند

.ميلی متر دارند ٠/۵- ١/۵از تخم، الرو شش پا خارج می شود و اندازه ای حدود

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

معروفند و ظاهری شبيه هيره ها دارند (Seed tick)الرو کنه گاها به بذر کنه و فقط در مشاهده ميکروسکوپی با ديدن هيپوستوم دندانه دار

.را از هيره ها جدا ساختآن ها می توان

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

انتهايیبخش های الروها در زمين حرکت می کنند يا از گياهان باال می روند و در موقعی که ميزبان مناسب از آن منطقه عبور. می شوندمستقر ها برگگياهان يا ، الروها از طريق بو، گرما و لرزش زمين که از تحرک ميزبان حاصلمی کند

.می دارندتحريک شده و پاها را برای چسبيدن به ميزبان باال نگه می شود

Medical EntomologyMedical Entomology

.چنين رفتاری در مراحل نمفی و بالغ نيز وجود دارد

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

الروها در بدن باال رفته و بدنبال مناطق مورد عالقه خصوصا گوش و پلکمحل استقرار برای خونخواری برحسب نوع کنه. می گردندچشم

.و ميزبان متفاوت است

و پسمی افتند روز روی ميزبان باقی می مانند و بعدا به زمين ٣- ٧مدت .می شوندپا تبديل ٨کرده و به نمف پوست اندازی از هضم خون

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

هفته ٣-۴نمف خون خورده به مدت . نمف ها رفتاری مشابه الروها دارنددر پناهگاهی بی حرکت می ماند تا خون هضم شود و پس از آن پوست اندازی

.کرده به بالغ تبديل می شود

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

.کنه ايکسوديده در مراحل زيستی خود يک مرحله نمفی دارد

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 10: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

و ) گرم ميلی ۶٠٠بيش از (خورند میکنه های ماده بالغ مقدار زيادی خون

ازها آنو وزن رسد متر می سانتی ٢/۵به سانتی متر ١از ها آناندازه بدنی

.يابد میگرم افزايش ۴گرم به ٠/٠۴٨

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

هرگاهعده ای برخی از کنه های سخت، کم و بيش ميزبان اختصاصی دارند و .از انسان خونخواری نمايندمی توانند ميزبان مناسبی پبدا نکنند

رفتار و عادات کنه های سختMedical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

.دهد میتنوع ميزبان کنه ها احتماال انتقال يافتن بيماری ها را توسط کنه ها افزايش

.الرو و نمف اکثر کنه ها تمايل دارند از حيوانات کوچک خونخواری نمايند.دوست دارند از حيوانات بزرگ تغذيه کنندآن ها مراحل بالغ که صورتیدر

آلوده کنند ولیمی توانند تمام مراحل زيستی کنه های ايکسوديده انسان را .کنند میکنه های بالغ کمتر به انسان حمله

Medical EntomologyMedical Entomology

مراحل نابالغ کنه های سخت نسبت به کنه های نرم، مدت طوالنی در روی مراحل نابالغ کنه های سخت نسبت به کنه های نرم، مدت طوالنی در روی

و ممکن است همراه ميزبان مسافت های طوالنی را طیو ممکن است همراه ميزبان مسافت های طوالنی را طیمانند مانند میمیميزبان ميزبان

انتشار اين کنه ها برخالف کنه های نرم به محل سکونت وانتشار اين کنه ها برخالف کنه های نرم به محل سکونت وبنابراين بنابراين . . کنندکنند

..بسيار وسيع استبسيار وسيع استها ها آنآنبلکه پراکندگی بلکه پراکندگی باشد باشد نمینمیيا ميزبان آها محدود يا ميزبان آها محدود

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

:(Three-host ticks)در کنه های سه ميزبانه

ميزبان توسط مراحل زيستی الرو، نمف و بالغ کنه آلودهگونه ی يک يا چندين

.می شوند و پوست اندازی مراحل نابالغ عموما روی زمين اتفاق می افتد

:کنه های سخت يک يا دو و يا سه ميزبانه هستندMedical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

اغلب کنه های ايکسوديده سه ميزبانه هستند و گونه های مهم از نظر پزشکیاغلب کنه های ايکسوديده سه ميزبانه هستند و گونه های مهم از نظر پزشکی

Ixodes: : شاملشامل - Dermacentor – Rhipicephalus – Haemaphysalis

کنند، احتماال بيش از کنه های دوکنند، احتماال بيش از کنه های دو کنه هايی که از سه ميزبان خونخواری میکنه هايی که از سه ميزبان خونخواری می

ها درها در ميزبانه و يک ميزبانه به عوامل بيماريزا آلوده می شوند و توانايی آنميزبانه و يک ميزبانه به عوامل بيماريزا آلوده می شوند و توانايی آن

..باشدباشد انتقال بيماری ها بيش از کنه های يک و دو ميزبانه میانتقال بيماری ها بيش از کنه های يک و دو ميزبانه می

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

:(Two-host ticks)دو ميزبانه کنه های

Hyalomma جنس های - Rhipicephalus در اين کنه هادر اين کنه ها. . دو ميزبانه هستنددو ميزبانه هستند

کند و نمف هایکند و نمف های ماند و پوست اندازی میماند و پوست اندازی می الرو پس از تغذيه روی ميزبان باقی میالرو پس از تغذيه روی ميزبان باقی می

ها روی زمين افتاده و پس از بالغ شدنها روی زمين افتاده و پس از بالغ شدن آنآن. . کنندکنند حاصله نيز از آن ميزبان تغذيه میحاصله نيز از آن ميزبان تغذيه می

..از ميزبان ديگری تغذيه می کننداز ميزبان ديگری تغذيه می کنند

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 11: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

(One-host ticks):کنه های يک ميزبانه

از يک ميزبان تغذيه می کنند Boophilusالرو، نمف و بالغ کنه هايی مانند

همان ميزبان پوست اندازی می نمايند و فقط کنه های بالغ پس از روی و

.تخمگذاری به زمين می افتند ميزبان را ترک می کنند و برای خونخواری

Medical EntomologyMedical Entomology

..کنه های يک ميزبانه اهميت پزشکی زيادی ندارندکنه های يک ميزبانه اهميت پزشکی زيادی ندارندDoroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Ixodes ماده عده ای از کنه های سخت خصوصا گونه هایماده عده ای از کنه های سخت خصوصا گونه های - Dermacentor

به هنگام خونخواری از انسان وضعيتی ايجاد می کنند که بهبه هنگام خونخواری از انسان وضعيتی ايجاد می کنند که به Amblyomma و

اهميت پزشكي

Tick paralysis کنه ایفلج

گزش کنه

Medical EntomologyMedical Entomology

..معروف استمعروف استای ای کنهکنهفلج فلج

Rhipicephalusگونه هايی از کنه های گونه هايی از کنه های – Haemaphysalis در حيواناتدر حيوانات

. . ايجاد می کنندايجاد می کنندکنه ای کنه ای دست آموز، اهلی و وحشی فلج دست آموز، اهلی و وحشی فلج

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

:آربوويروس هاآربوويروس از کنه ها جدا شده است و تمامی بيماری های ويروسیآربوويروس از کنه ها جدا شده است و تمامی بيماری های ويروسی ١٢٠١٢٠بيش از بيش از

منتقل منتقل کنه کنه منتقله از کنه ها که در انسان ديده می شود از طريق گزش منتقله از کنه ها که در انسان ديده می شود از طريق گزش

..اغلب اين عفونت ها در انسان انسفاليت ايجاد می کنداغلب اين عفونت ها در انسان انسفاليت ايجاد می کند. . می گرددمی گردد

..در کنه ها ويروس از طريق انتقال از راه تخم از يک نسل به نسل ديگر می رسددر کنه ها ويروس از طريق انتقال از راه تخم از يک نسل به نسل ديگر می رسد

Medical EntomologyMedical Entomology

(Flavivirus) (TBE)منتقله توسط آنهانسفاليت

..انتقال در کنه ها به طريق انتقال از راه تخم می باشدانتقال در کنه ها به طريق انتقال از راه تخم می باشد --ناقل گونه های جنس ايکسودس ناقل گونه های جنس ايکسودس

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

(CTF) (Coltivirus) تب کنه ای کلرادو

Dermacentorناقل اصلی ناقل اصلی andersoni اين بيماری اين بيماری . . استاستZoonosesZoonoses استاست . .

..منتقل می شودمنتقل می شودمرحله ای و از راه تخم مرحله ای و از راه تخم در بين کنه ها به شيوه انتقال در بين کنه ها به شيوه انتقال ويروس ويروس

Medical EntomologyMedical Entomology

(OHF) (Flavivirus) تب هموراژيك امسك

اصلی اصلیناقلين هايناقلين هايگونه بهدرماسنتوردرماسنتورگونه کنهها در بهانتقال کنهها در انتقالانتقال انتقالطريق مرحلهایمرحلهایطريق

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

مرحله ایمرحله ایطريق انتقالطريق انتقالانتقال در کنه ها بهانتقال در کنه ها به––درماسنتور درماسنتور گونه هاي گونه هاي ناقلين اصلی ناقلين اصلی

..استاست ZoonosesZoonosesاين بيماری اين بيماری . . و انتقال از راه تخم می باشدو انتقال از راه تخم می باشد

(KFD) (Flavivirus) بيماري جنگل آياسانور

مرحله ایمرحله ایطريق انتقال طريق انتقال انتقال در کنه ها بهانتقال در کنه ها به––همافيزاليس همافيزاليس گونه هاي گونه هاي ناقلين اصلی ناقلين اصلی

..استاست ZoonosesZoonosesاين بيماری اين بيماری . . و انتقال از راه تخم می باشدو انتقال از راه تخم می باشد

Medical EntomologyMedical Entomology

(CCHF) (Nairovirus) تب هموراژيک کنگو کريمه

انسان با گزش انسان با گزش و و Hyalommaناقلين بيماری گونه های ناقلين بيماری گونه های

کنه های آلوده و يا تماس همولنف و توده بدنی له شده کنه ها با غشاء مخاطیکنه های آلوده و يا تماس همولنف و توده بدنی له شده کنه ها با غشاء مخاطی

بطور اتفاقي ممكن است از خون گوسفند آلوده در بطور اتفاقي ممكن است از خون گوسفند آلوده در . . می شودمی شودبه اين بيماری مبتال به اين بيماری مبتال

..کنه های ناقل مهمترين مخازن بيماری هستندکنه های ناقل مهمترين مخازن بيماری هستند. . موقع خرد آردن گوشت منتقل شودموقع خرد آردن گوشت منتقل شود

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

..استاست ZoonosesZoonosesبيماری بيماری

در ايرانو در استان سيستان و بلوچستان گزارش شد ١٣٧٩اولين مورد بيماري در سال

.مورد فوت وجود داشته است ۴٢مورد ابتالء و ٢۵۵، ١٣٨۴و تا سال .مورد بيماري در آشور ديده شده است ۴٠تعداد ١٣٨۵در سال

..ويروس در بين کنه ها به شيوه انتقال مرحله ای و از راه تخم منتقل می شودويروس در بين کنه ها به شيوه انتقال مرحله ای و از راه تخم منتقل می شود

:سپيروکتا

Lyme disease بيماری اليم

.گونه های ايکسودس و آهوها مهمترين ميزبان اين کنه ها هستند :ناقل

Borrelia :عامل بيماري burgdorferi

Medical EntomologyMedical Entomology

ترک انسان و حيوان است و گزش کنه های آلوده تنها شيوه آلودهمشبيماری اليم

بيماری در بين کنه ها به دو طريق انتقال از راه تخم و. شدن انسان می باشد

.می شودمنتشر مرحله ای انتقال

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 12: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical

:مبارزهبهترين شيوه برای جداسازی کنه ها از ميزبان بکارگيری پنبه آغشته شده به

.استبنزن مواد بيهوش کننده اتر، کلروفرم، اتيل استات و

بالفاصله . روش ديگر کندن کنه ها با پنس های بی نوک و لبه ضخيم می باشد .شودضدعفونی بعد از حذف کنه ها، محل نيش بايستی

Medical EntomologyMedical Entomology

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

می توان، را آلوده انداماکنی که به کنه های آرگازيده و گونه های اورنيتودروس ،%٠/۵) ديبرم(، نالد %۵) سوين(، کارباريل %۵حشره کش های گامکسان با

%٠/۵) فايکام(بنديوکارب ، %٠/۵، ديازينون %٣ماالتيون .سمپاشی کرد% ١) بايگون(و پروپکسور

کف اتاق، شکاف ها، ترک های ديوار، وسايل منزل و هرجايی که ممکن است .مخفيگاه کنه باشد بايستی سمپاشی گردد

Medical EntomologyMedical Entomology

مانند دی متيل فتاالت، دی اتيل توالميد،(روی پوستدورکننده ها استفاده از و آغشته کردن لباس ها با اين ترکيبات) دی بوتيل فتاالت و دی متيل کاربامات

.شود میو يا با اتيل هگزانديول و پرمترين مانع از آلوده شدن به کنه

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

. . بيماری های زيادی توسط کنه های سخت به دام ها انتقال می يابدبيماری های زيادی توسط کنه های سخت به دام ها انتقال می يابد

..کردکرداز طريق حمام کنه و سمپاشی دام ها با کنه ها مبارزه از طريق حمام کنه و سمپاشی دام ها با کنه ها مبارزه می توان می توان

::اسپري حشره کش های زير براي آنترل آنه ها در باغ ها و يا حياط هااسپري حشره کش های زير براي آنترل آنه ها در باغ ها و يا حياط ها

يايا% % ٢۵٢۵//٠٠، پرمترين ، پرمترين %%١١//٠٠، پروپكسور، پروپكسور%%۵۵//٠٠) ) سوينسوين((کارباريل کارباريل

..ساير پيرتروئيدهاساير پيرتروئيدها

Medical EntomologyMedical Entomology

ي رو پير يير رو پير ير

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Argasidaeو و Ixodidae گونه کنه از خانواده هایگونه کنه از خانواده های ٢٨٢٨در ايران حدود در ايران حدود

..گزارش شده استگزارش شده است::گونه کنه از دو خانواده در کاشان وجود داردگونه کنه از دو خانواده در کاشان وجود دارد ۶۶حداقل حداقل

:از خانواده ايکسوديده

HyalommaHyalomma asiaticumasiaticum 6666..55%, %, Dermacentor marginatus 14.5%,

Medical EntomologyMedical Entomology

Rhipicephalus sanguineus 0.5%, HaemaphysalisHaemaphysalis sulcatasulcata 00..22%%

:از خانواده آرگازيده

ArgasArgas persicuspersicus 1111..88%, %, Ornithodoros lahoransis 6.5%

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Medical EntomologyMedical Entomology

Family: Nuttalliellidae

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Medical EntomologyMedical Entomology

. خانواده نادر آفريقايی است که شامل يک گونه است

.از لحاظ خصوصيات حدفاصل بين کنه های نرم و سخت است

.فاقد اهميت پزشکی است

Doroodgar ADoroodgar AKashan University of Medical SciencesKashan University of Medical Sciences

Page 13: نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnidamedicine.kaums.ac.ir/UploadedFiles/adoroodgar/Ticks 92.pdf · نﺎﻴﺗﻮﺒﮑﻨﻋ ﯼﻩدر Class: Arachnida Medical