Top Banner
สสสสสสสสสสสสส (BRAIN CHEMICALS) สสสสสสสสสสสสสสสสส (NEURO TRANSMITTERS) เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ.เ.เเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเ เเเ เเ.เเเเเเ เเเเเเเเ เเเเเเเเเ เ เเเเเเเเเ www.wikipedia.com เเเเ เเเเเเเเเเเเเเเ
78

สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

Jan 05, 2016

Download

Documents

belita

สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS) เนื้อหาเรื่องนี้กลั่นกรองและปรับปรุงโดยน.พ.เอกชัยฯ ซึ่งไม่มีความชำนาญ เฉพาะทางในเรื่องนี้ จึงไม่ควรเชื่อ และเป็นเพียงแนวทางในการศึกษาต่อไปเท่านั้น. เนื้อหาในเรื่องนี้นำมาจากหลายแหล่ง เช่น จาก นพ.วรวุฒิ เจริญศิริ - PowerPoint PPT Presentation
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สารเคมี�ในสมีอง(BRAIN CHEMICALS)

สารส� อน�ากระแสประสาท(NEURO TRANSMITTERS)

เนื้��อหาเรื่�องนื้��กลั่�นื้กรื่องแลั่ะปรื่�บปรื่�งโดยนื้.พ.เอกชั�ยฯ ซึ่�งไม่�ม่�ความ่ชั"านื้าญเฉพาะทางในื้เรื่�องนื้�� จึ�งไม่�ควรื่เชั�อ แลั่ะเป(นื้เพ�ยงแนื้วทางในื้การื่ศึ�กษาต่�อไปเท�านื้��นื้.

เนื้��อหาในื้เรื่�องนื้��นื้"าม่าจึากหลั่ายแหลั่�ง เชั�นื้ จึาก นื้พ.วรื่ว�ฒิ- เจึรื่-ญศึ-รื่-จึากเว.บไซึ่ต่/ต่�าง ๆ แลั่ะภาพจึาก www.wikipedia.com นื้��นื้ เขาไม่�สงวนื้ลั่-ขส-ทธิ์-5 .

Page 2: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สารเคมี�ในสมีอง (brain

chemicals) หมีายถึ�ง สารส� อน�ากระแสประ-สาท โดยเป�นสารเคมี�ท� เซลล�ประสาทสร างขึ้�"นมีาเป�นส#วนใหญ่# เพื่� อท�าหน า ท� ในการให กระแสประสาท(ส'ญ่ญ่าณ

ประสาท)จากเซลล�หน� งผ่#านไปย'งอ�กเซลล�หน� ง”

Page 3: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เซ,ลล�ประสาทส#งส'ญ่ญ่าณจากเซ,ลล�หน� งไปย'งอ�กเซ,ลล�หน� ง

ท� เชื่� อมีต่#อระหว#างเซ,ลล�

ส'ญ่ญ่าณประสาท

http://img.tfd.com/

dorland/thumbs/

synapse.jpg

Page 4: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Human_brain

สมีอง

Page 5: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สมีองเป�นอว'ยวะส�าค'ญ่ท� ส/ด

คนปรกต่0มี�สมีองเป�นศู2นย�กลางขึ้องความีร2 ส�ก น�กค0ด จ�า การร2 เร� องต่#าง ๆ ท� เก0ดขึ้�"น รวมีท'"งส' งการให เก0ดการกระท�าต่#าง ๆ.

เราจ�งควรร2 เร� องต่#างๆขึ้องสมีองเพื่� อด2แลสมีองให ใชื่ งานได ด�และนานท� ส/ด.

Page 6: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Human_brain

ร'บร2 ความีร2 ส�ก

จ�า ค0ด

เคล� อนไหว

ศู2นย�การได ย0น ศู2นย�การเห,น

และการเคล� อนไหวขึ้องต่า

แปลผ่ลท' วไปการพื่2ด

ก านสมีองแปลผ่ลความีร2 ส�กความีจ�าด านภาพื่และเส�ยง

Page 7: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ต่'วเซ,ลล�ประสาท

ท� ร'บ ท� ส#งส'ญ่ญ่าณ

การร'บส#งส'ญ่ญ่านขึ้องเซ,ลล�ประสาท

http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

Page 8: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

เซ,ลล�ประสาทมี�การเชื่� อมีโยงก'นและก'น

Page 9: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

ร'บส'ญ่ญ่าณ ส#งส'ญ่ญ่าณเซ,ลล�ประสาท

น0วเคล�ยส ปลอกห/ มีเส นประสาทน0วเคล�ยส

Page 10: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

ร'บส'ญ่ญ่าณ ส#งส'ญ่ญ่าณเซ,ลล�ประสาท

น0วเคล�ยส ปลอกห/ มีเส นประสาทน0วเคล�ยส

Page 11: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ขึ้ยายภาพื่การเชื่� อมีโยงระหว#างเซ,ลล�ประสาท

ร'บ

ส#ง

สารส� อประสาท

ขึ้ยายภาพื่ต่รงน�"

http://en.wikipedia.org/wiki/Nerve_cell

Page 12: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

หล'กการท�างานขึ้องสารส� อน�าประสาทหร�อสารเคมี�ในสมีอง

เซ,ลล�ประสาทปลายทางเซ,ลล�ประสาท

ต่ นทาง

เซ,ลล�ประสาทปลายทาง

สารน�าประสาท

http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

Page 13: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

ท� ส#งส'ญ่ญ่าณฯ

ท� เก,บสารส� อประสาท

ท� ร'บส'ญ่ญ่าณฯ

ท� เชื่� อมีต่#อ

สารส� อประสาท

Page 14: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

a. ท�าให สามีารถึร'บและส#งกระแส ประสาท(ส'ญ่ญ่าน).๒ . ร#างกายจะมี�ระบบควบค/มีไมี#ให สารน�"มี�มีากเก0นไป.๓ . มี�ระบบด2ดสารเคมี�กล'บมีาไว ท� เซ,ลล�ประสาทส#วนต่ น.

การท�างานขึ้องเซ,ลล�ประสาท

Page 15: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สารเคมี�ในสมีอง

๑. อะซ0ต่0ลโคล�น ๒. นอร�อ0ป:เนฟร0น

๓ . โดปามี�น ๔. กาบา ๕ . กล2ต่าเมีต่ ๖. ซ�โรโทน0น ๗ . เอ,นดอร�ฟ:น

หร�อสารส� อน�าประสาท

Page 16: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๑. อะซ0ต่0ลโคล�น

(acetylcholine)

เป�นสารเคมี�ในสมีองชื่น0ดแรกท� ถึ2กค นพื่บท�

ไขึ้ส'นหล'ง ?รอยเชื่� อมีต่#อกล ามีเน�"อท' ว

ร#างกาย ?

กล ามีเน�"อเร�ยบขึ้องอว'ยวะภายใน ?

ปมีประสาทอ'ต่โนมี'ต่0–พื่าราซ0มีพื่าเทต่0ก ?

Page 17: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Action_potential

ท� ส#งส'ญ่ญ่าณฯ

ท� เก,บสารส� อประสาท

ท� ร'บส'ญ่ญ่าณฯ

ท� เชื่� อมีต่#อ

สารส� อประสาท

Page 18: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

หน าท� ขึ้องอะซ0ต่0ลโคล�น ๑ . ความีจ�า. ๒ . กระบวนการเร�ยนร2 .

๓ . ควบค/มีพื่ฤต่0กรรมี. ๔ . การเคล� อนไหว.

Page 19: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ท� กล ามีเน�"อ การท�างานขึ้องกล ามี เน�"อลดลง

บร0เวณท� เชื่� อมีต่#อระหว#างเซ,ลล�

ประสาทก'บเซ,ลล�กล ามีเน�"อ

http://education.vetmed.vt.ed

u/Curriculum/VM8054/

Labs/Lab10/lab10.htm

Page 20: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ถึ ามี�อะเซท0ลโคล�นในระด'บต่� า

ท� สมีอง สมีาธิ0ส'"น ขึ้�"ล�มี ความีจ�าไมี#ด�โดย เฉพื่าะความีจ�าระยะส'"น นอนหล'บไมี#สน0ทได โดยเฉพื่าะอย#างย0 งในระยะหล'บล�ก. โรคสมีองเส� อมีอ'ลไซเมีอร� พื่บว#า ในสมีอง ขึ้องผ่2 ปCวยท� เป�นโรคน�"มี�ปร0มีาณขึ้อง อะซ0ต่0ลโคล�นลดลงถึ�ง 9 0 %.

Page 21: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๒. นอร�อ0ป:เนฟร0น (norepinephrine)

นอร�อ0ป:เนฟร0นเป�นฮอร�โมีนและเป�นสารส� อประสาทท� ผ่ล0ต่โดยต่#อมีหมีวกไต่ เก0ดขึ้�"นในขึ้ณะเวลาท� เก0ดความีกล'วและเคร�ยด.

Page 22: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Adrenal_gland

ต่#อมีหมีวกไต่

ไต่

Page 23: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

นอร�อ0ป:เนฟร0น เป�นฮอร�โมีนและสาร เคมี�ในสมีองท� กระต่/ นการท�างานขึ้องระบบประสาอ'ต่โนมี'ต่0ชื่น0ดซ0มีพื่าเธิต่0ก เป�นผ่ลให เพื่0 มีอ'ต่ราการเต่ นขึ้องห'วใจ เพื่0 มีความีด'นโลห0ต่ / เล�อดไปย'งกล ามี เน�"อ เพื่0 มีกล2โคส เพื่� อพื่ร อมีท� จะส2 หร�อหน�ปEญ่หาต่#าง ๆ ท� เก0ดขึ้�"น.

Page 24: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ต่อนเชื่ า เมี� อต่� นขึ้�"นมีา ต่าได ร'บแสงสว#าง ก,จะกระต่/ นให ร#างกายสร างฮอร�โมีนจากต่#อมีหมีวกไต่ท�าให ความี ด'นโลห0ต่ส2งขึ้�"น ต่� นต่'ว พื่ร อมีท�าก0จ.

ผ่2 ท� เป�นความีด'นโลห0ต่ส2ง ความีด'นมี'กจะขึ้�"นส2งในชื่#วงเชื่ า จ�งควรว'ดความีด'นต่อนต่� นนอน เพื่� อปร'บยา.

Page 25: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

นอร�อ0ป:เนฟร0นเก� ยวขึ้ องก'บ การควบค/มีความีต่� นต่'ว ความีจ�า และการเร�ยนร2 . ถึ าขึ้าดอาจเก0ดการความีไมี#ต่� นต่'ว ความีจ�าและการเร�ยนร2 ก,ลดลง อาจเก0ดโรคซ�มี เศูร า.

Page 26: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๓. โดปามี�น (dopamine)

การมี�โดปามี�น น อยเก0นไป จะ ท�าให เก0ดเป�นโรคพื่าร�ก0นส'น.

การให สารต่'"งต่ นขึ้องโดปามี�นค�อ L- dopa จะสามีารถึร'กษาอาการขึ้องโรคพื่าร�ก0นส'นได .

Page 27: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://www.bangkokhealth.com/index.php/2009-01-19-03-15-03/1240--dopamine

ชื่#วงต่#อระหว#างเซ,ล

สารโดปามี�น

ท� ร'บโดปามี�น

ส'ญ่ญ่าณประสาทท� ผ่#านเขึ้ ามีา

Page 28: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เซลล�สมีองท� มี�โดปามี�นมี'กจะอย2#ท� บร0เวณขึ้องสมีอง(ส#วน

basal ganglia) . พื่บว#าผ่2 ปCวยโรคพื่าร�ก0นส'น มี�การต่ายขึ้องเซลล�สมีองท� มี�โดปามี�นท�าให สมีองขึ้าดสารโดปามี�น.

http://www.bangkokhealth.com/

index.php/2009-01-19-03-15-

03/1240--dopamine

Page 29: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

PET scan and Parkinson’s disease

http://en.wikipedia.org/wiki/Parkinson's_disease

ปรกต่0

พื่าร�ก0นส'น

Page 30: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

http://en.wikipedia.org/wiki/Parkinson's_disease

ล'กษณะขึ้องผ่2 ปCวยพื่าร�ก0นส'น

Page 31: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาการเด#นขึ้องพื่าร�ก0นส'นมี� 3 ประการค�อ อาการส' น เกร,งและเคล� อนไหวชื่ า. อาการส' น มี'กเก0ดขึ้�"นขึ้ณะอย2#เฉยๆ และส' นมีากเวลาอย2#น0 งๆ แต่#ขึ้ณะย� นมี�อท�าอะไร อาการส' นจะลดลงหร�อหายไป มี'กเก0ดขึ้�"นท� มี�อขึ้ างใดขึ้ างหน� ง.

http://th.wikipedia.org/wiki/โรคพื่าร�ก0นส'น#.E0.B8.AD.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.B2.

0 8 3 0 8 82 0 8 0 8 87E .B .A .E .B . .E .B .AD.E .B . .E0 9 82 0 8 3 0 8 84.B . .E .B .A .E .B .

Page 32: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาการเพื่0 มีเต่0มีอาการเกร,ง มี'กมี�อาการเกร,งแขึ้,งแขึ้นขึ้าและล�าต่'วต่�ง เคล� อนไหวชื่ า ง/ #มีง#ามี ปวดต่ามีกล ามีเน�"อ ท�าอะไรชื่ าลงไปจากเด0มีมีาก ไมี#ว#องไวเหมี�อนเด0มี ส'งเกต่ได ว#าแขึ้นไมี#แกว#ง และผ่2 ปCวยมี'กบ#นว#าแขึ้นขึ้าไมี#มี�แรง.

>http://th.wikipedia.org/wiki/โรคพื่าร�ก0น

ส'น

Page 33: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

นอกจากน�"ย'งพื่บความีผ่0ดปกต่0ขึ้องท#าทาง และการทรงต่'ว

เชื่#น หล'งค#อมี แขึ้นงอ หกล มีง#าย น' งต่'วเอ�ยง ส#วนอาการอ� นๆ ท� มี'กพื่บร#วมีด วย ได แก# อาการปวดต่ามีกล ามี เน�"อ ซ�มีเศูร า นอนไมี#หล'บ ส�หน าเฉยเมีย ไมี#แสดงอารมีณ� น�"าลายไหล.

http://www.scc.ac.th/student_web/1_48/elderly_club/parkinson.html

Page 34: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ผ่ลขึ้องการหล' งสารโดปามี�นออกมีา

ต่� นต่'วขึ้องอารมีณ� กระฉ'บกระเฉง มี�สมีาธิ0มีากขึ้�"น ไวต่#อส0 งกระต่/ นต่#างๆ รอบต่'ว เป�นสารท� เก� ยวขึ้ องก'บการควบ ค/มีอารมีณ� มี�อารมีณ�พื่�งพื่อใจ ป:ต่0ย0นด� ร'กใคร#ชื่อบพื่อ  เร�ยบเร�ยงความีน�กค0ด และการท�าหน าท� ขึ้องสมีองในการควบ ค/มีการเคล� อนไหว.

Page 35: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาหาร: ระด'บโดปามี�นส2งขึ้�"นจากอา-หารโปรต่�นส2ง . ร#างกายสร างสารโดปามี�นขึ้�"นมีาจากกรดอะมี0โนชื่น0ดท� มี�ชื่� อว#าไทโรซ�น จากอาหารประเภทโปรต่�นส2ง เชื่#น เน�"อส'ต่ว� ถึ' วเหล�อง อาหารทะเล ไขึ้# และนมี จะชื่#วยให สมีองมี�พื่ล'ง กระ-ฉ'บกระเฉงและต่� นต่'ว.

Page 36: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

โดปามี�นเก� ยวขึ้ องก'บโรคจ0ต่เภทและโรคจ0ต่ชื่น0ดอ� นๆ เพื่ราะมี�โดปามี�นมีากเก0นไป .

ยาร'กษาโรคจ0ต่เภทหลายต่'วจ�งฤทธิ0Hต่ านสารโดปามี�น.

โดปามี�นมีากไปจะกระค/ นให ค0ด จนอาจจะไมี#สามีารถึมี�สต่0ควบค/มีความีค0ดขึ้องต่นเองได

และอาจเป�นโรคจ0ต่เต่,มีขึ้'"น.

Page 37: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สารเสพื่ต่0ด เก� ยวขึ้ องก'บโดปามี�น สารเสพื่ต่0ดท� กระต่/ นประสาทสมีอง ให หล' งโดปามี�นมีากขึ้�"น ได แก# โคเคน ฝิ่: น เฮโรอ0น รวมีท'"ง อ'ลกอฮอล� และน0โคต่0นในบ/หร� .

Page 38: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เมี� อหย/ดยากระต่/ น (ยาบ า) จะท�าให โดปามี�นลดลงมีาก ก�าล'งจะอ#อนแรงมีาก หง/ดหง0ด ก'งวลมีากส'บสน ซ�มีเศูร า และส0"นหว'ง. ต่ องใชื่ เวลา ๒ - ๑๐ ว'นจ�งจะหาย.

Page 39: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

โดปามี�นมีากเก0นเก� ยวขึ้ องก'บ

โรคจ0ต่เภทท� ร/นแรง โรคจ0ต่เภทท� ร/นแรง จะมี�

โดปามี�นในสมีองส#วนหน ามีากเก0นไป.

ยาท� ใชื่ ร'กษาโรคจ0ต่เภทหลายชื่น0ดจะออกฤทธิ0Hต่ านสารโดปามี�น.

Page 40: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๔. กาบา (GABA, gammabutyric

acid)

กาบา เป�นสารส� อประสาทชื่น0ดออกฤทธิ0Hย'บย'"งกระแส(ส'ญ่ญ่าณ)ประ- สาทท� ผ่#านบร0เวณเชื่� อมีต่#อระหว#างเซ,ลประสาท จ�งให กระแสประสาทผ่#านได น อยลง .

Page 41: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ท� เก,บ GABA

ส'ญ่ญ่าณประสาท

GABA

GABA ป:ดทางเขึ้ า

ท� ร'บ GABA

ส�ญญาณผ่�านื้ลั่ดลั่งwww.benzo.org.uk/manual/bzcha01.htm

Page 42: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เมี� อมี�กาบาน อย สมีองก,จะค0ดปร/งแต่#งมีากขึ้�"น เพื่ราะขึ้าดการย'บย'"ง . ด'งน'"น คนท� มี�ระด'บกาบาในสมีองน อยเก0นไป จะมี�อาการว0ต่กก'งวล เพื่ราะหย/ดหร�อควบค/มีความีค0ดขึ้องต่นเองไมี#ได ด�.

Page 43: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

กาบ าเป�นสารย'บย'"ง(inhibitor) เพื่� อร'กษาสมีด/ลในสมีองท� ได ร'บการกระต่/ น ท�าให ผ่#อนคลายและหล'บสบาย. ชื่#วยกระต่/ นต่#อมีไร ท#อ (anterior pituitary) ท� ผ่ล0ต่ฮอร�โมีนท� ชื่#วยในการเจร0ญ่เต่0บโต่(growth hormone) ท�าให สร างเน�"อเย� อ กล ามีเน�"อกระชื่'บ ปKองก'นการสะสมีไขึ้มี'น. 

Page 44: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ยากล#อมีอารมีณ� เชื่#น แวลเล� ยมี ออกฤทธิ0Hโดยเพื่0 มีฤทธิ0Hขึ้องกาบา ? ในบางรายมี�กาบาน อยมีาก จนอาจท�าให เก0ดการชื่'กได ? สารท� กระต่/ นโปรต่�นต่'วร'บกาบา ได แก# อ'ลกอฮอล� และบาร�บ0ท2เรต่ ?

Page 45: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สถึาบ'นค นคว าและพื่'ฒนาผ่ล0ต่ -ภ'ณฑ์�อาหารขึ้องมีหาว0ทยาล'ยเกษต่ร ศูาสต่ร� พื่บว#า ขึ้ าวขึ้าวดอกมีะล0 105เมี� อน�ามีาเพื่าะเป�นขึ้ าวกล องงอก จะมี�สารกาบามีากท� ส/ด (15.2-19.5 มี0ล-ล0กร'มีต่#อ 100 กร'มี ) ส2งกว#าขึ้ าวกล องชื่น0ดอ� นๆ. 

Page 46: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ค/ณประโยชื่น�ขึ้องสารในขึ้ าวกล องงอก  มี�สารต่ านอน/มี2ลอ0สระ (กล/#มีฟ:โนล0ค ).

ชื่#วยย'บย'"งการเก0ดฝิ่Kา ชื่ะลอความีแก#.ลดอาการผ่0ดปกต่0ขึ้องว'ยทอง.

ชื่#วยปKองก'นโรคอ'ลไซเมีอร�.ชื่#วยผ่#อนคลาย ท�าให จ0ต่ใจสงบ.

หล'บสบาย ลดความีเคร�ยดว0ต่กก'งวล.ลดความีด'นโลห0ต่ เป�นใยอาหาร ว0ต่ามี0นอ�.

Page 47: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ขึ้ าวโอNต่http://www.thaitravelhealth.com/blog/ขึ้ าวกล องงอก/

Page 48: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ขึ้ณะท� ขึ้ าวเจร0ญ่เต่0บโต่ น�"าท� แทรกเขึ้ าไปในเมีล,ดขึ้ าวจะกระต่/ นให เอนไซมี� ภายในเมีล,ดขึ้ าวเก0ดการท�างาน เมี� อขึ้ าวเร0 มีงอกสารอาหารจะถึ2กย#อยเป�นคาร�โบ ไฮเดรต่ท� มี�โมีเลก/ลเล,ก ? โปรต่�นจะถึ2กย#อยให เก0ดเป�น กรด -อะมี0โนและเปปไทด� ?

Page 49: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ย'งพื่บการสะสมีสารส�าค'ญ่ต่#างๆเชื่#น แกมีมีาออร0ซานอล โทโคฟOรอล แกมีมีาอะมี0โนบ0วท0ร0กแอซ0ดหร�อท� ร2 จ'กก'นว#า กาบา (GABA).

Page 50: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

น�าขึ้ าวกล องไปแชื่#น�"าราว 48-72 ชื่' วโมีงในหมี อแชื่# โดยมี�การควบค/มีอ/ณหภ2มี0 การไหลเว�ยนน�"า ความีด'น และความีเป�นกรดด#างขึ้องน�"าเพื่� อกระต่/ นให เมีล,ดขึ้ าวงอกและเปล� ยนกรดกล2ต่ามี0กไปเป�นสารกาบาอ'นเป�นส#วนท� ส�าค'ญ่ท� ส/ด ต่#อมีา เมี� อได ขึ้ าวกล องงอกในขึ้'"นต่อนน�"แล ว ก,ต่ องท�าให ขึ้ าวกล องงอกหย/ดการงอกต่#อไป โดยอบแห งให มี�ความีชื่�"นต่� ากว#า 14% ในหมี ออบแห ง จากน'"นจ�งบรรจ/ลงในถึ/งส/ญ่ญ่ากาศู . ขึ้ าวกล อง ท� จะงอกได ด�น'"นจะต่ องเป�นขึ้ าวกล องท� ผ่#านการกะเทาะเปล�อกมีาไมี#เก0น 2 ส'ปดาห�.

Page 51: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ว0ธิ�ท�าน�"าขึ้ าวกล องงอก

น�าขึ้ าวกล องงอกแชื่#น�"าท0"งไว 3-5 ชื่.มี . ให ขึ้ าวกล องงอกเป�นต่/#มีเล,กๆ บร0เวณจมี2กขึ้ าว แล วต่ มีจนเด�อดพื่ล#าน จากน'"นก,กรองน�"าขึ้ าวออกมีาร'บประทานได เลย.

Page 52: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

การได บร0โภคขึ้ าวกล องงอกท� มี�สารกาบามีากกว#าขึ้ าวกล องปกต่0 15 เท#า จะสามีารถึปKองก'นการท�าลายสมีอง เน� องจากสารเบต่ าอไมีลอยด�เปปไทด�(beta-amyloid

peptide)ซ� งเป�นสาเหต่/ ขึ้องโรคอ'ลไซเมีอร�.

Page 53: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ขึ้ าวกล องงอกมี�กาบากาบาชื่#วยลดความีด'นโลห0ต่.ลด LDL (Low densitylipoprotein).

ลดอาการอ'ลไซเมีอร� .ลดน�"าหน'ก . ท�าให ผ่0วพื่รรณด�.บ�าบ'ดโรคระบบประสาทส#วนกลาง.

Page 54: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ขึ้ าวกล องงอก GABA เต่ าฮ2# สาหร#ายเขึ้�ยวเขึ้ มี

ประเภทราก เชื่#น มี'น แครอทปลาท2น#าสด DHA

พื่ร0กและร�าขึ้ าวหมี'ก

B1 & E

ว0เคร

าะห�อ

าหาร

ญ่� ป/Cน

Page 55: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๕. กล2ต่าเมีต่ (glutamate)

กล2ต่าเมีทและกาบาเป�นกรดอะมี0โนท� ท�าปฎิ0ก0ร0ยาเหมี�อนก'บสารส� อประสาท และมี�ความีส�าค'ญ่ในกระบวนการเผ่า -ผ่ลาญ่อาหารในร#างกาย เพื่� อย#อยสลายอาหาร และน�ามีาสร างเป�นโมีเลก/ลท� มี�พื่ล'งงานส2งในเซลล�. GABA precursor, monosodium

glutamate(MSG).

Page 56: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

กล2ต่าเมีทจะกระต่/ นเซลล�สมีองแต่#กาบาจะย'บย'"งเซลล�สมีอง.

กล2ต่าเมีต่ท� มีากเก0นไปจะท�าลายเซลล�ประสาทและอาจเป�นสาเหต่/ขึ้องโรคระบบประสาทหลายชื่น0ดด วย.

Page 57: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

จ�านวนขึ้องเซลล�สมีองท� ใชื่ กล2ต่าเมีท และกาบามี�มีากกว#าจ�านวนขึ้องเซลล�สมีองท� ใชื่ สารส� อประสาทต่'วอ� นๆ รวมีก'น.

Page 58: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๖ . ซ�โรโทน0น (serotonin)

ซ�โรโทน0นเป�นสารแห#งความีส/ขึ้ชื่#วยให ค0ดในแง#ด� ใจสงบมี�อารมีณ�ด� ผ่#อนคลาย โกรธิ/ก าวร าวยากขึ้�"นหล'บง#าย / สบาย ทานอาหารได .  

Page 59: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาการขึ้องการมี�ซ�โรโทน0นน อยซ�มีเศูร า ก'งวล ย�"าค0ด กล'ว ค0ด

แง#ไมี#ด� หง/ดหง0ด ไมี#อดทน ค0ดฆ่#าต่'วต่าย ความีเชื่� อมี' นลดลง โกรธิง#าย ก าวร าว นอนไมี#หล'บ หล'บต่�"น.

Lack of

Page 60: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาการขึ้องการมี�ซ�โรโทน0นมีาก โรคจ0ต่ โรคจ0ต่เภท บ าคล' ง อารมีณ�ผ่0ดปรกต่0 แปรปรวน ปEญ่ญ่าอ#อนในเด,ก ออต่0สต่0ก (self-centered or self-focused mental state with no basis in reality)

อ'ลไซมี�เมีอร� เป�นต่ น

Page 61: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ผ่2 ปCวยโรคซ�มีเศูร า อาจมี�ความีผ่0ด ปกต่0อย#างชื่'ดเจน ค�อ ซ�โรโทน0น และนอร�อ0ป:เนฟร0นลดต่� าลง รวมีท'"งอาจมี�ความีผ่0ดปกต่0ขึ้องเซลล�ร'บส� อเคมี� .

ยาต่ านซ�มีเศูร าท� ใชื่ ก'นน'"นก,ออกฤทธิ0Hโดยการไปปร'บสมีด/ลขึ้องระบบสารเคมี�เหล#าน�"

Page 62: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ซ�โรโทน0น ส'งเคราะห�มีาจากกรดอะมี0โน ?

เซลล�สมีองจ�านวนมีากท� ใชื่ สารซ�โรโทน0น และท� เซลล�สมีองมี�ต่'วร'บซ�โรโทน0นอย2#หลายชื่น0ด.

Page 63: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

อาหารท� เสร0มีสร างซ�โลโทน0นทร0ปโต่แฟนเป�นสารต่ นก�าเหน0ดขึ้องซ�โรโทน0น

พื่บมีากในไก#งวง นมี โยเกร0ต่� ถึ' ว ปลา เน�"อ ชื่�ส.

และควรทานไก# ไขึ้# ก/ ง ซ'ลมีอน งา เมีล,ดทานต่ะว'น ผ่'กส�เขึ้�ยวขึ้ าวซ อมีมี�อ (brown rice).

Page 64: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สร างซ�โรโทน0นต่ องมี�แร#ธิาต่/แคลเซ� ยมี มี�ในอ'ลมีอนด� บร2เอย�สต่� ผ่'ก ใบเขึ้�ยว กระด2กปลา งา เต่ าฮ2 .แมี,กน�เซ� ยมี มี�ผ่'กใบเขึ้�ยว ขึ้ าวส�น�"าต่าล ก/ ง ซ'ลมีอนด�.สร/ป: เน�"อส'ต่ว� นมี ไขึ้# ถึ' ว ธิ'ญ่ญ่พื่�ชื่ ผ่'ก เขึ้�ยว.

Page 65: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๒. กรดไขึ้มี'นจ�าเป�นโอเมีก า ๓ มี�ในน�"ามี'น

ปลาแมี,คคาเร,ล ซาด�น ท2นา ซ'ลมีอนน�"ามี'นวอลน'ทและแฟล,กซ�ด.

โอเมีก า ๖ มี�ในไก# ไขึ้# น�"ามี'น -เมีล,ดอง/ #น แฟล,กส� ทานต่ะว'น ไก#-งวง น�"ามี'นพื่ร0มีโรส.

Page 66: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ความีเคร�ยดมี�ผ่ลต่#อซ�โรโทน0น

ความีเคร�ยดระยะยาว ลดซ�โรโทน0นระยะส'"น เพื่0 มีซ�โรโทน0น.

ออกก�าล'งกาย.ปฏิ0บ'ต่0ธิรรมี(meditation)ในชื่�ว0ต่ประจ�าว'น. ท�างานท� ไมี#เคร�ยด.

Page 67: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

งดสารกระต่/ นท/กชื่น0ด.

คาเฟอ�นน�"าต่าล

ชื่,อกโคแลNต่แอลกอฮอล�

บ/หร� ยาลดน�"าหน'ก.

Page 68: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

๗ . เอนดอร�ฟ:น (endorphin)

เป�นสารเคมี�ท� ชื่#วยท�าให ร2 ส�กผ่#อนคลาย หายเจ,บปวด โครง-สร างทางเคมี�คล ายก'บฝิ่: น มีอร�-ฟOน เฮโรอ�น เป�น มีอร�ฟOนท� ร#างกายสร างขึ้�"นโดยธิรรมีชื่าต่0.

Page 69: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เอนดอร�ฟ:น ออกฤทธิ0Hเหมี�อนมีอร�ฟOนท� ใชื่ ในทางการแพื่ทย�. คนท� ได ร'บความีเจ,บปวดมีากๆเมี� อฉ�ดมีอร�ฟOน...จะท�าให ความีเจ,บปวดลดลง และชื่#วยท�าให เก0ดการผ่#อนคลาย

Page 70: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เอนดอร�ฟ:น ชื่#วยเพื่0 มีความีร2 ส�กพื่�งพื่อใจ เคล0บเคล0"มี และอา-รมีณ�ท� เป�นส/ขึ้.

Page 71: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เอนดอร�ฟ:น ย'บย'"งและบรรเทาความีเจ,บปวด โดยจ'บก'บโปร ต่�นต่'วร'บขึ้อง–เซลล�สมีองท� ควบ ค/มีเก� ยวก'บความีเจ,บปวด.

Page 72: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

เอนดอร�ฟ:น ผ่ล0ต่ท� ต่#อมีป:ต่2อ0ต่าร� และไฮโปท'ลมี'ส. จะหล' งออกมีาในชื่#วงออกก�าล'งกายอย#างร/นแรง ต่� นเต่ น เจ,บปวด ต่อนจบขึ้องเพื่ศูส'มีพื่'นธิ� และต่อนท�าสมีาธิ0.

Page 73: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ออกก�าล'งแรง

และต่#อเน� องจะ

ท�าให สมีองหล' ง

เอ,นดอร�ฟ:น ไปลดอาการ

เจ,บปวด จ0ต่ใจ

สบายผ่#อนคลาย

http://en.wikipedia

.org/wiki/

Exercise_physiology

Page 74: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ต่#อมีใต่ สมีอง-ป:ต่2อ0ต่าร�

ต่#อมีใต่ สมีอง

http://en.wikipedia.org/wiki/Pituitary_gland

Page 75: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

ต่'วอย#างออกก�าล'งกาย..... ชื่กมีวย ว0 ง ว#ายน�"า พื่ายเร�อทางไกล ขึ้� จ'กรยาน ยกน�"าหน'กเต่ นแอร�โรบ0ค ฟ/ต่บอล บาสเกต่.

Page 76: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

การฝิ่Eงเขึ้,มี เอ,นดอร�ฟ:นหล' งมีากขึ้�"น

ในน�"าไขึ้-ส'นหล'ง ความีเจ,บปวดท� ไมี#มีากน'กและ การกระต่/ นทางร#างกาย๓๐ นาท�ขึ้�"นไป จะท�าให มี�การหล' งเอ,นดอร�ฟ:น.

http://en.wikipedia.org/wiki/Acupuncture

Page 77: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

สารเคมี�ในสมีอง/สารส� อน�าประสาท

๑ . อะซ0ต่0ลโคล�น เชื่� อมีต่#อส'ญ่ญ่านประสาทท/กระบบ/กล ามีเน�"อ.

๒. นอร�อ0ป:เนฟร0น กระต่/ นความีด'น ชื่�พื่จร และความีต่� นต่'ว.

๓ . โดปามี�น ขึ้าดเป�นพื่าก0นส'น. มีากเก0นไปเก0ดอาการทางจ0ต่(โรคจ0ต่).

๔. กาบา ย'บย'"งเซลล�สมีอง ผ่#อนคลาย ลดก'งวล กระต่/ นการเจร0ญ่เต่0บโต่.

๕ . กล2ต่าเมีต่ กระต่/ นเซลล�ประสาท. ๖. ซ�โรโทน0น เปล� ยนเป�นเมีลลาโทน0นท�าให หล'บ

ง#าย ต่� นต่'ว อยาก ร'บประทานอาหาร.

๗ . เอ,นดอร�ฟ:น ย'บย'"งและบรรเทาความีเจ,บปวด จ0ต่ใจผ่#อนคลาย.

Page 78: สารเคมีในสมอง (BRAIN CHEMICALS) สารสื่อนำกระแสประสาท (NEURO TRANSMITTERS)

การด2แลสารเคมี�ในสมีอง การจะด2แลสารเคมี�ในสมีองต่ องด2แลสมีองให สมีบ2รณ� เพื่� อเซ,ลล�ประ-สาทจะได สร างสารเคมี�ในสมีองได ด�. จ�งต่ องอาศู'ยอาหารท� จะเป�นประ-โยชื่น�ต่#อสมีองและร#างกาย และต่ องออกก�าล'ง พื่'กผ่#อน อารมีณ�ด� ไมี#อ วนจนนอนกรนเพื่ราะจะท�าให สมีองขึ้าดอากาศู.