โโโโโโโ โโโโโโ โโโโโโโโโโโ Bipolar โโโโโ โโโโโโ โโโโโโโ โโโโโโโโโโโ Bipolar โโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโ 1.โโโโโโโโ โโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโ28 2.โโโโโโโโโโ โโโโโโโ โโโโโโ36 โโโโโโโโโโโโโโโโโโโ6/14 โโโโโโโโโโโโ โโโโโโ…. โโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโโ โโโโโโโโโ
โครงงานเรอง โรคไบโพลาร Bipolar คนสองบคลก
โครงงาน โรคไบโพลาร Bipolar คนสองบคลก
จดทำาโดย
1.นายแทนไท ธรรมธรานรกษ เลขท28
2.นายภรนท วสาชย เลขท36
ชนมธยมศกษาปท6/14
ครทปรกษาคณคร….
โรงเรยนยพราชวทยาลยจงหวดเชยงใหมปการศกษา 2559
บทคดยอ
โรคไบโพลาร (Bipolar) เปนโรคทางอารมณ ทำาใหผปวยเปนคนสองบคลก เดยวด เดยวราย ลองไปทำาควารจกกบ โรคไบโพลาร อารมณแปรปรวนกนใหชด ๆ สำาหรบโรคไบโพลาร (Bipolar) น เปนโรคทจดอยในกลมโรคทางดานเรองอารมณ กลมเดยวกบโรคซมเศรา แตโรคซมเศรานนคอ โรคอารมณทชดเจน ทมอารมณเบอเศรา แตโรคไบโพลาร จะมลกษณะทมอารมณชวงหนงจะมลกษณะครนเครง รนเรง สนกสนานสลบกบอารมณซมเศราอกชวงหนง โรคไบโพลารนมหลายชอ เชน โรคอารมณแปรปรวน, manic-depressive disorder, bipolar affective disorder, bipolar disorder ในปจจบนชอเปนทางการคอ โรคไบโพลาร (bipolar disorder) ลกษณะสำาคญของโรคนคอ อาการผดปกตของอารมณทเกดขนนนอาจเปนแบบซมเศรา (depression) หรอตรงขามกบซมเศราคออารมณดผดปกต (mania) กได
โครงงาน โรคไบโพลาร Bipolar คนสองบคลก มจดมงหมายในการทำางาน โดยเปนการสรางความเขาใจและแพรกระจายขอมลใหกบคนทวไปไดสามารถทำาความเขาใจกบโรคนเพอทจะสามารถอยรวมกนไดในสงคม นอกจากนยงเปนการไดเขาใจความรสกของผปวย
กตตกรรมประกาศ
คณะผจดทำาขอขอบพระคณอาจารยภสสากร เตวชพงษ อาจารยสอนภาควชาจตวทยามหาวทยาลยเชยงใหมทใหความรและถายทอดแนวทางการศกษาทางดวยจตวทยาอยางครบถวน ดวยความเมตตาและตงใจจรง ขอบพระคณ คณทกรณาใหคำาแนะนำาในการจดทำาโครงงาน อำานวยความสะดวกจดหาอปกรณ อทศเวลา และเปนทปรกษาโครงงาน โดยเฉพาะการนำาเสนอทถกตอง สดทายนขอขอบใจเพอนนกเรยนชน ม.6/14 ทกคนทใหความรวมมอ รวมแรง รวมใจ ใหขอแนะนำาเสนอแนะ ทำาใหผลงานออกมาไดเปนอยางด
คณะผจดทำา
คำานำารายงานฉบบนจดทำาขนเพอนำาเสนอโครงงานการงานอาชพและ
เทคโนโลยระดบมธยมศกษาตอนปลายในหวขอ โรคไบโพลาร Bipolar คนสองบคลก คณะผจดทำาโครงงานไดศกษาจากหนงสอจตวทยาของมหาวทยาลยรามคำาแหงและจากการเรยนรกบอาจารยมหาวทยาลยภาควชาจตวทยาเบองตน ดวยความตงใจ สามคค ในการนำาเสนอโครงงานชนน เพอใหไดประโยชนทวไป
คณะผจดทำา
สารบญ หนาบทคดยอ กกตตกรรมประกาศ
ขคำานำา คสารบญ งบทท 1 บทนำา 1 ทมาและความสำาคญของโครงงาน
1วตถประสงคของการศกษา 1สมมตฐานการศกษา 1ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1
บทท 2 เอกสารทเกยวของ 2
เอกสารอางอง 3เครองมอและวสดอปกรณทใชในการศกษา 4
บทท 3 วธการดำาเนนโครงงาน 5ตารางปฏบต 6เครองมอและวสดอปกรณทใชในการศกษา 7วธการศกษา 8
บทท 4 ผลการศกษา 9ผลการศกษา 10การศกษาจากภมปญญาทองถน 11
บทท 5 สรปผลการศกษา 12สรปผลการศกษา 13ประโยชนทไดรบจากโครงงาน 14ขอเสนอแนะ 15
บรรณานกรม 16
บทท 1
บทนำาทมาและความสำาคญของโครงงาน เนองจาก โรคไบโพลาร (Bipolar) เปนโรคทางอารมณ ทำาใหผปวยเปนคนสองบคลก เดยวด เดยวราย ๆ สำาหรบโรคไบโพลาร (Bipolar) น เปนโรคทจดอยในกลมโรคทางดานเรองอารมณ กลมเดยวกบโรคซมเศรา แตโรคซมเศรานนคอ โรคอารมณทชดเจน ทมอารมณเบอเศรา แตโรคไบโพลาร จะมลกษณะทมอารมณชวงหนงจะมลกษณะครนเครง รนเรง สนกสนานสลบกบอารมณซมเศราอกชวงหนง
วตถประสงคของการการศกษา 1. เพอศกษาและเรยนรทำาความเขาใจโรคไบโพลาร 2. เพอเปนการแพรกระจายขอมลใหกบผคนทวไปไดรบร
สมมตฐานการศกษา สามารถทำาความเขาใจผปวยโรคไบโพลาร ได
ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1. ไดรบความรจากการการศกษาโรคไบโพลาร 2. สามรถทำาความเขาใจผปวยโรคไบโพลาร 3. ฝกฝนความอดทน 4. ลดคาใชจายในการซอยารกษาโรค
บทท 2การศกษาเอกสารอางอง
โรคไบโพลาร (Bipolar) โรคไบโพลารนมหลายชอ เชน โรคอารมณแปรปรวน, manic-depressive disorder, bipolar affective disorder, bipolar disorder ในปจจบนชอเปนทางการคอ โรคไบโพลาร (bipolar disorder) ลกษณะสำาคญของโรคนคอ อาการผดปกตของอารมณทเกดขนนนอาจเปนแบบซมเศรา (depression) หรอตรงขามกบซมเศราคออารมณดผดปกต (mania) กได
สาเหตของโรคไบโพลาร
ถาถามวา คนกลมไหนเปนโรคไบโพลารมากกวากน จากสถตจะพบวา ผปวยโรคนมกเรมเปนกอนวยกลางคน บางรายเรมเปนตงแตอายยงไมถง 20 ป ชวงวยรน แตอาการไมปรากฏชด ทำาใหคนไมสงเกต แตกมบางรายทมาเรมเปนหลงอาย 40 ปได
สวนสาเหตนน เชอวาเกดจากการทำางานทผดปกตของสมองโดยมสารสอนำาประสาททไมสมดล คอมสารซโรโทนน (serotonin) นอยเกนไป และสารนอรเอปเนฟรน (epinephrine) มากเกนไป นอกจากน ยงเกยวของกบปจจยทางพนธกรรมคอนขางมาก หากแพทยลองซกผปวยด ๆ จะพบวาผปวยจะมญาตบางคนปวยเปนโรคนดวย ทำาใหอาจบอกไดวา ลกหลานของผปวยโรคไบโพลารมโอกาสทจะปวยเปนโรคนไดมากกวาคนทวไป
อาการของโรคไบโพลาร
คนทมอาการไบโพลารนน จะอารมณดในลกษณะทผดปกต เรยกวา mania หมายถงอารมณดมากเกนกวาปกตทควรจะเปน และมกจะไมมเหตผลหรอไมสมเหตสมผล ชวงทมอารมณดจะชางพดชางคย คยไดไมหยด และไมชอบใหใครมาขดจะเกดอารมณหงดหงด บางคนอารมณดจนกระทงตดสนใจในสงทไมถกตอง
แตถาอารมณรายขนมาเมอไร กถงขนใชอารมณกาวราวได เรยกวาเปลยนไปเปนคนละคน ซงอาจทำาใหมปญหากระทบกระเทอนตอหนาทการงาน และการใชชวตประจำาวนไดเลย ผปวยบางคนจะมปญหาไมยอมหลบ ยอมนอน ตอนกลางคน อยากเทยวกลางคน ใชจายเงนมาก มอารมณทางเพศมากขน สำาสอนทางเพศ
ถาอาการนเรมเปนมาตงแตชวงวยรน อาจทำาใหผปวยไมมสมาธในการเรยน ผลการเรยนตกลง มปญหาทางพฤตกรรม ทะเลาะกบเพอนฝง ครอาจารย รสกอยากไปเทยวกลางคน ออกไปเตรดเตร ซงถาพอแมไมไดดแลเอาใจใสลกอยางใกลชดกจะไมรสกถงความผดปกตเลย
อยางไรกตาม อาการของโรคไบโพลารไมจำาเปนตองสลบกบชวงซมเศรา บางคนเปนโรคนอยชวงหนง อาจจะประมาณ 4-6 เดอนกสามารถกลบคนเปนปกตไดเองโดยไมตองรกษา ทำาใหคนรอบขางไมรสกวาเปนปญหาถาไมสงเกตอยางใกลชด เมอเปนปกตแลวเขาจะดำาเนนชวตไดปกต พอถงชวงหนงจะรนเรงอก หรออาจจะสลบไปขวตรงขาม เปนแบบซมเศรา อาการกจะเรมตงแตแยกตว เบอหนาย ไมอยากทำาอะไร กนไมได นอนไมหลบ เบอ ๆ เขากรสกวาตวเองไมมคา ทสำาคญทสดคอการฆาตวตาย
โรคน ชวงซมเศราจะเหมอนกบโรคซมเศรา อตราการฆาตวตายคอ 15-20% เพราะฉะนน เทากบวาผปวยหนงในหามโอกาสทจะเกดปญหาเบอเศราและฆาตวตาย แตชวงทรนเรงมาก ๆ กจะมประเดนการฆาตวตายไดดวยเชนกน ไมใชเฉพาะแคตอนซมเศรา
แนวทางในการรกษาโรคไบโพลาร
โรคไบโพลารสามารถรกษาไดดวยการใชยา ไดแก ยาในกลมยาควบคมอารมณ (mood stabilizers), ยาแกโรคจต (antipsychotics), และยาแกโรคซมเศรา (antidepressants) ดงน
1. ใชยาไปชวยในการปรบสารสอนำาประสาทตรงใหกลบมาทำางานไดอยางปกต เรยกชอกลมยานวา กลมปรบอารมณใหคงท mood stabilizer ซงจะมยาเฉพาะไมกตวทจะใชในการรกษาทจะชวยอาการนได ชวงระยะการรกษาชวงแรกจะเปนการคมอาการใหกลบมาเปนปกตทสดภายใน 1 สปดาหกอน หรออยางชา 1 เดอน หลงจากนนจะเปนการรกษาตอเนอง อาจตองใชยาคมอาการ ระยะเวลาการรกษาขนอยกบอาการคนไขเปนสำาคญ ในคนไขบางราย 1 ป อาจมาพบหมอแค 2-4 ครงเทานน ไมตองอยโรงพยาบาลตลอด
2. ยาหลกทนยมใชรกษาและไดผลด คอ lithium ควบคมอาการ mania ไดดมาก แตผปวยอาจตองใชยาเปนระยะเวลานาน เนองจากโรคนอาจเปน ๆ หาย ๆ ได ตวยายงสามารถปองกนไดทงอาการ mania และอาการซมเศรา ยาอน ๆ ทไดผลด ไดแก valproate, carbamazepine, lamotrigine, gabapentin และ topiramate
3. สำาหรบอาการซมเศราตอบสนองดตอยา clozapine, olanzapine, risperidone, quetiapine และ ziprasidone
อยางไรกตาม สงสำาคญทสด คนรอบขางตองเขาใจในผปวยทเปนภาวะเชนนดวย ตวผปวยเองกตองดำาเนนชวตในทางสายกลาง ควบคมเวลานอนหลบใหเพยงพอ อยางนอยกวนละ 6-8 ชวโมง พยายามหาวธแกปญหาและลดความเครยด และอยาใชยากระตนหรอสารมนเมา เชน เหลา
หรอเครองดมทมคาเฟอนสง
ถามผปวยในครอบครว คนรอบตวตองเขาใจและชวยกนปองกนผปวยในชวงกอนโรคกำาเรบรนแรง เพราะวามโอกาสกลบไปเปนซำาอก ชวงอายทมโอกาสเปนโรคอารมณแปรปรวนมากทสด คอ 15-25 ป กลมนจะเรมตนดวยอาการขยนผดปกต หรอทเรยกวา "ไฮเปอรแอคทฟ" ตอมา บางชวงของการเจบปวยกจะเปลยนเปนซมเศรา เปนมาก ๆ อาจถงขนฆาตวตาย
สรปแลวโรคนรกษาได หากคนรอบตวมอาการผดปกตทางอารมณอยางทบอกมา ควรพาไปพบแพทยเพอใหวนจฉย เพอจะไดรบรกษาใหผปวยสามารถดำาเนนชวตไดอยางปกตเหมอนคนทวไป จะชวยลดความสญเสยทางดานหนาทการงาน และเงนทอง เวลาผปวยมอาการ ซงอาจกอใหเกดความรนแรง เปนปญหาสงคมได
ขอขอบคณขอมลจาก - นพ.วรวฒ เจรญศร, ศนยขอมลสขภาพกรงเทพ - ผศ.นพ.สเปญ อนอนงค
บทท 3วธการดำาเนนโครงงาน
ตารางปฏบตกจกรรมโครงงาน 1 - 29 สงหาคม 2551สปดา
หทกจกรรมทปฏบต สถานททำากจกรรม ผรบผด
ชอบ
1 - เลอกหวขอการทำาโครงงานและ
นำาเสนอคร พรอมทงเหตผลในการทำา- ศกษาขอมลเกยวกบเอกสาร
หนงสอจากหองสมด- กำาหนดการศกษาจากวทยากร
หองสมดโรงเรยนยพราชวทยาลย
สมาชกในกลมครท
ปรกษา
2 - ทำารายงานและตดตอวทยากรผใหความร
มหาวทยาลยเชยงใหม สมาชกในกลมครท
ปรกษา
3 - ลงมอปฏบตลงพนท- ใหคณคร ผปกครองและเพอน
รวมประเมน
บานของอาจารยภสสากร เตวช
พงษ
สมาชกในกลมครท
ปรกษา
4 - เขยนรายงานโครงงานจดทำารปเลม
และสรปผลการปฏบตกจกรรม
บานนายภรนท วสาชย สมาชกในกลมครท
ปรกษา
5- นำาเสนอโรคไบโพลาร
โรงเรยนยพราชวทยาลย
สมาชกในกลม
และ รายงานผลการปฏบตงาน ครทปรกษา
เครองมอและวสดอปกรณทใชในการศกษาอปกรณ1.หนงสอเรยนวชาจตวทยา2.เครองอดเสยงวสด1.คอมพวเตอร2.ปรนเตอร3.กลองถายภาพ
วธการศกษา 1. ศกษาจากวทยากร
2. ศกษาจากเอกสารอางอง และคำาบอกเลาของผร 3. ประเดนการศกษา - ไดรถงโรคไบโพลาร - ไดรแนวทางการรกษา
ผลการศกษา 1. ไดศกษาประวตบางสวนของผปวย 2. ไดศกษาและทำาความเขาใจในโรคไบโพลารมากขน
บทท 4ผลการศกษา
1. ไดศกษาประวตบางสวนของผปวย 2. ไดศกษาและทำาความเขาใจในโรคไบโพลารมากขน
โรคอารมณสองขวเปนความผดปกตทางอารมณ ผทเปนจะมอารมณและพฤตกรรมเปลยนแปลงไปอยางชดเจน 2 แบบ แบบแรกมลกษณะอารมณและพฤตกรรมออกเปนแบบซมเศรา แบบทสองมลกษณะคกคกพลงพลาน ซงเรยกวาเมเนย (mania)
จาก ภาพจะเหนวาผทเปนจะอารมณเปลยนแปลงไปจากปกตเปนชวงๆ โดยเปนแบบซมเศราตามดวยชวงเวลาทเปนปกตด จากนนอกเปนปอาจเกดอาการแบบเมเนยขนมา บางคนอาจเรมตนดวยอาการแบบเมเนยกอนกได และไมจำาเปนตองตามดวยอาการดานตรงขามเสมอไป เชน อาจมอาการแบบ ซมเศรา - ปกต ซมเศรา เมเนย– –
โรคอารมณสองขวมกรปแบบ
ภาพท1 ขวของอาการอารมณสองขวโรคอารมณสองขวโดยพนฐานแลวจะมลกษณะของอารมณทขนลง (Swing) เดยวเศรา เดยวอารมณด ซงจากภาพท 1 เปนการแสดงอาการขวอารมณทแสดงออกของผทมอาการอา รมณสองขวไดแกอารมณปกต (Euthymia)อารมณซมเศรา (Depression)อารมณดผดปกต (Mania)อารมณเศราไมมาก (Subsyndromal depression)และอารมณดผดปกตไมมาก (Hypomania)
ซงจากขวอาการเหลานทางการแพทยไดแบงรปแบบของโรคอารมณสองขวออกเปน 5 ชนด ดงนตารางท 1 แสดงอาการของผทมโรคอารมณสองขวประเภท/ชนดตางๆซงแยกความผด ปกตกนทขวอารมณ
1. โรค อารมณสองขว ชนดท 1 (Bipolar I disorder) เปนลกษณะอาการทอารมณขนลงชดเจน ซงจะมอาการอารมณดมากเกนไป (Mania) อยางนอย 7 วนตดตอกนและ/หรอมอาการ ซม เศรา (Depression) รวมดวยเปนบางระยะ ซงตองมอาการมากกวา 2 สปดาหของอา การซมเศรา บางครงอาจกลบไปอารมณปกตไดแตมกไมนาน
2. โรค อารมณสองขว ชนดท 2 (Bipolar II disorder) เปนลกษณะคลายชนดท 1 แตมความตางแคชวงทมอารมณดมากเกนไปนนจะอยในระดบไมรนแรงมากนกเชน แคพลงเยอะ (Hypomania หรอ Milder form of mania)
3. โรค อารมณสองขว ชนดออน (Cyclothymia) เปนลกษณะอาการออนๆของโรค อารมณสองขว มกจะเกดในระยะเวลาสนกวาและรนแรง
นอยกวาทง 4 ชนดดงไดกลาวแลว แตละขวอารมณทเกดมกจะไมกวน ทสำาคญจะไมพบอาการทางจต (เชน หแวว ประสาทหลอน) เกดขนเลย
4. โรค อารมณสองขว ชนดกลบไปกลบมา (Rapid cycling bipolar disorder) เปนลกษณะอาการทอารมณขนลงชดเจน ซงจะมอาการอารมณดมากเกนไป (Mania) หรอดไมมาก (Hypomania) และ/หรอ มอาการ ซมเศรา (Depression or subsyndromal depression) รวมดวยเปนบางระยะ สลบกนไปมา ทกอาการเกดขนในระยะเวลา 1 ป เปนชนดทผทมอาการ อารมณสองขว เปนเยอะทสดประมาณ 5 - 15% และมกจะใชยาตานเศรา (Anti-depressants) ไมไดผลหรอกลบทำาใหอาการแยลง
5. โรค อารมณสองขว ชนดผสม (Bipolar disorder, Mixed) อาการมกจะเกดซม เศรา (Depression) และอารมณดผดปกต (Mania) เกดขนในเวลาเดยวกนหรอใกลๆกน ซงมก จะเกดบอยในระหวางวน โดยอาการมกจะมพลงเยอะและซมเศรารวมกน โดยผทมอาการในกลมนมความเสยง ฆาตว“ ตายสง”
โรคอารมณสองขวมสาเหตจากอะไร?
ไมมใครทราบสาเหตทแทจรงของการเกดโรค อารมณสองขว แตทชดเจนคอไมเกยวกบการเลยงดทผด หรอไมเกยวกบการมความบกพรองทางจรยธรรม หรอบคลกภาพทผดปกต ซงในงานวจยปจจบนคาดวาสาเหตสำาคญททำาใหเกดโรค อารมณสองขว คอ พนธกรรม โดยเฉพาะครอบครวทมประวตโรคซมเศราหรอโรคอารมณสองขวมากอน ซงคนเหลานจะเสยงมากทจะมความเครยดทงกายและใจ นอนนอย มความสมพนธกบคนทกคนอยางสนๆ ใชสรา ยาเสพตด ซงการเปลยนแปลงเหลานจะกระตนใหอาการอารมณดผดปกตเกดขนนอกจากนน ปจจบนยงเชอวาโรค อารมณสองขว เกดจากการทำางานทผดปกตของสมอง โดยมสารสอประสาททเกยวของกบอารมณทไมสมดลคอ
สารซโรโทนน (Serotonin) นอยเกน ไปและมสารนอรอพเนฟรน (Epinephrine) มากเกนไป ทำาใหไมสามารถควบคมอารมณใหสมดลไดปจจบนยงมหลกฐานทสนบสนนวา มการทำางานทผดปกตของสมองสวนระบบควบคมอา รมณ (Limbic system) โดยอารมณทแกวงไปมาเปนสองขวจะคลายกบการเกดอาการชกทเกดกบรางกาย ซงการรกษาโรคนตอบสนองดตอยากนชก เพราะมปญหาในสมองคลายคลงกนนอกจากนน ยงมโรคทางกายบางอยางและยาบางตวอาจทำาใหเกดอาการอารมณดผดปกต (Mania) เชน1. อบตเหตกระทบกระเทอนสมอง (Head injury)2. โรคลมชก (Epilepsy) โรคหลอดเลอดสมอง (Stroke) โรคไมเกรน (
Migrain) หรอ เนองอกสมอง (Brain tumor) ทเกดบางตำาแหนงของสมอง
3. ไทรอยด ฮอรโมน ผดปกต/โรคตอมไทรอยด (Thyroid disease)4. โรคเอดส 5. การตดเชอในระบบประสาทสวนกลาง (CNS system)6. โรค แพภมตนเอง/โรคออโตอมมนเชน เอสแอลอ (SLE)7. ยาบางชนดเชน ยาแกซมเศรา (Antidepressant), ยากดภมคมกน
ตานทานโรคของราง กายประเภท Corticosteroid, ยาโรคสมาธสน (เชน ยา Ritalin), ยาโรคพารกนสน (เชน Levo-dopa), ยาเสพตดตางๆ (เชน Amphetamine, Cocaine)
โรคอารมณสองขวมอาการอยางไร?
อาการของโรค อารมณสองขว เปนความผดปกตของอารมณและพฤตกรรมซงแตกตางจากสภาวะเดมปกตกอนหนาเกดโรค ซงมกจะมอาการสำาคญทเกดขนได 4 กลมอาการดงตอไปน1. อารมณซมเศรา (Depression) อาการมกจะ ไมราเรงหรอสนกสนาน
เมอเทยบกบแตกอน เศรา แยกตว เบอหนาย ไมอยากทำาอะไร ไมมเรยวแรง กนไมได นอนไมหลบ มอาการ ปวด ในตำาแหนงตางๆ/และหรอทวตวทไมทราบสาเหต เบอๆเขากรสกวาตวเองไมมคา เปนภาระคนอน มองโลกในแงราย โกรธหงดหงดงาย ขาดสมาธ หลงลมงาย ทสำาคญทสดคอ การคดฆาตว“ ตาย หรอ ทำารายตนเอง โดยอาการดงกลาว” ” ”จะเปนตอเนองมากกวา 2 สปดาห
2. อารมณดผดปกต (Mania) มกจะเรมตนจากความรสกวาม พลงเยอะ“ คดสราง สรรคหลากหลาย เขาสงคมงายเกนไป ซงพออาการเรมหนก”ขนมกจะม อารมณดเพมขน ซงมกจะม ความมนใจในตนเองเกน“ ” “จรง และ หงดหงด โวยวายงาย ซงคนทม” “ ” อาการอารมณดเกนไปมกจะ “กระตอรอรนมากเกนไป พดมาก เบยงเบนความสนใจงาย และนอนลดลง ซงผทม” อาการมก ไมคอยรตว วากำาลงม“ ” อาการผดปกต และรสกสนกกบทกสงรอบตวมากขนกวาปกต จนอาการเรมมผลตอ การ“ตดสนใจทเรมผดพลาด มความเสยงสงทางพฤตกรรมเชน เทยว” “กลางคน มเพศสมพนธเยอะ (ความรสกทางเพศสง)” ในกรณทอาการหนกมากจะมอาการทางจตไดเชน หแวว ประสาทหลอนได
3. อารมณเศราไมมาก (Subsyndromal depression) มอาการอารมณเศรา เบอหนาย จนกระทบตอชวตประจำาวน แตอาการไมมากเทากบซมเศรา (Depression) ชวงทเศราจะรสกและคดดานลบบอยๆ ซกพกกจะเปลยนไปเปนขวอารมณด
4. อารมณดผดปกตไมมาก (Hypomania) มอาการอารมณดผดปกตแตไมมาก รน แรงนอยกวา และกระทบกบชวตประจำาวนนอยกวา ซง
ชวงทมอาการจะมอารมณดมากขน แตไม ถงขนอารมณดผดปกต (Mania) กมกจะอาการเปลยนเปนซมเศรากอน
อะไรเปนสญญาณเตอนวาเรมมอาการโรคอารมณสองขว?
หากไมสงเกตอยางใกลชดแลว บางครงคนรอบขางจะสงเกตอาการแรกๆของโรคอารมณ สองขวไมออก ซงบางคนมอาการเกบไว 10 ปถงแสดงอาการใหเหนชดเจน ซงดงกลาวแลววา อาการของโรค อารมณสองขว มกเรมเกดในชวงวยรนสญญาณเตอนวาเรมมอาการ โรค อารมณสองขว ทสงเกตงายๆจากทปกตเขาดำาเนนชวตไดอยางคนทวไป แตพอถงชวงหนง จะเรมมอาการ อารมณด รนเรงมากกวาคนทวไป หรอ อกขวตรงขามกจะม “ ”“อาการ ซมเศรา (เครยด เกบตว เบอ รสกไรคา)” ซงอารมณทงสองขวนน จะแตกตางไปจากอารมณพนเดมของผปวยก. การสงเกตภาวะซมเศราในโรค อารมณสองขว มกมลกษณะเดนทควรสงเกตทเตอนวามแนวโนมจะปวยดงตอไปน1. มกเกดอาการครงแรกในชวงวยรน และมประวตอาการเปนๆหายๆหลาย
ครง2. มการเคลอนไหวของรางกายและของความคดชาลงกวาปกต3. นอนมากหรอนอนไมหลบ และรบประทานอาหารนอยลงหรอมากขนกวา
เดม4. มองวาตนเองไรคาหรอไมมประโยชน ไมมกำาลงใจ5. มองโลกแงลบ ไมสนกสนาน ไมราเรง เหมอนเดม6. มอาการ วตกกงวล รนแรง ซงจะคดมากหลายๆเรองรวมกน7. มอาการหลงผดเกดขนไดงาย บอย ผดปกตเชน คดวาคนอนจะมากลน
แกลงหรอทำาราย รวมกบอาการทางอารมณทผดปกตดงกลาว8. มปญหาเกยวกบความสมพนธกบบคคลอน มองวาบคคลอนไมสนใจ
หรอไมเปนมตร
9. อาจมประวตการตดสารเสพตดหรอพฤตกรรมทผดกฎหมาย10. มประวตครอบครวโรค อารมณสองขว และ/หรอโรคซมเศราข. การสงเกตภาวะอารมณดกวาคนทวไปในโรค อารมณสองขว มกมอาการเดนดงตอไปน1. มกเกดอาการครงแรกในชวงวยรน อารมณดผดปกตไปจากเดม2. พดมาก หวเราะงาย อารมณดเกนจรง3. พลงเยอะ ขยนทำาอะไรหลายอยางพรอมกน ชอบไปวนวายกบคนอน4. นอนนอย ไมอยากนอน5. ใชเงนเปลอง ชอบซอของทละมากๆ ชอบเทยวกลางคน6. คดโครงการตางๆเกนความเปนจรง คดแลวหยดไมได7. หงดหงดงาย กาวราว8. มอารมณทางเพศสง สำาสอนทางเพศ9. ใชสรา ยาเสพตด เพอควบคมอารมณตนเอง10. มประวตครอบครวโรค อารมณสองขว และ/หรอโรคซมเศรา
บทท 5สรปผลการศกษา
สรปผลการศกษา การศกษาเรองโรคไบโพลารนนตองอาศยการอานทำาความเขาใจและการศกษาประวตผปวย และสอบถามจากอาจารยภาควชาจตวทยาหรอจตแพทย เนองจาก โรคไบโพลาร (Bipolar) เปนโรคทางอารมณ ทำาใหผปวยเปนคนสองบคลก เดยวด เดยวราย ๆ สำาหรบโรคไบโพลาร (Bipolar) น เปนโรคทจดอยในกลมโรคทางดานเรองอารมณ กลมเดยว
กบโรคซมเศรา แตโรคซมเศรานนคอ โรคอารมณทชดเจน ทมอารมณเบอเศรา แตโรคไบโพลาร จะมลกษณะทมอารมณชวงหนงจะมลกษณะครนเครง รนเรง สนกสนานสลบกบอารมณซมเศราอกชวงหนง
ประโยชนทไดรบจากโครงงาน 1. ไดศกษาและทำาความเขาใจเกยวกบโรคไบโพลาร 2. ไดศกษาและทำาความเขาใจในตวผปวย 3. นำามาความรทไดมาถายทอดใหกบคนทวไปไดเขาใจ
ขอเสนอแนะผศกษาในเรองไบโพลารตองมความสนใจและใสใจในการศกษาเรองราวทางจตวทยาจรงๆเพราะเปนเรองทตองศกษาอยางละเอยดออนและอาศยการทำาความเขาใจ
บรรณานกรม1. 1. http://www.nimh.nih.gov/health/publications/
bipolar-disorder-easy-to-read/index.shtml [2015,May9]
2. Goodwin FR, Jamison K. Manic-Depressive Illness. New York: Oxford University Press; 1990. 5.
3. Zornberg GL, Pope HG Jr. Treatment of depression in bipolar disorder: new directions for research. J Clin Psychopharmacol 1993; 13:397-408. 6.
4. StokesPE,Shamoian CA,StollPM,Patton MJ. Efficacy of lithium as acute treatment of manic-depressive illness. Lancet 1971; 1:1319-25. 11.
5. GarfinkelPE,StancerHC,PersadE.Acomparison of haloperidol, lithium carbonate and their combination in the treatment of mania.J Affect Disord1980;2:279-88.
6. Hirschfield RM, Lewis L, Vornik LA.Perceptions and impact of bipolar disorder: how far have we really come?
7. Results of the National Depressive and Manic-Depressive Association 2000 Survey of individuals with bipolar disorder.Journal of Clinical Psychiatry 2003; 64: 161-174.
8. Mitchell PB, Malhi GS, Ball JR. Major advances in bipolar disorder. Medical Journal of Australia 2004; 181: 207-210.
9. Bowden, CL. Diagnosis and management of Bipolar Disorders, 2 nd Ed. Science Press. 2004. P8.
10. Hirschfeld RM, Williams JBW, Spitzer RL et al. Development and validation of a Screening instrument for bipolar spectrum disorder:The Mood Disorder Questionnaire. American Journal of Psychiatry 2000; 157: 1873-1875
11. ปราโมทย สคนชย, และ มาโนช หลอตระกล. (2541). เกณฑการวนจฉยโรคทาง จตเวช (DSM-IV) ฉบบภาษาไทย (ใชรหส ICD-10) (พมพครงท2).กรงเทพฯ: ชวนพมพ.
12. มาโนช หลอตระกล. (2546). คมอการใชยาทางจตเวช. (พมพครงท1). กรงเทพฯ: หมอชาวบาน.
13. มาโนช หลอตระกล. จตเวชศาสตรรามาธบด, โรคอารมณแปรปรวน, พมพครงท 6 สวชาการพมพ, กรงเทพฯ: หนา 153-157, พ.ศ. 2544.
14. มานต ศรสรภานนท. ตำาราจตเวชศาสตร, โรคอารมณแปรปรวน, พมพครงท 2 เชยงใหมโรงพมพแสงศลป, เชยงใหม: หนา 165, พ.ศ. 2544.