ความหลากหลายทางชีวภาพกับ สวนผสม Biodiversity and Integrated Farming

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การพ�ฒนาเศรษฐก�จชี�มชีน

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming

&แผนพ�ฒนาจั�งหว�ดซึ่��งเน�นระบบน เวศน"และส �งแวดล�อม

ศ$ภว�ฒน" ปภ�สสรากาญจัน"

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farmingการเกษตรและความหลากหลายทางชี�วภาพ(Agricalture and biodiversity)

เป)นแนวค ดท��มองความหลากหลายทางชี�วภาพบนพ*+นฐานของผลผล ตทางการเกษตร และอาหารท��ปลอดภ�ย พร�อมก�บการค�าน�งถึ�งสภาพความอ/อนไหวของระบบน เวศน"

ค�าว/า การเกษตรชี�วภาพท��หลากหลาย (Agrobiodiversity) ครอบคล$มถึ�ง ความ หลากหลายของพ�นธ์"พ*ชี ส�ตว" ส �งม�ชี�ว ตในด น แมลง และร$กขชีาต ส�ตว"ท��ม�ในท�องถึ �น

และม�ความสามารถึจั�ดการตนเองได�ในระบบน เวศน" ท� +งน�+รวมถึ�ง ถึ �นท��อย3/ตามธ์รรมชีาต การเกษตรชี�วภาพท��หลากหลาย ม�ความส�าค�ญต/อเศรษฐก จั ระบบน เวศน" และผลประโยชีน"ทางส�งคม

ร3ปแบบของการท�าการเกษตร ม�ท� +งการเกษตรและปศ$ส�ตว" ท��ผสมผสานความหลาก หลายของพ*ชีผล ไม�ย*นต�น ส�ตว"เล�+ยงและส�ตว"ท��ม�อย3/ในระบบน เวศน"

ประเภทของการเกษตรชี�วภาพท��หลากหลาย ได�แก/ เกษตรสวนป5า การเกษตรข�ามพ�นธ์" การปล3กพ*ชีหม$นเว�ยน เป)นต�น

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming การเกษตรชี�วภาพท��หลากหลาย สามารถึ ให�ท�+งอาหาร ผลผล ตทางการเกษตร ท��ม�ความหลาก

หลายของย�นส" สายพ�นธ์" และม�ผลด�ต/อระบบน เวศน" และประโยชีน"หลายประการ ได�แก/ การเพ �มผลผล ตทางการเกษตร พ*ชีผลและอาหารท��ปลอดสารเคม� สร�างความม��นคง ไม/เป)นอ�นตรายต/อส$ขภาพ และให�ความย��งย*นแก/ระบบการเกษตร สามารถึจั�ดการก�บส �งรบกวนต/อก จักรรมการเกษตร อน$ร�กษ"ด น เพ �มปร มาณสารอาหารในด น ท�าให�ด นม�ค$ณภาพสร�างรายได�ให�แก/ผ3�ท�าการเกษตร เพ �มม3ลค/าเพ �มให�ก�บผลผล ตทางการเกษตร ลดความเส��ยงท�+งในระด�บบ$คคล ชี$มชีนและระด�บชีาต สามารถึเพ �ประส ทธ์ ภาพในการใชี�ทร�พยากร และฟื้8+ นฟื้3ระบบน เวศน" ลดแรงกดด�นท��ม�ต/อการเกษตรในพ*+นท��เปราะบาง ป5าไม� และสายพ�นธ์"ท��ก�าล�งอย3/ในสภาวะอ�นตรายลดการพ��งพาภายนอก ท�าให�เก ดส$ขภาวะท��ด� จัากแหล/งอาหารท��เป)นยา แร/ธ์าต$และว ตาม น

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farmingแนวค ดและหล�กการของเกษตรผสมผสาน(Integrated Farming)

ระบบความหลากหลายและระบบการพ��งพาภายในของพ*ชีและ/ หร*อส�ตว" ต�+งแต/ 2 อย/าง ข�+นไปในสถึานท��และเวลาเด�ยวก�น

แนวค ดในประเทศไทยค*อเกษตรทฤษฎี�ใหม/ เกษตรผสมผสานค*อ การผสมผสานท��เหมาะสมต/อ เกษตรท��ปล3กพ*ชีและส�ตว"เศรษฐก จั

สามารถึจั�ดการให�เก ดความสมด$ลระหว/างผลผล ต การจั�ดสรรทร�พยากรท��ด น น�+าและ ทร�พยากรอ*�นๆ เชี/น การใชี�ว�ตถึ$ด บซึ่�+าจัากวงจัรการผล ต การใชี�ประโยชีน"จัากทร�พยากร

จัากผลผล ตในระบบน เวศน"เด�ยวก�น เร�ยนร3 �จัากกระบวนการเร�ยนร3 �ผ/านประสบการณ"

ร3ปแบบของระบบเกษตรผสมผสานการผสมผสานของพ*ชีการผสมผสานของส�ตว"การผสมผสานก�นระหว/าพ*ชีและส�ตว"

ล�กษณะหล�กๆ ของการเกษตรผสมผสาน ประกอบด�วย ระบบรองท��เป)นหล�กส�าค�ญ ระบบรอง- พ*ชีผล(Fruit Subsystem)

เป)นระบบรองท��เป)นหล�กในเกษตรผสมผสาน ไม�ผลเป)นพ�นธ์"ท��สามารถึเจัร ญเต บโตได�ท�+งพ*+นท��ในท�องถึ �นและพ*+นท��ท�� เป)นท$/งหญ�าต/างๆ เชี/น กล�วย ลองก<อง ม�งค$ด ท$เร�ยน หมากเม/าหร*อมะเม/ามะม/วง ล +นจั�� ฝร� �ง น�อยหน/า(Custard

appl) มะขาม(Sweet tamarind) และไม�ผลอ*�นๆ ระบบรอง- ผ�กสวนคร�ว (Vegetable Subsystem)

ปล3กผสมผสานไปก�บไม�ผล พ*ชีผ�กสวนคร�วสามารถึเต บโตใต�ร/มใบของไม�ผลได� ม�อาย$การเจัร ญเต บโตส�+น และรวดเร<ว โดยปล3กในแถึวของพ*ชีไม�ผล พ*ชีสวนคร�วนอกจัากน�ามาเป)นอาหารประจั�าว�นของคนไทยแล�วย�งสามารถึเป)นพ*ชี

เศรษฐก จัสร�างรายได�แก/คร�วเร*อนได�ด�

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming

หมากเม/าหร*อมะเม/า มะละกอแซึ่มยางพารากล�วยแซึ่มมะพร�าว

ระบบรอง- ไม�ย*นต�น(Tree Subsystem) เร �มต�นของเกษตรผสมผสาน ไม�ย*นต�นจัะไม/ม�ความส�าค�ญในด�านเศรษฐก จัและ

ความเป)นแหล/งบร โภคมากน�ก แต/ในระยะยาวไม�ย*นต�นจัะสามารถึเป)นพ*ชี เศรษฐก จัท��ส�าค�ญ รวมท�+งสามารถึน�ามาใชี�ประโยชีน"ต/อการด�ารงชี�ว ตของคนใน

คร�วเร*อน เชี/น ไม�ส�ก(Teak) ไผ/ กระถึ �นณรงค"สะเดา เป)นต�น ไม�ย*นต�นจัะเป)นเง*�อนไขต/อระบบน เวศน" ท�าให�เก ดความหลากหลายทางชี�วภาพ

เชี/น แมลง ส�ตว"ต/างๆจัะเข�ามาอาศ�ยอย3/ ในสวนผสมมากข�+นเม*�อเก ดความสมบ3รณ"ของสวนผสมหร*อสวนป5า

ระบบรอง- แหล/งสะสมผลผล ต(Livestock Subsystem) ส �งส�าค�ญอย/างหน��งต/อการท�าสวนผสมระด�บคร�วเร*อนค*อ คล�งสะสมผลผล ตเพ*�อการด�ารงชี�ว ตหร*อบร โภค(Livestock) เป)นสถึานท��เก<บผลผล ตส�าหร�บ

บร โภคในคร�วเร*อน เล�+ยงส�ตว" และ/ หร*อเก<บป$>ยธ์รรมชีาต เป)นต�น

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming

ร3ปแบบของระบบเกษตรผสมผสาน การผสมผสานบนพ*+นฐานของพ*ชี

เป)นก จักรรมการปล3กพ*ชีท��สามารถึเก<บเก��ยวผลผล ต เชี/น ข�าว ข�าวโพด เป)นส �งท��ท�ารายได�หล�ก ให�แก/คร�วเร*อน และรายได�รองมาจัากก กจักรรมใน

ร3ปแบบอ*�นๆการผสมผสานบนพ*+นฐานของส�ตว"

เป)นก จักรรมท��ม�รายได�หล�กจัากปศ$ส�ตว" ในขณะท��การปล3กพ*ชีท��สามารถึเก<บเก��ยวผลผล ตเป)นรายได�รอง

การผสมผสานก�นระหว/างพ*ชีและส�ตว" เป)นก จักรรมการท�าประมงน�+าจั*ดหร*อน�+าเค<ม เชี/น การท�าบ/อเล�+ยงปลา การเล�+ยงปลาในกระชี�ง

ซึ่��งจัะม�รายได�หล�กจัาก จักรรมด�งกล/าว และรายได�รองจัากก จักรรม พ*ชีไร/ พ*ชีสวน ปศ$ส�ตว"

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming

ประโยชีน"จัากเกษตรผสมผสานระด�บคร�วเร*อน

สามารถึสร�างรายได�ท��ม� �นคง เป)นประโยชีน"ต/อการปร�บปร$งโครงสร�างด น เพ �มป$>ยธ์รรมชีาต ในด น เป)นการท�างานท��ต/อเน*�องสร�างรายได�ประจั�าให�ก�บคร�วเร*อน สามารถึใชี�ประโยชีน"จัากส �งตกค�าง และน�าไปใชี�ประโยชีน"ต/อวงจัรอาหารในการเกษตรผสมผสาน ท�าให�เก ดความเชี*�อม��นในการประกอบอาชี�พการเกษตร

ระด�บชีาต ลดการบร โภคในภาคการเกษตร ลดอ�ตราการอพยพจัากชีนบทส3/เม*อง ลดการใชี�ป$>ยเคม� และลดการส��งเข�าป$>ยเคม�จัากต/างประเทศ ลดอ�ตรารายได�ท��ไม/แน/นอนของภาคเกษตร ท�+งย�งเก ดการส/งเสร มให�เก ดการร�กษาและอน$ร�กษ"ส �งแวดล�อม

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farmingเกษตรผสมผสานในความหมายของนานาชีาต

น ยามของเกษตรผสมผสานขององค"กรระหว/างประเทศเชี/น องค"กรเพ*�อบ3รณาการทางชี�วภาพและการควบค$มการใชี�สารเคม�ในพ*ชีและส�ตว"(Organization for Biological and Integrated Control of Noxious

Animals and Plants West Palaeartic Section; IOBC/WPRS,1993) การบ3รณาการทร�พยากรธ์รรมชีาต และกลไกธ์รรมชีาต ในก จักรรมการท�าไร/เพ*�อน�ามาแทนท��การท�าไร/แบบป?ด

การผล ตผลผล ตท��ม�ความปลอดภ�ยแบบย��งย*น เป)นผลผล ตด�านอาหารท��ม�ค$ณภาพส3งภายใต�ระบบน เวศน"ท��สมบ3รณ"

ความย��งย*นของรายได� ความย��งย*นของการเกษตรท��ม�หน�าท��เชี งซึ่�อน

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming

การน�าการเกษตรผสมผสานหร*อเกษตรธ์รรมชีาต มาใชี�พ�ฒนาชี$มชีน แผนโดยชี$มชีน ; การถึกประเด<นป@ญหาท��ส�าค�ญเชี/น จั$ดอ/ออนของชี$มชีน

ระบบชีลประทานท��ไร�ประส ทธ์ ภาพ การขาดแคลนน�+าในฤด3ร�อนด นขาดสารอาหารความไม/สามารถึเข�าถึ�งระบบไฟื้ฟื้Aาขาดการเชี*�อมต/อของระบบขนส/งจัากพ*+นท��การเกษตรส3/ตลาดการค*นท$นจัากผลการเกษตรม�ระยะเวลายาวนานการขาดแคลนแรงงานการเง นลงท$น ไม/ม�ระบบตลาด

ส �งเหล/าน�+เป)นป@ญหาในเชี งจั$ดอ/อน

ส �งท��สามารถึน�ามาแก�ไขป@ญหาด�านการเกษตรเกษตรผสมผสานการบร หารจั�ดการพ*+นท��การเกษตรการจั�ดสรรพ*+นท��ท�าก นเป)นแหล/งน�+าเพ*�อการชีลประทานภายในคร�วเร*อนของแต/ละคร�วเร*อนในชี$มชีน

การสน�บสน$นของภาคร�ฐ ในระด�บชีาต นโยบายระด�บชีาต เพ*�อการพ�ฒนาการเกษตรธ์รรมชีาต ระด�บภ3ม ภาค นโยบายการพ�ฒนาเพ*�อแก�ไขจั$ดอ/อนภายในท�องถึ �นและการสน�บสน$นให�เก ดการพ�ฒนาเศรษฐก จัและส�งคม

ระด�บท�องถึ �น การสน�บสน$นส/งเสร มภาคการเกษตรให�เก ดความย��งย*น

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming

ต�วแบบภาคร�ฐ- ชี$มชีนเพ*�อ การพ�ฒนาและปร�บปร$งค$ณภาพชี�ว ตชี$มชีนและท�องถึ �น

ความหลากหลายทางชี�วภาพก�บ การท�าสวนผสมBiodiversity and Integrated Farming

ร�ฐบาลระด�บชีาต การสน�บสน$ทางการเม*อง

ข่�าวสารข่�อม ลและส�#งสน�บสน�นอ$#นๆ-ส �งกระต$�นให�ท�องถึ �นม�การพ�ฒนาตนเอง-ยกระด�บความต�องการและจั ตว ญญาณให�เพ �มข�+น- ให�ข/าวสารข�อม3ลท��ถึ3กต�องและเหมาะสม

ชี�มชีน- การพ�ฒนาและก�าล�งอ�านาจัทางการเม*อง

ต�วแทนสาธ์ารณะท�องถึ �นและบ$คลากรในระด�บรากหญ�า

องค&กรท�#ม�ความคล�องตั�ว(Organizational Streamline)-การเม$องและส�#งกระตั��นทางเศรษฐก�จ-กลย�ทธ์&ในการใชี�ทร�พยากร

การผล�กด�นให�เก ดการตรวจัสอบต ดตามการปฏิ บ�ต ตามนโยบายของภาคร�ฐ

แผนกลย$ทธ์" เพ*�อการพ�ฒนาระบบน เวศน"และส �งแวดล�อมของไทย...จั�งหว�ด..................

ว�ส�ยท�ศน&(Vision)เป้+าหมาย(Goal) ป้ระเด็-นกลย�ทธ์&(Strategic Issues)

กลย�ทธ์&(Strategies)โครงการ(Projects)

แผนย�ทธ์ศาสตัร&จ�งหว�ด็.................เม$องท�#เป้0นม�ตัร

ก�บส�#งแวด็ล�อมเม$องสะอาด็น�าอย �สภาพแวด็ล�อมด็�

เม$องป้ระว�ตั�ศาสตัร&/เม$องท�#เป้0นม�ตัร,ศ นย&กลางการส�มมนาและป้ฏิ�ส�มพ�นธ์&ผ�กผลไม�และผลผล�ตัป้ลอด็สารเคม�อ�ตัสาหกรรมเป้0นม�ตัรก�บส�#งแวด็ล�อม

แหล�งด็3งด็ ด็การท�องเท�#ยวเชี�งน�เวศน&

เพ�#มรายได็�จากผลผล�ตัการเกษตัรป้ลอด็สารเคม�ส �ตัลาด็ภายในและภายนอกป้ระเทศสร�างค�าน�ยมความ

เป้0นม�ตัรก�บส�#งแวด็ล�อม

แหล�งส�มมนา/การป้ฏิ�ส�มพ�นธ์&

พ$ชีไร�พ$ชีผลป้ลอสารเคม�ส �ตัลาด็ภายในและภายนอกป้ระเทศ

ส�งเสร� มอ�ตัสา

หกรรมเบาและข่นาด็ย�อมSMEs)

แผนการใชี�ป้ระโยชีน&ในท�#ด็�น

แผนพ�ฒนาการใชี�ท�#ด็�นและแม�น45าสายหล�ก

น4าการท�องเท�#ยวป้ระว�ตั�ศาสตัร& ว�ฒนธ์รรมมาใชี� ควบค�มด็ แลตัลาด็การท�องเท�#ยวส�งเสร�ม

การป้ระชี�มมส�มมนา การป้ฏิ�ส�ม พ�นธ์& ส�งเสร�มการท�องเท�#ยว

เชี�งน�เวศน&( ทะเล ป้6า ภ เข่า

ควบค�มมาตัรฐานผลผล�ตัทางการเกษตัรป้ลอด็สารพ�ษเพ$#อการส�งออก

ป้ร�บป้ร�งการจ�ด็การการท�องเท�#ยว

ส�งเสร�มการเกษตัรป้ลอด็สารพ�ษเพ$#อการบร�โภคภายใน

ส�งเสร�มอ�ตัสาหกรรมข่นาด็เล-ก

ส�งเสร�มการใชี�เทคโนโลย�ท�#สะอาด็ข่องอ�ตัสาหกรรม

โครงการวางแผนเม$อง

1.โครงการอน�ร�กษ&แม�น45า2.โครงการอน�ร�กษ&ป้6าชีายเลน3.โครงการตั�ด็ตัามค�ณภาพน45าชีายฝั่9# งทะเล4. โครงการป้+องก�นการก�ด็เซาะชีายฝั่9# ง

1.โครงการพ�ฒนาเม$องและการอน�ร�กษ&2.โครงการศ3กษาความเป้0นไป้ได็�ด็�านการท�องเท�#ยวและการข่นส�ง3. โครงการน4าเสนอส�นค�า ส�งเสร�มตัลาด็การท�องเท�#ยวเพ$#อการส�มมนาและป้ระชี�ม4.โครงการส�งเสร�มตัลาด็น�กท�องเท�#ยว5.โครงการป้ร�บป้ร�งชีายหาด็7.โครงการป้ร�บป้ร�งจ�งหว�ด็ให�สด็ใส8.โครงการป้ร�บป้ร�งผลผล�ตัการทอผ�าศ�ลา

โครงการป้ร�บป้ร�งศ นญ์&บร�การน�กท�องเท�#ยว

โครงการควบค�มมาตัรฐานค�ณภาพ ไก� ก��ง

กล�วยหอมทองป้ลอด็สารเคม�เพ$#อส�งออกโครงการป้ร�บป้ร�งการควบค�มค�ณภาพผ�กผลไม�

ป้ลอด็สารเคม�เพ$#อการบร�โภคภายในเคม�

โครงการป้ระชีาส�มพ�นธ์& ให�ค4าป้ร3กษาและบร�การด็�านการลงท�นตัามย�ทธ์ศาสตัร&การ

ส�งเสร�มอ�ตัสาหกรรมบ�านท�#ด็�น การจ�ด็โซนอ�ตัสาหกรรมและอ�ตัสาหกรรมข่นาด็เล-ก0

โครงการฝั่<กอบรมเทคโนโลย�ท�#สะอาด็

THE END