÷ Ö þ ê ø ì Ù î ú ü Ý€¦ · เนื้อเยื่อพืช...

27

บทท 3 ประสทธภาพการยบยงการเจรญและการงอกของสปอร

เชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส

บทน า

เชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสเขาท าลายพชโดยการงอกของสปอรและแทงเขาไปในเนอเยอพช ถาสปอรของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสถกยบยงการงอกจะไมสามารถเขาท าลายพชได ความเสยหายจะลดลง ประคอง และคณะ (2547) ท าการแยกเชอจลนทรย 267 ไอโซเลท ซงประกอบดวยเชอรา แบคทเรย และยสต จากใบ ชอดอก และผวผลของมะมวง เมอน าแบคทเรยและยสตจ านวน 146 ไอโซเลท มาทดสอบความสามารถในการยบยงการเจรญของเสนใยเชอรา C. gloeosporioides บนอาหารพดเอ พบวามแบคทเรย 74 ไอโซเลท ทสามารถยบยงการเจรญของเสนใยเชอรา C. gloeosporioides ไดรอยละ 24.5 - 49.1 จนนทนา และวชชา (2549) พบวาเชอยสต Issatchenkia orientalis สามารถยบยงการเจรญของเสนใยและการงอกของสปอรเชอรา C. gloeosporioides สาเหตโรคไดเมอเลยงรวมกนในอาหารเหลวพดบ ศรรตน และคณะ (2549) แยกจลนทรยผวพชจากทรงพมมะมวงน ามาคดเลอกจลนทรยทมลกษณะเปนปฏปกษกบเชอรา C. gloeosporioides สามารถคดเลอกจลนทรยปฏปกษได 4 ไอโซเลท เปนแบคทเรย 3 ไอโซเลท และยสต 1 ไอโซเลท จากจลนทรยผวพชทงหมด 347 ไอโซเลท เลขา และคณะ (2549) แยกเชอราบนซากใบพชทรวงหลน 7 ชนด ไดแก ใบสก ไผ ยคาลป กลวยไม กลวย มะมวง ชมพ พบวา เชอรา Myrothecium verrucaria และ Ciliochorella sp. สามารถยบยงการเจรญของเชอรา C. capsici ในหองปฏบตการ มโนรตน และคณะ (2550) ทดสอบเชอรา Trichoderma sp. กบเชอรา Collectotrichum spp. โดยวธ dual culture บนอาหารเลยงเชอและทดสอบกบผลพรกชฟาและพรกหยวก พบวา เชอรา Trichoderma sp. สามารถยบยงเชอรา Collectotrichum spp. ไดด และผลพรกทปลกเชอดวย culture filtrate ของเชอรา Trichoderma sp. มขนาดของแผลทเกดจาก เชอรา Collectotrichum spp. ลดลง

จากงานวจยทกลาวมาขางตนแสดงใหเหนวามจลนทรยปฏปกษหลายชนดมประสทธภาพในการยบยงการเจรญและการงอกของสปอรเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส การวจยครงนมวตถประสงคเพอทดสอบประสทธภาพการยบยงการเจรญและการงอกของสปอรเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสโดยใชจลนทรยปฏปกษสองชนด คอ เชอรา T. virens และแบคทเรย B. subtilis

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

28

อปกรณและวธการ

3.1 การเตรยมเชอทใชในการทดสอบ น าเชอรา Trichoderma virens และแบคทเรย Bacillus subtilis จากสตอกเชอใน

หองปฏบตการของสถาบนวจยเทคโนโลยเกษตร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลลานนา มาเลยงเพมปรมาณบนอาหารเลยงเชอพดเอ บมเชอทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) และใชในการทดสอบตาง ๆ ในการวจยครงน 3.2 การศกษาลกษณะอาการโรคและการแยกเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสของพรก 3.2.1 การศกษาลกษณะอาการโรคแอนแทรคโนสบนผลพรก เกบผลพรกทแสดงลกษณะอาการโรคจากแปลงเกษตรกรหมบานตนตอง ต. พชย อ. เมอง จ. ล าปาง และแปลงเกษตรกร หมบานขนสาบ ต. แมสาบ อ. สะเมง จ. เชยงใหม น ามาศกษาลกษณะอาการแผล ไดแก รปรางแผล ส และการสราง acervulus บนแผล บนทกภาพผลพรกทเปนโรคดวยกลองถายภาพ 3.2.2 การแยกเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส

เกบผลพรกทเปนโรคจากแปลงเกษตรกรหมบานตนตอง ต. พชย อ. เมอง จ. ล าปาง และ หมบานขนสาบ ต. แมสาบ อ. สะเมง จ. เชยงใหม น ามาเรยงในกลองพลาสตกทรองกนกลองดวยกระดาษทชชชน บมทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 2 วน จากนนใช loop แตะสปอรซงมองเหนเปนกลมเมอกสสมบนผลพรก น าไปเลยงบนอาหารพดเอ บมจานเลยงเชอทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 3 วน เลอกโคโลนทเปนเชอบรสทธและตดเสนใยทบรเวณขอบโคโลนไปเลยงบนอาหารพดเอในจานเลยงเชอใหม (รปท 1) บมเชอทอณหภมหอง(28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 14 วน และใหแสงสวางจากหลอดฟลออเรสเซนสจ านวน 2 หลอด ๆ ละ 36 วตต อยสงจากจานเลยงเชอ 1.50 เมตร เพอกระตนใหเกดการสรางสปอร เกบสตอกเชอราสาเหตโรค แอนแทรคโนสโดยเลยงในหลอดอาหารเอยง (PDA slant) เพอเกบรกษาเชอไวใชในการทดสอบ ตาง ๆ บนทกลกษณะทวไปของโคโลนและสปอร บนทกภาพสปอรภายใตกลองจลทรรศน

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

29

รปท 1 การแยกเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสจากผลพรกและเกบรกษาในหลอดอาหารเอยง

(ก) ผลพรกทน ามาแยกเชอ (ข) การตดเสนใยเพอน าไปเลยงเชอบรสทธ (ค) เชอบรสทธทแยกได (ง) การเกบรกษาเชอในหลอดอาหารเอยง

ก ข

ค ง

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

30

3.3 ทดสอบประสทธภาพการยบยงการเจรญของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส 3.3.1 การทดสอบโดยวธ dual culture

ทดสอบทงเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici สาเหตโรคแอนแทรคโนสของพรกโดยใช cork borer ขนาดเสนผาศนยกลาง 0.9 ซม. เจาะชนวนทมเสนใยของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสจากโคโลนอาย 14 วนวางลงในจานอาหารเลยงเชอพดเอ โดยวางหางจากขอบจาน 2.5 ซม. และดานตรงขามในแนวเสนผาศนยกลางนนวางชนวนทมเสนใยของเชอรา T. virens จากโคโลนอาย 7 วน สวนเชอแบคทเรยใช loop แตะเชอจากโคโลนอาย 2 วน ลากเสนตรงใหหางจากขอบจาน 2.5 ซม. (รปท 2) แตละกรรมวธม 10 ซ า บมจานเลยงเชอทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 5 วน วดรศมของโคโลนเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส ในจานทดสอบและจานควบคมซงไมปลกเชอจลนทรยปฏปกษ (รปท 3) น าคาทไดมาค านวณเปนเปอรเซนตยบยงการเจรญของเสนใย เชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส (percent inhibition of radial growth=PIRG) โดยมสตรค านวณ (Gamliel et al., 1989) ดงน

PIRG = [(R1 - R2)/R1 x 100] R1 = ความยาวรศมโคโลนของเชอรา C. gloeosporioides, C. capsici ในจานควบคม R2 = ความยาวรศมโคโลนของเชอรา C. gloeosporioides, C. capsici ในจานทดสอบ 2.5 ซม. 5 ซม. 2.5 ซม. 2.5 ซม. 5 ซม. 2.5 ซม.

รปท 2 การวางต าแหนงการวางชนวนทมเสนใยของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสและต าแหนง ของเชอจลนทรยปฏปกษในการทดสอบประสทธภาพการยบยงการเจรญบนอาหารพดเอ

Tv Cg/Cc Bs

Cg/Cc

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

31

R1 = ความยาวรศมของโคโลนของเชอราสาเหตในจานชดควบคม R2 = ความยาวรศมของโคโลนของเชอราสาเหตในจานชดทดสอบ

รปท 3 การวดรศมโคโลนของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสในจานทดสอบและจานควบคมซง

น าไปค านวณคาเปอรเซนตยบยงการเจรญของเสนใย

3.3.2 การทดสอบโดยวธ colony degradation test ทดสอบทงเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici สาเหตโรคแอนแทรคโนสของพรก โดยเลยงเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสเปนเวลา 14 วน ซงเชอเจรญโคโลนเตมจานเลยงเชอขนาดเสนผาศนยกลาง 10 ซม. ใช cork borer ขนาดเสนผาศนยกลาง 0.9 ซม. เจาะตดชนวนทมเสนใยของเชอรา T. virens จากโคโลนอาย 7 วนและกลมเซลลแบคทเรย B. subtilis จากโคโลนอาย 2 วน วางบนโคโลนของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส ลกษณะการวางดงแสดงใน รปท 4 แตละกรรมวธม 10 ซ า บมจานเลยงเชอทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 5 วน บนทกผลโดยการสงเกตลกษณะโคโลนของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส กรรมวธทดลองมดงน กรรมวธท 1 เชอรา C. gloeosporioides + เชอรา T. virens

กรรมวธท 2 เชอรา C. gloeosporioides + เชอแบคทเรย B. subtilis กรรมวธท 3 เชอรา C. capsici + เชอรา T. virens กรรมวธท 4 เชอรา C. capsici + เชอแบคทเรย B. subtilis

R1 R2 R2

จานทดสอบ จานควบคม

Tv Bs

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

32

รปท 4 ต าแหนงการวางชนวนของเชอราและแบคทเรยทน ามาทดสอบการเปนปฏปกษตอเชอรา

สาเหตโรคแอนแทรคโนสโดยวธ colony degradation test บนอาหารพดเอ 3.3.3 การทดสอบโดยวธ poison food technique เพอศกษาประสทธภาพของสารยบยงการเจรญเชอแบคทเรย B. subtilis สรางและ

ปลอยออกมาในอาหารเหลวพดบขณะเจรญเตบโต ทดสอบทงเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici สาเหตโรคแอนแทรคโนสของพรก ด าเนนการโดยเลยงเชอแบคทเรย B. subtilis ในอาหารเหลวพดบ ปรมาตร 150 มล. ทบรรจในฟลาสตขนาด 250 มล. เขยาฟลาสตตลอดเวลาดวยเครองเขยาทความเรว 100 รอบ/นาท ทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 4 วน จากนนน าอาหารเหลวพดบทเชอเจรญอยมากรองผานแผนกรอง 0.45 ไมครอน จะไดสารกรอง (filtrate) ทปราศจากเซลลแบคทเรย ใชไมโครปเปตดดสารกรองใสในจานเลยงเชอในปรมาณ 1 3 และ 5 มล. แลวเตมอาหารพดเอ ลงไปในจานเลยงเชอในปรมาณ 15 มล./จาน หมนวนจานเลยงเชอไปมาเพอใหสารกระจายทวไปในอาหาร เมออาหารแขงตวน าชนวนทมเสนใยของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสซงเจาะตดจากโคโลนอาย 14 วน โดยใช cork borer ขนาดเสนผาศนยกลาง 0.9 ซม. วางเลยงตรงกลางจานเลยงเชอ เปรยบเทยบกบกรรมวธควบคมทใชอาหารพดเอทไมไดผสมสารกรอง บมจานเลยงเชอทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 7 วน วางแผนการทดลองแบบสมสมบรณ (Completely Randomized Design, CRD) ม 10 ซ า กรรมวธทดลองมดงน

Tv Bs Bs Tv Cg/Cc Cg/Cc

2.5 ซม. 2.5 ซม. 2.5 ซม. 2.5 ซม. 2 ซม. 2.5 ซม. 2 ซม. 2.5 ซม.

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

33

กรรมวธท 1 อาหารพดเอ+สารกรองเชอแบคทเรย B. subtilis 1 มล. กรรมวธท 2 อาหารพดเอ+สารกรองเชอแบคทเรย B. subtilis 3 มล. กรรมวธท 3 อาหารพดเอ+สารกรองเชอแบคทเรย B. subtilis 5 มล. กรรมวธท 4 อาหารพดเอไมมสารกรอง(control) ตรวจผลโดยวดเสนผาศนยกลางของโคโลนเชอในจานทดสอบและจานควบคม น ามา

ค านวณเปนเปอรเซนตยบยงการเจรญและเปรยบเทยบทางสถต

3.4 ทดสอบประสทธภาพการยบยงการงอกของสปอรเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส 3.4.1 การเตรยมเชอราสาเหตโรค เตรยมสปอรแขวนลอยในน ากลนของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสโดยใชเชอรา

C. gloeosporioides และ C. capsici อาย 14 วน ทเจรญบนอาหารพดเอ ความเขมขนทใชในการทดสอบคอ 104 สปอร/มล. ตรวจนบโดยใช haemacytometer

3.4.2 การเตรยมจลนทรยปฏปกษ เตรยมสปอรแขวนลอยในน ากลนของเชอรา T. virens จากโคโลนอาย 7 วน ทเลยงบน

อาหารพดเอ ความเขมขนทใชทดสอบคอ 104 สปอร/มล. ตรวจนบโดย haemacytometer เตรยมเซลลแขวนลอยของเชอแบคทเรย B. subtilis จากโคโลนอาย 2 วนทเลยงบน

อาหารพดเอ ความเขมขน 104 CFU/ml ตรวจวดโดยวธเจอจาง (dilution plate) บนอาหารพดเอ 3.4.3 การทดสอบการยบยงการงอกของสปอร ทดสอบทงเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici สาเหตโรคแอนแทรคโนสของ

พรก ใชไมโครปเปตดดสปอรแขวนลอยของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสในปรมาตร 5 มล. น าไปใสในบกเกอรทอบฆาเชอแลว จากนนใสสปอรแขวนลอยของเชอรา T. virens หรอเซลลแขวนลอยเชอแบคทเรย B. subtilis ปรมาตร 5 มล. ลงไปผสมกบสปอรของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส วางแผนการทดลองแบบ CRD ม 5 ซ า กรรมวธทดลองมดงน

กรรมวธท 1 C. gloeosporioides + T. virens กรรมวธท 2 C. gloeosporioides + B. subtilis กรรมวธท 3 C. capsici + T. virens กรรมวธท 4 C. capsici + B. subtilis กรรมวธท 5 C. gloeosporioides (control) กรรมวธท 6 C. capsici (control)

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

34

ตรวจนบจ านวนสปอรของเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici ทงอกและจ านวนสปอรทงหมดโดยใช haemacytometer หลงบมเชอเปนเวลา 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24, 36 ชวโมง ทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) ค านวณเปนเปอรเซนตการยบยงการงอกโดยเปรยบเทยบกบกรรมวธควบคม

3.5 ทดสอบปฏกรยาระหวางเชอรา T. virens และแบคทเรย B. subtilis

ทดสอบโดยวธ dual culture เลยงเชอรา T. virens บนอาหารพดเอ จากโคโลนอาย 7 วน และแบคทเรย B. subtillis บนอาหารพดเอ จากโคโลนอาย 2 วน จากนนใช cork borer ขนาดเสนผาศนยกลาง 0.9 ซม. เจาะชนวนบรเวณขอบโคโลนของเชอรา T. virens วางหางจากขอบจานเลยงเชอ 2.5 ซม. และดานตรงขามในแนวเสนผาศนยกลางนนใช loop แตะเชอแบคทเรย B. subtillis ลากเสนตรงใหมระยะหางกนประมาณ 5 ซม. หางจากขอบจาน 2.5 ซม. (รปท 5) แตละกรรมวธม 10 ซ า บมจานเลยงเชอทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 5, 10 และ 15 วน วด clear zone ทเกดขนระหวางโคโลนของเชอรา T. virens และแบคทเรย B. subtillis ในจานทดสอบ และสงเกตการเจรญของเชอทงสอง

2.5 ซม. 5 ซม. 2.5 ซม.

รปท 5 ต าแหนงการวางชนวนของเชอรา T. virens และการปลกเชอแบคทเรย B. sutilis ในการ

ทดสอบปฏกรยาระหวางเชอทงสองบนอาหารพดเอ

Bs

Tv

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

35

3.6 การศกษาการเปนปรสตตอเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสโดยเชอ T. virens ทดสอบทงเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici สาเหตโรคแอนแทรคโนสของ

พรก โดยวธ slide dual culture โดยน ากระดาษกรอง Whatman No.1 วางในจานอาหารเลยงเชอและวางแผนสไลดบนกระดาษกรองซงอบฆาเชอแลว น าชนวนอาหารพดเอทตดเปนชนสเหลยมขนาดประมาณ 18×18 มม. วางบนแผนสไลด จากนนใชเขมเขยตดชนวนทมเสนใยของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสมาวางทขอบดานหนงของชนวน บมจานเลยงเชอทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 4 วน จากนนใชเขมเขยตดชนวนทมเสนใยของเชอรา T. virens มาวางทขอบชนวนอาหารพดเอบนสไลดทดานตรงกนขามกบเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส ดงแสดงในรปท 3 และเพอปองกนไมใหแผนวนแหงจงเพมความชนในจานอาหารเลยงเชอโดยหยดน ากลนฆาเชอบนกระดาษกรองใหชนและปดห มขอบจานอาหารเลยงเชอดวยแผนฟลมถนอมอาหาร (plastic wrap) บมทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 10 วน น าสไลดมาสองดใตกลองจลทรรศน โดยหยดเอทลแอลกอฮอลความเขมขนรอยละ 2 เพอลางสปอรเชอรา T. virens ทมการสรางเปนจ านวนมากนนออกไป จากนนหยดดวย lactophenol cotton blue น าไปสองดภายใตกลองจลทรรศน สงเกตลกษณะการเปนปรสต ไดแก การแทงเขาไปในเสนใย การพนรดเสนใย การเจรญทผดปกตของเสนใย เปนตน

รปท 6 ต าแหนงการวางชนวนของเชอรา T. virens และเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสทน ามา

ทดสอบโดยวธ slide dual culture

Cg/Cc

Tv

แผนวน

Cg/Cc

Tv

แผนสไลด

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

36

ผลการทดลอง 3.1 การเตรยมเชอทใชในการทดสอบ

เชอรา T. virens เจรญคอนขางเรว สามารถเจรญเตมจานเลยงเชอหลงบมทอณหภมหองเปนเวลา 3 วน ลกษณะโคโลน (colony) มสขาวในระยะแรกและเปลยนเปนสเขยวเมอสรางสปอร ซงสม าเสมอทวผวหนาอาหาร ไมมลกษณะเขยวสลบขาวเปนวง ๆ เสนใยฟเลกนอย สวนเชอแบคทเรย B. subtilis นน ลกษณะโคโลนเปนกลมเมอกสขาวหรอครม (รปท 7) รปท 7 ลกษณะโคโลนของจลนทรยปฏปกษทใชในการทดสอบ

(ก) โคโลนของเชอรา T. virens อาย 7 วน บนอาหารเลยงเชอพดเอ (ข) โคโลนของแบคทเรย B. subtilis อาย 2 วน บนอาหารเลยงเชอพดเอ

3.2 การศกษาลกษณะอาการโรคและการแยกเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสของพรก 3.2.1 การศกษาลกษณะอาการโรคแอนแทรคโนสบนผลพรก

จากการตรวจดลกษณะอาการของโรคแอนแทรคโนสบนผลพรก พบวาผลพรกมแผลสน าตาล ขอบแผลสม าเสมอ เนอเยอบรเวณแผลยบต าลงไปจากระดบผวผล และพบจดสด าปรากฏเปนวงซอนกนหลายชนบนแผล เมอบมผลพรกในกลองพลาสตกทมความชนสงทอณหภมหองเปนเวลา 2 วน พบหยดเมอกสสมบนแผลอยางชดเจนซงเปนกลมสปอรของเชอ แผลบนผลพรกทเกดจากการเขาท าลายของเชอรา C. gloeosporioides มรปรางคอนขางกลม (รปท 8 ก) สวนทเกดจากเชอรา C. capsici มรปรางร (รปท 8 ข)

ก ข

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

37

รปท 8 อาการโรคแอนแทรคโนสบนผลพรก (ก) อาการโรคทเกดจากเชอรา C. gloeosporioides (ข) อาการโรคทเกดจากเชอรา C. capsici

3.2.2 การแยกเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส เชอรา C. gloeosporioides ทแยกไดจากผลพรกเมอน ามาเลยงบนอาหารพดเอ พบวา

เสนใยเจรญฟหนาแนนบนผวหนาอาหาร เสนใยมสขาวครม เมอสรางสปอรเหนเปนหยดเมอก สสมเรยงเปนวงบนแผล และเมอพลกดใตจานอาหารเลยงเชอมองเหนกลมสปอรเปนสสมเชนกน (รปท 9 ก) เมอตรวจดลกษณะสปอรภายใตกลองจลทรรศน พบวาสปอรมลกษณะรปรางเปนทอนสน หวทายมน ไมมผนงกนภายใน ใสไมมส (รปท 9 ข) จ าแนกเปนเชอรา C. gloeosporioides ซงสอดคลองกบรายงานของ Sutton (1980) เชอรา C. capsici ทแยกไดจากผลพรกเมอน ามาเลยงบนอาหารพดเอ พบวาเสนใยเจรญฟหนาแนนบนผวหนาอาหารเชนกน ระยะแรกเสนใยมสขาวปนเทา ตอมาคอย ๆ เปลยนเปน สเทาด า (รปท 9 ค) เมอสรางสปอรมองเหนเปนหยดเมอกสสมบนโคโลน ลกษณะสปอรภายใตกลองจลทรรศน พบวา มรปรางเปนรปพระจนทรเสยว ไมมผนงกน ใสไมมส (รปท 9 ง) จ าแนกไดเปนเชอรา C. capsici

ก ข

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

38

รปท 9 ลกษณะโคโลนของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสของพรก

(ก) โคโลนของเชอรา C. gloeosporioides บนอาหารเลยงเชอพดเอ

(ข) สปอรของเชอรา C. gloeosporioides ภายใตกลองจลทรรศน ทก าลงขยาย 400 เทา (ค) โคโลนของเชอรา C. capsici บนอาหารเลยงเชอพดเอ (ง) สปอรของเชอรา C. capsici ภายใตกลองจลทรรศน ทก าลงขยาย 400 เทา

ก ข

ง ค

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

39

3.3 ทดสอบประสทธภาพการยบยงการเจรญของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส 3.3.1 การทดสอบโดยวธ dual culture เมอน าเชอรา T. virens และเชอแบคทเรย B. subtilis มาทดสอบประสทธภาพการยบยง

การเจรญของเสนใยเชอรา C. gloeosporioides และเชอรา C. capsici บนอาหารเลยงเชอพดเอ หลงจากเลยงเชอรวมกนเปนเวลา 5 วน พบวาเชอรา T. virens สามารถยบยงการเจรญของเสนใยเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส ไดรอยละ 86.03 และรอยละ 94.18 ตามล าดบ (ตารางท 1) เชอรา T. virens เจรญเตบโตไดรวดเรวกวาเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส เมอขอบโคโลนของ เชอเจรญมาชนกน พบวา เชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสจะชะงกการเจรญ ในขณะทเชอรา T. virens ยงเจรญตอและปกคลมโคโลนเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส (รปท 10 ก และ รปท 11 ก) สวนแบคทเรย B. subtilis นนสามารถยบยงการเจรญของเสนใยเชอราสาเหตโรค แอนแทรคโนสไดรอยละ 91.55 และ รอยละ 85.76 ตามล าดบ (ตารางท 1) ซงมความแตกตางกนอยางมนยส าคญ เชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสเจรญไดนอยมากและพบบรเวณใส (clear zone) ระหวางโคโลนของเชอแบคทเรย B. subtilis และเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส (รปท 10 ข และ รปท 11 ข) ตารางท 1 เปอรเซนตยบยงการเจรญของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส โดยจลนทรยปฏปกษ หลงบมท อณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 5 วน ทดสอบโดยวธ dual culture กรรมวธทดลอง เปอรเซนตยบยงการเจรญของเชอรา

C. gloeosporioides C. capsici

T. virens B. subtilis

86.03 ab 94.18 a 91.55 a 85.76 ab

CV (%) 9.53 8.80

คาเฉลยในคอลมนเดยวกนทตามดวยตวอกษรตางกนมความแตกตางกนทางสถต (p ≤ 0.05) จากการเปรยบเทยบโดย LSD ท ความเชอมนรอยละ 99

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

40

รปท 10 ผลการเลยงเชอจลนทรยปฏปกษรวมกบ C. gloeosporioides บนอาหารพดเอ และบม ทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 5 วน

(ก) T. virens และ C. gloeosporioides (ข) B. subtilis และ C. gloeosporioides (ค) การเจรญของเชอรา C. gloeosporioides ในจานควบคม

ก

ค

ข

Tv Cg

Cg

Cg Bs

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

41

รปท 11 ผลการเลยงจลนทรยปฏปกษรวมกบ C. capsici บนอาหารพดเอ และบมท อณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 5 วน

(ก) T. virens และ C. capsici (ข) B. subtilis และ C. capsici (ค) การเจรญของเชอรา C. capsici ในจานควบคม

ก ข

ค

Tv Cc Cc Bs

Cc

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

42

3.3.2 การทดสอบโดยวธ colony degradation test ผลการทดสอบ พบวา ช นว น ท มจลนทรยปฏ ปกษซ งวางบนโคโลนของเ ช อรา

C. gloeosporioides และเชอรา C. capsici ทเจรญเตมจานเลยงเชอแลวนนไมสามารถเจรญแผขยายโคโลนออกไปได การตรวจผลหลงการบม 5 วน พบวา จลนทรยปฏปกษไมสามารถเจรญเตบโตบนเสนใยของเชอรา C. gloeosporioides และเชอรา C. capsici (รปท 12) และไมพบการเกด clear zone แสดงวาเมอเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสเจรญครอบครองเสนใยเตมพนทผวหนาอาหารแลว จลนทรยปฏปกษไมสามารถท าความเสยหายหรอเจรญเขาท าลายเสนใยของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสได ดงนนการปองกนก าจดโรคแอนแทรคโนสควรพนจลนทรยปฏปกษกอนทเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสจะเขาครอบครองพนทหรอเขาท าลายผลพรก

3.3.3 การทดสอบโดยวธ poison food technique เมอน าสารกรองทไดจากการเลยงแบคทเรย B. subtilis ในอาหารเหลวพดบ มาทดสอบ

โดยผสมกบอาหารพดเอและปลกเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสลงไปบนอาหาร พบวา อาหารพดเอทผสมสารกรองทง 3 ระดบความเขมขน คอ ปรมาตร 1, 3 และ 5 มล./จาน ใหผลยบยง การเจรญของเสนใยของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสทงเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici ไดรอยละ 100 กลาวคอ เสนใยของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสไมสามารถเจรญเตบโตไดเลย (รปท 13 และ 14) (ตารางท 2) 3.4 ทดสอบประสทธภาพการยบยงการงอกของสปอรเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส

ผลการทดสอบโดยน าสปอรของเชอรา T. virens หรอเซลลเชอแบคทเรย B. subtilis มาเล ยง รวมกบสปอรของเช อราสาเหตโรคแอนแทรคโนสในอาหารเหลวพดบ พบวา เชอรา T. virens และแบคทเรย B. subtilis สามารถยบยงการงอกของสปอรของเชอรา C. gloeosporioides ไดรอยละ 100 ตงแต 12 ชม. หลงการบม สวนการยบยงการงอกของสปอรของเชอรา C. capsici นนใชเวลานานขนโดยเชอรา T. virens ยบยงไดรอยละ 100 ตงแต 20 ชม.หลงการบม ส าหรบแบคทเรย B. subtilis พบวา สามารถยบยงการงอกของสปอรเชอรา C. capsici ไดรอยละ 100 ตงแต 24 ชม. หลงการบม การยบยงการงอกของสปอรของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสโดยเชอรา T. virens นาจะเกดจากการเจรญแขงขนและการสรางสารบางชนดทมผลตอเชอ สวนแบคทเรย B. subtilis นนนาจะเกดจากสารปฏชวนะทเชอสราง (ตารางท 3)

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

43

รปท 12 ผลการทดสอบโดยวธ colony degradation test (ก) T. virens และ C. gloeosporioides (ข) B. subtilis และ C. gloeosporioides (ค) T. virens และ C. capsici (ง) B. subtilis และ C. capsici

ก

Tv Tv Cg

Tv Tv Cc

Bs Bs Cg

Cc Bs Bs

ข

ค ง

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

44

ตารางท 2 เปอรเซนตการยบยงการเจรญของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส โดยสารท สรางจากเชอแบคทเรย B. subtilis บมทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) ทดสอบ โดยวธ poison food technique

กรรมวธทดลอง เปอรเซนตยบยงการเจรญของเชอรา C. gloeosporioides C. capsici

อาหารพดเอ+สารกรองเชอแบคทเรย B. subtilis 1 มล.

100 a

100 a

อาหารพดเอ+สารกรองเชอแบคทเรย B. subtilis 3 มล.

100 a

100 a

อาหารพดเอ +สารกรองเชอแบคทเรย B. subtilis 5 มล.

100 a 100 a

คาเฉลยในคอลมนเดยวกนทตามดวยตวอกษรทแตกตางกนมความแตกตางกนทางสถต (p≤0.05) จากการเปรยบเทยบโดยLSD; ทระดบความเชอมนรอยละ 99; CV =11.41 % (การทดสอบกบ T. virens) และ 17.79% (การทดสอบกบ B. subtilis)

ตารางท 3 เปอรเซนตการยบยงการงอกของสปอรเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสโดยจลนทรย ปฏปกษหลงบมทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ)

กรรมวธ ทดลอง

เปอรเซนตการยบยงการงอกของสปอรเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสหลงบมทระยะเวลาตาง ๆ 12 ชม. 14 ชม. 16 ชม. 18 ชม. 20 ชม. 22 ชม. 24 ชม. 36 ชม.

C.g. v.s. T. virens

100.00 a 100.00 a 100.00 a 100.00 a 100.00. a 100.00a 100.00a 100.00a

C.g. v.s. B.subtilis

100.00 a 100.00 a 100.00 a 100.00 a 100.00 a 100.00a 100.00a 100.00a

C.c. v.s. T. virens

76.36cd 81.08bc 80.50bc 94.00ab 100.00 a 100.00a 100.00a 100.00a

C.c. v.s. B.subtilis

81.16bc 82.59bc 82.30bc 76.03cd 81.11bc 82.22bc 100.00a 100.00a

คาเฉลยในคอลมนเดยวกนทตามดวยตวอกษรแตกตางกนมความแตกตางกนทางสถต (p≤ 0.05) จากการเปรยบเทยบโดย LSD; ทระดบความเชอมนรอยละ 99; CV= 15.92 % (การทดสอบกบ C. gloeosporioides) และ 38.73% (การทดสอบกบ C. capsici)

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

45

รปท 13 ลกษณะการเจรญของเชอรา C. gloeosporioides บนอาหารพดเอ ทผสมสารกรองทได

จากการเลยงเชอแบคทเรย B. subtilis ทปรมาตร 1 3 และ 5 มล. ตอ จานเลยงเชอ หลงบมทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 7 วน (ก) อาหารพดเอ ผสมสารกรองทไดจากการเลยงแบคทเรย B. subtilis ปรมาตร

1 มล./จาน (ข) อาหารพดเอ ผสมสารกรองทไดจากการเลยงแบคทเรย B. subtilis ปรมาตร

3 มล./จาน (ค) อาหารพดเอ ผสมสารกรองทไดจากการเลยงแบคทเรย B. subtilis ปรมาตร

5 มล./จาน (ง) การเจรญของเชอรา C. gloeosporioides

ก ข

ค ง

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

46

รปท 14 ลกษณะการเจรญของเชอรา C. capsici บนอาหารพดเอ ทผสมสารกรองทได จากการเลยงเชอแบคทเรย B. subtilis ทปรมาตร 1 3 และ 5 มล. ตอจาน เลยงเชอ หลงบมทอณหภมหอง (28 ± 2 °ซ) เปนเวลา 7 วน

(ก) อาหารพดเอ ผสมสารกรองทไดจากการเลยงแบคทเรย B. subtilis ปรมาตร 1 มล./จาน

(ข) อาหารพดเอ ผสมสารกรองทไดจากการเลยงแบคทเรย B. subtilis ปรมาตร 3 มล./จาน

(ค) อาหารพดเอ ผสมสารกรองทไดจากการเลยงแบคทเรย B. subtilis ปรมาตร 5 มล./จาน

(ง) การเจรญของเชอรา C. capsici

ง

ข

ค

ก

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

47

3.5. ทดสอบปฏกรยาระหวางเชอรา T. virens และแบคทเรย B. subtilis ผลการทดสอบ พบวา ในระยะแรกทเรมเจรญนนทงเชอรา T. virens และแบคทเรย B. subtilis สามารถเจรญเตบโตไดตามปกต แตเมอเสนใยของเชอรา T. virens เจรญเขาใกลกบแบคทเรย B. subtilis เมอ 5 วนหลงการบม พบวา เชอรา T. virens ไมสามารถเจรญตอไป และเกดบรเวณใส (clear zone) ขนาด 2.6 ซม. ระหวางโคโลนของเชอทงสอง ลกษณะดงกลาวน ยงคงเดมเมอบมจานเลยงเชอตอเปนเวลา 10 และ15 วน (รปท 15) รปท 15 ปฏกรยาระหวางเชอรา T. virens และแบคทเรย B. subtilis เมอเจรญรวมกนบน อาหารพดเอหลงบมเปนเวลา 5 วน 3.6 การศกษาการเปนปรสตตอเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสโดยเชอรา T. virens

จากการศกษาปฏกรยาการยบยงของเชอรา T. virens ตอการเจรญของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสทงเชอรา C. gloeosporioides และ เชอรา C. capsici โดยน าเชอราสาเหตโรค แอนแทรคโนสเลยงบนชนวนอาหารพดเอรวมกบเชอรา T. virens ดวยวธ slide dual culture เปนเวลา 10 วน และน ามาศกษาดลกษณะการเขาท าลายโดยตรวจดภายใตกลองจลทรรศน พบวา เชอรา T. virens แสดงการเปนปรสตโดยการพนรดและแทงเขาไปในเสนใยของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส ทงเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici (รปท 16 และ 17)

clear zone

Tv

Bs

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

48

รปท 16 ลกษณะเสนใยของเชอรา T. virens เจรญพนรดรอบเสนใยของเชอรา

C. gloeosporioides (ลกศรช) ทก าลงขยาย 400 เทาภายใตกลองจลทรรศน รปท 17 ลกษณะเสนใยของเชอรา T. virens แทงเขาไปเจรญอยภายในเสนใยของเชอรา C. capsici ทก าลงขยาย 400 เทาภายใตกลองจลทรรศน

Tv Tv

Cc

Tv

Cc

Tv

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

49

วจารณ จากการศกษาลกษณะอาการของโรคแอนแทรคโนสบนผลพรก พบวา มความแตกตางกน

ของรปรางแผลทเกดจากเชอตางชนดกน กลาวคอ ลกษณะแผลบนผลพรกทเกดจาก เชอรา C. gloeosporioides นนมลกษณะกลมร ในขณะทแผลทเกดจากเชอรา C. capcisi มรปรางร อยางไรกตามแผลจากเชอทงสองชนดมลกษณะคลายกนตรงทแผลยบต าลงไปจากระดบผวผลและพบจดสด าซงเปน acervulus จ านวนมากบนแผล สปอรของเชอรา C. gloeosporioides มลกษณะเปนทอนสนหวทายมน ไมมผนงกนภายใน สปอรใสไมมส สวนสปอรของเชอรา C. capsici นนมลกษณะคลายพระจนทรเสยว ไมมผนงกนภายใน สปอรใสไมมส ลกษณะทกลาวมานตรงกบรายงานของ Sutton (1980); สมศร และไพโรจน (2527); สดารตน และเพรชรตน (2552)

เชอรา T. virens และแบคทเรย B. subtilis ทน ามาทดสอบในการวจยครงนสามารถยบยงการเจรญของเสนใยและการงอกของสปอรเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici สาเหตโรคแอนแทรคโนสไดอยางมประสทธภาพ มรายงานผลวจยทยนยนถงประสทธภาพของ เชอรา Trichoderma spp. ในการยบยงเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส ไดแก มโนรตน และคณะ (2550) พบวา เชอรา Trichoderma sp. สามารถยบยงเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสของพรกทเกดจากเชอรา Collectotrichum spp. ได นพนธ และคณะ (2552) พบวา เชอรา T. harzianum สามารถยบยงการเจรญเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici สาเหตโรคแอนแทรคโนสได วราภรณ และคณะ (2548) พบวา การใชเชอรา T. harzianum รวมกบแบคทเรย Bacillus sp. สามารถยบยงการเกดโรคแอนแทรคโนสของพรกทเกดจากเชอรา C. gloeosporioides ได สวนแบคทเรย B. subtilis นนมรายงานเชนกนไดแก ปฏมาพร และคณะ (2549) พบวา Bacillus spp. สามารถยบยงการเจรญของเสนใยเชอรา C. capsici สาเหตโรคแอนแทรคโนส จราพร และคณะ (2550) พบวา เชอแบคทเรย Bacillus spp. สามารถยบยงการเจรญของเสนใยเชอรา C. capsici สาเหตโรคแอนแทรคโนสของพรก Jeyalakshmi et al. (1998) พบวา แบคทเรย B. subtilis สามารถยบยงการเจรญของเชอรา C. capsici ไดด โดยการฉดพน 105 และ 120 วน หลงปลก

วรศกด (2544) รายงานวา กลไกหนงของเชอรา Trichoderma spp. คอการเจรญแขงขน (competition) โดยเ ช อสามารถเจ รญรวดเ รว เ พอครอบครองพ น ทและแยงอาหารเ พอ ด ารงชพกอนทเชอราสาเหตโรคพชจะเจรญเตบโต ท าใหเชอราสาเหตโรคพชขาดอาหาร

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

50

การวจยครงนพบการเจรญทรวดเรวของเชอรา T. virens และลกลามไปบนโคโลนของเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici ซงแสดงถงศกยภาพในการเจรญแขงขน แตไมไดศกษาลงลกเพอไดขอมลทชดเจนถงกลไกการเจรญแขงขนน วารน และคณะ (2549) ไดรายงานวา เชอรา T. harzianum ทง สายพนธดงเดมและสายพนธกลายทใชในการทดลองสามารถยบยงการเจรญและคลมทบหรอท าลายเสนใยของเชอรา C. gloeosporioides เกศณ (2551) ไดศกษา เชอรา Trichoderma spp. ทง 4 ไอโซเลท ทมประสทธภาพสงในการยบยง เชอรา C. truncatum สามารถเจรญปกคลมเชอรา C. truncatum ซงท าใหเชอรา C. truncatum ไมสามารถเจรญเตบโตได นอกจากเชอรา T. virens สามารถทจะแสดงกลไกในการเจรญแขงขนแลวนนการทดลองครงนยงพบวาเชอรา T. virens ยงแสดงกลไกการเปนปรสต (parasitism) โดยเจรญเสนใยเขาพนรดและแทงเขาไปในเสนใยของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส ซงสอดคลองกบรายงานของ Weindling (1932); Elad et al (1980); จระเดช และวรรณวไล (2542); วรศกด (2544); เกศณ (2551) เชอรา Trichoderma spp. เปนปฏปกษโดยตรงตอเชอโรคพชโดยการสรางเสนใยเขามาใกลเสนใยของเชอราสาเหตโรคพชแลวจงท าการพนรดรอบ ๆ เสนใยของเชอสาเหตและสงเอนไซม β – 1,3 – glucanase และ chitinase เพอยอยสลายผนงเซลลของเชอสาเหตโรคพชแลวแทงสวนของเสนใยเขาไปภายในเสนใยของเชอราสาเหตโรคพชท าใหเสนใยตาย Howell (2003) รายงานวา เชอรา Trichoderma spp. เปนเชอราปฏปกษทประสบความส าเรจสงในการควบคมโรคพชโดยชววธ โดยมกลไกการควบคมโรคพชคอ การแขงขน (competition) การเปนปรสต (parasitism) การสรางสารปฏชวนะ (antibiosis) Philip et al.(2000) ไดศกษาเชอรา T. harzianum -1 and 2 and T. viride-2 ในการตอตานเชอรา C. gloeosporioides พบวาเชอรา T. harzianum -1 and 2 สามารถยบยงการเจรญของเสนใยของเชอรา C. gloeosporioides ดวยกลไกการยบยงแบบ hyperparasitism และ antibiosis

Droby et al. (1989); Spadaro et al. (2002) รายงานวา แบคทเรยสวนใหญสามารถยบยงการเจรญของเชอรา C. gloeosporioides ไดโดยการสรางสารปฏชวนะ สงผลใหเชอรา C. gloeosporioides หยดการเจรญหรอเจรญไดชาลง วราภรณ (2550) พบวา แบคทเรย Bacillus spp. สรางสารปฏชวนะและซมแผไปในอาหารซงไปยบยงการเจรญของเชอรา C. gloeosporioides ท าใหเกด clear zone ขน จรสสา (2547) น าแบคทเรย Bacillus amyloliquefaciens มาทดสอบการยบยงการเจรญของเสนใยของเชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici พบวา แบคทเรยสรางสารบางชนดทท าใหเสนใยของเชอรามลกษณะผดปกต

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

51

แบคทเรย B. subtilis ทน ามาทดสอบในการวจยครงน สรางสารทมผลยบยงการเจรญของเสนใยและการงอกของสปอรของเชอราแอนแทรคโนสเชนกน ซงสอดคลองกบรายงานทกลาวมาขางตน

เมอน าเชอรา T. virens และแบคทเรย B. subtilis มาเลยงเชอรวมกน (dual culture) บนอาหารพดเอ เพอศกษาปฏกรยาระหวางเชอทงสอง พบวา เมอเชอรา T. virens เจรญเขาใกล B. subtilis จะหยดชะงกการเจรญ ท าใหเกด clear zone ระหวางโคโลนของเชอราและแบคทเรย โดยเหตนถาใชเชอรา T. virens รวมกบ B. subtilis อาจจะลดประสทธภาพของเชอรา T. virens ลงไดแตกตางจากการทดลองของ Galina et al. (1998) ซงรายงานวา การใชเชอรา Trichoderma spp. และแบคทเรย Bacillus spp แตละชนดหรอรวมกน สามารถลดระดบการเกดโรคเนาระยะตนกลาทมสาเหตจากเชอรา Pythium sp. และ Rhizoctonia sp. ไดรอยละ 98.5 – 100

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร

52

สรป

การแยกเชอจากผลพรกทเปนโรคแอนแทรคโนส โดยเกบตวอยางจากแปลงเกษตรกร บานตนตอง อ.เมอง จ.ล าปาง และบานขนสาบ อ.สะเมง จ. เชยงใหม แยกไดเชอราทเปนสาเหตโรคแอนแทรคโนส 2 ชนดคอ เชอรา C. gloeosporioides และ C. capsici

จลนทรยปฏปกษสองชนด คอเชอรา T. virens และแบคทเรย Bacillus subtilis สามารถยบยงการเจรญเสนใยและการงอกของสปอรของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสทงสองชนดไดอยางมประสทธภาพ เชอรา T. virens แสดงลกษณะการเปนปรสตโดยการพนรดเสนใยและแทงเขาไปในเสนใยของเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนส สวนเชอแบคทเรย B. subtilis มการสราง สารปฏชวนะทมผลยบยงการเจรญของเสนใยและการงอกของสปอรเช อราสาเหตโรค แอนแทรคโนสไดอยางมประสทธภาพ การเจรญของจลนทรยปฏปกษพรอม ๆ กบเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสท าใหสามารถยบยงการเจรญได แตการปลกเชอจลนทรยปฏปกษภายหลงจากทเชอราสาเหตโรคแอนแทรคโนสเจรญเตมผวหนาอาหารพดเอในจานเลยงเชอแลว พบวา จลนทรยปฏปกษไมสามารถเจรญหรอแยงพนทไดเลย

การศกษาปฏกรยาระหวางเชอรา T. virens และแบคทเรย B. subtilis เมอเลยงเชอรวมกน (dual cuture) บนอาหารพดเอ พบวา จลนทรยทงสองชนดไมเจรญมาชดกนแตจะเกดพนทวางหรอบรเวณใส (clear zone) ขนาด 2.6 ซม. ระหวางเชอทงสอง

สถาบนวจยเทค

โนโลย

เกษตร