Η ανάγκη μιας ‘Ενεργειακής Πυξίδας’ για τη χώρα: • Στοιχεία και σκέψεις για τον Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό υπό το πρίσμα του Ρυθμιστή • Άμεσα μέτρα ενίσχυσης της ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού για την προσεχή χειμερινή περίοδο 2017-2018 Νίκος Γ. Μπουλαξής Πρόεδρος ΡΑΕ Ενέργεια & Ανάπτυξη, ΙΕΝΕ 2017 Αθήνα, 24 Νοεμβρίου 2017
49
Embed
Η ανάκη μιας ‘Ενριακής Πξίας’ ια η χώρα · Αττική(2x350-450mw) και ... δεν κατέβαλαν το ετήσιο τέλος διατήρησης
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Η ανάγκη μιας ‘Ενεργειακής Πυξίδας’ για τη χώρα:
• Στοιχεία και σκέψεις για τον Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό υπό το πρίσμα του Ρυθμιστή
• Άμεσα μέτρα ενίσχυσης της ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού για την προσεχή χειμερινή περίοδο 2017-2018
Νίκος Γ. ΜπουλαξήςΠρόεδρος ΡΑΕ
Ενέργεια & Ανάπτυξη, ΙΕΝΕ 2017Αθήνα, 24 Νοεμβρίου 2017
– Μείωση του μεριδίου λιγνίτη κατά 20 ποσοστιαίεςμονάδες (από 51% σε 31%)
– Οι ΑΠΕ καλύπτουν το 20% της συνολικής ενέργειας
– Άνω του 25% της ενέργειας παράγεται από ΦΑ
– Το ποσοστό των εξαγωγών, παρά τη σημαντικήδιακύμανση εντός του διαστήματος, βρίσκεται σταίδια επίπεδα με το 2010
10
Μείωση της συμμετοχής του άνθρακα στην ηλεκτροπαραγωγή
11
12
13
Προκλήσεις - Οφέλη Διασυνδέσεων Νησιών (1)
➢ Από τη διασύνδεση των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών αναμένεται ναπροκύψουν πολλαπλά οφέλη για τους καταναλωτές, την εθνική οικονομία καιτο περιβάλλον:
– Ελάφρυνση των καταναλωτών, σε βάθος χρόνου και με τηνπρόοδο των διασυνδέσεων, από τις επιβαρύνσεις γιαΥπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας – ΥΚΩ (~500-800 εκ. €/έτος)
– Βελτίωση του περιβάλλοντος των νησιών από την παύσηλειτουργίας των ρυπογόνων πετρελαϊκών σταθμών, στροφήπρος την αειφορία
– Απεξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές καυσίμων και τημεταβλητότητα των τιμών τους
– Εκμετάλλευση του υψηλού αιολικού και ηλιακού δυναμικούτων νησιών προς επίτευξη των εθνικών δεσμευτικών στόχωνγια το κλίμα και το περιβάλλον
– Δημιουργία περιβάλλοντος ενίσχυσης της ενεργειακής αγοράςκαι της δραστηριοποίησης εναλλακτικών προμηθευτών
14
Προκλήσεις - Οφέλη Διασυνδέσεων Νησιών (2)
➢ Αντιμετώπιση προβλήματος λόγω εφαρμογής των Οδηγιών τηςΕΕ για τη μείωση των εκπομπών θερμικών μονάδων✓ Οδηγία 2010/75/ΕΕ (IED) που αφορά μονάδες με συνολική
ονομαστική θερμική ισχύ τουλάχιστον ίση με 50MW σεκοινή καπνοδόχο
✓ Οδηγία 2015/2193/ΕΕ (MCPD) που αφορά μεσαίουμεγέθους μονάδες με θερμική ισχύ 1ΜW≤P≤50MW
➢ Οριστική διασφάλιση ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειαςτροφοδότησης με ικανοποιητική ποιότητα τάσης και ισχύος,ενίσχυση της αναπτυξιακής πορείας των νησιών
➢ Συνδυασμός με ανάπτυξη των Διεθνών Διασυνδέσεων, ειδικόπλαίσιο στήριξης Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCIs) στοπλαίσιο του Κανονισμού 347/2013
15
Εγκεκριμένα έργα διασυνδέσεων
➢ Διασύνδεση Κυκλάδων (Σύρος, Μύκονος, Πάρος, Νάξος με ΕΣΜΗΕ)
16
Α’ Φάση Σύνδεση Σύρου
με Λαύριο και Τήνο
Σύνδεση Σύρου και Πάρου
Σύνδεση Σύρου και Μυκόνου
Προοπτική ολοκλήρωσης: αρχές 2018
Α’ Φάση
Εγκεκριμένα έργα διασυνδέσεων
17
Σύνδεση Πάρου και Νάξου Σύνδεση Νάξου και Μυκόνου Αναβάθμιση υφιστάμενης καλωδιακής
σύνδεσης Άνδρος – Ν. Εύβοια Προοπτική ολοκλήρωσης στο Β΄εξάμηνο
του 2018-2019
Β’ Φάση Γ’ Φάση Ολοκλήρωση της διασύνδεσης με πόντιση
δεύτερου καλωδίου Λαυρίου - Σύρου Προοπτική ολοκλήρωσης έως το 2022 Μετά την ολοκλήρωση της Γ’ Φάσης και βάσει των
αποτελεσμάτων των εργασιών της σχετικής Επιτροπής για τις διασυνδέσεις νησιών, σχεδιασμός υλοποίησης διασυνδέσεων άλλων νησιών των Κυκλάδων στο προσεχές μέλλον
➢ Εισήγηση της Επιτροπής για τη διασύνδεση των υπόλοιπων Κυκλάδων
➢ Σύμφωνα με αυτή, η διασύνδεσή τους είναι βιώσιμη και πρέπει να προωθηθεί ως μόνιμη λύση ηλεκτροδότησής τους.
Προοπτικές
➢Διασύνδεση Δωδεκανήσων
20
➢ Εισήγηση της Επιτροπήςγια τη διασύνδεση τωνΔωδεκανήσων κατόπινεξέτασης 2 τρόπων:α) ακτινικά από την Κρήτη,β) απευθείας με τηνΑττική.
➢ Βέλτιστο σενάριο ηδιασύνδεση με σύνδεσμοσυνεχούς DC της Κω με τηνΑττική (2x350-450MW) καιακολούθως με ΕΡ 150kV.Αυτόνομη ανάπτυξη τουΗΣ Καρπάθου.
21
Προοπτικές
➢ Εξέταση δύο δυνατών λύσεων διασύνδεσης με ΕΣΜΗΕ:α) Από ΚΥΤ Αλιβερίου
με ΕΡ 150kV.β) Από ΚΥΤ Αλιβερίου
με ΣΡ Αλιβέρι - Χίος και ακολούθως με ΕΡ.
➢ Η λύση της Αυτόνομης Ανάπτυξης με χρήση ΦΑ εμφανίζεται οικονομικότερη των λύσεων διασύνδεσης.
➢Διασύνδεση νησιών ΒΑ Αιγαίου
Προοπτικές – Έργα Τρίτων σε εξέλιξη➢ΕuroAsia Interconnector
22
✓ Έργο Ευρωπαϊκού Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) «Εuroasia Interconnector»
➢ Προβλέπει τη διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ με μεταφορικήαρχική ικανότητα 1000MW και τελική στα 2000MW
➢ Ενταγμένο στο δεκαετές πλάνο του ΕΝΤSO-E
➢ Έναρξη κατασκευής το 2019
και ολοκλήρωσης το 2021
(Τμήμα Αττική - Κρήτη)
➢ Η ΡΑΕ (280/2016) ζήτησε
συνέργειες του έργου με τα
έργα διασύνδεσης της Κρήτης
➢ Κοινή Απόφαση ΡΑΕ και ΡΑΕΚ
για επιμερισμό του κόστους
των έργων διασύνδεσης Αττικής - Κρήτης και Κρήτης - Κύπρου.
Εκτιμήσεις ΙΕΑ για ηλεκτροκίνηση
23
Εθνική Στοχοθεσία ΑΠΕ
➢ Υιοθέτηση της Οδηγίας της ΕΕ 2009/28/EC αναφορικά με τους στόχουςδιείσδυσης των ΑΠΕ για το 2020 και την εν γένει αντιμετώπιση των ΑΠΕ(θέματα διασυνδέσεων, προτεραιότητας)
➢ Στην Ελλάδα βάσει της Οδηγίας ο στόχος διείσδυσης των ΑΠΕ είναι 18%για το 2020
➢ Παρόλα αυτά, η Ελληνική Πολιτεία έχει υιοθετήσει με το Ν. 3851/2010έναν ακόμα πιο φιλόδοξους στόχους: 20% στην ενεργειακή κατανάλωση εκτων οποίων 40% στην ηλεκτροπαραγωγή
➢ Προς τούτο, με το Ν. 4414/2016 θεσπίστηκε ένα νέο πλαίσιο στήριξης τωνπερισσότερων περιπτώσεων μονάδων ΑΠΕ στη βάση ενίσχυσηςδιαφορικής προσαύξησης (Sleeding feed-in Premium, sFiP) για πρώτηφορά εγκεκριμένο από την Ε.Ε. υπό το πρίσμα των «ΚατευθυντήριωνΓραμμών για τις Κρατικές Ενισχύσεις στους τομείς του Περιβάλλοντος καιτην Ενέργειας (2014-2020)»
24
Ραγδαία μείωση του κόστους παραγωγήςαιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμων
25
26
ΑΔΕΙΟΔΟΤΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΡΓΩΝ Α.Π.Ε. ΜΕ ΑΔΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ(1) (2)
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΜε Άδεια
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣΜε Άδεια
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣΜε Α.Ε.Π.Ο.
Με Άδεια ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ πριν το στάδιο της
Α.Ε.Π.Ο.
Σύνολο Αδειών Παραγωγής
Αιολικά Πλήθος 230 129 228 495 1082
Ισχύς (MW) 2357,3 2046,7 4639,3 13600,5 22643,9
Φωτοβολταϊκά(3)
Πλήθος 250 22 175 142 589
Ισχύς (MW) 682,6 301,2 946,0 1044,4 2974,3
Μικρά Υδροηλεκτρικά Πλήθος 113 28 49 223 413
Ισχύς (MW) 231,5 46,5 126,9 507,8 912,8
Βιομάζα - Βιοαέριο Πλήθος 7 10 7 29 53
Ισχύς (MW) 46,2 35,1 13,8 63,9 159,0
Βιομάζα - Καύση Πλήθος 0 3 14 24 41
Ισχύς (MW) 0,0 15,0 77,4 140,1 232,6
Σύνολο Πλήθος 7 13 21 53 94
Ισχύς (MW) 46,2 50,1 91,3 204,0 391,6
Γεωθερμία Πλήθος 0 0 1 0 1
Ισχύς (MW) 0,0 0,0 8,0 0,0 8,0
Υβριδικά Πλήθος 0 2 4 14 20
Ισχύς (MW) 0,0 3,7 63,8 355,4 422,8
Ηλιοθερμικά Πλήθος 0 0 58 24 82
Ισχύς (MW) 0,0 0,0 251,9 190,3 442,2
Σύνολο Έργων Α.Π.Ε.Πλήθος 600 194 536 951 2281
Ισχύς (MW) 3317,6 2448,2 6127,2 15902,5 27795,5(1) Όπως προκύπτει από την παρακολούθηση που διενεργείται από τη Ρ.Α.Ε. στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της(2) Δεν συμπεριλαμβάνονται 430 έργα συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 2381,46 MW τα οποία δεν κατέβαλαν το ετήσιο τέλος διατήρησης άδειας παραγωγής για το έτος 2015 και η άδειά τους έχει παύσει να ισχύει σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4152/2013 (55 αιολικά ισχύος 940,87 MW, 339 φωτοβολταϊκά ισχύος 1342,1 MW, 35 ΜΥΗΕ ισχύος 89 MW και 1 έργο βιομάζας ισχύος 9,5 MW)(3) Δεν συμπεριλαμβάνονται έργα ισχύος μικρότερης του 1 MW για τα οποία δεν απαιτείται η έκδοση άδειας παραγωγής σύμφωνα τις διατάξεις του ν.3851/2010
(4) Ποσοστά ως προς το σύνολο των έργων με Άδεια Παραγωγής
27
Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
9%
Αττική1% Βόρειο Αιγαίο
6%
Δυτική Ελλάδα7%
Δυτική Μακεδονία10%
Ήπειρος5%
Θεσσαλία7%
Ιονίων Νήσων0%
Κεντρική Μακεδονία7%
Κρήτη10%
Νότιο Αιγαίο8%
Πελοπόννησος9%
Στερεά Ελλάδα21%
ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΙΣΧΥΟΣ ΕΡΓΩΝ Α.Π.Ε. ΜΕ ΑΔΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Ποσοστά διείσδυσης ΑΠΕ
➢ Διαρκώς αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή των μεγάλων ΥΗΣ συμπεριλαμβανομένων.
➢ Σχεδόν Τριπλασιασμός στην περίοδο 2004-2016 (από 7,84% το 2004 σε 25,80% το 2016)
28
Πηγές: ΛΑΓΗΕ, Eurostat, Στοιχεία μέχρι 09/2017
Διείσδυση ΑΠΕ ανά ισχύ
➢ Οι Φωτοβολταϊκοί σταθμοί εξαιτίας της μεγάλης διείσδυσής τους τηνπερίοδο 2011- 2013 κατέχουν την πρώτη θέση από άποψη εγκατεστημένηςισχύος (2604MW, 48,7%) με τις αιολικές εφαρμογές δεύτερες (2451MW,ποσοστό 45,8% στο σύνολο).
29
30
Υπάρχουσα Υποδομή Φυσικού Αερίου Υ.Π.
30
Τερματικός Σταθμός Υ.Φ.Α., νήσος Ρεβυθούσα
Αέριο από Ρωσία (IP Σιδηρόκαστρο) Αέριο από Τουρκία
(IP Κήποι)
*Πηγή: ENTSOG System Development Map 2016-2017
Εισαγωγές φ.α.
31
0% 20% 40% 60% 80% 100%
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Εισαγωγές φ.α.
ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ ΚΗΠΟΙ
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
0
10
20
30
40
50
60
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Εισαγωγές φ.α. ανά έτος (TWh)
Συνολικές εισαγωγές φ.α. Εισαγωγές ΥΦΑ % ΥΦΑ
24%
24%
30% 30%26%
16%21%
19%
20%
32%
• Επί των συνολικών εισαγωγών φ.α., αυξάνεται το ποσοστό συμμετοχής ΥΦΑ.
Ενεργειακή Κρίση (ΦΑ)
Μέγιστη Δυναμικότητα:
150.263,5MWh
Σημείο Εισόδου: Αγία τριάδα
Άμεση Επέκταση Υπάρχουσας Υποδομής
34
Δυναμικότητες Εισόδων* (bcma)
2016 2018
Σημείο Διασύνδεσης Ελλάδας -Τουρκίας 1.4 1.4
Σημείο Διασύνδεσης Ελλάδας - Βουλγαρίας 3.5 3.5
ΥΦΑ- Ρεβυθούσα 4.1 6.3
Σύνολο 9.1 11.3* LF=90%
2η αναβάθμιση του τερματικού σταθμούΥΦΑ της νήσου Ρεβυθούσας:✓ Με την προσθήκη της τρίτης δεξαμενής ο
συνολικός χώρος αποθήκευσης θα αυξηθεί στα 225.000 m3
✓ Δυνατότητα ελλιμενισμού πλοίων χωρητικότητας έως και 260.000 m3
✓ Περαιτέρω αύξηση του Ρυθμού Αεριοποίησης σε 1400 m3/h LNG
✓ Ημερομηνία Ολοκλήρωσης του Έργου: Σεπτέμβριος 2018
Εναέρια προσεγγιστική όψη τερματικού σταθμού νήσου Ρεβυθούσαςμε την εγκατάσταση της 3ης δεξαμενής (Πηγή: ΔΕΣΦΑ)
IGB
35
EastMed
36
FSRU Αλεξανδρούπολης
37
Δυνατότητα να γίνει η Ελλάδα κόμβος φυσικού αερίου
38
Αγωγός TAP (10-20 bcma)
EastMed
(8 bcma)
Συμπιεστής στους
Κήπους
Υπόγεια Αποθήκη Καβάλας
LNG Βορείου Ελλάδας (5-6 bcma)
Αγωγός IGI (10 bcma)
Αγωγός IGB (3-5 bcma)
Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος
Ευρωπαϊκός Κανονισμός 2017/1938
«Μια πραγματικά διασυνδεδεμένη εσωτερική αγορά ενέργειας με πολλαπλά σημεία εισόδου και αντίστροφες ροές μπορεί να
δημιουργηθεί μόνο με την πλήρη διασύνδεση των δικτύων φυσικού αερίου της, τη δημιουργία κόμβων υγροποιημένου φυσικού αερίου
(ΥΦΑ) στις νότιες και τις ανατολικές περιφέρειες της Ένωσης, την ολοκλήρωση του διαδρόμου Βορρά-Νότου και του Νοτίου
διαδρόμου μεταφοράς φυσικού αερίου, και την περαιτέρω ανάπτυξη της εγχώριας παραγωγής. Συνεπώς, είναι αναγκαία η επίσπευση της
ανάπτυξης διασυνδέσεων και έργων που αποσκοπούν στη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού, όπως έχουν ήδη
προεπιλεγεί στη στρατηγική ενεργειακής ασφάλειας».
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2017/1938 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 25ης Οκτωβρίου 2017 σχετικά με τα μέτρα κατοχύρωσης της ασφάλειας εφοδιασμού με
φυσικό αέριο και με την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 994/2010
39
Επέκταση ΦΑ σε μεγάλες πόλεις (1)
40
Επέκταση ΦΑ σε μεγάλες πόλεις (2)
41
Σε ιστορικά χαμηλά τα υδατικά αποθέματα των ΥΗΣ το 2017
42
Ενέργειες ΡΑΕ για την ασφάλεια εφοδιασμού με φ.α.
• Ολοκλήρωση επικαιροποίησης Μελέτης Εκτίμησης Επικινδυνότητας ως προς την ασφάλεια εφοδιασμού της Ελλάδας με φυσικό αέριο (Αρχική μελέτη 2011, 1η
επικαιροποίηση 2015)
• Η μελέτη συντάσσεται με ευθύνη της ΡΑΕ, ως Αρμόδια Αρχή για την εφαρμογή πλέον του Κανονισμού 1938/2017
43
Στόχοι Μελέτης
➢ Διασφάλιση επαρκούς και αδιάλειπτης παροχής φυσικού αερίου στουςκαταναλωτές, με έμφαση στους προστατευόμενους (physical security)
➢ Ορθός συντονισμός δράσεων με άλλα κράτη (solidarity & coordination)
➢ Διασφάλιση της παροχής ΦΑ στο ελάχιστο δυνατό κόστος (economicapproach to security)
– Έμφαση στη Συμμετοχικότητα των Φορέων και Επιχειρήσεων φα– Δημιουργία διεξοδικού καταλόγου διακινδυνεύσεων– Προσδιορισμός 20 σεναρίων :εξέταση πιθανών διαταραχών στην
• Συμμετοχή στην εκπόνηση Κοινής Μελέτης ΕκτίμησηςΕπικινδυνότητας και Σχεδίων Προληπτικής Δράσης και ΈκτακτηςΑνάγκης στις ομάδες Κινδύνου Ουκρανία (εξ ανατολών) καιΑλγερία (Βόρεια Αφρική)
Ασφάλεια Εφοδιασμού ΠροτάσειςI. Ισχυρή συμμετοχή από Διαχειριστή ηλεκτρικής ενέργειας.
✓ Αναγκαιότητα για άμεση δράση - ελλείψει σχετικού πλαισίου για: ▪ Μελέτη Εκτίμησης Επικινδυνότηταςγια τον ακριβή προσδιορισμό των Κρίσιμων Mwhe.▪ Σχεδίων Προληπτικής Δράσης/ Έκτακτων Αναγκώνγια τον καθορισμό κριτηρίων κατάταξης επιπτώσεων
II. Σχεδιασμός Συστήματος οργάνωσης για την Ανάλυση Κινδύνων ασφάλειας Εφοδιασμού της Ελλάδας με φ.α.
✓ Αναγκαιότητα για δράση πέραν των υποχρεώσεων του Κανονισμού 1938/2017✓ Δημιουργία - θεσμοθέτηση οργάνων για την αξιολόγηση και παρακολούθηση
της διακινδύνευσης π.χ. ▪ Ομάδα Διαχείρισης Διακινδύνευσης (ΟΔΔ):μόνιμος μηχανισμός συνεργασίας, διαβούλευσης και επικοινωνίας μεταξύ των εμπλεκομένων μερών
▪ Ομάδα Εργασίας για την αξιολόγηση διακινδύνευσηςAd-hoc δημιουργούμενη ομάδα από στελέχη των εμπλεκομένων φορέων για την επικαιροποίηση τουκαταλόγου διακινδυνεύσεων ή/και της ανάλυσης διακινδυνεύσεων
49
Πρόταση ΕΚσχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας