«Φωνή βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ, ἑτοιμάσατε τήν ὁδόν τοῦ Κυρίου» (Ματθ. γ΄, 3) ΚΩΔ.: 034295 Εκδίδεται με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μυτιλήνης κ. Ιακώβου Tρίμηνο περιοδικό Ενορίας Τιμίου Προδρόμου Λισβορίου Λέσβου Έτος 21 ο Αρ. Φύλλου 74 ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 20 ΧΡΟΝΙΑ «ΦΩΝΗ ΕΝΟΡΙΑΣ» Έτσι καθώς εστέκονταν ορθός μπροστά στην Πύλη κι άπαρτος μες στη λύπη του Μακριά του κόσμου, που η ψυχή του γύρευε να λογαριάσει στο φάρδος Παραδείσου. Και σκληρός πιο κι απ’ την πέτρα που, δεν τον είχανε κοιτάξει τρυφερά ποτέ, κάποτε τα στραβά δόντια του άσπριζαν παράξενα. Κι όπως περνούσε με το βλέμμα του λίγο πιο πάνω απ’ τους ανθρώπους κι έβγανε απ’ όλους Έναν που του χαμογελούσε, τον Αληθινόν που ο χάρος δεν τον έπιανε. Πρόσεχε, να προφέρει καθαρά τη λέξη θάλασσα, έτσι που να γυαλίσουν μέσα της όλα τα δελφίνια. Κι η ερημιά πολλή που να χωρά ο Θεός κι η κάθε μια σταγόνα σταθερή στον ήλιο ν’ ανεβαίνει! Νέος ακόμα, είχε δει στους ώμους των μεγάλων, τα χρυσά να λάμπουν και να φεύγουν. Και μια νύχτα θυμάται, σ’ ώρα μεγάλης τρικυμίας, βόγκηξε ο λαιμός του πόντου τόσο, που θολώθη μα δεν έστερξε να του σταθεί! Βαρύς ο κόσμος να τον ζήσεις, όμως για λίγη περηφάνια το άξιζε. Οδυσσέα Ελύτη ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 29 ΜΑΪΟΥ
12
Embed
Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ / ΤΕΥΧΟΣ 74 / ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
«Φωνή βοῶντοςἐν τῇ ἐρήμῳ,
ἑτοιμάσατε τήν ὁδόν τοῦ Κυρίου»
(Ματθ. γ΄, 3)
ΚΩΔ
.: 03
4295
Εκδίδεταιμε την ευλογία
του ΣεβασμιωτάτουΜητροπολίτου
Μυτιλήνηςκ. Ιακώβου
Tρίμηνο περιοδικόΕνορίας
Τιμίου ΠροδρόμουΛισβορίου Λέσβου
Έτος 21ο
Αρ. Φύλλου 74
ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ
2012
20 ΧΡΟΝΙΑ
«ΦΩΝΗ ΕΝΟΡΙΑΣ»
Έτσι καθώς εστέκονταν ορθός μπροστά στην Πύλη κι άπαρτος μες στη λύπη τουΜακριά του κόσμου, που η ψυχή του γύρευε να λογαριάσει στο φάρδος Παραδείσου. Και σκληρός πιο κι απ’ την πέτρα που, δεν τον είχανε κοιτάξει τρυφερά ποτέ,
κάποτε τα στραβά δόντια του άσπριζαν παράξενα.Κι όπως περνούσε με το βλέμμα του λίγο πιο πάνω απ’ τους ανθρώπους
κι έβγανε απ’ όλους Έναν που του χαμογελούσε, τον Αληθινόν που ο χάρος δεν τον έπιανε.Πρόσεχε, να προφέρει καθαρά τη λέξη θάλασσα, έτσι που να γυαλίσουν μέσα της όλα τα δελφίνια. Κι η ερημιά πολλή που να χωρά ο Θεός κι η κάθε μια σταγόνα σταθερή στον ήλιο ν’ ανεβαίνει!
Νέος ακόμα, είχε δει στους ώμους των μεγάλων, τα χρυσά να λάμπουν και να φεύγουν. Και μια νύχτα θυμάται, σ’ ώρα μεγάλης τρικυμίας, βόγκηξε ο λαιμός του πόντου τόσο,
που θολώθη μα δεν έστερξε να του σταθεί!Βαρύς ο κόσμος να τον ζήσεις, όμως για λίγη περηφάνια το άξιζε.
Αφού λοιπόν τελειώσουμε με τα στολίσμα-τα, νύφης, γαμπρού, κουμπάρου και όλες οι πα-ρόμοιες προετοιμασίες, ο γαμπρός, η νύφη και ο κουμπάρος θα παραληφθούν από τους οργανο-παίχτες και τους ήχους γαμήλιας μουσικής για να οδηγηθούν μαζί με όλους τους συγγενείς και τον κόσμο στην Εκκλησία για την τελετή.
Και εδώ ακολουθείται αυστηρή ιερουελεστία.Οι στενοί συγγενείς και οι φίλοι του γαμπρού
με επικεφαλής τους λαϊκούς οργανοπαίχτες, θα κατευθυνθούν πρώτα–πρώτα στο σπίτι του κου-μπάρου, που τους περιμένει με φίλους του, έτοιμος πλέον, τον οποίον και θα παραλάβουν. Εκεί σ’ αυ-τόν και σ’ όσους ακολουθούν θα βάλουν στο πέτο μια «τράνα» κάτι σαν τη μαρτυριά της βάφτισης.
Τώρα η συνοδεία ολόκληρη θα κατευθυνθεί στο σπίτι του γαμπρού. Ο γαμπρός θα κεράσει πάλι ιδιαίτερα τους μουσικάντες για να του ευχηθούν κι αυτοί και όλοι μαζί πάλι μουσικάντες, κουμπάρος, γαμπρός, κόσμος θα φτάσουν στο πατρικό σπίτι της νύφης, η οποία στολισμένη πλέον και πανέτοι-μη, τους περιμένει.
Τώρα πλέον η πομπή περιλαμβάνει και τη νύφη. Προπορεύεται η νύφη υποβασταζόμενη απ’ την
αδερφή της –αν υπάρχει– της κουμπάρας, των φι-λενάδων της.
Ακολουθεί πιο πίσω ο γαμπρός μαζί με τον κου-μπάρο, τους άλλους συγγενείς, και οι καλεσμένοι, όλοι σχεδόν οι χωριανοί.
Οι λαμπάδες
Απ’ το σπίτι της νύφης θα παραληφθούν και οι λαμπάδες του γάμου, το κρασί και ένα ποτηράκι για το κρασί μέσα σε δίσκο. Οι λαμπάδες βέβαια τότε δεν ήταν σαν τις σημερινές, λαμπάδες εμπο-ρίου χάρτινες και πασπαλισμένες με άσπρη παρα-φίνη και στολισμένες με πολυποίκιλα τούλια αλλά χειροποίητες από αγνό μελισσοκέρι και χωρίς στο-λίσματα.
Μετά την τελετή θα τις επέστρεφαν στο σπίτι όπου θα κατοικούσε το ζευγάρι αναμμένες. Στο
σπίτι και προτού να μπει κανείς μέσα με την κάπνα μιας λα-μπάδας θα φτιαχτούν τρεις σταυροί στο πάνω μέρος της κυ-ρίας εισόδου και μετά αφού πλέον μπουν μέσα θα τις σβήσουν μέσα σε ένα ποτηράκι με κρασί.
Θεωρείται μεγάλη γουρσουζιά και κακός οιωνός να σβήσει λαμπάδα με οποιοδήποτε τρόπο πριν όλο αυτό το τελετουργικό.
Τα στέφανα
Κατ’ αρχάς τα στέφανα ήταν κοινά για όλους. Τα είχε η εκκλησία και τα χρησιμοποιούσε σε κάθε γάμο. Την επόμενη του γάμου Κυριακή το ζευγάρι θα πήγαινε στη εκκλησία, να εκκλησιαστεί, να επι-στρέψει τα στέφανα και ο ιερέας θα διαβάσει στο ζευγάρι την ειδική για την περίπτωση ευχή.
Έχουμε βέβαια και περιπτώσεις με στέφανα από κλαδιά ελιάς ή και κληματόβεργες αφού τα σημερινά στέφανα του εμπορίου ούτε υπήρχαν και αν υπήρ-χαν αδυνατούσε ο πολύς κόσμος να τα αγοράσει.
Τα κλίτσα
Μικρά ψωμάκια που ζυμώνονταν αποκλειστι-κά για την ημέρα του γάμου. Και τούτα μαζί με τις
3
λαμπάδες και το κρασί τα μετέφεραν στην Εκκλη-σία μικρά παιδιά, γύρω από τη νύφη μέσα σε ένα πανέρι, για να ευλογηθούν στην εκκλησία και να κοπούν αργότερα στο γλέντι του γάμου.
Στην Εκκλησία
Τώρα όλη αυτή η πομπή φτάνει στην Εκκλησία.Εδώ αφού η νύφη παραδοθεί στο γαμπρό, το
ζευγάρι θα κάνει μετάνοιες στους γονείς τους, στα πεθερικά και σε άλλους συγγενείς για να τους δοθεί συγχώρεση, τους παραλαμβάνει ο παπάς και τους οδηγεί στις εικόνες του τέμπλου όπου θα προσκυνή-σουν. Μετά θα κατευθυνθούν στο κέντρο της εκκλη-σίας όπου και το τραπέζι του γάμου για την τελετή.
Στην τελετή του αρραβώνα το θεωρούσαν γρουρσουζιά να πέσει κάποια βέρα κάτω απ’ το χέρι του παπά καθώς τις έβαζε στα δάχτυλα του ζευγαριού.
Στο τέλος του Αποστόλου η προσπάθεια επι-κεντρωνόταν στο ποιος θα πατήσει πρώτος τον άλλον για να έχει και το γενικό οικογενειακό πρό-σταγμα στο σπίτι. Το σύνηθες βέβαια ήταν η νύφη να πατήσει το γαμπρό.
Στο «χορό του Ησαΐα» όλο το εκκλησίασμα έραινε με λουλούδια, ρύζι και κουφέτα τους νεό-νυμφους για να «ριζώσουν».
Το κρασί τέλος που περίσσευε στο ποτηράκι μετά την τελετή, προσπαθούσαν να το πιούν κο-πέλες ανύπαντρες για να παντρευτούν γρήγορα κι αυτές. Μάλιστα γίνονται και προσπάθειες ποια κοπέλα θα καταφέρει να κλέψει το ποτηράκι, ώστε να πάρει το γούρι και να παντρευτεί γρήγορα.
Αφού τελειώσει η τελετή ο πρώτος που θα ευ-χηθεί στο νιόπαντρο ζευγάρι «να ζήσουν και να ευτυχήσουν και καλούς απογόνους» είναι ο παπάς και μετά θα ακολουθήσουν οι γονείς, τα αδέρφια, και οι λοιποί συγγενείς.
Στον κουμπάρο εύχονται «πάντα άξιος» και αν είναι λεύτερος «γρήγορα και στα δικά σου».
Το συγγενολόι καθώς θα περνά μπροστά απ’ το ζευγάρι για να «φιλήσει στέφανα» και να ευχηθεί θα «κρεμάσει» χρυσαφικά ή χρήματα στο ζευγάρι.
Τα πιο «βαριά» ακριβά χρυσαφικά τα βάζουν στη νύφη ο πεθερός, η πεθερά και τα κουνιάδια της. Αν μάλιστα είναι ευκατάστατοι θα της κρεμάσουν αρ-μαθιές με φλουριά και ανάλογα με τις δυνατότητές τους μπορεί και δεύτερη και τρίτη αρμαθιά που η κάθε μία αριθμούσε περίπου 20 τούρκικα χρυσά φλουριά. Της έβαζαν επίσης «πεντόλιρα», «τρακο-σάρες», «κωσταντινάτα».
Στο γαμπρό συνήθως έβαζαν χρήματα μέσα στο χέρι του. Άλλοι πάλι είτε από επίδειξη είτε και χωρατεύοντας καρφίτσωναν τα χρήματα στο στή-θος του γαμπρού τα οποία πότε –πότε ακουμπού-σαν στα πόδια του.
Αφού τελειώσουν οι συγγενείς θα περάσουν για να ευχηθούν όλο το χωριό.
Από όλους αυτούς αν τυχόν κάποια είχε πέν-θος και φορούσε μαύρα σκέπαζε το κεφάλι της με ένα άσπρο ή κόκκινο μαντήλι. Έτσι θα ξορκιστεί το κακό και δεν θ’ αγγίξει το ζευγάρι η λύπη.
Μόλις τελειώσουν και οι ευχές και οι χαιρετι-σμοί, ξεκινάνε για να βγουν από την εκκλησία οι νεόνυμφοι και οι κουμπάροι. Στην πόρτα τον κου-μπάρο, αν είναι άνδρας, τον περιμένουν οι φίλοι του για να τον σηκώσουν ψηλά στα χέρια και δεν τον κατεβάζουν μέχρι να τους «τάξει». Το τάξι-μο είναι συνήθως «ένα τραπέζι», ένα γλέντι. Την υπόσχεση αυτή είναι υποχρεωμένος πλέον να την εκτελέσει τις επόμενες ημέρες. Λέγεται πως ένα έξυπνος κουμπάρος σε κάποιο γάμο έταξε «ένα καλάθι κρασί» και αυτοί μέσα στη φασαρία δεν πολυκατάλαβαν και έτσι την έπαθαν.
Από την Εκκλησία στο σπίτι
Μετά απ’ όλα αυτά όλοι μαζί εν πομπή με το ζευγάρι επικεφαλής, τις αναμμένες λαμπάδες και με τη συνοδεία των ιερέων θα κατευθυνθούν στο σπιτικό των νεόνυμφων. Στο δρόμο ψάλλονται δι-άφοροι εκκλησιαστικοί ύμνοι, όπως το Ε ΄. Εωθι-νό και το «την ωραιότητα της παρθενίας σου…», τα οποία βέβαια σήμερα έχουν καταργηθεί. Σ’ όλη αυτή την πορεία προς το σπίτι γυναίκες απ’ τα πα-ράθυρα ραίνουν τους νεόνυμφους με λουλούδια, ροδόσταμο και ρύζι.
Μόλις φτάσουν στο σπίτι η νύφη προτού μπει μέσα θα κάνει με την κάπνα απ’ τις λαμπάδες τρεις σταυρούς στο πάνω μέρος της πόρτας και τα συμπεθερικά θα δώσουν στον παπά δώρο ένα άσπρο μαντήλι. Μέσα σ’ αυτό το μαντήλι ήταν δε-μένο παλαιότερα και το «μπαξίσι» του παπά. Θα συνεχίσουν με τις ευχές και τα κεράσματα και κα-τόπιν όλοι πάλι θα αποχωρήσουν απ’ το σπίτι για να πάνε στο γαμήλιο γλέντι. Αν είναι καλοκαίρι το θα γίνει στην κεντρική πλατεία του χωριού, αν είναι χειμώνας θα γίνει σε ένα απ’ τα μεγαλύτερα καφενεία.
4
Τα γλυπτά της Λέσβου
«Μια οφειλόμενη τιμή στους ονειροπόλους της Λευτε-ριάς καλύπτει μεγάλο μέρος αυτής της μελέτης.
Όλα τα γλυπτά της Λέσβου είναι καταχωρημένα μαζί με τα ονόματα των πεσόντων, θανόντων, εκτελεσθέντων και εξαφανισθέντων Λεσβίων αγνών πατριωτών, που άφησαν τη ζωή τους στα πεδία των μαχών. Είναι ο φό-ρος αίματος που έδωσε το νησί μας για να επαληθευτεί η ρήση του Ηρόδοτου: «Ουδείς όντως ανόητος έστι, όστις πολέμου προ ειρήνης αιρείται». Δηλαδή κανένας δεν εί-ναι τόσο ανόητος που να προτιμάει τον πόλεμο απ’ την ειρήνη.
Αντικείμενο της πραγματείας είναι και η ανάδειξη των γλυπτών που υπάρχουν σ’ όλη την επικράτεια του νησιού, ο σκοπός της ανέγερσής τους, το εικονιζόμενο πρόσω-πο, η δραστηριότητά του, ενώ γίνεται αναφορά και στους δημιουργούς των έργων.
Το ευτύχημα σ’ αυτήν την ιστορία είναι ότι μπόρεσαν να «περισωθούν» έστω και φωτογραφικά γλυπτά, που σήμερα έχουν εξαφανιστεί. Η πληθώρα των φωτογραφι-
ών και τα έγκυρα ιστορικά στοιχεία καταστούν το βιβλίο πολύτιμο απόκτημα των φιλιστόρων ανα-γνωστών και όχι μόνο».
Εδώ θα βρούμε και το δικό μας μνημείο – ηρώο, που συνάντησε ο Προκόπης στην είσοδο του χωριού και κατέγραψε. Στο επόμενο τεύχος θα δημοσιεύσουμε ολόκληρο το κεφάλαιο που μας αφορά.
Βασιλ’τσιώτ΄κα λόγια Λεξικό της ντοπιολαλιάς Βασιλικών Λέσβου: Ετυμολογικό,
Με ένα ακόμα περισπούδαστο έργο του μας εντυπωσίασε ο συγγραφέας, εκπαιδευτικός, συνεργάτης του περιοδικού μας κ. Γιώργος Αλβανός.
Πρόκειται για μια μελέτη στη ντοπιολαλιά του τόπου του, τα Βασιλικά της Λέσβου.
Για μας είναι εξαίρετο έργο και το θεωρούμε και δικό μας, αφού κατά 90% η ντοπιολαλιά του διπλανού μας χωριού είναι εν πολλοίς και δική μας.
Το λεξικό του Γιώργου Αλβανού το «κρατάμε στο χέρι» για-τί είναι και Λισβοριανό.
ΑΞΙΟΛΟΓΑ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ
5
Εάν μνήμη κάθε αγίου, είναι κοινή αφορμή ευφρο-σύνης και πρόξενος μεγάλης ωφέλειας σ’ όλους, διότι εγκωμιάζεται δίκαιος, πόσο περισσότερο της κορυφαίας άκρας του κορυφαίου χορού των Απο-
στόλων, Πέτρου και Παύλου.Αυτοί είναι κοινοί πατέρες και καθοδηγητές όλων
όσων έχουν το όνομα από το Χριστό, αποστόλων, μαρ-τύρων, οσίων, ιεραρχών, ποιμένων και ποιμαινομένων, διδασκάλων και διδασκομένων, όλων, ως αρχιποιμένες και αρχιτέκτονες της κοινής όλων ευσεβείας και αρετής και ως φωστήρες στον κόσμο που υπερβάλλουν σε λάμ-ψη όλους όσους διέλαμψαν με ευσέβεια και αρετή.Τέτοιοι φωστήρες φαιδρύνουν την Εκκλησία, γιατί η συνάντησή τους δεν προκαλεί έκλειψη, αλλά περίσσεια φωτός.
Αφού μετέσχον και οι δύο της αδιάκοπης πηγής και του αιωνίου φωτός του Χριστού, εξ ίσου, απέκτησαν ίσιο και το ύψος και τη δόξα και τη λαμπρότητα.
Ο απόστολος Πέτρος ως πατέρας του γένους που άκουσε από το Κύριο: «συ είσαι Πέτρος κι’ επάνω σε αυτή την πέτρα θα οικοδομήσω την Εκκλησία μου» (Ματθ. 16,18), φθονήθηκε από τον αρχέ-κακο και πλανήθηκε, μάλιστα από τα δε-ξιά όταν είπε ο Κύριος ότι αυτή τη νύχτα θα σκανδαλισθείτε όλοι απέναντί μου. Αντείπε με απείθεια και έθεσε το εαυτό του υπεράνω των άλλων, λέγοντας ότι και αν όλοι σκανδαλισθούν, όχι πάντως εγώ. Επειδή καταλήφθηκε από αλαζο-νεία, εγκαταλείπεται περισσότερο από τους άλλους, για να ταπεινωθεί περισσό-τερο από τους άλλους, αλλά και να ανα-φανεί λαμπρότερος.
Πως; Με την αυτοκριτική του, τη με-γάλη του λύπη και μετάνοια και με το δραστικό για την εξιλέωση φάρμακο, τα δάκρυα. «Καρδία καθαρή, συντριμμένη και ταπεινωμένη, δεν θα εξουθενώσει ο Θεός».
Η κατά Θεό λύπη προκαλεί οριστική μετάνοια για τη σωτηρία, «όποιος σπείρει την ικεσία με δάκρυα, θα θερίσει με αγαλλίαση την άφεση» (Ψαλμ. 125,5). Μάλι-στα εξερρίζωσε τελείως από τη ψυχή του το πάθος του όπως φαίνεται όταν ο Κύριος τον ερώτησε αργότερα αν τον αγαπά. Αυτός που πρωτύτερα, και χωρίς να ερωτη-θεί, τοποθετούσε πάνω από τους άλλους τον εαυτό του, τώρα ερωτώμενος συναινεί μεν ότι αγαπά τον Κύριο, παραλείπει όμως τη λέξη «περισσότερο» λέγοντας «ναι, Κύριε, συ γνωρίζεις τα πάντα, συ γνωρίζεις ότι σε αγα-πώ». Ερωτάται μάλιστα τρεις φορές ώστε με την τριπλή ομολογία του να θεραπευθεί η τριπλή άρνησή του. Και ο χορηγός της σωτηρίας από υπερβολική φιλανθρωπία ως αυτόκλητος μάλλον ως αυτοπαράκλητος τον τοπο-θετεί βοσκό στα πρόβατα. Όπως πριν τον έθεσε θεμέλιο όταν ονομάζει οικοδομή την ομάδα των πιστευόντων και όταν ο λόγος ήταν για την αλιεία τον έκανε αλιέα
ανθρώπων, τώρα τον κάνει ποιμένα και αρχιποιμένα όλης της Εκκλησίας του. Μάλιστα του υπόσχεται ότι θα τον περιζώσει με τόση δύναμη, ώστε και μέχρι θάνατο σταυρικό να υπομείνει. Για τον απόστολο Παύλο ποιά γλώσσα να μιλήσει τη μέχρι θανάτου καρτερία εκείνου για χάρη του Χριστού, αφού πέθαινε καθημερινά και δεν ζούσε πλέον ο ίδιος, αλλά είχε μέσα του ζωντανό το Χρι-στό, όπως ο ίδιος λέγει. Και σε ποιόν από όλους θα πα-ραχωρήσει ίσο ζήλο παρά μόνο στον απόστολο Πέτρο. Πόσο ταπεινός δε είναι, άκουσε τον ίδιο να λέγει: «εγώ είμαι ο ελάχιστος των Αποστόλων που δεν είμαι ικανός να καλούμαι απόστολος».
Ο Κύριος λέγει περί του Παύλου προς τον Ανανία: «Αυτός είναι σκεύος εκλογής μου για να βαστάσει το όνο-μά μου ενώπιον εθνών και βασιλέων». Ποιό όνομα; Φυσι-κά το δοσμένο σε εμάς, στην Εκκλησία του Χριστού, την οποία βαστάζει ο Πέτρος ως θεμέλιο. Βλέπετε πόση είναι η λαμπρότητα και η ομοτιμία του Πέτρου και του Παύ-λου; Γι’ αυτό και αυτή τώρα απονέμει μιά και την ίδια τιμή και στους δύο, συνεορτάζοντας ομότιμα και τους δύο.
Και εμείς εξετάζοντας το τέλος τους, ας μιμηθούμε τη διαγωγή τους και αν όχι τα άλλα, τουλάχιστον την από την ταπείνω-ση και μετάνοια διόρθωση. Η διόρθωση από τη μετάνοια αρμόζει σε μας περισσό-τερο παρά σε εκείνους, αφού κάθε ημέρα κάνουμε ο καθένας πταίσματα και από πουθενά αλλού δεν υπάρχει για μας ελπί-δα σωτηρίας, αν δεν την εξασφαλίσουμε από τη διαρκή μετάνοια. Προηγείται δε της μετανοίας η επίγνωση των πταισμά-των μας, όπως λέγει ο ψαλμωδός «ελέ-ησόν με, γιατί γνωρίζω την ανομία μου» ελκύοντας έτσι το έλεος και με την εξα-γόρευση έρχεται τελεία άφεση. Και όπως λέγει ο απόστολος Παύλος με τη κατά Θεό λύπη ακολουθεί φυσικά η με συντριμμένη
καρδιά εξαγόρευση και δέηση προς το Θεό και η υπό-σχεση στο εξής αποχή από τις κακίες που αυτό είναι η μετάνοια. Και ο απόστολος Παύλος με τη μετάνοια κέρ-δισε την προστασία της Εκκλησίας του Χριστού μετά την επιστροφή και τη προκοπή και την παραπάνω από τους άλλους οικείωση προς το Θεό, γιατί η μετάνοια, αν είναι αληθινά από τη καρδιά, πείθει τον κάτοχό της να μην επιδίδεται πλέον στις αμαρτίες, αλλά να καταφρονεί τα παρόντα, να αφιερώνεται στα μέλλοντα, να αγωνίζεται κατά των παθών, να επιδιώκει τις αρετές, να εγκρατεύ-εται, να επαγρυπνεί, να είναι ελεήμων στους πταίοντας και στους έχοντας ανάγκη της βοηθείας του με όσα έχει, λόγια, έργα, χρήματα για να κερδίσει τη φιλανθρωπία και τη θεία ευμένεια και να πετύχει το αιώνιο έλεος.
ΗΑνάσταση του Κυρίου είναι η εορτή των εορτών της Εκκλησίας μας και το ακράδαντο θεμέλιο, πάνω στο οποίο στηρίζεται το οικοδόμημα της Πίστεώς
μας.Το ότι υπάρχει μέχρι σήμερα Εκκλησία, παρά τους
φοβερούς διωγμούς, που υπέστησαν οι πιστοί μέσα στη δισχιλιετή ιστορία της, οφείλεται στο ότι ο Ιδρυτής της Κύ-ριος Ιησούς Χριστός νίκησε το θάνατο και ζει στους ου-ρανούς και κατευθύνει την πορεία της στον κόσμο.
Η Ανάσταση του Χριστού είναι η πηγή της δυνάμεως της Εκκλησίας ως συνόλου και κάθε πιστού προσωπικά.
Οι ιεροί υμνογράφοι με εξαίρετους ύμνους τονίζουν σε όλους τους ήχους και τους τόνους τη μεγάλη εορτή της Αναστάσεως. Και οι άγιοι Πατέρες, με το ιδιαίτερο χάρισμά του ο καθένας, παρουσιάζουν το νόημα της Αναστάσεως και τη σημασία της για τη ζωή μας.
Ο ιερός Χρυσόστομος επανειλημμένα ομιλεί με εν-θουσιασμό για την Ανάσταση του Χριστού, απολογούμενος μάλιστα κάποτε προς τους απίστους και αμφιβάλλοντας.
Πάρα πολύ μεγάλη πραγματικά απόδειξη της Αναστά-
σεως είναι το ότι ο Χριστός, που θυσιάστηκε στο Σταυρό, μετά το θάνατό του επέδειξε τόσο μεγάλη δύναμη, ώστε έπεισε ανθρώπους, που ζούσαν σε διάφορες περιοχές, να περιφρονήσουν, χάριν της πίστεως προς αυτόν και της ομολογίας αυτής της πίστεώς τους, και την πατρίδα τους και την οικογένειά τους και τους φίλους τους και τους συγ-γενείς τους και αυτή τη ζωή τους και να προτιμήσουν αντί των ευχαρίστων και τερπνών του κόσμου, που τους υπό-σχονταν οι εχθροί της Πίστεως, και μαστιγώσεις και κινδύ-νους και μαρτυρικό θάνατο. Αυτά δεν είναι κατορθώματα κάποιου νεκρού, που έμεινε κλεισμένος στον τάφο του, αλλά κάποιου που ανεστήθη και ζει. (PG 50,593)
Τι μεγαλύτερη απόδειξη της Αναστάσεως του Χριστού ζητάς, όταν βλέπεις να έχει γίνει τόσο μεγάλη μεταβολή των πραγμάτων έπειτα από εκείνο το γεγονός; Γυναίκες, που εκ φύσεως είναι δειλές, παρουσιάζονται ατρόμητες εμπρός στον θάνατο, ενώ ο θάνατος πριν από την Ανά-σταση ήταν φοβερός και φρικτός και στους αγίους άν-δρες. (PG 50, 629)
Πολλοί ερωτούν, γιατί άραγε, όταν ανεστήθη ο Χριστός δεν εμφανίσθηκε στους Ιουδαίους; Η ερώτηση αυτή όμως είναι περιττή και μάταιη. Διότι εάν επρόκειτο να τους ελ-κύσει προς την πίστη με την εμφάνισή του μετά την ανά-σταση του σ’ αυτούς, δεν θα απέφευγε να το κάνει. Ότι όμως δεν επρόκειτο να τους ελκύσει προς την πίστη, αν εμφανιζόταν σ’ αυτούς μετά την ανάστασή του, φαίνεται με την περίπτωση του Λαζάρου. Διότι αυτόν που ήταν νεκρός τέσσερις μέρες και μύριζε και είχε αρχίσει να αποσυντίθε-νται τον ανέστησε και του έδωσε δύναμη να βγει από τον τάφο του, όπως ήταν δεμένος με νεκρικούς επιδέσμους εμπρός στα μάτια όλων, και παρά ταύτα όχι μόνο δεν τους είλκυσε προς την πίστη, αλλά και τους ερέθισε περισσό-τερο. Διότι αποφάσισαν να σκοτώσουν και τον Λάζαρο. Εάν λοιπόν ανέστησε κάποιον άλλον και δεν επίστευσαν, άραγε ανασταίνοντας τον εαυτό Του και δείχνοντάς τον σ’ αυτούς, δεν θα κυριεύονταν και πάλι από μανία εναντίον του; (PG 51, 106)
ΠΗΓΗ: http://www.xfd.gr
Ο ιερός Χρυσόστομος για την Ανάσταση του Χριστού
9
Τώρα μέσα σε κλειστό χώρο, ένα δωμάτιο συνήθως υπόγειο γίνεται η δραματοποίηση του καπνού. Τα φύλ-λα έβγαιναν από τα ράμματα και στοι-βάζονταν ένα-ένα σε ματσάκια που τα συσκεύαζαν σε σφι-χτοδεμένα δέματα. Τότε γινόταν και η διαλογή των φύλλων, ώστε να βγουν τα
ακατάλληλα φύλλα από την τελική σοδειά και να επιτευχθεί η άριστη ποιότητα.
Κάσες ξύλινες με γερά τοιχώματα σε σχήμα ορθογω-νίου παραλληλεπιπέδου, των οποίων η μία μεγαλύτερη πλευρά είναι κινητή και ένα σκέπασμα Εδώ τοποθετούνται οι αρμαθιές με τα κεφάλια των φύλλων προς τα έξω. Με ένα κοχλία τοποθετημένο στο πάνω μέρος της κάσας κα-τάλληλο το σφίγγει καθώς γυρίζουμε τη λαβή του με το χέρι
Η κάσα προηγουμένως επενδύεται εσωτερικά με μια λουρίδα –λινάτσα– ίση στο πλάτος με τα τοιχώματα της κάσας, πάνινη όμοια με αυτή που φτιάχνονται και τα τσου-βάλια των ελιών (μπούρδα), αλλά πιο λεπτή. Η επένδυση
γίνεται στον πάτο της κάσας, τις μικρές πλευρές και το πάνω μέρος κατά τέτοιο τρόπο ώστε να καλυφθεί το δέμα, το οποίο πρέπει και να γεμίσει την κάσα όταν θα τελειώσει το πάτημα.
Όταν θα τελειώσει το γέμισμα και το πάτημα, θα αφαι-ρεθεί η κινητή πλευρά της κάσας και το δέμα ελευθερώνε-ται τυλιγμένο τώρα από τις τέσσερις πλευρές με τη λινάτσα. Οι δυο πλευρές, πάνω και κάτω παραμένουν ελεύθερες. Το βάρος του δέματος κυμαίνεται από 30 έως 60 οκάδες. Αυτό τοποθετούνται σε κλειστό και χωρίς υγρασία μέρος και φυλάσσονται μέχρι να έρθει η μέρα για να πωληθούν.
Μέσα στο Σεπτέμβριο και αργότερα φθάνουν στο χω-ριό οι καπνέμποροι και οι μεσάζοντες των εμπόρων των τσιγάρων. Η τιμή είναι άγνωστη. Ζητάνε οι καπνοπαρα-γωγοί πάνω-κάτω την περσινή τιμή μα κι αυτό δεν είναι σίγουρο. Γινόταν πιο μπροστά από όλους τους παραγω-γούς του Λιοσβορίου μια υποτυπώδης συμφωνία και κα-
τόπιν και με τους άλλους παραγωγούς του Πολιχνίτου, της Βρίσας και των Βασιλικών ώστε να διαμορφωθεί μια τιμή. Οι μάγκες όμως της εμπορίας κατάφερναν να σπάσουν αυτή τη συμφωνία δίνοντας μια καλλίτερη τιμή σε κάποιο μεγαλοπαραγωγό και στη συνέχεια έριχναν τα καπνά σε χαμηλότερες τιμές.
Υπήρχε όμως και άλλο πιο βρώμικο παιχνίδι.Οι έμποροι άνοιγαν λίγο ένα-ένα τα προς πώληση
δέματα και μόλις έβρισκαν μέσα κανένα λίγο μαραμένο φύλλο ή πιο σκούρο από τα άλλα ακόμα αν έβρισκαν φύλ-λα ανακατωμένα του πρώτου χεριού με άλλα κιρτίσματα, αφαιρούσαν αυθαίρετα από το βάρος του δεματιού όσες οκάδες σήκωνε η ψυχή τους. Τελικά από τις χίλιες οκάδες που μπορούσε να έχει ο καπνοπαραγωγός πληρωνότανε μόνο τις οχτακόσες και λιγότερο. Τα λεφτά θα τα έπαιρναν αργότερα, κοντά στα Χριστούγεννα και μ’ αυτά θα έπρε-πε να πληρωθούν πρώτα τα δάνεια υπήρχαν και μετά να τακτοποιηθούν και οι διάφορες μεγάλες και σοβαρές ανά-γκες του παραγωγού. Να σκεφτείτε ότι ο άνθρωπος αυτός επτά ολόκληρους μήνες ζούσε με δάνεια και με τα λίγα περισσεύματα από τα αλλά προϊόντα του.
Πολύς κόπος, μεγάλη φασαρία όπως καταλαβαίνε-τε από όλη την καταγραφή με ελάχιστη απολαβή. Πόσες φορές πέρναγε το ίδιο φύλλο από τα χέρια του αγρότη μέχρι να καταλήξει συσκευασμένο στο δέμα; Πόσο κόπο
κατέβαλλαν οι αγρότες για να καταλήξουν με τη σοδειά του καπνού στην αποθήκη τους; Πόσες ώρες πάλευαν με τον καιρό, την εξάντληση, την αϋπνία, τη δίψα και την πεί-να στο χωράφι; Πόσο πόνο υπέφεραν από τη σωματική καταπόνηση; Κανείς που δεν το έζησε δεν μπορεί να το κατανοήσει πλήρως.
Και όμως συνεχιζόταν αυτή η παραγωγή όλη τη δεκα-ετία του ’30 γιατί από κει περίμεναν να περισσέψει καμιά δραχμή για να ζήσουν, να φτιάξουν το σπιτικό του κορι-τσιού τους αφού δεν θα μπορούσαν να το παντρέψουν δί-χως σπίτι και να δουν και ό,τι άλλο προγραμμάτιζαν.
Φυσικά δεν υπήρχε τότε καμιά μέριμνα από την πολι-τεία για συντάξεις για περίθαλψη ή κάτι παρόμοιο.
Σήμερα πολλά από αυτά διορθωθήκαν μα άρχισαν σε πολλούς τομείς και να χειροτερεύουν τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι όμως η ώρα για τέτοιες καταγραφές αφού άλλο το θέμα μας.
Και κλείνουμε με τον Αριστοτέλη ο οποίος έλεγε: «Βέλ-τιστος γαρ βίος ο γεωργικός εστίν ώστε και ποιείν ενδέχεται δημοκρατίαν όπου ζη το πλήθος από γεωργίας ή νομής».
Ο καλλίτερος λαός, δηλαδή είναι οι γεωργοί αφού μ’ αυτούς μπορούμε να φτιάξουμε και καλλίτερη δημοκρατία εκεί όπου το πλήθος ζει από τη καλλιέργεια της γης ή τη βοσκή των ποιμνίων.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
11
ΕΝΟΡΙΑΚΑΟ ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΝΟΡΙΑ ΜΑΣ
Το στολισμό του Επιταφίου της Ενο-ρίας μας πραγματο-ποίησαν κι εφέτος κοπέλες του χωριού μας. Έμειναν στην Εκκλησία όλη σχε-δόν τη νύχτα της Μ.
Πέμπτης για να στολίσουν τον Επιτάφιο. Τα αποτε-λέσματα θαυμάσια.
ΤΟ ΜΟΙΡΟΛΟΪ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣΤο τραγούδι – μοιρολόι – της Παναγίας, τραγού-
δησαν και εφέτος οι κοπέλες της χορωδίας των πα-ραδοσιακών τραγουδιών της Ενορίας μας, το από-γευμα της Μ. Παρασκευής, γύρω από τον Επιτάφιο.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑΜε λαμπρότητα εορτάστηκε
η πρώτη ημέρα της Αναστάσεως, η Κυριακή του Πάσχα. Τιμές κατά την περιφορά της Αναστάσεως απέδωσε η Φιλαρμονική του Δή-μου.
ΛΑΜΠΡΟΤΡΙΤΗΗ καθιερωμένη ετήσια Ιερά Πανήγυρις, μέσα
στη Διακαινήσιμο εβδομάδα στο ξωκκλήσι της Πα-ναγιούδας στην Καυκάρα.
ΛΑΜΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗΚαθιερωμένη ετήσια Θεία Λειτουργία στο ξω-
κλήσι της Μεταμορφώσεως της περιοχής Μπλο.
8η ΜΑΪΟΥ Με λαμπρότητα γιορτάστηκε και εφέτος η εορτή
του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, στις Θερμοπηγές του χωριού μας. Στο τέλος, η Εκκλησία, δεξιώθηκε όλους τους προσκυνητές με την καθιερωμένη πλέον
«Μανεστράδα». Το κρέας προσέφερε η οικογένεια Θεμιστικλή Ζουπαντή.
14η ΜΑΪΟΥΠανήγυρις στο εορτάζον ναΰδριο Αγίου Ισιδώ-
ρου, της περιοχής Τέμενος.
ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΘεία Λειτουργία, αφιερωμένη στους μαθητές
τελέσαμε στις 21 Μαΐου ταυτόχρονα με την εορτή των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Η Θ. Λειτουρ-γία αφιερώθηκε στην έναρξη των «Πανελλαδικών» εξετάσεων, αλλά και των εξετάσεων στα Γυμνάσια και τα Λύκεια, για όλα τα παιδιά της ενορίας μας. Στην ιερά αυτή αγρυπνία εψάλη και ο ειδικά συ-νταχθείς γι’ αυτή την περίπτωση Παρακλητικός Κανών. Προσήλθαν τα παιδιά με τους γονείς τους.
ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ ΤΕΜΠΛΟΥΣυνεχίζεται το έργο της συντήρησης των εικό-
νων του Ι. Ναού μας το οποίο ξεκινήσαμε πέρυσι.Μέχρι τώρα τελειώσαμε με τις 10 εικόνες του
τέμπλου και τις πέντε των κλιτών.Είναι έργο αξίας 4500€.Συνεχίζουμε τις προσπάθειες για να συντηρή-
ΒΑΠΤΙΣΕΙΣ• Τη Δευτέρα 23 Απριλίου βαπτίσαμε στην Ιερά Μονή Αγίου Ραφαήλ το δεύτερο παιδί, του Γεωρ-γίου Καρδάτου και της Περσεφόνης Βερβέρη - Καρδάτου.Το όνομα του νεοφώτιστου: ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣΑνάδοχος στο Μυστήριο: ο Παναγιώτης Μανιάτης.• Την Κυριακή 20 Μαΐου στην ενορία μας βαφτίσα-με το πρώτο παιδί του Σταμάτη Π. Χατζησταματί-ου και της Γιαννούλας Π. Γαβριήλ.Το όνομα της νεοφώτιστου: ΑΝΘΗΑνάδοχοι στο Μυστήριο: οι Αναστάσιος και Ευαγ-γελία Νικολετάτου.• Την Κυριακή 20 Μαΐου στον Ιερό προσκυνημα-τικό Ναό Παναγίας Αγιάσου βάφτισαν το πρώτο τους παιδί ο Τσόκαρος Νεοκλής και η Κυριακή Ι. Γαβριήλ.Το όνομα του νεοφώτιστου: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣΑνάδοχος στο Μυστήριο: η Έφη Ελευθερίου.• Το Σάββατο 30-6-2012 στην ενορία Παναγίας Χρυσομαλλούσας τελέσαμε το μυστήριο της Βα-πτίσεως του πρώτου παιδιού των: Ευστρατίου Παπαναστασίου του Αντωνίου και της Ουρανίας Πατσατζάκη, του Χρήστου.Το όνομα του νεοφώτιστου: ΑΝΤΩΝΙΟΣΑνάδοχος: η Κολοσίδου Σοφία.
ΓΑΜΟΙ• Την Κυριακή 3 Ιουνίου 2012 στονιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Παλαιού Φαλήρου –Παναγίτσα– τελέ-σαμε το μυστήριο του Γάμου στα παι-διά μας, ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙ-ΔΗ και ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΛΕΝΤΑ.Παράνυμφοι παρέστησαν ο Γεώργιος
Κυριαζής και ο Γεώργιος Κυρχανίδης.Αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε όλους τους Λισβοριανούς της Αθήνας αλλά και όλους τους γνωστούς και φίλους, που προσήλ-θανε στο Μυστήριο και μας τίμησαν με την πα-ρουσία τους, αλλά και όλους τους άλλους που με οποιοδήποτε τρόπο συμμετείχαν στη χαρά μας.
• Το Σάββατο 30-6-2012 στην ενορία Παναγίας Χρυσομαλλούσας τελέσαμε το μυστήριο του Γά-μου των: ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ του Αντω-νίου και της ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΠΑΤΣΑΤΖΑΚΗ του Χρήστου.Παράνυμφος η Κολοσίδου Σοφία.