ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ: ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΨΗΦΙΑΚΟΥ – 6 η Ενότητα 6 η (324a-c) Η παιδευτική σημασία της τιμωρίας ως απόδειξη του διδακτού της αρετής Στόχοι της ενότητας είναι: • να παρακολουθήσουν οι μαθητές τη συνέχεια του αποδεικτικού λόγου του Πρωταγόρα για το διδακτό της πολιτικής αρετής· • να κατανοήσουν το επιχείρημα του Πρωταγόρα για τον κοινωνικοποιητικό και ηθικοπαιδαγω- γικό ρόλο της ποινής· • να μελετήσουν τη λειτουργία της ποινής ως έλλογης πράξης στο πλαίσιο της πολιτικής κοινωνίας και να την διακρίνουν από τη θηριώδη και άλογη πράξη εκδίκησης· • να αξιολογήσουν τον σωφρονιστικό, παραδειγματικό και αποτρεπτικό χαρακτήρα της ποινής· • να διακρίνουν σημασιολογικά τα ρήματα «κολάζω» και «τιμωρῶ». ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μετάβαση από την απόδειξη του διδακτού της αρετής στον ηθικοπλαστικό χαρακτήρα της ποινής νθα δ π ς παντ θυμο ται κα νουθετε , Ἔ ὴ ᾶ ὶ ῦ ὶ ῖ δ λον τι ς ξ πιμελείας κα μαθήσεως ῆ ὅ ὡ ἐ ἐ ὶ κτητ ς ο σης. ῆ ὔ Ανάλυση του επιχειρήματος: Ο ηθικοπλαστικός χαρακτήρας της ποινής ως επιχείρημα απόδειξης για το διδακτό της αρετής Ε γρ θέλεις ννο σαι τ κολάζειν, ἰ ὰ ἐ ἐ ῆ ὸ ὦ Σώκρατες, το ς δικο ντας τί ποτε δύναται, ὺ ἀ ῦ α τό σε διδάξει τι ο γε νθρωποι γο νται ὐ ὅ ἵ ἄ ἡ ῦ παρασκευαστ ν ε ναι ρετήν. ὸ ἶ ἀ Η άλογη και η έλλογη τιμωρία O σωφρονιστικός και παραδειγματικός χαρακτήρας της ποινής Ο δες γ ρ κολάζει το ς δικο ντας πρ ς ὐ ὶ ὰ ὺ ἀ ῦ ὸ τούτ τ ν νο ν χων κα τούτου νεκα, τι ῳ ὸ ῦ ἔ ὶ ἕ ὅ δίκησεν, στις μ σπερ θηρίον λογίστως ἠ ὅ ὴὥ ἀ τιμωρε ται˙ δ μετ λόγου πιχειρ ν κολάζειν ῖ ὁ ὲ ὰ ἐ ῶ ο το παρεληλυθότος νεκα δικήματος ὐ ῦ ἕ ἀ τιμωρε ται –ο γ ρ ν τό γε πραχθ ν γένητον ῖ ὐ ὰ ἂ ὲ ἀ θείη– λλ το μέλλοντος χάριν, να μ α θις ἀ ὰ ῦ ἵ ὴ ὖ δικήσ μήτε α τ ς ο τος μήτε λλος το τον ἀ ῃ ὐὸ ὗ ἄ ὁ ῦ δ ν κολασθέντα. ἰὼ Ο αποτρεπτικός χαρακτήρας της ποινής Η συναίνεση της κοινής γνώμης για την αποτρεπτικότητα της ποινής και του διδακτού της αρετής Συμπεράσματα Κα τοιαύτην διάνοιαν χων διανοε ται ὶ ἔ ῖ παιδευτ ν ε ναι ρετήν˙ ποτροπ ς γο ν νεκα ὴ ἶ ἀ ἀ ῆ ῦ ἕ κολάζει. Ταύτην ο ν τ ν δόξαν πάντες χουσιν ὖ ὴ ἔ σοιπερ τιμωρο νται κα δί κα δημοσί . ὅ ῦ ὶ ἰ ᾳ ὶ ᾳ Τιμωρο νται δ κα κολάζονται ο τε λλοι ῦ ὲ ὶ ἵ ἄ νθρωποι ο ς ν ο ωνται δικεν, κα ο χ ἄ ὓ ἂ ἴ ἀ ῖ ὶ ὐ κιστα θηναοι ο σο πολται˙ στε κατ ἥ Ἀ ῖ ἱ ὶ ῖ ὥ ὰ το τον τ ν λόγον κα θηναοί εσι τ ν ῦ ὸ ὶ Ἀ ῖ ἰ ῶ γουμένων παρασκευαστ ν ε ναι κα διδακτ ν ἡ ὸ ἶ ὶ ὸ ρετήν. ἀ Η καθολικότητα και το «διδακτ ν» της αρετής. ὸ ς μ ν ο ν ε κότως ποδέχονται ο σο πολ ται Ὡ ὲ ὖ ἰ ἀ ἱ ὶ ῖ κα χαλκέως κα σκυτοτόμου συμβουλεύοντος ὶ ὶ τ πολιτικά, κα τι διδακτ ν κα ὰ ὶ ὅ ὸ ὶ παρασκευαστ ν γο νται ρετήν, ποδέδεικταί ὸ ἡ ῦ ἀ ἀ σοι, Σώκρατες, καν ς, ς γέ μοι φαίνεται. ὦ ἱ ῶ ὥ 1