บทที่ 6

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 81

เทคโนโลยสารสนเทศทางการศกษา

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 82

เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร บทท 6

โครงรางเนอหาของบท ค าส าคญ สารสนเทศ เทคโนโลยสารสนเทศ สงแวดลอมทางการ

เรยนร การเรยนบนเครอขาย หนงสออเลกทรอนกส โทรทศนทางไกล

E-learning Social media

1. ความรเบองตนเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ 2. ความหมายและความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศ 3. การสอสารดวยเทคโนโลยสารสนเทศ 4. การบรณาการเทคโนโลยสารสนเทศในการจดการเรยนร

วตถประสงคการเรยนร 1. ออกแบบและสรางเทคโนโลยสารสนเทศเพอสงเสรมการ

เรยนรได 2. วเคราะหบทบาทและความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศ

ในการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญได 3. เลอกใชเทคโนโลยสารสนเทศใหเหมาะสมกบสภาพบรบท

การจดการเรยนรได

กจกรรมการเรยนร 1. ผสอนใหมโนทศนเชงทฤษฎ หลกการ เรอง เทคโนโลย

สารสนเทศเพอการศกษา 2. นกศกษาแบงเปนกลมยอย กลมละ 3 คน ศกษาจาก

สงแวดลอมทางการเรยนรบนเครอขาย http://ednet.kku.ac.th/~sumcha/web-230301/ โดยศกษาสถานการณปญหาบทท 6 วเคราะหท าความเขาใจคนหาค าตอบจากเอกสารประกอบการสอนและแหลงเรยนรบนเครอขายและรวมกนสรปค าตอบ และน าเสนอในรปแบบ Power point

3. นกศกษารวมกนสรปองคความรและแลกเปลยนความคดเหน โดยผสอนตงประเดน และอธบายเพมเตม

สถานการณปญหา(Problem-based learning)

ภายหลงทรฐบาลไดจดการปฏรปการศกษา ซงมหวใจส าคญอยท "การยกระดบคณภาพประชากรของประเทศใหสงขน คอ ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดและถอวาผเรยนมความส าคญทสด ทตองสงเสรมและพฒนาใหเตมตามศกยภาพ ฝกทกษะ กระบวนการ

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 83

คด การประยกตความร และการแสวงหาความรดวยตนเอง สามารถในการคดวเคราะห และรเรมสรางสรรค มความสามารถในการแกปญหา ตลอดจนรจกการท างานเปนหมคณะ" มการน าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาใชเพอเพมประสทธภาพการเรยนร ทผเรยนสามารถเขาถงไดอยางหลากหลาย สามารถเรยนไดทกททกเวลา เพอทจะท าใหผเรยนเกดความรความเขาใจ และเหมาะสมกบยคแหงขอมลสารสนเทศทมอยอยางมากมาย รวมไปถงการท าใหการเรยนรนนเกดประสทธภาพสงสด ทงยงเพอเปนการเตรยมพฒนาผเรยน ใหมคณลกษณะทเหมาะสมกบสงคมยคโลกาภวตน

ในฐานะททานจะเปนครพนธใหม ทานจะตองปฏบตภารกจตอไปน ภารกจ

1. วเคราะหบทบาทและความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศกบการพฒนาการศกษาตามแนวทางปฏรปการศกษา

2. วเคราะหหาวธการทจะประยกตเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

3. ใหทานพจารณาเลอกใชเทคโนโลยสารสนเทศเพอเพมประสทธภาพการจดการเรยนร ตามบรบทของโรงเรยนทก าหนดใหตอไปน พรอมทงใหเหตผลประกอบการอธบาย

โรงเรยนบานหนองงเหา เปนโรงเรยนทอยหางไกลในถนธระกนดาร โรงเรยนมคอมพวเตอรสามเครอง มโทรทศน ไมมสญญาณโทรศพท

โรงเรยนมธยมไฮโซเบตง เปนโรงเรยนทตงอยในเมอง มความพรอมทางดานสอ เทคโนโลย มหองคอมพวเตอร มระบบอนเตอรเนตความเรวสง แตครมไมเพยงพอเนองจากยายหนเหตการณความไมสงบ

ความรพนฐานเกยวกบ

เทคโนโลยสารสนเทศ

ความหมายและความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศ

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 84

ความรเบองตนเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศ

ปจจบนสงคมของมนษยมการเปลยนแปลงความเปนอยไปอยางรวดเรว กลาวกนวาไดเกดการเปลยนแปลงในลกษณะทเรยกวา การปฏวตมาแลวสองครง ครงแรกเกดจากการทมนษยรจกใชระบบชลประทานเพอการเพาะปลก สงคมความเปนอยของมนษยจงเปลยนจากการเรรอนมาเปนการตงหลกแหลงเพอท าการเกษตร ตอมาเมอประมาณรอยกวาปทแลว กอนสงครามโลกครงท 1 หลงจากทเจมสวตตประดษฐเครองจกรไอน า มนษยรจกน าเอาเครองจกรมาชวยในอตสาหกรรมการผลตและชวยในการสรางยานพาหนะเพอการคมนาคมขนสง ผลทตามมาท าใหเกดการปฏวตทางอตสาหกรรม สงคมความเปนอยของมนษยจงเปลยนจากสงคมเกษตรมาเปนสงคมเมอง และเกดรวมกนเปนเมองอตสาหกรรมตางๆ กจวตรในชวตประจ าวนของมนษยเกยวของกบเทคโนโลยมากขน จนดเหมอนวาเทคโนโลยเปนปจจยทส าคญอยางหนงของมนษย ซงท าใหมนษยไดรบความสะดวกสบายและประสบความส าเรจในงานดานตาง ๆ เชน เทคโนโลยทางดานอวกาศ ทางดานการผลต ทางดานอตสาหกรรม และทางดานพาณชกรรม

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 85

ความกาวหนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ท าใหมการพฒนาคดคนสงอ านวยความสะดวกสบายตอการด าเนนชวตเปนอนมาก เทคโนโลยไดเขามาเสรมปจจยพนฐานการด ารงชวตไดเปนอยางด เทคโนโลยท าใหการสรางทพกอาศยมคณภาพมาตรฐาน สามารถผลตสนคาและใหบรการตาง ๆ เพอตอบสนองความตองการของมนษยมากขน เทคโนโลยท าใหระบบการผลตสามารถผลตสนคาไดเปนจ านวนมากมราคาถกลง สนคาได คณภาพ เทคโนโลยท าใหมการตดตอสอสารกนไดสะดวก การเดนทางเชอมโยงถงกนท าใหประชากรในโลกตดตอรบฟงขาวสารกนไดตลอดเวลา

ส าหรบการสรางเทคโนโลยสารสนเทศเพอการจดการในปจจบนนสวนใหญมกจะสรางโดยใชระบบคอมพวเตอรเปนหลกเนองจากคอมพวเตอรมความสามารถและมประสทธภาพในการจดการเกบขอมลมากกวาอปกรณอยางอน รวมทงยงสามารถค านวณประมวลผลขอมลไดอยางรวดเรวถกตองแมนย าแตทจรงแลวการสรางระบบสารสนเทศนนไมจ าเปนตองสรางมาจากระบบคอมพวเตอรเพยงอยางเดยวเราสามารถใชอปกรณชนดอนสรางระบบสารสนเทศได แตเนองจากคอมพวเตอรสามารถท างานและจดการขอมลไดดกวาอปกรณชนดอน จงท าใหคอมพวเตอรกลายเปนอปกรณส าคญในการสรางระบบสารสนเทศ

เทคโนโลยสารสนเทศมประโยชนตอการพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนาเทคโนโลยสารสนเทศ เปนเรองทเกยวของกบวถความเปนอยของสงคมสมยใหมอยมาก เทคโนโลยสารสนเทศกอใหเกดการเปลยนแปลงกบโลกครงใหญทงในอดตปจจบนและอนาคต หรอ กลาวไดวาเทคโนโลยสารสนเทศมผลกระทบตอทกสงทกอยางทงทางการด าเนนชวต เศรษฐกจ สงคม การเมอง การศกษาและอนๆ เทคโนโลยสารสนเทศเปนการประยกตใชเทคโนโลยคอมพวเตอรและเทคโนโลยสอสารในรปแบบตาง ๆเพอใหบรรลวตถประสงค ลกษณะ เดนทส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศคอ ชวยเพมผลผลต ลดตนทนและเพมประสทธภาพการท างานการประกอบการทางดานเศรษฐกจ การคา และการอตสาหกรรม จ าเปนตองหาวธในการเพมผลผลตลดตนทนและเพมประสทธภาพในการท างาน คอมพวเตอรและระบบสอสารชวยท าใหเกดระบบอตโนมต เราสามารถฝากถอนเงนสดผานเครองเอทเอมไดตลอดเวลา ธนาคารสามารถใหบรการไดดขน ท าใหการบรการโดยผบรหารทมประสบการณนนใหเหลอเพยงมธยมศกษาตอนปลาย

ความหมายและความส าคญเทคโนโลยสารสนเทศ ความหมายเทคโนโลยสารสนเทศ

เทคโนโลยระบบสารสนเทศ เปนหนงในเครองมอหลายๆ ตวทผบรหารใชส าหรบจดการกบการเปลยนแปลง โดยเฉพาะอยางยงในปจจบน เทคโนโลยสารสนเทศเปรยบเสมอนการทเชอมสวนตางๆ ขององคกรและองคกรตางๆ เขาดวยกน ระบบสารสนเทศองการใชคอมพวเตอร จงเปนการใชเทคโนโลยฮารดแวร เทคโนโลยซอฟตแวร เทคโนโลยการเกบ และเทคโนโลยสอสารทางไกล

สารสนเทศ หมายถง ขอมลขาวสาร ความรตางๆ ทไดรบการสรป ค านวณ จดเรยง หรอประมวลแลวจากขอมลตางๆ ทเกยวของอยางเปนระบบตามหลกวชาการ จนไดเปนขอความร เพอน ามาเผยแพรและใชประโยชนในงานดานตาง ๆ

เทคโนโลย หมายถง การประยกตเอาความรทางดานวทยาศาสตรมาใชใหเกดประโยชน การศกษาพฒนาองคความรตางๆ กเพอใหเขาใจธรรมชาต กฎเกณฑของสงตางๆ และหาทางน ามา

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 86

ประยกตใหเกดประโยชน เทคโนโลยจงเปนคาทมความหมายกวางไกล เปนค าทเราไดพบเหนและไดยนอยตลอดมา

เมอรวมค าวาเทคโนโลยกบสารสนเทศเขาดวยกน จงหมายถงเทคโนโลยทใชจดการสารสนเทศ เปนเทคโนโลยทเกยวของตงแตการรวบรวมการจดเกบขอมล การประมวลผล การพมพ การสรางรายงาน การสอสารขอมล ฯลฯ เทคโนโลยสารสนเทศจะรวมไปถงเทคโนโลยทท าใหเกดระบบการใหบรการ การใช และการดแลขอมล

ความส าคญของสารสนเทศ

สารสนเทศแทจรงแลวยอมมความส าคญตอทกสงทเกยวของ เชน ดานการเมอง การปกครอง ดานการศกษา ดาน เศรษฐกจ ดานสงคม ฯลฯ ในลกษณะดงตอไปน

1. ท าใหผบรโภคสารสนเทศเกดความร (Knowledge) และความเขาใจ (Understanding) ในเรองดงกลาวขางตน

2. เมอเรารและเขาใจในเรองทเกยวของแลว สารสนเทศจะชวยใหเราสามารถตดสนใจ (Decision Making) ในเรองตางๆ ไดอยางเหมาะสม

3. นอกจากนนสารสนเทศ ยงสามารถท าใหเราสามารถแกไขปญหา (Solving Problem) ทเกดขนไดอยางถกตอง แมนย า และรวดเรว ทนเวลากบสถานการณตาง ๆ ทเกดขน

ความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ม 6 ประการ Souter (1999) ไดแก

ประการแรก การสอสารถอเปนสงจ าเปนในการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ของมนษย สงส าคญทมสวนในการพฒนากจกรรมตางๆ ของมนษยประกอบดวย Communications media, การสอสารโทรคมนาคม (Telecoms) และเทคโนโลยสารสนเทศ (IT)

ประการทสอง เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารประกอบดวยผลตภณฑหลกทมากไปกวาโทรศพท และคอมพวเตอร เชน แฟกซ อนเทอรเนต อเมล ท าใหสารสนเทศเผยแพรหรอกระจายออกไปในทตางๆ ไดสะดวก

ประการทสาม เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมผลใหงานดานตาง ๆ มราคาถกลง ประการทส เครอขายสอสาร (Communication networks) ไดรบประโยชนจาก

เครอขายภายนอก เนองจากจ านวนการใชเครอขาย จ านวนผเชอมตอ และจ านวนผทมศกยภาพในการเขาเชอมตอกบเครอขายนบวนจะเพมสงขน

ประการทหา เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารท าใหฮารดแวรคอมพวเตอร และตนทนการใช ICT มราคาถกลงมาก

ประการทหก เทคโนโลยสารสนเทศกอใหเกดการวางแผนการด าเนนการระยะยาวขน อกทงยงท าใหวถการตดสนใจ หรอเลอกทางเลอกไดละเอยดขน

จะเหนไดวา เทคโนโลยสารสนเทศมบทบาททส าคญในทกวงการ มผลตอการเปลยนแปลงโลกดานความเปนอย สงคม เศรษฐกจ การศกษา การแพทย เกษตรกรรม อตสาหกรรม การเมอง ตลอดจนการวจยและการพฒนาตางๆ การสอสารดวยเทคโนโลยสารสนเทศ

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 87

เทคโนโลยการสอสาร (Communication Technology) มการพฒนารปแบบใหสามารถตดตอสอสาร ถงกนไดงาย และอปกรณทใชในการตดตอสอสารมหลายรปแบบใหเลอกไดตามความเหมาะสมกบการใชงานระบบคอมพวเตอรและอปกรณตางๆ ไดเพมคณสมบตใหสามารถเชอมโยงถงกนได การเพมคณคาของระบบคอมพวเตอรมมากขนเมอมการน าเทคโนโลยการสอสารมาประยกตเขาดวยระบบกนทเรยกวา “เครอขายคอมพวเตอร”

อนเตอรเนต (Internet) คอ เครอขายคอมพวเตอรขนาดยกษทเชอมตอกนทวโลก โดยม มาตรฐานการรบสงขอมลระหวางกนเปนหนงเดยว ซงคอมพวเตอรแตละเครองสามารถรบสงขอมล ในรปแบบตางๆ ไดหลายรปแบบ เชน ตวอกษร ภาพกราฟก และ เสยงได รวมทงสามารถคนหาขอมลจากทตางๆ ไดอยางรวดเรว

ในยคสงคมขาวสาร ขอมลดงทกวนนการสอสารรปแบบตาง ๆ ถกพฒนาขนให คนเราสอสารถงกนงายทสดและสะดวกทสดการสอสารถงกนดวยค าพดผานทางโทรศพทยอมไมเพยงพออกตอไปเราตองการมากกวานนเชน ภาพ เสยง และ ขอความ ตวอกษรรวมทงขอมลคอมพวเตอร ฯลฯ ซงอนเตอรเนตสามารถเขามาตอบสนองไดในจดน

เมอเราเชอมตอเครอขายของอนเตอรเนต เราสามารถตดตอกบเพอนของเราในสหรฐเมรกาผานอเลกทรอนกสเมล, ขามไปคนหา ขอมลทยโรปแลวคดลอกไฟลไปทออสเตรเลยไดจากเครองคอมพวเตอรทบานทมหาวทยาลยหรอทท างานของเราโดยใชเวลาทงหมดภายในไมกนาทท าใหการตดตอสอสารนนเปนไปอยางรวดเรว และมประสทธภาพ นอกจากนคาใชจายกยงถกกวาวธอนเมอเทยบกบการตดตอทางโทรศพท การสงโทรสารและการสงขอมลผานโมเดมโดยตรงกบปลายทางแลวการใชงานผานอนเตอรเนตมคาใชจายถกกวาหลายเทา นเปนเหตผลหลกทวาท าไมเราตองใชอนเตอรเนตซงนบเปนการปฏวต สงคมขาวสารครง ใหญทสดในยคของเรา

ประโยชนของอนเตอรเนต มดงน ในดานการศกษาเราสามารถตอเขากบอนเตอรเนตเพอคนควาหาขอมลไดไมวาจะเปน

ขอมลทางวชาการจากทตาง ๆ ซงในกรณนอนเตอรเนตจะท าหนาทเหมอนหองสมดขนาดยกษสง ขอมลทเราตอการมาใหถงบนจอคอมพวเตอรของเราในเวลาไมกวนาทจากแหลงขอมลทวโลกไมวาจะเปนขอมลดานวทยาศาสตร วศวกรรม ศลปกรรม สงคมศาสตร กฎหมายและอนๆ นกศกษา มหาวทยาลยสามารถตดตอกบมหาวทยาลยอนๆ เพอคนหาขอมลทก าลงศกษาอยไดทงขอมลทเปนตวอกษร ภาพและเสยงหรอแมแตมลตมเดยตางๆ

ในดานการรบสงขาวสาร ผ ใชทตอเขาอนเตอรเนตสามารถรบสงขอมลจดหมายอเลกทรอนกส (E-mail) กบผ ใชคนอนๆ ทว โลกในเวลาอนรวดเรวไดโดยมคาใชจายต ามากเมอ เทยบกบการสงจดหมายหรอสงขอมลวธอนๆ นอกจากนนยงอาจสงขอมลคอมพวเตอรในรปแบบ ตางๆ เชน แฟม ขอมล รปภาพ จนไปถงขอมลทเปนภาพและเสยงไดอกดวย

ภาพท 6.1 แสดงการเผยแพรสารสนเทศผานเวบ

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 88

ในดานธรกจและการคาอนเตอรเนตมบรการ ในรปแบบของการซอขายสนคาผานคอมพวเตอรเราสามารถเลอกดสนคาพรอมทงคณสมบตตางๆ ผานจอคอมพวเตอร ของเราแลว สงซอและจายเงนดวยบตรเครดตไดทนทซงนบวาสะดวกและรวดเรวมากนอกจากนผทใชทเปน บรษทหรอองคกรตางๆ กสามารถเปดใหบรการและสนบสนนลกคาของคนผานอนเตอรเนตได เชน การตอบ ค าถาม ใหค าแนะน ารวมถงการใหขาวสารใหมๆ แกลกคาได

ในดานการบนเทงเราสามารถเขาไปเลอกอานหนงสอวารสารตาง ๆ ผานอนเตอรเนตได คนหาขอมลเกยวกบภาพยนตรดนตรและอนๆ อกมากมาย ซงปจจบนเราสามารถท าเปนภาพ เคลอนไหวและมเสยงประกอบไดอกดวย (อางอง http://www.np.co.th/intro/intro_1.htm)

เราสามารถสรปไดวา เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เปนเทคโนโลยทกรปแบบทน ามาประยกตในการประมวลผล การจดเกบ การสอสาร และการสงผานสารสนเทศดวยระบบอเลกทรอนกส โดยทระบบทางกายภาพประกอบดวยคอมพวเตอร อปกรณตดตอสอสาร และระบบเครอขาย ขณะทระบบนามธรรมเกยวของกบการจดรปแบบของการมปฏสมพนธดานสารสนเทศทงภายในและภายนอกระบบใหสามารถด าเนนการรวมกนไดอยางมประสทธภาพ

ความส าคญของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารกบการเรยนร จากความเปลยนแปลงนยามของการเรยนร ทหมายถงการทบคคลมความเขาใจ รบรปญหาหรอเรองราวทไดประสบมา ทมความเกยวของกบการการเพมพนทกษะ ความร ความเขาใจ และพฒนาบคคลนน ๆ เชน การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรจากประสบการณการท างาน การเรยนรยคใหมตองมประสทธภาพและมความเหมาะสมกบสภาพสงคม ในปจจบนการเรยนรมงหวงทจะใหเกดองคความรแกตวผเรยน โดยมงจดการเรยนรใหผเรยนเปนศนยกลางการเรยนรไมใชแคการตกรอบใหผเรยนอยเฉพาะแตในสวนทเปนความตองการของครผสอนเพยงอยางเดยว แตตองใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนรมากขนดวย เปาหมายทางการศกษาของประเทศทพฒนาแลวอยทการใหการศกษาแกประชาชนเขาสโลกแหงเทคโนโลย โดยเนนปจจยส าคญอยทความรอบรของคนในชาต การเรยนรของคนในชาตกบการสรางสงคมเปนสงทตองใหเกดขนกบคนในชาต การเรยนรตองรวดเรว ใชเวลานอย ตนทนต า และทส าคญ ความรจะมบทบาททส าคญมากขนเรอยๆ ควบคกบการใชเทคโนโลยเพอการเรยนร การปฏรปการศกษา มงเนนใหผเรยนเปนศนยกลางการเรยน แทนทครจะเปนผมบทบาทส าคญเพยงอยางเดยว สวนหนงของการปฏรปการศกษา คอการสรางโอกาสใหแกผเรยนเขาถงแหลงขอมล แหลงความรไดมากและสะดวกขน ดงนนการปฏรปการศกษาจงตองใชระบบเครอขายอนเทอรเนตเขามามบทบาทในการจดการเรยนร การใชเทคโนโลยสารสนเทศท าใหเกดระบบการเรยนการสอนทางไกล ซงผเรยนและผสอนสามารถตอบโตกนไดแมวาจะอยหางกน ผเรยนสามารถสงการบานทางอนเทอรเนตได ครสามารถตรวจงานใหคะแนนได แมกระทงการชแนะดวยไปรษณยอเลกทรอนกส (E-mail) หรอใชระบบกระดานขาว (Bulletin Board System)

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 89

เทคโนโลยคอมพวเตอรและเครอขายมบทบาทส าคญยงในการเรยนร มหาวทยาลยชนน าของตางประเทศ เชน ญปน ฮองกง สงคโปร ใหความส าคญอยางยงกบการใชเทคโนโลยทางการศกษา การน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารสามารถใชในดานการศกษา จะชวยพฒนาการเรยนรและอ านวยความสะดวกในดานการสอนและแหลงการเรยนรไดตลอดเวลา ไมมขอจ ากดในดานสถานท การสอนโดยใชระบบสารสนเทศจะจดการเรยนรไดตามความแตกตางของผเรยน ระบบการเรยนรทใชในดานการศกษามหลายระบบ เชน E-learning, e – Book, e – Library และ e – Classroom การจดการเรยนรโดยใชเทคโนโลยและสารสนเทศในการเรยนรเปนการเปดโอกาสทางการศกษาทท าใหคณเรยนรโดยไมมขอจ ากดในประเดนตาง ๆ เพยงแตผเรยนรตองศกษาวธการเพอเขาสระบบทตองการใหถกตอง การบรณาการเทคโนโลยสารสนเทศในการจดการเรยนร

ในโลกปจจบน พบวาความตองการเกยวกบตวผเรยนเพมมากขน เพราะวาทผานมาอาจจะมการตอบสนองตอการเรยนแบบทองจ ามามากแลว แตในปจจบนในสภาพชวตจรงตองการบคคลในสงคมทมความสามารถในการใชทกษะการใหเหตผลในระดบทสงขนในการแกปญหาทซบซอน ซงพบวาความสามารถในทกษะดงกลาวทจะน ามาใชในการแกปญหาไมคอยปรากฏใหเหนหรอมอยนอยมาก ในปจจบนจะพบวาทก ๆ คนไมวาจะเปนผทท างานในโรงงานประกอบเครองจกรตามสายพานหรอท างานทตองรวมกนคดเปนทม ตางลวนจ าเปนตองมทกษะการแกปญหาดวยกนทงหมด ซงนนหมายความวาแนวความคดเกยวกบการจดการศกษาตองเปลยนไป

ดงนน ในการบรณาการเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนการสอน ผสอนควรจะศกษาเทคนค วธการ เทคโนโลยตางๆ ทจะน ามาใชเพอชวยใหผเรยนไดรบความรใหม ซงแต เดมมกเปนการสอนใหผเรยนเรยนโดยเนนการทองจ า และปรบเปลยนมาสการใชเทคนควธการทจะชวยผเรยนไดรบขอเทจจรงไดอยางมประสทธภาพ ไดแก การใชเทคนคชวยการจ า เชน Mnemonics เปนตน รวมทงการจดการสอนทเนนครเปนศนยกลางอาจน าไปใชใหเกดประโยชนไดเชนกน อยางไรกตามสงทส าคญและเปนความตองการของการศกษาในขณะนคอ การสอนทผเรยนควรไดรบคอ ทกษะการคดในระดบสง (Higher-order thinking skills) ไดแก การคดวเคราะห สงเคราะห ตลอดจนการแกปญหา และการถายโยง (Transfer) โดยเนนการใชวธการตาง ๆ อาท สถานการณจ าลอง การคนพบ การแกปญหา และการเรยนแบบรวมมอ ส าหรบผเรยนจะไดรบประสบการณการแกปญหาทสอดคลองกบสภาพชวตจรง

ส าหรบการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาบรณาการในการจดการเรยนร ผเขยนจะขอน าเสนอใน รปแบบตางๆ ดงตอไปนคอ 1. สงแวดลอมทางการเรยนร (Learning environment) เปนการบรณาการเทคโนโลยสารสนเทศในการจดการเรยนรทน าทฤษฎการเรยนรมาเปนพนฐานการออกแบบรวมกบสอหรอเทคโนโลยสารสนเทศ ซงหลอมรวมทงสองสงเขาไว

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 90

ดวยกน ทประกอบดวยสถานการณปญหาทกระตนใหผเรยนเรยนร แหลงการเรยนรชนดตางๆ ทจดเตรยมไวส าหรบใหผเรยนคนหาค าตอบ มฐานการชวยเหลอไวคอยสนบสนนผเรยนในกรณทไมสามารถแกปญหาได ตลอดจนการเรยนรแบบรวมมอกนแกปญหาทสนบสนนใหผเรยนขยายมมมองแนวคดตางๆ สงแวดลอมทางการเรยนรในปจจบนสามารถแยกตามคณลกษณะของสอได 3 รปแบบ คอ (1) สงแวดลอมทางการเรยนรบนเครอขาย (2) มลตมเดยทพฒนาตามแนวคอนสตรคตวสต (3) ชดการสรางความรตามแนวคอนสตรคตวสต

2. การเรยนรแบบออนไลน (E-learning) การเรยนรแบบออนไลน หรอ E-learning การเรยนรแบบออนไลนเปนการศกษา เรยนร

ผานเครอขายคอมพวเตอรอนเทอรเนต (Internet) หรออนทราเนต (Intranet) เปนการเรยนรดวยตวเอง ผเรยนจะไดเรยนตามความสามารถและความสนใจของตน โดยเนอหาของบทเรยนซงประกอบดวย ขอความ รปภาพ เสยง วดโอและมลตมเดยอนๆ จะถกสงไปยงผเรยนผานเวบเบราวเซอร(Web Browser) โดยผเรยน ผสอน และเพอนรวมชนเรยนทกคน สามารถตดตอ ปรกษา แลกเปลยนความคดเหนระหวางกนไดเชนเดยวกบการเรยนในชนเรยนปกต โดยอาศยเครองมอการตดตอสอสารททนสมย ส าหรบทกคนทสามารถเรยนรไดทกเวลา และทกสถานท (Learn for all : anyone, anywhere and anytime) ซงการใหบรการการเรยนแบบออนไลน มองคประกอบทส าคญ 4 สวน โดยแตละสวนจะตองไดรบการออกแบบเปนอยางด เพราะเมอน ามาประกอบเขาดวยกนแลวระบบทงหมดจะตองท างานประสานกนไดอยางลงตวดงน

1) เนอหาของบทเรยน 2) ระบบบรหารการเรยน ท าหนาทเปนศนยกลาง ก าหนดล าดบของเนอหาในบทเรยน

เราเรยกระบบนวาระบบบรหารการเรยน (E-Learning Management System: LMS) ดงนนระบบบรหารการเรยนจงเปนสวนทเอออ านวยใหผเรยนไดศกษาเรยนรไดดวยตนเองจนจบหลกสตร

3) การตดตอสอสาร การเรยนแบบ E-learning น ารปแบบการตดตอสอสารแบบ 2 ทาง มาใชประกอบในการเรยน โดยเครองมอทใชในการตดตอสอสารอาจแบงไดเปน 2 ประเภทคอ ประเภทReal-time ไดแก Chat (message, voice), White board/Text slide, Real-time Annotations, Interactive poll, Conferencing และอนๆ สวนอกแบบคอ ประเภท Non real-time ไดแก Web-board, E-mail

3. หนงสออเลกทรอนกส (E-books) เปนค าทใชในการอธบายตวอกษรทมลกษณะคลายคลงกบหนงสอ อยในรปแบบดจตล

โดยแสดงใหเหนบนจอคอมพวเตอร เปนหนงสอถกน ามาจดพมพในรปแบบดจตอล ไมบงคบการพมพ และการเขาเลม แผนซดรอมสามารถจดเกบขอมลไดจ านวนมากในรปแบบของตวอกษร ทงลกษณะภาพ ดจตอล ภาพอนเมชน วดโอ ภาพเคลอนไหวตอเนอง ค าพด เสยงดนตร และเสยงอนๆ ทประกอบตว อกษรเหลานน มลคาของการจ าลองลงบนแผนจานขอมลเสยง (Optical disc) เพยงแคเปนเศษสวน ของการจดพมพและการหอหนงสอในขณะทมความจ าเปนทจะตองมฮารดแวรในการอานหนงสอ อเลกทรอนกส และขณะนมราคาหลายระดบ ลกษณะของซอฟตแวรทเพมเปนแบบไฮเปอรมเดย (Hypermedia) สามารถแสดงผลของการคนหาตวอกษรได เชอมตอกบไฮเปอรเทกซ มค าแนะน าท สามารถอธบายศพทเปนระบบออนไลน และอาจมหมายเหตตรงขอบ เปนตน

4. หองสมดอเลกทรอนกส (E-library)

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 91

มาจากค าวา Electronic Library หรอหองสมดอเลกทรอนกส หมายถง แหลงความรทบนทกขอมลไวในเครองคอมพวเตอรแมขายและใหบรการสารสนเทศทางอเลกทรอนกสหรอผานเครอขายอนเทอรเนต ในลกษณะผสมผสานการท างานของระบบหองสมดอตโนมต หองสมดดจตอลและหองสมดเสมอน (น าทพย วภาวน, 2545)

ในปจจบนสงคมไทยเราอยในยคขาวสาร ท าใหมการกระจายขอมลขาวสารไดอยาง ดงนนหองสมดจงตองเปลยนแปลงระบบการท างานดานตางๆ โดยเฉพาะงานดานบรการจะมบทบาททเดนชด ความตองการของผใชบรการจงเปนแรงผลกดนใหหองสมดเปลยนการใหบรการงานหองสมดมาเปนระบบอตโนมต เทคโนโลยของหองหองสมดอเลกทรอนกส มดงน (วาสนา อภญญาวงศ , 2538)

1. การจดการเอกสารอเลกทรอนกส เพอประโยชนในการรวบรวมและจดเกบสารสนเทศ และสะดวกในการบรการสงสารสนเทศแกผใช ทรยพากรสารสนเทศของหองสมดเสมอนจ าเปนตองอยในรปของอเลกทรอนกสเพอสะดวกในการจดเกบและสบคนขอมล ตลอดจนการสงขอมลระยะไกล เปนการเปลยนรปแบบสงพมพแบบเดมใหอยในรปของอเลกทรอนกสทเครองคอมพวเตอรสามารถอานได ท าไดโดยการจดเกบในรปดจตล ไดแก ซดรอม หรอจดเกบในฮารดดสต

2. ระบบเครอขาย เพอเชอมโยงเครอขายของหองสมดกบผใชและแหลงสารสนเทศอน ๆ ท าใหผใชสามารถตดตอกบหองสมดและแหลงสารสนเทศ อน ๆไดทวโลก

3. การสงเอกสารสารสนเทศแกผใช เพอใหผใชไดรบสารสนเทศทตองการโดยไมตองมายงหองสมด ม 4 วธการคอ ทางไปรษณย โทรสาร และทางอนเตอร

5. แผนการจดการเรยนร เปนการบรณาการเทคโนโลยสารสนเทศในขนตอนตางๆ ของแผนการจดการเรยนร ทยดหลกการบรณาการทเนนผเปนส าคญโดยใชเทคโนโลยเขามาสางเสรม สนบสนนและพฒนาศกยภาพการเรยนรของผเรยน ซงสงเคราะหจากทฤษฎการเรยนรคอนสตรคตวสต ทฤษฎพทธปญญานยม และคณลกษณะของโปรแกรมทางดาน ICT ดงกรอบแนวคดในการจดการเรยนรดงน

ตงประเดนค าถาม/สนทนาเกยวกบความรเดมของผเรยนทกระตนดวย ICT เชน วดทศน Power point, Internet เปนตน ชแจงวตถประสงค/แนะน าวธการเรยนร

การกระตนใหเกดปญหาและการมอบหมายภารกจการเรยนร

น าเสนอสถานการณปญหา หรอประเดนค าถาม และปฏบตภารกจการเรยนรทตองอาศยทกษะการคด และมการเชอมโยงประสบการณทหลากหลายโดยใช ICT เชน web-based learning, WebQuset, Power point, การ post ทาง web board เปนตน เพอใหผเรยนศกษา

Advanced organizer ICT activate perception

การเชอมโยงความรเดมกบความรใหม

Cognitive Constructivism ICT provide Problem, Question and

Learning Task

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 92

การสงเสรมการสรางและการแสวงหาความรดวยตนเอง

ผเรยนวเคราะหประเดนปญหาหรอค าถามและแสวงหาค าตอบดวยตนเองจากแหลงเรยนรทหลากหลาย ไดแก Web site, Internet, Local wisdom, Wiki, Multimedia เปนตน

Cognitive Constructivism (Discovery learning)

ICT Learning Resources

รวมมอกนแกปญหา (Jigsaw, Think-Pair-Share, Graffiti., Group investigation) ระดมสมอง (Brainstorm) แลกเปลยนมมมองทหลากหลาย (Share cognition) โดยใช ICT สนบสนน เชน web board, Chat room, Social media, weblog เปนตน

Social Constructivism (Collaboration)

Multiple perspectives ICT support learner communication and

Sharing Knowledge

การขยายแนวคดทหลากหลาย

การสงเสรมการสรางความเขาใจของตนเองและกลมโดยการสะทอนความคดและสรปองคความร

น าเสนอผลงานกลม สะทอนความคดจากเพอนตางกลมและครผสอน (Exit Ticket, TPS, Peer mentoring) สะทอนการรคดของตนเอง รวมสรปบทเรยน (Concept mapping) ขยายองคความรไปสการสรางสรรคผลงานและชวตประจ าวน โดยใช ICT สนบสนน เชน การใชโปรแกรมน าเสนองาน การเขยนบนทกความรใน weblog การบรณาการความรโดยใช ICT ในการสรางผลงาน เปนตน

Metacognition ICT for presentation, Creation

and Conclusion

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 93

ภาพท 5.2 แสดงกรอบแนวคดในการจดกระบวนการเรยนรทบรณาการ ICT ทสงเคราะหจากทฤษฎการเรยนรคอนสตรคตวสต ทฤษฎพทธปญญานยม และคณลกษณะของโปรแกรม

ทางดาน ICT จากกรอบแนวคดในการบรณาการเทคโนโลยสารสนเทศในการจดการเรยนร แสดงใหเหน

ถงความสมพนธระหวางวธการจดการเรยนร (Method) รวมกบสอ(Media) ซงในทนกคอเทคโนโลยสารสนเทศ เชน คอมพวเตอร อนเทอรเนต วดทศน ฯลฯ การการเลอกวธการจะตองอยบนพนฐานของการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญและเลอกใชสอใหสนองตอการรบรของผเรยน ดงกรอบแนวคดขางตน ในขนแรกทเปนการเชอมโยงความรเดมกบความรใหมผสอนอาจกระตนใหผเรยนใสใจหรอกระตนประสบการณเดมโดยใชสอพวกวดทศน และตงค าถามทใหผเรยนสามารถเรยกกลบประสบการณเดมเหลานนมาใชในการเรยนรสงใหม ขนจดประสบการณเรยนรตงแตขนการกระตนใหเกดปญหาและการมอบหมายภารกจการเรยนร การสงเสรมการสรางและการแสวงหาความรดวยตนเอง และการขยายแนวคดทหลากหลาย เทคโนโลยสารสนเทศทสามารถสนบสนนการแสวงหาและคนพบความร เชน อนเทอรเนต เปนตน ในการสรางและน าเสนอผลงานผสอนอาจใหผเรยนใชโปรแกรมประยกตคอมพวเตอร เชน MSWord, MSPower point เปนตน และอาจใช Social media ในการแลกเปลยนแนวคด ตดตอสอสารระหวางผเรยนอนๆไดอกดวย ตวอยางแผนการจดการเรยนรทบรณาการเทคโนโลยสารสนเทศ

แผนการจดการเรยนรครงท 1 สาระการเรยนร.................................. ชน........... สปดาหท.......... เรอง.................................................หนวย............................... วนท.................................... เวลา ……………………….. น.

ผสอน:

สาระส าคญของเนอหา

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

กระบวนการจดการเรยนร กระบวนการเรยนร กจกรรมการเรยนร สอแหลงเรยนร

ขนน า การเชอมโยงความรเดมกบความรใหม

1. น าสนทนาเพอเชอมโยงเขาสเรองทจะศกษาโดยต งประเดนค าถาม/สนทนาเกยวกบความรเดมของผเรยนทกระตนดวย

วดทศน Power point, Internet

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 94

กระบวนการเรยนร กจกรรมการเรยนร สอแหลงเรยนร

ICT 2. ชแจงวตถประสงค 3. อธบายขนตอนการด าเนนกจกรรมการเรยนรให ผเรยนทราบ

ขนการเรยนร การกระตนใหเกดปญหาและการมอบหมายภารกจการเรยนร

-ผสอนแบงผ เรยนเปนกลมๆละ………คน จ านวน…………กลม -ผสอนมอบปญหาหรอภารกจการเรยนรผานทาง ICT ในการน าเสนอ -ผเรยนแตละกลมศกษาภารกจการเรยนรทเ น น ก า ร ค ด (ว เ ค ร า ะ ห , ส ง เ ค ร า ะ ห,สรางสรรค) ผานทางการใช ICT -ผสอนคอยกระตนใหผเรยนศกษาภารกจและทาทายใหผ เรยนคดหาค าตอบตามภารกจแตละขอ

web-based learning, WebQuset, Power point, การ post ทาง web board

การสงเสรมการสรางและการแสวงหาความรดวยตนเอง

-ผเรยนวเคราะหประเดนปญหาหรอค าถามและแสวงหาค าตอบดวยตนเองจากแหลงเรยนรทหลากหลาย -ผสอนใหค าแนะน าเกยวกบแหลงเรยนรทหลากหลาย เชน สงแวดลอมทางการเรยนรบนเครอขายอนเตอรเนต ภมปญญาทองถน การคนควาผานการใช ICT

Web site, Internet, Local wisdom, Wiki, Multimedia

การขยายแนวคดทหลากหลาย

-ผ เรยนระดมสมองเพอแกปญหา และแลกเปลยนมมองจากผเรยนอนๆโดยในการปรกษาหารอแนะน าใหใชวาจาทสภาพ ออนโยน และรวมมอกนแกปญหาอยางสรางสรรค มสวนรวมกนทกคน -ผสอนคอยใหค าแนะน า ชแนะ และ ใชชองทางการสอจากผเชยวชาญหรอเพอนอนๆผานทาง Social media, email, we board เปนตน

web board, Chat room, Social media, weblog

การสงเสรมการสรางความเขาใจของตนเองและกลมโดยการสะทอนความคดและสรปองคความร

-ผเรยนแตละกลมน าเสนอเหตผลในการตดแบบบนทกการปฏบตภารกจลงกระดานสนทนาบนเครอขาย (Web board) -ผสอนกระตนใหผเรยนสรปความหมายของเนอหา ในรปแบบ Peer mentoring ผานการสนทนาบนเครอขาย

web board, Chat room, Social media, weblog, Power point

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 95

กระบวนการเรยนร กจกรรมการเรยนร สอแหลงเรยนร

-ผสอนมอบหมายใหผเรยนสรปองคความรในรปแบบ Mind map และ เขยนบนทกความรทไดประจ าวนใน Weblog

งานทมอบหมาย .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... การประเมนผลและสะทอนผลการเรยนร

1. ดานกระบวนการจดการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ดานกระบวนการเรยนรของผเรยน ............................................................................................................................................

............................................................................................................................................................ 3. คานความคดเหนของผเรยน .............................................................................................................................................

............................................................................................................................................................

ลงชอ......................................... (...................................................)

คร ......./........./.......

ลงชอ....................................... (...................................................) ผอ านวยการโรงเรยน ......./........./.......

ค าถามสะทอนความคด

ทานคดวาเทคโนโลยสารสนเทศทสอดคลองกบสาระการเรยนรวชาเอกของทานคอนวตกรรมใด เพราะอะไร

ทานคดวาเทคโนโลยสารสนเทศสามารถลดขอจ ากดดานการเรยนการสอนของครและนกเรยนอยางไร

บทท 6 เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร 96

ทานคดวาเทคโนโลยสารสนเทศลกษณะใดทมความเหมาะสมกบการเรยนรในยคปจจบน เพราะอะไร

กจกรรมแนะน า ใหทานลองเสนอแผนการจดการเรยนรหรอออกแบบสอการเรยนรทใชเทคโนโลยสารสนเทศไปเปนพนฐานเพอใชในการเรยนรในสาระวชาททานรบผดชอบ โดยนวตกรรมทสรางนนจะตองสงเสรมกระบวนการคด การแสวงหาความร และสนบสนนเปาหมายรายวชาตามหลกสตร บรรณานกรม ครรชต มาลยวงค. (2538). กาวไกลไปกบคอมพวเตอร : สาระของคอมพวเตอรทขาราชการ

ตองร. กรงเทพ: ศนยเทคโนโลยอเลกรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. ทกษณา สวนานนท. (2543). พจนานกรมศพทคอมพวเตอรใน Thai Software Dictionary

version 3.1. กรงเทพ: ไทยซอรฟแวรเอนเตอรไพรส. ทกษณา สวนานนท และฐานศรา เกยรตบารม. (2546). พจนานกรมศพทคอมพวเตอรและ

อนเตอรเนต. (พมพครงท 10). กรงเทพ: ว.ทซ.คอมมวนเคชน. น าทพย วภาวน. (2545). e-library. กรงเทพ: เอส อาร พรนตง แมสโปรดกส. วาสนา อภญญาวงศ.(2538). “Virtual Library” ขาวสารหองสมดในจฬาลงกรณมหาวทยาลย

11, 3-4 (พฤษภาคม – สงหาคม): 26-29. สมเดจพระเทพกบงานไอทเฉลมพระเกยรต. (2538). เทคโนโลยสารสนเทศกาวไกลเศรษฐกจไทย

มนคง. กรงเทพ สมาล ชยเจรญ. (2548). เอกสารประกอบการอบรมการบรณาการ ICT ในการจดการเรยนร.

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน เอกสารอดส าเนา Driscoll, M. P. (1994). Psychology of learning for instruction. Boston: Allyn and

Bacon. Jimba, S.W. (1999). Information technology and underdevelopment the Third

World. Library Review. Souter, D. (1999). The role information and communication technologies

democratic development. The Journal of Policy, Regulation and Strategy for Telecommunications Information and Media, 1,5, 405-417.