ДНЭЗГ Тест

Дэлхийн нийгэм, эдийн засгийн газарзүй Хяналтын ажлын сан

Хичээлийн код: BA337Хичээлийн нэр: ДЭЛХИЙН НИЙГЭМ ЭДИЙН ЗАСГИЙН ГАЗАРЗҮЙХичээлийн кредит: 2

Бүлэг 1. Дэлхийн улсуудын түүх, бүс нутаг бүрэлдэн тогтсон түүх

А. Мэдлэг шалгах даалгавар

1. 1990-ээд оноос хойш улс төрийн зурагт гарсан гол өөрчлөлтийг тусгасан мөрийг олж тэмдэглэ.

a) Колонийн систем задран унасан b) Социалист систем, түүний гол цөм болсон ЗХУ задарсан c) Өмнөд Америкийн хэд хэдэн улс тусгаар тогтносон d) Чехословак, Югослав салж, хоёр Герман нэгдэв.

2. Дараах орнуудаас аль нь түүхэн газарзүйн онцлогоор холбооны улс болсон бэ?

a) Бутан b) Энэтхэгc) Германd) Швейцарь

3. Дэлхийн улсууд, түүний улс төр, засаг захиргааны хуваарийг харуулсан дүрслэлийг …………………. гэнэ.

a) Улс төрийн зурагb) Тусгай зориулалтын зурагc) Ерөнхий зориулалтын зурагd) Газар зүйн зураг

4. Дараах орнуудаас аль нь үндэсний онцлогоороо холбооны улс болсон бэ?

a) АНУb) Германc) Австралиd) Швейцари

5. Латин Америкийн ихэнх улсууд тусгаар тогтнолоо хэдийд зарласан бэ?a) 18-р зууны сүүлээр b) 19-р зууны эхээр c) 19-р зууны сүүлээр d) 20-р зууны эхээр

6. Улс төрийн зурагт юуг дүрслэн харуулдаг вэ?a) Улс төр, засаг захиргааны хуваарийг b) Эдийн засгийн газарзүйн бүс нутгийг c) Гол замуудыг d) Дэлхийн хотгор гүдгэрийн үүсэл хэв шинжийг

7. Хуучин ЗХУ-ын бүрэлдэхүүнд орж байсан БНУ-уудаас одоогийн ТУХН-ийн бүрэлдэхүүнд оролгүй үлдсэнээр барахгүй НАТО-гийн гишүүн болсон ямар улсууд байна вэ?

a) Гүрж, Малдав, Украйнb) Латви, Литви, Эстонc) Азербайжан, Армен, Белорусьd) Киргыз, Тажик, Түркмен

8. ОХУ-ын нутаг дэвсгэрийн хэмжээг зөв тодорхойлсныг ол.

1


a) 80 сая ам кмb) 20 сая ам кмc) 17 сая ам кмd) 15 сая ам км

9. Далайн ёроолоор тавьсан дэлхийд томд ордог “Сейкан” гэдэг түнель Японы ямар арлуудыг холбодог вэ?

a) Кюсю-Сикоку арлыг холбодогb) Окинава-Хокайдо арлыг холбодог c) Хонсю-Коккайдо арлыг холбодогd) Хонсю-Кюсю

10.Далайн арлууд /океанил/ гэдэг томьёололд хаанахын том жижиг олон арлууд ордогийг олж тодорхойл.

a) Атлантын далайн хойд хэсгийн арлуудыг хэлдэгb) Номхон далайн төв ба баруун –урд хэсгийн арлуудыг c) Номхон ба Атлантын далайн уулзварт орших арлуудыг d) Энэтхэгийн далайн төв хэсгийн арлуудыг

11.Микронезийн бүрэлдэхүүнд ордог арлуудыг нэрлэ. a) Каролин, Маршаллов, Мариан, Науруb) Шинэ Гвиней, Шинэ Каледонc) Фижи, Самоа, Науруd) Шинэ Гибрид, Таумоту, Зүүн Самоа

12.Далайн тусгаар тогтносон улсуудыг жагсаасан мөрийг сонго. a) Мальдив, Гайнана, Реюньонb) Сейшелийн арлууд, Мальдивc) Коморын арлууд, Арубаd) Вануату, Кирибати, Палау

13.Урьд өмнө мэдэгдээгүй газар орныг нээх, байгалийн юмс үзэгдлийн харилцан холбоог судалж илрүүлэх үйл ажиллагааг .........................гэнэ.

a) Газарзүйн нээлтb) Газрын зургийн үүсэлc) Шинжлэх ухааны нээлтd) Их нээлт

14.Шинэ газар нутгийг нээсэн үе шатыг:a) Эртний нээлт, дундад зууны эхэн үеийн, газарзүйн их нээлт, шинэ

үеийн нээлт b) Эртний нээлт, дундад зууны эхэн үеийн, газарзүйн их нээлт,

газарзүйн шинэ нээлт c) Эртний нээлт, газарзүйн их нээлт, шинэ үеийн нээлт d) Дундад зууны эхэн үеийн, газарзүйн их нээлт, шинэ үеийн нээлт

15.Ютландын хойг, Датийн арлууд болон Скандиновын хойгийн баруун ба өмнөд хэсэгт амьдарч байсан тухайн үеийн хүчирхэг Германы овог аймаг

a) Кавказчуудb) Ютландчуудc) Нормандчуудd) Даничууд

16.983-984 онд Гренландын эрэг орчмыг нээж, “Гренланд” гэж нэрлэсэн Нормандын далайчин

a) Томас Андерсонb) Эйрил Туриc) Эйрик Рауди

2


d) Томас Хейдик17.Ираны уулт өндөрлөг,Туркменстан, Месопотамын нам дор газар, Армяны

өндөрлөг, Кавказын хэсэг, Сири, Палестин , Хойд Африкийг бүхэлд нь эзлэн дагуулж, өөрийн засаглалаа тогтоож лалын шашныг дэлгэрүүлж байсан ард түмэн

a) Казакуудb) Арабчуудc) Туркменистануудd) Туркууд

18. ...............................Х.Колумбын анхны экспедицээс алдарт жуулчин Ф.Магелландын дэлхийг тойрсон аялал хүртэлх хугацаа хамрагддаг.

a) Шинэ үеийн нээлтийн эриндb) Газарзүйн их нээлтийн эриндc) Орчин үеийн нээлтийн эриндd) Эртний нээлтийн эринд

19.Энэтхэг хүрэх усан замын хайгуулыг ......................... анх удаа хийснээр газарзүйн аугаа их нээлт тэднээс эхэлсэн гэж түүхэнд тэмдэглэсэн байдаг.

a) Португалчуудb) Испаничуудc) Италичуудd) Арабууд

20.Их нээлтийн урьдчилсан нөхцөл нь ...................явдал гэж судлаачид үздэг байна.

a) Энэтхэг хамгийн баян орон гэсэн яриа тархсанb) Усан замын хөгжил дээшилсэнc) Европын улсуудын хөгжил дээшилсэнd) Пифагор, Аристотель нарын дэлхий бөмбөлөг хэлбэртэй гэж үзсэн

Б. Чадвар шалгах даалгавар

1. Тив, улс, түүний харьяаллын арлыг зөв тохируулсан хэсгийг олно уу?1. Америк А. Норвеги а. Тасман2. Европ Б. Австрали б. Гренланд

3. Ази В. Дани в. Хайнань 4. Австрали Г. Хятад г. Шпицберен

a) 1Бв, 2Ва, 3Аб, 4Ггb) 1Бг 2Аа, 3Гб, 4Ввc) 1Вб, 2Аг, 3Гв, 4Баd) 1Ав, 2Бг, 3Бв, 4Бв

2. Азийн орнуудын газарзүйн байрлалын ялгааг тохируулан зөв сонго.Индекс Газарзүйн байрлал Индекс Улс орнууд

1 Эх газрын А Иран, Ирак2. Тэнгис орчмын В Түрк, Солонгос, Энэтхэг3. Арлын /ольтрог/ С Афганистан, Үзбекстан4. Хойгийн Д. Шри-Ланк, Индонез, Филиппин

a) 1С, 2А.3Д, 4Вb) 1А, 2В, 3Г, 4Бc) 1В, 2А, 3Г, 4Бd) 1А, 2Г, 3Б, 4В

3


3. Үечлэлийн нэршилийг хугацаатай нь тохируулан сонгоно уу?

1. Эртний үе a. 20-р зууны эхнээс 90-ээд он хүртлэх үе2. Дундад зууны үе b. /5-15-р зуун хүртлэх үе/3. Шинэ үе c. 90-ээд оноо хойших үе4. Шинэхэн үе d. Анхны улс үүссэнээс МЭ 5-р зуун хүртлэх үе5. Орчин үе e. 15-р зууны 2-р хагасаас 20-р зууны сүүл үе

a) 1d 2e 3c 4a 5bb) 1d 2a 3b 4e 5bc) 1d 2b 3e 4a 5cd) 1d 2b 3a 4e 5c

4. Судлаачид газарзүйн аугаа их нээлтүүд нь дараах 3 замаар хийгдсэн гэж үздэг. Нөхөж бичнэ үү.

Баруун тийшээ Атлантын далайд гарсан, Евразийн туйлын орчмын нутгаар аялсан

5. Газарзүйн их нээлтүүдийг хийсэн далайчдыг тохируулан сонго

1. Атлантын далайг гатлан Америк тивийн зүүн эргийн арлуудад анх хүрсэн бөгөөд шинэ эх газар нээж олсоноо хэзээ ч мэдээгүй

a. Васко Да Гама

2. 1497-1504 онуудад Өмнөд Америкийн хойд ба зүүн эргээр аялж “Миний аялал нь экватораас өмнөд талд хуурай эх газар байдаг гэдгийг нотолж өглөө” гэж бичиж үлдээсэн

b. Х.Колумб

3. 1498 онд анх удаа усан замаар Энэтхэгт очих замыг нээсэн Португалийн далайчин

c. Ф.Магеллан

4. Дэлхийг анх удаа хөлөг онгоцоор тойрч дэлхий бөмбөрцөг хэлбэртэй болохыг нотлосон

d. Америго Веспуччи

a) 1b 2a 3d 4cb) 1b 2d 3a 4cc) 1d 2a 3c 4b d) 1d 2b 3a 4c

6. Байгалийн нөхцөл гэдэг нь ............................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................7. Тохируулна уу

1. Х.Колумб a. Итали2. Америго Веспуччи b. Испани

4

Газарзүйн аугаа их нээлтАфрикийн өмнүүр тойрсон замнал


3. Васко Да Гама c. Португаль 4. Ф.Магеллан d. Итали

a) 1a 2b 3b 4cb) 1b 2d 3c 4ac) 1a 2d 3b 4cd) 1a 2d 3c 4b

8. Итали гаралтай далайчин Америго Веспуччи нь 1497-1504 онуудад Өмнөд Америкийн хойд ба зүүн эргээр аялж томоохон нээлтийг хийсэн. Тэрхүү нээлтээр юуг хэрхэн нотолсонг тайлбарлана уу?.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. Судлаачдын агуу их нээлтүүдтэй хамаарах оныг харгалзах судлаачтай тохируулна уу?

1. Х.Колумб a. 14922. Америго Веспуччи b. 14953. Васко Да Гама c. 14984. Ф.Магеллан d. 1497-1504

a) 1a 2b 3b 4cb) 1a 2d 3c 4bc) 1b 2d 3c 4ad) 1a 2d 3b 4c

10.Аливаа нөөцийн сонголт нь хэрхэн тодорхойлогддог вэ? Тайлбарлаж бичнэ үү? .........................................................................................................................................................................................................................................................

11.Х.Колумб анхныхаа аялалаар дараах газруудыг нээжээ.

a) Багамын арал, Куба арал, Гайти арал12.Испанийн далайчин Ф. Магеллан дэлхий бөмбөрцөг хэлбэртэй болохыг

нотолсон. Хэрхэн нотлосныг тайлбарлана уу? .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

13.Эдийн засгийн бүсчлэл нь ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................бие даасан чадамжийг бүрдүүлэхэд оршино гэж судлаачид үзэж байна.

14.Бүс нутгийн тухай ойлголтыг ..........................................................................................................................

5

Х. Колумбын Анхны нээлт Куба арал


........................................................................................... онолын хүрээнд авч үздэг.

15.Хүний олон талт хэрэгцээгээр үйлдвэрлэлийн нутаг дэвсгэрийн ялгаатай хандлага үүсч бий болсон байдаг ба үүнийг дараах аспектаар тайлбарлана. ................................................................................. ................................................................................. .................................................................................

В. Хэрэглээ шалгах даалгавар

1. Дараах зураг дээр “Гурван тивийн дундах тэнгис”-ийг ямар үсгээр тэмдэглэсэн байна вэ?

2. Дараах зураг дээр “P”-үсгээр ямар газрыг тэмдэглэсэн байна вэ?

3. Дараах зураг дээр “Ойрхи дорнодын бүс нутаг”-ийг ямар үсгээр тэмдэглэсэн байна вэ?

6


4. Дараах зураг дээр “М”-үсгээр ямар газрыг тэмдэглэсэн байна вэ?

5. Бүс нутгийн тухай ойлголтыг газар зүйн шинжлэх ухааны судалгааны чиглэл болох тодорхой онолуудын хүрээнд авч үздэг. Тэдгээрийг бичнэ үү? Байгаль нөхцөл ............................................................... ............................................................... ............................................................... Нөөц, нийгэм, түүний хэрэгцээ, үйлдвэрлэх хүчний харилцан дахь нутаг дэвсгэрийн зохион байгуулалт

6. Байгалийн нөхцөл бол газар зүйн орон зайн харилцааны нутаг дэвсгэр дэхь ялгарал, үл давхцлалыг бий болгодог байгалийн орчин юм. Популяцийн хувьд орчин нь өөрийн оршин байх нөөц нь болдог дараах 2 байдлаар ангилна.

7


Популяци-орчин, Нийгэм орчин7. Популяци-орчин, Нийгэм орчин гэсэн харилцааны систем нь зарчмын

хувьд орчны функцуудээрээ ялгардаг. Тэдгээрийн ялгааг тодорхойлж бичнэ үү?

Популяци – орчин .......................................................................................................................................................................................................................................................

Нийгэм – орчин......................................................................................................................................................................................................................................................

8. Оросын эрдэмтэн В. М. Разумовскийн нутаг дэвсгэрийн тогтолцоог дараах байдалаар тодорхойлсон ба бүс нутгийн хөгжлийн шалгуурыг тодорхойлсон.

9. Доорх нөөцүүдэд хамаарах байгалийн нөөцийг нөхөж бичнэ үү?

Шавхагдах нөөц Нөхөн сэргээгдэх нөөц Шавхагдашгүй нөөц

10. Доорх хүснэгтийг гүйцэээж бичнэ үүНөөц ихтэй орнууд Дунд зэргийн нөөцтэй орнууд Нөөцөөр хомс орнууд

11. Байгалийн нөөцийн ангилалыг бичнэ үү?

8

Орчин Бүс нутгийн хөгжлийн шалгуур


12.Хүнд аж үйлдвэр хөгжсөн Европ тив, Хойт Америкт байгаль орчны байдал муудаж, хүн амын эрүүл мэндийг сахин хамгаалах, аж ахуйг эрхлэн явуулахад экологийн хэд хэдэн нарийн төвөгтэй асуудлыг шийдвэрлэх шаардлага үүссэн. Үүнд:

................................................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. .................................................................................................

13.Дэлхийн хүн амыг арьсны ялгаагаар хэрхэн ангилдаг вэ?

14.Хүн амын арьсны ялгааг дараах байдлаар ангилах ба тэдгээр ангилалууд нь дэлхийн хүн амын хэдэн хувийг ямар арьстанууд эзэлдэгийг бичнэ үү?

15.Байгалийн боломж гэдэг нь ......................................................................... ..................................................................................................................................................................................................................................................................

9

Ангилал Хүн амын арьсны ялгаа Хүн амын арьсны ялгаа Үндсэн ХолимогШилжилтийн


Бүлэг 2. Хөгжингүй бүс нутаг

А. Мэдлэг шалгах даалгавар

1. Дэлхийн улсуудыг эдийн засаг, хөгжлийн төвшнөөр нь зөв ангилсан мөрийг ол.

a) Аж үйлдвэржсэн орнууд ба шинээр хөгжиж буй орнуудb) Баруун Европ, Хойд Америкийн орнууд c) Хөгжингүй ба шинээр хөгжиж буй орнууд d) Аж үйлдвэржсэн орнууд ба ХАА-н орнууд

2. Үндэсний нөхөрлөлийн орнуудын тухай зөв тодорхойлсныг ол.a) ЗХУ бутарч түүний бүрэлдэхүүнд багтаж байсан улсуудын суурин дээр бий болсон улс төр, эдийн засгийн байгууллагаb) АНУ-аар толгойлуулсан цэрэг, улс төрийн байгууллагаc) Хуучин Их Британийн доминан, колони байсан улсуудаас бүрдэл болсон улс төр, эдийн засгийн байгууллага d) Африкийн орнуудын байгууллага

3. Алжир, Венесүэл, Габон, Индонез, Иран, Ирак, Катар, Күвейт, Ливи, Нигери, АНЭ, Саудын Араб, доорхи бүлгийн алинд нь тохирохыг тодорхойл.

a) Эдгээр нь Азийн улсууд b) Эдгээр нь лалын шашинт улсууд c) Эдгээр нь Опекийн гишүүн улсуудd) Эдгээр нь төмрийн хүдрийн нөөц ихтэй улсууд

4. Доор дурьдсан улсуудаас машин тоног төхөөрөмжийн үйлдвэрлэл хөгжиж чадаагүй улсыг ол.

a) Бразилb) Тайваньc) Бангладешd) Мексик

5. Доорх мөрнүүдээс зөвийг сонгон авч тодорхойлолтыг гүйцээ. ШУТХ-ийн гол үндсэн хэсэг бол…………………….юм.

a) Шинжлэх ухаан, аж үйлдвэр, ХААb) ШУ,техник ба технологи, үйлдвэрлэл, удирдлага c) Үйлдвэрлэл, ХАА, үйлчилгээd) Үйлдвэрлэлийг техникийн баазын үндсэн дээр үндсээр нь өөрчлөх

6. Япон улсын худалдааны гол түнш орнууд аль нь вэ?a) ОХУ, Тайвань, Солонгос, Хятадb) ӨАБНУ, ХБНГУ, Тайвань, Монголc) АНУ, БНХАУ, Солонгос, ОХУd) Хятад, ХБНГУ, Куба, Албани, АНУ

7. АНУ хэдэн онд байгуулагдсан вэ?a) 1150b) 1870c) 1876d) 1783

8. Дэлхийн нефтийн нөөцийн 60% тархсан бүс нутгийг сонго. a) ОХУ-ын Сибирь, Алс дорнодb) Баруун өмнөд Азиc) Зүүн өмнөд Ази

10


d) Хойд ба төв Африк9. Нэг хүнд ногдох үндэсний нийт бүтээгдэхүүнээр хамгийн өндөр

үзүүлэлттэй улс аль нь вэ?a) АНУb) Японc) Швейцарьd) Саудын Араб

10.Орчин үед Баруун Европын бүс нутагт хүн ам нягт суурьшсан нь юутай холбоотой вэ?

a) Байгалийн тааламжтай нөхцөл b) Уламжлалт нутагшилтc) Аж үйлдвэр-эдийн засгийн өндөр хөгжилd) Хот суурингийн хөгжил

11.Малайзын ольтрог дээр байрладаг улсуудыг жагсаасан мөрийг ол. a) Малайз, Сингапур, Мьянмаb) Индонез, Брүней, Тайландc) Мьянма, Шри-ланк, Тайваньd) Индонез, Филлипин, Брүней

12.Доор дурьдсан цахилгаан станцуудын аль нь дэлхий дахинаа үйлдвэрлэж буй цахилгааны ихэнхийг өгдөг вэ?

a) Дулааны цахилгаан станц /ДЦС/b) Атомын цахилгаан станц /АЦС/c) Усан цахилгаан станц /УЦС/d) Бусад төрлийн станц /нар, салхи, далайн давалгааны, газрын

гүний халуун усаар ажиллах станц г. м./13.АНУ-ын 50 штат /муж улс/-аас Номхон далайд арал дээр байршдаг

хамгийн сүүлд штатын эрхтэй болсон нь аль вэ?a) Монтанаb) Орегонc) Хавай d) Лумзмана

14.Европын орнуудаас автомашины үйлдвэрлэлээр тэргүүлэгч гүрнүүд аль нь вэ?

a) Их британи, Швеци, Грек, Испани b) Герман, Франц,Итали, Испаниc) Австри,Швеци, Герман, Итали d) Швеци, Франц, Финлянд,Норвеги

15.Европын эдийн засгийн холбоонд олон улс, түүний дотор хуучин социалист гэж нэрлэгдэж байсан улсууд ордог. Гэвч түүнд ордоггүй, баруун Европын томоохон улс бий. Тийм нэг улсыг багтаасан мөрийг ол.

a) Их Британи, Франц, Герман,Португалиb) Дани, Бельги, Нидерланд, Люксенбургc) Австри, Итали, Швеци, Норвеги, d) Грек, Австри, Финлянд, Польш

16.Цахилгаан энергийн үйлдвэрлэлээр эхний 3 байр эзэлдэг орнуудыг олж тэмдэглэ.

a) Япон, Их Британ, Норвегиb) АНУ, Япон, Германc) Их Британи, Бразил, Хятадd) Норвеги, Бразил, Хятад

11


17.Япон улс доор дурьдсан салбарын үйдвэрлэлээс чухам аль салбараар нь дэлхийд тэргүүлдэг вэ?

a) Ширэм, гангийн үйлдвэрлэлээр b) Электрон, тооцон бодох техникээрc) Телевизор, цагийн үйлдвэрлэлтээр d) Далайн усан онгоц, авто машины роботоор

18.Доорх жагсаасан орнуудаас Европ тивд байршилтай хаант засагтай улсуудыг сонго.

a) Бельги,Швейцари, Их Британи, Күвейт, Испаниb) Швейцари, Дани, Нидерланд, Бельги, Испаниc) Их Британ, Люксенбүрг, Ватикан, Сан-марино, Даниd) Нидерланд, Бельги, Брүней, Маноко Лесото

19.АСЕАН гэдэг интеграцийн байгууллага аль бүс нутгийнх вэ?a) Баруун өмнөд Азиb) Баруун Европc) Латин америкd) Зүүн өмнөд Ази

20.Доор дурьдсан олон улсын чанартай эдийн засгийн холбооны алинд нь АНУ гишүүнээр ордог вэ?

a) АСЕАНb) Европын холбооc) НАФТА d) Меркогур


1. Суудлын машин үйлдвэрлэлтээр улсуудын эзлэх байрыг зөв харгалзуул.1. Япон А. 8.5 сая2. Герман В. 6 сая3. Франц С. 4.7 сая4. АНУ Д. 3.4 саяa) 1А. 2В. 3С. 4Дb) 1Д 2С.3В. 4Аc) 1А. 2С. 3Д. 4Вd) 1В. 2Д. 3С. 4А

2. Аль бүс нутагт ямар улс, түүний нийслэл байдгийг зөв тохируул. 1. Зүүн өмнөд Ази А. Иран а. Бандер-сери-бегован2. Баруун Ази Б. Япон б. Тегеран 3. Дорнод Ази В. Бруней в. Катманду4. Өмнөд Ази Г. Балба г. Токиоa) 1Ба, 2Гб, 3Ав, 4Вгb) 1Вг, 2Аб, 3Бг, 4Гв c) 1Ва, 2Вг, 3Бв, 4Ааd) 1Аб, 2Ба, 3Вг, 4Гб

3. Бүс нутгуудыг улс ба нийслэлтэй нь зөв харгалзуул. 1. Хойд Европ А. Польш а. Дублин 2. Баруун Европ Б. Швед б. Мадрид3. Дорнод Европ В. Испани в. Стокгольм4. Өмнөд Европ Г. Ирланд г. Варшавa) 1Аг, 2Вб, 3Гв, 4Ба

12


b) 1Ва, 2Аг, 3Бв, 4Гвc) 1Гв, 2Бв, 3Ва, 4Агd) 1Бв, 2Га, 3Аг, 4Вб

4. Бүс нутгууд, улсууд ба нийслэлийг зөв тохируулсан нь аль нь вэ?1. Хойд Европ А. ХБНГУ а. Софи2. Баруун европ Б. Украйн б. Осло3. Дорнод европ В. Болгар в. Берлин 4. Европ Г. Норвеги г. Киевa) 1Ва, 2Гг, 3Ав, 4Ббb) 1Ав, 2Ба, 3Вб, 4Ггc) 1Гб, 2Ав, 3Бг, 4Ваd) 1Бг, 2Вб, 3Га, 4Ав

5. Аль улс ямар ургамал тариалалтаар тэргүүлдгийг зөв харгалзуулан сонго. 1. Бразил а. Сахарын ургамал2. Бангладеш б. Цайны ургамал3. Энэтхэг в. Какао4. Куба г. олсны ургамалa) 1а, 2б, 3в, 4гb) 1в, 2г, 3б, 4аc) 1г, 2в, 3а, 4бd) 1б, 2а, 3г, 4в

6. Дараах улсуудын нийслэл хотуудыг зөв харгалзуулсан нь аль нь вэ?1. Түрк а. Мехико2. Венесуэл б. Анкара3. Мексик в. Рейкьявик4. Исланд г. Каракасa) 1б, 2г, 3а, 4вb) 1в, 2а, 3г, 4бc) 1г, 2в, 3б, 4аd) 1а, 2б, 3в, 4г

7. Бүс нутаг ба нийслэлийг зөв тохируулсан нь аль нь вэ?1. Хойд Африк А. Мавритан а. Найроби 2.Баруун Африк Б. Ботсван б. Габороне 3. Дорнод Африк В. Ливи в. Наукшот 4.Өмнөд Африк Г. Кени г. Триполи a) 1Ба, 2Гб,3Ав, 4Вгb) 1Вг, 2Ав,3Га, 4Ббc) 1Гв, 2Вг, 3Бв, 4Ааd) 1Аб, 2Ба, 3Вг, 4Гб

8. Тээврийн ямар хэлбэр нь аль нэр төрлийн зүйлийг тээвэрлэхэд илүү тохиромжтойг харуулсан төрлийг олж харгалзуул.1. Төмөр зам А. Төмрийн хүдэр 2. Дамжуулах хоолой В. Хүн, шуудан тээвэр 3. Агаарын тээвэр С. Хүн бусад бөөний

бараа тээвэр 4. Авто тээвэр Д. Нефть шатагч хийa) 1А, 2В, 3С,4Дb) 1А, 2Д, 3В, 4Сc) 1Д, 2С, 3В, 4А

13


d) 1В, 2А, 3С, 4Д9. Улс орны нийгэм-эдийн засгийн хөгжлийн түвшинг илэрхийлэгч гол

үзүүлэлтүүдийг нөхөж бичнэ үү?

a) Эдийн засгийн үзүүлэлтүүд, хүний хөгжлийн үзүүлэлтүүд10.Газрын нөөцийг ашигласнаар ямар давуу тал, боломж гарах боломжтой

болохыг тайлбарлана уу? .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

11.12.Дэлхийн орнуудыг улс төр, эдийн засгийн хөгжлийн түвшин, хүний

хөгжлийн индекс, зах зээлд татагдан орсон байдлаар нь 2 ангилна. Нөхөж бичнэ үү?

a) Хөгжингүй орнууд, хөгжиж буй орнууд13. .Дэлхийд хөгжилөөрөө тэргүүлэх улс орнуудын хувьд бүс нутаг нь ............

............................................................................................................................

...............................................................................................................болдог. 14.Эдийн засгийн бүс нутгийн тухай ойлголт нь .................................................

............................................................................................................................

....................................................................................... тодорхой хуваарьтай.

15.Далайн нөөцийг ашигласнаар ямар давуу тал, боломж гарах боломжтой болохыг тайлбарлана уу? .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

14

Гол үзүүлэлтүүд Ангилал



1. Электрон худалдааны гэрээ хэлцэл нь .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

2. Зураг дээр В үсгээр ямар газрыг тэмдэглэсэн байна вэ?

3. Далайн тээвэрлэлтийг олон төрлийн хөлөг онгоцыг ашиглан үйлддэг. Үүнд:

.......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... ...........................................

4. Дамжуулах хоолойн тээвэрлэлтийг тайлбарлана уу? .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5. Тохируулна уу? 1. Нөөц ихтэй орнууд a. Мехсик, Пакистан, Монгол, Солонгос2. Дунд зэргийн нөөцтэй орнууд b. Япон, Сингапур, Люксетбург3. Нөөцөөр хомс орнууд c. ОХУ, АНУ, БНХАУ, Энэтхэг

6. Зурагт F үсгээр ямар газрыг тэмдэглэсэн байна вэ?

15


7. Зам тээврийн дараах төрлүүд байна. Үүнд:

................................................ ................................................ ................................................ ................................................

8. Тээвэрлэх ачааны шинж чанараас хамааран дараах байдлаар ангилна.

9. Тээвэрлэлттэй холбоотой гэрээ хэлцэлд зайлшгүй анхаарах нөхцлүүдийг тодорхойлж бичнэ үү? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

10.Тээвэрлэлтийг үйлдэж буй байдлаар нь: ......................................... ......................................... .........................................

11. INCOTERMS - ийг тайлбарла. ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

12.Зурагт G үсгээр ямар газрыг тэмдэглэсэн байна вэ?

16

Ангилал


13.Гол мөрөнгийн тээвэрийг тайлбарла. Ямар улсад илүү хөгжсөн байдаг вэ? .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

14.Олон улсын агаарын тээвэрлэлтийг үйл ажиллагааных нь зорилгоор дараах байдлаар ангилна.

15.Just in time буюу яг цагт нь гэсэн системийг тайлбарла. Тээвэрлэлтийн ямар хэлбэр дээр ашиглагддаг вэ? .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

17

Ангилал


Бүлэг 3. Хөгжиж буй бүс нутаг

1. Латин Америкийн ямар улсууд бүс нутагтаа хүнд үйлдвэржилтийн нүүр царайг илэрхийлж байна вэ?

a) Бразил, Мексик, Аргентинb) Уругвай, Колумби, Ямайка c) Чили, Эквадор, Панамd) Венесүэл, Гондурас, Перу

2. Хуучин ХБНСоц Югослав улсын нутаг дэвсгэр дээр бий болсон улсуудыг ол.

a) Албани, Серби, Черногори, Словак, Босниb) Серби, Босни-Герцоговина, Хорват, Словени, Македон c) Веоводина, Хорват, Молдав, Македон, Сан-мариноd) Серби, Чех, Албани, Косово, Андорра

3. Монголын адил гадаад далайд гарцгүй Азийн улсуудыг сонгож ол. a) Бутан, Балба, Мьянма, Лаос, Пакистанb) Нигер, Эфиопи, Руанда, Малави, Лесотоc) Казахстан, Түркмен, Балба, Афганистан, Лаосd) Камбож, Пакистан, Иран, Иордан, Ливан

4. Өмнөд Америкийн орнуудаас төмрийн хүдрийн нөөц хамгийн ихтэй нь ямар улс вэ?

a) Мексикb) Аргентин c) Бразилd) Перу

5. Дэлхийн зарим улсууд бусад улсын олон зуун усан онгоцыг өөрийн нэр дээр бүртгэн авч туг далбаагаа хийсгэн тээвэр хийхийг зөвшөөрдөг. Тийм хоёр улсыг олж зур.

a) Норвеги, Бразилb) Сингапур, Шинэ Зеландc) Перу, Доминиканd) Панам, Либери

6. Женерал Моторс, Форд Мотор, Крайслер зэрэг авто машины томоохон компани аль улсынх вэ?

a) Японb) ОХУc) АНУd) ХБНГУ

7. Боловсруулах үйлдвэрүүдээс “Тэргүүлэх гурав” гэж нэрлэгддэг үйлдвэрүүд аль нь вэ?

a) Машин, хөнгөн хүнс, төмөрлөгb) Хими, цахилгаан, нэхмэлc) Хими, машин, хөнгөн хүнсd) Машин, хими, цахилгаан

8. Эдгээр улсуудаас ямар нь гэр ахуйн электрон техникийг гадаадад түүний дотор хөгжингүй орнуудад экспортолдог болсон вэ?

a) Бразилb) БНСУc) Египетd) Түрк

18


9. Аж үйлдвэр өндөр хөгжсөн Европ, Хойд Америкийн орнуудын хөдөө аж ахуйн голлох салбар юу вэ?

a) МААb) Газар тариалан c) Ан агнуур d) Жимс жимсгэнэ

10.Европын орнуудаас хар төмөрлөгийн үйлдвэрлэлээр тэргүүлэгч гүрнүүд нь аль вэ?

a) Герман, Итали, Франц, Их Британиb) Их Британи, Франц, Бельги, Испаниc) Франц, Их Британи, Герман, Португалиd) Их Британи, Франц, Итали, Герман

11.Өнгөрөх усан онгоцны тоо, ачааныхаа даацаар хамгийн томд орох гурван том сувгийг нэрлэ.

a) Суэц, Цагаан тэнгис-Балти, Кильb) Панам, Эри, Их Хятадын c) Суэц, Панам, Кильd) Волга-Дон, Эри, Каракум

12.Нэр дурьдсан орнуудаас ямар улсын нийслэл дэлхийн томоохон хотуудын тоонд ордог вэ?

a) Австралиb) Бразилc) Хятадd) Индонез

13.Нүүрс олборлолтоор тэргүүлэх орнуудыг заа. a) АНУ,ОХУb) БНХАУ, ОХУc) БНХАУ, АНУd) АНУ, ХБНГУ

14.Доор бичигдсэн орнуудаас “Шинээр үйлдвэржсэн орнууд” гэж нэрлэгддэг улсуудыг жагсаасан мөрийг ол.

a) Хятад, Энэтхэг, Өмнөд Солонгосb) Сингапүр, Өмнөд Солонгос, Тайвань /Хятадын/c) Мьянма, Филлипин, Конконг /Хятадын/d) Тайланд, Малайз, Япон

15.Доорхи түлшнүүдээс олборлох, ашиглахад хамгийн хямд, экологийн хувьд цэвэр нь аль вэ ?

a) Нүүрс, модb) Нефтьc) Шатагч хийd) Занар, хүлэр

16.Алт, цагаан алт болон очир алмаз үнэт чулуулгийн нөөцөөрөө аль тив тэргүүлдэг вэ?

a) Европb) Африкc) Азиd) Австрали

17.Өмнөд Америкийн олон улс нефтийн ордуудтай боловч хамгийн том орд газрууд ямар улсад байгааг ол?

a) Венесүэл

19


b) Боливиc) Колумбиd) Перу

18.Өмнөд Америкийн ямар улс зэсийн орд элбэгтэй вэ?a) Эквадор b) Чилиc) Бразилd) Уругвай

19.Нефть, байгалийн хий, нүүрсний нөөцөөр дэлхийд тэргүүлэх тивийг нэрлэнэ үү?

a) Европb) Австралиc) Азиd) Африк

20.БНХАУ-тай хиллэдэггүй улсуудыг жагсаасан мөрийг ол. a) Вьетнам, Камбож, Бангладешb) Балба, Бутан, Энэтхэгc) Комбож, Иран, Бангладешd) БНСУ, БНАСАУ, Лаос


1. Дараах улсуудыг орших тив, нийслэл хотуудтай нь зөв харгалзуулсан нь аль нь вэ?1. Ирланд А. Ази а.Оттава2. Малайз Б. Америк б. Аддис-абеба3. Канад В. Африк в. Дублин4. Этиопи Г. Европ г. Куала-лумпур

a) 1Вг, 2Га, 3Гб, 4Бвb) 1Аб, 2Бв, 3Вг, 4Гаc) 1Ба, 2Вб, 3Ав, 4Агd) 1Гв, 2Аг, 3Ба, 4Вб

2. Шинээр хөгжиж буй орнуудыг 5 дэд бүлэгт хуваан авч үздэг. Нөхөж бичнэ үү?

3. Шинээр хөгжиж буй орнуудын III бүлэгт дэлхийн зах зээл дээр их хэмжээний газрын тос, газрын тосны бүтээгдэхүүн гаргадаг Арабын улсуудыг оруулдаг. Эдгээр орнуудын хүн амд ноогдож буй дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээ 10-15 мянган доллар, түүнээс ч их байдаг. Гэвч яагаад энэ бүлэгт оруулдагийн шалтгааныг тайлбарла.

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................1 хүнд хоогдох ДНБ өндөр боловч хүний хөгжлийн үзүүлэлтээр доогуур

20

Ангилал


4. Цай үйлдвэрлэлтээр тэргүүлэгч улсуудыг бичнэ үү? ...................................................... ...................................................... ...................................................... ........................................................Энэтхэг, Хятад, Шри-Ланк, Кени

5. Тухайн үзүүлэлтүүдэд хамаарах утгыг сонгоно уу?

1. Буурай хөгжилтэй орон a. Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн2. Хүний хөгжлийн үзүүлэлт b. Тухайн улс орны зөвхөн дотоодод

үйлдвэрлэсэн бараа бүтээгдэхүүний нийлбэр

3. Эдийн засгийн үзүүлэлт c. Нэг хүнд ногдох үндэсний орлогын хэмжээ бага

4. Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн d. Амьдралын чанарын индексa) 1c 2d 3a 4bb) 1d 2a 3c 4bc) 1a 2d 3c 4bd) 1c 2a 3b 4d

6. Африкийн орнуудын аж үйлдвэрт олборлох ба боловсруулах салбарын аль нь зонхилох вэ? Учир шалтгааныг тайлбарлана уу?

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................

7. Шинэ тулгам хөгжиж буй орнуудаас кофег их хэмжээтэй экспортлогч орнуудыг бичнэ үү?

................................................... ................................................... .................................................... ....................................................

Колумби, Бразил, Индонез, Мексик,8. Буурай хөгжилтэй орон гэж ямар улсыг хэлэх вэ? Энэхүү тодорхойлолтод

ямар үзүүлэлтүүдийг тусган авч үздэг вэ? Тайлбарлана уу? ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. Хүний хөгжлийн үзүүлэлтэд ордог 3 үзүүлэлтийг нэрлэ. .................................................. .................................................. .................................................

Хүний хөгжлийн индекс, Амьдралын чанарын индекс, Хүйсийн тэгш эрхийн хөгжлийн индекс

10.Эдийн засгийн үзүүлэлтэд хамаарах гол үзүүлэлтийг нэрлэ.

21


Өргөн хэрэглээний барааны хангамж, Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн, Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн11. Ачаа тээвэрлэлт гэдэг нь ............................................................................................

.......................................................................................................................................

.......................................................................................................................................12.Улс орнуудын хилийг нэвтрэх журмаар нь

13.Олон улсын тээвэрлэлтийн үйл ажиллагааг ачааг тээвэрлэж буй тээврийн хэрэгслээс нь хамааруулан:

............................................. ............................................. ............................................. ............................................. .............................................

14. Ачааг тээвэрлэх зүйлээс нь хамаарч .............................................. ..............................................

15. Тээвэрлэлтийг үйлдэж буй хэлбэрээр нь

В. Хэрэглээ шалгах даалгавар1. Зурагт Q үсгээр ямар газрын тэмдэглэсэн байна вэ?

22

Гол үзүүлэлтүүд Хэлбэр Хэлбэр


2. Олон улсын агаарын тээвэрлэлтийг үйлдэж буй хэлбэрээр нь дараах байдлаар ангилна.

3. Байнгын бус тээвэрлэлтийн доорхи хэлбэрүүд бий. ....................................................... ........................................................ .......................................................

4. Евродын бүс нутаг дотор жуулчдыг хүлээн авдаг хувь хэмжээг улс орнуудтай тохируулна уу?

1. Баруун Европ a. 22%2. Өмнөд Европ b. 29%3. Төв ба Зүүн Европ c. 3%4. Хойд Европ d. 35%5. Газар дундын тэнгисын орнууд f. 11%

5. Зурагт D үсгээр ямар газрын тэмдэглэсэн байна вэ?

23

Ангилал


6. Дамжуулах хоолойн тээвэрлэлтийг тайлбарлана уу? .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

7. Тохируулна уу? 1. Нөөц ихтэй орнууд a. Мехсик, Пакистан, Монгол, Солонгос2. Дунд зэргийн нөөцтэй орнууд b. Япон, Сингапур, Люксетбург3. Нөөцөөр хомс орнууд c. ОХУ, АНУ, БНХАУ, Энэтхэг

8. Зурагт F үсгээр ямар газрыг тэмдэглэсэн байна вэ?

9. Зам тээврийн дараах төрлүүд байна. Үүнд:

................................................ ................................................ ................................................ ................................................

10. Тээвэрлэх ачааны шинж чанараас хамааран дараах байдлаар ангилна.

24


11.Тээвэрлэлттэй холбоотой гэрээ хэлцэлд зайлшгүй анхаарах нөхцлүүдийг тодорхойлж бичнэ үү? ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

12.Тээвэрлэлтийг үйлдэж буй байдлаар нь: ......................................... ......................................... .........................................

13. INCOTERMS - ийг тайлбарла. ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

14.Зурагт G үсгээр ямар газрыг тэмдэглэсэн байна вэ?

15.Гол мөрөнгийн тээвэрийг тайлбарла. Ямар улсад илүү хөгжсөн байдаг вэ? .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

16.Олон улсын агаарын тээвэрлэлтийг үйл ажиллагааных нь зорилгоор дараах байдлаар ангилна.

25

Ангилал


16.Доорх нөөцүүдэд хамаарах байгалийн нөөцийг нөхөж бичнэ үү?

Шавхагдах нөөц Нөхөн сэргээгдэх нөөц Шавхагдашгүй нөөц

17. Доорх хүснэгтийг гүйцэээж бичнэ үүНөөц ихтэй орнууд Дунд зэргийн нөөцтэй орнууд Нөөцөөр хомс орнууд

18. Байгалийн нөөцийн ангилалыг бичнэ үү?

19.Хүнд аж үйлдвэр хөгжсөн Европ тив, Хойт Америкт байгаль орчны байдал муудаж, хүн амын эрүүл мэндийг сахин хамгаалах, аж ахуйг эрхлэн явуулахад экологийн хэд хэдэн нарийн төвөгтэй асуудлыг шийдвэрлэх шаардлага үүссэн. Үүнд:

................................................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. .................................................................................................

20.Дэлхийн хүн амыг арьсны ялгаагаар хэрхэн ангилдаг вэ?

26

Ангилал Хүн амын арьсны ялгаа


Бүлэг 4. Дэлхийн хүн ам зүй, соёл, шашин

А.Мэдлэг шалгах даалгавар

1. Хэдэн жилийн дотор дэлхийн хүн ам 2 дахин өсөх болсон вэ?a) 20 жилb) 30 жилc) 40 жилd) 50 жил

2. 100 саяаас олон хүн амтай улсуудыг сонго.a) Герман, Хятад, Швед, Афганистанb) Хятад, Энэтхэг, АНУ, Индониз, Бразилc) Хятад, Кени, Пакистан, Энэтхэгd) Энэтхэг,Хятад, Никрагуа, Итали

3. Дэлхийн II дайны дараа дэлхийн хүн амын шилжих хөдөлгөөний гол төв болсон орнуудыг сонго.

a) АНУ,Канад, b) Австрали, Шинэ Зеландc) Баруун Европийн орнуудd) Баруун өмнөд Ази

4. Хотжилтийн түвшинг юугаар тодорхойлох вэ?a) Шинэ шинэ хотууд байгуулагдан хотын хүн амын тоо, хувь өсч, хот

маягийн амьдралын хүрээ тэлэхb) Хотын хүн амын тоо өсч, боловсролын түвшин өндөр болсон c) Шинэ хотууд байгуулагдаж хөдөө аж ахуй эрчимжсэн d) Зам сүлжээ сайжирч, шинэ хотууд байгуулагдах

5. Хотын төвлөрөл буюу агломерацийг зөв тодорхойлсныг ол. a) Хотын хүн ам ихээхэн төвлөрсөн хэсгийг b) Хотууд их хэмжээний талбайг эзлэн бие биетэйгээ нийлж

тэнгэрийн заадас маягийн хот суурингийн төвлөрлийг бий болгохыг c) Олон сая хүн амтай том хотыг d) Байгалийн баялагт түшиглэн хот үүсэхийг

6. Алийг нь хүн амын ердийн хөдөлгөөн гэдэг вэ?a) Төрөлтөөс нас барсан хүний тоог хассаныг b) 1000 хүн тутмаас төрсөн, нас барсан хүний тоог c) 1000 хүн тутамд ногдох төрөлт, нас баралтын ялгаврыгd) 1000 хүн тутамд ногдох хүн амын өсөлтийг

7. Хүн амын төрөлтийн хэтийн төлөвийг хамгийн нарийвчлалтай үзүүлэх коэффициент аль нь вэ?

a) Төрөлтийн тусгай коэффициентb) Төрөлтийн ерөнхий коэффициентc) Төрөлтийн насны үечлэлийн коэффициентd) Нөхөн үржихүйн коэффициент

8. Доорхи хувилбарын дундаас зөвийг нь ол. a) Өнөөгийн байдлаар дэлхий дээр хотын хүн ам 30%-иас хэтрэхгүйb) 45 орчим хувь нь хотод суудаг.c) 50 гаруй хувь нь хотод байна. d) 60 гаруй хувь нь хотод төвлөрч байна.

9. Хүн амын 52%-ыг Пүштүүн, 20%-Тажик, 9%-Хазаар бас 9%-Үзбек,

27


3%-Түркмен, 1%-Белүж бас тийм хувийг Нүристанчууд эзэлдэг ямар улс байгааг ол.

a) Иранb) Сомалиc) Филиппинd) Афганистан

10.Австрали тивийн талбай, хүн амын тоог зөв харьцуулсан нь аль вэ?a) 8 сая ам км-28 сая хүн b) 44 сая ам км-3.2 тэрбум хүнc) 10.4 сая ам км-692.1 сая хүн d) 30.0 сая ам км-682 сая хүн

11.Хүн амын ердийн хөдөлгөөн 13-10=3 гэсэн үзүүлэлт аль хэв шинжийн оронд зонхилох вэ?

a) Хөгжингүй орнуудад b) Хөгжиж байгаа орнуудад c) Дунд зэргийн хөгжилтэй орнуудад d) Түргэн хөгжиж байгаа орнуудад

12.Зөв мөрийг сонгон авч тодорхойлолтыг гүйцээ. Үүнд: Хүн ам зүйн бодлого ……………………………..ийг хэлнэ.

a) Хүн амын дундаж наслалтыг зохицуулахb) Нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн дагуу хүн амынхаа төрөлт, нас

баралт ба ердийн өсөлтийн өөрчлөлтийг дэс дараатай зохицуулахc) Хүн амынхаа ердийн хөлдөлгөөнд нөлөөлөх зорилгоор төрөөс

хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний цогцолборыгd) Хүн амын шилжин явах, гаднаас шилжин ирэх хөдөлгөөнийг

зохицуулахыг 13.Дэлхийн зарим оронд хүн ам өлсгөлөнд нэрвэгдэж байгаагийн шалтгаан

юунд оршиж байна вэ?a) Хүн ам их өсөж, өвчин эмгэг дэлгэрсэн, ажилгүйдэлb) Байгалийн нөөц хомсдож хотын хүн ам ихэссэн c) Хүн ам хэт өсч, байгалийн нөөц хязгаарлагдмал болж ажилгүйдэл ихэссэнd) Үйлдвэрлэх хүчний хөгжил сул дорой, байгалийн нөөцийн ашиглалт хангалтгүй болсон.

14.Хүн амын өсөлтөнд хамгийн шийдвэрлэх үүрэгтэй хүчин зүйлийг сонго. a) Хүн амын тоо их, бага байхb) Нас, хүйсний тэнцвэр, хүн ам зүйн бодлого c) Төрөх насны эмэгтэйчүүдийн тоо, гэрлэлтd) Боловсролын түвшин хөдөлмөр эрхлэлт

15.Нэг хүнд ногдох цахилгааны хэмжээгээр дэлхийд эхний 5-д ордог улсуудыг сонго.

a) АНУ, Хятад, Орос, Итали, Германb) Норвеги, Канад, Исланд, Швеци, Күвейтc) Австрали,АНУ, ОХУ, Япон, Бразилd) АНУ, Польш,Болгар, Япон, Канад

16.Австрали тивийн уугуул хүн ам аль нь вэ?a) Тайb) Хан c) Аброген d) Папау

28


17.Хүн амын ердийн өсөлт өндөртэй байдаг бүс нутгийг ол. a) Филиппиний ольтрогb) Төв Африкc) Амазонкийн савd) Японы арлууд

18.Дор нэр дурьдсан улсуудаас төрөлт ихтэй, аажмаар багасаж буй нас баралттай, ердийн өсөлт ихтэй, нөхөн үйлдвэрлэлтийн хэвшинд багтах улсуудыг жагсаасан мөрийг олж тэмдэглэ.

a) Гаити, Австрали, Күвейтb) Орос, Хятад, Грекc) Дани, Израиль, Ливиd) Чад, Иемен, Мьянма

19.Дэлхийн хүн амын дундаж наслалтыг зөв тодорхойлсон мөрийг олж тэмдэглэ.

a) Хүн амын дундаж наслалт 60, эрэгтэй 62, эмэгтэй 65 жил байна. b) Хүн амын дундаж наслалт 60, эрэгтэй 71, эмэгтэй 78 жил байна. c) Хүн амын дундаж наслалт 66, эрэгтэй 63, эмэгтэй 68 жил байна.d) Хүн амын дундаж наслалт 65, эрэгтэй 67, эмэгтэй 70 жил байна.

20.Хамгийн өргөн дэлгэрсэн язгуур хэл аль нь вэ?a) Хятад-Төвдb) Энэтхэг-Европc) Алтайн d) Уралын

Б. Чадвар шалгах даалгавар1. Өмнөд Азийн хүн амын үндэстний нэр, тоог зөв тодорхойлсон нь аль вэ?

1. Хинди а. 70 сая2. Бенгаль б. 100 сая3. Бахар в. 160 сая

a) 1г, 2в, 3б, 4аb) 1в, 2г, 3а, 4бc) 1г, 2а, 3в, 4б

2. Соёл судлаач А.Тойнбийн тодорхойлсноор хөгжил нь нэгэнт зогсчихсон 5 иргэншил байдаг гэж үзсэн. Тэдгээрийн нөхөж бичнэ үү?

................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. ................................................................................................................. .................................................................................................................

3. Баруун-өмнөд Ази нь дэлхийн эртний соёлжилтын нэг төв, хамгийн өргөн дэлгэрсэн дөрвөн шашныг нэрлэнэ үү?

a) Иуда, Христ, Ислам,

29

Шашны төрөл


4. Хөгжингүй орнуудын 1000 хүн ам тутамд ногдох төрөлт, нас баралт, ердийн өсөлтийг зөв тодорхойлсон мөрийг ол.

a) 24-9 =15b) 26-9 =17c) 13-10=3 d) 15-5=10

5. Дэлхий дээр хамгийн өргөн дэлгэрсэн шашныг нэрлэ.

Христос, Лал, Будда6. Оросын олон ястан үндэстний Буддын шашныг шүтдэгийг нь тодорхойл.

................................................. ................................................. .................................................

Буриад, Тува, Кальмык7. "Соёл иргэншлийг төрүүлдэг, иргэншил соёлыг агуулдаг". Энэхүү

өгүүлбэрийн утгыг тайлбарлана бичнэ үү? ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Хүн амыг нас болон хүйсийн бүтцээр нь зураглан харуулсан дүрслэл болох нас хүйсийн суваргыг жишээгээр дүрслэн тайлбарлана уу? ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. Үндэстний нийтлэг шинжийн голлох гурван шинжийг нөхөж бичнэ үү?

Үндэсний бичиг үсэг, хэл соёл, мэдрэмж10. Буддын шашныг дэлхий даяар хичнээн хүн шүтдэг болон үүслийн талаар

бичнэ үү? ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

11.Лалын \Исламын \шашныг дэлхий даяар хичнээн хүн шүтдэг болон үүслийн талаар бичнэ үү?

30

Шашны төрөл Нийтлэг шинж


............................................................................................................................

............................................................................................................................

............................................................................................................................

12. Христийн шашныг дэлхий даяар хичнээн хүн шүтдэг болон үүслийн талаар бичнэ үү?..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

13.Дэлхий дээрх нийт хүн төрөлхтнийг нийтлэг шинжээр нь арьстан болгон ангилдаг. Арьстан бүрэлдэхэд нөлөөлдөг гол хүчин зүйлийг нэрлэ. ......................................................................................................................................................................................................................................................

14.Үндсэн арьстаны төрлүүдийг тохирох хувьтай нь тааруул 1. Европ төрхийн буюу цагаан

арьстан a. 20%

2. Монгол төрхийн буюу шар арьстан

b. 1%

3. Негр төрхийн буюу хар арьстан c. 40%4. Австрали төрхийн арьстан d. 10%

a) 1a 2c 3d 4bb) 1a 2d 3b 4cc) 1c 2d 3a 4bd) 1c 2a 3d 4b

15.Дэлхийн шашин гэдэг нь ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


1. Хүн хаана үүссэн талаарх 3 янзын онол байдаг. Гүйцээж бичнэ үү?a) 1. Ази тивийн төв хэсэг буюу Ордосын өндөрлөгт. b) .................................................................................................... c) ....................................................................................................

2. Доорх 3 улсын хүн амын суваргыг тайлбарлана уу?

3. Дэлхийн хүн амын нягтшлын зургийг он цаг хугацаатай харьцуулан ажиглаж дүгнэлт хийнэ үү?

31


4. Дараах эмэгтэйчүүдээс Монгол эмэгтэйг сонгоно уу?

5. Дараах эрэгтэйчүүдээс Монгол эрэгтэйг сонгоно уу?

6. Дэлхийн голлох томоохон шашны тархалтын зургийг ажиглан дүгнэлт хийнэ үү?

32


7. Хүн амын механик өсөлт гэж юу вэ?...................................................................................................................................................................................................................................................................

8. Суурин хүн ам гэдэг нь ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

9. Дэлхийн улсуудын засаглалын хэлбэрүүдийг ангилж эрх барих дээд байгууллагыг нэрлэнэ үү?

10.Хүн амын насны бүтцийн байдлаас нь шалтгаалан тухайн нутаг дэвсгэрийн хүн амыг

a) Залуужихb) .................c) ................. хандлагатай хүн амтай гэж ангилан үздэг.

11.Хүн амын суваргыг эрэгтэйчүүдийн мэдээллийг зүүн талд, эмэгтэйчүүдийн мэдээллийг баруун талд, залуу

a) Үнэнb) худал

33


12.Хүн амын нөхөн үйлдвэрлэлийн нэгдэх хэв шинжийг 13-10=3 гэсэн томъёоллоор илэрхийлдэг. Үүнийг тайлбарлана уу?..................................................................................................................................................................................................................................................................

13.Хүн амын нөхөн үйлдвэрлэлийн нэгдэх хэв шинжийг 26-9=17 гэсэн томъёоллоор илэрхийлдэг. Үүнийг тайлбарлана уу?..................................................................................................................................................................................................................................................................

14.Дэлхийн улсуудын төрийн байгууламжийг тодорхойлох хүснэгтийг нөхөж бичнэ үү?

15.Дэлхийн улс түмнүүдийн соёлын төрлүүдийг нөхөж бичнэ үү?

34


№ Даалгаварын ангилал Бүлэг 1 Бүлэг 2 Бүлэг 3 Бүлэг 4 НИЙТ

1 Мэдлэг шалгах даалгавар 20 20 20 20 80

2 Чадвар шалгах даалгавар 15 15 15 15 60

3 Хэрэглээ шалгах даалгавар 15 15 15 20 65

НИЙТ 50 50 50 55 205

Мэдлэг шалгах даалгаврын хариу

Бүлэг1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20ABCD

Бүлэг2 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20ABCD

Бүлэг3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20ABCD

Бүлэг4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20ABCD

Тест боловсруулсан:Бизнес менежментийн тэнхимийн багш Б.Мөнгөнтуул

35

ДНЭЗГ Тест

Education