წილადი და ათწილადი რიცხვების წარმოშობის ისტორია

წილადი და ათწილადი რიცხვების წარმოშობა

სსიპ ქალაქ ზესტაფონის რევაზ მუმლაძის სახელობის N 7 საჯარო

სკოლის მოსწავლე ლინა ოდიკაძე

პროექტის მიზანი

პრობლემის იდენტიფიცირება სკოლის სახელმძღვანელოში წილადების წარმოშობის შესახებ

არასაკმარისი ინფორმაციის არსებობა.

წილადი რიცხვების წარმოშობის ისტორიის გაცნობა; ინტერესის გაღვივება; ცოდნის შეძენა.

საჭირო ცოდნა და უნარებიმოსწავლეს შეუძლია ისტ-ის გამოყენება პრობლემის გადასაჭრელადმოსწავლეს აქვს საბაზისო ცოდნა ინგლისურ ენაში რათა უცხოური

საიტებიდან მოიძიოს საჭირო ინფორმაცია.ganxorcielebis gzebi

informacia moviZie: internetis saSualebiT Semdeg vebgverdebზe:http://ka.wikipedia.org/wiki http://ka.wikipedia.org/wiki/ათწილადი

მათემატიკის საბავშვო ენციკლოპედიაში

ჩვეულებრივი

წილადები

• წილადი რიცხვების წარმოშობა დაკავშირებულია ადამიანის პრაქტიკულ საქმიანობასთან.

• წილადის წარმოშობა განაპირობა იმ ფაქტმა, რომ ნატურალური რიცხვით გაზომვის შედეგის გამოსახვა ზოგჯერ შეუძლებელი იყო, ამასთან უნდა გაეთვალისწინებინათ ერთეულის ნაწილიც.

• თავდაპირველად წილადების წარმოშობა უკავშირდება ძველ რომაელებს. ისინი ერთეულს 12 ნაწილად ყოფდნენ და თითოეულ ნაწილს უნციას უწოდებდნენ .

• ერთი უნცია. • სამ უნციას მეოთხედი ეწოდებოდა

• ოთხ უნციას - მესამედი

• ექვს უნციას - ნახევარი

• პირველ წილადი, რომელსაც კაცობრიობა გაეცნო, ნახევარი იყო.• შემდეგი დროისაა:

; ; ; ; და ა.შ. ეს წილადები ერთეულადია.

• შუმერებს ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მესამე ათასწლეულის შუა საუკუნეებში ჰქონდათ წილადები :

; ; ; • ასეთ დროს ისინი იყენებდნენ წილადებსაც :

; ;

შუმერებთან და შემდეგ ბაბილონში განვითარდა სამოცობითი წილადები. ეს არის მსოფლიოს პირველი სისტემატური წილადები. ე. ი. წილადები, რომელთა მნიშვნელი ერთი და იმავე რიცხვის ხარისხებია.

• სისტემატური წილადების მეორე მაგალითია თანამედროვე ათწილადები. ასეთ წილადებს ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 2000 წლის წინათ ეგვიპტურ პაპირუსებში იყენებდნენ.

• ეგვიპტელი მათემატიკოსები ერთეულადი წილადების გარდა იცნობდნენ წილადებს ;

• ეგვიპტელების მსგავსად ბაბილონებსაც დიდი ენერგია დასჭირდათ ისეთი ცხრილების შესადგენად, სადაც ერთეულადი წილადები გამოსახული იყო სამოცობით წილადებში. მაგ.

=+

• ვთქვათ, ხუთი პური უნდა გაინაწილოს ექვსმა კაცმა. ცხადია, თითოეულს ერგება ერთი პურის ნაწილი

= +

• თანდათანობით დაიწყო ნებისმიერმნიშველიანი წილადების გამოყონება. მაგალითად, არქიმედე ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მესამე საუკუნეში უკვე ხმარობდა ასეთ წილადებს.

• შუმერულ-ბაბილონური სამოცობითი წილადები გავრცელდა ინდოეთში, არაბეთსა და საბერძნეთში. განსაკუთრებით აღსანიშნავია ამ წილადების გამოყენება ძველბერძნულ ასტრონომიაში.

მეთექვსმეტე საუკუნემდე ვრცელდებოდა წილადების სამი სისტემა:

შუმერულ-ბაბილონური სამოცობითი, რომაული თორმეტობითი,ინდური ჩვეულებრივი მეთექვსმეტე საუკუნეში ამ სისტემებს შორის

ბრძოლა დამთავრდა ინდური სისტემის გამარჯვებით.

ათწილადებიწარმოშობის ისტორია

http://ka.wikipedia.org/wiki/ათწილადი

• ათწილადები მსოფლიოში პირველად აღმოაჩინა უზბეკმა მეცნიერმა ალ-კაშიმ. მან 1427 წელს პირველად იხმარა ეს წილადები და მოგვცა მათზე მოქმედებათა წესები.

• ალ-კაშის შრომები ევროპისათვის დიდხანს ცნობილი არ იყო. მისი გარდაცვალებიდან დაახლოებით 175 წლის შემდეგ ნიდერლანდელმა ინჟინერმა და მეცნიერმა სიმონ სტევინმა დამოუკიდებლად აღმოაჩინა ათწილადები.

• მთელი ნაწილის შემდეგ მძიმის დასმა შემოიღო გერმანელმა ასტრონომმა იოჰანეს კეპლერმა (1571-1630).

• მანამდე ათწილადების ჩაწერისას მთელი ნაწილის შემდეგ სვამდნენ ვერტიკალურ ხაზს ან წერდნენ ნულს ფრჩხილებში ან კიდევ მთელ და წილად ნაწილებს სხვადასხვა ფერით აღნიშნავდნენ.

გმადლობთ ყურადღებისთვის!

გილოცავთ ახალ წელს!