රටක ආර්ථිකය ගොඩනැංවීම

1

රටකආර්ථිකය ගොඩනැංවීම( සරලව සහ ගකටිගයන්)

Compiled By Aurora Computer Studies

(auoracs.lk)

http://www.auoracs.lk/

Aurora Computer Studies (www.auroracs.lk)

2

හැඳින්වීම

1. මූලිකආර්ථික සමීකරණය2. ධනය සහආර්ථික දියුණුව3. වියදම්4. අදොයම්5. උද්ධමනය6. ආර්ථික උපොය මොර්


3

රටකආර්ථිකය

• අපනයනආදොයම• විගද්ශතරැකියොවල

නියුතු අයගන් ලැග-න මුදල්

• විගද්ශආගයෝජන• විගද්ශණය• විගද්ශආධොර

අදොයම්

• පුද්ලික අංශග3කටයුතු

• රජග3කටයුතු• පුද්ලික පුරවැසියන්ග5

වැඩ කටයුතු.

රට තුල සිදුවන ගද්

• ආනයන වියදම්• ණයවොරික සහ ගපොලී• ණීතියට අනුව රගටන්

එලියට යන මුදල්• ණීතියට පිටින් රගටන්

එලියට යන මුදල්

වියදම්


4

ආර්ථිකසමීකරණය

ධනය = ආදොයම - වියදම


5

ආදොයම්

• අපනයනආදොයම• විගද්ශතරැකියොවල නියුතු

අයගන්ලැග-න මුදල්• විගද්ශආගයෝජන• විගද්ශණය• විගද්ශආධොර


6

වියදම්

• ආනයන වියදම්• ණයවොරික සහ ගපොලී• ණීතියට අනුව රගටන් එලියට යන

මුදල්• ණීතියට පිටින් රගටන් එලියට යනමුදල් (Black money)


7

දියුණු රටක්

ධනය ↑ = ආදොයම ↑ - වියදම ↓


8

ගනොදියුණු රටක්

ධනය ↓ = ආදොයම ↓ - වියදම ↑


9

අර්බුධය !!• රට තුල ගවුම් විශොල ගවුම්

හියක්ඇතිවීම


10

අර්බුධග3 ලක්ෂණ• අසොමොන්‍ය උද්ධමනය• දුප්පත්කම• (සැ-ෑ) රැකියො වියුක්තිය• ගද්ශපොලන ැල විජ්ජො• එකොධිපති පොලනය• රගJ මිනිස්සු වැඩි වැඩිගයන් විගද්ශ

රටවල රැකියොවලට සහ සංක්‍රමණයට ගයොමු වීම

Aurora Computer Studies (auroracs.lk)

11

ග-ොරැ විසදුම්


12

ග-ොරැ විසදුම්• ආණ්ඩුව මුදල් අච්චු ැසීම• ආර්ථිකනිර්ණොයක වල අයන්කෘතිමව

මවො පෑම• වැඩි වැඩිගයන් විගද්ශණයැනීම• ගද්ශපොලන මවොපෑම් සහ ැලවිජ්ජො• මිනිස්සු ගොනොට ඇන්ඳීම• ආණ්ඩුගX ව්‍යොජ රැකියො මවො

ගහන්චයියන් ට ග-දො දීම


13


• මුදල් අච්චු ැසීමo දිගුකොලීන උද්ධමයඇති ගවනවොo පුරවැසියන්ට මිලදීැනීගම් හැකියොව අඩු ගවනවොo විගද්ශආගයෝජන සදහො රට ටඇතිආකර්ෂණය අඩු

ගවනවො


14

ග-ොරැ විසදුම්• ආර්ථිකනිර්ණොයක වල අයන්කෘතිමව

මවො පෑමo මුදගල් අනුපොතයකෘතිමව/ ව්‍යොජව එක අයකත-ො ැනීම.o ග-ොරැ අයන් වලින් රගJආර්ථික ග3 නියම ස්වභොවය

හංන්නකටයුතුකිරීම.• ගම්වො දිගුකොලීනව අසොර්ථක ගවන්ගන්ඇයි?

o හුලන් පිරවූ ග-ෝලයක් දිය යට ත-ොන්න පුළුවන් ඒක-ලය ගයොදො තද කරගන ඉන්නකල් විතරයි.

o සැ-ෑ දක්ත අන්තර්ජොතිකවනිකුත්ගවනගකොට ග-ොරැව එලිගවනවො.

o එතගකොට අනිත් රටවල් සහ විගද්ශිකආගයෝජකගයෝ ඉවත -ලොන්නව.


15


• වැඩි වැඩිගයන් විගද්ශණයැනීමo තවතවත් ගපොලි සහණය වොරික වලට එකතුගවනවො.

o සමහර රටවල්ණය ගදන්ගන්තමන්ට වොසි සහණය න්න රටට අවොසිදොයක ගකොන්ගද්සි යටගත්.


16


• ගද්ශපොලන මවොපෑම් සහ ැලවිජ්ජොo ගද්ශපොලනික පිම්බීම්කරන්න පවත්වන ග-ොරැ

වියදම්කොරී සංදර්ශන o ආමිකසහ ජොතික වශගයන් එකිගනක අතර

වෛවරය වැපිරීම සහ ගකටවීම• ගමයින් අලුත් සමොජීය සහආර්ථිකැටළුඇතිගවනවො• විගදස් රටවලතව දුරටත්ණන් ගනොන්න සුළු

තත්වයකට පත් ගවනවො


17


• මිනිස්සු ගොනොට ඇන්ඳීමo ඇයි?• ග-ොරැවට ඇන්දුන මිනිස්සුන්ට යථොර්තය ගප්න්ගන්නැහැ.

o ගකොගහොමද?• රොජ්‍ය -ලය ගයොදොගන මිත්‍යො විශ්වොශ සහ

ග-ොලද ගද් ප්‍රචොරය කිරීම.• ගමොළ ගශෝධනයකරත් දුර්වල වහලුන්බිහිකරැනීම.


18


• ආණ්ඩුගX ව්‍යොජ රැකියො මවො ගහන්චයියන් ට ග-දො දීම

o ගමොවුන්නඩත්තුකරන්න එක්ගකෝ මුදල් අච්චු හන්නගවනවො, නැත්නම් පුරවැසියන් මත පටවන -දු වැඩි

කරන්න ගවනවො.o සැ-වින් ඵලදොයිව රැකියොවලනියුතු පුරවැසියන්

ගමතැනදී කලකිරීමට ලක්ගවලො අසොමොන්‍ය විදියට රට හැර යන්න ගපලග-නවො.

• සැ-වින් වැඩකරන ජනතොව තුලඇතිඵලදොයිතොව සහකොර්යක්ෂමතොව අඩුගවලො රගJආර්ථිකක්‍

රියොවලිය බිද වැගටනවො

Aurora Computer Studies (auroracs.lk)

19

සැ-ෑ විසදුම්


20

සැ-ෑ විසදුම්( ගකටිකොලීන)

• අනවශ්‍ය වියදම්කපො හැරීමo වියදම්කොරී සහනොස්තිකොරී රොජග3ආයතන පුද්ලීකරණය ගහෝ ැනුම්කරැවන්

නැතිනම් වසො දැමීම.o ව්‍යොජ/ ඵලදොයි ගනොවන සියලුම රජග3 රැකියො අගහෝසි කිරීම.o ගද්ශපොලකයන්ට සහ ඉහලනිලධොරීන්ට ල-ො දී තිබුන සියලු සුගqෝපගභෝගී වියද

කපො හැරීමo අත්‍යවශ්‍ය ගනොවන වියදම්කපො හැරීම

• සියලුම වංචො දුෂණ සහ ගහොරකම් ගහළිකරගන උපරිම දඩුවම් ල-ොදීම

• අත්යවශ්ය ගනොවන සහ සුගqෝපගභෝගී පොරිගභෝගික භොණ්ඩ සදහො -දු ඉහල දැමීම.

• ගකටිකොලීන විගද්ශආගයෝජන සදහො ආකර්ශනීය පරිසරයක් සැකසීම


21

සැ-ෑ විසදුම්( දිගු කොලීන)

• ඵලදොයිතොව මත පදනම් වනආර්ථිකයක්ඇතිකිරීමo ආගයෝජනයට සම අවස්ථො ඇතිකිරීමo අවම රොජ්‍ය අංශයක් සහ මැදිහත් වීමක්.

• විවුර්ත සහනිදහස්ආර්ථික ප්‍රතිපත්තියක්ඇතිකිරීම• යහපොලනය

o සැමට එකගලසනීතිය සහ සොමයඇතිකිරීමo රොජ්‍ය පොලනය සහ රජග3ආයතන ගද්ශපොලනීකරණය ගනොකිරීම

• ජනතොවග5 අත්‍යශය සුභසොධනකටයුතු සදහො පහසුකම් සැලසීම ( ගසෞක්‍ය සහ වැඩිහිටි සුභ සොධනය)

• ජනතොවග5 විචොරබුද්ධිය (IQ) ඉහලනැංවීම


22

සැ-ෑ විසදුම්( දිගු කොලීන)

• ගද්ශීය ව්‍යවසොයකයන් ගොඩනැගීමට පහසුකම්සැලසීම

• රගJ යටිතල පහසුකම්ක්‍රමගයන් ඉහලනැංවීම.• ගවළදගපොල ඉලක්කත පර්ග3ෂණසහො නව

නිපැයුම් සදහො ආගයෝජනය• යහපත් ස්වභොවික පරිසරයක් ගොඩ නැගීම• අනිත් සියලුම වර්ග3 නොස්තිකොර සහ ගොන්

වැඩ කරන එගකන් රජය ඉවත් වී පුරවැසියන් ට -ලය විමධ්‍යතකිරීම


23

ස්තුතියි ! සකසනලද්ගද්

Aurora Computer Studies(auoracs.lk)

http://www.auoracs.lk/

රටක ආර්ථිකය ගොඩනැංවීම

Government & Nonprofit