Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
ฉบบคดลอก 8 เมษายน พ.ศ. 2556
โดย มตรสหายทานหนง
การถายทอดศพท
จากภาษาตางประเทศ
มาเปนไทย
“ปรด พนมยงค”
จดพมพโดย
วารสารหมอความยตธรรม
302/15-17 ถนนรชดาภเษก สแยกสทธสาร
หวยขวาง กรงเทพฯ 10310 โทร. 2776169
…………………………………………………………………………………………
หรรษา จดจาหนาย ราคา 30 บาท
สารบาญ
บทนา
บทท 1 หลกเบองตนแหงการถายทอดศพท
ตางประเทศมาเปนศพทไทยสยาม
บทท 2 ความเปนมาของศพทไทย “ปฏวต”
“รฐประหาร” “ววฒน” “อภวฒน”
………………………………………………………………………………………… พมพทนลนาราการพมพ ๔๖๐/๓๕ ซอยภาณรงส ถนนจรลสนทวงศ ๗๕
แขวงบางพลด เขตบางกอกนอย กทม. น.ส. ถาวร ทงจนทรแดง
ผพมพโฆษณา ๒๕๓๑ โทร. ๔๓๓๓๘๕๔
…………………………………………………………………………………………
ชแจง ฉบบคดลอกนจดทาขนเพอเผยแพรงานในอดตเปนวทยาทาน โดย
ไดพยายามรกษารปคาเกา และการเนนคาตามตนฉบบดงเดมไวใหมาก
ทสดทงตวหนาและขนาดอกษร แลวแกไขขอบกพรองอยางคาพมพผด
และการเวนวรรคททาลายใจความประโยคเทานน แตความตางของระบบ
เรยงพมพเดมและปจจบนทาใหไมสามารถจดหนาตรงตามตนฉบบเดม
ไดทงหมด ดงนนจงไมเหมาะสาหรบการอางองทตองระบเลขหนาชดเจน
คานา
ฯพณฯ ปรด พนมยงค เนตบณฑตสยาม
ดอกเตอรกฎหมายฝรงเศส และประกาศนยบตรชนสง
ในทางเศรษฐศาสตร มไดเปนเพยงนกกฎหมายผ
ปราดเปรองแตในดานการเมองและเศรษฐกจเทานน
แมในทางอกษรศาสตรกมความรแตกฉาน เปน
นกปราชญผไดรบการแตงตงยกยองใหเปนรฐบรษ
อาวโสของไทยเพยงคนเดยว
ห ล ก เ บ อ ง ต น แ ห ง ก า ร ถ า ย ท อ ด ศ พ ท
ตางประเทศ มาเปนศพทไทยสยาม และความเปนมา
ข อ ง ศ พ ท ไ ท ย บ า ง ค า เ ป น ต น ว า “ ป ฏ ว ต ”
“รฐประหาร” “ว วฒน” และ “อภวฒน” ซงทาน
รฐบรษไดใหความเหนไววา สมควรทจะประกอบเปน
ศพทไทยสยามคาใด จงจะถกตองตรงกบความหมาย
ดงเดมของคาตางประเทศนนๆ โดยไดแสดงเหตและ
ผลตลอดจนทมาของคาเหลานนอยางละเอยดลกซง
อนเปนการแสดงความสรางสรรคทางวชาการ ซงคนรน
หลงควรจะไดยดถอเปนแบบอยาง สวนราชบณฑตแหง
ราชบณฑตยสถานจะเหนเปนอยางไร นนเปนอกเรอง
หนงตางหาก อยางนอยบทความทางวชาการน กกอ
ประโยชนใหแกการปรบปรงศพทไทยในคราวตอไปไม
มากกนอย ภาษาไทยเราจะได ว วฒนตอไปอยาง
กวางขวาง ประณต รอบคอบ และสมบรณยงขน
บทนา
ภายหลงทไดพมพหนงสอวาดวย ความเปน
อนจจงของสงคมแลว หลายทานสนใจในสาระของ
เ ร องท เ ก ยวกบส งคมปรชญาละท เก ย วกบการ
บญญตศพททวไป ไดขอใหขาพเจาชแจงเพมเตมบาง
ประการ
โดยเฉพาะทเกยวกบปญหาการบญญตศพท
ใหมนน ขาพเจาไดเขยนเปนบทความ ชอเรองวา
“การถายทอดศพทตางประเทศมาเปนศพทไทย
สยาม” พมพครงแรกเมอ พ.ศ. 2510 ขณะทขาพเจา
ยงอาศยอยในประเทศจน ครนตอมาเมอ พ.ศ. 2513
ขาพเจาไดอาลาจากประเทศจนมาอาศยอยในประเทศ
ฝรงเศสแลว ขาพเจาไดรบเชญจากสมาคมและจาก
กลมนกเรยนไทยในยโรปและในสหรฐอเมรกาหลาย
กลม ใหขาพเจาเขยนบทความเพอลงพมพในหนงสอ
ของสมาความและกลมตางๆ นนบาง และไดรบเชญให
ไปแสดงปาฐกถาบาง ซงนอกจากปญหาคาถามอนๆ ท
ขาพเจาตอบแลว ยงมปญหาทเกยวกบการบญญตศพท
ใหมดวย
เนองจากการเขยนบทความและการตอบ
ปญหาดงกลาวตอผสนใจในตางวาระและตางสถานท
กน จงมบางตอนทซากบทเคยกลาวไวแลวบาง
ตอมาประธานกรรมการจดงานสงสรรคชาว
ธรรมศาสตรในสหราชอาณาจกรประจา พ.ศ. 2518
ไดขอใหขาพเจาเขยนบทความเพอลงพมพในหนงสอท
ระลก ซงชาวธรรมศาสตรไดจดทาขน ขาพเจาจงได
รวบรวมคาตอบท ขาพเจาแสดงไวในท ตางๆ และ
โดยเฉพาะคาตอบในการสนทนา ณ ทประชม สามคค
สมาคม (สมาคมนกเรยนไทยในองกฤษ) เมอวนท
26 กรกฎาคม พ.ศ. 2518 ทชานนครเอดนเบอะเรอ
สกอตแลนด เกยวกบบางศพทของไทยสยามนนเขยน
เปนบทความชอ “ความเปนมาของศพทไทย”
“ปฏวต” “รฐประหาร” “ววฒน” “อภวฒน” ลง
พมพในหนงสอทระลกชาวธรรมศาสตรในสหราช
อาณาจกรประจาป พ.ศ. 2518 ตอมา “สถาบน
สยาม เพอวทยาศาสตร สงคม และวฒนธรรม”
ไดขออนญาตพมพเปนเลมขนเมอ พ.ศ. 2519 ขาจา
จงไดสงไปถวายกรมหมนนราธปพงศประพนธ 1 เลม
ทานกไดกรณาประทานลายพระหตถมายงขาพเจา
ดงตอไปน
การถายทอดศพท
วทยาศาสตรสงคม
จากภาษาตางประเทศ
มาเปนศพทไทยสยาม
บทท 1
หลกเบ องตน
แหงการถายทอดศพทตางประเทศ
มาเปนศพทไทยสยาม
ขอ 1
คาวา “ศพท” ตามความหมายเดมในภาษา
สนสกฤต แปลวา เสยง, คา, คาทมความหมายเฉพาะ
ฯลฯ คนไทยไดรบเอาคานมาใชตามความหมายเดมใน
ภาษาสนสกฤตและไดขยายความหมายทวา “คาทม
ความหมายเฉพาะ” นนวา “คายากทตองแปล”
ในบทความนเราใชคาวา ศพท เพอหมายถง
คาทมความหมายเฉพาะและคายากทตองแปล
ขอ 2
คนเชอชาตไทยตงถนฐานอยในดนแดนหลาย
สวนของเอเชยใตและเอเชยอาคเนย ซงแยกยายกน
ออกเปนหลายสงคม ภาษาของคนเชอชาตไทยแหง
สงคมตางๆ ยอมพฒนาแตกตางกนตามสภาพทองท
กาลสมยของแตละสงคม
ในบทความนเรากลาวถงศพทในภาษาของคน
เชอชาตไทย และคนทมสญชาตไทยซงอยในดนแดนท
ปจจบนนเรยกวาประเทศไทย ซงในสมยกอนเรยกวา
ประเทศสยาม ฉะนนเราจงเรยกภาษาของคนไทยแหง
ดนแดนนวา ภาษาไทยสยาม
(ความตอนใดท เรากลาวถ งคนไทยหรอ
ภาษาไทยโดยมไดมคาวเศษณประกอบไว กใหถอวาเรา
หมายถงคนไทยสยามหรอภาษาไทยสยาม)
ขอ 3
ผฟงคาพด และผอานคาเขยนยอมตองการคา
ทเขาใจงาย สวนผพดและผเขยนทตองการใหผฟง
คาพดหรออานคาเขยนของตนเขาใจความหมายของ
ตนไดโดยสะดวกกยอมตองการคาทเขาใจงาย โดย
หลกเลยงการใช “ศพท” อนเปนคายากทตองแปล
เทาทจะเปนไปได และมใหเสยความทตนตองการ
แสดงออกตอผฟงและผอาน
แตปญหามวา คางายทไมตองแปล นนม
ลกษณะอยางไร และสงคมทไดพฒนาแลวในปจจบนน
จะไมตองใชศพททมความหมายเฉพาะและคายากท
ตองแปลได หรอไม และบคคลแหงสงคมหนงๆ จะใช
แตเพยงคาทพฒนาขนในสงคมของตนโดยไมถายทอด
ศพททคดขนในสงคมอน หรอศพทตางประเทศมาเปน
ศพทแหงสงคมของตนได หรอไม
(1) ปญหาทวาคางายทไมตองแปลมลกษณะ
อยางไรนน อาจตอบไดอยางกวางๆ วาเปนคาทมวล
ราษฎรเขาใจกนอยโดยทวไป
แตเราควรพจารณาหาหลกเพอวนจฉยวาอะไร
ททาใหมวลราษฎรเขาใจความหมายขอคาใดๆ อย
ทวไป เหตท จะอาศยเปนหลกในเรองนมอยสอง
ประการ คอ
ประการท 1 จะตองอาศยหลกปรชญาในสวน
ทเกยวกบปญหาทวาบคคลสามารถเขาใจสภาวะ และ
สงทงหลายจากงายมาสยากโดยผานมาจากวถทางใด
ในเรองนเราตองนาเอาหลกแหงทฤษฎท วา
ดวยการสมผสมาวนจฉยวา ถาคาใดแสดงออกถงสง
หรอเรองทมนษยแหสงคมหนงๆ สามารถสมผสได
อยางงายๆ โดยอวยวะสมผสภายนอก 5 ชนด คอ ห
ตา จมก ลน กาย กเปนคาทมนษยแหงสงคมนนๆ
เขาใจกนไดงาย โดยไมตองแปล หรอขยายความ
ประการท 2 ความเคยชนทเปนมาชานาน
ประกอบดวยการแพรหลายไปถงมวลราษฎร คอเมอ
มนษยชนตอเสยงคาพดใดวาหมายถงอะไร และตอมา
เมอไดมอกขรวธเขยนตามคาพดทเคยชนนนแลวก
สามารถเขาใจความหมายนนไดอยางงาย ความเคยชน
นตองการเวลาชานานทผานมา และตองแพรหลายไป
ถงมวลราษฎร มฉะนน กเปนแตเพยงความเคยชนของ
บคคลจานวนนอยทเขาใจระหวางกนเองเทานน
คามากหลายซงในขณะแรกทมผนามาใชอาจ
เปนคายากทตองแปลแตเมอไดผานเวลามาชานาน
ความเคยชนกทาใหคายากทตองแปลกลายเปนคางาย
ทมวลราษฎรเขาใจกนทวไป เชนคาวา “มนษย” ซง
เมอกอน 1000 ปมาแลวเปนศพทตางประเทศสาหรบ
คนเชอชาตไทยเดม เพราะคานมาจากภาษาสนสกฤต
และบาล ฉะนนเมอมผเรมนาเอาคานมาใชใหมๆ คาน
กเปนคายากทตองแปล แตเมอคนไทยสยามไดใชคาน
จนเคยชนมาหลายศตวรรษแลว คานกกลายเปนคางาน
ทไมตองแปล และมวลราษฎรใชกนอยางแพรหลาย
ดงนนเมอผใดไดฟงหรออานคาวา “มนษย” กเขาใจ
วาหมายถง คน
(2) สงคมทไดพฒนาแลวในปจจบนนยอมมคา
2 ประเภท คอมคางายทไมตองแปลประเภทหนง และ
มศพททมความหมายเฉพาะหรอคายากทตองแปลอก
ประเภทหนง
สงคมซงมแตคางายท ไมตองแปลนน เปน
สงคมมนษยดกดาบรรพหรอเหลอตกคางอยตามสภาพ
ดกดาบรรพ ซงมแมเปนหวหนาตามระบบเรมแรกแหง
ระบบปฐมสหการซงตองการเพยงคาพดเพยงไมกคา
เลยนเสยงธรรมชาตทสมผสไดดวยอวยวะสมผส
ภายนอกอยางงายๆ เชนเลยนเสยงเคลอนไหวของนา
ของลม หรอของสตว หรอเสยงทมนษยในสมยนน
สามารถเปลงออกมาไดและคนในสงคมถอ วา ม
ความหมายอยางใดอยางหนง
ตอมาเมอสงคมครอบครวแหงยคปฐมกาลทม
แมเปนหวหนาพฒนาไปเปนสงคมทมผชาย ซงมนษย
ในสงคมถอพอเปนหวหนา แลวตอมามนษยรจก
ธรรมชาตดขน และสามารถทาเครองมอทจะเอาสง ซง
มอยตามธรรมชาตมาเปนประโยชนแกมนษยไดมากขน
และดขน แมมนษยจะอยในระบบปฐมสหการ แตก
จาตองมถอยคาทใชเปนสอในการสมพนธระหวางกน
มากยงขน
ครงตอมามนษยสงคมไดพฒนาจากระบบปฐม
สหการเขาสระบบทาส ระบบศกดนา ระบบทน (ธนาน
ภาพ) และหลายสงคมไดเขาสระบบสงคมนยม (สงคม
กจธรรม) กเพราะมนษยไดรจกธรรมชาตอยางประณต
สลบซบซอนยงขน สามารถทาแลวใชเครองมอการผลต
ทประณตและสลบซบซอนยงขน มความสมพนธ
ระหวางกนในทางเศรษฐกจ ทางการเมอง ทาง
วฒนธรรม ประณตและสลบซบซอนและกวางขวายงขน
บงเกดความคดและทรรศนะทเกยวกบศลปะวทยาท
ประณตทงทเปนรปธรรม และนามธรรมยงกวายคปฐม
กาล ฉะนนสงคมทพฒนาแลวในปจจบนจงจาเปนตอง
ม ศพท หรอ ถอยคาทมความหมายเฉพาะ และ
เปนคายากท ตองแปล เพราะไมอาจอาศยแตเพยง
ถอยคาทสมผสไดโดยอวยวะสมผสอยางงายๆ เหมอน
เมอครงระบบปฐมสหการ แตยควทยาศาสตรปจจบน
ซงเปนยคปรมาณนนตองมถอยคาท มความหมาย
เฉพาะเพอแสดงถงสงทนกวทยาศาสตรไดคนพบขน
ใหม หรอลทธมารกซเลนนซงเปนทฤษฎวทยาศาสตร
ทา งส งคม ก า วห น าก ม ถ อยคา อน เ ปน ศพทท ม
ความหมายเฉพาะอนเปนคายากทตองแปล
ฉะนน บคคลแหงสงคมใดๆ จะอาศยแต
ถอยคาทมอยแลวของสงคมนนๆ กเทากบจากดภาษา
ของสงคมนนใหคงทอยโดยไมพฒนาใหเปนไปตาม
การพฒนาของศลปวทยาตางๆ และวทยาศาสตรทาง
สงคมทกาวหนา
พงสงเกตวาบรรพบรษของคนไทยสยามไดถอ
คตทใหภาษาพฒนายงขน ฉะนนคนไทยสยามจงไดม
ถอยคาสาหรบใชมากมายตามสภาพของสงคมท
พฒนาขน มฉะนน คนไทยสยามกจะมเพยงคาพด
เพยงไมกคาตามระบบปฐมสหการเทานน
(3) ส งคมห น งๆ จะ ใ ชแ ต เ พยงคา เท าท
พฒนาขนในสงคมนนไดกแตเฉพาะสงคมครอบครว
ซงมแมเปนหวหนาตามระบบเรมแรกแหงระบบปฐม
สหการ ซงตองการคาพดเพยงไมกคา
แตเมอสงคมครอบครวแหงยคปฐมกาลนน ได
มสมาชกเพมขนเปนครอบครวใหญแลวกระจดกระจาย
แยกยายกนออกหางไกลจากถนเดมยงขน และตอมา
ระบบสงคมทมแมเปนหวหนาไดพฒนาไปเปนระบบท
มผชายซงมนษยในสงคมถอเปนพอนนเปนหวหนาแลว
แตละสงคมทแยกยายกระจดกระจายไปนนกยอมม คา
ใหม ทใชเพอการสมพนธกนมากขน
อยางไรกตาม สงคมทแยกยายกระจดกระจาย
ไปนนกยงมสมพนธระหวางสงคมตางๆ ทอยในบรเวณ
ทไปมาหาสกนไดสะดวก ผลจงเปนไดวาสงคมหนงรบ
เอาคาทอกสงคมหนงคดขนเพมเขาใจภาษาของตน
ครนเมอระบบสงคมไดพฒนาไปเปนระบบ
ทาส, ระบบศกดนา, ระบบทน (ธนานภาพ), ระบบ
สงคมนยม (สงคมกจธรรม) และการสมพนธระหวาง
สงคมตางๆ ทกระจายไปทวโลกไดเปนไปโดยสะดวก
ยงขนเชนในปจจบนน การแลกเปลยนและเผยแพร
สสารวตถ, ศลปะ, วทยา, วฒนธรรม ซงรวมทง
ความคดและทรรศนะตางๆ ฯลฯ ระหวางกนกมมาก
ยงขน แตละสงคมจงจาเปนตองม คาใหม เพมขนเพอ
แสดงถ งส ง ให มท ร บม าจ ากส งคมอ น โดยกา ร
แลกเปลยนและการเผยแพร
การม คาใหม เพมขนนอาจเปนโดยวธท
สงคมหนงรบเอาคาทอกสงคมหนงคดขนโดยออก
สาเนยงเหมอน หรอใกลเคยงกบสาเนยงเดมของคา
ตางสงคมทรบมา ซงเรยกวา วธทบศพท, หรออาจใช
วธทสงคมหนงอาศยถอยคาแหงภาษาของตนประกอบ
ขนเปนศพท หรอวลใหมเพอใหไดความหมายของคา
ตางสงคมทแสดงถงสงใหมนน, หรออาจใช วธแผลง
ศพท
ถาเราพจารณาพจนานกรมของภาษาตางๆ ใน
ปจจบนนทพฒนาแลว จะพบวาภาษาหนงๆ ไดรบเอา
คาของอกภาษาหนงเพมเขามาใจภาษาของตน, หรอ
คดคา ใหม ในภาษาของตน ขนมา เ พอ ถ ายทอด
ความหมายแหงคาของอกภาษาหนง
ภาษาจนในปจจบนซงคนพดประมาณ 900
ลานคนนนกมลกษณะตามทไดกลาวมาแลว ดงปรากฏ
จากสนทรพจนของประธานเหมาเจอตงทไดกลาว ณ
เมองเยนอาน เมอวนท 8 กมภาพนธ ค.ศ. 1942 ซงม
ใจความตอนหนงวา โดยทคาในภาษาจนมไมพอ จง
ไดรบเอาคาตางประเทศเขามาเปนถอยคาทใชพดอย
เ ปนประจาหลายคา ท าน ไ ดยก ตวอ ย า ง คา ว า
“กานป” กมาจากคาตางประเทศ ทานไดชแจงตอ
พนกงานของทานวาจะตองรบเอาสงใหมๆ หลายอยาง
จากตางประเทศไมเฉพาะแตความคดทกาวหนาเทานน
หากรวมทงศพทใหมๆ อกดวย แตกาชบวาจะตองไม
รบเอาศพทตางประเทศมาทงดน หรอเอามาใชอยาไม
พนจพจารณา หากตองรบเอาภาษาตางประเทศทดงาม
และเหมาะแกความตองการของจน ทานไดกาชบ
พนกงานของทานใหเ รยนภาษาของราษฎรจน ,
ภาษาตางประเทศ, และภาษาโบราณของจน
ภาษาองกฤษ ซงมคนพดมากในหลายสวนของ
โลกและเปนภาษาท ไดนาส งใหมจากยโรปหลาย
ประการมาแลกเปลยน และเผยแพรแกชาวเอเชยนน ก
ปรากฏวาคาองกฤษมากหลายมาจากคาของภาษาอน
เชนคากรก, ลาตน, ฝรงเศส ฯลฯ
ขอ 4
ภาษาไทยสยามปจจบนเปนผลแหงการพฒนา
ของภาษาแหงคนเชอชาตไทยเดม และคาตางประเทศ
ทคนไทยสยามรบเอาไวตงแตหลายศตวรรษเปนตน
มาแลวจนถงปจจบน คอคาบาล, สนสกฤต คาของชาว
เอเชย, และคาตางประเทศอนๆ
โดยเฉพาะภาษาบาล และสนสกฤตนนเมอได
ซมเขาไปในภาษาไทยสยามเปนเวลาหลายศตวรรษ
แลวกไดพฒนาเปน แมของภาษาไทยสยามปจจบน
อกสวนหนงดวย
มบางคนแสดงความเหนวาควรหลกเลยงใชคา
ไทยสยามทมาจากภาษาบาลสนสกฤต เพราะผนนถอวา
ภาษาบาลสนสกฤตเปนภาษาแขก
แตอนทจรงภาษาบาลสนสกฤตมใชเปนภาษาท
แขกอนเดยปจจบนใชพดกน หากแตเปนภาษาโบราณ
ซงเปนภาษาท ถายทอดศลปะ วทยา พทธศาสนา
วฒนธรรม ฯลฯ ของอนเดยโบราณมาสสงคมไทย
สยาม ซงแทรกอยในความเปนอยของคนไทยสยาม
เปนเวลาหลายศตวรรษมาแลว จงหมดสภาพทเปน
ภาษาแขก หรอภาษาตางประเทศในสงคมไทยสยาม
แลว
ถาเราสงเกตคาทคนไทยสยามสมยนใชพด
หรอขดเขยนหรอพมพเปนสมดเอกสารหนงสอพมพก
จะเหนวาคาจานวนมากเปนคาบาลสนสกฤตหรอแผลง
มาจากคาเหลานน แมคามากมายทดกนเพยงผวเผน
อาจเหนวาเปนคาไทยเดมทม “ร” และ “ล” กลา อาท
“ครอง”, “พลก” แตอนทจรงไมใชเปนคาของคนเชอ
ชาตไทยเดมอยางบรสทธเพราะคาของคนเชอชาตไทย
เดมไมมกลาเชนนน คออกเสยงเปน “คอง”, “พก”
ภายหลงคนไทยสยามไดแผลงคาของชนเชอชาตไทย
เดมหลายคาใหมกลาตามเยยงสนสกฤต คาวา “ภาษา”
ทเรากลาวถงบอยๆ กเปนคาสนสกฤต คาวา “ไทย”
ซงม “ย” ตอทายคาวา “ไท” กเขยนเพอใหเขารปบาล
ฉะนนจงไมสมควรทจะถอวาคนไทยสยามปจจบนพด
หรอขดเขยนหรอตพมพดวยถอยคาทเปนภาษาแขก
มฉะนน ผแสดงความเหนทอางถงขางตน กเปนผพด
หรอขดเขยนหรอตพมพเปนภาษาแขกดวย
ถาสงเกตชอของคนไทยสยามสมยนแลว จะ
เหนวาประกอบขนดวยคาบาลสนสกฤต หรอแผลงมา
จากคานนสวนใดสวนหนงเปนจานวนมาก โดยเฉพาะ
บคคล ซ ง มหน าท เก ย ว ของกบมวลราษฎร เ ชน
ขาราชการตางๆ สมาชกสภาผแทนราษฎร และสภา
จงหวดกบสภาเทศบาลจานวนมากมชอตวหรอชอสกล
หรอสวนหนงสวนใดของชอนนเปนคาบาลสนสกฤตหร
แผลงมาจากคานน จะหาผทมชอตวหรอสกลทเปนคา
ของชนเชอชาตไทยเดมอยางลวนๆ ไดไมมากนก แต
เรากไมสมควรทจะกลาววาบคคลเหลานนมชอเปนแขก
หรอกลายเปนแขกไปแลว
ภาษาของชนชาตหนงๆ ในปจจบนนมลกษณะ
ผสมทานองเดยวกบชาตหนงๆ ในปจจบน ดงทสตาลน
ซงเปนนกสากลนยม ไดกลาวถงชาตไววา “ชาตใน
ป จ จ บ น น ต า ง ก บ ก ล ม เ ผ า พ น ธ ค อ ช า ต
ประกอบดวยหลายเผาพนธและหลายเชอชาตท
พฒนามาเปนเวลาชานาน” ดงนน บคคลอาจจะพบ
เผาพนธบรสทธโดยไมผสมกแตเฉพาะในสงคมทยง
เปนกลมเผาพนธแอบแฝงอยตามปาเขาโดยไมตดตอ
กบเผาพนธอนๆ
ฉนใดกด การทจะใชแตถอยคาของคนเชอชาต
ไทยเดม โดยไมถายทอดคาตางประเทศเพมเตมเขามา
ดวยนนยอมเปนไปไมได ในสมยปจจบนทสงคมไทย
สยามตองมความสมพนธกบสงคมตางๆ ทวโลกอยาง
กวางขวาง และตองรบเอาสงใหม, สภาพใหม, ความร
ความคดใหมท คนในสงคมอ นไ ด คดขน ซงเ ปน
ประโยชนตอสงคมไทยสยามดวย ในการนนกตอง
ถายทอดคาตางประเทศทแสดงถงสงและเรองตางๆ
อนเปนประโยชนแกสงคมไทยสยามเหลานนมาทา
ความเขาใจใหแกคนในสงคมไทยสยาม
ขอ 5
การถายทอดศพทตางประเทศมาเปนศพท
ตางประเทศมาเปนศพทไทยสยามทเคยทากนมานนม
3 วธ คอ วธทบศพท วธแผลงศพท วธตงศพทใหม
และวลใหม
(1) วธทบศพท คอการออกสา เนยงคา
ตางประเทศนนๆ และเขยนตามอกขรวธไทยสยาม
เพอใหอานออกเสยงตามคาตางประเทศนน
ในสมยโบราณเมอครงคนไทยสยามยงไมม
อกขรวธสาหรบใชเขยนการออกสาเนยงทบศพท
ตางประเทศ โดยเฉพาะคาบาลสนสกฤตนนเพยนไป
ไดมาก แตภายหลงทสงคมไทยสยามไดมอกขรวธ
สาหรบใชพดและขดเขยนพฒนายงขน ความเพยนก
ลดนอยลงตามลาดบ ในปจจบนนอกขรวธของไทย
สยามมความสมบรณยงกวาภาษาใดๆ คอสามารถ
เขยนทบศพทไดตรงหรอใกลเคยงทสดกบสาเนยงคา
ตางประเทศ
ตงแตครสตศตวรรษท 16 เปนตนมาจนถงบน
ปลายแหงครสตศตวรรษท 19 คนไทยสยามไดใชวธ
ทบศพทคาของภาษาในยโรปทไดแพร ศลปะ, วทยา,
วฒนธรรม , และความสมพนธใหมกบส ง ใหมส
สงคมไทยสยาม แตตอมาเหนกนวาถาใชวธทบศพท
เชนนนมากยงขนแลว ภาษาไทยสยามจะกลายเปน
ภาษาไทยยโรปมากไป และเหนวาภาษาไทยทพฒนา
มาแลวหลานศตวรรษมความสมบรณในทางหลกภาษา
ซงเปนพนฐานพอทจะปรงแตงเปนศพท หรอวลไทย
ขนใหมสามารถแสดงความหมายของคาแหงภาษา
ยโรปทแพรเขามาใหมนน ใหคนไทยสยามไดเขาใจ
ตามภาษาของตน ฉะนนองคการของรฐบาลไทยสยาม
จงไดนาบญญตศพทหรอวลไทยขนใหมเพอใชแทนการ
ทบศพทยโรป เชน “GOVERNMENT” บญญตเปน
ศพทไทยวา “ รฐบาล” ครนแลววธถายทอดศพท
ตางประเทศมาเปนศพทหรอวลไทยขนใหมกไดกระทา
กนแพรหลายยงขน
แ ต ว ธ ท บ ศพทก ย ง ค ง ใ ช อ ย ใน ป จ จ บ น
โดยเฉพาะในกรณทเพงรบเอาสงใหมหรอเรองใหมจาก
ยโรป และยงไมมศพทหรอวลไทยทคดกนขนใหมทจะ
ถายทอดศพทยโรปนนไดอยาเหมาะสม หรอแมจะม
ศพทหรอวลไทยใหมขนแลวแตยงไมชนตอการใชศพท
หรอวลนน
ในบางกรณทคาตางประเทศเปนชอเฉพาะของ
บางสงหรอบางเรอง และในบางกรณทผถายทอดคา
ยโรปพอใจใชวธทบศพทของสงหรอเรองใดกยงคงใช
วธทบศพทนนอย เชนคาองกฤษ “COMMUNIST”
นนวงการ ร ฐ ย งคงใ ชทบ ศพท เ ปนภาษาไทย ว า
“คอมมวนสต” และพรรคการเมองหนงกใชชอของ
พรรคโดย ว ธ ทบ ศพท ต า งประ เทศ ว า “พรรค
คอมมวนสตแหงประเทศไทย”
แตในหลายกรณทไมอาจประกอบศพทหรอวล
ไทยสยามใหเหมาะสมเพอถายทอดคาตางประเทศ เชน
ศพทวทยาศาสตรใหมๆ หลายศพทนนกจาเปนตองใช
วธทบศพทถาศพทตางประเทศใดมศพทหรอวลไทย
สยามถกตองเหมาะสมอยแลวกไมควรใชวธทบศพท
(2) วธแผลงศพทตางประเทศ มอยสอง
แบบคอ
ก) แผลงเสยงของคาตางประเทศ ใหออกเสยง
ทสะดวกแกการออกเสยงของคนไทย การแผลงศพท
ชนดน ไดกระทามาในสมยโบราณหลายศตวรรษกอน
โนน คอเ มอครงคนไทยสยามเพงรบเอาคาบา ล
สนสกฤตใหมๆ เนองจากคาบาลสนสกฤตบางคาคน
ไทยออกสาเนยงยากหรอยาวเกนไป คนสยามจงได
แผลงสาเนยงเสยใหมเพอใหออกสาเนยงงายๆ เชน
“วรณ” แผลงใหออกเสยงวา “วน” แลวตอมากแผลง
เขยนเปน “วรรณ” คาวา “ปญญ” แผลงสาเนยงเปน
“บน” ตอมาแผลงเขยนเปน “บญ” เปนตน
วธแผลงสาเนยงเชนน ไดเลกใชกนมาชานาน
แลว โดยเฉพาะในสมยปจจบนทภาษาไทยสยามได
พฒนามหลกภาษาและอกขรวธสมบรณทสามารถออก
สาเนยงและเขยนทบศพทตางประเทศไดอยางถกตอง
หรอใกลเคยงทสด ถาผใดในปจจบนแผลงสาเนยง
ตางประเทศเชนนนกเทากบเปนผใชอกขรวธผด และ
เปนการกระทาซงเรยกวา “อกขรวบต”
เมอประมาณ 40 ปเศษมาแลว ไดมคร
วทยาศาสตรผหนงแหงโรงเรยนหนง ไดพยายามทจะ
แผลงศพทตางประเทศใหออกสาเนยงบาลสนสกฤต
เชนแผลงคาองกฤษ “TEMPERATURE” วา “เทมปะ
ระทระ” แตการแผลงเชนนนถกคดคานวาผดอกขรวธ
หรอเปนอกขรวบต จงตองเลกใชคาแผลงเชนนน
ข) แผลงโดยเอาคาตางประเทศคาหนงมาแยก
ออกเปนหลายคาเพอใชในความหมายตางกน วธนได
กระทากนในสมยโบราณกอนโนน ขณะทภาษาไทย
สยามยงไมมความสมบรณเทาท เปนอยในปจจบน
ฉะนนเมอตองการหาคาตางๆ เพอแยกความหมายให
ประณตขนจงไดอาศยวธดงกลาวน เชนเอาคาบาล
“วธ” ซงแปลวาแบบอยาง, ทาง, หลกเกณฑ, แนวทาง
ฯลฯ มาแผลงแยกออกเปน “วธ” เพอใหหมายถง
ทานองหรอหนทางทจะทา และ “พธ” ซงหมายถงงาน
ทจะทาขนตามลทธ หรอตามแบบ หรอตามธรรมเนยม
เอาคา “ วเศษ” ซงแปลวายอดเยยมมาแผลงแยก
ออกเปนคาวา “พเศษ” อกคาหนง ซงแปลวาแปลก
จากสามญหรอจาเพาะ เอาคาวา “จกรวรรด” ซง
หมายถงอาณาเขตกวางขวางมาแผลงแยกออกเปน
“จกรพรรด” อกคาหนงซงหมายถงกษตรยผยงใหญ
ซงครองอาณาเขตกวางขวาง ฉะนนคาวา “จกรวรรด”
กบคาวา “จกรพรรด” ในภาษาไทยสยามปจจบนจงม
ความหมายแตกตางกน
(3) วธตงศพทใหมและวลใหม คอวธท
อา ศยคาและหลกภาษากบอกขรของไทยสยาม
ประกอบเปนศพทไทยหรอวลไทยสยามขนใหมเพอ
ถายทอดความหมายของคาตางประเทศ
ว ธ น ผ คด ศพทห รอว ลไทยสยาม ขนใหม
จาเปนตองมจตสานกในความรบผดชอบ เพราะถา
ศพทหรอวลทคดขนใหมนนผดพลาดจากความหมาย
ของคาตางประเทศแลวกจะทาใหผใชหรอผตามใช
ตลอดจนผฟงผอานศพทหรอวลนนๆ เขาใจไขวเขวไป
ตางๆ กนได และถายงเปนคาทมความหมายเฉพาะใน
สาขาวชาใดหรอลทธเศรษฐกจ, การเมอง, การสงคมใด
แลวกจะทาใหเกดความเสยหายได
นกสนตภาพชาวอนเดยผหนงไดเคย
เตอนคนไทยผหนงถงหลกแหงการแปลหนงสอ
ตางประเทศวาตองระมดระวงทจะตองใหการ
แปลนนถกตองตรงตามความหมายของตารา
ตางประเทศ และโดยเฉพาะตาราเศรษฐกจ
การเมองการสงคมนน ถาแปลผดไปแมแตคา
เดยว กสามารถกอใหเกดความเขาใจผดทฤษฎ
ทงระบบได
โดยคา นงถ งความรบผดชอบท ม ตอมวล
ราษฎร ผคดศพท หรอวลไทยขนใหมเพอถายทอด
ศพทตางประเทศควรอาศยหลกดงตอไปน
ก ) จ ะ ต อ ง ศ ก ษ า ค ว า ม ห ม า ย ข อ ง ศ พ ท
ตางประเทศทตองการถายทอดมาเปนศพทหรอวลไทย
นนๆ วามความหมายอยางไรบาง ไมควรดแตเพยงผว
เผนจากรปศพทภายนอกเทานน เพราะคาตางประเทศ
โดยเฉพาะคาแหงภาษาในยโรป เชนคาองกฤษนนบาง
คามความหมายหลายอยางทใชในกรณตางๆ กน เชน
คาวา “IMPERIALISM” ซงมความหมายหลายอยาง
เชนหมายถง ระบบทมกษตรยผยงใหญครองอาณาเขต
กวางขวาง, นโยบายหรอการปฏบตหรอระบบหรอ
รฐบาลหรออานาจหรอระบบทสงคมหนงหรอหลาย
สงคม, ระบบทน (ธนานภาพ) ผกขาดมอานาจ
มหาศาล ซงพฒนาถงขดสงสดเมอพนจากนนแลวก
สลาย ฯลฯ คาวา “REVOLUTION” ในภาษาองกฤษ
กมความหมายหลายอยาง เชน การเปลยนหลกมลของ
สภาวะตางๆ, การหมนไปขางหนา, การหมนรอบแกน,
การโคนลมอานาจรฐบาลหรออานาจรฐ, การโคนลม
ระบบการปกครองหนงมาเปนอกระบบหนง, การ
เปลยนแปลงระบบสงคมกาวใดกาวหนงไปขางหนา
ตามแนวทางแหงการกอสรภาพ ฯลฯ
ตวอยางท อางถงขางบนนนแสดงใหเหนวา
ภาษายโรปมลกษณะแตกตางกบภาษาไทยสยาม คอ
ศพทยโรปบางคามความหมายหลายอยางซงเรา
ไมอาจตงศพท หรอวลไทยสยามเพยงคาเดยว
เพอใหมความหมายครบถวนตามคายโรปนน
ฉะนนสาหรบคายโรปบางคาจาตองมหลายศพท
หลายวลไทยสยามเพอถายทอด
ข) เ มอไดศกษารความหมายตางๆ ของคา
ตางประเทศคาหนงคาใดทตองการถายทอดมาเปนคา
ไทยสยามเพอใหคนไทยเขาใจแลว ผคดศพทหรอวล
ไทยสยามกตองพจารณาหาคาทมวลราษฎรไทยสยาม
เขาใจกนอยโดยทวไปมาประกอบขนเปนวล หรอศพท
ทแสดงความหมายไดตรง หรอใกลเคยงทสดกบ
ความหมายของศพทตางประเทศตามกรณตางๆ ถา
หากหาคาทมวลราษฎรไทยสยามใชกนอยทวไปไดไม
สมบรณ หรอเหมาะสมกจาเปนตองอาศยคาบาล
สนสกฤตทถอวาเปนแมของภาษาไทยสยามปจจบน
สวนหนงนนมาประกอบเปนศพทขนใหม แตขอสาคญ
นนศพททประกอบขนใหมจะตองมความหมายตรง
หรอใกลเคยงทสดกบความหมายของคาตางประเทศท
ตองการถายทอด เชนคาองกฤษ “IMPERIALISM”
นนถาผตงศพทไทยสยามตองการใหหมายถงระบบทม
กษตรยทยงใหญซงครองอาณาเขตกวางขวางแลวกควร
จะต งเปนศพทวา “จกรพรรดนยม” เพราะมวล
ราษฎรไทยเขาใจคาวา “จกรพรรด” หมายถงกษตรย
ทยงใหญซงครองอาณาเขตกวางขวาง เชนจกรดพรรด
ญปน แตถาจะใหหมายถงการทสงคมหนงแผอาณาเขต
ครอบครองเหนออกสงคมหนง หรอหลายสงคมแลวก
อาจตงเปนศพทวา “จกรวรรดนยม” เพราะมวล
ราษฎรไทยเขาใจคาวา “จกรวรรด” หมายถงอาณา
เขตอนกวางใหญ แตถาจะหมายถงระบบทนทพฒนา
ถงขดสงสดมอานาจมาศาลแลวกอาจตงเปนศพทวา
“บรมธนานภาพ” เพราะมวลราษฎรไทยสยาม
สวนมากทเปนพทธศาสนกชนยอมไดยนคาวา “บรม”
อยบอยๆ ซงหมายถงยงใหญ ไดยนคาวา “ธน” ซง
หมายถงทรพยสน ไดยนคา วา “อานภาพ” ซง
หมายถงอานาจทมฤทธเดช เชนการใหพรกนระหวาง
คนไทยสยามสวนมากกไดอางอานภาพของสงศกดสทธ
มวลราษฎรไทยสยามยงพอเ ข า ใจไ ด ว า
“บรมธนานภาพ” นนหมายถงทนหรอกองทรพยสน
ทยงใหญหรอจะตงเปนวลวา “ทนมหาอานาจ” กอาจ
ทาใหมวลราษฎรเขาใจได เพราะเคยไดยนคาทเรยก
ประเทศใหญมอานาจมากกวา “ประเทศมหาอานาจ”
มาชานานแลว แตการทจะตงศพท “จกรพรรดนยม”
ซงมวลราษฎรไทยสยามเ ขาใจอยางหนงเ พอให
หมายความรวมถงระบบแผอาณาเขตอนกวางใหญแลว
ใหหมายถงระบบทนทพฒนามอานาจมหาศาลถงขด
สดดวยนน ยอมไมอาจทาใหมวลราษฎรไทยทวไป
เขาใจได หรออาจทาใหเขาใจไขวเขว
พงสงเกตวา ภาษาจนปจจบนไดถายทอดศพท
องกฤษทกลาวถงนวา “ต กวะจอ” ซงประกอบดวยคา
“ต กวะ” ซงตรงกบคาวา “จกรวรรด” ในภาษาไทย
ฉะนน ศพทไทยสยามใหม “จกรวรรดนยม” จงตรงกบ
คาวา “ต กวะจอ” สวนคาวา “จกรพรรด” นนตรงกบ
ภาษาจนวา “หวงต” ไมใช “ตกวะ”
คาภาษาองกฤษ “REVOLUTION” ซงม
ความหมายหลายอยางนนกตองมศพท หรอวลไทย
สยามหลายคาเพอถายทอดความหมายแตละอยาง เชน
การหมนรอบ, การพลกแผนดน, การเปลยนแปลงการ
ปกครองแผนดน, การเปลยนระบบสงคม, การปฏวต,
การอภ วฒน ฯลฯ ถ า ตองการ ใ หหมายถ งกา ร
เปลยนแปลงสงคมถอยหลงจากระบบกาวหนาเขาส
ระบบเกาทถอยหลงกสมควรเรยกวา “ปฏวต” เพราะ
คาวา “ปฏวต” ในภาษาบาลซงพจนานกรมฉบบ
ราชบณฑตยสถานรบเอามานนใหความหมายไววา
“การหมนกลบ” แมจะเตมความหมายวา “การผน
แปรเปลยนหลกมล” แตเมอพจารณามลศพทบาล
ประกอบดวยแลวกไดความวาเปนการผนแปรเปลยน
หลกมลทถอยหลง ฉะนนจะใชคาวา “ปฏวต” เพอ
หมายถงการเปลยนแปลงทกาวหนาตามแนวทางแหง
การกอสรภาพนนไมถก ถาจะหมายถงการเปลยนแปลง
ทกาวหนาขาพเจาขอเสนอศพทวา “อภวฒน” สวน
การเปลยนแปลงความสมพนธการผลตนนกไมอาจ
นาเอาคา “ปฏวต” ซงมความหมายคนละอยางมาใชได
ขอ 6
การอภวฒน พ .ศ . 2475 ไดเปลยนแปลง
ระบบสงคมไทยสยามจากระบบสมบรณาญาสทธราชย
มาเปนระบบทมกษตรยอยภายใตรฐธรรมนญ การ
ปกครองแผนดนระบบใหมเชนนไมเคยมมากอนใน
ประเทศไทย หากแตเปนระบบทมเยยงอยางอยใน
ยโรป แมสงคมเอเชยอนๆ จะไดมระบบทานองนนบาง
แตกถายทอดเอาเยยงอยางมาจากยโรปทานองเดยวกน
คณะราษฎรจาตองรางธรรมนญการปกครองแผนดนซง
ตอมาเรยกวารฐธรรมนญ อนเปนกฎหมายสงสดและ
เปนแมบทแหงกฎหมายทงหลาย ซงเปนขอกาหนด
ความสมพนธระหวางเอกชนกบเอกชน และระหวาง
เอกชนกบรฐตามความสมพนธแหงระบบใหม ในการ
นนกไดคดคาไทยสยามขนใหมหลายคาเพอถายทอด
ศพทตางประเทศ การจดทาประมวลกฎหมายครบถวน
อนเปนพนฐานแหงการเจรจาเรยกรองใหจกรวรรด
นยมตางๆ เลกอานาจพเศษในทางศาลนนกไดทาให
เกดความจาเปนท ผรางประมวลกฎหมายคดคาไทย
สยามขนใหมเพอถายทอดคากฎหมายตางประเทศ
หลายคา
อนง ระบบสงคมใหมของสงคมไทยสยาม
ดงกลาวขางตนไดใหสทธประชาธปไตยแกราษฎรอยาง
เตมท การรกษาและเผยแพรลทธเศรษฐกจการเมอง,
ทรรศนะทางสงคม ทาไดอยางเปดเผย จงไดมบคคล
และคณะบคคลคดคาไทยขนใหมหลายคาเพอถายทอด
คาตางประเทศทแสดงถงสงเหลานน
แมตอมาสทธประชาธปไตยดงกลาวไดถก
จ า ก ด บ า ง ค ร ง ค ร า ว แ ต บ ค ค ล ส ว น ท ร ก ช า ต
ประชาธปไตยกไดสทธประชาธปไตยดงกลาวนนขน
เทาทโอกาสจะอานวยใหทาได ในทสดเมอ พ.ศ. 2489
สมาชกรฐสภาฝายประชาธปไตยไดรวมกนฟนฟสทธ
ประชาธปไตยอยางสมบรณแกราษฎร ซงสามารถนบ
ถอศกษาเผยแพรลทธเศรษฐกจ, การเมอง, ทรรศนะ
ทางสงคมทกๆ อยาง ไดโดยเปดเผย รวมทงสทธใน
การจดตงพรรคคอมมวนสตอยางเปดเผยดวย ฉะนน
จงไดมผนาลทธมารกซ-เลนนไปเผยแพรในประเทศ
ไทยอยางเปดเผย โดยถายทอดตารานนจากภาษายโรป
โดยตรง หรอจากภาษาจนทถายทอดจากภาษายโรปมา
ชนหนงแลว ในการนนผโฆษณาเผยแพรกมความ
จาเปนท ตอคดคาไทยสยามเพมขนโดยวธถายทอด
ความหมายหรอโดยวธทบศพท
นบตงแตภายหลงรฐประหาร 8 พฤศจกายน
พ.ศ. 2490 จนถงปจจบนพวกปฏกรยาไดจากดสทธ
ประชาธปไตยของราษฎรดงกลาวแลว แมกระนนการ
เผยแพรลทธมารกซ-เลนนและทรรศนะทกาวหนา ซง
เคยทาไดโดยเปดเผยไวกอนนนกไดทาการเผยแพร
ตอไปในทางลบ และกงลบ ความจาเปนทตองคดคา
ไทยสยามขนใหม และใชคาไทยสยามทคดขนใหมเพอ
ถายทอดลทธทกาวหนา ซงตาราเดมเปนภาษายโรปนน
จงมความจา เ ปนสาหรบสงคมไทยสยามทานอง
เดยวกบสงคมอนๆ ในเอเชยทรบเอาสงใหมจากยโรป
กตองคดคาของสงคมนนขนใหม เพอถายทอดคายโรป
เชนสงคมจนตองมคาจนขนใหมเพอการนนตามท
ประธานเหมาเจอตงไดกลาวไว อนง ตนตาราของลทธ
มารกซ-เลนนนนไดเขยนขนเปนภาษายโรป ผท
ตองการถายทอดลทธมารกซ-เลนนมาเปนภาษาหนง
ภาษาใดแหงเอเชยกตองถายทอดศพทยโรปแหงตารา
นน
ปจจบนนมหลายบคคลกบคณะบคคลไดคด
ศพทหรอวลไทยสยามขนใหมมากมายเพอถายทอด
ศพทตางประเทศ ความปรากฏวาศพทตางประเทศบาง
ศพทไดมศพท หรอวลไทยหลายคาเพอถายทอด เชน
คาองกฤษ “REVOLUTION” มคาและวลไทยเพอ
ถายทอดวา “พลกแผนดน”, “เปลยนแปลงการ
ปกครองแผนดน”, “ผนผวน”, “ปฏวต”, ”อภวฒน”
ฯลฯ และคาองกฤษ “IMPERIALISM” มคาไทยเพอ
ถายทอดวา “จกรวรรดนยม”, “จกรพรรดนยม”,
“บรมธนานภาพ” ฯลฯ ฯลฯ ฯลฯ
ปญหาจงเกดขนวา เมอมศพทใหมหลายคาทม
ผคดขนเพอแปลคาตางประเทศคาเดยวกนแลว บคคล
จะควรอาศยหลกเกณฑใดในการเลอกใชคาทคดขน
ใหม
(1) สาหรบราษฎรสวนมากในสงคมสยาม ซงร
แตภาษาไทยสยามจงไมอาจสอบสวนคนควาวาศพท
หรอวลไทยสยามทมผคดขนใหม มความหมายตรงกบ
ความหมายของศพทตางประเทศคาใดหรอไมนนกตอง
ไมรสกนอยเนอตาใจวาไมรภาษาตางประเทศซงไมใช
ภาษาของตน ขาพเจาขอเสนอวา ราษฎรสวนมาก
เลอกใชศพทหรอวลทคดขนใหไดโดยพจารณาตาม
ความหมายของภาษาไทยสยามของศพทหรอวลนน ซง
ราษฎรไทยสยามไดทราบเปนเวลาชานานหลาย
ศตวรรษมาแ ลว อ าท เ ม อ ไ ด ยน ไ ดอ านคา ว า
“จกรพรรดนยม” ราษฎรสวนมากกทราบไดวา
หมายถงการนยมพระมหากษตรยท ยงใหญกวาราชา
มากหลาย
ถ า ส ง ส ย ก ก ด พ จ น า น ก ร ม ฉ บ บ
ราชบณฑตยสถานท ไ ด ใ หความหมายของคา ว า
“จกรพรรด” ไวดงตอไปน
“จกรพรรด น. พระราชาธราชโบราณเขยน
วาจกรพตราธราชกม” ฯลฯ
(2) สาหรบผทรคาตางประเทศอยบาง และรวา
ศพทหรอวลไทยสยามทคดกนขนใหมนนผคดประสงค
ถายทอดศพทตางประเทศคาใด กควรใชพนความร
ของตนสอบสวนใหถองแทวาศพท หรอวลใหมนนวาม
ความหมายตรงกบความหมายของคาตางประเทศท
ถายทอดมาหรอไม ถาเหนวาศพทหรอวลใหมยงไม
เหมาะสมกตองใชศพทหรอวลทถกตองเหมาะสม หรอ
อาจคดศพทหรอวลท ถกตองเหมาะสม หรออาจคด
ศพทหรอวลขนใหม หรอใชประโยคหรอถอยคาทมวล
ราษฎรสามารถเขาใจได และตรงกบความหมายคา
ตางประเทศทถายทอดมา
ความผดพลาดในการเลอกใชศพท หรอวล
ใหมอาจเนองมาจากการไมพจารณาถงความหมาย
หลายอยางของคาตางประเทศหนงๆ และไมพจารณา
ถงความหมายของมลศพทหรอวลใหมนน ความ
เสยหายจะเกดไดมาก ถาหากใชศพท หรอวลทผด
ความหมายของศพทตางประเทศทางวทยาศาสตร
สงคมกทาใหเกดความเขาใจผดในทฤษฎสงคมนนทง
ระบบได (ดตวอยางในบทท 2)
(3) บทความเหนแนะวาผใดเคยใชคาใดในการ
ถายทอดคาตางประเทศมาแลวกใหใชคานนตอไป
ความเคยใชนจะตองแยกพจารณาวาเปนความ
เคยชนทมวลราษฎรใชกนอยแพรหลายในเวลาชานาน
มาแลว หรอความเคยชนเฉพาะบางคน บางคณะ บาง
กลม
ถาคาใดเปนคาทมวลราษฎรเคยใชกนอยอยาง
แพรหลายเปนเวลาชานานแลว คานนกเปนภาษาของ
ปวงชนทจาตองเคารพ
แตถาคาใดเคยใชเฉพาะบางคนบางคณะบาง
กลมแลวกยงไมเขาลกษณะทเปนภาษาของมวลราษฎร
โดยเฉพาะศพท หรอวลทมผคดกนขนใหม
หลงสงครามโลกครงท 2 หรอแมแตภายหลงการ
อภวฒน พ.ศ. 2475 ซงเปนเวลาเพยงไมกปมานนน
ยงเปนคาใหมสาหรบมวลราษฎรไทยสยาม ฉะนนจงม
หลายคาทมวลราษฎรยงไมเคยชนและยงไมใชกน
แพรหลาย (นอกจากคาท ตองใชเพราะมกฎหมาย
บงคบไว) ฉะนนคาทคดกนขนใหมเหลานยงอยใน
ระหวางทตองพจารณาปรบปรงใหถกตองเหมาะสมแก
ราษฎรยงขน
การอางความเคยชนของคนบางคนบางคณะ
บางกลมนนขดแยงตอทฤษฎสงคมทกาวหนา ซงให
พจารณาทกสงดวยการพเคราะหวจารณ (Criticism)
รวมทงพเคราะหวจารณตนเอง (Self Criticism) เพอ
แกไขความผดพลาดบกพรอง เพอกระทาสงทถกตอง
เหมาะสมในทางความคดและในทางปฏบต
สวนบางทานทมาจากสงคมเกาซงนาจะเปนผ
ถอทฐมานะ แตทานกถอคตของปราชญทถอเอาความ
ถกตองเปนสาคญ ดงนนเมอมศพททบางทานบญญต
ขนใหมผดพลาด หรอไมเหมาะสม ทานกแกไขให
ถกตองเหมาะสม อาท
พระมหากษตรยรชกาลท 6 ซงชาวไทยสดดวา
พระองคเปน “พระมหาธรราชเจา” ไดเคยทรงใชวล
ไทยสยามวา “สหกรณรฐอเมรกา” เพอถายทอดคา
องกฤษ “United State of America” แตเมอมผเสนอ
ใหใชคาวา “สหปาลอเมรกา” แลวตอมากไดมรผใชคา
ใหมวา “สหรฐอเมรกา” พระมหากษตรยพระองคนนก
ยอมแกไขแลวใชตอมาจนเปนทแพรหลายอยทกวนน
โดยมไดทรงถอวาคาไหนใชมากอนกตองยดคานน
ตายตวไมยอมรบการแกไขใหถกตอง
ในสมยกอนมประมวลกฎหมายแพงพาณชย
อ า จ า ร ย ก ฎหม า ย ไ ทย เ ค ย ใ ช ค า ไ ทยสย า ม ว า
“ประทษรายสวนแพง” เพอถายทอดคาวา “TORT”
ของคาองกฤษ ตอมากไดยอมเปลยนใชคาวา “ผด
สทธ” แลวตอมากไดเปลยนเปน “ละเมด” ซงใชมาจน
ทกวนน
สวนราชบณฑตยสถานของไทยสยามปจจบน
กไดแสดงความมใจกวางท รบฟงความคดเหนทจะ
พฒนาภาษาไทย โดยอางวา “ภาษาทยงมชวตอยไม
วาภาษาอะไรยอมไมหยดนงอยกบท แตมความ
เปลยนแปลงอยเสมอ”
พระเจาวรวงศเธอกรมหมนนราธปฯ องค
ประธานราชบณฑตยสถานกไดทรงบาเพญพระองค
เปนตวอยางในการยอมรบใหบรรจความหมายของคา
วา “ปฏวต” ไวในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน
ตามมลศพทวา “การหมนกลบ” นนดวย ดงทขาพเจา
ไดกลาวไวแลวในภาคผนวกแหงบทความเรอง “ความ
เปนอนจจงของสงคม”
ฉะนน จงหวงแก ผ ก าวหนาแทจ รงจะไ ด
คา นงถงคตแหงปราชญท งหลายไวประกอบการ
พจารณาภาษาซงเปนสงท รบใชทกชนชนแหงสงคม
ดงทจะไดชแจงตอไปใน (4)
(4) คอมมวนสตบางสาขา แนะสานศษยให
ถอเอา “ชนชน” ประดยาหมอใหญทแกไขทกชนดนน
มาเปนหลกวนจฉยการใชศพททบญญตขนใหมดวย
คอใหถอวาศพทใดทชนชนคดขนกเปนศพทเฉพาะชน
ชนนน
ความเหนของคอมมวนสตบางสาขาขดแยงกบ
ลทธมารกซ-เลนน ดงทสตาลนไดเคยอธบายไววา
“ภาษามไดเปนผลผลตของรากฐานอนใด
อนหนงวาจะเปนรากฐานใหมหรอเกา และไมวาจะ
เปนรากฐานของสงคมใด แตทวาภาษานนเปน
ผลผลตของกาลเวลาทงหมดของประวตศาสตรของ
สงคมและประวตศาสตรของรากฐานทงหลายซงได
ดาเนนมาเปนเวลาหลายศตวรรษ ภาษมไดถกสราง
ขนโดยชนชนใดชนชนหนงโดยเฉพาะ แตถกสราง
ขนโดยสวนรวมในสงคมโดยทกชนช นวรรณะใน
สงคมและโดยความพยายามของมนษยชน หลาย
รอยชวอายคน ภาษามไดสรางขนมาเพอสนองความ
ตองการของชนชนวรรณะใดโดยเฉพาะ แตทวาเพอ
สนองความตองการของสงคมเปนสวนรวมของทก
ชนชนวรรณะในสงคม กลาวอยางกระชบกคอ ภาษา
ไดรบการสรางขนมาในฐานะเปนภาษาอนหนงอน
เดยวสาหรบสงคม เปนภาษารวมกนของมวลสมาชก
ในสงคม เปนภาษารวมกนของมวลราษฎร ดวยเหต
น บทบาทอนเปนหนาทของภาษาในฐานะเปนปจจย
หรอสอแหงการตดตอเกยวพนกนระหวางประชาชน
จงมใชเปนไปเพอใชประโยชนชนชนหนงและทาลาย
ประโยชนอกชนชนหนง แตเปนไปเพอรบใชสวนรวม
ของสงคม และทกชนชนในสงคมโดยเทาเทยมกน
หมด”
ความจรงทปรากฏเชนน ยอมอธบายให
เหนโดยไมยากเยนเลยวา ภาษานนอาจรบใชทง
ระบบเกาทจวนจะตาย และระบบใหมทกาลง
เตบโตรบใชทงรากฐานเการากฐานใหม รบใชทง
ผขดรด และผถกขดรด
“ภาษารบใชสมาชกทกคนขอสงคมเทา
เทยมกนหมด โดยมไดคานงถงสถานะทางชนชน
วรรณะของแตละคน....”
สตาลนชใหเหนอกวา “การเอาลกษณะแหง
ชนชนวรรณะมาเปนสตรสาเรจในการวนจฉย
ภาษานนเปนความผดอยางมหนต”
เรามความเหนตอไปวา การเอาชนชนเปนสตร
สาเรจทกกรณรวมทงทางภาษาดวยนนเปนอนตราย
อยางยงแกการสมานมวลราษฎรของสงคม ใหเปนแนว
รวมอนกวางใหญ เพราะการถอสตรสาเรจภาษาเฉพาะ
ชนชนวรรณะทพดกนเขาใจเฉพาะคนจานวนเลกนอย
เทานน
บทท 2
ความเปนมาของศพทไทย
“ปฏวต”
“รฐประหาร”
“ววฒน”
“อภวฒน”
(ตอจากปาฐกถาทสกอตแลนด กรกฎาคม 2518)
ประธานกรรมการ จดงานส งสร ร คช า ว
ธรรมศาสตรในสหราชอาณาจกร ประจา พ.ศ. 2518
ไดขอใหผมเขยนบทความเพอลงพมพในหนงสอท
ระลกซงชาวธรรมศาสตรจะไดจดทาขน ผมมความยนด
สนองศรทธา โดยเขยนบทความเรอง “ความเปนมา
ของศพทไทย ปฏวต, รฐประหาร, ววฒน, อภวฒน”
อนเปนเ รองตอเนองจากการสนทนาในทประชม
สามคคสมาคมเมอวนท 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2518 ท
เอดนเบอะเรอ สกอตแลนด คอไดมบางทานถามผมวา
ในทางชววทยานนการเปลยนแปลงดาเนนไปตามวธท
เรยกเปนภาษาองกฤษวา “อโวลชน” (Evolution) คอ
คอยๆ เปลยนแปลงไป แตเหตใดในทางวทยาศาสตร
สงคมจงมวธทเรยกเปนภาษาองกฤษ “เรฟโวลชน”
(Revolution) บางทานตองการทราบวาเหตใดผม
ถายทอดคาภาษาองกฤษ “เรฟโวลชน” เปนศพทไทย
วา “อภวฒน” แทนทจะใชศพทไทยวา “ปฏวต” โดย
ทวนนนผมตองตอบปญหาตางๆ รวม 21 ขอ และม
เวลาจากดเพยง 5 ชวโมง จงไดคาตอบโดยสงเขปตอ
ปญหาหนงๆ ซงผมขอผดจะเขยนขยายคาตอบตอไป
ผมจงไดรวมปญหาทเกยวของกนนนจดทาเปน
บทความน เพอสงมาลงพมพในหนงสอทระลกของชาว
ธรรมศาสตรในสหราชอาณาจกรองกฤษประจา พ.ศ.
2518 และขอใหสามคคสมาคมถอวาบทความนเปน
คาตอบขยายความของปญหาทสมาชกบางทานไดถาม
ผมในทประชมดงกลาวขางตน
1. กอนอนผมตองขอทาความเขาใจ คาวา
“ศพท” ใ น ภา ษ า ไ ทย น น พ จน า น ก ร มฉ บ บ
ราชบณฑตยสถานใหความหมายไววา “เสยง, คา,
คายากทตองแปล, เรอง” ในกรณทเกยวกบความ
เปนมาของศพทไทยทง 4 นน ทานทงหลายยอมสงเกต
ไดวาเปนเรองของ “คายากทตองแปล”
ใน สงคมปฐมสหการ มนษยมคาทพอใช
สาหรบสงคมทพฒนาถงขนนน ตอมาเมอสงคมพฒนา
เปน ระบบทาส, ระบบศกดนา, ระบบทนนยม
มนษยกจาเปนตองมคาเพมขนตามลาดบ เพอใหพอใช
ในการสมพนธระหวางกนภายในและในการสมพนธกบ
สงคมอน
ถาทานปดพจนานกรมภาษาองกฤษขนาดเลม
กลางๆ ซงบอกทมาของคาองกฤษ ทานกยอมสงเกตได
วาคาองกฤษมากหลายคารบเอาคาตางประเทศมาใช
โดยไมเปลยนแปลงรปศพทบาง หรอแผลงเปนคา
องกฤษบาง ซงแสดงวาคนองกฤษมคาองกฤษแทๆ ไม
พอทจะใชเปนสญญาณในการสมพนธ จงตองรบเอาคา
ตางประเทศคาอนมาเปนภาษาของตนดวย
สวนภาษาไทยเดมของเรานนกมคาทใชพอ
สาหรบสงคมปฐมสหการ, สงคมทาส และศกดนาสมยตน
แตเมอสงคมไทยรบเอาวธการเศรษฐกจ, การเมอง,
วฒนธรรม, ของอนเดยทพฒนากวาระบบทาสศกดนา
ของไทยเดม สงคมไทยจงรบเอาคาบาล, สนสกฤต, มา
เปนคาของภาษาไทยโดยไมเปลยนรปคาบางหรอแผลง
รปบาง ภาษาบาลสนสกฤตจงเปนทมาแหงหนงของ
ภาษาไทย และเปน “คายากทตองแปล” คอเปน
“ศพท” ตามความหมายของราชบณฑตยสถาน
ดงกลาวนน
ตอมา ตงแตบนปลายกรงศรอยธยา คนจนได
เขามาพงโพธสมภารมากขน ในการตดตอกบคนไทย
นนคนจนจงใชภาษาไทย แมวาออกเสยงสาเนยงเพยน
บางแตคนไทยกเขาใจได เมอคนจนใชคาไทยบางคาจน
ชนมาเปนเวลาหลายรอยป คาไทยนนกกลายเปนคาท
คนจนในสยามรบเอาเปนคาในภาษาทตนใชแมในการ
ตดตอกบชาวจนดวยกน เชนคนจนทมาพงโพธสมภาร
กอน ค.ศ. 1911 (กอนสมยทเกดลทธทเรยกวา “ตา
หาน” คอลทธทถอเชอชาตหานซงเปนเชอชาตสวนมาก
ของประเทศจนวายงใหญกวาเชอชาตอนๆ) นน ไดรบ
เอาคาไทย “ตลาด” โดยออกเสยงสาเนยงแตจววา
“ตาลก” และคาวา “นกเลง” ออกสาเนยงแตจววา
“หลกเลง” และเรยก “นกเลงโต” วา “ตวหลกเลง”
ฯลฯ ซงเปนคาทจนแตจวรนเกาไดใชพดระหวางกน
นอกจากนนคนจนรนเกาในสยามกนยมให
ลกหลานเรยนหนงสอไทยทวด และนยมใหลกหลาน
บวชเปนพระภกษเรยนบาลเพอบาเพญกศล และกไดร
ภาษาบาลอนเปนมลศพทของภาษาไทยดวย ทาน
เหลานเปนเปรยญและเปนอาจารยทดในภาษาไทย
หลายองค ทานและสานศษยจงเรยนรวาศพทไทยนนๆ
มความหมายอยางไร เ ชนคา วา “จกรพรรด”
หมายถง “พระราชาธราช” ซงตรงกบภาษาจนทออก
สาเนยงแตจววา “ฮองเต” (ตรงกบภาษาจนกลาง
“หวงต”) พระมหากษตรยองคหนงสมยอยธยาทรง
พระนามวา “สมเดจพระมหาจกรพรรด”
สวนคนไทยท ตดตอกบคนจนในสยามเปน
เวลาชานานหลายรอยปกรบคาจนหลายคามาใชดวย
ถาทานเปดพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน ทานก
จะพบวามหลายคา ซงเปนภาษาจนทราชบณฑตยสถาน
ไดบรรจไวในพจนานกรม โดยถอวาเปนคาไทย เพราะ
เปนคาจนทคนไทยสมครใจใชเองจนชนมาแลวหลาย
รอยป โดยทคนจนมไดยดเยยดใหคนไทยใช การคงอย
ดวยกนอยางสนตระหวางคนไทยกบคนจนในสยามจง
ราบรน เพราะคนจนกมไดดดแปลงศพท หรอคาไทยท
ใชในความหมายตามมลศพทแหงภาษาไทยนนใหม
ความหมายเปนอยางอน
ตอมาเมอระบบทนในยโรปและอเมรกาไดแผ
อานาจเขามาในสยามตงแตกลางศตวรรษท 19 สยาม
ตองตดตอกบฝรงเหลานนอนเปนสภาพการณทคนไทย
ไมมศพทไทยทใชอยกอน เพอใชสาหรบสภาพการณ
ใหมได คนไทยจงอาศยมลศพทบาลสนสกฤตตงเปน
ศพทไทยขนใหมหลายคาเพอถายทอดความหมายของ
ศพทฝรง นอกจากนนสยามไดจดระบบการศกษาไทย
รบเอา วชาประเภท วทยาศาสตร คณตศาสตร
นตศาสตร รฐศาสตร เศรษฐศาสตร ฯลฯ ของฝรงมา
สอนในโรงเรยนไทย จงจาเปนตองคดศพทไทยขนใหม
หลายคา เพอถายทอดศพทฝรงนน เชน ฟสกส, เคม,
ชววทยา, คอมมวนสต ฯลฯ
สวนในประเทศจนกไดมการตงศพทจนขน
ใหมหลายศพท เพอถายทอดคาฝรง โดยวธเอาคาจน
เดมมาผสมกนเปนศพทใหมขน ถามองดตวอกษรก
เหนวาเปนอกษรจน แตคาทผสมนน มความหมายตาม
คาฝ รงท จน ถายทอดมา เหมาเ จอตงซงตอตาน
“ลทธตาหาน” ไดกลาวทนครเยยนอานเตอนคนจนวา
ภาษาจนเดมมไมพอทจะถายทอดคาตางประเทศจง
จาเปนตองคดศพทใหมขน ทานยกตวอยางคาวา
“กานป” ต ง ขนเพอทบศพทฝ รง “Cadre” (ออก
สาเนยงองกฤษ “กาดเดอร” มาจากฝรงเศส “กา
เดรอะ”) แปลวาพนกงาน เหมาเจอตงจงตกเตอนให
สานศษยเรยนภาษาตางประเทศ เพอใหรความหมาย
อนเปนทมาของศพทจนใหม เหมาเจอตงถอหลกการ
ตอส ระบบทนทพฒนาเปนทนผกขาดเปนบรมธนาน
ภาพหรอจกรวรรดนยม ไมวาเจาสมบตนายทนผกขาด
นน เปนคนผวขาวหรอผวเหลอง ทานมไดตอตานคน
ฝรงไปทงหมด โดยทานแยกคนท ไมใชเจาสมบต
นายทนออกจากพวกชนดหลงน ทานมไดตอตานภาษา
ฝรงหรอภาษาตางประเทศ นกเรยนไทยทศกษาอยใน
ยโรปเวลานยอมรวา ขณะนรฐบาลจนไดสงนกเรยนจน
หลายคนมาศกษาในหลายประเทศยโรปตะวนตก
ฉะนนผใดคดคานนกเรยนไทยในตางประเทศทเรยน
อยางจรงจง ผคดคานกกระทาเกนเลยกวาเหมาเจอตง
และเปนการทไมยอมทาแนวรวมกบผไดศกษาจาก
ตางประเทศ ซงสามารถทาคณประโยชนแกชาตและ
ราษฎรไทยตามสาขาวชาทไดเลาเรยน
คนทหางไกลเหมาเจอตงมกจะเขาใจผดวาทาน
รแตภาษาจน แตความจรงทานรภาษาตางประเทศและ
อานตาราตนฉบบทเปนภาษาตางประเทศตงแตวยหนม
ซงทานเปนพนกงานหอสมดมหาวทยาลยปกกง และ
ทานใชเวลาวางเ รยนภาษาตางประเทศเพมเตม
ตลอดเวลาจนเขาวยชรามใชทานเรยนมารกซ-เลนน
โดยวานใหคนอนแปลให เพราะผแปลอาจแปลศพทท
มความหมายเฉพาะผดไปได ซงจะทาใหเขาใจระบบ
นนผดไปทงระบบหรอผดในสวนสาคญของระบบได
อนงเราควรยอมรบวา ตนฉบบวทยาศาสตร
ธรรมชาตกด วทยาศาสตรสงคมกด ซงชาวเอเชยสมยน
รบเอามากเปนตาราทมตนฉบบภาษาตางประเทศ คา
ใดทเปนศพททมความหมายเฉพาะ (เทคนคกล เทอม)
ทคนไทยยงไมชนมาเปนเวลาชานานแลวกด หรอเปน
คากากวมกด ถาจะถายทอดเปนภาษาไทยกควรเขยน
คาตามตนฉบบไวในวงเลบดวย เพอใหผอานทสามารถ
เทยบกบตนฉบบคาตางประเทศจะไดเขาใจดขน และ
จะไดชวยกนคนควาใหสมบรณขน
2. เมอกอนวนท 24 มถนายน พ.ศ. 2475
สยามอยในระบบสมบรณาญาสทธราชยสบตอๆ กนมา
ตงแตระบบทาสศกดนาเปนเวลาหลายพนป การ
เปลยนระบบสงคมจากสมบรณาญาสทธราชยมาเปน
ระบบราชาธปไตยภายใตรฐธรรมนญประชาธปไตยนน
ยงไมเคยม การเปลยนแปลงทเคยมกเพยงแตเปลยน
สถาบนพระมหากษตรยของราชวงศหนงมาเปนอก
ราชวงศหนง หรอเปลยนองคพระมหากษตรยใน
ราชวงศเดยวกน ฉะนนจงไมมศพทไทยเฉพาะทจะ
เรยกการเปลยนระบบสงคมจากสมบรณาญาสทธราชย
มา เ ปนระบบราชาธป ไตย ภายใ ต ร ฐธรรมนญ
ประชาธปไตย หรอมาเปนระบบประชาธปไตยชนด
อนๆ ซงตางกบชาวยโรปซงมศพทวา “เรฟโวลชน”
กอนสยาม ดงนนคนไทยสมยกอนทตองการกลาวถง
เรองทคนองกฤษเรยกวา “เรฟโวลชน” กใชวธทบศพท
หรอบางคนกเรยกตามทรรศนะศกดนาสาหรบผทาการ
ไมสาเรจวา “กบฏ, กอการกาเรบ” แตผทาการสาเรจ
เรยกวา “ปราบดาภเษก”
พระปกเกลาฯ ไดทรงมพระราชวจารณการ
เปลยนระบบบรหารแผนดนของพระพทธเจาหลวง
(รชกาลท 5) วามลกษณะเปนการ “พลกแผนดน” โด
พระองคทรงเขยนไวในวงเลบวา “Revolution”
สวนในประเทศจนกอน ค.ศ. 1911 การ
ปกครองแผนดนเปนไปตามระบบสมบรณาญาสทธราชย
ซงม “จกรพรรด” เปนประมขสบตอๆ มาหลายพนป
ซนยดเซนทนาราษฎรจนตอส ระบบจกรพรรดจนมา
เปนสาธารณรฐจงไดเอาคาจนเดม 2 คา ทเรยกตาม
ภาษากลางวา “เกอมง” [ตวอกษรจน] แตจวออกสาเนยง
วา “เกกเหมง” แปลตามตววา “การตดชวต” มาเปน
ศพทท เ รยกการกระทาท เปลยนแปลงระบบสงคม
เชนนน
ทายอมสงเกตวาหนงสอจนมลกษณะเปน
ภาพวาดผนแปรมาจากโบราณหลายศตวรรษ ถา
พจารณาอกษร “เกอมง” [ตวอกษรจน] ใหดจะเหนวา
แสดงรองรอยถง “การตดชวต” ฉะนนคนจนทไม
ทราบวาคาวา “เกอมง” หรอ “เกกเหมง” นน ซนยด
เซนนามาใชเพอถายทอดคาองกฤษ “เรฟโวลชน” แลว
หากมองจากตวอกษรทวาดขนนนกอาจทาใหสะทอนถง
ทางจตและความนกคดวา เปนการประหารระบบเกาให
หมดไปประดจการตดชวต
ผมซงไดรบมอบหมายจากคณะราษฎรใหเขยน
แ ถ ล ง ก า ร ณ เ ห น ว า ก า ร เ ป ล ย น แ ป ล ง ร ะ บ บ
สมบรณาญาสทธราชยมาเปนราชาธปไตย ภายใต
รฐธรรมนญประชาธปไตยมลกษณะตามทคนองกฤษ
ฝรงเศส เยอรมน เรยกวา “Revolution” ซงเปนเรองท
ยงไมมคณะหรอพรรคใดทาการสาเรจมากอน จงไม
ควรคดศพทขนใหมในขณะนน ซงคนไทยไมเขาใจ
สมควรทจะใชวลทประกอบดวยคาไทยธรรมดาสามญ
วา “การเปลยนแปลงการปกครองแผนดน” แต
วลนยาไปจงตดคาวา “แผนดน” ออก คงเหลอ
“การเปลยนแปลงการปกครอง” และเรยกสมาชก
แหงคณะราษฎร “ ผ กอการเปลยนแปลงการ
ปกครอง” โดยยอวา “ ผกอการ” เทานน คอเปน
เพยงผรเรมกอใหมการเปลยนระบบเกาเพอเขาสระบบ
ใหมทจะตองพฒนาตอไป
3. ภายหลงการเปลยนแปลงการปกครอง 24
มถนายน 2475 แลวประมาณ 1-2 เดอน พระเจาวรวงศ
เธอกรมหมนนราธปพงศประพนธ ขณะดารงฐานนดร
ศกด “หมอมเจาวรรณไวทยากร” ไดแสดงปาฐกถาท
จฬาลงกรณมหาวทยาลยเกยวกบการเปลยนแปลงการ
ปกครองดงกลาวนน พระองคทรงวนจฉยวาการเปลยน
นน เปนการเปลยนหลกมลของการปกครองแผนดน
ตรงกบทเรยกเปนภาษองกฤษวา “Revolution” (ออก
สาเนยงวา “เรฟโวลชน”) จงไดทรงบญญตศพทไทยวา
“ปฏวต” เพอถายทอดคาองกฤษ
พ ร ะ อ ง ค ย ง ไ ด บ ญ ญ ต ศ พ ท ไ ท ย ว า
“รฐประหาร” เพอถายทอดคาองกฤษ ทชาวองกฤษ
ใชทบศพทฝรงเศส “Coup d’ État” (ออกสาเนยง กป
เดตาต) ซงแปลตามตววา “การเขกหรอกระแทกรฐ”
โดยนยหมายถง “วธ” ยดอานาจรฐโดยฉบพลน ซง
ตางกบวธไดอานาจรฐโดยสงครามกลางเมอง (Civil
War)
4. เมอวนท 29 กนยายน 2475 กระทรวง
ธรรมการแหง รฐบาลคณะราษฎรไ ด มคาส งต ง
“กรรมการชาระปทานกรม” โดยเชญพระเจาวรวงศ
เธอองค นนเปนประธาน ตอมาในป พ .ศ . 2477
รฐบาลนนไดตงราชบณฑตยสถานขน ซงรบงานชาระ
ปทานกรมตอจากกรรมการทกระทรวงธรรมการได
ตงขน ราชบณฑตยสถานจงไดตงกรรมการชดเดมให
เปนกรรมการชาระปทานกรมของราชบณฑตยสถาน
แลว ตอมากไดตงผทรงคณวฒในทางภาษาศาสตรเปน
กรรมการเพมเตมขนอก พระเจาวรวงศเธอองคนนก
ทรงเปนประธานกรรมการตลอดมาจนถง พ.ศ. 2490
ททรงจากประเทศไทยไปเปนเอกอครราชทตประจา
กรงวอชงตนชวระยะหนง แตเมอเสดจกลบประเทศ
ไ ท ย แ ล ว ก ท ร ง เ ป น ก ร ร ม ก า ร ต อ ไ ป อ ก จ น
ราชบณฑตยสถานไดจดทาปทานกรมซงเปลยนชอเปน
“พจนานกรม” เสรจ พมพครงแรก พ.ศ. 2493
ราชบณฑตยสถานไดบรรจคาวา “ปฏวต” ไว
ในพจนานกรมโดยใหความหมายดงตอไปน “ปฏวต
น . การหมนกลบ , การผนแปรเปลยนหลกมล
(ป.ปฏวตต)”
พจนานกรมฉบบนนไดใหความหมายของคา
วา “ปฏ” ไวดงตอไปน
“ปฏ- เปนอปสรรคในภาษาบาล ใชนาหนา
ศพทอน แปลวา เฉพาะ, ตอบ, ทวน, กลบ”
ดงน ผอานยอมสงเกตไดวาตามมลศพทบาล
อนเปนทมาของคา “ปฏวต” นนหมายถง การหมน
กลบ คอเปนการเปลยนแปลงทถอยหลง สวนใน
ความหมายวา “การผนแปรเปลยนหลกมล” นน
ราชบณฑตยสถานเตมความหมายนไวเปนความหมาย
อนดบรองภายหลงความหมายวา “การหมนกลบ”
5. เมอ พ.ศ. 2516 สมาคมสงคมศาสตรแหง
ประเทศไทยไดพมพหนงสอชอ “บญญตศพทของ
คณะกรรมการบญญตศพท” ซงพระเจาวรวงศเธอ
กรมหมนนราธปฯ ทรงนพนธคานา ปรากฏวาคณะ
กรรมการฯ ไดบญญตศพทไทยสยามวา “การหมน
รอบหมน” เพอถายทอดคาองกฤษ “Revolution” โดย
มหมายเหตในวงเลบวา ว .ค. ท ยอมาจากคา วา
วทยาศาสตร , คณตศาสต ร ท ง น แสดง ว าคณะ
กรรมการฯ ไดถายทอดคาองกฤษนนเพยงเฉพาะ
ความหมายทางวทยาศาสตรและคณตศาสตรเทานน
มไดถายทอดความหมายทางสงคมศาสตร
ตอมาวนท 19 มถนายน พ.ศ. 2517
ร า ช บ ณ ฑ ต ย ส ถ า น ไ ด จ ด พ ม พ ห น ง ส อ ช อ
“บญญตศพทของคณะกรรมการบญญตศพท”
โดยมคานาของพระเจาวรวงศเธอกรมหมนนราธปพงศ
ประพนธในตาแหนงนายกราชบณฑตยสถานและ
ประธานกรรมการบญญตศพทภาษาไทยในหนงสอเลม
นนปรากฎคาวา “Evolve” บญญตเปนศพทไทยวา
“ววฒน” แตคาวา “Revolution” นนไมปรากฎวา
บ ญ ญ ต ศ พ ท ไ ท ย ไ ว จ ง น า ค ด ว า ค า อ ง ก ฤ ษ น
ราชบณฑตยสถานอาจกาลงปรกษาทจะบญญตศพท
ไทยขนใหมซงมใชคาวา “ปฏวต” กอาจเปนได เพราะ
มลศพทของคาวา “ปฏวต” นหนกไปทาง “การหมน
กลบ” จงทาใหตความไดวาการผนแปรเปลยนหลกมล
ของคาวา “ปฏวต” เปนการผนแปรชนดถอยหลง
กลบไปเปนระบบเกาหรอทานองระบบเกา
6. ผมขอใหทานไดฟงปาฐกถาของผมแลว
ทานททราบคาวา “เกอมง” [ตวอกษรจน] หรอ “เกก
เหมง” นน ซนยดเซนใชเพอถายทอดคาองกฤษ “เรฟ
โ ว ล ช น” (Revolution) โป รด เ ป ดพ จน า น ก ร ม
ภาษาองกฤษทใหความหมายของคานไว ทานกจะ
พบวาคาองกฤษนมความหมายหลายอยาง อาท (1)
ความเคลอนไหวไปขางหนา (โพรเกรสสฟ) ขององค
กายทหมนรอบแกน (2) การโคจรเปนวงรอบแกน
ข อ ง โ ล ก แ ล ะ ด า ว ( 3) ก า ร เ ป ล ย น ห ล ก ม ล
(Fundamental Change) แหงระบบการเมอง หรอแหง
รฐบาล หรอแหงระบบรฐธรรมนญ (4) การลมรฐบาล
หรอผปกครองประเทศ โดยผถกปกครองเขามาม
อานาจ พจนานกรมภาษาองกฤษบางฉบบใหตวอยาง
ของการทคนองกฤษเรยกวา “เรฟโวลชน” ไว เชน
“เรฟโวลชนอเมรกา (ค.ศ. 1775-83)”, “เรฟโวลชน
องกฤษ (ค.ศ. 1688)” ทตอสระหวางราษฎรองกฤษ
กบพระเจาเจมสท 2, “เรฟโวลชนฝรงเศส (ค.ศ.
1789-99)”, “เรฟโวลชนรสเซย (ค.ศ. 1917)”
ฯลฯ (5) การเปลยนแปลงทกาวหนายงใหญทาง
วทยาศาสตรและเทคนคแหงการผลตทางเศรษฐกจ
เชน “Industrial Revolution” (เรฟโวลชน
อตสาหกรรม) ทเกดขนในศตวรรษท 18 โดยมผคด
เครองจกรกลกาลงไอนา ซงเปนการเปลยนวการผลต
ยงใหญจากการผลตเศรษฐกจศกดนา ทใชเครองมอ
หตถกรรม
ทานทอานตนฉบบภาษาองกฤษ, ฝรงเศส,
เยอรมน, ของเมธวทยาศาสตรสงคมตางๆ รวมทงของ
มารกซ, เองเกลส, เลนน หรอจากคาแปลททานเหลาน
ตรวจแลวกจะเหนไดวา ทานเหลานใชคาทเขยนเปน
อกษรวา “Revolution” นนตามความหมายทผมกลาว
ขางบนนน เชนมารกซเรยกการเปลยนแปลงระบบ
สงคมฝรงเศสจากสมบรณาญาสทธราชยมาเปนระบบ
ราชาธปไตยภายใตรฐธรรมนญประชาธปไตย ค.ศ.
1789 วา “เรฟโวลชน” และเรยกการตอสระบบ
สมบรณาญาสทธราชยเยอรมน ค.ศ. 1848 วา “เรฟ
โวลชน” ฯลฯ พจนานกรมภาษาองกฤษบางฉบบให
ความหมายวาการเปลยนระบบสงคม โดยวธใชกาลง
(By Force) แตมไดบอกวาการใชกาลงนนจะตองทา
โดยวธสงครามภายในหรอวธรฐประหาร
7. คณะราษฎรไมประสงคจะผกขาดศพทไทย
วา “ปฏวต” ทพระเจาวรวงศเธอองคนนบญญตขน
แมวาคณะนมอานาจในรฐบาลอยจนกระทงเสรจ
สงครามโลกครงท 2 ซงมทางทจะใชศพท “ปฏวต”
เรยกการกระทาของตน แตคณะราษฎรกคงเรยกการ
กระทาของตน เมอ 24 มถนายน 2475 วา “การ
เปลยนแปลงการปกครอง” ตามการกระทาทเปน
จรงวาเปลยนระบบสมบรณาญาสทธราชยมาเปนระบบ
ราชาธปไตยภายใตรฐธรรมนญประชาธปไตย และ
สมาชกคณะราษฎรกมไดทะนงตนในการทจะเรยก
ตนเองวา “นกปฏว ต” คอคงเ รยกวา “ ผกอการ
เป ลยนแปลงการปกครอง” หรอเ รยก ยอๆ ว า
“ผกอการ”
ชาวยโรปทก ลาวถงการเปลยนแปลง 24
มถนายน 2475 กเรยกการนนวา “เรฟโวลชน”
เอกสารของผใหญจนกเรยกการนนวา “เกอมง” หรอ
ออกสาเนยงแตจววา “เกกเหมง”
แตภายในประเทศไทยเองนน ภายหลงท
ประกาศใชรฐธรรมนญ พ.ศ. 2489 ซงใหสทธ
ประชาธปไตยแกพลเมองในการนบถอลทธการเมอง
และในการตงพรรคการเมองโดยไมจากดลทธแลว
คอมมวนสตบางสาขาไดใหทรรศนะแกสานศษยของ
ตนวาการเปลยนแปลงฯ เมอ 24 มถนายน 2475 นน
ไมใชสงทสาขานนเรยกเปนศพทไทยวา “ปฏวต” โดย
อางตามอตโนมตของตนเองวาทฤษฎมารกซถอวาการ
จะเปนปฏวตไดตองม “การเปลยนแปลงความสมพนธ
การผลต” เมอ พ.ศ. 2517 บางคนมาพบผมทชาน
กรงปารสแสดงวายดถอคาขวญวา “การเปลยนแปลง
24 มถนายน ไมใชปฏวต เพราะไมมการเปลยนแปลง
ความสมพนธการผลต” ผมจงถามผมาพบวาเขาใจวา
การเปลยนแปลงความสมพนธการผลตคออะไร ทานผ
นนกตอบไมตรงกบหลกสสารธรรมประตการและ
ววรรตการ เพราะไดรบความรมาเปนเพยงคาขวญ
ดงกลาวแลว ผมจงขอถอโอกาสชแจงตามทผมอาน
ตนฉบบของเมธแหงลทธนนวาเรอง “การเปลยน
ความสมพนธการการผลต” หมายถงการเปลยน
ความสมพนธการผลตทางเศรษฐกจ คอเมธธบายไววา
การทมนษยจะเปลยนระบบเศรษฐกจทเปนรากฐาน
ของสงคมจากระบบหนงมาสอกระบบหนงกเพราะ
“พลงการผลต” (Productive Forces) ซง
ประกอบดวย “เครองมอการผลต” (Instruments of
Production) และบคคลทสามารถทาและใชเครองมอ
นนไดพฒนาเปลยนแปลงขนกอน จงจาเปนตองเปลยน
ความสมพนธการผลต (ทางเศรษฐกจ) ใหสอดคลอง
กน มฉะนนวกฤตการณทางเศรษฐกจกเกดขน
เมธไดกลาววาระบบสงคม (ทางเศรษฐกจ) ม
5 ประเภทพนฐานสาคญ ซงในตนฉบบภาษาองกฤษ
ทานใชคาวา “Main Types” (เมนไทป) ทานท ร
ภาษาองกฤษพอสมควรกยอมรวาคาองกฤษนหมายถง
ประเภทพนฐานสาคญซงภายในแตละประเภทกม
หลายชนดและหลายชนดปลกยอย ประเภทพนฐาน
สาคญนมศกดนา, ระบบทนนยม, ระบบสงคมนยม
เมธกลาววาในสมยเครองมอหนและโลหะ
อยางหยาบนนมนษยกมความสมพนธทางการผลตทาง
เศรษฐกจตามระบบปฐมสหการ ตอมามนษยพฒนา
เครองมอการผลตใหมสมรรถภาพและกาวหนา
ตามลาดบ มนษยกจาเปนตองเปลยนความสมพนธการ
ผลตใหสอดคลองกนตามลาดบเปนระบบเศรษฐกจ
ทาส, ระบบเศรษฐกจศกดนา และเมอเมอมนษย
สามารถทาเครองจกรกลทใชกาลงไอนาได มนษยกได
เปลยนความสมพนธการผลตมาเปนระบบทนนยม
ตอมาเครองมอการผลตพรอมดวยวทยาศาสตร และ
เทคนคไดพฒนากาวหนาขนอยางไมหยดยง ดงปรากฏ
อยในปจจบนน ความสมพนธการผลตทนนยมซงเจา
สมบตนายทนทพฒนาทนของตนเปนทนผกขาดไวใน
กามอของคนจานวนนอยแหงสงคม แตคนสวนมาก
ของสงคมตองตกอยภายใตการกดขเบยดเบยนของเจา
สมบตทพฒนาเปนนายทนผกขาดเปนบรมธนานภาพ
หรอจกรวรรดนยมนน การผลตของสงคมกตกตาไม
พอแกความตองการของปวงชน วกฤตการณทาง
เศรษฐกจจงเกดขน ฉะนนจงมความจาเปนทจะตองให
สงคมเปนเจาของปจจยการผลต (Means of
Production) เพอสงคมอานวยการผลตและปนผลการ
ผลตใหแกปวงชนตามความเปนธรรมแกความสามารถ
ของแตละคนททางานใหสงคมและใหสวสดการแกปวง
ชน คอเปลยนความสมพนธการผลตทนนยมมาเปน
ความสมพนธการผลตสงคมนยม เมอความสมพนธ
การผลตเศรษฐกจท เ ปนรากฐานของสงคมตอง
เปลยนไปแลว ระบบการเมองซงเปนโครงสรางเบอง
บนกตองเปลยนไปตาม แตถาระบบเศรษฐกจคงทอย
บคคลและราษฎรท กาวหนากอาจผนกกนทาการ
เปลยนระบบการเมองขนกอนเพอใชอานาจการเมอง
เป ลยนความสมพนธการผลตทางเศรษฐกจใ ห
สอดคลองกบการพฒนาของ “พลงการผลต” ซง
สามารถแกวกฤตการณทางเศรษฐกจของปวงชนแหง
สงคมได
ผมจงขอใหทานทถอคาขวญวา การปฏวต
จะตองเปลยนความสมพนธการผลตนนศกษาจาก
นกวชาการของทานดวยวาการเปลยนแปลงระบบ
จกรพรรดจนมาเปนสาธารณรฐนาโดยซนยดเซนนน
นอกจากลมระบบจกรพรรดจนแลวไดมการเปลยน
ความสมพนธการผลตทางเศรษฐกจศกดนาระหวางเจา
ทดนกบชาวนาอยางไรบาง และระหวางจกรวรรดนยม
(Imperialism) กบมวลราษฎรจนอยางไรบาง
เท าท ทราบ นน สนธสญญาไ มเสมอภาค
ระหวางจนกบจกรวรรดนยมสมพนธมตรหลายชาตได
ยกเลกระหวางสงครามโลกครงท 2 คอภายหลงสยาม
ไดจดการทาสนธสญญาเสมอภาคกบจกรวรรดนยม
นานาชาตแลวหลายป สวนความสมพนธการผลตศกดนา
และทนนยมกปรากฏวาตลอดเวลาทรฐบาลกกมนตทบ
ตอจากซนยดเซนนนไมเคยทาเลยจนกระทงรฐบาลของ
ราษฎรจนทตงขนเมอ ค.ศ. 1949 เปนผเปลยน
ความสมพนธการผลต แตรฐบาลของคณะราษฎรได
จดการ เป ลยนความสมพนธการผลตศก ดนาท
พระมหากษตรยเปนเจาของทดนทงหลายในสงคมมา
เปนระบบทพระมหากษตรยอยภายใตรฐธรรมนญ
ประชาธปไตยไดออกกฎหมายหามยดทรพยสนของ
กสกร ไดยกเลกอากรคานาและเงนรชชปการซงเปน
ซากของการ “สงสวย” ตามระบบเศรษฐกจศกดนา
แมคณะราษฎรจะยงทาไมสมบรณในการ
เปลยนความสมพนธการผลตศกดนาและทนนยม ถา
ทานทมาพบผมมใจเปนธรรมกจะเหนวาคณะราษฎรได
กระทาการเปลยนความสมพนธการผลตทางเศรษฐกจ
มากกวาการเปลยนจกรพรรดจนนาโดยซนยดเซน แต
เหตใดทานเรยกการเปลยนระบบจกรพรรดจนนาโดย
ซนยดเซนวา “ปฏวต” สวนการเปลยนแปลงการ
ปกครองของสยามนาโดยคณะราษฎรจงถกตกอนดบวา
ไมใชสงททานผนนเรยกวา “ปฏวต”
8. ทานทเปนอดตกรรมการกลางของพรรค
ซงมฐานะเปนนกวชาการนน อยางนอยกตองอาน
หนงสอชอ “ปญหาเลนน” ซงสตาลนแตงไว อนเปน
หนงสอทสมาชกอนดบกรรมการตองศกษา ทานกนาท
จะแจงความจรงทางวชาการใหสานศษยของทานทราบ
วาเมธนนๆ ไดอธบายถงลกษณะทเปน “เรฟโวลชน”
ซงบางทานแปลวา “ปฏวต” นนตามทเมธกลาวไว
ดงตอไปน
(1) มารกซสนบสนนขบวนการกชาตของชาว
โปลและชาวฮงการทตอสระบบสมบรณาญาสทธราชย
เมอกลางศตวรรษท 19 นนวาเปน “ชาตเรฟโวลชน
นาร” (Revolutionary Nations)
(2) สตาลนอธบายวาขบวนการกอสรภาพของ
ชาตภายใตแอกจกรพรรดนยมนนไมจาเปนตองมชน
ชนผไรสมบต (กรรมาชพ) เปนสวนประกอบ หรอ
จาเปนตองมแผนกการสถาปนาสาธารณรฐ ทาน
ยกตวอยางวาการทกษตรย (เอมร) แหงอฟกานสถาน
ตอส จกรวรรดนยมองกฤษเพอเอกราชของชาตนนเปน
“การ ตอส ท า ง เ รฟโว ล ชนนา ร” (Revolutionary
Struggle) แมวากษตรยนนและผรวมมอของพระองคม
ทรรศนะราชาธปไตย
(3) สตาลนยกตวอยางวา พอคาและปญญาชน
เจาสมบตอยปตทตอสจกรวรรดองกฤษเพอเอกราช
ของชาต นนเ ปน “การตอส ทางเรฟโวลชนนาร”
(Revolutionary Struggle) แมบคคลทตอส นนจะคด
คายระบบสงคมนยม
(4) สตาลนยกตวอยางวา การเรยกรองใหม
รฐสภา “ดมา” สมยทพระเจาซารเปนมหาบรมศกดนา
ใน ค.ศ. 1905 นน เปน “การเรยกรองทางเรฟโวลชน
นาร” (Revolutionary Demand)
(5) สตาลนอางคาของเลนนวา “ทกๆ กาวท
ดาเนนกาวหนาตามแนวทางกอสรภาพนนเปน
กาวทดาเนนกาวหนาตามแนวทางกอสรภาพนน
เปนกาวหนงทางเรฟโวลชนนาร (Revolutionary
Step)”
ทานผอานยอมเหนไดวา เมธดงกลาวนาน
มาแลวนน มไดกลาววาการเปลยนความสมพนธการ
ผลตเปนเครองชลกษณะของ “เรฟโวลชน” เพราะ
การเปลยนความสมพนธการผลตอาจเปนการเปลยนท
กาวหนา หรอถอยหลงไปสระบบเกกไดเชนการเปลยน
ความสมพนธการผลตสงคมนยมใหถอยหลงกลบไปส
ทนนยม หรอการเปลยนความสมพนธการผลตทนนยม
ใหกลบสระบบเศรษฐกจศกดนา ฯลฯ ฉะนนหลกทเมธ
นนใหไวในการพจารณาลกษณะของ “เรฟโวลชน”
คอ
1) ทกๆ กาวทดาเนนตามแนวทางกอสรภาพ
ของมนษยกถอวาเปนกาวหนงทางเรฟโวลชน
2) ความรเบองตนทชาวมารกซสตจะตองม คอ
การพจารณาปรากฏการณทางสงคมจะตองพจารณา
ตามสภาพ, ทองท, กาละ, ของแตละสงคม
ฉะนนสตาลนจงวนจฉยวาการตอสเพอเอกราชของชาต
อฟกานสถานนาโดยกษตรย (เอมร) และสาวกทนยม
สถาบนพระมหากษตรยซงตอส จกรวรรดนยมองกฤษท
ยกกองกองทหารมารกรานนนวาเปนการตอส ทาง
“เรฟโวลชน” เพราะสภาพของอฟกานสถานสมยนน
ยงไมมอตสาหกรรมทใชเครอจกรกลสมยใหม จงยงไม
ม “เจาสมบต” (Bourgeois, Modern Capitalist) ซง
เปนนายทนสมยใหม และยงไมม “ชนชนผไรสมบต”
(โปรเลตารยาต) ซงเปนกรรมกรสมยใหม ฉะนน เทาท
กษตรย และสาวกของพระองคทาการตอสเพอเอกราช
ของชาตสมยนนกถอวาเปนการกาวหนาทางเรฟโวลชน
ถาเรานาหลกทสตาลนวนจฉย มาประยกตแก
สมยรชกาลท 5 ซงไดตอส จกรวรรดนยมองกฤษ
ฝรงเศสตามวธของพระองคจนสยามคงความเปนเอก
ราชทางนตนย ซงคนไทย และลกหลานจนไดอาศยอย
ในสยามทเปนประเทศเอกราชทางนตนยนน กนบวา
รชกาลท 5 ไดทรงตอสทางเรฟโวลชนตามสภาพท
พระองคและปวงชนชาวไทยสมยนนไดยอมเสยสละ
ชวตกระทาตามสภาพของตน ซงตางกบจกรพรรดจน
3) การทมารกซสนบสนนชาวโปล และชาว
ฮงกา ร เ มอศตวรรษท 19 ซ ง ตอส ร ะบบ
สมบรณาญาสทธราชยนน แมประเทศทงสองมระบบ
อตสาหกรรมสมยใหม และมชนชนผไรสมบต (โปรเล
ต า ร ย า ต ) ซ ง เ ป น ก ร รมก รส มย ให ม แ ต ต า ม
สภาพแวดลอมของโปแลนด และฮงการสมยนนการ
เ ป ล ย น แ ป ล ง ส ม บ ร ณ า ญ า ส ท ธ ร า ช ย ม า เ ป น
ประชาธปไตยเจาสมบตกเปนการกาวหนาพอแกสภาพ
ขณะนน
4) ทานทเหนดวยกบอดตกรรมการของพรรค
หนงซงอธบายไวในหนงสอ “ชวทศน” ถงทฤษฎ “ได
อาเลคตคล แอนด ฮสตอรคล แมทเรยลสม” วา
“วตถนยมวภาษและประวตศาสตร” นน กเปน
เสรภาพของทานทจะเหนเปนเชนนนได แตผมขอให
ทานศกษา “ประวตศาสตร” เพยงเบองตนเปนอยาง
นอยใหสมกบ ชอเ รองท ท านต ง เ ปนศพทไทยไ ว
โดยเฉพาะกรณแหงการเปลยนระบบสงคมขอฝรงเศส
เมอ ค.ศ. 1789 ซงบางทานยอมใหเปนสงททานเรยก
ไ ด ว า “ป ฏ ว ต ” น น ผ ม ก ข อ ใ ห ท า น ศ ก ษ า
ประวตศาสตรของฝรงเศสโดยสงเขปตอไปน
ก. เมอวนท 5 พฤษภาคม ค.ศ. 1789 “สภา
ฐานนดรทวไป” (États Generaux) ซงประกอบดวย
เจาศกดนา ฆราวาส บรรพชต และเจาสมบต (บรจวส)
ซงเปนผแทนราษฎรไดมการประชมกน และมการ
ขดแยงเกยวกบระบบการเมองเกาทจะตองเปลยนเปน
ระบบประชาธปไตยโดยยงคงมพระมหากษตรยเปน
ประมข ตอมาในวนท 9 กรกฎาคม ปนนสภาฐานนดร
ทวไปซงเจาสมบต (บรจวส) เปนผแทนราษฎรมเสยง
ขางมากไดลงมตใหเปลยนสภาพของสภานนเปน
“สภารฐธรรมนญแหงชาต” ซงทาหนาทเปนสภา
นตบญญตและรางรฐธรรมนญประชาธปไตยโดยม
พระมหากษตรยเปนประมขอยภายใตรฐธรรมนญ
วนท 14 กรกฎาคมปนนราษฎรกรงปารสได
โจมตคกบาสตยล ซงถอวาเปนอนสรณแหงการกดข
ทารณของระบบสมบรณาญาสทธราชย แลวสถาปนา
การปกครองตนเองของกรงปารส (1789) สภา
รฐธรรมนญไดออกกฎหมายหลายฉบบเลกสทธพเศษ
ของระบศกดนา และไดประกาศรฐธรรมนญฉบบ 3
กนยายน ค.ศ . 1791 ใหฝรงเศสเปนระบบ
ประชาธปไตยโดยมพระมหากษตรยเปนประมขภายใต
รฐธรรมนญ
การกระทาทเรมตงแตพฤษภาคม ค.ศ. 1789
มาจนถงตอนนทวโลกเรยกกนวาเรฟโวลชน ทานท
ศกษาประวตศาสตรฝรงเศสจากภาษาจนกขอให
ตรวจดวา จนเรยกการเปลยนแปลงของฝรงเศส โดย
สภารฐธรรมนญวาเปน “เกอมง” [ตวอกษรจน] หรอมใช
ข. ใน ค.ศ. 1792 พระเจาหลยสท 16 และพระ
ราชนอองตวเนตตไดทรงตดตอกบออสเตรยใหยก
กองทพเขามาปราบราษฎรฝรงเศส จงเปนการจาเปนท
รฐสภาฝรงเศสตองใหพระมหากษตรยงดใชพระราช
อานาจชวคราว แตตอมาฝรงเศสจาเปนตองทาสงคราม
กบออสเตรย ราษฎรฝรงเศสจงเรยกรองใหลมสถาบน
พระมหากษตรย และสถาปนาสาธารณรฐขน ถาทาน
ผใดถอวาการเปลยนระบบสมบรณาญาสทธราชยมา
เปนระบบราชาธปไตยภายใตรฐธรรมนญมใชสงททาน
เ รยกวา “ปฏว ต” ทานกยอมนบวา “ปฏว ต”
ฝรงเศสเพงเรมเมอ ค.ศ. 1792 ตางกบทวโลกนบวา
เรฟโวลชนเรมตงแต ค.ศ. 1789 อยางไรกตามวธท
ฝรงเศสสามารถสถาปนาสาธารณรฐนนมใชมวลราษฎร
ฝรงเศสยกกาลงมาพชต หากเปนไปโดยมวลราษฎร
เรยกรองใหรฐสภาลงมตสถาปนาสาธารณรฐ
ค. เมอฝรงเศสสถาปนาเปนสาธารณรฐแลวก
ตองเผชญกบปญหาเศรษฐกจและการเมองภายในกบ
ภายนอกหลายประการ คณะบรหารประเทศตองปลยน
กนหลายชนดลมลกคลกคลานในระหวาง 9 ป
โดยเฉพาะการเศรษฐกจนน ไมไดเตรยมตวมแผนการ
แกวกฤตการณเศรษฐกจไวใหดกอน เศรษฐกจททรด
อยแลวกยงทรดหนกลงไปอก บตรแทนเงนตราทเรยก
เปนภาษาฝรงเศสวา “อสซญยาต” (Assignat) ทมคา
ลดลงมากอยกอนแลวนน เมอรฐบาลเกบภาษอากรได
ไมพอจายกออกบตรบตรชนดนนเพมมากมาย จงทา
ใหบตรนนลดคาลงเกอบถงศนย อนเปนสภาพทคลาย
กบจนระหวาง ค.ศ. 1945 ถง 1949 (กอนสถาปนา
สาธารณรฐของราษฎรจน) ซง 1 ดอลลารอเมรกนม
คาประมาณ 1,000,000 เหรยญจน ผใดไปจายตลาด
กตองมกระเปาหวใสธนบตรจน ตอมากกมนตงได
เปลยนธนบตรจน มอตราเดม 4 เหรยญตอ 1 ดอลลาร
อเมรกน แตกมคาตกลงเรอยๆ อก เมอกอนปลดแอก
กรงนานกง 1 เหรยญอเมรกน มคาประมาณ
500,000 เหรยญจน
ง. “คณะอานวยการรฐ” (Directoire) ซงม
อานาจสงสดของสาธารณรฐฝรงเศสระหวาง ค.ศ.
1795 ถง 1799 มสามรถแกวกฤตการณเศรษฐกจได
ดงกลาวแลว ผรายชกชม ความสงบเรยบรอยภายในไม
ม
ดงนนใน ค.ศ. 1799 นายพลนโปเลยน โบนา
ปา รต จ งทา ก า ร ร ฐปร ะหาร ลม ระบบ “คณะ
อานวยการรฐ” แลวสถาปนา “ระบบกงสลเผดจ
การ” (Consulat) ตามวธทชาวโรมนเคยทามาในภาวะ
ฉกเฉน
คณะกงสลเผดจการประกอบดวยกงสล 3 คน
ทานนายพลเปนกงสลคนท 1 มอานาจสงสดซงเทากบ
เปนเผดจการรฐ แมทานนายพลเปนทหารแตมความร
เศรษฐกจ และนตศาสตร ทานจงต งธนาคารแหง
ประเทศฝรงเศส (Banque de France) เปลยนบตร
แทนเงนตราเดมทเสอมคา โดยมเงนตราใหม และ
รกษาเสถยรภาพของเงนตราไวได อกทงาดจดทา
ประมวลกฎหมายขนในสมยนน ทานไดวางระบบ
ปกครองภายใน และรกษาความสงบเรยบรอยได ชาว
ฝรงเศสจานวนมากนยมทานนายพลคนน
ใน ค.ศ. 1804 ทานไดอาศยเสยงขางมากใน
รฐสภาซงทานเปนผแตงตงนนลงมตใหใชรฐธรรมนญ
ให ม ยก เ ล ก ส า ธ า ร ณ ร ฐ โ ด ยสถ า ป น า ร ะ บ บ
“จกรวรรด” (Empire) ขนแทนท ซงทานนายพล
เถลงถวลยราชสมบตเปน “จกรพรรด” (Empereur)
ทรงพระนามวา “นโปเลยนท 1”
ตอจากนนมากมการตอส ระหวางพวกนยม
ราชวงศเดมซงมพระราชา (Roi) เปนประมขเรยกวา
“ราชานยม” (Royaliste) กบพวกนยมระบบซงม
“จกรพรรด” (Empereur) เปนประมขเรยกวา
“จกรพรรดนยม” (Imperialiste) หรอเรยกวา “โบ
นาปารตนยม” (Bonapartiste) และพวกทงสองนนก
ขดแยงกบพวกนยมระบบสาธารณรฐ การตอสไดผลด
กนชนะผลดกนแพหลายยกในระหวางเวลากวา 70 ป
จนถง ค.ศ. 1870 จงไดมระบบสาธารณรฐฝรงเศสครง
ท 3 แลวตอมาเปลยนเปนครงท 4 ครงท 5 ในปจจบน
น
9. สานศษยของอดตกรรมการกลางแหงพรรค
หนงทกลาวถงนนไดอางอกวา การเปลยนแปลงฯ เมอ
24 มถนายน 2475 ไมใชสงทเขาเรยกวา “ปฏวต”
เพราะเขาถอวาเปน “รฐประหาร” เทานน ผมเหนวา
ผนนปะปนยงเหยงในเปาหมายอนเปนลกษณะของ
“เรฟโวลชน” กบ “วธไดอานาจรฐ” คอเอา วธการ
ปะปนกบ หลกการ
ขอใหทานผอานสงเกตวา คาวา “รฐประหาร”
นน พระเจาวรวงศเธอกรมหมนนราธปฯ ไดทรง
บญญตขน เพอถายทอดคาองกฤษ และฝรงเศส “กป
เด ตาต” (Coup d’ État) ทแปลตามตวแปลวาการเขก
หรอกระแทกอานาจรฐ อนเปน “วธการยดอานาจรฐ
โดยฉบพลน” โดยลาพงวธการ นน ยงไมแสดง
ลกษณะวาเปนหรอไมเปน “เรฟโวลชน” คอจะตอง
พ จ า ร ณ า ว า ว ธ ก า ร ร ฐ ป ร ะ ห า ร ใ ด น า ไ ป ส ก า ร
เปลยนแปลงระบบสงคม ใหกาวหนาตามวถทางก
อสรภาพกมลกษณะเปน “เรฟโวลชน” ซงปรากฏใน
หลายประเทศแหงคายสงคมนยม
แตรฐประหารใดนาไปสการดงสงคมใหถอย
หลง รฐประหารนนกมลกษณะเปน “รแอคชนนาร”
คอการถอยหลงเขาคลอง ท เรยกวา “รฐประหาร
ปฏกรยา” เชนรฐประหารในสยามเมอ 8 พ.ย. 2490
สวน “สงครามกลางเมอง” (ซวลวอร) นน
กมใชเปน “เรฟโวลชน” ทกกรณคอตองสดแทแตวา
สงครามกลางเมองนน ทาเพอเปลยนระบบสงคมเกา
มาเปนสงคมใหมทกาวหนา หรอเพอดงสงคมใหถอย
หลง เชน สงครามกลางเมองของสเปนนาโดยฟรงโก
นนเปนสงครามกลางเมองปฏกรยา ทานองเดยวกนกบ
การเปลยนความสมพนธการผลตทางเศรษฐกจของ
สงคมใดๆ ถาทาใหผลผลตตกตาจากทเคยมอยเดม
ตองลดนอยลงไป การเปลยนแปลงความสมพนธการ
ผลตเชนนนกเปนปฏกรยา
10. ในระหวางเวลา 12 ปนบตงแต พ.ศ.
2489 ซงมการโตแยงกนเรองศพทใหมของไทยวา
“ปฏวต” และคอมมวนสตบางสาขามใหสานศษยถอ
วา การเปลยนแปลงโดยคณะราษฎรเมอ 2475 เปน
“ปฏวต” นนกเกดเหตการณเมอ 20 ตลาคม 2501
คอจอมพลสฤษดกบพวกรวมกนจดตงเปนคณะเรยกวา
“คณะปฏวต” ขนทาการลมระบบการปกครองตาม
รฐธรรมนญ 2475 แกไขเพมเตม แลวปกครอง
ประเทศตามระบบเผดจการ คอใชวธปกครองโดย
“คาสงคณะปฏวต” ซงมผลเปนกฎหมายสงสด ทา
ใหคนไทยอกสนขวญหาย เพราะคณะปฏวตจบคนไป
ประหารช วตไดโดยไมตองสงตวไปใหศาลชาระ
เ ปนอน ว าจอมพลสฤษดกบพวกไดถอ เอาคา ว า
“ปฏ ว ต” ไปใ ช เ รยกการกระทา ของตนสมด ง
ความหมายตามมลศพทวา การเปลยนหลกมลกลบ
หรอถอยหลงกลบไปสระบบเผดจการอยางเจาทาสเจา
ศกดนายงกวา สมบรณาญาสทธราชยสมยพระปกเกลาฯ
คาสงของคณะปฏวตนน รฐธรรมนญฉบบตอๆ มา
รวมทงฉบบ 2517 กรบรองวาเปนกฎหมายใชอยจน
ทกวนน (ยกเ วนรฐสภาใหยกเลกบางฉบบ) จ ง
เปนอนวาคา “ปฏวต” ในภาษาไทยนนไดรบรองโดย
รฐสภาไทยตามความหมายทแสดงออกโดยการกระทา
ของจอมพลสฤษดกบพวก
ผมจง เหน ว า ไ มสมควรท ผ ร กชาต และ
ประชาธปไตยไทย ซงตองการพฒนาประเทศชาตให
กาวหนาสความเปนประชาธปไตยโดยสมบรณจะใชคา
วา “ปฏวต” เพอเรยกการกระทาของตน คอควร
ปลอยใหเปนคาไทยทมความหมายเฉพาะเรยกการ
กระทาของจอมพลสฤษดกบพวก ซงเปนการเปลยน
ระบบสงคมใหถอยหลงกลบ
11. ในหนงสอของผมเรอง “ความเปน
อนจจงของสงคม” พมพครงแรกเมอ พ.ศ. 2500
และในปนนเองไดพมพอก 2 ครง และตอมามผพมพ
ไมนอยกวา 5 ครง ผมไดเสนอใหถายทอดคาองกฤษ
“Evolution” (อโวลชน) เปนศพทไทยวา “ววฒน”
ผมมความยนดทขอเสนอของผมตรงกบคณะกรรมการ
บญญตศพทของราชบณฑตยสถานซงพระเจาวรวงศ
เธอกรมหมนนราธปฯ เ ปนนายกและประธาน
กรรมการฯ ไดถายทอดคา “Evolve” อนเปนกรยาของ
“Evolution” เปนศพทไทยวา “ววฒน”
สวนคาองกฤษวา “Revolution” (เรฟโวลชน)
นน ราชบณฑตยสถานยงมไดกลาวไวในหนงสอวาดวย
“บญญตศพท” พมพเมอ พ.ศ. 2517 สวนผมไดเสนอ
ไวในหนงสอเรอง “ความเปนอนจจงของสงคม” ให
ถายทอดคาองกฤษนนเปนศพทไทยวา “อภวฒน” ม
คาอธบายดงตอไปน
“อภวฒน” ประกอบดวยคา “อภ” ซงเปน
คาใชนาหนาศพท มความหมายวา ยง วเศษ, เหนอ
กบคาวา “วฒน” ซงแปลวา ความเจรญ, ความงอก
งาม เมอรวมความหมายของคาทงสองแลวไดความวา
“ความงอกงามอยางยงหรออยางวเศษ” ทงนตรง
กบความหมายทางวทยาศาสตรสงคมดงกลาวมาแลว
คอการเปลยนแปลงระบบเกาตามแนวทางกอสรภาพ
ของมนษยทถกกดขเบยดเบยนนน เปนการเปลยนท
กาวหนา ซงเปนการเปลยนอยางวเศษ
คา ว า “อภ วฒน” นนามาใ ช ไ ดแกการ
เปลยนแปลงทกาวหนายงใหญในวทยาศาสตร และ
เทคนคแหงการผลตทางเศรษฐกจ เชน “Industrial
Revolution” นนเราอาจเรยกเปนศพทไทยไดวา
“อภวฒนอตสาหกรรม”
ทานทสนใจในกสกรรม ซงพนฐานสาคญแหง
ผลตผลของสยามเวลานกไมควรมองแตดานการเมอง
ซงเปนโครงสรางเบอบนเทานน ขอใหนกถงชาวนาและ
กสกรใหมากๆ วาเวลานกมอภวฒนอกชนดหนง ซงเรยก
วา “Green Revolution” แปลตามตววา “อภวฒนเขยว”
หรอการอภวฒนทางวทยาศาสตรและเทคนคกบ
เครองมอกสกรรม อนเปนการอภวฒนทกาวหนาอยาง
วเศษทเปลยนวธการผลตกสกรรมของเทคนค และ
เครองมอผลตทใชกนอยตามระบบเศรษฐกจศกดนา
สวนวธทจะทาใหบรรลถงการ “อภวฒน”
นนเปนเรองของ “วธการ” ซงทกตาราของเมธสอนให
พจารณาตามความเหมาะสมแกสภาพ ทองท กาละ
ของแตละสงคม สาหรบผทอางวานบถอลทธมารกซ
ตามแนวทางเลนนนน ถาอานคาสอนของเลนนโดย
ตลอดกจะพบวาทานกลาวไววาผทพดวาจะเอาวธนน
หรอไมเอาวธนเปนผทไมเขาใจแมแตหลกการเบองตน
ของสสารธรรม ประตการ และววรรตการ ทานวาอาจม
วธทมนษยไมเคยทามากอน แตเปนวธทเหมาะสมแก
สภาพ ทองท กาละ ของแตละสงคมกได เหตฉะนนใน
ค.ศ. 1920 ทานจงคดคานพวกททานเรยกวา
“คอมมวนสตปกซาย, ความคดระสาระสายอยาง
เดกไรเดยงสา” (LEFT WING COMMUNISM,
AN INFANTILE DISORDER) รวมทงคอมมวนสต
องกฤษสวนหนงทคดคานการตอสทางรฐสภา ทาน
กลาวสาหรบสงคมองกฤษทมสภาพพเศษโดยเฉพาะ
ซงมระบบรฐสภาประชาธปไตยและมระบบเลอกตง
เปนประชาธปไตยตางกบหลายสงคมทรฐสภาและการ
เลอกตงมขนเพอชนชนเจาสมบตนายทนนน วา
“พรรคคอมมวนสตในบรเตนใหญตองใช
การเลอกตงทางรฐสภาเสมอไปโดยไมหยดยง
และโดยไมบายเบยง”
(The communists in Great Britain should
constantly unremittingly and undeviating utilise
parliamentary elections……...)
ทานท ใ ชสา มญสา นกอนเ ปนตรรกวทยา
เบองตนของมนษยชาตยอมเหนไดวาคากลาวของเลนน
ท ม ใ หถอ เอา วธ ใดเ ปน คมภ รตามตว นนตรงกบ
ธรรมชาตแทจรงของมนษยผใดมความเปนอยอยาง
ราษฎร กยอมประสบพบเหนวาราษฎรในประเทศ
หนงๆ ยอมมความถนดตางๆ กน แมในระหวางบคคล
ทเขาลกษณะเปนกรรมกรนน กรรมกรกมความถนดใน
การทางานแตกตางกนตามชนดปลกยอยของการงาน
เชนกรรมกรแบกหามกถนดในการนน และกรรมกรใน
วสาหกจทใชเครองจกรกลกมความถนดในงานนน
แตกตางกบกรรมกรแบกหาม สวนชาวนากมความถนด
ในการทานาตางๆ กนตามสภาพทองทกาละ เชน
ชาวนาไทยไมถนดการใชปยอจจาระมนษย แตชาวนา
จนมความถนดใชปยชนดนน แมในระหวางชาวนาจน
ดวยกนกถนดใชปยอจจาระมนษยตางกนตามทองท
เชนชาวนาจนใกลกรงปกกงซงผมเคยสงเกตหลายปนน
กเหนวาเขาถนดใชปยอจจาระมนษยทตากหรอผงให
แหงกอน สวนชาวนาและชาวสวนผกบรเวณกวางตง
ถนดใชอจจาระสดโดยเขาไมมความรงเกยจ
ขอใหทานพจารณาถงวธรบประทานอาหารวา
คนในชาตหนงถนดวธตางกบอกชาตหนงตามสภาพ
และทองท เชนราษฎรไทยสวนมาก (นอกจากคน
สมยใหม) กถนดใชมอเปบขาวทรบประทานผกจม
นาพรก ซงถาใชตะเกยบรบประทานอาหารไทยแทกไม
ถนด คนไทยสมยกอนทใชชอนสอมนนกตองมผหนผก
ใหพอดคากอน คนฝรงเศสถนดสอมกบมดในการ
รบประทานอาหาร และถนดใชสอมเปนพเศษ ถา
รบประทานปลากใชสอมอยางเดยว โดยเอามอขวาจบ
สอม เอามอซายถอขนมปงชนหนงดนปลาใหเขาสอม
แตคนองกฤษถนดใชมดปลาททาเฉพาะกบสอม ฯลฯ
ฉน ใดกด ว ธท จ ะ เ ข าส ก า รอภ วฒนตาม
ความหมายวาทกๆ กาวหนาตามแนวทางกอสรภาพนน
กตองสดแทแตความถนดของบคคล การทผใดอางวา
ตองทาตามวธทตนตองการจงจะยกยองวาเปนวธ
อภวฒนนน กเปนเรองทเรยกวาคดตาม “อตวสย”
หรอ “จตนยม” หรอคดตามใจตนเองโดยไมมองถง
ความถนด ของแตละบคคล และยงผอางเองกไมถนด
ในวธชกชวนใหคนอนทาแลวกเปนการพดโดยไม
รบผดชอบ
12. โดยทอาจารยชววทยาผหนงทถามผมในท
ประชมทนครเอดนเบอะเรอสกอตแลนดวา ในทาง
ชววทยานนการเปลยนแปลงดาเนนไปตามวธทเรยก
เปนภาษาองกฤษวา “Evolution” (อโวลชน) แตเหต
ใดในทาง วทยาศาสตรส งคมจง ม วธท เ รยกเ ปน
ภาษาองกฤษวา (Revolution) ซงผมถายทอดเปน
ศพทไทยวา “อภวฒน”
ผมจงขอชแจงดงตอไปน
( 1) ผ มข อ ซ อ มค ว าม เ ข า ใ จ ว า ใ น ท า ง
วทยาศาสตรธรรมชาตนน การเปลยนแปลงของสสารม
2 วธคอ
ก . ว ธ เ ป ล ย น แ ป ล ง ท า ง ป ร ม า ณ
(Quantitative Change) ซงคอยเปนคอยไปทละนดๆ
ในระหวางชานานกไดผลเปนการเปลยนแปลงทาง
คณภาพ (Qualitative Change) เชนสงมชวตแรกคอ
เซลล ทพฒนาในระยะเวลาหลายลานปกเปนผลใหม
สตวทพฒนาสงขนตามทฤษฎววฒนาการของดารวน
แลวกมสตวชนดหนงคอกระบทมทงอวยวะดกวาลง
ทงหลาย แลวพฒนาเปนมนษยชาต ทงนเปนไปตาม
กฎแหงการคดเลอกตามธรรมชาตของสงมชวตท ม
คณภาพดขนจงดารงอยได สวนทออนแอกกลบสญไป
(Survival of the Fittest)
ข . ว ธ เ ป ล ย น แ ป ล ง ท า ง ค ณ ภ า พ
(Qualitative Change) เชนในทางฟสกสนน นาทถก
ความรอนมากกเปลยนสถานะเปนไอนา ถาถกความ
เยนมากกเปลยนสถานะเปนนาแขง
(2) วธการเปลยนแปลงทางวทยาศาสตร
ธรรมชาตดงกลาวใน (1) นนกนามาประยกตแกวธ
เปลยนแปลงของระบบสงคมได คอ ระบบสงคม
เปลยนแปลงไดโดยวธ “วถววฒน” (Evolutionary
Method) ซ งตรงกบ วธ เป ลยนแปลงทางปรมาณ
(Quantitative Change) และ วถอภวฒน
(Revolutionary Method) ซงตรงกบวธเปลยนแปลง
ทางคณภาพ (Qualitative Change) ผมขอคดเอาความ
ตอนหนงทผมกลาวไวในหนงสอวาดวย “ความเปน
อนจจงของสงคม” ดงตอไปน
จงหวะการเคลอนไหวของสงคมมอยสอง
ชนดคอ
ก. วถววฒน กลาวคอ การเปลยนแปลงท
สภาวะใหมของสงคม ไดดาเนนกจกรรมประจาวนไป
โดยความสานกตามธรรมชาตเอง และทาใหสภาวะเกา
เปลยนแปลงทางปรมาณจานวนเลกๆ นอยๆ ซงเมอ
รวมกนเขากไดจานวนการเปลยนแปลงมากซงเปนการ
เปลยนระบบเกาทงระบบ เชนการเปลยนแปลงระบบ
ทาสในสงคมไทยทเปนไปตามวถ “ววฒน” ทละเลกละ
นอยตงแตสมยอยธยาในทสดกเปนการเปลยนแปลง
ระบบทาสทงระบบ
“การเปลยนแปลงระบบศกดนาเปนระบบธนา
นภาพของหลายสงคมกดาเนนไปตามวถววฒน เชนใน
องกฤษ ซงในท สด สวนใหญของระบบศกดนาก
เปลยนเปนระบบธนานภาพ และพฒนาเปนบรมธนาน
ภาพโดยไมมการอภวฒนทรนแรง
อนทจรง ถากายาพยพหรอรางกายของสงคม
คอสถาบนและระบบการเมองไดดาเนนใหสอดคลอง
กบสภาพความเปนอยทางชวปจจยของสงคมโดยไม
ลาชาจนเกนไปนกแลว สงคมกเปลยนไปตามวถววฒน
ทไมใชการอภวฒนอยางรนแรง”
ข. วถอภวฒน กลาวคอ การเปลยนแปลงท
สภาวะใหมของสงคมไดประสานกนเขาเปลยนระบบ
เกาทลาหลงกวาความพฒนาในสภาพความเปนอยทาง
ชวปจจยของสงคมอนเปนการเปลยนทางคณภาพโดย
การกระทาฉบพลน หรอการกระทาชดเดยว ซงตางกบ
การเปลยนโดยวถววฒนททามาทละนอยๆ
“ตามกฎธรรมชาตนนกายาพยพตองสมานกบ
สสาร ดงนนกายาพยพ (สถาบนการเมอง) ของสงคม
เปลยนลาชากวาความเปนอยทางชวปจจยของสงคม
(เศรษฐกจ) จนเนนนานเกนสมควรแลว ธรรมชาตก
บงคบใหกายาพยพ (สถาบนการเมอง) จาตองสมาน
กบสสาร (ทางสงคม) จนได คอเมอไมเปนไปตามวถ
ว วฒ น กต อ ง เ ปน ไปตาม วถ อ ภ วฒ น เ ชนการ
เปลยนแปลงการปกครองเมอ วนท 24 มถนายน พ.ศ.
2475 ตองเปนไปเชนนน เพราะกายาพยพของสงคม
เปลยนแปลงลาชาเกนสมควร กวาการเปลยนแปลงทาง
ชวปจจยของสงคม(เศรษฐกจ) การเปลยนระบบ
สม บ รณาญาส ทธ ร า ช ย ขอ งฝ ร ง เ ศสในปลาย
ครสตศตวรรษท 18 ซงตองเปนไปโดยวถอภวฒนก
เพราะกายาพยพของศกดนาไมยอมเปลยน โดยวถ
ววฒนใหสมานกบสภาพความเปนอยทางชวปจจยท
กาวหนาไปมาก”
Related Documents
