Ε Θ Ν Ι Κ Ο Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Κ Ω Ν Ε Ρ Ε Υ Ν Ω Ν Ι Ν Σ Τ Ι Τ Ο Υ Τ Ο A Σ T I K H Σ & Α Γ Ρ Ο Τ Ι Κ Η Σ Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ομάδα Περιβάλλοντος Π Π Π ρ ρ ρ ό ό ό γ γ γ ρ ρ ρ α α α μ μ μ μ μ μ α α α L L L I I I F F F E E E – – – Π Π Π ε ε ε ρ ρ ρ ι ι ι β β β ά ά ά λ λ λ λ λ λ ο ο ο ν ν ν 2 2 2 0 0 0 0 0 0 5 5 5 P P P r r r o o o g g g r r r a a a m m m L L L I I I F F F E E E – – – E E E n n n v v v i i i r r r o o o n n n m m m e e e n n n t t t 2 2 2 0 0 0 0 0 0 5 5 5 - - - Τ Τ Τ ε ε ε χ χ χ ν ν ν ο ο ο λ λ λ ο ο ο γ γ γ ί ί ί ε ε ε ς ς ς Φ Φ Φ ι ι ι λ λ λ ι ι ι κ κ κ έ έ έ ς ς ς π π π ρ ρ ρ ο ο ο ς ς ς τ τ τ ο ο ο Π Π Π ε ε ε ρ ρ ρ ι ι ι β β β ά ά ά λ λ λ λ λ λ ο ο ο ν ν ν γ γ γ ι ι ι α α α Α Α Α γ γ γ ρ ρ ρ ο ο ο τ τ τ ι ι ι κ κ κ ή ή ή Α Α Α ν ν ν ά ά ά π π π τ τ τ υ υ υ ξ ξ ξ η η η - - - _________ TASK 5 : Integration of Socio-economic Aspects Deliverable 5D2: Integral Planning for Sustainable Development ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ Η παρούσα κατάσταση και οι Αναπτυξιακές Προοπτικές Τελική Μελέτη
101
Embed
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
- Υπεργολάβοι : Επ. Καθηγητής Ι. Φουντούλης, Ομ. Καθηγητής Η. Μαριολάκος, Αν.
Καθηγητής Π. ∆ημόπουλος
- Συμμετέχοντες: Τοπικοί Φορείς
- Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκή Ένωση (50%) και Εταίροι του Έργου (50%)
Το πρόγραμμα LIFE Environment της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι ένας μηχανισμός χρηματοδότησης επιδείξεων τεχνολογιών και καινοτόμων μεθόδων που αποσκοπούν στη βελτίωση του περιβάλλοντος.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
4
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ΒΙΩΣΙΜΗΣ
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΚΩΝΙΑΣ
Τελική Μελέτη
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
3.4. Μελλοντικός σχεδιασμός βάσει των στόχων ......................................... 100
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
7
Εισαγωγή
Η παρούσα μελέτη εκπονήθηκε, βάσει του σχεδιασμού του Προγράμματος LIFE, σε δύο φάσεις.
Κατά την αρχική φάση περιέλαβε τη συλλογή στοιχείων από δευτεροβάθμιες πηγές όπως η ΕΣΥΕ, το Επιχειρησιακό πρόγραμμα του Νομού, το πανόραμα απογραφικών δεδομένων του ΕΚΚΕ κλπ.
Βασικός στόχος ήταν η συλλογή των κοινωνικών και οικονομικών στοιχείων της περιοχής και η αρχική αξιολόγησή τους.
Στην επόμενη φάση προσδιορίστηκαν οι αναπτυξιακές προτεραιότητες της περιοχής κατά παραγωγικό τομέα, αναλύθηκαν οι επενδυτικές δυνατότητες και εντοπίστηκαν οι αναπτυξιακές κατευθύνσεις με έμφαση στη βιώσιμη διαχείριση των τοπικών αναπτυξιακών πόρων και κυρίως:
- της ορθολογικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων
- της τοπικής γεωργικής παραγωγής με ιδιαίτερη αναφορά στα βιολογικά προϊόντα και την ορθή γεωργική παραγωγή
- της διατήρησης και αξιοποίησης των περιβαλλοντικών πόρων
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
8
1. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
1.1. Δημογραφικά δεδομένα
Ο πληθυσμός της Λακωνίας τις τελευταίες τρεις τετραετίες δείχνει να αυξάνει,
όπως προκύπτει και από το Γράφημα 1
Γράφημα 1
93.218
95.696
99.637
90.000
91.000
92.000
93.000
94.000
95.000
96.000
97.000
98.000
99.000
100.000
1981 1991 2001
Ο Πληθυσμός της Λακωνίας
Η αύξηση όμως που παρατηρείται είναι μικρότερη από αυτή του συνόλου της
περιφέρειας Πελοποννήσου
Πίνακας 1
Μεταβολή Πληθυσμού σε Λακωνία και Περιφέρεια Πελοποννήσου
Έτος Πληθυσμός Λακωνίας
Μεταβολή Πληθυσμός
Πελοποννήσου Μεταβολή
1981 93218 577.030
1991 95696 3% 607.428 5%
2001 99637 4% 638.942 5%
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
9
Παρατηρείται δηλαδή, μία περιορισμένη δυναμικότητα σε σχέση με το σύνολο της
περιφέρειας. Η πορεία της πληθυσμιακής μεταβολής στη δεκαετία δεν είναι
ομοιογενής. Οι αποκλίσεις που εμφανίζονται δεν είναι πολύ μεγάλες, αποτελούν
όμως αντικείμενο προς διερεύνηση, κυρίως στο επίπεδο των παραγόντων που τις
επηρεάζουν ή ερμηνεύουν.
Πίνακας 2
Πληθυσμός Λακωνίας
Πληθυσμός Ετήσια Αύξηση
1995 104.306
1996 105.336 1%
1997 105.008 0%
1998 104.757 0%
1999 104.649 0%
2000 104.572 0%
2001 99.637 -5%
Η διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν τις δημογραφικές εξελίξεις σε
επίπεδο νομού μπορούν να φανούν χρήσιμες για την εξαγωγή ανάλογων
συμπερασμάτων σε επίπεδο ΟΤΑ.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
10
Πίνακας 3
Αστική περιοχή της Σπάρτης
Δήμοι που αποτελούν την Μικροπεριφέρεια
Έδρα Δήμου
Πληθυσμός Δήμων
2001
Πληθυσμός Έδρας Δήμου 2001
Έκταση Δήμου (τ.χλμ)
Πυκνότητα Κατοίκησης
(κατ./τ.χλμ.)
Δ. Σπάρτης Σπάρτη 18.184 14.817 84,453 215
Δ. Θεραπνών Γκοριτσά 3.062 686 261,711 12
Δ. Φαρίδος Ξηροκάμπι 5.269 1.001 183,667 29
Δ. Μυστρά Μαγούλα 4.608 1.475 131,948 35
Δ. Οινούντος Σελασσία 2.625 524 301,812 9
Δ. Πελλάνας Καστόρειο 3.405 729 153,763 22
Σύνολο Μικροπεριφέρειας
Μικρο
περιφέρεια
Αστικ
ής Περιοχής Σπάρ
της
Αριθμός Δήμων: 6 37.153 1117,35 33,25
Η Μικροπεριφέρεια της Αστικής Περιοχής της Σπάρτης, σύμφωνα με τον παραπάνω
πίνακα, απαρτίζεται από 6 Δήμους με συνολικό πληθυσμό 37.153 κατοίκους.
Πόλος Ανάπτυξης της Μικροπεριφέρειας αυτής είναι η Σπάρτη.
Όπως παρατηρείται από τον Πίνακα 4 οι αποκλίσεις στους ΟΤΑ που εντάσσονται
στην χωρική ενότητα της μελέτης διαφέρουν.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
11
Πίνακας 4
Ο Πληθυσμός των Συμμετεχόντων στο πρόγραμμα ΟΤΑ
2001* 1991
Άρρενες Θήλεις Σύνολο ‘Αρρενες Θήλεις Σύνολο
Δήμος Σπάρτης
8.969 9.215 18.184 8.014 8.228 16.242
Δήμος Έλους 3.489 2.963 6.452 3.108 2.884 5.992
Δήμος Θεραπνών
1.566 1.496 3.062 1.473 1.526 2.999
Δήμος Κροκεών
1.496 1.328 2.824 1.487 1.384 2.871
Δήμος Μυστρά
2.288 2.320 4.608 2.286 2.296 4.582
Δήμος Οινούντος
1.305 1.320 2.625 1.331 1.318 2.649
Δήμος Πελλάνας
1.712 1.693 3.405 1.935 1.928 3.863
Δήμος Σκάλας 3.071 2.831 5.902 3.651 3.268 6.919
Δήμος Φαρίδος
2.918 2.351 5.269 2.669 2.180 4.849
Από τον Πίνακα 4 προκύπτει ότι τέσσερις από τους δέκα δήμους έχουν αρνητική
δημογραφική εξέλιξη. Ιδιαίτερα στο δήμο Σκάλας, την περασμένη δεκαετία ο
πληθυσμός μειώθηκε κατά 15%. Ο δήμος που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη
δημογραφική αύξηση είναι ο Δήμος Φάριδος, ο οποίος έχει υπερδιπλάσια μεν
αύξηση από τον μέσο όρο του νομού, πολύ μικρότερη όμως από την αύξηση που
παρουσίασε ο δήμος Σπάρτης. Πάντως θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι την
τελευταία δεκαετία παρατηρήθηκε μία εσωτερική μετακίνηση και ενίσχυση της
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
12
πρωτεύουσας, αφού η δημογραφική αύξηση του δήμου Σπάρτης καλύπτει το 50%
της συνολικής αύξησης που παρατηρήθηκε στο νομό.
Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί εδώ ότι τα αποτελέσματα των απογραφών θα
πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη επιφύλαξη κυρίως λόγω των μετακινήσεων
που παρατηρούνται την ημέρα της απογραφής.
Ειδικότερα στη Λακωνία η εμφανιζόμενη πληθυσμιακή εξέλιξη δεν αποτυπώνει την
αντίστοιχη κοινωνική και οικονομική εξέλιξη. Συγκεκριμένα, η δημογραφική
αύξηση του δήμου Σπάρτης τροφοδοτείται από τη μετοίκιση κατοίκων των
αγροτικών περιοχών, οι οποίοι όμως συνεχίζουν να αναπτύσσουν οικονομική
δραστηριότητα και να συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή των χωριών από όπου
προέρχονται. Το αντίστροφο παρατηρείται και στα πληθυσμιακά δεδομένα του
Δήμου Σκάλας, τα οποία παρουσιάζουν αισθητή μείωση. παρότι η Σκάλα έχει τα
τελευταία χρόνια μεγάλη τουριστική ανάπτυξη, καθώς και αύξηση του αριθμού των
γεωργικών εκμεταλλεύσεων (θερμοκήπια).
Ένα επιπλέον μη ενθαρρυντικό στοιχείο για την πληθυσμιακή εξέλιξη αλλά και την
κοινωνική δυναμική της περιοχής είναι ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται
συνεχώς οι θάνατοι να είναι περισσότεροι από τις γεννήσεις.
Από την άποψη των κοινωνικών υποδομών στην εκπαίδευση παρατηρείται το
φαινόμενο να κλείνουν δημοτικά σχολεία ενώ ταυτόχρονα, να αυξάνονται τα
γυμνάσια και τα λύκεια. Έτσι, το 2002 λειτουργούσε το 85% περίπου των
δημοτικών σχολείων που υπήρχαν στο νομό το 1994. Αντίθετα, το 2002 υπήρχαν
21 γυμνάσια, ενώ το 1994 18. Τέλος, τα δημόσια λύκεια στη Λακωνία το 2002
ήταν 22, με 2.717 μαθητές, έναντι 15 λυκείων με 2.486 μαθητές το 1994. Το
σημαντικότερο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι στο νομό υπάρχει μία κρίσιμη
μάζα μαθητών, οι οποίοι θα μπορούσαν να γίνουν, μέσω της περιβαλλοντικής
εκπαίδευσης, κοινωνοί, πολλαπλασιαστές, διαμορφωτές και σε τελευταία ανάλυση
συνεχιστές του προγράμματος.
Θετικές εξελίξεις παρουσιάζει ο νομός και στο επίπεδο της υγείας, μιας και
παρατηρείται αύξηση 21% στις κλίνες σε θεραπευτήρια και 56% στον αριθμό των
γιατρών που αναλογούν σε 1.000 κατοίκους.
Η βελτίωση των κοινωνικών υποδομών θα πρέπει να συμβάλλει στην αντιμετώπιση
των προβλημάτων και θα διευρύνει τις δυνατότητες που υπάρχουν, ώστε οι
υποδομές αυτές να στηρίξουν μία πιθανή νέα αναπτυξιακή διαδικασία.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
13
Πίνακας 5
Πληθυσμός Σπάρτης και Μυστρά και σχετική συμμετοχή τους στο σύνολό
τους 1951-2001
Έτος Πληθυσμός Σπάρτης
Πληθυσμός Μυστρά
Πληθυσμός
Σπάρτης
Μυστρά
% Σπάρτης στο
Σύνολο
% Μυστρά στο
Σύνολο
% Σύνολο
1951 10874 1534 12408 87,64 12,36 100,00
1961 12035 1268 13303 90,47 9,53 100,00
1971 11998 995 12993 92,34 7,66 100,00
1981 12975 920 13895 93,38 6,62 100,00
1991 14084 790 14874 94,69 5,31 100,00
2001 15828 807 16635 95,15 4,85 100,00
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα διοικητικά όρια του 1991. Ο πληθυσμός του 2001 είναι αυτός των
αντίστοιχων Δημοτικών Διαμερισμάτων
Στο σημείο αυτό κρίνεται σημαντικό να παρουσιαστούν τα πληθυσμιακά μεγέθη ως
και η σχετική μεταπολεμική εξέλιξη των βασικών αξόνων ανάπτυξης του Νομού,
δηλαδή του άξονα Σπάρτης–Μυστρά.
ΣΠΑΡΤΗ-ΜΥΣΤΡΑΣ
Τα δεδομένα που αναγράφονται στους παρακάτω Πίνακες αναφέρονται στους
Δήμους και της Κοινότητες που ίσχυαν πριν την εφαρμογή του προγράμματος
Καποδίστρια, δηλαδή στα όρια της απογραφής του 1991.
Είναι εμφανής η αντίστροφη πληθυσμιακή πορεία των δύο περιοχών, με αυτή της
Σπάρτης (Δήμος Σπαρτιατών) να αυξάνει σταδιακά τον πληθυσμό της στην περίοδο
1951-2001, ενώ η Κοινότητα Μυστρά να σημειώνει απώλεια περίπου του μισού
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
14
πληθυσμού που είχε το 1951. Οι ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής δίνονται στον Πίνακα
5.1.. Η πορεία αυτή είναι συνέπεια των ιστορικών λόγων συγκρότησης του
ορεινότερου της Σπάρτης οικισμού, του Μυστρά, και της γενικότερης τύχης που
είχαν οι ορεινοί οικισμοί της χώρας κατά τον 20ο αιώνα. Συνέπεια αυτών είναι η
μικρή και φθίνουσα συμμετοχή της Κοινότητας Μυστρά στο σύνολο των δύο
περιοχών.
Πίνακας 5.1.
Ετήσιος ρυθμός μεταβολής του πληθυσμού του Δήμου Σπαρτιατών και της
Κοινότητας Μυστρά 1951-2001
Έτος
Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής Πληθυσμού (r %)
Σπάρτης
Ετήσιος Ρυθμός Μεταβολής Πληθυσμού (r %)
Μυστρά
1951
1961 1,02 -1,89
1971 -0,03 -2,40
1981 0,79 -0,78
1991 0,82 -1,51
2001 1,17 0,21
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα διοικητικά όρια του 1991.
Η αυξανόμενη συμμετοχή του Δήμου Σπαρτιατών στο σύνολο του Νομού Λακωνίας
είναι χαρακτηριστική στην περίοδο 1951-2001 (Πίνακας 5.2.)
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
15
Πίνακας 5.2.
Πληθυσμός Δήμου Σπαρτιατών και Κοινότητας Μυστρά και σχετική συμμετοχή
τους στο Νομό Λακωνίας 1951-2001.
Έτος
Πληθυσμός
Σπάρτης
Πληθυσμός
Μυστρά
Πληθυσμός
Λακωνίας
Σπάρτη %
Λακωνία
Μυστρά %
Λακωνία
Σπάρτη Μυστρά
% Λακωνία
1951 10874 1534 130898 8,31 1,17 9,48
1961 12035 1268 118661 10,14 1,07 11,21
1971 11998 995 95844 12,52 1,04 13,56
1981 12975 920 93218 13,92 0,99 14,91
1991 14084 790 95696 14,72 0,83 15,54
2001 15828 807 99637 15,89 0,81 16,70
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα διοικητικά όρια του 1991.
Στα πλαίσια της μελέτης υπολογίστηκε ο πληθυσμός του 1991 με βάση τα όρια του
2001, δηλαδή, με βάση τους Καποδιστριακούς Δήμους. Η δουλειά αυτή ήταν
αρκετά επίπονη καθώς απαιτεί την εύρεση των Δημοτικών Διαμερισμάτων, τα
οποία το 2001 συγκροτούσαν τους αντίστοιχους Δήμους Σπάρτης και Μυστρά και
την προσθήκη του πληθυσμού τους στους Δήμους Σπαρτιατών και Κοινότητα
Μυστρά, προκειμένου να προκύψει ο πληθυσμός του 1991 στα όρια των
Καποδιστριακών Δήμων του 2001. Σημειώνεται ότι η εργασία αυτή θα έπρεπε να
έχει γίνει από την ΕΣΥΕ προς διευκόλυνση των ερευνητών.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
16
Πίνακας 5.3.
Πληθυσμός Δήμων Σπάρτης και Μυστρά 1991-2001 με βάση τα όρια του 2001
(Καποδιστριακοί Δήμοι)
Έτος
Πληθυσμός
Σπάρτης
Πληθυσμός
Μυστρά
Πληθυσμός
Λακωνίας
Σπάρτη %
Λακωνία
Μυστρά %
Λακωνία
Σπάρτη -Μυστρά
% Λακωνία
1991 16322 4582 95696 17,06 4,79 21,84
2001 18184 4608 99637 18,25 4,62 22,88
Είναι εμφανές ότι η ενίσχυση των δύο Δήμων είναι σημαντική μετά την εφαρμογή
του σχεδίου Καποδίστρια (πίνακας 5.3.).
1.1.1 Πληθυσμιακές προβολές νομού Λακωνίας
Για τις ανάγκες προβολής υπολογίστηκαν οι ρυθμοί μεταβολής των περιόδων
1981-1991 και 1991-2001 των υπό εκτίμηση περιοχών. Επειδή οι ρυθμοί
μεταβολής των δύο δεκαετιών παρουσίασαν σταθερότητα (ελαφρά αυξητική τάση),
για την προβολή του πληθυσμού κατά τα έτη 2008, 2013, και 2020
χρησιμοποιήθηκαν αυτοί της πιο πρόσφατης περιόδου 1991-2001.
Οι παραπάνω ρυθμοί μεταβολής υπολογίστηκαν r= 0,004036 ( 0,4036 %) για τον
Ν. Λακωνίας. Τα σχετικά αποτελέσματα δίνονται στον Πίνακα 5.4.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
17
Πίνακας 5.4.
Πληθυσμός Νομών Λακωνίας 1981-2001 και εκτίμηση για τα έτη 2008, 2013 και
2020.
Έτος Πληθυσμός Λακωνίας
% Λακωνίας στο Σύνολο
1981 93218 36,84
1991 95696 36,43
2001 99637 36,03
2008 102492 35,75
2013 104581 35,56
2020 107578 35,28
Πηγή: ΕΣΥΕ, Αποτελέσματα απογραφής 1981-2001 και εκτιμήσεις στα πλαίσια της
μελέτης.
Με βάση τα παραπάνω αποτελέσματα ο πληθυσμός του Νομού Λακωνίας έχει ήδη
υπερβεί (το 2008) τις 100.000 κατοίκους.
ΣΠΑΡΤΗ-ΜΥΣΤΡΑΣ
Αρχικά, η πρόβλεψη αναφέρεται στον πληθυσμό των περιοχών αυτών με βάση
τους προ-Καποδιστριακούς Δήμους και Κοινότητες, δηλαδή στα διοικητικά όρια του
1991και με το ρυθμό μεταβολής της περιόδου 1991-2001, όπως ακριβώς έγιναν οι
προβλέψεις σε Νομαρχιακό επίπεδο.
Οι παραπάνω ρυθμοί μεταβολής υπολογίστηκαν r= 0,01167 ( 1,167 %) για το
Δήμο Σπαρτιατών και r=0,002129 (0,2129 %) για την Κοινότητα Μυστρά. Τα
σχετικά αποτελέσματα δίνονται στον Πίνακα 5.5..
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
18
Πίνακας 5.5.
Πληθυσμός Δήμου Σπαρτιατών και Κοινότητας Μυστρά 1981-2001 και
εκτίμηση για τα έτη 2008, 2013 και 2020.
Έτος Πληθυσμός Σπάρτης
Πληθυσμός Μυστρά
Πληθυσμός Σπάρτης Μυστρά
% Σπάρτης στο
Σύνολο
% Μυστρα στο
Σύνολο
% Σύνολο
1981 12975 920 13895 93,38 6,62 100,00
1991 14084 790 14874 94,69 5,31 100,00
2001 15828 807 16635 95,15 4,85 100,00
2008 17176 819 17995 95,45 4,55 100,00
2013 18208 828 19036 95,65 4,35 100,00
2020 19759 840 20599 95,92 4,08 100,00
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα διοικητικά όρια του 1991. Για το 2001 λήφθηκε ο πληθυσμός του
Δ.Δ Σπαρτιατών.
Στο τέλος της περιόδου προβολής ο πληθυσμός του Δήμου Σπαρτιατών (ήδη
Δημοτικό Διαμέρισμα) προβλέπεται να προσεγγίσει τις 20.000, ενώ της Κοινότητας
Μυστρά (ήδη Δημοτικό Διαμέρισμα) προβλέπεται στασιμότητα στους 800 περίπου
κατοίκους. Αθροιστικά, οι δύο περιοχές θα ξεπεράσουν τις 20.000, με τη
συμμετοχή του Δήμου Σπαρτιατών να ανέρχεται στο 96 %.
Επειδή ο δήμος Σπαρτιατών παρουσιάζει αυξητικό ρυθμό μεταβολής για τις τρεις
διαδοχικές δεκαετίες 1971-81, 1981-91 και 1991-2001 (r=0,007859, r=0,008235
και r=0,01174 αντίστοιχα) με έντονη γραμμική τάση, υπολογίζουμε το ρυθμό
μεταβολής της δεκαετίας 2001-11 με βάση την εξίσωση παλινδρόμησης:
Y=0,00927+0,0019t και
R^2=0,809.
Ο ρυθμός μεταβολής εκτιμάται σε r=0,01307
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
19
Με βάση αυτό το αισιόδοξο σενάριο ο πληθυσμός του Δήμου Σπαρτιατών εκτιμάται
να υπερβεί τις 20.000 το 2020, ενώ το ίδιο έτος οι δύο περιοχές αθροιστικά θα
υπερβούν τις 21.000 (Πίνακας 5.6.)
Πίνακας 5.6.
Πληθυσμός Δήμου Σπαρτιατών και Κοινότητας Μυστρά 1981-2001 και
εκτίμηση για τα έτη 2008, 2013 και 2020 (αισιόδοξο σενάριο)
Έτος Πληθυσμός Σπάρτης
Πληθυσμός Μυστρά
Πληθυσμός Σπάρτης –Μυστρά
1981 12975 920 13895
1991 14084 790 14874
2001 15828 807 16635
2008 17344 819 18164
2013 18516 828 19344
2020 20290 840 21130
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα διοικητικά όρια του 1991. Για το 2001 λήφθηκε ο πληθυσμός του
Δ.Δ Σπαρτιατών.
Τέλος, με βάση τους Καποδιστριακούς Δήμους Σπάρτης και Μυστρά τα
πληθυσμιακά μεγέθη εκτιμώνται ως εξής (Πίνακας 5.7.):
Ο πληθυσμός του Δήμου Σπάρτης ξεπερνά κατά το 2020 τις 22.300 κατοίκους
καθώς προβλέπεται να μεταβάλλεται με ετήσιο ρυθμό r=0,0108 (1,08 %) και του
Δήμου Μυστρά σταθεροποιείται στους 4.650 κατοίκους με ανεπαίσθητη ετήσια
μεταβολή r=0,00057 (0,057 %).
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
20
Πίνακας 5.7.
Πληθυσμός Δήμων Σπάρτης και Μυστρά 1991-2001 και εκτίμηση για τα έτη
2008, 2013 και 2020
Έτος Πληθυσμός Σπάρτης
Πληθυσμός Μυστρά
Πληθυσμός Σπάρτης
-
Μυστρά
% Σπάρτης στο
Σύνολο
% Μυστρά στο Σύνολο % Σύνολο
1991 16322 4582 20904 78,08 21,92 100,00
2001 18184 4608 22792 79,78 20,22 100,00
2008 19612 4626 24239 80,91 19,09 100,00
2013 20701 4639 25340 81,69 18,31 100,00
2020 22327 4658 26985 82,74 17,26 100,00
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα όρια του 2001 (Καποδιστριακοί Δήμοι)
Αθροιστικά οι δύο Δήμοι προβλέπεται στο τέλος της περιόδου να αριθμούν 27.000
κατοίκους περίπου.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
21
1.2 Οικονομικά δεδομένα
Όπως προκύπτει και από το Γράφημα 2 η οικονομία του νομού δείχνει να
παρουσιάζει σχετική μεγέθυνση. Το κατά κεφαλή ΑΕΠ μεταξύ 1992-2001
υπερδιπλασιάστηκε.
Γράφημα 2.
0
500.000
1.000.000
1.500.000
2.000.000
2.500.000
3.000.000
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Κατά Κεφαλή ΑΕΠ, σε δρχ.
Η μεγέθυνση όμως που εμφανίζεται στο Γράφημα 2 είναι απόλυτη και σε σχετικά
μεγέθη αλλάζει τελείως η εικόνα. Εάν συγκρίνουμε το κατά κεφαλή ΑΕΠ του νομού
με το μέσο κατά κεφαλή της χώρας συμπεραίνουμε ότι: α) ο Νομός υστερεί και β)
η υστέρηση αυτή αντί να αμβλύνεται παραμένει στα ίδια επίπεδα και σε ορισμένες
χρονιές διευρύνεται.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
22
Γράφημα 3
Κατά κεφαλή ΑΕΠ ως ποσοστό του μέσου όρου της χώρας.
66,068,070,072,074,076,078,080,082,0
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Από τα Γραφήματα 2 και 3 προκύπτουν ενδείξεις για τον αναπτυξιακό
προσανατολισμό του νομού. Είναι αναγκαίο η οικονομική δραστηριότητα του
νομού να πάρει μία μεγαλύτερη ώθηση, ώστε να μπορεί να επιτευχθεί η σύγκλιση
με τους άλλους νομούς της χώρας. Τα μέχρι τώρα αναπτυξιακά «καύσιμα»
φαίνεται να εξαντλούνται. Νέες αναπτυξιακές πηγές θα πρέπει να αναζητηθούν.
Συγκριτικά πλεονεκτήματα που βρίσκονται εν υπνώσει θα πρέπει να αναδειχθούν.
Από αυτή την άποψη η μελέτη και αξιοποίηση του Ευρώτα μπορεί να προσφέρει
εναλλακτικές αναπτυξιακές λύσεις για την περιοχή.
Προβολές των οικονομικών μεγεθών της περιοχής.
Για την πρόβλεψη του ΑΕΠ και Κ.Κ. ΑΕΠ του νομού Λακωνίας θα χρησιμοποιηθούν
τα αναθεωρημένα πρόσφατα στοιχεία ( αύξηση 9,5 %) του ΑΕΠ για τα οποία η
ενημέρωση καλύπτει την περίοδο 2000-2005.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Για τους σκοπούς της εν λόγω προβολής έγινε χρήση της ανάλυσης γραμμικής
τάσης της εν λόγω χρονολογικής σειράς με βάση τη συνάρτηση:
Y=a+bt
Όπου Y = το ΑΕΠ
t = o χρόνος σε έτη
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
23
Τονίζεται ότι η σειρά της ΕΣΥΕ παράγεται μόνο σε τρέχουσες τιμές, δεν υπάρχουν
δε αποπληθωριστές σε επίπεδο Νομού ή Περιφέρειας.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
α. ΑΕΠ
Οι εξισώσεις παλινδρόμησης προσδιορίζονται ως εξής:
Ν.Λακωνίας Y=866,0 + 36,464 t (R² = 95,9 %).
Πελοποννήσου: Y=7805,0 +406,786 t (R² =95,3 %)
Από τα παραπάνω προκύπτει, παρά τη μικρή περίοδο βάσεως, η ισχυρή γραμμική
τάση που ερμηνεύει άνω του 95 % της μεταβλητικότητας του ΑΕΠ για όλες τις
παραπάνω περιοχές και συνεπώς δίνονται εχέγγυα για αξιόπιστες προβλέψεις.
Τα αποτελέσματα των προβλέψεων δίνονται στον ακόλουθο Πίνακα 6.
Πίνακας 6
ΑΕΠ Νομών Λακωνίας 2000-05 και προβλέψεις για τα έτη
2006-20 ( σε εκ. €).
Έτος t ΑΕΠ Λακωνίας
ΑΕΠ Πελοποννήσου
2000 -3 747 6694
2001 -2 791 7032
2002 -1 859 7358
2003 1 880 7961
2004 2 934 8422
2005 3 985 9363
2006 4 1012 9432
2007 5 1048 9839
2008 6 1085 10246
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
24
2009 7 1121 10653
2010 8 1158 11059
2011 9 1194 11466
2012 10 1231 11873
2013 11 1267 12280
2014 12 1304 12686
2015 13 1340 13093
2016 14 1377 13500
2017 15 1413 13907
2018 16 1449 14314
2019 17 1486 14720
2020 18 1522 15127
Πηγή:, ΕΣΥΕ, Περιφερειακοί Εθνικοί Λογαριασμοί της Ελλάδος και εκτιμήσεις στα
πλαίσια της μελέτης.
Από την εξέλιξη του ΑΕΠ γίνεται εμφανής η υποχώρηση του ΑΕΠ στο σύνολο του
αντίστοιχου της Πελοποννήσου.
β. Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ υπολογίζεται με βάση τις παραπάνω προβλέψεις του
πληθυσμού και του ΑΕΠ για τα αντίστοιχα έτη.
Τα αποτελέσματα των προβλέψεων δίνονται στον ακόλουθο Πίνακα 6.1..
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
25
Πίνακας 6.1.
Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ Νομών Λακωνίας 2000-05 και προβλέψεις για τα έτη 2008,
2013 και 2020 ( σε €).
Έτος Νομός Λακωνίας
2000 8044
2001 8488
2002 9166
2003 9394
2004 9969
2005 10512
… …
2008 10584
2013 12116
2020 14151
Πηγή:, ΕΣΥΕ, Περιφερειακοί Εθνικοί Λογαριασμοί της Ελλάδος και εκτιμήσεις στα
πλαίσια της μελέτης.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
26
Γράφημα 4
Διάρθρωση παραγωγής στο Νομό Λακωνίας 1995
28%
7%
0%
3%2%1%
59%
Γεωργία
Βιομηχανία
Μεταλλεία - Ορυχεία
Μεταποίηση
Ενέργεια
Κατασκευές
Υπηρεσίες
Γράφημα 5
Διάρθρωση Παραγωγής στο Νομό Λακωνίας 2001
21%
7%
0%
1%
2%
4%
65%
Γεωργία
Βιομηχανία
Μεταλλεία - Ορυχεία
Μεταποίηση
Ενέργεια
Κατασκευές
Υπηρεσίες
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
27
1.2.1 ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΑΕΠ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ
Α. ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Από τα Γραφήματα 5 και 6 παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μία σαφής μεγέθυνση
του τομέα των υπηρεσιών. Η αύξηση αυτή των υπηρεσιών υποστηρίζεται κυρίως
από τη μείωση στην γεωργία.
Η εξέλιξη της γεωργικής παραγωγής στο νομό περιγράφεται στον Πίνακα 7.
Είναι χαρακτηριστικό ότι παρατηρείται μείωση των καλλιεργειών σε στρέμματα,
γεγονός που συμφωνεί με το προηγούμενο συμπέρασμα. Από την άλλη,
καταδεικνύεται o κυρίαρχος ρόλος, στην αγροτική παραγωγή του νομού, των
εσπεριδοειδών που δεσπόζουν όχι μόνο ως όγκος, αλλά και ως δυναμική
γεωργικού προϊόντος.
Η φθίνουσα πορεία της γεωργικής παραγωγής μπορεί να συσχετιστεί άμεσα με
τους οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους του προγράμματος. Είναι γνωστό ότι
με την αλλαγή της ΚΑΠ η διέξοδος είναι σε ποιοτικά και ασφαλή γεωργικά
προϊόντα. Η ορθολογική διαχείριση του Ευρώτα μπορεί να προσφέρει όχι μόνο τη
μεταφορά και διάχυση πληροφοριών και τεχνολογίας, αλλά κυρίως το περιβάλλον
μέσα στο οποίο θα μπορούσαν να αναπτυχθούν νέες πρωτοβουλίες που αφορούν
στη γεωργική ανάπτυξη του νομού. Παράλληλα, ασφαλή και ποιοτικά προϊόντα
σημαίνει μικρότερη και ορθολογική χρήση χημικών κατά την γεωργική παραγωγή.
Αυτό θα εξυπηρετήσει, παράλληλα με την αύξηση του αγροτικού εισοδήματος, και
τις προσπάθειες ελέγχου της ρύπανσης του Ευρώτα, αλλά και του υδροφόρου
ορίζοντα.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
75
Επίσης έχουν καταστραφεί 124 στύλοι ΔΕΗ και εξοπλισμοί ηλεκτροδότησης και
υπάρχουν άμεσες και έμμεσες ζημιές στην αγροτική οδοποιΐα. Τέλος δεν υπάρχουν
ζημιές σε αντιπλημμυρικά έργα στο Νομό.
Για την αποκατάσταση των προαναφερόμενων ζημιών προτείνονται έργα
συνολικού προϋπολογισμού ύψους 1.760.000 €.
β . Υποδομές προβλέψεων εκδήλωσης πυρκαγιών και πλημμυρικών
φαινομένων– Μετεωρολογικοί Σταθμοί
Στο νομό Λακωνίας δεν παρατηρήθηκαν καταστροφές στους υπάρχοντες
Μετεωρολογικούς Σταθμούς. Ειδικότερα, για τη συντήρηση και την αναβάθμιση
δυο υπαρχόντων Μετεωρολογικών Σταθμών (ΜΣ) απαιτούνται συνολικά 16.000 €,
για την προμήθεια και εγκατάσταση έξι νέων Αυτόματων Τηλεμετρικών
Μετεωρολογικών Σταθμών (ΑΤΜΣ) απαιτούνται συνολικά 120.000 €, για την
προμήθεια και εγκατάσταση δυο Αυτόματων Τηλεμετρικών Μετεωρολογικών
Σταθμών Μέτρησης Στάθμης Υδάτων (ΑΤΣΜΥ) απαιτούνται συνολικά 40.000 €, για
την προμήθεια και εγκατάσταση σαράντα Ψηφιακών Βροχογράφων (ΨΒ)
απαιτούνται συνολικά 120.000 € και για τα σεμινάρια εκπαίδευσης του
προσωπικού των φορέων 50.000 €. Το συνολικό κόστος για το νομό Λακωνίας
ανέρχεται στα 346.000 €.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
76
2. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ Ν. ΛΑΚΩΝΙΑΣ
Από την ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης σε δημογραφικό, κοινωνικό και
οικονομικό επίπεδο του Ν. Λακωνίας και με ιδιαίτερη αναφορά στην περιοχή
υλοποίησης του Προγράμματος LIFE (παραευρώτιοι δήμοι) και με βάση τις
πληροφορίες που συλλέχθηκαν από τις επαφές και συσκέψεις με τους
εκπροσώπους των τοπικών φορέων, τις επιτόπιες έρευνες κατοίκων-
επαγγελματιών και αιρετών-εκπροσώπων, αλλά και την προσωπική επαφή με τον
τοπικό πληθυσμό μέσω των ενεργειών ενημέρωσης/διάχυσης, διαμορφώθηκε ένα
ιεραρχημένο πλαίσιο σχετικά με την αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής.
Διερευνήθηκαν αφενός οι υφιστάμενοι φυσικοί και ανθρώπινοι πόροι και αφετέρου
οι προθέσεις και επιθυμίες των τοπικών φορέων και του συνόλου της τοπικής
κοινωνίας. Βάσει αυτού επιχειρήθηκε η σύνθεση των όρων της οικονομικής
ανάπτυξης με την ανάγκη διατήρησης και προστασίας της περιβαλλοντικής
ισορροπίας και διαμορφώθηκε το παρακάτω πλαίσιο επενδυτικών προτάσεων και
προοπτικών.
Συνοπτικά οι διαφαινόμενες προοπτικές νέων επενδύσεων εντοπίζονται κατά τομέα
οικονομικής δραστηριότητας στις παρακάτω κατευθύνσεις.
2.1 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ
Στη Λακωνία υπάρχει συγκεντρωτική τάση στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων
(ελιές, λάδι, πορτοκάλια), τα οποία έχουν αυξημένη ζήτηση και οργανωμένο
κύκλωμα διανομής. Εκτός από τη διατήρηση και επέκταση των παραδοσιακών
καλλιεργειών, μεγάλες προοπτικές διανοίγονται στον τομέα παραγωγής βιολογικών
προϊόντων.
Πρέπει να τονιστεί ότι στο πλαίσιο της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς παρουσιάζεται
αυξημένος ανταγωνισμός στα παραδοσιακά γεωργικά προϊόντα και δεδομένου ότι η
Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) έχει πλέον την κατεύθυνση της διακοπής των
ενισχύσεων και επιδοτήσεων στις καλλιέργειες αυτές, απαιτείται η αναζήτηση νέων
μορφών παραγωγής και νέων προϊόντων. Στην προοπτική αυτή, είναι αναγκαία η
προώθηση διαφορετικού παραγωγικού μοντέλου στη γεωργία, τέτοιου που να
ανταποκρίνεται στις νέες τάσεις της αγοράς.
Ακριβώς γι’ αυτό στην παρούσα μελέτη διερευνάται και υποδεικνύεται η προοπτική
παραγωγής βιολογικών προϊόντων. Η τωρινή κατάσταση στο Νομό Λακωνίας και οι
προοπτικές ανάπτυξης του τομέα αυτού παρουσιάζονται στις επόμενες ενότητες.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
77
2.1.1 ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Μητρώου Βιοκαλλιεργητών της ΔΗΩ στη Λακωνία
υπάρχουν 310 βιοκαλλιεργητές. Οι εγγραφές ξεκίνησαν από το 1993 και έως
σήμερα το ενδιαφέρον ένταξης στις βιοκαλλιέργειες παρουσιάζει κατά έτος πολλές
διακυμάνσεις.
Η τάση συμμετοχής παρουσιάζεται αυξητική κατά τα τελευταία έτη
(χαρακτηριστικά το 2006 είχαμε 62 νέους βιοκαλλιεργητές), ενώ συνολικά άνω
του 50% των βιοκαλλιεργητών έχει εισέλθει στον κλάδο μετά το 2004.
Συγκεκριμένα, 153 βιοκαλλιεργητές έχουν ξεκινήσει κατά την τελευταία πενταετία,
οπότε και η συμμετοχή εμφανίζει σταθερή αυξητική τάση.
Η διαπίστωση αυτή, συμβαδίζει με τη γενικότερη τάση πανελλαδικά, εφόσον τα
βιολογικά προϊόντα έχουν αυξημένη ζήτηση και μεγάλο τμήμα του καταναλωτικού
κοινού δείχνει ενδιαφέρον για αυτά (παρότι είναι διστακτικό ακόμη κυρίως λόγω
της υψηλής τιμής τους). Εξάλλου, η διεθνής τάση για υγιεινή διατροφή
αποτυπώνεται και στα ελληνικά δεδομένα και ως εκ τούτου ιδιαιτέρως ευνοϊκές
προδιαγράφονται οι προοπτικές για αυξημένη κατανάλωση βιολογικών προϊόντων.
Ειδικότερα στη Λακωνία, τα κυριότερα αγροτικά προϊόντα της περιοχής (λάδι,
ελιές, πορτοκάλια) εξάγονται σε σημαντικό βαθμό και ανήκουν στην επιμέρους
ομάδα γεωργικών καλλιεργειών που η ζήτηση των βιολογικών προϊόντων είναι ήδη
σημαντική.
Κατά συνέπεια προκύπτει η ανάγκη ενεργειών σχετικά με τη συσκευασία και
τυποποίηση αυτών των προϊόντων, καθώς και του κατάλληλου εξαγωγικού
marketing για την προώθησή τους.
2.1.2 ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ
Το 1992 με τον κανονισμό 2081/92 η Ευρωπαϊκή Ένωση θέσπισε για πρώτη φορά
το καθεστώς, για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών
προέλευσης των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων και με τον κανονισμό
2082/92 το καθεστώς, για τις βεβαιώσεις ιδιοτυπίας των γεωργικών προϊόντων και
τροφίμων. Το 2006 με στόχο τη βελτίωση του συστήματος, οι παραπάνω
κανονισμοί αντικαταστάθηκαν από τους 510/06 και 509/06 αντίστοιχα, χωρίς
ωστόσο να μεταβληθεί το πεδίο εφαρμογής τους και η σκοπιμότητά τους.
Σύμφωνα με τους παραπάνω κανονισμούς και στο πλαίσιο του
επαναπροσανατολισμού της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), οι αγρότες έχουν
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
78
τη δυνατότητα να στραφούν σε μορφές ολοκληρωμένης ανάπτυξης της υπαίθρου,
μέσω της διαφοροποίησης της γεωργικής παραγωγής. Επιπλέον παρέχεται η
δυνατότητα αφενός στους παραγωγούς (ιδίως των μειονεκτικών και
απομακρυσμένων περιοχών) να προωθήσουν ευκολότερα προϊόντα που
παρουσιάζουν εξειδικευμένα χαρακτηριστικά, πετυχαίνοντας καλύτερες τιμές στην
αγορά και βελτιώνοντας έτσι το εισόδημά τους και αφ’ ετέρου στους καταναλωτές
να αγοράζουν προϊόντα ποιοτικά, με εγγυήσεις για τη παραγωγή, επεξεργασία και
τη γεωγραφική καταγωγή τους.
Οι βασικές κατηγορίες Πιστοποιημένων Αγροτικών Προϊόντων είναι:
α) Ονομασία Προέλευσης
Ως «Ονομασία Προέλευσης» νοείται το όνομα μιας περιοχής, ενός συγκεκριμένου
τόπου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μιας χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται στην
περιγραφή ενός γεωργικού προϊόντος ή ενός τροφίμου που κατάγεται από αυτήν
την περιοχή, το συγκεκριμένο τόπο ή τη χώρα, του οποίου η ποιότητα ή τα
χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο γεωγραφικό περιβάλλον,
που περιλαμβάνει τους φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες και του οποίου η
παραγωγή, η μεταποίηση και η επεξεργασία λαμβάνουν χώρα στην οριοθετημένη
γεωγραφική περιοχή.
β) Γεωγραφική Ένδειξη
Ως «Γεωγραφική Ένδειξη» νοείται το όνομα μιας περιοχής, ενός συγκεκριμένου
τόπου ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις μιας χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται στην
περιγραφή ενός γεωργικού προϊόντος ή ενός τροφίμου που κατάγεται από αυτήν
την περιοχή, το συγκεκριμένο τόπο ή τη χώρα, του οποίου η συγκεκριμένη
ποιότητα, η φήμη ή άλλο χαρακτηριστικό μπορούν να αποδοθούν στη γεωγραφική
αυτή καταγωγή και του οποίου η παραγωγή ή/και μεταποίηση ή/και η επεξεργασία
πραγματοποιούνται στην οριοθετημένη περιοχή.
γ) Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν
Το «Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν» είναι γεωργικό προϊόν ή τρόφιμο που διαθέτει
εγγενή χαρακτηριστικά που το διακρίνουν σαφώς από άλλα παρεμφερή της ίδιας
κατηγορίας και έχει αποδεδειγμένα χρησιμοποιηθεί στην Κοινοτική αγορά για
περίοδο που καταδεικνύει μετάδοση μεταξύ γενεών. Τα ιδιότυπα χαρακτηριστικά
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
79
που διαθέτει το προϊόν αυτό μπορεί να αφορούν τα φυσικά, τα χημικά
μικροβιολογικά ή οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του ή ακόμη τη μέθοδο ή τις
συνθήκες παραγωγής του. Ο παραδοσιακός χαρακτήρας του συνίσταται στη
χρησιμοποίηση πρώτων υλών, στην σύσταση, τον τρόπο παραγωγής ή και
μεταποίησης του. Πέραν των παραπάνω για να καταχωριστεί ένα όνομα στο
μητρώο, θα πρέπει το όνομα να είναι ιδιότυπο ή να εκφράζει τον ιδιότυπο
χαρακτήρα του προϊόντος.
Από 1.6.2006 για τη χώρα μας ο Οργανισμός Πιστοποίησης και Επίβλεψης
Γεωργικών Προϊόντων (ΟΠΕΓΕΠ), που φέρει το διακριτικό τίτλο AGROCERT,
είναι αρμόδιος για την έγκριση των υποβαλλόμενων από τις ενδιαφερόμενες
επιχειρήσεις αιτημάτων ένταξης στο σύστημα ελέγχου, την πραγματοποίηση
ελέγχων σε συνεργασία με τις Δ/νσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των Ν.Α., τη
διασφάλιση της τήρησης των προδιαγραφών , την πιστοποίηση των εν λόγω
προϊόντων και την τήρηση Μητρώου Εγκεκριμένων επιχειρήσεων και Μητρώου
δικαιούχων χρήσης των ενδείξεων ΠΟΠ και ΠΓΕ.
2.1.3 Άλλες αναπτυξιακές δυνατότητες στον πρωτογενή τομέα
Κτηνοτροφία μη σταβλισμένου κυρίως τύπου. Δυνατότητα ανάπτυξης
μεγαλύτερων μονάδων (κτηνοτροφικά πάρκα) βιολογικού ή ολοκληρωμένου
χαρακτήρα. Επισημαίνεται ότι στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE εκπονήθηκε
ειδική μελέτη για τα κτηνοτροφικά πάρκα, με υπόδειγμα το ήδη υπάρχον Πάρκο
των Γρεβενών, στην προοπτική πιθανής δημιουργίας αντίστοιχων υποδομών στη
Λακωνία (βλ. τη σχετική μελέτη στην πλήρη μορφή της).
Επενδυτικές δυνατότητες παρουσιάζονται, επίσης στην παραγωγή αιολικής
ενέργειας, καθώς και ενέργειας από επεξεργασία των καταλοίπων των
ελαιουργείων.
Υπάρχουν επίσης, στους Μολάους κοιτάσματα μολύβδου, των οποίων η
ενδεχόμενη αξιοποίηση πρέπει να διερευνηθεί. Στην περιοχή έχουν λειτουργήσει
στο παρελθόν μεταλλεία μολύβδου και αργύρου (προπολεμικά και στη δεκαετία
του ’90), αλλά η αποδοτικότητά τους είναι αμφίβολη, καθόσον οι ποσότητες
καθαρού μεταλλεύματος που μπορούν να εξαχθούν περιέχονται σε πετρώματα με
πολλές θειώδεις και άλλες προσμίξεις.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
80
2.2 Δευτερογενής Τομέας
Περιορισμένες εμφανίζονται οι αναπτυξιακές προοπτικές του Νομού Λακωνίας στον δευτερογενή τομέα. Δεδομένου ότι δεν υπήρχε ιδιαίτερη βιομηχανική ανάπτυξη στην περιοχή, είναι αναμενόμενη η κατάσταση αυτή, εάν συνυπολογισθεί η παρατεταμένη ύφεση στη βιομηχανική παραγωγή διεθνώς και κυρίως η σταδιακή αποβιομηχάνιση κατά την τελευταία εικοσαετία στην Ελλάδα.
Οι επενδυτικές προοπτικές στην περιοχή ανιχνεύονται κυρίως στη μεταποίηση παραδοσιακών αγροτικών προϊόντων και στην αξιοποίηση των φυσικών πόρων.
Οι κλάδοι που εμφανίζουν αναπτυξιακές δυνατότητες είναι συνοπτικά οι παρακάτω. Επεξεργασία της ελιάς με έμφαση στην τυποποίηση βρώσιμης ελιάς, την εκμετάλλευση του πυρηνόξυλου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και συμπληρωματικές επενδύσεις σχετικές με την παραγωγή λαδιού, κυρίως σε ότι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος (βιολογικοί καθαρισμοί) και τη διασφάλιση ποιότητας του παραγόμενου προιόντος.
Δυνατότητες για παραγωγή ενέργειας από αιολικά πάρκα στον Πάρνωνα.
2.3 Τριτογενής τομέας
Κλάδοι με αναπτυξιακές δυνατότητες:
Δεν υπάρχουν επαρκείς ξενοδοχειακές μονάδες ούτε μονάδες υψηλής ποιότητας,
συνεπώς υπάρχει πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη του τουριστικού τομέα και
κυρίως ξενοδοχείων υψηλών προδιαγραφών.
Υπάρχει επίσης δυνατότητα σημαντικής ανάπτυξης δραστηριοτήτων οικοτουρισμού
στους ορεινούς όγκους Πάρνωνα και Ταϋγέτου.
Οι υφιστάμενες τουριστικές μονάδες στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης
απορροής του Ευρώτα είναι:
τέσσερις ξενώνες εντός των ορίων του Δήμου Φάριδος. Ο πρώτος είναι
εγκατεστημένος στην περιοχή της Τόριζας (10χλμ από το Ξηροκάμπι) και
περιλαμβάνει εστιατόριο, ταβέρνα και καφετέρια. Ο δεύτερος βρίσκεται στο Δ.Δ
Παλαιοπαναγιάς του Δ. Φάριδος, έχει την επωνυμία «Φάρις» και είναι χτισμένος
μέσα σε έκταση 200 στρεμμάτων, κατάφυτη από καρυδιές και καστανιές. Πλησίον
υπάρχει η βυζαντινή μονή της Γόλας (του 15ου αιώνα). Ένας τρίτος ξενώνας
λειτουργεί στο Δ.Δ Βασιλικής. στην περιοχή Ραχίβι (32χλμ. από τη Σπάρτη) και
τέλος ένας ακόμη ξενώνας υπάρχει στο Δ.Δ. Άρνας (απόσταση 34χλμ από τη
Σπάρτη).
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
81
Ξενώνες υπάρχουν επίσης, στον ορεινό όγκο του Πάρνωνα (στην λακωνική
πλευρά) και συγκεκριμένα στο Γεωργίτσι (ο παλαιότερος της περιοχής), που είναι
κοινοτικός, στο Καστόρι, στον παραδοσιακό οικισμό Γεράκι (που πλησίον του έχει
μεσσαιωνικό κάστρο, χαρακτηρισμένο ως αρχαιολογικό χώρο) και τέλος στα χωριά
Καρυές (στην περιοχή Βαμβακού) και Πολύδροσο (πρώην Τζίτζινα, όπου επίσης
είναι κοινοτικός).
Δύο επίσης, ξενώνες υπάρχουν στους πρόποδες του Ταϋγέτου και συγκεκριμένα:
Στην τοποθεσία Αναβρυτή (απόσταση από την πρωτεύουσα 16 Km), για τον οποίο
αναζητείται επενδυτής να αναλάβει την εκμετάλλευσή του.
Στο Δήμο Μυστρά σε απόσταση από την πρωτεύουσα 6 Km υπάρχει το
Κληροδότημα ‘Σολβαρά’ : Πρόκειται για παραδοσιακό αρχοντικό, για το οποίο
αναζητείται επενδυτής που θα το μετατρέψει σε μουσείο Λαϊκής Τέχνης.
Επίσης, στην προοπτική ανάπτυξης ορειβατικού τουρισμού, είναι σε πρώτη φάση
αξιοποιήσιμα τα ορειβατικά καταφύγια του Πάρνωνα και του Ταϋγέτου, τα οποία
χρησιμοποιούνται ως καταλύματα στις εξορμήσεις του ΕΟΣ. Ο συνδυασμός
ανάπτυξης οικοτουριστικών δραστηριοτήτων και ορειβατικού τουρισμού παρέχει τη
δυνατότητα ύπαρξης τουριστικής κίνησης στην περιοχή, καθόλη τη διάρκεια του
έτους και όχι μόνο κατά τους θερινούς μήνες αιχμής, γεγονός που συμβάλλει στην
τόνωση της ζήτησης στις απομακρυσμένες γεωγραφικά περιοχές του Νομού
Λακωνίας.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
82
2.4 ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΙ ΘΕΣΜΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ
Οι εμπλεκόμενοι, στη λειτουργία και υλοποίηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων
στην περιοχή και στη δημιουργία κατάλληλων υποδομών, δημόσιοι και ιδιωτικοί
φορείς κατηγοριοποιούνται ως εξής:
- Κεντρική Διοίκηση
- ΟΤΑ (Α’ και Β’ βαθμού)
- Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (παραγωγικοί και εμπορικοί)
- Επιμελητήριο/Επαγγελματικές Ενώσεις
Το πρόβλημα που προκύπτει σε όλες τις Ελληνικές Περιφέρειες δεν είναι η
καταγραφή των θεσμών και των Νομικών προσώπων που δραστηριοποιούνται στο
χώρο τους, αλλά κυρίως οι δυνατότητες και οι προσδοκίες που δημιουργούν. Προς
αυτή την κατεύθυνση οδηγήθηκε και η ανάλυση που ακολουθεί, στην προοπτική
διερεύνησης και προσδιορισμού του ακριβούς ρόλου των επιμέρους φορέων στο
σχεδιασμό, στην υλοποίηση και στη διαχειριστική παρακολούθηση των αναγκαίων
τοπικών αναπτυξιακών παρεμβάσεων.
2.4.1 Κεντρική Διοίκηση
Ως γνωστό η Ελλάδα είναι από τα πιο συγκεντρωτικά κράτη της Ευρώπης. Η
παρουσία της κεντρικής διοίκησης είναι πολύ έντονη στην περιφέρεια και άσχετα
με τις δυσλειτουργίες, τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και τα προβλήματα που
δημιουργεί, οι πολίτες περιμένουν πρώτα και κύρια από αυτήν την παρέμβαση της,
όταν υπάρξει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα. Το καλοκαίρι του 2007, η Λακωνία
ήταν από τις περιοχές που υπέστησαν τις καταστροφικές συνέπειες των
πυρκαγιών. Οι συνέπειες από το καταστροφικό πέρασμα της πύρινης λαίλαπας
ακόμα αποτιμώνται. Τα σημάδια της είναι έντονα όχι μόνο στο οικονομικό πεδίο και
στον κοινωνικό ιστό, αλλά παράλληλα και στο αναπτυξιακό προφίλ της περιοχής
και τις ανάγκες και προοπτικές ανάληψης συγκεκριμένων πολιτικών που θα
απαλύνουν τις επιπτώσεις και θα ανοίξουν νέους αναπτυξιακούς ορίζοντες.
Βασικός υπεύθυνος για αυτές τις πολιτικές είναι η κεντρική διοίκηση. Τα αιτήματα
τα σχετικά με την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από τις πυρκαγιές θα μπορούσαν
να ταξινομηθούν ως εξής:
Η συνολική έκταση των πυρόπληκτων Δ.Δ. είναι 1.425,7 km2 (39,2% της
συνολικής έκτασης του νομού). Ο πληθυσμός τους αποτελεί το 54% του νομού1
1 Συμπεριλαμβάνεται το Δ.Δ. Σπαρτιατών
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
83
και παρουσιάζει αύξηση, ενώ αυξημένα είναι τα ποσοστά των νέων και αυτών που
βρίσκονται πριν τη συνταξιοδότηση. Σημαντικό ποσοστό ατόμων απασχολούνται
ως αγρότες (31%), αξιόλογο ποσοστό είναι ανειδίκευτοι εργάτες (13,8%), ενώ ένα
30% μοιράζεται ισόποσα ανάμεσα στους ειδικευμένους τεχνίτες, τους
απασχολούμενους στην παροχή υπηρεσιών και τους υπαλλήλους γραφείου
Η Χρησιμοποιούμενη Γεωργική Έκταση (ΧΓΕ) στις πυρόπληκτες περιοχές του
νομού ανέρχεται σε 585,6 χιλιάδες στρέμματα δηλαδή το 43,5% της συνολικής
ΧΓΕ του νομού.
Στον Ν. Λακωνίας οι αιτήσεις για καταστροφή από πυρκαγιά ανήλθαν στις 1.847.
Οι αιτήσεις αφορούσαν καταστροφές στο φυτικό κεφάλαιο έκτασης 17.640
στρεμμάτων δηλαδή ποσοστό 1,3%. Θα πρέπει να τονιστεί ότι το ποσοστό
καταστροφής στη φυτική παραγωγή πιθανότατα να είναι μεγαλύτερο από ότι
εμφανίζεται. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στις δηλώσεις που υποβλήθηκαν στον
ΕΛΓΑ για προσωρινή αποζημίωση οι εκτάσεις των βοσκοτόπων είχαν παραληφθεί,
ακόμα και αν οι βοσκότοποι είχαν υποστεί ζημιά από τις πυρκαγιές.
Από το σύνολο των στρεμμάτων που κάηκαν και αφορούσαν τη φυτική παραγωγή,
μόνο η καλλιέργεια της ελιάς φαίνεται να έχει υποστεί ζημιά, αφού το 98,4%
(17.354 στρέμματα) των εκτάσεων που κάηκαν αφορούν τη συγκεκριμένη
καλλιέργεια. Οι μεγαλύτερες καταστροφές εντοπίζονται στους Δήμους Θεραπνών
(ΔΔ Αγ. Αναργύρων, Χρυσαφών, Γκορίτσας και Χρυσαφών), Κροκέων (ΔΔ.
Δαφνίου και Κροκεών), Οιτύλου (ΔΔ Αρεόπολης), και Γερονθρών (ΔΔ. Καλλιθέας).
Το ποσοστό καταστροφής στον αιγοπροβατοτροφικό τομέα ανέρχεται σε 0.6%,
ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στον βοοτροφικό τομέα ανέρχεται σε 5.6% και
εντοπίζεται κυρίως στους Δήμους Ανατολικής Μάνης (ΔΔ Κοκκαλά),και
Οιτύλου(ΔΔ Αρεόπολης).
Τέλος, η δασική έκταση που κάηκε ήταν 170.000 στρέμματα και αποτελεί το 9,7%
των δασικών εκτάσεων του νομού (1.750.420 στρέμματα).
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
84
2.4.2. Η ΤΟΠΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ Α’ ΚΑΙ Β’ ΒΑΘΜΟΥ
Οι δυνατότητες που έχουν οι τοπικοί δήμοι και Κοινότητες να παρέμβουν με
τοπικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες είναι πολύ περιορισμένες. Βασικός
περιοριστικός παράγοντας είναι τα ασθενή οικονομικά τους. Είναι χαρακτηριστικό
ότι η πλειονότητα των ΟΤΑ του Νομού και η συντριπτική πλειοψηφία των ΟΤΑ του
δείγματος έχει πολύ ασθενή ίδια έσοδα και χωρίς την κρατική επιχορήγηση δεν θα
μπορούσαν να υλοποιήσουν ούτε τις βασικές τους αρμοδιότητες.
Παράλληλα όμως, οι τοπικοί δήμοι και Κοινότητες παρουσιάζουν μεγάλο έλλειμμα
σε εξειδικευμένο προσωπικό. Στο προσωπικό εκείνο που με την τεχνογνωσία του
και τις εξειδικευμένες εμπειρίες θα μπορούσε να αποτελέσει εφαλτήριο για μία
άλλου τύπου ανάπτυξη. Το προσωπικό των ΟΤΑ του δείγματος ανά δήμο,
εκπαιδευτικό επίπεδο και σχέση εργασίας περιγράφεται στους παρακάτω πίνακες.
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
85
Σύνολο εργαζομένων Δ. Κροκεών - ανά σχέση εργασίας και επίπεδο εκπαίδευσης
Παιδικός Σταθμός Δ. Κροκεών
0 0 1 1
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ
Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Δημοσίου Δικαίου
Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου
Χρόνου
Εργαζόμενοι Ειδικών Θέσεων
Έκτακτο Προσωπικό
ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ
0 ΣΥΝΟΛΟ 1 0 1
ΣΥΝΟΛΟ
2
0
0
0
2
00,00%
100,00%
00,00%
00,00%
00,00% 50,00% 00,00% 50,00%
ΠΟΣΟ-
ΣΤΟ
ΠΟΣΟΣΤΟ %
0
0
0
0
Χωρίς
χαρακτη-
0
00,00%
3
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ
Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Δημοσίου Δικαίου
Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου
Χρόνου
Εργαζόμενοι Ειδικών Θέσεων
Έκτακτο Προσωπικό
ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ
ΣΥΝΟΛΟ
ΣΥΝΟΛΟ
7
0
0
0
7
00,00%
100,00%
00,00%
00,00%
ΠΟΣΟ-
ΣΤΟ
ΠΟΣΟΣΤΟ %
0
0
0
0
Χωρίς
χαρακτη-
0
00,00%
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
86
Σύνολο εργαζομένων Δ. Κροκεών - ανά σχέση εργασίας και επίπεδο εκπαίδευσης
Δ. Κροκεών
2 3 0 2
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ
Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Δημοσίου Δικαίου
Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου
Χρόνου
Εργαζόμενοι Ειδικών Θέσεων
Έκτακτο Προσωπικό
ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ
2 ΣΥΝΟΛΟ 0 3 2
ΣΥΝΟΛΟ
7
0
0
0
7
00,00%
100,00%
00,00%
00,00%
28,57% 00,00% 42,86% 28,57%
ΠΟΣΟ-
ΣΤΟ
ΠΟΣΟΣΤΟ %
0
0
0
0
Χωρίς
χαρακτη-
0
00,00%
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
87
Σύνολο εργαζομένων Δ. Σκάλας - ανά σχέση εργασίας και επίπεδο εκπαίδευσης
Δ. Σκάλας
6 9 1 5
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ
Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Δημοσίου Δικαίου
Εργαζόμενοι με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου
Χρόνου
Εργαζόμενοι Ειδικών Θέσεων
Έκτακτο Προσωπικό
ΠΕ ΤΕ ΔΕ ΥΕ
6 ΣΥΝΟΛΟ 1 9 5
ΣΥΝΟΛΟ
21
0
0
0
21
00,00%
100,00%
00,00%
00,00%
28,57% 04,76% 42,86% 23,81%
ΠΟΣΟ-
ΣΤΟ
ΠΟΣΟΣΤΟ %
0
0
0
0
Χωρίς
χαρακτη-
0
00,00%
LIFE/EnviFriendly – ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 2005-2009
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ν. Λακωνίας ΕΚΚΕ –Ινστιτούτο Αστικής και Αγροτικής Κοινωνιολογίας / Ομάδα Περιβάλλοντος
88
Ένα πολύ βασικό χαρακτηριστικό αλλά και μεγάλο άμεσο πρόβλημα για τους ΟΤΑ της
περιοχής είναι ότι κανένας μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει πιστοποίηση. Οι προοπτικές είναι ότι
από τους ΟΤΑ του δείγματος μόνο ο δήμος Σπάρτης έχει κάποιες πιθανότητες να πιστοποιηθεί.
Με βάση αυτή την δυσμενή προοπτική η συμμετοχή των ΟΤΑ στο ΕΣΠΑ καθίσταται
προβληματική. Πως θα εντάξουν έργα; Πως θα τα ωριμάσουν; Ποιος θα τα υλοποιήσει; Η
Νομαρχία; Ο πλησιέστερος πιστοποιημένος ΟΤΑ; Η Δήμος ΑΕ; Ερωτηματικά που δεν έχουν
ακόμη την απάντηση τους, όταν, μην το ξεχνάμε, το ΕΣΠΑ τυπικά έχει αρχίσει από 1/1/2007.
Χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουν ευθύνες ή ανεξάρτητα των ευθυνών το πρόβλημα
δεν είναι μεγάλο και υπαρκτό.
Οι ΟΤΑ της περιοχής έχουν ενταχθεί και υλοποιούν το αναπτυξιακό πρόγραμμα της Τοπικής
Αυτοδιοίκησης «ΘΗΣΕΑΣ». Και σε αυτόν τον τομέα οι επιδόσεις τους δεν διαφέρουν από τις
υπόλοιπης Ελλάδας. Οι επιδόσεις των ΟΤΑ του νομού Λακωνίας στον ΘΗΣΕΑ περιγράφονται