การตรวจสอบบัญชีด้านหนี ้สิ้น โดย นางสาวอัจฉรา ห่วงแก้วพราย
การตรวจสอบบญชดานหนสน
โดย
นางสาวอจฉรา หวงแกวพราย
ชอ …....นางสาวอจฉรา……. นามสกล ………หวงแกวพราย……… ชอเลน …….บ……..
E–mail [email protected] ……..
โทรศพท ........089 – 088 - 6801......
ชอสถานทประกอบการ .......บรษท ออดท เฮาส จากด........
ทอย .............19 ซอยลาดพราว 120 ถนนลาดพราว แขวงพลบพลา เขตวงทองหลาง จงหวดกรงเทพมหานคร 10310
โทรศพท ......0-2530-6887-90...... โทรสาร .......0-2934-0607.......
ตาแหนงงานทฝกงาน ........ผตรวจสอบบญช.........
รายละเอยดงานททา .....ทดสอบการคานวณคาเสอมราคาของสนทรพย การทางบพสจนยอดเงนฝากธนาคาร ตรวจสอบบญช
วงจรรายได คาใชจายตางๆ ตรวจสอบรายการการจายชาระภาษ รวมถงการเกบรวบรวมรายละเอยด และบนทกขอมลในแบบ
แสดงรายการภาษเงนไดบรษทหรอหางหนสวนนตบคคล เพอนาไปยนทกรมสรรพากร ตรวจสอบบญชลกหน เจาหน และ
ขอคดหรอขอแนะนาสาหรบนอง ๆ
พทบรษท มการสอนงานกอน ใจด เปนกนเอง หากเกดความสงสยสามารถถามไดตลอด ทาใหทางานไดโดยไมมความ
กดดน มความสขในการทางาน งานทบรษทคอนเยอะ ทาใหไดทางานครบทงวงจรการตรวจสอบ
เหมาะสมใหนองฝกงานตอ ไมเหมาะสมใหนองฝกงานตอ
กตตกรรมประกาศ
รายงานฉบบนเปนรายงานประกอบการฝกงาน ณ บรษท ออดท เฮาท จากด ตงแตวนท 18 มนาคม 2556
ถง 31 พฤษภาคม 2556 ซงเปนการฝกงานตามหลกสตรบญชบรหาร โดยไดรวบรวมความร ประสบการณตางๆ
ทไดจากการศกษาขอมล สอบถามและสมภาษณในระหวางชวงการฝกงานจนสาเรจเปนรายงานฉบบน ทงน
ขอขอบคณ พดแลฝกงาน รวมถงบคลากรทกทานของบรษท ออดท เฮาท จากด ทใหโอกาสและฝกสอนงาน ให
คาแนะนาเรองการปฏบตงาน อกทงเรองการปรบตวในการทางาน เพอนา ไปปรบปรงและพฒนาใหเกด
ประโยชนตอไป
จากการศกษาและฝกปฏบตงาน ทาใหไดรบความรเกยวกบการตรวจสอบบญช การปฏบตจรงมขนตอน
อยางไร ความรเกยวกบภาษ การเปดเผยขอมลในรายงานผสอบบญช การจดทากระดาษทาการประกอบงบ
การเงน รวมถงรายละเอยดประกอบงบการเงน ซงความรทไดรบและคาแนะนาหลายๆอยางไดนา มาประยกตใช
จนรายงานฉบบนเสรจสมบรณ
ขอขอบคณอาจารยคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชาทกทาน
โดยเฉพาะอาจารยสาขาการบญชบรหาร ทไดประสทธประสาทวชาความร รวมถงใหคา ปรกษา ชแนะและสง
สอนทงเรองการเรยนและการดารงชวตในเรองตางๆ และสดทายนตองขอกราบขอบพระคณ
บคคลทสาคญทสดในชวต นนคอ บดามารดาทใหกาเนด คอยเลยงด ใหคาสงสอน ใหคาปรกษาชแนะ
ใหการศกษาและใหอนาคตทด เปนกาลงใจทสาคญตลอดมา รวมทงกลมผอยเบองหลงความสาเรจของงานอก
มากมาย ซงขาพเจากขอขอบคณมา ณ ทนดวย คณคาและประโยชนอนพงมจากรายงานฉบบนขอมอบแดผม
พระคณทกทาน
ผจดทา
นางสาวอจฉรา หวงแกวพราย
พฤษภาคม 2556
คานา
รายงานนเปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรปรญญาบรหารธรกจบณฑต (การบญชบรหาร) คณะ
วทยาการจดการ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตศรราชา โดยผจดทาไดรวบรวมเนอหาความรเกยวกบเรอง
การตรวจสอบเจาหนการคา สาระสาคญของรายงานเลมนคอ ทฤษฎทเกยวของกบการตรวจสอบเจาหนการคา
การปฏบตงานการตรวจสอบเจาหนการคา ขนตอนการตรวจสอบเจาหนการคา และการตรวจสอบภาษหก ณ ท
จาย ภ.ง.ด.1 ภ.ง.ด.3 และ ภ.ง.ด.53 ซงนสต นกศกษา หรอผทมความสนใจสามารถนาความรทไดนมา
ประยกตใช ปรบปรงในการศกษาหรอในการทางาน เพอใหขนตอนการตรวจสอบเปนไปอยางถกตอง และม
ความเปนระบบมากยงขน
ผจดทาหวงเปนอยางยงวา รายงานเลมนจะเปนสวนหนงในการชวยทาใหนสต นกศกษา ตลอดจนผท
สนใจในการตรวจสอบเจาหนการคาและการตรวจสอบภาษหก ณ ทจาย ภ.ง.ด.1 ภ.ง.ด.3 และ ภ.ง.ด.53
สามารถเขาใจในกระบวนการตรวจสอบมากยงขน หากรายงานฝกงานเลมนเกดขอผดพลาดประการใด ผจดทา
ตองขออภยมา ณ ทนดวย
ผจดทา
นางสาวอจฉรา หวงแกวพราย
พฤษภาคม 2556
สารบญ
เรอง หนา
บทท 1 บทนา
ความสาคญของการฝกงาน 1
วตถประสงคหลกของการฝกงาน 1
ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการฝกงาน 1
บทท 2 การฝกงาน ณ บรษท ออดท เฮาท จากด
ทตงบรษท 2
ประวตบรษท 2
ลกคา 3
บรการของสานกงาน 3
ผบรหารและผสอบบญช 4
คาอธบายลกษณะงาน 4-5
บทท 3 เนอหา
หนสน 6-7
เจาหนการคา 8-11
ภาษหก ณ ทจาย ภ.ง.ด.1 ภ.ง.ด.3 และ ภ.ง.ด.53
ภ.ง.ด.1 12
ภ.ง.ด.3 13
ภ.ง.ด.53 14
การบนทกบญชเกยวกบภาษมลคาเพม 15-23
บทท 4 การปฏบตงานจรง
บรรณานกรม
ภาคผนวก
1
บทท 1
บทนา
ความสาคญของการฝกงาน
การจะเปนนกบญชทมคณภาพ จะศกษาหาความรเพยงภาคทฤษฎอยางเดยวคงไมไดจาเปนตองมการฝก
ภาคปฏบต เพอสามารถปฏบตงานในหนาทไดอยางดและเหมาะสม มความมนใจและมความเชอมนในการ
ทางาน การฝกงานเปนหลกสาคญททา ใหไดรบประสบการณจรง จากทเคยศกษาในการเรยน เปนการนาทฤษฎ
หรอหลกการบญชทไดเรยนมาจากวชาตางๆ ไปประยกตในการปฏบต การไดทา งานรวมกบบคลากรท
เกยวของในสถานททา งาน นบวาไดประสบการณในวชาชพเปนอยางด ตามหลกสตรนกบญชบรหารมบทบาท
สาคญทชวยบรหารจดการในทกองคกร ไมวาจะเปนภาครฐหรอเอกชน ซงเปนผทวเคราะหขอมลดานการบญช
เพอการวางแผนและการบรหารงาน อกทงยงมบทบาทในการนา เสนอรายงานทางการเงนทนาเชอถอเพอนา ไป
ใชในการบรหารงาน เปนสวนหนงทชวยสนบสนนใหผบรหารสามารถวางแผน สงการ ควบคมและตดสนใจได
อยางเหมาะสม การฝกงานจะทาใหนสตเปนนกบญชทมความรความสามารถ ทงดานทฤษฎและปฏบตทจะเปน
พนฐานนาไปประกอบอาชพดานบญช ไมวาจะเปนนกบญชหรอผตรวจสอบบญชไดอยางมประสทธภาพ
วตถประสงคหลกของการฝกงาน
1. เพอใหนสตไดเพมทกษะ สรางเสรมประสบการณ และพฒนาวชาชพตามสภาพความเปนจรงในสถาน
ประกอบการ
2. เพอใหนสตไดทราบถงปญหาตางๆ ทเกดขนในขณะปฏบตงานและสามารถแกปญหาไดอยางเหมาะสม
3. เพอฝกใหนสตมความรบผดชอบตอหนาท เคารพระเบยบและการทางานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ
ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการฝกงาน
1.ไดทราบถงการตรวจสอบบญช ในดานการปฏบตจรง
2.ไดรบความรเกยวกบบญช และประสบการณตางๆนา ไปพฒนาการเรยนร
3. ฝกใหมความรบผดชอบในงานทไดรบมอบหมาย เปนคนทมความรบผดชอบตอภาระหนาท
4. ชวยพฒนาบคลกภาพ สรางความมนใจในการทางาน การกลาแสดงออก และการแสดงความคดเหนมากขน
5. ไดเรยนรการทางานรวมกบผอน และเพมทกษะการเรยนรระบบการทางานในองคกร
6. ฝกฝนการปรบตวเขากบสภาพแวดลอมในการทางาน สามารถหาวธแกปญหาไดอยางถกตอง
2
บทท 2
การฝกงาน ณ บรษท ออดท เฮาท จากด
ทตงบรษท
19 ซอยลาดพราว 120 ถนนลาดพราว แขวงพลบพลา เขตวงทองหลาง กทม. 10310
โทรศพท : 0-2530-6887 ถง 0-2530-6890
โทรสาร : 0-2934-0607
E-mail Address : [email protected]
ประวตบรษท
บรษท ออดท เฮาส จากด กอตงเมอ พ.ศ. 2533 โดยเปนสานกงานทใหบรการตรวจสอบบญช ตรวจสอบ
ภายใน (Internal Audit) และบรการดานอนทางวชาชพบญช
บรษท ออดท เฮาส จากด มบคลากรมออาชพทางดานการตรวจสอบและการบญช โดยม Certified
Internal Auditor ผสอบบญชรบอนญาต และเจาหนาทผเชยวชาญรวมกนเปนทมงานทเปยมดวยคณภาพ เพอ
คอยใหบรการแกลกคา
บรษท ออดท เฮาส จากด และบรษทในกลม มบรการดานวชาชพเกยวกบการใหคาปรกษาดานการบรหาร
การเงน และการใหคาปรกษาดานธรกจแบบครบวงจร โดยลกคาสามารถเลอกใชบรการทตองการจากสานกงาน
และบรษทในกลมไดอยางครบถวน
3
ลกคา
สานกงานมลกคามาใชบรการมากกวา 100 ราย ตงแตธรกจขนาดเลก กลาง จนถงกจการขนาดใหญ ซงประกอบ
ธรกจหลากหลายประเภท อาทเชน
สายการบน และธรกจทองเทยว
ตวแทนนายหนาธรกจขนสง
กจการอตอเรอ
อตสาหกรรมโลหะมคา
โรงแรม และ Service Apartments
บรษทประกนวนาศภย
ศนยการคา และธรกจอาคารสานกงาน
ธรกจกอสราง และพฒนาอสงหารมทรพย
โรงงานอตสาหกรรม และ Exporters
Convenience Store และธรกจซอมาขายไป
บรการของสานกงาน
สานกงานมงมนในคณภาพของการบรการและความสาเรจของงานตามวตถประสงค ซงเปนปจจยสาคญท
เสรมสรางความเชอมนใหกบลกคา ทาใหการประกอบวชาชพของสานกงานประสบความสาเรจและเปนท
ไววางใจของลกคาตลอดมา
สานกงานใหบรการตรวจสอบบญช และใหคาปรกษาในดานตาง ๆ ดงตอไปน
ตรวจสอบบญชประจาป และตรวจสอบเปนกรณพเศษ
ตรวจสอบภายใน (Internal Audit)
ตรวจสอบการปฏบตดานภาษอากร (Tax Audit)
ใหคาปรกษาทางภาษอากร และการวางแผนภาษอากร (Tax Planning)
วางระบบบญชและระบบการรายงานเพอการบรหาร
บรการทปรกษาดานการตรวจสอบฐานะการเงนของกจการ หรอการทา Due Diligence
บรการทปรกษาดานการบรหารการเงน ซงรวมถงการจดทางบประมาณ การประเมนมลคากจการ และการ
ปรบโครงสรางทางการเงนของกจการ
4
ผบรหารและผสอบบญช
นายธนา วงศแสงนาค
ผสอบบญชรบอนญาต ผตรวจสอบภายในรบอนญาต (Certified Internal Auditor)
ทนายความ
นางบญมาก วงศแสงนาค
ผสอบบญชรบอนญาต ผตรวจสอบภายในแหงประเทศไทย (CPIAT)
นางไพศร วฒไกร
ผสอบบญชรบอนญาต
นายศรพงษ วฒไกร
ผสอบบญชรบอนญาต
นายฉตรชย จนทศร
ผสอบบญชรบอนญาต
คาอธบายลกษณะงาน
ประธานกรรมการ บคคลทมอานาจในการกาหนดนโยบายบรษท วางแผนรายไดและคาใชจายของ
บรษท เพอใหไดผลประกอบการตามเปาหมาย
รองประธานกรรมการ บคคลทมอานาจรองลงมาจากประธานกรรมการในการชวยกาหนดนโยบาย
บรษท วางแผนรายไดและคาใชจายของบรษท เพอใหไดผลประกอบการตามเปาหมาย
ฝายงานทะเบยน มหนาทสนบสนนการทางานของแผนกบญช โดยการจดเตรยมเอกสารทแผนกบญช
ตองใชงาน เชน รายชอผถอหนของบรษทลกคา (บอจ.5) รายงานของผสอบบญช และเอกสารตางๆ ทม
ความสาคญในการยนงบการเงน แผนกทะเบยนยงมหนาทในการตรวจสอบเอกสารตางๆทมาจากแผนกบญช
เพอตรวจสอบความถกตอง ทาหนาทในการตดตอกบลกคา
ฝายการเงน มหนาทควบคมการรบ – จายเงนทกดานของบรษท และมหนาทบรหารงบประมาณและ
ทรพยากรใหสอดคลองกบการปฏบตงานของบรษท จดทางบประมาณเพอควบคมการเบกจายทจะเกดขน
ฝายบญช บคคลทมหนาทจดเกบรวบรวม จาแนกเอกสารตางๆ ทางการเงนของบรษทลกคา และจดทาบญชใน
รอบบญชหนงๆ
ฝายงานสอบบญช มหนาทในการปฏบตงานสอบบญชทไดรบมอบหมายจากผจดการ และทาหนาท
กากบดแลและสอบทานงานของผชวยผสอบบญช
5
ฝายทรพยากรบคคล มหนาทในการสรรหา วาจาง จดอบรม จดทดสอบความร อานวยการบคคลและ
ประเมนผล
ฝายพาหนะและดแลอาคารทวไป พนกงานขบรถ ทาอาหาร ขนเอกสาร และดแลทาความสะอาดภายใน
อาคาร
6
บทท 3
เนอหา
หนสน (Liabilities) หมายถง จานวนเงนทกจการเปนหนบคคลหรอกจการอน ซงมภาระผกพนทจะตองชาระ
คนใหกบบคคลหรอกจการเหลานนในอนาคต ขางหนา หนสนสามารถแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ
หนสนหมนเวยน (Current Liabilities) หมายถง หนสนทกจการมภาระผกพนทจะตองชาระคนภายใน
ระยะเวลาไมเกน 1 ป ไดแก
1.1 เงนเบกเกนบญชธนาคาร (Bank Overdraft) หมายถง เงนทกจการเบกเกนจากบญชเงนฝากกระแสรายวน ซง
ธนาคารยอมใหเบกเกนบญชไปกอนในระยะสน ๆ ซงกจการจะตองชาระคนธนาคารในอนาคต
1.2 เงนกยมธนาคารระยะสน (Short-term Bank Loan) หมายถง การทกจการไดทาสญญาตกลงกบธนาคารใน
การกยมเงนจานวนหนง โดยทมกาหนดชาระคนภายใน 1 ป
1.3 เจาหนการคา (Account Payable) หมายถงจานวนเงนทกจการมภาระผกพนทจะตองชาระใหกบบคคลหรอ
กจการ อนเปนคาสนคาหรอบรการทกจการซอมาเปนเงนเชอ
1.4 ตวเงนจาย (Notes Payable) หมายถง เอกสารทกจการออกใหกบบคคลหรอกจการ เพอเปนสญญาวาเมอครบ
กาหนดตามเอกสารนน กจการจะจายเงนใหกบผทถอเอกสาร ในจานวนเงนตามเอกสารนน
1.5 รายไดรบลวงหนา (Deferred Revenue) หมายถง รายไดทกจการไดรบเงนมาแลว แตยงไมไดสงมอบสนคา
หรอบรการใหกบลกคา ซงจะมภาระผกพนทจะตองสงมอบสนคาหรอบรการใหกบลกคาในอนาคต เนองจาก
ไดรบเงนมาแลว
1.6 คาใชจายคางจาย (Accrued Expenses) หมายถง คาใชจายตาง ๆ ทครบกาหนดทจะตองจายแลว แตกจการยง
ไมไดจายเงน และกจการยงไมเคยรบรและมการบนทกบญชมากอน จนถงวนสนงวดบญชของกจการ เชน คา
เชาคางจาย คาสาธารณปโภคคางจาย เปนตน
1.7 เจาหนอน (Other Payable) หมายถง ภาระผพนทกจการจะตองชาระหนใหกบบคคลหรอกจการอน ทไมใช
เจาหนการคา เชน เจาหนทเกดจากการกยมระยะสนทไมไชธนาคาร เปนตน
7
หนสนระยะยาว (Long-term Liabilities) หมายถง ภาระผกพนทกจการจะตองชาระคนบคคลหรอกจการอน ทม
ระยะเวลาการชาระคนเกน 1 ป แตถาหากหนสนระยะยาวใดทจะถงกาหนดชาระภายใน 1 ปขางหนา หนสน
ระยะยาวจานวนนน จะถอเปนหนสนหมนเวยน ตวอยางเชน กจการกเงนกระยะยาวจากธนาคารจานวน
1,000,000 บาท มกาหนดชาระคนเงนตน 10 ป ปละ 100,000 บาท เรมชาระคนเงนตนปหนานเปนปแรก ดงนน
เงนจานวน 100,000 บาท ทจะตองชาระคนในปหนา จะถอวาเปนหนสนหมนเวยน และหนสนระยะยาวจะเปน
จานวนเงนเพยงแค 900,000 บาท หนสนระยะยาวแบงไดเปน 3 ประเภท ไดแก
2.1 หนก (Bonds Payable) หมายถง การทกจการกเงนจากบคคลภายนอก โดยออกหนกไวใหเปนหลกฐาน ซง
กจการจะจายผลตอบแทนใหกบผถอหนกในรปของดอกเบย ซงหนกนมกจะมกาหนดการไถถอนมากกวา 1 ป
และเมอครบกาหนดไถถอนแลว กจการกจะตองนาเงนไปชาระคนใหกบผถอหนก ซงเราเรยกวาการไถถอนหน
กนนเอง
2.2 เงนกระยะยาวโดยมการจานอง หรอเงนกจานอง (Mortgage Loan) หมายถง การทกจการไดทาการกยมเงน
จากบคคลหรอกจการหรอสถาบนการเงน โดยการนาสนทรพยถาวรของกจการไปจานองกบผใหกไวเพอเปน
หลกประกน เงนก และเงนกนนมกาหนดชาระคนเงนตนเกน 1 ปขนไป
2.3 เงนกระยะยาวโดยไมมการจานอง หรอเงนกระยะยาว (Long-term Loan) หมายถง การทกจการไดทาการ
กยมเงนกระยะยาวจากบคคลหรอกจการหรอสถาบนการ เงน โดยไมตองมหลกทรพยไปคาประกน และเงนก
นนมกาหนดชาระคนเงนตนเกน 1 ปขนไป
8
เจาหนการคา
เจาหนการคา คอ เงนทกจการคางชาระคาสนคา หรอ คาบรการ ทกจการไดซอ หรอ รบบรการจากคคา
(Supplier หรอ Service Provider)
รายการเจาหนการคาจดอยในสวนของหนสนหมนเวยน ตอจาก “เงนเบกเกนบญชธนาคาร” “เงนกยมจาก
สถาบนการเงน” และ “เจาหนทรสตรซท” ในงบดล เรามกเรยกเจาหนการคาสนๆวา A/P (Accounts Payable)
ระบบบญชเจาหน สามารถทาการตงหน (เจาหน) ไดจากการดงขอมลใบรบสนคา (Material Receipt)
หรอ ใบสงซอ (Purchase Order) เมน การแจงหน (ผจาหนาย) นจะมประเภทเอกสารทงหมด 4 ประเภท ไดแก
1. ใบแจงหน ใชสาหรบทารายการแจงหนทยงไมไดรบใบกากบภาษ และรายการแจงหนทไมม
ภาษมลคาเพม
2. ใบแจงหน/ใบกากบภาษ ใชสาหรบทารายการแจงหนทมใบกากบภาษและตองการขอคนภาษซอ
3. ใบลดหน (ไมใชใบกากบภาษ) ใชสาหรบทารายการลดหนใบแจงหนทไมใชใบกากบภาษ
4. ใบลดหน (ใบกากบภาษ) ใชสาหรบทารายการลดหนทไดรบใบกากบภาษแลว
ประเดนทนาสนใจเกยวกบเจาหนการคามดงน
(1) ในระบบบญชทด ตองมการเปรยบเทยบยอดรวมของเจาหนรายตวทกราย กบ บญชคมเจาหนการคา การ
เปรยบเทยบยอดดงกลาวจะทาใหเราตรวจพบขอผดพลาดทอาจมอยระหวางการบนทกบญช และทาใหเรา
สามารถทราบรายละเอยดเรองใบแจงหนจากผขายสนคา และบรการซงในบางครงกมขอผดพลาด หรอสงใหเรา
แบบซ าซอน หรอบางครงเปนการเบกซ าภายในกจการดวยเจตนาในการทาทจรต
(2) การจดทารายงานการวเคราะหอายเจาหน (Accounts Payable Aging) - รายงานนจะมรปแบบ และ
รายละเอยดในลกษณะเดยวกบรายงานการวเคราะหอายลกหน กจการสวนใหญจดทารายงานนทกสนเดอน
เชนเดยวกบดานลกหนการคา ตามตวอยางตอไปน
9
รายงานการวเคราะหอายเจาหนการคา
ณ วนท 30 กนยายน 2547 (หนวย :บาท)
ชอผขายสนคาและบรการ * Total
A/P Current
1-30
Days
31-60
Days
Over
60 Days
1. บรษท สมานมตร จากด 800 800 ---- ---- ----
2. บรษท สทธศกด จากด 3,000 3,000 ---- ---- ----
3. บรษท พยคฆา จากด 2,000 2,000 ---- ---- ----
4.Lavelion Co., Ltd. 18,000 3,000 5,000 2,000 8,000
5. บรษท เกวยนไทย จากด 300 300 ---- ---- ----
6. นายไสว อนงาม 200 200 ---- ---- ----
7. Charming Co., Ltd. 500 500 ---- ---- ----
Total 24,800 9,800 5,000 2,000 8,000
จากตวอยางรายงานการวเคราะหอายเจาหนขางตน บอกใหกจการทราบวา
- มยอดคงคางตอผขายสนคาและผใหบรการรายใด จานวนเงนเทาไร
- ชวยใหกจการสามารถบรหารกระแสเงนสดจายไดดขน
- ชวยบอกเราวากจการบรหารเครดตของตนดหรอไม มขอบกพรองในการบรหารเครดตหรอเปลา เชน กรณทม
ยอดคงคางนานๆ กบผขายบางรายโดยไมไดเจตนา
- ชวยใหเราทราบวงเงนทกจการตองจดเตรยม หรอ ทาประมาณการเงนสดจายทกจการตองใชในระยะเวลา
ปจจบน ในระยะเวลา 30 วน และ 60 วน ตามลาดบ
จากตวอยาง สมมตวา Lavelion Co., Ltd. เปนคคารายสาคญของบรษท รายงานจะบอกเราวาบรษท
อาจจะสญเสยเครดต และอาจทาใหเจาหนรายนเรงรดระยะเวลาการชาระเงนของบรษทในอนาคต อาจตดเครดต
จากเดมทใหเราไว 60 วน เหลอเปน 30 วน ซงจะสงผลกระทบตอการจดกระแสเงนสดรองรบของบรษท หรอ
สญเสยความไดเปรยบในการไดเครดตการคานานกวาคแขงขนในอนาคตได
10
จากตวอยาง ประมาณการเงนสดจายทบรษทตองจดเตรยมในชวงปจจบนมจานวนเงนเทากบ 9,800
บาท แตหากรวมยอดคงคางตอ Lavelion Co., Ltd ซงเปน คคาหลก และกจการไมตองการสญเสยเครดต กจการ
อาจตองจดเตรยมเงนสดไวเพมเตมอก 12,000 บาท เพอชาระยอดคงคาง 30 วน 60 วน และเกนกวา 60 วน ให
หมด
(3) ตามปกตกจการจะบนทกรายการซอโดยผานสมดรายวนซอ และบนทกคาใชจายผานสมดเงนสดจาย ในกรณ
ทกจการเลอกใชโปรแกรมสาเรจรปทางบญช ควรดใหแนใจวาโปรแกรมสามารถผานรายการดงกลาวไปยง
บญชแยกประเภทพรอมๆ กบสามารถเรยกดรายงานการวเคราะหอายเจาหนจากผลการบนทกรายการซอ
หรอไม นอกจากน ตามปกตโปรแกรมจะบงคบใหเราตองบนทกรายการโดยเรมตนตามขนตอนจากการ บนทก
รายการในใบสงซอ => บนทกรบสนคา โดยระบบจะใหเราบนทกเจาหนการคาในขนตอนรบสนคา ในบาง
โปรแกรมกอาจยอมใหเราขามขนตอนมาบนทกรบสนคา พรอมๆกบบนทกเจาหนการคาไดโดยไมตองเรมจาก
ใบสงซอ
(4) จากตอนตนทไดกลาววา รายการเจาหนการคาจะแสดงไวตอจาก “เงนเบกเกนบญชธนาคาร” “เงนกยมจาก
สถาบนการเงน” และ “เจาหนทรสตรซท” ในงบดลนน ขออธบายเพมเตมเปนประเดนตอเนองไว 2 ประการคอ
4.1) กจการบางแหงสงซอสนคาจากตางประเทศ และตองการใชเงนทนหมนเวยนจากสถาบนการเงน ก
อาจทาสญญาสนเชอจากธนาคาร โดยการทา สญญาทรสตรซท ซงเปนการให ธนาคารชาระคาสนคาแทน
กจการไปกอน และธนาคารออกตวแลกเงนหรอสญญาทรสตรซทกบกจการไว เพอใหกจการชาระหนสนนน
ตอธนาคารในระยะเวลาทกาหนดกน เชน ออกเปนตวแลกเงน ระยะเวลา 30 วน เปนตน การทาทรสตรซทจง
เปนการยดระยะเวลาการชาระเงนคาสนคา โดยใหธนาคารเขามาชาระแทนตามเครดตทผขายใหแกบรษท สวน
บรษทมโอกาสขยายเวลาการชาระออกไปอกระยะเวลาหนง โดยมคาใชจายเปน “ดอกเบยจาย” รายการ “เจา
หนทรสตรซท” ดงกลาวจะแยกแสดงตางหากจากเจาหนการคา โดยจะแสดงไวเปนรายการตอจาก “เงนเบกเกน
บญชธนาคาร” “เงนกยมจากสถาบนการเงน” เนองจากเปนหนสนทกจการมตอธนาคารโดยตรง และภาระตอ
เจาหนการคาเดมนนหมดไปแลวจากการทธนาคารชาระใหในตอนแรก
4.2) กรณมการซอขายสนคากบบรษทในเครอ ในทางบญชจะบนทกไวเปนรายการแยกตางหากจาก
เจาหนการคา โดยบนทกเปน“เจาหนบรษททเกยวของกน” และแสดงไวตอจากเจาหนการคา
11
ตวอยางการลาดบรายการในงบดลดานหนสนหมนเวยนของทงสองกรณขางตน เปนดงน
งบดล
หนสนหมนเวยน (ตวเลขสมมต)
เงนเบกเกนบญชธนาคาร 200,000 บาท
เงนกยมจากสถาบนการเงน 100,000 บาท เปนหนสนทมตอสถาบนการเงน
เจาหนทรสตรซท 10,000 บาท
เจาหนการคา 24,800 บาท เปนหนสนคาสนคาทมตอบคคล
เจาหนบรษททเกยวของกน 20,000 บาท ภายนอกและบรษทในเครอ
12
ภาษหก ณ ทจาย ภ.ง.ด.1 ภ.ง.ด.3 และ ภ.ง.ด.53
ภ.ง.ด.1
แบบยนรายการภาษเงนไดหก ณ ทจาย ตามมาตรา 52 และมาตรา 59 กรณหกภาษ ณ ทจายตามมาตรา
50(1) สาหรบเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(1)(2) แหงประมวลรษฎากร
13
ภ.ง.ด.3
แบบยนรายการภาษเงนไดหก ณ ทจายตามาตรา 52 และมาตรา 59 กรณหกภาษ ณ ทจายตามมาตรา
50(3)(4)(5) สาหรบเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(5)(6)(7)(8) และการเสยภาษตามมาตรา 48 ทว แหงประมวล
รษฎากร
14
ภ.ง.ด.53 แบบยนรายการภาษเงนไดหก ณ ทจาย ตามมาตรา 3 เตรส และมาตรา 69 ทว และการเสยภาษตาม
มาตรา 65 จตวา แหงประมวลรษฎากร
15
การบนทกบญชเกยวกบภาษมลคาเพม
ภาษขายและภาษซอ
ภาษขาย (Output Tax) หมายความวา ภาษมลคาเพมทผประกอบการจดทะเบยนไดเรยกเกบหรอพง
เรยกเกบจาก ผซอสนคา หรอผรบบรการเมอขายสนคา หรอรบชาระคาบรการ
ภาษซอ (Input Tax) หมาย ความวา ภาษมลคาเพมทผประกอบการไดจายใหกบผขายสนคา หรอผ
ใหบรการทเปนผประกอบการจดทะเบยน เมอซอสนคาหรอ ชาระคาบรการเพอใชในการประกอบกจการของ
ตน
ภาษซอทหามนามาหกภาษขายในการคานวณภาษมลคาเพม
1. กรณไมมใบกากบภาษหรอไมอาจแสดงใบกากบภาษไดวามการชาระภาษซอ
2. กรณใบกากบภาษมขอความไมถกตองหรอไมสมบรณ
3. ภาษซอทไมเกยวของโดยตรงกบการประกอบกจการของผประกอบการตามหลก เกณฑ และเงอนไข
ทอธบดกาหนด ไดแก ภาษซอทไมเขาลกษณะเปนรายจายเพอหากาไรหรอกจการโดยเฉพาะ
4. ภาษซอทเกดจากรายจายเพอการรบรอง หรอเพอการอนมลกษณะทานองเดยวกนตามหลกเกณฑและเงอนไข
ทอธบดกาหนด
5. ภาษซอตามใบกากบภาษซงออกโดยผไมมสทธออกใบกากบภาษ
6. ภาษซอตามทอธบดกาหนดโดยอนมตรฐมนตรตามมาตรา 82/5 (6) ประกาศอธบด (ฉบบท 42)
และ (ฉบบท 50) กาหนดไว
วธการคานวณภาษมลคาเพม
1. ผประกอบการจดทะเบยนทเสยภาษมลคาเพมในอตรารอยละ 7
ภาษทตองชาระ = ภาษขาย – ภาษซอ
2. ผประกอบการจดทะเบยนทเสยภาษมลคาเพมในอตรารอยละ 0
16
ภาษทตองชาระ = ภาษขาย – ภาษซอ
การยนแบบแสดงรายการและการนาสงภาษมลคาเพม
1. ผมหนาทยนแบบแสดงรายการและนาสงภาษมลคาเพม
1.1 ผประกอบการจะทะเบยนภาษมลคาเพม
1.2 ผนาเขาสนคาจากตางประเทศ
1.3 ผจายเงนคาซอสนคาหรอคาบรการใหแก
1) ผประกอบการทอยนอกราชอาณาจกร
2) ผประกอบการทไดใหบรการในตางประเทศและไดมการใชบรการนนในราชอาราจกร
1.4 ผรบโอนสนคาหรอผรบโอนสทธในบรการทไดเสยภาษมลคาเพมไปแลวในอตรารอยละ 0
1.5 ผทอดตลาดซงขายทรพยสนของผประกอบการจะทะเบยน
2. ประเภทของแบบแสดงรายการและแบบนาสงภาษมลคาเพม
2.1 แบบแสดงรายการภาษมลคาเพม
1) แบบ ภ.พ. 30 ใชสาหรบผประกอบการจดทะเบยน
2) แบบใบขนสนคาขาเขา ใชสาหรบผนาเขาทมหนาทเสยภาษมลคาเพม
2.2 แบบนาสงภาษมลคาเพม คอ แบบ ภ.พ. 36 ใชสาหรบผมหนาทนาสงภาษมลคาเพม
3. กาหนดเวลาในการยนแบบแสดงรายการและนาสงภาษมลคาเพม
3.1 การยนแบบ ภ.พ. 30 ใหกระทาเปนรายเดอนๆ ละครง
3.2 การยนแบบใบขนสนคาขาเขา ใหผยนใบขนสนคาขาเขาและชาระภาษมลคาเพมพรอมกบการ
ชาระอากรขา เขา ณ ดานศลกากรทมการนาเขาสนคา
17
3.3 การยนแบบนาสงภาษมลคาเพม
1) การนาสงภาษมลคาเพมตามขอ 1.3 และ 1.5 ใหนาสงภาษภายใน7 วน นบแตวนสนเดอน
ของเดอนทจายเงน
2) การนาสงภาษมลคาเพมตามขอ 1.4 ใหนาสงภาษภายใน 30 วน
นบแตวนทรบโอน
4. สถานทยนแบบแสดงรายการและนาสงภาษมลคาเพม ใหยน ณ สานกงานเขต/ทวาการอาเภอทองท
ทสถานประกอบการตงอย หรอสถานทอนทอธบดกรมสรรพากรจะไดกาหนด
รายการเกยวกบภาษขาย
1. การขายสนคาเปนเงนสดและเงนเชอ
1.1 เมอมการขายสนคา บนทกการขายและจดทารายการภาษขาย
เดบต เงนสดหรอลกหนการคา XX
เครดต ขาย XX
ภาษขาย XX
1.2 เมอไดรบชาระราคาสนคาไมวาทงหมดหรอบางสวน
เดบต เงนสดหรอธนาคาร XX
เครดต ลกหนการคา XX
1.3 เมอรบคนสนคา และไดออกใบลดหนแลว บนทกการรบคน และจดทารายงานภาษขาย
เดบต รบคน XX
ภาษขาย XX
เครดต เงนสดหรอลกหนการคา XX
18
1.4 เมอรบชาระหนจากลกหนการคา และใหสวนลดเงนสด
เดบต เงนสดหรอธนาคาร XX
สวนลดจาย XX
เครดต ลกหนการคา XX
1.5 เมอมการขายสนคาโดยวธเชาซอหรอโดยวธผอนชาระ
1) ณ วนทาสญญา และไดรบเงนวางเรมแรก
เดบต เงนสด XX
ลกหนตามสญญาเชาซอ XX
เครดต ขาย XX
ภาษขาย (ตามจานวนเงนทไดรบ) XX
ดอกเบยเชาซอรอตดบญช XX
ภาษขายทยงไมครบกาหนด XX
2) การรบรรายไดในแตละงวด
เดบต ดอกเบยเชาซอรอตดบญช XX
เครดต ดอกเบยเชาซอ XX
3) เมอไดรบชาระเงนในแตละงวด
เดบต เงนสด XX
ภาษขายทยงไมครบกาหนด XX
19
เครดต ลกหนตามสญญาเชาซอ XX
ภาษขาย XX
1.6 การจาหนายหนสญ การบนทกภาษมลคาเพมสวนทตดเปนหนสญเขา
ขายตามขอกาหนดตามประมวลรษฎากร นนพจารณาไดเปน 2 กรณ ดงน
1) กรณทขอกาหนดตามประมวลรษฎากรใหนาภาษขายสวนทตดเปน
หนสญไปขอเครดตได
เดบต หนสญ XX
ภาษขาย XX
เครดต ลกหนการคา XX
และ
เดบต คาเผอหนสงสยจะสญ XX
เครดต หนสงสยจะสญ XX
2) กรณทขอกาหนดตามประมวลรษฎากรใหขอคนภาษขายสวนทตด
เปนหนสญแลวเปนเงนสดได
เดบต หนสญ XX
ลกหนกรมสรรพากร XX
เครดต ลกหนการคา XX
และ
20
เดบต คาเผอหนสงสยจะสญ XX
เครดต หนสงสยจะสญ XX
2. การขายสนคาทไมมรปรางและการใหบรการเปนเงนเชอ
2.1 เมอมการใหบรการเปนเงนเชอ หรอการขายสนคาทไมมรปราง บนทก
รายไดและออกใบแจงหน
เดบต ลกหนการคา XX
เครดต รายไดจากการใหบรการ XX
ภาษขายทยงไมครบกาหนด XX
2.2 เมอรบชาระหนจากลกหนการคา และจดทารายงานภาษขาย
เดบต เงนสดหรอธนาคาร XX
เครดต ลกหนการคา XX
และ
เดบต ภาษขายทยงไมครบกาหนด XX
เครดต ภาษขาย XX
2.3 การรบชาระหนจากลกหนการคา และใหสวนลดเงนสด
เมอใหสวนลดเงนสด ใหบนทกลดยอดขายและจดทารายงานภาษขาย
เดบต เงนสดหรอธนาคาร XX
ภาษขายทยงไมครบกาหนด XX
สวนลดจาย XX
21
เครดต ลกหนการคา XX
ภาษขาย XX
3. การใหบรการเปนเงนสด
เมอมการใหบรการ บนทกการใหบรการและจดทารายงานภาษขาย
เดบต เงนสด XX
เครดต รายไดจากการใหบรการ XX
ภาษขาย XX
4. การแจกแถมสนคาทประมวลรษฎากรใหถอเปนการขายสนคา
บนทกคาใชจาย และจดทารายงานภาษขาย
เดบต คาใชจายสงเสรมการขาย XX
เครดต สนคาหรอภาษซอ XX
ภาษขาย XX
รายการเกยวกบภาษซอ
1. การซอสนคาหรอทรพยสนทงเงนสดและเงนเชอ
1.1 เมอมการซอ บนทกการซอ และจดทารายงานภาษซอ
เดบต ซอสนคาหรอทรพยสน XX
ภาษซอ XX
เครดต เงนสดหรอเจาหนการคา XX
22
1.2 เมอจายชาระหนใหเจาหนการคา
เดบต เจาหนการคา XX
เครดต เงนสดหรอธนาคาร XX
1.3 เมอสงคนสนคาและไดรบใบลดหนแลว บนทกการสงคน และจดทารายงานภาษซอ
เดบต เจาหนการคา XX
เครดต สงคน XX
ภาษซอ XX
1.4 เมอจายชาระหน ใหเจาหนการคา และไดสวนลดเงนสด
เดบต เจาหนการคา XX
เครดต เงนสดหรอธนาคาร XX
สวนลดรบ XX
2. การใชบรการเปนเงนเชอ
2.1 เมอมการใชบรการ บนทกคาบรการและไดรบใบแจงหน
เดบต คาใชจาย (ระบ) XX
ภาษซอทยงไมครบกาหนด XX
เครดต คาใชจายคางจาย XX
2.2 เมอชาระคาบรการและไดรบใบกากบภาษ บนทกการชาระหน และจดทารายงานภาษซอ
เดบต คาใชจายคางจาย XX
23
เครดต เงนสดหรอธนาคาร XX
และ
เดบต ภาษซอ XX
เครดต ภาษซอทยงไมครบกาหนด XX
5. การปดบญชภาษมลคาเพม
1. กรณภาษขายมากกวาภาษซอ
เดบต ภาษขาย XX
เครดต ภาษซอ XX
เจาหนกรมสรรพากร XX
2.กรณภาษซอมากกวาภาษขาย
เดบต ภาษขาย XX
ลกหนกรมสรรพากร XX
เครดต ภาษซอ XX
6. การแสดงรายการในงบการเงน
ณ วนสนรอบระยะเวลาบญช ถาหากยอดคงเหลอในบญชภาษมลคาเพมมยอดทางดานเดบตใหแสดงไว
ในงบดล ภายใตหวขอสนทรพยหมนเวยน ถาหากยอดคงเหลอทางดนเครดตใหแสดงไวภายในหวขอหนสน
หมนเวยน
24
บทท 4
การปฏบตงานจรง
การตรวจสอบเจาหนการคา
1.1.การตรวจสอบโดยการขอคายนยนยอดจากเจาหน
-ทากระดาษทาการเลอกเจาหนทจะสงคายนยนยอด
25
-จดทาหนงสอรบรองยอดหนจากเจาหน
รอผลการยนยดยอดวาถกตองหรอไม ถาไมถกตองตองตดตามหาสาเหตวาผดพลาดเพราะอะไรและทา
การปรบปรงใหถกตอง
26
1.2.การตรวจการจายชาระหนหลงวนสนงวด
- ขอรายละเอยดเจาหนรายตวของบรษท และทาตรวจการจายชาระหนชวงประมาณเดน ม.ค. – ก.พ.
ของปถดไปวามการจายชาระหนเจาหนการคารายใดบาง ตรวจใบสาคญจายและใบเสรจรบเงน เพอใหทราบวา
เจาหนการคามรายละเอยดทถกตอง และยอดเงนทถกตอง และครบถวน
R=ตรวจกบใบเสรจรบเงน
27
การตรวจคาใชจายคางจาย
ตรวจโดยการ …..ตรวจการจายชาระหลงวนสนงวด สามารถตรวจ คาใชจายคางจายได โดยดท
คาใชจายในชวงเดอน ม.ค – ม.ค ของปถดไปวามการจายคาใชจายคางจายและเปนการตรวจสอบคาใชจาย
ดวยวา คาใชจายทเกดขนบนทกดวยยอดทถกตองและถกงวดบญชหรอไม
28
การตรวจสอบภาษหก ณ ทจาย ภ.ง.ด.1 ภ.ง.ด.3 และ ภ.ง.ด.53
เกบรายละเอยดภาษหก ณ ทจายของแตละเดอน ตรวจยอดการจายชาระจากแบบยนการหก
ณ ทจายและใบเสรจรบเงน ตรวจกบคาใชจายและคาใชจายคางจายของปนน วาตรงกนหรอไม ถา
ไมตรงมการยนเพมเตมทจายในงวดนนหรอไม
29
การเกบแบบภาษมลคาเพม
30
Working Paper
31
32
การแสดงในงบแสดงฐานะทางการเงน
33
การเปดเผยในหมายเหตประกอบงบการเงน
34
บรรณานกรม
http://www.bkkonline.com/accounting/10-oct-47.shtml http://clubvi.com/2012/10/19/receivables/
http://www.rd.go.th/publish/7064.0.html http://www.rd.go.th/publish/3535.0.html
http://kruben.krutechnic.com/u7_9.html
35
ภาคผนวก
36
37
38
ประกาศกรมสรรพากร
เรอง การหกภาษเงนได ณ ทจาย ตามมาตรา 3 เตรส แหงประมวลรษฎากร
---------------------------------------------
ตามทไดมคาสงกรมสรรพากร ท ท.ป.4/2528 เรอง สงใหผจายเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40 แหง
ประมวลรษฎากร มหนาทหกภาษเงนได ณ ทจาย ลงวนท 26 กนยายน พ.ศ.2528 โดยมผลใชบงคบสาหรบการ
จายเงนไดพงประเมน ตงแตวนท 26 กนยายน พ.ศ.2528 เปนตนไป ตอมาไดมการแกไขเพมเตมโดยคาสง
กรมสรรพากรท ท.ป.18/2530 ฯ ลงวนท 10 สงหาคม พ.ศ.2530 กาหนดใหผซอสนคาซงเปนผไมมหนาทเสย
ภาษเงนไดมหนาทหก ภาษ ณ ทจาย สาหรบการจายเงนไดพงประเมน ตงแตวนท1 กนยายน 2530 เปนตนไป
นน
บดน ไดมกฎกระทรวง ฉบบท 175 (พ.ศ.2530) ออกตามความในประมวลรษฎากรวาดวยภาษเงนได
เพอขยายขอบเขตการหกภาษเงน ได ณ ทจาย ใหกวางขวางยงขน อนจะมสวนขยายฐานภาษออกไป และสราง
ความเปนธรรมระหวางผมเงนไดดวยกน ตลอดจนผอนคลายภาระในการชาระภาษจานวนมากในตอนสนป และ
การหลกเลยงภาษอากรไดอกทางหนงดวย จงจาเปนตองแกไขคาสงกรมสรรพากรดงกลาวใหสอดคลองกบ
กฎกระทรวงฉบบดง กลาว โดยกรมสรรพากรไดออกคาสง ท ท.ป.19/2530 ฯ ลงวนท 22 ตลาคม พ.ศ.2530
กรมสรรพากรจงประกาศมาเพอทราบทวกนวา สาหรบการจายเงนไดพงประเมนบางประเภท
ดงตอไปน ตงแตวนท 1 พฤศจกายน พ.ศ.2530 เปนตนไป ผจายเงนมหนาทตองหกภาษ ณ ทจาย ดงน คอ
ขอ 1 กรณ จายดอกเบยเงนฝาก ดอกเบยตวเงน ถาผจายเปนธนาคารตามกฎหมายวาดวยการธนาคาร
พาณชย และบรษทตามกฎหมายวาดวยการประกอบธรกจเงนทนธรกจหลกทรพย และธรกจเครดตฟองซเอร ได
จายเงนไดดงกลาวใหแกผรบซงเปนบรษทหรอหางหนสวน นตบคคลทประกอบกจการในประเทศไทย หกภาษ
ณ ทจาย ยงคงใหหกภาษ ณ ทจาย ในอตรารอยละ 1.0 เหมอนเดม แตถาจายใหกบมลนธ หรอสมาคมทมใช
มลนธหรอสมาคมทรฐมนตรประกาศกาหนดเดมใหหกภาษ ณ ทจาย ไวในอตรารอยละ 5.0 ไดกาหนดอตรา
ใหมเปนใหหกในอตรารอยละ 10.0
ขอ 2 กรณ จายเงนปนผล เงนสวนแบงของกาไรหรอประโยชนอนใดทไดจากบรษทหรอหางหนสวน
นตบคคล (แตไมรวมถงกจการรวมคา) ถาผจายเปนบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายไทย
กอง ทนรวมสถาบนการเงนทมกฎหมายโดยเฉพาะของประเทศไทย จดตงขนสาหรบใหกยมเงนเพอสงเสรม
เกษตรกรรม พาณชยกรรม หรออตสาหกรรม จายเงนไดดงกลาวใหแกผรบซงเปนบรษทหรอหางหนสวนนต
บคคล ทตงขนตามกฎหมายของตางประเทศประกอบกจการในประเทศไทย หรอจายใหกบบรษทหรอหาง
หนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายไทยได กาหนดอตราใหมเปนใหหกภาษ ณ ทจาย ในอตรารอยละ 10.0
แตถาผรบ เปนบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ผจายไมตองหกภาษ ณ ทจาย
39
ขอ 3 กรณ จายคาเชา หรอประโยชนอยางอนทไดเนองจากการใหเชาทรพยสนแตไมรวมถงคา แหง
อาคารหรอโรงเรอนทไดรบกรรมสทธ ถาผจายเปนบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลอน จายเงนไดดงกลาว
ใหแกผรบดงตอไปน ไดกาหนดใหหกภาษ ณ ทจาย ดงน คอ
(1) ผรบเปนผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา ใหหกในอตรารอยละ 5.0
(2) ผรบเปนบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทประกอบกจการในประเทศไทย ใหหกในอตรา
รอยละ 5.0
(3) ผรบเปนมลนธหรอสมาคมทมใชมลนธหรอสมาคมทรฐมนตรประกาศกาหนด ใหหกภาษใน
อตรารอยละ 10.0
ขอ 4 กรณ จายเงนไดจากวชาชพอสระ คอ วชากฎหมาย การประกอบโรคศลปะ วศวกรรม
สถาปตยกรรม การบญช ประณตศลปกรรม เดมใหหกภาษ ณ ทจาย ไวในอตรารอยละ 2.0 ไดกาหนดอตราใหม
เปนใหหกภาษในอตรารอยละ 3.0
ขอ 5 กรณ จายคาจางทาของ ถาผจายเปนบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลหรอนตบคคลอน ได
กาหนดใหหกภาษ ณ ทจาย ในอตรารอยละ 3.0 สาหรบการจายเงนไดดงกลาวใหแกผรบดงตอไปน
(1) ผรบซงเปนผมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา เฉพาะคาจางทาของทเขาลกษณะเปนเงน
ไดพงประเมนตามมาตรา 40(7) คอ เงนไดจากการรบเหมาทผรบเหมาตองลงทน ดวยการจดหาสมภาระในสวน
สาคญ นอกจากเครองมอ หรอคาจางทาของอยางอนทเขาลกษณะเปนเงนไดพงประเมนตามมาตรา 40(8) แหง
ประมวลรษฎากร
(2) ผรบซงเปนบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายไทยแต ไมรวมถงมลนธ
หรอสมาคม สาหรบคาจางทาของทกอยาง
(3) ผรบซงเปนบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตงขนตามกฎหมายของตาง ประเทศ ประกอบ
กจการในประเทศไทย โดยมสานกงานสาขาตงอยเปนการถาวรในประเทศไทย สาหรบคาจางทาของทกอยาง
สวนการจายเงนคาจางทาของใหแกบรษทหรอหางหนสวนนตบคคลทตง ขนตามกฎหมายของ
ตางประเทศทมไดมสานกงานสาขาตงอยเปนการถาวรใน ประเทศไทย ยงคงใหหกภาษ ณ ทจาย ไวในอตรารอย
ละ 5.0 เหมอนเดมตามคาสงกรมสรรพากรท ป.8/2528 ฯ ลงวนท 12 เมษายน พ.ศ.2528
ขอ 6 กรณ จายรางวลในการประกวด การแขงขน การชงโชค หรอการอนใดอนมลกษณะทานอง
เดยวกน ยงคงใหหกภาษ ณ ทจาย ไวในอตรารอยละ 5.0 เหมอนเดม
ขอ 7 กรณ จายเงนไดใหแกนกแสดงสาธารณะ คอ นกแสดงละคร ภาพยนตรวทยหรอโทรทศน
นกรอง นกดนตร นกกฬาอาชพ หรอนกแสดงเพอความบนเทงใด ๆ เดมใหหกภาษ ณ ทจายไวในอตรารอยละ
3.0 ไดกาหนดอตราใหมเปนใหหกภาษ ณ ทจายในอตรารอยละ 5.0
ขอ 8 กรณจายคาโฆษณา ยงคงใหหกภาษ ณ ทจายไวในอตรารอยละ 2.0 เหมอนเดม
40
ขอ 9 กรณ จายคาซอสตวนา ทงทมชวตและไมมชวตและสวนตาง ๆ ของสตวนา ไมวาจะสดหรอแช
เยน แชเยนจนแขง หรอกระทาดวยประการใด ๆ เพอรกษาไวมใหเปอยเนาในระหวางการขนสง ถาผจายเปน
บคคล บรษทหรอหางหนสวนนตบคคล หรอนตบคคลอน หางหนสวนสามญ หรอคณะบคคลทมใชนตบคคล
เฉพาะกรณทผจายเปนผสงออก หรอผผลตภณฑใด ๆ จากสตวนา และผผลตอยในบงคบตองขออนญาตตง
โรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงานได กาหนดใหหกภาษ ณ ทจาย ในอตรารอยละ 1.0
ขอ 10 การ จายเงนทกกรณดงกลาว ผมหนาทหกภาษ ณ ทจาย ตองนาสงภาษทตองหกดวยแบบ
ภ.ง.ด.3 สาหรบกรณผถกหกทมหนาทเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดา หรอแบบ ภ.ง.ด.53 สาหรบกรณทผหกม
หนาทเสยภาษเงนไดนตบคคล ณ ทวาการอาเภอหรอเขตทองทภายใน 7 วนนบแตวนสนเดอนทจายไมวาจะได
หกภาษดงกลาวไวแลวหรอไม สาหรบการจายเงนใหแกผรบรายหนง ๆ ตงแต 500 บาทขนไป และเมอไดหก
ภาษไวแลวผหกภาษจะตองออกหนงสอรบรองการหกภาษ ณ ทจายจานวน 2 ฉบบ มขอความถกตองตรงกน
ใหแกผถกหกภาษดวย
ในกรณมขอ สงสยใด ๆ โปรดตดตอสอบถามไดทกองกฎหมายและระเบยบ หรอฝายประชาสมพนธ
กรมสรรพากร สานกงานสรรพากรเขต สานกงานสรรพากรเขตพนท สานกงานสรรพากรจงหวด สานกงาน
สรรพากรอาเภอหรอเขต แหงหนงแหงใดกได
ประกาศ ณ วนท 27 ตลาคม พ.ศ. 2530
41
ความหมายของรายการยอในงบดล
ในการจดทางบดลของบรษทจากด จะตองยดหลกตามมาตรฐานการบญช ฉบบท 35
(ปรบปรง 2550) และตองปฏบตตามประกาศกรมทะเบยนการคากระทรวงพาณชย พ.ศ. 2544 ซงไดให
ความหมายรายการยอในงบดล เพอถอปฏบตใหเปนมาตรฐานเดยวกนในการจดนาเสนองบดล ซงม
รายละเอยดดงน
ของบรษทจากด
งบดล
สนทรพย
1. สนทรพยหมนเวยน (Current assets)
1.1 เงนสดและเงนฝากสถาบนการเงน (Cash and deposits at financial institutions) เงนสด หมายถง เงนสด
ในมอและเงนฝากธนาคารทกประเภท แตไมรวมเงนฝากประเภททตองจายคนเมอสนระยะเวลาทกาหนด เชน
1.1.1 ธนบตรและเหรยญกษาปณทบรษทมอย รวมทงเงนสดยอย ธนาณต ตวแลกเงนไปรษณย
1.1.2 เงนฝากธนาคารกระแสรายวนและออมทรพย ทงน ไมรวมเงนฝากธนาคารประเภทจายคนเมอสน
ระยะเวลา (เงนฝากประจา) รวมทงบตรเงนฝากทออกโดยธนาคารและสถาบนการเงน ซงกาหนดใหแสดงไวใน
รายการท 1.2 และ 2.2 แลว
1.1.3 เชคทถงกาหนดชาระแตยงมไดนาฝาก เชคเดนทาง ดราฟทของธนาคาร
1.2 เงนลงทนชวคราว (Current investments) หมายถง เงนลงทนชวคราวตามทกาหนดในมาตรฐานการ
บญชเงนลงทนดงกลาวใหแสดง มลคาสทธ หลงจากหกคาเผอการปรบมลคาเงนลงทนและคาเผอการดอยคาเงน
ลงทน
1.3 ลกหนการคา-สทธ (Trade account receivables, net) หมายถง เงนทลกคาคางชาระคาสนคาหรอ
คาบรการทหางหนสวนจดทะเบยนได ขายไปตามปกตและลกหนตามตวเงนรบอนเกดจากคาสนคาหรอบรการ
ดง กลาว ทงน ใหรวมถงลกหนและตวเงนรบการคาทเปนกรรมการ พนกงาน ลกจางและกจการทเกยวของกน
ดวยลกหนการคาดงกลาว ใหแสดงมลคาสทธหลงจากหกคาเผอหนสงสยจะสญ
1.4 เงนใหกยมระยะสนแกบคคลหรอกจการทเกยวของกน (Short-term loans to related parties) หมายถง
เงนใหกยมระยะสนแกบคคลหรอกจการทเกยวของกน รวมทงลกหนในลกษณะอนใดซงจดเปนสนทรพย
หมนเวยน นอกจากลกหนทเกดจากการซอสนคาหรอบรการ ซงกาหนดใหแสดงไวในรายการท 1.3
ทงน ความหมายของบคคลหรอกจการทเกยวของกนใหเปนไปตามทกาหนดในมาตรฐานการบญช
42
1.5 เงนใหกยมระยะสนอน (Other short-term loans) หมายถง เงนใหกยมระยะสนอนทไมสามารถจดเขา
ลาดบท 1.4 ได
1.6 สนคาคงเหลอ (Inventories) หมายถง สนคาสาเรจรป งานหรอสนคาระหวางทา วตถดบและ วสดทใช
ในการผลตเพอขายหรอใหบรการตามปกตของหางหนสวนจดทะเบยน
1.7 สนทรพยหมนเวยนอน (Other current assets) หมายถง คาใชจายลวงหนา รายไดคางรบ และสนทรพย
หมนเวยนอนใด นอกจากทกาหนดใหแสดงไวในรายการท 1.1 ถง 1.6
2. สนทรพยไมหมนเวยน (Non-current assets)
2.1 เงนลงทนซงบนทกโดยวธสวนไดเสย (Investments for using the equity method) หมายถง เงนลงทน
ในบรษทรวมหรอบรษทยอยซงบนทกโดยสวนวธไดเสยตามท กาหนดไวในมาตรฐานการบญช
2.2 เงนลงทนระยะยาวอน (Other long-term investments) หมายถง ลงทนระยะยาวในบคคลอนหรอ
กจการอนทมใชบคคลหรอกจการทเกยว ของกน นอกจากทกาหนดใหแสดงไวในรายการท 2.1 เงนลงทน
ดงกลาว ใหแสดงมลคาสทธหลงจากทได หกคาเผอการปรบมลคาหรอคาเผอการดอยคาของเงนลงทน
2.3 เงนใหกยมระยะยาวแกบคคลหรอกจการทเกยวของกน (Long-term loans to related parties)
หมายถง เงนใหกยมแกบคคลหรอกจการทเกยวของกน ตามคานยามในขอ 1.4 ซงไมจดเปนสนทรพยหมนเวยน
2.4 เงนใหกยมระยะยาวอน (Other long-term investments) หมายถง เงนใหกยมแกบคคลอนหรอกจการ
อน ทมใชบคคลหรอกจการทเกยวของกน นอกจากทกาหนดใหแสดงไวในรายการ
ท 2.3
2.5 ทดน อาคารและอปกรณ-สทธ (Property, plant and equipment, net) หมายถง สนทรพยทมตวตนท
กจการมไวเพอใชประโยชนในการผลต เพอใชในการจาหนายสนคาหรอใหบรการ เพอใหเชาหรอเพอใชในการ
บรหารงาน โดยกจการคาดวาจะใชประโยชนมากกวาหนงรอบปบญชสนทรพยดงกลาวให แสดงมลคาสทธ
หลงจากหกคาเสอมราคาสะสมและคาเผอการดอยคาของ สนทรพย
2.6 สนทรพยไมมตวตน (Intangible assets) หมายถง สนทรพยทไมมรปรางซงกอใหเกดประโยชนเชง
เศรษฐกจในอนาคตแก กจการ เชน ลขสทธ สทธบตร สมปทาน หรอคาความนยม
2.7 สนทรพยไมหมนเวยนอน (Other non-current assets) หมายถง สนทรพยไมหมนเวยนอนใดนอกจากท
กาหนดใหแสดงไวในรายการท 2.1 ถง 2.6
43
หนสนและสวนของผถอหน
3. หนสนหมนเวยน (Current liabilities)
3.1 เงนเบกเกนบญชและเงนกยมระยะสนจากสถาบนการเงน (Bank overdrafts and shot-term loans from
financial institutions) หมายถง เงนเบกเกนบญชธนาคาร หนสนทเกดขนจากการกยมระยะสนจากธนาคาร
พาณชยหรอสถาบนการเงน อนรวมทงการขายหรอขายชวงลดตวเงนกบสถาบนการเงน ซงจดเปนหนสน
หมนเวยน
3.2 เจาหนการคา (Trade account payables) หมายถง เงนทบรษทคางชาระคาสนคาหรอคาบรการทซอมา
เพอขายใชในการผลต สนคาหรอการบรการตามปกตธระ และตวเงนจายทบรษทออกใหเพอชาระคาสนคาหรอ
บรการดงกลาว
ทงน ใหรวมถงเจาหนและตวเงนจายการคาทเปนกรรมการ พนกงาน ลกจาง และกจการทเกยวของกนดวย
3.3 เงนกยมระยะยาวทถงกาหนดชาระภายในหนงป (Current portion of long-term loans) หมายถง เงนกยม
ระยะยาวทจะถงกาหนดชาระคนในรอบระยะเวลาบญชถดไป
3.4 เงนกยมระยะสนจากบคคลหรอกจการทเกยวของกน (Short-term loans from related parties) หมายถง
เงนกยมระยะสนและเงนทดรองจากบคคลหรอกจการทเกยวของกน รวมทงหนสนในลกษณะอนใดซงจดเปน
หนสนหมนเวยน นอกจากหนสนทเกดจากการซอสนคาหรอบรการ ซงกาหนดใหแสดงไวในรายการท 3.2
3.5 เงนกยมระยะสนอน (Other short-term loans) หมายถง เงนกยมระยะสนอนนอกจากทกาหนดใหแสดง
ไวในรายการท 3.3 ถง 3.4
3.6 หนสนหมนเวยนอน (Other current liabilities) หมายถง คาใชจายคางจาย รายได
รบลวงหนาและหนสนหมนเวยนอนใด นอกจากทกาหนดใหแสดงไวในรายการท 3.1 ถง 3.5
4. หนสนไมหมนเวยน (Nom-current liabilities)
4.1 เงนกยมระยะยาวจากบคคลหรอกจการทเกยวของ (Long-term loans from related parties) หมายถง เงน
กยมระยะยาวทบรษทกยมจากบคคลหรอกจการทเกยวของ รวมทงหนสนในลกษณะอนใด ซงจดเปนหนสนไม
หมนเวยน
4.2 เงนกยมระยะยาวอน (Other long-term loans) หมายถง เงนกยมจากบคคลธรรมดาหรอนตบคคลอน
รวมทงจากธนาคารพาณชยและสถาบนการเงนทกาหนดชาระคนเกนกวาหนงปนบ จากวนทในงบการเงน ทงน
รวมหนสนทกาหนดใหแสดงไวในรายการท 4.1
4.3 ประมาณการหนสน (Provisions) หมายถง หนสนทมความไมแนนอนเกยวกบจงหวะเวลาหรอจานวน
เงนทตองจายชาระ ซงบรษทสามารถประมาณมลคาหนสนนนไดอยางนาเชอถอ และเปนภาระผกพนในปจจบน
44
ซงมความเปนไปไดคอนขางแนนอนทจะทาให บรษทสญเสยทรพยากรทมประโยชนเชงเศรษฐกจตอบรษทเพอ
จายชาระภาระ ผกพนดงกลาว
4.4 หนสนไมหมนเวยนอน (Other non-current liabilities) หมายถง หนสนไมหมนเวยนอนนอกจากท
กาหนดใหแสดงไวในรายการท 4.1 ถง 4.3
5. สวนของผถอหน (Shareholders' equity)
5.1 ทนเรอนหน (Share capital)
5.1.1 ทนจดทะเบยน (Authorized share capital) หมายถง ทนของบรษททจดทะเบยนตามกฎหมาย ให
แสดงชนดของหน จานวนหนและมลคาทตราไวตามทจดทะเบยนแตละชนด ดงน
5.1.1.1 หนบรมสทธ (Preferred stocks)
5.1.1.2 หนสามญ (Common stocks)
5.1.2 ทนทออกและชาระแลว (Issued and paid-up share capital) หมายถง จานวนหนและมลคาหนทได
นาออกจาหนายและเรยกใหชาระมลคาหนแลวให แสดงเปนหนแตละชนดดงน
5.1.2.1 หนบรมสทธ (Preferred stocks)
5.1.2.2 หนสามญ (Common stocks) ในกรณทมการใหสทธพเศษใดแกหนบรมสทธใหเปดเผยไว
ดวย
5.2 ใบสาคญแสดงสทธทจะซอหน (Stock rights, warrants and options) หมายถง มลคาของสทธทบรษท
ออกใหแกผถอหนในการซอหนสามญหรอหน บรมสทธใหเปดเผยจานวนสทธทงหมด และจานวน
คงเหลอ ตลอดจนเงอนไขของการใชสทธ และภาระผกพนตางๆ ทเกยวของดวย นอกจากนถาเปนใบสาคญ
แสดงสทธทจะซอหนเพมทนทออกใหแกผถอ หนเดม ใหเปดเผยจานวนสทธทงหมด และจานวนคงเหลอ
ตลอดจนเงอนไขของการใชสทธ และภาระผกพนตางๆ ทเกยวของดวย
5.3 สวนเกน (ตากวา) ทน (Additional paid-in capital)
5.3.1 สวนเกน (ตากวา) มลคาหนบรมสทธ (Premium discount on preferred stocks) หมายถง เงนทได
จากการขายหนบรมสทธสวนทสงกวาหรอตากวาหรอตากวา มลคาทตราไวตามทจดทะเบยนของหนบรมสทธ
หากมทงสวนเกนและสวนตากวามลคาหนบรมสทธ ใหแสดงรายการแยกตางหากโดยไมใหนามาหกกลบกน
5.3.2 สวนเกน (ตากวา) มลคาหนสามญ (Premium discount on common stocks) หมายถง เงนทไดจาก
การขายหนสามญทสงกวาหรอตากวามลคาทตราไวตามทจด ทะเบยนของหนสามญ หากมทงสวนเกนและสวน
ตากวามลคาหนสามญใหแสดงรายการแยกตางหากโดย ไมใหนามาหกกลบกน
45
5.3.3 สวนเกนทนอน (Other surpluses) หมายถง สวนเกนทนทเกดจากรายการตางๆ นอกจากสวนเกน
มลคาหน เชน สวนเกนทนจากการตราคาสนทรพยเพม สวนเกนของราคาตามบญชกบมลคายตธรรมของเงน
ลงทน ทงนตองเปนไปตามเกณฑมาตรฐานการบญชกาหนด
5.3.4 สวนตากวาทนอน (Other deficits) หมายถง สวนตากวาทนทเกดจากรายการตางๆ นอกจากสวน
ตากวามลคาหน เชน สวนตาระหวางราคาตามบญชกบมลคายตธรรมของเงนลงทน ทงนตองเปนไปตามเกณฑ
มาตรฐานการบญชกาหนด
5.4 ผลตางจากการแปลงคางบการเงน (Currency translation differences) หมายถง ผลตางจากอตรา
แลกเปลยนจากการแปลงคางบการเงนของหนวยงานตางประเทศ
5.5 กาไร (ขาดทน) สะสม (Retained earnings)
5.5.1 จดสรรแลว (Appropriated)
5.5.1.1 สารองตามกฎหมาย (Legal reserve) หมายถง สารองทกนไวจากกาไรสทธประจาปตาม
ประมวลกฎหมายแพงและพาณชย
5.5.1.2 อนๆ (Others) หมายถง จานวนทจดสรรจากกาไรสะสมเพอการใดๆ ตามมตทประชมผ
ถอหน ทงนใหแสดงเปนแตละประเภท เชน เพอรกษาระดบเงนปนผล เพอขยายกจการหรอตามเงอนไขของ
ภาระผกพน
5.5.2 ยงไมไดจดสรร (Inappropriate) หมายถง กาไรสะสมและกาไรสทธของรอบระยะเวลาบญช
ปจจบนทคงเหลอหลงจากการจด สรรในกรณทมยอดดลสทธเปนผลขาดทนสะสม ใหแสดงจานวนเงนไวใน
เครองหมายวงเลบและเรยกเปน "ขาดทนสะสม"