งานวิจัย เรียนแบบผสมผสาน

การพฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

ดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค เพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

โดย

ผชวยศาสตราจารย ดร.เนาวนตย สงคราม

สนบสนนโดย

เงนทนวจยคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ป 2552

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ป 2553

ข

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1. ศกษาองคประกอบและขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค 2. สรางรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3. ศกษาผลการใชรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต และ4.นาเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต กลมตวอยางไดแก 1. กลมผเชยวชาญดานการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสม ผสานและการสรางความร จานวน 5 ทาน 2. นสตทลงทะเบยนเรยนวชา 272318 การผลตวสดการสอนสาหรบเครองฉายและเครองเสยง จานวน 19 คน คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยวธการเลอกแบบเจาะจง เครองมอทใชในการวจยไดแก แบบวดการเรยนรเปนทม แบบวดความคดสรางสรรค แบบประเมนนวตกรรม แบบสมภาษณผเรยนเกยวกบความคดเหนทมตอรปแบบฯ แบบสมภาษณกลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและนอยทสด วเคราะหขอมลโดย คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และวเคราะหคาท โดยใชคาสถตนอนพาราเมตรกส ผลการวจยพบวา

1. ความคดเหนของผเชยวชาญดานการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตม 7 องคประกอบ และ 10 ขนตอน

2. กลมตวอยางมคะแนนการเรยนรเปนทมหลงการทดลองสงกวากอนทดลองอยางมนยสาคญทางสถตท .01 3. กลมตวอยางมคะแนนความคดสรางสรรคหลงการทดลองสงกวากอนทดลองอยางมนยสาคญทางสถตท .01 4. นวตกรรมของกลมตวอยางอยในระดบดมากจานวน 1 กลม ระดบด จานวน 3 กลม คาขนาดอทธพลเมอใช

คะแนนเฉลยนวตกรรมของกลมทดลอง(กลมทไดรบการสอนแบบปกต ปการศกษา 2551 ซงมระดบคะแนนพนฐาน อาย ชนป ใกลเคยงกบกลมตวอยาง ป 2552 ) เปรยบเทยบกบคะแนนเฉลยนวตกรรมของกลมควบคมมคา 1.03

5. กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคาเฉลยความคดสรางสรรคสงกวากลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด

6. กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคาเฉลยความคดรเรม ความคดยดหยน และความคดคลองแคลวสงกวากลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด

7. ผลการสมภาษณผเรยนทมตอรปแบบฯพบวากลมตวอยางมความพอใจตอรปแบบฯ 8. รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคด

สรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตประกอบดวย 7 องคประกอบไดแก ไดแก 1. ความร ความสามารถ 2. ประสบการณการเรยนร 3. ความคดสรางสรรค 4. เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 5. ทม 6. แรงจงใจ 7. ภาวะผนา ขนตอนประกอบดวย 4 ขนตอนไดแก 1. การเตรยมความพรอมใหกบผเรยน 2. การแลกเปลยนความร ประสบการณ ความคดเหน 3. การทดลองใชนวตกรรม 4. การนาเสนอผลงานนวตกรรม

ค

Abstract

The purposes of this research were 1. to investigate factors and process of blended learning model with team learning and creative promotion process. 2. to create blended learning model with team learning and creative promotion process for innovation creation of undergraduate students. 3. to study the results of blended learning model with team learning and creative promotion process for innovation creation of undergraduate students. 4. to present blended learning model with team learning and creative promotion process for innovation creation of undergraduate students. The subjects consisted of five specialists in blended learning and knowledge creation and 19 undergraduate students registered in 2726318 Production of Sound and Projected Materials, faculty of Education, Chulalongkorn University. They were divided into four teams which individual studied first major in educational technology but second major was different. All groups were taught by using blended learning model with team learning and creative promotion process. Instruments in this research consisted of innovation evaluation form, team learning style test, attitude questionnaire, and creativity test. The data were analyzed by average, standard deviation, and t -test which were presented by tables and graphs.

The results of this study revealed that: 1. The specialists in blended learning and knowledge creation indicated that blended learning

model with team learning and creative promotion process for innovation creation of undergraduate students consisted of seven components and ten steps.

2. A t-test comparison of post-test scores and pretest scores of the samples showed statistically significant difference at.01 level between team learning.

3. A t-test comparison of post-test scores and pretest scores of the samples showed statistically significant difference at.01 level between creativity.

4. One group had excellence level of innovation and three groups had good level of innovation. Effect size of innovation scores of treatment group compared with innovation scores of control group was 1.03

5. The group which was the highest scores of innovation was higher scores of creativity than the group which the lowest scores of innovation.

6. The group which was the highest scores of innovation was higher scores of originality, fluency, flexibility than the group which lowest scores of innovation.

7. The samples revealed that they were satisfied blended learning model with team learning and creative promotion process for innovation creation of undergraduate students.

8. The blended learning model with team learning and creative promotion process for innovation creation of undergraduate students consisted of seven components. They are 1. Knowledge and

ง

Abilities 2. Experiences 3. Creativity 4. Information and communication Technology 5. Team 6. Motivation and 7. Leadership. The four steps of innovation creation consisted of 1. Preparation for learners 2. Sharing knowledge experiences and opinions 3. Trying out innovation 4. Presentation innovation.

จ

กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบนสาเรจลลวงไปไดดวยความกรณาของทานอาจารยหลายทานทไดแนะนาใหคาปรกษา โดยเฉพาะรองศาสตราจารย ดร. อรจรย ณ ตะกวทง ทปรกษางานวจย ผซงเสยสละเวลาอนมคาในการชแนะแนวทางการทาวจย ผวจยขอกราบขอบพระคณอยางสงไว ณ โอกาสน และขอกราบขอบคณคณาจารยทเปนผเชยวชาญและผทรงคณวฒทใหคาแนะนาและการตรวจสอบงานวจยใหดยงขน รวมทงขอขอบใจกลมตวอยาง คอ นสตทลงทะเบยนวชา 2726318 การผลตสอสาหรบเครองฉายและเครองเสยง ปการศกษา 2552 เปนอยางมากทใหความรวมมอในการวจยดวยด

ขอขอบคณฝายวจย คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยทใหทนเตมจานวนในการสนบสนนงานวจย และการประสานงานในการดาเนนงานวจยใหสาเรจลลวงดวยด

สดทายนขอขอบคณ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทสนบสนนการทาวจยอยางตอเนอง และสงเสรมการทาวจยใหแกผวจยเสมอมา

ฉ

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ข บทคดยอภาษาองกฤษ ค กตตกรรมประกาศ จ สารบญ ฉ บทท 1. บทนา.......................................................................................................................1

วตถประสงค............................................................................................................. 5 คาถามวจย............................................................................................................... 5 สมมตฐานการวจย.................................................................................................... 6 กรอบแนวคดการวจย................................................................................................. 7 รายละเอยดกรอบแนวคด........................................................................................... 8-9 ขอบเขตของการวจย.................................................................................................. 10 ประชากรและกลมตวอยาง......................................................................................... 10 นยามศพท................................................................................................................ 10 ประโยชนทจะไดรบจากการวจย................................................................................. 11

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของ 12 1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบตวแปรตาม....................................................... 12

1.1 แนวคดเกยวกบการสรางความร.....................................................................13 ความหมายของการสรางความร................................................................... 13 ขนตอนการสรางความร............................................................................... 14 1.2 แนวคดเกยวกบนวตกรรม............................................................................ 29

ความหมายของการสรางนวตกรรม.............................................................. 29 ขนตอนการสรางนวตกรรม.......................................................................... 34 ปจจยทสงผลตอการสรางนวตกรรม............................................................. 39 องคประกอบของการจดการนวตกรรมในองคกร............................................ 40 งานวจยทเกยวของ..................................................................................... 42

ช

บทท หนา 2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบตวแปรตน........................................................ 48

2.1 แนวคดเกยวกบการเรยนรเปนทม.............................................................. 48 ความหมายของการเรยนรเปนทม............................................................. 48 องคประกอบการเรยนรเปนทม................................................................. 50 ขนตอนการเรยนรเปนทม......................................................................... 53 งานวจยทเกยวของ.................................................................................. 57 2.2 แนวคดเกยวกบกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค............................. 61 ความหมายของความคดสรางสรรค.......................................................... 61

ทฤษฎความคดสรางสรรค........................................................................ 62 องคประกอบของความคดสรางสรรค........................................................ 64

กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค................................................... 68 แนวทางการสงเสรมความคดสรางสรรค................................................... 72 งานวจยทเกยวของ................................................................................. 75 หมวกคด 6 ใบ...................................................................................... 84 งานวจยทเกยวของ................................................................................. 92 2.3 แนวคดการเรยนการสอนบนเวบผสมผสาน.............................................. 99 ความหมายของการเรยนการสอนบนเวบผสมผสาน.................................. 99 องคประกอบของการเรยนการสอนบนเวบผสมผสาน................................ 100

ขนตอนการเรยนการสอนบนเวบผสมผสาน.............................................. 109 งานวจยทเกยวของ................................................................................. 111 3. วธดาเนนการวจย.............................................................................................. 118 4. ผลการวเคราะหขอมล........................................................................................ 127

ผลการศกษา วเคราะห และสงเคราะหขอมลทเกยวของกบขนตอน การเรยนรแบบเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค......................... 128 ผลของการตรวจสอบขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน..................... 129 ผลการวเคราะหคะแนนลกษณะการประเมนนวตกรรม........................................... 131 ผลการวเคราะหคะแนนลกษณะการเรยนรเปนทม................................................. 132 ผลการวเคราะหคะแนนความคดสรางสรรค.......................................................... 133 ผลของการเกบขอมลโดยการสมภาษณ............................................................... 139

ซ

บทท หนา ผลการรบรองรปแบบการเรยนการสอน............................................................... 141

5. ผลการวจย....................................................................................................... 142 ตอนท 1 บทนา................................................................................................ 144 ตอนท 2 รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวย การเรยนการรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค เพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาตร...................................... 147 ตอนท 3 การนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ดวยการเรยนรเปนทมและการสงเสรมความคดสรางสรรค.................................... 162 6. สรปผลการวจย................................................................................................. 173 อภปรายผลการวจย........................................................................................... 184 ขอเสนอแนะ..................................................................................................... 193

รายการอางอง................................................................................................................. 195 ภาคผนวก ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญ................................................................................ 212 ภาคผนวก ข ตวอยางเครองมอทใชในการวจย.............................................................. 215 ภาคผนวก ค ตวอยางภาพการวจย.............................................................................. 255 ภาคผนวก ง ตารางสงเคราะหตวแปร.......................................................................... 263 ภาคผนวก จ แบบประเมน IOC................................................................................... 275

1

บทท 1

บทนา

ความสาคญและความเปนมาของปญหาในการวจย การศกษาวจยในครงนเกดจากเหตผล 4 ประการ ไดแก 1. เกดจากความสนใจของผวจยทจะตอยอดองคความรทเกยวของกบการสรางนวตกรรมวาจะจดการเรยนการสอนอยางไรทจะใหผเรยนสรางนวตกรรมขนมาได เนองจากปจจบนองคกรทงภาคเอกชนและภาครฐมการแขงขนสงมากไมเพยงแตจะใหงานออกมามคณภาพและประสทธภาพเทานนแตยงตองมการพฒนาใหเกดสงใหมขนในองคกร ผวจยจงเลงเหนวาการเตรยมผเรยนในระดบอดมศกษาทจะใหกาวออกมาสการทางานอยางมออาชพนน มความจาเปนทจะตองปลกฝงการสรางนวตกรรมใหกบผเรยน ใหผเรยนสามารถคดสงใหมๆในการตอบสนองความตองการขององคกรตางๆทเนนเรองนวตกรรมเปนสาคญ ดงนนการฝกผเรยนใหสามารถคดคนผลงานนวตกรรมไดจงตองขนอยกบการจดการเรยนการสอนและตองมรปแบบการเรยนการสอนทชดเจนและตอบโจทยไดวา 1. เมอผเรยนเรยนจากรปแบบนแลวจะสามารถสรางนวตกรรมได 2. เกดจากการดาเนนการวจยมา 2 เรองดานการสรางนวตกรรม(เนาวนตย สงคราม, 2550 และ2551) พบวาผเรยนสาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร สามารถสรางนวตกรรมการศกษาได แตยงสรางไดในระดบทเปนการนามาประยกตใชเทานนยงไมสามารถเกดนวตกรรมใหมทยงไมมผใดเคยคดมากอน 3. เกดจากผลการวจยครงทผานมา (เนาวนตย สงคราม, 2551) พบวา ผเรยนมการใชเทคโนโลยในการสอสารเพอแลกเปลยนเรยนรในการสรางนวตกรรม อาท การคยผานระบบออนไลน การเรยนบนเวบ ดงนนงานวจยชนนจงไดนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเขามาใชในกจกรรมการเรยนการสอนและผลงานนวตกรรมของผเรยนซงในการวจยครงทผานมายงไมไดมการนาเทคโนโลยมาประยกตใชในการสรางนวตกรรม (เนาวนตย สงคราม, 2551) ดงนนหากผเรยนไดนาความรดานเทคโนโลยมาประยกตใชจากทกลาวมาแลวนนผเรยนอาจจะสามารถสรางผลงานนวตกรรมในระดบสงขนมาได และ4. จากการศกษางานวจยจานวนมากและการทบทวนวรรณคดทเกยวของยงไมพบวามการวจยในเรองนมากอน ในทนผวจยจงไดศกษาถงตวแปรตางๆทสามารถนามาจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอการสรางนวตกรรมของผเรยนซงผวจยพบวา การสรางความรของ Nonaka และTakeuchi (1995) ทเปนผคดรเรมในการสรางความร (Knowledge creation) เปนรปแบบทชวยในการสรานวตกรรมไดโดย Nonaka และTakeuchi (1995) ไดกลาววา ความรของบคคลทเปนความรโดยนยหรอความรทฝงแนนในตวบคคล (tacit knowledge)เมอนาออกมาแลกเปลยนเรยนรจนกลาวไดวาเปนความรทชดแจง (Explicit knowledge) บคคลเหลานนยอมไดรบความรใหมจากบคคลอนและแลกเปลยนเรยนรเปนวฐจกรเชนนไปเรอยๆ ความรทไดรบกจะ

2

มการตอยอด จนสามารถสรางผลงานหรอแนวคด สงประดษฐทเปนนวตกรรม รปแบบการสรางความรของ Nonaka และTakeuchi (1995)ไดถกใชและประสบความสาเรจอยางแพรหลายภายในองคกรและหนวยงานมามากมาย รวมถงเรมมการนาเขามาใชในวงการศกษามากขนเพอใหสถาบนการศกษาสามารถสรางความรหรอนวตกรรมใหเกดขน การสรางนวตกรรมนบวาเปนสงทสาคญในศตวรรษท 21 อยางมากเพราะการแขงขนในองคกรตางๆทเพมขนเรอยๆ จากเดมทเคยเปนแคสนคา บรการ หรอผลตภณฑทจาหนายในทองตลาดแตเพยงผเดยวกลบกลายเปนสนคา บรการหรอผลตภณฑทตองสรางขอไดเปรยบในการจาหนายเพราะมคแขงทเขามามากและตางกพยายามเพมมลคาใหกบสนคา บรการ หรอผลตภณฑเหลานน ดงนนการคดคนวธการทจะนาเสนอ การบรการ หรอสนคารปแบบใหมๆจงเปนสงทองคกรตองการเพราะจะสงผลถงการยอดการจาหนายทสงขนและเปนผนาทางการตลาด แนวคดการสรางความรทไดกลาวมาขางตนจงเปนแนวคดทสนบสนนการสรางนวตกรรม คอ การสรางของใหม สงใหม วธการใหม เชนเดยวกบการศกษาทผเรยนจาเปนตองคดสงใหม กระบวนการใหม สงประดษฐใหม หรอ สอการเรยนการสอนใหม ซงไมเพยงแตสรางองคความรเทานนแตยงตองสามารถสรางนวตกรรมทางการศกษาไดดวยเพอใหสามารถเปนผนาทางวงวชาการและตอบสนองความตองการของหนวยงานหรอองคกรในศตวรรษท 21 จากการศกษาวจยทผานมา(เนาวนตย สงคราม, 2550 และ2551)พบวา การฝกบคลากรหรอผเรยนใหเกดการสรางนวตกรรมสามารถใชกระบวนการเรยนการสอนไดโดยทงนตองเนนผเรยนเปนศนยกลางและฝกผเรยนใหใชประสบการณของผเรยนในการสรางนวตกรรมโดยสามารถประสานกระบวนการทหลากหลายโดยยดแนวคดการสรางความรของ Nonaka และ Takeuchi (1995) ประสานกบกระบวนการจดการเรยนการสอน ไดแก การเรยนรเปนทม การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคซงจะอธบายดงรายละเอยดดานลางน จากการศกษางานวจยของนกวชาการหลายทาน (Alwis และHartmann(2008);Daud (2008); Li (2007); MacAdam and McClelland(2002); Auernhammer(2001);Barker และ Neailey (1999); Marquart (1999); เนาวนตย สงคราม(2550)และ(2551); วรวรรณ วาณชยเจรญชย(2548) ไดสรปวา การสรางนวตกรรมหรอการสรางความรตามโมเดลของ Nonaka และTakeuchi เกดจากกระบวนการสรางนวตกรรม ซงประกอบดวยขนตอนหลายขนตอนแตทงนขนอยกบนกวชาการแตละทานไดวเคราะหและไดสรปใหเขากบบรบทของสภาพแวดลอมทนาขนตอนนนไปใช ซงขนตอนทสาคญๆทตองมคอ การแลกเปลยนความร ความคดเหนและประสบการณ (Socialization) เนนการแลกเปลยนความรโดยนย (Tacit Knowledge) เพอใหขยายความรทบคคลนนมใหมากยงขนทงนมกจะเปนความรวมกนในภาครฐและเอกชนในการสรางนวตกรรม

3

โดยพบไดจากการทาโครงการหรอโครงงาน การทางานรวมกนเปนทม ดงนนการเรยนรเปนทมจงสามารถชวยใหเกดการสรางนวตกรรมได

การเรยนรเปนทมเปนวธการทสนบสนนใหผเรยนมโอกาสในการแลกเปลยนเรยนร ความคด และประสบการณของผเรยน เพอใหสามารถคนควาหาคาตอบหรอสรางผลงาน วธการใหมได (Senoo and Maginer (2007); Feingold (2006); Kreie และคณะ (2007); Yazici (2005);Hunt และคณะ (2003); Lancaster and Strand (2001); MaCain (1996) ขนตอนของการเรยนรเปนทมทสนบสนนใหเกดการสรางนวตกรรมสามารถสรปภาพรวมไดดงนคอ 1. การเตรยมความพรอม โดยนกวชาการไดแนะนาวาการจดกลมผเรยนควรจดแบบตางประสบการณ หรอคละความรความสามารถเพอใหผเรยนไดมโอกาสในการแลกเปลยนประสบการณ ความร ความคดเหนเพราะการแลกเปลยนเรยนรนบวาเปนปจจยสาคญทจะทาใหผเรยนไดรบความร ประสบการณจากผอนนามาประยกตใชในการแกปญหาของตนเองโดยการเรยนรเปนทมตองมขนตอนนเปนสาคญเพราะหากผเรยนไมไดเรยนรจากกนและกนแลวผเรยนกจะไมสามารถตอยอดความรหรอมความรเพมขนได 2. การกาหนดงานหรอหวขอทตองการแกปญหา คอ ผเรยนตองการแกปญหาในเรองใดกจะตองมการปรกษาหารอกนจากนนจะเขาสขนตอนท 3.การแลกเปลยนเรยนร ความร ความคดเหน ขนตอนนเปนขนตอนททาใหผเรยนเกดการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนอาจใชกระบวนการแลกเปลยนเรยนรไดหลายชองทาง เชน การเผชญหนา การอภปราย การสนทนากลม การคยกนแบบไมเปนทางการหรอ การใชเครองมอทางเทคโนโลยในการสอสาร อาท การสนทนาสด (Chat) การคยผานระบบออนไลนตางๆเพอกาหนดหวขอในการแกปญหาและการหาวธการในการแกปญหา 4. การดาเนนการแกปญหา ซงเมอหาวธการไดแลวกจะนาไปแกปญหาทเกดขน โดยผเรยนจะตองมสวนรวมในการแกไขปญหานนรวมกนดวยเทคนคการคดและนามาปรบปรงจนแนวทางการแกปญหานนไดผล จากนนจะเขาสขนตอนท 5. การเผยแพรองคความรทไดรบ เชน แนวทางการแกปญหาเพอใหบคคลอนๆไดรบทราบและนาไปใชเพอตอยอดความรตอไป ถงแมวาการเรยนรเปนทมจะเปนวธการหนงในการสรางนวตกรรมแตการสรางนวตกรรมยงมปจจยอนๆทเกยวของโดยเฉพาะความคดสรางสรรคโดยนกวชาการหลายทานไดบงชวาความคดสรางสรรคเปนความคดทกอใหเกดแนวคดใหม วธการใหม สงใหมๆ โดยความคดสรางสรรคถกแบงออกเปน 2 ประเภทไดแก 1.Extraordinary creative และ 2. Ordinary creative ซงประเภทแรกมกจะเปนบคคลทมความคดสรางสรรคสง คอคดสงใหมๆไดด โดยอาศยพรสวรรคและประสบการณ สวนความคดสรางสรรคประเภทท 2 เปนความคดสรางสรรคทบคคลทวไปมไดแก ความคดสรางสรรคทใชในการแกปญหาไดในชวตประจาวน(Selvi,2007)แตความคดสรางสรรคทง 2 แบบนสามารถสรางไดจากกระบวนการจดการเรยนการสอนทเรยกวากระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค และเทคนคการคดสรางสรรค เชน การระดมสมอง การคดนอกกรอบ

4

หรอ เทคนคหมวกคด 6 ใบ จากการศกษาพบวา เทคนคหมวกคด 6 ใบเปนเทคนคทผเรยนสามารถตอยอดแนวคดตางๆเชน แนวคดหรอวธการแกปญหาทวๆใหเปนแนวคดหรอวธการแกปญหาทเปนนวตกรรมได(De Bono,1979)และมการนามาใชในวงการศกษาแลวเชนเดยวกนเพอใหผเรยนเกดความคดสรางสรรค De Bono ไดเสนอแนวคด และเทคนคในการคดเกยวกบความคดสรางสรรควาเปนเรองทสามารถเรยนร และถายทอดกนไดโดยการฝกซงเหมอนกบทกษะหรอความสามารถดานอนและเสนอวาการพฒนาความคดสรางสรรคจะตองสรางหรอฝกใหคนไดคด Williams (1972) ไดศกษาถงการสอนความคดสรางสรรค ซงพบวา “การสอนเพอใหเกดความคดสรางสรรคเปนการสอนใหผเรยนรจกคด การแสดงความรสก และการคดใหแตกตางอยางไมทอถอย” และการสอนเพอความคดสรางสรรคตองสอนอยางตอเนองโดยการจดกจกรรมตางๆ ทจะพฒนาความคดสรางสรรค และความสามารถในการแสดงออก สงเสรมการเปนอสระในการเรยนร ความคดสรางสรรคไมสามารถบงคบใหเกดขนไดแตสามารถทาใหเกดได

นอกจากความคดสรางสรรค การเรยนรเปนทมแลว องคประกอบสาคญของการสรางนวตกรรมยงไดแก เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร โดยทไดกลาวไวในขนตอนการเรยนรเปนทมและการสรางความรวา ผเรยนตองเกดการแลกเปลยนความร ความคด ประสบการณและความคดเหนซงสามารถกระทาไดโดยผานระบบการสนทนาออนไลน รวมทงการแสวงหาความรในโลกของอนเทอรเนตโดยพบวา การใชเทคโนโลยจะสามารถชวยใหผเรยนเชอมโยงประสบการณไดเปนอยางดเพราะความรทไดจากการคนพบในโลกอนเทอรเนตมการเปลยนแปลงไดอยางรวดเรวในทกวน ทาใหความรทมอยนนมอายการใชงานทสนลง (บปผชาต ทฬหกรณ , 2551) ความรททนสมยไมนานจะเปนความรทลาสมยในเวลาอนรวดเรว เนองจากเทคโนโลยมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ทาใหผเรยนตองตนตวในการหาความรใหมอยเสมอดงทมทฤษฎทเรยกวา Connectivism ดงนนเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารจงเขามามบทบาทสาคญเพราะชวยใหผเรยนแสวงหาขอมลททนสมยและตดตามเรองราวใหมไดทนทวงทซงมผลตอการสรางนวตกรรมเพราะนวตกรรมเปนสงใหม หากผเรยนสามารถรสงใหมๆไดในเวลาอนรวดเรวกสามารถนามาประยกตใชกบประสบการณ ความรเดมทมเพอตอยอดความรใหเปนนวตกรรมได ดงนนการจดการเรยนการสอนจงตองมการผสมผสานเทคโนโลยสารสนเทศตางๆเขาไปเพอการสรางนวตกรรมทสมบรณขน

จากการศกษาขอมล เอกสาร งานวจยและจากเหตผล 4 ประการดงทกลาวไปขางตนผวจยจงสนใจทจะพฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตเพอเปนประโยชนตอการจดการเรยนการสอนแกผเรยนใหตอบสนองตอความตองการของสงคมตอไป

5

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาองคประกอบและขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการ

เรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค 2. เพอสรางรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและ

กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

3. เพอศกษาผลการใชรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต โดยศกษาจาก

3.1 ผลของคะแนนนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.2 ผลการวดการเรยนรเปนทมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.3 ผลการวดความคดสรางสรรคของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.4 ผลการวดคะแนนนวตกรรมของกลมทไดนวตกรรมนอยทสดกบมากทสดของ

นสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.5 ผลการสมภาษณความคดเหนทมตอรปแบบฯของนสต นกศกษาระดบ

ปรญญาบณฑต 4. เพอนาเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและ

กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต คาถามวจย

1. รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต มองคประกอบและขนตอนใดบาง

2. รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตทพฒนาขนสามารถทาใหผเรยนในสถาบนอดมศกษาสรางนวตกรรมไดหรอไม

2.1 กลมทไดคะแนนนวตกรรมสงสดกบกลมทไดคะแนนนวตกรรมตาสดมลกษณะองคประกอบของกลมทแตกตางกนอยางไร

2.2 ผเรยนมความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตอยางไร

6

สมมตฐานการวจย 1. ผลของการเรยนรเปนทมหลงเรยนมคะแนนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญท .01 2. ผลของคะแนนความคดสรางสรรคหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญท .01

7

กรอบแนวคดการวจย

แนวคดการเรยนรเปนทม 1.องคประกอบการเรยนรเปนทม 2.ขนตอนการเรยนรเปนทม

แนวคดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน 1.องคประกอบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน 2.ขนตอนการเรยนบนเวบแบบผสมผสาน

รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

แนวคดการสรางนวตกรรม 1.องคประกอบการสรางนวตกรรม 2.ขนตอนการสรางนวตกรรม

แนวคดกระบวนการความคดสรางสรรค 1.องคประกอบกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค 2.ขนตอนของกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

7

8

รายละเอยดของกรอบแนวคด

แนวคดการเรยนรเปนทม 1.องคประกอบการเรยนรเปนทม Soule และ Applegate (2009), Cannon และet al. (1995), เนาวนตย สงคราม(2551 ),วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2546) 1. ภาวะผนา 2.เทคโนโลยทสนบสนนการเรยนรเปนทม 3.ประสบการณการเรยนรของผเรยน 4. ความไววางใจ 2.ขนตอนการเรยนรเปนทม Kreie และคณะ (2007), Yazici (2005), Aranda และคณะ (2003), Hunt และคณะ (2003), Lancaster และ Strand (2001), Barker และ Neailey (1999), McCain(1996), วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548)

1. เตรยมความพรอมใหกบผเรยน โดยมการตงเปาหมายและวตถประสงคการกาหนดชนงาน และองคความรทจะใหผเรยนไดเรยนร

2. จดตงทมในการสรางความรและแลกเปลยนประสบการณความคดเหนซงกนและกน

3. ตรวจสอบความถกตองของความร 4. สรปและประเมนผลกจกรรม 5. เผยแพรความร

แนวคดการสรางนวตกรรม 1.องคประกอบการสรางนวตกรรม Henard และ Mefadgen(2008), Sheng และ Sun (2007), Thomassen (2005), Gumus และ Hamarat (2004), Soo (1999),เนาวนตย สงคราม (2550), ภาน ลมมานนท (2549), วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548)

1. เทคโนโลยและการสอสาร 2. วฒนธรรมองคกร 3. ทม / กลม 4. ภาวะผนา 5. การประเมนผล 6. การแลกเปลยนเรยนร/ความร/ประสบการณ 7. ความคดสรางสรรค 8. สภาพแวดลอมทางภาย/บรรยากาศ

2.ขนตอนการสรางนวตกรรม Comel-Ordag และ คณะ(2004), Kothuri (2002), Barker และ Neailey (1999), Nonaka และ Takeuchi(1995), Rosenfild และ Servo(1991),พรรณ สวนเพลง (2552), เนาวนตย สงคราม (2550), คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน(2549), วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548)

1. การแลกเปลยนความร ประสบการณและความคดเหน 2. การสรางแนวคด 3. การพสจนความถกตองของแนวคด 4. การสรางตนแบบ 5. การนาตนแบบไปทดลองปฏบต 6. การสรปและประเมนผล

8

9

แนวคดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน 1.องคประกอบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน Stacey และ Gerbic (2008), Bartley และ Golech (2004), Rovai และ Jordan (2004), Singh (2003), Carman (2002), มนตชย เทยนทอง (2549)

1. ดานผเรยน 2. ดานผสอน 3. วธการสอน

- ประเภทออนไลน - ประเภทออฟไลน - การประเมนผล

2. ขนตอนของการเรยนแบบผสมผสาน Hajsadr (2007), Figl และคณะ (2006), อสรา สาระงาม (2529), เปรมจตต ขจรภย (2536)

1. การจดดเตรยมผเรยน รวมทงสอตางๆทตองใชในการเรยนการสอนและแจงถงรายละเอยดทผเรยนตองปฏบต

2. ขนปฏบต โดยผสอนจะเปนผเลอกวธทเหมาะสมและจดกจกรรมให ผเรยนไดมบทบาทรวมกจกรรมทจดขน

3. ขนสรปบทเรยน โดยการสรปสงทไดเรยนและมการประเมนผเรยนจากแบบประเมน

แนวคดกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค 1.องคประกอบกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค Selvi (2007), Walton(2003),อนทรา พรหมพนธ (2550), ประสาท อศรปรดา (2523)

1. แรงจงใจ 2. ประสบการณ 3. สภาพแวดลอมทางกายภาพ 4. การเขาถงขอมล 5. การมปฏสมพนธ 6. ความสนใจและทศนคต 7. การประเมนผล

2. ขนตอนกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค Wallas อางถงใน สกนธ ภงามด (2545),De Bono(1979), Torrance (1969), Wallach and Kogan(1965), Jungs (1963)

1. การพจารณาถงปญหาเพอกาหนดใหชดเจนวาปญหาคออะไรและการ ตงสมมตฐานจากแนวคดนน

2. การคนหาแนวคดทมความเหมาะสมมาแกปญหาได เชน การใชเทคนคหมวกคด 6 ใบ

3. การคนพบคาตอบ และการทดสอบสมมตฐาน

9

10

ขอบเขตของการวจย

ตวแปร ตวแปรตน ไดแก รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนร

เปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค ตวแปรตาม ไดแก การสรางนวตกรรม ตวแปรตามทระบเพมเตมในวตถประสงค

งานวจย สมมตฐาน และคาถามงานวจย ไดแก 1. การเรยนรเปนทม 2. ความคดสรางสรรค ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร ไดแก นสต นกศกษา คณะครศาสตร หรอศกษาศาสตร มหาวทยาลยปด กลมตวอยาง ไดแก นสตทลงทะเบยนเรยนวชา 2726318 การผลตวสดการสอน

สาหรบเครองฉายและเครองเสยง ปการศกษา 2552 จานวน 19 คน คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยวธการเลอกแบบเจาะจง นยามศพท

รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน หมายถง แผนผงแสดงความสมพนธเชงโครงสรางขององคประกอบและขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน โดยมการอธบายดวยภาษาทแสดงถงความสมพนธขององคประกอบและขนตอนของรปแบบนนๆ

การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน หมายถง การเรยนการสอนทสอนโดยการใชแบบการเผชญหนา (Face to face) และการเรยนรผานออนไลน (Online learning)

การเรยนรเปนทม หมายถง การทผเรยนเรยนรรวมกนภายในกลมเดยวกนเพอการสรางองคความรใหมโดยมขนตอนของการเรยนรเปนทม

กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค หมายถง ขนตอนของการสงเสรมความคดสรางสรรคประกอบดวย 1. การพจารณาถงปญหาเพอกาหนดใหชดเจนวาปญหาคออะไรและการตงสมมตฐานจากแนวคดนน 2. การคนหาแนวคดทมความเหมาะสมมาแกปญหาได ไดแก การใชเทคนคหมวกคด 6 ใบ 3. การคนพบคาตอบ และการทดสอบสมมตฐาน

การสรางนวตกรรม หมายถง ความสามารถของผเรยนในการสรางผลงาน วธการ กระบวนการใหม หรอองคความรใหมทไมเคยมหรอปรากฏมากอนหรอเปนผลงาน วธการ กระบวนการทมอยแลว แตนามาปรบปรงหรอพฒนาและไดผลดซงเกยวของในดานเทคโนโลยการศกษา โดยการวดดวยแบบประเมนนวตกรรมและสรปผลจากการประเมนนวตกรรม 3 ดานไดแก 1) ดานกระบวนการพฒนานวตกรรม 2) คณคาและประโยชนของนวตกรรม 3) ความเปนนวตกรรม

11

ประโยชนทจะไดรบจากการวจย

1. เปนแนวทางแกผสอนในการจดการเรยนการสอนเพอสรางนวตกรรมของผเรยน 2. เปนแนวทางในการพฒนาการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานโดยการ

บรณาการการเรยนรตางๆใหเหมาะสมกบผเรยน 3. เปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานในการเรยนรแบบอนๆ

ตอไป

12

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ 1.เอกสารและงานวจยทเกยวของกบตวแปรตาม

1.1 แนวคดเกยวกบการสรางความร ความหมายของการสรางความร

องคประกอบของการสรางความร ขนตอนของการสรางความร

1.2 แนวคดเกยวกบการสรางนวตกรรม ความหมายของการสรางนวตกรรม องคประกอบของการสรางนวตกรรม ขนตอนการสรางนวตกรรม

2.เอกสารและงานวจยทเกยวของกบตวแปรตน 2.1 แนวคดเกยวกบการเรยนรเปนทม

ความหมายของการเรยนรเปนทม องคประกอบของการเรยนรเปนทม ขนตอนการเรยนรเปนทม

2.2 แนวคดเกยวกบกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค ความหมายของความคดสรางสรรค องคประกอบของความคดสรางสรรค กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค หมวกคด 6 ใบ

2.3 แนวคดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ความหมายของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน องคประกอบของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

13

1.เอกสารและงานวจยทเกยวของกบตวแปรตาม 1.1 แนวคดเกยวกบการสรางความร แนวคดเกยวกบการสรางความรในทนไดใชในบรบทของ Nonaka และ Takeuchi

(1995) ดวยแนวคดนไดเสนอถงการสรางความร โดยความรทไดนมผลลพธทออกมาเปนนวตกรรม เนองจากการสรางความรท Nonaka และ Takeuchi ไดคดคนขนเพอเปนการสรางผลผลตใหเกดขนในองคกรเชงพาณชยโดยองคกรเหลานนตองสามารถสรางนวตกรรมขนมาใหไดเพอใหสามารถแขงขนในเชงพาณชยไดอยางยงยน ดงนนการสรางความรของงานวจยชนนจงปนการสรางความร หรอการสรางนวตกรรมซงเปนความหมายเดยวกน โดยผวจยไดนาเอาการเรยนการสอนในศาสตรการศกษามาบรณาการกบศาสตรเชงพาณชยโดยเลงเหนวาแนวคดนสามารถนามาใชไดกบวงการศกษาเพราะผเรยนจะตองมความสามารถนาความรทไดไปปฏบตในวชาชพโดยเฉพาะสาขาวชาเทคโนโลยการศกษา ผวจยจงมความคดเหนวา การใหผเรยนสามารถสรางนวตกรรมในการเรยนการสอนไดจะเปนประโยชนอยางยงในวงวชาการ ดงนนแนวความคดนจงมความสอดคลองและเกยวของกบการสรางนวตกรรม

ความหมายของการสรางความร Kumar และ Gopalakrishnan (2007) ไดใหความหมายของการสราง

ความรวา เปนการสรางแหลงทรพยากรใหมหรอความสามารถใหม หรอความสามารถในการดดแปลงทมอยหรอความสามารถทมอย

Adenfelt และ Lagerström (2006) ไดใหความหมายของการสราง ความรไววา คนสวนมากเมอนกถงการสรางความรกมกจะนกถงลกษณะของความรอนไดแกความรชดแจง (Explicit knowledge) เชน การตพมพตางๆ ความรจะอยในคนแตละบคคลซงมกถกเรยกวา ความรโดยนย (Tacit knowledge) จากการกระทาทออกมาของแตละบคคลและจากการกลาวถงหรอตความ ความรโดยนยมาจากจากการเลยนแบบและการฝกฝน ความรชดแจงมาจากการกลาวออกมาหรอทแปลความแลว ดงนนความรทถกแพรออกมาโดยการผานความรวมมอกนในกฎหรอการแนะนา ความรจะถกเกบไวภายในการรวมมอนนๆและจะถกหลอมออกมาในรปของการปฏบตและงานประจา การสรางความรจะถกสรางขนจากกจกรรมของแตละบคคลททาขนซงมทงความรโดยนยและชดแจงในการแบงปนและหลอมรวมเขาดวยกนจากการกลนกรองในการทากจกรรมตางๆเพอพฒนาความรใหมขนมา การสรางความรจงตองการการรวมมอระหวางบคคลและแตละหนวย การยอบรบในคณคาของความรมกไดมาจากความรวมมอกนระหวางบคคลทแตกตางกน ตางองคกรกน หรอในแตละหนวย การสรางความรสามารถมการสนบสนนจากองคกรไดแกการใชเทคโนโลยดานการสอสารมาชวยในองคกรใหเกดการแลกเปลยนระหวางบคคล เชน กรปแวร (Groupware) หรอเครอขาย

14

ดวยคอมพวเตอร ในองคกรสนบสนนการใหมการจดการความรภายใน ผลคอความรวมมอนนตองการกลไกทสนบสนนการมปฏสมพนธระหวางบคคล อยางไรกตาม การเกดขนของความรกยงทาทายในเรองการรวมมอ เพอนาไปสการคนพบปจจยหรอสภาพการณททาใหความรสรางขนเมอนามาอภปรายเพอเปนสวนพจารณานนพบวาเมอกอตงสงอานวยความสะดวกเพอสนบสนนการสรางความร และแบงปนความร

ขนตอนการสรางความร Nonaka และ Takeuchi (1995) อางใน สานกงานปลดกระทรวงแรงงาน (2548) ไดกลาวถงขนตอนการสรางความร ซงม 5 ขนตอน ดงน

1. การแบงปนความรทเปนนย (Sharing Tacit Knowledge) ความรทเปนนยถกแบงปนผานกระบวนการ Socialization ของทมโครงการหรอทเรยกวาชมชนขนาดเลกของความร (Microcommunity of Knowledge) Socialization หมายถงการทสมาชกของชมชนไมเพยงแตเขาใจความหมายของสถานการณการแบงปนของกนและกน แตกยงเหนดวยกบความหมายทวๆ ไป และพสจนความเชอทแทจรงเกยวกบวาจะปฏบตในสถานการณนนไดอยางไร เนองจากความรทเปนนยเกยวของกบความรสก ประสบการณของบคคลและกระบวนการทงมวล ซงไมใชเปนการงายในการทจะถายทอดไปสบคคลอน ดงนนแนวทางทจะใชในการแบงปนความร คอ

1.1 การสงเกตโดยตรง (Direct Observation) สมาชกสงเกตงานทอยในมอ และทกษะของผอนในการแกปญหา ผสงเกตจะแบงปนความเชอเกยวกบงานทปฏบตและไมไดปฏบต ดงนนจงเปนการเพมประสทธภาพของสมาชกในการปฏบตในสถานการณเดยวกน

1.2 การสงเกตโดยตรงและการบรรยาย (Direct Observation and Narration) สมาชกสงเกตงานทอยในมอ และไดรบคาแนะนาเพมเตมจากสมาชกอนเกยวกบกระบวนการของการแกปญหานน บอยครงในรปแบบของการพรรณนาเกยวกบเหตการณทเหมอนกน

1.3 การเลยนแบบ (Imitation) สมาชกพยายามทจะเลยนแบบงานโดยอยบนพนฐานของการสงเกตโดยตรงของบคคลอน

1.4 การทดลองและการเปรยบเทยบ (Experimentation and Comparison) สมาชกทดลองใชสถานการณหลายๆ แบบ และสงเกตผเชยวชาญในททางาน เปรยบเทยบประสทธภาพของคนทมประสบการณนอย

1.5 การปฏบตรวมกน (Joint execution) สมาชกชมชนรวมกนในการแกไขงาน และผทมประสบการณมากจะใหคาแนะนา และแนวคดเกยวกบการทจะปรบปรงประสทธภาพของคนทมประสบการณนอย

15

2. การสรางแนวคด (Creating Concepts) ซงจดอยในกระบวนการของExternalization ในขนตอนน ชมชนพยายามทจะทาความรของพวกเขาใหเปนความรทชดแจง กระบวนการในการสรางแนวคดใหมเกดขนดวยภาษาทจะใชทงในการสอสารประสบการณใหมๆ และใหแนวทางความคดใหมๆ Nonaka & Takeuchi (1995) กลาววาภาษาทเปนรปรางจะใชการอปมาและเปรยบเทยบ ซงเปนสงทสาคญสาหรบการสรางแนวคด การอปมาเปนชนดหนงของสอแนวคดทใชไดสะดวกในการทาแนวคดและการสอสารใหเปนรปราง

3. การพสจนความถกตองของแนวคด (Justifying Concepts) ซงจดอยในกระบวนการของ Externalization หลงจากทแนวคดถกสรางขนมาแลวกจาเปนทจะตองมการประเมนแนวคดนน ชมชนจะตองนาเสนอแนวคดของชมชนและเปดการสนทนาเกยวกบแนวคด กอนทจะมการพสจนแนวคด ชมชนและผมสวนรวมคนอนๆ จาเปนตองเหนดวยกบเงอนไข แนวคดจะถกทบทวนในดานผลกระทบทมตอกลยทธความกาวหนาขององคกร ผมสวนรวมในการพสจนแนวคดจะตองเชอวาความรถกสรางเพอทจะสรางประสทธภาพของการไดเปรยบทางการแขงขน

4. การสรางตนแบบ (Building a Prototype) ซงจดอยในกระบวนการของ Combination ตนแบบเปนรปแบบทจบตองไดของแนวคด และเกดขนจากการรวบรวมแนวคด ผลตภณฑ องคประกอบและขนตอนทเกดขนอยแลวดวยแนวคดใหม

5. การดงความรไปใช (Cross-Leveling Knowledge) ซงจดอยในกระบวนการของ Internalization ผลลพธทไดจากขนตอนทง 4 ขนตอน จะอยในรปของนวตกรรม ผลตภณฑ บรการ หรอความรเดม กลยทธความกาวหนาขององคกรสามารถยกระดบของความรตลอดทงองคกร

จากแนวคดโมเดลของการสรางความรของ Nonaka และคณะ (2001) จงประกอบไปดวยกระบวนการและขนตอนทสาคญ คอ SECI Process ซงเปนกระบวนการของการสรางความรผานการเปลยนแปลงระหวาง ความรทเปนนยและความรทชดแจง และ ขนตอนการสรางความร คอ การแบงปนความรทเปนนย การสรางแนวคด การพสจนความถกตองของแนวคด การสรางตนแบบ และการดงความรไปใชนนเอง

Kothuri (2002) กลาวสนบสนนเหนดวยกบ Nonaka and Takeuchi (1995) และไดแตกขนตอนโดยนาหลกการของ Nonaka and Takeuchi (1995) มาเขยนเปนขนตอนการสรางความรดงน

1. การระบความร (Identification of Knowledge) ทมอยในตวบคคลดวยวามอะไรบาง

2. การดงความร (Elicitation of Knowledge) มกจกรรมทสามารถดงเอาความรออกมาในแตละหนวยขององคกร

16

3. การจบความร (Capture of Knowledge) และสามารถนามากลนกรองเพอทจะจดเกบ เชน ประสบการณดานการทาโปรเจค หรอ รปแบบการทางานทผลตงานชนเอก

4. การจดรปความร (Organization of Knowledge) จดอยางเปนระบบ และมโครงสราง

5. ประยกตใชความร (Application of Knowledge) ความรทไดเมอนามาจดรปอยางเหมาะสมแลวแตละบคคลในองคกรกสามารถนาความรนนไปใชไดอยางมประสทธภาพยงขน

6. บนทกความร (Recording of Knowledge) เมอมการประยกตใชความรแลวกตองมการบนทกไวเพอใหฐานความรมมากขน

7. การแบงปนความร (Sharing of Knowledge) การแบงปนความรจะนาไปสการจบความรและเปนการไดรบความรมากขนไปเรอยๆ ความรจะตองกระจายไปทวทงองคกร

8. การประเมนกระบวนการสรางความร (Evaluation of Knowledge creation process) การประเมนสามารถประเมนไดในทกขนตอนและเปนการประเมนความสามารถของทงองคกรดวยการปรบปรงกระบวนการสรางความร (Improvement of Knowledge Creation Process) เพอเพมคณคาของบคคลหรอหนวยงานใหดขน

Camelo-Ordaz และคณะ (2004) ไดวจยเรอง Internal Diversification Strategies and the Processes of Knowledge Creation โดยมขนตอนการสรางความร สามารถแบงออกไดเปน 4 วงจร ดงน

1. วงจรท 1 ขนท 1.1 บคลากรแตละหนวยงานมารวมกลมกนเปนทมเพอ

การแลกเปลยนประสบการณและการเรยนร ขนท 1.2 สมาชกในกลมชวยวเคราะหมโนทศนของสนคาใหมท

เกดจากภายนอกองคกร ขนท 1.3 ประเมนแนวคดนนรวมกน ซงในขนนถอวามการสราง

ความรใหม ขนท 1.4 สรางตวแบบหรอตนแบบทจบตองไดจากแนวคดทได ขนท 1.5 ประเมนตวตนแบบแตยงมไดประเมนดานเทคนค

17

2. วงจรท 2 ขนท 2.1 จากประสบการณทไดจากวงจรท 1 ทาใหบคลากรม

ความรมากขนใหนามาแบงปนประสบการณในกลมเพอสรางความเขาใจในดานเทคนคของมโนทศนโดยอาจนาเทคนคใหมๆจากภายนอกเขามาหรอบคลากรภายนอกมาใหคาแนะนา

ขนท 2.2 สรางมโนทศนทจะบอกวธการ (Know-How) ทจะทาการผลตสนคา

ขนท 2.3 สรางตวตนแบบใหม หรอรปแบบใหมทรวมเทคโนโลยสมยใหมเขาไปดวย

ขนท 2.4 ประเมนตวตนแบบ 3. วงจรท 3

ขนท 3.1 บคลากรในกลมรวมกนศกษาถงราคาตนทน กาไรและวางแผนการผลตจากหนวยงานตางทเกยวของในองคกรเพอการตลาด การขายและการบรการ

ขนท 3.2 ประเมนมโนทศนและนาเสนอวธการผลตโดยมพนฐานจากราคาและคณภาพ หากยงไมไดมาตรฐานตามทกาหนดกจะกลบไปพฒนาตวตนแบบอกครงโดยตองใหความสาคญในการวเคราะหความตองการของลกคา สงแวดลอม ราคา และคณภาพ (กลบไปขนท 2)

ขนท 3.3 ผลตสนคา 4. วงจรท 4

นาความรใหมทไดแพรกระจายไปทงองคกรเพอทจะไดนาความรทมอยแลวบวกกบความรใหมใหองคกรไมหยดนงในการพฒนาผลผลตใหมๆ

วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548) ไดวจยเรองการพฒนาระบบการสรางความรดวยวธการเรยนรเปนทมสาหรบอาจารยพยาบาลในสถาบนอดมศกษา ไดขนตอนการสรางความรไดดงน

1. การเตรยมความพรอมสาหรบการดาเนนกจกรรมการสรางความร 2. การกาหนดประเดนปญหา/ความรตองการ 3. การตงทมสรางความร 4. การแลกเปลยนความรประสบการณและความคดเหน 5. การสรางความรและการตรวจสอบความถกตองของความร 6. การสรางตนแบบ 7. การนาตนแบบไปทดลองปฏบต 8. การสรปและประเมนผล

18

จากการศกษาขนตอนการสรางความรของผเชยวชาญตางๆ สามารถสรปขนตอนการสรางความรได 6 ขนตอน ดงน

1. การแลกเปลยนความร ประสบการณ และความคดเหน 2. การสรางแนวคด 3. การพสจนความถกตองของแนวคด 4. การสรางตนแบบ 5. การนาตนแบบไปทดลองปฏบต 6. การสรปและประเมนผล

โดยแตละขนตอนมรายละเอยดดงน 1. การแลกเปลยนประสบการณ และความคดเหน เกดขนจากการท

องคกรใหบคลากรมารวมกลมกนจากหลายแผนกเพอแลกเปลยนประสบการณ ความร แนวคดเพอคดหาแนวทางใหองคกรบรรลผลตามเปาหมายทไดตงไว ซงอาจเปนเหตการณทองคกรกาลงเผชญอยในขนวกฤตหรอสถานการณตางๆทเกดขนซงมผลกระทบกบองคกร โดยสมาชกในกลมรวมกนคนหาคาตอบทมการสบคนขอมลทงภายในและภายนอก

2. การสรางแนวคด สมาชกในองคกรมการเรยนรรวมกนโดยการใชการ สนทนา (Dialogue)มการสะทอนกลบสงทไดแบงปนแลกเปลยนเรยนรประสบการณกบสมาชกในกลมและเขยนออกมาเปนประเดนทชดเจน อาจทาเปนสโลแกน ขนตอนนเปนการนาเอาความรโดยนยและความรแจงมารวมกนเปนการแสดงใหเหนถงแนวคดหรอความคดมไดหลากหลาย

3. การพจารณาแนวคด ในขนนความคดหรอแนวคดใหมจะถกสรางขนจากแตละบคคลและสมาชกในกลมมการพจารณาพสจนความคด หรอแนวคดใหมนใหดขนและถกตอง

4. การสรางตวตนแบบ จากสงทเปนแนวคดนามาเขยนใหเหนเปนรปธรรมทชดเจนขนโดยการสรางเปนตวแบบหรอเปนนวตกรรมขององคกร โดยอาจมการรวมเอาเทคโนโลยเขามาผสมผสานดวย

5. การทดลองใชตนแบบ เมอไดตนแบบทเปนรปธรรมแลวควรมการนาไปทดลองใชเพอใหทราบวาตวตนแบบนนมประสทธภาพเพยงใดและควรปรบปรงใหเปนไปในทศทางใด

6. การประเมนผล หลงจากการใชตนแบบตองมการประเมนผลตวตนแบบทไดและสรปผล

19

โมเดลการสรางความร การสรางความรเปนสงทตองทาอยางตอเนอง เปนกระบวนการของการอยเหนอ

ตนเอง ความรจะถกสรางจากการมปฏสมพนธทามกลางแตละบคคล และสงแวดลอมของบคคลในการสรางความรของการมปฏสมพนธทงในระดบเลก (Micro) และระดบใหญ (Macro) Nonaka และคณะ (2001) ไดเสนอโมเดลของการสรางความร คอ SECI process ซงมรายละเอยดดงน

SECI process: 4 ขนตอนของการเปลยนแปลงความร องคกรมการสรางความรผานการมปฏสมพนธระหวางความรทชดแจงและความร

ทเปนนย ซงสามารถเรยกปฏสมพนธของความรทง 2 แบบนวา “การเปลยนแปลงความร” (Knowledge Conversion) โดยผานกระบวนการของการเปลยนแปลงความรทเปนนย และความรทชดแจง (Nonaka และคณะ 2001) โดยทกระบวนการของการเปลยนแปลงความรนจะม 4 ขนตอน ซงเปนกระบวนการทตอเนองเปนวงจร ดงน

แผนภาพท 1 SECI Process ทมา: Nonaka และคณะ (2001)

1. การแลกเปลยนความร (Socialization: From Tacit to Tacit) เปนกระบวนการของการปรบ เปลยนความรทเปนนยผานการแบงปนประสบการณเพราะวาความรทเปนนยเปนสงทยากทจะจดการ ความรทเปนนยไดมาโดยผานการแบงปนประสบการณ เชน การใชเวลาดวยกน หรออยดวยกนในสงแวดลอมเดยวกน กระบวนนเกดขนในการฝกฝนแบบดงเดมทผฝกงานเรยนรความรทเปนนยจากความเชยวชาญของตนเองโดยผานประสบการณในการลงมอทามากกวาการเรยนรจากคมอหรอหนงสอ ดงนนสงสาคญของกระบวนการน จงเปนประสบการณ (Experience) ซงอาจเกดจากการสงเกต การลอกเลยนแบบ การฝกหดและฝกฝนจากผเชยวชาญ และการลงมอปฏบต เชน บคลากรใหมจะเรยนรจากบคลากรทมประสบการณผานการฝกอบรมแบบ On the

20

job training ดงนนความรทถกสรางขนในขนตอนนจงมลกษณะทเรยกวา “Sympathetic Knowledge” หรอความรในลกษณะเหนพองตองกน

2. การสกดความรจากบคคล (Externalization: From Tacit to Explicit) เปนกระบวนการของความรทเปนนยทเปลยนไปเปนความรทชดแจงอยางมความหมาย เมอความรทเปนนยสราง ความรทชดแจง ความรกจะตกผลก ดงนนการแบงปนความรกบผอน กจะกลายมาเปนความรใหม ตวอยางของกระบวนการเปลยนแปลงน เชน การสรางแนวคดในการพฒนาผลตภณฑใหม หรอวงจรของการควบคมคณภาพ ซงทาใหบคลากรมการปรบปรงกระบวนการผลตโดยการสะสมความรทเปนนยอยางมความหมายตลอดปของการทางาน กระบวนการนจงเปนหวใจสาคญของกระบวนการสรางความร เพราะเปนขนทความรทเปนนยถกทาใหเปนความรทชดแจง โดยผานการอปมา การเปรยบเทยบ และรปแบบ ดงนนความรทถกสรางขนในกระบวนการนจงมลกษณะทเรยกวา “Conceptual Knowledge” หรอความรทเกยวกบการสรางความคดและแนวคด

3. การจดระบบความร (Combination: From Explicit to Explicit) เปนกระบวนการของการเปลยนแปลงความรทชดแจงเขาไปสความรทชดแจงทซบซอนมากขนและเปนระบบ ความรทชดแจงจะถกเกบรวบรวมจากภายในหรอภายนอกองคกร และมการเชอมโยงเขาดวยกน มการแกไขหรอการประมวลผลเพอสรางความรใหม ความรใหมทชดแจงนจะถกเผยแพรทามกลางสมาชกขององคกร เชน การแลกเปลยนเอกสาร การประชม การพบปะสงสรรค การสนทนาทางโทรศพท เครอขายการตดตอสอสารทางคอมพวเตอร เปนตน ดงนนความรใหมขององคกรจงเกดขนจากการจดองคประกอบใหมของสารสนเทศทมอย ผานการแยกประเภท การเพมเตม การประกอบเขาดวยกน และการจดหมวดหมของความรทชดแจงหรอการรวมสวนตางๆ ทไมตอเนองของความรทชดแจงเขาดวยกนนนเอง ความรทถกสรางขนจงมลกษณะทเรยกวา “Systematic Knowledge” หรอความรทเปนระบบ

4. การดงความรไปใช (Internalization: From Explicit to Tacit) เปนกระบวนการของการเปลยนความรทชดแจงทเปนรปรางไปสความรทเปนนย ความรทชดแจงทสรางขนจะถกแบงปนโดยตลอดทงองคกร และเปลยนแปลงไปสความรทเปนนยในแตละบคคล กระบวนการนมความใกลเคยงกบการเรยนรโดยการปฏบต (Learning by Doing) ความรทถกสรางขนจงมลกษณะทเรยกวา “Operational Knowledge” หรอความรเชงปฏบตการ

2.1.3 ปจจยทสงผลตอการสรางความร วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548) ไดกลาวโดยสรปวา ปจจยทเออตอการสรางความรไดแก เทคโนโลยสารสนเทศ ภาวะผนา วฒนธรรมองคกร ทม และ การประเมนผล เนาวนตย สงคราม (2550) ทาการวจยเกยวกบการสรางความรทเปนนวตกรรมพบวา ปจจยทมผลตอการ

21

สรางความรไดแก วฒนธรรมองคกร ดานคานยม เทคโนโลยสารสนเทศ กลม ผประสานงาน บรรยากาศ โครงการ ปญหาและ การประเมนผล Sheng and Sun (2007) ไดกลาวถงปจจยในการสรางความรสรปวาวฒนธรรมองคกรเปนสวนสาคญในการสรางความรถาบคลากรในองคกรรกในการแลกเปลยนเรยนรและคดสงใหมๆเสมอ Thomassen (2005) ไดกลาววาเทคโนโลย ทม และสภาพแวดลอมทางกายภาพมสวนสงเสรมใหเกดการสรางความรในองคกร Gümüs and Hamarat (2004) ไดทาการวจยและไดสรปถงองคประกอบของการสรางความรวาตองมองคประกอบดานวฒนธรรมองคกร ดานเทคโนโลย และดานบคลากรทมภาวะผนา

Jorna (2006) ไดเขยนบทความเรอง The Knowledge creation for sustainable innovation The KCSI program การสรางความรเพอนวตกรรมทยงยน สามารถสรปความไดดงน

ในปจจบนการสรางงานดานนวตกรรมมแนวโนมทจะลดลงเนองจากปจจยทเปนอสระอยางหลากหลายทงภายนอกและภายใน อาท บรษทถกลดงบประมาณในการสรางนวตกรรม การพฒนาดานเทคโนโลย บางแหงไมตองสรางนวตกรรมเองแตสามารถใชนวตกรรมไดจากภายนอกหรอการทคดคนนวตกรรมแลวแตไมไดรบการพฒนาใหดขนเพราะนวตกรรมนนอาจไมเปนทตองการของสงคมในขณะนน แตอยางไรกตามสงทสาคญพบวา การพฒนานวตกรรมสามารถพบไดทงในมหาวทยาลย หนวยงานวจยและพฒนา องคกรของรฐบาลตางๆทชวยเหลอภาวะการขาดแคลนนวตกรรม

ในกระบวนการเกดนวตกรรมสงททาใหนวตกรรมเกดไดยากไดแก 1. นวตกรรมหลายชนตองใชเวลาเกดนาน บางชนตองใชเวลาถง100 ปเชนเครองมอใน

การแยกแยะเมดโลหต หรอกระทงบางชนใชเวลา 10-15 ป ในการสรางนวตกรรมทชดเจนอาจตองใชเงนลงทนอยางตอเนอง

2. นวตกรรมบางชนไมสามารถรบประกนไดวาจะเกดไดหรอลมเหลว ซงอาจมปจจยอยางมากเชน ขาดเงนทน ขาดบคลากร ขาดความรทจะสามารถทาได ขาดการรวมมอประสานงาน ขาดวสดอปกรณ

3. ในมมมองแบบดงเดมยงเขาใจวานวตกรรมมกจะตองเปนสงทเปนวสด สงของโดยเปนการมองในมตเดยว ซงเปนแนวโนมทจะทาใหการผลตนวตกรรมถกจากดเพยงผลผลตหรอกระบวนการผลตผลงานนวตกรรมออกมา ซงเหลานไมเพยงพอ นวตกรรมสามารถทจะเกยวเนองทงการบรการแบบใหม รปแบบหรอกระบวนการใหมในการทางาน

4. ความเชอดานนวตกรรมทางเทคโนโลยมความจาเปนแตทกมหาวทยาลยในปจจบน กลบมนกศกษาทลงเรยนดานวทยาศาสตรนอยลงและเมอจบการศกษานกศกษาทไปเปนนกวทยาศาสตรบรสทธกลบมนอย โดยสวนใหญจะผนตวเขาสวงธรกจ เชน เปนทปรกษา นกบรหาร หรอนกธรกจ

22

5. ความรผกกบนวตกรรม ความรเปนพนฐานของนวตกรรมเพราะความรจะถกบมเพาะและปรบเปลยนเปนความรใหม หรอผลตความรออกมาเปนผลลพธสดทาย ดงนน ความรจงเปนแรงขบเคลอนนวตกรรม นวตกรรมจงถกเชอมโยงสมพนธทางตรงกบบคคลผตระหนกถงความรใหมหรอขยายความรทมอย บคคลเปนผกมความรไวถาปราศจากบคคลเหลานนวตกรรมกจะไมเกด ถงแมวาสงคมและวฒนธรรมจะไมใชวตถและไมใชเปนเทคโนโลย แตวฒนธรรมหนงทไหลเขาสวฒนธรรมหนงกจะนาความรของคนกลมนนเขาไปดวย บทบาทของบคคลทกมความรไว มผลกระทบ ความรไมไดไหลไปเองแตบคคลมการเคลอนยายความรตางๆนนไป ความรถาปราศจากมนษย สงคม และวฒนธรรมในการปลกฝง ความรกจะไมเกดขน นอกจากความรจะสรางและผลตความรแลวความรยงสามารถยาย เขาถง และใชงานได ซงหมายถงวา ความรไปมาระหวางประเทศได จากบคคลหนงไปยงบคคลหนง ดงนน ความรอาจไมตองสรางในวฒนธรรมนน แตเอามาใชงานไดเลย หรอการลอกเลยนแบบ

6. ปจจบนคนมกไมคอยตระหนกถงนวตกรรมเทาไหรนก ถงแมวาจะมคนทคดนวตกรรมทหลากหลาย มบคคลทเปนนกนวตกรรม นวตกรรมมความหมายถงการทางานรวมกนเพอทจะแลกเปลยนความรและขอมลขาวสาร ในปจจบนจงตองการทมทสรางนวตกรรมขนมา นวตกรรมจงตองการการแนะนา การยอบรบ และการประยกตใช ในขอสรป สามารถกลาวไดวานวตกรรมตองใชเวลา และไมแนนอนวาจะเกดความลมเหลวขนหรอไม การสรางนวตกรรมเปนเรองการบรการและกระบวนการทางานในองคกร อยางไรกตามคาตอบทวานวตกรรมไมเพยงแคแบบฝกหดของวทยาศาสตรแตเกยวของกบหลกการของความรและบคคลทกมความรอย นวตกรรมจงเกดไดถาเพยงบคคลรวมมอกน ในบรบทของบทความนหมายถง

1. นวตกรรมเกยวกบผลผลต การบรการ และ การสรางรปขององคกร 2. นวตกรรมเกยวกบความรทบคคลมอย 3. นวตกรรมตองการการรวมมอ 4. นวตกรรมควรมองวาเปนกระบวนการทมนคงและตอเนอง การสรางนวตกรรมอยางยงยนจะเกดจาการสรางความร ซงหากการสรางความรเปนไป

อยางยงยน นวตกรรมกจะถกสรางอยางยงยนเชนกน การสรางนวตกรรมอยางยงยนจะเกดจากการถกหลอมจากกระบวนการพฒนาอยางยงยนในการสรางและคงอยของนวตกรรมทเปนทางดานวตถ คอตองมการพฒนาไปเรอยๆ เชน รถยนตเตมเชอเพลงดวยนา หรอหลอดไฟใชสารททาใหสวางขนและประหยดพลงงาน แตละองคกรจะตองสรางองคกรอยางไรทจะใหตวองคกรไมลมเหลวหรอลมเลกไป โดยองคกรนนตองใชกระบวนการนวตกรรม ไดแก การมปฏสมพนธในองคกรทงภายในและภายนอก เชน ความสมพนธของปจจยนาเขาและผลลพธ นาเขาไดแก

23

วตถดบ การตดตอองคกรภายนอก การขาย การซอ สวนผลลพธไดแก ผลผลต คนในองคกรทจะสรางนวตกรรมตองทาใหความรในองคกรมการสรางการ แบงปน การนาไปใช ซงความรเหลานนมสวนกาหนดพฤตกรรมในองคกร การสรางความรในองคกรอาจแบงไดเปนกลมหรอทมหรออาจแบงเปนแผนก หรอฝายหรอองคกรกยอมทาได

Soo, 1999 ไดกลาวถงการสนบสนนในการสรางความรในองคกร โดยผวจยสรปดงน 1. สนบสนนดานการตดตอสอสาร

องคกรควรเนนการตดตออยางเปนทางการสาคญเทาการตดตออยางไม เปนทางการซงเปนแหลงของความรโดยนยทมอยในแตละบคคล ดงนนองคกรควรสนบสนนเครอขายชมชนการสรางความรอยางไมเปนทางการ

2. สนบสนนการสงเคราะหความร หากวาบคคลมความร ยอมจะไมไดหมายถง การรบความรมาจาก

แหลงใดแหลงหนงเทานน แตควรมาจากการทแตละบคคลไดสงเคราะหความรนนขนมาดวยตนเอง ดงนนองคกรจะตองสนบสนนใหบคคลแสวงหาความร และนาความรทไดนนมาใชในการทางานจรง เพอใหความรทไดรบตางๆเหลานนมารวมกนหรอทเรยกวา สงเคราะหความร เพอใหไดความรใหมอนจะเปนประโยชนตอการทางานของตนเองและขององคกรตอไป 3. สนบสนนการกระจายความร เมอไดความรใหมเกดขน องคกรตองสนบสนนความรใหมทคนพบในแตละคนนนใหกระจายไปทวทงองคกร เพอเปนการยกระดบองคกร เพราะเมอองคกรประสบปญหาใด บคคลในองคกรยอมรวาควรจะหาความรและสรางความรอยางไรทจะชวยแกปญหานนๆ เพราะบคคลในองคการสามารถแกปญหาอยางเชงสรางสรรคได 4. สนบสนนการเหนคณคาของผลลพธทกลบมา องคกรตองแสดงผลลพธของการสรางความรใหมใหเหนเปนรปธรรม คอ ผลทกลบมาเชงบวก เชน นวตกรรมและหรอรายได ดงนน เทคนคการสนบสนนการสรางนวตกรรมในองคกร จงสามารถสรปอยางกวางๆไดเปน 3 ประเดน ดงน 1. ปลกฝงการแลกเปลยนเรยนรกนอยางไมเปนทางการ 2. สนบสนนทางนโยบายใหบคคลสงเคราะหความร 3. รกษาและเพมระดบความคดสรางสรรคในการแกปญหาองคกรใหอยในระดบสงอยเสมอ

Henard และ McFadyen (2008) ไดกลาวเกยวกบการสรางความรสรางสรรคไว ในบทความเรอง Making knowledge workers more creative วา ความรม 3 ระดบ ไดแก

24

1. ความรแสวงหา (Acquired knowledge) 2. ความรเฉพาะทาง (Unique knowledge) 3. ความรสรางสรรค (Creative knowledge)

ความรสรางสรรคเปนความรทนาไปสการไดเปรยบทางการคา การแขงขนทยงยน โดยมาจากการบรณาการความรใหมและความรทมอยในแตละพนกงานของบรษท ความสามารถในการสรางความรใหมจะขนอยกบบคคลในการจดจา การไดรบความร และการบรณาการความร ดงนนจงสามารถสรปไดดงภาพตอไปน

ในทนจงขออธบายลกษณะของความรในแตละหวขอ ดงน 1. ความรแสวงหา (Acquired knowledge) ความรแสวงหาเปนความรพนฐาน โดยบรษทจะตองมการจดการแหลง

การเรยนรใหกบพนกงานและมการแลกเปลยนเรยนรภายในและระหวางบรษท แตการมเฉพาะแหลงการเรยนรการเรยนรอาจไมพอ ควรมการยกระดบความรแสวงหาดวยใหมากขน เชน การไดมาซงความรทมาจากประสบการณเดม จากการขอคาปรกษาจากเพอนรวมงาน การฝกอบรม และการอาน เปนตน บรษทจงตองเพมคณภาพของขอมลเหลาน เพราะความรทบคลากรในบรษทไดมาใหมเปนการตอยอดถงความรเฉพาะทางและความรสรางสรรค ความรแสวงหาจงเปรยบเสมอนเปนฐานทตองมนคงและมคณภาพ คอ ควรเปนความรทลกและกวางมากพอทจะนาไปสความรเฉพาะทางทอยในระดบทสงขนเพราะการมแตเฉพาะความรทแสวงหานนไมเพยงพอ เพราะอาจเปนเพยงการศกษาจากคแขงหรอบรษทอนๆ ซงเปนเพยงการลอกตามเทานน ซงบรษทอาจไมมอะไรทดขนเปนเพยงความเสมอภาคกบบรษทอนๆเทานน

2. ความรเฉพาะทาง (Unique knowledge) บรษทตองสนบสนนใหพนกงานศกษาในเชงลกและกวางในความรพนฐานทพนกงานม ตองเปดโอกาสใหพนกงานไดดดซมความรทพนกงานสนใจ และสามารถนาความรทมอยในตนมาบรณาการเพอไดความรใหม อาจเรยกไดวาเปน ความรคนพบ (Discovery knowledge) ความรใหมทไดรบจะเปนความรเฉพาะทางทพนกงานแตละคนและหรอแตละฝายเชยวชาญ นอกจากนนเมอตองตอยอดเปนความรสรางสรรค หวหนางานในแตละฝายจะตอง

การไดเปรยบทางการแขงขนทยงยน

การไดเปรยบการคา

การไดความเสมอภาคในการแขงขน

25

สนบสนนใหพนกงานของตนใชความรเฉพาะทาง สรางความรทใหมและไมเหมอนใคร ซงสามารถใชวธการฝกคดนอกกรอบใหกบพนกงาน

3. ความรสรางสรรค (Creative knowledge) เปนความรขนสงสดของความรของบคคล ซงเกดจากความร 2

แหลงทเชอมโยงตอกน ไดแก ความรเฉพาะทางและความรใหม ความรเฉพาะทางตองมมากพอทจะสามารถสรางแนวคดหรอไอเดยใหมๆ และสามารถแกปญหาในปจจบนทยงไมสามารถแกได ทาใหไดเปรยบทางการแขงขนทบรษทคแขงไมสามารถเลยนแบบได เพราะการแกปญหานนขนอยกบบรบทของบรษทนนๆ โดยดจากพนฐานของแตละบรษทเปนสาคญมากกวาทจะจาหรอลอกเลยนมาจากบรษทอนๆ หวหนาฝายจงตองมความสามารถทจะใหลกนองแบงปนและเรยนรความรเฉพาะทางกบลกนองดวยกนเพอสรางเปนความรสรางสรรคใหกบบรษทได

กลาวไดโดยสรปวา การสรางความรเชงนวตกรรมทยงยนในองคกร จะตองคานงถง ความรทมอยในตวบคคลในองคกร การแลกเปลยนความร และการมปฏสมพนธกนของบคคลเพอใหความรนนตอยอดและมการไหลเวยนไปเรอยๆเพอเปนการสรางนวตกรรมตอไปไมมทสนสดและทสาคญเพอความคงอยอยางยงยนขององคกรนนๆ การจดการความร (Knowledge Management : KM) การจดการความร คอ การรวบรวมองคความรทมอยในสวนราชการซงกระจดกระจายอยในตวบคคลหรอเอกสาร มาพฒนาใหเปนระบบ เพอใหทกคนในองคกรสามารถเขาถงความร และพฒนาตนเองใหเปนผร รวมทงปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ อนจะสงผลใหองคกรมความสามารถในเชงแขงขนสงสด โดยทความรม 2 ประเภท คอ 1. ความรทฝงอยในคน (Tacit Knowledge) เปนความรทไดจากประสบการณ พรสวรรคหรอสญชาตญาณของแตละบคคลในการทาความเขาใจในสงตาง ๆ เปนความรทไมสามารถถายทอดออกมาเปนคาพดหรอลายลกษณอกษรไดโดยงาย เชน ทกษะในการทางาน งานฝมอ หรอการคดเชงวเคราะห บางครงจงเรยกวาเปนความรแบบนามธรรม 2. ความรทชดแจง (Explicit Knowledge) เปนความรทสามารถรวบรวม ถายทอดได โดยผานวธตาง ๆ เชน การบนทกเปนลายลกษณอกษร ทฤษฎ คมอตาง ๆ และบางครงเรยกวาเปนความรแบบรปธรรม วจารณ พานช (2550) ไดใหความหมายของคาวา “การจดการความร” ไว คอ สาหรบนกปฏบต การจดการความรคอ เครองมอ เพอการบรรลเปาหมายอยางนอย 4 ประการไปพรอมๆ กน ไดแก 1. บรรลเปาหมายของงาน 2. บรรลเปาหมายการพฒนาคน

26

3. บรรลเปาหมายการพฒนาองคกรไปเปนองคกรเรยนร และ 4. บรรลความเปนชมชน เปนหมคณะ ความเอออาทรระหวางกนในททางาน การจดการความรเปนการดาเนนการอยางนอย 6 ประการตอความร ไดแก 1. การกาหนดความรหลกทจาเปนหรอสาคญตองานหรอกจกรรมของกลมหรอองคกร 2. การเสาะหาความรทตองการ 3. การปรบปรง ดดแปลง หรอสรางความรบางสวน ใหเหมาะตอการใชงานของตน 4. การประยกตใชความรในกจการงานของตน 5. การนาประสบการณจากการทางาน และการประยกตใชความรมาแลกเปลยนเรยนร และสกด “ขมความร” ออกมาบนทกไว 6. การจดบนทก “ขมความร” และ “แกนความร” สาหรบไวใชงาน และปรบปรงเปนชดความรทครบถวน ลมลกและเชอมโยงมากขน เหมาะตอการใชงานมากยงขน โดยทการดาเนนการ 6 ประการนบรณาการเปนเนอเดยวกน ความรทเกยวของเปนทงความรทชดแจง อยในรปของตวหนงสอหรอรหสอยางอนทเขาใจไดทวไป (Explicit Knowledge) และความรฝงลกอยในสมอง (Tacit Knowledge) ทอยในคน ทงทอยในใจ (ความเชอ คานยม) อยในสมอง (เหตผล) และอยในมอ และสวนอนๆ ของรางกาย (ทกษะในการปฏบต) การจดการความรเปนกจกรรมทคนจานวนหนงทารวมกนไมใชกจกรรมททาโดยคนคนเดยว เนองจากเชอวา “จดการความร” จงมคนเขาใจผด เรมดาเนนการโดยรเขาไปทความร คอ เรมทความร นคอความผดพลาดทพบบอยมาก การจดการความรทถกตองจะตองเรมทงานหรอเปาหมายของงาน เปาหมายของงานทสาคญ คอ การบรรลผลสมฤทธในการดาเนนการตามทกาหนดไว ทเรยกวา Operation Effectiveness และนยามผลสมฤทธ ออกเปน 4 สวน คอ 1. การสนองตอบ (Responsiveness) ซงรวมทงการสนองตอบความตองการของลกคา สนองตอบความตองการของเจาของกจการหรอผถอหน สนองตอบความตองการของพนกงาน และสนองตอบความตองการของสงคมสวนรวม 2. การมนวตกรรม (Innovation) ทงทเปนนวตกรรมในการทางาน และนวตกรรมดานผลตภณฑหรอบรการ 3. ขดความสามารถ (Competency) ขององคกร และของบคลากรทพฒนาขน ซงสะทอนสภาพการเรยนรขององคกร และ 4. ประสทธภาพ (Efficiency) ซงหมายถงสดสวนระหวางผลลพธ กบตนทนทลงไป การทางานทประสทธภาพสง หมายถง การทางานทลงทนลงแรงนอย แตไดผลมากหรอคณภาพสง เปาหมายสดทายของการจดการความร คอ การทกลมคนทดาเนนการจดการความรรวมกน มชดความรของตนเอง ทรวมกนสรางเอง สาหรบใชงานของตน คนเหลานจะสรางความรขนใชเองอย

27

ตลอดเวลา โดยทการสรางนนเปนการสรางเพยงบางสวน เปนการสรางผานการทดลองเอาความรจากภายนอกมาปรบปรงใหเหมาะตอสภาพของตน และทดลองใชงาน จดการความรไมใชกจกรรมทดาเนนการเฉพาะหรอเกยวกบเรองความร แตเปนกจกรรมทแทรก/แฝง หรอในภาษาวชาการเรยกวา บรณาการอยกบทกกจกรรมของการทางาน และทสาคญตวการจดการความรเองกตองการการจดการดวย

ตงเปาหมายการจดการความรเพอพฒนา งาน พฒนางาน คน พฒนาคน องคกร เปนองคกรการเรยนร ความเปนชมชนในททางาน การจดการความรจงไมใชเปาหมายในตวของมนเอง นคอ หลมพรางขอท 1 ของการจดการความร เมอไรกตามทมการเขาใจผด เอาการจดการความรเปนเปาหมาย ความผดพลาดกเรมเดนเขามา อนตรายทจะเกดตามมาคอ การจดการความรเทยม หรอ ปลอม เปนการดาเนนการเพยงเพอใหไดชอวามการจดการความร การรเรมดาเนนการจดการความร แรงจงใจ การรเรมดาเนนการจดการความรเปนกาวแรก ถากาวถกทศทาง ถกวธ กมโอกาสสาเรจสง แตถากาวผด กจะเดนไปสความลมเหลว ตวกาหนดทสาคญคอแรงจงใจในการรเรมดาเนนการจดการความร องคประกอบสาคญของการจดการความร (Knowledge Process)

1. “คน” ถอวาเปนองคประกอบทสาคญทสดเพราะเปนแหลงความร และเปนผนาความรไปใชใหเกดประโยชน 2. “เทคโนโลย” เปนเครองมอเพอใหคนสามารถคนหา จดเกบ แลกเปลยน รวมทงนาความรไปใชอยางงาย และรวดเรวขน 3. “กระบวนการความร” นน เปนการบรหารจดการ เพอนาความรจากแหลงความรไปใหผใช เพอทาใหเกดการปรบปรง และนวตกรรม

องคประกอบทง 3 สวนน จะตองเชอมโยงและบรณาการอยางสมดล การจดการความรของกรมการปกครอง จากพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546 กาหนดใหสวนราชการมหนาทพฒนาความรในสวนราชการ เพอใหมลกษณะเปนองคกรแหงการเรยนรอยางสมาเสมอ โดยตองรบรขอมลขาวสารและสามารถประมวลผลความรในดานตาง ๆ เพอนามาประยกตใชในการปฏบตราชการไดอยางถกตอง รวดเรวและเหมาะสมตอสถานการณ รวมทงตองสงเสรมและพฒนาความร ความสามารถ สรางวสยทศน และปรบเปลยนทศนคตของขาราชการในสงกดใหเปนบคลากรทมประสทธภาพและมการเรยนรรวมกน ขอบเขต KM ทไดมการพจารณาแลวเหนวามความสาคญเรงดวนในขณะน คอ การจดการองคความรเพอ

28

แกไขปญหาความยากจนเชงบรณาการ และไดกาหนดเปาหมาย (Desired State) ของ KM ทจะดาเนนการในป 2549 คอมงเนนใหอาเภอ/กงอาเภอ เปนศนยกลางองคความร เพอแกไขปญหาความยากจนเชงบรณาการในพนททเปนประโยชนแกทกฝายทเกยวของ โดยมหนวยทวดผลไดเปนรปธรรม คอ อาเภอ/กงอาเภอ มขอมลผลสาเรจ การแกไขปญหาความยากจนเชงบรณาการในศนยปฏบตการฯ ไมนอยกวาศนยละ 1 เรอง และเพอใหเปาหมายบรรลผล ไดจดใหมกจกรรมกระบวนการจดการความร (KM Process) และกจกรรมกระบวนการเปลยนแปลง (Change Management Process) ควบคกนไป โดยมความคาดหวงวาแผนการจดการความรนจะเปนจดเรมตนสาคญสการปฏบตราชการในขอบเขต KM และเปาหมาย KM ในเรองอน ๆ และนาไปสความเปนองคกรแหงการเรยนรทยงยนตอไป กระบวนการจดการความร (Knowledge Management)

กระบวนการจดการความรเปนกระบวนการทจะชวยใหเกดพฒนาการของความร หรอการจดการความรทจะเกดขนภายในองคกร มทงหมด 7 ขนตอน คอ 1. การบงชความร เปนการพจารณาวาองคกรมวสยทศน พนธกจ ยทธศาสตร เปาหมายคออะไร และเพอใหบรรลเปาหมาย เราจาเปนตองใชอะไร ขณะนเรามความรอะไรบาง อยในรปแบบใด อยทใคร 2. การสรางและแสวงหาความร เชนการสรางความรใหม แสวงหาความรจากภายนอก รกษาความรเกา กาจดความรทใชไมไดแลว 3. การจดความรใหเปนระบบ เปนการวางโครงสรางความร เพอเตรยมพรอมสาหรบการเกบความรอยางเปนระบบในอนาคต 4. การประมวลและกลนกรองความร เชน ปรบปรงรปแบบเอกสารใหเปนมาตรฐาน ใชภาษาเดยวกน ปรบปรงเนอหาใหสมบรณ 5. การเขาถงความร เปนการทาใหผใชความรเขาถงความรทตองการไดงายและสะดวก เชน ระบบเทคโนโลยสารสนเทศ (IT) Web board บอรดประชาสมพนธ เปนตน

6. การแบงปนแลกเปลยนความร ทาไดหลายวธการ โดยกรณเปน Explicit Knowledge อาจจดทาเปนเอกสาร ฐานความร เทคโนโลยสารสนเทศ หรอกรณเปน Tacit Knowledge จดทาเปนระบบ ทมขามสายงาน กจกรรมกลมคณภาพและนวตกรรม ชมชนแหงการเรยนร ระบบพเลยง การสบเปลยนงาน การยมตว เวทแลกเปลยนความร เปนตน 7. การเรยนร ควรทาใหการเรยนรเปนสวนหนงของงาน เชน เกดระบบการเรยนรจากสรางองคความร การนาความรในไปใช เกดการเรยนรและประสบการณใหม และหมนเวยนตอไปอยางตอเนอง

29

1.2 แนวคดเกยวกบนวตกรรม ความหมายของนวตกรรม

Wikipedia ไดใหความหมายของคาวานวตกรรมวา หนทางในการทาสง ใหม เชน การเปลยนแปลงแนวคด ผลผลต ผลงาน กระบวนการ หรอองคกร นวตกรรม (Innovation) มรากศพทมาจาก innovare ในภาษาลาตน แปลวา ทาสงใหมขนมา ความหมายของนวตกรรมในเชงเศรษฐศาสตรคอ การนาแนวความคดใหมหรอการใชประโยชนจากสงทมอยแลวมาใชในรปแบบใหม เพอทาใหเกดประโยชนทางเศรษฐกจ หรอกคอ “การทาในสงทแตกตางจากคนอน โดยอาศยการเปลยนแปลงตางๆ (Change) ทเกดขนรอบตวเราใหกลายมาเปนโอกาส (Opportunity) และถายทอดไปสแนวความคดใหมททาใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคม” แนวความคดนไดถกพฒนาขนมาในชวงตนศตวรรษท 20 โดยจะเหนไดจากแนวคดของนกเศรษฐศาสตรอตสาหกรรม เชน ผลงานของ Joseph Schumpeter ใน The Theory of Economic Development,1934 โดยจะเนนไปทการสรางสรรค การวจยและพฒนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย อนจะนาไปสการไดมาซงนวตกรรมทางเทคโนโลย (Technological Innovation) เพอประโยชนในเชงพาณชยเปนหลก นวตกรรมยงหมายถงความสามารถในการเรยนรและนาไปปฎบตใหเกดผลไดจรงอกดวย (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2549)

Hughes (2004) ไดใหความหมายของนวตกรรมวา เปนการนาวธการ ใหมๆ มาปฏบตหลงจากไดผานการทดลองหรอไดรบการพฒนามาเปนขน ๆ แลว เรมตงแตการคดคน (Invention) การพฒนา (Development) ซงอาจจะเปนไปในรปของ โครงการทดลองปฏบตกอน (Pilot Project) แลวจงนาไปปฏบตจรง ซงมความแตกตางไปจากการปฏบตเดมทเคยปฏบตมา

Morton (1971) ใหความหมายนวตกรรมวาเปนการทาใหใหมขนอกครง (Renewal) ซงหมายถง การปรบปรงสงเกาและพฒนาศกยภาพของบคลากร ตลอดจนหนวยงาน หรอองคการนน ๆนวตกรรม ไมใชการขจดหรอลมลางสงเกาใหหมดไป แตเปนการปรบปรงเสรมแตงและพฒนา

วรภทร ภเจรญ (2550) ไดใหความหมายคาวานวตกรรมไววา นวตกรรม คอ เครองมออยางหนงในความเปนนกประกอบการมออาชพ หรอนวตกรรม คอ การกระทาตางๆ ทนาเอาทรพยากรตางๆมาทาใหเกดขดความสามารถใหมๆ ในทางทดขน “นวต” มาจากคาวา ใหม (new หรอ nuvo) เมอพวงคาวา “กรรม” ทแปลวา การกระทาลงไป จะกลายเปน การกระทาใหมๆ หรอผลงานใหมๆ

นยาม อยางงายๆของนวตกรรม มหลายแบบ เชน The process of making improvements by introducing something new กระบวนการใน

การพฒนาตางๆโดยการนาเสนอสงใหม ๆ

30

The introduction of something new. (Merriam-Webster Online) การนาสงใหมมาใช a new idea, method or device. (Merriam-Webster Online) ความคดใหม วธการใหม

เครองมอใหม the successful exploitation of new ideas (Dept of Trade and Industry, UK). การนา

ความคดใหมมาใชไดอยางประสบความสาเรจ change that creates a new dimension of performance (Peter Drucker : Hesselbein,

2002 อางถงใน วรภทร ภเจรญ, 2550) การเปลยนแปลงซงกอใหเกดมตใหมดานสมรรถนะ อยางไรกตาม คาวา “ใหม” น ตองมลกษณะสาคญ คอสรางความแตกตางอยางชดเจน เชน

สรางคณคาใหมทมผลกระทบดานเศรษฐศาสตร และสามารถทาใหอะไรหลายๆอยางหมดคณคาไป อานวย เดชชยศร (2544) ไดกลาวไววา แนวคดและความรใหมทเกดจากการรเรมสรางสรรคเปนบอเกดแหงนวตกรรม และเมอนานวตกรรม มาพสจนตามขนตอนทางวทยาศาสตร ผลผลตจากการพสจนไดถกนามาใชอยางมระบบเพอแกปญหาตางๆ ใหเกดประสทธภาพ ไชยยศ เรองสวรรณ (2521) กลาววานวตกรรมหมายถง วธการปฏบตใหมๆ ทแปลกไปจากเดมโดยอาจจะไดมาจากการคดคนพบวธการใหมๆ ขนมาหรอมการปรบปรงของเกาใหเหมาะสมและสงทงหลายเหลานไดรบการทดลอง พฒนาจนเปนทเชอถอไดแลววาไดผลดในทางปฏบต ทาใหระบบกาวไปสจดหมายปลายทางไดอยางมประสทธภาพขน

จากทกลาวมาแลวสรปไดวา นวตกรรม หมายถงผลงาน วธการ กระบวนการใหม หรอองคความรใหมทไมเคยมหรอปรากฏมากอนซงถอวาเปนนวตกรรมในระดบด หรอ เปนผลงาน วธการหรอกระบวนการทมอยแลว แตนามาปรบปรงหรอพฒนาและไดผลด ซงถอวาเปนนวตกรรมในระดบพอใช หรอ เปนผลงาน วธการหรอกระบวนการทมอยแลวแตนามาปรบปรงหรอพฒนาบางสวน และไดผลด ซงถอวาเปนผลงานนวตกรรมทควรปรบปรง

นวตกรรม แบงออกเปน 3 ระยะ คอ ระยะท 1 มการประดษฐคดคน (Innovation) หรอเปนการปรงแตงของเกาใหเหมาะสมกบกาลสมย

ระยะท 2 พฒนาการ (Development) มการทดลองในแหลงทดลองจดทาอยในลกษณะของโครงการทดลองปฏบตกอน (Pilot Project)

ระยะท 3 การนาเอาไปปฏบตในสถานการณทวไป ซงจดวาเปนนวตกรรมขนสมบรณ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2549)

31

สรปไดวา การสรางนวตกรรม หมายถง ความสามารถของผเรยนในการสรางผลงาน

วธการ กระบวนการใหม หรอองคความรใหมทไมเคยมหรอปรากฏมากอนหรอเปนผลงาน วธการ กระบวนการทมอยแลว แตนามาปรบปรงหรอพฒนาและไดผลด โดยการวดดวยแบบประเมนนวตกรรมและสรปผลจากการประเมนนวตกรรม 3 ดานไดแก 1) ดานกระบวนการพฒนานวตกรรม 2) คณคาและประโยชนของนวตกรรม 3) ความเปนนวตกรรม โดยใชเกณฑการใหคะแนนดงน ประเมนตนเอง รอยละ 25 ของคะแนนเตม เพอนประเมน รอยละ 25 ของคะแนนเตม และผเชยวชาญประเมน รอยละ 50 ของคะแนนเตม

ลกษณะของนวตกรรม Davila, Tony and et ,al. (2006) กลาววาลกษณะของนวตกรรมจะตองมดงน

1. เปนแนวคด หรอความคดสรางสรรคใหม ทแตกตางจากทเคยมในองคกร 2. แนวคดหรอความคดใหมๆทไดมาจากทมหรอบคลากรในองคกรนนๆ 3. สงทเปนเครองมอในการนามาใชในการพฒนาองคกรอาจเปนงาน

ประดษฐ ผลผลต กระบวนการ หรองานบรการ ศภชย หลอโลหการ (2550) ผอานวยการสานกงานนวตกรรมแหงชาต ไดกลาวถง

ลกษณะของนวตกรรมไววา 1. สงใหม วธการใหม ความคดใหม ผลตภณฑใหม 2. ความสามารถในการใชความรและความคดสรางสรรค ซงไมจาเปนท

จะตองเปนความรใหมเสมอไป เปนความรเดมกได แตตองมวธการคด วธการใช และวธการจดการ แบบใหมแตทสาคญทสดคอ ตองเกดประโยชนทเหนเปนรปธรรมชดเจน

3. อาจเกดขนไดจากการผสมผสานสงเกาหรอสงทมอยแลว คอ การสรางเรองราวขนใหม โดยเรยบเรยงจากเคาโครงเดมหรอ การทาลายของเดมเพอใหเกดสงใหมทดกวา

คณะครศาสตร สถาบนราชภฎนครราชสมา (2546) ไดกลาวถงลกษณะของนวตกรรมไวในบทเรยนออนไลน วชาเทคโนโลยการศกษาวา ควรประกอบดวยลกษณะ ดงน

1. จะตองเปนการสรางสรรคขนใหม (Creative) และเปนความคดทสามารถปฏบตได (Feasible ideas)

2. จะตองสามารถนาไปใชไดผลจรงจง (Practical Application) 3. มการแพรออกไปสชมชน (Diffusion Through)

พระมหาสทตย อาภากโร (2548) ไดกลาวถงวานวตกรรมแบงออกเปน 3 ระยะคอ ระยะท 1 การประดษฐคดคน (Innovation) หรอเปนการปรงแตงของเกาใหเหมาะสมกบกาลสมย

32

ระยะท 2 การพฒนา (Development) มการทดลองในแหลงทดลองจดทาอยในลกษณะของโครงการทดลองปฏบตกอน (Pilot Project) ระยะท 3 การนาเอาไปปฏบตในสถานการณทวไปซงจดวาเปนนวตกรรมขนสมบรณ โดยไดกลาวถงหลกเกณฑประกอบการพจารณาวาสงใดคอนวตกรรมดวยวา

1. เปนสงใหมทงหมดหรอบางสวน 2. มการนาวธการจดระบบ (System Approach) มาใชพจารณาองคประกอบทง

สวนขอมลทใชเขาไปในกระบวนการและผลลพธใหเหมาะสมกอนทจะทาการเปลยนแปลง 3. มการพสจนดวยการวจยหรออยระหวางการวจยวาจะชวยใหดาเนนงานบางอยางม

ประสทธภาพสงขน 4. ยงไมเปนสวนหนงในระบบงานปจจบน

ตวอยาง การวจยและพฒนานวตกรรมการศกษาเพอพฒนาคณธรรม 1. การพฒนานวตกรรมการศกษาเพอพฒนาคณธรรมจรยธรรมดวยการตนและสอท

หลากหลาย 2. การพฒนานวตกรรมการศกษาเพอพฒนาคนไทยใหมการใชคณธรรมและจรยธรรม

เปนหลกในการดารงชวตอยางตอเนอง 3. การวจยและพฒนานวตกรรมการศกษาเพอพฒนาคนไทยใหมคานยมทสนบสนน

ปกปองคมครอง และเชดช ยกยองคนดมคณธรรม มจตสานกสาธารณะและรบผดชอบตอสวนรวม 4. การพฒนาตวบงชคณลกษณะทพงประสงคของคนไทยทรกวธการแกปญหาความ

ขดแยงดวยสนตวธ มทกษะในการเผชญปญหาอยางสนต มภมปญญาควบคคณธรรม 5. การพฒนานวตกรรมการพฒนาคนไทยใหรกวธการแกปญหาความขดแยงดวยสนตวธ

มทกษะในการเผชญปญหาอยางสนต มภมปญญาควบคคณธรรม 6. การพฒนากลยทธการพฒนาคนไทยใหมวฒภาวะทางอารมณและจตใจทดงามตงแต

วยเดกอยางตอเนอง 7. การพฒนานวตกรรมการศกษาเพอพฒนาคนไทยใหมวฒภาวะทางอารมณและจตใจท

ดงามตงแตวยเดกอยางตอเนอง

33

จากทกลาวมาแลวสรปไดวา ลกษณะของนวตกรรม ไดแก 1. สงใหม วธการใหม ความคดใหม ผลตภณฑใหมหรอสงทดดแปลง

ใหม แตกตางจากทเคยมในองคกร หรอจากการพฒนาสงทมอยเดมใหดยงขน 2. ความสามารถในการใชความรและความคดสรางสรรคของบคลากรใน

องคกรสรางขน 3. สามารถนาไปใชงานไดจรงและเพมประสทธภาพในการทางาน

ประเภทของนวตกรรม วรภทร ภเจรญ (2550) ไดแบงประเภทของนวตกรรม ดงน

นวตกรรมดานผลตภณฑ นวตกรรมดานกระบวนการ นวตกรรมดานการบรการ นวตกรรมดานการตลาด นวตกรรมดานการเงน นวตกรรมดานภาษา ศลปะ และวฒนธรรม นวตกรรมดานบรหารจดการ และการปกครอง นวตกรรมดานความศรทธา ความคด และความเชอ เปนตน

ซงนวตกรรมน เปนไดทงแบบเปลยนแปลงแบบกาวกระโดด (radical innovation) และแบบคอยเปนคอยไป (incremental innovation หรอ evolutionary innovation)

นวตกรรมสามารถเกดขนไดทกวงการ ไมวาจะเปนโรงงานอตสาหกรรม การศกษา งานบรการ งานราชการ กฬา งานสาธารณสข ฯลฯ จากการสารวจพบวา หลายองคกรไดนานวตกรรมไปใชในเรองดงตอไปน

1. พฒนาคณภาพ 2. สรางตลาดใหม 3. พฒนาชวงของสนคา เชน ความหลากหลายของสนคา ความหลากหลายของสมรรถนะของสนคา 4. ลดตนทนแรงงาน 5. พฒนากระบวนการผลต 6. ลดการใชวสด

34

7. ลดการทาลายสงแวดลอม 8. ทดแทนสนคา บรการ ทมอย 9. ลดการใชพลงงาน 10. สอดคลองกบกฎเกณฑ ขอกาหนด มาตรฐาน กฎหมายตางๆมากขน เปาหมายของนวตกรรม อยทการเขามาแกปญหาไมวาจะเปนดาน เศรษฐศาสตร ธรกจ

เทคโนโลย สงคมวทยา และวศวกรรม เปนตน นวตกรรมในองคกร เปนอะไรทเกยวของกบเปาหมายขององคกร การทาแผนธรกจ การ

วางตาแหนงทางการตลาด การบรหารคณภาพ การลดตนทน การ reengineering ระบบการบรหารตางๆ ไมสามารถ

ทาใหองคกรอยรอดได เพราะทกการบรหาร ทกระบบ ลวนตองพงพานวตกรรม มฉะนน ทกระบบ ทกทฤษฎการบรหารจะยาอยกบท คแขงคาดเดาออก สญพนธเพราะตกเปนเหยอของนวตกรรมทตนเองไมไดทาขนมา เปนตน ดงนนหลายองคกรจงทมเททรพยากรตางๆและเวลา กบการบรหารนวตกรรมโดยเฉพาะการสรางบรรยากาศ หรอวฒนธรรมนวตกรรมในองคกรของตน จากการสารวจพบวา หลายองคกรลงทนเพอสรางสรรคนวตกรรม ประมาณ 4% ของยอดการลงทนทงหมด (แลวแตขนาดองคกรตาแหนงทางการตลาด และประเภทธรกจ)

ในการบรหารองคกรนน นวตกรรมมขอบเขต และเปาหมายทเกยวของกบ สมรรถนะ (performance) ในการพฒนาดานตางๆ เชน ประสทธภาพ ผลผลต คณภาพ ขดความสามารถในการแขงขน ตาแหนงทางการตลาด สวนแบงการตลาด เปนตน ขนตอนของการสรางนวตกรรม Rosenfeld and Servo (1991) ไดกลาวถงสมการทจะกอใหเกดนวตกรรม คอ Concept + Invention + Exploitation Barker and Neailey (1999) ไดศกษาถงวธการสรางนวตกรรมดวยการเรยนรเปนทมวาจะตองมขนตอนดงน Stage 1 แตละคนทบทวนสงทไดเรยน คอ กจกรรมของแตละคนใช learning log เปนเครองมอในการเรยนร ในทกๆโครงการของงานแตละคนตองมการแลกเปลยนความรกน ผลทไดคอ แตละคนไดเรยนรจากโครงการเพอจะไดนาความรไปใชในอนาคต Stage 2 สวนยอยทบทวน คอ สวนยอยหรอกลมยอย (function) ทเกยวของทบทวนวาแตละคนไดเรยนรอะไรบาง และทกๆโครงการทแตละคนไดเรยนรตองนามาแลกเปลยนความรกน ผลทไดคอ สงทเปนประเดนของสวนยอยทไดรบการเรยนรจากการมปฎสมพนธของแตละคน Stage

35

3 ทงกลมทบทวน คอ การเตรยมตวการทาwork shop เพอทจะกลนกรองโครงการของทม โดยนาโครงการทเดนของแตละสวน นามาคยกนเพอใหมการแลกเปลยนและฟงแนวคดของสวนอนๆ ผลทไดคอ โอกาสทางยทธศาสตรทสาคญสาหรบการทางานรวมกนและขางโครงการ Stage 4 มงไปทการนาเสนอตามนโยบายหลก ผลทได คอ นวตกรรมของบรษทมทงสวนทเปนสวนยอยหรอในเขตยอยกนในสวนกลางไดทางานรวมกนเพอการสรางนวตกรรมทมาจากทกสวนของหนวยงาน สามารถสรปเปนขนตอนไดดงน 1. Individual learning review 2. Functional learning review 3. Whole team learning review 4. Communication of learning เชนเดยวกบ McAdam and McClelland (2002) ไดกลาววาขนตอนในการสรางนวตกรรมไดแก ขนท 1 การพฒนาแนวคด ขนท 2 การตรวจสอบความคดหรอแนวคด ขนท 3 การเขาถงเทคนควธการทเปนขององคกร ขนท 4 การนาไปใช

พรรณ สวนเพลง(2552) ไดกลาวถงขนตอนการสรางนวตกรรมไวดงน การสรางนวตกรรมเปนความพยายามพงพาอาศยทกษะ ความชางคด และความรอยาง

สงยง แตในการลงมอทาจรง ๆ นน สงทนวตกรรมตองการคอ การลงแรงอยางพากเพยรดวยความมงมน การสรางนวตกรรมขนมาไดนนจะตองผานกระบวนการนวตกรรม (Innovation Process) เพอรเรมสราง และนานวตกรรมนนไปใชประโยชน โดยการสรางนวตกรรมม 4 ขนตอนดงน

1. สรางความตระหนกถงความจาเปนของนวตกรรมโดยการศกษาความ ตองการของลกคา เพอใหเขาใจในสงทลกคาตองการไดมากยงขน ศกษาคแขงวามการพฒนาในสนคาและบรการอยางไร ศกษาวาผสนบสนนทจะกอใหเกดนวตกรรมนนมใครบาง และรวมถงปจจยภายนอกอน ๆ ทมความสาคญ เชน การเปลยนแปลงของยคโลกาภวฒนทคนใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมากขนทงในชวตประจาวนและการทางาน ทาใหคนสามารถเขาถงขอมลขาวสารของสนคาและบรการไดงายขน ดงนนองคกรควรจะไดมการศกษาและปรบกระบวนทศนในการบรหารธรกจ โดยนาความรทไดมาปรบประยกตใชและพมนานวตกรรมเพอตอบสนองความตองการของลกคา และสามารถแขงขนไดอยางยงยน

2. จดประกายนวตกรรมโดยการไปเขารวมประชมสมมนาและรวมอภปราย ในหวขอหรอประเดนตาง ๆ ทนาสนใจนอกจากนยงสามารถไปฝกอบรม หรอศกษาดงานในทตางๆ เพอสรางแรงจงใจ และเปนการโนมนาวจตใจของคนในการสรางสรรคนวตกรรมใหม ๆ ใหแกองคกร การเปดโลกทศนนบวามความสาคญมาก เพราะสามารถทาใหคนเราเปดใจรบสงใหม มความสรางสรรค และเปนแรงกระตนทสาคญในการจะทาใหคนมแรงจงใจทจะคดนอกกรอบ (Think out of the Box) เพอสรางประดษฐกรรมหรอนวตกรรมได

36

3. การสรางนวตกรรมตองมการสงเสรมและสนบสนนอยางเตมรปแบบ โดย การใหทนเพอพฒนาตวนวตกรรม การสงเสรมทางดานการคด และการสรางใหองคกรนนเปนองคกรแหงการเรยนร เพอเปนตวขบเคลอนทสาคญในการสงเสรมใหคนในองคกรไดเรยนรตลอดชวต แลกเปลยนประสบการณตาง ๆ กบเพอนรวมกน เปนการพฒนาตน พฒนางาน และพฒนาองคกร เมอคนในองคกรปนบคคลแหงการเรยนรแลว จะแสวงหาความรอยตลอดเวลาทาใหองคกรนนไดมการเรยนรของคนในองคกรดวย และผลลพธในการเรยนรของคนในองคกรเปนรากฐานทสาคญในการทจะกอใหเกดนวตกรรม

4. การนาเอานวตกรรมไปใชดวยการประกาศใหทกคนในองคกรไดรบทราบ ถงนโยบาย วสยทศน กระบวนการ หลกการหรอขอกาหนดตาง ๆ ทเกยวของกบนวตกรรมใหม เพอจะไดมความเขาใจไปในทศทางเดยวกนเขาใจตรงกน และสามารถนาไปสการปฏบตในทศทางเดยวกนทวทงองคกร

กระบวนการนวตกรรม

ขนท 1

ตระหนกถงความตองการนวตกรรม

ขนท 2

จดประกายการสรางนวตกรรม

ขนท 3

สรางนวตกรรม

ขนท 4

ประกาศใช

37

จากภาพจะเหนไดวากระบวนการนวตกรรมเรมจากการใหทกคนไดตระหนกถง ความจาเปนทจะตองมนวตกรรม แลวจดประกายนวตกรรมจากการพฒนาบคลากรขององคกรใหมความรความสามารถ และมความคดรเรมสรางสรรคนวตกรรม เมอสรางนวตกรรมแลว จงมการนานวตกรรมไปใชใหเกดประโยชนตอไป วรภทร ภเจรญ (2550) ไดกลาวถงขนตอนการสรางนวตกรรมสามารถสรปไดดงน

1. ผบรหารตองแนใจวา เขาใจจรงๆ วาทานวตกรรมไปทาไม ผานอปสรรคอะไร วางตว และทาอยางไร

2. ใหผบรหารไปฝกเรอง การเปลยนกระบวนทศน (Paradigm shift) หรอ ผบรหารสงตนเองไปฝก

3. คดเลอกพเลยง (Facilitator) และสราง Change agent ใหด ถาเปนไปได สรางพเลยงไวดวย

4. มนใจวา ผบรหารระดบรองๆ กลางๆ เอาจรงดวย 5. ในบางองคกร หากผบรหารระดบสง ไมคอยจะมเวลา ไมใสใจ ไมรจรง หรอใช

กระบวนทศน (paradigm) เดมๆ บรหารแบบไมดจรต ไมดใจของพนกงาน ฯลฯ กเนนไปทผบรหารระดบรองๆ การจดการสมยใหมเนน Middle management ลงมอทา เรมทตรงกลาง คอ ไมตองรอผบรหารระดบสงลงมาสง ใหผบรหารระดบกลาง เลาความกาวหนา เลาประสบการณ เลาความร เทคนค ฯลฯ ใหผบรหารระดบสงเปนลกษณะทเรยกวา “สอนนาย”

6. อยาใหคนในองคกรรตว วากาลงทานวตกรรม จงทาแบบเนยนๆ แทรกซม เนนบรรยากาศแบบเปดใจ ลกนองกสอนนายได เพอนสอนเพอนได โดยอาศย วาระตางๆ เชน show & share / AAR / hansei / วงเลา / small project / pilot project / คนหาความจรง / 360 องศา / โตวาท / แลกเปลยนเรยนร ใน MSN หรอ ประชมแบบ online พรอมๆกน เปนตน

7. ทากจกรรมกลมบอยๆ คยกนบอยๆ เอาเครองมอตางๆ ทผมแนะนาไปใช โดยเฉพาะเรอง Learn how to learn / Learn how to think / ศลปะการฟง / การบรหาร EQ / AAR / เกลยวความร / ดหนง เปนตน

8. สงเสรม ยกยอง คนทมพฤตกรรมแบบ นวตกร 9. เชญผชอบ “ทาลายบรรยากาศนวตกรรม” มา “ปรบใจ” บอยๆ ซงในบางองคกร ทาตรง

นไมได เพราะสงกนไมได กตองคอยๆ เปนคอยๆไป ภาวะผนา (Leadership) จงสาคญมากๆ

38

ผบรหารเรยกมา “ปรบวธคด” ปรบกระบวนทศน” พดกนดๆ วาม “อะไรคาใจ” “ผานประสบการณเลวรายอะไรในอดต ฝงเปนกระบวนทศน ยดมนถอมน” เปนตน

10. ศกษาเรองคน พฤตกรรมของคน (Human behavior study) และขณะนไดเกดวชาใหมๆ เชน วศวกรรม ตนทนมนษย (Human capital engineering) บรหารวธคดทแตกตางจตวทยาในการทางาน บรหารใจ เปนตน เพอนามาใชเปนสวนสาคญในการบรหารสมยใหม

11. ทาไปเรอยๆ เพราะนวตกรรม เนนการเปนวฒนธรรม (culture) ภายใตบรรยากาศ (climate) ทเอออานวย เนนใหเรองนวตกรรมฝงลกในพฤตกรรมของคน

12. ใชหลกการตลาด หลกการโฆษณามาใชกระตน (motivate) สรางความกระตอรอรน วชาการตลาด และโฆษณา สามารถชวยใหคนม “จนตนาการ” ได นามาสอน “นวตกร” ได สวนการวดผล คอนขาง Subjective แตทเหนชด คอ เมอทานวตกรรมไปแลว ผบรหารจะมความสขมากขน อปมา คนทาสวนมความสข ทเหนตนไมออกดอกออกผลนนเอง ถาทานวตกรรมแลวไมมความสข แสดงวา มบางอยางผดพลาด การสอสารในองคกรดขน คยกนมากขน รเรองมากขน การทะเลาะ เหนแกตว ประชด พพาท นอยลง

นวตกรรมทใจกอน-> นวตกรรมทความคด (ทศนคต) ->นวตกรรมทพฤตกรรม->นวตกรรมทกระบวนการ->นวตกรรมทระบบ ทผลตภณฑ ทงานบรการ นวตกรรมทใจ ประเมนกนทพฤตกรรม การเปดใจ การยอมรบการเปลยนแปลง นวตกรรมทวธคด ประเมนกนทพฤตกรรมการกลาคด กระบวนการคด การตดสนใจ การหาวตถดบสาหรบคด อาหารสมอง คดนอกกรอบ คดแบบกศล คดสรางสรรค คดเพอประโยชนของมวลชน คดเปนระบบ รจกคดแบบโยนโสมนสการ มสต รเทาทนความคดตนเอง ไมอจฉา ไมมอคต ไมกลวเจานาย กลาใหลกนองคด และพด ฯลฯ นวตกรรมทพฤตกรรม ประเมนทพฤตกรรมในการกลาทา ลงมอทา ทาผดกทาใหม ลมแลวลก นกส นกเผชญปญหา ปรบแก เรยนร ไตรตรอง มนสยนกวจย อยากทาโนนทาน วธพด ทกษะการเปนผนา ทกษะการใชปยวาจา กลาคบผร กลาทาสงทไมเคยทา หรอกลวมากอน กลายอมรบผด ฯลฯ

การทางานตางๆ เปนไปตามอทธบาท 4 คอ ชอบทา ขยนทา ตงใจทา ฉลาดทา นวตกรรมท กระบวนการ/ ระบบ / สนคา / บรการ คอผลทไดแตตองใหทาใจเปน ใหกลาคด กลาแสดงออก กลารบฟงความคดคนอน มพฤตกรรมของ “นวตกร” ทด เปนตน

39

การวดผลการทานวตกรรม อาจจะใชวธการตางๆเพอดพฤตกรรม เชน การเฝาดพฤตกรรมตรงๆ แอบด หรอ ใช VDO ถามออมๆ สมภาษณตรงๆ(ไมคอยไดผล เพราะกลว) สมภาษณคนทเกยวของ (360 องศา) กรอกแบบสอบถาม (ไมคอยไดผลเทาไร) สรางสถานการณใหแกไข สรางโจทยใหแก ฟงจากสานวนทใช ซงจะสะทอนความคด และความเปนตวตนของเขาออกมา ดพฤตกรรมในการทางาน การเขาทม เขาหมคณะ นกสงเกตการณลกลบ สงเกตจากการตดสนใจ หรอ Sensing ในกจกรรมตางๆ ทงในงานประจา หรอ

ในขณะทากจกรรม เชน เลาสกนฟง(Storytelling) / After action review (AAR) / Show & share เปนตน สรปไดวาขนตอนของการสรางนวตกรรม ไดแก

1. การแลกเปลยนความร ประสบการณและความคดเหน 2. การสรางแนวคด 3. การพสจนความถกตองของแนวคด 4. การสรางตนแบบ 5. การนาตนแบบไปทดลองปฏบต 6. การสรปและประเมนผล

ปจจยทสงผลตอการสรางนวตกรรม

Alwis and Hartmann (2008 ) ไดกลาววาปจจยททาใหการสราง นวตกรรมประสบความสาเรจคอการทบคคลสามารถแลกเปลยนความรไดโดยไมมการขวางกน ดงนนองคกรจะตองคานงถงความสมพนธของมนษยเปนหลก เชน แรงจงใจ พนธสญญา ความหวง และรางวล ซงจะตองนาเสนอทเปนทงคณคาภายในจตใจและภายนอก ลกจางจะตองอทศเวลา และโอกาสทจะถายโอนความรแกกนและกน องคกรตองมการสนบสนนทงทาง

40

โครงสรางและวฒนธรรมการแลกเปลยนเรยนร ผานทางนโยบาย กระบวนการตดสนใจและการวดคณลกษณะอนพงประสงค หวหนาตองเหนความสาคญ สงเสรมใหลกนองมความไววางใจกน เปดเผย มความสมพนธอนดในการสอสารจะไดสมฤทธผล McAdam and McClelland (2002) ไดกลาวถงวา การสรางนวตกรรมของบคคลและทมขนอยกบความคดสรางสรรคของคนในองคกร ความคดสรางสรรคจะเกดขนไดจากการทบคคลไดทางานรวมกนเปนทมและไดรบการสนบสนนจากองคกร Soo (1999) ไดกลาวถงปจจยสาคญ 5 ประการในกระบวนการสรางนวตกรรม ซงมรายละเอยดดงน 1. ปฎสมพนธของบทบาทของเครอขาย เครอขายควรมการตดตอกนทงแบบทางการและไมเปนทางการ 2. การบรณาการความรและขอมลทมอยในองคกร โดยการแกปญหาเชงสรางสรรค 3. กระบวนการแกปญหาทมคณภาพสง โดยสามารถวดไดจากความรทถกสรางขน 4. ผลกระทบของปจจยเฉพาะในองคกร เชนความรและความสามารถของบคลากรในองคกรและการสงสมแนวคดจะถกนามาวเคราะหถงความเขาใจในนวตกรรมขององคกร

องคประกอบของการจดการการนวตกรรมในองคกร ภาน ลมมานนท (2549) นวตกรรมในองคกรมองคประกอบทสาคญดงตอไปน

1. โครงสรางองคกร (Structure) โครงสรางองคกรจะมความเกยวของกบการทา นวตกรรม เนองจากในการจดการจะตองอาศยความรวมมอกนในองคกร ตงแตผบรหารระดบสงจนกระทงถงพนกงานระดบลาง ตองมการตดตอสอสารกนระหวางแผนกตาง ๆ มการแบงอานาจหนาทความรบผดชอบกน ซงถาโครงสรางขององคกรทมอยนนมความสอดคลองเหมาะสม กจะเปนสวนทเสรมใหนวตกรรมเกดขนไดอยางมประสทธภาพ แตถาหากโครงสรางขององคกรไมมความเหมาะสม กจะทาใหการทางานเปนไปดวยความยากลาบาก อาจเกดความลาชาในการตดสนใจทาใหไมสามารถสนองตอโอกาสทมอยได

2. บคลากร (People) จากคาจากดความของนวตกรรมทกลาววา “Innovation is the use of new knowledge to offer a new product or service that customer want” จะเหนวาการจดการนวตกรรมตองอาศยองคความรใหม ๆ เพอทจะมาผลตเปนสนคาหรอบรการใหม ๆ ตามทลกคาตองการ ซงองคความรนจะมาจากความร ความคดของคน ซงองคกรใดมบคลากรทมความรความสามารถอยมากแลว กจะไดเปรยบองคกรอน ๆ โดยบคลากรแตละคนจะมความรความสามารถในเรองทแตกตางกน ถาองคกรไดนาความรของบคลากรแตละคนมาประกอบกน กจะยงทาใหเกดกรอบแนวความคดสรางสรรคไดรวดเรว สามารถนาไปแขงขนได

41

3. กระบวนการ (Process) หรอขนตอนตาง ๆ ไมวาจะเปน กระบวนการขนตอนในการผลต การตลาด หรอการเงนนน จะมความเกยวของกบการทานวตกรรม เพราะถาขนตอนมความยงยากซบซอนเกนไป กอาจจะทาใหไมสามารถปรบเปลยนใหทนกบทเกดขนไดทนเวลา กระบวนการตาง ๆ ควรมระบบการจดการทแตกตางกน และเปลยนแปลงไปตามความเหมาะสม

4. กลยทธและยทธวธ (Strategy) การจดการนวตกรรมจาเปนตองมกลยทธ และยทธวธในการจดการ ความไดเปรยบทางการแขงขนเกดขนไดเสมอ เมอมกลยทธการจดการอยางตอเนอง

5. เครองมอและเทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology/Tool) การใช เครองมอและเทคโนโลยสารสนเทศ มสวนในการจดการนวตกรรม ชวยบรณาการโครงสราง กาลงคน กระบวนการ และเปนเครองมอในการกาหนดกลยทธในการจดการนวตกรรมอยางตอเนอง อนเปนปจจยแหงความสาเรจทางธรกจ สรปไดวา องคประกอบของการสรางนวตกรรม ไดแก

1. เทคโนโลยและการสอสาร 2. วฒนธรรมองคกร 3. ทม / กลม 4. ภาวะผนา 5. การประเมนผล 6. การแลกเปลยนเรยนร/ความร/ประสบการณ 7. ความคดสรางสรรค 8. สภาพแวดลอมทางภาย/ในบรรยากาศ

42

การวจยทเกยวของกบนวตกรรม เนาวนตย สงคราม (2551) ไดศกษาเรอง ผลของกจกรรมการสอนดวยวธการเรยนรเปน

ทมแบบแตกตางสาขาวชาและไมแตกตางสาขาวชาทมตอการสรางความรทเปนนวตกรรมในสาขาวชาเทคโนโลยการศกษาของนสต นกศกษาระดบปรญญาตร กลมตวอยางทใชในการวจยมจานวน 14 คนเปนนสตระดบปรญญาตรทลงทะเบยนเรยนวชา 2726311 กจกรรมเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยแบงออกเปน 4 กลม ไดแก 1. กลมทมจานวนนสต 4 คนทเรยนแตกตางสาขาวชา 2.กลมทมจานวนนสต 3 คนทเรยนแตกตางสาขาวชา 3. กลมทมจานวนนสต 4 คนทเรยนไมแตกตางสาขาวชา 4.กลมทมจานวนนสต 3 คนทเรยนไมแตกตางสาขาวชา ทกกลมไดรบการจดการเรยนการสอนดวยวธการเรยนรเปนทม เครองมอทใชในการทดลอง ไดแก แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยนร แบบประเมนนวตกรรมการศกษา วเคราะหขอมลโดยการหาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบดวยคาท ผลการศกษาพบวา

1. กลมทมจานวนนสต 4 คนทเรยนแตกตางสาขาวชา ไดคะแนนการสรางความรทเปน นวตกรรม 94.66 2.กลมทมจานวนนสต 3 คนทเรยนแตกตางสาขาวชา ไดคะแนนการสรางความรทเปนนวตกรรม 96.17 3. กลมทมจานวนนสต 4 คนทเรยนไมแตกตางสาขาวชา ไดคะแนนการสรางความรทเปนนวตกรรม 98.83 4.กลมทมจานวนนสต 3 คนทเรยนไมแตกตางสาขาวชา ไดคะแนนการสรางความรทเปนนวตกรรม 95.00

2. จากการสมภาษณกลมตวอยางพบวาปจจยของการเรยนรเปนทมทสงผลการสราง ความรทเปนนวตกรรมไดแก 1. ภาวะผนา 2.เทคโนโลยสารสนเทศ 3. แรงจงใจ 4. การแบงปนความร ประสบการณและความคดเหน 5. ความไววางใจ

3. ลกษณะการเรยนรเปนทมของกลมตวอยางสงขนหลงจากกจกรรมการเรยนการสอน ดวยการเรยนรเปนทมโดยมระดบนยสาคญ .01

เนาวนตย สงคราม (2550) ไดศกษางานวจยเรอง การพฒนารปแบบการสรางความรดวยการเรยนรจากการปฏบตและการเรยนรรวมกนสาหรบบคลากรในสถาบนอดมศกษา: กรณศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

การวจยนมวตถประสงคเพอศกษา สราง ทดลอง และนาเสนอการพฒนารปแบบการสรางความรดวยการเรยนรจากการปฏบตและการเรยนรรวมกนสาหรบบคลากรในสถาบนอดมศกษา: กรณศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยมขนตอนในการดาเนนการวจย 3 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การศกษาการพฒนารปแบบการสรางความรดวยการเรยนรจากการปฏบตและการเรยนรรวมกนโดยการวเคราะห และสงเคราะหเอกสารทเกยวของ และสมภาษณผเชยวชาญสายสนบสนนวชาการ จานวน 5 คน ขนตอนท 2 การพฒนารปแบบการสรางความรดวยการเรยนรจากการปฏบตและการเรยนรรวมกนสาหรบบคลากรในสถาบนอดมศกษา:

43

กรณศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ขนตอนท 3 การนาเสนอ รปแบบการสรางความรดวยการเรยนรจากการปฏบตและการเรยนรรวมกนสาหรบบคลากรในสถาบนอดมศกษา: กรณศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แบบประเมนคานยมการสรางความร แบบสอบถามความคดเหน แบบประเมนผลงานและแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานรวมกน กลมตวอยางเปนบคลากรสายสนบสนนวชาการ ทปฏบตงานอยในคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ในภาคปลาย ปการศกษา 2550 จานวน 47 คน โดยแบงออกเปน 10 กลมๆ ละ 3-7 คน ใหแตละกลมดาเนนกจกรรมตามแผนกากบกจกรรมการสรางความรดวยวธการเรยนรจากการปฏบตและการเรยนรรวมกน เปนเวลา 10 สปดาห วเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหคาทคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจย พบวา 1. องคประกอบของรปแบบการสรางความรดวยการเรยนรจากการปฏบตและการเรยนร

รวมกนสาหรบบคลากรในสถาบนอดมศกษา: กรณศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ประกอบดวย 9 องคประกอบ คอ 1) วฒนธรรมองคกร 2) เทคโนโลยสารสนเทศ 3) ภาวะผนา 4) บรรยากาศ 5) ผประสานงาน 6) กลม 7) ปญหา 8) โครงการ และ 9) การประเมนผล

2. ขนตอนการสรางความรดวยการเรยนรจากการปฏบตและการเรยนรรวมกนสาหรบบคลากรในสถาบนอดมศกษา: กรณศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ประกอบดวย 8 ขนตอน คอ 1) การเตรยมความพรอมสาหรบบคลากร 2) การกาหนดประเดนปญหา 3) การแลกเปลยนความร ประสบการณและความคดเหน 4) การสรางความร และการพจารณาความถกตองของความร 5)การสรางผลงานทเปนนวตกรรม 6) การตรวจสอบความกาวหนาของผลงานทเปนนวตกรรม 7) การทดลองใชผลงานทเปนนวตกรรม และ 8) การประเมนผล และการสรปผล

3. กลมตวอยางมคะแนนเฉลยคานยมการสรางความรหลงการทดลอง สงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 กลมตวอยางมความคดเหนวารปแบบการสรางความรดวยการเรยนรจากการปฏบตและการเรยนรรวมกนสาหรบบคลากรในสถาบนอดมศกษา: กรณศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยมความเหมาะสมอยในระดบมาก

อาคม ลกษณะสกล (2547) ไดสรางและหาประสทธภาพนวตกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง เรองการโปรแกรมและการควบคมมอเตอรไฟฟา ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงชางไฟฟา โดยไดสรางรปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดโครงสรางการเรยนรนยม 5 ขนตอน คอ ขนใหความร ขนสรางความเขาใจ ขนลงมอปฏบต ขนแลกเปลยนประสบการณ ขนประเมน โดยบรณาการสอการสอนมาใชในการจดการเรยนการสอน และนานวตกรรมการ

44

เรยนการสอนทสรางขนไปทดลองใชกบกลมตวอยางซงเปนนกศกษาระดบประกาศนยบตร วชาชพชนสงชางไฟฟา โรงเรยนเทคโนโลยแหลมทอง ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2547 จานวน 25 คน การเกบขอมลโดยการทาแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน และแบบทดสอบวดผลสมฤทธของกลมตวอยางเพอเกบคะแนนนาไปวเคราะหเพอหาประสทธภาพของนวตกรรมการเรยนการสอน ผลการวจยพบวา นวตกรรมการเรยนการสอนทสรางขนมประสทธภาพสงกวาเกณฑทตงไว และหลงจากเรยนดวยนวตกรรมการเรยนการสอนทสรางขน ผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ทองคา วรตน (2546) ไดศกษาเปรยบเทยบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หลงเรยนกบกอนเรยนโดยใชนวตกรรมการสอนโครงงานวทยาศาสตร กบกลมตวอยางนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสตรวดอปสรสรวรรค ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2545 จานวน 30 คน เครองมอทใชในการวจยประกอบดวยนวตกรรมการสอนการสอนโครงงานวทยาศาสตรทไดประเมนสอการสอนดานเนอหาและดานเทคนคการผลตสอแลว ผลการวจยพบวา ความแตกตางของคะแนนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนโดยนวตกรรมการสอนโครงงานวทยาศาสตร สงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นตยา อนทาว (2544) ไดศกษาระดบการใชนวตกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญตามความคดเหนของครผสอน จานวน 286 คน ในสงกดกรมสามญศกษา อาเภอเมอง จงหวดอดรธาน โดยการสมแบบแบงชน เครองมอทใชคอ แบบสอบถามระดบการใชนวตกรรมการเรยนร ผลการศกษาพบวา ครมการใชนวตกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญโดยรวมและเปนรายดานทกดาน อยในระดบปานกลาง โดยเรยงลาดบคาเฉลยจากมากไปหานอย คอ การจดการเรยนการสอนทางออม การศกษาดวยตนเอง การจดการเรยนแบบรวมมอ การจดการเรยนการสอนโดยใชเทคโนโลย การจดการเรยนการสอนแบบเนนการปฏสมพนธ การจดการเรยนการสอนแบบเนนประสบการณ และการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการและมการใชนวตกรรมการเรยนรเกอบทกขออยในระดบปานกลาง แตมรายขอทมการใชนวตกรรมการเรยนรอยในระดบมาก คอ ใชสงพมพ ตารา และแบบฝกหด ใชการเรยนรแบบตงคาถาม ใชการมอบหมายงานเปนรายบคคล ใชการคนควาและใชแหลงทรพยากรในชมชน Li และคณะ (2007) ไดศกษาเรอง Design creativity in product innovation เกยวกบความคดสรางสรรคทใชออกแบบเพอผลงานนวตกรรม โดยไดกลาวไววา กระบวนการออกแบบงานทางศลปะแบบเดมๆมกจะละเลยกระบวนการทใชความคดสรางสรรคในการวางแผน งานวจยชนนจงศกษากระบวนการเชงคณภาพโดยนาปจจยสวนบคคลเขามาวเคราะห โดยใชการออกแบบเชงผลผลตเปนฐานการศกษา ในการนไดใหความสาคญถงจตวทยาและความรทางเทคโนโลยและสอสารการศกษา และรปแบบการคด(Thinking style) การศกษาวจยในครงนพบวา ความคด

45

สรางสรรคเกดไดจาก ความร ความฉลาด ลกษณะการคด บคลกภาพ แรงจงใจ บรบทของสงแวดลอม โดยความรอยางเดยวไมอาจทาใหความคดสรางสรรคเกดแตตองใชองคประกอบหลายอยางรวมกน ซงผวจยไดนาเสนอโมเดลทชวยสนบสนนใหนกดไซนเนอรออกแบบอยางมความคดสรางสรรคไดแก Design Creative = f (K+I+TS+DM+ST+U)

K= Knowledge (ความร) I= Intelligent (ความฉลาด) TS= Thinking style (ลกษณะการคด) DM= Design method (วธการออกแบบ) ST= Supporting tools (Knowledge based, Information resource, computer aided

thinking) (เครองมอสนบสนน ไดแก ความรพนฐาน แหลงสารสนเทศ คอมพวเตอรทชวยสนบสนนการคด)

U= Unchanged future in a short time (อนาคตทไมไดเปลยนแปลงในระยะเวลาอนสน)

รปแบบความคดสรางสรรคเชงออกแบบ

46

Li และคณะ ไดสรปไววา สงทสาคญทดไซนเนอรควรมคอ การแกปญหาเชงนวตกรรม ทมพนฐานมาจากหลกการพนฐานทางเทคโนโลยวศวกรรมและการคดนอกกรอบ ทจะชวยใหนกออกแบบสามารถสรางนวตกรรมเชงผลงานได กระบวนการพฒนาความคดสรางสรรคทดคอ

1. พฒนากระบวนการตามหลกของ TRIZ และCT 2. พฒนาการสรางแรงจงใจโดยการใชการสม เชน การสมจบคสงของและเกดการ

ประดษฐสงใหม 3. ใชการ check listในการผลตไอเดยใหมๆ 4. ใชความรพนฐานIT ในการรวบรวมขอมลใหเกดความคดใหมๆ

วธการคดสรางสรรคในการสรางนวตกรรม

Daud และคณะ (2008)ไดศกษาวจยเรอง Knowledge Creation and Innovation in Classroom การสรางความรและนวตกรรมในชนเรยน โดยมวตถประสงคงานวจยเพอ ศกษาประโยชนของกระบวนการสรางความรในทฤษฎการจดการความรของสถาบนอดมศกษา โดยกระบวนการประกอบดวย SECI โมเดล ผลการวจยพบวา ประโยชนของกระบวนการSECI โมเดลจะชวยใหวงวชาการในอดมศกษามนวตกรรม การเกบขอมลไดจากการสารวจโดยกลมตวอยาง คอ นกศกษาสถาบนอดมศกษาประเทศมาเลเซย โดยการประเมนในชนเรยน จากการสงเกตพฤตกรรม การวดผลสมฤทธทไดทงเชงปรมาณและคณภาพ ไดแก แฟมสะสมผลงาน การสอบ สอบยอย การเขยนเรยงความ เครองมอทางเทคโนโลยเชน เวบ การฝกงาน และการจดทาโครงงาน จากการศกษาพบวา นวตกรรมของผเรยนไมไดขนอยกบกระบวนการความคดสรางสรรคเปนหลก

47

แตขนอยกบแตละตวของ SECI โมเดล โดยพบวา กระบวนการ Internalization ทาใหผเรยนเกดนวตกรรมมากกวากระบวนการอนๆ

จากการวเคราะหพบวา การตดตอสอสารกบผอนในการแลกเปลยนเรยนรเปนสงทสาคญมากเพราะการสรางความรและประสบการณจะกอใหเกดความรใหมๆเพมขน และจากการศกษายงบงชไดอกดวยวา นกศกษาขาดการSocialization ดงนนสถานศกษาจงควรพฒนาดานการแลกเปลยนความคดเหนโดยจดการเรยนการสอนทตอบสนองตอ Socialization (เปนกระบวนการแลกเปลยนเรยนรในขนตอนของSECI โมเดลอยางหนงโดยซงคอการแลกเปลยนTacit to Tacit ของอกผหนง-อธบายโดยผวจย)

Silvio and Choo (2006) ทาการวจยในหวขอ Innovation and knowledge creation:How are these concepts related? โดยมแนวคดในการวจยทวา นวตกรรมและการสรางความร แนวคด 2 ประเดนนมความสมพนธกนอยางมากแตความสมพนธไมไดรบการตรวจสอบอยางเปนระบบ Silvio and Choo (2006) จงไดทาการทบทวนวรรณกรรมทางทฤษฎทสาคญในกระแสของการวจยและการเนนพนฐานของความคลายคลงและความแตกตาง โดยการเปรยบเทยบโมเดลหลก 4 โมเดล Abernathy and Clark (1985), Henderson and Clark (1990), Tushman, Anderson, and O’Reilly (1997), and Chandy and Tellis (1998).เนอหาทใชคอ การสรางความรและนวตกรรมทางการตลาด งานวจยนจงเกยวของกบนวตกรรมและการสรางความรดวยนาเสนอเปนกรอบการทางานใหมทมความแตกตางของประเภทนวตกรรมทขนอยกบมมมองการสรางความร

Auernhammer และคณะ (2001) ไดศกษาวจยเพอหาผลกระทบของการจดการ ความรทมตอนวตกรรมในบรษทโดยกระบวนการวจยเชงประจกษผานประเทศตางๆในยโรปในอตสาหกรรมทง 4 ดาน ดานหนงคอธรกจซอฟตแวรโดยการศกษาดานพลวตและดานนวตกรรม ผลการวจยครงนพบวา ในองคกรธรกจซอฟตแวรทใชการจดการความรพฒนาผลงานวตกรรมไดดวยการเขาถงความตองการของตลาด โดยเฉพาะการใหความสาคญดานการรวบรวมไอเดยและการแลกเปลยนเรยนร ความคดใหมๆใหมทวทงองคกร ตงแตการแลกเปลยนตาแหนงงาน (Job Description) การทางานโปรเจกตรวมกนเปนทม การตงวงอภปราย การทาWorkshopทสราง ไอเดยการเรยนรจากประสบการณของผอน และการนาเสนอโปรเจกตงานในแผนกของบรษท ทงหมดจะเปนการสนบสนน การแลกเปลยนประสบการณ คอ Socializationไดเพอใหเกดการสรางนวตกรรม

48

2.เอกสารและงานวจยทเกยวของกบตวแปรตน 2.1 แนวคดเกยวกบการเรยนรเปนทม

จากการศกษางานวจยในเรองของการเรยนรเปนทมพบวา การเรยนรเปนทมสามารถแบงออกไดเปน 2 แนวคดไดแก การเรยนรเปนทมในฐานะทเปนวธการเรยนการสอนและการเรยนรเปนทมในฐานะทเปนองคกรแหงการเรยนร โดย Wikipedia (2008) ไดใหคาจากดความของการเรยนรเปนทมวา การเรยนรเปนทมมหลายความหมาย โดยความหมายทหนงหมายถง การเรยนรเปนทมในดานการเรยนการสอนซงหมายถง การทผเรยนทางานรวมกนเปนกลมเลกประมาณ 5-7 คนโดยมการจดการภายในกลมอยางเหมาะสมผเรยนจะตองมหนาทในการจดเตรยมงานของกลม อทศเวลาและความมานะพยายามใหกลมประสบความสาเรจ และการมปฏสมพนธระหวางสมาชกในกลม งานของทมทไดรบจะตองสามารถสงเสรมการเรยนรและการพฒนาทม เชน การแกปญหาเมอเกดการขดแยง การทางานรวมกน การตดสนใจและการนาเสนอผลงานทสามารถทาใหผเรยนมปฏสมพนธตอกนในระดบสง ผเรยนจะตองไดรบการเสรมแรงโดยทนทและบอยครง งานทใหอาจเปนปญหา กรณศกษา หรอ คาถามทคลายคลงกน ผสอนตองมสวนในการกระตนใหทมตอบคาถาม ผเรยนจะตองสามารถแสดงผลสมฤทธทางการเรยนไดในหลากหลายรปแบบ สวนการเรยนรเปนทมในฐานะองคกรการเรยนรนน เกดจากแนวความคดของ Peter Senge ผเขยนหนงสอ เรอง The Fifth Discipline เพอใชในการพฒนาองคกร โดยใหความหมายของการเรยนรเปนทมวา เปนระบบหนงทสนบสนนใหคนในองคกรบรรลวตถประสงคในการทางานอยางสงสด สมาชกในทมตองทางานอยางหนก ไมเพยงแคทางานทไดรบมอบหมายใหเสรจสนเทานน ในทมยงตองมแสดงถงเปาหมายรวมกนทจะทาใหบรรลผลสาเรจ สมาชกในกลมจะตองมการแลกเปลยนความร ความคดเหน เพอพฒนาความรความสามารถของทมใหเกดขน มการถายทอดความรซงกนและกน เปนการสรางบทเรยนแหงความสาเรจเพอขยายผลตอไปยงหนวยงานอนเปนการคดและสรางสรรคภายใตการประสานงานรวมกน โดยมการสนทนาและอภปรายกนอยางกวางขวาง และนาวสยทศนของแตละบคคลมาแลกเปลยนกนเพอหาขอสรปออกมาเปนแนวปฏบตรวมกน (วรวรรณ วาณชยเจรญชย, 2548)

1. ความหมายของการเรยนรเปนทม (การเรยนการสอน) Hunt และคณะ (2003) ไดใหความหมายของการเรยนรเปนทม

วา การนาวธการยทธศาสตร รวมทงทฤษฎการเรยนรแบบกลมเลก(Small group working) มาใชในการเรยนการสอนเพอใหการเรยนการสอนนนเกดประสทธภาพ Lancaster and Strand (2001) ไดใหความหมายวา การเรยนรเปนทมเปนการใหผเรยนไดทางานเปนกลมโดยผเรยนจะตองมการพฒนาทกษะทางสงคม การ

49

ตดสนใจ การขจดปญหาการขดแยงในงานทไดรบมอบหมาย ผเรยนและเพอนในทมตองสามารถพฒนาตนเองใหเกดการเรยนรทดขน ผเรยนแตละคนจะตองไดรบผลตอบแทนจากผสอน เชนรางวลหรอคาชมเชยโดยทนท MaCain (1996) ไดใหความหมายไววาเปนการวางแผนการรวมมอกน การมปฏสมพนธ การสนบสนนดานความสมพนธทางบวก และพฤตกรรมของแตละบคคลและกลม

2. ความหมายของการเรยนรเปนทม (องคกรแหงการเรยนร) Senge (1990) กลาววา การเรยนรเปนทมเปนกระบวนการของ

การพฒนาความสามารถของทมในการสรางผลงานทสมาชกในทมตองการอยางแทจรงโดยการเรยนรเปนทม Senge กลาวถงระดบความคดวเคราะหของทมวาตองประกอบดวย 3 มต คอ มตท 1 ความสามารถของทมในการคดภายใตระดบความหลากหลายของบคลากรในทม มตท 2 ความมนใจในการสรางนวตกรรมของทม มตท 3 การแลกเปลยนเรยนรระหวางทมภายในองคกร

วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548) กลาววา การเรยนรเปนทม หมายถง การทบคคลไดเรยนรรวมกนกบสมาชกทกคนในทมงานอยางตอเนอง โดยททกคนในทมงานจะตองมความเขาใจในบทบาทหนาท และความรบผดชอบของตนเอง ตลอดจนการแลกเปลยนประสบการณแกกน เพอพฒนาความรความสามารถของทมใหเกดขน และนาไปสการเพมประสทธภาพในการทางานขององคกรตอไป

สพาณ สอนซอ (2543) ใหความหมายของการเรยนรเปนทมวาการทสมาชกไดรวมตวกนเพอการเรยนรสงตางๆรวมกนโดยการแลกเปลยนขอมลและประสบการณอยางสมาเสมอและตอเนองโดยอาศยสารสนเทศเพอทางานในกลมคนทมาจากหลากหลายฝายงานจนเกดเปนความคดรวมกนของกลม(Group Thinking) และกลมจะไมครอบงาแนวคดของสมาชกคนอนๆโดยการเรยนรเปนทมนจะกระตนใหกลมมการสนทนา และการอภปรายกนอยางกวางขวาง แลวจงนาวสยทศนของแตละบคคลมาแลกเปลยนกนหาขอสรปออกมาเปนแนวปฏบตรวมกนเพอไปสเปาหมายขององคกร

เปยมพงศ นยบานดาน (2543) หมายถง การเรยนรรวมกนของสมาชกในองคกรโดยอาศยความรและความคดของมวลสมาชกในการแลกเปลยน และพฒนาความฉลาดรอบรและความสามารถของทมใหบงเกดผลยงขน เรยกวา การอาศยความสามารถของสมาชกแตละบคคล องคการแหงการเรยนรจะเกดไดเมอมการรวมพลงของกลมตาง ๆ ภายในองคกรเปนการรวมตวของทมงานทมประสทธภาพ สงซงเกดจากการทสมาชกในทมมการเรยนรรวมกนมการแลกเปลยนความคดเหนและประสบการณกนอยางตอเนองและ สมาเสมอ

50

การเรยนรเปนทม หมายถง การทผเรยนเรยนรรวมกนภายในกลมเดยวกนเพอการสรางองคความรใหมโดยมขนตอนของการเรยนรเปนทม

องคประกอบการเรยนรเปนทม เนาวนตย สงคราม (2551) ไดศกษาวจยเรอง ผลของกจกรรมการสอนดวยวธการ

เรยนรเปนทมแบบแตกตางสาขาวชาและไมแตกตางสาขาวชาทมตอการสรางความรทเปนนวตกรรมในสาขาวชาเทคโนโลยการศกษาของนสต นกศกษาระดบปรญญาตร พบวาองคประกอบททาใหการเรยนรเปนทมประสบความสาเรจมดงน 1. ภาวะผนา 2.เทคโนโลยสารสนเทศ 3. แรงจงใจ 4. การแบงปนความร ประสบการณและความคดเหน 5. ความไววางใจ

วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548) ไดกลาวถงองคประกอบของการเรยนรเปนทม ซงสามารถสรปไดดงน

1. คณลกษณะของสมาชก 1.1 ดานความสามารถและความเขาใจในการเรยนรเปนทม

1) การปฏบตงานเปนไปในแนวทางเดยวกน (Alignment) สมาชกในทมตองมแนวคดแนวปฏบตทสอดคลองกน และมจดมงหมายในการทางานใหบรรลผลสาเรจทตงไวไปในแนวทางเดยวกน ซงจะชวยใหสมาชกแตละคนรสกมนคงในการตดสนใจในสงทเหนวาเหมาะสมกบตนและรตนเองวาจะปฏบตตวอยางไรในระหวางทางานรวมกน

2) การเพมอานาจในการทางาน (Empowerment) สมาชกในทมตองไดรบการเพมอานาจในการทางาน คอการไดรบการกระจายอานาจ ความรบผดชอบ ความไววางใจ และความอสระในการตดสนใจ และการปฏบตงาน เพอใหสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพมากขน

3) พลงของกลม (Synergy) สมาชกในทมตองมการประสานพลงรวมกนโดยนาความรความสามารถ ความเชยวชาญของทกคนในทมออกมาใชใหเกดประโยชนในการปฏบตงานหรอการตดสนใจแกปญหาตางๆ ของทม ซงจะกอใหเกดพลงของทม ทาใหการทากจกรรมของทมประสบความ สาเรจ และชวยพฒนาความร สมรรถภาพของทมใหเกดขน

4) การสรางสรรคเปลยนแปลงใหมและการประสานงาน (Innovation and Coordination) สมาชกในทมตองสรางสรรคเปลยนแปลงสงใหมใหเกดขน และประสานงานกบผอนได ใหความรวมมอในการทางานคดเปลยนแปลงสงใหมและแตกตาง ไมวาจะเปนวธการทางานแบบใหม สรางแนวคดใหม แสวงหาหรอมทางเลอกอยางเหมาะสม รจกพลกแพลงปรบเขาหาแนวทาง ตงขอตกลงอยางทาทาย หรอมผลงานใหมเกดขน โดยผลการปฏบตงานจะขนอยกบการประสานความสามารถของแตละคน และวธการปฏบตงานรวมกน มกระบวนการประสานงาน

51

สานความสมพนธเกยวกบบคคล วสดและทรพยากรอนๆ เพอใหการปฏบตงานบรรลผลสาเรจตามเปาหมายหรอวตถประสงคของหนวยงาน

5) การมบทบาทตอทมอนๆ และการถายทอดวธการปฏบตและทกษะ (Role of Learning Team on Other Teams and Inculcating Practices and skills) สมาชกในทมตองมความสามารถสงเสรม สนบสนน และกระตนการเรยนรของสมาชกแตละคนทงในทมและสมาชกของทมอนๆ ในองคกรอยางตอเนอง ตลอดเวลา ขณะทสมาชกในทมมการเรยนรรวมกน กตองมการถายทอดวธการปฏบต และทกษะความรทงหลายทพฒนาขนในทมไปยงสวนรวม โดยการสอนวธปฏบตและทกษะในการเรยนร การแบงปนความร เพอชวยเหลอผอนใหรวธปฏบต รวธการ และสามารถสรางกระบวนการเรยนรเพอพฒนาความสามารถในการทางานทมประสทธภาพ

6) การคดพจารณา (Think Insightfully) สมาชกในทมตองมความสามารถคดพจารณาในประเดนตางๆ อยางลกซง เขาใจและสามารถวเคราะหปญหาทสลบซบซอนได โดยสามารถเชอมโยงความคดทเคยมมากบประสบการณทคาดหวง และรจกประเมนสถานการณ

1.2 ดานทศนคตในการเรยนรเปนทม 1) ความไววางใจกนในการปฏบตงานและการบอกขอเทจจรงตอกน

(Operational trust and Agreements to tell the truths) สมาชกในทมตองมความไววางใจกนในการปฏบตงานซงเปนความสมพนธรวมกนทสมาชกทกคนในทม จาเปนตองมความเชอมนระหวางกนและเชอใจกนในการทางาน คดถงสมาชกในทมอนๆ และมความรบผดชอบทจะทางานรวมกนอยางเกอกล เตมใจทจะดาเนนตามเปาหมายรวมกน รวมทงขอตกลงทจะบอกหรอไมปดบงขอเทจจรงตอกนทงเรองตางๆทเกดขนภายนอก และเรองทเกดขนภายในทม

2) ความรสกปลอดภยเมอตองเผชญความเสยง การใหอภยกนและการใหกาลงใจ (Sense of Safety in Facing Risks and Forgiveness & Encouragement) สมาชกในทมตองรจกสรางความรสกถงบรรยากาศในการทางานทปลอดภย เมอสมาชกในทมตองเผชญหนากบความเสยง หรอตองตดสนใจใดๆ ในการทางาน โดยหากผลการตดสนใจผดพลาดหรอเกดปญหาการขดแยงขน สมาชกในทมตองใหอภยและใหกาลงใจกน

1.3 ดานทกษะในการเรยนรเปนทม 1) ทกษะการสรางสรรคพฤตกรรมทสภาพ 2) ทกษะการสงเสรมการสอสารใหดขน รจกการรบฟงผอนอยางตงใจ

และละความคดเหนของตนเองได

52

3) ทกษะการทางานรวมกนเปนทม เปนความสามารถในการปฏบตงานประจาวนรวมกนไดอยางดโดยมจตสานกในการทางานเปนทม

4) ทกษะการสอบถามและการสะทอนความคดเหน (Inquiry and Reflection Skills) วธการเรยนรแบบ Inquiry Technique คอ การใชการพดคยสนทนาซกถาม (Dialogue) โดยระดมสมอง รวมกนคด เปนการเรยนรโดยการมปฏสมพนธ (Interaction) กบคนอน สอความคดของตนเองไปสคนอน เรยนรถงแนวทางการคดและวธการคดของตนเอง บนพนฐานของการเปดกวางทางความคด (Open Mind) และความไวใจ (Trust) เปนวธการเรยนรทกระตนใหคนไดคดวเคราะห (Critical) ในการโตตอบ ซกถาม โตแยงความคดเหนของคนอน กอใหเกดการเรยนร

Soule, D. L. and Applegate, L. M. (2009) ไดศกษาเกยวกบการเรยนรเปนทมเสมอนเพอการสรางผลงานใหมของผเรยนและการทางานกบผอน โดยศกษาเกยวกบผลทไดรบ การปฏบต และพฤตกรรมของผเรยนเพอหาประสทธภาพของทมวาควรมองคประกอบใดบางทจะทาใหการเรยนรเปนทมเสมอนประสบความสาเรจ ซงจากการศกษาพบวาองคประกอบทสาคญไดแก การสรางยทธศาสตรการวางแผนการเรยนรเปนทมเสมอนประกอบดวย 1.ประสบการณทไดรบทเปนรปธรรม (Concrete experience) 2. การสะทอนคด (Reflection) 3.เทคโนโลยทชวยสนบสนนการเรยนแบบรวมกน (Collaborative Technology) 4.การนาผลทไดไปทดลองใช (Active experimentation)

Cannon-Bowers, J.A. และคณะ (1995).ไดกลาวถงองคประกอบทชวยใหการเรยนรรวมกนเปนทมประสบความสาเรจ สามารถแบงไดเปน 4 องคประกอบดงน 1.องคประกอบของสภาพแวดลอมภายนอกทม 2.พฤตกรรมสมาชกทมไดคาดหมาย 3.งานทเกดขนโดยมไดคาดหมาย 4.การเปลยนแปลงทอาจเกดขน

สรป จากการศกษาเอกสาร ขอมล งานวจย สามารถวเคราะหและสงเคราะห

องคประกอบการเรยนรเปนทมสาหรบนสตนกศกษาไดดงน 1. ภาวะผนา ไดแก มความรบผดชอบ แกปญหาเฉพาะหนาไดด เขากบผอนได 2. เทคโนโลยทสนบสนนการเรยนรเปนทม 3. ประสบการณการเรยนรของผเรยน 4. ความไววางใจ

53

ขนตอนการเรยนรเปนทม ขนตอนการเรยนรเปนทม (การเรยนการสอน)

Kreie และคณะ (2007) ไดทาการวจยเรอง Using team learning to improve student retention ไดทาการวจยกบนกศกษาชนปท 1 ทเรยนวชา Information System เพอวดพฤตกรรม (Performance) และความคงทน (Retention) ขนตอนในการเรยนรเปนทมทไดทาการทดลองในครงน คอ ขนตอนท 1 ผสอนแบงกลมผเรยนโดยแตกตางผเรยนโดยใหผเรยนทมความสามารถดานการใชคอมพวเตอรกระจายกลมโดยใหอยในทกๆกลม จานวนผเรยนในแตละกลมมจานวนไมเทากนไดสวนใหญอยทประมาณ 5-6 คน ขนตอนท 2 ผเรยนจะไดรบแรงจงใจในการทางานทงงานเดยวและการเตรยมในการทากจกรรมกลม ขนตอนท 3 การเรยนรในทมจะไดรบกระตนและสงเสรมโดยการใหผเรยนมปฏสมพนธและแลกเปลยนความคดเหน ขนตอนท 4 มการใหผลปอนกลบทนทและบอยครงทงงานเกยวและงานกลม Yazici (2005) ไดทาวจยเรอง A study of collaborative learning style and team learning performance ทาการทดลองกบนกศกษาระดบปท 2และ3ในวชา Operations Management โดยไดกลาวถงขนตอนการเรยนรเปนทมประกอบดวย 1.ผเรยนจบกลมแบบแตกตางสาขาวชาและเพศ 2. การเรยนรโดยการกาหนดสถานการณสมมตดานการบรการหรองานดานการผลต ผเรยนในกลมรวมกนแสดงความคดเหนแลกเปลยนกน 3. ผเรยนรวมกนวางแผนการทาโครงการ และการหาขอตกลงรวมกน งานทผสอนมอบหมายใหมทงงานในหองเรยนและนอกหองเรยน

Hunt และคณะ (2003) ไดวจยเรอง The Effect of using Team Learning in an Evidence-Based Medicine Course for Medical Students โดยกลมตวอยางทไดทดลองไดแกนกศกษาแพทยป 2 จานวน 168 คน เนอหาเกยวกบ การหาหลกฐานทางการแพทย โดยแบงผเรยนออกเปนกลมเลก และเรยนรดวยการเรยนรเปนทม พบวา ขนตอนการเรยนรเปนทมมดงน 1.ศกษาดวยตนเองอยางเปนอสระในงานทผสอนมอบหมายให 2.ผเรยนแตละคนทาแบบทดสอบ Readiness Assessment Test (RAT) จากนนใหทา RAT เปนทม 3. ใหแตละทมทางานตามทผสอนมอบหมาย พรอมทงการตอบคาถามเปนทมในชนเรยน ภายใตการนาและชวยเหลอของผสอน การทดลองมการอภปรายทงในทมและนอกทมเพอใหผเรยนเขาใจมากขน Lancaster and Strand (2001) ไดทาการวจยเรอง Using the team-Learning Model in a Managerial Accounting Class: An Experiment in Cooperative Learning ทาการทดลองกบนกศกษาทเรยนวชา Managerial Accounting โดยใช Team learning model ของ Michaelsen (1998) ซงแตละทมจะประกอบไปดวยผเรยนทมความแตกตางกนซงประกอบดวยผเรยนทไมไดเปนผเรยนทางวชาเอกบญชประมาณ 18 เปอรเซนต ผสอนใหผเรยนไดรบหวขอทจะนาเสนอ ทม

54

ละ 1 หวขอ ทมจะตองไปพบผสอนนอกเวลาเรยนโดยใชเวลา 10-20 นาทนาเสนอใหผสอนฟง ผสอนจะใหการเสรมแรงโดยทนท จากนนผเรยนไปแกไขขอบกพรองหรอเพมเตมในสวนทขาดหายไป จากนนนามานาเสนอใหผสอนพจารณาอกครงหนง หลงจากนนเมอเขาชนเรยนทมจะนาเสนอผลงานและผสอนกจะเพมเตมในสวนทขาดหายไป ผสอนจะมการมอบหมายงานในชนเรยนใหทมชวยกนทาโดยผสอนจะสงเกตผเรยนและกระตนใหผเรยนเรยนร เพอพฒนาการคดแกปญหาอยางงายๆไปจนถงขนการคดวเคราะห

MaCain (1996) ไดทาการวจยเรอง Multicultural tea learning: An approach towards communication competency โดยไดกาหนดขนตอนการเรยนรในการวจยครงนดงน 1.การเตรยมผเรยน โดยการใหผเรยนไดจบกลมทมดวยตนเอง โดยการทผสอนควรสนบสนนใหผเรยนไดมการรวมทมกนอยางหลากหลายเชน เพศ อาย สผว เชอชาต หรออนๆทแตกตางกน 2. กาหนดงานใหผเรยนหรอการกาหนดใหอานหนงสอทมอบหมายไว 3. การกาหนดงานนอกเวลาในชนเรยนเชนการอานหนงสอนอกเวลา 4. ในชนเรยนทมชวยกนตอบคาถามรวมกนโดยคาถามหรอขอสอบนนใหผเรยนชวยกนคดหาคาตอบ ขอสอบหรอคาถามทใชถามแตละบคคลควรเปนคาถามเดยวกนกบทถามทงทม 5. การประเมนผล ควรเปนโอกาสใหผเรยนไดคนหาคาตอบเอง อาจดจากหนงสอหรอหาคาตอบภายในกลม 6. การอภปรายหลงการประเมนผล และการนามโนทศนทไดไปประยกตใช ในขนตอนทง 6 ขนผสอนควรทาหนาทในการแนะนา อานวยความสะดวก โดยการจดสภาพแวดลอมทางการเรยนทเหมาะสมหรอใหความชวยเหลอเมอผเรยนตองการ ในขนตอนแตละขนตอนนนผสอนควรม Feedback ในแตละขนทนท ขนตอนการเรยนรเปนทม (องคกรแหงการเรยนร)

Aranda และคณะ (2003) ไดเขยนหนงสอถงการทางานเปนทมโดยไดกลาวถงการเรยนรเปนทมวา ควรจะมกระบวนการใหผเรยนไดเรยนรโดยสามารถดาเนนการตามกระบวนการดงน 1. การเตรยมความพรอมสาหรบผเรยน โดยมการใหผเรยนไดจบกลมกนอยางหลากหลาย เชน เพศ สผว เชอชาต ประสบการณ อาย ซงในทมควรประกอบดวยบคคลประมาณ 2 คนขนไปแตไมควรเกน 12 คน 2.ขนกาหนดงาน โดยทมมการกาหนดงานหรอองคความรทตองการไดรบ 3.ขนสรางความคดหรอแนวคด โดยผเรยนแลกเปลยนประสบการณ ความรความคดเหนทแตละคนไดรบเพอใหสามารถสรางแผนงานหรอแนวทางการสรางความรทตนตองการได 4.ขนนาเสนอผลงานหรอองคความร โดยการนาเสนอผลงานหรอองคความรใหกลมอนไดรบทราบเพอเปนการเผยแพรองคความรตอไป Barker and Neailey (1999) ไดศกษาวจยเรอง From Individual learning to project team learning and innovation: a structured approach โดยสามารถสรปผลการวจยทแสดงถงขนตอนการดาเนนการเรยนรเปนทมไดดงน Stage1. การทบทวนการเรยนรรายบคคล

55

โดยมการทาขอตกลงในการทสมาชกในทมตองมเวลาและอทศตนในการทางาน โดยแตละคนตองมเปาหมายทจะทาใหงานในทมประสบความสาเรจ และทกคนตองชวยกนคดในการสรางนวตกรรมขนมาเอง หลงจากมการทา AAR (After action review) Stage 2 การทบทวนการเรยนรในแตละสวน โดยการกาหนดประเดนการเรยนร ทไดจากแตละสวนของทม ทา AAR ในภาคสวนตนเอง Stage 3 การทบทวนการเรยนรทงหมดของทม โดยทบทวนสงทไดจากการเรยนรทงหมด Stage 4 การเรยนรจากการสอสาร โดยในแตละกลมตองมานาเสนอสงทตนเองคนหามาไดเชนองคความรหรอนวตกรรมตางๆใหทมอนๆไดทราบ

วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548) ไดวจยเรอง การพฒนาระบบการสรางความรดวยวธการเรยนรเปนทม สาหรบอาจารยพยาบาลในสถาบนอดมศกษา สามารถสรปเปนขนตอนการเรยนรเปนทมไดดงน 1) การเตรยมความพรอมสาหรบการดาเนนกจกรรมการสรางความร 2) การกาหนดประเดนปญหา/ความรทตองการ 3) การตงทมสรางความร 4) การแลกเปลยนความร ประสบการณและความคดเหน 5) การสรางความร และการตรวจสอบความถกตองของความร 6) การสรางตนแบบ 7) การนาตนแบบไปทดลองปฏบต และ 8) การสรปและประเมนผล

ตารางการเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางของการเรยนรเปนทม ทางดานการเรยนการสอน และการเรยนรเปนทมทางดานการเปนองคกรแหงการเรยนร

การเรยนรเปนทม (การเรยนการสอน) การเรยนรเปนทม(องคกรแหงการเรยนร) 1.ใชกบนกเรยน นสต นกศกษาในระบบโรงเรยนหรอระบบมหาวทยาลย

1.ใชกบบคลากรในองคกร หรอบรษท

2.มงเนนใหผเรยนเกดทกษะทางสงคม เชนทกษะการแกปญหา ทกษะการคดวเคราะห

2.มงเนนใหเกดเครอขายเพอการแลกเปลยนเรยนร

3.เนนการมปฏสมพนธระหวางผเรยน และผเรยนกบผสอน

3.เนนเครอขายทางสงคม การมsocial network หรอการตดตอขามสายงาน

4.การเสรมแรงควรเปนคาชมเชยหรอคะแนน 4.การเสรมแรงควรเปนรางวลหรอการประกาศใหทราบทวกน

5.สมาชกในทมมงผลใหงานทไดรบมอบหมายสาเรจ

5.สมาชกในทมมงเนนทผลงานเชน ผลผลตทเปนนวตกรรม

6.เผยแพรผลงานภายในกลมหรอในชนเรยน 6.เผยแพรผลงานไปยงกลม หนวยงาน หรอองคกรอนๆ

7.สงเสรมใหผเรยนเรยนรตลอดชวต 7.สงเสรมใหผเรยนเรยนรตลอดชวตจนถงเปนคานยมและวฒนธรรมในองคกร

8.การประเมนผลการเรยนโดยผเรยน ผสอน 8.ประเมนจากผลงานหรอผลผลต

56

9.การรวมกลมเปนแบบแตกตางวฒนธรรมหรอเชอชาต

9.การรวมกลมเปนแบบแตกตางตาแหนงงาน

10.เนนการแลกเปลยนประสบการณและความคดเหน

10.เนนการแลกเปลยนประสบการณและความคดเหน

11.กฎของทมมกกาหนดตามผสอน 11.เปดโอกาสใหทมกาหนดกฎเกณฑการทางานกนเอง มcommitment รวมกน

12.มงผลสมฤทธทางการเรยนไดแก องคความร 12.มงผลสาเรจขององคกรไดแก ผลผลตทเปนนวตกรรม

13.ใชวธการเรยนรแบบรวมมอ(Co-operative learning) และการเรยนรรวมกน (Collaborative learning)

13.ใชวธการเรยนรรวมกน (Collaborative learning)และการเรยนรจากการปฏบต (Action learning)

สรปขนตอนของการเรยนรเปนทม จากการศกษาเอกสาร ขอมล งานวจย สามารถวเคราะหและสงเคราะหการเรยนรเปนทม

สาหรบนสตนกศกษาไดดงน 1. เตรยมความพรอมใหกบผเรยน โดยมการตงเปาหมายและวตถประสงคไว กาหนด

ชนงาน และองคความรทจะใหผเรยนไดเรยนร 2. จดตงทมในการสรางความรและแลกเปลยนประสบการณความคดเหน ซงกนและกน 3. ตรวจสอบความถกตองของความร 4. สรปและประเมนผลกจกรรม 5. เผยแพรความร ประโยชนของการเรยนรเปนทม 1. การเรยนรเปนทมเปนการสรางสมดลระหวางการทางานกบการเรยนรใหเกดขนในขณะ

ทางานไดอยางมประสทธภาพ 2. การเรยนรเปนทมจะทาใหการเรยนรมพลงมากกวาการเรยนรของบคคลคนเดยว

เนองจากการเรยนรในทมจะทาใหสมาชกในทมไดคดอยางลกซงเกยวกบแนวคดทซบซอน 3. การเรยนรเปนทมสามารถพฒนาความรไปสความเปนนวตกรรมได

(กาญจนา เกยรตธนาพนธ, 2542) 4. การเรยนรเปนทมสามารถสรางคณคาของทมใหอยเหนอกวาคณคาของบคคลโดยการนาเอาความแตกตางและศกยภาพของแตละคนในทมมาผสมผสานกน 5. การเรยนรเปนทมสงเสรมบรรยากาศทกระตนใหคนเหนความสาคญทจะตอปรบเปลยนตนเองอยตลอดเวลา

57

งานวจยทเกยวของกบการเรยนรเปนทม สายพน สหรกษ (2551)ไดทาการวจยเรองการพฒนารปแบบการเรยนการสอนตามหลกการเรยนรเปนทม เพอเสรมสรางทกษะการเรยนรเปนทม และผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาปท4 การวจยครงนมวตถประสงคดงนคอ พฒนารปแบบการเรยนการสอนตามหลกการเรยนรเปนทมและตรวจสอบประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอนดงกลาวเพอเสรมสรางวตถประสงคการเรยนรเปนทมและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาปท 4 กระบวนการวจยแบงเปน 2 ระยะ คอ 1) การพฒนารปแบบการเรยนการสอนหลกการเรยนรเปนทม โดยวเคราะหสงเคราะหหลกการและแนวคดทเกยวของทจะใชในการพฒนารปแบบดงกลาว 2) การประเมนประสทธผลของรปแบบโดยนาไปทดลองใชในการจดการเรยนการสอนรายวชาในกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยกบกลมตวอยางทเปนนกเรยนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนเทพศรนทรคลองสบสาม ปทมธาน ซงไดมาจากสมแบบเจาะจง แลวสมแบบงายจาก 4 หองเรยน ออกเปน2 หองละ 35 คน โดยพจารณาจากคะแนนสอบเขาของนกเรยนในแตละหองเปนเกณฑ โดนทหองหนงเปนกลมทดลองทเรยนดวยรปแบบทพฒนาขน และอกหองหนงเปนกลมครอบคมทเรยนดวยการเรยนการสอนแบบปกต ใชเวลาทดลองสอน จานวน 13 สปดาห สปดาหละ 1 ชวโมง 40 นาท รวม 25 ชวโมง ในแตละกลม วเคราะหขอมลดวยการใชการวเคราะหความแปรปรวนเดยว (One-way ANOVA) เพอเปรยบเทยบคาเฉลยของทกษะการเรยนรทมของกลมทดลองในระยะท1 กบระยะท4 ของการทดลอง และใชการทดสอบคาท(t-test)เพอเปรยบเทยบคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนตามรปแบบการเรยนการสอนตามหลกการเรยนรเปนทมกบนกเรยนทเรยนตามการเรยนการสอนแบบปกต รวมทงวเคราะหเนอหาจากบนทกการเรยนของนกเรยน ขอคนพบในการศกษาครงน มดงนคอ 1. รปแบบการเรยนการสอนตามหลกการเรยนรเปนทมทพฒนาขน ประกอบการดวยการดวยการดาเนนการ 2 สวน คอ สวนท 1 เปนการเตรยมการและวางแผนการสอนของคร โดยเตรยมเนอหา ทกษะกระบวนการ และการจดทมนกเรยนสวนท 2 เปนขนตอนการจดการเรยนการสอน ประกอบดวย 5 ขนตอน คอ 1) การกาหนดเปาหมายและวางแผนการเรยนรรวมกน 2) การศกษารายบคคล 3) การแลกเปลยนเรยนร 4) การประยกคความร และ 5) การประเมนผลการเรยนรเปนทม ทงนครมบทบาทเปนผมบทบาทเปนผอานวยความสะดวกในการเรยนรและฝกทกษะการเรยนรเปนทมใหแกผเรยน 2. จากการตรวจสอบประสทธผลของรปแบบการเรยนการสอนดงกลาวดวยการนาไปทดลองใช ปรากฏวา นกเรยนทเรยนดวยรปแบบการเรยนการสอนนมทกษะการเรยนรเปนทมสงขนและผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนดวยการเรยนการสอนตามปกตอยางม

58

นยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ดงนนจงสรปไดวารปแบบการเรยนการสอนดงกลาวนสามารถนาไปใชเพอเสรมสรางทกษะการเรยนรเปนทมและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาปท 4 ได

พชรนทร ฮนพพฒน (2547) ไดทาการวจยเรองการนาเสนอรปแบบการฝกอบรมในงานเพอพฒนาทกษะการเรยนรเปนทมตามแนวคดการทาโครงการสาหรบนกเทคโนโลยการศกษาในสถาบนอดมศกษา การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาสภาพ ความตองการ และปญหาเกยวกบการฝกอบรมในงานการเรยนรเปนทมและการทาโครงการของนกเทคโนโลยการศกษาในสถาบนอดมศกษา 2) ศกษาความคดเหนของผเชยวชาญเกยวกบรปแบบการฝกอบรมในงานเพอพฒนาทกษะการเรยนรเปนทมตามแนวคดการทาโครงการของนกเทคโนโลยการศกษาในสถาบนอดมศกษา 3) นาเสนอรปแบบการฝกอบรมในงานเพอพฒนาทกษะการเรยนรเปนทมตามแนวคดการทาโครงการของนกเทคโนโลยการศกษาในสถาบนอดมศกษา กลมตวอยางในการวจยครงนประกอบดวย นกเทคโนโลยการศกษา จานวน 265 คน และ ผเชยวชาญจานวน 31 คน ผวจยเกบรวบรวมขอมลดวยแบบสอบถาม และเทคนคเดลฟาย 3 รอบ วเคราะหขอมลดวย คารอยละคามธยฐาน และคาพสยระหวางควอไทล

ผลการวจยพบวา 1. การฝกอบรมในงานของนกเทคโลยการศกษาทพบคอ มการใหคาปรกษา สวนผทคอยชวยเหลอ ชแนะเมอมปญหากบงานจะเปนเพอนรวมงาน หวหนางาน และมปญหา ของการฝกอบรมในงานทไมเปนระบบ การฝกอบรมถกขดจงหวะทาใหไมตอเนอง นกเทคโนโลยการศกษามสวนรวมในการดาเนนงานโครงการตามแผน ศกษาคนควาเลอกเรองหรอปญหา และนาเสนอผลงานโดยการรายงานปากเปลา นกเทคโนโลยการศกษานนมการแบงปนความรและประสบการณมการแบงงานกนตามหนาท โดยมปญหาของการทางานเปนทม คอนกเทคโนโลยการศกษามภารกจอนมาก และมเวลาไมตรงกน ทาใหไมสามารถเขารวมกจกรรมแลกเปลยนความคดเหนกน รวมทงสมาชกในทมมบคลกภาพทขดแยงกน และนกเทคโนโลยการศกษาตองการใหมบรรยากาศในการทางานทอบอน มอสระ เปนกนเอง 2. ผเชยวชาญมความเหนสอดคลองกบขอความของรปแบบการฝกอบรมในงานเพอพฒนาทกษะการเรยนรเปนทมตามแนวคดการทาโครงการ จานวน 314 ขอ จากจานวน 315 ขอ 3. รปแบบของการฝกอบรมในงานเพอพฒนาทกษะการเรยนรเปนทมตามแนวคดการทาโครงการสาหรบ นกเทคโนโลยการศกษา ประกอบดวย 3.1 องคประกอบของรปแบบ 7 องคประกอบ คอ (1) นโยบายการฝกอบรม (2) บรรยากาศการทางาน (3) แหลงวทยาการ (4) บทบาทหวหนางาน (5)บทบาทนกเทคโนโลยการศกษา (6) กจกรรมการสนบสนนการทาโครงการ (7) ประเมนผลและตดตามผลการฝกอบรม

59

3.2 ขนตอนการฝกอบรม 7 ขนตอน ตอ (1) เตรยมพรอมสาหรบการฝกอบรม (2)นาเขาสการฝกอบรมและสรางความพงพอใจรวมกน (3) เลอกเรองหรอปญหาในการทาโครงการ (4) วางแผนการดาเนนงาน เขยนโครงการ และการนาเสนอโครงการ (5) ลงมอปฏบตการทาโครงการ (6) นาเสนอผลงานและประเมนโครงการ (7) ประเมนทกษะการเรยนรเปนทม สรลกษณ จเจรญ (2545)ไดทาการวจยเรองตวแปรคดสรรทสงผลตอลกษณะการเรยนรเปนทมของนกเทคโนโลยการศกษาในสถาบนอดมศกษา สงกดทบวงมหาวทยาลย การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1)ศกษาลกษณะการเรยนรเปนทมของนกเทคโนโลยการศกษาในสถาบนอดมศกษา สงกดทบวงมหาวทยาลย 2)ศกษาความสมพนธระหวางลกษณะการเรยนรเปนทมของนกเทคโนโลยการศกษาในสถาบนอดมศกษาสงกดทบวงมหาวทยาลยกบตวแปรคดสรรดานสถานภาพสวนบคคล ดานลกษณะของหนวยงานและดานความคดทมตอหนวยงาน 3)ศกษาตวแปรคดสรรทรวมกนอธบายความแปรปรวนของลกษณะการเรยนรเปนทมของนกศกษาในสถาบนอดมศกษา สงกดทบวงมหาวทยาลย กลมตวอยางในการวจยน เปนนกเทคโนโลยการศกษาในสถาบนอดมศกษา สงกดทบวงมหาวทยาลยสงกดทบวงมหาวทยาลย24 สถาบน จานวล 887 คน ผลการวจยพบวา

1.นกเทคโนโลยการศกษาในสถาบนอดมศกษา สงกดทบวงมหาวทยาลยทเปนกลมตวอยาง มลกษณะการเรยนรเปนทมในระดบมาก ลกษณะยอยทพบ 3 อนดบแรก ไดแก 1) การรจกรบฟงผอนอยางตงใจ 2) การมลกษณะการสนทนาพดคยกน 3)การรจกผสมผสานศกยภาพของสมาชกแตละคนในทม

2.การหาความสมพนธระหวางลกษณะการเรยนรเปนทมตวแปรคดสรร พบตวแปรคดสรรทมความสมพนธทางบวกกบลกษณะการเรยนรเปนทมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.1 จานวน 19 ตว 3 อนดบแรก ไดแก1)การมความจงรกภกดและชนชมองคกร 2)การไดรบมอบหมายความรบผดชอบในการทางาน 3) การยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ และพบตวแปรคดสรรทมความสมพนธทางลบกบลกษณะการเรยนรเปนทมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 จานวน 20 ตว 3 อนดบแรก ไดแก การจดกลมทากจกรรมเปนกลมหรอคณะทางาน 2 ) การสอนงานโดยหวหนางาน 3) การประชมททกคนสามารถแลกเปลยนขอมล

3. วเคราะหถดถอยพหคณแบบปกต พบตวแปรทสามารถอธบายลกษณะการเรยนรเปนทมไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.5 จานวน 9 ตว โดยตวแปรทงหมดสามารถรวมอธบายความแปรปรวนลกษณะการเรยนรเปนทมได เทากบ 55.2%

60

4. การวเคราะหถดถอยพหคณแบบเพมตวแปรเปนขน พบตวแปรทสามารถอธบายลกษณะการเรยนรเปนทมไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จานวน 18 ตว ไดแก 1) การมความจงรกภกดและชนชมองคกร 2) การไดรบมอบหมายความรบผดชอบในการทางาน 3) ลกษณะของงานนาสนใจทาทาย 4) บทบาทของหวหนาและงานในฐานะผสนบสนนชวยเหลอ 5)ลกษณะของงานททราบกระบวนการทางานทงหมด 6) การมความกาวหนาและเตบโตในสายงาน 7) การมความเตมใจทมเทเพอองคกร 8) การยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร 9) การใชจดหมายอเลกทรอนกส 10 ) อายการทางานมากกวา 5-10 ป 11) ความสาเรจในการทางาน 12)ลกษณะวธการทางานแบบเปนทางการ 13) บทบาทของหวหนางานในฐานะผสอนหรอคร 14) ตาแหนงและหนาทในงานฝายบรหาร 15) อายการทางานมากกวา 10-15 ป 16) การจดใหมการศกษาดงานทงใน/นอกสถานท 17) เพศชาย 18)อายการทางาน 1- 5 ป โดยตวแปรทงหมดสามารถรวมอธบายความแปรปรวนของลกษณะการเรยนรเปนทม Kreie และคณะ (2007) ไดศกษาวจยเกยวกบการใชการเรยนรเปนทมเพอพฒนาความคงทนในการจาของผเรยนระดบปรญญาตรชนปท 1 ในวชาการออกแบบระบบเทคโนโลยสารสนเทศ โดยเปรยบเทยบการสอนกบกลมทเรยนดวยวธการสอนแบบปกต (บรรยาย) ผลการวจย พบวา ผเรยนมความคงทนในการจาไดดขนแตไมมนยสาคญทางสถต Edmondson, Amy และคณะ (2001) ไดศกษาเกยวกบการเรยนรเปนทมของทมแพทยผาตดหวใจ โดยมการตงสมมตฐานวาปจจยใดททาใหทมแพทยผาตดหวใจประสบความสาเรจโดยกลมตวอยางเปนทมแพทยผาตดหวใจจาก 16 ศนยการแพทย จากการวจยพบวา ผนาของทมสงผลตอความสาเรจของทมมากทสดโดย ผนาจะตองเปนผทมความกระตอรอรนในการบรหารทม การสงเสรมกระบวนการเรยนรเชน การแลกเปลยนเรยนรดานเทคโนโลย การจดสภาพแวดลอมใหเกดการเรยนรรวมทงการจงใจเพอนรวมทมมความชานาญเฉพาะดาน

61

2.2 แนวคดเกยวกบกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค ความหมายของความคดสรางสรรค

Selvi (2007) ไดกลาววา ความคดสรางสรรคเปนการสนบสนนการเรยนรของบคคลกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค De Bono (1986) ไดกลาววา ความคดสรางสรรคคอ ความสามารถในการมองหาทางเลอก หลายทศทาง โดยการคดอยางรอบดานครอบคลมทงในแนวกวางและแนวลก ตลอดจนสามารถสรางแนวคดใหม ซงอาจตางจากแนวคดเดมบางเลกนอย หรอแปลกไปจนไมคงแนวคดเดมไวเลย ปวณา สจรตธนารกษ (2548) ไดกลาววา ความคดสรางสรรคนนเปนความคดของนษย เปนกระบวนทางความคดทนาไปสการคดคนพบสงแปลกใหม ซงไดมาจากการเชอมโยงสงทเปนความรเดมกบความรใหมเขาดวยกน ถาพจารณาความคดสรางสรรคในเชงผลงาน (Product) แลว ผลงานตองเปนงานทแปลกใหมและมคณคา ถาพจารณาความคดสรางสรรคเชงบคคล บคคลนนจะตองเปนคนทมความแปลก เปนตวของตวเอง (Originally) เปนผทมความคดคลอง (Fluency) มความคดยดหยน และมความคดละเอยดลออ (Flexibility)ทสามารถใหรายละเอยดในความคดนนๆได (Elaboration) เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2545) ไดกลาววา ความคดสรางสรรค คอ การคดสรางสรรคสงใหมๆ (Creative thinking) โดยสงทเกดจากความคดสรางสรรคพจารณาจากองคประกอบทสาคญ คอ ความคดนนตองเปนสงใหม (new, original) ใชการได (workable) และ มความเหมาะสม (appropriate) เกดขนได 2 ทาง คอ เรมจากจนตนาการแลวยอนกลบสสภาพความเปนจรง และ เรมจากความรแลวคดตอยอดสสงใหม

สกนธ ภงามด (2545) ไดกลาววา ความคดสรางสรรค คอความคดทอยในรปของกระบวนการคดแบบโยงความสมพนธระหวางสงเรากบการตอบสนอง ทงน ผทมความคดสรางสรรคสามารถคดโยงใหเกดความสมพนธระหวางสงเรากบการตอบสนองตางๆในลกษณะทแปลกใหมมากกวาผทไมมความคดสรางสรรค และสามารถคนพบความสมพนธใหมๆระหวางสงตางๆใหสามารถนาไปแกปญหา และสรางผลงานใหมๆทไมเหมอนผอนไดด อาร พนธมณ (2545) ไดกลาววา ความคดสรางสรรคเปนกระบวนการทางสมองทคดในลกษณะอเนกนยอนนาไปสการคดคนพบสงแปลกใหมดวยการคดดดแปลงปรงแตงจากความคดเดมผสมผสานกนใหเกดสงใหม รวมถงการประดษฐคดคน ตลอดจนวธการคดทฤษฎหลกการไดสาเรจ ความคดสรางสรรคจะเกดขนไดมใชเพยงคดแตในสงทเปนไปไดจนตนาการเปนสงสาคญยงทจะกอใหเกดความแปลกใหม แตตองควบคกบความพยายามทจะสรางจนตนาการใหมความเปนไปได โดยมลกษณะสาคญ คอ กระบวนการคดสรางสรรค

62

(Creative Process) ลกษณะของบคคลทมความคดสรางสรรค (Creative Person) ลกษณะผลผลตสรางสรรค (Creative Product) ธระชย สขสด (2544) กลาวถงการสรางสรรคไววา การสรางสรรคเปนวธคดของมนษยหรอวธแหงปญญา วธดงกลาวนามาใชในการคด การแกไขและการไตรตรอง แลวนามาปรบปรงใหเกดพฒนาการ ทงน การสรางสรรคมความสมพนธกบการออกแบบซงตองใชควบคกบการปฏบตจรง สรปความหมายของความคดสรางสรรค หมายถง ความคดของมนษยทเกดขนใหมจากคดเชอมโยงสมพนธกบประสบการณเดมอนไดแก ความร พนฐานครอบครว ทศนคต แรงจงใจ ความสนใจทมอยรวมกบประสบการณใหมมาเชอมโยงกนจนสามารถสรางแนวคดใหมออกมา

ทฤษฎความคดสรางสรรค ทฤษฎความคดสรางสรรคทจะกลาวในทน ไดแก ทฤษฎของวลลส (Wallas : 1962) ทฤษฎเทยเลอร (Taylor) และทฤษฎของซกมนด ฟรอยด (Sigmund Freud) ดงน (อางถงใน สกนธ ภงามด, 2545) 1. ทฤษฎของวลลส (Wallas’ Theory) เนนวาการจะเกดความคดสรางสรรคนนตองใชสมองซกซายและขวา โดยมขนตอนการเกด 4 ขนตอน ดงน ขนท 1 การเตรยมตว (Preparation) และรวบรวมขอมล ขนท 2 การครนคด (Incubation) เชนเดยวกบระยะฟกไข ซงอาจจะฟกเปนตวหรอไมกได ขนท 3 การเกดประกายความคด (Illumination or Insight) เปนระยะทคดคาตอบไดทนท โดยอาจดเหมอนวาไมไดคด ขนท 4 การพสจน (Verification) และการทดสอบแนวคดในการทดลองซาหลายๆครง เพอใหไดผลเปนขอสรปและกฎเกณฑทแนนอน

63

แผนภมแสดงขนตอนการเกดความคดสรางสรางสรรคของ วลลส ทงนการเกดความคดสรางสรรคทตองใชทงสมองทงซกซายและขวานน แสดงใหเหนไดดงแผนภมตอไปน แผนภมแสดงการใชสมองซกซายและขวาเพอความคดสรางสรรค

การเตรยมตว (Preparation)

การครนคด (Incubation)

เกดประกายแนวคด (Illumination)

การพสจน (Verification)

ความคดสรางสรรค (Creative Thinking)

สมองซกซาย (Left Brain) สญลกษณ (Symbols) ภาษา (Word) การตดสน (Logic) การพด (Speaking) ความสามารถทางคณตศาสตร (Mathematical ability)

สมองซกขวา (Right Brain) ภาพในความรสก

(Sensory Images) ความฝน (Dreaming)

ความรสก (Feeling) ภาพลกษณ (Visualization)

การหยงร (Intuition)

64

2 ทฤษฎของเทยเลอร เนนวา ผลของความคดสรางสรรคนนไมจาเปนจะตองเปนขนสงสดและไมจาเปนจะตองคนควาประดษฐสงใหมๆโดยทยงไมมผใดคดมากอน หรอไมจาเปนตองสรางทฤษฎทใชความคดดานนามธรรมอยางสง แตความคดสรางสรรคของคนเรานน อาจจะเปนขนใดขนหนงใน 6 ขนตอไปน ขนท 1 เปนความคดสรางสรรคขนตนสด หรอเปนสงธรรมดาสามญอนหมายถง เปนพฤตกรรมหรอการแสดงออกของตนอยางอสระโดยไมจาเปนจะตองอาศยความคดรเรม และทกษะอยางใด อาจเปนเพยงการแสดงออกอยางอสระเทานน ขนท 2 เปนความคดสรางสรรคทมการทดลองสรางผลงานซงใชทกษะเฉพาะทางโดยไมจาเปนตองเปนสงใหม เชน การสรางอปกรณทาสวนเพอการใชงานในบานจากวสดเหลอใช เปนตน ขนท 3 เปนความคดสรางสรรคผลงานทแสดงใหเหนวา ผสรางสรรคไดแสดงความคดสรางสรรคใหมของตนเองซงไมไดลอกเลยนแบบใคร ขนท 4 เปนความคดสรางสรรคทมการประดษฐสงใหมๆซงไมซาแบบใคร และแสดงใหเหนความสามารถทแตกตางไปจากผอน ขนท 5 เปนความคดสรางสรรคทสามารถนาสงทคดไวแลวนนมาปรบปรงใหสมบรณ ขนท 6 เปนความคดสรางสรรคขนสงสด ทแสดงถงความสามารถในการคดเกยวกบสงทเปนนามธรรมขนสงสด เชน การสรางทฤษฎ หรอ หลกการใหม เปนตน 3. ทฤษฎของฟรอยด กลาวไววา ความคดสรางสรรคเรมจากความขดแยงซงแสดงออกโดยพลงจตใตสานก และขณะทมความขดแยงเกดขนนน คนทมความคดสรางสรรคจะมความคดทอสระเกดขนมากมายแตในคนทไมมความคดสรางสรรคจะไมมสงน

องคประกอบทมอทธพลตอความคดสรางสรรค อนทรา พรมพนธ(2550) ไดกลาวถงแนวทางหรอปจจยในการสงเสรม

ความคดสรางสรรค วามดงรายละเอยดตอไปน 1. กระบวนการคด เปนการสอนทเพมทกษะความคดดาน

ตางๆ เชน ความคดจนตนาการ ความคดเอกนย อเนกนย ความคดวจารณญาณ ความคดวเคราะห ความคดสงเคราะห ความคดแปลกใหม ความหลากหลาย ความคดยดหยน ความคดเหนทแตกตาง และการประเมนผล

2. ผลตผล เปนสงทชใหเราเหนหลายสงหลายอยางของการคด เชน วธคด ประสทธภาพทางความคด การนาเอาความรไปสการนาไปใช จดสาคญในการสอนวาจะพจารณาเกณฑของผลผลตอยางไรนนควรจะมการกาหนดใหนกเรยนรจกการระบจดประสงค

65

ของการทางาน รจกประเมนการทางานของตนเองอยางใชเหตผล พยายาม และสามารถปรบใชไดในชวตจรง

3. องคความรพนฐาน คอใหโอกาสเดกไดรบความรผานสอ และทกษะหลายดาน โดยใชประสาทสมผสหรอความรทมาจากประสบการณทหลากหลาย และมแหลงขอมลทตางกนทงจากหนงสอ ผเชยวชาญ การทดสอบดวยตนเอง และทสาคญคอใหเดกไดสรางความรจากตวของเขาเอง

4. สงททาทายนกเรยน คอหางานทสรางสรรค และมมาตรฐาน ใหเดกไดทา

5. บรรยากาศในชนเรยน คอตองใหอสระเสร ความยตธรรม ความเคารพ ในความคดเหนของนกเรยน ใหเดกมนใจวาจะไมถกลงโทษหากมความคดทแตกตางจากคร หรอคดวาครไมถกตอง ยอมใหเดกลมเหลว หรอผดพลาด (โดยไมเกดอนตราย) แตตองฝกใหเรยนรจาก ขอผดพลาดทผานมา

6. ตวนกเรยน คอสนบสนนใหนกเรยนมความเชอมนตนเอง ความเคารพตนเอง กระหายใครร

7. การใชคาถาม คอครตองสนบสนนใหนกเรยนถามคาถามของเขา 8. การประเมนผล ครตองหลกเลยงการประเมนทซาๆ ซากๆ

หรอเปนทางการอยตลอด และสนบสนนใหเดกประเมนการเรยนรดวยตนเอง และประเมนรวมกบคร 9. การสอนและการจดหลกสตร ควรจะนาไปผสมผสานกบ

วชาการตาง ๆ เพราะสามารถใชไดกบทกวชา ลองใหเดกเรยนรในสงทไมมคาตอบทดทสด คาตอบทตายแลว คาตอบทคลมเครอและเปลยนแปลงไดงาย ๆ และใหครเปนผใหการสนบสนนและชวยเหลอเดกไมใชผสงการและสอน

10. การจดระบบในชนเรยน ใหเดกไดคนควาความรดวยตนเอง ใหมากขน ปรบระบบตารางเรยนใหยดหยนเพอตอบสนองความตองการและความสามารถทหลากหลาย จดกลมการสอนหลาย ๆ แบบ เชน จบค กลมเลก กลมใหญและสอนแบบเดยว นอกจากนควรจดหองเรยนใหแตกตางกนไปในแตละเวลา สถานท เชน บางหอง บางเวลา ไมมทนง นงใกลกน ไกลกน นงขางนอก เรยนทสนาม เปนตน

4. ทฤษฎของทอแรนซ (Torrance, 1969 อางถงใน พรยะ ตระกลสวาง, มปป.) พฒนาแนวคดจากทฤษฎของกลฟอรดและมการศกษาคนควาเรองความคดสรางสรรคอยางตอเนองและยาวนาน ในป 1962 ทอแรนซ ไดจาแนกกระบวนการเกดความคดสรางสรรคเปน 5 ขน ดงน

66

1. การคนหาขอเทจจรง (fact-finding) 2. การคนพบปญหา (problem-finding) 3. การคนพบแนวคด (idea-finding) 4. การคนพบคาตอบ (solution-finding) 5. การยอมรบผลการคนพบ (acceptance-finding) โดยมองคประกอบ (Torrance, 1964) ดงน

1. ความคดรเรม (originality) ลกษณะของความคดแปลกใหม แตกตางจากความคดธรรมดา อาจนาความรเดมมาดดแปลงเปนสงใหม

2. ความคดคลอง (fluency) ความสามารถในการคดคาตอบไดรวดเรว แบงออกเปน 4 ลกษณะ คอ ความคดคลองดานถอยคา (word fluency) ความคดคลองดานการโยงความสมพนธ (associational fluency) ความคดคลองดานการแสดงออก (expressional flency) ความคดคลองในการคด (ideational fluency)

3. ความคดยดหยน (flexibility) ความสามารถของบคคลในการคดหาคาตอบในหลายทศทาง แบงเปน ความคดยดหยนทเกดขนทนท (spontaneous flexibility) และความคดยดหยนดานการดดแปลง (adaptive flexibility)

4. ความคดละเอยดลออ (elaboration) ความสามารถทชวยใหรายละเอยดทสมบรณ กระบวนการเกดความคดสรางสรรคตามแนวคดของทอแรนซคลายกบการคดแกปญหา สวนการวดใชวธวดในลกษณะการคดอเนกนย มงเนนการเชอมโยงความคด แนวคด และเทคนคการพฒนาความคดสรางสรรค ตอมาในป 1969 ทอแรนซไดเสนอกระบวนการเกดความคดสรางสรรค 5 ขนตอนดงน 1. กระบวนการของการรสกวามความสบสน มปญหาเกดขนแตยงไมร 2. กระบวนการคนพบปญหาอยางชดเจน 3. กระบวนการของการคาดคะเนหรอตงสมมตฐานเกยวกบปญหา 4. กระบวนการของการทดสอบการคาดคะเนหรอทดสอบสมมตฐาน 5. กระบวนการสอความหมายใหผอนเขาใจ โดยอธบายกระบวนการคดผานโครงสรางความรเดมเชอมโยงกบการเรยนรทแปลกใหมผานกระบวนการฝกปฏบต

67

Selvi (2007) ไดศกษาถงองคประกอบทมตอความคดสรางสรรคและการ

นามาแลกเปลยนกบเพอนรวมทม ดงน 1. แรงจงใจ มทงแรงจงใจภายนอกและแรงจงใจภายใน เชน

ผลของคะแนน เกรด เพอใหผเรยนเกดการปรบเปลยนพฤตกรรม 2. การมปฏสมพนธ การตดตอสอสารระหวางเพอนรวมทมจะ

ชวยใหผเรยนสามารถเกดแนวคดใหมทผเรยนไดแลกเปลยนกนกบเพอน 3. สงแวดลอมทางกายภาพ ซงจะมสวนชวยใหผเรยนผอนคลาย

เชน การจดหองเรยนใหใกลชดกบธรรมชาต หรอการเรยนนอกหองเรยน 4. การประเมนผล เปนการตรวจสอบความคดและแนวคดของ

ผเรยนโดยใหผเรยนประเมนตนเองถงความคดสรางสรรคทได Walton (2003) ไดศกษางานวจยทเกยวกบผลกระทบทมตอความคด

สรางสรรคพบวา สงทมอทธพลตอความคดสรางสรรคไดแก 1. แรงจงใจ (Motivation) มหลายหนทางททาใหผเรยนเกด

แรงจงใจทง แรงจงใจภายนอก และแรงจงใจภายใน รวมถงงานทเกยวของ ซงอาจเกดจากสงกระตนเราภายนอก

2. การเขาถงขอมล (Access to Information) โดยปกตพน ฐานความรและสารสนเทศทสะสมอยในตวบคคลกสามารถกอใหเกดความคดสรางสรรคไดแตการทสามารถเขาถงขอมลตางๆทไมสามารถพบเหนหรอสมผสไดจากสงททราบแลวจะทาใหความคดหลากหลายขนแตอยางไรกตามผเรยนกตองสามารถนาสงเหลานนมาคดวเคราะหได 3. ความสนใจและทศนคต (Attitudes and Interests) การจะเกดความคดสรางสรรคไดผเรยนควรทจะตองสนใจในกจกรรมดานความคดสรางสรรค และพยายามทจะคนพบคาตอบทแปลกใหม

ประสาท อศรปรดา (2523) ไดกลาวถงองคประกอบทมอทธพลตอ ความคดสรางสรรควา ไมวาความคดสรางสรรคจะอยในระดบบคคล ระดบกลมหรอระดบสงคม จะขนอยกบองคประกอบ 2 สวนเสมอ คอ

1. องคประกอบทเปนสวนของความสามารถ (Abilities) หรอทกษะ ทางการคด ซงเปนศกยภาพในตวบคคล

2. องคประกอบทางแรงจงใจ (Motivation) องคประกอบดงกลาว จะอยในลกษณะทเออซงกนและกนเสมอ คอจะตองมทงศกยภาพทางการคด มความอดทน ความอยากรอยากเหน กลาเสยง ซงเปนคณลกษณะทางอารมณหรอสภาพแรงจงใจทเอออานวย

68

ตอการคดสรางสรรคควบคไปดวยเสมอ ดงนนหากบคคลทมศกยภาพทางการคดไดรบการฝกใหคด และไดรบแรงกระตนใหเกดแรงจงใจทจะคด หรอรเรมสงใหมๆ ความกาวหนาในการคดกจะเกดขนได

สรปไดวาองคประกอบทสาคญในกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคไดแก 1. แรงจงใจ 2. ประสบการณ 3. สภาพแวดลอมทางกายภาพ 4. การเขาถงขอมล 5. การมปฏสมพนธ 6. ความสนใจและทศนคต 7. การประเมนผล

ขนตอนของกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค นกวชาการหลายทานไดเสนอถงกระบวนการในการสงเสรมความคดสรางสรรค

ไวดงน De Bono (1979) ไดแบงกระบวนการคดสรางสรรคออกเปน 2 ระยะดงน ระยะท 1 การคดพจารณาปญหาเพอทจะไดกาหนดใหชดเจนวา ปญหา

ทแทจรงคออะไรและหาแนวคดทจะใชแกปญหา ระยะท 2 การทดสอบแนวคดทไดมาจากการคดวเคราะหในระยะท 1 วา

แนวคดใดทมความเหมาะสม และสามารถนามาพฒนาในการแกปญหาทตองการได Torrance (1969) ไดจาแนกกระบวนการเกดความคดสรางสรรคเปน 5 ขน ดงน 1. การคนหาขอเทจจรง (Fact-Finding) เรมจากความรสกกงวล สบสนแตยงไมสามารถหาปญหาไดวาเกดจากอะไร ตองคดวาสงททาใหเกดความรสกเหลานนคออะไร 2. การคนพบปญหา (Problem-Finding) เมอใชความคดพจารณาจนเกดความเขาใจจนพบวาปญหาทเกดมาจากสาเหตใด 3. การคนพบแนวคด (Idea-Finding) คดและตงสมมตฐาน ตลอดจนเกบรวบรวมขอมลตาง ๆ เพอทดสอบแนวคด 4. การคนพบคาตอบ (Solution-Finding) หลงจากทดสอบแนวคด และสมมตฐาน สอบจนไดคาตอบ 5. การยอมรบผลทไดจากการคนพบ (Acceptance-Finding) ยอมรบขอคนพบทเปนคาตอบ และการพฒนาแนวคดตอไปวาสงทคนพบไดจะนาไปสการเกดแนวคด และการคนพบใหมตอไป ทเรยกวา การทาทายในสงใหม (New Challenge)

69

นอกจากนนแลว Torrance (1965) (อางถงใน สกนธ ภงามด, 2545) ยงไดกลาวถง หลกในการสงเสรมความคดสรางสรรคไวหลายประการ ซงเขาเนนตวครกบนกเรยนและปฏสมพนธระหวางครกบนกเรยนเปนสาคญ ดงน 1. การสงเสรมใหเดกถามและใหความสนใจตอคาถามทแปลกๆของเดก และเขายงเนนวาพอแมหรอครไมควรมงทคาตอบทถกแตเพยงอยางเดยว เพราะในการแกปญหาแมเดกจะใชวธเดาหรอเสยงบางกควรจะยอม แตควรจะกระตนใหเดกไดวเคราะห คนหา เพอพสจนการเดา โดยใชการสงเกตและประสบการณของเดกเอง 2. ตงใจฟงและเอาใจใสตอความคดแปลกๆของเดกดวยใจเปนกลาง เมอเดกแสดงความคดเหนในเรองใด แมจะเปนความคดทยงไมเคยไดยนมากอน ผใหญกอยางเพงตดสนใจและลดรอนความคดนน แตรบฟงไวกอน 3. กระตอรอรนตอคาถามแปลกๆของเดกดวยการตอบคาถามอยางมชวตชวา หรอชแนะใหเดกหาคาตอบจากแหลงตางๆดวยตนเอง 4. แสดงใหเดกเหนวาความคดของเดกนนมคณคาและนาไปใชใหเกดประโยชนได เชน จากภาพทเดกวาด อาจนาไปเปนลวดลาย ถวยชาม ภาชนะ เปนภาพปฏทน บตร ส.ค.ส. เปนตน ซงจะทาใหเดกเกดความภมใจและมกาลงใจทจะคดสรางสรรคตอไป 5. กระตนและสงเสรมใหนกเรยนเรยนรดวยตนเอง ควรใหโอกาสและเตรยมการใหเดกเรยนรดวยตนเอง และยกยองเดกทมการเรยนรดวยตนเอง ครอาจจะเปลยนบทบาทเปนผชแนะ ลดการอธบายและการบรรยายลงบาง แตเพมการใหนกเรยนมสวนรเรมกจกรรมดวยตนเองมากขน 6. เปดโอกาสใหนกเรยนเรยนร คนควาอยางตอเนองอยเสมอ โดยไมตองใชวธขดวยคะแนน หรอการสอบ การตรวจสอบ เปนตน 7. พงระลกวาการพฒนาความคดสรางสรรคในเดกจะตองใชเวลาพฒนาอยางคอยเปนคอยไป 8. สงเสรมใหเดกใชจนตนาการของตนเอง และยกยองชมเชย เมอเดกมจนตนาการทแปลกและมคณคา Wallach and Kogan (1965) ไดศกษากระบวนการเกดความคดสรางสรรคไววาเกดจากความคดในสงใหม ๆ โดยใชการลองผดลองถก โดยจาแนกออกเปนลาดบขนได 4 ขน ดงน

1. ขนเตรยม (Preparation) เปนการเตรยมขอมลทจะนามาใชในการแกปญหา 2. ขนฟกตว (Incubation) เปนขนทอยในความสบสน

ขอมลทมอยยงไมสามารถจดเปนระบบระเบยบได เปนขนของการหยดความคดไวชวคราว 3. ขนความคดกระจาง (Illumination) เปนขนทขอมล

70

ผานการจดระบบระเบยบ ผานการจดระบบเชอมโยงความสมพนธจนขมวดออกมาเปนความคดเหนภาพพจนเกดมโนทศนจากขอมลนนๆ

4. ขนทดสอบความคดและพสจนใหเหนจรง (Verification) เปนขนสดทายของการใชความคด 3 ขนทผานมา แลวนาความคดเหลานนมาพสจนวาถกตองหรอไม

จงส (Jungs ,1963 อางถงใน สกนธ ภงามด, 2545) ไดอธบายถงวธการสรางความคดสรางสรรคในลกษณะทคลายคลงกน โดยเขาเสนอวธการคดสรางสรรคไว 5 ขน และเรยกขนเหลานวา “หาขนแหงการสรางความคด” ดงน ขนท 1 คดรวบรวมขอมล หมายถง การใชใจคดรวบรวมวตถดบตางๆคดถงขอมลตางๆทกอยางทเรากระทา เชน การโฆษณา หรอจะเขยนรป เปนตน เรากคดถงภาพทเขากระทามา เชน ส เสนส การวาดรป ทเขาทากนมา พยายามใชความคดกบสงตางๆเหลานนอยางกระตอรอรน ใหมนหลงไหลเขามาสใจหรอสมองของเรา ขนท 2 กระบวนการใชวตถดบ หมายถง การคดถงขอมลตางๆทไดรวบรวมอยในใจครงแลวครงเลา วาการทาอยางนจะเปนทสนใจและไดประโยชนไหม แลวนามาเปรยบเทยบกบความคดอนอนทเรารวบรวมอยในใจ หากสมองเหนอยกจะหยดพกไวกอน ขนท 3 ทาใจใหวาง หมายถง การหยดคดแลวทาใจใหวาง ลมปญหาตางๆในขนทสอง แลวหนเหความสนใจไปยงสงอนๆอก ปลอยใหจตใตสานกของกลไกความคดทางานของมนตอไป ขนท 4 ยรกา หมายถง ขนเกดความคดแวบเขามา บางครงความคดอาจหลงไหลเขามาโดยไมคาดฝน อาจเปนเวลาไหนกได แตสวนใหญมกเกดขนในตอนเราครงหลบครงตนในตอนเชา และเขาเรยกขนนวา “ยรกา” ซงแปลวา “ ขาพเจาไดพบแลว” หรอ “ไดตวแลว” ซงเปนคากลาวของอารคมดส กลาวในขณะทเขาไดพบวธหานาหนกของวตถเพอพสจนความบรสทธของทองคา ขนท 5 วพากษวจารณ หมายถง เปนขนทตองใชเวลาวพากษวจารณอยางจรงจงตอความคดใหมทคดได แลวพยายามจดความคดนนใหเปนรปราง เพอทจะนาไปใชประโยชนหรอใหมนทางานได เขาเสนอแนะวา ชวงตอนนเปนโอกาสดทใหใครชวยวพากษวจารณ เพราะบางทคาพดสกเพยงประโยคเดยว อาจทาใหความคดใหมทคดนนยงดขน

Selvi (2007) ยงไดกลาวอกวาความคดสรางสรรคสามารถแบงออกไดเปน 2 ลกษณะคอ ความคดสรางสรรคแบบ Extraordinary (Extraordinary creative) คอ บคคลทมความคดทพเศษ สามารถหาวธการใหมๆ แปลกไดโดยอาศยพรสวรรคและประสบการณ และ ความคดสรางสรรคแบบ Ordinary (Ordinary creative) คอ ความคดสรางสรรคในบคคลทวไปทไดสรางสรรคสงตางๆไดในชวตประจาวน ความคดสรางสรรคมกจะถกปดกนจากการจดการเรยน

71

การสอนหรอถกสงเสรมจากการเรยนการสอนกยอมไดเชนกน การจดการเรยนการสอนทมสวนในการปดกนความคดสรางสรรคไดแก การเรยนอยางเปนทางการ เชน การสอบ การตอบคาถาม การคดวเคราะหและการจากดบคลกภาพจะเปนสงทขวางกนการเกดความคดสรางสรรคของผเรยน สวนการแลกเปลยนประสบการณการเรยนร เชน การบรณาการวชาตางๆ กจกรรมทผสอนจดขนใหผเรยนคนหาองคความรดวยตนเองจะทาใหผเรยนเกดความคดสรางสรรค เชน การระดมสมอง การฟง บทบาทสมมต การแกปญหาอยางสรางสรรค การเรยนแบบรวมมอ นอกจากนน Selvi ยงไดเสนอกจกรรมทชวยใหผเรยนเกดความคดสรางสรรค ไดแก 1. สนบสนนผเรยนใหมการแลกเปลยนประสบการณในหองเรยน 2. ใชเทคโนโลยในการสอนเพอกระตนกระบวนการคดสรางสรรค 3. จดใหผเรยนมกจกรรมกลม 4. สนบสนนแนวความคดและการพฒนาแนวคดทเกยวกบความคดสรางสรรค 5. มเวลาเพยงพอใหผเรยนคดเกยวกบการพฒนาความคดสรางสรรค 6. สรางสภาพแวดลอมในหองเรยนใหผเรยนไดเรยนรรวมกนกบบคคลอนๆเชนเดยวกบการเรยนแบบอสระ 7. สนบสนนความคดสรางสรรคในทกวชาและศาสตรตางๆ 8. อนญาตใหผเรยนมความเชอมนในการศกษาและพฒนา 9. ใหโอกาสผเรยนในการอภปรายประสบการณในเชงจนตภาพกบคนอนๆ 10. มการสอสารทสามารถใหผลปอนกลบของความคดใหม 11. สรางการเรยนการสอนรายบคคลและเนนใหนอยในสวนทผสอนเปนผควบคม 12. สนบสนนรปแบบกจกรรมความคดสรางสรรค 13. มกจกรรมการเลนในหองเรยน 14. สนบสนนใหผเรยนใชวสดทางการศกษาทราคาไมแพง 15. สนบสนนผเรยนสรางโครงงานดวยมอ 16. ใหเวลาผเรยนในการนาเสนอและการทางาน 17. เตรยมสภาพแวดลอมทใหผเรยนนาเสนอและศกษาเนอหา 18. สนบสนนกจกรรมพเศษในโรงเรยน 19. สนบสนนประสบกรณทางจนตนาการในทกๆสถานการณ 20. สนบสนนการประเมนตนเองของผเรยน 21. สนบสนนใหผเรยนอธบายถงอารมณและความคดตนเองในการเรยน

72

แนวทางในการสงเสรมความคดสรางสรรค สวทย มลคา (2547) (อางถงใน สกนธ ภงามด, 2545)ไดกลาวถงแนวทางการสงเสรมความคดสรางสรรคไววา ในการจดการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของเดก ผสอนควรคานงถงสงตอไปน 1. กระบวนการคด เปนการสอนทเพมทกษะความคดดานตางๆ เชน ความคดจนตนาการ ความคดเอกนย ความคดอเนกนย ความคดวจารณญาณ ความคดวเคราะห ความคดสงเคราะห ความคดแปลกใหม ความคดหลากหลาย ความคดยดหยน ความคดเหนทแตกตางและการประเมนผล 2. ผลตผล เปนสงทชใหเราเหนหลายสงหลายอยางของการคด เชน วธคดประสทธภาพทางความคด การนาความรไปสการนาไปใช จดสาคญในการสอนวาจะพจารณาเกณฑของผลผลตอยางไรนน ควรจะกาหนดใหเดกรจกระบจดประสงคของการทางาน รจกประเมนการทางานของตนเองอยางไรเหตผล มความพยายามและสามารถนาไปปรบใชไดในชวตจรง 3. องคความรพนฐาน เปนการใหโอกาสเดกไดรบความรผานสอและทกษะหลายดาน โดยใชประสาทสมผสหรอความรทมาจากประสบการณทหลากหลาย และมแหลงขอมลทตางกนทงจากหนงสอ ผเชยวชาญ การทดสอบดวยตนเองและทสาคญคอใหเดกไดสรางความรจากตวของเขาเอง 4. สงททาทาย การหางานทสรางสรรคและมมาตรฐานใหเดกไดทา 5. บรรยากาศในชนเรยน การใหอสระเสร ความยตธรรม ความเคารพในความคดเหนของเดก ใหเดกมนใจวาจะไมถกลงโทษหากมความคดทแตกตางจากคร หรอคดวาครไมถกตอง ยอมใหเดกลมเหลวหรอผดพลาด (โดยไมเกดอนตราย) แตตองฝกใหเรยนรจากขอผดพลาดทผานมา 6. ตวเดก การสนบสนนใหเดกมความเชอมนตนเอง ความเคารพตนเอง ความกระหายใครร 7. การใชคาถาม สนบสนนใหเดกถามคาถามของเขาหรอครผสอนใชคาถามนากระตนใหเดกคด 8. การประเมนผล หลกเลยงการประเมนทซาซากหรอเปนทางการอยตลอดสนบสนนใหเดกประเมนการเรยนรดวยตนเองและประเมนรวมกบคร 9. การสอนและการจดหลกสตร การผสมผสานกบวชาการตางๆเพราะสามารถใชไดกบทกวชา ลองใหเดกเรยนรในสงทไมมคาตอบทดทสด หรอคาตอบทตายแลว คาตอบทคลมเครอหรอเปลยนแปลงไดงายๆ ครเปนผใหการสนบสนนและชวยเหลอเดกไมใชเปนผสงการ 10. การจดระบบในชนเรยน ใหเดกไดคนควาความรดวยตนเองใหมากขน ปรบระบบตารางเรยนใหยดหยนเพอตอบสนองความตองการและความสามารถทหลากหลาย จดกลมการ

73

สอนหลายๆแบบ เชน จบค กลมเลก กลมใหญและสอนแบบเดยว นอกจากน ควรจดหองเรยนใหแตกตางกนไปในแตละเวลา สถานท เชน บางหอง บางเวลา ไมมทนง นงใกลกน นงไกลกน นงขางนอก เรยนทสนาม เปนตน

จากการศกษาจากแนวคดของนกจตวทยาและนกวชาการตางสามารถสรปไดวาขนตอนของการเกดความคดสรางสรรคมรายละเอยดดงน

1. การพจารณาถงปญหาเพอกาหนดใหชดเจนวาปญหาคออะไรและการ ตงสมมตฐานจากแนวคดนน

2. การคนหาแนวคดทมความเหมาะสมมาแกปญหาได เชน การใชเทคนคหมวกคด 6 ใบ การคดนอกกรอบ หรอการระดมสมอง

3. การคนพบคาตอบ และการทดสอบสมมตฐาน จะเหนไดวาการสงเสรมความคดสรางสรรคนนมวธการทหลากหลาย ซงขนอยกบความ

ประสงคของแตละบคคลวาตองการทจะนาลกษณะของการพฒนาไปใช เพราะวาทกรปแบบ สามารถทจะนามาสงเสรมความคดสรางสรรคไดทงสน หรออาจจะนามาใชประกอบกนจะดยงขน

นอกจากน ผสด กฎอนทร (2524 อางใน อนทรา พรมพนธ, 2550) ยงไดเสนอแนวคดเกยวกบกจกรรมทสงเสรมความคดสรางสรรคไวดงน

1. การฝกการแกปญหาในทางสรางสรรค เปนวธการทครกระตนใหเดกคดแบบอเนกนย ครอาจจะเปนคนปอนปญหาใหหรอจากการเสนอของนกเรยนกได เทคนคในการแกปญหาทจะกระตนความคดสรางสรรคมหลายประการ เชน เทคนคในการระดมพลงสมอง เทคนคการใชคาถาม รวมทงการทครดดแปลงวธการทใชในแบบทดสอบความคดสรางสรรคทใชฝกกบนกเรยน

2. การระดมพลงสมอง เปนวธการหนงทจะไดมาจากแนวทางในการแกปญหา จดประสงคของการระดมพลงสมอง ม 2 ประการ ประการแรก เปนจดประสงคระยะยาวเพอแกปญหาทสาคญ ประการทสอง เปนจดประสงคระยะสนเพอใหไดความคดตาง ๆ ทอาจจะมคณคาในการแกปญหา

3. การใชบทเรยนสาเรจรปหรอชดการฝกความคดสรางสรรค รวมทงแผนการสอน และคมอครในชดการฝก ซงทงหมดน เนนคณลกษณะ 8 ประการคอ ความคดคลองแคลว ความคดยดหยน ความคดไมซาแบบ ความคดแตกตาง ความกลาเสยง ความซบซอน ความกระตอรอรนและจนตนาการ

4. การใหกาลงใจและใหรางวล วธการกระตนใหมความคดสรางสรรคเพมพนขนวธหนง คอ การใหกาลงใจ การใหรางวล

74

จากทฤษฎโครงสรางทางปญญาของ Guilford (1970) ไดอธบายวา ความคดสรางสรรคเปนความสามารถทางสมองทคดไดกวางไกลหลายทศทาง หรอเรยกวา ลกษณะการคดอเนกนย หรอการคดแบบกระจาย ซงประกอบดวย 1. ความคดรเรม (Originality) หมายถง ความคดทแปลกใหมอนแตกตางจากความคดปกตหรอความคดงายๆ ซงอาจเกดจากการนาเอาความรเดมมาดดแปลงหรอประยกตใหเกดสงใหม ขน ทงน ความคดรเรมจะตองอาศยความกลาคดกลาลองเพอทดสอบความคดของตนควบคกบการใชจนตนาการและความพยายามทจะสรางผลงาน 2. ความคดคลองแคลว (Fluency) หมายถง ความสามารถในการคดตอบสนองตอสงเราใหไดมากทสดเทาทจะมากได หรอความสามารถคดหาคาตอบทเดนชดและตรงประเดนซงสามารถแบงไดเปน 4 ประเภท ไดแก ความคดคลองแคลวดานถอยคา ความคดคลองแคลวดานการเชอมโยงสมพนธ ความคดคลองแคลวดานการแสดงออก ความคดคลองแคลวในดานการคด 3. ความคดยดหยน (Flexibility) หมายถง ความสามารถในการปรบสภาพของความคดในสถานการณตางๆได เปนตวเสรมความคดคลองแคลวใหมมากขนเพอการจดหมวดหมทางความคดโดยทาใหมหลกเกณฑมากขน แบบของความคดยดหยนม 2 แบบ ไดแก 1. ความคดยดหยนทเกดขนทนท (Spontaneous Flexibility)เปนความสามารถในการคดทหลากหลายอยางอสระคนทมความยดหยนในดานน จะสามารถนกถงประโยชนตางๆของสงหนงสงใดไดหลายแงมม และ 2.ความยดหยนทางดานการดดแปลง(Adaptive Flexibility) เปนประโยชนตอการแกปญหา คนทมความยดหยนในดานน จะสามารถคดไดหลายแงมมไมซาเกยวกบการนาของสงใดสงหนงไปดดแปลงใชประโยชนอยางหลากหลาย 4.ความคดละเอยดลออ (Elaboration) หมายถง ความสามารถในการเหนรายละเอยด พถพถน เหนในสงทบคคลอนไมเหน รวมทงการเชอมโยงสมพนธกนในสงตางๆ

สรปวา ขนตอนของกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค ไดแก 1. การพจารณาถงปญหาเพอกาหนดใหชดเจนวาปญหาคออะไรและการ

ตงสมมตฐานจากแนวคดนน 2. การคนหาแนวคดทมความเหมาะสมมาแกปญหาได เชน การใชเทคนคหมวกคด 6 ใบ 3. การคนพบคาตอบ และการทดสอบสมมตฐาน

75

งานวจยทเกยวของกบความคดสรางสรรค มงขวญ ภาคสญไชย (2551) ไดทาการวจยเรองการพฒนาโมเดลเชงสาเหตและผลของ

ความคดสรางสรรคของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนของอครสงฆมณฑล กรงเทพมหานคร การวจยครงนมวตถประสงค 4 ประการ ประการแรก เพอศกษาระดบความคดสรางสรรคของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ประการทสองเพอศกษาปจจยทเปนสาเหตของความคดสรางสรรค ประการทสาม เพอศกษาผลของความคดสรางสรรค ประการทส เพอพฒนาและตรวจสอบโมเดลความสมพนธเชงสาเหตและผลของความคดสรางสรรคของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท1 โรงเรยนของอครสงฆมณฑล กรงเทพมหานคร จานวน 532 คน ตวแปรทใชในการวจย ประกอบดวยตวแปรแฝง4 ตวแปร คอ ความคดสรางสรรค ผลของความคดสรางสรรค ปจจยภายในของผเรยน และปจจยภายนอกของผเรยน ตวแปรแฝงทงหมดวดไดจากตวแปรสงเกตไดจานวน 17 ตวแปร เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม แบบวดความคดสรางสรรค แบบวดเชาวปญญา และแบบประเมนความสามารถทางศลปะ วเคราะหขอมลดวยสถตเชงบรรยาย การวเคราะหความแปรปรวน(one-way ANOVA) การวเคราะหความแปรปรวนพหนาม(MANOVA) การวเคราะหสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนดวยโปรแกรม spss และการวเคราะหโมเดลสมการโครงสรางดวยโปรแกรมลสเรล

ผลการวจยสรปไดดงน 1. นกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนมความคดคลองและความคดรเรมอยในระดบตา ม

ความคดละเอยดลอออยในระดบปานกลาง สวนความคดยดหยนในระดบสงทสด 2. ปจจยทสงผลตอความคดสรางสรรค คอ ปจจยภายในของผเรยนและปจจยภายนอกของ

ผเรยน ปจจยภายในและปจจยภายนอกทมอทธพลตอความคดสรางสรรคสงสดคอ แรงจงใจใฝสมฤทธและการสงเสรมประชาธปไตยในโรงเรยนตามลาดบ โดยตวแปรความคดสรางสรรคไดรบอทธพลทางตรงจากตวแปรปจจยภายในของผเรยนสงกวาอทธพลทางตรงจากตวแปรปจจยภายนอกของผเรยน

3. ผลของความคดสรางสรรค เรยงลาดบตามคานาหนกความสาคญ ไดแก ความสามารถ ทางวทยาศาสตร ความสามารถทางศลปะ และความสามารถทางคณตศาสตร

4. โมเดลเชงสาเหตและผลของความคดสรางสรรคของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยน ของอครสงฆมณฑลกรงเทพมหานครมความสอดคลองกลมกลนกบขอมลเชงประจกษ โดยมคาสถต Chi-square=56.323 df=55 p=0.425 GUI=0.988 AGFI=0.966 และ RMR =0.485 ตวแปรในโมเดลสามารถอธบายความแปรปรวนในตวแปรความคดสรางสรรคและผลของความคดสรางสรรคไดรอยละ 44.5 และ 32.4 ตามลาดบ

76

อนทรา พรมพนธ (2550) ไดทาการวจยเรองการพฒนารปแบบการสอนบนเวบโดยใชกระบวนการเรยนรแบบเบรนเบสดในวชาการออกแบบ เพอพฒนาความคดสรางสรรคของนสตนกศกษาในระดบปรญญาบณฑต วตถประสงคของการวจยนคอ 1)พฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบโดยใชกระบวนการเรยนรแบบเบรนเบสดในวชาการออกแบบ เพอพฒนาความคดสรางสรรคของนสตนกศกษาในระดบปรญญาบณฑต 2) ศกษาผลของการใชรปแบบการเรยนการสอนบนเวบโดยใชกระบวนการเรยนรแบบเบรนเบสดในวชาการออกแบบ เพอพฒนาความคดสรางสรรคของนสตนกศกษาในระดบปรญญาบณฑตทพฒนาขน 3) นาเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบโดยใชกระบวนการเรยนรแบบเบรนเบสดในวชาการออกแบบ เพอพฒนาความคดสรางสรรคของนสตนกศกษาในระดบปรญญาบณฑต

การดาเนนการวจยแบงออกเปน 3 ระยะ คอ ระยะท 1 การพฒนารปแบบการเรยนการสอน โดยการวเคราะหและสงเคราะหเอกสาร ระยะท 2 การทดสอบประสทธภาพของรปแบบทพฒนาขน โดยนารปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนไปทดลองใชกบกลมตวอยางซงเปนนสตชนปท 1 สาขาวชาศลปศกษา ภาควชาศลปะ ดนตรและนาฎยศลปศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย จานวน 39 คน การนาเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบในวชาการออกแบบโดยใชกระบวนการเรยนรแบบเบรนเบสด เพอพฒนาความคดสรางสรรคของนสตนกศกษาในระดบปรญญาบณฑต

ผลการวจย 1.รปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขน หลกการของรปแบบเนนสนบสนนสภาพแวดลอม

ทกระตนใหผเรยนเกดการเรยนรไดดทสด โดยกระบวนการเรยนรแบบเบรนเบสด กจกรรมการแกปญหาในงานออกแบบ และภาระททาทายสาหรบผเรยน วตถประสงคของรปแบบมงพฒนาความคดสรางสรรคของนสตนกศกษาในระดบปรญญาบณฑต กระบวนการเรยนการสอน แบงออกเปน 7 ขนตอน คอ 1)เตรยมความพรอม 2) กาหนดเปาหมายการเรยนร 3 ) เรยนรและเชอมโยง 4.) กาหนดความคดรวบยอดและประยกตใช 5 ) ขดเกลาและปรบปรงผลงาน 6 ) นาเสนอผลงาน 7)ประเมนผลงานและฉลองการเรยนร

2. ผลการทดลองใชรปแบบทพฒนาขน พบวา นกเรยนมระดบความคดสรางสรรคหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญ ทระดบ .05

3. ผทรงคณวฒดานเทคโนโลยการศกษา จานวน 5 ทาน มความเหนวา รปแบบทพฒนาขนมความเหมาะสมและสามารถนาไปใชกบนสตนกศกษาในระดบปรญญาบณฑตได

ทพวลย ปญจมะวต (2548) ไดทาการวจยเรองปจจยทสงผลตอความคดสรางสรรคของนสตระดบปรญญาบณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย

77

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาระดบความคดสรางสรรคของนสตจฬาลงกรณมหาวทยาลย เปรยบเทยบความแตกตางของความคดสรางสรรคของนสตตางสายการศกษา และศกษาปจจยทสงผลตอความคดสรางสรรคของนสตจฬาลงกรณมหาวทยาลย กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นสตระดบปรญญาบณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ทกาลงศกษาในปการศกษา 2548 จานวน 288 คน เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบทดสอบมาตรฐานและแบบสอบถาม วเคราะหขอมลโดยใชสถตบรรยาย การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว การวเคราะหสมประสทธสหสมพนธ และการวเคราะหการถดถอยพหคณ

ผลการวจยพบวา 1. ระดบความคดสรางสรรครวมของนสตระดบปรญญาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

อยในระดบปานกลาง โดยมความความคดละเอยดลอออยในระดบสง ความคดคลองตวอยในระดบปานกลาง ความคดรเรมและความคดยดหยนอยในระดบตา

2. นสตระดบปรญญาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลยทอยตางสายการศกษา มคาเฉลยของคะแนนความคดสรางสรรครวม ความคดคลองตว ความคดรเรมและความคดยดหยน มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 คอ (1) สายวทยาศาสตรชวภาพมคะแนนความคดสรางสรรครวมเฉลยสงกวาสายมนษยศาสตร สายสงคมศาสตร และสายวทยาศาสตรกายภาพและเทคโนโลย (2) สายวทยาศาสตรชวภาพมคะแนนความคดคลองตวเฉลยสงกวาสายมนษยศาสตร สายสงคมศาสตร และสายวทยาศาสตรกายภาพและเทคโนโลย (3) สายวทยาศาสตรชวภาพมคะแนนความคดรเรมเฉลยสงกวาสายมนษยศาสตร และ (4) สายวทยาศาสตรชวภาพมคะแนนความคดยดหยนเฉลยสงกวาสายมนษยศาสตร สายสงคมศาสตร และสายวทยาศาสตรกายภาพและเทคโนโลย

3. แรงจงใจใฝสมฤทธ และบคลกภาพ คอ ปจจยทสงผลตอความคดสรางสรรครวมของนสตระดบปรญญาบณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปวณา สจรตธนารกษ (2548) ไดทาการวจยเรองการนาเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบ ตามแนวคดคอนสตรคตวสตโดยใชแฟมสะสมงานอเลกทรอนคส เพอพฒนาความคดสรางสรรคของนสตปรญญาบญฑตสาขาวชาสงคมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย การวจยครงนมจดประสงคเพอ 1. ศกษาความคดเหนของอาจารยและนสตเกยวกบการเรยนการสอนบนเวบโดยใชแฟมสะสมงานอเลกทรอนกส เพอพฒนาความคดสรางสรรค 2. สรางรปแบบการเรยนการสอนบนเวบ 3. เปรยบเทยบคะแนนความคดสรางสรรค กอนและหลงการเรยนดวยรปแบบ และ 4. นาเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบ กลมตวอยางทใชในงานวจยครงนไดแก อาจารยสาขาวชาสงคมศาสตร จานวน 36 คน นสตระดบปรญญาบณฑต สาขาสงคมศาสตร จานวน 379

78

คน และนสตระดบปรญญาบณฑต สาขาวชาคอมพวเตอรศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทลงทะเบยนวชา การทาโปรแกรมวชวลเบสกสาหรบงานการศกษา ภาคตน ปการศกษา 2548 จานวน 12 คน ผลการวจยพบวา

1. อาจารยและนสตมความเหนวา 1. ใหใชวชาการวดความคดสรางสรรคโดยใหโจทย กระตนใหแสดงความคดเหน 2. ใหใชเทคนคการวดความคดสรางสรรคโดยการตงปญหาทกระตนการคด จากเดมไปสการคดใหม 3. ใหนสตกบอาจารยทาการสรปผลการเรยนการสอนรวมกน และ 4. สอนบนเวบ รอยละ 40 สอนปกตรอยละ 60

2. รปแบบการเรยนการสอนทสรางขน ประกอบดวยรปแบบสาหรบผสอน 10 ขน และรปแบบ สาหรบผเรยน 9 ขน

3. ผลการวจยคะแนนความคดสรางสรรค พบวา นสต มคะแนนความคดสรางสรรคหลงเรยน สงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

4. รปแบบการเรยนการสอนทนาเสนอมรายละเอยดดงน รปแบบสาหรบผสอนประกอบดวย 10 ขนตอน คอ 1. ศกษาและทาความเขาใจ

เกยวกบการเรยนการสอนบนเวบ 2. อธบายแนะนาขนตอน กระบวนการเรยนการสอนบนเวบ 3. ศกษาและทาความเขาใจกระบวนการใชแฟมสะสมงานอเลกทรอนกส 4. อธบายเนอหาและหวขอเรอง 5. แจกแบบวดความคดสรางสรรคกอนเรยน 6. ดแลใหคาปรกษา และแนะนาเนอหารายวชา 7. อธบายกจกรรมการเรยนการสอนทายบท (ตามขนตอนท 5 ขนของคอนสตรคตวสต) 8. แจกแบบวดความคดสรางสรรคหลงเรยน 9. ตรวจประเมนผลงานผเรยน และ 10 สรปผลงาน

รปแบบสาหรบผเรยนประกอบดวย 9 ขนตอน คอ 1. ศกษาการเรยนการสอนบน เวบ 2.ฟงการแนะนาขนตอนการเรยนบนเวบ 3. ฟงการอธบายกระบวนการใช แฟมสะสมงานอเลกทรอนคส 4. ฟงการอธบายเนอหาและหวขอเรอง 5.ทาแบบวดความคดสรางสรรคกอนเรยน 6. ศกษาเนอหารายวชาเพมเตมจากเวบ 7.ทากจกรรมการเรยนการสอนทายบท (ตามขนตอน 5 ขนของสรคตวสต) 8. ทาแบบวดความคดสรางสรรคหลงเรยน และ 9. สรปผล

ปยาพร ขาวสะอาด (2548)ไดทาการวจยเรองผลของการเรยนรเทคโนโลยสารสนเทศโดยการโตแยงดวยเหตผลทใชเทคนคการคดนอกกรอบทตางกนทมตอการคดวเคราะหและการคดสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมแบบการคดการวจยนเปนวตถประสงคเพอศกษาผลของการเรยนรเทคโนโลยสารสนเทศโดยการโตแยงดวยเหตผลทใชเทคนคการคดนอกกรอบแบบการเปลยนแปลงจากภายในและแบบการเปลยนแปลงจากนอกทมตอการคดวเคราะหและการคดสรางสรรคของนกเรยนทมแบบการคดแบบฟลด ดเพนเดนท, ฟลด, อนดเพนเดนท, และแบบกลาง เทคนคการคดนอกกรอบทใชไดแก เทคนคการคดนอกกรอบแบบการเปลยนแปลงจาก

79

ภายในและแบบการเปลยนแปลงจากภายนอกกลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนพญาไท ปการศกษา 2547 จานวน 88 คนวเคราะหขอมลโดยการใช สถต t-test, ANOVA และ ANCOVA ทระดบนยสาคญทางสถต.05 ผลการวจยสรปไดดงน 1) นกเรยนทเรยนรเทคโนโลยสารสนเทศโดยการโตแยงดวยเหตผลทใชเทคนคการคดนอกกรอบแบบการเปลยนแปลงจากภายนอกมการคดวเคราะหตากวานกเรยนทใชเทคนคการคดนอกกรอบแบบการเปลยนแปลงจากภายในอยางมนยสาคญทางสถต 2) นกเรยนทมการคดแบบฟลด อนดเพนเดนททเรยนรเทคโนโลยสารสนเทศโดยการโตแยงดวยเหตผลมการคดวเคราะหตากวานกเรยนทมการคดแบบฟลด ดเพนเดนท และแบบกลางอยางมนยสาคญทางสถต 3)นกเรยนทเรยนรสารสนเทศโดยการโตแยงดวยเหตผลทใชเทคนคการคดนอกกรอบแบบการเปลยนแปลงจากภายนอกมการคดสรางสรรคสงกวานกเรยนทใชเทคนคการคดนอกกรอบแบบการเปลยนแปลงจากภายในอยางมนยสาคญทางสถต 4) นกเรยนทมการคดแบบฟลด อนดเพนเดนททเรยนรเทคโนโลยสารสนเทศโดยการโตแยงดวยเหตผลทใชเทคนคการคดนอกกรอบมการคดสรางสรรคตากวานกเรยนทมการคดแบบฟลด ดเพนเดนท และแบบกลางอยางมนยสาคญทางสถต 5) ไมมปฏสมพนธอยางมนยสาคญทางสถตระหวางประเภทของเทคนคการคดนอกกรอบทใชในการเรยนรเทคโนโลยสารสนเทศโดยการโตแยงดวยเหตผลกบแบบการคดทสงผลตอการคดวเคราะหและการคดสรางสรรคของนกเรยน และ 6) นกเรยนทเรยนรเทคโนโลยสารสนเทศโดยการโตแยงดวยเหตผลทใชเทคนคการคดนอกกรอบมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถต

เกษมรสม ววตรกลเกษม (2546) ไดทาการวจยเรองผลของการเรยนแบบรวมมอบนเวบทมตอการพฒนาความคดสรางสรรคของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย แนวการเรยนโปรแกรมศลปศกษา

การวจยครงนมวตถประสงคเพอนาเสนอและศกษาผลของการเรยนแบบรวมมอบนเวบทมตอการพฒนาความคดสรางสรรคของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย แนวการเรยนโปรแกรมศลปศกษา ทลงทะเบยนเรยนวชาการออกแบบของโรงเรยนยานนาเวศวทยาคม และโรงเรยนสายนาผงจานวน 42 คน ซงแบงเปนตวอยางนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมกลมละ 21 คน และจดเขากลมเรยนแบบรวมมอกลมละ 3 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลคอรปแบบการเรยนแบบรวมมอบนเวบ แบบวดความคดสรางสรรคของทอแรนซประกอบดวยภาษาภาพและภาษาเขยนและแบบประเมนการใชสอ วเคราะหขอมลดวยการทดสอบคาท คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐานและคารอยละ

80

ผลการวจยพบวา 1. รปแบบการเรยนแบบรวมมอทพฒนาขน ประกอบดวย 2 สวนคอ 1) องคประกอบของ

การเรยนประกอบดวยบทบาทผสอน บทบาทผเรยน เนอหาวชา วธเรยน 2) กระบวนการเรยนประกอบดวย 3 ขนตอนคอขนตอนกอนเรยน ผสอนบอกใหผเรยนทราบถง หลกสตร เปาหมาย วตถประสงค ปจจยสนบสนน การปฐมนเทศการเรยน ขนตอนทสองผเรยนรวมกจกรรมการเรยนแบบรวมมอบนเวบดวยการอภปรายโตแยงบนกระดานขาวและไปรษณยอเลกทรอนกส การสบคนขอมลออนไลน การสรางผลงานออกแบบและนาเสนอผลงานบนเวบ และขนตอนทสามคอการประเมนผล

2. ผลของการทดลองใชรปแบบการเรยนแบบรวมมอบนเวบ พบวาสามารถพฒนาความคดสรางสรรคไดสงกวากอนเรยน และพฒนาความคดประเภทละเอยดลอออยางมนยสาคญ ไมมความแตกตางของคาความคดคลอง ความคดยดหยนและความคดรเรม ผเรยนทรวมเรยนบนโปรแกรมนมความพงพอใจในระดบสง

มลลกา เจรญพจน (2546) ไดทาการวจยเรองผลการจดประสบการณโดยใชแนวคดหมวกคด 6 ใบของ เดอ โบโนทมตอความคดสรางสรรคของเดกอนบาล

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลการจดประสบการณโดยใชแนวคดหมวกคด 6 ใบของ เดอ โบโนทมตอความคดสรางสรรคและความคดสรางสรรคแยกตามองคประกอบดาน ความคดคลองแคลว ความคดรเรม ความคดยดหยนและความคดละเอยดลออ ตวอยางประชากรคอ เดกอนบาลอาย 5 ถง 6 ป จานวน 40 คน เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แบบทดสอบความคดสรางสรรคโดยอาศยภาษาของ วอลลาซ และ โดแกน และแบบทดสอบความคดสรางสรรคโดยอาศยรปภาพ แบบ ก. ของทอแรนซ

ผลการวจยพบวา 1. ความคดสรางสรรคของเดกอนบาลทไดรบการจดประสบการณโดยใชแนวคดหมวกคด

6 ใบของ เดอ โบโน สงกวาความคดสรางสรรคของเดกอนบาลทไดรบการจดประสบการณแบบปกตทระดบความมนยสาคญ .01

2. ความคดคลองแคลว ความคดรเรม ความคดยดหยน และความคดละเอยดลออของเดกอนบาลทไดรบการจดประสบการณโดยใชแนวคดหมวกคด 6 ใบของ เดอ โบโน สงกวาเดกอนบาลทไดรบการจดประสบการณแบบปกต ทระดบความมนยสาคญ .01

3. ความคดสรางสรรคของเดกอนบาลทไดรบการจดประสบการณโดยใชแนวคดหมวกคด 6 ใบของ เดอ โบโน หลงการทดลองสงกวากอนการทดลอง ทระดบความมนยสาคญ .01

81

4. ความคดสรางสรรคดานความคดคลองแคลว ความคดรเรม ความคดยดหยนและความคดละเอยดลออของเดกอนบาลทไดรบการจดประสบการณโดยใชแนวคดหมวกคด 6 ใบของ เดอ โบโน หลงการทดลองสงกวากอนการทดลอง ทระดบความมนยสาคญ .01

อดม หอมคา (2546) ไดทาการวจยเรองผลของระดบความคดสรางสรรคและรปแบบการฝกการคดนอกกรอบดวยโปรแกรมคอมพวเตอรแบบเลยงแนวคดครอบงาและแบบสรางแนวคดทมตอความคดสรางสรรคของนกเรยนประถมศกษาปท 5

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาผลของระดบความคดสรางสรรคและรปแบบการฝกการคดนอกกรอบดวยโปรแกรมคอมพวเตอรแบบเลยงแนวคดครอบงาและแบบสรางแนวคดทมตอความคดสรางสรรคของนกเรยนประถมศกษาปท 5 กลมตวอยางเปนนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย จานวน 72 คน โดยแบงกลมนกเรยนตามระดบความคดสรางสรรค ไดกลมทมระดบความคดสรางสรรคสง 36 คนและกลมทมระดบความคดสรางสรรคตา 36 คน โดยแตละกลมระดบความคดสรางสรรค แบงออกเปน 2 กลมยอย คอ ฝกการคดนอกกรอบดวยโปรแกรมคอมพวเตอรแบบสรางแนวคด จานวน 18 คน หลงจากนนทดสอบดวยแบบทดสอบความคดสรางสรรคของทอแรนซชนดการใชภาษาเปนสอ แบบ ข สถตทใชในการวจยในครงนคอ การวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทาง

สรปผลการวจย 1. นกเรยนทมระดบความคดสรางสรรคตางกนเมอไดรบการฝกการคดนอกกรอบดวย

โปรแกรมคอมพวเตอร มความคดสรางสรรคแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถต .05 2. นกเรยนทฝกการคดนอกกรอบดวยโปรแกรมคอมพวเตอรรปแบบตางกน มความคด

สรางสรรคไมแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถต .05 3. นกเรยนทมระดบความคดสรางสรรคตางกนเมอไดรบการฝกการคดนอกกรอบดวย

โปรแกรมคอมพวเตอรรปแบบตางกน มความคดสรางสรรคไมแตกตางกนทระดบนยสาคญทางสถต .05

วารณ ดารงคชยธนา (2545) ไดทาการวจยเรองปฏสมพนธระหวางวธการสอนการพฒนาโฮมเพจกบระดบความคดสรางสรรคทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปฏสมพนธระหวางวธการสอนการพฒนาโฮมเพจกบระดบความคดสรางสรรคทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนอสสมชญ จานวน 80 คน เครองมอทใชในการวจยแบงออกเปน3 ประเภท คอ 1) แบบทดสอบวดระดบความคดสรางสรรคทอแรนซ แบบ A 2) แผนการสอนการพฒนาโฮมเพจ 3) แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนเปน

82

คาถามเลอกคาตอบ นาขอมลทไดศกษาปฏสมพนธโดยการวเคราะหความแปรปรวนแบบ 2 ทาง ทระดบนยสาคญทางสถต 0.05

สรปผลการวจย 1.นกเรยนทมระดบความคดสรางสรรคตางกนมผลสมฤทธทางการเรยนไมแตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 2. นกเรยนทเรยนดวยวธใหดชนงานกอนแลวสอนคาสงในการสรางชนงานนนม

ผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาวธสอนคาสงในการสรางชนงานกอนแลวใหดชนงาน 3. ผลการวจยในดานผลสมฤทธทางการเรยนพฒนาโฮมเพจพบวาไมมปฏสมพนธระหวาง

วธสอนกบระดบความคดสรางสรรคของนกเรยนอยางมนยสาคญทางสถต 0.05 สพรรณ พรพทธชย(2545)ไดทาการวจยเรองอทธพลของการสอนวชาโครงงาน

วทยาศาสตรโดยใชเทคนคเพลกซ ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เจตคตทางวทยาศาสตร และความคดสรางสรรค ของนกเรยนระดบประถมศกษา การวจยนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาลกษณะของการสอนวชาโครงงานวทยาศาสตรดวยการใชเทคนคซมเพลกซ 2)วเคราะหอทธพลของการใชเทคนคซมเพลกซในวชาโครงงานวทยาศาตร ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เจตคตทางวทยาศาสตร และความคดสรางสรรค ของนกเรยนระดบประถมศกษา และ 3)ประเมนความพงพอใจของครและนกเรยนตอการสอนวชาโครงงานวทยาศาสตรโดยใชเทคนคซมเพลกซ การวจยเปนแบบกงทดลองกลมตวอยาง คอ นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนกรงเทพครสเตยนวทยาลย รวมทงหมด 104 คน แบงเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 52 คน เครองมอในการวจย คอ แบบสอบถามขอมลทวไปของนกเรยน แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร แบบวดเจตคตทางวทยาศาสตร และแบบทดสอบความคดสรางสรรค แบบบนทกภายในกลมดวยเทคนคซมเพลกซ และแบบสอบถามความคดเหนของครและนกเรยน การวเคราะหขอมลใชการวเคราะหเนอหา สถตภาคบรรยาย สถตทดสอบท (t-test independent) และการวเคราะหความแปรรวนรวม (ANCOVA)

ผลการวจยสรปไดดงน 1. เทคนคซมเพลกซสาหรบการสอนวชาโครงงานวทยาศาสตร ประกอบดวย 8 ขนตอน คอ 1) การคนพบปญหา 2) การพบความจรง 3) การกาหนดปญหา 4) การตงสมมตฐาน 5)การเลอกดาเนนการและประเมนผล 6) การวางแผนปฏบต 7) การนาเสนอความคด และ 8)การสอนวชาโครงงานวทยาศาสตรโดยใชเทคนคซมเพลกซสาหรบการทางานกลมของนกเรยนระดบชนประถมศกษานกเรยนจะใชแบบบนทกภายในกลมตามขนตอนของเทคนคซมเพลกซสาหรบการ

83

ทางานกลมเพอชวยในการตดสนใจเลอกเรองทจะทาโครงการของนกเรยน วางแผนการทางาน และใชในการแกไขปญหาและพฒนาความคดสรางสรรค 2. ผลการวเคราะหอทธพลของการใชเทคนคซมเพลกซในวชาโครงงานวทยาศาสตร กลมทดลองมคาเฉยของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร เจตคตทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความคดสรางสรรค หลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตระดบ . 05 และกลมทดลองมคาเฉลยของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร และเจตคตทางวทยาศาสตร หลงการทดลองสงกวาผเรยนกลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 3. นกเรยนทไดรบการสอนโครงงานวทยาศาสตรโดยใชเทคนคซมเพลกซมความพงพอใจกบแบบบนทกภายในกลม เนองจากทาใหนกเรยนไดหวขอเรองโครงงาน และการวางแผนงานทเปนระบบ สะดวกและรวดเรว ทงชวยพฒนาความคดสรางสรรค การแกปญหาตลอดจนการทางานเปนทม ครและนกเรยนทกคนไดรบประโยชนและมความพงพอใจกบวชาโครงงานวทยาศาสตรโดยใชเทคนคซมเพลกซ

84

หมวกคด 6 ใบ De Bono (อางถงใน สดตระการ ธนโกเศศ และคณะ, 2546) ไดกลาวเกยวกบ

หมวกทง 6 ใบไวดงน 1. หมวกขาว (white hat) สขาว คอ ความไมมส ชใหเหนถงความเปนกลาง นกถง

คอมพวเตอรทใหแตขอเทจจรงและตวเลขตามทปอนคาถามคอมพวเตอรเปนกลางและไมมอคตมนไมเสนอความคดเหนหรอตความ เมอสวมหมวกสขาว นกคดควรจะเลยนแบบคอมพวเตอรบคคลทขอขอมลตองรจกตงคาถาม เพอใหไดขอมลหรออดชองวางของขอมลทหายไป ในทางปฏบตมระบบขอมลสองชนทลดหลนกน ระดบแรกเปนขอเทจจรงทผานการตรวจสอบและพสจนแลวหรอทเรยกวา ขอเทจจรงชนหนง ระดบทสองเปนขอมลทเชอกนวาเปนความจรง แตยงไมไดตรวจสอบอยางเตมท ขอเทจจรงชนรอง การคดแบบหมวกสขาวเปนระเบยบวธและแนวทางในการนาเสนอขอมล นกคดตองพยายามคดเปนกลางใหมาก ไมควรมอคต คณอาจเปนคนสวมหมวกสขาว หรอเปนคนขอใหคนอนสวม และคณกสามารถเลอกไดดวยวาจะสวมหรอถอดมนออก

2. หมวกแดง (red hat) การสวมหมวกสแดงอนญาตใหผคดพดออกมาไดวา “นคอ...สงทฉนรสกในเรองน” หมวกสแดงทา ใหอารมณและความรสกเปนสงทถกตอง ในฐานะทเปนสวนสาคญของการคด หมวกสแดงทา ใหความรสกชดเจนขน เพอทวามนจะไดกลายเปนสวนหนงของแผนทความคด และเปนสวนทมประโยชนในการเลอกเสนทางบนแผนทดวย หมวกสแดงเปนวธคดทสะดวกสาหรบนกคด ในการเขาออกอารมณความรสก ซงจะเปนไปไมไดเลยถาไมมเครองมอน

3. หมวกดา (black hat) คอ หมวกแหงการระวงภย ในการพจารณาขอคดเหนขอเสนอแนะ เมอถงจดหนงเรากจาเปนตองนกถงความเสยง อนตราย อปสรรค ขอดอยและปญหาทเกดขน เราอาจใชหมวกสดา เปนสวนหนงของการประเมน โดยถามวา เราควรเดนหนาไปกบขอเสนอนหรอไม เราอาจใชหมวกสดา ในขนตอนการระดมสมองและกอรางแนวคด โดยถามวา มจดดอยอะไรบางทเราควรหาทางปองกน หมวกสดา จะชวยแจกแจงใหเราเหนภาพความเสยง และปญหาทอาจเกดขน โดยถามวาถาเราดาเนนการตามขอเสนอน จะเกดขอผดพลาดอะไรไดบาง แกนของหมวกสดา คอการมองหาความสอดคลอง ขอเสนอนสอดคลองกบประสบการณทผานมาหรอไม สอดคลองกบนโยบายและวธการของเราหรอไม จดประสงคของหมวกสดา คอการนาขอทควรระมดระวงมาตแผใหเหนชด นอกจากน ตองระวงไมใชอยางพราเพรอและผดๆ จนยดตดหมวกสดา เปนวธการคดเพยงแบบเดยว

4. หมวกเหลอง (yellow hat) การคดแบบหมวกเหลองเปนการคดในแงดและในเชงสรางสรรค สเหลองเปนสญลกษณของความสวางไสว และความคดในแงด การคดแบบหมวกเหลองเกยวของกบการประเมนคาทางบวก ขณะทการคดแบบหมวกดา เกยวของกบการประเมนคาทางลบ การคดแบบหมวกเหลองครอบคลมระดบความแรงของดานบวก ตงแตการคดทเปนเหต

85

เปนผลและปฏบตไดทปลายดานหนงไปจนถงความฝน วสยทศนและความหวงทอยดานหนงการคดแบบนเปนการสารวจหาคณคาและประโยชนแลวจงพยายามทจะหาเหตผลสนบสนนคณคาและผลประโยชนนน การคดแบบหมวกเหลองเปนการเสาะหาแงดทนาสนใจแตไมไดจากดอยเพยงเทานน ถามความคดในแงดประเภทอน ๆ ทเหมาะสม และเขาชวยได การคดแบบหมวกเหลองอาจเปนการคาดการณและการมองหาโอกาส แตการคดแบบหมวกเหลองกกอใหเกดวสยทศน จนตนาการและความฝนนานปการ การคดแบบหมวกเหลอง ไมเกยวกบความปลาบปลมในเรองเชงบวก (positive creative) ซงอยในหมวกแดง และไมเกยวโดยตรงกบการสรางสรรคความคดรเรมใหม ๆ ภายใตหมวกเขยว

5. หมวกเขยว (green hat) สเขยวเปนสญลกษณของความอดมสมบรณ การเจรญเตบโตเปนหมวกเพอความคดรเรมสรางสรรค ผทสวมหมวกเขยวจะใชสานวนภาษาทเกยวกบความคดรเรม คนรอบขางตองปฏบตตอความคดทนาเสนอนน การคนหาทางเลอกเปนพนฐานของหมวกเขยว เราจาเปนทจะตองไปใหไกลกวาความคดทเหนรกนอยแลว นกคดหมวกเขยวอาจหยดเพอสรางสรรค ณ จดใดกไดเพอพจารณาวามทางเลอกอนหรอไม การคดนอกกรอบเปนทรวมของทศนคต สานวนคดและเทคนค (รวมทงการเคลอนไหวความคด การคดเชงยวย) เพอจะฝารปแบบของการจดการขอมลทจดระบบดวยตนเอง ดวยระบบความคดทไมสมดล เราใชการคดนอกกรอบ เพอจดประกายแนวความคดใหม และมมมองใหม ๆ

6. หมวกฟา (blue hat) หมวกฟาเปนหมวกทควบคม กลาวคอ การคดวาเราตองคดอยางไรเพอทจะสารวจประเดนตาง ๆ นกคดหมวกฟาจดระเบยบตวความคดเอง หมวกฟาคอการหาวาอะไรคอปญหา และอะไรคอคาตอบ หมวกฟาจะกาหนดงานคดทจะตองทาตงแตตนจนจบ หมวกฟามหนาทสรป วเคราะหสถานการณ และลงมตตาง ๆ สงเหลานสามารถเกดขนไดตลอดชวงเวลาในการคด รวมถงตอนสดทายดวย หมวกฟายงตองตดตามตรวจสอบการคดเพอใหแนใจวาเปนไปตามกตกาการคด หมวกฟาจะหยดยงการโตแยงถกเถยง และหมวกฟาจะคอยดใหกระบวนการคดเปนไปตามกฏเกณฑการคดเปนทกษะทสามารถเรยนรฝกฝน และพฒนาไดการใชวธคดแบบสวมหมวกคด 6 ใบ จะชวยใหผคดสามารถคดอยางเปนระบบ มขนตอนในการคดอยางสรางสรรคและสามารถแกไขปญหาในสถานการณตาง ๆ ไดงายและรวดเรวมากขน

ราเชน มศร (2544) ยงกลาวถงหมวกหกใบอกวา ผสวมหมวกเพอการคดแตละใบหรอแตละสผนนจะมบทบาททเกยวของกบการคดดงตอไปน

1. สวมหมวกขาว สขาวเปนสทเปนกลางและเปนปรนย หมวกขาวจงเกยวของกบความจรงและตวเลข ผใดสวมหมวกสขาว หมายถง ความตองการใหผอนบอกขอเทจจรงหรอความรหรอขอมลแกสมาชก

86

2. สวมหมวกแดง สแดงบงบอกถงความโกรธฉนเฉยว และอารมณ หมวกแดงจงเปนการแสดงความคดเหนโดยใชอารมณเปนหลก ผใดสวมหมวกสแดง หมายถง ความตองการใหผอนแสดงความรสกของตนตอเรองราวตาง ๆ เชน ชอบ ไมชอบ ด ไมด ชนชม นาตาหน

3. สวมหมวกดา สดา เปนสเศราหมองและสดานลบ หมวกดา จงหมายถงการแสดงความคดในแงลบ ความคดไมด เมอมการสวมหมวกสดา คอความตองการใหสมาชกอนบอกขอเสย ขอจากด ขอบกพรอง ขอผดพลาด

4. สวมหมวกเหลอง สเหลองเปนสของแสงอาทตยและสดานบวก หมวกเหลองจงเปนการแสดงความคดดานบวก และมองโลกในแงด เมอมการสวมหมวกสเหลอง คอ ความตองการใหผอนบอกขอด ขอเดน คณคา คณประโยชน

5. สวมหมวกเขยว สเขยวเปนสของหญา ตนไม และความอดมสมบรณ หมวกเขยวจงแสดงถงความคดสรางสรรคและความคดใหม ๆ เมอมการสวมหมวกสเขยว คอ ความตองการใหผอนแสดงความคดใหม ๆ ความคดแปลก ๆ ทเปนไปไดและเปนประโยชนตอสงคม

6. สวมหมวกสฟา สฟาเปนสของความเยนและเปนสของทองฟา ซงอยเหนอทกสงทกอยางบนโลก หมวกนาเงนจงเปนการแสดงความคดเหนเกยวกบการควบคมและการจดระบบการคดและรวมถงการใชหมวกใบอน ๆ ดวย เมอมการสวมหมวกสนาเงน ผทสวมหมวกนนโดยสรปมหนาทควบคมการคดของสมาชกในกลมใหดาเนนไปดวยด รวมทงควบคมบทบาทของสมาชกในกลม

วธการใชหมวกหกใบ 1. ผสวมหมวก ครหรอผเรยนเปนผสวมกได เพอใชเปนสญลกษณหรอสงแทนให

ผเรยนไดแสดงความคดประเดนตาง ๆ ตามสของหมวกทสวม 2. การใชหมวกสตาง ๆ หมวกทง 6 ส ไมมลาดบขนวาควรใชสใดกอนสใดหลง

หรอไมมขอกาหนดตายตว แตสาหรบหมวกใบแรกทควรใช คอ หมวกฟา เพราะในการอภปรายนนผนาตองเปนผเรมตน พดถงบทบาทขนตอน และกตกาในการอภปราย จากนนเลอกใชหมวกสใดกไดตามวตถประสงคของกลม และสดทายของการอภปรายกไดเสนอแนะใหใชหมวกสนาเงนเพอเปนการจดระบบความคด ประเมนความคด และประเมนบทบาทสมาชกดวย นอกจากนควรสวมหมวกสเหลองกอนสวมหมวกสดา เพอใหรขอดกอนรขอบกพรอง ความเกยวของระหวางสและความนกคดโดยทวไป หรอปรากฏการณธรรมชาต เราอาจจะจบคหมวกดงตอไปนเปน 3 คกได คอ 1) หมวกขาวกบหมวกแดง 2) หมวกดา กบหมวกเหลอง 3) หมวกเขยวกบหมวกฟา

87

จดประสงคของหมวกหกใบ หมวกความคดหกใบมจดประสงคและประโยชนดงตอไปน

1. เปนตวกาหนดบทบาทหนาท ขอจากดสาคญของความสามารถในการคดคออตตาและศกดศรซงมกเปนชนวนใหเกดการมองผดหรอคดผด หมวกความคดเปดโอกาสใหเราคดและพดในสงทอตตาและศกดศรปดกนมใหเราคดและพด การสวมชดตวตลกเปดโอกาสใหเราแสดงเปนตวตลก ถาไมสวมชดตวตลก อตตาและศกดศรกคงจะไมยนยอมใหเราทา ตวเชนนน

2. เปนการตงประเดนหรอหวขอของความคด ถาเราตองการใหความคดของเราเปนมากกวาเพยงความคดปฏกรยาดงไดกลาวไวในบทกอน ๆ เรากจาเปนตองมประเดนไวเพอเปนจดรวมความคด หมวกหกใบใหประเดนไวเปนจดรวมความคดครงละประเดนไปจนครบทงหกประเดน

3. เอออานวยความสะดวก สญลกษณหมวกหกใบเปนเครองมอในการเปลยนมมมองไดอยางสะดวก ทานสามารถขอใหผอนเปลยนมมมองไปเปนการมองในดานลบหรอดานบวกดานสรางสรรค ดานอารมณ หรอดานเหตผลไดอยางสะดวกและอยางไมเปนการกระทบศกดศรของผอนดวย

4. เปนการปรบสถานภาพทางเคมในสมอง สมมตฐานนยงไมไดรบการพสจนเนองจากยงอยเหนอขดความรของวทยาการในปจจบน

5. เปนการวางกฎของเกม คนเรามกสามารถเรยนรกฎของเกมไดเปนอยางด รปแบบหนงของการเรยนรทดทสดของเดกคอ การเรยนรกฎของเกม นคอเหตผลวาทาไมเดกจงสามารถเรยนรการใชคอมพวเตอรไดเปนอยางด หมวกความคดหกใบใหกฎของเกมการคด และการระดมความคดทงจากคนเดยวและหลายคนในทประชม เกมนเหมาะสมกบการคดเชงวาดแผนทมากกวาการคดเชงวจารณ

การประยกตใชหมวกหกใบ การแนะนา หมวกแตละใบ ควรใหตวอยางใหชดเจน เกยวกบประโยชนของหมวก

แตละใบไดแก 1. หมวกขาว เปนตวแทนของขอมลขาวสาร เมอใชหมวกขาวทกคนจะพงความสนใจไปท

มขอมลอะไรบาง จาเปนตองใชขอมลเพมเตมหรอไม มขอมลดานไหนทขาดหายไป และจะมวธใดบางทไดขอมลทตองการ

2. หมวกแดง แสดงถงความรสกทเกดขนขณะนน 3. หมวกเขยว มงความสนใจไปทสงนาจะเปนไปได ซงเปนคาทมความสาคญมากทสด

ไดแก ความเปนไปไดครอบคลมวธการของสมมตฐานในเชงวทยาศาสตร ความเปนไปไดสราง

88

กรอบสาหรบการรบร การเตรยมความคดและขอมล ความเปนไปไดนามาซงการใชวจารณญาณและความเปนไปไดนามาซงวสยทศน

4. หมวกฟา ใหมองภาพโดยรวม เกยวกบเรองทคดมาทงหมด และจดการกบกระบวนการคดในการฝกใหเกดความเขาใจหมวกสตาง ๆ ผสอนอาจจะใหผเรยนใสหมวก แลวใหตอบคาถามตามสหมวกทสวมทละส คราวนลองสวมหมวกคนละสแลวตอบคาถามหรอสลบหมวกแลวตอบคาถามหรอใหนกเรยนตงคาถามเองตามสของหมวกทสวม วธการดงกลาวจะทาใหนกเรยนมความคนเคยกบสของหมวกเปนอยางด

การใชเทคนคหมวกหกใบในการพฒนาความคดทซบซอน De Bono (1986) ไดนาหมวกแตละสมาจดเรยงลาดบเพอใหการคดซบซอนขน

ดงนน ถาผสอนตองการพฒนาทกษะการคดทซบซอน กจะตองตงคา ถามเรยงลาดบตามเปาหมายทตองการ ดงน

ความคดเรมแรก หมวกฟา 1) อะไรคอสงทตองคด หมวกขาว 2) เรารอะไรบางเกยวกบสถานการณ หมวกเขยว 3) ความคดเชนใดทเราควรคด การประเมนอยางรวดเรว หมวกเหลอง 1) จดทดคออะไร หมวกฟา 2) เราสามารถสรปจดทดไดไหม การปรบปรง หมวกดา 1) จดออนคออะไร หมวกเขยว 2) เราจะเอาชนะจดออนไดอยางไร การอธบาย หมวกแดง 1) เรารสกอยางไร หมวกขาว 2) เรารอะไรบางเกยวกบสถานการณ หมวกเขยว 3) ทางเลอกคออะไร หมวกฟา 4) ผลสรปคออะไร การออกแบบ หมวกฟา 1) งานทตองออกแบบมอะไรบาง

89

หมวกเขยว 2) แตละงานจะมแบบอยางไร หมวกแดง 3) เรารสกอยางไรในการออกแบบ ความเปนไปได หมวกเขยว 1) ความเปนไปไดคออะไร หมวกฟา 2) เราสามารถสรปความเปนไปไดหรอไม การประเมน หมวกเหลอง 1) จดดคออะไร หมวกดา 2) อะไรคอสงทยงยากและเปนอนตราย การประเมนสดทาย หมวกดา 1) อะไรทเปนปญหาและเปนสงทเปนอนตราย หมวกแดง 2) เรารสกอยางไร ทางเลอกทควรใช หมวกเหลอง 1) จดดคออะไร หมวกดา 2) อะไรทเปนปญหา หมวกแดง 3) เรารสกอยางไร ขอควรระวง หมวกขาว 1) เรารเกยวกบสถานการณอะไร หมวกดา 2) อะไรเปนสงทเปนอนตราย ลาดบขนของเทคนคหมวกหกใบ

De Bono (1992) อางถงใน พมพนธ เดชะคปต (2544) ไดนาหมวกแตละสมาจดเรยงลาดบ โดยจะใชหมวกใบใดกอนใบใดหลง ไมมขอกาหนดตายตวเนองจากลาดบของการใชจะอยทสถานการณ แตมขอแนะนา ในการใช ดงตอไปน

1. หมวกแตละสอาจใชไดหลายครง 2. โดยทวไป ควรใชหมวกสเหลองกอนหมวกสดา เพราะเปนสงทยากมากทผคดจะให

เหตผลทางบวกภายหลงจากทผคดเหนดานลบมาแลว

90

3. ใชหมวกสดา ได 2 แนวทาง ดงน แนวทางท 1 ใชระบจดออน จากนนตามดวยหมวกสเขยวทพยายามจะเอาชนะ

จดออนนน แนวทางท 2 ใชในการประเมนความคด

4. หมวกสดา จะใชในการประเมนอนดบสดทายเสมอ บางครงตามดวยหมวกสแดงเพราะผคดจะไดเหนวารสกอยางไรตอความคดนนภายหลงจากทความคดนนถกประเมนแลว

5. ถามความเชอวาผคดมความรสกทรนแรงตอสงทกาลงจะพจารณา ตองเรมคดทหมวกสแดง เพอนาความรสกทรนแรงนนออกมากอน

6. ถาผคดมความรสกทไมรนแรง ผคดควรเรมทหมวกสขาวในการรวบรวมขอมลภายหลงเมอใชหมวกสขาวแลว ควรใชหมวกสเขยวเพอใหมทางเลอกเกดขน จากนนประเมนแตละทางเลอกดวยหมวกสเหลองและดา ผคดกจะเลอกทางเลอกได อนดบสดทายกประเมนทางเลอกนนดวยหมวกสดา และตามดวยหมวกสแดง

การใชเทคนคหมวกหกใบในการเรยนการสอน 1. แนวทางการนา หมวกความคด 6 ใบ ไปใชในยทธศาสตรการสอน มวธการ

ดงน 1.1 ใชในการกาหนดทศทางการคดของกลม คอ การสอนทเนนนกเรยน

เปนศนยกลางใหนกเรยนทางานเปนกลมมอบหมายโครงการใหนกเรยนทาหรอกาหนดเปาหมาย แลวใหนกเรยนคดโครงการหรอโครงงานเอง ในการวางแผนดาเนนงานใหนกเรยนสวมหมวกสเดยวกนอาจเรมดวยหมวกสขาว (การแกปญหาเรองนจะตองใชขอมลอะไรบาง) ตามดวยหมวกสเขยว (การแกปญหาเรองนมแนวทางใดบาง) หมวกสดา (การแกปญหานปญหาอะไรบาง) โดยยดหลกการดงน

1.1.1 ภายใตเงอนไขของหมวกแตละส ทกคนในกลมตองใชความคดไปในทศทางเดยวกนมงไปทเนอหา ไมใชตางคนตางคดเรองนน

1.1.2 ความคดทแตกตางกน แมวาจะตรงกนขามกตามสามารถนามาคดไปพรอม ๆ กนได

1.1.3 ตวของหมวกเองทาใหเกดการมองไปในทศทางเดยวกน เชน หมวกสเหลองและสดา เปนความพยายามรวมกนทจะคนหาประโยชนและอปสรรค ไมใชหนหนาเขามาตอสกน

1.2 ใชในการพฒนาทกษะการคดตามสของหมวก ผสอนจะตองเตรยมการจดทาใบงานในการสอนแตละครง สอดแทรกไวในแผนการสอน ซงใบงานนจะระบส

91

หมวกไวทายคาถามหรอเขยนภาพหมวกหรอมแตคาถามกได และในแตละใบงาน ถาสามารถตงคาถามไดครบทกสของหมวกจะเปนการด

ลกษณะการนาเทคนคหมวกหกใบไปใชในการจดการเรยนการสอน (De Bono, 1992)

1. จดเนน (focused) การสอนควรเนนททกษะหรอหมวกทกาลงจะสอน ทบทวนชอของหมวกทใชบอย ๆ

2. ชดเจน (clear) ตองมความชดเจน เพอปองกนความสบสน ยกตวอยางทเขาใจงาย 3. รวดเรว วองไว (brisk) กาหนดเวลาสน ๆ สาหรบการคดในแตละประเดน และสะทอนผลอยาง

เรว 4. สนกสนาน (enjoyable) บรรยากาศในการเรยนการสอนและการฝกควรเปนไปดวย

ความสนกสนาน ทเกดจากกจกรรมทใชความคดเพอเพมความกระตอรอรนแกผเรยน นอกจากนการนาเทคนคหมวกหกใบไปใชในการเรยนการสอนควรคานงวา “...ควรฝกให

ผเรยนเขาใจถงความหมายของหมวกแตละส ผสอนอาจจะใหผเรยนใสหมวก แลวใหตอบคาถามตามสของหมวกทสวมครงละส หรอใหผเรยนตงคาถามเองตามสของหมวกทสวม วธดงกลาวจะทาใหผเรยนมความคนเคยและเขาใจความหมายของหมวกแตละสไดเปนอยางด...” การนาหมวกหกใบไปใชในการเรยนการสอนนน ผสอนและผเรยนจะสวมหมวกเพอใชเปนสญลกษณ แทนทผเรยนจะมงประเดนการคดในลกษณะตาง ๆ ตามความหมายของสหมวกทสวม ซง De Bono (1990) ไดเสนอขนตอนการสอนโดยใชเทคนคหมวกหกใบ ไวดงน

1. ขนนาเขาสบทเรยน (lead-in) เรมดวยการใหเหนภาพประกอบงาย ๆ ตวอยาง หรอแบบฝกหดทแสดงใหเหนกระบวนการทจะสอน ซงเปนแนวทางทจะทาใหทราบถงสงทจะสอน

2. การอธบายหรอชแจงรายละเอยด (explanation) เขาสการใหตวอยางทนทวาจะสอนอะไร ตามลกษณะพนฐานของหมวกใบทจะเลอก เพอใหทราบถงรายละเอยดเกยวกบสงทจะสอนซงเปนรายละเอยดเกยวกบธรรมชาตและลกษณะของหมวกแตละใบ

3. การสาธต (demonstration) ใหตวอยางเพมเตมสาธตใหเหนกระบวนการนาไปใชเปนการแสดงใหเหนถงการใชหมวกทมความสมพนธกบการคดแตละแบบ พรอมกบคาอธบายและการนาตวอยางคาถามเพอสรางความเขาใจ

4. การฝกปฏบต (practice) ขนตอนนเปนขนตอนทสาคญทสดของการสอน เปดโอกาสใหผเรยนไดฝกคดจากสถานการณหรอหวขอทกาหนดให โดยพยายามใหผเรยนไดฝกคดใหรอบคอบในหมวกทกใบ อยาใชเวลาฝกฝนหมวกใบใดใบหนงนานเกนไป ซงจะเปนการดงความสนใจจากกระบวนการไป

92

5. ความละเอยดออนหรอการหารายละเอยดเพมเตม (elaboration) ในการฝกฝนกระบวนการ อาจสงเกตไดตอไปวากระบวนการนนถกนาไปใชอยางไร จดนอาจเกดขณะทการฝกฝนหมวกใบใดใบหนงกาลงปฏบตอย หรอไดจากการตอบคาถามทผเรยนถาม ซงเปนการรวมสนทนาเพอหารายละเอยดเพมเตมใหผเรยนเหนความชดเจนของสงทคดปองกนการสบสน

6. การสรป (conclusion) การสรปกระบวนการ เปนการทบทวนและเรยบเรยงสงทคดโดยเนนประเดนทสาคญเพอใหเหนผลทเกดจากการคดวาทาไมกระบวนการนจงมประโยชนตอผเรยน งานวจยทเกยวของกบหมวกคด 6 ใบ

พรพศมย บญญะ (2551) ไดศกษาและเปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนกอนและหลงการใชเทคนคการฝกการคดวเคราะหทละขนและการฝกการคดแบบหมวกหกใบ และเพอเปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนจากการใชเทคนคการฝกการคดวเคราะหทละขนและการฝกการคดแบบหมวกหกใบกบนกเรยนทเรยนตามคมอครแนะแนว กลมตวอยางเปนนกเรยนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนเมกคา สานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคาม เขต 2 จานวน 72 คน ซงไดมาโดยวธการเลอกแบบกลม โดยการจบฉลากเลอกจานวน 3 หอง เปนกลมทดลอง 2 กลม คอกลมทดลองท 1 ใชโปรแกรมการฝกคดวเคราะหทละขน กลมท 2 ใชโปรแกรมการฝกการคดแบบหมวกหกใบ และกลมควบคม 1 กลม สอนตามคมอครแนะแนว เครองมอการวจยม 3 ชนด ไดแก โปรแกรมการใชเทคนคการฝกคดวเคราะหทละขน โปรแกรมการฝกการคดแบบหมวกหกใบและแบบทดสอบความสามารถการคดวจารณญาณ ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการฝกการคดโดยการใชเทคนคการคดวเคราะหทละขนและการฝกการคดแบบหมวกหกใบมความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณหลงการทดลองเพมขนกวากลมควบคม อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

พระสรยน ธรรมวเศษ (2549) ไดศกษาเปรยบเทยบผลการใชแผนการจดกจกรรมการเรยนร เรอง อรยวฑฒ 5 โดยใชการสอนแบบโยนโสมนสการและการสอนแบบหมวกหกใบ ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความพงพอใจของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 การวจยมความมงหมายเพอพฒนาแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบโยนโสมนสการและแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบหมวกหกใบทมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 เพอหาดชนประสทธผลของแผนการจดทพฒนาขน เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน เรอง อรยวฑฒ 5 โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรแบบโยนโสมนสการกบการจดกจกรรมการเรยนรแบบหมวกหกใบ และเพอศกษาและเปรยบเทยบความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนร เรอง อรยวฑฒ 5 โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรแบบโยนโสมนสการและการจดกจกรรมการเรยนรแบบหมวกหกใบกลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนกนทรวชย อาเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2548 จานวน 2 หองเรยน จานวน 60 คน ไดมาโดยการเลอกกลมตวอยางแบบ

93

สม (Simple Random Sampling) โดยสมหองเรยนทงหมด 4 หอง ใหเหลอ 2 หองเรยน เครองมอทใชในการวจย ไดแก แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบโยนโสมนสการและแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบหมวกหกใบ แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และแบบสอบถามความพงพอใจตอการเรยนร ผลการวจย พบวา แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบโยนโสมนสการและแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบหมวกหกใบทพฒนาขนมประสทธภาพระหวางเรยน (E1) เทากบ 83.22 และ 84.61 มประสทธภาพ หลงเรยน (E2) เทากบ 81.83 และ90.83 ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไว คอ 80/80 แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบโยนโสมนสการและแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบหมวกหกใบ มคาดชนประสทธผลเทากบ 0.66 และ 0.85แสดงวานกเรยนมความรเพมขนจากกอนเรยนคดเปนรอยละ 66 และรอยละ 85 ตามลาดบนกเรยนทเรยนร เรอง อรยวฑฒ 5 โดยใชกจกรรมการเรยนรแบบหมวกหกใบมผลสมฤทธทางการเรยนมากกวานกเรยนทเรยนรโดยใชกจกรรมการเรยนรแบบโยนโสมนสการอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และนกเรยนทเรยนร เรอง อรยวฑฒ 5 โดยใชการจดกจกรรมการเรยนรแบบโยนโสมนสการและแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบหมวกหกใบ มความพงพอใจอยในระดบมากทงสองวธและไมแตกตางกน

นงเยาว คณเทยง (2548) ไดทาการศกษาผลของการฝกคดแบบหมวกหกใบทมตอความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษา การวจยครงนมวตถประสงคเพอเปรยบเทยบความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ระหวางกอนเรยนและหลงเรยน โดยใชเทคนคการฝกคดแบบหมวกหกใบกลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนบานนาสวรรค อาเภอศรเทพจงหวดเพชรบรณ เขต 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2546 จานวน 16 คน ไดจากการสมอยางงาย(Simple random sampling) เครองมอทใชในการวจย คอ แผนการจดการเรยนรการฝกคดแบบหมวกหกใบ และแบบวดความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร และการทดสอบสมมตฐาน (t - test) ผลการวจย พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนคดโดยใชเทคนคการฝกคดแบบหมวกหกใบมความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

เอยมศร สวสดธรรม (2548) ไดศกษาเปรยบเทยบผลการฝกความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรดวยกจกรรมซเนคตคส และกจกรรมหมวกหกใบของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 การวจยครงนมความมงหมายเพอเปรยบเทยบผลการฝกความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรดวย กจกรรมซเนคตคสและกจกรรมหมวกหกใบของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 และเพอศกษาความสมพนธระหวางคะแนนความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรและคะแนนผลงานทเกดจากความคดสรางสรรค กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนผาอนทรแปลงวทยา

94

กงอาเภอเอราวณ จงหวดเลย จานวน 2 หองเรยน จานวน 80 คน ไดมาโดยการสมแบบกลม โดยวธจบสลาก จากนนสมนกเรยนแตละหองมา 20 คน โดยการสมอยางงายและสมนกเรยนเปนกลมทดลอง 1 และกลมทดลอง 2 วธทดลองคอสมนกเรยนเปนกลมทดลอง 2 กลม กลมละ 20 คนกลมทดลอง 1 ฝกความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรดวยกจกรรมซเนคตคส และกลมทดลอง 2 ฝกความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรดวยกจกรรมหมวกหกใบ เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบทดสอบความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตร แบบวดความคดสรางสรรคโดยการประเมนจากผลงานและเนอหา และชดฝกความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรโดยใชกจกรรมซเนคตคส และกจกรรมหมวกหกใบ ผลการวจย พบวา หลงจากฝกดวยกจกรรมซเนคตคสและกจกรรมหมวกหกใบ นกเรยนมความคดสรางสรรคเพมขนจากกอนการฝกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทฝกดวยกจกรรมซเนคตคสและกจกรรมหมวกหกใบมความคดสรางสรรคโดยรวม ดานความคดคลองแคลว ดานความคดยดหยน และดานความคดรเรม ไมแตกตางกน มความสมพนธเชงบวกระหวางความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรกบผลงานความคดสรางสรรคทไดจากการฝกกจกรรม ซเนคตคส แตไมมความสมพนธระหวางความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรกบผลงานความคดสรางสรรคทไดจากการฝกกจกรรมหมวกหกใบ

กสมา สทธกล (2547) ไดศกษาผลการคดแบบหมวกหกใบทมตอการคดวจารณญาณของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 โรงเรยนสเหราบานดอน เขตวฒนา กรงเทพมหานครพบดงน

1. นกเรยนชนประถมศกษาปท 2 มการคดวจารณญาณมากขน หลงจากไดรบการฝกแบบหมวกหกใบ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

2. นกเรยนชนประถมศกษาปท 2 มการคดวจารณญาณมากขน หลงจากไมไดรบการฝกแบบหมวกหกใบ อยางมนยสาคญทางสถต

3. นกเรยนชนประถมศกษาปท 2 ทไดรบการฝกแบบหมวกหกใบ มการคดวจารณญาณมากขนกวานกเรยนทไมไดรบการฝกแบบหมวกหกใบ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

นตยา เตโช (2547) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนความคงทน และเจตคตตอวชาภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ระหวางวธสอนแบบกลมจกซอว กบ วธสอนแบบหมวกหกใบ จดมงหมายของการวจย เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยกอนและหลงเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยวธสอนแบบกลมจกซอวและแบบหมวกหกใบ เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยกอนและหลงเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ระหวางวธสอนแบบกลมจกซอวและแบบหมวกหกใบ และเพอเปรยบเทยบความคงทนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ในการเรยนวชาภาษาไทยระหวางวธสอนแบบกลม จกซอวกบวธสอนแบบหมวกหกใบ กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนหนองฮเจรญวทย กบอาเภอหนองฮ จงหวดรอยเอด ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2546 จานวน 66 คน โดย

95

การเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) วธทดลองแบงนกเรยนเปนกลมทดลองท 1 จานวน 33 คน ไดรบการสอนโดยวธสอนแบบกลมจกซอว กลมทดลองท 2 จานวน 33 คน ไดรบการสอน โดยวธสอนแบบหมวกหกใบ เครองมอทใช คอ แผนการจดการเรยนร และแบบทดสอบวด ผลสมฤทธทางการเรยน แบบวดเจตคตตอวชาภาษาไทยผลการวจย พบวา นกเรยนกลมทดลองท 1 และ 2 มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนเพมขนจากกอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 นกเรยนกลมทดลองท 1 และ 2 มผลสมฤทธทางการเรยน ความคงทนในการเรยน และมเจตคตตอวชาภาษาไทยไมแตกตางกน และพบวาวธสอนแบบกลมจกซอวทาใหนกเรยนมปฏสมพนธภายในกลมด มความรบผดชอบตองานทกลมมอบหมายทกคนมสวนรวม และไดพงพากนเพอผลงานของกลม วธสอนแบบหมวกหกใบทาใหนกเรยนสนกในการคดอยางหลากหลายวธตามสของหมวกทกาหนด เกดการคดอยางสรางสรรค

พวงผกา โกมตกานนท (2544) ไดศกษาเปรยบเทยบผลของการระดมพลงสมอง และเทคนคการคดแบบหมวกหกใบ ทมตอความคดสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนชมทางตลงชน เขตตลงชน กรงเทพมหานคร ความมงหมายของการศกษาเพอเปรยบเทยบผลของการระดมพลงสมองและเทคนคการคดแบบหมวกหกใบทมตอความคดสรางสรรค กลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทมความคดสรางสรรคตากวาเปอรเซนไทลท 50 ลงมา จานวน 30 คน ไดจากการสมอยางงาย (Simple random sampling)วธทดลอง แบงนกเรยนกลมทดลองเปน 2 กลม กลมทดลองท 1 ไดรบการระดมพลงสมองกลมทดลองท 2 ไดรบเทคนคการคดแบบหมวกหกใบ เครองมอทใชในการศกษาคนควา คอ แบบทดสอบวดความคดสรางสรรค TTCT พบวา นกเรยนมความคดสรางสรรคเพมขนหลงจาก ไดรบการระดมพลงสมองและเทคนคการคดแบบหมวกหกใบ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และนกเรยนทไดรบการระดมพลงสมองกบนกเรยนทไดรบเทคนคการคดแบบหมวกหกใบมความคดสรางสรรคเพมขนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยนกเรยนทไดรบเทคนคการคดแบบหมวกหกใบมความคดสรางสรรคสงกวา นกเรยนทไดรบการระดมพลงสมอง

สนนทา สายวงศ (2544) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษาดวยการสอนโดยใชเทคนค การคดแบบหมวกหกใบและการสอนแบบซนดเคท การศกษาครงนมจดมงหมาย เพอศกษาผลสมฤทธ ทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษาดวยการสอนโดยใชเทคนคการคดแบบหมวกหกใบและการสอนแบบซนดเคท กลมตวอยางเปน นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวชทศ เขตดนแดง กรงเทพมหานครภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2544 จานวน 70 คน ไดจากการสมอยางงาย (Simple random sampling) วธทดลอง แบงนกเรยนเปนกลมทดลอง 35 คน กลมควบคม 35 คน กลมทดลองเรยนดวยเทคนค

96

การคดแบบหมวกหกใบ กลมควบคมเรยนดวยการสอนแบบซนดเคท โดยทงสองกลมใชเนอหาเดยวกน เครองมอทใชใน การวจย คอ แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา และแบบทดสอบวดการคดอยางมวจารณญาณ ผลการวจย พบวา กลมทดลองและกลมควบคมมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกน และมการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

บงอร พราหมณฤกษ (2544) ไดศกษาการเปรยบเทยบผลของการฝกแบบโมเดลซปปากบการฝกคดแบบหมวกหกใบทมตอความคดสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ในกลมสรางเสรมประสบการณชวตของโรงเรยนสระบว สงกดกรงเทพมหานคร การศกษาในครงนมความมงหมายเพอศกษาผลของการฝกแบบโมเดลซปปากบการฝกคดแบบหมวกหกใบทมตอความคดสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ปการศกษา 2543 กลมตวอยางเปนนกเรยนทมความคดสรางสรรคตา จานวน 24 คน ไดจากการสมอยางงาย (Simple random sampling) จากประชากรแลวสมอยางงายอกครงหนง วธทดลอง แบงนกเรยนเปนกลมทดลอง 2 กลม กลมละ 12 คน กลมทดลองท 1 ไดรบการฝกแบบโมเดลซปปา กลมทดลองท 2 ไดรบการฝกแบบหมวกหกใบ เครองมอทใชในการศกษาครงน คอ แบบทดสอบความคดสรางสรรคในกลมสรางเสรมประสบการณชวต ผลการศกษาคนควา พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทไดรบการฝกแบบโมเดลซปปา และแบบทไดรบการฝกแบบหมวกหกใบ มความคดสรางสรรคในกลมสรางเสรมประสบการณชวตเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทไดรบการฝกแบบโมเดลซปปา และทไดรบการฝกแบบหมวกหกใบมความคดสรางสรรคในกลมสรางเสรมประสบการณชวตแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

ปยะนช ยตยาจาร (2544) ไดศกษาเปรยบเทยบผลของการฝกคดแบบหมวกหกใบกบกจกรรมกลมทมตอความคดสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม กรงเทพมหานคร การวจยมจดมงหมายเพอศกษาผลของการฝกคดแบบหมวกหกใบกบกจกรรมกลมทมตอความคดสรางสรรค กลมสรางเสรมประสบการณชวตกลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทมความคดสรางสรรคกลมสรางเสรมประสบการณชวต ตากวาเปอรเซนไทลท 25 จานวน 24 คน ทไดมาจากการสมอยางงายจากประชากรแลวสมอยางงายอกครงหนง วธทดลองโดยสมกลมทดลอง 2 กลม กลมละ 12 คน คอ กลมไดรบการฝกคดแบบหมวกหกใบและกลมทเขารวมกจกรรมกลม เครองมอทใชในการวจย คอ แบบทดสอบวดความคดสรางสรรคกลมสรางเสรมประสบการณชวต ผลการศกษาคนควา พบวา นกเรยนมความคดสรางสรรคกลมสรางเสรมประสบการณชวตเพมขนหลงจากไดรบการฝกคดแบบหมวกหกใบอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 นกเรยนมความคดสรางสรรคกลมสรางเสรมประสบการณชวต ดานความคดคลองแคลวและดานความคดรเรมเพมขนหลงจากไดเขารวมกจกรรมกลมอยางม

97

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 สาหรบดานความคดยดหยนเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และนกเรยนทไดรบการฝกคดแบบหมวกหกใบกบนกเรยนทเขารวมกจกรรมกลมมความคดสรางสรรคกลมสรางเสรมประสบการณชวตเพมขนแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต ยกเวนดานความคดยดหยนเพมขนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

Cheshire (2003) ไดศกษาเกยวกบการใชเกมหมวกการคดหกใบของ เอดเวรด เดอ โบโน ชวยการคดวเคราะหและผลกระทบในการดแลรกษาผปวย ไมใหเกดอาการรนแรง การวจยนอธบายการใชเกมการคดสรางสรรค เพอประโยชนในการคดวเคราะหและผลกระทบตอคณภาพในการศกษา วธการดแลรกษาเพอไมใหเกดอาการรนแรงความสาคญของการฝกหดในหลกสตรพยาบาล เปนรปแบบการศกษาทมความเปนไปไดและมประโยชน ผวจยเปนครผทาการสอนในหลกสตรพยาบาล พบวา มรปแบบหลายรปแบบทมทงความงาย และความซบซอนคอนขางมากในการฝกหดเพอทาการรกษาพยาบาล เกมหมวกการคดหกใบนเปนเทคนคของเอดเวรด เดอ โบโน เปนวธการทมความหลากหลายของประเภทในการคดและเมอนามาใชจะสามารถชวยใหนกเรยนมทกษะในการคดวเคราะหมากขน

Walter (1996 ) ไดศกษาเกยวกบขอขดแยงและการตอบสนองตอรปแบบการคดหมวกการคดหกใบ โดยไดนาเสนอรปแบบการรบรในการคดทเรยกวา “หมวกการคดหกใบ” และขอขดแยงเนองจากเปนการทานายของการตอบสนองตอรปแบบ รปแบบ “หมวกการคดหกใบ” สรางบรบทจาลองหกรปแบบของการคด เนองจากการคดปฐมภมและการคดสรางสรรคภายในขอบขายความเขาใจทสรางนกคดตอความตองการในการคด ทาการวจยในนกเรยนจานวน 31 คน ทศกษาในสถาบนเทคโนโลยโรเชสเตอรในหองเรยนแผนกการจดการทไดรบการฝกโดยใชหลกหมวกการคดหกใบ และมการสารวจความสมบรณของเครองมอทใช จากการวจยพบวา ไมพบขอขดแยงทเปนการทานายการตอบสนองตอรปแบบหมวกการคดหกใบสาหรบแนวคดสวนบคคลแตอยางใด

Damian. (ม.ป.ป.) ไดศกษาเกยวกบการใชเทคนคหมวกหกใบของโบโนในรปแบบการเรยนร โดยทาการวจยในคลนกเซนทรล รมเดยล ซงเปนศนยกลางการรกษา บาบด และพฒนาเดกและผใหญทมความพการทางกายซงตงอยในเมองดบบลน โดยทาการสารวจวธการของเทคนคทเอดเวรด เดอ โบโน นามาใชในการสรางหลกสตรสาหรบเดกในการศกษาพเศษ เพอศกษารปแบบการเรยนร วาเทคนคใดทจะมความเหมาะสมสาหรบนกเรยนผมความพการในการเรยนรสาหรบตวพวกเขาเองการวจยนไดทาการสารวจรปแบบการคดแบบหมวกการคดหกใบหรอเทคนคหมวกหกใบ ทพฒนาโดยโบโน ซงตองการใหแตละบคคลใชหลกการคดหกแบบในการพยายามแกไขปญหาซงมการตดสนใจเพอพฒนารปแบบการเรยนรแบบใหมทมพนฐานมาจากเทคนคหมวกหกใบซงพยายามหลกเลยงความสบสนระหวางทศทางของรปแบบการเรยนรและกฎเกณฑของหมวก

98

หกใบเทคนคหมวกหกใบนมการพฒนาเพออานวยความสะดวกในการตดตอสอสารภายในกลมและจาแนกวธการหกวธการในการคด ซงเปนสงจาเปนในการแกปญหา โดยมการมองปญหาในหลากหลายมมมอง เทคนคนมการยอมรบไดงาย ซงกฎเกณฑทงหกนเปนหกทศทางของรปแบบการเรยนร

99

2.3 แนวคดเกยวกบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน (Blended learning) ความหมายของการเรยนบนเวบแบบผสมผสาน

Garrison และ Vaughan (2008) ไดใหความหมายของคาวาการเรยนแบบผสมผสานวา เปนการแตกความคดของการเรยนแบบเผชญหนา และประสบการณการเรยนแบบออนไลนโดยเนนยาถงความตองการการสะทอนทนาวธการแบดงเดมมาใช (Traditional approach) และการออกแบบของการเรยนการสอนเพอการสงตอองคความรใหมและสะสมองคความร

Hajsadr (2007) กลาววาการเรยนแบบผสมผสาน คอ การเรยนการ สอนแบบออนไลน โดย ใชแผนการสอนสอ และวธการสอนเหมอนกบทตองการใชในหองเรยน

Graham (2006) ไดใหความหมายของคาวา การเรยนแบบผสมผสานวา 1.การเผชญหนาโดยมการจดการเผชญหนาในลกษณะของการประสานเวลาและการมปฏสมพนธของบคคล 2. การใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเปนฐานโดยการใชแบบไมประสานเวลา และใชขอความเปนฐาน (Text-based) ซงจดเดนเพอการสอสารกนไดอยางเปนอสระ Littlejohn และPegler (2006) ไดใหความหมายของการเรยนการสอนแบบผสมผสาน แตกตางจากความหมายเดมโดยไดเพมคาจากดความของคาวาผสมผสานวาเปนการเรยนการสอนทผสมผสานทมการเรยนแบบเผชญหนา การเรยนออนไลน โดยเนนการออกแบบการเรยนรซงเปนการจดสภาพแวดลอมใหเนนรปแบบของการออกแบบการเรยนการสอนแบบอเลรนนง

The British Educational Communications and Technology Agency (BECTA) (2006) ไดสรปความหมายการเรยนแบบผสมผสานวาเปนการผสานรปแบบการเรยนแบบเผชญหนา กบการใชสอออนไลน ใหเหมาะกบรปแบบของผเรยน

Singh (2003) อธบายวา การเรยนรแบบผสมผสานเปนการรวบรวม การใชสอทหลากหลายรปแบบเพอการศกษาแตละประเดน และเพอใหผเรยนเกดการเรยนรทสมบรณทสด

Glossary of syberworks และ glossary of Instructional Assessment Resource ไดกลาวถงการเรยนการสอนแบบผสมผสาน (blended learning)วา การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานเปนวธการเรยนวธหนงทผเรยนสามารถเขาถงเนอหา ความรไดจากการศกษาผานการเรยนรแบบออนไลน (Online learning) กบการเรยนรแบบเผชญหนา (Face to face) โดย Driscoll (2002) ไดกลาววาการเรยนแบบผสมผสานเปนการใชแนวคดทหลากหลาย ไดแก แนวคดคอนสตรตตวซม (Constructivism) แนวคดพฤตกรรมนยม (Behaviorism) และแนวคดพทธปญญนยม (Cognitivism) เพอตอบสนองความแตกตางระหวางระหวางบคคลของผเรยนใหผเรยนไดเกดการเรยนรไดอยางเทาเทยมกนตามศกยภาพทตนเองมอย การเรยนการ

100

สอนบนเวบแบบผสมผสานมระดบการใชสอออนไลนดงน (บปผชาต ทฬหกรณ, 2548 อางใน กนกพร ฉนทนารงภกด, 2548)

1. Informational: ออนไลน 5-10% ใชเปนสวนของประมวลการสอน ตารางเวลา และประกาศขาว

2. Supplement: ออนไลน 20-30% ใชเปนสวนทมากกวา Informational โดยมการเกบและใชสารสนเทศ เชนเอกสารประกอบการสอน เอกสารอานประกอบ การเชอมโยงผานเวบไซต การตดตอผานทางอเมล

3. Blended: ออนไลน 50-60% เปนการเรยนใชชนเรยน 50% และออนไลนอก 50% ใชแทนการเรยนในชนเรยน มการศกษาสอออนไลน แทนการฟงบรรยาย อภปราย ทาแบบฝกหด ทดสอบ แบบฝกหดออนไลน

4. Distance: ออนไลน 90-100% มการเรยนในชนเรยนนอยมากหรอไมมเลย เปนโปรแกรมการเรยนแบบเตมรปแบบหรอพบปะกนในชนเรยนเพยง 1-2 ครงเทานน

องคประกอบของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน Stacey and Gerbic (2008) ไดศกษาและวจยกบนกศกษาในมหาวทยาลยและ

ไดสรปถงองคประกอบททาใหการเรยนบนเวบแบบผสมผสานประสบความสาเรจวาประกอบดวย 4 องคประกอบคอ

1. ปจจยดานสถาบน 1.1 โมเดลของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานจะตอง

ขนอยกบบรบทของสถาบนหรอหนวยงาน องคกรนนๆมากกวาจะใชโดยทวไป ฉะนนกอนทจะพฒนาโมเดลควรดทความตองการของผเรยน และความตองการของผสอน

1.2 การใหความสาคญกบแหลงการเรยนรและมแหลงการเรยนรดานเทคนคเพยงพอ คณะควรสรางแรงจงใจ การสอสารทด และชองทางสอสารทผเรยนจะสงผลปอนกลบในการจดการเรยนบนเวบแบบผสมผสานใหกบทางคณะ

1.3 การจดหองใหกบบคลากรในการพฒนาการเรยนการสอนแบบผสมผสาน และสรางพนธสญญาในการรวมกนสรางกจกรรมการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

1.4 การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานตองมการพฒนาการออกแบบทเหมาะสมกบวชาทสอนมากกวามงเนนแตการใชเทคโนโลยเพยงอยางเดยว

1.5 การประเมนผลและการเผยแพรโมเดลการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

101

2. ปจจยดานผสอน 2.1 การพฒนาผสอนใหมความพรอมดานการจดสรรเวลา และ

พฒนาผสอนใหยอมรบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน 2.2 การสนบสนนผสอนใหตงกลมชมชนนกปฏบต (Community

of Practice) ดานการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน เพอใหการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานเปนนวตกรรมการสอนทยงยน 2.3 ผสอนควรสรางความเขาใจใหกบผเรยนวาการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานไมไดทาใหงานเพมขนหรอผลการเรยนตาลงโดยเฉพาะเรอง เกรด แตตองใหเขาใจวาการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานชวยใหผเรยนเกดผลลพธทางการเรยนรทดขน 2.4 การคานงถงภาระงานของผสอนดวยวามากเกนไปหรอไม ดงนน จงควรแนะนาผสอนใหใชแหลงขอมลทใชดวยกนได 3. ปจจยดานผเรยน 3.1 ผเรยนควรมความพรอมในการเรยน คอ ตองมความเปนผใหญเพยงพอทจะควบคมการเรยนของตนเองได 3.2 ผเรยนมกรสกวาการเรยนออนไลนเปนการเพมภาระการเรยนมากกวาการเรยนในชนเรยน จงตองพฒนาความคดใหผเรยนใหมและรจกการจดสรรเวลาในการเรยน 3.3 การกระตนผเรยนใหมการสอสารออนไลนทสมาเสมอ เพอชวยสรางความเขาใจของวชาเรยนตลอดกระบวนการเรยนการสอน 4. ปจจยดานศาสตรการสอน 4.1 การรวมกนของสภาพแวดลอมของการเรยนเสมอนและสภาพแวดลอมการเรยนในชนเรยนควรทาบนพนฐานของความเขาใจในจดออนและจดแขงของแตละสภาพแวดลอมทเหมาะสมกบผเรยนทผเรยนเขาไปเกยวของ 4.2 ตวอยางทดของการจดกจกรรมการเรยนการสอนออนไลนซงการออกแบบอาจมความแตกตางกน แตสามารถใชประโยชนไดด มการใชจดแขงของสอการสอน และการเพมคณคาในการจดกจกรรม 4.3 การคานงถงบทบาทของผสอน โดยตองเขาใจวาผสอนมใชเพยงเตอนหรอสนบสนนใหกาลงใจผเรยนเทานน แตสงทสาคญคอ ผสอนตองใหผลปอนกลบในการอภปรายทงแบบเผชญหนาและกจกรรมซงไดจดเตรยมไวใหผเรยนบนออนไลน ผสอนตองดแลผเรยนอยางเตมทเมอใชการเรยนรรปแบบใหมน เชน การเรยนออนไลน ซงสาคญมากตอการกระตนการเรยนรของผเรยน

102

Bartley และ Goleck (2004) ทาการวจยเรอง Evaluating the cost Effectiveness of Online and Face- to- Face Instruction แนะนาการแบงองคประกอบทใชในการเรยนออนไลนเพอใหไดผล วาควรแบงเปน 3 กลม ไดแก

1. องคประกอบตวหลกและองคประกอบทใชซารวมกนได ไดแก เครองมอ อปกรณและสอการเรยนรตาง ๆ

2. องคประกอบเรองเนอหาและวธการถายทอด รวมถงสงทตองการใช เพอใหเกดการพฒนาดวย

3. องคประกอบทมอยและหลากหลาย ไดแก ตวแปรอน ๆ ในการเรยน การสอน เชน จานวนผเรยน เปนตน

Singh (2003) กลาวถง องคประกอบทงแปดตวทกาหนดขอบขายของรปแบบการเรยนรแบบผสมผสาน เพอชวยจดระเบยบทางความคดไว ดงน

1. สถาบน จะเปนตวกาหนดประเดนทเกยวของกบการจดระเบยบ การจดการ กจกรรมทางการศกษา และการบรการใหแกผเรยน เชน หลกสตรการเรยนร แผนการสอน เนอหาตามความตองการของผเรยน เปนตน

2. คร เกยวของกบการผสมผสานเนอหาวชา ใหมความสอดคลองกน และวธการในการนาเสนอเพอใหผเรยนเกดความเขาใจตามวตถประสงคทกาหนดไว

3. เทคนค เปนสงจาเปน เพอใหเกดระบบการจดการเพอการเรยนร (LMS) ทเหมาะสมทสด

4. การออกแบบทเชอมโยง องคประกอบน คอการเชอมโยงองคประกอบอน ๆในการจดการเรยนการสอน เพอใหแนใจวาทกอยางสอดคลองและสงเสรมกนและกน และการเชอมโยงสงตางๆ จะตองรอบดาน เพยงพอทจะนาไปรวมใชกบองคประกอบอนทแตกตางกนไดดวย ดงนนควรตองมการวเคราะหแตละองคประกอบเปนอยางดกอนการนาไปใชรวมกน

5. การประเมนผล ตองมการประเมนผลทเกดขนของผเรยนแตละคน 6. การจดการ เกยวกบจดการรปแบบการเรยนการสอนทงหมด เชน

โครงสรางพนฐาน การคดทเปนเหตและผลเพอใหเกดการถายทอดทมประสทธภาพ 7. แหลงขอมลสนบสนน หาและแนะนาแหลงขอมลทจะเปนประโยชน

ตอการเรยนรของผเรยน เพอใหพวกเขาสามารถนาขอมลมาจดระเบยบดวยตนเองได 8. มาตรฐาน จาเปนตองมการกาหนดเพอใหผเรยนทกคนเกดการ

พฒนาอยางเทาเทยมกน มนตชย เทยนทอง (2549 ) ไดกลาวไววา การเรยนรแบบผสมผสาน

ประกอบดวยองคประกอบสาคญ 2 ประการหลกๆ ไดแก

103

1. ประเภทออฟไลน (off Line Group) หมายถง เทคโนโลยนวตกรรม และวธการทใชในการเรยนรแบบผสมผสาน ทเนนการใชงานเพยงลาพงเฉพาะผเรยนเพยงคนเดยว ไมไดมการตอเชอมกบผสอนหรอผเรยนคนอนใดในขณะเวลาดงกลาว แบงออกเปน 6 อยาง ไดแก

1.1 การเรยนรในสถานททางาน (Workplace Learning) หรอการ เรยนรในทพกอาศย ไดแก การศกษาบทเรยน การเรยนรในทพกอาศย ไดแก การศกษาบทเรยนการเรยนรจากการงานการทาโครงงาน การตดตามผล การศกษารายกรณ และการเยยมชม เปนตน

1.2 การสอนเสรมแบบเผชญหนา (Face-to-Face Tutoring) ไดแก การสอนเสรม (Tutoring) การใหคาแนะนา (Coaching) หรอการใหคาปรกษา (Mentoring) ทกระทาในลกษณะเผชญหนาตดกน

1.3 การเรยนรในชนเรยน (Classroom Leaning) ไดแก การเรยนร ในชนเรยนปกต การสมมนา การศกษาในสถานการณจาลอง การปฏบต การจาลอง บทบาทสมมต และการประเมนผล เปนตน

1.4 สอสงพมพ (Print Media) ไดแก เอกสาร หนงสอ วารสาร รายงาน และบทความ เปนตน ทเนนการใชงานโดยลาพง

1.5 สอกระจายเสยง (Broadcast Media) ไดแก วทย โทรทศน วดทศน ซดรอมและวดรอม เปนตน ทใชงานโดยลาพง

2. ประเภทออนไลน (On Line Group) หมายถง เทคโนโลยนวตกรรมและวธการทใชในการเรยนรแบบผสมผสานทมการใชงานรวมกนหลายคน ทงผสอน ผเรยน ผสอนเสรม หรอผทเกยวของอนๆ โดยการตอเชอมเขาดวยกนผานเครอขายอนเตอรเนต แบงออกเปน 6 อยาง ไดแก

2.1 การเรยนรแบบออนไลน (Online Learning) ไดแก E-learning, Online Learning เปนตน

2.2 การสอนเสรมแบบใชอเลกทรอนกส (e-tutoring) ไดแก E- Coaching, E-Mentoring เปนตน

2.3 การเรยนรแบบรวมมอ (Collaborative Learning) ไดแก E- learning Video Conferencing

2.4 การจดการเรยนรแบบออนไลน (Online Knowledge Management) ไดแก ระบบบรหารการจดการบทเรยน (LMS) ระบบบรหารการจดการบทเรยน (LMS) ระบบบรหารการจดการเนอหา บทเรยน (CMS) ระบบบรหารการจดการแบบทดสอบ

104

(TMS) และระบบบรหารการจดการนาสงบทเรยน (DMS) รวมทงระบบตางๆ ทใชในการจดการ เชน เหมองขอมล (Data Mining) ระบบผเชยวชาญ (Expert System) เปนตน

2.5 เวบ (Web) ไดแก เวบชวยสอน (WBI/WBT) และเครองมอ ตางๆทมบรการอยบนเวบ ไดแก การสนทนาผานเครอขาย (Internet Relay Chat) การประชมทางไกลผานเครอขาย (Web-Learning Conferencing) การสมมนาผานเวบ (Webinars) เปนตน

2.6 การเรยนรผานเครองคอมพวเตอรแบบพกพา (Mobile Learning) ไดแก บทเรยน M-Learning บน PDA หรอโทรศพทมอถอ เปนตน Carman (2002 ) จาแนกองคประกอบของการเรยนการสอนแบบผสมผสานออกเปน 5 สวน ประกอบดวย

1. เปนเหตการณสด (Live Events) การประสานเวลา กจกรรมการเรยนร ทนาโดยผสอนโดยผเรยนมสวนรวมในเวลาเดยวกน เชน การเรยนในหองเรยนเสมอนแบบสด ตามองคประกอบน John Keller’s ARCS Model ซงประกอบดวย การสรางแรงจงใจ (Attention) ความตรงประเดน (Relevance) ความมนใจ (Confidence) และความพงพอใจ (Satisfaction) ไดถกนามาในการเรยนการสอนแบบผสมผสานเพอสนบสนนความสด (Live) ในการจดการเรยนร

2. กจกรรมการเรยนรทผเรยนประสบผลสาเรจดวยตนเองเปนรายบคคล (Self-pacedlearning) เปนการเรยนรตามความสามารถของตนเอง ดวยอตราเรวในการเรยนและระยะเวลาทเรยนตามความพงพอใจของผเรยน เชน เรยนจากอนเตอรเนต หรอจากซดรอมเพอการฝกอบรม

3. เปนสภาพแวดลอมทผเรยนมการรวมมอกบผอน (Collaboration) ไดแก การใชจดหมายอเลกทรอนกส การใชบอรดแสดงความคดเหน หรอการสนทนาบนอนเทอรเนต การรวมมอกนนประกอบดวยการรวมมอกนระหวางผเรยนกบผเรยน และระหวางผสอนกบผเรยน

4. การประเมน (Assessment) โดยมการประเมนกอนเรยน ระหวางเรยน และหลงเรยนเพอวดผลการเรยนรของผเรยน แนวคดทนามาใชในการประเมนไดเปนอยางด กคอ การวดผลการเรยนร 6 ขนของบลม (Bloom, 1956) อนไดแก ขนความรความจา ความเขาใจ การนาไปใช การวเคราะห การสงเคราะหและการประเมนคา

5. สงอานวยความสะดวก สนบสนนการเรยน (Performance support materials) ซงรวมถงวสดทใชในการอางองทงแบบเสมอนและของจรง FAQ (คาถามทถกถามบอย) และบทสรป โดยสงเหลานชวยใหเกดการคงทนของการเรยนรแกนแทของการผสมผสานกคอ วธการเรยนการสอนทงแบบออนไลนและในชนเรยนนน เปนเพยงแควธการ ผเรยนเรยนรจากยทธศาสตรทผสอนนามาใชในการสอสารอยางมประสทธภาพผานเทคโนโลย สงสาคญทจะตองพจารณาในการผสมผสานกคอ การจดสภาพแวดลอมในการเรยนรแบบผสมผสาน จะตอง

105

พจารณาวตถประสงคเปนหลก องคประกอบทสาคญในการเรยนการสอนแบบผสมผสานประกอบดวย

1.ผเรยน (Audience) โดยพจารณาวาผเรยนไดเรยนรอะไร และระดบ ความรตางกนเพยงใด ผเรยนมาเรยนดวยความตงใจหรอตองมาเรยน

2.เนอหา (Content) เนอหาบางอยางเหมาะกบการเรยนแบบออนไลน บางอยางมความซบซอน จงควรตองเลอกวาจะนามาสอนแบบไหน

3.โครงสรางพนฐาน (Infrastructure) หากมขอจากดในดานสถานท ก จาเปนทตองจดการเรยนแบบออนไลน หากการเรยนนนไมมความจาเปนตองมการเกยวโยงกบภายนอกมากนก กไมมความจาเปนทจะตองจดการเรยนแบบออนไลน (Singh and Reed, 2001)

Rovai และ Jordan (2004) กลาวถงองคประกอบของการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานวาประกอบดวย 4 องคประกอบ ดงน

1. การผสมผสานสอผสมและทรพยากรเสมอนในระบบเครอขายอนเตอรเนต (Blended multimedia and virtual internet resources) ประกอบดวย

- Video/DVD - Virtual Field Trips - Interactive Websites - Software Packages - Broadcasting 2. การผสมผสานโดยใช Classroom Websites ในการสรางสงแวดลอม

ในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน สาหรบประกาศงานทมอบหมาย รบ-สง การบาน การทดสอบ การประกาศผลการเรยน และนโยบายของชนเรยน เปนตน โดยผสอนอาจจะสรางเวบไซตเพอการเรยนการสอนดวยตนเอง หรออาจจะทาการเชอมโยง (Link) ไปยงเวบไซตทเกยวของได นอกจากน Schmidt (2002) ไดเสนอวา การทเวบไซตสาหรบการเรยนการสอน (Web-Enhanced Classroom) เพอใหการเรยนประสบผลสาเรจนน จาเปนตองประกอบดวย 4 องคประกอบ ไดแก

- สวนบรการจดการ (Administration) - สวนประเมนผล (Assessment) - สวนเนอหา (Content) - สวนชมนม (Community) 1. การผสมผสานโดยใชระบบบรหารจดการหลกสตร (Course

Management Systems) ในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ผสอนใชระบบ

106

บรหารจดการหลกสตร (Course Management Systems : CMS) เพอชวยในการตดตอสอสารและการบรหารจดการกจกรรมการเรยนการสอนในหองเรยน เชน การแจกเอกสารประกอบการสอน การกาหนดวนสดทายของการสงงานทมอบหมาย การรวบรวมงานทไดมอบหมาย (Schmidt,2002) การแจงงานทมอบหมายลวงหนา การแจงประกาศตางๆ การสงจดหมายอเลกทรอนกสถงผเรยนเปนรายบคคล การแจงขอมลเกยวกบรายละเอยดการสอน และนโยบายในการใหระดบผลการเรยน เปนตน (Zirke,2003) ระบบบรหารจดการหลกสตรทแนะนาใหใชในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ไดแก WebCT, Blackboard,Moodle และ ANGEL LMS (Schmidt,2003)

2. การผสมผสานโดยใชการสนทนาแบบประสานเวลาและตางเวลา (Synchronous and Asynchronous Discussions) จากรปแบบของการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานทเปนการผสมผสานการจดกจกรรมการเรยนการสอนในหองเรยนแบบดงเดม กบการเรยนแบบออนไลนเขาดวยกน การใชเทคโนโลยของการเรยนแบบออนไลนเพอเขามาเตมในสวนของสงแวดลอมในการเรยนแบบผชญหนาคอการประยกตใชการตดตอสอสารผานการสนทนาแบบประสานเวลาและตางเวลา โดยผสอนกาหนดหวขอในการสนทนาคอยอานวยความสะดวกในระหวางการสนทนา โดยพยายามจดบรรยากาศในการเรยนใหเหมอนกบการสนทนาระหวางผเรยนในหองเรยน

Thorne (2003) แบงองคประกอบของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานเปน 12 กลม โดยจดเปน 2 องคประกอบ คอ องคประกอบดานออนไลน 6 กลม และองคประกอบดานออฟไลน 6 กลม ดงน

1. ดานออฟไลน (Offline) ม 6 กลม ไดแก - การเรยนในททางาน - ผสอน ผชแนะ หรอทปรกษาในชนเรยน - หองเรยนแบบดงเดม - สอสงพมพ - สออเลกทรอนกส - สอสาหรบเผยแพร 2. ดานออนไลน (Online) ม 6 กลม ไดแก - เนอหาการเรยนบนเครอขาย - ผสอนอเลกทรอนกส,ผชแนะอเลกทรอนกส หรอทปรกษาอเลกทรอนกส - การเรยนรรวมกนแบบออนไลน - การจดการความรแบบออนไลน

107

- เวบ - การเรยนแบบเคลอนท

องคประกอบดานออฟไลน ดานการเรยนททางาน ประกอบดวย - ผจดการเรยนการสอนตองเปนผพฒนาการเรยนการสอน - การเรยนรในขณะปฏบตงาน - การเรยนแบบโครงงาน - การฝกงาน - การตดตามผล - การมอบหมายงาน - การตรวจงานทมอบหมาย

องคประกอบดานออฟไลน ดานผสอน ผชแนะหรอทปรกษาในการเรยนแบบเผชญหนา ประกอบดวย

- ผสอน - ผชแนะ - ทปรกษา - การประเมนผลแบบ 360 องศา

องคประกอบดานออฟไลน ดานหองเรยน ประกอบดวย - การสอนแบบบรรยาย หรอการนาเสนองาน - การสอน - การฝกปฎบต - การสมมนา - บทบาทสมมต - สถานการณจาลอง - การประชม

องคประกอบดานออฟไลน ดานสอสงพมพ ประกอบดวย - หนงสอ - นตยสาร - หนงสอพมพ - สมดฝกหด - วารสาร - Review/learning logs

108

องคประกอบดานออฟไลน ดานสออเลกทรอนกส ประกอบดวย - เทปคาสเซทท - ซด - วดโอ - ซดรอม - ดวด

องคประกอบดานออฟไลน ดานสอสาหรบเผยแพร สอทใชเผยแพรไดมดงน - โทรทศน - วทย - โทรทศนทมการปฏสมพนธ

องคประกอบดานออนไลน ดานเนอหาการเรยนแบบออนไลน ประกอบดวย - แหลงทรพยากรการเรยนพนฐาน - การปฏสมพนธดานเนอหาทวไป - การปฏบตสมพนธดานเนอหาเฉพาะดาน - การสนบสนนดานการปฏบตการ - สถานการณจาลอง

องคประกอบดานออนไลน ดานผสอนอเลกทรอนกส, ผชแนะอเลกทรนกส หรอทปรกษาอเลกทรอนกส ประกอบดวย

- ผสอนอเลกทรอนกส - ผชแนะอเลกทรอนกส - ผตรวจสอบอเลกทรอนกส - การใหผลปอนกลบแบบ 360 องศา

องคประกอบดานออนไลน ดานการเรยนรรวมกนแบบออนไลน ประกอบดวย - การรวมมอแบบไมประสานเวลา ไดแก อเมล กระดานขาว - การรวมมอแบบประสานเวลา ไดแก การพดคยแบบพมพ การใชขอมล

รวม - การประชมโดยใชเสยง การประชมผานวดทศน และ หองเรยนเสมอน

องคประกอบดานออนไลน ดานการจดการความรแบบออนไลน ประกอบดวย - การสบคนฐานความร - แหลงขอมล - เอกสารและการเรยนคนขอมล

109

- การซกถามผเชยวชาญ องคประกอบดานออนไลน ดานเวบ ประกอบดวย

- เครองมอในการสบคน - เวบไซต - กลมผใชงาน - เวบไซตดานธรกจ

องคประกอบดานออนไลน ดานการเรยนแบบเคลอนท ประกอบดวย - เครองคอมพวเตอรแบบเลปทอป - เครองคอมพวเตอรขนาดพกพา - โทรศพทเคลอนท

สรปไดวา องคประกอบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ไดแก 1. ดานผเรยน 2. ดานผสอน 3. วธการสอน

- ประเภทออนไลน - ประเภทออฟไลน - การประเมนผล

ขนตอนการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน Hajsadr (2007). กลาววา การใชวธการสอนบนเวบแบบผสมผสานควรตอง

คานงถงสงตางๆ ดงน 1. เตรยมผเรยน โดยคานงถงระดบความสามารถในการเรยนรและการ

จดจาของผเรยน 2. วธการสอน โดยคานงถงทกษะในการจดจาของผเรยน 3. การใหความชวยเหลอและรวมมอกบนกเรยน ในการเรยนรและจดจา

ความรทไดรบ Gulc (2006) กลาวถงวธการทจะเขาถงการพฒนาการเรยนการสอนบนเวบแบบ

ผสมผสานทไดผลดทสดควรดาเนนการ ดงน 1. ตองมการประเมนการใชเครองมอประกอบการศกษากอนใชกบผเรยน 2. ปรบแกแผนการตาง ๆ ใหเหมาะสมกบผเรยนแตละคน โดยศกษาให

แนชดเกยวกบระดบความสามารถของผเรยน 3. ออกแบบการจดการเรยนการสอนแบบผสมผสานใหสอดคลองกบ

110

ความตองการ โดยสรางใหขนอยกบพนฐานในการเรยนรของบคคล 4. ดาเนนกระบวนการจดการเรยนการสอนใหหลากหลาย เนองจาก

ผเรยนมความสามารถในการเรยนรทตางกน เชน ใชการอาน การสงเกต การทางานรวมกบผอน การฝกทาโจทย ทาแบบทดสอบถก-ผด การทดลอง

5. เนนใหมการเชอมโยงระหวางผเรยน เนอหา และผสอน นอกจากนนยงไดเสนอแนะวา ผเรยนควรไดรบการเสนอรปแบบการสอนทหลากหลาย

โดยใชสอทผสมผสานกนไดอยางลงตวซงองคประกอบเหลานน ไดแก รปแบบการเรยนในชน การจดคาบรรยาย การเขาหองทดลอง และใชอปกรณทเหมาะสม , การใช CD-Ro / DVD , การใช E-mail E-book และสออนๆ

Figl และคณะ (2006) ไดวจยเรอง Online versus Face-to-Face Peer Team Reviews ไดเสนอกจกรรมทเหมาะสมจะใชในการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ไดแก

1. การประสานการสอสารตาง ๆ เขาไปอยในระบบออนไลน เชน การใสขอความ การอดเสยงลงไป ฯลฯ

2. กาหนดใหวธการในรปแบบออนไลน ดาเนนการ ตามการอภปราย แบบประจนหนาททารวมกบสมาชกในกลม (สนทนาออนไลน)

3. มการตรวจและรายงานผลโดยผานระบบออนไลน แทนการ รายงานในกระดาษ กลยทธสาหรบการสรางการเรยนรแบบผสมผสาน Rossett และคณะ (2003) ไดกลาววา การผสมผสานเปนสวนของการเรยนบนเวบแบบผสมผสานภายใตการเรยนในชนเรยน หมายถง การเรยนแบบทางการและไมเปนทางการ ทงในดานเทคโนโลยและการเรยนการสอนแบบบคคลเปนฐาน (People –based) Rossett และคณะ จงไดแนะนาตารางการนาเสนอความเปนไปไดในการจดกลวธในการเรยนบนเวบแบบผสมผสานดงน

111

การเรยนแบบเปนทางการแบบเผชญหนา - การเรยนในชนเรยนปกต - การฝกปฏบตการ - การแนะนาชวยเหลอ (Mentoring)

การเรยนแบบไมเปนทางการแบบไมเผชญหนา - การตดตอเชอมโยงกบผรวมงาน - การทางานเปนทม - แมแบบ (Role Model)

การรวมมอกนในชมชนเสมอนแบบประสานเวลา - การเรยนการสอนอเลกทรอนกสในชนเรยน (Live e-learning class) -การใชอเลกทรอนกสในการแนะนาชวยเหลอ (e-mentoring

การรวมมอกนในชมชนเสมอนแบบไมประสานเวลา - อเมล - ตารางการทางาน (Online bulletin board ) - การใหคาแนะนา วพากษวจารณออนไลน (Online comment)

ความกาวหนาในการเรยน (Self-paced learning) การสนบสนนทางพฤตกรรม (Performance support) - โมดลการเรยนการสอนบนเวบ - การเชอมโยงยงแหลงการเรยนรออนไลน - สถานการณจาลอง -สอโสตทศนศกษาตางๆ เชน CD/DVDs - การประเมนตนเองออนไลน -การทาแบบฝกหด -สถานการณตวอยาง (Scenarios)

- ระบบการชวยเหลอ - เอกสารการชวยเหลอในงาน -ฐานขอมลความร -เอกสาร -เครองมอทชวยในการสนบสนนการตดสนใจและพฤตกรรม

สรปไดวา ขนตอนของการเรยนแบบผสมผสาน ไดแก

1. จดเตรยมผเรยน รวมทงสอตางๆทตองใชในการเรยนการสอนและแจงถงรายละเอยดทผเรยนตองปฏบต

2. ขนปฏบต โดยผสอนจะเปนผเลอกวธทเหมาะสมและจดกจกรรมให ผเรยนไดมบทบาทรวมกจกรรมทจดขน

3. ขนสรปบทเรยน โดยการสรปสงทไดเรยนและมการประเมนผเรยนจากแบบประเมน งานวจยทเกยวของกบการเรยนบนเวบแบบผสมผสาน

ปณตา วรรณพรณ (2551) ไดศกษาวจย การพฒนารปแบบการเรยนบนเวบแบบผสมผสานโดยใชปญหาเปนหลกเพอพฒนาการคดอยางมวจารณญาณของนสตปรญญาบณฑตโดยไดศกษากบกลมตวอยางทเปนนสตระดบปรญญาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย จานวน 38 คน เปนระยะเวลา 13 สปดาห ดาเนนการวจย 4 ขนตอนไดแก 1.การศกษากรอบแนวคดการพฒนารปแบบฯ 2. การพฒนารปแบบฯ 3. การศกษาผลของการใชรปแบบฯ 4. การนาเสนอรปแบบฯ วเคราะหขอมลดวยคาความถ คารอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน t-Test Dependent ผลการวจยพบวา

112

1. องคประกอบของรปแบบ ประกอบดวย 4 องคประกอบ 1. หลกการของรปแบบ 2. วตถประสงคของรปแบบ 3. วธการและกจกรรมการเรยนการสอน 4. การวดและการประเมนผล โดยกระบวนการเรยนการสอนแบงเปน 2 ขนตอน 1.ขนเตรยมการกอนการเรยนการสอน และ 2. ขนการจดกระบวนการเรยนการสอน

2. นสตปรญญาบณฑตทเรยนตามรปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนมคะแนนความคดอยางมวจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และนสตมความเหนวาการเรยนตามรปแบบฯทพฒนาขนมความเหมาะสมอยในระดบมาก

3. ผทรงคณวฒ 5 ทาน ทาการประเมนรปแบบการเรยนการสอนแลวมความเหนวารปแบบการเรยนการสอนทพฒนาขนมความเหมาะสมอยในระดบดมาก

กนกพร ฉนทนารงภกด ( 2548 ) ไดศกษาวจยเรอง การพฒนาการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนการสอนแบบรวมมอ ในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาตอนปลายโดยนาเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนการสอนแบบรวมมอ ในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาตอนปลาย และ พฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนการสอนแบบรวมมอ ในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาตอนปลาย ผลการวจยพบวา รปแบบการเรยนการสอนบนเวบผสมผสานดวยการเรยนการสอนแบบรวมมอในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาตอนปลาย ทพฒนาขน มองคประกอบของรปแบบซงประกอบดวย วตถประสงคของการเรยน กจกรรมการเรยนการสอน ลกษณะการจดกจกรรมการเรยนการสอน วธการปฏสมพนธบนเวบ บทบาทผเรยน บทบาทผสอน เทคโนโลยคอมพวเตอรและเครอการขาย ปจจยสนบสนนการเรยนบนเวบ และการประเมนผลการเรยนร เชนเดยวกบ หรลกษณ บานชน ( 2549 ) ไดศกษาวจย เรอง การนาเสนอรปแบบการเรยนคณตศาสตรแบบผสมผสานดวยการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกสาหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ผลการวจยพบวา รปแบบการเรยนคณตศาสตรแบบผสมผสานดวยการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกสาหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ทพฒนาขนประกอบดวย องคประกอบของการเรยนการสอน 9 องคประกอบ ไดแก เปาหมาย/วตถประสงคของการเรยนร กจกรรมการเรยนการสอน ลกษณะการจดการเรยนการสอนระบบคอมพวเตอรและเครอขายอนเตอรเนต วธการปฏสมพนธบนเวบ บทบาทผเรยน บทบาทผดาเนนการสอน บทบาทของผเชยวชาญและผสนบสนนการเรยนการสอน และประเมนผลการเรยนร งานวจยของ Askar และคณะ (2008) ไดศกษาเรองความพงพอใจของผเรยนในการใชการเรยนแบบผสมผสานพบวา ปจจยทสงผลตอการเรยนการสอนผานบนเวบแบบผสมผสานไดแก 1.การมปฎสมพนธระหวางผสอนกบผเรยนและผเรยนกบผเรยน 2.เอกสาร ขอมล สารสนเทศ 3. สภาพแวดลอมในชนเรยน 4.

113

ดานเครองมออปกรณ เชน คอมพวเตอร และระบบเครอขาย เชนเดยวกบ งานวจยของ Mitchell และ Honore (2007) ไดศกษาเกยวกบบรรทดฐานของความสาเรจ ในการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานวา องคประกอบทสาคญไดแก 1. แรงจงใจ 2. การรวมมอ 3. ความรทมมากอนเพอการสนบสนนองคความรใหม 4.เทคโนโลย 5.การออกแบบการเรยนการสอน เนนดานการกระตนและการมปฏสมพนธ สรปองคประกอบของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานพบวามดงน 1.ระบบเครอขายอนเตอรเนต 2.ระบบคอมพวเตอร 3.การมปฏสมพนธ 3.สภาพแวดลอมทางกายภาพ

หรลกษณ บานชน ( 2549 ) ไดศกษาวจย เรอง การนาเสนอรปแบบการเรยนคณตศาสตรแบบผสมผสานดวยการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกสาหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนตน 1) ศกษารปแบบการเรยนคณตศาสตรแบบผสมผสาน ดวยการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลกสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน 2) พฒนารปแบบการเรยนคณตศาสตรแบบผสมผสาน ดวยการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกสาหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนตน 3) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนทไดกอนและหลงการเรยนคณตศาสตรแบบผสมผสาน ดวยการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกสาหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนตน และ 4) นาเสนอรปแบบการเรยนคณตศาสตรแบบผสมผสาน ดวยการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกสาหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนตน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ 1) ผเชยวชาญดานการเรยนการสอนคณตศาสตรจานวน 5 ทาน และกลมผเชยวชาญดานการออกแบบการเรยนการสอนบนเวบจานวน 5 ทาน 2) นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ภาคการศกษาปลาย ปการศกษา 2549 โรงเรยนปราโมทวทยารามอนทราจานวน 30 ทาน

ผลการวจยพบวา 1. รปแบบการเรยนคณตศาสตรแบบผสมผสานดวยการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกสาหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ทพฒนาขนประกอบดวย 1) องคประกอบของการเรยนการสอน 9 องคประกอบ ไดแก เปาหมาย/วตถประสงคของการเรยนร กจกรรมการเรยนการสอน ลกษณะการจดการเรยนการสอนระบบคอมพวเตอรและเครอขายอนเตอรเนต วธการปฏสมพนธบนเวบ บทบาทผเรยน บทบาทผดาเนนการสอน บทบาทของผเชยวชาญและผสนบสนนการเรยนการสอน และประเมนผลการเรยนร 2) ขนตอนการจดการเรยนการประกอบดวย 3 ขนตอนคอ ขนตอนกอนการจดการเรยนการสอน ขนตอนระหวางการจดการเรยนการสอนและขนตอนหลงการเรยนการสอน 3) ขนตอนการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยการเรยนแบบใชปญหาเปนหลก 4 ขน ไดแก ขนนาเสนอปญหา ขนสรางประเดนการเรยนร ขนคนควาหาความรและขนสรป

114

2. ผลการใชรปแบบการเรยนคณตศาสตรแบบผสมผสานดวยการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกสาหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ทพฒนาขนพบวา ผเรยนทไดเรยนวชาคณตศาสตรดวยรปแบบการเรยนแบบผสมผสานดวยการเรยนแบบใชปญหาเปนหลกทไดพฒนาขนแลว จะมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05

Hajsadr (2007) ไดทาการวจยเรอง Blended Learning and animations ในวชาคณตศาสตร เพอศกษา วธการนาการสอนแบบออนไลนเขามาชวย โดยใชภาพแอนเมชน เปนสอการสอน สาหรบนกเรยนในวทยาลย Sunderland ผลการวจยพบวา นกเรยนมทศนคตทดและมความพงพอใจกบการเรยนการสอน มการรบรและจดจาสงทเรยนไดมาก อกทงคาเฉลยผลการเรยนของนกเรยนสงขนกวาปทผานมา Michell and Honore (2007) ไดศกษาวจยเกยวกบบรรทดฐานของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานทประสบความสาเรจ(Criteria for Successful Blended Learning)โดยมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทควรพจารณาเมอดาเนนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานกบนกศกษามหาวทยาลยและจดกจกรรมกลม วธดาเนนการวจย ใชการวจยโดยองประสบการณจากการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานกบนกศกษาปรญญาเอกดานการบรหารระดบสงหลกสตรนานาชาตเปนระยะเวา 3 ป มการเกบรวบรวมขอมลทงในดานเชงคณภาพและปรมาณ สนบสนนการเรยนแบบเผชญหนาและแบบการอภปรายแบบมสวนรวมบนออนไลน (Online Participation) นอกจากนน ผวจยไดสะทอนประสบการณจากการเปนทปรกษาดาน อเลรนนงของคณะ ในการตความผลการวจย ผลการวจยพบวา ปจจยทมอทธพลตอการจดการเรยนการสอนไดแก 1.พฤตกรรมของบคคล ไดแก พลวตรของกลมในการมปฎสมพนธ การรวมมอกนอภปราย การมปฎสมพนธภายในกลม ซงพฤตกรรมของมนษยสมพนธกบประสบการณดาน อเลรนนง 2. เนอหา 3. เครองมอและจากประสบการณการเรยนรจากบคคลอนๆดวย จากการวจยครงนผวจยไดคาดหวงวา ผอานจะไดแบงปนการเรยนรกบผวจย เพอใหบคคลไดตระหนกถงกระบวนการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานในอนาคตทควรพจารณาใน 3 สวนไดแก 1.องคกร (Organization) 2.ผเรยน (Learner) 3.ผสงเสรมสนบสนน (Supplier) ผวจยไดศกษาวจยในวชาดงกลาวขามประเทศ 3 ประเทศในทวปยโรป และมการจดการสภาพแวดลอมเปน 3 สวน ไดแก 1. การจดหาอเลรนนง 2. การมสวนรวม 3. ผสนบสนนดานรายได (Sponsor) กลมตวอยางจานวนทงสน 75 คน ทดลองใน 2 ป หลกสตร EMBA จดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานทงสน 6 โมดล แตละโมดลมการเรยนแบบเผชญหนา และการเรยนออนไลนโดยใช online portal กบการจดสภาพแวดลอมทเปนชมชน (Community environment) มการแจงตารางเวลาเรยน การเรยนแบบไมประสานเวลา การสนทนาสด (Live chat) การ

115

สนบสนนดานเอกสารแหลงการเรยนร และการเชอมตอไปยงหองเรยนเสมอนแตละหวขอในโมดลประมาณ 2 ชวโมง มการใชการอภปรายแบบไมประสานและใชแรงจงใจและการยดหยนในการเรยน มการกาหนดตารางเรยนเพอใหกลมมปฏสมพนธและการทางานตามกาหนดเวลา แตผเรยนกสามารถกาหนดหรอจดตารางของตนเองได มการประนประนอมทเหมาะสมสาหรบผเรยนทตางวฒนธรรม เชน ผเรยนชาตตะวนตกและตะวนออก เปนตน ผเรยนจะไดรบการสนบสนนดานเทคนคจากทมบคลากรเพอดแลปญหาการเรยนการสอนและหากพบผเรยนพบปญหาสามารถใหความชวยเหลอไดโดยจะมผอานวยความสะดวก 2 คน ในการดแลและชวยสนบสนนการเรยน โปรแกรมทใชไดแก Macromedia Breeze สาหรบหองเรยนเสมอน และเทคนคระดบสงอนๆ ผลการดาเนนการจดการเรยนการสอนปแรก มรายละเอยดทางบวกดงน

1. ไดรบความรวมมอกบผสอนด และผเรยนมปฎสมพนธทด 2. สถานการณทเกดขนกบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานไดถกพจารณาเพอใหเหนขอเทจจรง เพอหาขอสรป 3.วสดการสอนมความเหมาะสมกบการจดการเรยนการสอนด 4. ผเรยนมสวนรวมในเชงปฎสมพนธด มความสามารถในการทางาน และควบคมความกาวหนาทางการเรยนของตนเองไดด มการอภปรายเกดขนอยางกวางขวางแตระยะเวลาคอนขางลาชากวาตารางเวลาทกาหนดไว รายละเอยดทางลบมดงน

1. การเขาใจเบองตนของการนาการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานมาใช เพยงเพอการลดตนทนทางการเรยนมากกวามงผลลพธของการเรยนร 2. โมดลในสวนของหองเรยนเสมอนมกไดรบการพจารณาวาเขามาใชเพอการเปลยนแปลงการเรยนการสอนมไดเขามาเพอเปนแหลงการเรยนร 3. ดานเทคนคทนามาใชเปนลกษณะของการหาลกคาเพอหวงกาไรมากวาเพอการเรยนร ปจจยดานบคคลจงเปนปจจยทมบทบาทสาคญ โดยเฉพาะในเรองของทศนคต และแรงจงใจ มสวนชวยใหการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานประสบความสาเรจหรอไม ในการเรยนแบบออนไลน ผเรยนตองมความประทบใจตงแตแรกเพราะจะทาใหผเรยนตองการทจะเรยนรตอๆไป และควรมทศนคตทด ผเรยนมกไมตองการเรยนในวนหยด ดงนน คณะและผมสวนเกยวของตองมปฏสมพนธกบผเรยนในเชงบวกทจะดงใหผเรยนสนใจเรยนในวนหยด ในเบองตน ผเรยนรสกวาการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานยงไมมความยดหยนพอ แตเมอผานไประยะ

116

หนงผเรยนมความเขาใจในการเรยนการสอนแบบนมากขน จงสงผลใหทงดานวชาการและการเปนสงคมออนไลนของผเรยนมความชดเจนมากขน ผลการดาเนนการจดการเรยนการสอนปท 2 สามารถสรปดงรายละเอยดดานลางน คอ ผวจยสามารถรางเปนโมเดลในการออกแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานโดยโมเดลของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานนม 2 ตวหลกไดแก 1.ดานพนฐาน (Foundation) 2. ดานบคคล (People) สามารถอธบายไดดงน

http://www.emeraldinsight.com/Insight 1.ดานพนฐาน จะประกอบดวย 2 สวน ไดแก 1.1 ดานเทคโนโลย หมายถง ทมความเหมาะสมกบบรบทของรายวชา (Appropriate) ทมการเขาถง (Accessible) ทมการสนบสนน (Supportable) 1.2 ดานการออกแบบ ทเปนประโยชน (Useable) ททาทายเพอการกระตนและสรางความร (Stimulating & Intellectually challenging) ทมการโตตอบ(Interactive) 2. ดานบคคล จะประกอบดวย 3 สวน ไดแก 2.1 ความร (Knowledge) ความเชยวชาญ (Expert) และการสนบสนน (Support) 2.2 แรงจงใจ และการสรางการมสวนรวม (Motivation &Contribution of Participation) 2.3 การสนบสนนดานกระบวนการและดานเทคนค (Technical & Process Support) ผลการวจยปทสอง พบวากลมตวอยางสามารถแบงไดเปน 2 กลมใหญไดแก ผเรยนทมทศนคตทดตอการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานและกลมตวอยางทมทศนคตกลางๆตอการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน และผลการเรยนรพบวากลมตวอยางทมทศนคตทดตอการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดกวากลมตวอยางทมทศนคตกลางๆการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน แตอยางไรกตาม ในระยะตอมากลมตวอยางทยงมทศนคตกลางๆกสามารถทจะจดการเรยนรดวยการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานไดดขนและมทศนคตทดขนตอการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานโดยกลมตวอยางดงกลาวสามารถกาหนดเวลาการเรยนของตนเอง

117

ไดดขน มการอภปรายรวมกนบนออนไลนมากขน ควบคมการเรยนของตนเองไดดขน และคณภาพในการทางานกลม โดยสามารถแบงประสบการณการทางานและแลกเปลยนความรกบเพอนในกลมไดดขน สงทสาคญสาหรบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานในปทสองน เพอ การสรางแรงจงใจในการเรยนการสอนอเลรนนง และใชปจจยดานการออกแบบการเรยนการสอนและพนฐานดานศาสตรการสอนมาใช เพอเปนบรรทดฐานในการสรางคณภาพของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ผลการดาเนนการจดการเรยนการสอนปท 3 กลมตวอยางไดมการพฒนากระบวนการเรยนรของตนเองมากขนเหนไดจากการตอยอดของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานในปทสอง โดยผเรยนในปทสามนอกจากมทศนคตทดขน พฒนาการเรยนรของตนเอง การควบคมการเรยน การมกจกรรมกบเพอนและผสอนมากขน กลมตวอยางสามารถวพากษวจารณและแกปญหา กลมตวอยางบางสวนไดสงสดถงระดบกจกรรมทใหญขน สามารถอภปรายกบผสอน เชน การมคาถามทลกขน มการวจารณ การเสนอแนะ การมสวนรวม การแบงปนประสบการณทมากขน และการแสดงหวขอทเปนตวอยางทดในการเรยนอเลรนนง

118

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง การพฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต วธการวจยเปนการวจยและพฒนา (Research and Development) โดยมขนตอนการวจยดงน

1. เพอศกษาองคประกอบและขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

2. เพอสรางรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

3. เพอศกษาผลการใชรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต โดยศกษาจาก

3.1 ผลของคะแนนนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.2 ผลการวดการเรยนรเปนทมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.3 ผลการวดความคดสรางสรรคของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.4 ผลการวดคะแนนนวตกรรมของกลมทไดนวตกรรมนอยทสดกบมากทสดของ

นสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.5 ผลการสมภาษณความคดเหนทมตอรปแบบของนสต นกศกษาระดบ

ปรญญาบณฑต 4. เพอนาเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทม

และกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต โดยมรายละเอยดดงน

ขนตอนท 1 การศกษาองคประกอบและขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบ ผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

ประกอบดวย 1.1 ศกษาเอกสาร ขอมล และวรรณคดทเกยวของเกยวกบการเรยนรเปนทม 1.2 ศกษาเอกสาร ขอมล และวรรณคดทเกยวของเกยวกบนวตกรรม

119

1.3 ศกษาเอกสาร ขอมล และวรรณคดทเกยวของเกยวกบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน 1.4 ศกษาเอกสาร ขอมล และวรรณคดทเกยวของเกยวกบกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค 1.5 กาหนดกรอบแนวคดของการเรยนรเปนทม กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค การสรางนวตกรรม และการสอนบนเวบแบบผสมผสาน 1.6 สรปองคประกอบและขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค ขนตอนท 2 การพฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอการสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 2.1 นาองคประกอบและขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอการสรางนวตกรรมของนสตนกศกษาระดบปรญญาบณฑต และแผนการจดการเรยนรไปใหผเชยวชาญตรวจสอบจานวน 5 ทาน โดยผเชยวชาญทกทานมคณสมบตในความเชยวชาญดานการเรยนรเปนทม กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน และการสรางนวตกรรมมาเปนระยะเวลา 2 ปและหรอเปนผทมผลงานทางวชาการเกยวกบการเรยนรเปนทม กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน และการสรางนวตกรรม ตรวจสอบโดยใชแบบสอบถามแบบ Check list และคาถามแบบปลายเปด

การเกบรวบรวมขอมล จากการตอบแบบสอบถามของผเชยวชาญทง 5 ทาน 2.2 การทดลองใชกบกลมตวอยาง

2.2.1 ประชากรและกลมตวอยาง 1) ประชากร ไดแก นสต คณะครศาสตร หรอศกษาศาสตร มหาวทยาลยปด

2) กลมตวอยาง ไดแก นสตทลงทะเบยนเรยนวชา 272318 การผลตสอเพอเครองฉายและเครองเสยง ปการศกษา 2552 จานวน 19 คน โดยวธการเลอกแบบเจาะจง

2.2.2 เครองมอทในการวจย ไดแก 1) แบบวดลกษณะการเรยนรเปนทม

การสรางเครองมอ

120

ประยกตใชแบบวดลกษณะการเรยนรเปนทมของ วราภรณ ตระกลสฤษด (2545) ผวจยนาแบบวดลกษณะการเรยนรเปนทมนไปใหผเชยวชาญตรวจสอบจานวน 3 ทาน โดยมคณสมบตดานการเรยนรเปนทม มาเปนระยะเวลา 2 ป ตรวจสอบโดยพจารณาตามแบบประเมนดชนความสอดคลองของผเชยวชาญมมาตราสวนประมาณคา 3 ระดบ โดยใหผทรงคณวฒพจารณาแลวตดสนวาประเดนตางๆทพจารณาวามความเหมาะสม ไมแนใจ หรอ ไมเหมาะสม และใชสตรการคานวณดชนความสอดคลอง (Index of Consistency: IOC) บญเชด ภญโญอนนตพงษ (2527) ดงน สตรทใชในการคานวณ ไดแก IOC = เมอ IOC = ดชนความสอดคลองระหวางประเดนทตองการตรวจสอบ

R = ผลคณของคะแนนกบจานวนผเชยวชาญทเลอก n = จานวนผเชยวชาญทงหมด +1 = แนใจวาประเดนทตรวจสอบมความเหมาะสม 0 = ไมแนใจวาประเดนทตรวจสอบมความเหมาะสม -1 = แนใจวาประเดนทตรวจสอบไมมความเหมาะสม โดยถอเกณฑ IOC ตงแต 0.5 ขนไป จงยอบรบวาแบบวดการเรยนรเปน

ทมทไดจดทาขนมความเหมาะสมทจะนาไปใชได การเกบรวบรวมขอมล จากการทาแบบประเมนของกลมตวอยางกอนและหลงเรยน

เกณฑการแปลผลขอมล แบบประเมนลกษณะการเรยนรเปนทมใช Rating

Scale แบบประเมนคา 5 ระดบ (Likert Scale) ซงมเกณฑการประเมน ดงน 5 หมายถง มความคดเหนวาตรงกบความจรงมากทสด 4 หมายถง มความคดเหนวาตรงกบความจรงมาก 3 หมายถง มความคดเหนวาตรงกบความจรงปานกลาง 2 หมายถง มความคดเหนวาตรงกบความจรงนอย 1 หมายถง มความคดเหนวาไมมตรงกบความจรง

และไดกาหนดเกณฑการแปลความหมาย ดงน (ประคอง กรรณสต, 2538) 4.50 – 5.00 หมายถง มลกษณะการเรยนรเปนทมมากทสด 3.50 – 4.49 หมายถง มลกษณะการเรยนรเปนทมมาก 2.50 – 3.49 หมายถง มลกษณะการเรยนรเปนทมปานกลาง

121

1.50 – 2.49 หมายถง มลกษณะการเรยนรเปนทมนอย 1.00– 1.49 หมายถง ไมมลกษณะการเรยนรเปนทม 2) แบบประเมนนวตกรรม

การสรางเครองมอ ผวจยไดดาเนนการสรางแบบประเมนนวตกรรมโดยใช

แบบประเมนนวตกรรมของสานกงานการศกษาขนพนฐาน ป 2549 มาประยกตใช นาแบบประเมนนวตกรรมนไปใหผเชยวชาญตรวจสอบ โดยคณสมบตของผเชยวชาญ คอ เปนผเชยวชาญดานนวตกรรม จานวน 3 ทาน โดยมประสบการณเกยวกบเรองนมาแลวไมตากวา 2 ป เพอตรวจสอบความตรงตามเนอหา(Content Validity) ตลอดจนความครบถวนสมบรณและความครอบคลมของเกณฑวธการใหคะแนนนวตกรรม และนาขอเสนอแนะทไดมาปรบปรงแกไขภาษาทใชและเกณฑวธการใหคะแนนของแบบประเมนนวตกรรม

การเกบรวบรวมขอมล จากการทาแบบประเมนนวตกรรมของกลมตวอยาง

และผเชยวชาญ เกณฑการแปลผลขอมล

แบบประเมนนวตกรรม ผวจยไดกาหนดแนวทางการใหคะแนนอยางเปนปรนย โดยใชมาตรวดระดบความสาเรจของงานทเรยกวา รบรกส ซงมการกาหนดรายละเอยดการใหคะแนนอยางชดเจน ซงการประเมนประกอบดวย 1) ดานกระบวน การพฒนานวตกรรม 2) คณคาและประโยชนของนวตกรรม 3) ความเปนนวตกรรม

เกณฑการประเมนคณภาพผลงานทเปนนวตกรรมโดยภาพรวม พจารณาจากคะแนนรวมทกตวบงช ดงน

คะแนนเฉลย 79 – 99 คะแนน = ดเยยม คะแนนเฉลย 69 – 78 คะแนน = ด คะแนนเฉลย 59 – 68 คะแนน = พอใช คะแนนเฉลย 49 – 58 คะแนน = ผานเกณฑ

นอกจากนนได มการหาขนาดอทธพล (Effect size)ซงเปรยบเทยบขนาดอทธพลของกลมควบคม (กลมทไดรบการสอนแบบปกต ปการศกษา 2551 ซงมระดบคะแนนพนฐาน อาย ชนป ใกลเคยงกบกลมตวอยางป 2552 ) วเคราะหโดยใชสตรดงน (Glass, 1976)

Effect size = คาเฉลยของกลมทดลอง-คาเฉลยของกลมควบคม คาเบยงเบนมาตรฐานของกลมควบคม

122

3 แบบวดความคดสรางสรรค ลกษณะของแบบวดความคดสรางสรรคของ Torrance แปลโดยผเชยวชาญ (เกษมรสม วจตรกลเกษม, 2546) และเปนแบบทดสอบทไดรบมาตรฐานตรวจสอบแลวโดยผเชยวชาญ ประกอบดวยกจกรรม 3 ชดคอ

กจกรรมชดท 1 การวาดภาพ (Picture Construction) เปนการใหวาดภาพตอเตมจากภาพรปไขทกาหนดให ใหมลกษณะทแปลกใหมและนาสนใจโดยใหตงชอภาพนนใหแปลกทสด

กจกรรมชดท 2 การวาดภาพใหสมบรณ (Picture Completion) เปนการใหวาดตอเตมภาพจากเสนตางๆ ทกาหนดใหมจานวน 10 ภาพ ใหแปลกและนาสนใจ พรอมทงตงชอภาพใหนาสนใจ

กจกรรมชดท 3 การใชเสน (Parallel Line) เปนการใหตอเตมภาพจากเสนคขนานจานวน 30 ค กจกรรมนเนนการประกอบภาพ โดยใชเสนคขนาน เปนสวนสาคญของภาพและตอเตมใหแตกตางไมซากน และตงชอภาพทตอเตมแลวใหแปลกและนาสนใจ การตรวจใหคะแนนแบบวดความคดสรางสรรค

การศกษาลกษณะของคมอการตรวจใหคะแนนแบบวดความคดสรางสรรค ผวจย ไดศกษาคมอ การตรวจใหคะแนนแบบวดความคดสรางสรรคของ Torrance และใหผเชยวชาญตรวจและใหคะแนนความคดสรางสรรค

4. แบบสมภาษณผเรยนเกยวกบความคดเหนทมตอรปแบบฯ การสรางเครองมอ

ผวจยไดดาเนนการสรางแบบสมภาษณผเรยนเกยวกบความคดเหนทมตอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต นาแบบสมภาษณนไปใหผเชยวชาญตรวจสอบ โดยคณสมบตของผเชยวชาญ คอ เปนผเชยวชาญดานการเรยนรเปนทม กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน และการสรางนวตกรรมมาเปนระยะเวลา 2 ปและหรอเปนผทมผลงานทางวชาการเกยวกบการเรยนรเปนทม กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน และการสรางนวตกรรม จานวน 3 ทานเพอตรวจสอบความตรงตามเนอหา(Content Validity)

การเกบรวบรวมขอมล จากการใหสมภาษณของกลมตวอยาง

123

เกณฑการแปลผลขอมล แบบสมภาษณผเรยนเกยวกบความคดเหนทมตอ

รปแบบฯแปลผลขอมลโดยใชการพจารณาความสอดคลองของขอมลทไดรบ ประเดนสาคญทไดจากการเกบรวบรวมขอมลเทยบกบแนวคดหลกทใชในการวจย

5. แบบสมภาษณกลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและนอยทสด การสรางเครองมอ

ผวจยไดดาเนนการสรางแบบสมภาษณกลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและนอยทสด นาแบบสมภาษณนไปใหผเชยวชาญตรวจสอบ โดยคณสมบตของผเชยวชาญ คอ เปนผเชยวชาญดานการเรยนรเปนทม กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน และการสรางนวตกรรมมาเปนระยะเวลา 2 ปและ/หรอ เปนผทมผลงานทางวชาการเกยวกบการเรยนรเปนทม กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน และการสรางนวตกรรม จานวน 3 ทานเพอตรวจสอบความตรงตามเนอหา(Content Validity)

การเกบรวบรวมขอมล จากการใหสมภาษณของกลมตวอยาง

เกณฑการแปลผลขอมล แบบสมภาษณกลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและนอยทสด

แปลผลขอมลโดยใชการพจารณาความสอดคลองของขอมลทไดรบ ประเดนสาคญทไดจากการเกบรวบรวมขอมลเทยบกบแนวคดหลกทใชในการวจย

2.2.4 การวเคราะหขอมล 1) วเคราะหขอมลโดยใชคา t-test โดยใชสถตนอนพาราเมตรก (Nonparametric Statistics) Wilcoxon Signed Ranks Test กบคะแนนการเรยนรเปนทมของกลมตวอยางกอนและหลงการทดลอง 2) วเคราะหขอมลทไดจากคะแนนนวตกรรมของกลมตวอยางโดยวเคราะหหาคาเฉลยตามเกณฑการประเมนนวตกรรมโดยใชเกณฑการใหคะแนนดงน ประเมนตนเองรอยละ 25 ของคะแนนเตม เพอนประเมนรอยละ 25 ของคะแนนเตมและผเชยวชาญประเมนรอยละ 50 ของคะแนนเตม (Fox และ Klein, 1996) 3) วเคราะหขอมลทไดจากคะแนนความคดสรางสรรคของกลมตวอยางตวอยางโดยวเคราะหหาคาเฉลยตามเกณฑการวด

124

4) วเคราะหขอมลสมภาษณผเรยนเกยวกบความคดเหนทมตอรปแบบฯโดยใชการพจารณาความสอดคลองของขอมลทไดรบ ประเดนสาคญทไดจากการเกบรวบรวมขอมลเทยบกบแนวคดหลกทใชในการวจย

5) วเคราะหการสมภาษณกลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและนอยทสดโดยใชการพจารณาความสอดคลองของขอมลทไดรบ ประเดนสาคญทไดจากการเกบรวบรวมขอมลเทยบกบแนวคดหลกทใชในการวจย

ขนตอนท 3 การศกษาผลการใชรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต โดยดาเนนการทดลองตามแผนการจดการเรยนรดงน

ขนตอนดาเนนการ

ทดลอง การดาเนนกจกรรม สปดาหท เครองมอทใชในการวจย

ขนตอนท 1 เตรยมความพรอมผเรยน

ผสอนใหความรผเรยนในดานเทคโนโลยไดแก การตดตอเสยงและภาพดวยโปรแกรม Window Movie Maker/Vegas U-lead LMS และ MSN ความรเกยวกบสอเสยง แนวคดหมวกคด 6 ใบความหมายของนวตกรรม

1-3 1..AAR ( After Action Review) 2.แบบวดลกษณะการเรยนรเปนทม 3.แบบวดลกษณะความคดสรางสรรค

ขนตอนท 2 ผสอนจดกลมผเรยนและ ขนตอนท 3 ผเรยนตงกฎเกณฑในกลม

ผสอนจดกลมผเรยนออกเปน 3 กลมกลมละ 4 คนและผเรยนตงกฎเกณฑขนภายในกลมตนเองและเลอกผอานวยความสะดวกกลม 1 คน

4

AAR

ขนตอนท 4 ผสอนแจงงานใหแตละกลมรบทราบ

ผสอนใหความรผเรยนเกยวกบนวตกรรมและยกตวอยางงานทเปนนวตกรรมใหผเรยนไดศกษา

5 AAR

ขนตอนท 5 กลมแลกเปลยนความร ประสบการณ ความคดเหน

ผเรยนแลกเปลยนประสบการณ ความร ความคดเหนเพอการสรางความรทเปนนวตกรรมภายในกลมโดยกลมพจารณาถงปญหาหรอหวขอ ตงสมมตฐานและสรปหวขอโดยใชเทคนคหมวกคด 6 ใบ

6-7 AAR

125

ขนตอนท 6 กลมคนควาหาความรเพอปรบปรงผลงานทเปนนวตกรรม

ผเรยนสบคนขอมลหรอสอบถามผร ผเชยวชาญ เพอนามาสนบสนนการสรางนวตกรรม โดยกลมหาแนวคด ขอสรปทเหมาะสมในการแกปญหา

8-9 AAR

ขนตอนท 7 กลมนาเสนอความกาว หนา

ผเรยนนาเสนอความกาวหนาของงานและใหกลมเพอนแสดงความคดเหนเพอปรบปรงใหเหมาะสมโดยกลมทดสอบแนวคดทตนเองไดตงขนโดยนาแนวคดทไดสรางเปนตวตนแบบและนาไปทดลองใชจรง

10-11 AAR

ขนตอนท 8 กลมนาผลงานทเปนนวตกรรมไปทดลองใช และขนตอนท 9 กลมปรบปรงแกไขผลงานทเปนนวตกรรม

ผเรยนนาผลงานทเปนนวตกรรมทไดคนควาและพฒนาขนนาไปทดลองใชจรงกบกลมนกเรยนพรอมทงปรบปรงแกไข

12-13 AAR

ขนตอนท 10 กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม

กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรมใหกลมอนรบทราบ การประเมนนวตกรรมโดยผทรงคณวฒ กลมตนเอง และกลมเพอน จากนนนามาปรบปรงและเผยแพรนวตกรรม

14 1.AAR 2.แบบประเมนนวตกรรม 3.แบบวดลกษณะการเรยนรเปนทม 4.แบบวดความคดสรางสรรค 5.แบบสมภาษณผเรยนเกยวกบความคดเหนทมตอรปแบบฯ 6.แบบสมภาษณกลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและนอยทสด

จากนนนาผลทไดจากการทดลองใชรปแบบมาวเคราะหและสรปผลโดยใชแบบประเมนและแบบวดตามทไดพฒนาขนในขนตอนท 2 และรายงายผล ขนตอนท 4 การนาเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอการสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

126

3.1.ผวจยปรบปรง แกไขและสรปรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอการสรางนวตกรรมของนสตนกศกษาระดบปรญญาบณฑต

3.2 นารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและ กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตใหผทรงคณวฒตรวจสอบจานวน 5 ทาน เพอรบรองรปแบบ

3.3 นารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและ กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตนาเสนอใหผเรยนอนรบทราบโดยผานระบบเครอขาย

127

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

งานวจย เรอง รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต โดยมวตถประสงคของการวจย ดงน

1. เพอศกษาองคประกอบและขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

2. เพอสรางรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

3. เพอศกษาผลการใชรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต โดยศกษาจาก

3.1 ผลของคะแนนนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.2 ผลการวดการเรยนรเปนทมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.3 ผลการวดความคดสรางสรรคของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.4 ผลการวดคะแนนนวตกรรมของกลมทไดนวตกรรมนอยทสดกบมากทสดของ

นสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.5 ผลการสมภาษณความคดเหนทมตอรปแบบ ฯ ของนสต นกศกษาระดบ

ปรญญาบณฑต 4. เพอนาเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและ

กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

ผวจยนาเสนอผลการวเคราะหขอมลดงน 1. ผลการศกษา วเคราะห และสงเคราะหขอมลทเกยวของกบขนตอนการเรยน

การเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม 2. ผลของการตรวจสอบขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการ

เรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม แบบวดลกษณะการเรยนรเปนทม แบบวดความคดสรางสรรค แบบประเมนนวตกรรม

128

2.1 ผลของการวเคราะหคะแนนนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

2.2 ผลการวเคราะหคะแนนลกษณะการเรยนรเปนทมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

2.3 ผลการวเคราะหคะแนนความคดสรางสรรคโดยรวม และผลการวเคราะหคะแนนความคดสรางสรรคทง 4 ดานของกลมทไดนวตกรรมนอยทสดกบมากทสดของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

2.4 ผลการวดคะแนนนวตกรรมของกลมทไดนวตกรรมนอยทสดกบมากทสดของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

2.5 ผลการสมภาษณความคดเหนทมตอรปแบบฯของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ผลการวเคราะหขอมลในแตละขอมรายละเอยดดงน

1. ผลการศกษา วเคราะห และสงเคราะหขอมลทเกยวของกบขนตอนการเรยนการสอนดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม จากการศกษาขอมล เนอหา หลกการ ทฤษฎและงานวจยทเกยวของและการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ไดขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมดงน

ขนตอนท 1 เตรยมความพรอมผเรยน ขนตอนท 2 ผสอนจดกลมผเรยน ขนตอนท 3 ผเรยนตงกฎเกณฑในกลม ขนตอนท 4 ผสอนแจงงานใหแตละกลมรบทราบ ขนตอนท 5 กลมแลกเปลยนความร ประสบการณและความคดเหน ขนตอนท 6 กลมคนควาหาความรเพอปรบปรงผลงานทเปนนวตกรรม ขนตอนท 7 กลมนาเสนอความกาวหนา ขนตอนท 8 กลมนาผลงานทเปนนวตกรรมไปทดลองใช ขนตอนท 9 กลมปรบปรงแกไขผลงานทเปนนวตกรรม ขนตอนท 10 กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม

129

2. ผลของการตรวจสอบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค แบบประเมนนวตกรรม แบบวดการเรยนรเปนทม และแบบวดความคดสรางสรรค ผลการตรวจสอบขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม โดยผเชยวชาญ 5 ทานดงน ตารางท 1 ขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม

สปดาหท ขนตอนการเรยนรเปนทมและ

กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

สรปคาแนะนาของผเชยวชาญ เกยวกบวธการเรยนการสอนบนเวบ แบบผสมผสานและเครองมอทใช

1 ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน 1.แนะนารายวชา วธการเรยนการสอน การประเมนผลและความคาดหวง

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

2.วดความคดสรางสรรคและลกษณะการเรยนรเปนทมโดยใชแบบวด

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

2 ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน 1.ความรเบองตนเกยวกบสอเสยง

การเรยนการสอนบนเวบ: LMS/Macromedia Breeze

2.ความสาคญของการบนทกเสยง การเรยนการสอนบนเวบ: LMS/Macromedia Breeze

3.การวางแผนการผลต การเรยนการสอนบนเวบ: LMS/Macromedia Breeze

4.แนวโนมการเผยแพรเสยงเพอการศกษาในยคโลกาภวฒน

การเรยนการสอนบนเวบ: LMS/ Macromedia Breeze

5.การวจยเกยวกบสอเสยงเพอการศกษา การเรยนการสอนบนเวบ: LMS 6.ความหมายและตวอยางนวตกรรมทาง

เทคโนโลยการศกษา การเรยนการสอนบนเวบ: Multiply/ LMS/Digital video

7.เทคนคการใชหมวกคด 6 ใบ การเรยนการสอนบนเวบ: Multiply/ LMS/ Digital video

3-5 ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน การฝกปฏบตการการใชโปรแกรม Vegas

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

6 ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน 1.การพดและประกาศเพอการนาเสนออยางมประสทธภาพ

การเรยนการสอนบนเวบ: Learning object (Exe html editor )

2.เสยงประกอบรายการ การเรยนการสอนบนเวบ: Learning object (Exe html editor )

130

3.เสยงดนตรและเสยงเพลง การเรยนการสอนบนเวบ: Learning object (Exe html editor )

4.ตวอยางการพากยเสยงนวนยาย การเรยนการสอนบนเวบ: Learning object (Exe html editor )

ขนท 2 จดกลมผเรยน ขนท 3 ผเรยนตงกฎเกณฑภายในกลม และขนท 4 ผสอนแจงงานใหแตละกลมทราบ 1.การจดกลมผเรยนจานวน 3-5 คน และผเรยนตงกฎกตกาภายในกลม และทาการคดเลอกผอานวยความสะดวก 1 คน

การเรยนการสอนบนเวบ: Skype/MSN

2.ผสอนแจงวาผเรยนจะตองกาหนดงานหรอปญหาทเกดกบการเรยนการสอนและหาทางแกไขโดยการผลตผลงานทเปนนวตกรรม

การเรยนการสอนบนเวบ: Skype/MSN การแลกเปลยนเรยนรโดยใชหมวกคด 6 ใบ

3.ผสอนอธบายเรองความเปนนวตกรรมและยกตวอยางนวตกรรม

การเรยนการสอนบนเวบ: Skype/MSN การแลกเปลยนเรยนรโดยใชหมวกคด 6 ใบ

7 ขนท 5 แลกเปลยนความร ประสบการณ ความคดเหน 1.กลมพจารณาปญหาทพบในการจดการเรยนการสอนหรอการปฏบตงาน

การเรยนการสอนบนเวบ: Skype/MSN การแลกเปลยนเรยนรโดยใชหมวกคด 6 ใบ

2.กลมตงแนวคดและสมมตฐานเกยวกบการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอน(อาจมมากกวา 1 แนวคดหรอสมมตฐาน)

การเรยนการสอนบนเวบ: Skype/MSN การแลกเปลยนเรยนรโดยใชหมวกคด 6 ใบ

8 3.กลมพจารณาแนวคดและสมมตฐานทตงไวโดยคานงถงความเปนจรงวาสงใดเหมาะสมทสดและคดเลอกแนวทางการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอน

การเรยนการสอนบนเวบ: Skype/MSN การแลกเปลยนเรยนรโดยใชหมวกคด 6 ใบ

9* 10-11

ขนท 6 คนควาหาความรเพมเตม 1.กลมชวยกนหาขอมลสนบสนนแนวทางการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอน

การเรยนการสอนบนเวบ: Website

2.เมอไดแนวทางการแกปญหาแลว กลมชวยกนสรางผลงานทเปนนวตกรรม

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

12 ขนท 7 นาเสนอความกาวหนาการสรางผลงานทเปนนวตกรรมของกลม 6.กลมนาเสนอความกาวหนาใหกลมเพอนอนๆไดรบทราบและรวมกนออกความคดเหน

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

131

7.กลมปรบปรงผลงานทเปนนวตกรรมกอนนาไปทดลองใชจรง

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

13-14 ขนท 8 นาผลงานไปทดลองใชจรง กลมนาผลงานไปทดลองใชจรง

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

15 ขนท 9 ปรบปรงแกไขผลงานทเปนนวตกรรม กลมปรบปรงแกไขผลงาน

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

16 ขนท 10 นาเสนอผลงาน 1.กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

2.กลมตนเอง กลมเพอน ผเชยวชาญ และ ผสอน ประเมนผลงานทเปนนวตกรรมของทกกลม

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

17 3.กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม (ตอ) การเรยนการสอนในชนเรยนปกต 4.กลมตนเอง กลมเพอน ผเชยวชาญ และ ผสอน ประเมนผลงานทเปนนวตกรรมของทกกลม

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

*สอบกลางภาค จากการวเคราะหขอมลพบวา การเรยนการสอนในชนเรยนปกตมจานวนทงสน 19 ชวโมง คดเปน 40 เปอรเซนต และเรยนทางออนไลนทงสน 29 ชวโมง คดเปน 60 เปอรเซนต 2.1 ผลการวเคราะหคะแนนการประเมนนวตกรรม

ตารางท 2 การวเคราะหคะแนนการประเมนนวตกรรมกลมยอย 4 กลมโดยใชเกณฑ การประเมนแบบ Rubrics

การประเมน กลมท 1 กลมท 2 กลมท 3 กลมท 4

ประเมนตนเอง คดเปนรอยละ 25 21.97 22.47 23.48 19.70 เพอนประเมน คดเปนรอยละ 25 19.62 19.62 17.87 19.44 ผเชยวชาญประเมน คดเปนรอยละ 50 35.35 37.37 37.37 34.34

เกณฑ 76.94 79.47 78.73 73.48 ระดบนวตกรรม ด ดเยยม ด ด

ผลการวเคราะหขอมลพบวากลมทมคะแนนระดบดเยยมคอกลมท 2 ไดคะแนน

สงสด คอ 79.47 และกลมทไดคะแนนนวตกรรมในระดบดไดแก กลมท 3 ไดคะแนน 78.73 กลมท 1 ไดคะแนน 76.94 และ กลมท 4 ไดคะแนน 73.48 ตามลาดบ

132

นอกจากนน การหาขนาดอทธพล (Effect size) ซงเปรยบเทยบขนาดอทธพลของกลมควบคม (กลมทไดรบการสอนแบบปกต ปการศกษา 2551 ซงมระดบคะแนนพนฐาน อาย ชนป ใกลเคยงกบกลมตวอยางป 2552 ) วเคราะหโดยใชสตรดงน (Glass, 1976)

Effect size = คาเฉลยของกลมทดลอง-คาเฉลยของกลมควบคม คาเบยงเบนมาตรฐานของกลมควบคม

ไดผลดงน = 21.06-18.00 2.97

= 1.06 ผลการวเคราะหขอมลพบวาเมอใชคะแนนนวตกรรมของกลมควบคมเปนหลกในการ

เปรยบเทยบมคา 1.03 ถาคะแนนนวตกรรมของกลมควบคมทสอนดวยวธปกต แจกแจงแบบปกต กลมทเรยนตามรปแบบการสอนทผวจยไดพฒนาจะมคาเฉลยของคะแนนนวตกรรมหลงทดลองสงกวาคะแนนนวตกรรมของกลมควบคมไมนอยกวา 84 ใน 100 คน (Heppner, 2008 p.356) 2.2 ผลการวเคราะหคะแนนลกษณะการเรยนรเปนทม

ตารางท 3 การวเคราะหคะแนนลกษณะการเรยนรเปนทมโดยใชคา t-test โดยใชสถตนอนพาราเมตรก (Nonparametric Statistics) Wilcoxon Signed Ranks Test N Mean Std.Deviation Max Min Sig. กอนเรยน 19 112.79 19.885 70 145

.000 หลงเรยน 19 132.05 9.908 113 145 *p< .01 level ผลการวเคราะหขอมลพบวา ลกษณะการเรยนรเปนทมของผเรยนได Pretest คาเฉลยท 112.79 สวนเบยงเบนมาตรฐาน ท 19.885 สวน Post-test คาเฉลยท 132.05 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ท 9.908 กลมตวอยางมลกษณะการเรยนรเปนทมสงขนอยางมนยสาคญทระดบ .01 สมมตฐาน

:0H คะแนนรวมกอนเรยนและคะแนนรวมหลงเรยนไมแตกตางกน :1H คะแนนรวมกอนเรยนและคะแนนรวมหลงเรยนแตกตางกน

สรป Sig. = .000 < 0.01 จงปฏเสธ 0H คอ คะแนนรวมกอนเรยนและคะแนนรวมหลงเรยนแตกตางกน

133

2.3 ผลการวเคราะหคะแนนความคดสรางสรรค ตารางท 4 ผลการวเคราะหคะแนนความคดสรางสรรคโดยรวมใชคาสถต t-test N Mean Std.Deviation Std.Error

Mean Sig.

กอนเรยน 19 36.6053 17.75319 4.07286 .001

หลงเรยน 19 56.5724 11.34170 2.60197 *p< .01 level

ผลการวเคราะหขอมลพบวา ความคดสรางสรรคของผเรยนได Pretest คาเฉลยท 36.60 สวนเบยงเบนมาตรฐาน ท 17.75 สวน Post-test คาเฉลยท 56.57 และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ท 11.34 กลมตวอยางมความคดสรางสรรคสงขนอยางมนยสาคญทระดบ .01

ตารางท 5 การวเคราะหขอมลดานความคดสรางสรรคทง 4 ดานของกลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและกลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดโดยใชคาเฉลยตามตาราง ดงน

กลม คดรเรม คดยดหยน คดคลองแคลว คดละเอยดละออ คะแนน Pretest-Posttest Pretest Posttest Pretest Posttest Pretest Posttest Pretest Posttest

กลมทมคะแนนนวตกรรมมาก 44.90 73.20 17.40 29.40 17.20 37.50 86.70 117.00 กลมทมคะแนนนวตกรรมนอย 36.10 52.30 20.20 24.50 20.00 27.00 103.00 118.70

จากขอมลดงกลาวสามารถสรปเปนแผนภมโดยแยกเปน 4 ดานตามประเภทของความคดสรางสรรคไดดงน

แผนภมท 1 ความคดรเรม

วเคราะหขอมลคะแนน Pretest ความคดรเรมไดวา

134

คะแนน Pretest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดรเรม 44.90 คะแนน กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดมคะแนนความคดรเรม 36.10 คะแนน สรปขอมลคะแนน Pretest ความคดรเรมไดวา

คะแนน Pretest ของกลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดรเรมสงกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด 8.80 คะแนน

วเคราะหขอมลคะแนน Posttest ความคดรเรมไดวา คะแนน Posttest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดรเรม

73.20 คะแนน กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดมคะแนนความคดรเรม 52.30 คะแนน สรปขอมลคะแนน Posttest ความคดรเรมไดวา

คะแนน Posttest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดรเรมมากกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด 20.90 คะแนน

แผนภมท 2 ความคดยดหยน

วเคราะหขอมลคะแนน Pretest ความคดยดหยนไดวา คะแนน Pretest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดยดหยน

17.40คะแนน กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดมคะแนนความคดยดหยน 20.20 คะแนน สรปขอมลคะแนน Pretest ความคดยดหยนไดวา

คะแนน Pretest ของกลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดยดหยนนอยกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด 2.80 คะแนน

วเคราะหขอมลคะแนน Posttest ความคดยดหยนไดวา

135

คะแนน Posttest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดยดหยน 29.40 คะแนน กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดมคะแนนความคดยดหยน 24.50 คะแนน

สรปขอมลคะแนน Posttest ความคดยดหยนไดวา คะแนน Posttest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดยดหยน

มากกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด 4.90 คะแนน

แผนภมท 3 ความคดคลองแคลว

วเคราะหขอมลคะแนน Pretest ความคดคลองแคลวไดวา คะแนน Pretest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคด

คลองแคลว 17.20 คะแนน กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดมคะแนนความคดคลองแคลว 20.00 คะแนน สรปขอมลคะแนน Pretest ความคดคลองแคลวไดวา

คะแนน Pretest ของกลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดคลองแคลวนอยกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด 2.80 คะแนน

วเคราะหขอมลคะแนน Posttest ความคดคลองแคลวไดวา คะแนน Posttest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคด

คลองแคลว 37.50 คะแนน กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดมคะแนนความคดคลองแคลว 27.00 คะแนน

136

สรปขอมลคะแนน Posttest ความคดคลองแคลวไดวา คะแนน Posttest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคด

คลองแคลวมากกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด 10.50 คะแนน

แผนภมท 4 ความคดละเอยดลออ วเคราะหขอมลคะแนน Pretest ความคดละเอยดลออไดวา

คะแนน Pretest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดละเอยดลออ17.20 คะแนน กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดมคะแนนความคดละเอยดลออ 20.00 คะแนน สรปขอมลคะแนน Pretest ความคดละเอยดลออไดวา

คะแนน Pretest ของกลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดละเอยดลออนอยกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด 16.30 คะแนน

วเคราะหขอมลคะแนน Posttest ความคดละเอยดลออไดวา คะแนน Posttest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคด

ละเอยดลออ117.00 คะแนน กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดมคะแนนความคดละเอยดลออ 118.70 คะแนน

สรปขอมลคะแนน Posttest ความคดละเอยดลออไดวา คะแนน Posttest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคด

ละเอยดลออนอยกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด 1.70 คะแนน

137

แผนภมท 5 คะแนนรวมความคดสรางสรรค

วเคราะหขอมลคะแนนรวม Pretest ความคดสรางสรรคไดวา คะแนน Pretest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดสรางสรรค

166.20 คะแนน กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดมคะแนนความคดสรางสรรค 179.00 คะแนน สรปขอมลคะแนน Pretest ความคดสรางสรรคไดวา

คะแนน Pretest ของกลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดสรางสรรคนอยกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด 12.80 คะแนน

วเคราะหขอมลคะแนน Posttest ความคดสรางสรรคไดวา คะแนน Posttest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคด

สรางสรรค 257.10 คะแนน กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดมคะแนนความคดสรางสรรค 222.50 คะแนน

สรปขอมลคะแนน Posttest ความคดสรางสรรคไดวา คะแนน Posttest กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคด

สรางสรรคมากกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด 34.6 คะแนน

138

แผนภมท 6 สรปคะแนนรวมประเภทของความคดสรางสรรค แผนภมท 6 เปนการสรปภาพรวมของคะแนนแตละประเภทของความคดสรางสรรคของ

กลมทมคะแนนนวตกรรมมากและกลมทมคะแนนนวตกรรมนอย 2.4 ผลการวเคราะหคะแนนนวตกรรมแยกกลมกลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและกลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด

ตารางท 6 ตารางวเคราะหคะแนนนวตกรรมแยกกลมกลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและกลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด

ตวบงช กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสด กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด

1. ดานกระบวนการพฒนานวตกรรม 1.วตถประสงคและเปาหมายของการ พฒนานวตกรรม

42 36

2.การใชหลกการ แนวคด ทฤษฎในการพฒนานวตกรรม

36 38

3.การออกแบบพฒนานวตกรรม 36 38 4.กระบวนการพฒนานวตกรรม 38 38 5.การมสวนรวมในการพฒนานวตกรรม 40 36 6.ความสาเรจของการพฒนานวตกรรม 38 32

139

2. คณคาและประโยชนของนวตกรรม 7.การแกปญหาหรอพฒนาคณภาพผเรยน 32 34 8.การใชทรพยากรในการพฒนานวตกรรม 38 28 9.การเรยนรรวมกน 40 44 10.สงเสรมใหเกดกระบวนการเรยนร 40 44 11.การยอมรบ 38 42 12.การนาไปใช 44 36 3. ความเปนนวตกรรม 13.ความเปนนวตกรรม 612 603

1074 1049 รวม 79.47 73.48

จากการวเคราะหขอมลพบวากลมทมคะแนนวตกรรมมากทสดไดคะแนน 1074 แตกตางจากกลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด ไดคะแนน 1049 โดยคะแนนแตกตางกนท 25 คะแนน

ผลการเกบขอมลโดยการสมภาษณกลมทไดคะแนนนวตกรรมมากทสด กลมทไดคะแนนนวตกรรมมากทสดไดใหขอมลวา กลมผเรยนทากจกรรมดวยกนอยางสมาเสมอและในกลมไมไดมการแบงหนาทกนอยางชดเจนแตเปนลกษณะของการชวยกนทา และปรกษาหารอรวมกนอยเสมอทกคนมพนฐานความรไมแตกตางกนมากนกโดยเฉพาะในเรองของเทคโนโลย บรรยากาศในการแลกเปลยนเปนกนเองไมคอยมการโตแยงมากนกสวนใหญจะเหนชอบรวมกน ความคดใหมๆเกดจาการคดรวมกนมการประชมกนบอย แตไมนานมาก ถายงไมไดกมาคยกนใหม ผลการเกบขอมลโดยการสมภาษณกลมทไดคะแนนนวตกรรมนอยทสด กลมทไดคะแนนนวตกรรมนอยทสดไดใหขอมลวา กลมผเรยนทากจกรรมรวมกนเสมอโดยการพดคยแลกเปลยนผานเครอขายMSN และมการแบงหนาทกนชดเจนวาใครทาอะไรบาง โดยแนวคดทไดมาจากผนากลม และในกลมจะตกลงวาจะเลอกหรอไม ไมคอยมการโตแยงกน และไดนวตกรรมในการคยกนในครงหรอ 2 ครงเทานน จากผลการเกบรวบรวมการสมภาษณสามารถจดแบงไดตามตารางวเคราะหดงน ตารางท 7 ผลการสมภาษณกลมทไดคะแนนนวตกรรมมากทสดกบนอยทสด

กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสด กลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด 1. การรวมกนทากจกรรมกนอยางสมาเสมอ 1. การรวมกนทากจกรรมกนอยางสมาเสมอ 2. การรวมกนทากจกรรมไมแบงหนาทอยางชดเจน 2. การแบงหนาทในกลมอยางชดเจน 3. การไมมผนากลม 3. การมผนากลม 4. การปรกษาหารอกนบอยครงในแตละขนตอน 4. การปรกษาหารอกน 1-2 ครงในแตละขนตอน 5. การโตแยงกนมไมมากนก 5. การโตแยงกนมไมมากนก

140

2.5 ผลการสมภาษณความคดเหนทมตอรปแบบฯของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

ผลการเกบรวบรวมขอมลโดยการสมภาษณ 1. ความรสกตอการเรยนการสอนในครงน กลมตวอยางแสดงความคดเหนวาการจดการเรยนการสอนในรปแบบนมความเหมาะสมและกลมตวอยางมความพงพอใจ เนองจากผเรยนไดมการเตรยมตวโดยผสอนแจงวตถประสงคของเปาหมายการสอน เกณฑการประเมนและแนะนาเกยวกบกจกรรมในการเรยน นอกจากนนผเรยนไดชวยกนคดและออกแบบผลงานนวตกรรม เวลาทใชเรยนมความเหมาะสมเพราะสามารถเรยนไดทงนอกเวลาและในเวลา การเขากลมเพอหารอทาไดในออนไลนโดยไมจากดเวลาและสถานท บทเรยนออนไลนทผสอนนาเสนอทาใหผเรยนสามารถดซาและดไดทกชวงเวลา เปดโอกาสการเรยนรทยดหยนมากขน การประเมนผลมความเหมาะสมเพราะเปดโอกาสใหผเรยนและกลมเพอนไดใหคะแนนผลงานนวตกรรม 2. ประโยชนทกลมตวอยางไดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมมความคดเหนดงนผเรยนมความคดเหนวา การเรยนการสอนบนเวบชวยใหผเรยนไดทบทวนเนอหาจากบทเรยนออนไลนทผสอนเตรยมไวใหและมการตอบคาถามผานระบบการจดการเรยนการสอน (LMS) ผเรยนมการเรยนรดวยกนโดยการแลกเปลยนความคดเหนตางๆในการสรางนวตกรรมไดทงในชนเรยนและบนอนเทอรเนต รวมทงฝกใหผเรยนคดวธการใหมๆ การสรางผลงานใหมเพอใหเกดนวตกรรมทางการศกษา เปนประโยชนตอการนาไปใชทงในการเรยนและการทางาน 3. ปญหาและอปสรรคการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต สวนใหญมปญหาทระบบอนเทอรเนต เชน อนเทอรเนตมความลาชา หรอลมทาใหไมสามารถตดตอสอสารกนไดตามทไดนดเวลาไว 4. ขอเสนอแนะเพมเตมในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต กลมตวอยางแนะนาวา ผสอนควรลงเกณฑการประเมนไวในเวบดวยเพราะเมอแจงเฉพาะชวงเตรยมความพรอมในขนตอนท 1 ทาใหผเรยนไมสามารถจดจาไดควรจดใหมการเรยนการสอนมากกวาทเปนอย และในหลากหลายวชา

141

3. ผลของการรบรองรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตผทรงคณวฒทง 5 ทาน ตามรายละเอยดดงน

จากการทดลองใชรปแบบผวจยจงไดปรบปรงรปแบบฯและใหผทรงคณวฒตรวจสอบในขนตอนสดทาย ผทรงคณวฒไดใหคาแนะนาในการปรบปรงรปแบบฯดงกลาวและผวจยนารปแบบฯมาปรบปรงอกครงโดยการแนะนาของผทรงคณวฒมรายละเอยดดงน ผทรงคณวฒ

ทานท 1 ผทรงคณวฒ

ทานท 2 ผทรงคณวฒทานท 3 ผทรงคณวฒ

ทานท 4 ผทรงคณวฒ

ทานท 5 1. การเตรยมความพรอมใหกบผเรยนสามารถรวมกนกบขนตอนท 2 3 และ 4 ได

1. การเตรยมความพรอมใหกบผเรยนสามารถรวมกนกบขนตอนท 2 3 และ 4 ได

1. การเตรยมความพรอมใหกบผเรยนสามารถรวมกนกบขนตอนท 2 3 และ 4 ได

1. การเตรยมความพรอมใหกบผเรยนสามารถรวมกนกบขนตอนท 2 3 และ 4 ได

1. การเตรยมความพรอมใหกบผเรยนสามารถรวมกนกบขนตอนท 2 3 และ 4 ได

2. ปรบโมเดลใหมโดยใหองคประกอบกบขนตอนแยกออกจากกนใหชดเจน

2. อธบายเพมเตมเกยวกบองคประกอบวามอะไรทยนยนไดวาองคประกอบนนๆไดเกดขนแลว

2. วงกลมดานนอกควรเปนวงกลมดานในมากกวาเพราะเปนขนตอนวงดานนอกควรเปนองคประกอบ และหากสมพนธกนอยางไรขอใหอธบายใหชดเจนดวย รวมถงการนารปแบบฯดงกลาวไปใช

2.องคประกอบ เชน เทคโนโลยสารสนเทศ ควรอธบายดวยวาใชอยางไรในรปแบบฯ หรอความคดสรางสรรคอาจอธบายถงความคดยอยตวอนๆดวย

2. แสดงFlow Chartแบบรวมทงหมดดวยจะทาใหเปนภาพชดเจนขน

142

บทท 5

ผลการวจย

การวจยครงนไดผลการวจย คอ รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ประกอบดวยรปแบบการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอการสรางนวตกรรม และเงอนไขการนาไปใชดงน ตอนท 1 บทนา

1. ความนา 2. ความสาคญของรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการ

เรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

3. ผลการวเคราะหการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทม และกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ตอนท 2 รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต เพอตอบคาถามงานวจยทไดตงไวในบทท 1 โดยคาถามงานวจยมดงน

1. รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต มองคประกอบและขนตอนใดบาง

2. รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตทพฒนาขนสามารถทาใหผเรยนในสถาบนอดมศกษาสรางนวตกรรมไดหรอไม

2.1 กลมทไดคะแนนนวตกรรมสงสดกบกลมทไดคะแนนนวตกรรมตาสดมลกษณะองคประกอบของกลมทแตกตางกนอยางไร

2.2 ผเรยนมความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตอยางไร

143

ดงนนเพอใหครอบคลมคาถามงานวจยในตอนท 2 จะตอบคาถามงานวจยโดยเรยงตามลาดบดงน 1.องคประกอบและขนตอนของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตขนตอนของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมมอะไรบาง 2. รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสตระดบปรญญาบณฑตทพฒนาขนสามารถทาใหผเรยนในสถาบนอดมศกษาสรางนวตกรรมไดหรอไม

2.1 กลมทไดคะแนนนวตกรรมสงสดกบกลมทไดคะแนนนวตกรรมตาสดมลกษณะองคประกอบของกลมทแตกตางกนอยางไร

2.2 ผเรยนมความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตอยางไร ตอนท 3 การนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตไปใช 3.1 เงอนไขการนารปแบบฯไปใช 3.2 วธการนารปแบบฯไปใช 3.3 การประเมนรปแบบ

144

ตอนท 1

บทนา 1. ความนา การเรยนรเปนทม (Team Learning) คอ การทผเรยนเรยนรรวมกนภายในกลมเดยวกนเพอการสรางองคความรใหม กลมผเรยนควรมประมาณ 2-5 คน มการกาหนดกฎเกณฑการทางานภายในกลม ผเรยนตองแลกเปลยนประสบการณ และความคดเหนกนอยางไมปดบง มความไววางใจซงกนและกน และมการรวมกนสบคนขอมลเพอใหการสรางผลงานสมบรณ ผเรยนทกคนตองทราบถงงานทแตละคนทาและรวมกนใหขอคดเหนหรอขอเสนอแนะในงานของทกคนได กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค เปนกระบวนการทสงเสรมใหผเรยนสามารถคดสงใหมๆทแตกตางไปจากสงทมอย โดยการคนหาขอเทจจรง หรอคนหาปญหาทเกดขน จากนนระดมความคดของผเรยนเพอใหเกดแนวคดทแปลกใหม แนวทางใหม แลวนาแนวคดใหมนนมาทดสอบหรอหาคาตอบวาสามารถทาไดจรงหรอเพอยนยนแนวคดนนๆ ในกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคนนมเทคนคหรอวธการทหลากหลายในการชวยกระตนใหผเรยนเกดความคดสรางสรรค ในการทาวจยครงนไดใชเทคนคหมวกคด 6 ใบและเทคนคการระดมสมอง เพอชวยกระตนใหผเรยนเกดความคดสรางสรรค เนองจากเทคนคหมวกคด 6 ใบสามารถชวยใหผเรยนเกดการคดรอบดานและกระตนผเรยนใหเกดแนวคดใหมโดยใหผเรยนมองเหนถงขอด ขอพงระวง คดทางบวก และคดวธการใหม หรอสงใหม การเรยนบนเวบแบบผสมผสาน (Blended Learning) เปนการนาเอาการจดการเรยนการสอนบนเวบ (Web-based Instruction) มาใชรวมกบการเรยนการสอนในชนเรยนปกต (Tradition Classroom) โดยมเปาหมายใหผเรยนไดเรยนรอยางมประสทธภาพสงสดโดยการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานชวยลดขอบกพรองของการเรยนการสอนบนเวบเพยงอยางเดยวหรอลดขอบกพรองของการเรยนในชนเรยนปกตได เพราะเปนการเรยนทมความยดหยน ตอบสนองตอความตองการของผเรยนและผสอนไดเปนอยางดโดยการใชอนเทอรเนตเปนสอทอานวยความสะดวกในการเรยนการสอน ตอบสนองตอความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน เพราะผเรยนสามารถเรยนไดตามความตองการของตนเองรวมทงสามารถสบคนขอมลตางๆไดอยางสะดวก เสรมสรางทกษะของผเรยนในการแสวงหาความรดวยตนเองและเปนการสงเสรมการเรยนรตลอดชวต สวนการเรยนการสอนในชนเรยนเพอใหผเรยนไดพบปะกนเกดทกษะทางสงคมและผสอนสามารถเสรมสรางองคความรในสงทผเรยนไมสามารถศกษาไดจากการเรยนการสอนบนเวบรวมทงผเรยนสามารถซกถามผสอนไดโดยไมตองผานเครองมอซงอาจเปนอปสรรคหาก

145

อนเทอรเนตไมสามารถใชงานได ดงนนการจดการเรยนการสอนแบบผสมผสานเออประโยชนตอการจดการเรยนการสอนใหผเรยนไดอยางแทจรง 2. ความสาคญของรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 2.1 เพอเปนแนวทางใหแกผสอนในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค 2.2 เพอเปนแนวทางในการสรางการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานสาหรบกจกรรมการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค 2.3 เพอเปนวธการสอนเพอใหผเรยนสามารถสรางผลงานนวตกรรม ซงเกดจากการสรางความรของผเรยนเองจากการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค 3. ผลการวเคราะหการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทม และกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต การจดกจกรรมการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต สามารถอธบายใหเขาใจไดดงน 3.1 การเตรยมกจกรรมการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ผสอนไดกาหนดวตถประสงคในการเรยนใหสอดคลองกบเนอหาบทเรยน กาหนดกจกรรม จดเตรยมเนอหาและเอกสารทจะใชประกอบการเรยนการสอน และเตรยมสอเทคโนโลย ไดแก บทเรยนออนไลน แบบทดสอบออนไลน แหลงขอมลในการศกษาคนควา สอวดทศนและเวบเพอการเรยนการสอน ผเรยนทาแบบวดความคดสรางสรรคและแบบวดการเรยนรเปนทมกอนดาเนนกจกรรม ซงอยในขนตอนท 1 ของขนตอนการการเรยนรบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค 3.2 การดาเนนกจกรรมการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน สรปไดดงน การจดกจกรรมการเรยนการสอนในขนนจะแบงเปนการเรยนการสอนบนเวบและการเรยนการสอนในชนเรยนปกตตามลกษณะของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานในขนนผสอนจะเปนผอานวยความสะดวกในการเรยนการสอน โดยจะเปนผใหคาแนะนาตลอดการจดกจกรรมการเรยนการสอน ซงการจดกจกรรมการเรยนการสอนในขนนมงใหผเรยนไดทางานและ

146

เรยนรเปนทมเพอใหผเรยนสามารถสรางผลงานนวตกรรม ซงอยในขนตอนท 2-3 ของขนตอนการการเรยนรบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค 3.3 การสรปผลการดาเนนกจกรรมการเรยนรบนเวบแบบผสมผสาน สามารถสรปไดดงน ผเรยนนาเสนอผลงานใหผเชยวชาญ กลมอนทราบและใหคะแนนผลงานนวตกรรม ซงอยในขนตอนท 4 ของขนตอนการการเรยนรบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

147

ตอนท 2

(ราง) รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตกอนการทดลองใช

จากการศกษาวจยในครงนเพอใหครอบคลมคาถามงานวจยจงขอสรปผลการวจยเรยงตามลาดบดงน 1.องคประกอบและขนตอนของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตขนตอนของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทม 2. รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสตระดบปรญญาบณฑตทพฒนาขนสามารถทาใหผเรยนในสถาบนอดมศกษาสรางนวตกรรมไดหรอไม

2.1 กลมทไดคะแนนนวตกรรมสงสดกบกลมทไดคะแนนนวตกรรมตาสดมลกษณะองคประกอบของกลมทแตกตางกนอยางไร

2.2 ผเรยนมความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตอยางไร 1. องคประกอบและขนตอนของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตมอะไรบาง จากหลกการ การสรางความร การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน การเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดรเรมสรางสรรค ความคดเหนของผเชยวชาญดานการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ผเชยวชาญดานการเรยนการสอน ผวจยพบรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต โดยมรายละเอยดดงน

1. องคประกอบของรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวย การเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

องคประกอบทเปนกรอบแนวคดหลกของการสรางรปแบบการเรยนการ

148

สอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต โดยมแนวคดพนฐานจากการสรางความร การเรยนรเปนทม กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค และการสรางนวตกรรม ซงประกอบไปดวยองคประกอบทง 7 ดงน 1.1 ความร ความสามารถ 1.2 ประสบการณการเรยนร 1.3 ความคดสรางสรรค 1.4 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 1.5 ทม 1.6 แรงจงใจ 1.7 ภาวะผนา

2. ขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทม และกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

ขนตอนหลกของรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวย การเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ประกอบดวย 10 ขนตอน โดยมรายละเอยดขนตอนดงตอไปน 2.1 ขนตอนท 1 เตรยมความพรอมผเรยน

2.2 ขนตอนท 2 ผสอนจดกลมผเรยน 2.3 ขนตอนท 3 ผเรยนตงกฎเกณฑในกลม 2.4 ขนตอนท 4 ผสอนแจงงานใหแตละกลมรบทราบ 2.5 ขนตอนท 5 กลมแลกเปลยนความร ประสบการณและความคดเหน 2.6 ขนตอนท 6 กลมคนควาหาความรเพอปรบปรงผลงานทเปนนวตกรรม 2.7 ขนตอนท 7 กลมนาเสนอความกาวหนา 2.8 ขนตอนท 8 กลมนาผลงานทเปนนวตกรรมไปทดลองใช 2.9 ขนตอนท 9 กลมปรบปรงแกไขผลงานทเปนนวตกรรม 2.10 ขนตอนท 10 กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม

149

(ราง) รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต

นกศกษาระดบปรญญาบณฑตกอนการทดลองใช

150

คาอธบายรปแบบ ฯ รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตสามารถอธบายรปแบบ ฯ ดงกลาวไดดงน 1.1 องคประกอบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตมดงน 1.1.1 ความร ความสามารถ ความรความสามารถเปนพนฐานสาคญในการสรางผลงาน เพราะความรเกดจากการประมวลและตกผลกทางขอมล(Data)และสารสนเทศ(Information) จนกอใหเกดความรซงเปนพนฐานของกาสรางนวตกรรม เนองจากบคคลจะสรางนวตกรรมใหมไดตองสรางองคความรใหมขนมาไดกอน

1.1.2. ประสบการณการเรยนร ประสบการณการเรยนร เปนสงทลอกเลยนไดยากเพราะเปนสงทแตละ

บคคลพบเจอเหตการณแตกตางกนและเกดการเรยนรในสถานการณทแตกตางกนและเรยนรในการแกปญหาทแตกตางกนไป ผทมประสบการณสงมกจะมเทคนควธการแกปญหาทหลากหลายไดมากกวาผทมประสบการณนอย ดงนน ในการสรางนวตกรรมจงจาเปนตองมการแลกเปลยนประสบการณกนใหมากเพอใหแตละคนไดทราบและเรยนรวธแกปญหาทตนเองไดเคยพบเจอ นามาประมวลกบประสบการณของเพอนในทมทแตกตางกนเพอสามารถสรางแนวคดหรอไอเดยใหมเพอการแกปญหาตางๆ 1.1.3. ความคดสรางสรรค เปนความคดระดบสงทชวยใหผเรยนสามารถเกดแนวคดใหมทไมเคยมมากอน ความคดสรางสรรคประเภทความคดรเรมเปนปจจยหลกทกอใหเกดการสรางนวตกรรมเพราะความคดรเรม หมายถง ความคดทแปลกใหมอนแตกตางจากความคดปกตหรอความคดงายๆซงอาจเกดจากการนาเอาความรเดมมาดดแปลงหรอประยกตใหเกดสงใหมขน ทงน ความคดรเรมจะตองอาศยความกลาคดกลาลองเพอทดสอบความคดของตนควบคกบการใชจนตนาการและความพยายามในการสรางผลงาน โดยจากการวเคราะหขอมลทไดจากการวจยพบวากลมทไดคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนคาความคดรเรม(คาเฉลย73.20)อยในระดบสงกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด(คาเฉลย 52.30)อยางเหนไดชด 1.1.4. เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

151

เปนททราบกนดวา หนงในองคประกอบการจดการความรคอ เทคโนโลย เพราะเทคโนโลยเปนเครองมอในการแลกเปลยนเรยนรเพอใหผเรยนสามารถสรางองคความรใหมไดโดยเปนเครองมอหลกทใชในการสนบสนนการสรางความรตางๆไดแก 1.สนบสนนดานการสอสารและการสรางเครอขาย 2.สนบสนนการเรยนร เชน การสบคน การจดเกบ การเขาถง การประมวลและการสงออกความร ทงสองประเดนเปนประเดนทสาคญของการสรางนวตกรรม เพราะเครองมอทางเทคโนโลยเปดโอกาสใหผเรยนขยายองคความรของตนเองใหกวางขวางขน การเขาถงขอมลสารสนเทศไดอยางรวดเรวทาใหผเรยนเรยนรไดเรวขน จากเรองทไมรกสามารถรไดภายในไมกวนาท เมอผเรยนเขาถงความรไดศกษา และไตรตรองอยางลกซงยอมทาใหผเรยนเกดการคดวเคราะหและความคดสรางสรรคใหมโดยนาความรทตนมมาผนวกกบสงทตนเองคนพบ และยงเปดโอกาสใหผเรยนไดแลกเปลยนเรยนรกนไดอยางอสระ รวมทงการเรยนเนอหาไดอยางเปนอสระเชนการเชอมโยงขอมลไปยงแหลงขอมลใหมๆ สงตางๆเหลานเกดขนไดยากหากผเรยนเรยนรเพยงแคนงอยในชนเรยน ดงนนเทคโนโลยจงเปนองคประกอบทสาคญยงในการสรางแนวคดใหม ไอเดยและประสบการณการเรยนรทมความหมายแกผเรยน 1.1.5. ทม ทมแตกตางจากกลม ทมเกดจากบคคลทมความไววางใจ สนทสนม เชอใจ และไววางใจซงกนและกน ทมจงเปนเหมอนเพอนทรใจเมอมอะไรเกดขนกจะไมปดบงกนและเมอมขอผดพลาดเกดขนยอมแนะนาและใหอภย โดยมพนธสญญาทดตอกนในการทจะบรรลถงเปาหมายดวยกน พรอมทจะสรางนวตกรรมขนมาโดยรวมแรงรวมใจกนทางานและคดถงผลประโยชนของทมเปนหลก ดงนนในการสรางนวตกรรม ทมจงตองไมมการปดบงกนในเรองของความร แนวคด เทคนค วธการทตนเองคนพบมความพรอมการแลกเปลยนเรยนรเพอหาหนทางและวธการใหมๆทจะนามาแกปญหาในงาน ดงนนทมจงมความสาคญตอการสรางนวตกรรมเพราะหากผเรยนแตละคนในทมไมไววางใจกน ไมสนทสนมกน และปดบงความรทมตอกนกจะไมเกดการแลกเปลยนเรยนรกยอมทาใหนวตกรรมเกดไดยาก 1.1.6. แรงจงใจ แรงจงใจสาหรบการสรางนวตกรรมเกยวของอยางมากเนองจากผเรยนทจะสรางนวตกรรมจะตองมเปาหมายและความตองการทจะทางานใหประสบความสาเรจ จากการวจยพบวาแรงจงใจของกลมตวอยางจะไมใชรางวลแตเกดจากความตงใจและการมงมนเพอใหผลงานออกมาเปนทยอมรบ สาหรบคะแนนเปนสวนทมความสาคญอนดบรองลงมา

152

1.1.7. ภาวะผนา ภาวะผนาในทนหมายถงผเรยนทกคนตองมภาวะผนา อนไดแก ความรบผดชอบ ทกษะการสอสารกบบคคลอน ทกษะการแกปญหา และทกษะการทางานรวมกบผอน เพอใหการสรางนวตกรรมประสบความสาเรจ

1.2 ขนตอนของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต การจดกจกรรมการเรยนการสอนตามรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตประกอบดวย 10 ขนตอน อนไดแก

1. การเตรยมความพรอมของผเรยน 2. การจดกลมผเรยน 3. การตงกฎเกณฑภายในกลม 4. การแจงงานใหแตละกลมทราบ 5. การแลกเปลยนความร ความคดเหน 6. การคนหาความรเพมเตม 7. การนาเสนอความกาวหนาการสรางผลงานนวตกรรมของกลม 8.การนาผลงานนวตกรรมไปทดลองใชจรง 9. การปรบปรงแกไขผลงานนวตกรรม 10. การนาเสนอผลงานนวตกรรม

ซงสามารถอภปรายไดดงตอไปน 1. การเตรยมความพรอมผเรยน ขนตอนท 1 คอขนตอนทผสอนตองเตรยมความพรอมผเรยนในทน หมายถง ความรทผเรยนควรจะไดรบกอนการสรางผลงานนวตกรรมเพอเตมเตมสงทผเรยนยงไมรและสมควรจะร โดยความรทไดรบเปนความรทเปนพนฐานในการสรางผลงานนวตกรรมและการดาเนนกจกรรมตามขนตอนตางๆของการจดกจกรรมการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ซงประกอบดวยกจกรรมการเรยนการสอน ดงน การแนะนารายวชา (Course Syllabus) เพอใหผเรยนไดทราบถงวตถประสงคในการเรยน การกาหนดวธการจดการเรยนการสอน เนอหาทจะสอนเพอใหสอดคลองกบความตองการของผเรยนและรปแบบการจดการเรยนการสอน จากการใหคาแนะนาผเรยนเกยวกบการใชเทคนคหมวกคด 6 ใบและใหผเรยนฝกปฏบต

153

2. การจดกลมผเรยน

ขนตอนท 2 คอ การจดกลมผเรยนจานวน 3-5 คน การแบงกลมพจารณาจากคะแนนของวชาเรยนซงโดยผลการเรยนจะอยในระดบเดยวกนและพจารณาจากความสมครใจเพราะในกลมจะตองมความไววางใจกนในระดบหนงเนองจากในขนของการแลกเปลยนความรผเรยนตองสามารถแสดงความคดเหนไดอยางเตมท

3. การตงกฎเกณฑภายในกลม ขนตอนท 3 ผเรยนรวมกนตงกฎเกณฑภายในกลมโดยหาขอตกลงรวมกนในการ

สรางผลงานนวตกรรมวาผเรยนจะตองปฎบตตนเชนไรเพอใหบรรลเปาหมายและเปนการสรางพนธสญญาในกลม

4. การแจงงานใหแตละกลมทราบ ขนตอนท 4 ผสอนจะเปนผแจงงานใหผเรยนทราบวาผเรยนตองทาอะไรบาง การดาเนนกจกรรมมลกษณะอยางไรโดยผเรยนจะไดทราบขอมลเกยวกบความหมายและตวอยางทเกยวกบนวตกรรมทางการศกษา และเกณฑการประเมนผลงานนวตกรรม และการบนทกความรของกลมตนเองในแตละขนตอนของการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน การแจงงานตางๆและการชแจงผลงานนวตกรรมมความสาคญเพราะเปนการบอกถงวตถประสงคของเปาหมายทจะเกดหลงจากการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน

5. การแลกเปลยนความร ความคดเหน ขนตอนท 5 เปนการแลกเปลยนเรยนร และการแสดงความคดเหนเพอการหาแนวคดในการสรางนวตกรรมของผลงานทผเรยนตงเปาหมายไว ในขนตอนนผเรยนจะตองใชเทคนคหมวกคด 6 ใบในการแลกเปลยนเรยนรและการตอยอดความเปนนวตกรรมโดยผเรยนใชเพอหาหวขอและสรปในการสรางผลงานนวตกรรม 6. การคนควาหาความรเพมเตม ขนตอนท 6 หลงจากทผเรยนสามารถหาขอสรปถงการสรางนวตกรรมของกลมผเรยนแลวนน ผเรยนสามารถตอยอดความเปนนวตกรรมไดจากการคนควาเพมเตมหรอสอบถามผรเกยวกบนวตกรรมทผเรยนตองการสราง ในทนไดเชญผทรงคณวฒมาใหคาแนะนาผเรยนทกกลมเพอการตอยอดความเปนนวตกรรมมากขน 7.การนาเสนอความกาวหนาการสรางผลงานนวตกรรมของกลม ขนตอนท 7 ผเรยนนาเสนอความกาวหนาของกลมตนเองใหเพอนกลมอนๆทราบและเปดโอกาสใหมการแสดงความคดเหนในนวตกรรมของทกกลม และยงเปนการใหมมมองทแตกตางกนไป ทาใหกลมนาแนวคดนนๆไปปรบปรงและพฒนานวตกรรม

154

8. การนาผลงานนวตกรรมไปทดลองใชจรง ขนตอนท 8 ผเรยนนาผลงานนวตกรรมทสาเรจไปทดลองใชและเกนผลประเมนมาไวเพอการปรบปรงแกไข 9. การปรบปรงแกไขผลงานนวตกรรม ขนตอนท 9 นาผลการประเมนทไดจากขนตอนท 8 มาปรบปรงแกไข

10 การนาเสนอผลงานนวตกรรม ขนตอนท 10 นาเสนอผลงานนวตกรรมใหกลมผเรยน ผเชยวชาญประเมนผล จากนนนานวตกรรมทไดรบคาแนะนาจากผประเมนไปปรบปรงแกไขกอนดาเนนการเผยแพรสสาธารณะชนตอไป

สามารถแสดงเปนตารางขนตอนการสรางนวตกรรมไดดงน 1. ขนตอนท 1 การเตรยมความพรอมผเรยน 1.1 การแนะนารายวชา การแจงวตถประสงคการเรยน 1.2 ผสอนแนะนาเทคนคหมวกคด 6 ใบ 2. ขนตอนท 2 การจดกลมผเรยน ผสอนจดกลมผเรยนจานวน 3-5 คน

155

3. ขนตอนท 3 การตงกฎเกณฑภายในกลม

ผเรยนสรางขอตกลงรวมกนในการทางานเพอสรางนวตกรรม 4. ขนตอนท 4 การแจงงานใหแตละกลมทราบ 4.1 ผสอนแจงงานใหแตละกลมทราบเกยวกบการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน 4.2 ผสอนใหความรผเรยนเกยวกบความหมายนวตกรรมและตวอยางนวตกรรม

4.3 ผสอนแจงเกณฑการประเมนนวตกรรม 4.4 การบนทกความร (After Action Review)

5. ขนตอนท 5 การแลกเปลยนความร ประสบการณ ความคดเหน 5.1 ผเรยนใชเทคนคหมวก 6 ใบ ในการคดปญหา ตงสมมตฐาน เพอทจะสรางนวตกรรม 5.2 ผเรยนสรปหวขอหรอปญหาทผเรยนสนใจในการสรางผลงานนวตกรรม

5.3 ผเรยนบนทกการเรยนร

156

6. ขนตอนท 6 การคนควาหาความรเพมเตม 6.1 ผเรยนคนควาหาความรเพมเตมจากผร ผเชยวชาญ หรอจากสารสนเทศตางๆ 6.2 ผเรยนบนทกการเรยนร

7. ขนตอนท 7 การนาเสนอความกาวหนาการสรางผลงานนวตกรรมของกลม 7.1 ผเรยนนาเสนอความกาวหนาของกลมตนเองใหเพอนกลมอนๆทราบ 7.2 ผสอนเปดโอกาสใหผเรยนแสดงความคดเหนในนวตกรรมของทกลม

7.3 ผเรยนบนทกการเรยนร

ไมได

157

8. การนาผลงานนวตกรรมไปทดลองใชจรง 8.1 ผเรยนนานวตกรรมทสรางขนของกลมไปทดลองใช 8.2 ผเรยนเกบผลการประเมนนวตกรรม 8.3 การบนทกความร

9. ขนตอนท 9 การปรบปรงแกไขผลงานนวตกรรม 9.1 ผเรยนนาผลประเมนทไดมาปรบปรงแกไขผลงานนวตกรรม 9.2 ผเรยนบนทกความร

158

10. ขนตอนท 10 การนาเสนอผลงานนวตกรรม 10.1 ผเรยนนาเสนอผลงานนวตกรรมใหกลมผเรยน ผเชยวชาญประเมน 10.2 ผเรยนปรบปรงแกไขผลงานนวตกรรม 10.3 ผเรยนเผยแพรผลงานนวตกรรมออกสสาธารณะ 10.4 ผเรยนบนทกความร

ไมได

159

2. รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมแลกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตทพฒนาขนสามารถทาใหผเรยนในสถาบนอดมศกษาสรางนวตกรรมไดหรอไม จากการวจยพบวาผลคะแนนผลงานนวตกรรมของกลมตวอยางอยในเกณฑดถงดเยยมโดยไดคะแนนจากคะแนนเตม 99 คะแนน ดงน กลมท 1 ได 76.94 คะแนน อยในระดบ ด กลมท 2 ได 79.47 คะแนน อยในระดบ ดเยยม กลมท 3 ได 78.73 คะแนน อยในระดบ ด กลมท 4 ได 73.48 คะแนน อยในระดบด หากสรปตามเกณฑความเปนนวตกรรม ซงไดแบงออกเปนระดบความเปนนวตกรรมดงน ระดบ 3 - เปนผลงาน วธการ กระบวนการใหม หรอองคความรใหมทไมเคยมหรอปรากฏมากอน ระดบ 2 - เปนผลงาน วธการ กระบวนการทมอยแลว แตนามาปรบปรงหรอพฒนา และไดผลด ระดบ 1 - เปนผลงาน วธการ กระบวนการทมอยแลว แตนามาปรบปรงหรอพฒนาบางสวน และไดผลด

ผลของการสรางนวตกรรมของนสต นกศกษานกศกษาระดบปรญญาบณฑตทง 4 กลม พบวาอยในระดบท 2 คอ เปนผลงาน วธการ กระบวนการทมอยแลว แตนามาปรบปรงหรอพฒนา และไดผลด

คาขนาดอทธพลมคา 1.03 ซงหมายความวา กลมทเรยนตามรปแบบการสอนทผวจยไดพฒนาจะมคาเฉลยของคะแนนนวตกรรมหลงทดลองสงกวาคะแนนนวตกรรมของกลมควบคมหลงทดลองไมนอยกวา 84 ใน 100 คน (Heppner, 2008 p.356)

2.1 กลมทไดคะแนนนวตกรรมสงสดกบกลมทไดคะแนนนวตกรรมตาสดมลกษณะองคประกอบของกลมทแตกตางกนอยางไร

จากการวจยพบวาองคประกอบทแตกตางของกลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและกลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดจากการวเคราะหขอมล (ตารางท 11 การวเคราะหขอมลดานความคดสรางสรรคทง 4 ดานของกลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและกลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด กลาวไวในบทท 4 ) พบวากลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนความคดรเรม คดยดหยน คดคลองแคลว หลงดาเนนกจกรรมการสรางนวตกรรมมากกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด สวนคะแนนความคดละเอยดลออกลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดมคะแนนมากกวากลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสด จากการสมภาษณกลมตวอยางทง 2 กลมพบวามขอแตกตางของการทางานและสมาชกในกลมสามารถสรปไดตามตารางท 10 ซงไดกลาวไวในบทท 4 ดงน ขอทคลายคลงกนของทง2 กลม ไดแก การทางานรวมกนอยางสมาเสมอ การโตแยงกนมไมมากนกสวนทแตกตางกนของทง 2 กลมคอ กลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสด

160

พบวา ในกลมมไดแบงหนาทกนอยางชดเจนแตละคนใหความชวยเหลอกน มการพบปะกนเสมอและปรกษาหารอเรองงานโดยใชเวลาไมนานแตบอยครงกวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด และไมมผนากลม ดงนนการพดคยปรกษาจงมไดตองทาตามใครและมผคอยนดเพอนใหเขามาพดคยกนเรองงาน สวนกลมทมคะแนนนวตกรรมนอยมผนากลมและในกลมมกเชอฟงผนา ดงนนสามารถสรปองคประกอบของกลมทไดคะแนนนวตกรรมมากทสดกบกลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสดไดวา ม องคประกอบ 4 องคประกอบ ไดแก 1. ความคดสรางสรรค 2.ภาวะผนา 3.จานวนของการแลกเปลยนเรยนร 4. การแบงหนาทและความรบผดชอบ

2.2 ผเรยนมความคดเหนตอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตอยางไร

1. ความรสกตอการเรยนการสอนในครงน กลมตวอยางแสดงความคดเหนวาการจดการเรยนการสอนในรปแบบนมความเหมาะสมและกลมตวอยางมความพงพอใจ เนองจากผเรยนไดมการเตรยมตวโดยผสอนแจงวตถประสงคของเปาหมายการสอน เกณฑการประเมนและแนะนาเกยวกบกจกรรมในการเรยน นอกจากนนผเรยนไดชวยกนคดและออกแบบผลงานนวตกรรม เวลาทใชเรยนมความเหมาะสมเพราะสามารถเรยนไดทงนอกเวลาและในเวลา การเขากลมเพอหารอทาไดในออนไลนโดยไมจากดเวลาและสถานท บทเรยนออนไลนทผสอนนาเสนอทาใหผเรยนสามารถดซาและดไดทกชวงเวลา เปดโอกาสการเรยนรทยดหยนมากขน การประเมนผลมความเหมาะสมเพราะเปดโอกาสใหผเรยนและกลมเพอนไดใหคะแนนผลงานนวตกรรม 2. ประโยชนทกลมตวอยางไดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมมความคดเหนดงนผเรยนมความคดเหนวา การเรยนการสอนบนเวบชวยใหผเรยนไดทบทวนเนอหาจากบทเรยนออนไลนทผสอนเตรยมไวใหและมการตอบคาถามผานระบบการจดการเรยนการสอน (LMS) ผเรยนมการเรยนรดวยกนโดยการแลกเปลยนความคดเหนตางๆในการสรางนวตกรรมไดทงในชนเรยนและบนอนเทอรเนต รวมทงฝกใหผเรยนคดวธการใหมๆ การสรางผลงานใหมเพอใหเกดนวตกรรมทางการศกษา เปนประโยชนตอการนาไปใชทงในการเรยนและการทางาน 3. ปญหาและอปสรรคการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต สวนใหญมปญหาทระบบอนเทอรเนต เชน อนเทอรเนตมความลาชา หรอลมทาใหไมสามารถตดตอสอสารกนไดตามทไดนดเวลาไว 4. ขอเสนอแนะเพมเตมในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม

161

ของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต กลมตวอยางแนะนาวา ผสอนควรลงเกณฑการประเมนไวในเวบดวยเพราะเมอแจงเฉพาะเตรยมความพรอมทาใหผเรยนไมสามารถจดจาได ควรจดใหมการเรยนการสอนมากกวาทเปนอย และในหลากหลายวชา

162

ตอนท 3

การนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตไปใช

การนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตไปใชนน มความจาเปนตองดาเนนงานตามเงอนไขในการนารปแบบไปใช และการรบรองรปแบบมรายละเอยดดงน

1. เงอนไขการนารปแบบไปใช 1.1 การจดการเรยนการสอนตามรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

ดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต จะตองประกอบไปดวย องคประกอบของรปแบบ ขนตอนการเรยนการสอนตามรปแบบ จงจะทาใหรปแบบการเรยนการสอนเกดประโยชนสงสด

1.2 การนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทม และกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ตองคานงถงสภาพแวดลอมและบรบททเออตอการจดการเรยนการสอนดงกลาว

1.3 การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานนเปนเรยนการสอนทมทงการเรยน การสอนบนเวบ (Web-Based Instruction) และการเรยนการสอนในชนเรยนปกต (Traditional Classroom) 1.4 ผทนารปแบบไปใชตองมความรความเขาใจเกยวกบระบบการเรยนการสอนบนเวบ และความรทางอนเทอรเนต 1.5 ผเรยนจะตองมความรและทกษะในการใชงานอนเทอรเนตไดเปนอยางด

2. วธการนารปแบบไปใช 2.1 ผสอนจะตองเตรยมผเรยนและสภาพแวดลอมใหมองคประกอบการเรยนการ

สอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม

2.2 ผสอนจะตองดาเนนตามขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมตามลาดบ

2.3 ผเรยนจะตองมความพรอมในการดาเนนการเรยนการสอนบนเวบแบบ ผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม

163

3. การประเมนรปแบบ การประเมนผลรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนร

เปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ผวจยไดนารปแบบทพฒนาขนพรอมองคประกอบและขนตอนไปใหผทรงคณวฒตรวจสอบจานวน 5 ทานประเมนโดยการสมภาษณ และนามาปรบปรงรปแบบฯ จงสามารถสรปรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตไดดงน

สรป รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมนสต

นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

164

จากการรบรองรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตของผทรงคณวฒสามารถสรปเปนองคประกอบได 7 องคประกอบและ 4 ขนตอนดงรายละเอยดตอไปน 1. องคประกอบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตมรายละเอยดดงน 1.1 ความร ความสามารถ ความรความสามารถเปนพนฐานสาคญในการสรางผลงาน เพราะความรเกดจากการประมวลและตกผลกทางขอมล(Data) และสารสนเทศ(Information) จนกอใหเกดความรซงเปนพนฐานของกาสรางนวตกรรม เนองจากบคคลจะสรางนวตกรรมใหมไดตองสรางองคความรใหมขนมาไดกอน ดงนนการมความร ความสามารถของนสตระดบปรญญาบณฑต คอ ความรและทกษะการเรยนรทไดจากวชาทเรยน โดยผสอนควรชแนะการเรยนร เนอหา องคความรถกตองใหแกผเรยนใหครบถวนตามมโนทศนและวตถประสงคของรายวชา

1.2 ประสบการณการเรยนร ประสบการณการเรยนร เปนสงทลอกเลยนไดยากเพราะเปนสงทแตละ

บคคลพบเจอเหตการณแตกตางกนและเกดการเรยนรในสถานการณทแตกตางกนและเรยนรในการแกปญหาทแตกตางกนไป ผทมประสบการณสงมกจะมเทคนควธการแกปญหาทหลากหลายไดมากกวาผทมประสบการณนอย ดงนน ในการสรางนวตกรรมจงจาเปนตองมการแลกเปลยนประสบการณกนใหมากเพอใหแตละคนไดทราบและเรยนรวธแกปญหาทตนเองไดเคยพบเจอ นามาประมวลกบประสบการณของเพอนในทมทแตกตางกนเพอสามารถสรางแนวคดหรอไอเดยใหมเพอการแกปญหาตางๆ นสตระดบปรญญาบณฑตจะตองมประสบการณการเรยนรทแตกตางกนและมความสามารถทางการรบรทสมกบวยของตนเอง 1.3 ความคดสรางสรรค เปนความคดระดบสงทชวยใหผเรยนสามารถเกดแนวคดใหมทไมเคยมมากอน ความคดสรางสรรคประเภทความคดรเรมเปนปจจยหลกทกอใหเกดการสรางนวตกรรมเพราะความคดรเรม หมายถง ความคดทแปลกใหมอนแตกตางจากความคดปกตหรอความคดงายๆซงอาจเกดจากการนาเอาความรเดมมาดดแปลงหรอประยกตใหเกดสงใหมขน ทงน ความคดรเรมจะตองอาศยความกลาคดกลาลองเพอทดสอบความคดของตนควบคกบการใชจนตนาการและความพยายามในการสรางผลงาน โดยจากการวเคราะหขอมลทไดจากการวจยพบวากลมทไดคะแนนนวตกรรมมากทสดมคะแนนคาความคดรเรม(คาเฉลย73.20)อยในระดบสง

165

กวากลมทมคะแนนนวตกรรมนอยทสด(คาเฉลย 52.30)อยางเหนไดชดโดยในการวจยครงนไดมการเตรยมนสตโดยใชเทคนคหมวกคด 6 ใบการกระตนพฒนาการดานความคดสรางสรรคไดแก ความคดรเรม คดคลองแคลว คดยดหยน และคดละเอยดลออ 1.4 เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เปนททราบกนดวา หนงในองคประกอบการจดการความรคอ เทคโนโลย เพราะเทคโนโลยเปนเครองมอในการแลกเปลยนเรยนรเพอใหผเรยนสามารถสรางองคความรใหมไดโดยเปนเครองมอหลกทใชในการสนบสนนการสรางความรตางๆในการวจยครงนไดแก 1.สนบสนนดานการสอสารและการสรางเครอขาย 2.สนบสนนการเรยนร เชน การสบคน การจดเกบ การเขาถง การประมวลและการสงออกความร 3. การเรยนรจากการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานซงผเรยนไดเรยนรจากสอออนไลนหรอ learning Objects เพอใหผเรยนพฒนาทกษะการเรยนรดานICT ดานผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน และยงชวยสงเสรมความคดสรางสรรคเพราะสอทนาเสนอจะอยในรปแบบมลตมเดยทชวยพฒนาผเรยนในดานความคดสรางสรรคไดด ทงสามประเดนเปนประเดนทสาคญของการสรางนวตกรรม เพราะเครองมอทางเทคโนโลยเปดโอกาสใหผเรยนขยายองคความรของตนเองใหกวางขวางขน การเขาถงขอมลสารสนเทศไดอยางรวดเรวทาใหผเรยนเรยนรไดเรวขน จากเรองทไมรกสามารถรไดภายในไมกวนาท เมอผเรยนเขาถงความรไดศกษา และไตรตรองอยางลกซงยอมทาใหผเรยนเกดการคดวเคราะหและความคดสรางสรรคใหมโดยนาความรทตนมมาผนวกกบสงทตนเองคนพบ และยงเปดโอกาสใหผเรยนไดแลกเปลยนเรยนรกนไดอยางอสระ รวมทงการเรยนเนอหาไดอยางเปนอสระเชนการเชอมโยงขอมลไปยงแหลงขอมลใหมๆ สงตางๆเหลานเกดขนไดยากหากผเรยนเรยนรเพยงแคนงอยในชนเรยน ดงนนเทคโนโลยจงเปนองคประกอบทสาคญยงในการสรางแนวคดใหม ไอเดยและประสบการณการเรยนรทมความหมายแกผเรยน 1.5 ทม ทมแตกตางจากกลม ทมเกดจากบคคลทมความไววางใจ สนทสนม เชอใจ และไววางใจซงกนและกน ทมจงเปนเหมอนเพอนทรใจเมอมอะไรเกดขนกจะไมปดบงกนและเมอมขอผดพลาดเกดขนยอมแนะนาและใหอภย โดยมพนธสญญาทดตอกนในการทจะบรรลถงเปาหมายดวยกน พรอมทจะสรางนวตกรรมขนมาโดยรวมแรงรวมใจกนทางานและคดถงผลประโยชนของทมเปนหลก ดงนนในการสรางนวตกรรม ทมจงตองไมมการปดบงกนในเรองของความร แนวคด เทคนค วธการทตนเองคนพบมความพรอมการแลกเปลยนเรยนรเพอหาหนทางและวธการใหมๆทจะนามาแกปญหาในงาน ดงนนทมจงมความสาคญตอการสรางนวตกรรมเพราะหากผเรยนแตละคนในทมไมไววางใจกน ไมสนทสนมกน และปดบงความรทมตอกนกจะไมเกดการแลกเปลยนเรยนรกยอมทาใหนวตกรรมเกดไดยาก ในการวจยครงนทมประกอบดวยนสตท

166

มความไววางใจกน สนทสนมกนและแบงเขาทมตามความสมครใจและการพจารณาผลการเรยนใหอยในระดบทใกลเคยงกนในแตละทม 1.6 แรงจงใจ แรงจงใจสาหรบการสรางนวตกรรมเกยวของอยางมากเนองจากผเรยนทจะสรางนวตกรรมจะตองมเปาหมายและความตองการทจะทางานใหประสบความสาเรจ จากการวจยพบวาแรงจงใจของกลมตวอยางจะไมใชรางวลแตเกดจากความตงใจและการมงมนเพอใหผลงานออกมาเปนทยอมรบ สาหรบคะแนนเปนสวนทมความสาคญอนดบรองลงมา ความตงใจและความมงมนของผเรยนเกดจากตนเองมสวนสาคญดงนนผสอนจงควรใหผเรยนไดทราบถงคณคาของนวตกรรมทจะเกดขนและใหผเรยนแสดงความคดเหนวาประโยชนของนวตกรรมนนดอยางไรเพอกระตนใหผเรยนมทศนคตทดตอการสรางนวตกรรม

1.7 ภาวะผนา ภาวะผนาในทนหมายถงผเรยนทกคนตองมภาวะผนา อนไดแก ความรบผดชอบ ทกษะการสอสารกบบคคลอน ทกษะการแกปญหา และทกษะการทางานรวมกบผอน เพอใหการสรางนวตกรรมประสบความสาเรจ การวจยไดเสนอแนะใหผเรยนมการสรางกฎเกณฑของทมขนมาวา แตละทมผเรยนควรทาตนอยางไรใหงานกลมประสบความสาเรจและเปนการกระตนใหผเรยนเกดภาวะผนา เนองจากภาวะผนาในบรบทของการสรางนวตกรรมนหมายถง ภาวะผนาททกคนในทมตองมซงมไดหมายถงผนาของทม

1.2 ขนตอนของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตมรายละเอยดดงน 1. ขนตอนท 1 การเตรยมความพรอมใหกบผเรยน 1.1 การแนะนารายวชา การแจงวตถประสงคการเรยน 1.2 ผสอนแนะนาเทคนคหมวกคด 6 ใบ

1.3 ผสอนจดกลมผเรยนจานวน 3-5 คน 1.4 การตงกฎเกณฑภายในกลม 1.5 ผเรยนสรางขอตกลงรวมกนทางานเพอสรางนวตกรรม 1.5.1 ผสอนแจงใหแตละกลมทราบเกยวกบการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน 1.5.2 ผสอนใหความรผเรยนเกยวกบความหมายนวตกรรมและตวอยางนวตกรรม 1.5.3 ผสอนแจงเกณฑการประเมนนวตกรรม 1.5.4 การบนทกความร (After Action Review)

167

2. ขนตอนท 2 การแลกเปลยนความร ประสบการณ ความคดเหน 2.1 ผเรยนใชเทคนคหมวก 6 ใบ ในการคดปญหา ตงสมมตฐาน เพอทจะสรางนวตกรรม 2.2 ผเรยนสรปหวขอหรอปญหาทผเรยนสนใจในการสรางผลงานนวตกรรม 2.3 ผเรยนบนทกการเรยนร

2.4 ผเรยนคนควาหาความรเพมเตมจากผร ผเชยวชาญ หรอจากสารสนเทศตางๆ 2.5 ผเรยนบนทกการเรยนร

2.6 ผเรยนนาเสนอความกาวหนาของกลมตนเองใหเพอนกลมอนๆทราบ 2.7 ผสอนเปดโอกาสใหผเรยนแสดงความคดเหนในนวตกรรมของทกกลม

2.8 ผเรยนบนทกการเรยนร

การจดกลมผเรยน

การสรางขอตกลงรวมกน

รายวชา การแจงวตถประสงคการเรยน

เทคนคหมวกคด 6 ใบ

การแจงการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน

ความหมายนวตกรรมและตวอยางนวตกรรม

เกณฑการประเมนงานนวตกรรม

การบนทกความร

ขนตอนท 2

168

3. ขนตอนท 3 การทดลองใชนวตกรรม

3.1 ผเรยนนานวตกรรมทสรางขนของกลมไปทดลองใช 3.2 ผเรยนเกบผลการประเมนนวตกรรม 3.3 การบนทกความร 3.4 ผเรยนนาผลประเมนทไดมาปรบปรงแกไขผลงานนวตกรรม

ได ไมได

การใชเทคนคหมวกคด 6 ใบ ในการหาหวขอการสรางนวตกรรม

การสรปหวขอ / ปญหาการสรางนวตกรรม

ผเรยนบนทกการเรยนร

ได ไมได

การคนควาความรเพมเตม

การบนทกการรบร

การเสนอความกาวหนาการสรางนวตกรรม

การแสดงความคดเหนเกยวกบนวตกรรมของทกกลม

การบนทกความร

ขนตอนท 3

169

3.5 การบนทกความร 4. ขนตอนท 4 การนาเสนอผลงานนวตกรรม 4.1 ผเรยนนาเสนอผลงานนวตกรรมใหกลมผเรยน ผทรงคณวฒ และผสอนประเมน 4.2 ผเรยนปรบปรงแกไขผลงานนวตกรรม 4.3 ผเรยนเผยแพรผลงานนวตกรรมออกสสาธารณะ 4.4 ผเรยนบนทกความร

การนาเสนอผลงานนวตกรรม

การปรบปรงแกไขผลงานนวตกรรม

ได ไมได

การทดลองใชนวตกรรมของกลม

การเกบผลประเมนนวตกรรม

การบนทกความร

การปรบปรงแกไขนวตกรรม

ได ไมได

การบนทกความร

ขนตอนท 4

170

การเผยแพรผลงานนวตกรรมออกสสาธารณะ

การบนทกความร

171

การบนทกความร

การนาเสนอผลงานนวตกรรม

การปรบปรงแกไขผลงานนวตกรรม

การเผยแพรผลงานนวตกรรมออกสสาธารณะ

การบนทกความร

ได ไมได

การบนทกความร

การปรบปรงแกไขนวตกรรม

ได ไมได

การบนทกการรบร

การเสนอความกาวหนาการสรางนวตกรรม

การแสดงความคดเหนเกยวกบนวตกรรมของทกกลม

การบนทกความร

การทดลองใชนวตกรรมของกลม

การเกบผลประเมนนวตกรรม

ผเรยนบนทกการเรยนร

การคนควาความรเพมเตม

ได ไมได

การสรปหวขอ / ปญหาการสรางนวตกรรม

ได ไมได

การแนะนารายวชา การแจงวตถประสงคการเรยน

เทคนคหมวก 6 ใบ

การจดกลม

การสรางขอตกลงรวมกน

การแจงการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน

ความหมายนวตกรรมและตวอยางนวตกรรม

การบนทกความร

การใชเทคนคหมวกคด 6 ใบ ในการหาหวขอการสรางนวตกรรม

สรปภาพรวมขนตอนการสรางนวตกรรม

172

ดงนน รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตทไดจากการทดลองใชและรบรองรปแบบฯแลว สรปไดวามองคประกอบทงสน 7 องคประกอบและ 4 ขนตอนดงทไดอธบายในรายละเอยดแลวในขางตน

173

บทท 6

สรปผลการวจย อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การวจยเรอง รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ผวจยมวตถประสงค วธการดาเนนการวจย โดยสรปดงตอไปน วตถประสงคของการวจย 1. การศกษาองคประกอบและขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

2. เพอสรางรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

3. เพอทดลองผลการใชรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

4. เพอเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต วธดาเนนการวจย

1. การกาหนดกลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก นสตทลงทะเบยนเรยนวชา 272318 การ

ผลตวสดการสอนสาหรบเครองฉายและเครองเสยง จานวน 19 คน คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โดยวธการเลอกแบบเจาะจง 2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงนแบงออกเปน 6 ชนดงน

1. แบบสอบถามผเชยวชาญเกยวกบการเรยนการสอนบนเวบแบบ ผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

2. แบบประเมนนวตกรรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

174

3. แบบวดลกษณะการเรยนรเปนทมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

4. แบบทดสอบวดความคดสรางสรรคของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 5. แบบสมภาษณความคดเหนทมตอรปแบบฯของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3. การเกบรวบรวมขอมล 3.1 นาขอมล งานวจย วรรณคดทเกยวของมาวเคราะหและสงเคราะหรวมกบขอเสนอแนะจากผเชยวชาญททาการตรวจสอบและนาผลทไดไปทาแผนการจดกจกรรม 3.2 วดการเรยนรเปนทมและความคดสรางสรรคกอนการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน 3.3 ดาเนนการตามขนตอนการจดการเรยนการสอนและหลงจากนนวดนวตกรรมทกลมผเรยนสรางขนโดยใชแบบประเมนนวตกรรมของทง 4 กลม 3.4 วดการเรยนรเปนทมและความคดสรางสรรคหลงการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน

3.5 วดคะแนนนวตกรรมของกลมทไดนวตกรรมนอยทสดกบมากทสด 3.6 สมภาษณความคดเหนของผเรยนเกยวกบรปแบบการเรยนการสอนบนเวบ

แบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 3.7 นารปแบบทไดจากการทดลองใชมาพฒนาและปรบปรงแกไขและสมภาษณผทรงคณวฒเพอรบรองรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 4. การวเคราะหขอมล

4.1 สรปความคดเหนทไดจากแบบสอบถามผเชยวชาญเกยวกบการเรยนการ สอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 4.2 สรปความคดเหนของผทรงคณวฒในการรบรองรปแบบฯกอนการทดลองใช 4.3 วเคราะหคาคะแนนของแบบวดการเรยนรเปนทมและความคดสรางสรรคกอนการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน

175

4.4 วดนวตกรรมทกลมผเรยนสรางขนโดยใชแบบประเมนนวตกรรมหลงการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน 4.5 วเคราะหคาคะแนนของแบบวดการเรยนรเปนทมและความคดสรางสรรคหลงการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน

4.6 วเคราะหคาคะแนนนวตกรรมของกลมทไดนวตกรรมนอยทสดกบมากทสด 4.7 สรปขอมลจากการสมภาษณความคดเหนของผเรยนเกยวกบรปแบบการ

เรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต 4.8 สรปความคดเหนของผทรงคณวฒเพอรบรองรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต สรปผลการวจย จากการศกษาวจยในครงน ผวจยสามารถสรปผลของการพฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ดงรายละเอยดตอไปน ตอนท 1 จากการสอบถามผเชยวชาญดานการจดกจกรรมการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอการสรางนวตกรรม สามารถสรปผลไดดงน 1.1 ผเชยวชาญเหนวาลกษณะการจดการเรยนการสอนแบบผสมผสานควรมการใชเครองมอทหลากหลาย โดยเฉพาะ ระบบการจดการเรยนการสอนหรอ Learning Management System: LMS) 1.2 ผเชยวชาญเหนดวยกบกจกรรมการจดการเรยนการสอนทง 4 ขนตอน โดยไดเพมเตมในสวนของเทคนคและวธการททาใหเกดกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค รวมถงการใหผเชยวชาญเกยวกบนวตกรรมมาใหคาแนะนาเพมเตม ตอนท 2 จากการสอบถามผเชยวชาญในการตรวจสอบคณภาพคณภาพเครองมอวจยสามารถสรปผลเปนความเรยงไดดงตอไปน

176

2.1 แบบวดลกษณะการเรยนรเปนทม อยในระดบเหมาะสม 2.2 แบบวดความคดสรางสรรคไดรบการยอมรบโดยเปนแบบประเมนความคดสรางสรรคของ Torrance 2.2 แบบประเมนนวตกรรม อยในระดบเหมาะสม 2.3 แบบสมภาษณเชงลกคะแนนกลมทมคะแนนผลงานนวตกรรมมากทสดและนอยทสด อยในระดบเหมาะสม 2.4 แบบสอบถามความคดเหนตอรปแบบของผเรยน อยในระดบเหมาะสม 2.5 แผนการจดกจกรรมการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต อยในระดบเหมาะสม ตอนท 3 จากการสอบถามผเชยวชาญเกยวกบความเหมาะสมของสอการเรยนร สามารถสรปไดดงตอไปน

3.1 ลกษณะของสอออนไลน ไดแก Learning object นน ผเชยวชาญเหนวามความเหมาะสมโดยในสวนของบทเรยนออนไลนใหเพมเตมในสวนทเปนวตถประสงค และแบบทดสอบใหเพมสวนทเปนผลปอนกลบใหมากขน 3.2 ผวจยใชเวบเพอการเรยนการสอนคอ Blackboard เนองจากเปนเวบเพอใชในการเรยนการสอนของรายวชา และเปนทยอมรบใหใชเปนระบบการจดการเรยนการสอนของจฬาลงกรณมหาวทยาลย ตอนท 4 ผลจากการพฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต สรปผลไดดงตอไปน จากการพฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต โดยมองคประกอบของรปแบบดงนคอ องคประกอบในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ซงหมายถงปจจยทตองมการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตอนประกอบดวยองคประกอบและขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคด

177

สรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตประกอบดวย 7องคประกอบ และ 4 ขนตอน ซงสามารถแสดงเปนรายละเอยดไดดงน

1. องคประกอบในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ผทรงคณวฒทกทานเหนดวยกบองคประกอบทง 7 ขอ ไดแก 1. ความร ความสามารถ 2. ประสบการณการเรยนร 3. ความคดสรางสรรค 4. เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 5. ทม 6. แรงจงใจ 7. ภาวะผนา 2. ขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ผทรงคณวฒไดแนะนาใหขนตอน 1 2 3 และ 4 สามารถรวมกนเปนขนตอนท 1 ไดเนองจากเหนวาเปนลกษณะของการเตรยมความพรอมใหกบผเรยนไดเชนกนดงนนขนตอนจงสรปไดเปน 4 ขนตอนดงน 1. การเตรยมความพรอมใหกบผเรยน 2.การแลกเปลยนความร ประสบการณ ความคดเหน 3. การทดลองใชนวตกรรม 4. การนาเสนอผลงานนวตกรรม

จากขอมลขางตนผวจยสามารถสรปรปแบบทพฒนาไดดงน

6

รปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค เพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

178

7

คาอธบายขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

ขนตอนการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคด

สรางสรรค

วธการเรยนการสอนบนเวบ แบบผสมผสาน

กจกรรมผสอน กจกรรมผเรยน การประเมนผล

ขนท 1 การเตรยมความพรอมใหกบผเรยน 1.แนะนารายวชา วธการเรยนการสอน การประเมนผลและความคาดหวง

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

1.แจกเอกสารแนะนารายวชา ชแจงเกณฑการประเมนผลงานนวตกรรม 2.ชแจงการจดกจกรรมการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

1.รบเอกสารและแนะนารายวชาและรบทราบเกณฑการประเมนผลงานนวตกรรม 2.รบทราบการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

แบบวดกอนเรยน 1.แบบวดลกษณะการเรยนรเปนทม 2.แบบวดความคดสรางสรรค

2.วดความคดสรางสรรคและลกษณะการเรยนรเปนทมโดยใชแบบวด

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

แจกแบบวดความคดสรางสรรค แจกแบบวดลกษณะการเรยนรเปนทม

ทดสอบกอนเรยนโดยวดความคดสรางสรรคและการเรยนรเปนทม

3.ความรเบองตนเกยวกบสอเสยง การเรยนการสอนบนเวบ: LMS แนะนาการเรยนบนเวบและคอยชวยเหลอหากผเรยนมขอสงสยสามารถตดตอผสอนไดตลอดเวลา

ศกษาบทเรยนบนเวบหากมขอสงสยสอบถามผสอน

การสรปเนอหาและการทาแบบทดสอบ 3.ความสาคญของการบนทกเสยง การเรยนการสอนบนเวบ: LMS

4.การวางแผนการผลต การเรยนการสอนบนเวบ: LMS 5.แนวโนมการเผยแพรเสยงเพอการศกษาในยคโลกาภวฒน

การเรยนการสอนบนเวบ: LMS

6.การวจยเกยวกบสอเสยงเพอการศกษา การเรยนการสอนบนเวบ: LMS 7.แนวคดหมวกคด 6 ใบ การเรยนการสอนบนเวบ: LMS

8.การฝกปฏบตโปรแกรม Sony Vegus การเรยนการสอนในชนเรยนปกต 1.แจกเอกสารประกอบการสอน 1.รบเอกสารประกอบการสอน ผลงานการสรางวดทศนดวย

179

8

2.ผสอนแนะนาการใชงานโปรแกรม Sony Vegus 3.ใหผเรยนแบงเนอหาเพอศกษาเปนรายกลม 4.ผสอนใหคาแนะนา และคอยอานวยความสะดวก

2.ผเรยนแตละกลมออกมาสาธตการใชงานโปรแกรมSony Vegus ในแตละสวนทไดรบผดชอบ

โปรแกรม Sony Vegus

9.การพดและประกาศเพอการนาเสนออยางมประสทธภาพ

การเรยนการสอนบนเวบ: บทเรยน online

แนะนาการเรยนบนเวบและคอยชวยเหลอหากผเรยนมขอสงสยสามารถตดตอผสอนไดตลอดเวลา

ศกษาบทเรยนบนเวบหากมขอสงสยสอบถามผสอน

การสรปเนอหาและการทาแบบทดสอบ

10.เสยงประกอบรายการ การเรยนการสอนบนเวบ: บทเรยน online

11.เสยงดนตรและเสยงเพลง การเรยนการสอนบนเวบ: บทเรยน online

12.ตวอยางการพากยเสยงนวนยาย การเรยนการสอนบนเวบ: บทเรยน online

13.การจดกลมผเรยนจานวน 3-5 คน และผเรยนตงกฎกตกาภายในกลม และทาการคดเลอกผอานวยความสะดวก 1 คน

การเรยนการสอนบนเวบ: MSN

คอยสงเกตการณเขากลมและพฤตกรรมของการสนทนากลม

ผเรยนตงกฎเกณฑในกลมและสนทนากลม

การสงเกต

14.ผสอนแจงวาผเรยนจะตองกาหนดงานหรอปญหาทเกดกบการเรยนการสอนและหาทางแกไขโดยการผลตผลงานนวตกรรม

การเรยนการสอนบนเวบ: MSN แจงผเรยนถงการกาหนดปญหาทสามารถสรางผลงานนวตกรรม และตอบคาถามผเรยน

รบทราบถงคาชแจงของผสอนและซกถามขอสงสย

การสงเกต

180

9

15.ผสอนอธบายเรองความเปนนวตกรรมและยกตวอยางนวตกรรม ชมวดทศนความหมายของนวตกรรมและตวอยาง

การเรยนการสอนบนเวบ: LMS

แนะนาการเรยนบนเวบและคอยชวยเหลอหากผเรยนมขอสงสยสามารถตดตอผสอนไดตลอดเวลา

ศกษาบทเรยนบนเวบหากมขอสงสยสอบถามผสอน

การสรปเนอหา

ขนท 2 การแลกเปลยนความร ประสบการณ ความคดเหน 1.กลมพจารณาปญหาทพบในการจดการเรยนการสอนหรอการปฏบตงาน

การเรยนการสอนบนเวบ: MSN

คอยสงเกตการณเขากลมและพฤตกรรมของการสนทนากลม

สนทนาภายในกลม รวมแสดงความคดเหน

1.การสงเกต 2.การสรปความคดเหนของแตละกลม

2.กลมตงแนวคดและสมมตฐานเกยวกบการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอน(อาจมมากกวา 1 แนวคดหรอสมมตฐาน)

การเรยนการสอนบนเวบ: MSN

3.กลมพจารณาแนวคดและสมมตฐานทตงไวโดยคานงถงความเปนจรงวาสงใดเหมาะสมทสดและคดเลอกแนวทางการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอนโดยใชเทคนคการระดมสมองและหมวกคด 6 ใบ

การเรยนการสอนบนเวบ: MSN การเรยนการสอนบนเวบ: MSN

4.กลมชวยกนหาขอมลสนบสนนแนวทางการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอน

การเรยนการสอนบนเวบ: Website ภายนอก

สอบถามกลมผเรยนถงการคนควาขอมลและคอยชวยเหลอหากผเรยนมขอสงสยสามารถ

คนควาหาขอมลสนบสนนภายนอกเพอสนบสนนสรางผลงานนวตกรรม

การสงเกต

181

10

ตดตอผสอนไดตลอดเวลา

5.เมอไดแนวทางการแกปญหาแลว กลมชวยกนสรางผลงานนวตกรรม

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต สอบถามความกาวหนาของกลมและตอบขอซกถามของผเรยน

สนทนาภายในกลมและรวมกนสรางผลงานนวตกรรม

การสงเกตและการสรปแนวคดเกยวกบผลงานนวตกรรมของกลม

6.เชญผเชยวชาญมาใหคาแนะนาเกยวกบนวตกรรมทแตละกลมสราง

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต ใหความสะดวกแกผเชยวชาญทมาแนะนาผลงานนวตกรรม

นาเสนอแนวคดและผลงานบางสวนเพอการปรบปรงผลงานนวตกรรมใหดขน

การนาเสนอผลงานนวตกรรมบางสวน

7.กลมนาเสนอความกาวหนาใหกลมเพอนอนๆไดรบทราบและรวมกนออกความคดเหน

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต สอบถามและใหคาแนะนาเพมเตมเกยวกบขนตอนทผเรยนตองปฏบต

นาเสนอความกาวหนาของการสรางผลงานนวตกรรมและ ตอบขอซกถามของผสอน

การนาเสนอผลงานนวตกรรมทปรงปรงตามคาแนะนา

8.กลมปรบปรงผลงานนวตกรรมกอนนาไปทดลองใชจรง

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต สงเกตการปรบปรงและใหคาแนะนา

ปรบปรงผลงานนวตกรรมตามคาแนะนาของผสอน

ขนท 3 การทดลองใชนวตกรรม กลมนาผลงานไปทดลองใชจรง

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต สงเกตการนาไปทดลองใช นาผลงานนวตกรรมไปทดลองใชจรง

1.การสงเกต 2.ใบประเมนผลของบคคลภายนอกทประเมนผลงานนวตกรรมกลมจากการทดลองใช

กลมปรบปรงแกไขผลงานนวตกรรม การเรยนการสอนในชนเรยนปกต แนะนาและตอบขอซกถามของผเรยน

แกไขผลงานนวตกรรมหลงการทดลองใช

ผลงานนวตกรรมทไดรบการปรบปรง

182

11

ขนท 4 การนาเสนอผลงานนวตกรรม 1.กลมนาเสนอผลงานนวตกรรม

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต อานวยความสะดวกในการนาเสนอผลงานและประเมนผลตามเกณฑการประเมน

นาเสนอผลงานนวตกรรมและ รบทราบผลการประเมน

1.ผลงานนวตกรรมทเสรจสมบรณ 2.แบบวดหลงเรยน 2.1 แบบวดการเรยนรเปนทม 2.2 แบบวดความคดสรางสรรค

2.กลมตนเอง กลมเพอน ผเชยวชาญ และ ผสอน ประเมนผลงานนวตกรรมของทกกลม

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

3.กลมนาเสนอผลงานนวตกรรม (ตอ) การเรยนการสอนในชนเรยนปกต 4.กลมตนเอง กลมเพอน ผเชยวชาญ และ ผสอน ประเมนผลงานนวตกรรมของทกกลม

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

183

184

อภปรายผลการวจย การวจยครงนเปนการวจยและพฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต โดยขอคนพบตางๆ สามารถนามาอภปรายไดดงน 1.1 องคประกอบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตมดงน 1.1.1 ความร ความสามารถ ความรความสามารถเปนพนฐานสาคญในการสรางผลงาน เพราะความรเกดจากการประมวลและตกผลกทางขอมล(Data) และสารสนเทศ (Information) จนกอใหเกดความรซงเปนพนฐานของกาสรางนวตกรรม เนองจากบคคลจะสรางนวตกรรมใหมไดตองสรางองคความรใหมขนมาไดกอน เชน ความรเฉพาะทาง ตอจากนนจงเปนความรสรางสรรค คอ ความรทถกสรางสรรคขน ซงสอดคลองกบงานวจยของ Henard และ McFadyen (2008) ไดกลาวเกยวกบการสรางความรสรางสรรคไววา ความรม 3 ระดบ ไดแก 1. ความรแสวงหา (Acquired knowledge) 2. ความรเฉพาะทาง (Unique knowledge) 3. ความรสรางสรรค (Creative knowledge) ความรสรางสรรคมาจากการบรณาการความรใหมและความรทมอยในแตละบคคลความรสรางสรรคจงเปนความรทนาไปสการไดเปรยบทางการคาและการแขงขนทยงยน

ความรสรางสรรคเปนความรขนสงสดของความรของบคคล ซงเกดจากความร 2 แหลงทเชอมโยงตอกน ไดแก ความรเฉพาะทางและความรใหม ความรเฉพาะทางตองมมากพอทจะสามารถสรางแนวคดหรอไอเดยใหมๆ และสามารถแกปญหาในปจจบนทยงไมสามารถแกได ดงนนความรความสามารถของบคคลจงเปนพนฐานทสาคญในการสรางนวตกรรม โดยเฉพาะความรความสามารถทสรางสรรคไมมใครลอกเลยนแบบไดและเปนความรใหมทยงไมเคยมทใดมากอนกจะทาใหนวตกรรมเกดไดงายขนในองคกรหรอหนวยงานนนๆ

1.1.2. ประสบการณการเรยนร ประสบการณการเรยนร เปนสงทลอกเลยนไดยากเพราะเปนสงทแตละ

บคคลพบเจอเหตการณแตกตางกนและเกดการเรยนรในสถานการณทแตกตางกนและเรยนรในการแกปญหาทแตกตางกนไป ผทมประสบการณสงมกจะมเทคนควธการแกปญหาทหลากหลายไดมากกวาผทมประสบการณนอย ดงนน ในการสรางนวตกรรมจงจาเปนตองมการแลกเปลยนประสบการณกนใหมากเพอใหแตละคนไดทราบและเรยนรวธแกปญหาทตนเองไดเคยพบเจอ นามาประมวลกบประสบการณของเพอนในทมทแตกตางกนเพอสามารถสรางแนวคดหรอไอเดยใหมเพอการแกปญหาตางๆ สอดคลองกบงานวจยของ Soo (1999) ทไดกลาววา การสนบสนน

185

การสรางความรในองคกรตองใหบคคลไดสงเคราะหความรขนมาดวยตนเองโดยมาจากการแสวงหาความรและนาความรนนมาใชเพอใหความรนนทไดรบนนรวมกนหรอทเรยกวา การสงเคราะหความรเพอใหไดความรใหมอนจะเปนประโยชนตอการทางานของตนเองและขององคกรตอไป 1.1.3. ความคดสรางสรรค ความคดสรางสรรคมความสาคญตอการสรางนวตกรรมเนองจากความคดสรางสรรคเปนความคดของมนษยทเกดขนใหมจากคดเชอมโยงสมพนธกบประสบการณเดมรวมกบประสบการณใหมมาเชอมโยงกนจนสามารถสรางแนวคดใหมออกมาไดซงสอดคลองกบสกนธ ภงามด (2545) กลาววา ความคดสรางสรรค คอความคดทอยในรปของกระบวนการคดแบบโยงความสมพนธระหวางสงเรากบการตอบสนอง ทงน ผทมความคดสรางสรรคสามารถคดโยงใหเกดความสมพนธระหวางสงเรากบการตอบสนองตางๆในลกษณะทแปลกใหมมากกวาผทไมมความคดสรางสรรค และสามารถคนพบความสมพนธใหมๆระหวางสงตางๆใหสามารถนาไปแกปญหา และสรางผลงานใหมๆทไมเหมอนผอนไดด จากการศกษาวจยพบวาความคดรเรมเปนความคดทเปนสวนสาคญในการสรางนวตกรรมโดย Guilford (1970) ไดกลาววาความคดรเรม (Originality) หมายถง ความคดทแปลกใหมอนแตกตางจากความคดปกตหรอความคดงายๆ ซงอาจเกดจากการนาเอาความรเดมมาดดแปลงหรอประยกตใหเกดสงใหมขน ทงน ความคดรเรมจะตองอาศยความกลาคดกลาลองเพอทดสอบความคดของตนควบคกบการใชจนตนาการและความพยายามทจะสรางผลงานซงสอดคลองกบผลการวจยทสามารถระบคาสถตไดวากลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมสงสดมความคดรเรมทสงกวากลมทมคะแนนนวตกรรมตาทสด 1.1.4. เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร เปนททราบกนดวา หนงในองคประกอบการจดการความรคอ เทคโนโลย เพราะเทคโนโลยเปนเครองมอในการแลกเปลยนเรยนรเพอใหผเรยนสามารถสรางองคความรใหมไดโดยเปนเครองมอหลกทใชในการสนบสนนการสรางความรตางๆไดแก การสนบสนนดานการสอสารและการสรางเครอขาย การสนบสนนการเรยนร เชน การสบคน การจดเกบ การเขาถง การประมวลและการสงออกความร ซงเปนประเดนทสาคญของการสรางนวตกรรม เพราะเครองมอทางเทคโนโลยเปดโอกาสใหผเรยนขยายองคความรของตนเองใหกวางขวางขน การเขาถงขอมลสารสนเทศไดอยางรวดเรวทาใหผเรยนเรยนรไดเรวขน จากเรองทไมรกสามารถรไดภายในไมกวนาท เมอผเรยนเขาถงความรและไดศกษา ไตรตรองออยางลกซงยอมทาใหผเรยนเกดการคดวเคราะหและความคดสรางสรรคใหมโดยนาความรทตนมมาผนวกกบสงทตนเองคนพบ และยงเปดโอกาสใหผเรยนไดแลกเปลยนเรยนรกนไดอยางอสระ รวมทงการเรยนเนอหาไดอยางเปนอสระเชนการเชอมโยงขอมลไปยงแหลงขอมลใหมๆ สงตางๆเหลานเกดขนไดยากหากผเรยน

186

เรยนรเพยงแคนงอยในชนเรยน ดงนนเทคโนโลยจงเปนองคประกอบทสาคญยงในการสรางแนวคดใหม ไอเดยและประสบการณการเรยนรทมความหมายแกผเรยนซงสอดคลองกบงานของ Nonaka และคณะ (2001) ทไดนาเสนอโมเดล SECI ซงเปนการแลกเปลยนเรยนรและการแลกเปลยนความรชดแจงและความรโดยนย นอกจากนนเทคโนโลยนบไดวาเปนองคประกอบหนงในสามขององคประกอบการจดการความร ในสวนของการจดการเรยนบนเวบแบบผสมผสานในงานวจยครงนพบวา การเรยนการสอนแบบเผชญหนาและแบบออนไลนคอ 40: 60 ซงสอดคลองกบหลกการการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานของบปผชาต ทฬหกรณ (2548) อางใน กนกพร ฉนทนารงภกด (2548) วาระดบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานในระดบท 3 ไดแก Blended คอ ออนไลน 50-60% เปนการเรยนใชชนเรยน 40-50% ซงใชแทนการเรยนในชนเรยน โดยมการศกษาสอออนไลนแทนการฟงบรรยาย การอภปราย การทาแบบฝกหด การทดสอบ และแบบฝกหดออนไลน การเรยนแบบBlendedจะชวยใหผเรยนสามารถเขาถงองคความรไดสะดวกและยงสามารถเสรมในสวนทขาดหายไปจากการออนไลนไดเชน การรวมมอกนภายในกลม การทาความเขาใจในประเดนตางๆ (Carman, 2002) ดงนนระดบทงานวจยนไดลงมอปฏบตจงเหมาะสมกบผเรยนและเปนการสงเสรมใหผเรยนไดพฒนาศกยภาพในการสรางองคความรใหมและการสรางนวตกรรม 1.1.5. ทม ทมแตกตางจากกลม ทมเกดจากบคคลทมความไววางใจ สนทสนม เชอใจ และไววางใจซงกนและกน ทมจงเปนเหมอนเพอนทรใจเมอมอะไรเกดขนกจะไมปดบงกนและเมอมขอผดพลาดเกดขนยอมแนะนาและใหอภย โดยมพนธสญญาทดตอกนในการทจะบรรลถงเปาหมายดวยกน พรอมทจะสรางนวตกรรมขนมาโดยรวมแรงรวมใจกนทางานและคดถงผลประโยชนของทมเปนหลก ดงนนในการสรางนวตกรรม ทมจงตองไมมการปดบงกนในเรองของความร แนวคด เทคนค วธการทตนเองคนพบมความพรอมการแลกเปลยนเรยนรเพอหาหนทางและวธการใหมๆทจะนามาแกปญหาในงาน ดงนนทมจงมความสาคญตอการสรางนวตกรรมเพราะหากผเรยนแตละคนในทมไมไววางใจกน ไมสนทสนมกน และปดบงความรทมตอกนกจะไมเกดการแลกเปลยนเรยนรกยอมทาใหนวตกรรมเกดไดยากซงสอดคลองกบงานวจยของ วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548) ไดกลาวถงวา คณลกษณะของสมาชกไดแกการปฏบตงานเปนไปในแนวทางเดยวกน (Alignment) สมาชกในทมตองมแนวคดแนวปฏบตทสอดคลองกน และมจดมงหมายในการทางานใหบรรลผลสาเรจทตงไวไปในแนวทางเดยวกน ซงจะชวยใหสมาชกแตละคนรสกมนคงในการตดสนใจในสงทเหนวาเหมาะสมกบตนและรตนเองวาจะปฏบตตวอยางไรในระหวางทางานรวมกน สมาชกในทมตองมการประสานพลงรวมกนโดยนาความรความสามารถ ความเชยวชาญของทกคนในทมออกมาใชใหเกดประโยชนในการปฏบตงานหรอการตดสนใจ

187

แกปญหาตางๆ ของทม ซงจะกอใหเกดพลงของทม ทาใหการทากจกรรมของทมประสบความ สาเรจ และชวยพฒนาความร สมรรถภาพของทมใหเกดขน

1.1.6. แรงจงใจ แรงจงใจมทงแรงจงใจภายในและแรงจงใจภายนอก แรงจงใจภายใน

ประกอบดวย ทศนคต ความเชอ คานยม เปนตน สวนแรงจงใจภายนอกไดแก คาชม รางวล ของขวญ คาตอบแทน เงนเดอน โบนส การเลอนขน เปนตน แรงจงใจภายในมกเปนสวนสาคญททาใหบคคลเกดการสรางนวตกรรม ดงนน ในการดาเนนการสรางนวตกรรมควรสนบสนนใหบคคลมแรงจงใจภายใน เชน ทศนคต ความเชอทดในการสรางนวตกรรมและสนบสนนแรงจงใจภายในโดยใหบคคลเลงเหนถงความสาคญและประโยชนของนวตกรรมซงสอดคลองกบงานของวรภทร ภเจรญ (2550) ทไดกลาววา ควรมการสงเสรม ยกยอง คนทสรางนวตกรรม สาหรบงานวจยครงนไดสงเสรมแรงจงใจดวยการกลาวยกยองชมเชยทงโดยผสอนและผเรยนดวยกน นาผลงานเผยแพรออกสสาธารณชนเพอใหผเรยนภาคภมใจในผลงานนวตกรรมของกลมตนเอง

1.1.7 ภาวะผนา ภาวะผนาในความหมายของการจดการความรหมายถงทกคนในทมตอง

มภาวะผนา มใชเฉพาะหวหนาทมเทานน ภาวะผนาในทนไดแก มความรบผดชอบ กลาคด กลาทา กลาทดลอง มความคดรเรมในการทาสงใหมๆใหไดผลดกวาเดม รวมถงการมบคลกภาพตางๆทผนาพงมเพราะหากทกคนในทมมภาวะผนางานกจะประสบความสาเรจลลวงไปไดดวยดซงสอดคลองกบวจารณ พานช (2550) ทไดกลาววา องคประกอบของการจดการความรมสามองคประกอบทสาคญ ไดแก กระบวนการ เทคโนโลย และบคคล โดยเฉพาะบคคลทเปนผทาใหการจดการความรเกดขน งานตางๆทกระทาจะตองอาศยภาวะผนา ทมไดหมายถงเฉพาะบคคลทเปนผนาเทานนทพงมแตตองมในสมาชกทกคนของทมเพอใหการจดการความรเกดขนอยางมประสทธภาพ 1.2 ขนตอนของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต การจดกจกรรมการเรยนการสอนตามรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตประกอบดวย 4 ขนตอน อนไดแก

1. การเตรยมความพรอมใหกบผเรยน 2. การแลกเปลยนความร ประสบการณ ความคดเหน 3. การทดลองใชนวตกรรม

188

4. การนาเสนอผลงานนวตกรรม ซงสามารถอภปรายไดดงตอไปน 1. การเตรยมความพรอมใหกบผเรยน ประกอบดวยรายละเอยดดงน ขนตอนนเปนขนตอนทผสอนตองเตรยมความพรอมผเรยนในทน หมายถง ความรทผเรยนควรจะไดรบกอนการสรางผลงานนวตกรรมเพอเตมเตมสงทผเรยนยงไมรและสมควรจะร โดยความรทไดรบเปนความรทเปนพนฐานในการสรางผลงานนวตกรรมและการดาเนนกจกรรมตามขนตอนตางๆของการจดกจกรรมการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ซงประกอบดวยกจกรรมการเรยนการสอน ดงน การแนะนารายวชา (Course Syllabus) เพอใหผเรยนไดทราบถงวตถประสงคในการเรยน การกาหนดวธการจดการเรยนการสอน เนอหาทจะสอนเพอใหสอดคลองกบความตองการของผเรยนและรปแบบการจดการเรยนการสอน ซงสอดคลองกบ Klausmeier and Ripple (1971) Gerlach and Ely (1980) นกวชาการทมชอเสยงเกยวกบการออกแบบและพฒนาระบบการเรยนการสอน โดยไดกาหนดองคประกอบของระบบการเรยนการสอนไวในสวนทคลายคลงกนไดแก การกาหนดจดมงหมายของการเรยนการสอนหรอการกาหนดวตถประสงค การพจารณาความพรอมของผเรยน โดยดวาผเรยนมความพรอมมากนอยอยางไร และอะไรทผสอนควรพจารณาเสรมความพรอมใหกบผเรยน จากนนแลวจงจดกจกรรมการสอนและการประเมนผลทเหมาะสม ดงนนการเตรยมความพรอม จงเปนสงสาคญและจาเปนตอการเรยนการสอน จากกฎการเรยนรของ Thorndike อางถงใน Wikipedia, 2010 คอ กฎของความพรอมซงสามารถกลาวโดยสรปวา ถาปราศจากความพรอมแลวการเรยนรจะเกดขนไดยาก เพราะการเตรยมความพรอมนอกจากจะเปนการเราความสนใจของผเรยนแลวยงเปนการประเมนสถานะของผเรยนกอนสอนเพอใหทราบวา ผเรยนมความร ความเขาใจในสงทเปนพนฐานเพยงใด เพอจะไดจดประสบการณการเรยนรใหตอเนองจากความรพนฐานเดมของผเรยน อยางไรกตามถงแมวาการเตรยมความพรอมจะเปนเรองทมความสาคญ แตเวลาทใชในสวนนไมควรจะมากเกนไป Davies (1973) ไดเสนอแนะวา ถาเปนการเรยนการสอนทมงใหความร กจกรรมการเตรยมความพรอมในสวนนอาจจะออกมาในลกษณะการอธบายสงทเปนพนฐานเสยกอน โดยใชเวลาประมาณรอยละ 15 ของขนตอนการดาเนนกจกรรมทงหมด การใชเวลาสาหรบการเตรยมความพรอมกเพอจะใหมเวลาเพยงพอสาหรบความรใหมทผเรยนจะไดรบตอไป ซงเปนเปาหมายหลกของการเรยนการสอนการเสรมสรางความพรอมทางดานสตปญญา จงควรปพนฐานทางวชาการใหเพยงพอทจะเรยนรหรอรบรสงใหม ๆ ทางวชาการได เชน มความรความเขาใจในเนอหาทางแคลคลสเสยกอนทจะเรยนรการออกแบบทางวศวกรรมศาสตร มความรทางชววทยาและเคมเพยงพอเสยกอนทจะเกดการเรยนรดานเทคโนโลยอาหาร เรยนรวธคด วธคนควา และไดฝกทกษะการคด การคนควา กอนทเรยนรแบบแกปญหา (Problem solving method) เหลานเปนตน ดงนน

189

แลวการเตรยมความพรอมในรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตเพอใหผเรยนไดมความพรอมกอนทผเรยนจะไดเรยนรในสงใหม อาท ความรเกยวกบเนอหาวชา ความรเกยวกบความหมายของนวตกรรม รวมทงเทคนคในการทจะสงเสรมความคดสรางสรรคเพอทผเรยนจะสมารถสรางผลงานนวตกรรมออกมา โดยมงหวงใหผเรยนสามารถเชอมโยงความรเดมทมอย และเรยนรความรใหมไดงายและรวดเรวขน นอกจากนนแลวยงเปนการเสรมสรางความสนใจใหผเรยน ทาใหผเรยนไมเบอหนายกบการเรยนอกดวย

การจดกลมผเรยนสามารถแบงเปนประเดนในการอภปรายได 2 ประเดน ประเดนแรก คอ จานวนสมาชกในกลม เนองจากการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอนในงานวจยนเปนการเรยนรรวมกนเปนทมจานวนสมาชกในกลมจงมผลตอการสรางผลงาน เนองจากไดกาหนดใหสมาชกในกลมมจานวนทใกลเคยงกน คอ 4 -5 คน จากการศกษาวจยเกยวกบการสรางผลงานทเปนนวตกรรมของ เนาวนตย สงคราม(2551) ซงงานวจยนเปนการศกษาผลของการจดกจกรรมการเรยนการสอนดวยวธการเรยนรเปนทมแบบแตกตางสาขาวชาและไมแตกตางสาขาวชาทมตอการสรางความรทเปนนวตกรรมในสาขาวชาเทคโนโลยการศกษาของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต ไดกลาวไวในสรปผลและการอภปรายผลโดยสรปไดดงน กลมมผลตอคณภาพของงานและการสอสาร หากสมาชกในกลมมจานวนมากเกนไป กลมจะขาดความรวมมอกนเพราะตางคนจะผลกภาระใหบคคลและการสงงานซงกนและกนอาจไมไดผล กลมทมขนาด 7 คนขนไปจะทาใหการมสวนรวมในทมลดลง บทบาทในการแสดงความคดเหนกจะถกลดลง จานวนสมาชกในกลมทพอเหมาะจงควรมประมาณ 3-5 คน หรอประมาณ 4-6 คน (นนทพร โชตนชต,2540) เพอใหการมสวนรวมเปนไปอยางทวถง และไดความคดเหนทหลากหลาย แตหากกลมมจานวนนอยประมาณ 2 คน งานทไดรบอาจจะหนกเกนไปและไดความคดเหนทไมหลากหลาย ในการสรางผลงานนวตกรรมนนเนนทประสบการณ และความคดเหนรวมทงยงมการสรางผลงานรวมกนโดยอาศยประสบการณ ความร ความสามารถ ดงนนแลวกลมหรอทมจงควรมขนาดของทมทพอเหมาะไมมากหรอนอยจนเกนไป ในประเดนท 2 กลมจะตองมความไววางใจซงกนและกน ดงนนการจดกลมจงเกดจากความสมครใจ มากกวาผสอนจดให เนองจากกลมหรอทมทมความไววางใจกนนน สามารถทจะพดคยไดอยางเปดเผย ไมมการปดบงสงทสมาชกในกลมรแตเพยงคนเดยว ความไววางใจ การสนทสนมจงทาใหการทางานเปนไปอยางคลองตวและเกดประโยชน เพราะการไววางใจจะเกดการสนทนาทไมเปนทางการ เปนการสนทนาเพอการแลกเปลยนทศนะ เปนการตรวจสอบถงสมมตฐาน และกระบวนทศนในการรวมกนทางาน โดยไมมงการหกลางเอาชนะ จะใชวธการแบบกลยาณมตร มการใหอภยซงกนและกน (สมบต กสมาล, 2540) เชนเดยวกบ ถรนนท อนวชศรวงศ (2529) ไดกลาววา กลมควรมความสมพนธทแนนแฟนซงจะ

190

สมพนธกบขนาดของกลมคอจานวนคนตองมความพอเหมาะ เพราะกลมขนาดเลกความสามคคยอมมความกลมเกลยวกวา เพราะวาความรสกใกลชดจะเปนตวเชอมใหแนนแฟนยงขน

การดาเนนกจกรรมเพอการสรางการเรยนรในทมนน การสรางกฎเกณฑภายในกลมจะชวยใหผรวมทมมความเขาใจในการทางานตรงกน ผรวมทมควรทราบวาสงใดทเหมาะสม หรอควรหลกเลยงในการทางานเพอการทางานรวมกนจะไดเกดประโยชนสงสดซงสอดคลองกบ Silberman (1998) ไดกลาวไววา การตงกฎพนฐานเพอชวยใหทมไดเหนเปนรปธรรมวา ทมตองมบทบาทอยางไรเพอใหบรรลเปาหมายของทม อาจใหทมระดมสมองเพอสรางกฎพนฐานทมประสทธภาพ ในทมจะมการหมนเวยนกน คอ การเปนผอานวยความสะดวกเพอใหการดาเนนกจกรรมในกลมดาเนนไปไดอยางคลองตว มผบนทกความคดเหน ผเขารวมทมจะตองรวมกนสรปผลสงทไดรบในแตละครงของการประชม เชนเดยวกบ วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548) สมาชกทมควรมการสรางแนวปฏบตรวมกน โดยการระบบทบาทของตนเองและการเรยนร ในการดาเนนกจกรรม มการกาหนดความรบผดชอบ รวมทงตงกฎ กตกา มารยาทของทม การดาเนนกจกรรมผสอนจะตองแจงงานใหผเรยนทราบโดยผเรยนจะตองสรางผลงานทเปนนวตกรรมทางเทคโนโลยการศกษา โดยอาศยความร ประสบการณทผเรยนม ในขนนผเรยนจะไดทราบขอมลเกยวกบความหมายและตวอยางทเกยวกบนวตกรรมทางการศกษา และเกณฑการประเมนผลงานนวตกรรม และการบนทกความรของกลมตนเองในแตละขนตอนของการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน การแจงงานตางๆและการชแจงผลงานนวตกรรมมความสาคญเพราะเปนการบอกถงวตถประสงคของเปาหมายทจะเกดหลงจากการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน การแจงงานตางๆจงเปนสงทผเรยนควรรบทราบตงแตกอนการดาเนนกจกรรม ซงมลกษณะวธการทยอมรบและเปนทรจกด คอ การจดการเรยนการสอนแบบยอนกลบ (Backward Design) คอขนท 1 เปนการกาหนดความรความสามารถของผเรยนทตองการใหเกดขนตามผลการเรยนรทคาดหวง จากนนขนท 2ตองมการกาหนดหลกฐานทตองแสดงออกซงในทนคอการกาหนดผลงานนวตกรรมหลงจากทไดรบการเรยนรจากการดาเนนกจกรรมการเรยนการสอน ขนท 3 ออกแบบการจดประสบการณการเรยนรเพอใหผเรยนไดแสดงออกตามหลกฐานการแสดงออกทระบในขนท 2 เพอเปนหลกฐานวาผเรยนมความร ความสามารถตามทกาหนดไวในขนท 1 (เฉลม ฟกออน, 2550)การกาหนดหลกฐานทผเรยนไดดาเนนกจกรรม เพอผสอนจะไดรวาผเรยนมความร ความเขาใจตามผลการเรยนรทไดกาหนดไวหรอไม ดงนนผสอนจงตองมการตรวจสอบการแสดงออกของผเรยนเปนระยะดวยขนตอนของการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค นอกจากนนการแจงงานและภาระงานตางๆใหกบผเรยนจะทาใหผเรยนไดทราบถงวตถประสงคเชงพฤตกรรมวาผเรยนจะตองปฏบตอยางไรในการดาเนนกจกรรมเพอใหบรรลเปาหมายในการเรยน การแจง

191

วตถประสงคในการเรยนยงเปนการบอกเคาโครงของเนอหา เพอใหผเรยนไดเตรยมความพรอม สามารถสรางความสมพนธจากเนอหายอยไปยงเนอหาโดยรวมได (Gagne1992,สกร รอดโพธทอง,2546)

2. การแลกเปลยนความร ประสบการณ ความคดเหน การดาเนนกจกรรมขนการแลกเปลยนเรยนร ความคดเหน เปนขนตอนทสาคญยงและถอเปนหวใจหลกของการสรางผลงานนวตกรรม เนองจากการแลกเปลยนเรยนรเปนขนของการแลกเปลยนความร ประสบการณ และความคดเหน ในขนนผเรยนแตละคนในทมจะตองใชความรทตนเองมและทไดเรยนมารวมกบประสบการณเดมของตนเองมาแลกเปลยนกนเพอใหไดแนวความคดตางๆ โดยมเทคนคในการเพมการคดใหไดแนวทางใหมๆคอ เทคนคหมวกคด 6 ใบของ เอดเวรด เดอ โบโน (Edward de Bono) โดยเทคนคนสามารถชวยใหทมสามารถคดแนวทางหรอหนทางใหมไดโดยเปรยบเสมอนเสนทางททาใหผเรยนไดคดอยางรอบดาน และสงเสรมความคดสรางสรรค (มลลกา เจรญพจน, 2546) จากการศกษาวจยพบวา ผเรยนสามารถสรางผลงานนวตกรรมไดในระดบท 2 ของเกณฑการประเมนผล คอ เปนผลงาน วธการ กระบวนการทมอยแลว แตนามาปรบปรงหรอพฒนาและไดผลด ซงลกษณะของผลงานนวตกรรมทผเรยนสรางขนนจะเปนไปในรปแบบของการนามาประยกตใชใหเขากบการเรยนการสอน โดยนาเสนอในแนวทางทใหม ไมเคยมในสถานททผเรยนเรยนมากอน จากการทผเรยนสามารถสรางผลงานนวตกรรมไดในระดบ 2 แตยงไมสามารถสรางผลงานนวตกรรมใหอยในระดบ 3 ได ผวจยจงไดศกษาสาเหตและสามารถอธบายไดดงน Simonton (2000) อางใน Adams (2006 ) ซงเปนศาสตราจารยดานจตวทยาท UC Davis กลาววา บคคลสามารถสรางความคดใหมๆหรอนวตกรรมไดจะตองเปนบคคลทเชยวชาญในสาขาวชานน หรอทางานดานนนมาเปนระยะเวลามากกวา 10 ปเนองจากบคคลนนจะตองสงสมความร ประสบการณ และความสามารถทเรยกวา ความรลก (In-depth domain)ซงความรลกนจะเกยวของสมพนธกบความคดสรางสรรค (Creative Domain) ดงนนการวจยชนนจงพบวาผเรยนโดยสวนใหญยงไมสามารถสรางผลงานนวตกรรมไดถงระดบ 3 อาจเปนเพราะความร ประสบการณ ของผเรยน เนองจากผเรยนยงอยในระดบชนปท 2-3 ความรและประสบการณในสาขาวชาเทคโนโลยการศกษายงมนอยประกอบกบลกษณะของผเรยนทยงมระดบความคดสรางสรรคนอยสอดคลองกบงานวจยของทพวลย ปญจะมต (2548) ทไดศกษาปจจยทสงผลตอความคดสรางสรรคของนสตระดบปรญญาบณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย พบวา นสตระดบปรญญาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลยทอยตางสายการศกษา มคาเฉลยของคะแนนความคดสรางสรรครวม แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต คอ สายวทยาศาสตรชวภาพมคะแนนความคดสรางสรรคมากกวาสายมนษยศาสตร และสายสงคมศาสตร และหากพจารณาเปนรายดานของความคดสรางสรรคพบวา ความคดรเรมและความคดยดหยนอยใน

192

ระดบตาทงสายวทยาศาสตร และสายสงคมศาสตร ของนสตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ซงความคดรเรมเปนดานทสาคญทสดของการเกดผลงานนวตกรรมเพราะ ความคดรเรม หมายถง ความคดทแปลกใหมอนแตกตางไปจากความคดปกต ซงเกดจากการนาเอาความรเดมมาดดแปลงหรอประยกตใหเกดสงใหมๆ ทงน ความคดรเรมจะตองอาศยความกลาคดกลาลองเพอทดสอบความคดของตนกบจนตนาการและความพยายมทจะสรางผลงาน (สกนธ ภงามด, 2545) ทพวลย ปญจะมต (2548) ไดการอภปรายผลสรปดวยวา ตวแปรทมผลทาใหความคดสรางสรรคของสายวทยาศาสตรชวภาพสงกวาสายมนษยศาสตร และสายสงคมศาสตรเกยวเนองกบการเรยนการสอนทเนนกระบวนการทางวทยาศาสตร เชน การวเคราะหปญหา การสงเกต การตงสมมตฐาน การทดสอบสมมตฐาน ซงเปนกระบวนการทสอดคลองกบกระบวนการพฒนาความคดสรางสรรค นอกจากนนแรงจงใจใฝสมฤทธ และบคลกภาพตางกมสวนชวยใหเกดความคดสรางสรรคโดยบคคลเหลานจะเปนผทรเรมกระทาสงตางๆดวยความคดของตนเอง โดยเชอมโยงกบประสบการณเดมและสงเราภายนอกเพอหาวธการใหม ซงเปนลกษณะของผมความคดสรางสรรค และการสรางผลงานนวตกรรม จากขนการแลกเปลยนความรและความคดเหนนน ผเรยนควรไดศกษาเพมเตมเพอใหแนวคดผลงานนวตกรรมมความเปนไปได ผเรยนจะตองมการคนควาหาความรเพมเตมโดยพจารณาจากขอมล ความรทมอยและการคนควาหาความรเพมเตมภายนอก อนไดแก การคนควาขอมลผานระบบเครอขายและการเชญผเชยวชาญมาแนะนา หรอสอบถามผรเพอใหผลงานนวตกรรมทจะทาการผลตมความชดเจนมากขนซงสอดคลองกบงานวจยของ Soo(1999) ไดกลาวไววา ควรมการบรณาการความรทมอยและทมใหมใหเขากน ซงจะตองใชในเชงสรางสรรคเพอใหไดความรหรอแนวคดทดออกมา ซงความรทไดอาจมาจากความรภายในองคกร จากประสบการณของบคคล และจากคาแนะนา ความคดเหนทสามารถตอเตมความรเดมไดอาจไดมาจากแหลงตางๆในระบบเครอขาย จากการอาน การสอบถาม หรอจากแหลงขอมลในปจจบนทนยม เชน Social Networking (Weblog Wiki Youtube สอบถามจากผรและอนๆ (Mason และ Rennie, 2008) หลงจากคนควาหาความรเพมเตมเพอตอยอดความเปนนวตกรรมแลวกลมกจะลงมอสรางผลงานนวตกรรม จากนนกลมแตละกลมควรนาเสนอความกาวหนาการสรางผลงานนวตกรรมเพอใหผเรยนในกลมอนไดออกความคดเหนและเปนการนาขอเสนอแนะนนไปปรบปรงผลงานนวตกรรมซงสอดคลองกบ เนาวนตย สงคราม (2550) และสถาบนเพมผลผลตแหงชาต (2547) ซงสรปไววาการเสนอความกาวหนาของกลมเปนการเปดโอกาสใหกลมอนใหคาแนะนาทเปนประโยชนในระหวางดาเนนการสรางผลงาน การแนะนาจากบคคลภายนอกกลมทมระดบความรแตกตางกนไป จะทาใหผลงานไดรบการขดเกลาใหมประสทธภาพยงขน และยงเปนการใหมมมองทแตกตางกนไป ทาใหกลมนาแนวคดนนๆไปปรบปรงและพฒนา

193

3. การนาผลงานนวตกรรมไปทดลองใช เนาวนตย สงคราม (2550),วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548), Marquardt (1999) สามารถกลาวโดยสรปไดวา การนาผลงานนวตกรรมทผลตเสรจสนไปทดลองใชจรงกบกลมเปาหมาย เพอใหทราบถงผลงานนวตกรรมวาสามารถแกไขปญหาไดจรงหรอไมโดยสามารถดจากการปะเมนผลของกลมเปาหมาย จากการสรางผลงานนวตกรรมทเกดขนทาใหทมไดเกดการเรยนรรวมกน เกดประสบการณการเรยนรใหม ซงเปรยบเสมอนเกลยวความรทสงสมความรอยางตอเนอง จากนนนาผลงานมาปรบปรงแกไขโดยดจากการประเมนของกลมเปาหมายเพอใหทราบวามสวนใดของผลงานทตองปรบปรง

4. การนาเสนอผลงานนวตกรรม การนาเสนอผลงานเปนขนตอนทชวยผเรยนไดเสนอสงทเปนองคความรทตนเองคนพบไปยงผเรยนในกลมอนซงเปนการแลกเปลยนเรยนรซงกนและกนและยงเปนการตอยอดความร การสรางผลงานนวตกรรมในขนนสอดคลองกบแนวคดของ Nonaka และ Takeuchi (1995) ทไดกลาวถงเกลยวความร(Knowledge spiral)ทเกดขนจากขนตอนการสรางความรนวากระบวนการปรบเปลยนและการสรางความรแบงออกไดเปน 4 ลกษณะ ซงในขนตอนนขนตอนสดทายในการแปลงความรจาก Explicit knowledge ไปส Tacit knowledge คอ เมอผเรยนผลตผลงานนวตกรรมออกมาคอ การทาใหความรนนเหนเปนรปธรรม คอเปนความรทชดแจง (Explicit knowledge) และจากการทผทรงคณวฒตรวจผลงาน การแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนในกลมตางๆ และทสาคญจากการทผเรยนไดความรจากการผลตผลงานนวตกรรมจงทาใหผเรยนไดสรางความรโดยนย (Tacit knowledge) และพรอมทจะตอยอดเปนองคความรตอไปไมมสนสด ซงจะเปนการฝกใหผเรยนไดเรยนรเกยวกบการพฒนาความคดและสรางผลงานนวตกรรมตอไปและจะสามารถทาไดดยงขน เพราะผเรยนมประสบการณและมความรพนฐานทฝกฝนใหผเรยนสามารถเรยนรไดในลกษณะของการสรางความรเชงนวตกรรม ขอเสนอแนะงานวจย จากผลสรปและการอภปรายผลการวจย ผวจยมขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจยไปใชประโยชนและขอเสนอแนะสาหรบการวจยในครงตอไป ดงน 1. ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจยไปใชประโยชน 1. 1 จากการวจยในครงนทาใหทราบวาการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานนนสามารถทาใหผเรยนไดสรางองคความร จากการแลกเปลยนเรยนร รวมถง ความรและประสบการณ แตทางดานเทคนค เชน เทคนคการระดมสมอง เทคนคหมวกคด 6 ใบเปนสงทผเรยนยงไมคนเคย ทาใหตองใชเวลาในการอธบายและฝกฝน ดงนนกอนทจะนารปแบบนไปใช

194

หากผเรยนมพนฐานดานเทคนคดงกลาวแลวจะทาใหการสรางผลงานเชงนวตกรรมเปนไปไดสะดวกขนและประหยดเวลามากขน 1.2 การนารปแบบนไปใชควรมการกระตนใหผเรยนทกคนมสวนรวมใหไดมากทสด 1.3 ควรมการตรวจสอบหรออกแบบสอบถามความสะดวกในการใชเครองคอมพวเตอรและการเชอมตอเครอขายของผเรยนเพอการแลกเปลยนเรยนรทมประสทธภาพ 2. ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป

2.1 ควรมการใชรปแบบการสรางความรทเปนนวตกรรมนในการจดการเรยนการ สอนทกวชา เพอใหผเรยนมทกษะในการสรางผลงานเชงนวตกรรมออกมา และยงเปนการฝกฝนใหผเรยนสามารถคดรเรมสรางผลงานใหมเพอฝกตนเองใหรองรบกบการทางานในอนาคต เพราะในปจจบนการทางานมการแขงขนกนสง ศกยภาพของผเรยนทจะตองกาวเขาไปสการทางานจงตองมมากขนเพอสงเสรมใหบรษท หรอองคกรทผเรยนไดเขาไปทางานนนพฒนายงขนรวมทงสามารถแขงขนกบองคกรตางๆได

2.2 ควรมการสงเสรมความคดรเรมสรางสรรคแกผเรยนในทกระดบชนเพราะ ความคดสรางสรรคเปนองคประกอบทสาคญทสงเสรมใหผเรยนสามารถสรางผลงานเชงนวตกรรมออกมา โดยเฉพาะความคดรเรม เพราะความคดรเรมเปนความคดสรางสรรคตวหนงทเปนองคประกอบหลกในการสรางผลงานนวตกรรม การสงเสรมใหผเรยนมความคดรเรมสรางสรรคนน ผสอนจะตองเปดโอกาสใหผเรยน ไดสรางองคความรดวยตนเอง รปแบบการเรยนการสอนจงเปนสงทสาคญโดยเฉพาะรปแบบการเรยนการสอนโดยการยดผเรยนเปนศนยกลาง อาท รปแบบการเรยนการสอนแบบการเรยนรเปนทม รปแบบการเรยนการสอนแบบรวมมอ รปแบบการเรยนการสอนแบบโครงงาน เปนตน การสนบสนนผเรยนโดยการจดประสบการณการเรยนรใหกบผเรยน ใหผเรยนไดมโอกาสพบปะแลกเปลยนความรกบบคคลอน เปนการเปดกวางแนวความคด และความร รวมถงประสบการณตางๆทผเรยนอาจไมเคยไดรบร จงนบวารปแบบการเรยนการสอนตอบสนองตอการสรางผลงานนวตกรรม และเมอนามารวมกบการสรางความรโดยเปนการสรางความรตามโมเดลของ Nonaka และ Takeuchi (1995)แลว ยงกอใหเกดความมนใจวาผเรยนสามารถทจะสรางผลงานเชงนวตกรรมไดในบรบทของผเรยนและของเนอหาวชาทเรยน ดงนน หากมการสงเสรมในเรองดงทกลาวมาแลวการพฒนาผเรยนกจะสามารถกาวตอไปไดอยางมเปาหมายและยงถอวารปแบบทผวจยนาเสนอนนเปนนวตกรรมอยางหนงในการสรางรปแบบการเรยนการสอนขนใหมซงจะไดพสจนรปแบบนวตกรรมนในการวจยครงตอๆไปอกดวย

195

รายการอางอง กนกพร ฉนทนารงภกด. (2548) การพฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบ ผสมผสานดวยการเรยนการสอนแบบรวมมอในกลมการเรยนรคณตศาสตรของ นกเรยนระดบชนประถมศกษาตอนปลาย วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาโสตทศนศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

กาญจนา เกยรตธนาพนธ (2542) บรรยากาศองคการทเออตอการพฒนาไปสองคการแหง การเรยนร กรณศกษา : กองสาธารณสขภมภาค สานกงานปลดกระทรวง สาธารณสข วารสารการพฒนาทรพยากรมนษยดานสขภาพ ปท 2 ฉบบท 3 กรกฎาคม - กนยายน เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2545) ลายแทงนกคด (พมพครงท 4.) กรงเทพฯ: ซคเซสมเดย. เกษมรสม ววตรกลเกษม (2546) ผลของการเรยนแบบรวมมอบนเวบทมตอการพฒนา

ความคดสรางสรรคของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย แนวการเรยนโปรแกรมศลปศกษา สาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา ครศาสตรดษฎบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

กสมา สทธกล. (2547). ผลการฝกคดแบบหมวกหกใบทมผลตอการคดวจารณญาณของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสเหราบานดอนเขตวฒนา

กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

คณะกรรมการขนพนฐาน, สานกงาน (2549) นวตกรรมการศกษาและเทคโนโลยทางการ ศกษา (อนเทอรเนต) http://school.obec.go.th/sup_br3/t_1.htm. ใจทพย ณ สงขลา. (2542). การสอนผานเครอขาย เวลด ไวด เวบ. วารสารครศาสตร 3

(ม.ค.–ม.ย.): 11-13. เฉลม ฟกออน (2550) การออกแบบการจดการเรยนรดวย Backward Design เขาถงไดจาก http://www.nitesonline.net/download/BackwardDesign.pdf

[สบคนเมอ15 กมภาพนธ 2553] ไชยยศ เรองสวรรณ (2521) หลกการทฤษฎทางเทคโนโลยการศกษาและนวตกรรมทาง การศกษา ประสานมตรการพมพ ชยเสฏฐ พรหมศร. (2549). ภาวะผนาองคกรยคใหม. พมพครงท 1 กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท ถนอมพร เลาหจรสแสง. (2541). อนเตอรเนต เครอขายเพอการศกษา. วารสารครศาสตร 2

(พ.ย.- ก.พ.): 20-25.

196

ถรนนท อนวชศรวงศ (2529) การสอสารในกลมขนาดเลก กรงเทพฯ: อารมภ ทพวลย ปญจมะวต (2548) ปจจยทสงผลตอความคดสรางสรรคของนสตระดบปรญญา บณฑตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวจยและจตวทยา การศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ทศนา แขมมณ . (2550). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม ประสทธภาพ พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร: ดานสทธาการพมพ. ทศนา แขมมณ. (2544) การคดและการสอนคด. กรงเทพมหานคร: คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทองคา วรตน . (2546) การพฒนานวตกรรมการสอนดครงงานวทยาศาสตรระดบ มธยมศกษาตอนตน.วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการศกษา วทยาศาสตร. มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง. ธระชย สขสด (2544) การออกแบบผลตภณฑอตสาหกรรม กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตงเฮาส. นตยา เตโช. (2547) การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ความคงทน และเจตคตตอ วชาภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ระหวางวธสอนแบบกลมจกซอว กบวธสอนแบบหมวกหกใบ. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลย มหาสารคาม. นตยา อนทาว . (2544) การใชนวตกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญของโรงเรยน

สงกดกรมสามญศกษา อาเภอเมอง จงหวดอดรธาน. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.

เนาวนตย สงคราม (2550) การพฒนารปแบบการสรางความรดวยการเรยนรจากการปฏบต และการเรยนรรวมกนสาหรบบคลากรในสถาบนอดมศกษา กรณศกษา

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชา เทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

เนาวนตย สงคราม (2551) ผลของการจดกจกรรมการเรยนการสอนดวยวธการเรยนรเปน ทมแบบแตกตางสาขาวชาและไมแตกตางสาขาวชาทมตอการสรางความรทเปน

นวตกรรมในสาขาวชาเทคโนโลยการศกษาของนสต นกศกษาระดบปรญญาตร กองทนรชดาภเษกสมโภช จฬาลงกรณมหาวทยาลย

นงเยาว คณเทยง. (2548) ผลของการฝกคดแบบหมวกหกใบทมตอความสามารถในการ แกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษา. วทยานพนธครศาสตร มหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยราชภฎเพชรบรณ. นนทพร โชตนชต(2540) การพฒนาองคกรไปสองคกรแหงการเรยนรในรปแบบทมขามสาย

197

งาน ภาคนพนธปรญญามหาบณฑต โครงกสนบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร บญเชด ภญโญอนนตพงษ (2527) การทดสอบแบบองเกณฑ : แนวคดและวธการ กรงเทพฯ :

โอเดยนสโตร บญสง หาญพานช. (2546). การพฒนารปแบบการบรหารจดการความรใน สถาบนอดมศกษาไทย. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต. สาขาอดมศกษา

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย บปผชาต ทฬหกรณ (2551) การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศในการเรยนการสอน

สานกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต กรงเทพฯ: กระทรวงวทยาศาสตร และเทคโนโลย

บงอร พราหมณฤกษ. (2544).การเปรยบเทยบผลของการฝกแบบโมเดลซปปากบการคด แบบหมวกหกใบทมตอความคดสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

โรงเรยนวดสระบว.ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ปลดกระทรวงแรงงาน, สานก (2548) รายงานฉบบสมบรณ โครงการพฒนาระบบบรหาร จดการความรในองคกร.

(อนเทอรเนต) http://www.kpmax.com/molwebboard/pdf/2.1.pdf ปวณา สจรตธนารกษ (2548) การนาเสนอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบ ตามแนวคด คอนสตรคตวสตโดยใชแฟมสะสมงาน อเลกทรอนกสเพอพฒนาความคด สรางสรรคของนสตปรญญาบณฑตสาขาวชาสงคมศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา โสตทศนศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ปณตา พนภย.(2544). การบรหารความร (Knowledge Management): แนวคด กรณศกษา.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต. ภาควชารฐประศาสนศาสตร คณะรฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปณตา วรรณพรณ (2551) การพฒนารปแบบการเรยนบนเวบแบบผสมผสานโดยใชปญหา เปนหลกเพอพฒนาการคดอยางมวจารณญาณของนสตปรญญาบณฑต

ครศาสตรดษฎบณฑต สาขาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ประคอง กรรณสต 2538 สถตเพอการวจยทางพฤตกรรมศาสตร กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร ประสาท อศรปรดา (2523) จตวทยาการเรยนรกบการสอน. กรงเทพฯ: กราฟคอารต.

198

ปยะชย จนทรวงศไพศาล (2546) Talent Management: การรกษาคนเกงใหอยกบองคกร เขาถงจาก http://www.hrcenter.co.th/hrknowview.asp?id=379 ปยะนช ยตยาจาร (2544) การเปรยบเทยบผลของการฝกคดแบบหมวกหกใบกบกจกรรม กลมทมตอความคดสรางสรรค ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยน อสสมชญแผนกประถมกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ,ประสานมตร. ปยาพร ขาวสอาด (2548) ผลของการเรยนรเทคโนโลยสารสนเทศโดยการโตแยงดวย เหตผลทใชเทคนคการคดนอกกรอบทตางกนทมตอการคดวเคราะหและการคด สรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมแบบการคดตางกน ครศาสตร ดษฎบณฑต สาขาวชา หลกสตรและการสอน คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยเปยมพงศ นยบานดาน (2543) องคการแหงการเรยนร. วารสารการศกษาพยาบาล 10: 3,

13-17 เปรมจต ขจรภย ลาเซน (2536) วธสอนแบบการเรยนรแบบรวมมอกน เอกสารประกอบการ บรรยาย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พระมหาสทตย อาภากโร (2548) นวตกรรมการเรยนร คน ชมชน และการพฒนา โครงการ การเสรมสรางการเรยนรเพอชมชนเปนสข พระสรยน ธรรมวเศษ. (2549).การเปรยบเทยบผลการใชแผนการจดกจกรรมการเรยนร เรอง อรวฑฒ 5 โดยใชการสอนแบบโยนโสมนสการและการสอนแบบหมวกหก ใบ ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและความพงพอใจของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 5. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม. พรยะ ตระกลสวาง (มปป.) ทฤษฎความคดสรางสรรคของทอแรนซ (Torrance)

เขาถงไดจาก http://www.seal2thai.org/sara/sara147.htm (25 พฤศจกายน 2552) พมพนธ เดชะคปต. (2544). การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ: แนวคด วธการและ

เทคนคการสอน 2. กรงเทพมหานคร: เดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนท พมพนธ เดชะคปต, ลดดา ภเกยรต และ สวฒนา สวรรณเขตนคม (2544) ประมวลบทความ นวตกรรมเพอการเรยนรสาหรบครยคปฏรปการศกษา. (พมพครงท 3). กรงเทพมหานคร: คณะครศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย. พรนพ พกกะพนธ. (2544) ภาวะผนาและการจงใจ. กรงเทพฯ: โรงพมพจามจรโปรดกท.

199

พรพศมย บญญะ. 2551. ผลของการใชเทคนคการฝการคดวเคราะหทละขนกบการฝกการ คดแบบหมวกหกใบทมตอการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 2 โรงเรยนบานเมกคา สานกงานเขตพนทการศกษามหาสารคามเขต 2 . วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม. เพมผลผลตแหงชาต, สถาบน (2547) การจดการความรจากทฤษฎสปฏบต กรงเทพฯ: ซเอด

ยเคชน พชรนทร ฮนพพฒน (2547) การนาเสนอรปแบบการฝกอบรมในงานเพอพฒนาทกษะการ เรยนรเปนทมตามแนวคดการทาโครงการสาหรบนกเทคโนโลยการศกษาใน สถาบนอดมศกษา ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา โสตทศนศกษา คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย พรรณ สวนเพลง (2552) เทคโนโลยสารสนเทศและนวตกรรมสาหรบการจดการความร

กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน พวงผกา โกมตกานนท. (2544). การเปรยบเทยบผลของการระดมพลงสมองและเทคนคการ คดแบบหมวกหกใบทมตอความคดสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4

โรงเรยนชมทางตลงชน เขตตลงชน กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒประสานมตร.

ภาน ลมมานนท (2549) กลยทธการจดการนวตกรรมทางธรกจ พมพครงท 4 กรงเทพฯ: ภารณาส

มะลวลย พรอมจตร. (2547) การสอนใหเกดความคดสรางสรรค. จลสารสนบสนนการเปนองคกรแหงการเรยนร 3 ปท 1 (กนยายน): 20-24.

มงขวญ ภาคสญไชย (2552) การพฒนาโมเดลเชงสาเหตและผลของความคดสรางสรรค ของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนของอครสงฆมณฑล กรงเทพมหานคร ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวจยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย มลลกา เจรญพจน (2546) ผลการจดประสบการณโดยใชแนวคดหมวกคด 6 ใบของ เดอ

โบโน ทมตอความคดสรางสรรคของเดกอนบาล ครศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย

มนตชย เทยนทอง. 2545. การออกแบบและพฒนาคอรสแวร สาหรบบทเรยน คอมพวเตอรชวยสอน.กรงเทพฯ : คณะครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลย

พระจอมเกลาพระนครเหนอ.

200

ราเชน มศร (2544) การพฒนาทกษะการคดดวยเทคนคหมวกเพอการคด 6 ใบ: แนวคด ของเดอ โบโน. ใน พมพนธ เดชะคปต. 2544. บรรณาธการ การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ: แนวคด วธการและเทคนคการสอน 2. กรงเทพมหานคร:บรษท เดอะมาสเตอรกรป แมเนจเมนท

ราชภฎนครราชสมา, มหาวทยาลย, คณะครศาสตร (2546) บทเรยนออนไลน วชาเทคโนโลย การศกษา

(อนเทอรเนต)http://www.nrru.ac.th/preelearning/rungrot/page01006.asp วารณ ดารงคชยธนา (2545) ปฏสมพนธระหวางวธการสอนการพฒนาโฮมเพจกบระดบ ความคดสรางสรรคทมตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท

4 วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

วจารณ พานช (2550) ผบรหาร องคกรอจฉรยะ ฉบบนกปฏบต กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรม การจดการความรเพอสงคม (สคส.)

วรภทร ภเจรญ (2550). การบรหารนวตกรรม อยายงยน และพอเพยง. กรงเทพฯ. อรยชน. วรวรรณ วาณชยเจรญชย (2548) การพฒนาระบบการสรางความรดวยวธการเรยนรเปนทม สาหรบอาจารยพยาบาลในสถาบนอดมศกษา วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต

สาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ศรชย กาญจนาวาส. (2533) สถตประยกตสาหรบการวจย. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. ศภกรณ ดษฐพนธ. (2539) การสรางสรรคและการพฒนาพฤตกรรมสรางสรรค. กรงเทพฯ:

โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศภชย หลอโลหการ (2550) หนงทศวรรษหลงวกฤตเศรษฐกจ หนงเดอนหลงวกฤตคาเงน บาท บทสรปความสามารถดาน "นวตกรรม" ของไทย มตชนรายวน วนท 23 มกราคม พ.ศ. 2550 ปท 30 ฉบบท 10545 สกนธ ภงามด (2545) จตวทยากบการออกแบบ กรงเทพฯ: วาดศลป สายพน สหรกษ ( 2551 ) การพฒนารปแบบการเรยนการสอนตามหลกการเรยนรเปนทม

เพอเสรมสรางทกษะการเรยนรเปนทม และผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน มธยมศกษาปท 4 ครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา หลกสตรและการสอน คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

สวทย มลคาและอรทย มลคา. 2545. 19 วธจดการเรยนร : เพอพฒนาความรและทกษะ พมพครงท 4. กรงเทพฯ : ภาพพมพ.

201

สรลกษณ จเจรญ ปการศกษา (2545) ตวแปรคดสรรทสงผลตอลกษณะการเรยนรเปนทม ของนกเทคโนโลยการศกษาในสถาบนอดมศกษา สงกดทบวงมหาวทยาลย

ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา โสตทศนศกษา ครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย สมบต กสมาล (2540) การวเคราะห สภาพแวดลอม: บทบาทนกพฒนาทรพยากรมนษย

โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร สมยศ นาวการ (2540) การบรหารและพฤตกรรมองคการ กรงเทพฯ: ผจดการ สมศกด สนธระเวชญ. (2542) มงสคณภาพการศกษา. กรงเทพมหานคร: วฒนาพานช. สกร รอดโพธทอง (2546) เอกสารคาสอนวชา คอมพวเตอรชวยสอน (Computer-Assisted

Instruction รหสวชา 2708602 ) เอกสารอดสาเนา สดตระการ ธนโกเศศ, และคณะ (2546). หมวก 6 ใบ คด 6 แบบ.(พมพครงท 3). กรงเทพมหานคร: สานกพมพชานชาลา. แปลจาก De Bono,Edward. 1999. Six

Thinking Hats (Revised & Updated). สนนทา สายวงศ (2544) การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและการคดอยางมวจารณญาณ

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษาดวยการสอนโดยใชเทคนคการคดแบบหมวกหกใบและการสอนแบบซนดเคท. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สพาณ สอนซอ (2543) การสรางแนวคดการเรยนรเปนทมเพอพฒนาทรพยากรมนษย: กรณศกษาองคการรถไฟฟามหานคร ภาคนพนธปรญญามหาบณฑต โครงการ บณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

สพรรณ พรพทธชย (2551) การศกษาอทธพลของการสอนวชาโครงงานวทยาศาสตรโดยใช เทคนคซมเพลกซ ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตร เจตคตทางวทยาศาสตร และความคดสรางสรรคของนกเรยน ระดบประถมศกษา ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวจยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย สพน ดษฐสกล (2543) การเรยนรรวมกน (Collaborative Learning) วารสารศกษาศาสตร ปรทศน ปท 15 ฉบบท 2 กรงเทพฯ สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2550). การจดการเรยนรแบบสงเสรมความคด

สรางสรรค. กรงเทพฯ: สกศ. สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2550). การจดการเรยนรแบบกระบวนการแกปญหา.

กรงเทพฯ: สกศ.

202

หรลกษณ บานชน ( 2549 ) การนาเสนอรปแบบการเรยนคณตศาสตรแบบผสมผสานดวย การเรยนแบบใชปญหาเปนหลกสาหรบนกเรยนมธยมศกษาตอนตน วทยานพนธ

ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาโสตทศนศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

อาคม ลกษณะสกล . (2547) . การสรางและหาประสทธภาพนวตกรรมการเรยนการสอน ทเนนผเรยนเปนศนยกลางเรองการโปรแกรมและการควบคมมอเตอรไฟฟา

ระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสงชางไฟฟา . วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรม มหาบณฑต มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

อาร พนธมณ. (2537). ความคดสรางสรรคกบการเรยนร. กรงเทพฯ: ตนออแกรมม. อาร พนธมณ (2545) ฝกใหคดเปน คดใหสรางสรรค กรงเทพฯ: ใยไหม อนทรา พรมพนธ (2550) การพฒนารปแบบการเรยนการสอนบนเวบโดยใชกระบวนการ เรยนรแบบเบรนเบสด ในวชาการออกแบบ เพอพฒนาความคดสรางสรรคของ นสตนกศกษาในระดบปรญญาบณฑต ครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาเทคโนโลย และสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย อสรา สาระงาม (2529) การสอนภาษาองกฤษในระดบมธยมศกษา. คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยเชยงใหม: เชยงใหม เอยมศร สวสดธรรม. (2548). เปรยบเทยบผลการฝกความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตร

ดวยกจกรรมซเนคตคส และกจกรรมหมวกหกใบ ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม.

อดม หอมคา (2546) ผลของระดบความคดสรางสรรคและรปแบบการฝกการคดนอกกรอบ ดวยโปรแกรมคอมพวเตอรแบบเลยงแนวคดครอบงาและแบบสรางแนวคดทมตอ

ความคดสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑตสาขาวชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

อานวย เดชชยศร (2544) นวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษา ลาดพราว: โรงพมพครสภา

203

ภาษาองกฤษ Adams, Karlyn (2006) The Sources of Innovation and Creativity National Center on

Education and Economy Adenfelt, Maria and Lagerström, Katarina (2006) Enabling knowledge creation and

sharing in transnational projects International Journal of Project Management 24, p.191-198 Available Online: www.elsevier.com/locate/ijproman

Alwis, Ragna Seidler-de and Hartmann, Evi, (2008) The use of tacit knowledge within innovative companies: knowledge management in innovative enterprises. Journal of Knowledge Management, Vol. 12 Iss: 1, pp.133 - 147

Aranda, Eileen K. and et al. (2003) TEAMS Structure, Process, Culture and Politics Prentice Hall, New Jersey. Askar, Petek and et.al. (2008) Learner Satisfaction on blended learning E-leader

Krakow. Auernhammer and et.al. (2001) Creation of Innovation by Knowledge Management-

A case study of a learning software Organization. European Commission, The IST Project No. IST-2001-34442 Available Online from. www.cikm.net: (9 July 2010)

Barker, Martin and Neailey, Kevin (1999) From Individual learning to project team learning and innovation: a structured approach Journal of Workplace Learning 11:2, 60-67 Bartley , Sharon J. and Goleck, Jennifer H. (2004). Evaluating the cost Effectiveness

of Online and Face- to- Face Instruction . Educational Technology & Society, 7(4), 167-175

Bainbridge, Carol (2008) Intrinsic Motivation Available online: http://giftedkids.about.com/mbiopage.htm

Bonk, C. J. & Graham, C. R. (Eds.). (2006). Handbook of blended learning: Global Perspectives, local designs. Francisco , CA : Pfeiffer Publishing.

Cannon-Bowers, J.A. et al. (1995). Toward theoretically-based principles of training effectiveness: A model and initial empirical investigation. Military Psychology, 7, 141-164.

204

Carman, Jared M. (2002). Blended Learning Design: Five Key Ingredients. KnowledgeNet. Retrieved.

Cheshire Hopsices Education, Cheshire, UK. 2003. Using Edward de Bono’s six Hats Game to aid Critical Thinking and Reflection in Palliative Care. Int J Palliat Nurse.9(3) : 105-112 ; Maroh.

Choi, Y.S. (2000). An empirical study of factors affecting successful implementation of knowledge management. European Journal of Innovation Management 10:2

Camelo-Ordaz, Ma Carmen and et al.(2004). Internal diversification strategies and the processes of knowledge creation. Journal of Knowledge Management. Kempston. 8, 1: 77.

Cottell,Jr.,P.G. and Millis, B.J.(1993) Cooperative learning structures in the instruction of accounting. Issues in Accounting Education 8, 40-58

Damian G, Gerald C. and Barry ,L. Using the de Bono 6-Hats Technique as a Learning Styles Model. Ireland : Dublin Institute of Technology, n.d.

Daud, Salina and et.al(2008) Knowledge Creation and Innovation in Classroom World Academy of Science, Engineering and Technology 39.

Davies, Ivor K. (1973). Competency based learning: technology, management, and design . McGraw-Hill, NY. Davila, Tony and et. al (2006) Making innovation work: how to manage it, measure it,

and profit from it . Wharton School Publishing De Bono, Edward (1979) Drawing on the right side of the brain Los Angeles: J.P

Tarcher De Bono, Edward (1986) Six Thinking Hats Little Brown & Co De Bono, E. (1986). Six Thinking Hats. Penguin Book. De Bono, Edward (1990). I am right - you are wrong . From this to the New

Renaissance from: Rock Logic to Water Logic. London: Penguin Books De Bono, Edward (1992). Serious creativity: using the power of lateral thinking to create

new ideas. HarperBusiness. pp. 338 Driscoll, M. (2002) Blended Learning: let’s get beyond the hype E-learning, 1, pp Edmondson, Amy and et al. (2001) Speeding Up Team Learning.

Available online: Learninghttp://hbr.org/2001/10/speeding-up-team-learning/ar/1

205

Feingold, Carol E and et al. (2006) Student Perceptions of Team Learning in Nursing Education. Journal of nursing Education. May, 47:5, 214-222

Figl, K., Bauer,C. , Mangler, J. and Motschnig, R. (2006) . Versus Face-to-Face Peer Team Reviews . Research Lab For Educational Technolodies, University of Vienna. Austria.

Fox, J and Klein, C. (1996). The 360-degree Evaluation Public Management. 78 (Nov) Gagne, Robert M. and et.al (1992) Principle of Instructional design. Wadsworth

Thomson learning. Garlach, Jenne M. (1994). Is this Collaboration. Collaboration Learning: Underlying

Process and Effective Techniques 59 (fall): 5-13: Jossey-Bass Publishers Garrison, R and Vaughan,H (2008) Blended Learning in Higher Education: Framwork,

Principle and guidelines. San Francisco: Jossey-Bass. Gerlach, Vernon S. and Ely, Donald P.(1980) Teaching and media: A systematic

approach. Prentice-Hall, Englewood Cliffs, NJ. Glass, G. (1976). Primary, secondary, and meta-analysis of research. Educational Research, 5: 3-8. Glass, G. (1977). Integrating findings: The meta-analysis of research. Review of Research in

Education, 5: 351-379. Graham,C (2006) Blended learning systems, Definition, current, trend, and future directions In C.Bonk & C. Graham (Eds) Guilford,J.P. (1970).Traits of Creativity, Creativity: Selected Reading.P.E. Vernon, Editor, Penguin Books Gulc, Eddie (2006) Using Blended Learning to Accommodate Different Learning Styles.

Higher Education Academy UK. Gümüs, Murat and Hamarat, Bahattin. (2004). Knowledge Management Perceptions of Managers. Journal of Knowledge Management Practice. May. Gurteen, David and et al. (1998) Knowledge, Creativity and Innovation Journal of

Knowledge Management 2, September Hajsadr, M (2007). Blended Learning and animations.

Available online: www.e-learningcentre.co.uk

206

Henard, David H.and McFadyen, M Ann (2008) Making knowledge workers more creative Research-Technology Management March-April Industrial Research

Institution, Inc. Heppner, P. Paul. and et.al (2008) Research design in counseling. Third Edition

Belmont: Thomson Brooks/Cole Hijazi, Sam and Kelly, Lori. (2003). Knowledge Creation in Higher Education Institutions:

A Conceptual Model Proceedings of the 2003 ASCUE Conference. (June) 8-12, MyrtleBeach, South Carolina.

Honore and Friedich, H.F. (2003) A review of web-based collaborative learning: factors beyond technology Journal of Computer Assisted Learning, 19(1), 70-79

Hughes, Alan (2004) University – Industry links and U.K Science and Innovation policy. In book How University promote Economic Growth Yusuf, s and Nabeshiman, K

editors. Hunt, Daniel P and et al. (2003) The Effect of using Team Learning in an Evidence- Based Medicine Course for Medical Students Teaching and Learning Medicine,

15:2, 131-139 Jorna, René J. (2006)The Knowledge creation for sustainable innovation The KCSI

programme (Online Available) http://www.greenleaf-publishing.com Knowles, Malcolm.(1980).The Modern Practice of Adult Education. New York: Adult Education. Klausmeier, Herbert J. and Ripple, Richard E. (1971). Learning and Human Abilities

Educational Psychology 3th Harper & Row Publishers New York, Evanston, San Francisco and London

Kothuri, Smita. (2002). Knowledge in Organizations Definition, Creation, and Harvesting. Available online from: http://www.gse.harvard.edu/~t656_web/ Spring_2002_students/kothuri_smita_knowledge_in_orgs.htm

Kreie, and et.al (2007) Using team learning to improve student retention. College teaching, 55:2, 51-56, Washington.

Kumar,J Ajith & Gopalakrishnan, K (2007) Perspectives on Knowledge Creation – Implications for Research and Practice KM Research Group Department of Management Studies IIT Madras, Chennai

207

Lancaster, Kathryn A.S. and Strand, Carolyn A. (2001) Using the team-Learning Model in a Managerial Accounting Class: An Experiment in Cooperative Learning.

Accounting Education 16:4, 549-567 ABI/INFORM Global. Leland , Wilkinson,; (1999) Statistical methods in psychology journals: Guidelines and

explanations. American Psychologist 54: p.594–604. Li, Yan and et.al(2007) Design Creativity in Product Innovation International Journal

adjustment Manufacturing Technology 33: 213-222 Littlejohn, A and Pegler, C (2007) Preparing for Blended e-learning. London: Routledge. McAdam, Rodney and McClelland, John (2002) Individual and team-based idea

generation within innovation management: organisational and research agendas. European Journal of Innovation Management, Vol. 5 Iss: 2, pp.86 - 97

MaCain, Barbara (1996) Multicultural team learning: an approach towards communication competency Management Decision 34:6, 65-68

Man, John (2001) Creating Innovation Work Study Vol.50 MCB University p.229-233 Marquardt, M.J. (1999). Action Learning and leadership: Transforming problems and

people for world-class organizational learning. Palo Alto: Dares-Black Publishing. Mason, Robin and Rennie, Frank (2008) E-learning and Social Networking Handbook Resources for Higher Education McGill, I., and Beaty, L. (1995). Action Learning. 2nded. London: Kokan Page. Mitchell, Anthony and Honore, Sue (2007) Criteria for successful blended learning.

Industrial and Commercial Training Vol.39 No.3, p.143-149 Emerald Group Publishing Limited.

Morton, Jack Andrew. (1971). Organizing for innovation; A systems approach to technical management. New York: McGraw Hill.

Nonaka, I. and Takeuchi, H. (1995). The Knowledge-Creating Company: How Japanese Companies Create the Dynamics of Innovation. New York: Oxford University Press. Nonaka, I., Toyama, R., and Konno, N. (2000). SECI, BA and Leadership: A unified

model of dynamic knowledge creation. Long Range Planning. 33:1, 5-34.

208

Nonaka, I. and et.al. (2001). SECI, BA and Leadership: a Unified Modey of Dynamic Knowledge Creation. Managing industrial Knowledge creation, transfer,

Utilization. SAGE Publications. Rassuli, Ali and Manzer, John P (2005) “Teach us to learn”: Multivariate Analysis of

Perception of Success in Team Learning. Journal of Education for Business. Sep/Oct 81:1, 21-27. ABI/INFORM Global.

Rovai, A.P and Jordan, H.M., (2004) Blended Learning and Sense of Community: A Comparative Analysis with Traditional and Fully Online Graduate Courses. International Review of Research in Open and Distance Learning. August 2004. Athabasca University — Canada's Open University.

Rovai, Hope Jordan. (2004). Blended Learning and Sense of Community: A Comparative Analysis with Traditional and Fully Online Graduate Courses. International Review of Research in Open and Distance Learning.

Rosenfeld, Robert and Servo, Jenny C. (1991) Facilitating innovation in large organizations by Robert Rosenfeld and Jenny C. Servo p. 28-33 in the book Managing innovation edited by Jane Henry and David Walker, 1991.

Rossett, A and et.al. (2003) Strategies for Building Blended Learning. Available online: http://www.learningcircuits.org/2003/jul2003/rossett.htm. Ruggles, Rudy and Holthouse, Dan. (1999). Gaining the knowledge Advantage.The

Knowledge Advantage. CAPSTONE. Schmidt, Klaus (2002) The Web-Enhanced Classroom. Journal of Industrial Technology. Vol.18, No.2 February-April Selvi, Kiymet (2007) Learning and Creativity A-T Tymienecka (ed.) Analecta

Husserliana XCIII: 351-369. Senoo, Dai and Watanabe, Remy Magnier (2007) Workplace reformation, active ba and knowledge creation from a conceptual to a practical framework. European

Journal of Innovation Management 10:3, 296-315 Senge, P (1990) The Fifth Discipline: The art and practice of the learning organization.

Doubleday, New York.

209

Sheng, Xiaoping and Sun,Lin. (2007). Developing knowledge innovation culture of libralies. Library Management. 28: 36-52.

Available online from: http://www.emeraldinsight.com/10.1108/ 01435120710723536

Silvio, Popadiuk,and Choo, Chun Wei. (2006) Innovation and Knowledge Creation: How are These Concepts Related? International Journal of Information Management 26 (4):302-312.

Singh, H. (2003) Building Effective Blended Learning Programs. Available online: http://asianvu.com/digital-library/elearning/blended-learning-by_Singh.pdf

Singh, H, & Reed, c. (2001). A white paper.Achieving success with blended learning. Retrieved March 4, 2009 from http//www.centra.com/download/whitepapers/blendedlearning.pd

Soo, Christine W. (1999) The Process of Knowledge Creation in Organizations Centre for corporate change Australian Graduate School of Management, The University of New Sounth Wales, Australia.

Soule, D. L. and Applegate, L. M. (2009) Virtual Team Learning: Reflecting and Acting, Alone or With Others. Working Paper 09-084 Havard Bussiness School.

Stacey, E and Gerbic, P (2008) Success factors for Blended Learning. In Hello! Where are you in the landscape of Educational Technology? Proceedings ASOILITE Melbourne2008.

Available Online: http://www.ascilite.org.au/conferences/melbources/ procs/stacey.pdf.

The British Educational Communications and Technology Agency (BECT a) (2006) Available online: www.becta.org.uk

Thomassen, Aukje. (2005). Group Project Work: Professional Practice of Formal and Informal Knowledge Creation and Exchange. Joining Forces University of Art and Design, The Netherlands.

Thorne, Kaye (2003) Blended learning: How to integrate online&traditional learning. Kogan

210

Torrance, E .P.(1969) Creativity. What research says to the teacher 28, National Education Association, Washington, DC. Wallach M A & Kogan N. (1965) Modes of thinking in young children: a study of the

creativity intelligence distinction. New York: Holt, Rinehart & Winston. 357 p Watler, John Carl III. 1996. Argumentativeness and Response to Thipking Modcl. North

Carolina : University of North Carolina. Walton, Andre´ P. (2003). The impact of interpersonal factors on creativity International

Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research. 9(4): 146-162 Welch, J (2004). Building and Repairing Trust. Leaderletter. Sept,30

Available online: http://www.wright.edu/~scott.williams/LeaderLetter/trust.htm Wikipedia (2010) Edward Thorndike .Access on Feb 7, 2010 Available from: http://en.wikipedia.org/wiki/Edward_Thorndike Williams, Frank E. (1972) A total creativity program for individualizing and humanizing

the learning process. Vol.2 . Encouraging creative potential. Englewood cliffs, New Jersey

Yamada Kiyotoka (1991) Creativity in Japan Leadership & Organization Development.12 (6): 11-14 MCB University Press.

Yazici, Hulya Julie (2005) A study of collaborative learning style and team learning performance. Education & Training 47:2/3, 216-229.

http://www.utexas.edu/academic/diia/assessment/iar/glossary.php http://www.syberworks.com/glossary/b/b1.htm

211

ภาคผนวก

212

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญ

ผเชยวชาญตรวจสอบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอการสรางนวตกรรม

1.ผชวยศาสตราจารย (พเศษ) ดร.ปรชญนนท นลสข หวหนาศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มหาวทยาลยเทคโนโลย

พระจอมเกลาพระนครเหนอ 2.ผชวยศาสตราจารย ดร.จนตวร คลายสงข

สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 3.ผชวยศาสตราจารย สขมาภรณ ขนธศร

ภาควชาเทคนคเกษตร คณะเทคโนโลยการเกษตร สถาบนเทคโนโลยพระจอม เกลาเจาคณทหารลาดกระบง

4.อาจารย ดร.เกษมรสม ววตรกลเกษม สาขาวชาการออกแบบอตสาหกรรม คณะสถาปตยกรรม สถาบนเทคโนโลย

พระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง 5. อาจารย ดร.พรสข ตนตระรงโรจน

สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผเชยวชาญตรวจสอบแบบวดลกษณะการเรยนรเปนทม

1.รองศาสตราจารย ดวงกมล สนเพง โรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ฝายมธยม

2.อาจารย ดร.วรวรรณ วาณชยเจรญชย คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยมหดล

3.อาจารย ดร.สภณดา ปสรนทรคา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎนครราชสมา ผเชยวชาญตรวจสอบแบบสมภาษณความคดเหนตอรปแบบของผเรยนและแบบสมภาษณกลมทมคะแนนนวตกรรมมากทสด-นอยทสด

1.รองศาสตราจารย ดวงกมล สนเพง รองผอานวยการฝายวชาการ โรงเรยนสาธตพฒนา

2. ผชวยศาสตราจารย สมนก ปฏปทานนท โรงเรยนสาธตจฬาลงกรณมหาวทยาลย ฝายมธยม

213

3. อาจารย ดร.พรสข ตนตระรงโรจน สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ผเชยวชาญตรวจสอบเกณฑคณภาพนวตกรรม 1.ผชวยศาสตราจารย (พเศษ) ดร.ปรชญนนท นลสข

หวหนาศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มหาวทยาลยเทคโนโลย พระจอมเกลาพระนครเหนอ

2.ผชวยศาสตราจารย พรชย กลชย ภาควชาเทคนคเกษตร คณะเทคโนโลยการเกษตร สถาบนเทคโนโลยพระจอม

เกลาเจาคณทหารลาดกระบง 3.อาจารย ดร.สภณดา ปสรนทรคา

คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎนครราชสมา ผเชยวชาญตรวจบทเรยนออนไลน

1.อาจารยดร.ประกอบ กรณกจ สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

2. อาจารย ดร.สมชาย สรยะไกร คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

3.อาจารย ดร.บญเรอง เนยมหอม สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ผเชยวชาญประเมนนวตกรรม 1.ผชวยศาสตราจารย ดร.จนตวร คลายสงข

สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2.อาจารย ดร.บญเรอง เนยมหอม

สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 3.อาจารย ดร.ศวนต อรรถวฒกล สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ผทรงคณวฒรบรองรปแบบฯ

1. รองศาสตราจารย ดร.ใจทพย ณ สงขลา

สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2.ผชวยศาสตราจารย ดร.จนตวร คลายสงข

สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

214

3.ผชวยศาสตราจารย พรชย กลชย ภาควชาเทคนคเกษตร คณะเทคโนโลยการเกษตร สถาบนเทคโนโลยพระจอม

เกลาเจาคณทหารลาดกระบง 4.อาจารย ดร.ประกอบ กรณกจ

สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย 5. อาจารย ดร.บญเรอง เนยมหอม

สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

215

ภาคผนวก ข ตวอยางเครองมอทใชในการวจย

แบบประเมนบทเรยนออนไลน เรอง เทคนคการพดและประกาศเพอการนาเสนออยางมประสทธภาพ http://aved.edu.chula.ac.th/noawanit/2726318/

ชอผประเมน............................................สถานททางาน.........................................................

ขอท

หวขอเกณฑการประเมน ระดบความคดเหน

มากทสด มาก ปานกลาง

นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 1. ดานตวอกษร

1.1 ขนาดตวอกษร 1.2 รปแบบตวอกษร 1.3 ชนดตวอกษร 1.4 สตวอกษร

2. ดานภาพ 2.1 การสอความหมายของภาพ 2.2 ขนาดของภาพทแสดงบนหนาจอ

3. ดานภาพเคลอนไหว 3.1 ความเรวในการแสดงผลของภาพ 3.2 ขนาดภาพทแสดงบนหนาจอ 4. ดานเสยง 4.1 คณภาพของเสยง 4.2 ขนาดของไฟลเสยง 5. ดานส 5.1 ความแตกตางของสพนหนาและ

พนหลง

5.2 ความสวยงาม ไมฉดฉาดสบายตา 5.3 ความแตกตางของสขอความและ

ขอความหมลายมต

5.4 ความละเอยดของส 6. ดานรายการ (Menu) 6.1 การแบงขอรายการครอบคลม

ประเดนสาคญ

6.2 ทาความเขาใจงาย ไมซบซอน 6.3 ตาแหนงการจดวาง 6.4 ขนาดชดเจน

216

ขอท

หวขอเกณฑการประเมน

ระดบความคดเหน มากทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอยทสด

5 4 3 2 1 7. ดานสญรปและปม 7.1 การสอความหมาย 7.2 ขนาด 7.3 ตาแหนงการจดวาง 8. ดานการเชอมโยง

8.1 ความถกตองของการเชอมโยง 8.2 รปแบบการเชอมโยง

9. ดานวตถประสงคของบทเรยน 9.1 ความสอดคลองของวตถประสงค

และเนอหา

9.2 ระดบผเรยน 9.3 การวดผลสอดคลองกบ

วตถประสงค

10. ดานการใหผลยอนกลบ ( Feedback) 10.1 วธการใหผลยอนกลบ 10.2 ลกษณะผลยอนกลบ 11. ดานการทดสอบ 11.1 ความสอดคลองกบเปาหมาย

จดประสงค และเนอหาวชา

11.2 คณภาพของแบบทดสอบ 11.3 จานวนขอทดสอบ 11.4 การใหคาเฉลยและอธบาย คาแนะนาเพมเตม.................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................................

217

ชอ-นามสกล................................................................ แบบวดลกษณะการเรยนรเปนทม

คาชแจง ใหนสตทาเครองหมาย / ใหตรงกบสภาพความคด ความรสกของนสตโดยตรงกบความเปนจรงมากทสด ขอความ ระดบ

มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย ไมม

1.นสตทางานตามเปาหมายของทมดวยความเตมใจ 2.นสตเขาใจบทบาทหนาทของตนเองและผรวมงาน 3.นสตมสวนรวมในการตดสนใจของทม 4.นสตสามารถตดสนใจแกปญหา หรอเปลยนแปลงวธทางานในสงทเหนวาเหมาะสมไดดวยตนเอง

5.นสตนาประสบการณ/ความร/ความสามารถของแตละคนในทมมาผสมผสานกนมากกวาทจะทางานหรอคดเองเพยงลาพง

6.นสตสามารถประสานงานรวมกบผรวมงานในทมไดด 7.นสต ชวยเหลอ แนะนาความรหรอวธการการทางานกบผรวมงานหรอคณะทางานอน

8.นสตคดพจารณาสงตางๆ อยางลกซง เพอใหเขาใจการทางานและปญหาทสลบซบซอนได

9.นสตสามารถหาผรวมงานทไวใจได สามารถมอบหมายงานดวยความมนใจหากตองใหทางานแทนนสต

10.ในการทางานรวมกบผอนนสตใหขอมลทเปนความจรงทงดานดและไมด

11.หากเกดความขดแยง นสตจะใหอภยผรวมงานเสมอ 12.นสตปฏบตตอผรวมงานอยางสภาพ ใหเกยรตทงคาพด กรยา มารยาท

13.นสตตงใจรบฟงผรวมงานเสมอ 14.นสตสอบถามและแลกเปลยนความคดในเรองตางๆกบผรวมงานเสมอ

15.นสตพบวาการโตตอบความคดเหนกบผรวมงานชวยใหนสตเขาใจการทางานไดดขน

16.นสตพดคยกบเพอนรวมงานไดอยางกนเอง โดยปราศจากความอายหรอความรสกกลว

17.นสตไดเรยนรวธการคดของผรวมงานจากการสนทนาพดคยกน 18.ขณะพดคยกบเพอนรวมงาน นสตนาความคดเหนทไดมาพจารณารวมกบความคดเหนของนสต

19.ขณะพดคยกบเพอนรวมงาน นสตตรวจสอบความคด ความเชอของตนเอง

218

ขอความ ระดบ มากทสด

มาก ปานกลาง

นอย ไมม

21.ขณะพดคยกบเพอนรวมงาน นสตยอมรบความแตกตางทงในดานบคลกภาพและความคดเหนของแตละคน

22.นสตแลกเปลยน โตแยงความคดเหนในการประชม อภปรายเพอใหไดขอตกลงหรอขอสรปทเหมาะสม

23.ในการทางาน นสตเรยนรสงตางๆจากบคคลรอบตว 24.หากนสตคนพบวธแกปญหาหรอวธการทางานทดกวาเดม นสตจะบอกใหผรวมงานทราบ

25.นสตพบวาการทางานหรอการแกปญหาทมประสทธภาพตองมาจากความรหรอความคดของบคคลหลายฝาย

26.นสตสามารถระบถงความร ความสามารถและความเชยวชาญของผรวมงานแตละคนในทมของนสตได

27.นสตจะแสดงความคดเหนและบอกเหตผลของทาน หากทานไมเหนดวย

28.หากนสตไมมความร ความสามารถในเรองใด นสตกลาบอกผรวมงานวา”ไมทราบ/ไมมความสามารถ”

29.นสตสามารถรบรหรอทราบพฤตกรรมทผดสงเกต หากผรวมงานปกปดความคดเหนหรอหลกเลยงไมเปดเผยในเรองบางอยางกบทาน

30.นสตมการเรยนรวธการศกษาหาความรรวมกบผอน

ขอบคณทใหความรวมมอ

แบบสอบถามผเชยวชาญเกยวกบแผนการจดการเรยนรการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทม และกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

สปดาหท

หวเรอง ขนตอนการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

วธการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

1 1.แนะนารายวชา วธการเรยนการสอน การประเมนผลและความคาดหวง 2.วดความคดสรางสรรคและลกษณะการเรยนรเปนทม

ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน 1.แนะนารายวชา วธการเรยนการสอน การประเมนผลและความคาดหวง

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

2.วดความคดสรางสรรคและลกษณะการเรยนรเปนทมโดยใชแบบวด

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

219

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

2 1.ความรเบองตนเกยวกบสอเสยง 2.ความสาคญของการบนทกเสยง 3.การวางแผนการผลต 4.แนวโนมการเผยแพรเสยงเพอการศกษาในยคโลกาภวฒน

5.การวจยเกยวกบสอเสยงเพอการศกษา

ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน 1.ความรเบองตนเกยวกบสอเสยง

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน

220

e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

2.ความสาคญของการบนทกเสยง กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

3.การวางแผนการผลต กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

221

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

4.แนวโนมการเผยแพรเสยงเพอการศกษาในยคโลกาภวฒน กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน

222

e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

5.การวจยเกยวกบสอเสยงเพอการศกษา กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

3-5 การฝกปฏบตการการใชโปรแกรม vegus ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน การฝกปฏบตการการใชโปรแกรม Vegus

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

223

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

6 1.การพดและประกาศเพอการนาเสนออยางมประสทธภาพ 2.เสยงประกอบรายการ 3.เสยงดนตรและเสยงเพลง 4.ตวอยางการพากยเสยงนวนยาย

ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน 1.การพดและประกาศเพอการนาเสนออยางมประสทธภาพ

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน

224

e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

2.เสยงประกอบรายการ กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

3.เสยงดนตรและเสยงเพลง กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

225

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

4.ตวอยางการพากยเสยงนวนยาย กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน

226

e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

ขนท 2 จดกลมผเรยน ขนท 3 ผเรยนตงกฎเกณฑภายในกลม และขนท 4 ผสอนแจงงานใหแตละกลมทราบ 1.การจดกลมผเรยนจานวน 3-5 คน และผเรยนตงกฎกตกาภายในกลม และทาการคดเลอกผอานวยความสะดวก 1 คน

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

2.ผสอนแจงวาผเรยนจะตองกาหนดงานหรอปญหาทเกดกบการเรยนการสอนและหาทางแกไขโดยการผลตผลงานทเปนนวตกรรม

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

227

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

3.ผสอนอธบายเรองความเปนนวตกรรมและยกตวอยางนวตกรรม

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน

228

e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

7 การแลกเปลยนความรและความคดเหนงานกลมครงท 1

ขนท 5 แลกเปลยนความร ความคดเหน 1.กลมพจารณาปญหาทพบในการจดการเรยนการสอนหรอการปฏบตงาน

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

2.กลมตงแนวคดและสมมตฐานเกยวกบการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอน(อาจมมากกวา 1 แนวคดหรอสมมตฐาน)

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

229

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

8 การแลกเปลยนความรและความคดเหนงานกลมครงท 2

3.กลมพจารณาแนวคดและสมมตฐานทตงไวโดยคานงถงความเปนจรงวาสงใดเหมาะสมทสดและคดเลอกแนวทางการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอน

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน

230

e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

9 สอบกลางภาค 10-11

การสบคนขอมลเพอพฒนาการสรางผลงาน

ขนท 6 คนควาหาความรเพมเตม 1.กลมชวยกนหาขอมลสนบสนนแนวทางการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอน

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

2.เมอไดแนวทางการแกปญหาแลว กลมชวยกนสรางผลงานทเปนนวตกรรม

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ

231

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

12 การนาเสนอความกาวหนาของผลงาน ขนท 7 นาเสนอความกาวหนาการสรางผลงานทเปนนวตกรรมของกลม 6.กลมนาเสนอความกาวหนาใหกลมเพอนอนๆไดรบทราบและรวมกนออกความคดเหน

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน

232

Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

7.กลมปรบปรงผลงานทเปนนวตกรรมกอนนาไปทดลองใชจรง กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

13-14 การนาผลงานไปทดลองใช ขนท 8 นาผลงานไปทดลองใชจรง กลมนาผลงานไปทดลองใชจรง

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ

233

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

15 การปรบปรงแกไขผลงาน ขนท 9 ปรบปรงแกไขผลงานทเปนนวตกรรม กลมปรบปรงแกไขผลงาน

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน

234

Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

16 การนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม ขนท 10 นาเสนอผลงาน 1.กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

2.กลมตนเอง กลมเพอน ผเชยวชาญ และ ผสอน ประเมนผลงานทเปนนวตกรรมของทกกลม

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ

235

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

17 การนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม 3.กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม (ตอ) กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน

236

Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

4.กลมตนเอง กลมเพอน ผเชยวชาญ และ ผสอน ประเมนผลงานทเปนนวตกรรมของทกกลม

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนน

กจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลกทรอนกส อนๆและระบ

วธการใช……………………………………….. ……………………………………………………

ขอเสนอแนะ.................................................................................................................................................................................................................................................. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

237

1

แบบประเมนคณภาพนวตกรรม กลม....................เรอง...........................................................

1. ดานกระบวนการพฒนานวตกรรม ตวบงช ระดบคณภาพ นาหนก ระดบคณภาพ

1.1 วตถประสงคและ เปาหมายการของการ พฒนานวตกรรม

ระดบ 3 – วตถประสงคและเปาหมายสอดคลองกบความตองการ มความเปนไปได ระดบ 2 – วตถประสงคและเปาหมายสอดคลองกบความตองการ ระดบ 1 - วตถประสงคและเปาหมายไมสอดคลองกบความตองการ

2

1.2 การใชหลกการ แนวคด ทฤษฎในการพฒนา นวตกรรม

ระดบ 3 – ใชหลกการ แนวคด ทฤษฎถกตองตามหลกวชา และสอดคลองกบความตองการพฒนานวตกรรม ระดบ 2 – ใชหลกการ แนวคด ทฤษฎถกตอง ตามหลกวชาแตไมสอดคลองกบปญหา หรอความตองการในการพฒนา นวตกรรม ระดบ 1 - ไมมหลกการใชแนวคดและทฤษฎ

2

1.3 การออกแบบพฒนานวตกรรม

ระดบ 3 – มหลกการ แนวคด หรอทฤษฎในการออกแบบการพฒนานวตกรรมทกขนตอนการออกแบบ ระดบ 2 – มหลกการ แนวคด หรอทฤษฎในการออกแบบการพฒนานวตกรรมบางขนตอนการออกแบบ ระดบ 1 - ไมมหลกการ แนวคด หรอทฤษฎในการออกแบบการพฒนานวตกรรม

2

1.4 กระบวนการพฒนานวตกรรม

ระดบ 3 – ดาเนนการพฒนานวตกรรมตามทออกแบบไวครบทกขนตอน และ/หรอมการปรบปรงพฒนาอยางตอเนอง ระดบ 2 – ดาเนนการพฒนานวตกรรมตามทออกแบบไว แตไมครบทกขนตอน ระดบ 1 - กระบวนการพฒนานวตกรรมไมเปนไปตามทออกแบบไว

2

1.5 การมสวนรวมในการพฒนานวตกรรม

ระดบ 3 - นสตภายในกลมทกคนและบคคลภายนอกกลมมสวนรวมในการดาเนนการพฒนานวตกรรม ระดบ 2 - นสตภายในกลมบางคนและบคคลภายนอกกลมมสวนรวมในการดาเนนการพฒนานวตกรรม ระดบ 1 - มเฉพาะนสตภายในกลมบางคนมสวนรวมในการดาเนนการพฒนานวตกรรม

2

1.6 ความสาเรจของการพฒนานวตกรรม

ระดบ 3 – การพฒนานวตกรรมไดดาเนนการเสรจสน และมการเผยแพร ระดบ 2 – การพฒนานวตกรรมดาเนนการเสรจสน ระดบ 1 - ไมสามารถดาเนนการพฒนานวตกรรมเสรจสนไดตามเวลา

2

238

2

2. คณคาและประโยชนของนวตกรรม

ตวบงช ระดบคณภาพ นาหนก ระดบคณภาพ 2.1 การแกปญหาหรอพฒนา

คณภาพผเรยน ระดบ 3 – แกปญหาหรอพฒนาผเรยนไดตรงตามวตถประสงคและเปาหมาย เกดประโยชนอยางกวางขวาง ระดบ 2 – แกปญหาหรอพฒนาผเรยนไดตรงตามวตถประสงค ระดบ 1 - แกปญหาหรอพฒนาผเรยนได แตไมครบถวนตรงตามวตถประสงค

2

2.2 การใชทรพยากรในการพฒนานวตกรรม

ระดบ 3 – ประยกตใชทรพยากรทมอยในการพฒนานวตกรรมไดเหมาะสม คมคา และสอดคลองกบบรบทของการเรยนการสอน ระดบ 2 – ใชทรพยากรในการพฒนานวตกรรมไดเหมาะสม คมคา และสอดคลองกบบรบทของการเรยนการสอน ระดบ 1 - ใชทรพยากรในการพฒนานวตกรรมอยางไมคมคา

2

2.3 การเรยนรรวมกน

ระดบ 3 – กระบวนการพฒนานวตกรรมกอใหเกดประสบการณและการเรยนรรวมกนทงกลม ระดบ 2 – กระบวนการพฒนานวตกรรมกอใหเกดประสบการณและการเรยนรเฉพาะบคคล ระดบ 1 - กระบวนการพฒนานวตกรรมนไมกอใหเกดประสบการณและการเรยนร

2

2.4 สงเสรมใหเกดกระบวนการเรยนร

ระดบ 3 – นวตกรรม / กระบวนการพฒนานวตกรรม สงเสรม กระตน ใหนสตในกลมคนควา และแสวงหาความรเพมเตม จนสามารถสรางนวตกรรมใหมได ระดบ 2 – นวตกรรม / กระบวนการพฒนานวตกรรม สงเสรม กระตน ใหนสตในกลมคนควา และแสวงหาความรเพมเตม ระดบ 1 - นวตกรรม / กระบวนการพฒนากอใหเกดการศกษา คนควา และแสวงหาความรเพมเตมเพยงนสตบางคน

2

2.5 การยอมรบ

ระดบ 3 - นวตกรรมนเปนทยอมรบไดทงในคณะและนอกคณะ ระดบ 2 - นวตกรรมนเปนทยอมรบไดเฉพาะในคณะ ระดบ 1 - นวตกรรมนเปนทยอมรบไดเฉพาะในกลม

2

2.6 การนาไปใช ระดบ 3 - ใชงาย สะดวกและมขนตอนการใชไมซบซอน สามารถนาไปใชไดด ระดบ 2 - ใชสะดวก แมขนตอนคอนขางซบซอน ระดบ 1 - มขนตอนการนาไปใชซบซอน มเงอนไข และขอจากด

2

239

3

3. ความเปนนวตกรรม

ตวบงช ระดบคณภาพ นาหนก ระดบคณภาพ ความเปนนวตกรรม ระดบ 3 – เปนผลงาน วธการ กระบวนการใหม หรอองคความรใหมทไมเคยมหรอปรากฏมากอน

ระดบ 2 – เปนผลงาน วธการ กระบวนการทมอยแลว แตนามาปรบปรงหรอพฒนา และไดผลด ระดบ 1 - เปนผลงาน วธการ กระบวนการทมอยแลว แตนามาปรบปรงหรอพฒนาบางสวน และไดผลด

9

จดเดน................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................... จดควรพฒนา....................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขอเสนอแนะ........................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................

(ลงชอ) ............................................... (................................................................................)

ตาแหนง..................................................... วนท.....เดอน................................พ.ศ..............

240

241

แบบสอบถามความคดเหนทมตอกจกรรม............................ แบบสอบถามน เปนแบบสอบถามความคดเหนของทานทมตอการเรยนวชา 2726318 คาชแจง: กรณาแสดงความคดเหนของทานลงในชองวางทกาหนดให ขนตอนท……………………………………………………………………………………………………….. 1. โปรดแสดงความคดเหนของทานทมตอกจกรรมททานปฏบตในครงน พรอมระบเหตผล ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… 2. ทานพบปญหาหรออปสรรคอะไรบางในระหวางทปฏบตกจกรรม โปรดระบรายละเอยด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… 3. ทานคดวาควรมการปรบปรง / แกไข ในเรองใดบาง โปรดระบรายละเอยด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

แผนการจดการเรยนร การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

สปดาหท

หวเรอง ขนตอนการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

วธการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

1 1.แนะนารายวชา วธการเรยนการสอน การประเมนผลและความคาดหวง 2.วดความคดสรางสรรคและลกษณะการเรยนรเปนทม

ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน 1.แนะนารายวชา วธการเรยนการสอน การประเมนผลและความคาดหวง

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

2.วดความคดสรางสรรคและลกษณะการเรยนรเปนทมโดยใชแบบวด

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

2 1.ความรเบองตนเกยวกบสอเสยง 2.ความสาคญของการบนทกเสยง 3.การวางแผนการผลต 4.แนวโนมการเผยแพรเสยงเพอการศกษาในยคโลกาภวฒน

5.การวจยเกยวกบสอเสยงเพอการศกษา

ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน 1.ความรเบองตนเกยวกบสอเสยง

การเรยนการสอนบนเวบ: LMS( Blackboard) / Macromedia Breeze

2.ความสาคญของการบนทกเสยง การเรยนการสอนบนเวบ: LMS( Blackboard) / Macromedia Breeze

3.การวางแผนการผลต การเรยนการสอนบนเวบ: LMS( Blackboard) / Macromedia Breeze

4.แนวโนมการเผยแพรเสยงเพอการศกษาในยคโลกาภวฒน การเรยนการสอนบนเวบ: LMS( Blackboard) / Macromedia Breeze

5.การวจยเกยวกบสอเสยงเพอการศกษา การเรยนการสอนบนเวบ: LMS( Blackboard) 6.แนวคดหมวกคด 6 ใบ การเรยนการสอนบนเวบ: LMS( Blackboard) / Multiply/

242

LMS/Digital video 3-5 การฝกปฏบตการการใชโปรแกรม Vegas ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน

การฝกปฏบตการการใชโปรแกรม Vegas การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

6 1.การพดและประกาศเพอการนาเสนออยางมประสทธภาพ 2.เสยงประกอบรายการ 3.เสยงดนตรและเสยงเพลง 4.ตวอยางการพากยเสยงนวนยาย

ขนท 1 เตรยมความพรอมของผเรยน 1.การพดและประกาศเพอการนาเสนออยางมประสทธภาพ

การเรยนการสอนบนเวบ: Learning object(Exe html editor )

2.เสยงประกอบรายการ การเรยนการสอนบนเวบ: Learning object(Exe html editor )

3.เสยงดนตรและเสยงเพลง การเรยนการสอนบนเวบ: Learning object(Exe html editor )

4.ตวอยางการพากยเสยงนวนยาย การเรยนการสอนบนเวบ: Learning object(Exe html editor )

ขนท 2 จดกลมผเรยน ขนท 3 ผเรยนตงกฎเกณฑภายในกลม และขนท 4 ผสอนแจงงานใหแตละกลมทราบ 1.การจดกลมผเรยนจานวน 3-5 คน และผเรยนตงกฎกตกาภายในกลม และทาการคดเลอกผอานวยความสะดวก 1 คน

การเรยนการสอนบนเวบ: Skype/MSN

2.ผสอนแจงวาผเรยนจะตองกาหนดงานหรอปญหาทเกดกบการเรยนการสอนและหาทางแกไขโดยการผลตผลงานทเปน

การเรยนการสอนบนเวบ: Skype/MSN

243

นวตกรรม

3.ผสอนอธบายเรองความเปนนวตกรรมและยกตวอยางนวตกรรม ชมวดทศนความหมายของนวตกรรมและตวอยาง

การเรยนการสอนบนเวบ: Multiply/ LMS/Digital video

4.เทคนคหมวกคด 6 ใบ การเรยนการสอนบนเวบ: Multiply/ LMS/Digital video

7 การแลกเปลยนความรและความคดเหนงานกลมครงท 1

ขนท 5 แลกเปลยนความร ความคดเหน 1.กลมพจารณาปญหาทพบในการจดการเรยนการสอนหรอการปฏบตงาน

การเรยนการสอนบนเวบ: MSN การแลกเปลยนเรยนรโดยใชหมวกคด 6 ใบ

2.กลมตงแนวคดและสมมตฐานเกยวกบการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอน(อาจมมากกวา 1 แนวคดหรอสมมตฐาน)

การเรยนการสอนบนเวบ: Skype/MSN การแลกเปลยนเรยนรโดยใชหมวกคด 6 ใบ

8 การแลกเปลยนความรและความคดเหนงานกลมครงท 2

3.กลมพจารณาแนวคดและสมมตฐานทตงไวโดยคานงถงความเปนจรงวาสงใดเหมาะสมทสดและคดเลอกแนวทางการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอน

การเรยนการสอนบนเวบ: Skype/MSN การแลกเปลยนเรยนรโดยใชหมวกคด 6 ใบ

9 สอบกลางภาค 10-11

การสบคนขอมลเพอพฒนาการสรางผลงาน

ขนท 6 คนควาหาความรเพมเตม 1.กลมชวยกนหาขอมลสนบสนนแนวทางการแกปญหาในการปฏบตงานหรอการเรยนการสอน

การเรยนการสอนบนเวบ: Related Website การแลกเปลยนเรยนรโดยใชหมวกคด 6 ใบ

2.เมอไดแนวทางการแกปญหาแลว กลมชวยกนสรางผลงานทเปนนวตกรรม

การเรยนการสอนบนเวบ: Skype/MSN

12 การนาเสนอความกาวหนาของผลงาน ขนท 7 นาเสนอความกาวหนาการสรางผลงานทเปน การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

244

นวตกรรมของกลม 6.กลมนาเสนอความกาวหนาใหกลมเพอนอนๆไดรบทราบและรวมกนออกความคดเหน 7.กลมปรบปรงผลงานทเปนนวตกรรมกอนนาไปทดลองใชจรง การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

13-14 การนาผลงานไปทดลองใช ขนท 8 นาผลงานไปทดลองใชจรง กลมนาผลงานไปทดลองใชจรง

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

15 การปรบปรงแกไขผลงาน ขนท 9 ปรบปรงแกไขผลงานทเปนนวตกรรม กลมปรบปรงแกไขผลงาน

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

16 การนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม ขนท 10 นาเสนอผลงาน 1.กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

2.กลมตนเอง กลมเพอน ผเชยวชาญ และ ผสอน ประเมนผลงานทเปนนวตกรรมของทกกลม

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

17 การนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม 3.กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม (ตอ) การเรยนการสอนในชนเรยนปกต 4.กลมตนเอง กลมเพอน ผเชยวชาญ และ ผสอน ประเมนผลงานทเปนนวตกรรมของทกกลม

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

245

แบบสอบถามผเชยวชาญเกยวกบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

ชอผเชยวชาญ……………………………………….ตาแหนง…………………………………… แบบสอบถามนประกอบดวย ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบวธการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน ตอนท 2 ขอเสนอแนะขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบวธการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน โปรดตอบคาถามตอไปน

ขนตอนดาเนนการทดลอง

การดาเนนกจกรรม สปดาหท วธการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

ขนตอนท 1 เตรยมความพรอมผเรยน

ผสอนใหความรผเรยนในดานเทคโนโลยไดแก การตดตอเสยงและภาพดวยโปรแกรม Vegas U-lead LMS และ MSN

1-3 กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนนกจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลคทรอนกส อนๆและระบวธการใช………………………………………..

246

…………………………………………………………………… ขนตอนท 2 ผสอนจดกลมผเรยนและขนตอนท 3 ตงกฎเกณฑในกลม

ผสอนจดกลมผเรยนออกเปน 4 กลมกลมละ5 คนและผเรยนตงกฎเกณฑขนภายในกลมตนเองและเลอกผอานวยความสะดวกกลม 1 คน

4

กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนนกจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลคทรอนกส อนๆและระบวธการใช………………………………………..

…………………………………………………………………… ขนตอนท 4 ผสอนแจงงานใหแตละกลมรบทราบ

ผสอนใหความรผเรยนเกยวกบนวตกรรมและยกตวอยางงานทเปนนวตกรรมใหผเรยนไดศกษา

5 กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนนกจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน

247

Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลคทรอนกส อนๆและระบวธการใช………………………………………..

…………………………………………………………………… ขนตอนท 5 กลมแลกเปลยนความร ประสบการณและความคดเหน

ผเรยนแลกเปลยนประสบการณ ความร ความคดเหนเพอการสรางความรทเปนนวตกรรมภายในกลม

6-7 กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนนกจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลคทรอนกส อนๆและระบวธการใช………………………………………..

…………………………………………………………………… ขนตอนท 6 กลมคนควาหาความรเพอปรบปรงผลงานทเปนนวตกรรม

ผเรยนสบคนขอมลเพอนามาสนบสนนการสรางความรทเปนนวตกรรม

8-9 กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

248

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนนกจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลคทรอนกส อนๆและระบวธการใช………………………………………..

…………………………………………………………………… ขนตอนท 7 กลมนาเสนอความกาวหนา

ผเรยนนาเสนอความกาวหนาของงานและใหกลมเพอนแสดงความคดเหนเพอปรบปรงใหเหมาะสม

10-11 กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนนกจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลคทรอนกส อนๆและระบวธการใช………………………………………..

…………………………………………………………………… ขนตอนท 8กลมนาผลงานทเปนนวตกรรมไปทดลอง

ผเรยนนาผลงานทเปนนวตกรรมทไดคนควาและพฒนาขนนาไปทดลองใช

12-13 กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ

249

ใช และขนตอนท 9 กลมปรบปรงแกไขผลงานทเปนนวตกรรม

จรงกบกลมนกเรยนพรอมทงปรบปรงแกไข

การเรยนการสอนในชนเรยนปกต หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนนกจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลคทรอนกส อนๆและระบวธการใช………………………………………..

…………………………………………………………………… ขนตอนท 10 กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม

กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรมใหกลมอนรบทราบ

14 กจกรรมนควรจดในลกษณะ การเรยนการสอนบนเวบ การเรยนการสอนในชนเรยนปกต

หากกจกรรมทจดนเปนแบบการเรยนการสอนบนเวบควรใชสอใดบางในการเรยนการสอน

Chat คอ การสนทนาเสมอนในหองรวม Audio คอ การไดยนเสยงผสอนหรอเพอนขณะดาเนนกจกรรม Q& A คอ การทาขอสอบออนไลน Webboard คอ กระดานสนทนาเสมอน e-mail คอ จดหมายอเลคทรอนกส อนๆและระบวธการใช………………………………………..

250

ตอนท 2 ขอเสนอแนะขนตอนการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน (หากทานไมเหนดวยกบขนตอนใดโปรดเสนอแนะ) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………….

251

252

แบบสมภาษณผเรยนเกยวกบความคดเหนทมตอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

ขอ คาถาม เหน

ดวย ไม

แนใจ ไม

เหนดวย

1. ความรสกและความพงพอใจของการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม ในดานการเตรยมความพรอม การจดกจกรรมและการประเมนผล

2. การนาเทคโนโลยการใชในการจดจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม

3. ประโยชนทไดรบจากการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม

4. อปสรรคในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม ในดานการเตรยมความพรอม การจดกจกรรมและการประเมนผล

5. ความคดเหนเพมเตมทตองการจะใหผสอนไดรบทราบ ขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................

253

แบบสมภาษณกลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและนอยทสด ขอ คาถาม เหน

ดวย ไม

แนใจ ไม

เหนดวย

1. ขอใหนสตเลาถงกจกรรมทแตละกลมไดกระทาขณะเรยนดวยการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม (ถามเพอถอดขนตอนการดาเนนกจกรรมของแตละคนวามการทาอยางไรเพอหาปจจยในการกอใหเกดผลงงานนวตกรรม)

2. แตละคนในกลมชวยงานกนอยางไร มการแบงหนาทกนอยางไรบาง (ถามเพอใหทราบถงภาวะผนาและการเรยนรเปนทมวามสวนเกยวของหรอไม อยางไรในการสรางผลงานนวตกรรม)

3. ความรพนฐานของแคละคนเปนอยางไร มใครรเรองเกยวกบเทคโนโลยอยางไรบาง (ถามเพอใหทราบความร และประสบการณทมมากอนเพอดวามผลตอการสรางผลงานหรอไมอยางไร)

4. บรรยากาศในการแลกเปลยนความคดเหนในกลมเปนอยางไร มการโตแยง หรอคลอยตาม (ถามเพอใหทราบวาบรรยากาศในการประชมกลมเปนอยางไร ใครทสนใจหรอไมสนใจชวยงานในกลม และแลกเปลยนเรยนรกนหรอไม)

5. ความคด ไอเดยใหมๆไดมาอยางไร ใครคด หรอมกระบวนการทจะไดมาอยางไร (ถามเพอใหทราบวาวธการททาใหกลมเกดผลงานนวตกรรมมทมาจากไหน และมาไดอยางไร)

ขอเสนอแนะเพมเตม ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................ ............................................................................................................................................

254

แบบสมภาษณการทางานเปนทม

1. ปจจยททาใหงานสาเรจ 2. การสอสารภายในกลม 3. ใครเปนผนากลม 4. ใครเปนผคดไอเดย 5. ใครเปนผใหความสะดวกกบกลม 6. ขนตอนการทางาน 7. เรยนรอะไรบางในทม 8. Online ดหรอไม 9. ปญหา อปสรรค

255

ภาคผนวก ค ตวอยางภาพการวจย

ตวอยางบทเรยนออนไลน

256

ตวอยางการเรยนการสอนผานระบบ LMS(Blackboard)

257

258

259

ตวอยาง การแลกเปลยนเรยนรของนสตในระบบออนไลน

260

261

ภาพผลงานนวตกรรมนสตและคมอการใชงาน

262

การนาเสนอผลงานนวตกรรมของนสตและการประเมนผลงานนวตกรรมโดยผเชยวชาญ

องคประกอบกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

Selvi 2007

Wahon 2003

อนทรา พรหมพนธ 2550

ประสาท อศรปรดา 2523

ผวจย

1. แรงจงใจ 1. แรงจงใจ 1. กระบวนการคด 1. องคประกอบของความสามารถ 1. แรงจงใจ 2. สงแวดลอมทางกายภาพ 2. การเขาถงขอมล 2. ผลผลต 2. องคประกอบทางแรงจงใจ 2. การเขาถงขอมล 3 การมปฏสมพนธ 3. ความสนใจและทศนคต 3. องคความรพนฐาน 3. การมปฏสมพนธ 4. การประเมนผล 4. การะประเมนผล 4. การประเมนผล 5. สงททาทายผเรยน 5. ความสนใจและทศนคต 6. การใชคาถาม 6. ประสบการณ 7. บรรยากาศในหองเรยน 7. สภาพแวดลอมทางกายภาพ 8. การสอนและการจดหลกสตร 9. การจดระบบในชนเรยน

263

ขนตอนกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

Wallas อางถงใน สกนธ ภงามด

2545

De Bono 1979

Torrance 1969

Wallach และ Hogan 1965

Jungs 1963

ผวจย

ขนท 1 การเตรยมตว ระยะท 1 การคดพจารณาปญหาเพอทจะไดแนวทางการแกปญหา

1. การคนหาขอเทจจรง 1. ขนเตรยม ขนท 1 คดรวบรวมขอมล 1. การพจารณาถงปญหาเพอกาหนดใหชดเจนวาปญหาคออะไรและการตงสมมตฐานจากแนวคดนน

ขนท 2 การครนคด ระยะท 2 การทดลองแนวคดวาแนวคดใดเหมาะสม

2. การคนพบปญหา 2. ขนฟกตว ขนท 2 กระบวนการใชวตถดบ 2. การคนหาแนวคดทมความเหมาะสมมาแกปญหาได เชน การใชเทคนคหมวกคด 6 ใบ การคดนอกกรอบ หรอ การระดมสมอง

ขนท 3 การเกดประกายความคด

3. การคนพบแนวคด 3. ขนความคดกระจาง ขนท 3 ทาใจใหกวาง 3.การคนพบคาตอบ และการทดสอบสมมตฐาน

ขนท 4 การพสจน 4. การคนพบคาตอบ 4. ขนทดสอบความคดและพสจนใหเหนจรง

ขนท 4 ขนเกดความคดแทรกเขามา

5. การยอมรบผลทไดจากการคนพบ

ขนท 5 วพากษวจารณ

264

องคประกอบ/ปจจยการสรางนวตกรรม

องคประกอบ/ปจจย Henard และ

MeFadgen 2008

Sheng และ Sun 2007

Thomassen 2005

Gumus และ

Hamarat 2004

Soo 1999

เนาวนตย สงคราม

2550

ภาน ลมมานนท

2549

วรวรรณ วาณชยเจรญชย

2548

ผวจย รวม

1. เทคโนโลยและการสอสาร 8

2. วฒนธรรมองคกร 2

3. ทม/กลม 4

4. ภาวะผนา 3

5.การประเมนผล 2

6. การแลกเปลยนเรยนร/ความร/ประสบการณ

7

7. ความคดสรางสรรค 3

8. สภาพแวดลอมทางกายภาพ/บรรยากาศ

2

9. อนๆ การเหนคณคาของผลลพธ

คานยม โครงการ ปญหา

ผประสานงาน

กระบวนการ บคลากร

โครงสรางองคกร กลยทธและยทธวธ

265

1

ขนตอนการสรางนวตกรรม Comelo – Ordag และคณะ

2004 Kothuri 2002

Barker และ Neailey 1999

Nonaka และ Takeuchi 1995

Rosenfild และ Servo 1991

วงจรท 1 ชวยกนคดตนแบบและประเมนตนแบบ

1. การระบความร 1. Individual learning review 1. การแบงปนความรทเปนนย 1. Concept

วงจรท 2 นาสงทไดจากวงจรท 1 มาแบงบนแลกเปลยนและสรางตนแบบใหมอกครงพรอมประเมนตนแบบ

2. การดงความร 2. Functional learning review 2. การสรางแนวคด 2. Invention

วงจรท 3 รวมกนวเคราะหตนทน กาไร พฒนาตนแบบอกครงหากมตนทนสง

3. การจบความร 3. Whole team learning review 3. การพสจนความถกตองของแนวคด 3. Exploitation

4. การจดรปความร 4. Communication of learning 4. การสรางตนแบบ

5. การประยกตใชความร 5. การดงความรไปใช

6. การบนทกความร

7. การแบงบนความร

8. การประเมนกระบวนการสรางความร

266

2

พรรณ สวนเพลง 2552

เนาวนตย สงคราม 2550

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2549

วรวรรณ วาณชยเจรญชย 2548

ผวจย

1. ตระหนกถงความตองการนวตกรรม

1. การเตรยมความพรอม 1. การประดษฐคดคน 1. กจกรรมเตรยมความพรอมสาหรบดาเนนกจกรรมการสรางความร

1. การแลกเปลยนความร ประสบการณและความคดเหน

2. จดประสงคการสรางนวตกรรม 2. การกาหนดประเดนปญหา 2. การพฒนา 2. การกาหนดประเดนปญหา/ ความรทตองการ

2. การสรางแนวคด

3. สรางนวตกรรม 3. การแลกเปลยนความร ประสบการณและความคดเหน

3. การนาเอาไปปฏบต 3. การตงทมการสรางความร 3. การพสจนความถกตองของแนวคด

4. ประกาศใช 4. การสรางความรและการพจารณาความถกตองของความร

4. การแลกเปลยนความร ประสบการณ และความคดเหน

4. การสรางตนแบบ

5. การเขยนโครงการและสรางผลงานนวตกรรม

5. การสรางความรและการตรวจสอบความถกตองของความร

5. การนาตนแบบไปทดลองปฏบต

6. การตรวจสอบความกาวหนาของผลงานนวตกรรม

6. การสรางตนแบบ 6. การสรปและประเมนผล

7. การทดลองใชผลงานนวตกรรม 7. การนาตนแบบไปทดลองปฏบต

8. การประเมนผลงานนวตกรรม 8. การสรปและประเมนผล

267

องคประกอบ / ปจจยการเรยนรเปนทม

Soule, D. L. and Applegate, L. M. 2009

Cannon-Bowers, J.A. et al. 1995

เนาวนตย สงคราม 2551

วรวรรณวาณชยเจรญชย 2546

ผวจย

1. ประสบการณทไดรบทเปนรปธรรม(Concrete experience)

1.องคประกอบของสภาพแวดลอมภายนอกทม

1. ภาวะผนา 1. ความสามารถและความเขาใจในการเรยนรเปนทม

1. ภาวะผนา ไดแก มความรบผดชอบ แกปญหาเฉพาะหนาไดด เขากบผอนได

2. การสะทอนคด (Reflection) 2.พฤตกรรมสมาชกทมไดคาดหมาย

2.เทคโนโลยสารสนเทศ 2. ทศนคตในการเรยนรเปนทม 2.เทคโนโลยทสนบสนนการเรยนรเปนทม

3.เทคโนโลยทชวยสนบสนนการเรยนแบบรวมกน(Collaborative Technology)

3.งานทเกดขนโดยมไดคาดหมาย 3. แรงจงใจ 3. ทกษะในการเรยนรเปนทม 3.ประสบการณการเรยนรของผเรยน

4.การนาผลทไดไปทดลองใช (Active experimentation)

4.การเปลยนแปลงทอาจเกดขน 4. การแบงปนความร ประสบการณและความคดเหน

4.ความไววางใจ

5. ความไววางใจ

268

ขนตอนการเรยนรเปนทม (องคกรแหงการเรยนร)

Arandaและ คณะ 2003

Barker และ Neailey 1999

วรวรรณ วณชยเจรญ 2548

ผวจย

1. ขนเตรยมความพรอมสาหรบผเรยน โดยคละผเรยน

ขนท 1 การตงเปาหมายในการทางานเพอใหงานสาเรจ

1. กจกรรมเตรยมความพรอมสาหรบดาเนนกจกรรมการสรางความร

1. เตรยมความพรอมใหกบผเรยน โดยมการตงเปาหมายและวตถประสงคไว กาหนดชนงาน และองคความรทจะใหผเรยนไดเรยนร

2. ขนกาหนดงาน โดยกาหนดองคความรทไดรบ

ขนท 2 การทบทวนการเรยนรในแตละสวน 2. การกาหนดประเดนปญหา ความรทตองการ 2. จดตงทมในการสรางความรและแลกเปลยนประสบการณความคดเหน ซงกนและกน

3. ขนสรางความคดหรอแนวคดโดยแลกเปลยนประสบการณความร ความคดเหน

ขนท 3 การทบทวนการเรยนรทงหมดแบบทม 3. การตงทมการสรางความร 3. ตรวจสอบความถกตองของความร

4. ขนนาเสนอผลงานหรอองคความร โดยนาเสนอใหผอนรบทราบและเผยแพรตอไป

ขนท 4 การเรยนรจากการสอสาร 4. การแลกเปลยนความร ประสบการณ และความคดเหน

4. สรปและประเมนผลกจกรรม

5. การสรางความรและการตรวจสอบความถกตองของความร

5. เผยแพรความร

6. การสรางตนแบบ 7. การนาตนแบบไปทดลองปฏบต 8. การสรปและประเมนผล

269

องคประกอบ/ปจจยการเรยนแบบผสมผสาน Stacey และ Gerbic 2008 Bartley และ Golech 2004 Rovaiและ Jordan 2004 Singh

2003 Carman 2002

มนตชย 2549

ผวจย

1. ปจจยดานสถาบน 1. เครองมอและอปกรณ 1. การผสมผสานสอผสมและทรพยากรเสมอนในระบบเครอขายอนเตอรเนต

1. สถาบน 1. ผเรยน 1. ประเภทออฟไลน - การเรยนรในท - การสอนเสรมแบบเผชญหนา - การเรยนรในชนเรยน - สอสงพมพ - สอกระจายเสยง

1. ดานผเรยน

2. ปจจยดานผสอน 2. เนอหาและการถายทอด 2. การผสมผสานโดยใชเวบไซตของชนเรยน

2. คร 2. เนอหา 2. ประเภทออนไลน - การเรยนรแบบออนไลน - การสอนเสรมแบบใชอเลกทรอนกส -การเรยนรแบบรวมมอ -เวบ -การเรยนรผานเครอขายคอมพวเตอรแบบพกพา

2. ดานผสอน

3. ปจจยดานผเรยน 3. ตวแปรในการเรยน

3. เทคนค 3. โครงสรางพนฐาน 3. วธการสอน - ประเภทออนไลน -ประเภทออฟไลน

4. ปจจยดานศาสตรการสอน

4. การออกแบบทเชอมโยง 4. การประเมนผล

5. การประเมนผล 6. การจดการ 7. แหลงขอมลสนบสนน 8. มาตรฐาน

270

ขนตอนการเรยนแบบผสมผสาน

Hajsadr 2007

Figlและคณะ 2006

รเวอร 1970 อางใน อสรา สาระงาม

2529

เปรมจตต ขจรภย 2536

ผวจย

1. เตรยมผเรยน 1. การประสานการสอสารตางๆเขาไปอยในระบบออนไลน

1. ขนเสนอเนอหา 1. ขนเตรยมความพรอมบอกรายละเอยดตางๆ

1. จดเตรยมผเรยน รวมทง สอตางๆทตองใชในการเรยนการสอนและแจงถงรายละเอยดทผเรยนตองปฏบต

2. วธการสอน 2. การกาหนดใหวธการในรปแบบออนไลน

2. ขนการฝก 2. ขนสอน 2. ขนปฏบต โดยผสอนจะ เปนผเลอกวธทเหมาะสม และจดกจกรรมใหผเรยนไดมบทบาท รวมกจกรรมทจดขน

3. การใหความชวยเหลอและรวมมอกบนกเรยน

3. การตรวจและรายงานผลโดยผานระบบออนไลน

3. ขนการใชภาษาเพอการสอสาร 3. ขนทางานกลม 3. สรปบทเรยนทไดเรยนและมการประเมนผเรยนจากแบบประเมน

4. ขนตรวจสอบผลงานและ ทดสอบ

5. ขนสรปบทเรยนและประเมนผลการทางานกลม

271

จากการสงเคราะหเอกสาร และงานวจยรวมทงการสอบถามผเชยวชาญจานวน 5 ทานสามารถสรปองคประกอบของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตในสถาบนอดมศกษาของรฐ ไดดงน

การสรางนวตกรรม กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค

การเรยนรเปนทม การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน

สรปจากผเชยวชาญจากการสอบถาม จานวน 5 ทาน

สรป

1. เทคโนโลยสารสนเทศ 1. แรงจงใจ 1. ภาวะผนา 1. ดานผเรยน ความร ความสามารถ ความร ความสามารถ 2. ทม/กลม 2. การเขาถงขอมล 2. เทคโนโลยสารสนเทศ 2. ดานผสอน ประสบการณการเรยนร ประสบการณการเรยนร 3. ภาวะผนา 3. การมปฏสมพนธ 3. ประสบการณการเรยนร 3. วธการสอน ความคดสรางสรรค ความคดสรางสรรค 4. การแลกเปลยนเรยนร/ความร ประสบการณ

4. ความสนใจ ทศนคต 4. ความไววางใจ 4. การประเมนผล เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

6. ความคดสรางสรรค 5. สภาพแวดลอมทางกายภาพ

ทม ทม

6. การประเมนผล แรงจงใจ แรงจงใจ ภาวะผนา ภาวะผนา สภาพแวดลอมทางกายภาพ

272

จากการสงเคราะหเอกสาร และงานวจยรวมทงการสอบถามผเชยวชาญจานวน 5 ทานสามารถสรปขนตอนของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตในสถาบนอดมศกษาของรฐ ไดดงน

การสรางนวตกรรม กระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรค การเรยนรเปนทม

1. การแลกเปลยนความร ประสบการณและความคดเหน 1. การกาหนดถงปญหาเพอกาหนดใหชดเจนวาปญหาคออะไร และการตงสมมตฐานจากแนวคดนน

1. เตรยมความพรอมใหกบผเรยน โดยมการตงเปาหมายและวตถประสงคไว กาหนดชนงาน และองคความรทจะใหผเรยนไดเรยนร

2. การสรางแนวคด 2. การคนหาแนวคดทมความเหมาะสมมาแกปญหาได เชน การใชเทคนคหมวก 6 ใบ การคดนอกกรอบ หรอการระดมสมอง

2. จดตงทมในการสรางความรและแลกเปลยนประสบการณความคดเหน ซงกนและกน

3. การพสจนความถกตองของแนวคด 3. การคนพบคาตอบและการทดสอบสมมตฐาน 3. ตรวจสอบความถกตองของความร

4. การสรางตนแบบ 4. สรปและประเมนผลกจกรรม

5. การนาตนแบบไปทดลองปฏบต 5. เผยแพรความร

6. การสรปและประเมนผล

273

จากการสงเคราะหเอกสาร และงานวจยรวมทงการสอบถามผเชยวชาญจานวน 5 ทานสามารถสรปขนตอนของการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑตในสถาบนอดมศกษาของรฐ ไดดงน (ตอ)

การเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสาน สรปจากผเชยวชาญจากการสอบถาม จานวน 5 ทาน

สรป

1. จดเตรยมผเรยน รวมทงสอตางๆทตองใชในการเรยนการสอนและแจงถงรายละเอยดทผเรยนตองปฏบต

1. การเตรยมความพรอมของผเรยน เรองเกยวกบนวตกรรมควรเปนหลก

1. การเตรยมความพรอมของผเรยน

2. ขนปฏบต โดยผสอนจะ เปนผเลอกวธทเหมาะสม และจดกจกรรมใหผเรยนไดมบทบาท รวมกจกรรมทจดขน

2. การกาหนดกลมผเรยน จดกลมผเรยนประมาณ 3-5 คน 2. การจดกลมผเรยน

3. สรปบทเรยนทไดเรยนและมการประเมนผเรยนจากแบบประเมน

3. การตงกฎเกณฑการทางานในกลม การสรางความไววางใจ 3. ผเรยนตงกฎเกณฑภายในกลม

4. การแลกเปลยนความรความคดเหน โดยใชเทคนคหมวกคด 6 ใบ

4. ผสอนแจงงานใหแตละกลมทราบ

5. การนาเสนอความกาวหนาใหกบกลมอนๆ 5. การแลกเปลยนความรความคดเหน 6. การทดลองใชและปรบปรงนวตกรรมกอนนามาเสนอผลงาน 6. การคนควาหาความรเพมเตม 7. การนาเสนอผลงานนวตกรรมใหผเรยนทงชนและเชญผเรยน

อนรบฟง 7. การนาเสนอความกาวหนาการสรางผลงานทเปนนวตกรรม

8. การนาผลงานไปทดลองใชจรง 9. กลมปรบปรงแกไขผลงานทเปนนวตกรรม 10. กลมนาเสนอผลงานทเปนนวตกรรม

274

275

ภาคผนวก จ

1. แบบประเมนนวตกรรมโดยผเชยวชาญ 3 ทาน

ตารางท 1 การตรวจสอบแบบประเมนนวตกรรม ตวบงช IOC

1.วตถประสงคและเปาหมายการของการพฒนานวตกรรม 1 2.การใชหลกการ แนวคดทฤษฎในการพฒนานวตกรรม 1 3.การออกแบบพฒนานวตกรรม 1 4.กระบวนการพฒนานวตกรรม 1 5.การมสวนรวมในการพฒนานวตกรรม 1 6.ความสาเรจของการพฒนานวตกรรม 1 7.การแกปญหาหรอพฒนาคณภาพผเรยน 1 8.การใชทรพยากรในการพฒนานวตกรรม 1 9.การเรยนรรวมกน 1 10.สงเสรมใหเกดกระบวนการเรยนร 1 11.การยอมรบ 1 12.การนาไปใช 1 13.ความเปนนวตกรรม 1 จากการวเคราะหขอมลพบวา แบบการประเมนนวตกรรมผเชยวชาญมความคดเหนอยในระดบ ของคา IOCท 1ทกขอ

276

2. แบบวดลกษณะการเรยนรเปนทม โดยผเชยวชาญ 3 ทาน ตารางท 2 การตรวจสอบแบบวดลกษณะการเรยนรเปนทม

ลกษณะการเรยนรเปนทม IOC 1.นสตทางานตามเปาหมายของทมดวยความเตมใจ 1 2.นสตเขาใจบทบาทหนาทของตนเองและผรวมงาน 1 3.นสตมสวนรวมในการตดสนใจของทม 1 4.นสตสามารถตดสนใจแกปญหา หรอเปลยนแปลงวธทางานในสงทเหนวาเหมาะสมดวยตนเอง 1 5.นสตนาประสบการณ/ความร/ความสามารถของแตละคนในทมมาผสมผสานกนมากกวาทจะทางานหรอคดเองเพยงลาพง

1

6.นสตสามารถประสานงานรวมกบผรวมงานในทมไดด 1 7.นสต ชวยเหลอ แนะนาความรหรอวธการการทางานกบผรวมงานหรอคณะทางานอน 1 8.นสตคดพจารณาสงตางๆ อยางลกซง เพอใหเขาใจการทางานและปญหาทสลบซบซอนได 1 9.นสตสามารถหาผรวมงานทไวใจได สามารถมอบหมายงานดวยความมนใจหากตองใหทางานแทนนสต

1

10.ในการทางานรวมกบผอนนสตใหขอมลทเปนความจรงทงดานดและไมด 1 11.หากเกดความขดแยง นสตจะใหอภยผรวมงานเสมอ 1 12.นสตปฏบตตอผรวมงานอยางสภาพ ใหเกยรตทงคาพด กรยา มารยาท 1 13.นสตตงใจรบฟงผรวมงานเสมอ 1 14.นสตสอบถามและแลกเปลยนความคดในเรองตางๆกบผรวมงานเสมอ 1 15.นสตพบวาการโตตอบความคดเหนกบผรวมงานชวยใหนสตเขาใจการทางานไดดขน 1 16.นสตพดคยกบเพอนรวมงานไดอยางกนเอง โดยปราศจากความอายหรอความรสกกลว 1 17.นสตไดเรยนรวธการคดของผรวมงานจากการสนทนาพดคยกน 1 18.ขณะพดคยกบเพอนรวมงาน นสตนาความคดเหนทไดมาพจารณารวมกบความคดเหนของนสต

1

19.ขณะพดคยกบเพอนรวมงาน นสตตรวจสอบความคด ความเชอของตนเอง 1 20.การพดคยกบเพอนรวมงาน ชวยใหนสตพฒนากระบวนการคดอยางละเอยดรอบคอบขน 1 21.ขณะพดคยกบเพอนรวมงาน นสตยอมรบความแตกตางทงในดานบคลกภาพและความคดเหนของแตละคน

0.7

22.นสตแลกเปลยน โตแยงความคดเหนในการประชม อภปรายเพอใหไดขอตกลงหรอขอสรปทเหมาะสม

1

23.ในการทางาน นสตเรยนรสงตางๆจากบคคลรอบตว 1 24.หากนสตคนพบวธแกปญหาหรอวธการทางานทดกวาเดม นสตจะบอกใหผรวมงานทราบ 1 25.นสตพบวาการทางานหรอการแกปญหาทมประสทธภาพตองมาจากความรหรอความคดของบคคลหลายฝาย

1

277

26.นสตสามารถระบถงความร ความสามารถและความเชยวชาญของผรวมงานแตละคนในทมของนสตได

1

27.นสตจะแสดงความคดเหนและบอกเหตผลของทาน หากทานไมเหนดวย 1 28.หากนสตไมมความร ความสามารถในเรองใด นสตกลาบอกผรวมงานวา”ไมทราบ/ไมมความสามารถ”

1

29.นสตสามารถรบรหรอทราบพฤตกรรมทผดสงเกต หากผรวมงานปกปดความคดเหนหรอหลกเลยงไมเปดเผยในเรองบางอยางกบทาน

0.7

30.นสตมการเรยนรวธการศกษาหาความรรวมกบผอน 1 จากการวเคราะหขอมลพบวา ลกษณะการเรยนรเปนทมทผเชยวชาญมความคดเหนอยในระดบ ของคา IOCท 1 มทงสน 28 ขอ สวนขอท 21 และ 29 ผเชยวชาญมความคดเหนอยในระดบ ของคา IOC ท 0.7

278

3. แบบสมภาษณผเรยนเกยวกบความคดเหนทมตอรปแบบการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรมของนสต นกศกษาระดบปรญญาบณฑต

ตารางท 3 การตรวจแบบสมภาษณผเรยนเกยวกบความคดเหนทมตอรปแบบฯ ขอ คาถาม IOC 1. ความรสกและความพงพอใจของการจดการเรยนการสอนบน

เวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม ในดานการเตรยมความพรอม การจดกจกรรมและการประเมนผล

1

2. การนาเทคโนโลยการใชในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม

1

3. ประโยชนทไดรบจากการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม

1

4. อปสรรคในการจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม ในดานการเตรยมความพรอม การจดกจกรรมและการประเมนผล

1

5. ความคดเหนเพมเตมทตองการจะใหผสอนไดรบทราบ 1

279

4. แบบสมภาษณกลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและนอยทสด

ตารางท 4 การตรวจแบบสมภาษณกลมผเรยนทมคะแนนนวตกรรมมากทสดและนอยทสด ขอ คาถาม IOC 1. ขอใหนสตเลาถงกจกรรมทแตละกลมไดกระทาขณะเรยนดวย

การจดการเรยนการสอนบนเวบแบบผสมผสานดวยการเรยนรเปนทมและกระบวนการสงเสรมความคดสรางสรรคเพอสรางนวตกรรม

1

2. แตละคนในกลมชวยงานกนอยางไรมการแบงหนาทกนอยางไรบาง

1

3. ความรพนฐานของแคละคนเปนอยางไร มใครรเรองเกยวกบเทคโนโลยอยางไรบาง

1

4. บรรยากาศในการแลกเปลยนความคดเหนในกลมเปนอยางไร มการโตแยง หรอคลอยตาม

1

5. ความคด ไอเดยใหมๆไดมาอยางไร ใครคด หรอมกระบวนการทจะไดมาอยางไร

1

280

ภาคผนวก ฉ

ตารางวเคราะหคะแนน การวเคราะหคะแนนการเรยนรเปนทม

การวเคราะหคะแนนความคดสรางสรรค