KOHCOpUiYM i3 YiWCKOHaJICHH5J B YKpa"iHi TPAHCcDOPMAUII BI1mOIOCBITI1 B XXI CTOJII1'TI: rrOJIbCbKI1I1 KUtuUtmo¢ IIa6Jl08C'bKUU KHIB HaB"IaJIbHO-MeTO,[lH"IHHJ1 uewrp "KOHCOPI.(iYM i3 Y,[IOCKOHaJIeHH5! MeHe,Il)IGy!eHT-OCBiTI1 B YKpalHi" 2005
Mar 08, 2016
KOHCOpUiYM i3 YiWCKOHaJICHH5J MeHeLVKMeHT-O~BiTI1 B YKpaiHi
TPAHCcDOPMAUII BI1mOIOCBITI1 B XXI CTOJII1TI rrOJIbCbKI1I1 rrOrJI5I~
KUtuUtmocent IIa6Jl08CbKUU
KHIB HaBIaJIbHO-MeTO[lHIHHJ1 uewrp
KOHCOPI(iYM i3 Y[IOCKOHaJIeHH5 MeHeIl)IGyeHT-OCBiTI1 B YKpalHi
2005
EEK 7458 nI2
llaoJIoBcbKHH KWHWTOCP TpallccpopMilUii BIUl(oi OCBiTJ1 B XXI CToniTTi nOnbCbKJ1H nom - K H3BIanbHO-MeTOllJ1LfIfHH leHTp KOHCOpuiYM i3 YllOCKOH3JIeHHJ MeHell)KMem-ocnim B YKpailli 2005 - 230 c
ISBN 966-8487-33-8
Y MOHorpacpij BIiKnaneHi OCH08Hi 3aBJlaHHjI jlKi CTIlBHTh euronponetichKHH COto3
y ccentepi P03BJ1TKY BHllioi oceiTH CHCTeMHO BHcniTlle-JO npouec -rpaHccentopMaUri nO1bChKol CHCTe~11i BHLUOY ocaiTH T8 3anponOHonailO MO)1enb (I nO)1aJ1hworo DJOCshy
KOHaIIeHH51 OKpecneHo 3HaleHHH ynpaBIliHH51 OCniTOO D MaH6YTHbO~iY cycnlnbCTDi
3HaHb Tn llluepcbKo ponb YHinepCHTeTin n no6Y1Ioni TdKOrO cycniJlbCTSB KmuCl npH3Hfl(WHa nml WHp0Koro KOlla 4HTa t liB HKi UiKaSJlHTbCI np06J1eMa~IH
TpaHCcentOpMaLdi oceiTHix CHCTeM T3 ynpaBniHUR HHMI-1 I-IaYKOBUio l1HKJlana4iB CT)shy
llewriB npauiuHHKiD cqep lleplmBHoro ynpaBnUJH bull
EEK 7458
TIepeKnall 3lliHCHeHO y paMKax rrpoeKTY laquofibHec MeHe)J)KMeHT oCBiTa B YpaiHiraquo
AreHTcTBa CiliA 3 MDKHap0llHOru p03BHTKY (USAID)
TIcpeKJlall 3 aHrrrii1cbKoi
MapUw EOHaapeHKO
TIepeKJI3ll 3 rrOJ1lCbKoi
Tem51Ha Xaiiaep
HaYKOBJ1fl pellaKTOp nCpeKJIallY
Kalla icmop HayK Tapac CPiHiK06
Two sources originally published in Poland and Romania
Krzystof Pawlowski Spolcczenstwo wiedzy szansa dla Polski Wydawnictwo Zllilk Krakow 2004
KrzystofPawlowski Rediscovering higher education in Europe UNESCOmiddotCEPES Buchares~ 2004
)f(OJlHa tiaCTHH3 UbOrQ BHDaHIUI 3 6YJlb-51KOIO MeTOlO He toKe 6YTl1 13iuTnopeHa B 6YJlh-flKiJ1 ~opMi i 6Yllb-jlKHMH 3aco6oM (eJleIITpOHHHMIi lUI MexaHiIHKMH [lKJ110lalO-IH KoniloaaHHJI i 3arrHC Ha MarHiTshy
HUn HociH) 5lKlllO lIa Te HeMa( nHCb~fOnOr 3fO)1l1 BHDaBHHUTBa
ISBN 966-8487-33-8 (yKP) copy K ITaBJlOBCbKl1H 2005 ISBN 92-9069-180-X (aHrJl) copy HaBlaJIbHo-MeroLlH4HHH UeHTp
ISBN 83-240-0485-8 (nOJlbcK) KOHCOpuiYM i3 Y LlOCKOHaJJeHHR
MCHCLI)KhleHT-ocBiTH Il YKpaIHi 2005 (nepeKJIaL Y KpaiHcbKolO)
3MICT BCTYTlHE OTOBO 7
TIEPEllMOBA 12
TIEPEllMOBA 13
BIllABTOPA 17
LJACfI1HA I
1 3ltlsaHtill P03SI1TK) $l[(i rrocralOTb rrcpea ElJpOrreHCbKI1M CO030M y EllpOrreHcbKOMY rrpocropi HtYltOIlI1X nOCJIWKeHb Ta EIlporreHcbIltOMY rrpoCTopi SI1I1oimiddot ocsin 24
11 Esporrltl Y cIliTi 110 3MiHIOeuroTbC 24 12 51KI1M EBporreHCbIltl1H COI03 6a LII1Tb MaH6YTHeuro
SI1lloloCSiTI1 27
13 Y 1JOMY IlOJUlraE crpa1eri1JHltl MeTa
EspoIleHcbKoro COI03y S ccpepi
p03BI1TK) SI1llOI ocsiTl middotmiddot 31 14 Pe3IOMe 36
2 C)IaCHI1I1 CSiT aKaAeMi1JHomiddoti ESpOIlI1 38 21 YHinepolTeT j tioro Hose OT01Jel-J-l5I 38 22 ctgtiHJHcynaHHH SI1Iloi OCSi1I1 47 23 Boaa eKOHOMiKltl MQ)KJlI1S0CTi 111 3arp03a) 52
24 IH1epHauioHaJIi3ali5r OCSi111 i np0lecl1
rJl06aJIi3auii 57 25 Pe3IOMe 59
3 EsponeiicbKa BI1lla ocsin i 1l11K1lI1K tMepl1ltaHcbKol MoneJli 63 31 npo ll0 CIli1JI1l1gt CTaTI1CTI1Ka i1JOMY
ltlMepI1KaHCbKi YHisepoITeTl1 HaHKpaIli 63 32 npOcpeCWHI1H MeHCll)KMeH1 )HisepCI11eTis 65 33 KOI-IlteIITpali5r BI1fpa1 71
34 M06iJIbHicrb rrepCOHaJlY i AI1HaMi4Hc CouiaJJbHe
O104eHHJ 74
35 Pe3lOMe 76
3
lACTI1HA II
4 hmeCTl1L(iSl B 110JlbCblCY 1111lUY ocuiTY - E)(I1Hl1l1lTJarrc p03BI1TK) DOllbll(i 80
41 IopoTK3 P0311011i(b llpO L1I1IJO 80
42 XaparCTepr-ri PI1CH nOllbCbKOi UHll(omiddoti OCBiTl1 84 43 I-Ioui npl1n3THi H3BJaflbHi 33KflaL111
Ta ix 3aCHOBHHKH 92 44 )Jl1no ccpeMepl1)(3 JH CPYHf(aMeIlT ycniAy 99 45 rIpon03HIlJI HOllom cnoc06y oprarri331ii
Ta cpiHaHcynarrHil BI1I1~oi OCniTI1 lOLl 46 I31pll1JlJI1lI1lf~HX HaIJIallbHI1X 3aKllaL1iB i OCBiTI1 110
5 OpraHi3aliJI i cpiHaHcyuarHUI HaYKOBI1X l~oCJriWKefib
y DOllbll(i 118
51 CYracr-rl1l1 CTaH HaYKonl1X )(ocnizvKeHh y DOJrbll(i 118
52 AK3)(eMilHe c3MOnpgtlLynaHH5 111 MeHell)KepCbK3
peIJOllfOliJI 126
53 DOJlbCbKi L1l1neMI1 Y ccpepi ynpanniHllH HayrltOIO 130
1ACTI1HA III
6 YHinepCI1TeT SlK 33Ci6 p03BI1TIcy 138
61 [lgtlTb npon0311l(il1ll(010 p0311I11lltY i KOHKypeHIii 138
62 EcpeKI11BHe 11I1KOpI1CraHHil rpoMa)(cbKiX KOWTiB 141
63 Tpl1 WJlJIXI1 p03BI1I1CY 1111ll(oi OCBiTI1 144
64 lllmJx 1 3MiHI1 ilKi BHOCilTb KOpeKTHnH
10 CYQ3CHOi CI1CTCMI1 146 65 lilJUlX 3 nouI)K HOBI1X piweHb 151
66 KOMeHTap)(o nponOJlllil 1H MO)(J[IlBI1I1 CTpl160K
ynepe)(t I 56
67 Pe310Me 162
7 3HaHHJI i MHH)lle TenepilllHE Ta M3116yn-lE yr-liBepCI1TeTin 166
71 3HaHHil ll(0 cynpoBoWK)lOfb JIlo)(l1H) 166
72 3MiHH B 3Ka)(eMilHOM) cBiTi 169 73 IUo TaKe j 111M 6y)(e enpona 3HaHb 172
74 Pe3foMe 176
8 YnpaBfliHHSl oCBiTOIO y M3116yJlclLshy cycnmbcTnax 3HaHb 178
81 e)(HicTb ocniTHboro npolecy 178
82 H3nlaHWI l-Ia erani IJI1ll(oi OCBiTl1 181
83 Il~o TaKe 1013113 BapTiCTb B yrrillepcHTeri t 185
4
84 PiBHi MeHeAlKMeHTY lHa Hb 192
85 PC310MC 193
DOlJATKYI
196 llOlaTOK 11 CrpYKTYpa l(OMlOHiKe ](oMicii EC
Diu 51lloToro 2003 pOKY POJIb YHiIlepCYITeTi[l
B Esponi 3HaHl 196 llOl2TOK 12 f1HTaHIDI nOCTaIlJIeHi Y KOMIOHiKC KOMicii
EC Biu 5 mOToro 2003 pOIC) (C 11 - 20) lUOIO
OCllrHCHHJl piIll-lJI clliTOllOro OpiEI-lTI1PY 197
201
Gl5J1IOfPAcPl5I 209
TIl CJI5lMOBA 2 18
5
6
BCTYTIHE CJIOBO K OJKHa [Iep)ltaBa rrOnpH O-leBH)JHi rh06VIbHi TeH[IerlIii noshy
CBOEMY nipxO[lHTb[lO rrp06neM OCBiTH i 30IltpeMa[IO np06neM
BHllOl OCBiTH XTOCb rriDxO[lHTb 10 OCBiTH5IIlt 3arVIbHOHa~ioHaJlbHOi
CTpaTeri-lHO B2)IltJII1BOi 3aCapH p03BHTK)T cycniJIbCTBa a TO[Y p03rJUlshy
[IaE OCBiT) H HaYKY HIlt YI1HHHIlt CO~iaJlbHOi CTa6iJIbHoCTi eIltOHOMiYshy
Horo [I06p06yry KpaiHH fi 1lt0HIltypeH1ocnpOMOJKHOCTi Ta Ha~ioHashy
JJbHOi 6e3rreKl1 XTOCb i Ha[laJJ i Bi[lBO[lHTb il1 MapriHaJlbHY ponb BY3bshy
Iltorany3eBoi ccjJepH 5IIlty cjJiHaHClOTb 3a 3anHWIltOBHM rrpHHIJI1rrOM Y rrepwoMY BHrra[lKY fJJH6HHHa oc06nHBicTb OCBiTHbOl rrOniTHIltH noshy
JUlfaE B TOM) ll0 BOHa opraHitf1o rrOEAHYE B c06i nOJli1HYHi cOLiashy
nbHi eI(OHOMiIHi 1a BJlaCHe OCBiTHi aCrreKTI1 lJep)KaBH HKi BMino i
rJiY-lKO BHIltOPHCTOByroTb ~IO cjJeHOMeHaJlbHY npHpO[lHY cymiCTb
OCBiTI1 - 3paTHiCTb 06E[IH)IlaTI1 cycrriJIbCTBo Ta 6)TH ecjJeKTHUHHM
iHCTPYMeHTOM Ha~ioHaJlbHOrO P03BHTIlty - 3p06HnH crpiMKHI1
mdCHHI1 CTPH60Ilt HK B eKOHOMiYHOMY P03BI1TKY TaK j Y cjJopM)BaHHi
rpOM2A5IHCbKOro cycrrinbCTBa a ~e CTBopHno crrpHHTnHBHI1 KJJiMaT
AJJ5I HOBOi Rl(oCTi CO~iYMY B3aEM03aJleJKHiCTb MDK HKiCTIO pi3HHX
aCrreKTiB cycrriJIbHoro )(J1TT5I 1a OCBiTOIO i Hayr(OIO Y nepeBa)J(H il1 6i shy
nbwOCTi p03UHHeHHx KpaiH CBiT) MO)(Ha 3BeCTH [10 cjJopM)nH CYCshy
niJIbcTBo - oCBiTa+Hayrlta - cycrriJIbCTBO IHwoi cjJopM)nH CBiTOBHI1
[IOCBiD He 3arrporroHyaaB
CaMe ulH Hap3BHtaHHO B2)f(JlHBii1 rrp06neMi H rrpHCBRTHB KWHshy
WTOcjJ TIaBnoBcbKHI1 CBOIO KHHry TpaHccjJopMa~ii BHllOi OCBiTH B
XXI CToniTri 110nbCbKl1i1 rrorJIR[I AsTOP l(HHrH BO[lHOraC E allTopoM
CMiJIHBOi a WR rroCTco~iaIIiCTHYHOrO OCBiTHbOro rrpoCTopy Ha neshy
PWHI1 norJUl[l HaBin i aBaHTIopHOi iHi~iaTHBH TBOpeHHR HOBora
HaBtaJlbHOrO 3aKJIaAY He B CTonHQi YH iHWOlvry BenHKOMY MiCTi a II
HeBeJIHYKOMY rrOJIbCbKOMY MiCTeYKY MO)(JIHBO Qe 6ya CHnbHHI1 iMshy
rryJIbC PHHKOBOi CTHXiY RKa BHMaraJia HOBOi Bi3ii KOM6iHa~ii pi3HHX
CTpaTeril1 rOTOBHOCTi 11TH Ha pH3HKI1 i He BiD-lYBaTH npH IbOMY nashy
HiYHOro CTpaxy 3a MO)J(JIHBHi1 Kpa-X inlO3ii1 YH cjJpycTpa~ilO roPHshy
7
----------------- Bcmymw ClIOBO
8
30l-I1Y CnOL(iBaHb TaKa iMfT)J1bCHBIIicTb ltlaCTO npHTaMaf-lHa OC06HCshy
TOCTRM 3 TBOPIO-PHI-IKOBOIO iH-ryimiddotuiEIO Ma6YTh 3aBWflQ-l WlanoJVry
nOELJ-IaHJ-IIO caMe UHX TBOPltlI1X Ta PHl-IKOBOOpiEI-ITOBaHHX xapaKTeshy
PHCTHK npOelIT KllIHlllTocpa TIaBJ10BCbKOro CTaB pi(CJ-liCTIO i BOPHOshy
ltlac HCKpaBOIO iJ1IocrpauiEIO He JIHllle ocniTllboro a H cOIJio-eKOI-JOshy
MiltlI-IOro cjJeHOMeHa - Cboropl-Ji BI1l11a lllKona 6i3Hecy MaE 3aCJJ)shy
)KeHHM aBTopHTef l1K y TIOJ1bmi Tal i paJTeKO 3a j-i MegtKaMH OltleBHllshy
HO ue i paE HOMY npaBO MaTH BJIaCHe 6altleHHR i BJIaCHHI1 rOJIoe y
cKJla[lHiM OCBiTHiM nonicjJOHii mo L(03B0J15l10Tb MOMY Tal JIell(O 11 IJishy
KaBO [IUII1THCl1 3 ltlHTaltlaMH cBoitm MipK)BaHHgtlMI1 npo OCniTI-lIO noshy
JIiTI1l( Y OCBiTHiM MeHeWK11eHT i nponOH)fBaTI1 CBOE p03yMiHH5I lllJUJshy
XiB nO[lOJIaHH5I BHKJlHKiB i np05JIeM HKi OltliK)lOTb EBpOIleI1CbKi 13Hmi
HaBltlaJIbHi 3aKna[lH y TpeTbOM) THC5IIOnini
Bce mo y UiM KHH3i Hanl1CaHO npo I10JIbCbKHI1 [10CBi[l nOpiBHgtshy
JIbHHM aHani3 EBpOneMCbKYIX CHCTeM BHmOi OCBiTl1 3 aMepHKaHCbKOIO
BHmOIO OCl3iTOJO 6e3rrOCCpe[lHbO CTOCYETbCl1 i np06JIeM YIltpaiHCbKoro
ocniTHhO-HaYIltOBoro rrpoCTOpy OC05JIHBO B KOHTeKCTi ninHCaHH5I y
TPaBHi 2005 pOJlty 50nOHCbIltoi [IeIltJJapauii TIpHH1Hnl1 60JIOHCbKOmiddoti
[IeKJIapaIJi1 nonpH BCIO cjJopMaJIbHy yHicjJiKauiIo EBponeHcbKoro OCBishy
THboro npoCTopy mo nOBHHHa cnpl1HTH Mo6inbHOCTi TPYPOBill( peshy
cypcin MaIOTb me H BHpa3Ho PI1HlltOBI1M aCnelIT 06E[IHaHa cspona
nparne KOHKYPYBaTH Ha cBiTOBOMY pHHKy i3 CilIA mo BHMaraE He TaK
cjJOPMaJTbHI1X KpOKiB 51K pa1-l111e papI1KaJIbHOi 3MiHH cjJinococjJii OCBiTH
HOB01IltyJ1bTypH ynpaBJIiHHl1 OCBiTHiMH i HayKOBHMH pecypcaMH npashy
rMaTl1lt1HOrO nOE[IHaHHR aI(aDeMiltlHOrO Ta MeHellgtKepChKOro niaO[lin
1-10 np06JIeM OCl3iTH i Ha)KH CbOrO[lHi BgtKe KOgtKHm1 EBponeHCblCHH
cry[leHT 0pH03HaltlHO nIltagtKe Ha oltlel3MllHi BiMiHHOCTi Mrnlt KOHTHlieHshy
TanbHOIO Ta aMepl1KaHCbIltOlO CI1CTeMaMI1 I3l1moi OCBiTI1 i 30KpeMa Ha
HatlxapaKTepHiruy 3 Hill( - cra6inbHiCTh Ta COlJiaJTbHa 32U1IleHiCTh
51Koi [IOMaraIOThCl1 B eBponi i HIlt) IltyJIbTI1BYJOTb B eBporu versus caMOshy
CTiHHiCTb cnpl1MoI3aHiCTb Ha MiHJIHBHH PI1HOK BViCOKa K)JIbTypa PHshy
HKOBOi rnyltiKOCTi Ta PHHKOBOl [IHBepcHCpiKauil Ha HKi OpiEIITYJOTbCl1
aKaDeMiltlHi nporpalH 6UlblilOCTi aMepl1KaHCbKl1X yHiBepCHTeTiB Toshy
M) KllIHlllTOcjJ TIaBJIOBCbKHM Y CI30iM KHH3i mo p5lcHiE rrOpiBHgtlJlbHHMI1
Ta6JIHlJ5IMH i aHaJTiTHltlHHMH p03pyMaMH I-IaMaraElbCl1 BeCb lac nposhy
BO[lHTH aHaJTorilO MigtK ni3HaBaJJbHOlO i PHHKOBOIO oi5IJJbHiCTIO I3Hmill(
HaBltlaJIbHI1X 3aKJIaDiB mo6 ypelllTi-pewT 3Hal1TH nenHy 30JJOT) cepeshy
MiliY MigtK liI1MH
TPAHCCDOPMAUIt BI1mOr OCBITI1 B XXI CrOJIITII
----------------Bcmyrt1-fe C7l080
Ha BiLMiHY BiA CBpoml (i HaBiTb BiA [lOJIbruJ) YKpajHa n OBHHHa
BH6Y[lOBysaTH CBOIO OCBiTHIO nOJIiTHIlt) nO-CYTi 3 HYJIb0130rO pilll-U1
OCKiJIbKM 3apa3 y Halllorvry cycniJIbCTBi Bi[l6ysaEThCH He TiJIbKH CKJIashy
[IHHH i 60JIiCHHH npo[(CC 3MiHH nOJIiTWIHHX eJIiT a H npo[(CC cpopshy
MysaHlUl erleMeHTapHI1X OCHOB PHHKOBOI MeHTaJIbHOCTi YKpaiHCbKa
BHllla OCBiTJ 3a pi[lKiCHI1MI1 BHHRTKaMH CPOprvryrolH cpYH[IJMeHfashy
JIbHi 3HJHliJI a)lt HmK He BI1XOllyE y CBOix CI)AeHTill HaJIC)KliOi I)nbshy
TyP11 PI1HK01301 caMoopraHi3a[(ii lll0 H BHCTyIlaE Hcpi[lKO npl1lHHOIO
[IpaMaTHlHOI CO[(iaJIbHOI CPPYCTpa[(ii 6araThox BlmYCKHHIlti1l HaWI1X
BHIlI1X HaBlaJIbHHX 3allt11a[liB 3 O[lHOrO 60I) i nOlllTOIlXOM 0 CYMshy
H03BicHoj BTeli YMiB - 3 iHllloro TiJIbKM [(i [Illi np06neMH B)f(e IHIltshy
T)IOTb nOTpe6y p03rJUI[I) OClliTH j HayIltH 11K lHHHHIltJ Ha[(iOl-laJIbHOi
6e3neKM Y cBponi Ta CIlIA ltIaCTO Bi[I3HalaIOTb J3HCOKI1H piBeHb l1ishy
rOTOBKH HaWI1X c ne[(iaJlicTiB OC06flHBO B raJl)3i npHpO[lHI1lHX i
npHKJ1a[lHHX HaYK O[lHaK CbOrO[lHi PHHOK B YKpaiHi i He nOTpe6YE
TaKOI cjgtYHlaMeHTaJ1bHOI OCBiTI1 i HecnpOMQ)KHl1ti 3a6e3nelHTH IlHshy
nyCKHHIltiB BHCOKOOMaltryllaHOIO P060TOlO lJH [(e 03HalaE IlO 3aBTshy
pa He 6Y[le nonl1ry Ha TaKY oCBiry i TaKHX cne[(iaJIiCTiB OCBiTa i Hayshy
Ka B YIltpaIHi 3peIllTOIO HIlt i Ilce YKpajHcbKe cycniJIbCfBO nepe6yaashy
IOTb y cTaHi 6icjgtypKa[(ii )Jm HaworO cycnirJbcTBa E TiJlbKI1 OAI1H
Olelll1[1Hl1ti nOp1lT)lioK - 13I1KopHCTaHliH OCBifl1 i HayKH HK npl1xoshy
13aHoro CIltap6y HK clloro crpaTerilHOrO pe3epBy
OHOMeHHR YKpaiHcbKol efliTI1 TaK lH iHaKllle MaE BMHH)T11 Ha
OCBiTHIO nOfliTHIlt) JIKa nOBHHHa nponOrfjBaTH MeXaHi3MI1 3MCHshy
WeHHR pH3HIlt) 6e3p06iTTH 3HalHOrO CO[(iaJIbHorO i eKOHOMilHOro
p03lllapysaHHR cycnirJbHoro Bi[ll))lteHHH AM6iTHi [(ifli 3a[leKJ1aposhy
BaHi B iHaBT)Pa[(itiHiH npoMoBiITpe3H[IeHTa BiIcropa fOllleHKa fa B
ITporpaMi [Ii5JJlbHOCTi Ka6iHery MiHicTpiB YKpaiHH Ha3yCTpil J1l0shy
1HM MaJIH 6 Ha[laTH OCBiTi i HaYli nOJIiTHlHoj BarH Ta nOJIiTI1lHOIO
3HaleHHH i cnoH)KaTH nepe[l)CiM [10 WBH[IKOrO nOllI)K) ecpeKTHBshy
HHX CHCTeMHHX piweHb i paAHKaflbHHx 3MiH TaIlti CHCTeMHi 3MiHH
HeMO)f(JIHBi 6e3 nepeTBOpeHHH OCBiTH Ha OCHOBY eKOHOMilHOrO Ta
cycniJIbHoro P03BHTIlt) A qe 03HalaE HaraJIbH) He06xiLH icTb caMoj
3MiHH niLxo[l) [10 pOfli llHllOj oCBiTH i Ha)KH HK [10
- pywitiHoi CHJIH n03HTHllHHX neperBopeHb 13 YKpaiHcbKoMY
cycnirJbCTBi p03BHTIlt) Ha[(ioHaJIbHoj eKoHoMiKH BKopiHeHshy
HR [IeMOKpaTHltIHHX 3aCal-l i npHH[(l1niB
- lHHHHKa Ha[(ioHaJIbHOi 6e3neKH
ITOJIbCbKl1YI DOfJI51[( 9
------------------ Bcmymte CJl060
10
- YMOBI1 nepeTBOpeHHH YIltpaIHChKOIO cycniJlICTBa He cycniJlIshy
CTBO 3HaHHH
- -II1HJ-lI1Ka BnJlI1BY Ha 3Mi r-ry CTaBJIeHH5[ ~O HalllO1 Aep)KaBH Ha
MDKHapoAHiH apeHi B~ HeranlBHOrO CTepeonmy CI1POBI1Hshy
HOrO ~O~aTKa CYCniJIbCTBa HI13bKOj 110)[iTI1-1HOi rltyJlbTypl1 i
Hep03BI1HeHI1X AeMOKpaTI1-1HI1X UillHOCTeI1 ~O CnpHl1HHTTH
YKpalHI1 HK r~Horo naplHepa fa ~iJJJlbHOrO -IJleHa CBiTORO1
cniJIbHOTl1
IU06 06paTI1 cBiH Y1ltpa1HcbKI1H IlIJlHX P03B5l3aHI-J5[ CKJlaAHI1X
np06J1eM OCBiTI1 i HajKl1 Ta nociCTI1 r~He Micue y BI1COKOKoHIltypeHshy
THoMY cBiTOBOMY cniBTOBapl1CTlli Tpe6a nepe~yciM Bce6i l ll-IO BI1shy
B-II1TI1 6araTI1H Mj)KHapO~HI1H ~ocBi~ 30KpeMa nOpiBH5IJlbHi ~oCJJishy
WKeHH5I 3 nl1TaHb OCBiTI1 i OCBiTHhOi nOJliTI1IltI1 KllI1ra Kllll1111Tocpa
ITaBJIOBCbKOro TpaHccpopMClUi1 BI111OI OCBiTl1 B XXI CTOJliTTi nOJIbshy
CblrnH norJJJIlJ E O~J-lI1M i3 TaKHX Har(3BI1-1aHHO KOPI1CHI1X ~)KepeJl
iHCPOPMaUij Ta aHaJIi3y cY-IaCHI1X BI1KJ1I1KiB i np06J1eM B oCBiTi ABTop
nponm-l)E CBOE 6a-leHH5I cl1ryauii i lllJJ5lXI1 BI1XO~ 3 Hei Ha )KaJlb B
YIltpaiHcbKOMY OCBiTHbOMY ~l1cIltypci TClKHX Bi3iH i TaKHX rOJlOciB noshy
lill 110 He B~HO i He -)TI1 LfOMYCb He KnanJUlThC5I Hi MiHicTepCTBO
OCBiTI1 i HaYKH Hi AIlt~eMiJJ ne~arori-lHHX HaYK Hi peKTOpl1 BI111I1X
HaS-IaJIhI-II1X 3aKJIaAiB nO~aTI1 uiJlicHY KapTorpacpilO np06J1eM OCBiTH
i HaYlill B YKpalHi I ue HacTopo)K)E OCKiJIbKH cbOroAl-l i Y cBiTi B~6yshy
BaeuroTbC5l ~I1HaMiqHI1H iHTeJIeKTYaJlbHI1H nepep03no~LrI I1epemciM
MI1 Bci E O-leB~UilMI1 iHTeneKryJJIbHOrO nepep03no~iJly He TiJIbKH
MDK KpajHaMI1 a H MbK IltOHTHHeHTaMH ITiBHi-lHa ArVlepl1Ka - CBpOshy
na - A3W I 5lllte Micue -IeKaE YKpaiHY B UbOMY nepep03no~iJli 3a TashyKOj CnOrJJ5lAaJIbHO1 iHepTJ-JOj n0311uii - B)Ke O-leBl1)JHo ~pyrHl1 neshy
pep03no~iJI B~6YBJeuroTbOI MbK rYMaHiTapHI1MH i npl1pO~J-lI1-1I1MH
HaYJltaMI13 OoUHoro 601lty i Ae~aJIi BHpa3Hilllmo i BnJIHBOBilll010 n03ashy
HaYIltOBOIO ccpepOlO nparMaTWIJ-lO OpiEHTOBJHOIO Ha 6i3Hec Ta n~shy
npl1EMHI1UTBO - 3 iHllloro B)Ke caM a aCHMcrpl1-1HiCTb Y UHX nepeshy
pomol1iJlax nOBI1HHa 6yJIa 6 cnoHYIltaTH YKpajHCbKY aK~eMiqJ-ry cnishy
JIbJ-lOry ~o )KBaBI1X ~I1CKyCiM i nomyIltY lllJJJlXiB afanTauii ~o
~I1HaMiqHHX 3MiH Ha cBiTOBOMY Ta HauioHaJlbHoMY oCBiTHbO-HaYKOshy
BOMY JlaH1-lllacpTaX O~HaK caMe Ha UIO iHepTHiCTb i naCI1BHiCTh aKashy
~eMiqHoi CniJlbHOTl1 CBpOnl1 i 30KpeMa UeHTpaJlbHO-Cxil-HOi Ii qashy
CTHHI1 ql1 He Hai16iJIbllle HapiIltaE KliII111ITOCP ITaBJlOBCblillH ) CBOiH
KHI13i
TPAHCltDOPMAUII Bl1IUOr OCBITI1 B XXI CTOnITTI
------------------BcmynHe Cft080
To )K p03ropHiMo KHHry KUlHwTocpa TIaBJIOBCbKoro oCarI-riMO
Horo rnM1Ol i nopaJH MO)K]JHBO Toai l-leCnoaiBaHo B l13eplcaJIi nposhy
6JIeM nOJIbCbKOi BHllOl oCBiTH n06aD1MO BJIaCHi 11 3a aonOMorOIO
BHBa)KeHIcLX nopaa aBTOpJ cniJKHM nOrJI5IaOM nO[lHBHMOC5I Ha Hawi
Herapa3aH B oCBiTi Ta Ha)L(i A nicml yBJ)KHoro npOltJl1TaHHJI KHHfH
3po6HMO TJKHl1 nOTpi6HHI1 i BJ)K]JHBHH KpOK Bia CJlOBa -- ao aina
lvlapiJl3y6pulfbKa
npopeKmopJIb6iacbK020 HalfioHaJt01-t020
yUiaepcumemy iMel-tiiaa1ta CJpauKa
JIlOmuii 2005 p
11TIOnbCbKl1I1 norJ15I)J
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
EEK 7458 nI2
llaoJIoBcbKHH KWHWTOCP TpallccpopMilUii BIUl(oi OCBiTJ1 B XXI CToniTTi nOnbCbKJ1H nom - K H3BIanbHO-MeTOllJ1LfIfHH leHTp KOHCOpuiYM i3 YllOCKOH3JIeHHJ MeHell)KMem-ocnim B YKpailli 2005 - 230 c
ISBN 966-8487-33-8
Y MOHorpacpij BIiKnaneHi OCH08Hi 3aBJlaHHjI jlKi CTIlBHTh euronponetichKHH COto3
y ccentepi P03BJ1TKY BHllioi oceiTH CHCTeMHO BHcniTlle-JO npouec -rpaHccentopMaUri nO1bChKol CHCTe~11i BHLUOY ocaiTH T8 3anponOHonailO MO)1enb (I nO)1aJ1hworo DJOCshy
KOHaIIeHH51 OKpecneHo 3HaleHHH ynpaBIliHH51 OCniTOO D MaH6YTHbO~iY cycnlnbCTDi
3HaHb Tn llluepcbKo ponb YHinepCHTeTin n no6Y1Ioni TdKOrO cycniJlbCTSB KmuCl npH3Hfl(WHa nml WHp0Koro KOlla 4HTa t liB HKi UiKaSJlHTbCI np06J1eMa~IH
TpaHCcentOpMaLdi oceiTHix CHCTeM T3 ynpaBniHUR HHMI-1 I-IaYKOBUio l1HKJlana4iB CT)shy
llewriB npauiuHHKiD cqep lleplmBHoro ynpaBnUJH bull
EEK 7458
TIepeKnall 3lliHCHeHO y paMKax rrpoeKTY laquofibHec MeHe)J)KMeHT oCBiTa B YpaiHiraquo
AreHTcTBa CiliA 3 MDKHap0llHOru p03BHTKY (USAID)
TIcpeKJlall 3 aHrrrii1cbKoi
MapUw EOHaapeHKO
TIepeKJI3ll 3 rrOJ1lCbKoi
Tem51Ha Xaiiaep
HaYKOBJ1fl pellaKTOp nCpeKJIallY
Kalla icmop HayK Tapac CPiHiK06
Two sources originally published in Poland and Romania
Krzystof Pawlowski Spolcczenstwo wiedzy szansa dla Polski Wydawnictwo Zllilk Krakow 2004
KrzystofPawlowski Rediscovering higher education in Europe UNESCOmiddotCEPES Buchares~ 2004
)f(OJlHa tiaCTHH3 UbOrQ BHDaHIUI 3 6YJlb-51KOIO MeTOlO He toKe 6YTl1 13iuTnopeHa B 6YJlh-flKiJ1 ~opMi i 6Yllb-jlKHMH 3aco6oM (eJleIITpOHHHMIi lUI MexaHiIHKMH [lKJ110lalO-IH KoniloaaHHJI i 3arrHC Ha MarHiTshy
HUn HociH) 5lKlllO lIa Te HeMa( nHCb~fOnOr 3fO)1l1 BHDaBHHUTBa
ISBN 966-8487-33-8 (yKP) copy K ITaBJlOBCbKl1H 2005 ISBN 92-9069-180-X (aHrJl) copy HaBlaJIbHo-MeroLlH4HHH UeHTp
ISBN 83-240-0485-8 (nOJlbcK) KOHCOpuiYM i3 Y LlOCKOHaJJeHHR
MCHCLI)KhleHT-ocBiTH Il YKpaIHi 2005 (nepeKJIaL Y KpaiHcbKolO)
3MICT BCTYTlHE OTOBO 7
TIEPEllMOBA 12
TIEPEllMOBA 13
BIllABTOPA 17
LJACfI1HA I
1 3ltlsaHtill P03SI1TK) $l[(i rrocralOTb rrcpea ElJpOrreHCbKI1M CO030M y EllpOrreHcbKOMY rrpocropi HtYltOIlI1X nOCJIWKeHb Ta EIlporreHcbIltOMY rrpoCTopi SI1I1oimiddot ocsin 24
11 Esporrltl Y cIliTi 110 3MiHIOeuroTbC 24 12 51KI1M EBporreHCbIltl1H COI03 6a LII1Tb MaH6YTHeuro
SI1lloloCSiTI1 27
13 Y 1JOMY IlOJUlraE crpa1eri1JHltl MeTa
EspoIleHcbKoro COI03y S ccpepi
p03BI1TK) SI1llOI ocsiTl middotmiddot 31 14 Pe3IOMe 36
2 C)IaCHI1I1 CSiT aKaAeMi1JHomiddoti ESpOIlI1 38 21 YHinepolTeT j tioro Hose OT01Jel-J-l5I 38 22 ctgtiHJHcynaHHH SI1Iloi OCSi1I1 47 23 Boaa eKOHOMiKltl MQ)KJlI1S0CTi 111 3arp03a) 52
24 IH1epHauioHaJIi3ali5r OCSi111 i np0lecl1
rJl06aJIi3auii 57 25 Pe3IOMe 59
3 EsponeiicbKa BI1lla ocsin i 1l11K1lI1K tMepl1ltaHcbKol MoneJli 63 31 npo ll0 CIli1JI1l1gt CTaTI1CTI1Ka i1JOMY
ltlMepI1KaHCbKi YHisepoITeTl1 HaHKpaIli 63 32 npOcpeCWHI1H MeHCll)KMeH1 )HisepCI11eTis 65 33 KOI-IlteIITpali5r BI1fpa1 71
34 M06iJIbHicrb rrepCOHaJlY i AI1HaMi4Hc CouiaJJbHe
O104eHHJ 74
35 Pe3lOMe 76
3
lACTI1HA II
4 hmeCTl1L(iSl B 110JlbCblCY 1111lUY ocuiTY - E)(I1Hl1l1lTJarrc p03BI1TK) DOllbll(i 80
41 IopoTK3 P0311011i(b llpO L1I1IJO 80
42 XaparCTepr-ri PI1CH nOllbCbKOi UHll(omiddoti OCBiTl1 84 43 I-Ioui npl1n3THi H3BJaflbHi 33KflaL111
Ta ix 3aCHOBHHKH 92 44 )Jl1no ccpeMepl1)(3 JH CPYHf(aMeIlT ycniAy 99 45 rIpon03HIlJI HOllom cnoc06y oprarri331ii
Ta cpiHaHcynarrHil BI1I1~oi OCniTI1 lOLl 46 I31pll1JlJI1lI1lf~HX HaIJIallbHI1X 3aKllaL1iB i OCBiTI1 110
5 OpraHi3aliJI i cpiHaHcyuarHUI HaYKOBI1X l~oCJriWKefib
y DOllbll(i 118
51 CYracr-rl1l1 CTaH HaYKonl1X )(ocnizvKeHh y DOJrbll(i 118
52 AK3)(eMilHe c3MOnpgtlLynaHH5 111 MeHell)KepCbK3
peIJOllfOliJI 126
53 DOJlbCbKi L1l1neMI1 Y ccpepi ynpanniHllH HayrltOIO 130
1ACTI1HA III
6 YHinepCI1TeT SlK 33Ci6 p03BI1TIcy 138
61 [lgtlTb npon0311l(il1ll(010 p0311I11lltY i KOHKypeHIii 138
62 EcpeKI11BHe 11I1KOpI1CraHHil rpoMa)(cbKiX KOWTiB 141
63 Tpl1 WJlJIXI1 p03BI1I1CY 1111ll(oi OCBiTI1 144
64 lllmJx 1 3MiHI1 ilKi BHOCilTb KOpeKTHnH
10 CYQ3CHOi CI1CTCMI1 146 65 lilJUlX 3 nouI)K HOBI1X piweHb 151
66 KOMeHTap)(o nponOJlllil 1H MO)(J[IlBI1I1 CTpl160K
ynepe)(t I 56
67 Pe310Me 162
7 3HaHHJI i MHH)lle TenepilllHE Ta M3116yn-lE yr-liBepCI1TeTin 166
71 3HaHHil ll(0 cynpoBoWK)lOfb JIlo)(l1H) 166
72 3MiHH B 3Ka)(eMilHOM) cBiTi 169 73 IUo TaKe j 111M 6y)(e enpona 3HaHb 172
74 Pe3foMe 176
8 YnpaBfliHHSl oCBiTOIO y M3116yJlclLshy cycnmbcTnax 3HaHb 178
81 e)(HicTb ocniTHboro npolecy 178
82 H3nlaHWI l-Ia erani IJI1ll(oi OCBiTl1 181
83 Il~o TaKe 1013113 BapTiCTb B yrrillepcHTeri t 185
4
84 PiBHi MeHeAlKMeHTY lHa Hb 192
85 PC310MC 193
DOlJATKYI
196 llOlaTOK 11 CrpYKTYpa l(OMlOHiKe ](oMicii EC
Diu 51lloToro 2003 pOKY POJIb YHiIlepCYITeTi[l
B Esponi 3HaHl 196 llOl2TOK 12 f1HTaHIDI nOCTaIlJIeHi Y KOMIOHiKC KOMicii
EC Biu 5 mOToro 2003 pOIC) (C 11 - 20) lUOIO
OCllrHCHHJl piIll-lJI clliTOllOro OpiEI-lTI1PY 197
201
Gl5J1IOfPAcPl5I 209
TIl CJI5lMOBA 2 18
5
6
BCTYTIHE CJIOBO K OJKHa [Iep)ltaBa rrOnpH O-leBH)JHi rh06VIbHi TeH[IerlIii noshy
CBOEMY nipxO[lHTb[lO rrp06neM OCBiTH i 30IltpeMa[IO np06neM
BHllOl OCBiTH XTOCb rriDxO[lHTb 10 OCBiTH5IIlt 3arVIbHOHa~ioHaJlbHOi
CTpaTeri-lHO B2)IltJII1BOi 3aCapH p03BHTK)T cycniJIbCTBa a TO[Y p03rJUlshy
[IaE OCBiT) H HaYKY HIlt YI1HHHIlt CO~iaJlbHOi CTa6iJIbHoCTi eIltOHOMiYshy
Horo [I06p06yry KpaiHH fi 1lt0HIltypeH1ocnpOMOJKHOCTi Ta Ha~ioHashy
JJbHOi 6e3rreKl1 XTOCb i Ha[laJJ i Bi[lBO[lHTb il1 MapriHaJlbHY ponb BY3bshy
Iltorany3eBoi ccjJepH 5IIlty cjJiHaHClOTb 3a 3anHWIltOBHM rrpHHIJI1rrOM Y rrepwoMY BHrra[lKY fJJH6HHHa oc06nHBicTb OCBiTHbOl rrOniTHIltH noshy
JUlfaE B TOM) ll0 BOHa opraHitf1o rrOEAHYE B c06i nOJli1HYHi cOLiashy
nbHi eI(OHOMiIHi 1a BJlaCHe OCBiTHi aCrreKTI1 lJep)KaBH HKi BMino i
rJiY-lKO BHIltOPHCTOByroTb ~IO cjJeHOMeHaJlbHY npHpO[lHY cymiCTb
OCBiTI1 - 3paTHiCTb 06E[IH)IlaTI1 cycrriJIbCTBo Ta 6)TH ecjJeKTHUHHM
iHCTPYMeHTOM Ha~ioHaJlbHOrO P03BHTIlty - 3p06HnH crpiMKHI1
mdCHHI1 CTPH60Ilt HK B eKOHOMiYHOMY P03BI1TKY TaK j Y cjJopM)BaHHi
rpOM2A5IHCbKOro cycrrinbCTBa a ~e CTBopHno crrpHHTnHBHI1 KJJiMaT
AJJ5I HOBOi Rl(oCTi CO~iYMY B3aEM03aJleJKHiCTb MDK HKiCTIO pi3HHX
aCrreKTiB cycrriJIbHoro )(J1TT5I 1a OCBiTOIO i Hayr(OIO Y nepeBa)J(H il1 6i shy
nbwOCTi p03UHHeHHx KpaiH CBiT) MO)(Ha 3BeCTH [10 cjJopM)nH CYCshy
niJIbcTBo - oCBiTa+Hayrlta - cycrriJIbCTBO IHwoi cjJopM)nH CBiTOBHI1
[IOCBiD He 3arrporroHyaaB
CaMe ulH Hap3BHtaHHO B2)f(JlHBii1 rrp06neMi H rrpHCBRTHB KWHshy
WTOcjJ TIaBnoBcbKHI1 CBOIO KHHry TpaHccjJopMa~ii BHllOi OCBiTH B
XXI CToniTri 110nbCbKl1i1 rrorJIR[I AsTOP l(HHrH BO[lHOraC E allTopoM
CMiJIHBOi a WR rroCTco~iaIIiCTHYHOrO OCBiTHbOro rrpoCTopy Ha neshy
PWHI1 norJUl[l HaBin i aBaHTIopHOi iHi~iaTHBH TBOpeHHR HOBora
HaBtaJlbHOrO 3aKJIaAY He B CTonHQi YH iHWOlvry BenHKOMY MiCTi a II
HeBeJIHYKOMY rrOJIbCbKOMY MiCTeYKY MO)(JIHBO Qe 6ya CHnbHHI1 iMshy
rryJIbC PHHKOBOi CTHXiY RKa BHMaraJia HOBOi Bi3ii KOM6iHa~ii pi3HHX
CTpaTeril1 rOTOBHOCTi 11TH Ha pH3HKI1 i He BiD-lYBaTH npH IbOMY nashy
HiYHOro CTpaxy 3a MO)J(JIHBHi1 Kpa-X inlO3ii1 YH cjJpycTpa~ilO roPHshy
7
----------------- Bcmymw ClIOBO
8
30l-I1Y CnOL(iBaHb TaKa iMfT)J1bCHBIIicTb ltlaCTO npHTaMaf-lHa OC06HCshy
TOCTRM 3 TBOPIO-PHI-IKOBOIO iH-ryimiddotuiEIO Ma6YTh 3aBWflQ-l WlanoJVry
nOELJ-IaHJ-IIO caMe UHX TBOPltlI1X Ta PHl-IKOBOOpiEI-ITOBaHHX xapaKTeshy
PHCTHK npOelIT KllIHlllTocpa TIaBJ10BCbKOro CTaB pi(CJ-liCTIO i BOPHOshy
ltlac HCKpaBOIO iJ1IocrpauiEIO He JIHllle ocniTllboro a H cOIJio-eKOI-JOshy
MiltlI-IOro cjJeHOMeHa - Cboropl-Ji BI1l11a lllKona 6i3Hecy MaE 3aCJJ)shy
)KeHHM aBTopHTef l1K y TIOJ1bmi Tal i paJTeKO 3a j-i MegtKaMH OltleBHllshy
HO ue i paE HOMY npaBO MaTH BJIaCHe 6altleHHR i BJIaCHHI1 rOJIoe y
cKJla[lHiM OCBiTHiM nonicjJOHii mo L(03B0J15l10Tb MOMY Tal JIell(O 11 IJishy
KaBO [IUII1THCl1 3 ltlHTaltlaMH cBoitm MipK)BaHHgtlMI1 npo OCniTI-lIO noshy
JIiTI1l( Y OCBiTHiM MeHeWK11eHT i nponOH)fBaTI1 CBOE p03yMiHH5I lllJUJshy
XiB nO[lOJIaHH5I BHKJlHKiB i np05JIeM HKi OltliK)lOTb EBpOIleI1CbKi 13Hmi
HaBltlaJIbHi 3aKna[lH y TpeTbOM) THC5IIOnini
Bce mo y UiM KHH3i Hanl1CaHO npo I10JIbCbKHI1 [10CBi[l nOpiBHgtshy
JIbHHM aHani3 EBpOneMCbKYIX CHCTeM BHmOi OCBiTl1 3 aMepHKaHCbKOIO
BHmOIO OCl3iTOJO 6e3rrOCCpe[lHbO CTOCYETbCl1 i np06JIeM YIltpaiHCbKoro
ocniTHhO-HaYIltOBoro rrpoCTOpy OC05JIHBO B KOHTeKCTi ninHCaHH5I y
TPaBHi 2005 pOJlty 50nOHCbIltoi [IeIltJJapauii TIpHH1Hnl1 60JIOHCbKOmiddoti
[IeKJIapaIJi1 nonpH BCIO cjJopMaJIbHy yHicjJiKauiIo EBponeHcbKoro OCBishy
THboro npoCTopy mo nOBHHHa cnpl1HTH Mo6inbHOCTi TPYPOBill( peshy
cypcin MaIOTb me H BHpa3Ho PI1HlltOBI1M aCnelIT 06E[IHaHa cspona
nparne KOHKYPYBaTH Ha cBiTOBOMY pHHKy i3 CilIA mo BHMaraE He TaK
cjJOPMaJTbHI1X KpOKiB 51K pa1-l111e papI1KaJIbHOi 3MiHH cjJinococjJii OCBiTH
HOB01IltyJ1bTypH ynpaBJIiHHl1 OCBiTHiMH i HayKOBHMH pecypcaMH npashy
rMaTl1lt1HOrO nOE[IHaHHR aI(aDeMiltlHOrO Ta MeHellgtKepChKOro niaO[lin
1-10 np06JIeM OCl3iTH i Ha)KH CbOrO[lHi BgtKe KOgtKHm1 EBponeHCblCHH
cry[leHT 0pH03HaltlHO nIltagtKe Ha oltlel3MllHi BiMiHHOCTi Mrnlt KOHTHlieHshy
TanbHOIO Ta aMepl1KaHCbIltOlO CI1CTeMaMI1 I3l1moi OCBiTI1 i 30KpeMa Ha
HatlxapaKTepHiruy 3 Hill( - cra6inbHiCTh Ta COlJiaJTbHa 32U1IleHiCTh
51Koi [IOMaraIOThCl1 B eBponi i HIlt) IltyJIbTI1BYJOTb B eBporu versus caMOshy
CTiHHiCTb cnpl1MoI3aHiCTb Ha MiHJIHBHH PI1HOK BViCOKa K)JIbTypa PHshy
HKOBOi rnyltiKOCTi Ta PHHKOBOl [IHBepcHCpiKauil Ha HKi OpiEIITYJOTbCl1
aKaDeMiltlHi nporpalH 6UlblilOCTi aMepl1KaHCbKl1X yHiBepCHTeTiB Toshy
M) KllIHlllTOcjJ TIaBJIOBCbKHM Y CI30iM KHH3i mo p5lcHiE rrOpiBHgtlJlbHHMI1
Ta6JIHlJ5IMH i aHaJTiTHltlHHMH p03pyMaMH I-IaMaraElbCl1 BeCb lac nposhy
BO[lHTH aHaJTorilO MigtK ni3HaBaJJbHOlO i PHHKOBOIO oi5IJJbHiCTIO I3Hmill(
HaBltlaJIbHI1X 3aKJIaDiB mo6 ypelllTi-pewT 3Hal1TH nenHy 30JJOT) cepeshy
MiliY MigtK liI1MH
TPAHCCDOPMAUIt BI1mOr OCBITI1 B XXI CrOJIITII
----------------Bcmyrt1-fe C7l080
Ha BiLMiHY BiA CBpoml (i HaBiTb BiA [lOJIbruJ) YKpajHa n OBHHHa
BH6Y[lOBysaTH CBOIO OCBiTHIO nOJIiTHIlt) nO-CYTi 3 HYJIb0130rO pilll-U1
OCKiJIbKM 3apa3 y Halllorvry cycniJIbCTBi Bi[l6ysaEThCH He TiJIbKH CKJIashy
[IHHH i 60JIiCHHH npo[(CC 3MiHH nOJIiTWIHHX eJIiT a H npo[(CC cpopshy
MysaHlUl erleMeHTapHI1X OCHOB PHHKOBOI MeHTaJIbHOCTi YKpaiHCbKa
BHllla OCBiTJ 3a pi[lKiCHI1MI1 BHHRTKaMH CPOprvryrolH cpYH[IJMeHfashy
JIbHi 3HJHliJI a)lt HmK He BI1XOllyE y CBOix CI)AeHTill HaJIC)KliOi I)nbshy
TyP11 PI1HK01301 caMoopraHi3a[(ii lll0 H BHCTyIlaE Hcpi[lKO npl1lHHOIO
[IpaMaTHlHOI CO[(iaJIbHOI CPPYCTpa[(ii 6araThox BlmYCKHHIlti1l HaWI1X
BHIlI1X HaBlaJIbHHX 3allt11a[liB 3 O[lHOrO 60I) i nOlllTOIlXOM 0 CYMshy
H03BicHoj BTeli YMiB - 3 iHllloro TiJIbKM [(i [Illi np06neMH B)f(e IHIltshy
T)IOTb nOTpe6y p03rJUI[I) OClliTH j HayIltH 11K lHHHHIltJ Ha[(iOl-laJIbHOi
6e3neKM Y cBponi Ta CIlIA ltIaCTO Bi[I3HalaIOTb J3HCOKI1H piBeHb l1ishy
rOTOBKH HaWI1X c ne[(iaJlicTiB OC06flHBO B raJl)3i npHpO[lHI1lHX i
npHKJ1a[lHHX HaYK O[lHaK CbOrO[lHi PHHOK B YKpaiHi i He nOTpe6YE
TaKOI cjgtYHlaMeHTaJ1bHOI OCBiTI1 i HecnpOMQ)KHl1ti 3a6e3nelHTH IlHshy
nyCKHHIltiB BHCOKOOMaltryllaHOIO P060TOlO lJH [(e 03HalaE IlO 3aBTshy
pa He 6Y[le nonl1ry Ha TaKY oCBiry i TaKHX cne[(iaJIiCTiB OCBiTa i Hayshy
Ka B YIltpaIHi 3peIllTOIO HIlt i Ilce YKpajHcbKe cycniJIbCfBO nepe6yaashy
IOTb y cTaHi 6icjgtypKa[(ii )Jm HaworO cycnirJbcTBa E TiJlbKI1 OAI1H
Olelll1[1Hl1ti nOp1lT)lioK - 13I1KopHCTaHliH OCBifl1 i HayKH HK npl1xoshy
13aHoro CIltap6y HK clloro crpaTerilHOrO pe3epBy
OHOMeHHR YKpaiHcbKol efliTI1 TaK lH iHaKllle MaE BMHH)T11 Ha
OCBiTHIO nOfliTHIlt) JIKa nOBHHHa nponOrfjBaTH MeXaHi3MI1 3MCHshy
WeHHR pH3HIlt) 6e3p06iTTH 3HalHOrO CO[(iaJIbHorO i eKOHOMilHOro
p03lllapysaHHR cycnirJbHoro Bi[ll))lteHHH AM6iTHi [(ifli 3a[leKJ1aposhy
BaHi B iHaBT)Pa[(itiHiH npoMoBiITpe3H[IeHTa BiIcropa fOllleHKa fa B
ITporpaMi [Ii5JJlbHOCTi Ka6iHery MiHicTpiB YKpaiHH Ha3yCTpil J1l0shy
1HM MaJIH 6 Ha[laTH OCBiTi i HaYli nOJIiTHlHoj BarH Ta nOJIiTI1lHOIO
3HaleHHH i cnoH)KaTH nepe[l)CiM [10 WBH[IKOrO nOllI)K) ecpeKTHBshy
HHX CHCTeMHHX piweHb i paAHKaflbHHx 3MiH TaIlti CHCTeMHi 3MiHH
HeMO)f(JIHBi 6e3 nepeTBOpeHHH OCBiTH Ha OCHOBY eKOHOMilHOrO Ta
cycniJIbHoro P03BHTIlt) A qe 03HalaE HaraJIbH) He06xiLH icTb caMoj
3MiHH niLxo[l) [10 pOfli llHllOj oCBiTH i Ha)KH HK [10
- pywitiHoi CHJIH n03HTHllHHX neperBopeHb 13 YKpaiHcbKoMY
cycnirJbCTBi p03BHTIlt) Ha[(ioHaJIbHoj eKoHoMiKH BKopiHeHshy
HR [IeMOKpaTHltIHHX 3aCal-l i npHH[(l1niB
- lHHHHKa Ha[(ioHaJIbHOi 6e3neKH
ITOJIbCbKl1YI DOfJI51[( 9
------------------ Bcmymte CJl060
10
- YMOBI1 nepeTBOpeHHH YIltpaIHChKOIO cycniJlICTBa He cycniJlIshy
CTBO 3HaHHH
- -II1HJ-lI1Ka BnJlI1BY Ha 3Mi r-ry CTaBJIeHH5[ ~O HalllO1 Aep)KaBH Ha
MDKHapoAHiH apeHi B~ HeranlBHOrO CTepeonmy CI1POBI1Hshy
HOrO ~O~aTKa CYCniJIbCTBa HI13bKOj 110)[iTI1-1HOi rltyJlbTypl1 i
Hep03BI1HeHI1X AeMOKpaTI1-1HI1X UillHOCTeI1 ~O CnpHl1HHTTH
YKpalHI1 HK r~Horo naplHepa fa ~iJJJlbHOrO -IJleHa CBiTORO1
cniJIbHOTl1
IU06 06paTI1 cBiH Y1ltpa1HcbKI1H IlIJlHX P03B5l3aHI-J5[ CKJlaAHI1X
np06J1eM OCBiTI1 i HajKl1 Ta nociCTI1 r~He Micue y BI1COKOKoHIltypeHshy
THoMY cBiTOBOMY cniBTOBapl1CTlli Tpe6a nepe~yciM Bce6i l ll-IO BI1shy
B-II1TI1 6araTI1H Mj)KHapO~HI1H ~ocBi~ 30KpeMa nOpiBH5IJlbHi ~oCJJishy
WKeHH5I 3 nl1TaHb OCBiTI1 i OCBiTHhOi nOJliTI1IltI1 KllI1ra Kllll1111Tocpa
ITaBJIOBCbKOro TpaHccpopMClUi1 BI111OI OCBiTl1 B XXI CTOJliTTi nOJIbshy
CblrnH norJJJIlJ E O~J-lI1M i3 TaKHX Har(3BI1-1aHHO KOPI1CHI1X ~)KepeJl
iHCPOPMaUij Ta aHaJIi3y cY-IaCHI1X BI1KJ1I1KiB i np06J1eM B oCBiTi ABTop
nponm-l)E CBOE 6a-leHH5I cl1ryauii i lllJJ5lXI1 BI1XO~ 3 Hei Ha )KaJlb B
YIltpaiHcbKOMY OCBiTHbOMY ~l1cIltypci TClKHX Bi3iH i TaKHX rOJlOciB noshy
lill 110 He B~HO i He -)TI1 LfOMYCb He KnanJUlThC5I Hi MiHicTepCTBO
OCBiTI1 i HaYKH Hi AIlt~eMiJJ ne~arori-lHHX HaYK Hi peKTOpl1 BI111I1X
HaS-IaJIhI-II1X 3aKJIaAiB nO~aTI1 uiJlicHY KapTorpacpilO np06J1eM OCBiTH
i HaYlill B YKpalHi I ue HacTopo)K)E OCKiJIbKH cbOroAl-l i Y cBiTi B~6yshy
BaeuroTbC5l ~I1HaMiqHI1H iHTeJIeKTYaJlbHI1H nepep03no~LrI I1epemciM
MI1 Bci E O-leB~UilMI1 iHTeneKryJJIbHOrO nepep03no~iJly He TiJIbKH
MDK KpajHaMI1 a H MbK IltOHTHHeHTaMH ITiBHi-lHa ArVlepl1Ka - CBpOshy
na - A3W I 5lllte Micue -IeKaE YKpaiHY B UbOMY nepep03no~iJli 3a TashyKOj CnOrJJ5lAaJIbHO1 iHepTJ-JOj n0311uii - B)Ke O-leBl1)JHo ~pyrHl1 neshy
pep03no~iJI B~6YBJeuroTbOI MbK rYMaHiTapHI1MH i npl1pO~J-lI1-1I1MH
HaYJltaMI13 OoUHoro 601lty i Ae~aJIi BHpa3Hilllmo i BnJIHBOBilll010 n03ashy
HaYIltOBOIO ccpepOlO nparMaTWIJ-lO OpiEHTOBJHOIO Ha 6i3Hec Ta n~shy
npl1EMHI1UTBO - 3 iHllloro B)Ke caM a aCHMcrpl1-1HiCTb Y UHX nepeshy
pomol1iJlax nOBI1HHa 6yJIa 6 cnoHYIltaTH YKpajHCbKY aK~eMiqJ-ry cnishy
JIbJ-lOry ~o )KBaBI1X ~I1CKyCiM i nomyIltY lllJJJlXiB afanTauii ~o
~I1HaMiqHHX 3MiH Ha cBiTOBOMY Ta HauioHaJlbHoMY oCBiTHbO-HaYKOshy
BOMY JlaH1-lllacpTaX O~HaK caMe Ha UIO iHepTHiCTb i naCI1BHiCTh aKashy
~eMiqHoi CniJlbHOTl1 CBpOnl1 i 30KpeMa UeHTpaJlbHO-Cxil-HOi Ii qashy
CTHHI1 ql1 He Hai16iJIbllle HapiIltaE KliII111ITOCP ITaBJlOBCblillH ) CBOiH
KHI13i
TPAHCltDOPMAUII Bl1IUOr OCBITI1 B XXI CTOnITTI
------------------BcmynHe Cft080
To )K p03ropHiMo KHHry KUlHwTocpa TIaBJIOBCbKoro oCarI-riMO
Horo rnM1Ol i nopaJH MO)K]JHBO Toai l-leCnoaiBaHo B l13eplcaJIi nposhy
6JIeM nOJIbCbKOi BHllOl oCBiTH n06aD1MO BJIaCHi 11 3a aonOMorOIO
BHBa)KeHIcLX nopaa aBTOpJ cniJKHM nOrJI5IaOM nO[lHBHMOC5I Ha Hawi
Herapa3aH B oCBiTi Ta Ha)L(i A nicml yBJ)KHoro npOltJl1TaHHJI KHHfH
3po6HMO TJKHl1 nOTpi6HHI1 i BJ)K]JHBHH KpOK Bia CJlOBa -- ao aina
lvlapiJl3y6pulfbKa
npopeKmopJIb6iacbK020 HalfioHaJt01-t020
yUiaepcumemy iMel-tiiaa1ta CJpauKa
JIlOmuii 2005 p
11TIOnbCbKl1I1 norJ15I)J
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
3MICT BCTYTlHE OTOBO 7
TIEPEllMOBA 12
TIEPEllMOBA 13
BIllABTOPA 17
LJACfI1HA I
1 3ltlsaHtill P03SI1TK) $l[(i rrocralOTb rrcpea ElJpOrreHCbKI1M CO030M y EllpOrreHcbKOMY rrpocropi HtYltOIlI1X nOCJIWKeHb Ta EIlporreHcbIltOMY rrpoCTopi SI1I1oimiddot ocsin 24
11 Esporrltl Y cIliTi 110 3MiHIOeuroTbC 24 12 51KI1M EBporreHCbIltl1H COI03 6a LII1Tb MaH6YTHeuro
SI1lloloCSiTI1 27
13 Y 1JOMY IlOJUlraE crpa1eri1JHltl MeTa
EspoIleHcbKoro COI03y S ccpepi
p03BI1TK) SI1llOI ocsiTl middotmiddot 31 14 Pe3IOMe 36
2 C)IaCHI1I1 CSiT aKaAeMi1JHomiddoti ESpOIlI1 38 21 YHinepolTeT j tioro Hose OT01Jel-J-l5I 38 22 ctgtiHJHcynaHHH SI1Iloi OCSi1I1 47 23 Boaa eKOHOMiKltl MQ)KJlI1S0CTi 111 3arp03a) 52
24 IH1epHauioHaJIi3ali5r OCSi111 i np0lecl1
rJl06aJIi3auii 57 25 Pe3IOMe 59
3 EsponeiicbKa BI1lla ocsin i 1l11K1lI1K tMepl1ltaHcbKol MoneJli 63 31 npo ll0 CIli1JI1l1gt CTaTI1CTI1Ka i1JOMY
ltlMepI1KaHCbKi YHisepoITeTl1 HaHKpaIli 63 32 npOcpeCWHI1H MeHCll)KMeH1 )HisepCI11eTis 65 33 KOI-IlteIITpali5r BI1fpa1 71
34 M06iJIbHicrb rrepCOHaJlY i AI1HaMi4Hc CouiaJJbHe
O104eHHJ 74
35 Pe3lOMe 76
3
lACTI1HA II
4 hmeCTl1L(iSl B 110JlbCblCY 1111lUY ocuiTY - E)(I1Hl1l1lTJarrc p03BI1TK) DOllbll(i 80
41 IopoTK3 P0311011i(b llpO L1I1IJO 80
42 XaparCTepr-ri PI1CH nOllbCbKOi UHll(omiddoti OCBiTl1 84 43 I-Ioui npl1n3THi H3BJaflbHi 33KflaL111
Ta ix 3aCHOBHHKH 92 44 )Jl1no ccpeMepl1)(3 JH CPYHf(aMeIlT ycniAy 99 45 rIpon03HIlJI HOllom cnoc06y oprarri331ii
Ta cpiHaHcynarrHil BI1I1~oi OCniTI1 lOLl 46 I31pll1JlJI1lI1lf~HX HaIJIallbHI1X 3aKllaL1iB i OCBiTI1 110
5 OpraHi3aliJI i cpiHaHcyuarHUI HaYKOBI1X l~oCJriWKefib
y DOllbll(i 118
51 CYracr-rl1l1 CTaH HaYKonl1X )(ocnizvKeHh y DOJrbll(i 118
52 AK3)(eMilHe c3MOnpgtlLynaHH5 111 MeHell)KepCbK3
peIJOllfOliJI 126
53 DOJlbCbKi L1l1neMI1 Y ccpepi ynpanniHllH HayrltOIO 130
1ACTI1HA III
6 YHinepCI1TeT SlK 33Ci6 p03BI1TIcy 138
61 [lgtlTb npon0311l(il1ll(010 p0311I11lltY i KOHKypeHIii 138
62 EcpeKI11BHe 11I1KOpI1CraHHil rpoMa)(cbKiX KOWTiB 141
63 Tpl1 WJlJIXI1 p03BI1I1CY 1111ll(oi OCBiTI1 144
64 lllmJx 1 3MiHI1 ilKi BHOCilTb KOpeKTHnH
10 CYQ3CHOi CI1CTCMI1 146 65 lilJUlX 3 nouI)K HOBI1X piweHb 151
66 KOMeHTap)(o nponOJlllil 1H MO)(J[IlBI1I1 CTpl160K
ynepe)(t I 56
67 Pe310Me 162
7 3HaHHJI i MHH)lle TenepilllHE Ta M3116yn-lE yr-liBepCI1TeTin 166
71 3HaHHil ll(0 cynpoBoWK)lOfb JIlo)(l1H) 166
72 3MiHH B 3Ka)(eMilHOM) cBiTi 169 73 IUo TaKe j 111M 6y)(e enpona 3HaHb 172
74 Pe3foMe 176
8 YnpaBfliHHSl oCBiTOIO y M3116yJlclLshy cycnmbcTnax 3HaHb 178
81 e)(HicTb ocniTHboro npolecy 178
82 H3nlaHWI l-Ia erani IJI1ll(oi OCBiTl1 181
83 Il~o TaKe 1013113 BapTiCTb B yrrillepcHTeri t 185
4
84 PiBHi MeHeAlKMeHTY lHa Hb 192
85 PC310MC 193
DOlJATKYI
196 llOlaTOK 11 CrpYKTYpa l(OMlOHiKe ](oMicii EC
Diu 51lloToro 2003 pOKY POJIb YHiIlepCYITeTi[l
B Esponi 3HaHl 196 llOl2TOK 12 f1HTaHIDI nOCTaIlJIeHi Y KOMIOHiKC KOMicii
EC Biu 5 mOToro 2003 pOIC) (C 11 - 20) lUOIO
OCllrHCHHJl piIll-lJI clliTOllOro OpiEI-lTI1PY 197
201
Gl5J1IOfPAcPl5I 209
TIl CJI5lMOBA 2 18
5
6
BCTYTIHE CJIOBO K OJKHa [Iep)ltaBa rrOnpH O-leBH)JHi rh06VIbHi TeH[IerlIii noshy
CBOEMY nipxO[lHTb[lO rrp06neM OCBiTH i 30IltpeMa[IO np06neM
BHllOl OCBiTH XTOCb rriDxO[lHTb 10 OCBiTH5IIlt 3arVIbHOHa~ioHaJlbHOi
CTpaTeri-lHO B2)IltJII1BOi 3aCapH p03BHTK)T cycniJIbCTBa a TO[Y p03rJUlshy
[IaE OCBiT) H HaYKY HIlt YI1HHHIlt CO~iaJlbHOi CTa6iJIbHoCTi eIltOHOMiYshy
Horo [I06p06yry KpaiHH fi 1lt0HIltypeH1ocnpOMOJKHOCTi Ta Ha~ioHashy
JJbHOi 6e3rreKl1 XTOCb i Ha[laJJ i Bi[lBO[lHTb il1 MapriHaJlbHY ponb BY3bshy
Iltorany3eBoi ccjJepH 5IIlty cjJiHaHClOTb 3a 3anHWIltOBHM rrpHHIJI1rrOM Y rrepwoMY BHrra[lKY fJJH6HHHa oc06nHBicTb OCBiTHbOl rrOniTHIltH noshy
JUlfaE B TOM) ll0 BOHa opraHitf1o rrOEAHYE B c06i nOJli1HYHi cOLiashy
nbHi eI(OHOMiIHi 1a BJlaCHe OCBiTHi aCrreKTI1 lJep)KaBH HKi BMino i
rJiY-lKO BHIltOPHCTOByroTb ~IO cjJeHOMeHaJlbHY npHpO[lHY cymiCTb
OCBiTI1 - 3paTHiCTb 06E[IH)IlaTI1 cycrriJIbCTBo Ta 6)TH ecjJeKTHUHHM
iHCTPYMeHTOM Ha~ioHaJlbHOrO P03BHTIlty - 3p06HnH crpiMKHI1
mdCHHI1 CTPH60Ilt HK B eKOHOMiYHOMY P03BI1TKY TaK j Y cjJopM)BaHHi
rpOM2A5IHCbKOro cycrrinbCTBa a ~e CTBopHno crrpHHTnHBHI1 KJJiMaT
AJJ5I HOBOi Rl(oCTi CO~iYMY B3aEM03aJleJKHiCTb MDK HKiCTIO pi3HHX
aCrreKTiB cycrriJIbHoro )(J1TT5I 1a OCBiTOIO i Hayr(OIO Y nepeBa)J(H il1 6i shy
nbwOCTi p03UHHeHHx KpaiH CBiT) MO)(Ha 3BeCTH [10 cjJopM)nH CYCshy
niJIbcTBo - oCBiTa+Hayrlta - cycrriJIbCTBO IHwoi cjJopM)nH CBiTOBHI1
[IOCBiD He 3arrporroHyaaB
CaMe ulH Hap3BHtaHHO B2)f(JlHBii1 rrp06neMi H rrpHCBRTHB KWHshy
WTOcjJ TIaBnoBcbKHI1 CBOIO KHHry TpaHccjJopMa~ii BHllOi OCBiTH B
XXI CToniTri 110nbCbKl1i1 rrorJIR[I AsTOP l(HHrH BO[lHOraC E allTopoM
CMiJIHBOi a WR rroCTco~iaIIiCTHYHOrO OCBiTHbOro rrpoCTopy Ha neshy
PWHI1 norJUl[l HaBin i aBaHTIopHOi iHi~iaTHBH TBOpeHHR HOBora
HaBtaJlbHOrO 3aKJIaAY He B CTonHQi YH iHWOlvry BenHKOMY MiCTi a II
HeBeJIHYKOMY rrOJIbCbKOMY MiCTeYKY MO)(JIHBO Qe 6ya CHnbHHI1 iMshy
rryJIbC PHHKOBOi CTHXiY RKa BHMaraJia HOBOi Bi3ii KOM6iHa~ii pi3HHX
CTpaTeril1 rOTOBHOCTi 11TH Ha pH3HKI1 i He BiD-lYBaTH npH IbOMY nashy
HiYHOro CTpaxy 3a MO)J(JIHBHi1 Kpa-X inlO3ii1 YH cjJpycTpa~ilO roPHshy
7
----------------- Bcmymw ClIOBO
8
30l-I1Y CnOL(iBaHb TaKa iMfT)J1bCHBIIicTb ltlaCTO npHTaMaf-lHa OC06HCshy
TOCTRM 3 TBOPIO-PHI-IKOBOIO iH-ryimiddotuiEIO Ma6YTh 3aBWflQ-l WlanoJVry
nOELJ-IaHJ-IIO caMe UHX TBOPltlI1X Ta PHl-IKOBOOpiEI-ITOBaHHX xapaKTeshy
PHCTHK npOelIT KllIHlllTocpa TIaBJ10BCbKOro CTaB pi(CJ-liCTIO i BOPHOshy
ltlac HCKpaBOIO iJ1IocrpauiEIO He JIHllle ocniTllboro a H cOIJio-eKOI-JOshy
MiltlI-IOro cjJeHOMeHa - Cboropl-Ji BI1l11a lllKona 6i3Hecy MaE 3aCJJ)shy
)KeHHM aBTopHTef l1K y TIOJ1bmi Tal i paJTeKO 3a j-i MegtKaMH OltleBHllshy
HO ue i paE HOMY npaBO MaTH BJIaCHe 6altleHHR i BJIaCHHI1 rOJIoe y
cKJla[lHiM OCBiTHiM nonicjJOHii mo L(03B0J15l10Tb MOMY Tal JIell(O 11 IJishy
KaBO [IUII1THCl1 3 ltlHTaltlaMH cBoitm MipK)BaHHgtlMI1 npo OCniTI-lIO noshy
JIiTI1l( Y OCBiTHiM MeHeWK11eHT i nponOH)fBaTI1 CBOE p03yMiHH5I lllJUJshy
XiB nO[lOJIaHH5I BHKJlHKiB i np05JIeM HKi OltliK)lOTb EBpOIleI1CbKi 13Hmi
HaBltlaJIbHi 3aKna[lH y TpeTbOM) THC5IIOnini
Bce mo y UiM KHH3i Hanl1CaHO npo I10JIbCbKHI1 [10CBi[l nOpiBHgtshy
JIbHHM aHani3 EBpOneMCbKYIX CHCTeM BHmOi OCBiTl1 3 aMepHKaHCbKOIO
BHmOIO OCl3iTOJO 6e3rrOCCpe[lHbO CTOCYETbCl1 i np06JIeM YIltpaiHCbKoro
ocniTHhO-HaYIltOBoro rrpoCTOpy OC05JIHBO B KOHTeKCTi ninHCaHH5I y
TPaBHi 2005 pOJlty 50nOHCbIltoi [IeIltJJapauii TIpHH1Hnl1 60JIOHCbKOmiddoti
[IeKJIapaIJi1 nonpH BCIO cjJopMaJIbHy yHicjJiKauiIo EBponeHcbKoro OCBishy
THboro npoCTopy mo nOBHHHa cnpl1HTH Mo6inbHOCTi TPYPOBill( peshy
cypcin MaIOTb me H BHpa3Ho PI1HlltOBI1M aCnelIT 06E[IHaHa cspona
nparne KOHKYPYBaTH Ha cBiTOBOMY pHHKy i3 CilIA mo BHMaraE He TaK
cjJOPMaJTbHI1X KpOKiB 51K pa1-l111e papI1KaJIbHOi 3MiHH cjJinococjJii OCBiTH
HOB01IltyJ1bTypH ynpaBJIiHHl1 OCBiTHiMH i HayKOBHMH pecypcaMH npashy
rMaTl1lt1HOrO nOE[IHaHHR aI(aDeMiltlHOrO Ta MeHellgtKepChKOro niaO[lin
1-10 np06JIeM OCl3iTH i Ha)KH CbOrO[lHi BgtKe KOgtKHm1 EBponeHCblCHH
cry[leHT 0pH03HaltlHO nIltagtKe Ha oltlel3MllHi BiMiHHOCTi Mrnlt KOHTHlieHshy
TanbHOIO Ta aMepl1KaHCbIltOlO CI1CTeMaMI1 I3l1moi OCBiTI1 i 30KpeMa Ha
HatlxapaKTepHiruy 3 Hill( - cra6inbHiCTh Ta COlJiaJTbHa 32U1IleHiCTh
51Koi [IOMaraIOThCl1 B eBponi i HIlt) IltyJIbTI1BYJOTb B eBporu versus caMOshy
CTiHHiCTb cnpl1MoI3aHiCTb Ha MiHJIHBHH PI1HOK BViCOKa K)JIbTypa PHshy
HKOBOi rnyltiKOCTi Ta PHHKOBOl [IHBepcHCpiKauil Ha HKi OpiEIITYJOTbCl1
aKaDeMiltlHi nporpalH 6UlblilOCTi aMepl1KaHCbKl1X yHiBepCHTeTiB Toshy
M) KllIHlllTOcjJ TIaBJIOBCbKHM Y CI30iM KHH3i mo p5lcHiE rrOpiBHgtlJlbHHMI1
Ta6JIHlJ5IMH i aHaJTiTHltlHHMH p03pyMaMH I-IaMaraElbCl1 BeCb lac nposhy
BO[lHTH aHaJTorilO MigtK ni3HaBaJJbHOlO i PHHKOBOIO oi5IJJbHiCTIO I3Hmill(
HaBltlaJIbHI1X 3aKJIaDiB mo6 ypelllTi-pewT 3Hal1TH nenHy 30JJOT) cepeshy
MiliY MigtK liI1MH
TPAHCCDOPMAUIt BI1mOr OCBITI1 B XXI CrOJIITII
----------------Bcmyrt1-fe C7l080
Ha BiLMiHY BiA CBpoml (i HaBiTb BiA [lOJIbruJ) YKpajHa n OBHHHa
BH6Y[lOBysaTH CBOIO OCBiTHIO nOJIiTHIlt) nO-CYTi 3 HYJIb0130rO pilll-U1
OCKiJIbKM 3apa3 y Halllorvry cycniJIbCTBi Bi[l6ysaEThCH He TiJIbKH CKJIashy
[IHHH i 60JIiCHHH npo[(CC 3MiHH nOJIiTWIHHX eJIiT a H npo[(CC cpopshy
MysaHlUl erleMeHTapHI1X OCHOB PHHKOBOI MeHTaJIbHOCTi YKpaiHCbKa
BHllla OCBiTJ 3a pi[lKiCHI1MI1 BHHRTKaMH CPOprvryrolH cpYH[IJMeHfashy
JIbHi 3HJHliJI a)lt HmK He BI1XOllyE y CBOix CI)AeHTill HaJIC)KliOi I)nbshy
TyP11 PI1HK01301 caMoopraHi3a[(ii lll0 H BHCTyIlaE Hcpi[lKO npl1lHHOIO
[IpaMaTHlHOI CO[(iaJIbHOI CPPYCTpa[(ii 6araThox BlmYCKHHIlti1l HaWI1X
BHIlI1X HaBlaJIbHHX 3allt11a[liB 3 O[lHOrO 60I) i nOlllTOIlXOM 0 CYMshy
H03BicHoj BTeli YMiB - 3 iHllloro TiJIbKM [(i [Illi np06neMH B)f(e IHIltshy
T)IOTb nOTpe6y p03rJUI[I) OClliTH j HayIltH 11K lHHHHIltJ Ha[(iOl-laJIbHOi
6e3neKM Y cBponi Ta CIlIA ltIaCTO Bi[I3HalaIOTb J3HCOKI1H piBeHb l1ishy
rOTOBKH HaWI1X c ne[(iaJlicTiB OC06flHBO B raJl)3i npHpO[lHI1lHX i
npHKJ1a[lHHX HaYK O[lHaK CbOrO[lHi PHHOK B YKpaiHi i He nOTpe6YE
TaKOI cjgtYHlaMeHTaJ1bHOI OCBiTI1 i HecnpOMQ)KHl1ti 3a6e3nelHTH IlHshy
nyCKHHIltiB BHCOKOOMaltryllaHOIO P060TOlO lJH [(e 03HalaE IlO 3aBTshy
pa He 6Y[le nonl1ry Ha TaKY oCBiry i TaKHX cne[(iaJIiCTiB OCBiTa i Hayshy
Ka B YIltpaIHi 3peIllTOIO HIlt i Ilce YKpajHcbKe cycniJIbCfBO nepe6yaashy
IOTb y cTaHi 6icjgtypKa[(ii )Jm HaworO cycnirJbcTBa E TiJlbKI1 OAI1H
Olelll1[1Hl1ti nOp1lT)lioK - 13I1KopHCTaHliH OCBifl1 i HayKH HK npl1xoshy
13aHoro CIltap6y HK clloro crpaTerilHOrO pe3epBy
OHOMeHHR YKpaiHcbKol efliTI1 TaK lH iHaKllle MaE BMHH)T11 Ha
OCBiTHIO nOfliTHIlt) JIKa nOBHHHa nponOrfjBaTH MeXaHi3MI1 3MCHshy
WeHHR pH3HIlt) 6e3p06iTTH 3HalHOrO CO[(iaJIbHorO i eKOHOMilHOro
p03lllapysaHHR cycnirJbHoro Bi[ll))lteHHH AM6iTHi [(ifli 3a[leKJ1aposhy
BaHi B iHaBT)Pa[(itiHiH npoMoBiITpe3H[IeHTa BiIcropa fOllleHKa fa B
ITporpaMi [Ii5JJlbHOCTi Ka6iHery MiHicTpiB YKpaiHH Ha3yCTpil J1l0shy
1HM MaJIH 6 Ha[laTH OCBiTi i HaYli nOJIiTHlHoj BarH Ta nOJIiTI1lHOIO
3HaleHHH i cnoH)KaTH nepe[l)CiM [10 WBH[IKOrO nOllI)K) ecpeKTHBshy
HHX CHCTeMHHX piweHb i paAHKaflbHHx 3MiH TaIlti CHCTeMHi 3MiHH
HeMO)f(JIHBi 6e3 nepeTBOpeHHH OCBiTH Ha OCHOBY eKOHOMilHOrO Ta
cycniJIbHoro P03BHTIlt) A qe 03HalaE HaraJIbH) He06xiLH icTb caMoj
3MiHH niLxo[l) [10 pOfli llHllOj oCBiTH i Ha)KH HK [10
- pywitiHoi CHJIH n03HTHllHHX neperBopeHb 13 YKpaiHcbKoMY
cycnirJbCTBi p03BHTIlt) Ha[(ioHaJIbHoj eKoHoMiKH BKopiHeHshy
HR [IeMOKpaTHltIHHX 3aCal-l i npHH[(l1niB
- lHHHHKa Ha[(ioHaJIbHOi 6e3neKH
ITOJIbCbKl1YI DOfJI51[( 9
------------------ Bcmymte CJl060
10
- YMOBI1 nepeTBOpeHHH YIltpaIHChKOIO cycniJlICTBa He cycniJlIshy
CTBO 3HaHHH
- -II1HJ-lI1Ka BnJlI1BY Ha 3Mi r-ry CTaBJIeHH5[ ~O HalllO1 Aep)KaBH Ha
MDKHapoAHiH apeHi B~ HeranlBHOrO CTepeonmy CI1POBI1Hshy
HOrO ~O~aTKa CYCniJIbCTBa HI13bKOj 110)[iTI1-1HOi rltyJlbTypl1 i
Hep03BI1HeHI1X AeMOKpaTI1-1HI1X UillHOCTeI1 ~O CnpHl1HHTTH
YKpalHI1 HK r~Horo naplHepa fa ~iJJJlbHOrO -IJleHa CBiTORO1
cniJIbHOTl1
IU06 06paTI1 cBiH Y1ltpa1HcbKI1H IlIJlHX P03B5l3aHI-J5[ CKJlaAHI1X
np06J1eM OCBiTI1 i HajKl1 Ta nociCTI1 r~He Micue y BI1COKOKoHIltypeHshy
THoMY cBiTOBOMY cniBTOBapl1CTlli Tpe6a nepe~yciM Bce6i l ll-IO BI1shy
B-II1TI1 6araTI1H Mj)KHapO~HI1H ~ocBi~ 30KpeMa nOpiBH5IJlbHi ~oCJJishy
WKeHH5I 3 nl1TaHb OCBiTI1 i OCBiTHhOi nOJliTI1IltI1 KllI1ra Kllll1111Tocpa
ITaBJIOBCbKOro TpaHccpopMClUi1 BI111OI OCBiTl1 B XXI CTOJliTTi nOJIbshy
CblrnH norJJJIlJ E O~J-lI1M i3 TaKHX Har(3BI1-1aHHO KOPI1CHI1X ~)KepeJl
iHCPOPMaUij Ta aHaJIi3y cY-IaCHI1X BI1KJ1I1KiB i np06J1eM B oCBiTi ABTop
nponm-l)E CBOE 6a-leHH5I cl1ryauii i lllJJ5lXI1 BI1XO~ 3 Hei Ha )KaJlb B
YIltpaiHcbKOMY OCBiTHbOMY ~l1cIltypci TClKHX Bi3iH i TaKHX rOJlOciB noshy
lill 110 He B~HO i He -)TI1 LfOMYCb He KnanJUlThC5I Hi MiHicTepCTBO
OCBiTI1 i HaYKH Hi AIlt~eMiJJ ne~arori-lHHX HaYK Hi peKTOpl1 BI111I1X
HaS-IaJIhI-II1X 3aKJIaAiB nO~aTI1 uiJlicHY KapTorpacpilO np06J1eM OCBiTH
i HaYlill B YKpalHi I ue HacTopo)K)E OCKiJIbKH cbOroAl-l i Y cBiTi B~6yshy
BaeuroTbC5l ~I1HaMiqHI1H iHTeJIeKTYaJlbHI1H nepep03no~LrI I1epemciM
MI1 Bci E O-leB~UilMI1 iHTeneKryJJIbHOrO nepep03no~iJly He TiJIbKH
MDK KpajHaMI1 a H MbK IltOHTHHeHTaMH ITiBHi-lHa ArVlepl1Ka - CBpOshy
na - A3W I 5lllte Micue -IeKaE YKpaiHY B UbOMY nepep03no~iJli 3a TashyKOj CnOrJJ5lAaJIbHO1 iHepTJ-JOj n0311uii - B)Ke O-leBl1)JHo ~pyrHl1 neshy
pep03no~iJI B~6YBJeuroTbOI MbK rYMaHiTapHI1MH i npl1pO~J-lI1-1I1MH
HaYJltaMI13 OoUHoro 601lty i Ae~aJIi BHpa3Hilllmo i BnJIHBOBilll010 n03ashy
HaYIltOBOIO ccpepOlO nparMaTWIJ-lO OpiEHTOBJHOIO Ha 6i3Hec Ta n~shy
npl1EMHI1UTBO - 3 iHllloro B)Ke caM a aCHMcrpl1-1HiCTb Y UHX nepeshy
pomol1iJlax nOBI1HHa 6yJIa 6 cnoHYIltaTH YKpajHCbKY aK~eMiqJ-ry cnishy
JIbJ-lOry ~o )KBaBI1X ~I1CKyCiM i nomyIltY lllJJJlXiB afanTauii ~o
~I1HaMiqHHX 3MiH Ha cBiTOBOMY Ta HauioHaJlbHoMY oCBiTHbO-HaYKOshy
BOMY JlaH1-lllacpTaX O~HaK caMe Ha UIO iHepTHiCTb i naCI1BHiCTh aKashy
~eMiqHoi CniJlbHOTl1 CBpOnl1 i 30KpeMa UeHTpaJlbHO-Cxil-HOi Ii qashy
CTHHI1 ql1 He Hai16iJIbllle HapiIltaE KliII111ITOCP ITaBJlOBCblillH ) CBOiH
KHI13i
TPAHCltDOPMAUII Bl1IUOr OCBITI1 B XXI CTOnITTI
------------------BcmynHe Cft080
To )K p03ropHiMo KHHry KUlHwTocpa TIaBJIOBCbKoro oCarI-riMO
Horo rnM1Ol i nopaJH MO)K]JHBO Toai l-leCnoaiBaHo B l13eplcaJIi nposhy
6JIeM nOJIbCbKOi BHllOl oCBiTH n06aD1MO BJIaCHi 11 3a aonOMorOIO
BHBa)KeHIcLX nopaa aBTOpJ cniJKHM nOrJI5IaOM nO[lHBHMOC5I Ha Hawi
Herapa3aH B oCBiTi Ta Ha)L(i A nicml yBJ)KHoro npOltJl1TaHHJI KHHfH
3po6HMO TJKHl1 nOTpi6HHI1 i BJ)K]JHBHH KpOK Bia CJlOBa -- ao aina
lvlapiJl3y6pulfbKa
npopeKmopJIb6iacbK020 HalfioHaJt01-t020
yUiaepcumemy iMel-tiiaa1ta CJpauKa
JIlOmuii 2005 p
11TIOnbCbKl1I1 norJ15I)J
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
lACTI1HA II
4 hmeCTl1L(iSl B 110JlbCblCY 1111lUY ocuiTY - E)(I1Hl1l1lTJarrc p03BI1TK) DOllbll(i 80
41 IopoTK3 P0311011i(b llpO L1I1IJO 80
42 XaparCTepr-ri PI1CH nOllbCbKOi UHll(omiddoti OCBiTl1 84 43 I-Ioui npl1n3THi H3BJaflbHi 33KflaL111
Ta ix 3aCHOBHHKH 92 44 )Jl1no ccpeMepl1)(3 JH CPYHf(aMeIlT ycniAy 99 45 rIpon03HIlJI HOllom cnoc06y oprarri331ii
Ta cpiHaHcynarrHil BI1I1~oi OCniTI1 lOLl 46 I31pll1JlJI1lI1lf~HX HaIJIallbHI1X 3aKllaL1iB i OCBiTI1 110
5 OpraHi3aliJI i cpiHaHcyuarHUI HaYKOBI1X l~oCJriWKefib
y DOllbll(i 118
51 CYracr-rl1l1 CTaH HaYKonl1X )(ocnizvKeHh y DOJrbll(i 118
52 AK3)(eMilHe c3MOnpgtlLynaHH5 111 MeHell)KepCbK3
peIJOllfOliJI 126
53 DOJlbCbKi L1l1neMI1 Y ccpepi ynpanniHllH HayrltOIO 130
1ACTI1HA III
6 YHinepCI1TeT SlK 33Ci6 p03BI1TIcy 138
61 [lgtlTb npon0311l(il1ll(010 p0311I11lltY i KOHKypeHIii 138
62 EcpeKI11BHe 11I1KOpI1CraHHil rpoMa)(cbKiX KOWTiB 141
63 Tpl1 WJlJIXI1 p03BI1I1CY 1111ll(oi OCBiTI1 144
64 lllmJx 1 3MiHI1 ilKi BHOCilTb KOpeKTHnH
10 CYQ3CHOi CI1CTCMI1 146 65 lilJUlX 3 nouI)K HOBI1X piweHb 151
66 KOMeHTap)(o nponOJlllil 1H MO)(J[IlBI1I1 CTpl160K
ynepe)(t I 56
67 Pe310Me 162
7 3HaHHJI i MHH)lle TenepilllHE Ta M3116yn-lE yr-liBepCI1TeTin 166
71 3HaHHil ll(0 cynpoBoWK)lOfb JIlo)(l1H) 166
72 3MiHH B 3Ka)(eMilHOM) cBiTi 169 73 IUo TaKe j 111M 6y)(e enpona 3HaHb 172
74 Pe3foMe 176
8 YnpaBfliHHSl oCBiTOIO y M3116yJlclLshy cycnmbcTnax 3HaHb 178
81 e)(HicTb ocniTHboro npolecy 178
82 H3nlaHWI l-Ia erani IJI1ll(oi OCBiTl1 181
83 Il~o TaKe 1013113 BapTiCTb B yrrillepcHTeri t 185
4
84 PiBHi MeHeAlKMeHTY lHa Hb 192
85 PC310MC 193
DOlJATKYI
196 llOlaTOK 11 CrpYKTYpa l(OMlOHiKe ](oMicii EC
Diu 51lloToro 2003 pOKY POJIb YHiIlepCYITeTi[l
B Esponi 3HaHl 196 llOl2TOK 12 f1HTaHIDI nOCTaIlJIeHi Y KOMIOHiKC KOMicii
EC Biu 5 mOToro 2003 pOIC) (C 11 - 20) lUOIO
OCllrHCHHJl piIll-lJI clliTOllOro OpiEI-lTI1PY 197
201
Gl5J1IOfPAcPl5I 209
TIl CJI5lMOBA 2 18
5
6
BCTYTIHE CJIOBO K OJKHa [Iep)ltaBa rrOnpH O-leBH)JHi rh06VIbHi TeH[IerlIii noshy
CBOEMY nipxO[lHTb[lO rrp06neM OCBiTH i 30IltpeMa[IO np06neM
BHllOl OCBiTH XTOCb rriDxO[lHTb 10 OCBiTH5IIlt 3arVIbHOHa~ioHaJlbHOi
CTpaTeri-lHO B2)IltJII1BOi 3aCapH p03BHTK)T cycniJIbCTBa a TO[Y p03rJUlshy
[IaE OCBiT) H HaYKY HIlt YI1HHHIlt CO~iaJlbHOi CTa6iJIbHoCTi eIltOHOMiYshy
Horo [I06p06yry KpaiHH fi 1lt0HIltypeH1ocnpOMOJKHOCTi Ta Ha~ioHashy
JJbHOi 6e3rreKl1 XTOCb i Ha[laJJ i Bi[lBO[lHTb il1 MapriHaJlbHY ponb BY3bshy
Iltorany3eBoi ccjJepH 5IIlty cjJiHaHClOTb 3a 3anHWIltOBHM rrpHHIJI1rrOM Y rrepwoMY BHrra[lKY fJJH6HHHa oc06nHBicTb OCBiTHbOl rrOniTHIltH noshy
JUlfaE B TOM) ll0 BOHa opraHitf1o rrOEAHYE B c06i nOJli1HYHi cOLiashy
nbHi eI(OHOMiIHi 1a BJlaCHe OCBiTHi aCrreKTI1 lJep)KaBH HKi BMino i
rJiY-lKO BHIltOPHCTOByroTb ~IO cjJeHOMeHaJlbHY npHpO[lHY cymiCTb
OCBiTI1 - 3paTHiCTb 06E[IH)IlaTI1 cycrriJIbCTBo Ta 6)TH ecjJeKTHUHHM
iHCTPYMeHTOM Ha~ioHaJlbHOrO P03BHTIlty - 3p06HnH crpiMKHI1
mdCHHI1 CTPH60Ilt HK B eKOHOMiYHOMY P03BI1TKY TaK j Y cjJopM)BaHHi
rpOM2A5IHCbKOro cycrrinbCTBa a ~e CTBopHno crrpHHTnHBHI1 KJJiMaT
AJJ5I HOBOi Rl(oCTi CO~iYMY B3aEM03aJleJKHiCTb MDK HKiCTIO pi3HHX
aCrreKTiB cycrriJIbHoro )(J1TT5I 1a OCBiTOIO i Hayr(OIO Y nepeBa)J(H il1 6i shy
nbwOCTi p03UHHeHHx KpaiH CBiT) MO)(Ha 3BeCTH [10 cjJopM)nH CYCshy
niJIbcTBo - oCBiTa+Hayrlta - cycrriJIbCTBO IHwoi cjJopM)nH CBiTOBHI1
[IOCBiD He 3arrporroHyaaB
CaMe ulH Hap3BHtaHHO B2)f(JlHBii1 rrp06neMi H rrpHCBRTHB KWHshy
WTOcjJ TIaBnoBcbKHI1 CBOIO KHHry TpaHccjJopMa~ii BHllOi OCBiTH B
XXI CToniTri 110nbCbKl1i1 rrorJIR[I AsTOP l(HHrH BO[lHOraC E allTopoM
CMiJIHBOi a WR rroCTco~iaIIiCTHYHOrO OCBiTHbOro rrpoCTopy Ha neshy
PWHI1 norJUl[l HaBin i aBaHTIopHOi iHi~iaTHBH TBOpeHHR HOBora
HaBtaJlbHOrO 3aKJIaAY He B CTonHQi YH iHWOlvry BenHKOMY MiCTi a II
HeBeJIHYKOMY rrOJIbCbKOMY MiCTeYKY MO)(JIHBO Qe 6ya CHnbHHI1 iMshy
rryJIbC PHHKOBOi CTHXiY RKa BHMaraJia HOBOi Bi3ii KOM6iHa~ii pi3HHX
CTpaTeril1 rOTOBHOCTi 11TH Ha pH3HKI1 i He BiD-lYBaTH npH IbOMY nashy
HiYHOro CTpaxy 3a MO)J(JIHBHi1 Kpa-X inlO3ii1 YH cjJpycTpa~ilO roPHshy
7
----------------- Bcmymw ClIOBO
8
30l-I1Y CnOL(iBaHb TaKa iMfT)J1bCHBIIicTb ltlaCTO npHTaMaf-lHa OC06HCshy
TOCTRM 3 TBOPIO-PHI-IKOBOIO iH-ryimiddotuiEIO Ma6YTh 3aBWflQ-l WlanoJVry
nOELJ-IaHJ-IIO caMe UHX TBOPltlI1X Ta PHl-IKOBOOpiEI-ITOBaHHX xapaKTeshy
PHCTHK npOelIT KllIHlllTocpa TIaBJ10BCbKOro CTaB pi(CJ-liCTIO i BOPHOshy
ltlac HCKpaBOIO iJ1IocrpauiEIO He JIHllle ocniTllboro a H cOIJio-eKOI-JOshy
MiltlI-IOro cjJeHOMeHa - Cboropl-Ji BI1l11a lllKona 6i3Hecy MaE 3aCJJ)shy
)KeHHM aBTopHTef l1K y TIOJ1bmi Tal i paJTeKO 3a j-i MegtKaMH OltleBHllshy
HO ue i paE HOMY npaBO MaTH BJIaCHe 6altleHHR i BJIaCHHI1 rOJIoe y
cKJla[lHiM OCBiTHiM nonicjJOHii mo L(03B0J15l10Tb MOMY Tal JIell(O 11 IJishy
KaBO [IUII1THCl1 3 ltlHTaltlaMH cBoitm MipK)BaHHgtlMI1 npo OCniTI-lIO noshy
JIiTI1l( Y OCBiTHiM MeHeWK11eHT i nponOH)fBaTI1 CBOE p03yMiHH5I lllJUJshy
XiB nO[lOJIaHH5I BHKJlHKiB i np05JIeM HKi OltliK)lOTb EBpOIleI1CbKi 13Hmi
HaBltlaJIbHi 3aKna[lH y TpeTbOM) THC5IIOnini
Bce mo y UiM KHH3i Hanl1CaHO npo I10JIbCbKHI1 [10CBi[l nOpiBHgtshy
JIbHHM aHani3 EBpOneMCbKYIX CHCTeM BHmOi OCBiTl1 3 aMepHKaHCbKOIO
BHmOIO OCl3iTOJO 6e3rrOCCpe[lHbO CTOCYETbCl1 i np06JIeM YIltpaiHCbKoro
ocniTHhO-HaYIltOBoro rrpoCTOpy OC05JIHBO B KOHTeKCTi ninHCaHH5I y
TPaBHi 2005 pOJlty 50nOHCbIltoi [IeIltJJapauii TIpHH1Hnl1 60JIOHCbKOmiddoti
[IeKJIapaIJi1 nonpH BCIO cjJopMaJIbHy yHicjJiKauiIo EBponeHcbKoro OCBishy
THboro npoCTopy mo nOBHHHa cnpl1HTH Mo6inbHOCTi TPYPOBill( peshy
cypcin MaIOTb me H BHpa3Ho PI1HlltOBI1M aCnelIT 06E[IHaHa cspona
nparne KOHKYPYBaTH Ha cBiTOBOMY pHHKy i3 CilIA mo BHMaraE He TaK
cjJOPMaJTbHI1X KpOKiB 51K pa1-l111e papI1KaJIbHOi 3MiHH cjJinococjJii OCBiTH
HOB01IltyJ1bTypH ynpaBJIiHHl1 OCBiTHiMH i HayKOBHMH pecypcaMH npashy
rMaTl1lt1HOrO nOE[IHaHHR aI(aDeMiltlHOrO Ta MeHellgtKepChKOro niaO[lin
1-10 np06JIeM OCl3iTH i Ha)KH CbOrO[lHi BgtKe KOgtKHm1 EBponeHCblCHH
cry[leHT 0pH03HaltlHO nIltagtKe Ha oltlel3MllHi BiMiHHOCTi Mrnlt KOHTHlieHshy
TanbHOIO Ta aMepl1KaHCbIltOlO CI1CTeMaMI1 I3l1moi OCBiTI1 i 30KpeMa Ha
HatlxapaKTepHiruy 3 Hill( - cra6inbHiCTh Ta COlJiaJTbHa 32U1IleHiCTh
51Koi [IOMaraIOThCl1 B eBponi i HIlt) IltyJIbTI1BYJOTb B eBporu versus caMOshy
CTiHHiCTb cnpl1MoI3aHiCTb Ha MiHJIHBHH PI1HOK BViCOKa K)JIbTypa PHshy
HKOBOi rnyltiKOCTi Ta PHHKOBOl [IHBepcHCpiKauil Ha HKi OpiEIITYJOTbCl1
aKaDeMiltlHi nporpalH 6UlblilOCTi aMepl1KaHCbKl1X yHiBepCHTeTiB Toshy
M) KllIHlllTOcjJ TIaBJIOBCbKHM Y CI30iM KHH3i mo p5lcHiE rrOpiBHgtlJlbHHMI1
Ta6JIHlJ5IMH i aHaJTiTHltlHHMH p03pyMaMH I-IaMaraElbCl1 BeCb lac nposhy
BO[lHTH aHaJTorilO MigtK ni3HaBaJJbHOlO i PHHKOBOIO oi5IJJbHiCTIO I3Hmill(
HaBltlaJIbHI1X 3aKJIaDiB mo6 ypelllTi-pewT 3Hal1TH nenHy 30JJOT) cepeshy
MiliY MigtK liI1MH
TPAHCCDOPMAUIt BI1mOr OCBITI1 B XXI CrOJIITII
----------------Bcmyrt1-fe C7l080
Ha BiLMiHY BiA CBpoml (i HaBiTb BiA [lOJIbruJ) YKpajHa n OBHHHa
BH6Y[lOBysaTH CBOIO OCBiTHIO nOJIiTHIlt) nO-CYTi 3 HYJIb0130rO pilll-U1
OCKiJIbKM 3apa3 y Halllorvry cycniJIbCTBi Bi[l6ysaEThCH He TiJIbKH CKJIashy
[IHHH i 60JIiCHHH npo[(CC 3MiHH nOJIiTWIHHX eJIiT a H npo[(CC cpopshy
MysaHlUl erleMeHTapHI1X OCHOB PHHKOBOI MeHTaJIbHOCTi YKpaiHCbKa
BHllla OCBiTJ 3a pi[lKiCHI1MI1 BHHRTKaMH CPOprvryrolH cpYH[IJMeHfashy
JIbHi 3HJHliJI a)lt HmK He BI1XOllyE y CBOix CI)AeHTill HaJIC)KliOi I)nbshy
TyP11 PI1HK01301 caMoopraHi3a[(ii lll0 H BHCTyIlaE Hcpi[lKO npl1lHHOIO
[IpaMaTHlHOI CO[(iaJIbHOI CPPYCTpa[(ii 6araThox BlmYCKHHIlti1l HaWI1X
BHIlI1X HaBlaJIbHHX 3allt11a[liB 3 O[lHOrO 60I) i nOlllTOIlXOM 0 CYMshy
H03BicHoj BTeli YMiB - 3 iHllloro TiJIbKM [(i [Illi np06neMH B)f(e IHIltshy
T)IOTb nOTpe6y p03rJUI[I) OClliTH j HayIltH 11K lHHHHIltJ Ha[(iOl-laJIbHOi
6e3neKM Y cBponi Ta CIlIA ltIaCTO Bi[I3HalaIOTb J3HCOKI1H piBeHb l1ishy
rOTOBKH HaWI1X c ne[(iaJlicTiB OC06flHBO B raJl)3i npHpO[lHI1lHX i
npHKJ1a[lHHX HaYK O[lHaK CbOrO[lHi PHHOK B YKpaiHi i He nOTpe6YE
TaKOI cjgtYHlaMeHTaJ1bHOI OCBiTI1 i HecnpOMQ)KHl1ti 3a6e3nelHTH IlHshy
nyCKHHIltiB BHCOKOOMaltryllaHOIO P060TOlO lJH [(e 03HalaE IlO 3aBTshy
pa He 6Y[le nonl1ry Ha TaKY oCBiry i TaKHX cne[(iaJIiCTiB OCBiTa i Hayshy
Ka B YIltpaIHi 3peIllTOIO HIlt i Ilce YKpajHcbKe cycniJIbCfBO nepe6yaashy
IOTb y cTaHi 6icjgtypKa[(ii )Jm HaworO cycnirJbcTBa E TiJlbKI1 OAI1H
Olelll1[1Hl1ti nOp1lT)lioK - 13I1KopHCTaHliH OCBifl1 i HayKH HK npl1xoshy
13aHoro CIltap6y HK clloro crpaTerilHOrO pe3epBy
OHOMeHHR YKpaiHcbKol efliTI1 TaK lH iHaKllle MaE BMHH)T11 Ha
OCBiTHIO nOfliTHIlt) JIKa nOBHHHa nponOrfjBaTH MeXaHi3MI1 3MCHshy
WeHHR pH3HIlt) 6e3p06iTTH 3HalHOrO CO[(iaJIbHorO i eKOHOMilHOro
p03lllapysaHHR cycnirJbHoro Bi[ll))lteHHH AM6iTHi [(ifli 3a[leKJ1aposhy
BaHi B iHaBT)Pa[(itiHiH npoMoBiITpe3H[IeHTa BiIcropa fOllleHKa fa B
ITporpaMi [Ii5JJlbHOCTi Ka6iHery MiHicTpiB YKpaiHH Ha3yCTpil J1l0shy
1HM MaJIH 6 Ha[laTH OCBiTi i HaYli nOJIiTHlHoj BarH Ta nOJIiTI1lHOIO
3HaleHHH i cnoH)KaTH nepe[l)CiM [10 WBH[IKOrO nOllI)K) ecpeKTHBshy
HHX CHCTeMHHX piweHb i paAHKaflbHHx 3MiH TaIlti CHCTeMHi 3MiHH
HeMO)f(JIHBi 6e3 nepeTBOpeHHH OCBiTH Ha OCHOBY eKOHOMilHOrO Ta
cycniJIbHoro P03BHTIlt) A qe 03HalaE HaraJIbH) He06xiLH icTb caMoj
3MiHH niLxo[l) [10 pOfli llHllOj oCBiTH i Ha)KH HK [10
- pywitiHoi CHJIH n03HTHllHHX neperBopeHb 13 YKpaiHcbKoMY
cycnirJbCTBi p03BHTIlt) Ha[(ioHaJIbHoj eKoHoMiKH BKopiHeHshy
HR [IeMOKpaTHltIHHX 3aCal-l i npHH[(l1niB
- lHHHHKa Ha[(ioHaJIbHOi 6e3neKH
ITOJIbCbKl1YI DOfJI51[( 9
------------------ Bcmymte CJl060
10
- YMOBI1 nepeTBOpeHHH YIltpaIHChKOIO cycniJlICTBa He cycniJlIshy
CTBO 3HaHHH
- -II1HJ-lI1Ka BnJlI1BY Ha 3Mi r-ry CTaBJIeHH5[ ~O HalllO1 Aep)KaBH Ha
MDKHapoAHiH apeHi B~ HeranlBHOrO CTepeonmy CI1POBI1Hshy
HOrO ~O~aTKa CYCniJIbCTBa HI13bKOj 110)[iTI1-1HOi rltyJlbTypl1 i
Hep03BI1HeHI1X AeMOKpaTI1-1HI1X UillHOCTeI1 ~O CnpHl1HHTTH
YKpalHI1 HK r~Horo naplHepa fa ~iJJJlbHOrO -IJleHa CBiTORO1
cniJIbHOTl1
IU06 06paTI1 cBiH Y1ltpa1HcbKI1H IlIJlHX P03B5l3aHI-J5[ CKJlaAHI1X
np06J1eM OCBiTI1 i HajKl1 Ta nociCTI1 r~He Micue y BI1COKOKoHIltypeHshy
THoMY cBiTOBOMY cniBTOBapl1CTlli Tpe6a nepe~yciM Bce6i l ll-IO BI1shy
B-II1TI1 6araTI1H Mj)KHapO~HI1H ~ocBi~ 30KpeMa nOpiBH5IJlbHi ~oCJJishy
WKeHH5I 3 nl1TaHb OCBiTI1 i OCBiTHhOi nOJliTI1IltI1 KllI1ra Kllll1111Tocpa
ITaBJIOBCbKOro TpaHccpopMClUi1 BI111OI OCBiTl1 B XXI CTOJliTTi nOJIbshy
CblrnH norJJJIlJ E O~J-lI1M i3 TaKHX Har(3BI1-1aHHO KOPI1CHI1X ~)KepeJl
iHCPOPMaUij Ta aHaJIi3y cY-IaCHI1X BI1KJ1I1KiB i np06J1eM B oCBiTi ABTop
nponm-l)E CBOE 6a-leHH5I cl1ryauii i lllJJ5lXI1 BI1XO~ 3 Hei Ha )KaJlb B
YIltpaiHcbKOMY OCBiTHbOMY ~l1cIltypci TClKHX Bi3iH i TaKHX rOJlOciB noshy
lill 110 He B~HO i He -)TI1 LfOMYCb He KnanJUlThC5I Hi MiHicTepCTBO
OCBiTI1 i HaYKH Hi AIlt~eMiJJ ne~arori-lHHX HaYK Hi peKTOpl1 BI111I1X
HaS-IaJIhI-II1X 3aKJIaAiB nO~aTI1 uiJlicHY KapTorpacpilO np06J1eM OCBiTH
i HaYlill B YKpalHi I ue HacTopo)K)E OCKiJIbKH cbOroAl-l i Y cBiTi B~6yshy
BaeuroTbC5l ~I1HaMiqHI1H iHTeJIeKTYaJlbHI1H nepep03no~LrI I1epemciM
MI1 Bci E O-leB~UilMI1 iHTeneKryJJIbHOrO nepep03no~iJly He TiJIbKH
MDK KpajHaMI1 a H MbK IltOHTHHeHTaMH ITiBHi-lHa ArVlepl1Ka - CBpOshy
na - A3W I 5lllte Micue -IeKaE YKpaiHY B UbOMY nepep03no~iJli 3a TashyKOj CnOrJJ5lAaJIbHO1 iHepTJ-JOj n0311uii - B)Ke O-leBl1)JHo ~pyrHl1 neshy
pep03no~iJI B~6YBJeuroTbOI MbK rYMaHiTapHI1MH i npl1pO~J-lI1-1I1MH
HaYJltaMI13 OoUHoro 601lty i Ae~aJIi BHpa3Hilllmo i BnJIHBOBilll010 n03ashy
HaYIltOBOIO ccpepOlO nparMaTWIJ-lO OpiEHTOBJHOIO Ha 6i3Hec Ta n~shy
npl1EMHI1UTBO - 3 iHllloro B)Ke caM a aCHMcrpl1-1HiCTb Y UHX nepeshy
pomol1iJlax nOBI1HHa 6yJIa 6 cnoHYIltaTH YKpajHCbKY aK~eMiqJ-ry cnishy
JIbJ-lOry ~o )KBaBI1X ~I1CKyCiM i nomyIltY lllJJJlXiB afanTauii ~o
~I1HaMiqHHX 3MiH Ha cBiTOBOMY Ta HauioHaJlbHoMY oCBiTHbO-HaYKOshy
BOMY JlaH1-lllacpTaX O~HaK caMe Ha UIO iHepTHiCTb i naCI1BHiCTh aKashy
~eMiqHoi CniJlbHOTl1 CBpOnl1 i 30KpeMa UeHTpaJlbHO-Cxil-HOi Ii qashy
CTHHI1 ql1 He Hai16iJIbllle HapiIltaE KliII111ITOCP ITaBJlOBCblillH ) CBOiH
KHI13i
TPAHCltDOPMAUII Bl1IUOr OCBITI1 B XXI CTOnITTI
------------------BcmynHe Cft080
To )K p03ropHiMo KHHry KUlHwTocpa TIaBJIOBCbKoro oCarI-riMO
Horo rnM1Ol i nopaJH MO)K]JHBO Toai l-leCnoaiBaHo B l13eplcaJIi nposhy
6JIeM nOJIbCbKOi BHllOl oCBiTH n06aD1MO BJIaCHi 11 3a aonOMorOIO
BHBa)KeHIcLX nopaa aBTOpJ cniJKHM nOrJI5IaOM nO[lHBHMOC5I Ha Hawi
Herapa3aH B oCBiTi Ta Ha)L(i A nicml yBJ)KHoro npOltJl1TaHHJI KHHfH
3po6HMO TJKHl1 nOTpi6HHI1 i BJ)K]JHBHH KpOK Bia CJlOBa -- ao aina
lvlapiJl3y6pulfbKa
npopeKmopJIb6iacbK020 HalfioHaJt01-t020
yUiaepcumemy iMel-tiiaa1ta CJpauKa
JIlOmuii 2005 p
11TIOnbCbKl1I1 norJ15I)J
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
84 PiBHi MeHeAlKMeHTY lHa Hb 192
85 PC310MC 193
DOlJATKYI
196 llOlaTOK 11 CrpYKTYpa l(OMlOHiKe ](oMicii EC
Diu 51lloToro 2003 pOKY POJIb YHiIlepCYITeTi[l
B Esponi 3HaHl 196 llOl2TOK 12 f1HTaHIDI nOCTaIlJIeHi Y KOMIOHiKC KOMicii
EC Biu 5 mOToro 2003 pOIC) (C 11 - 20) lUOIO
OCllrHCHHJl piIll-lJI clliTOllOro OpiEI-lTI1PY 197
201
Gl5J1IOfPAcPl5I 209
TIl CJI5lMOBA 2 18
5
6
BCTYTIHE CJIOBO K OJKHa [Iep)ltaBa rrOnpH O-leBH)JHi rh06VIbHi TeH[IerlIii noshy
CBOEMY nipxO[lHTb[lO rrp06neM OCBiTH i 30IltpeMa[IO np06neM
BHllOl OCBiTH XTOCb rriDxO[lHTb 10 OCBiTH5IIlt 3arVIbHOHa~ioHaJlbHOi
CTpaTeri-lHO B2)IltJII1BOi 3aCapH p03BHTK)T cycniJIbCTBa a TO[Y p03rJUlshy
[IaE OCBiT) H HaYKY HIlt YI1HHHIlt CO~iaJlbHOi CTa6iJIbHoCTi eIltOHOMiYshy
Horo [I06p06yry KpaiHH fi 1lt0HIltypeH1ocnpOMOJKHOCTi Ta Ha~ioHashy
JJbHOi 6e3rreKl1 XTOCb i Ha[laJJ i Bi[lBO[lHTb il1 MapriHaJlbHY ponb BY3bshy
Iltorany3eBoi ccjJepH 5IIlty cjJiHaHClOTb 3a 3anHWIltOBHM rrpHHIJI1rrOM Y rrepwoMY BHrra[lKY fJJH6HHHa oc06nHBicTb OCBiTHbOl rrOniTHIltH noshy
JUlfaE B TOM) ll0 BOHa opraHitf1o rrOEAHYE B c06i nOJli1HYHi cOLiashy
nbHi eI(OHOMiIHi 1a BJlaCHe OCBiTHi aCrreKTI1 lJep)KaBH HKi BMino i
rJiY-lKO BHIltOPHCTOByroTb ~IO cjJeHOMeHaJlbHY npHpO[lHY cymiCTb
OCBiTI1 - 3paTHiCTb 06E[IH)IlaTI1 cycrriJIbCTBo Ta 6)TH ecjJeKTHUHHM
iHCTPYMeHTOM Ha~ioHaJlbHOrO P03BHTIlty - 3p06HnH crpiMKHI1
mdCHHI1 CTPH60Ilt HK B eKOHOMiYHOMY P03BI1TKY TaK j Y cjJopM)BaHHi
rpOM2A5IHCbKOro cycrrinbCTBa a ~e CTBopHno crrpHHTnHBHI1 KJJiMaT
AJJ5I HOBOi Rl(oCTi CO~iYMY B3aEM03aJleJKHiCTb MDK HKiCTIO pi3HHX
aCrreKTiB cycrriJIbHoro )(J1TT5I 1a OCBiTOIO i Hayr(OIO Y nepeBa)J(H il1 6i shy
nbwOCTi p03UHHeHHx KpaiH CBiT) MO)(Ha 3BeCTH [10 cjJopM)nH CYCshy
niJIbcTBo - oCBiTa+Hayrlta - cycrriJIbCTBO IHwoi cjJopM)nH CBiTOBHI1
[IOCBiD He 3arrporroHyaaB
CaMe ulH Hap3BHtaHHO B2)f(JlHBii1 rrp06neMi H rrpHCBRTHB KWHshy
WTOcjJ TIaBnoBcbKHI1 CBOIO KHHry TpaHccjJopMa~ii BHllOi OCBiTH B
XXI CToniTri 110nbCbKl1i1 rrorJIR[I AsTOP l(HHrH BO[lHOraC E allTopoM
CMiJIHBOi a WR rroCTco~iaIIiCTHYHOrO OCBiTHbOro rrpoCTopy Ha neshy
PWHI1 norJUl[l HaBin i aBaHTIopHOi iHi~iaTHBH TBOpeHHR HOBora
HaBtaJlbHOrO 3aKJIaAY He B CTonHQi YH iHWOlvry BenHKOMY MiCTi a II
HeBeJIHYKOMY rrOJIbCbKOMY MiCTeYKY MO)(JIHBO Qe 6ya CHnbHHI1 iMshy
rryJIbC PHHKOBOi CTHXiY RKa BHMaraJia HOBOi Bi3ii KOM6iHa~ii pi3HHX
CTpaTeril1 rOTOBHOCTi 11TH Ha pH3HKI1 i He BiD-lYBaTH npH IbOMY nashy
HiYHOro CTpaxy 3a MO)J(JIHBHi1 Kpa-X inlO3ii1 YH cjJpycTpa~ilO roPHshy
7
----------------- Bcmymw ClIOBO
8
30l-I1Y CnOL(iBaHb TaKa iMfT)J1bCHBIIicTb ltlaCTO npHTaMaf-lHa OC06HCshy
TOCTRM 3 TBOPIO-PHI-IKOBOIO iH-ryimiddotuiEIO Ma6YTh 3aBWflQ-l WlanoJVry
nOELJ-IaHJ-IIO caMe UHX TBOPltlI1X Ta PHl-IKOBOOpiEI-ITOBaHHX xapaKTeshy
PHCTHK npOelIT KllIHlllTocpa TIaBJ10BCbKOro CTaB pi(CJ-liCTIO i BOPHOshy
ltlac HCKpaBOIO iJ1IocrpauiEIO He JIHllle ocniTllboro a H cOIJio-eKOI-JOshy
MiltlI-IOro cjJeHOMeHa - Cboropl-Ji BI1l11a lllKona 6i3Hecy MaE 3aCJJ)shy
)KeHHM aBTopHTef l1K y TIOJ1bmi Tal i paJTeKO 3a j-i MegtKaMH OltleBHllshy
HO ue i paE HOMY npaBO MaTH BJIaCHe 6altleHHR i BJIaCHHI1 rOJIoe y
cKJla[lHiM OCBiTHiM nonicjJOHii mo L(03B0J15l10Tb MOMY Tal JIell(O 11 IJishy
KaBO [IUII1THCl1 3 ltlHTaltlaMH cBoitm MipK)BaHHgtlMI1 npo OCniTI-lIO noshy
JIiTI1l( Y OCBiTHiM MeHeWK11eHT i nponOH)fBaTI1 CBOE p03yMiHH5I lllJUJshy
XiB nO[lOJIaHH5I BHKJlHKiB i np05JIeM HKi OltliK)lOTb EBpOIleI1CbKi 13Hmi
HaBltlaJIbHi 3aKna[lH y TpeTbOM) THC5IIOnini
Bce mo y UiM KHH3i Hanl1CaHO npo I10JIbCbKHI1 [10CBi[l nOpiBHgtshy
JIbHHM aHani3 EBpOneMCbKYIX CHCTeM BHmOi OCBiTl1 3 aMepHKaHCbKOIO
BHmOIO OCl3iTOJO 6e3rrOCCpe[lHbO CTOCYETbCl1 i np06JIeM YIltpaiHCbKoro
ocniTHhO-HaYIltOBoro rrpoCTOpy OC05JIHBO B KOHTeKCTi ninHCaHH5I y
TPaBHi 2005 pOJlty 50nOHCbIltoi [IeIltJJapauii TIpHH1Hnl1 60JIOHCbKOmiddoti
[IeKJIapaIJi1 nonpH BCIO cjJopMaJIbHy yHicjJiKauiIo EBponeHcbKoro OCBishy
THboro npoCTopy mo nOBHHHa cnpl1HTH Mo6inbHOCTi TPYPOBill( peshy
cypcin MaIOTb me H BHpa3Ho PI1HlltOBI1M aCnelIT 06E[IHaHa cspona
nparne KOHKYPYBaTH Ha cBiTOBOMY pHHKy i3 CilIA mo BHMaraE He TaK
cjJOPMaJTbHI1X KpOKiB 51K pa1-l111e papI1KaJIbHOi 3MiHH cjJinococjJii OCBiTH
HOB01IltyJ1bTypH ynpaBJIiHHl1 OCBiTHiMH i HayKOBHMH pecypcaMH npashy
rMaTl1lt1HOrO nOE[IHaHHR aI(aDeMiltlHOrO Ta MeHellgtKepChKOro niaO[lin
1-10 np06JIeM OCl3iTH i Ha)KH CbOrO[lHi BgtKe KOgtKHm1 EBponeHCblCHH
cry[leHT 0pH03HaltlHO nIltagtKe Ha oltlel3MllHi BiMiHHOCTi Mrnlt KOHTHlieHshy
TanbHOIO Ta aMepl1KaHCbIltOlO CI1CTeMaMI1 I3l1moi OCBiTI1 i 30KpeMa Ha
HatlxapaKTepHiruy 3 Hill( - cra6inbHiCTh Ta COlJiaJTbHa 32U1IleHiCTh
51Koi [IOMaraIOThCl1 B eBponi i HIlt) IltyJIbTI1BYJOTb B eBporu versus caMOshy
CTiHHiCTb cnpl1MoI3aHiCTb Ha MiHJIHBHH PI1HOK BViCOKa K)JIbTypa PHshy
HKOBOi rnyltiKOCTi Ta PHHKOBOl [IHBepcHCpiKauil Ha HKi OpiEIITYJOTbCl1
aKaDeMiltlHi nporpalH 6UlblilOCTi aMepl1KaHCbKl1X yHiBepCHTeTiB Toshy
M) KllIHlllTOcjJ TIaBJIOBCbKHM Y CI30iM KHH3i mo p5lcHiE rrOpiBHgtlJlbHHMI1
Ta6JIHlJ5IMH i aHaJTiTHltlHHMH p03pyMaMH I-IaMaraElbCl1 BeCb lac nposhy
BO[lHTH aHaJTorilO MigtK ni3HaBaJJbHOlO i PHHKOBOIO oi5IJJbHiCTIO I3Hmill(
HaBltlaJIbHI1X 3aKJIaDiB mo6 ypelllTi-pewT 3Hal1TH nenHy 30JJOT) cepeshy
MiliY MigtK liI1MH
TPAHCCDOPMAUIt BI1mOr OCBITI1 B XXI CrOJIITII
----------------Bcmyrt1-fe C7l080
Ha BiLMiHY BiA CBpoml (i HaBiTb BiA [lOJIbruJ) YKpajHa n OBHHHa
BH6Y[lOBysaTH CBOIO OCBiTHIO nOJIiTHIlt) nO-CYTi 3 HYJIb0130rO pilll-U1
OCKiJIbKM 3apa3 y Halllorvry cycniJIbCTBi Bi[l6ysaEThCH He TiJIbKH CKJIashy
[IHHH i 60JIiCHHH npo[(CC 3MiHH nOJIiTWIHHX eJIiT a H npo[(CC cpopshy
MysaHlUl erleMeHTapHI1X OCHOB PHHKOBOI MeHTaJIbHOCTi YKpaiHCbKa
BHllla OCBiTJ 3a pi[lKiCHI1MI1 BHHRTKaMH CPOprvryrolH cpYH[IJMeHfashy
JIbHi 3HJHliJI a)lt HmK He BI1XOllyE y CBOix CI)AeHTill HaJIC)KliOi I)nbshy
TyP11 PI1HK01301 caMoopraHi3a[(ii lll0 H BHCTyIlaE Hcpi[lKO npl1lHHOIO
[IpaMaTHlHOI CO[(iaJIbHOI CPPYCTpa[(ii 6araThox BlmYCKHHIlti1l HaWI1X
BHIlI1X HaBlaJIbHHX 3allt11a[liB 3 O[lHOrO 60I) i nOlllTOIlXOM 0 CYMshy
H03BicHoj BTeli YMiB - 3 iHllloro TiJIbKM [(i [Illi np06neMH B)f(e IHIltshy
T)IOTb nOTpe6y p03rJUI[I) OClliTH j HayIltH 11K lHHHHIltJ Ha[(iOl-laJIbHOi
6e3neKM Y cBponi Ta CIlIA ltIaCTO Bi[I3HalaIOTb J3HCOKI1H piBeHb l1ishy
rOTOBKH HaWI1X c ne[(iaJlicTiB OC06flHBO B raJl)3i npHpO[lHI1lHX i
npHKJ1a[lHHX HaYK O[lHaK CbOrO[lHi PHHOK B YKpaiHi i He nOTpe6YE
TaKOI cjgtYHlaMeHTaJ1bHOI OCBiTI1 i HecnpOMQ)KHl1ti 3a6e3nelHTH IlHshy
nyCKHHIltiB BHCOKOOMaltryllaHOIO P060TOlO lJH [(e 03HalaE IlO 3aBTshy
pa He 6Y[le nonl1ry Ha TaKY oCBiry i TaKHX cne[(iaJIiCTiB OCBiTa i Hayshy
Ka B YIltpaIHi 3peIllTOIO HIlt i Ilce YKpajHcbKe cycniJIbCfBO nepe6yaashy
IOTb y cTaHi 6icjgtypKa[(ii )Jm HaworO cycnirJbcTBa E TiJlbKI1 OAI1H
Olelll1[1Hl1ti nOp1lT)lioK - 13I1KopHCTaHliH OCBifl1 i HayKH HK npl1xoshy
13aHoro CIltap6y HK clloro crpaTerilHOrO pe3epBy
OHOMeHHR YKpaiHcbKol efliTI1 TaK lH iHaKllle MaE BMHH)T11 Ha
OCBiTHIO nOfliTHIlt) JIKa nOBHHHa nponOrfjBaTH MeXaHi3MI1 3MCHshy
WeHHR pH3HIlt) 6e3p06iTTH 3HalHOrO CO[(iaJIbHorO i eKOHOMilHOro
p03lllapysaHHR cycnirJbHoro Bi[ll))lteHHH AM6iTHi [(ifli 3a[leKJ1aposhy
BaHi B iHaBT)Pa[(itiHiH npoMoBiITpe3H[IeHTa BiIcropa fOllleHKa fa B
ITporpaMi [Ii5JJlbHOCTi Ka6iHery MiHicTpiB YKpaiHH Ha3yCTpil J1l0shy
1HM MaJIH 6 Ha[laTH OCBiTi i HaYli nOJIiTHlHoj BarH Ta nOJIiTI1lHOIO
3HaleHHH i cnoH)KaTH nepe[l)CiM [10 WBH[IKOrO nOllI)K) ecpeKTHBshy
HHX CHCTeMHHX piweHb i paAHKaflbHHx 3MiH TaIlti CHCTeMHi 3MiHH
HeMO)f(JIHBi 6e3 nepeTBOpeHHH OCBiTH Ha OCHOBY eKOHOMilHOrO Ta
cycniJIbHoro P03BHTIlt) A qe 03HalaE HaraJIbH) He06xiLH icTb caMoj
3MiHH niLxo[l) [10 pOfli llHllOj oCBiTH i Ha)KH HK [10
- pywitiHoi CHJIH n03HTHllHHX neperBopeHb 13 YKpaiHcbKoMY
cycnirJbCTBi p03BHTIlt) Ha[(ioHaJIbHoj eKoHoMiKH BKopiHeHshy
HR [IeMOKpaTHltIHHX 3aCal-l i npHH[(l1niB
- lHHHHKa Ha[(ioHaJIbHOi 6e3neKH
ITOJIbCbKl1YI DOfJI51[( 9
------------------ Bcmymte CJl060
10
- YMOBI1 nepeTBOpeHHH YIltpaIHChKOIO cycniJlICTBa He cycniJlIshy
CTBO 3HaHHH
- -II1HJ-lI1Ka BnJlI1BY Ha 3Mi r-ry CTaBJIeHH5[ ~O HalllO1 Aep)KaBH Ha
MDKHapoAHiH apeHi B~ HeranlBHOrO CTepeonmy CI1POBI1Hshy
HOrO ~O~aTKa CYCniJIbCTBa HI13bKOj 110)[iTI1-1HOi rltyJlbTypl1 i
Hep03BI1HeHI1X AeMOKpaTI1-1HI1X UillHOCTeI1 ~O CnpHl1HHTTH
YKpalHI1 HK r~Horo naplHepa fa ~iJJJlbHOrO -IJleHa CBiTORO1
cniJIbHOTl1
IU06 06paTI1 cBiH Y1ltpa1HcbKI1H IlIJlHX P03B5l3aHI-J5[ CKJlaAHI1X
np06J1eM OCBiTI1 i HajKl1 Ta nociCTI1 r~He Micue y BI1COKOKoHIltypeHshy
THoMY cBiTOBOMY cniBTOBapl1CTlli Tpe6a nepe~yciM Bce6i l ll-IO BI1shy
B-II1TI1 6araTI1H Mj)KHapO~HI1H ~ocBi~ 30KpeMa nOpiBH5IJlbHi ~oCJJishy
WKeHH5I 3 nl1TaHb OCBiTI1 i OCBiTHhOi nOJliTI1IltI1 KllI1ra Kllll1111Tocpa
ITaBJIOBCbKOro TpaHccpopMClUi1 BI111OI OCBiTl1 B XXI CTOJliTTi nOJIbshy
CblrnH norJJJIlJ E O~J-lI1M i3 TaKHX Har(3BI1-1aHHO KOPI1CHI1X ~)KepeJl
iHCPOPMaUij Ta aHaJIi3y cY-IaCHI1X BI1KJ1I1KiB i np06J1eM B oCBiTi ABTop
nponm-l)E CBOE 6a-leHH5I cl1ryauii i lllJJ5lXI1 BI1XO~ 3 Hei Ha )KaJlb B
YIltpaiHcbKOMY OCBiTHbOMY ~l1cIltypci TClKHX Bi3iH i TaKHX rOJlOciB noshy
lill 110 He B~HO i He -)TI1 LfOMYCb He KnanJUlThC5I Hi MiHicTepCTBO
OCBiTI1 i HaYKH Hi AIlt~eMiJJ ne~arori-lHHX HaYK Hi peKTOpl1 BI111I1X
HaS-IaJIhI-II1X 3aKJIaAiB nO~aTI1 uiJlicHY KapTorpacpilO np06J1eM OCBiTH
i HaYlill B YKpalHi I ue HacTopo)K)E OCKiJIbKH cbOroAl-l i Y cBiTi B~6yshy
BaeuroTbC5l ~I1HaMiqHI1H iHTeJIeKTYaJlbHI1H nepep03no~LrI I1epemciM
MI1 Bci E O-leB~UilMI1 iHTeneKryJJIbHOrO nepep03no~iJly He TiJIbKH
MDK KpajHaMI1 a H MbK IltOHTHHeHTaMH ITiBHi-lHa ArVlepl1Ka - CBpOshy
na - A3W I 5lllte Micue -IeKaE YKpaiHY B UbOMY nepep03no~iJli 3a TashyKOj CnOrJJ5lAaJIbHO1 iHepTJ-JOj n0311uii - B)Ke O-leBl1)JHo ~pyrHl1 neshy
pep03no~iJI B~6YBJeuroTbOI MbK rYMaHiTapHI1MH i npl1pO~J-lI1-1I1MH
HaYJltaMI13 OoUHoro 601lty i Ae~aJIi BHpa3Hilllmo i BnJIHBOBilll010 n03ashy
HaYIltOBOIO ccpepOlO nparMaTWIJ-lO OpiEHTOBJHOIO Ha 6i3Hec Ta n~shy
npl1EMHI1UTBO - 3 iHllloro B)Ke caM a aCHMcrpl1-1HiCTb Y UHX nepeshy
pomol1iJlax nOBI1HHa 6yJIa 6 cnoHYIltaTH YKpajHCbKY aK~eMiqJ-ry cnishy
JIbJ-lOry ~o )KBaBI1X ~I1CKyCiM i nomyIltY lllJJJlXiB afanTauii ~o
~I1HaMiqHHX 3MiH Ha cBiTOBOMY Ta HauioHaJlbHoMY oCBiTHbO-HaYKOshy
BOMY JlaH1-lllacpTaX O~HaK caMe Ha UIO iHepTHiCTb i naCI1BHiCTh aKashy
~eMiqHoi CniJlbHOTl1 CBpOnl1 i 30KpeMa UeHTpaJlbHO-Cxil-HOi Ii qashy
CTHHI1 ql1 He Hai16iJIbllle HapiIltaE KliII111ITOCP ITaBJlOBCblillH ) CBOiH
KHI13i
TPAHCltDOPMAUII Bl1IUOr OCBITI1 B XXI CTOnITTI
------------------BcmynHe Cft080
To )K p03ropHiMo KHHry KUlHwTocpa TIaBJIOBCbKoro oCarI-riMO
Horo rnM1Ol i nopaJH MO)K]JHBO Toai l-leCnoaiBaHo B l13eplcaJIi nposhy
6JIeM nOJIbCbKOi BHllOl oCBiTH n06aD1MO BJIaCHi 11 3a aonOMorOIO
BHBa)KeHIcLX nopaa aBTOpJ cniJKHM nOrJI5IaOM nO[lHBHMOC5I Ha Hawi
Herapa3aH B oCBiTi Ta Ha)L(i A nicml yBJ)KHoro npOltJl1TaHHJI KHHfH
3po6HMO TJKHl1 nOTpi6HHI1 i BJ)K]JHBHH KpOK Bia CJlOBa -- ao aina
lvlapiJl3y6pulfbKa
npopeKmopJIb6iacbK020 HalfioHaJt01-t020
yUiaepcumemy iMel-tiiaa1ta CJpauKa
JIlOmuii 2005 p
11TIOnbCbKl1I1 norJ15I)J
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
6
BCTYTIHE CJIOBO K OJKHa [Iep)ltaBa rrOnpH O-leBH)JHi rh06VIbHi TeH[IerlIii noshy
CBOEMY nipxO[lHTb[lO rrp06neM OCBiTH i 30IltpeMa[IO np06neM
BHllOl OCBiTH XTOCb rriDxO[lHTb 10 OCBiTH5IIlt 3arVIbHOHa~ioHaJlbHOi
CTpaTeri-lHO B2)IltJII1BOi 3aCapH p03BHTK)T cycniJIbCTBa a TO[Y p03rJUlshy
[IaE OCBiT) H HaYKY HIlt YI1HHHIlt CO~iaJlbHOi CTa6iJIbHoCTi eIltOHOMiYshy
Horo [I06p06yry KpaiHH fi 1lt0HIltypeH1ocnpOMOJKHOCTi Ta Ha~ioHashy
JJbHOi 6e3rreKl1 XTOCb i Ha[laJJ i Bi[lBO[lHTb il1 MapriHaJlbHY ponb BY3bshy
Iltorany3eBoi ccjJepH 5IIlty cjJiHaHClOTb 3a 3anHWIltOBHM rrpHHIJI1rrOM Y rrepwoMY BHrra[lKY fJJH6HHHa oc06nHBicTb OCBiTHbOl rrOniTHIltH noshy
JUlfaE B TOM) ll0 BOHa opraHitf1o rrOEAHYE B c06i nOJli1HYHi cOLiashy
nbHi eI(OHOMiIHi 1a BJlaCHe OCBiTHi aCrreKTI1 lJep)KaBH HKi BMino i
rJiY-lKO BHIltOPHCTOByroTb ~IO cjJeHOMeHaJlbHY npHpO[lHY cymiCTb
OCBiTI1 - 3paTHiCTb 06E[IH)IlaTI1 cycrriJIbCTBo Ta 6)TH ecjJeKTHUHHM
iHCTPYMeHTOM Ha~ioHaJlbHOrO P03BHTIlty - 3p06HnH crpiMKHI1
mdCHHI1 CTPH60Ilt HK B eKOHOMiYHOMY P03BI1TKY TaK j Y cjJopM)BaHHi
rpOM2A5IHCbKOro cycrrinbCTBa a ~e CTBopHno crrpHHTnHBHI1 KJJiMaT
AJJ5I HOBOi Rl(oCTi CO~iYMY B3aEM03aJleJKHiCTb MDK HKiCTIO pi3HHX
aCrreKTiB cycrriJIbHoro )(J1TT5I 1a OCBiTOIO i Hayr(OIO Y nepeBa)J(H il1 6i shy
nbwOCTi p03UHHeHHx KpaiH CBiT) MO)(Ha 3BeCTH [10 cjJopM)nH CYCshy
niJIbcTBo - oCBiTa+Hayrlta - cycrriJIbCTBO IHwoi cjJopM)nH CBiTOBHI1
[IOCBiD He 3arrporroHyaaB
CaMe ulH Hap3BHtaHHO B2)f(JlHBii1 rrp06neMi H rrpHCBRTHB KWHshy
WTOcjJ TIaBnoBcbKHI1 CBOIO KHHry TpaHccjJopMa~ii BHllOi OCBiTH B
XXI CToniTri 110nbCbKl1i1 rrorJIR[I AsTOP l(HHrH BO[lHOraC E allTopoM
CMiJIHBOi a WR rroCTco~iaIIiCTHYHOrO OCBiTHbOro rrpoCTopy Ha neshy
PWHI1 norJUl[l HaBin i aBaHTIopHOi iHi~iaTHBH TBOpeHHR HOBora
HaBtaJlbHOrO 3aKJIaAY He B CTonHQi YH iHWOlvry BenHKOMY MiCTi a II
HeBeJIHYKOMY rrOJIbCbKOMY MiCTeYKY MO)(JIHBO Qe 6ya CHnbHHI1 iMshy
rryJIbC PHHKOBOi CTHXiY RKa BHMaraJia HOBOi Bi3ii KOM6iHa~ii pi3HHX
CTpaTeril1 rOTOBHOCTi 11TH Ha pH3HKI1 i He BiD-lYBaTH npH IbOMY nashy
HiYHOro CTpaxy 3a MO)J(JIHBHi1 Kpa-X inlO3ii1 YH cjJpycTpa~ilO roPHshy
7
----------------- Bcmymw ClIOBO
8
30l-I1Y CnOL(iBaHb TaKa iMfT)J1bCHBIIicTb ltlaCTO npHTaMaf-lHa OC06HCshy
TOCTRM 3 TBOPIO-PHI-IKOBOIO iH-ryimiddotuiEIO Ma6YTh 3aBWflQ-l WlanoJVry
nOELJ-IaHJ-IIO caMe UHX TBOPltlI1X Ta PHl-IKOBOOpiEI-ITOBaHHX xapaKTeshy
PHCTHK npOelIT KllIHlllTocpa TIaBJ10BCbKOro CTaB pi(CJ-liCTIO i BOPHOshy
ltlac HCKpaBOIO iJ1IocrpauiEIO He JIHllle ocniTllboro a H cOIJio-eKOI-JOshy
MiltlI-IOro cjJeHOMeHa - Cboropl-Ji BI1l11a lllKona 6i3Hecy MaE 3aCJJ)shy
)KeHHM aBTopHTef l1K y TIOJ1bmi Tal i paJTeKO 3a j-i MegtKaMH OltleBHllshy
HO ue i paE HOMY npaBO MaTH BJIaCHe 6altleHHR i BJIaCHHI1 rOJIoe y
cKJla[lHiM OCBiTHiM nonicjJOHii mo L(03B0J15l10Tb MOMY Tal JIell(O 11 IJishy
KaBO [IUII1THCl1 3 ltlHTaltlaMH cBoitm MipK)BaHHgtlMI1 npo OCniTI-lIO noshy
JIiTI1l( Y OCBiTHiM MeHeWK11eHT i nponOH)fBaTI1 CBOE p03yMiHH5I lllJUJshy
XiB nO[lOJIaHH5I BHKJlHKiB i np05JIeM HKi OltliK)lOTb EBpOIleI1CbKi 13Hmi
HaBltlaJIbHi 3aKna[lH y TpeTbOM) THC5IIOnini
Bce mo y UiM KHH3i Hanl1CaHO npo I10JIbCbKHI1 [10CBi[l nOpiBHgtshy
JIbHHM aHani3 EBpOneMCbKYIX CHCTeM BHmOi OCBiTl1 3 aMepHKaHCbKOIO
BHmOIO OCl3iTOJO 6e3rrOCCpe[lHbO CTOCYETbCl1 i np06JIeM YIltpaiHCbKoro
ocniTHhO-HaYIltOBoro rrpoCTOpy OC05JIHBO B KOHTeKCTi ninHCaHH5I y
TPaBHi 2005 pOJlty 50nOHCbIltoi [IeIltJJapauii TIpHH1Hnl1 60JIOHCbKOmiddoti
[IeKJIapaIJi1 nonpH BCIO cjJopMaJIbHy yHicjJiKauiIo EBponeHcbKoro OCBishy
THboro npoCTopy mo nOBHHHa cnpl1HTH Mo6inbHOCTi TPYPOBill( peshy
cypcin MaIOTb me H BHpa3Ho PI1HlltOBI1M aCnelIT 06E[IHaHa cspona
nparne KOHKYPYBaTH Ha cBiTOBOMY pHHKy i3 CilIA mo BHMaraE He TaK
cjJOPMaJTbHI1X KpOKiB 51K pa1-l111e papI1KaJIbHOi 3MiHH cjJinococjJii OCBiTH
HOB01IltyJ1bTypH ynpaBJIiHHl1 OCBiTHiMH i HayKOBHMH pecypcaMH npashy
rMaTl1lt1HOrO nOE[IHaHHR aI(aDeMiltlHOrO Ta MeHellgtKepChKOro niaO[lin
1-10 np06JIeM OCl3iTH i Ha)KH CbOrO[lHi BgtKe KOgtKHm1 EBponeHCblCHH
cry[leHT 0pH03HaltlHO nIltagtKe Ha oltlel3MllHi BiMiHHOCTi Mrnlt KOHTHlieHshy
TanbHOIO Ta aMepl1KaHCbIltOlO CI1CTeMaMI1 I3l1moi OCBiTI1 i 30KpeMa Ha
HatlxapaKTepHiruy 3 Hill( - cra6inbHiCTh Ta COlJiaJTbHa 32U1IleHiCTh
51Koi [IOMaraIOThCl1 B eBponi i HIlt) IltyJIbTI1BYJOTb B eBporu versus caMOshy
CTiHHiCTb cnpl1MoI3aHiCTb Ha MiHJIHBHH PI1HOK BViCOKa K)JIbTypa PHshy
HKOBOi rnyltiKOCTi Ta PHHKOBOl [IHBepcHCpiKauil Ha HKi OpiEIITYJOTbCl1
aKaDeMiltlHi nporpalH 6UlblilOCTi aMepl1KaHCbKl1X yHiBepCHTeTiB Toshy
M) KllIHlllTOcjJ TIaBJIOBCbKHM Y CI30iM KHH3i mo p5lcHiE rrOpiBHgtlJlbHHMI1
Ta6JIHlJ5IMH i aHaJTiTHltlHHMH p03pyMaMH I-IaMaraElbCl1 BeCb lac nposhy
BO[lHTH aHaJTorilO MigtK ni3HaBaJJbHOlO i PHHKOBOIO oi5IJJbHiCTIO I3Hmill(
HaBltlaJIbHI1X 3aKJIaDiB mo6 ypelllTi-pewT 3Hal1TH nenHy 30JJOT) cepeshy
MiliY MigtK liI1MH
TPAHCCDOPMAUIt BI1mOr OCBITI1 B XXI CrOJIITII
----------------Bcmyrt1-fe C7l080
Ha BiLMiHY BiA CBpoml (i HaBiTb BiA [lOJIbruJ) YKpajHa n OBHHHa
BH6Y[lOBysaTH CBOIO OCBiTHIO nOJIiTHIlt) nO-CYTi 3 HYJIb0130rO pilll-U1
OCKiJIbKM 3apa3 y Halllorvry cycniJIbCTBi Bi[l6ysaEThCH He TiJIbKH CKJIashy
[IHHH i 60JIiCHHH npo[(CC 3MiHH nOJIiTWIHHX eJIiT a H npo[(CC cpopshy
MysaHlUl erleMeHTapHI1X OCHOB PHHKOBOI MeHTaJIbHOCTi YKpaiHCbKa
BHllla OCBiTJ 3a pi[lKiCHI1MI1 BHHRTKaMH CPOprvryrolH cpYH[IJMeHfashy
JIbHi 3HJHliJI a)lt HmK He BI1XOllyE y CBOix CI)AeHTill HaJIC)KliOi I)nbshy
TyP11 PI1HK01301 caMoopraHi3a[(ii lll0 H BHCTyIlaE Hcpi[lKO npl1lHHOIO
[IpaMaTHlHOI CO[(iaJIbHOI CPPYCTpa[(ii 6araThox BlmYCKHHIlti1l HaWI1X
BHIlI1X HaBlaJIbHHX 3allt11a[liB 3 O[lHOrO 60I) i nOlllTOIlXOM 0 CYMshy
H03BicHoj BTeli YMiB - 3 iHllloro TiJIbKM [(i [Illi np06neMH B)f(e IHIltshy
T)IOTb nOTpe6y p03rJUI[I) OClliTH j HayIltH 11K lHHHHIltJ Ha[(iOl-laJIbHOi
6e3neKM Y cBponi Ta CIlIA ltIaCTO Bi[I3HalaIOTb J3HCOKI1H piBeHb l1ishy
rOTOBKH HaWI1X c ne[(iaJlicTiB OC06flHBO B raJl)3i npHpO[lHI1lHX i
npHKJ1a[lHHX HaYK O[lHaK CbOrO[lHi PHHOK B YKpaiHi i He nOTpe6YE
TaKOI cjgtYHlaMeHTaJ1bHOI OCBiTI1 i HecnpOMQ)KHl1ti 3a6e3nelHTH IlHshy
nyCKHHIltiB BHCOKOOMaltryllaHOIO P060TOlO lJH [(e 03HalaE IlO 3aBTshy
pa He 6Y[le nonl1ry Ha TaKY oCBiry i TaKHX cne[(iaJIiCTiB OCBiTa i Hayshy
Ka B YIltpaIHi 3peIllTOIO HIlt i Ilce YKpajHcbKe cycniJIbCfBO nepe6yaashy
IOTb y cTaHi 6icjgtypKa[(ii )Jm HaworO cycnirJbcTBa E TiJlbKI1 OAI1H
Olelll1[1Hl1ti nOp1lT)lioK - 13I1KopHCTaHliH OCBifl1 i HayKH HK npl1xoshy
13aHoro CIltap6y HK clloro crpaTerilHOrO pe3epBy
OHOMeHHR YKpaiHcbKol efliTI1 TaK lH iHaKllle MaE BMHH)T11 Ha
OCBiTHIO nOfliTHIlt) JIKa nOBHHHa nponOrfjBaTH MeXaHi3MI1 3MCHshy
WeHHR pH3HIlt) 6e3p06iTTH 3HalHOrO CO[(iaJIbHorO i eKOHOMilHOro
p03lllapysaHHR cycnirJbHoro Bi[ll))lteHHH AM6iTHi [(ifli 3a[leKJ1aposhy
BaHi B iHaBT)Pa[(itiHiH npoMoBiITpe3H[IeHTa BiIcropa fOllleHKa fa B
ITporpaMi [Ii5JJlbHOCTi Ka6iHery MiHicTpiB YKpaiHH Ha3yCTpil J1l0shy
1HM MaJIH 6 Ha[laTH OCBiTi i HaYli nOJIiTHlHoj BarH Ta nOJIiTI1lHOIO
3HaleHHH i cnoH)KaTH nepe[l)CiM [10 WBH[IKOrO nOllI)K) ecpeKTHBshy
HHX CHCTeMHHX piweHb i paAHKaflbHHx 3MiH TaIlti CHCTeMHi 3MiHH
HeMO)f(JIHBi 6e3 nepeTBOpeHHH OCBiTH Ha OCHOBY eKOHOMilHOrO Ta
cycniJIbHoro P03BHTIlt) A qe 03HalaE HaraJIbH) He06xiLH icTb caMoj
3MiHH niLxo[l) [10 pOfli llHllOj oCBiTH i Ha)KH HK [10
- pywitiHoi CHJIH n03HTHllHHX neperBopeHb 13 YKpaiHcbKoMY
cycnirJbCTBi p03BHTIlt) Ha[(ioHaJIbHoj eKoHoMiKH BKopiHeHshy
HR [IeMOKpaTHltIHHX 3aCal-l i npHH[(l1niB
- lHHHHKa Ha[(ioHaJIbHOi 6e3neKH
ITOJIbCbKl1YI DOfJI51[( 9
------------------ Bcmymte CJl060
10
- YMOBI1 nepeTBOpeHHH YIltpaIHChKOIO cycniJlICTBa He cycniJlIshy
CTBO 3HaHHH
- -II1HJ-lI1Ka BnJlI1BY Ha 3Mi r-ry CTaBJIeHH5[ ~O HalllO1 Aep)KaBH Ha
MDKHapoAHiH apeHi B~ HeranlBHOrO CTepeonmy CI1POBI1Hshy
HOrO ~O~aTKa CYCniJIbCTBa HI13bKOj 110)[iTI1-1HOi rltyJlbTypl1 i
Hep03BI1HeHI1X AeMOKpaTI1-1HI1X UillHOCTeI1 ~O CnpHl1HHTTH
YKpalHI1 HK r~Horo naplHepa fa ~iJJJlbHOrO -IJleHa CBiTORO1
cniJIbHOTl1
IU06 06paTI1 cBiH Y1ltpa1HcbKI1H IlIJlHX P03B5l3aHI-J5[ CKJlaAHI1X
np06J1eM OCBiTI1 i HajKl1 Ta nociCTI1 r~He Micue y BI1COKOKoHIltypeHshy
THoMY cBiTOBOMY cniBTOBapl1CTlli Tpe6a nepe~yciM Bce6i l ll-IO BI1shy
B-II1TI1 6araTI1H Mj)KHapO~HI1H ~ocBi~ 30KpeMa nOpiBH5IJlbHi ~oCJJishy
WKeHH5I 3 nl1TaHb OCBiTI1 i OCBiTHhOi nOJliTI1IltI1 KllI1ra Kllll1111Tocpa
ITaBJIOBCbKOro TpaHccpopMClUi1 BI111OI OCBiTl1 B XXI CTOJliTTi nOJIbshy
CblrnH norJJJIlJ E O~J-lI1M i3 TaKHX Har(3BI1-1aHHO KOPI1CHI1X ~)KepeJl
iHCPOPMaUij Ta aHaJIi3y cY-IaCHI1X BI1KJ1I1KiB i np06J1eM B oCBiTi ABTop
nponm-l)E CBOE 6a-leHH5I cl1ryauii i lllJJ5lXI1 BI1XO~ 3 Hei Ha )KaJlb B
YIltpaiHcbKOMY OCBiTHbOMY ~l1cIltypci TClKHX Bi3iH i TaKHX rOJlOciB noshy
lill 110 He B~HO i He -)TI1 LfOMYCb He KnanJUlThC5I Hi MiHicTepCTBO
OCBiTI1 i HaYKH Hi AIlt~eMiJJ ne~arori-lHHX HaYK Hi peKTOpl1 BI111I1X
HaS-IaJIhI-II1X 3aKJIaAiB nO~aTI1 uiJlicHY KapTorpacpilO np06J1eM OCBiTH
i HaYlill B YKpalHi I ue HacTopo)K)E OCKiJIbKH cbOroAl-l i Y cBiTi B~6yshy
BaeuroTbC5l ~I1HaMiqHI1H iHTeJIeKTYaJlbHI1H nepep03no~LrI I1epemciM
MI1 Bci E O-leB~UilMI1 iHTeneKryJJIbHOrO nepep03no~iJly He TiJIbKH
MDK KpajHaMI1 a H MbK IltOHTHHeHTaMH ITiBHi-lHa ArVlepl1Ka - CBpOshy
na - A3W I 5lllte Micue -IeKaE YKpaiHY B UbOMY nepep03no~iJli 3a TashyKOj CnOrJJ5lAaJIbHO1 iHepTJ-JOj n0311uii - B)Ke O-leBl1)JHo ~pyrHl1 neshy
pep03no~iJI B~6YBJeuroTbOI MbK rYMaHiTapHI1MH i npl1pO~J-lI1-1I1MH
HaYJltaMI13 OoUHoro 601lty i Ae~aJIi BHpa3Hilllmo i BnJIHBOBilll010 n03ashy
HaYIltOBOIO ccpepOlO nparMaTWIJ-lO OpiEHTOBJHOIO Ha 6i3Hec Ta n~shy
npl1EMHI1UTBO - 3 iHllloro B)Ke caM a aCHMcrpl1-1HiCTb Y UHX nepeshy
pomol1iJlax nOBI1HHa 6yJIa 6 cnoHYIltaTH YKpajHCbKY aK~eMiqJ-ry cnishy
JIbJ-lOry ~o )KBaBI1X ~I1CKyCiM i nomyIltY lllJJJlXiB afanTauii ~o
~I1HaMiqHHX 3MiH Ha cBiTOBOMY Ta HauioHaJlbHoMY oCBiTHbO-HaYKOshy
BOMY JlaH1-lllacpTaX O~HaK caMe Ha UIO iHepTHiCTb i naCI1BHiCTh aKashy
~eMiqHoi CniJlbHOTl1 CBpOnl1 i 30KpeMa UeHTpaJlbHO-Cxil-HOi Ii qashy
CTHHI1 ql1 He Hai16iJIbllle HapiIltaE KliII111ITOCP ITaBJlOBCblillH ) CBOiH
KHI13i
TPAHCltDOPMAUII Bl1IUOr OCBITI1 B XXI CTOnITTI
------------------BcmynHe Cft080
To )K p03ropHiMo KHHry KUlHwTocpa TIaBJIOBCbKoro oCarI-riMO
Horo rnM1Ol i nopaJH MO)K]JHBO Toai l-leCnoaiBaHo B l13eplcaJIi nposhy
6JIeM nOJIbCbKOi BHllOl oCBiTH n06aD1MO BJIaCHi 11 3a aonOMorOIO
BHBa)KeHIcLX nopaa aBTOpJ cniJKHM nOrJI5IaOM nO[lHBHMOC5I Ha Hawi
Herapa3aH B oCBiTi Ta Ha)L(i A nicml yBJ)KHoro npOltJl1TaHHJI KHHfH
3po6HMO TJKHl1 nOTpi6HHI1 i BJ)K]JHBHH KpOK Bia CJlOBa -- ao aina
lvlapiJl3y6pulfbKa
npopeKmopJIb6iacbK020 HalfioHaJt01-t020
yUiaepcumemy iMel-tiiaa1ta CJpauKa
JIlOmuii 2005 p
11TIOnbCbKl1I1 norJ15I)J
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
BCTYTIHE CJIOBO K OJKHa [Iep)ltaBa rrOnpH O-leBH)JHi rh06VIbHi TeH[IerlIii noshy
CBOEMY nipxO[lHTb[lO rrp06neM OCBiTH i 30IltpeMa[IO np06neM
BHllOl OCBiTH XTOCb rriDxO[lHTb 10 OCBiTH5IIlt 3arVIbHOHa~ioHaJlbHOi
CTpaTeri-lHO B2)IltJII1BOi 3aCapH p03BHTK)T cycniJIbCTBa a TO[Y p03rJUlshy
[IaE OCBiT) H HaYKY HIlt YI1HHHIlt CO~iaJlbHOi CTa6iJIbHoCTi eIltOHOMiYshy
Horo [I06p06yry KpaiHH fi 1lt0HIltypeH1ocnpOMOJKHOCTi Ta Ha~ioHashy
JJbHOi 6e3rreKl1 XTOCb i Ha[laJJ i Bi[lBO[lHTb il1 MapriHaJlbHY ponb BY3bshy
Iltorany3eBoi ccjJepH 5IIlty cjJiHaHClOTb 3a 3anHWIltOBHM rrpHHIJI1rrOM Y rrepwoMY BHrra[lKY fJJH6HHHa oc06nHBicTb OCBiTHbOl rrOniTHIltH noshy
JUlfaE B TOM) ll0 BOHa opraHitf1o rrOEAHYE B c06i nOJli1HYHi cOLiashy
nbHi eI(OHOMiIHi 1a BJlaCHe OCBiTHi aCrreKTI1 lJep)KaBH HKi BMino i
rJiY-lKO BHIltOPHCTOByroTb ~IO cjJeHOMeHaJlbHY npHpO[lHY cymiCTb
OCBiTI1 - 3paTHiCTb 06E[IH)IlaTI1 cycrriJIbCTBo Ta 6)TH ecjJeKTHUHHM
iHCTPYMeHTOM Ha~ioHaJlbHOrO P03BHTIlty - 3p06HnH crpiMKHI1
mdCHHI1 CTPH60Ilt HK B eKOHOMiYHOMY P03BI1TKY TaK j Y cjJopM)BaHHi
rpOM2A5IHCbKOro cycrrinbCTBa a ~e CTBopHno crrpHHTnHBHI1 KJJiMaT
AJJ5I HOBOi Rl(oCTi CO~iYMY B3aEM03aJleJKHiCTb MDK HKiCTIO pi3HHX
aCrreKTiB cycrriJIbHoro )(J1TT5I 1a OCBiTOIO i Hayr(OIO Y nepeBa)J(H il1 6i shy
nbwOCTi p03UHHeHHx KpaiH CBiT) MO)(Ha 3BeCTH [10 cjJopM)nH CYCshy
niJIbcTBo - oCBiTa+Hayrlta - cycrriJIbCTBO IHwoi cjJopM)nH CBiTOBHI1
[IOCBiD He 3arrporroHyaaB
CaMe ulH Hap3BHtaHHO B2)f(JlHBii1 rrp06neMi H rrpHCBRTHB KWHshy
WTOcjJ TIaBnoBcbKHI1 CBOIO KHHry TpaHccjJopMa~ii BHllOi OCBiTH B
XXI CToniTri 110nbCbKl1i1 rrorJIR[I AsTOP l(HHrH BO[lHOraC E allTopoM
CMiJIHBOi a WR rroCTco~iaIIiCTHYHOrO OCBiTHbOro rrpoCTopy Ha neshy
PWHI1 norJUl[l HaBin i aBaHTIopHOi iHi~iaTHBH TBOpeHHR HOBora
HaBtaJlbHOrO 3aKJIaAY He B CTonHQi YH iHWOlvry BenHKOMY MiCTi a II
HeBeJIHYKOMY rrOJIbCbKOMY MiCTeYKY MO)(JIHBO Qe 6ya CHnbHHI1 iMshy
rryJIbC PHHKOBOi CTHXiY RKa BHMaraJia HOBOi Bi3ii KOM6iHa~ii pi3HHX
CTpaTeril1 rOTOBHOCTi 11TH Ha pH3HKI1 i He BiD-lYBaTH npH IbOMY nashy
HiYHOro CTpaxy 3a MO)J(JIHBHi1 Kpa-X inlO3ii1 YH cjJpycTpa~ilO roPHshy
7
----------------- Bcmymw ClIOBO
8
30l-I1Y CnOL(iBaHb TaKa iMfT)J1bCHBIIicTb ltlaCTO npHTaMaf-lHa OC06HCshy
TOCTRM 3 TBOPIO-PHI-IKOBOIO iH-ryimiddotuiEIO Ma6YTh 3aBWflQ-l WlanoJVry
nOELJ-IaHJ-IIO caMe UHX TBOPltlI1X Ta PHl-IKOBOOpiEI-ITOBaHHX xapaKTeshy
PHCTHK npOelIT KllIHlllTocpa TIaBJ10BCbKOro CTaB pi(CJ-liCTIO i BOPHOshy
ltlac HCKpaBOIO iJ1IocrpauiEIO He JIHllle ocniTllboro a H cOIJio-eKOI-JOshy
MiltlI-IOro cjJeHOMeHa - Cboropl-Ji BI1l11a lllKona 6i3Hecy MaE 3aCJJ)shy
)KeHHM aBTopHTef l1K y TIOJ1bmi Tal i paJTeKO 3a j-i MegtKaMH OltleBHllshy
HO ue i paE HOMY npaBO MaTH BJIaCHe 6altleHHR i BJIaCHHI1 rOJIoe y
cKJla[lHiM OCBiTHiM nonicjJOHii mo L(03B0J15l10Tb MOMY Tal JIell(O 11 IJishy
KaBO [IUII1THCl1 3 ltlHTaltlaMH cBoitm MipK)BaHHgtlMI1 npo OCniTI-lIO noshy
JIiTI1l( Y OCBiTHiM MeHeWK11eHT i nponOH)fBaTI1 CBOE p03yMiHH5I lllJUJshy
XiB nO[lOJIaHH5I BHKJlHKiB i np05JIeM HKi OltliK)lOTb EBpOIleI1CbKi 13Hmi
HaBltlaJIbHi 3aKna[lH y TpeTbOM) THC5IIOnini
Bce mo y UiM KHH3i Hanl1CaHO npo I10JIbCbKHI1 [10CBi[l nOpiBHgtshy
JIbHHM aHani3 EBpOneMCbKYIX CHCTeM BHmOi OCBiTl1 3 aMepHKaHCbKOIO
BHmOIO OCl3iTOJO 6e3rrOCCpe[lHbO CTOCYETbCl1 i np06JIeM YIltpaiHCbKoro
ocniTHhO-HaYIltOBoro rrpoCTOpy OC05JIHBO B KOHTeKCTi ninHCaHH5I y
TPaBHi 2005 pOJlty 50nOHCbIltoi [IeIltJJapauii TIpHH1Hnl1 60JIOHCbKOmiddoti
[IeKJIapaIJi1 nonpH BCIO cjJopMaJIbHy yHicjJiKauiIo EBponeHcbKoro OCBishy
THboro npoCTopy mo nOBHHHa cnpl1HTH Mo6inbHOCTi TPYPOBill( peshy
cypcin MaIOTb me H BHpa3Ho PI1HlltOBI1M aCnelIT 06E[IHaHa cspona
nparne KOHKYPYBaTH Ha cBiTOBOMY pHHKy i3 CilIA mo BHMaraE He TaK
cjJOPMaJTbHI1X KpOKiB 51K pa1-l111e papI1KaJIbHOi 3MiHH cjJinococjJii OCBiTH
HOB01IltyJ1bTypH ynpaBJIiHHl1 OCBiTHiMH i HayKOBHMH pecypcaMH npashy
rMaTl1lt1HOrO nOE[IHaHHR aI(aDeMiltlHOrO Ta MeHellgtKepChKOro niaO[lin
1-10 np06JIeM OCl3iTH i Ha)KH CbOrO[lHi BgtKe KOgtKHm1 EBponeHCblCHH
cry[leHT 0pH03HaltlHO nIltagtKe Ha oltlel3MllHi BiMiHHOCTi Mrnlt KOHTHlieHshy
TanbHOIO Ta aMepl1KaHCbIltOlO CI1CTeMaMI1 I3l1moi OCBiTI1 i 30KpeMa Ha
HatlxapaKTepHiruy 3 Hill( - cra6inbHiCTh Ta COlJiaJTbHa 32U1IleHiCTh
51Koi [IOMaraIOThCl1 B eBponi i HIlt) IltyJIbTI1BYJOTb B eBporu versus caMOshy
CTiHHiCTb cnpl1MoI3aHiCTb Ha MiHJIHBHH PI1HOK BViCOKa K)JIbTypa PHshy
HKOBOi rnyltiKOCTi Ta PHHKOBOl [IHBepcHCpiKauil Ha HKi OpiEIITYJOTbCl1
aKaDeMiltlHi nporpalH 6UlblilOCTi aMepl1KaHCbKl1X yHiBepCHTeTiB Toshy
M) KllIHlllTOcjJ TIaBJIOBCbKHM Y CI30iM KHH3i mo p5lcHiE rrOpiBHgtlJlbHHMI1
Ta6JIHlJ5IMH i aHaJTiTHltlHHMH p03pyMaMH I-IaMaraElbCl1 BeCb lac nposhy
BO[lHTH aHaJTorilO MigtK ni3HaBaJJbHOlO i PHHKOBOIO oi5IJJbHiCTIO I3Hmill(
HaBltlaJIbHI1X 3aKJIaDiB mo6 ypelllTi-pewT 3Hal1TH nenHy 30JJOT) cepeshy
MiliY MigtK liI1MH
TPAHCCDOPMAUIt BI1mOr OCBITI1 B XXI CrOJIITII
----------------Bcmyrt1-fe C7l080
Ha BiLMiHY BiA CBpoml (i HaBiTb BiA [lOJIbruJ) YKpajHa n OBHHHa
BH6Y[lOBysaTH CBOIO OCBiTHIO nOJIiTHIlt) nO-CYTi 3 HYJIb0130rO pilll-U1
OCKiJIbKM 3apa3 y Halllorvry cycniJIbCTBi Bi[l6ysaEThCH He TiJIbKH CKJIashy
[IHHH i 60JIiCHHH npo[(CC 3MiHH nOJIiTWIHHX eJIiT a H npo[(CC cpopshy
MysaHlUl erleMeHTapHI1X OCHOB PHHKOBOI MeHTaJIbHOCTi YKpaiHCbKa
BHllla OCBiTJ 3a pi[lKiCHI1MI1 BHHRTKaMH CPOprvryrolH cpYH[IJMeHfashy
JIbHi 3HJHliJI a)lt HmK He BI1XOllyE y CBOix CI)AeHTill HaJIC)KliOi I)nbshy
TyP11 PI1HK01301 caMoopraHi3a[(ii lll0 H BHCTyIlaE Hcpi[lKO npl1lHHOIO
[IpaMaTHlHOI CO[(iaJIbHOI CPPYCTpa[(ii 6araThox BlmYCKHHIlti1l HaWI1X
BHIlI1X HaBlaJIbHHX 3allt11a[liB 3 O[lHOrO 60I) i nOlllTOIlXOM 0 CYMshy
H03BicHoj BTeli YMiB - 3 iHllloro TiJIbKM [(i [Illi np06neMH B)f(e IHIltshy
T)IOTb nOTpe6y p03rJUI[I) OClliTH j HayIltH 11K lHHHHIltJ Ha[(iOl-laJIbHOi
6e3neKM Y cBponi Ta CIlIA ltIaCTO Bi[I3HalaIOTb J3HCOKI1H piBeHb l1ishy
rOTOBKH HaWI1X c ne[(iaJlicTiB OC06flHBO B raJl)3i npHpO[lHI1lHX i
npHKJ1a[lHHX HaYK O[lHaK CbOrO[lHi PHHOK B YKpaiHi i He nOTpe6YE
TaKOI cjgtYHlaMeHTaJ1bHOI OCBiTI1 i HecnpOMQ)KHl1ti 3a6e3nelHTH IlHshy
nyCKHHIltiB BHCOKOOMaltryllaHOIO P060TOlO lJH [(e 03HalaE IlO 3aBTshy
pa He 6Y[le nonl1ry Ha TaKY oCBiry i TaKHX cne[(iaJIiCTiB OCBiTa i Hayshy
Ka B YIltpaIHi 3peIllTOIO HIlt i Ilce YKpajHcbKe cycniJIbCfBO nepe6yaashy
IOTb y cTaHi 6icjgtypKa[(ii )Jm HaworO cycnirJbcTBa E TiJlbKI1 OAI1H
Olelll1[1Hl1ti nOp1lT)lioK - 13I1KopHCTaHliH OCBifl1 i HayKH HK npl1xoshy
13aHoro CIltap6y HK clloro crpaTerilHOrO pe3epBy
OHOMeHHR YKpaiHcbKol efliTI1 TaK lH iHaKllle MaE BMHH)T11 Ha
OCBiTHIO nOfliTHIlt) JIKa nOBHHHa nponOrfjBaTH MeXaHi3MI1 3MCHshy
WeHHR pH3HIlt) 6e3p06iTTH 3HalHOrO CO[(iaJIbHorO i eKOHOMilHOro
p03lllapysaHHR cycnirJbHoro Bi[ll))lteHHH AM6iTHi [(ifli 3a[leKJ1aposhy
BaHi B iHaBT)Pa[(itiHiH npoMoBiITpe3H[IeHTa BiIcropa fOllleHKa fa B
ITporpaMi [Ii5JJlbHOCTi Ka6iHery MiHicTpiB YKpaiHH Ha3yCTpil J1l0shy
1HM MaJIH 6 Ha[laTH OCBiTi i HaYli nOJIiTHlHoj BarH Ta nOJIiTI1lHOIO
3HaleHHH i cnoH)KaTH nepe[l)CiM [10 WBH[IKOrO nOllI)K) ecpeKTHBshy
HHX CHCTeMHHX piweHb i paAHKaflbHHx 3MiH TaIlti CHCTeMHi 3MiHH
HeMO)f(JIHBi 6e3 nepeTBOpeHHH OCBiTH Ha OCHOBY eKOHOMilHOrO Ta
cycniJIbHoro P03BHTIlt) A qe 03HalaE HaraJIbH) He06xiLH icTb caMoj
3MiHH niLxo[l) [10 pOfli llHllOj oCBiTH i Ha)KH HK [10
- pywitiHoi CHJIH n03HTHllHHX neperBopeHb 13 YKpaiHcbKoMY
cycnirJbCTBi p03BHTIlt) Ha[(ioHaJIbHoj eKoHoMiKH BKopiHeHshy
HR [IeMOKpaTHltIHHX 3aCal-l i npHH[(l1niB
- lHHHHKa Ha[(ioHaJIbHOi 6e3neKH
ITOJIbCbKl1YI DOfJI51[( 9
------------------ Bcmymte CJl060
10
- YMOBI1 nepeTBOpeHHH YIltpaIHChKOIO cycniJlICTBa He cycniJlIshy
CTBO 3HaHHH
- -II1HJ-lI1Ka BnJlI1BY Ha 3Mi r-ry CTaBJIeHH5[ ~O HalllO1 Aep)KaBH Ha
MDKHapoAHiH apeHi B~ HeranlBHOrO CTepeonmy CI1POBI1Hshy
HOrO ~O~aTKa CYCniJIbCTBa HI13bKOj 110)[iTI1-1HOi rltyJlbTypl1 i
Hep03BI1HeHI1X AeMOKpaTI1-1HI1X UillHOCTeI1 ~O CnpHl1HHTTH
YKpalHI1 HK r~Horo naplHepa fa ~iJJJlbHOrO -IJleHa CBiTORO1
cniJIbHOTl1
IU06 06paTI1 cBiH Y1ltpa1HcbKI1H IlIJlHX P03B5l3aHI-J5[ CKJlaAHI1X
np06J1eM OCBiTI1 i HajKl1 Ta nociCTI1 r~He Micue y BI1COKOKoHIltypeHshy
THoMY cBiTOBOMY cniBTOBapl1CTlli Tpe6a nepe~yciM Bce6i l ll-IO BI1shy
B-II1TI1 6araTI1H Mj)KHapO~HI1H ~ocBi~ 30KpeMa nOpiBH5IJlbHi ~oCJJishy
WKeHH5I 3 nl1TaHb OCBiTI1 i OCBiTHhOi nOJliTI1IltI1 KllI1ra Kllll1111Tocpa
ITaBJIOBCbKOro TpaHccpopMClUi1 BI111OI OCBiTl1 B XXI CTOJliTTi nOJIbshy
CblrnH norJJJIlJ E O~J-lI1M i3 TaKHX Har(3BI1-1aHHO KOPI1CHI1X ~)KepeJl
iHCPOPMaUij Ta aHaJIi3y cY-IaCHI1X BI1KJ1I1KiB i np06J1eM B oCBiTi ABTop
nponm-l)E CBOE 6a-leHH5I cl1ryauii i lllJJ5lXI1 BI1XO~ 3 Hei Ha )KaJlb B
YIltpaiHcbKOMY OCBiTHbOMY ~l1cIltypci TClKHX Bi3iH i TaKHX rOJlOciB noshy
lill 110 He B~HO i He -)TI1 LfOMYCb He KnanJUlThC5I Hi MiHicTepCTBO
OCBiTI1 i HaYKH Hi AIlt~eMiJJ ne~arori-lHHX HaYK Hi peKTOpl1 BI111I1X
HaS-IaJIhI-II1X 3aKJIaAiB nO~aTI1 uiJlicHY KapTorpacpilO np06J1eM OCBiTH
i HaYlill B YKpalHi I ue HacTopo)K)E OCKiJIbKH cbOroAl-l i Y cBiTi B~6yshy
BaeuroTbC5l ~I1HaMiqHI1H iHTeJIeKTYaJlbHI1H nepep03no~LrI I1epemciM
MI1 Bci E O-leB~UilMI1 iHTeneKryJJIbHOrO nepep03no~iJly He TiJIbKH
MDK KpajHaMI1 a H MbK IltOHTHHeHTaMH ITiBHi-lHa ArVlepl1Ka - CBpOshy
na - A3W I 5lllte Micue -IeKaE YKpaiHY B UbOMY nepep03no~iJli 3a TashyKOj CnOrJJ5lAaJIbHO1 iHepTJ-JOj n0311uii - B)Ke O-leBl1)JHo ~pyrHl1 neshy
pep03no~iJI B~6YBJeuroTbOI MbK rYMaHiTapHI1MH i npl1pO~J-lI1-1I1MH
HaYJltaMI13 OoUHoro 601lty i Ae~aJIi BHpa3Hilllmo i BnJIHBOBilll010 n03ashy
HaYIltOBOIO ccpepOlO nparMaTWIJ-lO OpiEHTOBJHOIO Ha 6i3Hec Ta n~shy
npl1EMHI1UTBO - 3 iHllloro B)Ke caM a aCHMcrpl1-1HiCTb Y UHX nepeshy
pomol1iJlax nOBI1HHa 6yJIa 6 cnoHYIltaTH YKpajHCbKY aK~eMiqJ-ry cnishy
JIbJ-lOry ~o )KBaBI1X ~I1CKyCiM i nomyIltY lllJJJlXiB afanTauii ~o
~I1HaMiqHHX 3MiH Ha cBiTOBOMY Ta HauioHaJlbHoMY oCBiTHbO-HaYKOshy
BOMY JlaH1-lllacpTaX O~HaK caMe Ha UIO iHepTHiCTb i naCI1BHiCTh aKashy
~eMiqHoi CniJlbHOTl1 CBpOnl1 i 30KpeMa UeHTpaJlbHO-Cxil-HOi Ii qashy
CTHHI1 ql1 He Hai16iJIbllle HapiIltaE KliII111ITOCP ITaBJlOBCblillH ) CBOiH
KHI13i
TPAHCltDOPMAUII Bl1IUOr OCBITI1 B XXI CTOnITTI
------------------BcmynHe Cft080
To )K p03ropHiMo KHHry KUlHwTocpa TIaBJIOBCbKoro oCarI-riMO
Horo rnM1Ol i nopaJH MO)K]JHBO Toai l-leCnoaiBaHo B l13eplcaJIi nposhy
6JIeM nOJIbCbKOi BHllOl oCBiTH n06aD1MO BJIaCHi 11 3a aonOMorOIO
BHBa)KeHIcLX nopaa aBTOpJ cniJKHM nOrJI5IaOM nO[lHBHMOC5I Ha Hawi
Herapa3aH B oCBiTi Ta Ha)L(i A nicml yBJ)KHoro npOltJl1TaHHJI KHHfH
3po6HMO TJKHl1 nOTpi6HHI1 i BJ)K]JHBHH KpOK Bia CJlOBa -- ao aina
lvlapiJl3y6pulfbKa
npopeKmopJIb6iacbK020 HalfioHaJt01-t020
yUiaepcumemy iMel-tiiaa1ta CJpauKa
JIlOmuii 2005 p
11TIOnbCbKl1I1 norJ15I)J
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
----------------- Bcmymw ClIOBO
8
30l-I1Y CnOL(iBaHb TaKa iMfT)J1bCHBIIicTb ltlaCTO npHTaMaf-lHa OC06HCshy
TOCTRM 3 TBOPIO-PHI-IKOBOIO iH-ryimiddotuiEIO Ma6YTh 3aBWflQ-l WlanoJVry
nOELJ-IaHJ-IIO caMe UHX TBOPltlI1X Ta PHl-IKOBOOpiEI-ITOBaHHX xapaKTeshy
PHCTHK npOelIT KllIHlllTocpa TIaBJ10BCbKOro CTaB pi(CJ-liCTIO i BOPHOshy
ltlac HCKpaBOIO iJ1IocrpauiEIO He JIHllle ocniTllboro a H cOIJio-eKOI-JOshy
MiltlI-IOro cjJeHOMeHa - Cboropl-Ji BI1l11a lllKona 6i3Hecy MaE 3aCJJ)shy
)KeHHM aBTopHTef l1K y TIOJ1bmi Tal i paJTeKO 3a j-i MegtKaMH OltleBHllshy
HO ue i paE HOMY npaBO MaTH BJIaCHe 6altleHHR i BJIaCHHI1 rOJIoe y
cKJla[lHiM OCBiTHiM nonicjJOHii mo L(03B0J15l10Tb MOMY Tal JIell(O 11 IJishy
KaBO [IUII1THCl1 3 ltlHTaltlaMH cBoitm MipK)BaHHgtlMI1 npo OCniTI-lIO noshy
JIiTI1l( Y OCBiTHiM MeHeWK11eHT i nponOH)fBaTI1 CBOE p03yMiHH5I lllJUJshy
XiB nO[lOJIaHH5I BHKJlHKiB i np05JIeM HKi OltliK)lOTb EBpOIleI1CbKi 13Hmi
HaBltlaJIbHi 3aKna[lH y TpeTbOM) THC5IIOnini
Bce mo y UiM KHH3i Hanl1CaHO npo I10JIbCbKHI1 [10CBi[l nOpiBHgtshy
JIbHHM aHani3 EBpOneMCbKYIX CHCTeM BHmOi OCBiTl1 3 aMepHKaHCbKOIO
BHmOIO OCl3iTOJO 6e3rrOCCpe[lHbO CTOCYETbCl1 i np06JIeM YIltpaiHCbKoro
ocniTHhO-HaYIltOBoro rrpoCTOpy OC05JIHBO B KOHTeKCTi ninHCaHH5I y
TPaBHi 2005 pOJlty 50nOHCbIltoi [IeIltJJapauii TIpHH1Hnl1 60JIOHCbKOmiddoti
[IeKJIapaIJi1 nonpH BCIO cjJopMaJIbHy yHicjJiKauiIo EBponeHcbKoro OCBishy
THboro npoCTopy mo nOBHHHa cnpl1HTH Mo6inbHOCTi TPYPOBill( peshy
cypcin MaIOTb me H BHpa3Ho PI1HlltOBI1M aCnelIT 06E[IHaHa cspona
nparne KOHKYPYBaTH Ha cBiTOBOMY pHHKy i3 CilIA mo BHMaraE He TaK
cjJOPMaJTbHI1X KpOKiB 51K pa1-l111e papI1KaJIbHOi 3MiHH cjJinococjJii OCBiTH
HOB01IltyJ1bTypH ynpaBJIiHHl1 OCBiTHiMH i HayKOBHMH pecypcaMH npashy
rMaTl1lt1HOrO nOE[IHaHHR aI(aDeMiltlHOrO Ta MeHellgtKepChKOro niaO[lin
1-10 np06JIeM OCl3iTH i Ha)KH CbOrO[lHi BgtKe KOgtKHm1 EBponeHCblCHH
cry[leHT 0pH03HaltlHO nIltagtKe Ha oltlel3MllHi BiMiHHOCTi Mrnlt KOHTHlieHshy
TanbHOIO Ta aMepl1KaHCbIltOlO CI1CTeMaMI1 I3l1moi OCBiTI1 i 30KpeMa Ha
HatlxapaKTepHiruy 3 Hill( - cra6inbHiCTh Ta COlJiaJTbHa 32U1IleHiCTh
51Koi [IOMaraIOThCl1 B eBponi i HIlt) IltyJIbTI1BYJOTb B eBporu versus caMOshy
CTiHHiCTb cnpl1MoI3aHiCTb Ha MiHJIHBHH PI1HOK BViCOKa K)JIbTypa PHshy
HKOBOi rnyltiKOCTi Ta PHHKOBOl [IHBepcHCpiKauil Ha HKi OpiEIITYJOTbCl1
aKaDeMiltlHi nporpalH 6UlblilOCTi aMepl1KaHCbKl1X yHiBepCHTeTiB Toshy
M) KllIHlllTOcjJ TIaBJIOBCbKHM Y CI30iM KHH3i mo p5lcHiE rrOpiBHgtlJlbHHMI1
Ta6JIHlJ5IMH i aHaJTiTHltlHHMH p03pyMaMH I-IaMaraElbCl1 BeCb lac nposhy
BO[lHTH aHaJTorilO MigtK ni3HaBaJJbHOlO i PHHKOBOIO oi5IJJbHiCTIO I3Hmill(
HaBltlaJIbHI1X 3aKJIaDiB mo6 ypelllTi-pewT 3Hal1TH nenHy 30JJOT) cepeshy
MiliY MigtK liI1MH
TPAHCCDOPMAUIt BI1mOr OCBITI1 B XXI CrOJIITII
----------------Bcmyrt1-fe C7l080
Ha BiLMiHY BiA CBpoml (i HaBiTb BiA [lOJIbruJ) YKpajHa n OBHHHa
BH6Y[lOBysaTH CBOIO OCBiTHIO nOJIiTHIlt) nO-CYTi 3 HYJIb0130rO pilll-U1
OCKiJIbKM 3apa3 y Halllorvry cycniJIbCTBi Bi[l6ysaEThCH He TiJIbKH CKJIashy
[IHHH i 60JIiCHHH npo[(CC 3MiHH nOJIiTWIHHX eJIiT a H npo[(CC cpopshy
MysaHlUl erleMeHTapHI1X OCHOB PHHKOBOI MeHTaJIbHOCTi YKpaiHCbKa
BHllla OCBiTJ 3a pi[lKiCHI1MI1 BHHRTKaMH CPOprvryrolH cpYH[IJMeHfashy
JIbHi 3HJHliJI a)lt HmK He BI1XOllyE y CBOix CI)AeHTill HaJIC)KliOi I)nbshy
TyP11 PI1HK01301 caMoopraHi3a[(ii lll0 H BHCTyIlaE Hcpi[lKO npl1lHHOIO
[IpaMaTHlHOI CO[(iaJIbHOI CPPYCTpa[(ii 6araThox BlmYCKHHIlti1l HaWI1X
BHIlI1X HaBlaJIbHHX 3allt11a[liB 3 O[lHOrO 60I) i nOlllTOIlXOM 0 CYMshy
H03BicHoj BTeli YMiB - 3 iHllloro TiJIbKM [(i [Illi np06neMH B)f(e IHIltshy
T)IOTb nOTpe6y p03rJUI[I) OClliTH j HayIltH 11K lHHHHIltJ Ha[(iOl-laJIbHOi
6e3neKM Y cBponi Ta CIlIA ltIaCTO Bi[I3HalaIOTb J3HCOKI1H piBeHb l1ishy
rOTOBKH HaWI1X c ne[(iaJlicTiB OC06flHBO B raJl)3i npHpO[lHI1lHX i
npHKJ1a[lHHX HaYK O[lHaK CbOrO[lHi PHHOK B YKpaiHi i He nOTpe6YE
TaKOI cjgtYHlaMeHTaJ1bHOI OCBiTI1 i HecnpOMQ)KHl1ti 3a6e3nelHTH IlHshy
nyCKHHIltiB BHCOKOOMaltryllaHOIO P060TOlO lJH [(e 03HalaE IlO 3aBTshy
pa He 6Y[le nonl1ry Ha TaKY oCBiry i TaKHX cne[(iaJIiCTiB OCBiTa i Hayshy
Ka B YIltpaIHi 3peIllTOIO HIlt i Ilce YKpajHcbKe cycniJIbCfBO nepe6yaashy
IOTb y cTaHi 6icjgtypKa[(ii )Jm HaworO cycnirJbcTBa E TiJlbKI1 OAI1H
Olelll1[1Hl1ti nOp1lT)lioK - 13I1KopHCTaHliH OCBifl1 i HayKH HK npl1xoshy
13aHoro CIltap6y HK clloro crpaTerilHOrO pe3epBy
OHOMeHHR YKpaiHcbKol efliTI1 TaK lH iHaKllle MaE BMHH)T11 Ha
OCBiTHIO nOfliTHIlt) JIKa nOBHHHa nponOrfjBaTH MeXaHi3MI1 3MCHshy
WeHHR pH3HIlt) 6e3p06iTTH 3HalHOrO CO[(iaJIbHorO i eKOHOMilHOro
p03lllapysaHHR cycnirJbHoro Bi[ll))lteHHH AM6iTHi [(ifli 3a[leKJ1aposhy
BaHi B iHaBT)Pa[(itiHiH npoMoBiITpe3H[IeHTa BiIcropa fOllleHKa fa B
ITporpaMi [Ii5JJlbHOCTi Ka6iHery MiHicTpiB YKpaiHH Ha3yCTpil J1l0shy
1HM MaJIH 6 Ha[laTH OCBiTi i HaYli nOJIiTHlHoj BarH Ta nOJIiTI1lHOIO
3HaleHHH i cnoH)KaTH nepe[l)CiM [10 WBH[IKOrO nOllI)K) ecpeKTHBshy
HHX CHCTeMHHX piweHb i paAHKaflbHHx 3MiH TaIlti CHCTeMHi 3MiHH
HeMO)f(JIHBi 6e3 nepeTBOpeHHH OCBiTH Ha OCHOBY eKOHOMilHOrO Ta
cycniJIbHoro P03BHTIlt) A qe 03HalaE HaraJIbH) He06xiLH icTb caMoj
3MiHH niLxo[l) [10 pOfli llHllOj oCBiTH i Ha)KH HK [10
- pywitiHoi CHJIH n03HTHllHHX neperBopeHb 13 YKpaiHcbKoMY
cycnirJbCTBi p03BHTIlt) Ha[(ioHaJIbHoj eKoHoMiKH BKopiHeHshy
HR [IeMOKpaTHltIHHX 3aCal-l i npHH[(l1niB
- lHHHHKa Ha[(ioHaJIbHOi 6e3neKH
ITOJIbCbKl1YI DOfJI51[( 9
------------------ Bcmymte CJl060
10
- YMOBI1 nepeTBOpeHHH YIltpaIHChKOIO cycniJlICTBa He cycniJlIshy
CTBO 3HaHHH
- -II1HJ-lI1Ka BnJlI1BY Ha 3Mi r-ry CTaBJIeHH5[ ~O HalllO1 Aep)KaBH Ha
MDKHapoAHiH apeHi B~ HeranlBHOrO CTepeonmy CI1POBI1Hshy
HOrO ~O~aTKa CYCniJIbCTBa HI13bKOj 110)[iTI1-1HOi rltyJlbTypl1 i
Hep03BI1HeHI1X AeMOKpaTI1-1HI1X UillHOCTeI1 ~O CnpHl1HHTTH
YKpalHI1 HK r~Horo naplHepa fa ~iJJJlbHOrO -IJleHa CBiTORO1
cniJIbHOTl1
IU06 06paTI1 cBiH Y1ltpa1HcbKI1H IlIJlHX P03B5l3aHI-J5[ CKJlaAHI1X
np06J1eM OCBiTI1 i HajKl1 Ta nociCTI1 r~He Micue y BI1COKOKoHIltypeHshy
THoMY cBiTOBOMY cniBTOBapl1CTlli Tpe6a nepe~yciM Bce6i l ll-IO BI1shy
B-II1TI1 6araTI1H Mj)KHapO~HI1H ~ocBi~ 30KpeMa nOpiBH5IJlbHi ~oCJJishy
WKeHH5I 3 nl1TaHb OCBiTI1 i OCBiTHhOi nOJliTI1IltI1 KllI1ra Kllll1111Tocpa
ITaBJIOBCbKOro TpaHccpopMClUi1 BI111OI OCBiTl1 B XXI CTOJliTTi nOJIbshy
CblrnH norJJJIlJ E O~J-lI1M i3 TaKHX Har(3BI1-1aHHO KOPI1CHI1X ~)KepeJl
iHCPOPMaUij Ta aHaJIi3y cY-IaCHI1X BI1KJ1I1KiB i np06J1eM B oCBiTi ABTop
nponm-l)E CBOE 6a-leHH5I cl1ryauii i lllJJ5lXI1 BI1XO~ 3 Hei Ha )KaJlb B
YIltpaiHcbKOMY OCBiTHbOMY ~l1cIltypci TClKHX Bi3iH i TaKHX rOJlOciB noshy
lill 110 He B~HO i He -)TI1 LfOMYCb He KnanJUlThC5I Hi MiHicTepCTBO
OCBiTI1 i HaYKH Hi AIlt~eMiJJ ne~arori-lHHX HaYK Hi peKTOpl1 BI111I1X
HaS-IaJIhI-II1X 3aKJIaAiB nO~aTI1 uiJlicHY KapTorpacpilO np06J1eM OCBiTH
i HaYlill B YKpalHi I ue HacTopo)K)E OCKiJIbKH cbOroAl-l i Y cBiTi B~6yshy
BaeuroTbC5l ~I1HaMiqHI1H iHTeJIeKTYaJlbHI1H nepep03no~LrI I1epemciM
MI1 Bci E O-leB~UilMI1 iHTeneKryJJIbHOrO nepep03no~iJly He TiJIbKH
MDK KpajHaMI1 a H MbK IltOHTHHeHTaMH ITiBHi-lHa ArVlepl1Ka - CBpOshy
na - A3W I 5lllte Micue -IeKaE YKpaiHY B UbOMY nepep03no~iJli 3a TashyKOj CnOrJJ5lAaJIbHO1 iHepTJ-JOj n0311uii - B)Ke O-leBl1)JHo ~pyrHl1 neshy
pep03no~iJI B~6YBJeuroTbOI MbK rYMaHiTapHI1MH i npl1pO~J-lI1-1I1MH
HaYJltaMI13 OoUHoro 601lty i Ae~aJIi BHpa3Hilllmo i BnJIHBOBilll010 n03ashy
HaYIltOBOIO ccpepOlO nparMaTWIJ-lO OpiEHTOBJHOIO Ha 6i3Hec Ta n~shy
npl1EMHI1UTBO - 3 iHllloro B)Ke caM a aCHMcrpl1-1HiCTb Y UHX nepeshy
pomol1iJlax nOBI1HHa 6yJIa 6 cnoHYIltaTH YKpajHCbKY aK~eMiqJ-ry cnishy
JIbJ-lOry ~o )KBaBI1X ~I1CKyCiM i nomyIltY lllJJJlXiB afanTauii ~o
~I1HaMiqHHX 3MiH Ha cBiTOBOMY Ta HauioHaJlbHoMY oCBiTHbO-HaYKOshy
BOMY JlaH1-lllacpTaX O~HaK caMe Ha UIO iHepTHiCTb i naCI1BHiCTh aKashy
~eMiqHoi CniJlbHOTl1 CBpOnl1 i 30KpeMa UeHTpaJlbHO-Cxil-HOi Ii qashy
CTHHI1 ql1 He Hai16iJIbllle HapiIltaE KliII111ITOCP ITaBJlOBCblillH ) CBOiH
KHI13i
TPAHCltDOPMAUII Bl1IUOr OCBITI1 B XXI CTOnITTI
------------------BcmynHe Cft080
To )K p03ropHiMo KHHry KUlHwTocpa TIaBJIOBCbKoro oCarI-riMO
Horo rnM1Ol i nopaJH MO)K]JHBO Toai l-leCnoaiBaHo B l13eplcaJIi nposhy
6JIeM nOJIbCbKOi BHllOl oCBiTH n06aD1MO BJIaCHi 11 3a aonOMorOIO
BHBa)KeHIcLX nopaa aBTOpJ cniJKHM nOrJI5IaOM nO[lHBHMOC5I Ha Hawi
Herapa3aH B oCBiTi Ta Ha)L(i A nicml yBJ)KHoro npOltJl1TaHHJI KHHfH
3po6HMO TJKHl1 nOTpi6HHI1 i BJ)K]JHBHH KpOK Bia CJlOBa -- ao aina
lvlapiJl3y6pulfbKa
npopeKmopJIb6iacbK020 HalfioHaJt01-t020
yUiaepcumemy iMel-tiiaa1ta CJpauKa
JIlOmuii 2005 p
11TIOnbCbKl1I1 norJ15I)J
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
----------------Bcmyrt1-fe C7l080
Ha BiLMiHY BiA CBpoml (i HaBiTb BiA [lOJIbruJ) YKpajHa n OBHHHa
BH6Y[lOBysaTH CBOIO OCBiTHIO nOJIiTHIlt) nO-CYTi 3 HYJIb0130rO pilll-U1
OCKiJIbKM 3apa3 y Halllorvry cycniJIbCTBi Bi[l6ysaEThCH He TiJIbKH CKJIashy
[IHHH i 60JIiCHHH npo[(CC 3MiHH nOJIiTWIHHX eJIiT a H npo[(CC cpopshy
MysaHlUl erleMeHTapHI1X OCHOB PHHKOBOI MeHTaJIbHOCTi YKpaiHCbKa
BHllla OCBiTJ 3a pi[lKiCHI1MI1 BHHRTKaMH CPOprvryrolH cpYH[IJMeHfashy
JIbHi 3HJHliJI a)lt HmK He BI1XOllyE y CBOix CI)AeHTill HaJIC)KliOi I)nbshy
TyP11 PI1HK01301 caMoopraHi3a[(ii lll0 H BHCTyIlaE Hcpi[lKO npl1lHHOIO
[IpaMaTHlHOI CO[(iaJIbHOI CPPYCTpa[(ii 6araThox BlmYCKHHIlti1l HaWI1X
BHIlI1X HaBlaJIbHHX 3allt11a[liB 3 O[lHOrO 60I) i nOlllTOIlXOM 0 CYMshy
H03BicHoj BTeli YMiB - 3 iHllloro TiJIbKM [(i [Illi np06neMH B)f(e IHIltshy
T)IOTb nOTpe6y p03rJUI[I) OClliTH j HayIltH 11K lHHHHIltJ Ha[(iOl-laJIbHOi
6e3neKM Y cBponi Ta CIlIA ltIaCTO Bi[I3HalaIOTb J3HCOKI1H piBeHb l1ishy
rOTOBKH HaWI1X c ne[(iaJlicTiB OC06flHBO B raJl)3i npHpO[lHI1lHX i
npHKJ1a[lHHX HaYK O[lHaK CbOrO[lHi PHHOK B YKpaiHi i He nOTpe6YE
TaKOI cjgtYHlaMeHTaJ1bHOI OCBiTI1 i HecnpOMQ)KHl1ti 3a6e3nelHTH IlHshy
nyCKHHIltiB BHCOKOOMaltryllaHOIO P060TOlO lJH [(e 03HalaE IlO 3aBTshy
pa He 6Y[le nonl1ry Ha TaKY oCBiry i TaKHX cne[(iaJIiCTiB OCBiTa i Hayshy
Ka B YIltpaIHi 3peIllTOIO HIlt i Ilce YKpajHcbKe cycniJIbCfBO nepe6yaashy
IOTb y cTaHi 6icjgtypKa[(ii )Jm HaworO cycnirJbcTBa E TiJlbKI1 OAI1H
Olelll1[1Hl1ti nOp1lT)lioK - 13I1KopHCTaHliH OCBifl1 i HayKH HK npl1xoshy
13aHoro CIltap6y HK clloro crpaTerilHOrO pe3epBy
OHOMeHHR YKpaiHcbKol efliTI1 TaK lH iHaKllle MaE BMHH)T11 Ha
OCBiTHIO nOfliTHIlt) JIKa nOBHHHa nponOrfjBaTH MeXaHi3MI1 3MCHshy
WeHHR pH3HIlt) 6e3p06iTTH 3HalHOrO CO[(iaJIbHorO i eKOHOMilHOro
p03lllapysaHHR cycnirJbHoro Bi[ll))lteHHH AM6iTHi [(ifli 3a[leKJ1aposhy
BaHi B iHaBT)Pa[(itiHiH npoMoBiITpe3H[IeHTa BiIcropa fOllleHKa fa B
ITporpaMi [Ii5JJlbHOCTi Ka6iHery MiHicTpiB YKpaiHH Ha3yCTpil J1l0shy
1HM MaJIH 6 Ha[laTH OCBiTi i HaYli nOJIiTHlHoj BarH Ta nOJIiTI1lHOIO
3HaleHHH i cnoH)KaTH nepe[l)CiM [10 WBH[IKOrO nOllI)K) ecpeKTHBshy
HHX CHCTeMHHX piweHb i paAHKaflbHHx 3MiH TaIlti CHCTeMHi 3MiHH
HeMO)f(JIHBi 6e3 nepeTBOpeHHH OCBiTH Ha OCHOBY eKOHOMilHOrO Ta
cycniJIbHoro P03BHTIlt) A qe 03HalaE HaraJIbH) He06xiLH icTb caMoj
3MiHH niLxo[l) [10 pOfli llHllOj oCBiTH i Ha)KH HK [10
- pywitiHoi CHJIH n03HTHllHHX neperBopeHb 13 YKpaiHcbKoMY
cycnirJbCTBi p03BHTIlt) Ha[(ioHaJIbHoj eKoHoMiKH BKopiHeHshy
HR [IeMOKpaTHltIHHX 3aCal-l i npHH[(l1niB
- lHHHHKa Ha[(ioHaJIbHOi 6e3neKH
ITOJIbCbKl1YI DOfJI51[( 9
------------------ Bcmymte CJl060
10
- YMOBI1 nepeTBOpeHHH YIltpaIHChKOIO cycniJlICTBa He cycniJlIshy
CTBO 3HaHHH
- -II1HJ-lI1Ka BnJlI1BY Ha 3Mi r-ry CTaBJIeHH5[ ~O HalllO1 Aep)KaBH Ha
MDKHapoAHiH apeHi B~ HeranlBHOrO CTepeonmy CI1POBI1Hshy
HOrO ~O~aTKa CYCniJIbCTBa HI13bKOj 110)[iTI1-1HOi rltyJlbTypl1 i
Hep03BI1HeHI1X AeMOKpaTI1-1HI1X UillHOCTeI1 ~O CnpHl1HHTTH
YKpalHI1 HK r~Horo naplHepa fa ~iJJJlbHOrO -IJleHa CBiTORO1
cniJIbHOTl1
IU06 06paTI1 cBiH Y1ltpa1HcbKI1H IlIJlHX P03B5l3aHI-J5[ CKJlaAHI1X
np06J1eM OCBiTI1 i HajKl1 Ta nociCTI1 r~He Micue y BI1COKOKoHIltypeHshy
THoMY cBiTOBOMY cniBTOBapl1CTlli Tpe6a nepe~yciM Bce6i l ll-IO BI1shy
B-II1TI1 6araTI1H Mj)KHapO~HI1H ~ocBi~ 30KpeMa nOpiBH5IJlbHi ~oCJJishy
WKeHH5I 3 nl1TaHb OCBiTI1 i OCBiTHhOi nOJliTI1IltI1 KllI1ra Kllll1111Tocpa
ITaBJIOBCbKOro TpaHccpopMClUi1 BI111OI OCBiTl1 B XXI CTOJliTTi nOJIbshy
CblrnH norJJJIlJ E O~J-lI1M i3 TaKHX Har(3BI1-1aHHO KOPI1CHI1X ~)KepeJl
iHCPOPMaUij Ta aHaJIi3y cY-IaCHI1X BI1KJ1I1KiB i np06J1eM B oCBiTi ABTop
nponm-l)E CBOE 6a-leHH5I cl1ryauii i lllJJ5lXI1 BI1XO~ 3 Hei Ha )KaJlb B
YIltpaiHcbKOMY OCBiTHbOMY ~l1cIltypci TClKHX Bi3iH i TaKHX rOJlOciB noshy
lill 110 He B~HO i He -)TI1 LfOMYCb He KnanJUlThC5I Hi MiHicTepCTBO
OCBiTI1 i HaYKH Hi AIlt~eMiJJ ne~arori-lHHX HaYK Hi peKTOpl1 BI111I1X
HaS-IaJIhI-II1X 3aKJIaAiB nO~aTI1 uiJlicHY KapTorpacpilO np06J1eM OCBiTH
i HaYlill B YKpalHi I ue HacTopo)K)E OCKiJIbKH cbOroAl-l i Y cBiTi B~6yshy
BaeuroTbC5l ~I1HaMiqHI1H iHTeJIeKTYaJlbHI1H nepep03no~LrI I1epemciM
MI1 Bci E O-leB~UilMI1 iHTeneKryJJIbHOrO nepep03no~iJly He TiJIbKH
MDK KpajHaMI1 a H MbK IltOHTHHeHTaMH ITiBHi-lHa ArVlepl1Ka - CBpOshy
na - A3W I 5lllte Micue -IeKaE YKpaiHY B UbOMY nepep03no~iJli 3a TashyKOj CnOrJJ5lAaJIbHO1 iHepTJ-JOj n0311uii - B)Ke O-leBl1)JHo ~pyrHl1 neshy
pep03no~iJI B~6YBJeuroTbOI MbK rYMaHiTapHI1MH i npl1pO~J-lI1-1I1MH
HaYJltaMI13 OoUHoro 601lty i Ae~aJIi BHpa3Hilllmo i BnJIHBOBilll010 n03ashy
HaYIltOBOIO ccpepOlO nparMaTWIJ-lO OpiEHTOBJHOIO Ha 6i3Hec Ta n~shy
npl1EMHI1UTBO - 3 iHllloro B)Ke caM a aCHMcrpl1-1HiCTb Y UHX nepeshy
pomol1iJlax nOBI1HHa 6yJIa 6 cnoHYIltaTH YKpajHCbKY aK~eMiqJ-ry cnishy
JIbJ-lOry ~o )KBaBI1X ~I1CKyCiM i nomyIltY lllJJJlXiB afanTauii ~o
~I1HaMiqHHX 3MiH Ha cBiTOBOMY Ta HauioHaJlbHoMY oCBiTHbO-HaYKOshy
BOMY JlaH1-lllacpTaX O~HaK caMe Ha UIO iHepTHiCTb i naCI1BHiCTh aKashy
~eMiqHoi CniJlbHOTl1 CBpOnl1 i 30KpeMa UeHTpaJlbHO-Cxil-HOi Ii qashy
CTHHI1 ql1 He Hai16iJIbllle HapiIltaE KliII111ITOCP ITaBJlOBCblillH ) CBOiH
KHI13i
TPAHCltDOPMAUII Bl1IUOr OCBITI1 B XXI CTOnITTI
------------------BcmynHe Cft080
To )K p03ropHiMo KHHry KUlHwTocpa TIaBJIOBCbKoro oCarI-riMO
Horo rnM1Ol i nopaJH MO)K]JHBO Toai l-leCnoaiBaHo B l13eplcaJIi nposhy
6JIeM nOJIbCbKOi BHllOl oCBiTH n06aD1MO BJIaCHi 11 3a aonOMorOIO
BHBa)KeHIcLX nopaa aBTOpJ cniJKHM nOrJI5IaOM nO[lHBHMOC5I Ha Hawi
Herapa3aH B oCBiTi Ta Ha)L(i A nicml yBJ)KHoro npOltJl1TaHHJI KHHfH
3po6HMO TJKHl1 nOTpi6HHI1 i BJ)K]JHBHH KpOK Bia CJlOBa -- ao aina
lvlapiJl3y6pulfbKa
npopeKmopJIb6iacbK020 HalfioHaJt01-t020
yUiaepcumemy iMel-tiiaa1ta CJpauKa
JIlOmuii 2005 p
11TIOnbCbKl1I1 norJ15I)J
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
------------------ Bcmymte CJl060
10
- YMOBI1 nepeTBOpeHHH YIltpaIHChKOIO cycniJlICTBa He cycniJlIshy
CTBO 3HaHHH
- -II1HJ-lI1Ka BnJlI1BY Ha 3Mi r-ry CTaBJIeHH5[ ~O HalllO1 Aep)KaBH Ha
MDKHapoAHiH apeHi B~ HeranlBHOrO CTepeonmy CI1POBI1Hshy
HOrO ~O~aTKa CYCniJIbCTBa HI13bKOj 110)[iTI1-1HOi rltyJlbTypl1 i
Hep03BI1HeHI1X AeMOKpaTI1-1HI1X UillHOCTeI1 ~O CnpHl1HHTTH
YKpalHI1 HK r~Horo naplHepa fa ~iJJJlbHOrO -IJleHa CBiTORO1
cniJIbHOTl1
IU06 06paTI1 cBiH Y1ltpa1HcbKI1H IlIJlHX P03B5l3aHI-J5[ CKJlaAHI1X
np06J1eM OCBiTI1 i HajKl1 Ta nociCTI1 r~He Micue y BI1COKOKoHIltypeHshy
THoMY cBiTOBOMY cniBTOBapl1CTlli Tpe6a nepe~yciM Bce6i l ll-IO BI1shy
B-II1TI1 6araTI1H Mj)KHapO~HI1H ~ocBi~ 30KpeMa nOpiBH5IJlbHi ~oCJJishy
WKeHH5I 3 nl1TaHb OCBiTI1 i OCBiTHhOi nOJliTI1IltI1 KllI1ra Kllll1111Tocpa
ITaBJIOBCbKOro TpaHccpopMClUi1 BI111OI OCBiTl1 B XXI CTOJliTTi nOJIbshy
CblrnH norJJJIlJ E O~J-lI1M i3 TaKHX Har(3BI1-1aHHO KOPI1CHI1X ~)KepeJl
iHCPOPMaUij Ta aHaJIi3y cY-IaCHI1X BI1KJ1I1KiB i np06J1eM B oCBiTi ABTop
nponm-l)E CBOE 6a-leHH5I cl1ryauii i lllJJ5lXI1 BI1XO~ 3 Hei Ha )KaJlb B
YIltpaiHcbKOMY OCBiTHbOMY ~l1cIltypci TClKHX Bi3iH i TaKHX rOJlOciB noshy
lill 110 He B~HO i He -)TI1 LfOMYCb He KnanJUlThC5I Hi MiHicTepCTBO
OCBiTI1 i HaYKH Hi AIlt~eMiJJ ne~arori-lHHX HaYK Hi peKTOpl1 BI111I1X
HaS-IaJIhI-II1X 3aKJIaAiB nO~aTI1 uiJlicHY KapTorpacpilO np06J1eM OCBiTH
i HaYlill B YKpalHi I ue HacTopo)K)E OCKiJIbKH cbOroAl-l i Y cBiTi B~6yshy
BaeuroTbC5l ~I1HaMiqHI1H iHTeJIeKTYaJlbHI1H nepep03no~LrI I1epemciM
MI1 Bci E O-leB~UilMI1 iHTeneKryJJIbHOrO nepep03no~iJly He TiJIbKH
MDK KpajHaMI1 a H MbK IltOHTHHeHTaMH ITiBHi-lHa ArVlepl1Ka - CBpOshy
na - A3W I 5lllte Micue -IeKaE YKpaiHY B UbOMY nepep03no~iJli 3a TashyKOj CnOrJJ5lAaJIbHO1 iHepTJ-JOj n0311uii - B)Ke O-leBl1)JHo ~pyrHl1 neshy
pep03no~iJI B~6YBJeuroTbOI MbK rYMaHiTapHI1MH i npl1pO~J-lI1-1I1MH
HaYJltaMI13 OoUHoro 601lty i Ae~aJIi BHpa3Hilllmo i BnJIHBOBilll010 n03ashy
HaYIltOBOIO ccpepOlO nparMaTWIJ-lO OpiEHTOBJHOIO Ha 6i3Hec Ta n~shy
npl1EMHI1UTBO - 3 iHllloro B)Ke caM a aCHMcrpl1-1HiCTb Y UHX nepeshy
pomol1iJlax nOBI1HHa 6yJIa 6 cnoHYIltaTH YKpajHCbKY aK~eMiqJ-ry cnishy
JIbJ-lOry ~o )KBaBI1X ~I1CKyCiM i nomyIltY lllJJJlXiB afanTauii ~o
~I1HaMiqHHX 3MiH Ha cBiTOBOMY Ta HauioHaJlbHoMY oCBiTHbO-HaYKOshy
BOMY JlaH1-lllacpTaX O~HaK caMe Ha UIO iHepTHiCTb i naCI1BHiCTh aKashy
~eMiqHoi CniJlbHOTl1 CBpOnl1 i 30KpeMa UeHTpaJlbHO-Cxil-HOi Ii qashy
CTHHI1 ql1 He Hai16iJIbllle HapiIltaE KliII111ITOCP ITaBJlOBCblillH ) CBOiH
KHI13i
TPAHCltDOPMAUII Bl1IUOr OCBITI1 B XXI CTOnITTI
------------------BcmynHe Cft080
To )K p03ropHiMo KHHry KUlHwTocpa TIaBJIOBCbKoro oCarI-riMO
Horo rnM1Ol i nopaJH MO)K]JHBO Toai l-leCnoaiBaHo B l13eplcaJIi nposhy
6JIeM nOJIbCbKOi BHllOl oCBiTH n06aD1MO BJIaCHi 11 3a aonOMorOIO
BHBa)KeHIcLX nopaa aBTOpJ cniJKHM nOrJI5IaOM nO[lHBHMOC5I Ha Hawi
Herapa3aH B oCBiTi Ta Ha)L(i A nicml yBJ)KHoro npOltJl1TaHHJI KHHfH
3po6HMO TJKHl1 nOTpi6HHI1 i BJ)K]JHBHH KpOK Bia CJlOBa -- ao aina
lvlapiJl3y6pulfbKa
npopeKmopJIb6iacbK020 HalfioHaJt01-t020
yUiaepcumemy iMel-tiiaa1ta CJpauKa
JIlOmuii 2005 p
11TIOnbCbKl1I1 norJ15I)J
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
------------------BcmynHe Cft080
To )K p03ropHiMo KHHry KUlHwTocpa TIaBJIOBCbKoro oCarI-riMO
Horo rnM1Ol i nopaJH MO)K]JHBO Toai l-leCnoaiBaHo B l13eplcaJIi nposhy
6JIeM nOJIbCbKOi BHllOl oCBiTH n06aD1MO BJIaCHi 11 3a aonOMorOIO
BHBa)KeHIcLX nopaa aBTOpJ cniJKHM nOrJI5IaOM nO[lHBHMOC5I Ha Hawi
Herapa3aH B oCBiTi Ta Ha)L(i A nicml yBJ)KHoro npOltJl1TaHHJI KHHfH
3po6HMO TJKHl1 nOTpi6HHI1 i BJ)K]JHBHH KpOK Bia CJlOBa -- ao aina
lvlapiJl3y6pulfbKa
npopeKmopJIb6iacbK020 HalfioHaJt01-t020
yUiaepcumemy iMel-tiiaa1ta CJpauKa
JIlOmuii 2005 p
11TIOnbCbKl1I1 norJ15I)J
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
rrEPE~MOBA IT eJJani )[(Basiwc o6rosopeHH5I IloniTHKH S rany3i SHLUOi OCSiTH i
LJ Ha)KH S cspolli 3)MOSneHe [ISOMa IlaHEspOIlelicbKHMI1 iHi~iaTI1-BaMH - UJOLO CTSOpeHH5I EspOIletlcbKoro IlPOCTOpy SHLUoi OCSiTYI
(EHEA) 00 2010 pOIC) i EspoIletlcblltoro npoCTOpy Ha)l(OSHX nocnishy
JJ)[lteHb (ERA) Dpl1HUHIlOBI1M 3asoaHHHM UHX LBOX aM6iuitlHYlX iHishy
uiaTHs E CTSOPCHHH KpaLUI1X 3arallbHI1X paMoK fa YM013 NJJI nocnishy
JJ)[lteHb 3 MeTOIO rrepeTBOpemUI csporrl1 rra nipepa 3 elltOIlOMiKOIO LUO
6a3YETbC5I Ha 3HaHHHX
ASTOP LbOrO nocnip)[lteHH5I cMimISO CTa13HTb KWbKa cpYHtJaMeHshy
TallbHHX 3anHTal-Ib LUO CTOC)7JOTbOI 3araJIbHHX CTpaTeriCIHYlX OpiEHshy
THpin y EspoIleticbKiH SI1LUiH OC13iTi
00ro latJHXaE BJIaCI-IyIH tJocsip 3aCHOSHI1Ilta YCIliwI-lOrO IlpHsaTshy
HOro HaSCIJllbHOrO 3aKJIam ToM) He [IHSyE 3SipKH 6epyrbGI apryshy
MeHTI1 Ta S HKOM)HaIlp5lMi IlPOIlOH)IOTbC5l piWeHH5I
UNESCO-CEPES i3 3atJOBoneHHRM IlpeoCTaSJ15IE MbltHap0LHitl
aYLHTopii UIO Ha)K0SY Ta LOCHTb iHcpopMaTHsHY cIlpo6y Hosora
SipKPI1TT5I poni SHLUOI OCSiTH B cspolli
fh-l CaOJaK
lupeJCmop caponeucbKozO ~ertmpy
8ttu(oi ocaimu (UNESCO-CEPES)
12
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
rrEPE~MOBA
E iJIhW 511lt LIBa MiJIbl10HYl rrOJI5IKiB 3L106ya21OTb BYlIllY oCBiTYmiddot De
1YlCJIO MO)f(e 3L1aTYlCH HepeaJIbHYlM MH Toro XTO BB2)f(aE BYlIllY
oCBiTY He06xiaHYlM 2TPYl6YlOM rrOK23HYlKOM eJIiTHOrO )KHTT$I $IK
32 12ciB KOMYHi3MY TIoTpi6HYll1 6ya l2C BCboro Y rrOJlOBHHY nOKOshy
JliHHH Ill0 3 rrepCrreKTYlBYI COUi2JIbHHX 3MiH E HeneJlYlKYIM rrepishy
OAOM Ill06 AHflJIOM rrpo 32KiH1eHH5I BHIllOrO H2B12JIbHOrO 3aKJI2shy
rsy BTp2TYlB CHMBOJIiQHe 3H21eHHli H2JIe)f(HOCTi AO eJIiTfwmiddoti K2CTYI i rrocTyrr0I30 326e3rre1Y1B ny-riBKy B )KYlTTfl Tenep oAHoro Al1nJIOMY
HepiaKo B)(C HeAOCT2THbO i TOMY AeAarri -I2CTiwe MOJlO[lb 3A06yshy
B2euro [IBi 260 TpYl OCBiTYl OAHO-I2CHO MOJIOAi JIlOl-Yl 3H21OTb IlO T2Ki
H2A6aHH5I AorrOMO)()Tb 1M y rrpocpeCil1Hil1 K2pEpi 2 T2KO)K fe IlO
C)-I2CHHI1 pmIOK np2Li BYlCOKO UiHYeuro rHyYKicTb i m2mI5I 1M 1acshy
Time AOBeAeTbcH KOHIltypyaaTYI 3 0~H2KOBO OClJi1eHl1MYl i HepiAKO
6iJIbW AellleBYlMYl OAHOJliTK2MYl 3 YCboro CBiT) Ill0 06YMOBJleHO
32KOH2MYl rJI06arri32Uii
H2BiTb 3 OrJIHrsy H2 6YM rroKoJliliH5I HKe 32p23 rrpYlXOAYlTh y BHIlli H2B12JIbHi 32KJI2AYl TIOJIbIlli 2 3rOLIOM H2 PHHOK rrp2li pi3Ke
36iJIbmeHHH KiJIbIltOCTi OYLIeHTiB BiA 400 TYl0l1 UO 18 MiJlbl10HiB Y KP2iHi 3 H2CeJIeHH5IM MeHW HUIlt 40 MiJIbMOHiB E BP2)K2I01YlM De
OAHC 3 AYlB Ill0 CTarrOCH B TIOJIbIlli BrrpOUOB)K OCT2HHix 15 pOIdB
6e3 36iJIbweHH5I rpOM2ACbKYIX CPOH[liB Ha oCBiT) Dboro 6yJIO AOshy
CT2THbO Ill06 JIi6ep2JIi3ya2TYl CYlCTeMY perYJ1loB2HWI 11 rro362SYlshy
THCH Bia Aep)K2BHOI MOHOrroJIii H2 oCBiTy IllO A2J10 3MOry CTBOPYlshy
THC COTI-IHM H2B12JIbHYlX 32KJI2UiB Ha piBHi cepeAHbol Ta BYlIllOI
OCBiTYl 3BicHO He J(O)KHYlI1 3aKJJ2u 3aCJI)TOByE H2 Micue B peI1TYlHshy
rax OAH2K BYlIll2 lllKOJI2 Ei3Hecy - H2UioH2JIbHYlH YHiBepCYlTeT
JIyic2 B MiCTi HOBHI1 COH1 HKYlH 32CHyB2B i HKHM KepyE peKTop
K TI2BJIOBCbKHH H2JIe)KHTb uo H2HKpaIllYlX i 12CTO P03rJIHA2euroThCfl
HK H2HKp2IllYlM rrpYlB2THYlH BHIllYlH H2B12JlbHYlH 32KJI2A l3 TIOJIbshy
Illi
OCb 1oMY 51 3 BeJIYlKYIM iHTepeCOM rrp01YlT2U IltHHT) peKTop2
13
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
------------------ llepeoMosa
14
K ITaI3nOBChKOrO - T) HI) BI1 WaHOBHI1H cnlTa-ly TpI1MaETC 3apa3
Y pyxax MeHi 6yno fI)0Ke lJiKaBO ai3HaTHCl1 npo nOrn5a11 JII0aHHI1
5Ka 15 pOKiE TOMY Bcynepe-l nopaaaM apY3iI3 i oaHoniTKiI3 I3cyncshy
pe-l ilK 3aaBanOOI 3aOpOUOMY rny3ay CTllOpJ1fla BI111I1H HaByaJ1bshy
HI1H 3aIOIaa B H0I30MY COH-li - ripCbKOMY MicTe1JKY 3a 400 KM Bia
BapmaBI1 PeKTop K ITaBnoBCbKI1I1 -Jacro 3ra[)E IlIO moal1 ilKi Joai
6ynB 3HaHOMi 3 HOro nnaHaMI1 nenBe CTpBMysanl1 CMix Iaeil Ha
TOH -laC KonB nl1we HCBemma KinbKiCTb peniriHHI1X BI1Il1BX HancJashy
nbHBX 3aKnaaiB K11l(aJla BHKJII1K MOHononii aep)KaBHHX YHiBepCI1Teshy
TiB 3naBanaCl1 U~OHaHMeHlue aHBHOIO ITpoTe BOHa Mana ycnix
3ilI3BnBCil rpowi iH03eMHBH napTHep npB6ynH nepwi neKTopH a
3 HBMB - i nepwi CT)aeHTH 5lKi nOBipBIII1 13 HeI3iaolHtt BilllJaneshy
HB HaI3-fanbHBH 3aKnaa PeKTOp J ITaBnOBChKl1H 3Ba)KI1BCl1 crecHo
nOKa3aTB np06neMH 1l0 nOCTanl1 nepep BBllOJO OCBiTOIO i ill)lClTl1
cnoc06B middotix P03Bl13aHHl1 DBX np06neM LJBManO I30HB CepJ03Hi i
IlIO HaHBaJl0IBBiwe - cninbHi an51 6araTbOX HalJiH
BBllla oCBiTa y KnaCBLJIiOMY 3Ha-le-Il-li T061O Ta 1l~0 6a3yETbC51 Ha aKaneMi-lHiH cninbHOTi nin 3arp030JO KpB3B ITepwa np06neMa
aKaneMi-lHorO CBiT) nOBl13aHa 3 BBHBKHeHI-Il1M npB6yTKOBBX Hashy
B-IaJIhHHX 3aKnaaiB l1Ki He cjliHJHCYIOTb 6a30Bi Hltl)1OBi aocnishyL()KeHHl1 a 3aHMaJOTbCl1 BBHl1TK0I30 OCBiTOJO Mononi 3a BianouioHY
nnaTy BOHB 3anpow)10Tb neKTopiB i3 aI3TOpBTe1HHX )HiBepCBTeshy
TiB i 3ao6ysaJOTh aoBipy a lJe HeraTBBHO n03Ha-laETbCl1 Ha BH1~HX
HaE-IanbHHX 3aKnaaax l1Ki nec51Tl1niTTl1MH BI1XOBYI3aJIl1 CBOI HayKoshy
Bi fa aKaaeMi-lI-li Kaapl1 IJpyra np06neMa nOBl13aHl 3 nOl1BOJO IIpOshy
rpaM HaB-IaHHl1 13 CHCTeMi OH-naHH yepe3 Mepe)K IHTepHeT 3
onHoro 6oKY BOHI1 CTBOPJOJOTb BenB-Ie3Hi MQ)I0II1I30CTi anl1 AeMOshy
KpaTH3alJilnpOlJecy HaBYaHHl1 a 3 iHworo - E aliTI1Te3010 lOIaCI1shy
-IHOMY )HiBepCHTeTY B l1KOMY HaB1JaHH5I 6yno TaKe )K Ba)KJII1Be l1K i
BinHOCBHB MaHCTep-nioMaHCTep Cnin 3a3Ha-lHTI1 IlIO Benl1Ki pepshy
)KltlBHi )HiBepCHTCTI1 13 HKHX HaB-IaJOTbCl1 THCl1-1i CT)aeHTiB 3a pi3shy
HOMaHiTHHMI1 nporpaMaMI1 B)Ke aaI3HO 3a6ynl1 npo lJi BiaHOCHHI1
i IlIOCb noni6He nl1we IlIe iCl-I)E Ha eTani HanI1CaHHl1 I3HrrYCKHoimiddot
P060TH KOnl1 CT)aeHT MO)Ke Bin-I)TB nepeBary Bio cniBnpalJi 3 BHshy
3HaHI1M HaYXOBqeM - npeaCTaBHI1KOM ltlKaaeMi-lHoimiddot cninbHOTH
He Tpe6a 3a6YSltlTI1 H npo lJiHHiCTb cninK)BaHHl1 13 YHiBepcHTCTcbshy
KOMY MicTe-lKY 3a -lac HaB-IaHH51 OH-naHH -- lJe HaB-IaHHil noshy
36aBneHe Bcix lJHX nepeBar TaKi TBepn)KeHH5I MO)KYTb 3naTHCl1
TPAHCClJOPMAUIT BI1IUOT OCBITI1 B XXI CTOJIITTJ
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
-------flepeoM06a
KOJ-IcepBanIBHHMH PLil eHry3iacTiB BHKOpHCTaHH)] MQ)KnHBOCTeM
IHTepHery Of(HaK E HH3Ka -IHHHHKiB IJJO 3a6e3ne-lyroTb f(OC)]rHellshy
HR HaMKpaIJJHX pe3ynbTaTiB CaMe B HaB~lallbHHX 3aKJlaf(aX IKi 36eshy
perJ1J1 BipHOCHHH HaCTaBHHK - crypeHTH fll06alli3aLciJl npl1HeCna
ir-HIli 3MiHH - HOBHM MaClllTa6 OCBiTHbOi KOHKypelILiL PaHillle 6ishy
3HeCMeH )]KOMY nOTpi6He 6yno HayJltOBe pOCnilJ)llteHHl 3BepTa13Cl
po HaH6llJ1)f(-Ioro HaB~IaJlbHoro 3aKJIapy npocj)il1b 511lt010 BipnOBishy
paB Horo nOTpe6aM Tenep l(eM 6i3HeCMeH MO)[(e 3aMOBHTH TaKe
pOCni[()llteHH5I BipryaJlbHO 6ypb-pe y BCbOMY cBiTi BHIJJe HalleJeHO
JlHllle IdJlhKa BclJKJIHBHX np06lleM 3 51KHMH 3iTKHynacH BHIJJa oCBiTa
B OCT21iHi pOKH 30KpeMa y THX KpaiHax EllponH 1l~0 3BI1KJIH po MopeJli pep)KaBHoi nipTpHMKH
tOMY)] CTBep)J)lltYJO IJJO l()] Te3a CTOCYETbC)] nepenyciM EBponl1
HaBeny nHllle KiJIbKa cpaKTiB eKOHOMiKa mlta lllBI1PKO fa ecpeKTHBHO
BTiJIIOE B npaKTHKy HaYIltOBi il(ei - He B EBponi a cKopime y ClUA
CnoJT)TtJeHi WTaTH MalOTb HaH6iflblllY KinbKiCTb J-lOBHX naTeHTiB
TaM nepexip BiLl HayJltH PO 6i3Hecy M51KlllHM i npOMHCJI0lle BupOBashy
p)KeHH5I E pe3ynbTaToM pmnbHOCTi HayrltOBl(iB EBpona MQ)Ke nl1we
Mpi5lTH npo TaKy B3aEMopilO NIDIlt HaYKOIO i IltaniTallOM llpoTe pishy
BeHb BHTpaT Y CWA H2 BI1l~ OCBiTy TaKHH )Ke )]K y cepepHbOMY B
EBponi A pi3HI1l(51 B ecpeKTax nOB513aHa 3 aJJbTepHaTHBHI1MH CHCshy
TeMHHMH pillleHH)]MH Ta 3 iHlllHM CTanneHH)]M PO npaKTI1-lHOfO
BHKO pHCTaHHl1IltOHl(enTyaJlbHOi HaYKo13oi f(iJInbHOCTi
51 1101Ol)KYIOCl1 3 Ol(iHKOIO peKfOpOM K fIaBnOBCbKHM CyYacshy
Horo CTaHY KOHTHHeHTanbHoi BHillOi OCBiTH JJiHCHO HayJltOBl(i Ta
nOlliTHKH 36epiralOTb poMiHYIO-IY n03Hl(ilO a HOrpe6H Ta nepcshy
neKTHBH 6i3Hecy irHopyJOTbCl1 JJiMCHO CHCTeMa iHepTHa M Hepif(shy
KO npO)JYKYE BHnycHHlltiB lKHM He nip CHlry HOBi 32Bf(aHHl Tashy
KO)lt npaBpa ill0 OCBiTH5I CHCTeMa EC MaE HeapeKBaTI-10 MallY
)TtJaCTb npHBaTHoro KaniTallY Ta 3aHapTO CHnbHO 3aneJKHa Bil(
AepJKaBHoj nipTpHMKH Yce l(e nOpOl)KyE cepM03Hi pe6afH npo
MaH6yTHE BHLllOi OCBiTH 3 O1nlf(y Ha l(e Heo6xipHO p03rnlHynl
aJIbTepHaTHBHi Mopeni ill0 icHYJOTb Y cBiTi M lllYKaTH pillleHb mlti
3 OLlHOrO 60Ky papYTb 3Mory nOCHnHTH peMOKpaTH-lHiCTb y POshy
cryni Ll0 3HaHb a 3 iHliJOrO - HaI1KpaillHM cryAeHTaM i HaYKOBl()]M
Bip-IJTH n03HTHBHHM pe3YJlbfaT BiA BipHOCHH MaMCTepshy
nil(Mal1CTep Cnip 3a3Ha-lHTH illO 51 He BipIO B iCHYBaHHl OPliiEi
npaBHnbHoi CHCTeMH aAJKe IltpaiHH MalOTb pi3HHH poCBip Kynbryshy
15fIOJIbCbKYIYI fIOfJl5I[J
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
---------------- flepeOMOBa
py 3BYP-Iai i TpapJ1l(ii Vle MI1 rrOBI1HHi rrepCCTaTI1 ypaBaTI1 mO CI1shy
CTCMa HKa 6a3YETbCll Ha uep)I(aBHOMY cpil-JaHC)BaHHi Ta 6e3KOWshy
TOBHOMy pocryniuo OC13iTI1 - IJe ElI1He MO)l(lll1BC piWeHH5I
JlH J(wuwmocj5 EiJzeubKu~1
FlpeM ep-MiHicmp FlOJlbUi a citHi-zPY07i 199J POfCy BuxortaaluuJJupeKmop eaponeucb7cozO EaJ-lhy
PeKOHGmjJy1CIFi i PW6umKYJJupexmop PJ(O SA
TPAHCCDOPlI1Al(I1 BYILUOr OCBITYI B XXI CTOJIITII16
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
BI~ABTOPA CycnillbCnwO wo 6a3)cmbCfllla 311aJlHRX
0608f31W80 CmaHe Ha6azamo 6i1lbUllCOHshy
rypeHmHUftt HiJK 6ydb-JtlCe cycnillbcm80 mGe
MU 3HCVlU dO m020 lepe3 mmcuu npocmuu
centaJCm 3HaHHfI - W pecypc oocmynHuu
YHiBepcCVlbHo A mOMY He 6yoe eu6ateNHJl
3a (1020 HeBUlCopucmaHHfI He 6yoe 6iOliux
lCpaiJl 6y0-mb lCpaiHu-He13i2JIacu
17imepJ1pylcep
I [Ie51 Hanl1CaHIDI l(iEj KHI1rI1 BI1HI1IltJIa niT ltac ni)JrOTOBlm [IonoBiJi
Ha IltOHCpepeHl(iIO AKaLeMiltHI1i1 ltgt0PYM opraHi30Bauy BpOl(shy
JIaBCbIltHM TeXHOJIori-lHI1M YHinepCI1TeTOM (TIOJJbrua) B TpauHi
2003 p KOHCpepeHlJi5I p03rJJ5l)l2n2 KOMIOHiKe EBponeI1cbKoi KOMicfi
Ponb YHiBepCI1TeTiB y EBponi 3HaHb2 1I npO-lI1T2B TeKCT )IOIltyMeHTa
3 BeJIl1KI1M 3al(iKaBJJeHI-UlM I XO-l Y MeHe ll~e 3aJII1WaJII1C5l cYMHiBI1
)KeBpiJIa i Ha[lilI KOMIOHiKe 3[12BaJIOCIl pOCTaTHbO Ba)KJJI1BI1M npl1BOshy
[10M ru06 30cepe[(I1TI1CH Ha BI1CJIOBJIeHHi CB01X [IyMOI( i Bi[InOBi[Iei1
Ha nHTaHI-Ul ru0 nOCTaIOTb y KOMIOHiI(e a caMe npo pOJIb BI1ruoi
OCBiTl1 B EBponi 5lKa WBI1)JKI1MI1 TeMnaMI1 Ha6JIIDKaETbC51 [10 cycni shy
JJbCTBa 3HaHb
lloci y Meue 6yna [(OCI1Th-TaKI1 He3BI1-1aHHa 34-piltJHa npocpecii1shy
Ha KapEpa ruo YMO)KJII1BJJIOE MOIO Y-IaCTb y [Ie6aTaX npo BI1ruy ocsishy
1) BnpO[lOB)K 19 pOKiB II 6ys aKTI1BHI1M [IOCJIi[IHI1KOM y BeJIl1J(OMY
HaYIltOBOMY l(eHTpi i l(e 36araTl1J10 MeHe [IoCBi[(OM p060TI1 ruono
I Drucker PF (1994) The Age ojSocial Transjormation OPMfiHaJlbHO BHLashymmiddotlI y The Atlantic Monthly Y BI1fJUlAi eneKrpOrIHoro LOIcyMeHTa LOclyn Ha catlTi httpwwwtheatlanticcompoliticsecbigsocranshtm
EU Commission CommuniquH The Role oj Universities in the Europe oj Knowledge 5 March 2003 COM (2003) 58 final Brussels
rrOJIbCbKI1I1 TIOrmILJ 17
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
------------------ Bioa6mopa
B3aEMopfi HayIltl1 Ta iHll)CTPii CniBnpal(i pi3HOMaHifHHX nOnbCbIG1X
HaYKOBHX 3altJ1apiB i 3aKna[liB BHll(oi oCBim TIiC1UI 3MiH Y cycninbHiH
CI1CTeMi Il 1989 p 51 CTas nOniTI1IltOM i CII)MI1B CBoiH KpaiHi IOTI1PH
pOIG1 mlt CeHafOp a BipTaIlt HK nepWI1I1 fonoBa ll(OHHO cTsopeHoi
XPI1CTWlHcbKo-JeMoKpaTI1YHOi TIapTii 31991 pOIlty )J E 3aCHOBHI1shy
[(OM i peKTOpOM [IBOX npl1BaTHI1X SHll(I1X HaB-JanbHHX 3aI(Jlaf1iB y
51KHX ll(OpiYHO HaBLfalOTbCiI 6JIYI3bKO 55 THOILf CTy[leHTis Y pOJIi 3ashy
CHOBHHKa i meHa KiJIhKOX eKOHOMiLfHI1X opraHi3al(ilI ii BHXOWlYH i3
cyri CBOE piJJJIbHOCTi B OCTaHHi pOKY CTaB i rripnpHEMl(eM 06J1Llla
MOl OCBiTHi 3aMapJ1 6yJIO CTBopeHO 3 rrYCToro Micl(H He Ha rposhy
Mal(CbKi KOllITH a Ha KOllITH OTpl1MaHi 51[( MaTa 3a HaSyaHH5I Ha MOIO D)MKY caMe TaKa M051 pL1J1bHiCTb paE MeHi 3MOry p03fJ151H)TH
KOMJOHillte Kpi3b npl13M) rripnpI1EMl(5I nOJIiTHKa POCJIipHI1Ka mG1H
6araTO pOIltiS BiMas npHKJIapHiH Ha)l(i Ta MeHell)Kepa-3aCHOBHI1Ilta
BHll(OrO HaSLfanbHoro 3aKJIapy
lLe51 CTBopeHHH TaKOrO 3aKJIapy B MiCTi HOBHl1 CORY CTIonbma)
6yJIa rroniTHltJHOIO iHil(iaTHBOJd 51 XOTiB 3aflHWHTH nicJI5I ce6e
mOCb BalKJHSe -- liaBLfaJIbHHH 3aJltJ1ap mmH 6H rrOJIerwysaB i npl1shy
CKopIOBaB npOl(ec OTpJ1MaHH5 MOJIOPJ1MI1 nOJI5JltaMH HaHBd)ltJ1HBishy
woro Hap6aHH5I -- iHTeJIe[ltTyaflhHOrO J(arriTaJIy BHll(a oCBira MaHshy
Me CKpi3b nepepyciM y p03BHHyrl1X KpaiHax E HaHBa)fJJHBiwoJO
iHBeCTI1l(iEIO 51KY MQ)Ke 3p06MTM OKpeMa nlOl(HHa YM il pOAMHa pJl5I
ce6e i CBOlX l(iTeJ1
HaM nOll(aCTI1JJO )ltHTH B LfaCM KonH AOcryn 110 3HaHb i BMmoi
OCSiTH E l()lKe peMOKpaTHLfHHM Y 6araTbox p03BHH)TJ1X KpalHax
nOHal( 40 MOJIopi npoPoBlK)E HaBLfaHH5I y BJ1mHX HaBLfaflbHHX 3a shy
Mapax TaKe nparHCHH5 PO OCBiTH Maeuro COl(iaJIbHi Ta eKOHOMiYHi
KopeHi XX CT 3 Horo TeXHOJIoriYHOIO peSOJlIOl(iE[O rrOIltJ1aJIO KpaH
BI1Ill lllKOJla 6i3Hecy - HaujoHaJlbHI1I1 YHiBepcl1TcT nyica 3apeeuroCrpOBaHHI1 nitl neOITI1M HOMepoM cepen npHSltITHI1X 3aKJIanio nHlloi ocniTI1 y nOCTKoM)shyHiCTl1-lHiI1 TIOJlblli Y HbOIvry HlS-IaIOTbCiI 4500 cry(eHTin 3a 6aKanaBpchKHMI1 Ta MalicTepChKYIMH nporpaMaMI1 Ha cpaKYJIbTeTaX nilrrpl1euroMHI1lTUa i MeneshyAgtKMeHTy nOniTH-IHHX HayK KOMnOrepHI1X HaYK TaKoiK npaLlOlOTb nposhyrpaMa MBA fa iHllli npOrplMH HOBHJj COWl - MiCTO 3 HaCeneHH5M 85 000 II~O po3TaUlonaHe Ha niutHi TIoJlLrni B MallononbCbKOMY perioHi n 100 KinoshyMeTpaX nitl KpaKosa
TPAHCCPOPMAljJT BMmoT OCBITjI B XXI CTOJIITTI 18
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
------------------BioaBmopa
[(oMirrysaHHIO CPi3HqI--O npal(i4 niTep DPYKep 3a)Ba)j(J1B lI(0 Y CIllA f-JanpI1IltiHl(i xx cr KiJlbKicrb npal(iBHHKiB ccpepH 3HaHb (npocpecioshyHaJJiB i3 BHlI(OIO oCBiTOIO) 6yna BHlI(OIO HbK npeLCTaBHI1IltiB cpi3HqshyHOI npal(i5
3MiHHnaC5I -11 l(iHHicrb npHpOLHI1X pecypciB 30KpeMa
TI1XlI(O He euro npe[(MeTOM KapTenbHHX yro[( OCKiJIbKI1 BOHH craIOTb MeHlIl BaJKJIHBHMH y BH3HaqeHHi 6araTcrBa Hal(i B TOH yac HK Texshy
Honorii Ta cpiHaHCOBi pecypCH - 6iJJblIl LOCT)I11HHMl1 OcrIOBHHM YHI-IHI1I(OM HKI1H CborO[(Hi BH3HayaE P03BHTOK i 6araTcrBo Hal(i 3araJIOM i OKpeMHX fi rpOMa[(5IH euro iHTeneKT)anbHHH KaniTan 3HaHH5I i BMiHH5I onep)BaTI1 3HaHH5IMH Ta iHcpopMal(iEIO EypX1IHBHH P03BHshyTOK Hal(iH 5IIlti He MalOTb npHpO[(HHX pecypciB (HanpI1I(JIa[ fOHshy
KOHr CiHranyp) i Kopnopal(iH lI(0 6a3YlOTbCiI Ha iHTeneKrYaJlbHOMY
KaniTani (HanpHKnaL Microsoft Cisco Nokia) nOKa3YE lI(0 [(oMirryshyBaTHMe B rn06aJJbHii1 eKoHoMiL~i B HacrynHi pOim HaYKoBe LocnishywKeHH5I niLTpHMaHe ecpeKTHBHHM ynpOBawKeHH5IM HOro pe3ynbTashyTiB B eKoHoMiqHY npaKTHKY a TaKQ)K IIlBH[Kicfb BnpOBawKeHH5I HOshyBHX feXHonoriH 3ane)(aTb BiL nlO[(ei1 iXHix 3HaHb i 13MiHH5I Ix BHKopHcroB)BaTH a TaKO)( nocTii1Horo nparHeHHiI 110 TpaHccj)OpshyMal(ii B)(e iCHYIOqOrO Ta 3[(06yrT5I H0130ro 3HaHH5I
3HaHHI craG IltJIlOyeM [(0 ycnix) iHLHBiLiJ3 i Kopnopal(iH TaKHM YHHOM MO)(Ha CTBepwK)BaTH ilO 3a 900-piqH) icropilO YHiBepcHshyTeTiB ponb BHlI(Oi OCBiTH HiKonH He 6yna TaKOlO BaJKJIHBOIO ilK Terrep
OCBiTa 3aranOM - BiL noqaTKoBoi IIlKOnH [(0 )HiBepCHTeTY i cyshyyaCHa CHCTeMH OCBiTH BnpO[(OB)( yCboro )j(J1fT) - crana CYTTeBOIO
CKna[(OBOIO rn06aJJbHoi eKOI-IOMilm He nHlIle TOMY lI(0 BOBa [(ae BHshy
nYCKHHKaM6 HaHBaJKnHBiIllIDi pecypc - 3HaHH5I a i1 TOMY lI(0 3a6e3shy
neqye p060Ty i [(06PI1I1 3ap06iToK BenHKrn KiJIbKocri BHCOKOOCBiYeshyHHX npocpecioHaJJill De[(aJIi qacrilIle y ny6niIltaL~i5L npo oCBiTY B)j(J1shy
BaIOTb HOBHH TepMiH oCBiTH5I iHL)CTpm - He nHlIle [(n5I Toro lI(06 HaronOCHTH Ha poni OCBiTH B eKOHOMil(i a i1 lI(06 npoiJJIOCTp)BaTH
BenH1e3Hi KOIIlTH 5IIlti lI(OpiYHO BI1TpaqalOTb Ha OCBiTy YP5I[(H
4 Y IlOflblUi Ja ocraHHi Tpl-lHai1I-HTb pOKiB KinbKiCTlgt cryf(ellTiB 36iJIlgtlilllJTaCb
y45 pa3a
S Drucker P E (1985) From capitalism to knowledge society 3 IG-II1rH
Neft D amp Woburn MA (eels) The Knowledge Economy Butterworth pp15
6 TepMiH Il)(J1BaIOTb Ha Il03HaleHHH Bcix Ill1rryCKHl1Ki8 Ill1lUl1X HJIllJflbHI1X
3JKJIaLtin
TIOJIbCbKI1fi TIOfJl5ID 19
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
----------------- Bioaemopa
7 Ta OKpeMi rpOMaMlHYl B oqax noJIiTl1KiB i CTpaTeriB HKi P03MipKOBYshy
lOTb npo MaH6YTHeuro oCBiTa rpOMaMIH Ta HaYIltOBi OCJliwKeHHR CTalOTb
KJTIOqeM 0 3ll06yTIH Hali euro1O BYlCOKOrO eIltOHOMifIlOrO cTarycy H 3ashy
BHIltYI lbOMy ll0 Ha6yrnl HelO 3HafHoi nOlliTJ1fHOj BanI Ha cniToBiti
apcHi TIpoTe OCBiTa i npOlecYI OCJJiwKeHHR He ni)(nopHKOB)IOTbCH
CTaHap1HJ1M KpvlTepi5lM npoeKJHOIO MeHel)KMeJ-IT) rnnOBYlM lJJUI
cyqaCHoro 6i3HCCY Ui rany3i E HJ3BYltlaHHO qyrllYlBYlMYI BKJ1a11eHi B
J-IYIX IltOlIlTIl He MO)K)Tb 6e3nOCepellHbO uaTYI KiHleBYlI1 pe3YJIbTaTshy
Tyr MaIDKe Bce 3ane)JJ1Tb Bi)( JIIOlleI1 lll0 npal(IOIOTb B OCBiTi ti npOBOshy
HTb Ha)KOBi llOCJliwKeHf-Ul Bi)( Ix 3HaHb TaJ1aHry i MOTIlBalij -lYlCTYIX
CJ1CTeM HaBin ecenteKTHBH11X i ll06pe npocentiHaHCOBJHYIX HellOCTaTHbO
KJIIOqeM ll0 Mati6yrHboro euro ecenteKTJ1BHa 6araTopiBHeBJ OCniT-IfI
CYlCTeMa lll0 uaE MO)(JIHBiCTb KO)(Hiti JIIOllHHi HKa BMiE MYlCJIYlTYI
a6CTpaKTHYlMH TepMiI-JaMYI (a TaKYlX JIIOlleti - 6iJJblIl HIlt 85) 3ll06yshy
TYI nom-ry CepellHIO OCBiIy i 6iJIb111 flK 50 ll0POCJloro HaCeJIeHHfI shy
6a30BY BHwy oCBiT) Ue 3aBllaHHH liJJKOM BillMiHl-Ie Bill TOro lll0 CTashy
nYlJIOCfI nepe OCSiTHbOIO CYlCTeMOIO CTO PONB TOMy CJIiTl 3a)BaJKlI shy
TYI lll0 YXX CT cepellHiti pineHb OCBiTH 3pic Ha llBa piBHi - sill 3arashy
JIbHOl nOqaTKOBoj )10 BYllllOj OCBiTH B
MaJ16yrHi qaCH cxo)J(e 6ynyrb WTOPMOBYlMYl bull AJIe WTOPM - lIe
3arp03a )lJIf OllHYlX i CTBopeHHH MO)(JIYlBOCTeti llM iHWYlX HaBiTb y
HatiCTa6iJJbHiwYlx rany3Hx (a ll0 HYlX fI BilHOlIlY i BYlllly OCBily) 6YPH
MO)J(e 3MeCTYI iCHYJOfYlti nopHllOK CKYlIIyrJ1 3 TpOH) JIillepiB i BO)1HOshy
lac niTlHeCTI Ha rpe6eHi TYlX XTO J-IaBalKJ1BCH BillnOBiCTYI Ha BYIIltJTYlK
lacy i p03rJIflaE HOBi TeXHOJIOrii a60 3MiHYI y 30BHiWJ-IbOMy cepellOshy
BYlllli HIlt MO)(JIYlBiCTb HIlty He MO)(Ha ynYCfHTYI
TIponoHoBaHa JltHYlra ClltJTallaeuroTbCH 3 TpbOX faCTYlI-
Y nepwiti qaCTHHi p03KPWro n03Y1liro euroBponeticbKoi HayKYl
Ta BHlllOi OCBiTYI HOBi 3aBllaHH5I lll0 nOCTarOTb nepell BYllllOIO oCBishy
7 DPOTllfOM 1990-x pOKiB AMepl1Ka BHTpaTHJla 3 uielO MeTOlO 6iJrbIll 51K 635 MJIPtlmiddot l(ollapiB (cYMa IliO 3HaQHO ITepeBl1lLWeuro BHTpaTl1 HJ HauiOl-IaJJbH) 060shypOH) a60 Bl1ITllaTH 3 6e3po6iTTfl) Reading writing and enrichment Private money is pouring intO American education and transforming it The Econoshymist 16011999 p57_ a Daris S amp Meyer C (1998) Blur the speed of change in the connected econshyomy Reading Massachusetts Addison Wesley Drucllter PF (1993) Managing in Turbulent Times New York Harper Business Bloom A (1988) Closing of theAmericanMind New York Simon amp Schuster
TPAHCltPOPMAlJIJ BI1IU01 OCBITYI B XXI CTOJIITTl20
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
-------Bioaemopa
TOIO Y CBiTlIi KOMIOHiKe EC Bi 5 1Il0Toro 2003 poKy BHCHOBKI1
3po61IeHi 3 noaaHoro aHaJIi3Y E yrriBepCaJIbHHMH i1 iJIIOCTP)lJOTh
BTpary EBponei1cbKOIO HaYKOIO Ta OCBiTOIO rlIo6aJIbHOrO JIiepCTBa B
KOHKypeHTHii1 60POTb6i 3 AMepHI(OIO i aOMU-ryBaHH5I yrriBepCI1TeTiB
CLilA BOHH TaKO( 3acBiqyroTb llO Ti np06JIeMI1 i MaClIJTa6I-l i 3ashy
BAaH1-UI HKj nOCTaJIH nepea EBponei1CbKHM aKaaeMi-lHHM CBiTOM
J3HMaralOTb UiJIKOM HOBI1X pirnel-Ib OCKiJIbKH Ti ll0 J3HKOpHCTOB)TJ3ashy
JIHO Loci B)Ke l-IeeltjgteKTHBHi
YapyriH qacJHHi HaBeaeHO -IHHHHKH llO 06YMOBJIlOIOTb aoMishy
H)BaHHH aMepHKaHCbKHX yrliBepCHTeTiB BHCBiTJIeHO BaKJIHBiCTb
BHKopHCTaHHH npocjlecii1HHx TeXHOJIorrn MeHelJ)KMeI-Iry y BHllHX
HaB-IaJIbHHX 3aKJIaaax i Heo6xiHicTb CyrrEBOi niaTpl1MKy 3 60KY
npHBaTHoro KaniTaJIy BiTaK HaeTbCH npo 3MiHH llO BiA6YJIHCH B
n OJIbCbKiH BHllii1 OCBiTi nicml 1989 poKy HarolIoilieHo Ha BTIJIHBi
npHBaTHHX BHllHX HaB-IaJIbHI1X 3aKJIaaiB HK HOBOIO eJIeMeHT) B 32shy
raJIbHiti CHCTeMi BHlloi OCBiTH TIpeaCTaBlIeHO TaKO( HOBY CHCTeMY
Opr al-l i321(ii Ta cpiHaHcysaHHH EBponeHCbKOI OCBiTH TIpon03Huii
(nepilia - llOaO KOpeKIJii iO-IYIO-IOi CHCTe~1H apyra - BiaI-IOCI-IO
CTBOpeHHH UiJIKOM HOBOi CHCTeMH) oxonmOIOTb HaHKpall(i EBpOshy
neHCbKi Ta 2MepHKaHCbKi pirneHHH i BHCHOBKH i3 3MiH 110 BiJ6ylIIKil
B n OlIbCbKOM) cepeAOBHlli 3anponOHOBaHi HOBi BapiaHTH piIIIeHb
nepea6aLJaIOTb 3MiHH B 3aralIbHiH CHCTeMi BvllOi OCBiTH 3 OrJIHay Ha
TOi1 cpaKT llO 3 oaHoro 601lt) BHlla OCBiTa - ue HaHBaKJIHBima iHshy
BecrHum npOTHrOM (HTTH a 3 iHllIoro - HaB-lal-Il-lH I laHKpallHX
npocjleciOHaJIiB - B iHTepecax cycniJIbCTSa i aep)KaBH
Y TpeTii1 -IaCTHHi BHCBiTJIeHO iCTOPH-IHi 3B513KH Mi)l( yrriBepcHTeshy
TOM i 3HaHl-UIM 3po6JIeHO cnpo6y aaTH J3H3Ha-eHH5I nOHHTTIO Esshypona 3HaHh a TaKO)K niLIltpeCJIHTH aOUiJIbHiCTb B)KHBaHH5I TepMil-Ja
eKOHOMiKa llO 6a3YETbCH I-Ia 3HaHI-UIX mltHH J3I1KOpI1CTaHO n Koshy
MIOHiKe EC BiaTaK aBTOp P03KpHBaE CBOi nOr1l5lJH Ha OCBiry T2 Meshy
HelJ)KMeHT 3HaHH5I
KOKHa IlIaBa 3aKiH-YeuroTbOI pe3IOMe B HKI1X CKoHneHTpOBaHo
HaHB2)KTIHBimi iei
MeroIO KHHIH He euro 3MaJIIOBaHH5I uiJIiCl-wi KapTl1l-IH BCboro llO
n OB113aHe 3 BHllOIO OCBiTOIO i HayrltOBl1MH aOCJIiKeHl-UIMH Y Hit
npeaCTIlBJIeHO HOBi iei iIKi MOK)Tb AOnOMOITH ccpopM)TBaTI1 onopshy
Hi 6JIOKH J(JIH ae6aTiB i niroToBKH cIIeuHCpi-HI1X pillleHb HKI1MH
3Mo)Kyrh KopHCTyBaTI1Cl1 O1(peMi Hauii TIl EC Y UiJIOMY
21TIOJIbCbKU1 TI0 IlliI)J
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
HaI1I1GIHHll L(iEl KHl1rl1 ClaJIO MO)(JTI1HI1M 3a13[(5JIGI niuTpl1Mlli
H [(OnO103i npOTllrOM 6araTbOX MiCllL(iB npocjlecopa PmvlaHa fanapa
3 BpOL(naBcbKoro TeXI-IOnOriumro YHiBepCVlTeTy [(OKTOpa IHa KO-Ishy
n OBCbKGrO 3 Lep)KtBI-IOra KOMiTeTy 3 nl1TaHb Ha)KOBoro [(ocniU)KeHshy
HH i [(OIltTOpa PacpaJIa MaTl1JI 3 BI1lUOl WKOJII1 6i3Hecy - HalJiOHaJIbshy
Ho ra HiBepCI1TeTy JIyica 5f 6e3MegtKHO B)JJ1YHI1i1 1M 3a [(0I10lOIY
Ta cninnpaL(lO
BI1CJIOBnJ-OIO nonllKy i MOii1 KOMaH[(i [(OKTopaM MapU Ciuop
Ta KIllI1IlITOCPY fmoIY 5lKi [(onOMOrJIl1 B ocpopMJIeHHi Ta6JII1L(b ylloshy
[(aTlltY II y nOIlI)K) JIiTeparypI1 Ta ocpopMneHHi n OCI1JIaHb Mar[(aJIeHi
ltPYPMaHeK-(oneL( 3a niuTpI1MKY y CKJIa[(HOMY npoL(eci BI1[(aHIUI
Ta MaplJI1HY llYKI1HCbKOJ1) 3a nepeKJIa[( aHIJliAcbKOJ-O MOBOIO
KzuuulJnocp naIYl08CbKUU
JliOmuu2004
22
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
QACTI1HA I
3aBUaHIUl p03BIITKY ilKi nOCTalOTb nepe)1
euroBporrei1cbKI1M COI030M Y eurolJpOnei1shy
CbKOMY npocTopi HaYKOBIlX )10CJJiJl)KeHh
Ta euronporrei1cbKOMY npocTopi Sllllloi
OCSiTH
C~aCHI1i1 CSiT aKaneMiYHOi euroSpOilH
euronpo rreHCbKa nl1llla OCSiTa i SI1Knl1K
aMepl1KaHCbKOi Moueni
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
---------------- LJacmUJ-ta l
1 3ABIJAHH5I P03BI1TKY 5IKI TIOCTAfOTb TIEPE)X EBPOTIEI1CbKI1M COI030M Y EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI HAYKOBI1X )XOCJ1rWKEHb TA EBPOTIEI1CbKOMY TIPOCTOPI BI1IUOT OCBITI1
11 euroBpona Y cBiTi rno 3MiHIOeuroTbCJI
Y XX CT euroBpOna nOCT)1J10BO BTpa-laJJa cBiti CTaT)TC rereMOHa n
6illblllOCTi BagtKJ1HBHX raJTy3eH JIJOtCbKOi LIiJIllhHOCTi - nOJIiTH-lHil1
COlJiallbHil1 KYIblypHil1 eKOHOMi-lHiM a TaKO)K y raJTy3i HaYKOBl-X
LIOCJIiLI)KeHb MO)KHa npOBeCTH 3HaJJorilO 3 -laCaMH PHMChKOi iMneshy
pii fpeuia 5JKa AO TOro AOMiH)Balla y CBiTi BTpa-laJIa CBOIO 3I-Iaqyshy
U~iCfb rpeUhKi MiCTa 3aHen3AaJII1 rpeUbKI1l1 ltrJIOT nepeCTa B iCHYshy
BaTH i npHMiTHBHe CillbCbKe r ocnOA3pCTBO BilJpOLI)KynaJIOC5J 5lK
OCHOBHI1li cnoci6 BIDKMBaHH5J I B TOM -lac 5JK pyHI-JYBaJlaC5J AepgtK3shy
Ba rpeubKa K)llbTypa nOlllHplOBaJJacb y A3BHbOMY cBiTi i lH3MOMHshy
JIa HOro 3 AHBOBH)KHHMH AOC5JfI-JeHH5IMH rpeUbKoi cpiJlococpii Mashy
TeMaTI1KH Ta JIiTepaT)PH Ham qrqacr-II1H cBiT aK i PHMCbKl111 c[loro
-lacy CnpHHH5IB TpaHccpopMysaB i p 03BHHYS Hali6 iJIbilli AOC5JfHeHshy
H5I EBponeHcbKoj UHBiJIi3auii Y TOMY -lHCJIi YHiBepcHTeTH Ta Ha)1ltOshy
Bi AOCllilJ)KeHI-l5l B Toli -lac HK cBpona B UiJIOMY nO-lHHaeuro BTpa-laTI1
cBoi n03HUii HK nOJIiTH-lHa BilicbKoBa KYJIbryPH3 13 eKOHOMi1H3
CHJIa
BagtKKO n epeKOHaTH oCBi-leHOrO euroBponeliL51 3 orJI5llJy Ha CllaBeTshy
He MHHYlle Hailloro KOHTHHeHry lUO MH JIerKO MO)KeMO Y5lBHTI1 co6i
CBiT 6e3 CYITEBOrO Bf1J1HBY CBponH flerKO H3nHC3TH CUCH3pili B
HKOMy cspona craeuro -lacrHHoIo rn06aJIbHoi nepI1Cpepii LU06 nposhy
imocrpysaTH 3HIDI(eHH5I pOJIi CBponH B r3JIY3i eKOHOMiKH MH MOshy
)KeMO cnHp3THca Ha pi3HOMaHiTHi A3Hi9 aJIe ue He M3THMe ceHCY
OcKillbKH MH p03rJI5lAaeuroMO uei1 npouec HK O-leBHAHHli lJJ1a Bcix XTO
3HaJli3Yeuro Cy3CHe i M3li6YTI-IE
5lKl10 MH npHnYCKaeuroMO lUO y XXI CT P03BHTOK cBhy 3aJIe)f(3shy
9 Kennedy P (1989) The RiseanctFall ofthe GreatPowers New York Vintage Books Huntington S P (1996) The Clash ofCivilisations and the Remaking of World Order New York Simon amp Schuster Oswald S (1991) The Decline of the West New YorkOxford University Press
24 TPAHCltDOPMAun Bl1LU01 OCBITI1 B XXI croflnll
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25
-----------------iaemUl-tal
THMe Bi[l eKOHOMiKM mlta 6J3YETbClI HJ 3HaHH5lX TO rrOlill1peHHlI
HJyKOBHX [IOcfIiugtKeHb (a60 nlHpwe - npOAYKliB 3HaHHfl la ix 3a shy
CTOC)BaHH) - OCHOBHHH IIIfI5IX Ha6yrrJI KoprropauiflMH -IH Kpai shy
HaMH [IOMiH)lO-IOI pOfIi a60 rrpHHaHMHi OfpHMaHH5l iCfOfHOi qaCTshy
KH B rfI06aJIbHOMY p03rro[liJIi pe3YfIbTaTiB eKOJ-lOMi-lHOi [IiflfIbHOCTi
fIlO[IeH 10
)JmI illIOCTpauii piBH5l p03BHlK) J-laYKOBHX AOCJIiD)KeJ-lb Y rreBHiH
KpaiJ-li MO)KHa CKopHCTaTHCH pi3HOMar-riTHOIO CTanlCTHKOIO a60 CHshy
HTeTH-IHHMH iHAHKJ1OpaMI1 Y uiH p060Ti nponOH)EMO BI1KOPI1Cshy
TaHW HaHnpOCTiIIIoro 3 Hl1X 51KMH n OKa3Ylt Micue KpalHH B Ta6m1ui
rJI06aJIbHHX 3MaraHb 3a HayrltOBe LIoMiHyBaHHJI - BiLICOTOK 3arafIbHoi
IltiJIbKOcri llaypeaTiB Ho6eJIiBCbKOi rrpeMii (3a BHIDlTKOM rrpeMiH 3a
[IOClIfHeHHlI Y raJIy3i MHPY Ta fIiTepa1ypH) 3a 10 pOKiB Y cBporri CiliA 1a iHWHX -IaCTHHaX cBiTY
ITpouec rJI06alli3auii i p03BHTIlty eKoHoMiIltJI lll0 6a3)ETbcH Ha
3HaHHHx CrrpHllTHMe 3poCTaHHIO pOlli CBiT013HX lliLIepiB -- Jltoprropashy
uiH i IltpaiH HKi MalOTb rrpHMHH L0CTyn [10 [IaHJ1X HayKoBYLX Loclli shy
)J)KeHb Ta ix Bl1KopHCTaHH5l B HaHKopoTWHH rrepioL ITepeMo)(ulIMH
6YtI)Tb Ti XTO 3Mo)Ke CTBOPHfH HaHKpJllli )Moml [1M CHCTeMan1Qshy
HHX HayKOBHX [IOClliL)KeHb Ta BHKOpHCTJHH5l ix pe3)llbTaTiB a TaKOgtK
Ti XTO 3aJI)lHTb HaHKpalllHX HayKOBuiB OCb -IOlvry KillbKiCTb llaypeashy
riB Ho6elliBcbKOi npeMii JIKl rrpaUIOIoTh Y KOHKPeTHiH KpaiHi EO rrOKashy
3HHKOM fi HayKOBoro rrOTeHuiany i oT)Ke Mo)KllHBooeI1 p03BHTK)
([IHB PHC 1)
10 D)1B KJeer ] Liberska B Kuklinski A (ra iH) (1998) Globalizacja gospodarki nviatowej a integracja regionalna Konsekwencja dla Polski Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXI wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA BOZyk P (Ta iH) (1999) Jaka przyszJowcEuropy Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska w XXl wieku przy Prezydium PAN Dom Wydawniczy ELIPSA ]aiowiecki B (2000) Brukselskie scenariusze dla Europy y Strategia rozwoju Polski do roku 2020 Vol2 Studia ekspertckie na ternat 20shylecia 2001-2020 Warszawa Komi[e[ Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium PAl- Dom Wydawniczy ELIPSA p 164-1 8 1
II 11lHI Cnp0llCHHJI al-lani3Y KmbKiCTb JIaypeaTiB p036I1TO I-la nepio[(11 no 10 POIltiD 1900-1909 1930-1939 1960-1969 1990-1999 Ui nepioLI1 6yJJI1 BiDshyHOCI-IO c-ra6iJTbHI1MI1 y Hafl6iJTblIl Ila)f(JTI1IlI1X perioHax CBiry (caMe TOM) LCClIshyTI1J1ilf7r niCJTlI 060x CBiTOBHX BOeuroH i HacrynHi nepiOlH 3aIlopywcHb 6yJlo BHshyJI)-leHo) JLnltepeJTo BJIaCHI1H lHaJli3 lUO 6a3YeuroThCJI HltI l--aHl1X caChy wwwnobeJse
ITOJIbCbKI1YI IT0 rll5I[( 25