Page 1
นโยบายพลงงานว า ร ส า ร
ฉบบท 95 มกราคม-มนาคม 2555
สมภาษณพเศษ
www.eppo.go.th
ISSN 0859-3701
ประชาคมอาเซยน 2558ความทาทายและโอกาสพลงงานไทยความทาทายและโอกาสพลงงานไทยความทาทายและโอกาสพลงงานไทยประชาคมอาเซยน 2558
สสสมมมภภภาาาษษษณณณพพพเเเศศศษษษ
ส
ท 95 มกราคม-มนาคม 2555
อารกษ ชลธารนนทรฐมนตรวาการกระทรวงพลงงาน
สถานการณพลงงานไทยในป 2554จบตาความรวมมอดานพลงงานในเวทโลกBEAT 2010 โครงการกระตนจตสำนก และรณรงคดานการอนรกษพลงงานCETO เทคโนโลยนำพาพลงงานคลนสพลงงานไฟฟา
Page 2
กบข.จบมอ 2 พนธมตรจด “โครงการ กบข.อบรมเพมรายได” ดงโรงเรยนการอาหารนานาชาตสวนดสต อบรม 5 ห ล ก ส ต ร เ บ เ ก อ ร ย อ ด น ย ม เรยนงาย ท�าขายไดจรงใหแกสมาชกในราคาพ เศษ แถม ซพ ฟ ด มารเกต ใจดใหพนท โปรโมชนหนารานทผานการอบรม จ�าหนายสนคาฟร เดอนละ 1 ครง หวงใหสมาชก กบข.มอาชพเสรม ชวยเพมรายไดใหครอบครว
นางสาวโสภาวด เลศมนสชย เลขาธการ กองทนบ�าเหนจบ�านาญขาราชการ (กบข.) เปดเผยวา กบข.รวมมอกบโรงเรยนการอาหารนานาชาตสวนดสต มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต และซพ ฟ ด มารเกต จดโครงการ กบข.อบรมเพมรายได เปดโอกาสใหสมาชกและครอบครว เขารวมอบรม 5 หลกสตรเบเกอ รจากโรงเรยน การอาหารนานาชาตสวนดสตฯ ในราคาพเศษ นอกจากน สมาชกยงไดสทธวางจ�าหนายสนคาในพนทโปรโมชนหนารานซพ ฟด มารเกต อกดวย ทงหมดนเพอเปนแนวทางให สมาชกประกอบอาชพเสรม เพมรายไดใหตนเองและครอบครว
สมาชก กบข. สอบถามขอมลเพมเตมโทร. 1179 กด 6 หรอ www.gpf.or.th
ค ว า ม เ ค ล อ น ไ ห ว ใ น ก บ ข.
“โครงการ กบข.อบรมเพมรายได ถอเปนโครงการตอเนองจากโครงการ กบข.ฝกอบรมอาชพ 5 ภมภาค ซงในปทผานมามสมาชกผานการอบรมในโครงการดงกลาวมากกวา 8,000 คน มสมาชกจ�านวนไมนอยทน�าความรจากการฝกอบรมไปประกอบเปนอาชพเสรม หรอน�าไปผลตเพอใชภายในครอบครว ชวยลดคาใชจายทางออม มาในปนนอกจาก กบข.จะเปดโอกาสใหสมาชกเขารวมอบรมแลว ยงหาชองทางการจ�าหนายใหสมาชกผานรานซพ ฟด มารเกต เพอสานฝนใหสมาชกมอาชพเสรมเพมรายไดไดจรง” นางสาวโสภาวดกลาว
ส�าหรบสมาชกทสนใจเขารวมอบรมในโครงการอบรมเพมรายได เพอสมาชก กบข. สมครเขารวมโครงการไดตงแตวนท 20 มนาคม – 17 พฤษภาคม 2555 ผานทาง www.gpf.or.th หรอ www.dusit.ac.th โดยมคาใชจายในการเขาอบรมเพยง 500 บาท/คน/หลกสตรเทานน ในครงนรบสมครสมาชกจ�ากดเพยง 1,000 คนเทานน สมาชกสอบถามเพมเตมโทร. 1179 กด 6
ผศ.วไล ศรธนางกล รองอธการบด ฝายบรหาร มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต เปดเผยวา โรงเรยนสอนอาหารนานาชาตสวนดสตฯ ไดจด 5 หลกสตรเบเกอรยอดนยม ท�างาย ขายไดจรง เชน คกกอลมอนด คกกเนยสด ทออลมอนด เมอแรงค ขนมปงกรอบเนยสด อบรมใหสมาชก กบข.ในราคาพเศษกวาบคคลทวไป ซงสมาชก กบข.จะได ความรทงภาคทฤษฎ ภาคปฏบต เทคนคการท�าและขายโดยตรงจากอาจารยผสอน ซงมความเชยวชาญดานเบเกอร ซงในการอบรมจะแบงเปน 5 รน รนละ 200 คน แตละหลกสตรจะรบสมครเพยง 40 คน/รนเทานน โดยทางโรงเรยนจะเรมอบรมใหแกสมาชก กบข.ตงแตเดอนพฤษภาคมเปนตนไป
นายวรตน เตชะนรตศย รองกรรมการผจดการ บรษท ซ พ เอฟ เทรดดง จ�ากด เจาของธรกจคาปลก ซพ ฟด มารเกต กลาววา ซพ ฟด มารเกต จะเปดโอกาสใหสมาชก กบข.ทผานการอบรมในโครงการอบรมเพมรายไดฯ สามารถน�าสนคามาวางจ�าหนาย ในพนทโปรโมชนหนารานซพ ฟด มารเกต สาขาฟอรจน รชดา ซงจะจดกจกรรมพเศษเปนประจ�าทกเดอน เดอนละ 1 ครง โดยไมเสยคาใชจาย เพอสงเสรมใหสมาชก กบข. มชองทางเสรมเพมรายไดอยางแทจรง และในอนาคตอาจใหสทธพนทวางจ�าหนายภายในรานซพ ฟด มารเกต แกสมาชก กบข. ซงปจจบนอยระหวางพจารณารายละเอยดและเงอนไขตาง ๆ
กบข.จบมอ 2 พนธมตรจดอบรมอาชพ
แถมพนทขาย เพมชองทางท�ารายไดใหสมาชก
Page 3
อกเพยง 3 ปขางหนา หรอในป 2558 จะมความเปลยนแปลงครง
ส�าคญในภมภาคอาเซยน นนคอ การท 10 ประเทศในอาเซยนจะรวมตว
กนเปนหนงเดยว ภายใต “ประชาคมอาเซยน” (ASEAN Community)
ซงการรวมกนเปนหนงเดยวในครงนจะสงผลใหอาเซยนกลายเปนตลาด
ใหญและมก�าลงขบเคลอนทางเศรษฐกจสงมาก และจะไดรบความสนใจ
จากภมภาคอนของโลกมากยงขน ขณะเดยวกนกจะชวยเปดตลาดของ
ประเทศในภมภาคใหเชอมโยงถงกนไดงายมากขน ผลทตามมาจงม
ทงโอกาสและอปสรรคส�าหรบประเทศไทย ซงกอนทการรวมตวเปน
ประชาคมอาเซยนมาถง ทกคนตองเตรยมตวเพอใหพรอมรบกบ
ความเปลยนแปลงทก�าลงจะเกดขน เพอใหสามารถสรางโอกาสใหแก
ตนเองและประเทศชาตได ขณะเดยวกนจะไดเตรยมตวรบกบผลกระทบ
ทอาจเกดขนไดอยางรเทาทน
“พลงงาน” กเปนอกหนงเรองส�าคญทเราตองใหความสนใจ
เพราะจากแนวโนมการเตบโตทางเศรษฐกจทจะขยายตวสงขน
ในอนาคต ยอมสงผลกระทบตอ “พลงงานของอาเซยน” อยางไมอาจ
หลกเลยง ภมภาคอาเซยนรวมถงประเทศไทยเราเองการด�าเนนการ
ทางเศรษฐกจและคณภาพชวตของคนในภมภาคจะมนคงได “พลงงาน”
ตองมใชอยางพอเพยง สามารถตอบสนองความตองการทเพมมากขน
ในอนาคตได ซงสงทเราจะไดเหนจากนไปคอความรวมมอดานพลงงาน
จากหลาย ๆ โครงการ ซงเปนความรวมมอกนของหลายประเทศ
เพอผลกดนแนวทางการด�าเนนงานใหสามารถตอบสนองความตองการ
ดานพลงงานของภมภาคได
ขณะเดยวกน ประเทศไทยเราเองกมการเตรยมพรอมดาน
พลงงานเพอรบมอกบประชาคมอาเซยนเชนกน ซงวารสารนโยบาย
พลงงานฉบบนไดรบเกยรตจาก นายอารกษ ชลธารนนท รฐมนตร
วาการกระทรวงพลงงาน ไดมาบอกเลาใหเราทราบถงทศทางและ
การเตรยมความพรอมตอการรบมอประชาคมอาเซยนของประเทศไทย
ซงจะท�าใหเราเขาใจทศทางการด�าเนนงานดานพลงงานจากนไป
มากยงขน
การก าวเข าส การเป นประชาคมอาเซยนจะเป นโอกาส
หรออปสรรคนน ขนอย กบว าประเทศไทยเราจะปรบตวรบกบ
การเปลยนแปลงเหลานไดมากนอยเพยงใด ยงเราปรบตวไดเรวเทาไหร
จะท�าใหเราเขาใจและกาวไปไดทนพรอมกบประเทศอน ๆ อนจะเปน
การสรางโอกาสใหแกประเทศไทยมากขนเชนกน
คณะท�ำงำน
ทกทาย
เจาของส�านกงานนโยบายและแผนพลงงานกระทรวงพลงงาน
ทปรกษาผอ�านวยการส�านกงานนโยบายและแผนพลงงานรองผอ�านวยการส�านกงานนโยบายและแผนพลงงานรองผอ�านวยการส�านกงานนโยบายและแผนพลงงาน
จดท�าโดยคณะท�างานวารสารนโยบายพลงงานส�านกงานนโยบายและแผนพลงงานกระทรวงพลงงานเลขท 121/1-2 ถ.เพชรบร แขวงทงพญาไทเขตราชเทว กรงเทพฯ 10400โทร. 0 2612 1555 โทรสาร 0 2612 1357-8www.eppo.go.th
ออกแบบและจดพมพบรษท ไดเรคชน แพลน จ�ากดโทร. 0 2642 5241-3,0 2247 2339-40โทรสาร 0 2247 2363www.DIRECTIONPLAN.org
Page 4
สารบญ
ฉบบท 95 มกราคม-มนาคม 2555www.eppo.go.th
ENERGY NEWS ZONE
3 สรปขาวพลงงานรายไตรมาส
6 ภาพเปนขาว
ENERGY LEARNING ZONE
7 อารกษ ชลธารนนท รมว.พลงงาน เรงสานตอนโยบายดานพลงงานทส�าคญและเรงดวน
12 Scoop:ประชาคมอาเซยน2558ความทาทายและโอกาสพลงงานไทย
19 สถานการณพลงงานไทยในป2554
36 สถานการณราคาน�ามนเชอเพลง
43 ผลการด�าเนนงานคณะกรรมการบรหารมาตรการสงเสรมการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน
46 การจดท�าแผนรองรบสภาวะวกฤตดานพลงงานไฟฟาของประเทศองกฤษ
54 จบตาความรวมมอดานพลงงานในเวทโลก
58 การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) จาก
การใชพลงงานป2554
66 BEAT 2010 โครงการกระต นจตส�านก และ รณรงคดานการอนรกษพลงงานเพออนาคต ของประเทศ
69 กฎหมายดานพลงงาน:มาตรฐานISO50001: 2011เพมประสทธภาพลดคาพลงงานใหองคกร
73 CETOเทคโนโลยน�าพาพลงงานคลนสพลงงานไฟฟา
ENERGY GAME ZONE
70 การตนประหยดพลงงาน:กาซชวภาพอด จากมลสตวและของเสย
71 เกมพลงงาน:เตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยน2558
Page 5
นโยบายพลงงาน I 3
E N E R G Y N E W S Z O N E
สรปขาวพลงงานรายไตรมาส
•นายพชยนรพทะพนธอดตรฐมนตรวาการกระทรวงพลงงาน เปดเผยภายหลงพธอ�าลาต�าแหนง วา นโยบายดานพลงงานทรฐมนตรวาการกระทรวงพลงงานคนใหม ตองด�าเนนการตอเนองคอการปรบโครงสรางราคาพลงงานเนองจากประเทศไทยใชพลงงานไมมประสทธภาพ สงผลให มการน�าเขาพลงงานในสดสวนทสงดงนนการปรบโครงสรางราคาพลงงานจงเปนสงจ�าเปน
•นายสเทพ เหลยมศรเจรญผ อ�านวยการส�านกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.) ในฐานะ ทดแลโครงสร างราคาพลงงาน เปดเผยวาตนทนเนอกาซธรรมชาตของประเทศเปนราคาเฉลยทมาจาก3แหลงไดแกจากอาวไทยพมาและLNGซงน�าเขามาจากตางประเทศ เมอรวมคาบรการจดหาและคาขนสง ตนทนNGV เวลานอยท 9 บาทตอกโลกรม ตนทนเนอกาซจาก แหลงก าซเฮนร ฮบ ไม สามารถน�ามาอ างหรอใช กบประเทศไทยได เพราะหากประเทศไทยตองน�าเขากาซจากสหรฐอเมรกาการคดราคาจะตองรวมถงตนทนอนๆ ทเกดขน จากกระบวนการด�าเนนการ ตงแตตนทนการท�าใหกาซ เปลยนสถานะจากไอเปนของเหลว ตนทนการขนสง LNGทางเรอ ตนทนการน�าเขา และตนทนการแปลงสถานะจากของเหลวเปนไอซงรวมแลวเปนราคาทสงมาก
•นายสเทพ เหลยมศรเจรญ ผอ.สนพ. กลาววา การปรบโครงสรางราคาพลงงานครงนเปนไปตามนโยบายรฐบาล ซงจากการทเครอขายผบรโภคมการฟองรองตอ ศาลปกครองเมอวนศกรทผานมา เพอขอใหคมครองฉกเฉน ไมใหมการปรบขนราคาพลงงานนน ศาลปกครองมค�าสงให ผถกฟองไปชแจงขอมลในชวงบายของวนท 16 มกราคมสวนศาลจะมค�าสงอยางไรกขนกบดลพนจของศาล ทาง หนวยราชการพรอมปฏบตตามดานนายอนสรณแสงนมนวล กรรมการผจดการใหญ บรษท บางจากปโตรเลยม จ�ากด(มหาชน) กลาววา ราคาน�ามนจะทยอยปรบขนตามตนทนน�ามนในตลาดโลกและในชวงหนาหนาวราคาน�ามนดเซลกจะแพงอยแลวจงไมเหนดวยกบทรฐบาลจะเขามาเกบภาษดเซล
ส ร ป ข า ว ป ร ะ จ า เ ด อ น
มกราคม’5501ในวนท1กมภาพนธนหากรฐบาลจะเกบกนาจะทยอยเกบ เพราะ หากเกบ 5บาทตอลตรประชาชนจะเดอดรอนหนก แตรฐบาลคงตองค�านงถงรายไดทจะหายไป 9,000ลานบาทตอเดอน จากการสญเสย
ภาษคาดวาราคาดเซลปนจะอยท32บาทตอลตร
•นายสเทพเหลยมศรเจรญผอ.สนพ.เปดเผยวาสนพ.มนโยบายเสรมสรางความมนคงดานพลงงานและพฒนาระบบกจการไฟฟาของไทยใหเปนระบบไฟฟาพลงงานสมบรณแบบ(SmartGrid)จงไดมอบงบประมาณ24.9ลานบาทใหสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง (สจล.) ท�าโครงการวจยและพฒนาระบบไฟฟาทชาญฉลาดเพอพฒนาประสทธภาพการใชพลงงาน เพอลดการน�าเขาและจดซอโปรแกรมคอมพวเตอรจากตางประเทศ
•นายสเทพ เหลยมศรเจรญ ผอ.สนพ. เปดเผย ความคบหนาการก�าหนดอตราการสนบสนนคาไฟฟากบโครงการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนทจะเปลยนรปแบบการใหสวนเพมจากคาไฟฟาปกตหรอแอดเดอรมาใชรปแบบของFeedintariffหรอสนบสนนในอตราคงทตามตนทนนนยงอยระหวางการศกษาและคาดวาจะแลวเสรจเรวๆน
•นายสรวทธเสยมภกดนายกสมาคมผผลตเอทานอลเปดเผยวา ปจจบนเอทานอลมปรมาณสตอกเหลอมากถง 60ลานลตรเนองจากเปนชวงฤดกาลของกากน�าตาล(โมลาส) ทงนสงผลใหราคาเอทานอลทมการซอขายจรงในชวงตนปอยท 19-20บาทตอลตรต�ากวาราคากลางทภาครฐก�าหนดไวเฉลยอยท22.35บาทตอลตรสวนนโยบายของกระทรวงพลงงานทก�าหนดใหยกเลกจ�าหนายเบนซน 91 ในเดอนตลาคม 2555เพอหวงใหผ ใช น�ามนหนมาเตม แกสโซฮอลนนอาจไม ได ผลนกเพราะแนวโนมราคาน�ามนตงแต ตนปยงอยในระดบสง
Page 6
4 I นโยบายพลงงาน
•นายอารกษ ชลธาร นนทรฐมนตรว าการกระทรวงพลงงาน เ ป ด เ ผ ย ภ า ย ห ล ง ก า ร ป ร ะ ช ม คณะกร รมกา รบ ร ห า รน โ ยบายพลงงาน(กบง.)ครงลาสดวาทประชมไดพจารณาแนวทางการปรบอตรา เงนสงเขากองทนน�ามนเชอเพลงของกาซ NGV กาซ LPG ในภาคขนสง รวมถงเบนซน ดเซล และแกสโซฮอล เพอให เปนไปตามมตคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต(กพช.)ทงน การปรบเพมอตราเงนสงเขากองทนฯ ส�าหรบน�ามนเบนซนและแกสโซฮอลดงกลาว จะสงผลใหกองทนฯ มภาระลดลงประมาณ วนละ21ลานบาทจากตดลบวนละ142ลานบาทเปนตดลบวนละ 121 ลานบาท ดานนายสเทพ เหลยมศรเจรญ ผอ�านวยการส�านกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.) กลาววา ขณะน กองทนน�ามนฯ มเงนสดอยจ�านวน 2,988 ลานบาท มหนสนจ�านวน20,623ลานบาทท�าใหตองตดลบจ�านวน17,635ลานบาท โดยเชอเพลงทเปนภาระใหกองทนน�ามนฯ ตองเขาไปชดเชย มากทสดคอLPGสาเหตทLPGตองชดเชยมากเพราะวาขณะนตนทนตลาดโลกขายอยท1,000เหรยญสหรฐตอตนแตประชาชนซอไดในราคา333เหรยญสหรฐตอตนซงการชดเชยกาซธรรมชาตและน�ามนจะตองทยอยลดลงเพอสะทอนราคาตามความเปนจรง เพอไมใหเสยเปรยบการแขงขนเมอเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป2558
•นายอารกษชลธารนนทรมว.พลงงาน เปดเผยวา ทประชม กบง.มมตใหปรบอตราสงเงนเขากองทนน�ามนฯ ในสวนของน�ามนเบนซนและ แกสโซฮอลทกชนดเพมขนอก1บาทตอลตร มผลวนท 16 กมภาพนธ
2555 สวนน�ามนดเซลยงคงไวในอตราเดม 60 สตางคตอลตร นอกจากนทประชมยงมมตใหปรบขนราคากาซ NGV และกาซ LPG ในภาคขนสงตามมต กพช. โดย NGV จะปรบขน 50สตางคตอกโลกรมในขณะทกาซLPGในภาคขนสงจะปรบขน ราคาอก 75 สตางคตอกโลกรม ทงน คาดวาการปรบโครงสราง ครงนจะท�าใหกองทนน�ามนฯ มสภาพคลองมากขน โดยจะชวย ลดภาระกองทนน�ามนฯไดประมาณวนละ21ลานบาทจากเดมทตดลบวนละ142ลานบาทเหลอตดลบวนละ121ลานบาท
ส ร ป ข า ว ป ร ะ จ า เ ด อ น
กมภาพนธ’5502•นายสเทพ เหลยมศรเจรญ ผอ.สนพ. เปดเผยภายหลง
หารอรวมกบผประกอบการขนสง 3 กลม ถงแนวทางการปรบโครงสรางราคากาซธรรมชาตวาคาดวาผลการศกษาราคาNGVจะแลวเสรจภายในวนท 17 เมษายน 2555 และพรอมเสนอให คณะรฐมนตรเหนชอบไดกอนวนท 16พฤษภาคม 2555 ซงยง เปนไปตามกรอบทตกลงกบภาคเอกชนทจะปรบราคาเพมเกน 2บาทตอกโลกรมหรอทราคา10.50บาทตอกโลกรมและทประชมยงไดก�าหนดขอบเขตการศกษาโครงสรางราคาNGV โดยเขาไปดใน2เรองคอ1.ตนทนเนอกาซซงพยายามใหเปดเผยสญญาซอ-ขายและ2.จะปรบลดคาด�าเนนการในสวนใดไดบาง
•นายสเทพ เหลยมศรเจรญ ผอ.สนพ. กลาววา สนพ. ไดประสานใหสถาบนวจยพลงงานจฬาลงกรณมหาวทยาลยศกษาการปรบโครงสรางพลงงานโดยเฉพาะกาซNGVและกาซLPGภาคขนสงเพอสรางความมนใจใหประชาชนวาการปรบโครงสรางราคามาจากขอมลทเปนกลางเชอถอได ซงจะเรงศกษาตนทนของNGVกอนคาดวาจะใชเวลา1-2สปดาหหรอภายในเดอนกมภาพนธจากนนจะท�าการศกษาโครงสรางLPGตอไป
•นายสเทพ เหลยมศรเจรญ ผอ.สนพ. กลาวถงทศทาง การปรบโครงสรางราคาพลงงานวาวนท8กมภาพนธคณะท�างานแกปญหาการปรบราคาNGVในกลมของแทกซรถสามลอและรถตสาธารณะ มนายณอคณ สทธพงศ ปลดกระทรวงพลงงานเปนประธาน จะนดหารอกบทกสวนทเกยวของเพอหาขอสรปแนวทางการปรบราคา NGV ทเหมาะสม ทงน สนพ. เตรยมวาจางจฬาลงกรณมหาวทยาลยศกษาแผนปรบโครงสรางราคา NGV/LPGใหไดขอสรปในเดอนกมภาพนธน
• นายวระพล จรประดษฐกลอธบดกรมธรกจพลงงาน เปดเผยวา จากการตดตามปรมาณการใชกาซLPGภาคอตสาหกรรมในชวง2เดอนทผ านมาพบวาเรมมปรมาณลดลง ซงปจจยส�าคญมาจากนโยบายการปรบ
ขนราคาจ�าหนายของLPGภาคอตสาหกรรมดานนางพนทรพยสกณรองอธบดกรมธรกจพลงงานกลาววาตอนนถงLPGขนาด48 กโลกรม มยอดจ�าหนายสงขน เนองจากมผ ประกอบการ อตสาหกรรมหนมาใช แตรวมแลวตองไมเกน 20 กโลกรม ซงสวนใหญเปนกลมเอสเอมอมากกวาในขณะทการตรวจสอบยง ไมพบสงผดปกตหรอการลกลอบใชผดประเภท
Page 7
นโยบายพลงงาน I 5
•นายอารกษ ชลธารนนท รฐมนตรวาการกระทรวงพลงงานเปดเผยวาไดมอบใหบรษทปตท.จ�ากด(มหาชน)ไปศกษาแนวทางการปรบโครงสรางบรษทในเครอ ปตท.ทงหมดทมมากกวา 240 แหง เพอเพมประสทธภาพ การบรหารงาน ดานนายณฐชาต จารจนดา รองกรรมการ ผจดการใหญกลยทธองคกรบมจ.ปตท.กลาววาอยระหวางศกษารายละเอยดเนองจากบรษทในเครอปตท.ทถอหนตรงและออมมอยกวา200แหงโดยตองดวาจะควบรวมไดหรอไม
• นายอารกษ ชลธารนนท รมว.พลงงาน กล าวภายหล ง การประชมคณะกรรมการบรหารนโยบายพลงงาน (กบง. ) ว า ทประชมมมตขอเพมกรอบวงเงนก ของกองทนน� ามนเช อ เพลงอก
20,000ลานบาทเพมจากกรอบเดมทคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต (กพช.) อนมตไว 10,000 ลานบาท โดยจะขออนมต กพช.และคณะรฐมนตรตอไปนอกจากน กบง. ยงมมตใหปรบขนราคากาซNGVอก50สตางคตอกโลกรมและ ขนราคากาซ LPG ภาคขนสงอก 75 สตางคตอกโลกรม โดยจะมผลในวนท 16 มนาคม สวนการเกบเงนเขากองทน น� ามนฯ ของเบนซนและด เซลจะพจารณาอกคร ง ใน สปดาห หน า ส วนแนวทางการส�ารองน� ามนป องกน การขาดแคลนกรณเกดสงครามในประเทศอหรานนนขณะน ไดรบค�าสงจาก นางสาวยงลกษณ ชนวตร นายกรฐมนตรใหดแลเรองการส�ารองน�ามนใหเพยงพอ และไดสงการให หนวยงานทเกยวของไปหามาตรการรบมอ โดยเฉพาะมาตรการประหยดพลงงานหากมเหตจ�าเปนตองน�ามาใช
•นายณอคณสทธพงศปลดกระทรวงพลงงานกลาววา มาตรการรบมอหากสถานการณในอหรานมความรนแรง เบองตนไดเตรยมการไว3ระดบประกอบดวย1.การส�ารองน�ามนเพมขนจาก55วนเปน64วน2.เพมปรมาณส�ารองน�ามนในเรอปจจบนปตท.มเรอส�ารอง2ล�าสามารถส�ารองน�ามนได 4 วน และ 3. ควบคมปรมาณการใช เชน จ�ากดความเรวผขบขหามการสงออกน�ามนฯลฯดานนายชายนอยเผอนโกสม รกษาการผอ�านวยการสถาบนกองทนพลงงานกลาววาฐานะกองทนน�ามนฯในวนท4มนาคมตดลบอยท
ส ร ป ข า ว ป ร ะ จ า เ ด อ น
มนาคม’550320,063 ลานบาท โดยแตละวนมเงนไหลออกสทธวนละ 140ลานบาทซงจากราคากาซLPGตลาดโลกทเพมสงขน ตอเนอง สงผลใหแตละเดอนกองทนน�ามนฯมภาระอดหนนราคาพลงงานเพมขนถง 4,300 ลานบาท ซงในจ�านวนนเปนการอดหนนLPG80-90%
•นายสเทพ เหลยมศรเจรญผ อ�านวยการส�านกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.) ระบการจะผลตไฟฟาใหเพยงพอตอความตองการของประชากรและ การเตบโตทางเศรษฐกจของสงคมไทยในอนาคตจ�าเปนตอง หาแหลงพลงงานเพมเตมเพอรองรบแหลงพลงงานทก�าลงจะ หมดลง และเพมความมนคงดานพลงงานของประเทศใหมเสถยรภาพมากยงขนส�าหรบแนวทางการปรบแผนPDPนน หวงลดการพงพากาซธรรมชาต โดยมงเปาขยายซอไฟฟาจาก 5 ประเทศเพอนบาน ทดแทนการกอสรางโรงไฟฟา“นวเคลยร-ถานหน”เชอลดปญหาสงคมและสงแวดลอม
•นายสเทพ เหลยมศรเจรญผอ.สนพ.คาดวา ราคาน�ามนปนมโอกาสท�าลายสถตเมอป 2551 ทเคยไตถง 147เหรยญสหรฐตอบารเรล เปน 150 เหรยญสหรฐตอบารเรล ในปน ทงนการจะหามราคาพลงงานไมใหปรบตวสงขนคงเปนเรองยาก ขณะทการใชนโยบายอดหนนราคาน�ามนและกาซเปนประเภทชกหนาไมถงหลง รายจายกลบเพมขนเปนเดอนละกวา 4,000 ลานบาท โดยภาวะกองทนฯ สวนใหญ มาจากการอดหนนราคากาซปโตรเลยมเหลวLPGทตวเลข ใชยงคงเพม โดยเฉพาะภาคครวเรอนทขณะนตรงราคาไวท 1813บาทตอกโลกรมและราคาLPGในตลาดโลกปรบตวสงขน ตามราคาน�ามนดบ และจากราคาพลงงานเพมขนตอเนองท�าใหสนพ.เตรยมจดท�าสถานการณจ�าลองราคาพลงงานหรอซนารโอในภาวะทราคาพลงงานสงขนอยางรวดเรว รวมถง
การบรหารกองทนเพอส งเสรม การอนรกษพลงงาน และกองทนน�ามนฯโดยเฉพาะกองทนน�ามนฯทตองพจารณาตามสถานการณวาหากน�ามนแพงขนอกจะจดเกบเงนเพมไดหรอไม
Page 8
6 I นโยบายพลงงาน
เยยมชมโรงไฟฟาน�าเทน 2
น า ย ส เ ท พ เ ห ล ย ม ศ ร เ จ ร ญ
ผอ�านวยการส�านกงานนโยบายและแผน
พลงงาน (สนพ.) กระทรวงพลงงาน
น�าเจาหนาท สนพ.และสอมวลชน เยยมชมโรงไฟฟาน�าเทน 2 ซงเปนโรงไฟฟาพลงน�าทมก�าลงผลตสงสด
ในอาเซยน มขนาดก�าลงผลตตดตง 1,086.8 เมกะวตต ตงอยในสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว
(สปป.ลาว)
โปสเตอร เทดพระเกยรตชด “ขาวผด”
ส�านกงานนโยบายและแผนพลงงาน
(สนพ.) กระทรวงพลงงาน ชวนชาวไทย
เรยนรการใชพลงงานอยางรคณคาตามรอยพอหลวง ผานโปสเตอรเทดพระเกยรตชด “ขาวผด” ซงจดท�าขน
เพอเทดพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 7 รอบ
5 ธนวาคม 2554 ภายใตแนวคด “สงทพอท�า... เปนแบบอยางและแรงบนดาลใจใหเราคนไทยทกคนรคณคา
และรจกใชพลงงานอยางพอเพยง”
งานสถาปนาครบรอบ 10 ป สนพ.
นายสเทพ เหลยมศรเจรญ ผอ�านวยการ
ส�านกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.)
กระทรวงพลงงาน พรอมผบรหารและเจาหนาท สนพ.รวมท�าบญถวายสงฆทานและภตตาหารเพลใหแด
พระสงฆ วดสระเกศ ราชวรมหาวหาร น�าโดยพระปญญาวชราภรณ ผชวยเจาอาวาส เนองในโอกาส
งานสถาปนาครบรอบ 10 ป สนพ.
E N E R G Y N E W S Z O N E
ภาพเปนขาว
Page 9
นโยบายพลงงาน I 7
E N E R G Y L E A R N I N G Z O N E
สมภาษณพเศษ
อารกษ ชลธารนนท รมว.พลงงาน
นโยบายพลงงาน I 7
การด�ารงต�าแหนงของรฐมนตรวาการกระทรวง
พลงงานคนใหม นายอารกษ ชลธารนนท ถอวาเปนทนา
จบตามองและไดรบความสนใจเปนอยางยง ณ ขณะน
เนองจากเปนชวงเวลาทเรองของพลงงานก�าลงปนปวน
อนเปนผลมาจากการปรบราคาเชอเพลง ทงน�ามน NGV
และ LPG อกทงยงมเรองของความมนคงดานพลงงาน
ของประเทศ และการเตรยมความพรอมเพอกาวเขาส
การเปนประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ในป
2558 วารสารนโยบายพลงงานฉบบนมค�าตอบจากหลาย
ค�าถามในเรองเหลานมาใหประชาชนไดทราบกน
โครงสรางราคาพลงงาน เรองเรงดวนทตองสานตอ
นายอารกษ ชลธารนนท รฐมนตรวาการกระทรวง
พลงงาน เปดเผยถงนโยบายดานพลงงานของรฐบาลวา
จากนไปคงตองด�าเนนการสานตอนโยบายของรฐบาลทได
วางไวและท�าใหเปนรปธรรมมากขน โดยมเรองเรงดวนท
ตองบรหารตอ คอ เรองโครงสรางราคาพลงงาน ซงแบงเปน
2 สวนใหญ ไดแก ไฟฟาและเชอเพลง
ในสวนของไฟฟาไมมปญหาเรองราคา เนองจากม
การไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.) และคณะกรรมการก�ากบ
กจการพลงงาน (เรกเรเตอร) คอยก�ากบดแลอย ในสวนของ
เชอเพลง น�ามนจงไม ค อยมป ญหาเนองจากคนท ใช
จะเปนคนในกลมหนงทมก�าลงพอ ในขณะทกาซ NGV และ
กาซ LPG จะมเสยงวพากษวจารณคอนขางมาก โดยเฉพาะ
LPG ทก�าลงเปนปญหาเรงดวนอยในขณะน
ปญหาทกวนนอย ทการชดเชยและสนบสนนราคา
พลงงานของกองทนน�ามนเชอเพลง ซงน�าเงนสวนหนงเขา
ชวยทง LPG และ NGV ในสวนของ NGV มการชดเชยราคาไม
มากเทาไร และดานผประกอบการกไมไดมปญหาเรองราคาแต
มปญหาเรองสถานใหบรการมากกวา ในขณะท LPG มการชดเชย
ราคาคอนขางมาก ซงมผลท�าใหกองทนน�ามนเชอเพลงตดลบ
เรงสานตอนโยบายดานพลงงานทส�าคญและเรงดวน
Page 10
8 I นโยบายพลงงาน
เมอยอนกลบไปดถงสาเหตทท�าใหกองทนน�ามนเชอเพลง
ตองเขาไปชดเชยราคาเชอเพลง พบวามสาเหตหลก 2 ขอ คอ
1. การใชงานผดประเภท เหนไดชดวาการน�า LPG มา
ใชเปนเชอเพลงนนไมถกตอง เนองจาก LPG เปนกาซหงตม
แตมการโยกยายมาใชในการขนสงหรออตสาหกรรม ซงใน
ความเปนจรงแลวสามารถน�ามาใชไดแตตองมราคาทสงหรอ
แพงกวากาซหงตม
2. ราคาขาย ราคาพลงงานทเปนราคาขายอย ณ วนน
ไมไดปรบใหตรงกบโครงสรางราคาของพลงงานโดยแทจรง
เพราะฉะนนราคาเชอเพลงในบานเราจงแตกตางกบราคาใน
ตลาดของตางประเทศมาก ซงสงผลใหมการยกยายถายเท
เชอเพลงจากบานเราไปยงประเทศเพอนบาน แลวกลายเปนวา
กองทนน�ามนเชอเพลงตองไปชวยชดเชยใหประเทศเพอนบานดวย
ทงเรองของการใช LPG ผดประเภทและเรองราคา
เชอเพลงทไมตรงกบโครงสราง จะตองมการแกไขเพอใหราคา
พลงงานสะทอนใหเหนภาพของตนทนทแทจรง ซงรฐบาลได
มนโยบายออกมาแบบกวาง ๆ และกระทรวงพลงงานจะตอง
น�ามาด�าเนนการในรายละเอยดตอไป
การรณรงคอนรกษพลงงานตองท�าอยางตอเนอง
นอกจากเรองโครงสรางราคาพลงงานแลว การอนรกษ
พลงงานกเปนอกเรองหนงทส�าคญในนโยบายดานพลงงาน
ของรฐบาล รฐมนตรว าการกระทรวงพลงงานกลาววา
การรณรงคอนรกษพลงงานตองท�าอยางตอเนอง ในปท
ผานมา กระทรวงพลงงานเนนเรองการประหยดไฟฟาดวย
การใชหลอดผอมเบอร 5 และเครองใชไฟฟาเบอร 5 แต
ในความเปนจรง การประหยดไฟฟาเปนแคสวนหนงของ
การประหยดพลงงานเทานน เราตองประหยดเชอเพลงอน ๆ
ซงมความส�าคญมากกวาดวย
ยกตวอยางการสนเปลองพลงงานของรถแทกซทวง
รถเปลา เหนไดชดวาในกรงเทพฯ มปรมาณรถแทกซทตอง
วงไป-มาโดยไมมผโดยสารเปนจ�านวนมาก หากแกปญหา
ดวยการสรางศนย Call Center ใหกระจายทวกรงเทพฯ และ
สามารถตดตอเรยกรถแทกซทอยใกลผโดยสารมากทสดได
เมอตองการ ปญหาเรองแทกซวงรถเปลาและตองเจอกบ
สถานการณรถตดกจะหมดไป อกตวอยางหนงทเหนอยเปน
ประจ�าคอ การใชรถของคนไทยทมกจะขบรถไปเองซงบาง
ครงไมจ�าเปน อาจจะเดนหรอโดยสารรถไฟฟาไปได เรองพวกน
ทกคนตองชวยกนรณรงคอยางตอเนองและสรางจตส�านก
ในการชวยกนประหยดพลงงาน
“โดยสวนตวมองวา เราจะตองท�า
อยางไรใหการใชพลงงานสะทอนภาพของ
ตนทนและโครงสรางของตนทนทแทจรง
คนไทยใชพลงงานในประเทศถกมากเมอ
เทยบกบตางประเทศ พอราคาถกมาก
ความรสกในการทจะประหยดพลงงานมน
หายไป พลงงานนบวนมนกจะลดถอยไป
เรอย ๆ หายากขนเรอย ๆ ถาเราไมเตรยม
ตวตงแตวนน ในการประหยดพลงงาน
อนาคตกจะนากลว ฉะนน ถาเราท�าให
ประชาชนรตนทนทแทจรงในการน�ามาใช
เขากจะเขาใจวาตองประหยดพลงงาน แลว
กจะมองไปถงตางประเทศดวยวา ประเทศ
สวนมากทประหยดพลงงานนนเขาท�ากน
อยางไรบาง”
Page 11
นโยบายพลงงาน I 9
“วธหนงทจะท�าใหเรองพวกนอยในจตส�านก
คอ เราตองลงมอสรางตงแตเดกเลก ๆ เราตอง
ลงไปทโรงเรยน ตงแตอนบาลเลยกได คอย ๆ
กลอมเกลาและปลกฝงมาเรอย ๆ แลวมนจะอย
ในจตส�านก”
พลงงานทดแทน ชวยประเทศชาต ชวยลดโลกรอน
แนวคดการใชพลงงานทดแทนเปนอกหนงเรองท
กระทรวงพลงงานตองใหความส�าคญ เพราะนอกจากจะชวย
ประเทศชาตแลวยงชวยลดโลกรอนไดอกดวย รฐมนตรวาการ
กระทรวงพลงงานไดกลาวถงนโยบายการประหยดพลงงาน
อยางไรกตาม ตองมการดทตนทนดวยเพราะเปนเรอง
ทส�าคญ ซงทางกระทรวงพลงงานกจะเขาไปชวยสนบสนน
โดยเฉพาะเกยวกบการท�าวจยและการด�าเนนการตามแผน
พฒนาก�าลงการผลตไฟฟา (แผน PDP : Power Development
Plan) ซงตองเขาไปทบทวนเพอด�าเนนการตอไปใหแผนหรอ
นโยบายตาง ๆ เปนรปธรรมมากขน
และการใชพลงงานทดแทนวา ภายใน 20 ป ตองประหยด
พลงงานใหได 25% ซงมโอกาสเปนไปได อกเรองหนงทเปน
นโยบายและคอนขางยากคอเรองการใชพลงงานทดแทน
ซงตงไววาจะมพลงงานทดแทนเขาไป 25% ภายใน 10 ป
“การมพลงงานทดแทนอยางเช น
เอทานอล นอกจากจะชวยประเทศชาต
แลว ยงมสวนส�าคญตอสภาวะโลกรอน
เพราะการใชเชอเพลงฟอสซลท�าใหเกด
คารบอนไดออกไซดมาก และสงผลใหเกด
ภาวะเรอนกระจก”
Page 12
10 I นโยบายพลงงาน10 I นโยบายพลงงาน
“การเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน
(AEC) นาจะเปนโอกาสของประเทศไทย
เพราะเรามศกยภาพ มความพรอมทงพนท
และประชากร โดยเฉพาะต�าแหนงทตง แตเรา
ตองมาดในแผนดวยวาท�าอยางไรถงจะน�า
เอาศกยภาพของเรามาใช ใหเกดประโยชน
ไดมากทสด สวนเรองราคาน�ามน เราก
ตองด�าเนนการปรบใหเปนไปตามโครงสราง
ราคาทแทจรง เพราะหากปลอยใหราคาของ
เราต�ากวาประเทศในกลมอาเซยน เรากจะม
ปญหา”
เมอถามถงแนวทางความรวมมอดานพลงงานกบ
ประเทศในกลมอาเซยน รฐมนตรวาการกระทรวงพลงงาน
ไดใหรายละเอยดของความคบหนาวา ปจจบนความรวมมอ
ดานพลงงานกบมาเลเซยบนพนททบซอนไมมป ญหา
สวนความรวมมอกบประเทศอนไดเรมเจรจากบอนโดนเซย
และฟลปปนสในเรองของพลงงานชวภาพ ซงฟลปปนสม
ความตองการทจะท�างานรวมกบประเทศไทยมาก เพราะ
เหนวาประเทศไทยมศกยภาพโดยเฉพาะการกสกรรม
ดงนน จงมโอกาสทจะรวมมอกนคอนขางมาก และจากนไปคงม
การเขาไปเจรจาในรายละเอยดมากขน
อกประเทศหนงทมศกยภาพมากคอ พมา เปนประเทศ
ทคอนขางจะพรอมเพราะมทรพยากรธรรมชาตมาก อก
ทงประชากรกมจ�านวนมากและไดรบการศกษาทด แมวา
พมาจะเปนประเทศปดแตมหาวทยาลยของพมาไมเคยปด
ดงนน ประชาชนในประเทศจงไดรบการศกษาอยางสม�าเสมอ
มาโดยตลอด และทส�าคญชาวพมาพดภาษาองกฤษเกงมาก
นคอจดเดนของพมาทตองดใหด ถาพมาเปดประเทศขนมา
กคอนขางทจะนากลว เพราะเปนประเทศทมศกยภาพพรอม
ดวยเหตนจงตองรบเขาไปเจรจาวามอะไรบางทจะเปนโอกาส
ของประเทศไทย
สวนเรองการเจรจาพนททบซอนกบประเทศกมพชา
นน เปนเรองของกระทรวงการตางประเทศทตองเขาไปเจรจา
ใหมากขน หรออาจตองหาวธหรอไอเดยใหม ๆ ในการทจะ
ด�าเนนการตอไป เพราะพนทดงกลาวมกาซธรรมชาตปรมาณ
มาก หากด�าเนนการไดส�าเรจ ประเทศไทยจะมพลงงานใช
ตอไปอก 40-50 ป
ความรวมมอดานพลงงานกบประเทศในกลมอาเซยน
Page 13
นโยบายพลงงาน I 11
“ระยะเวลา 60 วน นาจะเพยงพอใน
การทเราจะอยไดโดยทไมล�าบาก แตเรากม
มาตรการในการเตรยมความพรอมและ
ท�าไปทละขน ซงไดรบการสนบสนนเปน
อยางดจากโรงกลน”
อยางไรกตาม ถาเกดวกฤตการณนขนจรงกแนใจวาชวงเวลาเชนนจะไมยาวนานเทาไร เพราะไมใชประเทศเราประเทศเดยว ประเทศอนรอบขางกจะมปญหาดวย โดยเฉพาะประเทศในแถบทะเลทราย แมวาประเทศเหลานจะมน�ามนขาย แตกตองเปดประเทศเพอซออาหารและของใชอน ๆ เพราะฉะนนชวงเวลาเชนนมนจะนานไมได
ความคบหนาการส�ารองน�ามนของประเทศ
รฐมนตรว าการกระทรวงพลงงานกลาวถงความ
คบหนาการส�ารองน�ามนวา ตามกฎหมายตองมการส�ารอง
น�ามนใหใชได 18 วน (เปนอยางนอย) แตขณะนเรามน�ามน
ทส�ารองไดถง 55-60 วน โดยใชแบบไมตองประหยด หากเกด
เหตการณหาซอน�ามนไมไดเลย เราจะสามารถอยไดโดยทไม
ตองประหยดพลงงานไดประมาณ 60 วน แตในขณะเดยวกน
กระทรวงพลงงานกตองมมาตรการในการประหยดขนมา อาท
หามขบรถเรว น�ามนทมอยอาจตองเตมเอทานอลเขาไปมาก
ขน ตองสนบสนนเอทานอลมากขน เพราะฉะนน 60 วนนก
จะยาวนานขน
รฐมนตรวาการกระทรวงพลงงานไดฝากขอคดในเรอง
การใชพลงงานถงประชาชนทกคนวา “อยากใหประหยด
เพราะเปนจตส�านกททกคนควรมรวมกนในการชวยกน
ประหยดพลงงาน เทาทจ�าเปน ใหเหมาะสม”
Page 14
12 I นโยบายพลงงาน
ในป 2558 ประเทศไทยจะกาว
เขาสการเปนประชาคมอาเซยน ซง
เปนการรวมตวกนของกลมประเทศ
ในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต
10 ประเทศ โดยมวตถประสงค
เ พ อ ส ร า ง ค ว า ม แ ข ง แ ก ร ง แ ล ะ
ความร วมมอ กนอย างรอบด าน
ทงในดานการเมองและความมนคง
ดานสงคมและวฒนธรรม และดานเศรษฐกจ
ทจะท�าใหภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตกลายเปน
ภมภาคเศรษฐกจขนาดใหญทสามารถสรางอ�านาจ
ตอรองกบกลมเศรษฐกจอน ๆ ได ในดานพลงงานกเปน
อกดานหนงทกลมประเทศอาเซยนก�าลงใหความส�าคญ
และรวมมอกนวางแผนปฏบต รวมทงวางนโยบายตาง ๆ
ประชาคมอาเซยน 2558 ความทาทายและโอกาสพลงงานไทย
E N E R G Y L E A R N I N G Z O N E
SCOOP
เพอสรางความมนคงดานพลงงาน
ในภมภาค เชน การเชอมโยงเครอขาย
ดานพลงงานในอาเซยน การผลกดน
ประเทศสมาชกไปสเปาหมายใน
การลดอตราการใชพลงงานใน
ภมภาค และการเพมสดสวนการใช
พลงงานหมนเวยนในการผลตไฟฟา
ฯลฯ การด�าเนนการใด ๆ กตามทเกด
ขนจะมผลผกพนไปกบประเทศในกล ม
สมาชก ซงนบวาเปนโอกาสและความทาทายอยาง
หนงของประเทศไทยในฐานะทเปน 1 ใน 5 ของสมาชก
ผกอตงและเปนจดก�าเนดของอาเซยน ทจะมบทบาท
ส�าคญและใหความรวมมออยางแขงขนในการด�าเนนการ
ดานพลงงานของประชาคมอาเซยน
ตวและความรวมมอใน 3 ดานหลก คอ ดานการเมอง
ใหจดตงประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน (ASEAN
Political and Security Community-APSC) ดานเศรษฐกจ
ใหจดตงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic
Community-AEC) และดานสงคมและวฒนธรรมใหจดตง
ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอา เซ ยน (ASEAN
Socio-Cultural Community-ASCC)
ประกาศจดตงประชาคมอาเซยน 2558
ในป 2546 ณ เกาะบาล สาธารณรฐอนโดนเซย ไดเกด
ศกราชใหมของความรวมมอระหวางประเทศในกลมสมาชก
โดยผน�าอาเซยนทง 10 ประเทศ ไดรวมลงนามในปฏญญา
วาดวยความรวมมออาเซยน ฉบบท 2 หรอ ปฏญญาบาล
(Declaration of ASEAN Concord II หรอ Bali Concord II)
เพอประกาศจดต งประชาคมอาเซยน หรอ ASEAN
Community ภายในป 2563 โดยมการสนบสนนการรวม
Page 15
นโยบายพลงงาน I 13
ประชาคมอาเซยน 2558
การเมองใหเป นไปในทศทางเดยวกน เช น หลกการ
ประชาธปไตย หลกนตธรรมและธรรมาภบาล การมสวนรวม
ของภาคประชาชน การสงเสรมและคมครองสทธมนษยชน
และการตอตานการทจรต ฯลฯ
2. การสงเสรมความสงบสขและความรบผดชอบ
รวมกนในการรกษาความมนคงของประชาชน รวมทง
ความรวมมอในการเสรมสรางความมนคงในรปแบบตาง ๆ
ไมวาจะเปนการมมาตรการเสรมสรางความไววางใจหรอ
การระงบขอพพาทโดยสนต ซงสามารถปองกนการเกด
สงครามและท�าใหประเทศสมาชกอยรวมกนอยางสงบสข
และปราศจากความหวาดระแวงได นอกจากน ยงตองขยาย
ความรวมมอเพอตอตานภยคกคามในรปแบบการกอการราย
และอาชญากรรมขามชาต อนไดแก การคามนษย การคา
ยาเสพตด รวมทงการเตรยมความพรอมเพอปองกนและรบมอ
กบภยพบตทงจากมนษยและธรรมชาต
3. การมพลวตและปฏสมพนธกบโลกภายนอก เพอเสรม
สรางบทบาทของอาเซยนในดานความรวมมอในระดบภมภาค
เชน กรอบอาเซยน+3 รวมทงความสมพนธทเขมแขงกบมตร
ประเทศและองคกรระหวางประเทศ อาท สหประชาชาต
ตอมาในการประชมสดยอดผน�าอาเซยน ครงท 12
เมอเดอนมกราคม 2550 ณ เมองเซบ สาธารณรฐฟลปปนส
ไดมการตกลงเรองการจดตงประชาคมอาเซยนขนใหม
โดยก�าหนดใหการจดตงประชาคมอาเซยนเสรจเรวขน
ภายในป 2558 รวมทงการจดโครงสรางองคกรของอาเซยน
การรองรบภารกจและพนธกจ และการแปลงสภาพอาเซยน
ใหมสถานะเปนนตบคคลทเรยกวา องคกรระหวางรฐบาล
(Intergovernmental Organization) ดวย
นโยบายพลงงาน I 13
ประชาคมการเมองและความมนคงอาเซยน
การรวมตวกนเพอเปนประชาคมการเมองและความ
มนคงอาเซยน มจดประสงคเพอเสรมสรางและด�ารงไวซง
สนตภาพและเสถยรภาพทางการเมอง เพอใหประเทศสมาชก
ทง 10 อยรวมกนอยางสนตและสามารถแกไขปญหาหรอ
ความขดแยงใด ๆ ทเกดขนไดดวยสนตวธ โดยเนนใน
3 เรอง คอ
1. การมกฎเกณฑ แนวปฏบต และคานยมรวมกน
เพอเสรมสรางความเขาใจในระบบสงคม วฒนธรรมและ
ประวตศาสตรอนแตกตางกน และสงเสรมพฒนาการทาง
2558
Page 16
14 I นโยบายพลงงาน
1. การเปนตลาดและฐานการผลตรวม (Single Market
and Production Base) โดยจะรเรมกลไกและมาตรการใหม ๆ
ทจะท�าใหเกดการระดมทนเพอการพฒนาทางเศรษฐกจ
และท�าใหการไหลเวยนและการเคลอนยายสนคา การบรการ
การลงทน และฝมอแรงงานเปนไปอยางเสรมากขน
2. การเพมขดความสามารถในการแขงขนดาน
เศรษฐกจอาเซยน โดยใหความส�าคญกบนโยบายทจะชวย
สงเสรมการรวมกลมทางเศรษฐกจ เชน นโยบายภาษและ
การพฒนาโครงสรางพนฐาน (การเงน การขนสง เทคโนโลย
สารสนเทศ และพลงงาน) และนโยบายการแขงขนสทธใน
ทรพยสนทางปญญา ฯลฯ
3. การพฒนาเศรษฐกจอยางเทาเทยมกน โดย
การรวมกลมทางเศรษฐกจของสมาชกและลดชองวางของ
ระดบการพฒนาระหวางสมาชกเกาและสมาชกใหม เชน
การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ฯลฯ
4. การบรณาการเข ากบเศรษฐกจโลกด วย
การรวมกล มเขากบประชาคมโลก เนนการประสาน
นโยบายเศรษฐกจของอาเซยนกบประเทศภายนอกภมภาค
อาท การผลตและจ�าหนาย และการจดท�าเขตการคาเสร
3. สงเสรมการใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน
และการจดการดแลสงแวดลอมอยางถกตอง
4. แกไขผลกระทบตอสงคมอนเนองมาจากการรวมตว
ทางเศรษฐกจ
ทงนอาเซยนไดจดท�าแผนปฏบตการจดตงประชาคม
สงคมและวฒนธรรมอาเซยน ซงครอบคลมความรวมมอ 6
ดาน คอ ดานการพฒนาทรพยากรมนษย ดานการคมครอง
และสวสดการสงคม ดานสทธและความยตธรรมทางสงคม
ดานความยงยน ดานสงแวดลอม ดานการสรางอตลกษณ
อาเซยน และดานการลดชองวางทางการพฒนา
ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน
การรวมกลมทางเศรษฐกจทเกดขนในภมภาคตาง ๆ
ของโลกและการแขงขนทางการคาทเพมขน เปนปจจย
ส�าคญทผลกดนใหอาเซยนตระหนกถงความจ�าเปนทจะตอง
รวมมอรวมใจและรวมตวกนใหแนนแฟนยงขน ดวยการเปน
ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เพอท�าใหภมภาคเอเชย
ตะวนออกเฉยงใตมความมนคงทางเศรษฐกจ และสามารถ
แข งขนกบภมภาคอนได ด วยการร วมมอกนให บรรล
วตถประสงค 4 ขอ อนไดแก
ประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน
การจดตงประชาคมสงคมและวฒนธรรมอาเซยน
มจดมงหมายเพอใหอาเซยนเปนประชาคมทมประชาชนเปน
ศนยกลาง โดยมงเนนใน 4 ดาน คอ
1. สรางประชาคมแหงสงคมเอออาทร และยกระดบ
คณภาพชวตของประชาชนใหมความเปนอยทดและไดรบ
การพฒนาในทกดาน อาท การศกษา จรยธรรม
2. เสรมสรางอตลกษณทางวฒนธรรมของอาเซยน ดวย
การสงเสรมความเขาใจระหวางประชาชนในระดบรากหญา
ในการเรยนรประวตศาสตรและวฒนธรรม รวมทงการรบร
ขาวสารซงเปนรากฐานส�าคญทจะน�าไปสการเปนประชาคม
อาเซยน
Page 17
นโยบายพลงงาน I 15
การเลงเหนถงความส�าคญของการสรางความมนคง
ทางพลงงาน เพอรองรบการขยายตวทางเศรษฐกจของแตละ
ประเทศในอาเซยน ไดท�าใหเกดความรวมมอกนในการสราง
เครอขายดานพลงงานในระดบภมภาค โดยอาศยจดแขงและ
ศกยภาพของแตละประเทศในอาเซยนทมแหลงน�ามนและ
กาซธรรมชาต ตลอดจนพลงงานทดแทนในรปแบบตาง ๆ
ประเทศไทยในฐานะหนงในสมาชกอาเซยนไดให
ความรวมมอดานพลงงานทส�าคญตออาเซยน ดงน
1. โครงขายระบบสายสงไฟฟาอาเซยน (ASEAN
Power Grid) กลมสมาชกอาเซยนไดมนโยบายรวมกนท
จะพฒนาและเชอมโยงโครงขายระบบสายสงไฟฟาอาเซยน
ความรวมมอดานพลงงานไทยทส�าคญตออาเซยน
โดยมจดประสงคเพอเสรมสรางความมนคงในการจายไฟฟา
ของภมภาคและสงเสรมการซอ-ขายพลงงานไฟฟาระหวาง
ประเทศเพอลดตนทนการผลตไฟฟา ปจจบนมโครงการ
เชอมโยงโครงขายระบบสายสงไฟฟาทงสน 15 โครงการ
โดยแบงเปนโครงการทกอสรางเสรจและด�าเนนการแลว
3 โครงการ ก�าลงกอสราง 3 โครงการ และอยในขนตอน
การศกษาอก 9 โครงการ
ในสวนท เป นความร วมมอของประเทศไทยมอย
4 โครงการ ซงเปนโครงการทด�าเนนการสงกระแสไฟฟาแลว
2 โครงการ โครงการทก�าลงกอสราง 1 โครงการ และโครงการ
ทอยในขนตอนการศกษา 1 โครงการ
โครงการเชอมโยงระบบสงไฟฟา สถานะ
1. Thailand – Peninsular Malaysia กอสรางเสรจและด�าเนนการสงกระแสไฟฟาแลวตงแตป 2544
2. Thailand – Cambodia กอสรางเสรจและด�าเนนการสงกระแสไฟฟาแลวตงแตป 2550
3. Thailand – Lao PDR ก�าลงด�าเนนการกอสราง
4. Thailand – Myanmar อยในขนตอนการเจรจาหรอศกษาความเปนไปได
นโยบายพลงงาน I 15
Page 18
16 I นโยบายพลงงาน
2. โครงการเชอมโยงทอสงกาซธรรมชาตอาเซยน
(Trans-ASEAN Gas Pipeline) กลมสมาชกอาเซยนไดม
นโยบายในการจดท�าแผนแมบทโครงการเชอมโยงทอสง
กาซธรรมชาตอาเซยน เพอเปนแนวทางในการกอสรางระบบ
เครอขายทอสงกาซธรรมชาตทเชอมโยงกนระหวางประเทศ
สมาชก รวมถงสงเสรมการคากาซธรรมชาตอยางเสรผาน
ระบบเครอขายทอกาซระหวางประเทศสมาชก ปจจบนม
โครงการเชอมโยงโครงขายทอกาซธรรมชาต 8 โครงการ
คดเปนระยะทางรวมทงสน 2,300 กโลเมตร และมแผนทจะ
กอสรางเพมอก 7 โครงการ โดยมแหลงกาซนาทนาตะวนออก
ของอนโดนเซยเปนแหลงกาซธรรมชาตหลก
การทประเทศไทยมต�าแหน งทต งอย ใจกลาง
ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตและการเปนประตไปสเอเชย
ตะวนออก นบวาเปนปจจยส�าคญทจะผลกดนใหประเทศไทย
กลายเปนศนยกลางระบบเครอขายทอสงกาซธรรมชาต
อาเซยน ซงปจจบนประเทศไทยมความรวมมอในโครงการ
เชอมโยงทอสงกาซธรรมชาตอาเซยนถง 5 โครงการ
ดวยกน โดยเปนโครงการทสรางเสรจแลว 3 โครงการ และเปน
โครงการทจะสรางเพมในอนาคต 2 โครงการ
ระยะทาง (กม.) ระยะทาง (กม.) สถานะ
1. Yanada, Myanmar - Ratchaburi, Thailand 470 สรางเสรจในป 2542
2. Yetagun, Myanmar - Ratchaburi, Thailand 340 สรางเสรจในป 2543
3. Malaysia – Thailand (JDA) 270 สรางเสรจในป 2548
4. E.Natuna, Indonesia – Erawan, Thailand 975 โครงการใหมทจะกอสรางเพม
5. Malaysia – Thailand (JDA-Block B) 140 โครงการใหมทจะกอสรางเพม
3. แผนปฏบตการความรวมมอดานพลงงานอาเซยน (ASEAN Plan of Action
for Energy Cooperation-APAEC) เปนปฏบตการทมวตถประสงคหลกในการสงเสรม
ความมนคงและความยงยนในการจดหาพลงงานและการใชทรพยากรพลงงานอยางม
ประสทธภาพ ซงอาเซยนไดมแผนปฏบตการนมาแลว 2 ฉบบ คอ ฉบบป 2542-2547 และ
ฉบบป 2547-2552
ปจจบนประเทศไทยไดเปนประธานการจดท�าแผนปฏบตการความรวมมอดานพลงงาน
ฉบบท 3 ป 2553-2558 โดยมวตถประสงคหลกเพอสงเสรมความมนคงดานพลงงาน และ
การใชพลงงานในภมภาคอยางยงยน ซงไดระบความรวมมอหลกไว 7 ดาน อนไดแก
1. แผนงานสายสงไฟฟาอาเซยน
2. แผนงานการวางทอกาซอาเซยน
3. ความรวมมอดานเทคโนโลยถานหนสะอาด
4. การประหยดพลงงานและอนรกษพลงงาน
5. แผนการใชพลงงานทดแทนในภมภาค
6. การวางนโยบายและแผนพลงงานภมภาค
7. แผนความรวมมอดานพลงงานนวเคลยร
ทงนแผนปฏบตการความรวมมอดานพลงงานอาเซยนทง 7 ดาน จะกระตนใหเกด
การลงทนในกจการพลงงาน ชวยผลกดนใหประเทศในอาเซยนลดการใชพลงงานในภมภาคลง 8%
และเพมการใชพลงงานทดแทนในภมภาคไดถง 15% ของความสามารถในการผลตไฟฟาทงหมด
และทส�าคญจะผลกดนใหภมภาคอาเซยนไดเปนศนยกลางพลงงานทดแทนในทวปเอเชยอกดวย
Page 19
นโยบายพลงงาน I 17
ดวยความพรอมของประเทศไทยทมอย ในทกดาน
ไมวาจะเปนความกาวหนาดานเทคโนโลยเชอเพลงชวภาพ
ศกยภาพดานก�าลงการผลตและการกลนทอยในระดบสง รวมทง
ทตงของประเทศซงอยในต�าแหนงทสะดวกตอการขนสงใน
ภมภาค ท�าใหประเทศไทยมเปาหมายทจะเปนศนยกลาง
ดานพลงงานทดแทนในอาเซยน หรอ Biofuel Regional Hub
ซงสอดคลองกบเปาหมายของอาเซยนทจะพฒนาพลงงาน
ทดแทนใหไดถง 15% ภายในป 2558 ซงเปนปทเขาส
การเปนประชาคมอาเซยน
กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.)
ไดเรมด�าเนนการศกษาความเปนไปไดทจะใหประเทศไทยเปน
ศนยกลางการคาเชอเพลงชวภาพในภมภาคเอเชยตะวนออก
เฉยงใต โดยมสถาบนปโตรเลยมแหงประเทศไทยเปนผด�าเนน
การศกษาและจะใชเวลาในการด�าเนนการประมาณ 1 ป
นบตงแตเดอนสงหาคม 2554
การด�าเนนการศกษาจะตองศกษาในเรองความพรอม
ของประเทศไทยในดานตาง ๆ เช น ปรมาณวตถดบ
กระบวนการผลต การขนสง ปรมาณการสงออก และปญหา
อปสรรคทอาจเกดขน ฯลฯ นอกจากน ยงตองศกษาใน
เรองโครงสรางการก�าหนดราคาอางองเอทานอลในเอเชย
เพอใชเปนราคาอางองในการซอ-ขายเอทานอลในภมภาค
ดวยการศกษาในเบองตนพบวาประเทศไทยมโอกาสสงใน
การเปนศนยกลางการซอ-ขายไบโอดเซลและเอทานอลใน
ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เนองจากขณะนประเทศไทย
มความพรอมในดานวตถดบ และมศกยภาพในการผลต
เชอเพลงชวภาพอยางเอทานอลและไบโอดเซลในระดบสง
จนเกนความตองการใชภายในประเทศ
โอกาสไทยเปนศนยกลางพลงงานทดแทนในอาเซยน
ปจจบนประเทศไทยสามารถผลตไบโอดเซลไดมาก
ถง 6 ลานลตรตอวน ในขณะทความตองการใชในประเทศ
มเพยง 1.6 ลานลตรตอวน สวนเอทานอลสามารถผลตได
2.95 ลานลตรตอวน แตมความตองการใชเพยง 1.4 ลานลตร
ตอวน ปรมาณเอทานอลทผลตไดนมาจากโรงงานเอทานอล
19 โรง ซงยงไมไดด�าเนนการผลตอยางเตมก�าลง เนองจาก
ความตองการใชในประเทศมอยไมมาก แตหากด�าเนนการ
ผลตอยางเตมก�าลงแลว จะสามารถผลตเอทานอลไดมาก
ถง 3 ลานลตรตอวน ในปหนาจะมโรงงานผลตเอทานอล
เพมขนอก 5 โรง ซงรวมกบทมอยเดมเปน 24 โรง ทงนจะ
สงผลใหปรมาณการผลตเอทานอลเพมสงขนเปน 5.35 ลาน
ลตรตอวน นอกจากน ยงมผประกอบการทขออนญาตผลต
เอทานอลอก 47 โรง ซงหากสามารถเปดด�าเนนการได
ทกโรงงาน ปรมาณการผลตเอทานอลของประเทศไทยจะยง
เพมสงขนไปอกถง 12.5 ลานลตรตอวน ดงนน จงมนใจไดวา
ประเทศไทยจะสามารถผลตเอทานอลเพอสงออกและเปนฮบ
เอทานอลในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตไดอยางแนนอน
ในฐานะทประเทศไทยเปน 1 ใน 5 ประเทศสมาชกผกอตงและมบทบาทส�าคญในกจกรรมของอาเซยนมาโดยตลอด
รวมทงมสวนผลกดนใหอาเซยนมโครงการความรวมมอในดานตาง ๆ เชน สนธสญญาเขตปลอดอาวธนวเคลยรในภมภาคเอเชย
ตะวนออกเฉยงใต การจดตงเขตการคาเสรอาเซยน ฯลฯ ดงนน การกาวเขาสประชาคมอาเซยน 2558 จงเปนอกกาวหนง
ทส�าคญของประเทศไทยทจะไดแสดงศกยภาพในการด�าเนนนโยบายหรอความรวมมอใด ๆ กตาม ทจะท�าใหอาเซยนม
ความแขงแกรงและกาวหนาในทกดาน โดยเฉพาะอยางยงในดานความมนคงของพลงงาน รวมทงการเขาถงและการใชพลงงาน
อยางยงยนส�าหรบประเทศสมาชกในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตทง 10 ประเทศ
อางอง1. The Association of Southeast Asian Nations www.aseansec.org2. สมาคมอาเซยน ประเทศไทย www.aseanthailand.org3. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ www.dtn.go.th4. กรมสงเสรมอตสาหกรรม www.dip.go.th
นโยบายพลงงาน I 17
Page 20
E N E R G Y L E A R N I N G Z O N E
สถานการณพลงงาน
1.ภาพรวมเศรษฐกจ
ส�ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจ
และสงคมแหงชำต (สศช.) รำยงำนอตรำกำรเจรญ
เตบโตทำงเศรษฐกจไทยไตรมำสท 4/2554 หดตว
รอยละ 9.0 สงผลใหในป 2554 ประเทศไทยมอตรำ
กำรเจรญเตบโตทำงเศรษฐกจขยำยตวเลกนอย
ทรอยละ 0.1 ทงน ในชวงเดอนมนำคมทผำนมำ
ไดเกดเหตกำรณแผนดนไหวและสนำมทประเทศ
ญปนซงสงผลกระทบตอภำคอตสำหกรรมของไทย
ในชวงไตรมำส 2 แตสำมำรถฟนตวไดในไตรมำส 3
อยำงไรกตำม ในชวงปลำยไตรมำส 3 ตอเนอง
จนถงไตรมำส 4 เกดเหตกำรณมหำอทกภยใน
เขตพนทภำคกลำงและภำคเหนอตอนลำงท�ำให
อปทำนในประเทศลดลง โดยเฉพำะอยำงยง
กำรผลตในภำคอตสำหกรรม ไดแก อตสำหกรรม
ยำนยนตและชนสวนอปกรณอเลกทรอนกส สงผล
ใหในป 2554 กำรผลตในภำคอตสำหกรรมหดตว
รอยละ 4.3 อยำงไรกตำม ในสวนของกำรใชจำย
เ พอกำรอปโภค-บร โภคของครวเรอนยงคง
ขยำยตวรอยละ 1.3 สวนกำรลงทนในป 2554 คอนขำง
ใกลเคยงกบในป 2553 โดยกำรลงทนภำคเอกชน
ขยำยตวรอยละ 7.2 ในขณะทกำรลงทนภำครฐ
หดตวรอยละ 8.7 ส�ำหรบกำรสงออกสนคำและ
บรกำรในป 2554 ขยำยตวรอยละ 9.5 ซงปจจยเหลำน
สงผลตอสถำนกำรณพลงงำนไทยในประเทศ ดงน
สดสวนการใชพลงงานเชงพาณชยขนตนป 2554
สถานการณพลงงานไทย
ในป 25542.อปสงคพลงงาน
ความตองการใชพลงงานเชงพาณชยขนตน ในป 2554
อยทระดบ 1,845 เทยบเทำพนบำรเรลน�ำมนดบตอวน เพมขน
จำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 3.5 กำรใชพลงงำนเชงพำณชย
ขนตนสวนใหญเพมขน โดยกำรใชน�ำมนส�ำเรจรปเพมขนรอยละ 3.3
ซงเพมขนในอตรำทเทำกนกบกำรใชกำซธรรมชำต กำรใชลกไนต
เพมขนรอยละ 3.8 และกำรใชไฟฟำพลงน�ำ/ไฟฟำน�ำเขำเพมขนถง
รอยละ 48.5 เนองจำกมกำรผลตไฟฟำจำกโรงไฟฟำพลงน�ำมำกขน
จำกปรมำณน�ำในเขอนทมมำกในชวงปลำยป รวมทงมกำรรบซอ
ไฟฟำจำก สปป.ลำว เพมขน เพอชดเชยกำซธรรมชำตทมปรมำณ
ลดลงจำกเหตกำรณทอสงกำซธรรมชำตรวในอำวไทยตงแตปลำย
เดอนมถนำยนถงตนเดอนสงหำคม 2554 ในขณะทกำรใชถำนหน
น�ำเขำลดลงรอยละ 3.4
สดส วนกำรใช พลงงำนเชงพำณชย ขนต นในป 2554
กำซธรรมชำตมสดสวนกำรใชมำกทสดคดเปนรอยละ 44 รองลงมำ
คอน�ำมนมสดสวนกำรใชรอยละ 36 ลกไนต/ถำนหนน�ำเขำมสดสวน
กำรใชรอยละ 17 และพลงน�ำ/ไฟฟำน�ำเขำมสดสวนกำรใชรอยละ 3
18 I นโยบายพลงงาน
Page 21
นโยบายพลงงาน I 19
3.อปทานพลงงาน
การผลตพลงงานเชงพาณชยขนตน ในป 2554 อยท
ระดบ 1,018 เทยบเทำพนบำรเรลน�ำมนดบตอวน เพมขนจำก
ชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 3.0 โดยกำรผลตกำซธรรมชำต
กำรผลตลกไนต และกำรผลตไฟฟำพลงน�ำ เพมขนรอยละ 2.0
รอยละ 22.2 และรอยละ 48.4 ตำมล�ำดบ ในขณะทกำรผลต
น�ำมนดบและกำรผลตคอนเดนเสทลดลงรอยละ 8.6 และ
รอยละ 5.1 ตำมล�ำดบ
การน�าเขา (สทธ) พลงงานเชงพาณชยขนตน
ในป 2554 อยทระดบ 1,017 เทยบเทำพนบำรเรลน�ำมนดบ
ตอวน เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 1.6 โดย
พลงงำนทมกำรน�ำเขำเพมขน ไดแก กำรน�ำเขำไฟฟำสทธท
4.การใชพลงงานเชงพาณชยขนสดทายและมลคาการน�าเขาพลงงาน
เพมขนรอยละ 48.6 เนองจำกมกำรน�ำเขำจำกโรงไฟฟำน�ำงม
2 ขนำด 615 เมกะวตต ซงเรมจำยไฟฟำตงแตเดอนมนำคม
2554 ประกอบกบกำรรบซอไฟฟำจำก สปป.ลำว เพมขนใน
ชวงทเกดเหตกำรณทอสงกำซธรรมชำตรวในอำวไทย และ
กำรน�ำเขำกำซธรรมชำตเพมขนรอยละ 8.8 เนองจำกเรมม
กำรน�ำเขำกำซธรรมชำตเหลว (LNG) ตงแตเดอนพฤษภำคม
2554 ในขณะทกำรน�ำเขำน�ำมนดบสทธลดลงรอยละ 3.2
กำรสงออกน�ำมนส�ำเรจรปสทธลดลงรอยละ 18.1 กำรน�ำเขำ
ถำนหนสทธลดลงรอยละ 3.4 ทงน ประเทศไทยมอตรำ
กำรพงพำพลงงำนจำกตำงประเทศตอควำมตองกำรใชป
2554 อยทระดบรอยละ 55 ซงลดลงเลกนอยเมอเทยบกบ
ปกอน
การใช การผลต และการน�าเขาพลงงานเชงพาณชยขนตน (1)
หนวย : เทยบเทาพนบารเรลน�ามนดบ/วน
2553เปลยนแปลง (%)
25532553 2554
กำรใช (2) 1,783 1,845 7.2 3.5
กำรผลต 989 1,018 10.6 3.0
กำรน�ำเขำ (สทธ) 1,001 1,017 8.5 1.6
กำรเปลยนแปลงสตอก -81 -121 - -
กำรใชทไมเปนพลงงำน (Non-Energy use) 288 312 16.5 8.0
กำรน�ำเขำ/กำรใช (%) 56 55 - -
(1) พลงงานเชงพาณชย ประกอบดวย น�ามนดบ กาซธรรมชาต คอนเดนเสท ผลตภณฑน�ามนส�าเรจรป ไฟฟาจากพลงน�าและถานหน/ลกไนต(2) การใชไมรวมการเปลยนแปลงสตอก และการใชทไมเปนพลงงาน (Non-Energy use) ไดแก การใชยางมะตอย NGL Condensate LPG และ Naphtha ซงเปนวตถดบในอตสาหกรรมปโตรเคม
การใชพลงงานเชงพาณชยขนสดทาย ในป 2554
อย ทระดบ 1,224 เทยบเทำพนบำรเรลน�ำมนดบตอวน
ขยำยตวเพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 2.7 เปน
ผลสบเนองมำจำกกำรขยำยตวของกำรลงทน โดยเฉพำะ
กำรลงทนภำคเอกชนทขยำยตวรอยละ 7.2 ปรบตวดขนทง
ดำนกำรกอสรำงและดำนเครองจกรเครองมอ โดยทกำรใช
น�ำมนส�ำเรจรปเพมขนรอยละ 2.8 และกำรใชกำซธรรมชำต
เพมขนรอยละ 25.2 ในขณะทกำรใชถำนหนน�ำเขำลดลง
รอยละ 10.2 กำรใชลกไนตลดลงรอยละ 10.4 และกำรใชไฟฟำ
ลดลงรอยละ 0.3
สดสวนกำรใชพลงงำนเชงพำณชยขนสดทำยในป
2554 กำรใชน�ำมนส�ำเรจรปมสดสวนกำรใชมำกทสดคดเปน
รอยละ 55 รองลงมำเปนไฟฟำมสดสวนกำรใชรอยละ 21
กำซธรรมชำตมสดสวนกำรใชรอยละ 13 และลกไนต/ถำนหน
น�ำเขำมสดสวนกำรใชรอยละ 11
2554
Page 22
20 I นโยบายพลงงาน
มลคาการน�าเขาพลงงาน ในป 2554 มมลคำกำร
น�ำเขำทงหมด 1,237 พนลำนบำท เพมขนจำกชวงเดยวกน
ของปกอนรอยละ 30.1 มลคำกำรน�ำเขำพลงงำนเพมขน
ทกประเภท โดยน�ำมนดบซงมสดสวนรอยละ 79 ของมลคำ
กำรน�ำเขำทงหมด มมลคำกำรน�ำเขำ 978 พนลำนบำท เพมขน
รอยละ 30.1 ซงสวนหนงเปนผลจำกรำคำน�ำมนดบในตลำดโลก
ทสงขนเพรำะปญหำควำมไมสงบภำยในประเทศผผลตน�ำมน
หลำยประเทศ โดยรำคำน�ำมนดบเฉลยในป 2554 อยทระดบ
110 เหรยญสหรฐตอบำรเรล เพมขน 31 เหรยญสหรฐตอ
บำรเรล จำกชวงเดยวกนของปกอน นอกจำกน ประเทศไทย
เรมมกำรน�ำเขำ LNG ตงแตเดอนพฤษภำคม 2554 ซงทงป
2554 กำรน�ำเขำ LNG คดเปนมลคำ 16 พนลำนบำท
การใชพลงงานเชงพาณชยขนสดทายหนวย : เทยบเทาพนบารเรลน�ามนดบ/วน
2550 2551 2552 2553 2554
การใช 1,088 1,098 1,133 1,192 1,224
น�ำมนส�ำเรจรป 652 629 640 650 668
กำซธรรมชำต 74 87 106 123 154
ถำนหนน�ำเขำ 108 125 131 138 124
ลกไนต 21 20 20 19 17
ไฟฟำ 233 236 237 262 261
อตราการเปลยนแปลง (%)
การใช 4.6 0.9 3.2 5.2 2.7
น�ำมนส�ำเรจรป 2.2 -3.5 1.8 1.4 2.8
กำซธรรมชำต 24.5 18.1 21.1 16.8 25.2
ถำนหนน�ำเขำ 19.3 15.6 4.4 5.4 -10.2
ลกไนต -28.9 -1.9 -3.6 -1.2 -10.4
ไฟฟำ 4.5 1.3 0.3 10.4 -0.3
อตราการขยายตวของการใชพลงงานเชงพาณชยขนสดทาย
(เดอนมกราคม 2550-ธนวาคม 2554)
Page 23
นโยบายพลงงาน I 21
มลคาการน�าเขาพลงงานหนวย : พนลานบาท
ชนด 2553 25542554
เปลยนแปลง (%) สดสวน (%)
น�ำมนดบ 752 978 30.1 79
น�ำมนส�ำเรจรป 69 94 41.0 8
กำซธรรมชำต 84 94 10.7 8
ถำนหน 39 42 7.6 3
ไฟฟำ 8 13 59.2 1
กำซธรรมชำตเหลว (LNG) - 16 - 1
รวม 952 1,237 30.1 100
5.น�ามนดบและคอนเดนเสท
• การผลตน�ามนดบและคอนเดนเสท ในป 2554 ม
ปรมำณ 224 พนบำรเรลตอวน คดเปนสดสวนรอยละ 24 ของ
ปรมำณควำมตองกำรใชในโรงกลน ลดลงจำกชวงเดยวกนของ
ปกอนรอยละ 7.3 เนองจำกปญหำอทกภยในหลำยจงหวด
ท�ำใหไมสำมำรถขนสงน�ำมนผำนเสนทำงทมน�ำทวมได
การผลตน�ามนดบ ในป 2554 อย ทระดบ 140
พนบำรเรลตอวน ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 8.6
การผลตคอนเดนเสท ในป 2554 อยทระดบ 84
พนบำรเรลตอวน ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 5.1
การผลตน�ามนดบหนวย : บารเรล/วน
แหลง ผผลต 25532554
ปรมาณ สดสวน (%)
Big Oil Project* Chevron Thailand E&P 36,998 30,643 22
เบญจมำศ Chevron Offshore 26,665 27,077 19
สรกต PTTEP 21,808 22,974 16
จสมน Pearl Oil 13,868 12,762 9
สงขลำ NU Coastal 7,926 9,787 7
บวหลวง SOGO Thailand 8,327 7,641 5
ทำนตะวน Chevron Offshore 3,860 5,428 4
บำนเยน Pearl Oil 3,891 4,620 3
นำสนน Pan Orient Resources 6,689 2,474 2
ชบำ Chevron Offshore 3,739 2,167 2
อน ๆPTTEP, Chevron Offshore, Chevron Thailand E&P, Chevron Pattanee, SINO US Petroleum, Pacific Tiger Energy
19,403 14,419 10
รวมในประเทศ 153,174 139,991 100
* BIG OIL PROJECT ของบรษท ยโนเเคล (เดม) ประกอบดวย แหลงปลาทอง ปลาหมก กะพง สราษฎร และยะลา
Page 24
22 I นโยบายพลงงาน
การใชก�าลงการกลนของประเทศป 2554
การจดหาและการใชน�ามนดบหนวย : พนบารเรล/วน
ปการจดหา การใช
น�ามนดบ คอนเดนเสท รวม น�าเขา รวมทงสน สงออก ใชในโรงกลน
2549 129 75 204 829 1,034 65 925
2550 135 79 213 804 1,018 52 921
2551 144 85 229 812 1,040 46 928
2552 154 84 238 803 1,041 41 937
2553 153 89 242 816 1,058 30 962
2554 140 84 224 794 1,018 33 937
อตราการเปลยนแปลง (%)
2550 4.4 4.8 4.5 -3.0 -1.5 -20.5 -0.5
2551 7.3 8.0 7.2 0.9 2.2 -11.9 0.8
2552 6.7 -1.4 4.0 -1.0 0.1 -10.5 0.9
2553 -0.6 5.6 1.6 1.6 1.6 -27.1 2.7
2554 -8.6 -5.1 -7.3 -2.7 -3.7 11.2 -2.6
• การน�าเขาและสงออกน�ามนดบ ในป 2554 ม
กำรน�ำเขำน�ำมนดบอยทระดบ 794 พนบำรเรลตอวน ลดลง
รอยละ 2.7 จำกชวงเดยวกนของปกอน โดยสวนใหญรอยละ
78 เปนกำรน�ำเข ำจำกกล มประเทศตะวนออกกลำง
รองลงมำรอยละ 8 น�ำเขำจำกกลมประเทศตะวนออกไกล
และรอยละ 14 น�ำเขำจำกทอน ๆ ในสวนของกำรสงออก
น�ำมนดบอยทระดบ 33 พนบำรเรลตอวน เพมขนรอยละ 11.2
จำกชวงเดยวกนของปกอน
• ก� า ลงการกลนน� ามนดบ ใ นป 2 5 54 ม
ควำมสำมำรถในกำรกลนรวมทงสน 1,117 พนบำรเรล
ตอวน โดยไทยออยล (TOC) มก�ำลงกำรกลน 275 พนบำรเรล
ตอวน ไออำรพซ (IRPC) มก�ำลงกำรกลน 215 พนบำรเรล
ตอวน เอสโซ (ESSO) และ ปตท.อะโรเมตกสและกำรกลน
(PTTAR) มก�ำลงกำรกลนเทำกนท 170 พนบำรเรลตอวน
สตำรปโตรเลยม (SPRC) มก�ำลงกำรกลน 150 พนบำรเรล
ตอวน บำงจำก (BCP) มก�ำลงกำรกลน 120 พนบำรเรล
ตอวน และระยองเพยวรฟำยเออร (RPC) มก�ำลงกำรกลน
17 พนบำรเรลตอวน
Page 25
นโยบายพลงงาน I 23
6.กาซธรรมชาต
• การจดหากาซธรรมชาต ในป 2554 มกำรจดหำ
รวมทงประเทศอยทระดบ 4,511 ลำนลกบำศกฟตตอวน
เพมขนรอยละ 3.3 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน โดยท
สดสวนรอยละ 79 เปนกำรผลตภำยในประเทศ และทเหลอ
รอยละ 21 เปนกำรน�ำเขำ
การผลตกาซธรรมชาต ในป 2554 กำรผลตภำยใน
ประเทศอยทระดบ 3,583 ลำนลกบำศกฟตตอวน เพมขน
จำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 2.0 เนองจำกแหลงมรกต
ซงเปนแหลงกำซธรรมชำตแหลงใหมของ ปตท.เรมท�ำกำรผลต
ไดตงแตเดอนพฤษภำคม 2554 รวมทงแหลงสตลและ
การจดหากาซธรรมชาตหนวย : ลานลกบาศกฟต/วน
แหลง ผผลต 25532554
ปรมาณ สดสวน (%)
แหลงผลตภายในประเทศ 3,511 3,583 79
แหลงอาวไทย 3,343 3,440 76
เจดเอ องคกรรวมฯ 649 763 17
บงกช PTTEP 596 606 13
อำทตย PTTEP 501 407 9
ไพลน Chevron E&P 430 411 9
เอรำวณ Chevron E&P 256 239 5
ฟนำนและจกรวำล Chevron E&P 199 179 4
โกมนทร Chevron E&P 85 95 2
เบญจมำศ Chevron Offshore 76 86 2
สตล Chevron E&P 82 111 2
ยะลำ Chevron E&P 95 56 1
อน ๆ Chevron E&P 374 487 11
แหลงบนบก 168 143 3
ภฮอม Amerada 87 84 2
สรกต PTTEP 63 43 1
น�ำพอง Exxon Mobil 18 16 0.4
แหลงน�าเขา* 853 928 21
ยำดำนำ สหภำพพมำ 434 426 9
เยตำกน สหภำพพมำ 419 404 9
LNG กำตำร รสเซย อนโดนเซย เปร และไนจเรย - 98 2
รวม 4,364 4,511 100
* คาความรอนของกาซธรรมชาตจากพมา เทากบ 1,000 บทยตอลกบาศกฟต
• การใชน�ามนดบเพอการกลน ในป 2554 อยทระดบ 937 พนบำรเรลตอวน คดเปนสดสวนรอยละ 84 ของ
ควำมสำมำรถในกำรกลนทวประเทศ ซงลดลงรอยละ 2.6 จำกชวงเดยวกนของปกอน เนองจำกมกำรปดซอมบ�ำรงโรงกลน
น�ำมน PTTAR (AR-1) ในชวงวนท 1 กมภำพนธ–17 มนำคม 2554 PTTAR (AR-2) ในชวงวนท 20 มถนำยน–6 กรกฎำคม
2554 โรงกลนน�ำมนบำงจำก Unit 2-4 ในชวงวนท 14 มกรำคม–6 มนำคม 2554 โรงกลนน�ำมน SPRC ในเดอนมนำคม 2554
และในชวงวนท 25 กนยำยน–25 ตลำคม 2554 โรงกลนน�ำมน ESSO ในชวงวนท 16 กนยำยน–6 พฤศจกำยน 2554 และ
โรงกลนน�ำมน IRPC ในชวงวนท 3 พฤศจกำยน–1 ธนวำคม 2554
Page 26
24 I นโยบายพลงงาน
แหลง JDA เพมก�ำลงกำรผลตมำกขน อยำงไรกตำม
กำรผลตกำซธรรมชำตมปรมำณลดลงในชวงทเกดเหตกำรณ
ทอสงกำซธรรมชำตรวในอำวไทย โดยเฉพำะอยำงยงใน
เดอนกรกฎำคม 2554 มกำรผลตกำซธรรมชำตเพยง
3,232 ลำนลกบำศกฟตตอวน
การน�าเขากาซธรรมชาต ในป 2554 อยทระดบ
928 ลำนลกบำศกฟตตอวน เพมขนจำกชวงเดยวกนของ
ปกอนรอยละ 8.8 เนองจำกเรมมกำรน�ำเขำ LNG ตงแตเดอน
พฤษภำคม 2554 ซงคดเปนสดสวนรอยละ 2 ของปรมำณ
กำรจดหำทงหมด
• การใชกาซธรรมชาต ในป 2554 อยทระดบ 4,143
ลำนลกบำศกฟตตอวน เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอน
รอยละ 2.5 โดยเปนกำรใชเพอผลตไฟฟำคดเปนสดสวน
รอยละ 60 ของกำรใชทงหมด อยทระดบ 2,476 ลำนลกบำศก
ฟตตอวน ลดลงรอยละ 9.2 นอกจำกน ใชเปนวตถดบใน
อตสำหกรรมปโตรเคมและอน ๆ (โพรเพน อเทน และ LPG)
การใชกาซธรรมชาตรายสาขา**หนวย : ลานลกบาศกฟต/วน
สาขา 2551 2552 25532554
ปรมาณ เปลยนแปลง (%) สดสวน (%)
การใช 3,444 3,564 4,039 4,143 2.5 100
ผลตไฟฟำ* 2,423 2,435 2,728 2,476 -9.2 60
อตสำหกรรม 361 387 478 569 19.1 14
อตสำหกรรมปโตรเคมและอน ๆ 583 599 652 867 32.9 21
เชอเพลงส�ำหรบรถยนต (NGV) 77 143 181 231 27.4 5
* ใชใน EGAT, EGGO, ราชบร (IPP), IPP, SPP** คาความรอนเทากบ 1,000 บทยตอลกบาศกฟต
คดเปนสดสวนรอยละ 21 อยทระดบ 867 ลำนลกบำศก
ฟตตอวน เพมขนรอยละ 32.9 ใชเปนเชอเพลงในโรงงำน
อตสำหกรรม คดเปนสดสวนรอยละ 14 อยทระดบ 569
ลำนลกบำศกฟตตอวน เพมขนรอยละ 19.1 และทเหลอ
รอยละ 5 ถกน�ำไปใชเพอเปนเชอเพลงส�ำหรบรถยนต (NGV)
โดยเพมขนจำกชวงเดยวกนของปทกอนรอยละ 27.4 อยท
ระดบ 231 ลำนลกบำศกฟตตอวน
7.กาซโซลนธรรมชาต(NGL)
กำรผลตกำซโซลนธรรมชำต (NGL) ในป 2554 อยท
ระดบ 16,878 บำรเรลตอวน เพมขนจำกชวงเดยวกนของ
ปกอนรอยละ 20.9 โดยน�ำไปใชในอตสำหกรรมตวท�ำละลำย
(Solvent) ภำยในประเทศปรมำณ 13,382 บำรเรลตอวน
คดเปนสดสวนรอยละ 79 ของกำรผลตทงหมด ทเหลอ
รอยละ 21 สงออกไปจ�ำหนำยยงประเทศสงคโปร จ�ำนวน
3,495 บำรเรลตอวน
สดสวนการใชกาซธรรมชาต
Page 27
นโยบายพลงงาน I 25
8.ผลตภณฑน�ามนส�าเรจรป
การผลตน�ามนส�าเรจรป ในป 2554 อยทระดบ 955
พนบำรเรลตอวน เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ
0.2 โดยกำรผลตน�ำมนเครองบนเพมขนรอยละ 1.5 และกำซ
ปโตรเลยมเหลวเพมขนรอยละ 11.1 ในขณะทกำรผลตน�ำมน
เบนซนลดลงรอยละ 4.6 น�ำมนดเซลลดลงรอยละ 0.8 และ
น�ำมนเตำลดลงรอยละ 3.0
การใชน�ามนส�าเรจรป ในป 2554 อยทระดบ 728
พนบำรเรลตอวน เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ
3.4 โดยกำรใชน�ำมนดเซลเพมขนรอยละ 3.8 น�ำมนเครองบน
และกำซปโตรเลยมเหลวเพมขนในอตรำทเทำกนอยทรอยละ
7.7 ในขณะทกำรใชน�ำมนเบนซนลดลงรอยละ 1.1 และ
น�ำมนเตำลดลงรอยละ 6.0
การน�าเขาและสงออกน�ามนส�าเรจรป ในป 2554
มกำรน�ำเขำน�ำมนส�ำเรจรปอยทระดบ 53 พนบำรเรลตอวน
ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 0.6 ดำนกำรสงออก
มปรมำณลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 11.9 อยท
ระดบ 181 พนบำรเรลตอวน เนองจำกควำมตองกำรภำยใน
ประเทศทอยในระดบสง โดยมรำยละเอยดของน�ำมนส�ำเรจรป
แตละชนด ดงน
การผลต การใช การน�าเขา และการสงออกน�ามนส�าเรจรปป 2554
ปรมาณ (พนบารเรล/วน) เปลยนแปลง (%)
การใช การผลต การน�าเขา การสงออก การใช การผลต การน�าเขา การสงออก
เบนซน 126 144 0.6 17 -1.1 -4.6 - -27.8
เบนซน 91 53 66 0.3 13 4.0 2.5 - -8.9
เบนซน 95 1 5 - 4 -45.6 -55.6 - -55.8
แกสโซฮอล 91 32 32 - - 19.9 19.3 - -
แกสโซฮอล 95 41 41 - - -16.8 -16.1 - -
ดเซล 331 398 1 81 3.8 -0.8 -8.6 -14.5
น�ามนกาด 0.2 3 - 2 -14.9 -67.4 - -66.3
น�ามนเครองบน 87 108 0.2 21 7.7 1.5 231.4 -14.4
น�ามนเตา 42 100 6 60 -6.0 -3.0 227.7 7.6
กาซปโตรเลยมเหลว* 141 202 46 1 7.7 11.1 -9.7 -34.6
รวม 728 955 53 181 3.4 0.2 -0.6 -11.9
*ไมรวมการใชเพอเปนวตถดบในอตสาหกรรมปโตรเคม
การผลต การสงออก และการใช NGLหนวย : บารเรล/วน
รายการ 25532554
ปรมาณ เปลยนแปลง (%) สดสวน (%)
การผลต 13,962 16,878 20.9 100
กำรสงออก 2,322 3,495 50.5 21
กำรใชภำยในประเทศ 11,639 13,382 15.0 79
Page 28
26 I นโยบายพลงงาน
อตราการขยายตวของการใชน�ามนส�าเรจรปป 2554
• น�ามนเบนซน
การผลตน�ามนเบนซน ในป 2554 อยทระดบ 144 พนบำรเรลตอวน ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 4.6 โดยเบนซน 95 ผลตได 5 พนบำรเรลตอวน ลดลงรอยละ 55.6 และแกสโซฮอล 95 ผลตได 41 พนบำรเรลตอวน ลดลงรอยละ 16.1 ในขณะทเบนซน 91 ผลตได 66 พนบำรเรลตอวน เพมขนรอยละ 2.5 และแกสโซฮอล 91 ผลตได 32 พนบำรเรลตอวน เพมขนรอยละ 19.3
การใชน�ามนเบนซน ในป 2554 อยทระดบ 126 พนบำรเรลตอวน ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 1.1 โดยปรมำณกำรใชน�ำมนเบนซนลดลงในชวงเดอนตลำคม–พฤศจกำยน 2554 ซงเปนชวงทเกดอทกภย ทงน กำรใชเบนซน 95 อยทระดบ 1 พนบำรเรลตอวน ลดลง รอยละ 45.6 และแกสโซฮอล 95 อยทระดบ 41 พนบำรเรล ตอวน ลดลงรอยละ 16.8 ในขณะทกำรใชเบนซน 91 อยทระดบ 53 พนบำรเรลตอวน เพมขนรอยละ 4.0 และแกสโซฮอล 91 เพมขนรอยละ 19.9 จำกชวงเดยวกนของปกอน อยทระดบ
อตราการขยายตวของการใชน�ามนเบนซนป 2554
32 พนบำรเรลตอวน ทงน ณ สนเดอนธนวำคม 2554 มสถำน จ�ำหนำยแกสโซฮอล 95 (E20) จ�ำนวน 830 แหง และ แกสโซฮอล 95 (E85) จ�ำนวน 38 แหง โดยแบงเปนของ ปตท. 8 แหง และบำงจำก 30 แหง
การน�าเขาและสงออกน�ามนเบนซน ในป 2554 กำรน�ำเขำอยทระดบ 0.6 พนบำรเรลตอวน กำรสงออกอยทระดบ 17 พนบำรเรลตอวน โดยแบงเปนกำรสงออกเบนซน 91 อยทระดบ 13 พนบำรเรลตอวน และเบนซน 95 อยทระดบ 4 พนบำรเรลตอวน
เอทานอล ปจจบนมโรงงำนผลตเอทำนอลทเดนระบบแลว 19 โรง มก�ำลงกำรผลตรวม 3.07 ลำนลตรตอวน หรออยทระดบ 19 พนบำรเรลตอวน มกำรผลตเอทำนอลเพอใชเปนพลงงำน 1.40 ลำนลตรตอวน หรออยทระดบ 9 พนบำรเรลตอวน โดยรำคำเฉลยเอทำนอลในป 2554 อยทรำคำ 24.27 บำทตอลตร
Page 29
นโยบายพลงงาน I 27
• น�ามนดเซล
การผลตน�ามนดเซล ในป 2554 อยทระดบ 398 พนบำรเรลตอวน ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 0.8
การใชน�ามนดเซล ในป 2554 อย ทระดบ 331 พนบำรเรลตอวน เพมขนจำกชวงเดยวกนของปก อน รอยละ 3.8 เนองจำกรฐบำลยงคงตรงรำคำขำยปลกน�ำมนดเซลอยทระดบ 29.99 บำทตอลตร ตงแตตนป 2554 รวมทงมมำตรกำรชะลอกำรเรยกเกบเงนเขำกองทนน�ำมนเชอเพลง
ซงมผลตงแตวนท 27 สงหำคม 2554 สงผลใหรำคำขำยปลกน�ำมนดเซลลดลง 2.80 บำทตอลตร จงจงใจใหมกำรใชเพมขน นอกจำกน ในชวงปลำยปทเกดอทกภยมกำรใชน�ำมนดเซลเพอกำรสบน�ำและผลกดนน�ำ
การน�าเขาและสงออกน�ามนดเซล ในป 2554 กำร น�ำเขำอยทระดบ 1 พนบำรเรลตอวน ลดลงจำกชวงเดยวกนของ ปกอนรอยละ 8.6 สวนกำรสงออกอยทระดบ 81 พนบำรเรลตอวน ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 14.5
อตราการขยายตวของการใชน�ามนดเซลป 2554
ไบโอดเซล ในสวนของกำรผลตไบโอดเซล บ 100 ปจจบนมโรงงำนผลตทไดคณภำพตำมประกำศของกรมธรกจพลงงำน จ�ำนวน 15 รำย มก�ำลงกำรผลตรวม 5.3 ลำนลตร ตอวน หรอประมำณ 33 พนบำรเรลตอวน มกำรผลต ไบโอดเซล บ 100 เพอใชเปนพลงงำน 1.7 ลำนลตรตอวน หรออย ทระดบ 11 พนบำรเรลตอวน ทงน ตงแตตนป 2554 ไดมกำรปรบ สดสวนกำรเตมไบโอดเซลในน�ำมนดเซลหมนเรวหลำย ครงซงแปรผนตำมปรมำณน�ำมนปำลมดบทออกสตลำด โดยในชวงตนป 2554 มปญหำน�ำมนปำลมดบขำดแคลน สงผลใหตงแตวนท 1 กมภำพนธ 2554 รฐบำลมนโยบำยปรบลดสดสวนกำรน�ำไบโอดเซล บ 100 ผสมในน�ำมนดเซลหมนเรวใหเหลอเพยงรอยละ 2 หลงจำกปญหำเรมคลคลำยเนองจำกผลผลตปำลมน�ำมนทออกสตลำดมำกขน สงผลใหตงแตวนท 1 พฤษภำคม 2554 รฐบำลมนโยบำยใหผผลตสำมำรถปรบสดสวนไบโอดเซลไดตงแตรอยละ 3-5 หลงจำกนนปรมำณผลผลตปำลมน�ำมนไดออกส ตลำดมำกขนอยำงตอเนอง รฐบำลจงมนโยบำยใหผผลตสำมำรถปรบสดสวนไบโอดเซลไดตงแตรอยละ 4-5 ตงแตวนท 1 กรกฎำคม 2554 จนถงสนเดอนตลำคม 2554 รวมทงใหก�ำหนดมำตรฐำนคณภำพน�ำมนดเซลหมนเรวในระยะตอไปตำมชวงฤดกำล
• น�ามนเตา
การผลตน�ามนเตา ในป 2554 อย ทระดบ 100 พนบำรเรลตอวน ลดลงรอยละ 3.0 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน
การใชน�ามนเตา ในป 2554 อยทระดบ 42 พนบำรเรลตอวน ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 6.0 โดย สวนใหญใชเปนเชอเพลงในภำคอตสำหกรรม อยทระดบ 37 พนบำรเรลตอวน ลดลงรอยละ 13.5 ทเหลอเปนกำรใชเปน เชอเพลงในกำรผลตไฟฟำ 5 พนบำรเรลตอวน เพมขนถงรอยละ 124.4 เนองจำกในชวงเดอนเมษำยนถงพฤษภำคม 2554 แหลงกำซธรรมชำต ไดแก แหลงอำทตยและแหลง JDA-B17 ปดซอมบ�ำรง ประกอบกบอบตเหตทอสงกำซธรรมชำตรวในอำวไทยตงแตปลำยเดอนมถนำยนถงตนเดอนสงหำคม 2554 สงผลใหมกำรใชน�ำมนเตำในกำรผลตไฟฟำเพมขนเพอทดแทนกำซธรรมชำตในชวงเวลำดงกลำว
Page 30
28 I นโยบายพลงงาน
การน�าเขาและสงออกน�ามนเตา กำรน�ำเขำและสงออกน�ำมนเตำ ในป 2554 มกำรน�ำเขำอยทระดบ 6 พนบำรเรลตอวน เพมขนถงรอยละ 227.7 โดยสวนใหญใชในกำรผลตไฟฟำเพอทดแทนกำซธรรมชำตในชวงท เกดเหตกำรณทอกำซรวในอำวไทย นอกจำกน มกำรสงออกน�ำมนเตำอยทระดบ 60 พนบำรเรลตอวน ซงสวนใหญเปนน�ำมนเตำ Grade 5 ทมปรมำณเกนควำมตองกำรใชภำยในประเทศ
• น�ามนเครองบน
การผลตน�ามนเครองบน ในป 2554 อยทระดบ 108 พนบำรเรลตอวน เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 1.5
การใชน�ามนเครองบน ในป 2554 อยทระดบ 87 พนบำรเรลตอวน เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 7.7 เปนผลจำกกำรขนสงทำงอำกำศทขยำยตวในชวงไตรมำส 2 และไตรมำส 3
การน�าเขาและสงออกน�ามนเครองบน ในป 2554 มกำรน�ำเขำอยทระดบ 0.2 พนบำรเรลตอวน และมกำรสงออกอยทระดบ 21 พนบำรเรลตอวน
หนวย : พนตน
สาขา 2552 2553เปลยนแปลง (%)
2553 2554
การจดหา 5,217 6,004 6,936 15.1 15.5
- การผลต 4,463 4,412 5,499 -1.1 24.6
โรงแยกกำซ 2,695 2,676 3,508 -0.7 31.1
โรงกลนน�ำมน 1,766 1,726 1,992 -2.3 15.4
อน ๆ 2 10 - 371.7 -
- การน�าเขา 753 1,591 1,437 111.3 -9.7
ความตองการ 5,223 5,968 6,860 14.3 15.0
- การใช 5,208 5,943 6,844 14.1 15.2
ครวเรอน 2,231 2,435 2,656 9.2 9.1
อตสำหกรรม 593 778 718 31.3 -7.8
รถยนต 666 680 920 2.1 35.3
อตสำหกรรมปโตรเคม 1,478 1,837 2,420 24.3 31.7
ใชเอง 240 213 131 -11.5 -38.5
- การสงออก 15 25 16 63.3 -34.6
• กาซปโตรเลยมเหลว (LPG) โพรเพน และบวเทน
การผลต LPG ในป 2554 อยทระดบ 5,499 พนตน เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 24.6 โดยเปนกำรผลตจำกโรงแยกกำซอยทระดบ 3,508 พนตน เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 31.1 เนองจำกโรงแยกกำซหนวยท 6 ของ ปตท.สำมำรถผลต LPG ไดเกอบเตมก�ำลงผลตตงแตเดอนมนำคม 2554 นอกจำกน ในสวนของกำรผลต LPG จำกโรงกลนน�ำมนอยทระดบ 1,992 พนตน เพมขนรอยละ 15.4 เนองจำกนโยบำยของรฐบำลทสนบสนนใหโรงกลนน�ำมนผลต LPG เขำสระบบมำกขน
การใช LPG ในป 2554 อยทระดบ 6,844 พนตน เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 15.2 โดยภำค ครวเรอนซงมกำรใชเปนสดสวนสงทสด คดเปนรอยละ 39 ของปรมำณกำรใชทงหมด มกำรใชเพมขนรอยละ 9.1 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน รองลงมำคอ กำรใชในอตสำหกรรมปโตรเคม คดเปนสดสวนรอยละ 35 มกำรใชเพมขนรอยละ 31.7 ตำมกำรขยำยตวของธรกจปโตรเคม สวนกำรใชในรถยนตคดเปนสดสวนรอยละ 13 มกำรใชเพมขนรอยละ 35.3 ในขณะทกำรใชในภำคอตสำหกรรมซงคดเปนสดสวน รอยละ 10 มกำรใชลดลงรอยละ 7.8 เนองจำกรฐบำลไดประกำศปรบขนรำคำขำยปลก LPG ในภำคอตสำหกรรม ไตรมำสละ 1 ครง ครงละ 3 บำทตอกโลกรม โดยเรมปรบขนตงแตวนท 19 กรกฎำคม 2554
การผลตและการใช LPG โพรเพน และบวเทน
2554
Page 31
นโยบายพลงงาน I 29
การใชพลงงานในการขนสงทางบกหนวย : พนตนเทยบเทาน�ามนดบ (ktoe)
2551 2552 25532554 เปลยนแปลง (%)
ปรมาณ สดสวน (%) 2552 2553 2554
เบนซน 5,305 5,606 5,526 5,463 27 5.7 -1.4 -1.1
ดเซล 10,802 11,401 11,454 11,895 58 5.5 0.5 3.9
LPG 905 778 794 1,073 5 -14.1 2.1 35.3
NGV 692 1,282 1,623 2,068 10 85.2 26.6 27.5
รวม 17,705 19,067 19,396 20,500 100 7.7 1.7 5.7
• การใชพลงงานในการขนสงทางบก ในป 2554
กำรใชพลงงำนอยทระดบ 20,500 พนตนเทยบเทำน�ำมนดบ
ซงสวนใหญเปนกำรใชน�ำมนดเซลคดเปนสดสวนรอยละ 58
ของกำรใชพลงงำนในกำรขนสงทำงบก รองลงมำคอกำรใช
น�ำมนเบนซน กำรใช NGV และกำรใช LPG ในรถยนต
คดเปนสดสวนรอยละ 27 รอยละ 10 และรอยละ 5 ตำมล�ำดบ
ซงในสวนของกำรใช LPG ในรถยนต และกำรใช NGV พบวำ
มกำรใชเพมสงขนเมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน ดงน
การใช LPG ในรถยนต เพมขนรอยละ 35.3 ทงน
ณ สนป 2554 มรถทใช LPG จ�ำนวน 27,440 คน รวมทง
มรถทใช LPG รวมกบน�ำมนเบนซน 799,839 คน และใช
สดสวนการใช LPG
LPG รวมกบน�ำมนดเซล 5,603 คน โดยมสถำนบรกำร LPG
ทวประเทศจ�ำนวน 1,037 สถำน
การใช NGV เพมขนรอยละ 27.5 เนองจำกนโยบำย
กำรสงเสรมกำรใช NGV ของภำครฐ โดยยงคงตรงรำคำ
NGV อยท 8.5 บำทตอกโลกรม ไปจนถงกลำงเดอนมกรำคม
2555 ทงน ณ สนป 2554 มจ�ำนวนรถยนตทตดตง NGV
ทงสน 300,581 คน โดยทดแทนน�ำมนเบนซนรอยละ 16.5
และทดแทนน�ำมนดเซลรอยละ 5.2 และมจ�ำนวนสถำนบรกำร
NGV ทงหมด 469 สถำน อยในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑล
236 สถำน และตำงจงหวด 233 สถำน
การน�าเขาและสงออก LPG ในป 2554 มกำรน�ำเขำในรปแบบของ LPG โพรเพน และบวเทน อยทระดบ 1,437 พนตน
ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 9.7 และมกำรสงออกอยทระดบ 16 พนตน โดยสวนใหญสงออกไปประเทศเพอนบำน
ไดแก กมพชำ มำเลเซย และลำว ตำมล�ำดบ
Page 32
30 I นโยบายพลงงาน
การผลตและการใชลกไนต/ถานหนหนวย : พนตนเทยบเทาน�ามนดบ
25532554
ปรมาณ เปลยนแปลง (%) สดสวน (%)
การจดหา 15,489 16,134 4.2
การผลตลกไนต 4,938 5,940 20.3 100
กำรไฟฟำฝำยผลตฯ 3,960 4,282 8.1 72
เหมองเอกชน 978 1,658 69.5 28
การน�าเขาถานหน 10,551 10,194 -3.4 -
ความตองการ 15,478 15,307 -1.1
การใชลกไนต 4,927 5,113 3.8 100
ผลตกระแสไฟฟำ 3,964 4,251 7.2 83
อตสำหกรรม 962 862 -10.4 17
การใชถานหน 10,551 10,194 -3.4 100
ผลตกระแสไฟฟำ (SPP และ IPP)
3,669 4,011 9.3 39
อตสำหกรรม 6,882 6,183 -10.2 61
9.ถานหน/ลกไนต
• การจดหาลกไนต/ถานหน ในป 2554 มปรมำณกำรจดหำอย ทระดบ 16,134 พนตนเทยบเทำน�ำมนดบ เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 4.2
การผลตลกไนต ในป 2554 มปรมำณ 5,940 พนตนเทยบเทำน�ำมนดบ เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอน รอยละ 20.3 โดยรอยละ 72 ของกำรผลตลกไนตในประเทศผลตจำกเหมองแมเมำะของกำรไฟฟำฝำยผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) จ�ำนวน 4,282 พนตนเทยบเทำน�ำมนดบ เพมขนรอยละ 8.1 เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน กำรผลตลกไนตจำกเหมองแมเมำะจะน�ำไปใชในกำรผลตไฟฟำท โรงไฟฟำแมเมำะทงหมด สวนทเหลอรอยละ 28 เปนกำรผลตจำกเหมองเอกชน จ�ำนวน 1,658 พนตนเทยบเทำน�ำมนดบ
การน�าเขาถานหน ในป 2554 มปรมำณ 10,194 พนตนเทยบเทำน�ำมนดบ ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 3.4
• การใชลกไนต/ถานหน ในป 2554 มปรมำณกำรใชอยทระดบ 15,307 พนตนเทยบเทำน�ำมนดบ ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 1.1
การใชลกไนต ในป 2554 อยทระดบ 5,113 พนตนเทยบเทำน�ำมนดบ เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอน รอยละ 3.8 โดยรอยละ 83 ของปรมำณกำรใชลกไนตเปน กำรใชในภำคกำรผลตไฟฟำของ กฟผ. สวนทเหลอรอยละ 17 สวนใหญน�ำไปใชในอตสำหกรรมกำรผลตปนซเมนต
การใชถานหนน�าเขา ในป 2554 อยทระดบ 10,194 พนตนเทยบเทำน�ำมนดบ ลดลงรอยละ 3.4 โดยรอยละ 61 ของปรมำณกำรใชถำนหน เปนกำรใชในภำคอตสำหกรรม สวนทเหลอรอยละ 39 น�ำไปใชเปนเชอเพลงในกำรผลตไฟฟำของ SPP และ IPP
10.ไฟฟา
ก�าลงการผลตตดตง ณ สนป 2554 มจ�ำนวนรวม ทงสน 31,447 เมกะวตต เปนกำรผลตตดตงของ กฟผ. 14,998 เมกะวตต คดเปนสดสวนรอยละ 48 รบซอจำก IPP จ�ำนวน
12,082 เมกะวตต คดเปนสดสวนรอยละ 38 รบซอจำก SPP จ�ำนวน 2,182 เมกะวตต คดเปนสดสวนรอยละ 7 ซงเปนสดสวนทเทำกบกำรน�ำเขำจำก สปป.ลำว และแลกเปลยนกบมำเลเซย จ�ำนวน 2,185 เมกะวตต
Page 33
นโยบายพลงงาน I 31
การผลตไฟฟาแยกตามชนดเชอเพลงป 2554
ก�าลงการผลตตดตงแยกตามผประกอบการผลตไฟฟา
ณ สนป 2554 รวมทงสน 31,447 MW
การผลตพลงงานไฟฟา ในป 2554 มกำรผลตพลงงำน
ไฟฟำจ�ำนวน 162,343 กกะวตตชวโมง ลดลงรอยละ 0.8
เมอเทยบกบชวงเดยวกนของปกอน
กำรผลตพลงงำนไฟฟำตำมชนดของเชอเพลงทส�ำคญ
ในป 2554 สรปไดดงน
• กำรผลตไฟฟำจำกกำซธรรมชำต (รวม EGCO
KEGCO รำชบร IPP และ SPP) คดเปนสดสวนรอยละ 67
ของปรมำณกำรผลตไฟฟำทงหมด อยทระดบ 108,261
กกะวตตชวโมง ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 8.6
• กำรผลตไฟฟำจำกถำนหน/ลกไนต คดเปนสดสวน
รอยละ 19 อยทระดบ 31,681 กกะวตตชวโมง เพมขนจำก
ชวงเดยวกนของปกอนรอยละ 6.4
• กำรผลตไฟฟำจำกพลงน�ำ คดเปนสดสวนรอยละ 5
อยทระดบ 7,935 กกะวตตชวโมง เพมขนจำกชวงเดยวกน
ของปกอนรอยละ 48.4
• กำรน�ำเขำไฟฟำจำก สปป.ลำว ไฟฟำแลกเปลยน
กบมำเลเซย และอน ๆ คดเปนสดสวนรอยละ 8 อยทระดบ
13,084 กกะวตตชวโมง เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอน
รอยละ 37.7
• กำรผลตไฟฟำจำกน�ำมนเตำและน�ำมนดเซล คดเปน
สดสวนรอยละ 1 อยทระดบ 1,331 กกะวตตชวโมง เพมขน
จำกชวงเดยวกนของปกอนถงรอยละ 121.9
ทงน กำรผลตไฟฟำจำกกำซธรรมชำตมปรมำณลดลง
ในขณะทกำรผลตไฟฟำจำกพลงน�ำ กำรน�ำเขำจำก สปป.ลำว
รวมทงกำรผลตไฟฟำจำกน�ำมนเตำและน�ำมนดเซลมปรมำณ
เพมขน เนองจำกเหตกำรณทอสงกำซธรรมชำตรวในอำวไทย
จงจ�ำเปนตองน�ำเขำไฟฟำและใชเชอเพลงชนดอนในกำรผลต
ไฟฟำทดแทนกำซธรรมชำตทผลตไดลดลง
Page 34
32 I นโยบายพลงงาน
ความตองการไฟฟาและคาตวประกอบการใชไฟฟา
ป ความตองการไฟฟาสงสด (เมกะวตต) คาตวประกอบการใชไฟฟา (รอยละ)
2547 19,326 71.6
2548 20,538 74.9
2549 21,064 76.9
2550 22,586 74.3
2551 22,568 74.8
2552 22,596 73.4
2553 24,630 75.9
2554 24,518 75.6
ความตองการไฟฟาสงสด (Gross Peak Generation)
ของปนเกดขนเมอวนองคำรท 24 พฤษภำคม เวลำ 14.00 น.
อยทระดบ 24,518 เมกะวตต โดยต�ำกวำ Peak ของป 2553
ซงเกดขนเมอวนจนทรท 10 พฤษภำคม เวลำ 14.00 น.
ทระดบ 24,630 เมกะวตต อย 112 เมกะวตต หรอคดเปน
ลดลงรอยละ 0.5
การใชไฟฟา ในป 2554 มกำรใชไฟฟำรวมทงสน
148,989 กกะวตตชวโมง ลดลงรอยละ 0.2 จำกชวงเดยวกน
ของปกอน เนองจำกในชวงตนปมอำกำศทหนำวเยนตอเนอง
เปนเวลำนำน ประกอบกบฝนทตกมำกกวำปกตซงสงผลใหใน
ปลำยปเกดปญหำอทกภยในหลำยพนท โดยกำรใชไฟฟำใน
ภำคอตสำหกรรมซงเปนสำขำหลกทมกำรใชไฟฟำในระดบ
สงคดเปนสดสวนรอยละ 46 ของกำรใชไฟฟำทงประเทศ
มกำรใชไฟฟำลดลงรอยละ 0.2 ภำคครวเรอนลดลงรอยละ 1.3
กจกำรขนำดเลกลดลงรอยละ 0.8 สวนรำชกำรและองคกรท
ไมแสวงหำก�ำไรลดลงรอยละ 1.3 และภำคเกษตรกรรมลดลง
รอยละ 10.4 ในขณะทภำคธรกจมกำรใชไฟฟำเพมขน
รอยละ 2.7 และกำรใชไฟฟำทไมคดมลคำมกำรใชไฟฟำเพมขน
รอยละ 6.7 ซงสวนหนงเปนผลจำกนโยบำยของรฐบำลใน
กำรลดคำครองชพใหแกประชำชน โดยปรบโครงสรำงคำไฟฟำ
เพอชวยเหลอผทใชไฟฟำไมเกน 90 หนวยตอเดอน ใหสำมำรถ
ใชไฟฟำไดฟร ซงเรมตงแตเดอนกรกฎำคม 2554 โดยม
รำยละเอยดดงน
Page 35
นโยบายพลงงาน I 33
การใชไฟฟารายสาขาหนวย : กกะวตตชวโมง
สาขา 2551 2552 25532554
ปรมาณ เปลยนแปลง (%) สดสวน (%)
ครวเรอน 28,691 30,257 33,216 32,801 -1.3 22
กจกำรขนำดเลก 13,730 14,342 15,586 15,455 -0.8 10
ธรกจ 21,052 21,341 23,005 23,633 2.7 16
อตสำหกรรม 64,148 60,874 67,952 67,796 -0.2 46
สวนรำชกำรและองคกรทไมแสวงหำก�ำไร
4,392 4,677 5,049 4,982 -1.3 3
เกษตรกรรม 281 318 335 300 -10.4 0.2
กำรใชไฟฟำทไมคดมลคำ 1,777 1,843 2,034 2,170 6.7 2
อน ๆ 1,449 1,530 2,123 1,852 -12.8 1
รวม 135,520 135,181 149,301 148,989 -0.2 100
การใชไฟฟาในเขตนครหลวง ในป 2554 อยทระดบ
44,195 กกะวตตชวโมง ลดลงจำกชวงเดยวกนของปกอนรอยละ
1.9 โดยกลมผ ใชไฟฟำทมกำรใชลดลงเมอเทยบกบชวง
เดยวกนของปกอน ไดแก ภำคอตสำหกรรม ภำคครวเรอน
สวนรำชกำรและองคกรทไมแสวงหำก�ำไร และกจกำรขนำด
เลก ในขณะทภำคธรกจและกำรใชไฟฟำทไมคดมลคำม
กำรใชไฟฟำเพมขน
การใชไฟฟาในเขตภมภาค ในป 2554 อยทระดบ
103,081 กกะวตตชวโมง เพมขนจำกชวงเดยวกนของปกอน
รอยละ 0.6 โดยกลมผใชไฟฟำทมกำรใชเพมขนเมอเทยบกบ
ชวงเดยวกนของปกอน ไดแก ภำคครวเรอน กจกำรขนำดเลก
ภำคธรกจ ภำคอตสำหกรรม และกำรใชไฟฟำทไมคดมลคำ
ในขณะทสวนรำชกำรและองคกรทไมแสวงหำก�ำไรและ
ภำคเกษตรกรรมมกำรใชไฟฟำลดลง
การใชไฟฟาภาคอตสาหกรรม ในป 2554 กล ม
อตสำหกรรมส�ำคญทมกำรใชไฟฟำลดลงเมอเทยบกบชวง
เดยวกนของปกอน ไดแก อตสำหกรรมเหลกและเหลกกลำ
มกำรใชไฟฟำลดลงรอยละ 1.6 เนองจำกค�ำสงซอลดลงจำก
กำรกอสรำงทลดลงในชวงเกดอทกภย อตสำหกรรมสงทอม
กำรใชไฟฟำลดลงรอยละ 6.9 เนองจำกควำมผนผวนของรำคำ
วตถดบ และอตสำหกรรมเคมภณฑมกำรใชไฟฟำลดลงรอยละ
18.9 เนองจำกปญหำอทกภยท�ำใหไมสำมำรถขนสงสนคำได
ในขณะทอตสำหกรรมอำหำรมกำรใชไฟฟำเพมขนรอยละ 7.6
จำกกำรขยำยตวของกำรใชจำยเพออปโภค-บรโภคของ
ครวเรอน อตสำหกรรมอเลกทรอนกสมกำรใชไฟฟำเพมขน
รอยละ 16.4 เนองจำกกำรขยำยตวในชวง 3 ไตรมำสแรก
ซงสวนใหญเปนสนคำในกล มคอมพวเตอร อปกรณและ
สวนประกอบ และอตสำหกรรมยำนยนตมกำรใชไฟฟำ
เพมขนรอยละ 0.9 เปนผลจำกกำรฟนตวเขำสภำวะปกต
หลงจำกเกดเหตกำรณภยพบตในประเทศญปนในชวงไตรมำส
3 อยำงไรกตำม ในชวงไตรมำส 4 อตสำหกรรมอเลกทรอนกส
และอตสำหกรรมยำนยนตในเขตนคมอตสำหกรรมหลำยแหง
ในพนทภำคกลำงไดรบผลกระทบจำกปญหำอทกภย ท�ำให
กำรใชไฟฟำในพนทดงกลำวลดลง โดยมรำยละเอยดกำรใช
ไฟฟำในกลมอตสำหกรรมทส�ำคญ ดงน
Page 36
34 I นโยบายพลงงาน
การใชไฟฟาในกลมธรกจทส�าคญ
การใชไฟฟาในกลมอตสาหกรรมทส�าคญหนวย : กกะวตตชวโมง
ประเภท 2551 2552 2553เปลยนแปลง (%)
2554 2552 2553 2554
1. อำหำร 7,598 7,974 8,241 8,866 5.0 3.3 7.6
2. เหลกและเหลกกลำ 5,370 4,384 5,151 5,068 -18.4 17.5 -1.6
3. สงทอ 4,513 4,268 4,707 4,383 -5.4 10.3 -6.9
4. พลำสตก 3,699 3,603 4,155 4,140 -2.6 15.3 -0.3
5. อเลกทรอนกส 4,532 4,203 4,125 4,800 -7.3 -1.9 16.4
6. ซเมนต 4,214 3,766 3,785 3,807 -10.6 0.5 0.6
7. ยำนยนต 2,913 2,472 3,396 3,427 -15.1 37.4 0.9
8. เคมภณฑ 2,777 2,607 2,849 2,311 -6.1 9.3 -18.9
9. ยำงและผลตภณฑยำง 2,516 2,423 2,657 2,761 -3.7 9.6 3.9
10. กำรผลตน�ำแขง 2,201 2,342 2,575 2,419 6.4 9.9 -6.1
หนวย : กกะวตตชวโมง
ประเภท 2551 2552 2553เปลยนแปลง (%)
2554 2552 2553 2554
1. หำงสรรพสนคำ 3,769 3,889 3,999 4,154 3.2 2.8 3.9
2. ขำยปลก 3,330 3,385 3,652 3,873 1.7 7.9 6.0
3. อพำรตเมนตและเกสตเฮำส 2,418 2,554 2,864 2,909 5.6 12.1 1.6
4. โรงแรมทวไป 2,211 2,367 2,628 2,711 7.1 11.0 3.2
5. อสงหำรมทรพย 2,215 2,257 2,456 2,490 1.9 8.8 1.4
6. โรงพยำบำลทวไป 1,640 1,721 1,891 1,941 5.0 9.8 2.7
7. ขำยสง 1,545 1,517 1,740 1,891 -1.8 14.7 8.7
8. กอสรำง 1,145 909 920 877 -20.6 1.2 -4.7
9. สถำบนกำรเงน 870 884 914 886 1.6 3.5 -3.1
10. ภตตำคำร 501 493 487 461 -1.5 -1.2 -5.4
การใชไฟฟาภาคธรกจ ในป 2554 กำรใชไฟฟำใน
กลมธรกจทส�ำคญสวนใหญเพมขนเมอเทยบกบชวงเดยวกน
ของปกอน โดยหำงสรรพสนคำ ธรกจขำยปลกและขำยสง
มควำมตองกำรใชไฟฟำเพมขนสบเนองจำกกำรขยำยตวของ
กำรใชจำยเพอกำรอปโภค-บรโภคของครวเรอนทขยำยตว
รอยละ 1.3 ในสวนของธรกจโรงแรมมกำรใชไฟฟำเพมขน
รอยละ 3.2 ตำมจ�ำนวนนกทองเทยวตำงประเทศทขยำยตว
รอยละ 17.9 นอกจำกน ธรกจอสงหำรมทรพย รวมทงธรกจ
อพำรตเมนตและเกสตเฮำส มกำรใชไฟฟำเพมขนเนองจำก
กำรขยำยตวของบรกำรดำนอสงหำรมทรพยและธรกจใหเชำ
ทขยำยตวรอยละ 3.5 ในขณะทธรกจกอสรำงและภตตำคำร
มกำรใชไฟฟำลดลงเนองจำกอทกภยทเกดขนในหลำยพนท
โดยมรำยละเอยดกำรใชไฟฟำในกลมธรกจทส�ำคญ ดงน
2554
2554
Page 37
นโยบายพลงงาน I 35
11.รายไดสรรพสามตและฐานะกองทนน�ามน
รายไดสรรพสามต จำกน�ำมนส�ำเรจรปในป 2554 มจ�ำนวน 92,766 ลำนบำท
ฐานะกองทนน�ามน ในป 2554 ฐำนะกองทนน�ำมนเทำกบตดลบ 14,000 ลำนบำท
รายไดสรรพสามต และฐานะกองทนน�ามนหนวย : ลานบาท
ณ สนป ภาษสรรพสามต ฐานะกองทนน�ามน รายรบ (รายจาย)
2548 77,021 -76,815 -26,588
2549 74,102 -41,411 35,404
2550 76,962 0 41,411
2551 54,083 11,069 11,069
2552 123,445 21,294 10,225
2553 153,561 27,441 6,147
2554 92,766 -14,000 -41,441
มกรำคม 12,514 25,183 -2,258
กมภำพนธ 14,068 21,684 -3,499
มนำคม 13,536 14,258 -7,426
เมษำยน 13,246 1,003 -13,255
พฤษภำคม 4,915 550 -453
มถนำยน 5,122 -1,253 -1,803
กรกฎำคม 4,861 -524 729
สงหำคม 5,322 1,317 1,841
กนยำยน 4,751 -317 -1,634
ตลำคม 4,804 -3,296 -2,979
พฤศจกำยน 4,701 -11,380 -8,084
ธนวำคม 4,926 -14,000 -2,620
คาเอฟท ในป 2554 มกำรเปลยนแปลง ดงน
ครงท 1 : ชวงเดอนมกรำคม–เมษำยน 2554 อยทอตรำ
86.88 สตำงคตอหนวย ปรบลดลง 5.67 สตำงคตอหนวย
ครงท 2 : ชวงเดอนพฤษภำคม–สงหำคม 2554 อยท
อตรำ 95.81 สตำงคตอหนวย ปรบเพมขน 8.93 สตำงคตอ
หนวย
ครงท 3 : ชวงเดอนกนยำยน–ธนวำคม 2554 อยทอตรำ
-6.00 สตำงคตอหนวย เนองจำกกำรปรบโครงสรำงอตรำ
คำไฟฟำใหม โดยน�ำคำเอฟทชวงเดอนพฤษภำคม–สงหำคม
2554 จ�ำนวน 95.81 สตำงคตอหนวย รวมในโครงสรำงอตรำ
คำไฟฟำขำยปลกทใชมำตงแตเดอนตลำคม 2548 ทงน กำรท
คำเอฟทตดลบเนองจำกมกำรน�ำเงนทเรยกคนจำกกำรลงทน
ทต�ำกวำแผนของกำรไฟฟำทงสำมแหงระหวำงป 2551-2553
มำลดคำเอฟทใหแกผใชไฟฟำทกรำย เปนเวลำ 6 เดอน
Page 38
36 I นโยบายพลงงาน
1.ราคาน�ามนดบ
ธนวาคม 2554 ราคาน�ามนดบดไบ เฉลยอยทระดบ
$106.43 ตอบารเรล ปรบตวลดลงจากเดอนทแลว $2.57 ตอ
บารเรล จากโอเปกปรบลดอตราการเตบโตของอปสงคน�ามน
โลกในป 2555 จากการประเมนครงกอนเดม 0.10 ลานบารเรล
ตอวน มาอยทระดบ 1.1 ลานบารเรลตอวน ประกอบกบ
ประธาน State Oil Marketing Organization ของอรกรายงาน
ยอดสงออกน�ามนดบเดอนธนวาคม 2554 เพมขนรอยละ 1.9
มาอยทระดบ 2.175 ลานบารเรลตอวน ขณะท National Oil
Company ของลเบยประกาศเลอนการเดนเครองโรงกลน
Ras Lanuf (220,000 บารเรลตอวน) ออกไปอก 1 เดอน
เพราะแหลงผลตน�ามนทใชปอนโรงกลนดงกลาวยงไมพรอม
ท�าการผลต นอกจากน UK Consultancy Oil Movements
รายงานปรมาณสงออกน�ามนดบทางเรอของโอเปกไมรวม
แองโกลาและเอกวาดอร เฉลยสสปดาหสนสดวนท 7 มกราคม
2555 เพมขน 400,000 บารเรลตอวน อยทระดบ 23.63
ลานบารเรลตอวน สวนน�ามนดบเวสตเทกซส เฉลยอยทระดบ
$98.58 ตอบารเรล ปรบตวเพมขนจากเดอนทแลว $1.42 ตอ
บารเรล จากการประชมทางโทรศพทของรฐมนตรกระทรวง
การคลงของสหภาพยโรป 27 ประเทศ มมตใหการสนบสนน
เงนทนตอกองทนการเงนระหวางประเทศ (International
Monetary Fund : IMF) เพมอก 1.5 แสนลานยโร เพอใช
ชวยเหลอกลม Euro Zone 17 ประเทศ รวมทงตลาดน�ามน
ไดรบแรงหนนหลงขอมลเศรษฐกจของสหรฐอเมรกาออกมา
แขงแกรง โดยยอดขายบานใหมในเดอนพฤศจกายน 2554
เพมขนรอยละ 1.6 และยอดสงซอสนคาคงทนเพมขนรอยละ
3.8 ขอมลเหลานท�าใหนกลงทนมความเชอมนวาเศรษฐกจ
สหรฐอเมรกาก�าลงฟนตว
มกราคม 2555 ราคาน�ามนดบดไบและเวสตเทกซส
เฉลยอยทระดบ $109.80 และ $100.36 ตอบารเรล ปรบตว
เพมขนจากเดอนทแลว $3.37 และ $1.78 ตอบารเรล
E N E R G Y L E A R N I N G Z O N E
ปโตรเลยม
ตามล�าดบ จากรอยเตอรสรายงานประเทศอรกสงออกน�ามนดบ
ในเดอนมกราคม 2555 อย ทระดบ 2.11 ลานบารเรล
ตอวน ลดลงรอยละ 1.86 ขณะท Eni ของอตาลรายงานทอ
ขนสงน�ามนในประเทศไนจเรยโดนโจมตสงผลตอปรมาณ
การผลตน�ามน 4,000 บารเรลตอวน ทงนตองจบตามองวา
จะมการโจมตเพมเตมอกหรอไม ภายหลงไนจเรยมเหตการณ
ความไมสงบอยางตอเนอง นอกจากน Ministry of Economy
Trade and Industry (METI) ของญปนรายงานผลผลตภาค
อตสาหกรรม (Industrial Output) ในประเทศเดอนธนวาคม
2554 เพมขนรอยละ 4 สงกวาทนกวเคราะหคาดการณไว
ทรอยละ 2.9 ประกอบกบนกวเคราะหคาดวาธนาคารกลาง
สหรฐอเมรกาจะคงอตราดอกเบยทระดบต�าจนถงป 2557
และอาจประกาศใชมาตรการผอนคลายเชงปรมาณครงท 3
ในเดอนมนาคมน อกทงรายงานของ IMF ทเสนอตอ G-20
วาดวยเรองมาตรการคว�าบาตรอหรานซงอาจสงผลกระทบ
ใหปรมาณสงออกน�ามนดบอหราน 1.4 ลานบารเรลตอวน
อาจท�าใหราคาน�ามนปรบตวเพมขน 20–30 เหรยญสหรฐ
ตอบารเรล รวมทง Federation of Electric Power Companies
of Japan (FEPC) รายงานปรมาณการใชน�ามนดบและ
น�ามนเตาเพอผลตกระแสไฟฟาปจจบนอยทระดบ 560,000
บารเรลตอวน สงสดในรอบ 3 ป
กมภาพนธ 2555 ราคาน�ามนดบดไบและเวสตเทกซส
เฉลยอยทระดบ $116.16 และ $102.29 ตอบารเรล ปรบตว
เพมขนจากเดอนทแลว $6.36 และ $1.93 ตอบารเรล
ตามล�าดบ จากสหภาพยโรปอนมตเงนกใหแกกรซมลคา
1.30 แสนลานยโร และเหตการณความไมสงบในกลมประเทศ
ผผลต เชน ซเรย ซดาน/ซดานใต เยเมน ไนจเรย และความ
ตงเครยดระหวางพนธมตรชาตตะวนตกซงทวความรนแรง
ขนเปนปจจยเชงบวกส�าคญทสนบสนนราคาน�ามน ลาสด
คณะกรรมาธการยโรปรายงาน เบลเยยม, สาธารณรฐเชก,
สถานการณราคาน�ามนเชอเพลงสถานการณราคาน�ามนเชอเพลง
Page 39
นโยบายพลงงาน I 37
เนเธอรแลนด, ฝรงเศส, องกฤษ, ออสเตรย และโปรตเกส
หยดการน�าเขาน�ามนดบจากอหราน ขณะทกรซ, อตาล และ
สเปน ลดปรมาณน�าเขา ทงนรอยเตอรสรายงานวาอหรานยง
คงสงมอบน�ามนดบในเดอนมนาคม 2555 ใหแกสหภาพยโรป
ประมาณ 300,000 บารเรลตอวน (ในป 2554 อหรานสงออก
น�ามนดบไปยโรปและตรกประมาณ 700,000 บารเรลตอวน)
นอกจากน Joint Data Initiative (JODI) รายงานปรมาณ
การผลตน�ามนดบของซาอดอาระเบยในเดอนธนวาคม 2554
ลดลง 0.24 ลานบารเรลตอวน (M-O-M) อยทระดบ 9.81
ลานบารเรลตอวน และปรมาณสงออกลดลง 0.44 ลานบารเรล
ตอวน (M-O-M) อยทระดบ 7.36 ลานบารเรลตอวน
2.ราคาน�ามนส�าเรจรปในตลาดสงคโปร
ธนวาคม 2554 ราคาน�ามนเบนซนออกเทน 95, 92
เฉลยอยทระดบ $113.86, $111.51 ตอบารเรล ปรบตวเพม
ขนจากเดอนทแลว $1.00, $0.34 ตอบารเรล ตามล�าดบ จาก
State Oil Marketing Organisation ของอรกมแผนซอน�ามน
เบนซนแบบเทอมปรมาณ 28,900 บารเรลตอวน เปนระยะ
เวลา 1 ป ส�าหรบผลตกระแสไฟฟา ขณะท International
Enterprise Singapore (IES) รายงานปรมาณส�ารอง Light
Distillates เชงพาณชยของสงคโปร สนสดวนท 28 ธนวาคม
2554 ลดลง 0.8 ลานบารเรล อยท 10.1 ลานบารเรล รวมทง
Johor Corp. มาเลเซยมแผนกลบมาด�าเนนการทาขนสงน�ามน
Tanjung Langsat Port (TLP) ทางภาคใตในเดอนมกราคม
2555 หลงปดซอมแซมและสรางถงเกบเพมเตมอก 630,000
บารเรล จากเหตเพลงไหม สวนน�ามนดเซลเฉลยอยทระดบ
$123.54 ตอบารเรล ปรบตวลดลงจากเดอนทแลว $4.41 ตอ
บารเรล จาก IES รายงานปรมาณส�ารอง Middle Distillates
เชงพาณชยของสงคโปร สนสดวนท 28 ธนวาคม 2554
เพมขน 1.1 ลานบารเรล อยท 9.3 ลานบารเรล อกทง Petroleum
Association of Japan (PAJ) รายงานปรมาณส�ารองน�ามน
ดเซลเชงพาณชยของญปนสนสดสปดาหท 24 ธนวาคม 2554
อยทระดบ 10.57 ลานบารเรล ลดลงจากสปดาหกอนรอยละ
2.62 และต�ากวาชวงเดยวกนของปกอนประมาณรอยละ
1.27 อกทง Arbitrage น�ามนดเซลจากภมภาคตะวนออกไป
ตะวนตกปด เนองจากอปสงคในภมภาคตะวนตกชะลอตว
มกราคม 2555 ราคาน�ามนเบนซนออกเทน 95, 92 และ
น�ามนดเซล เฉลยอยทระดบ $123.99, $120.69 และ $128.36
ตอบารเรล ปรบตวเพมขนจากเดอนทแลว $10.13, $9.18 และ
$4.82 ตอบารเรล ตามล�าดบ ตามราคาน�ามนดบและทางการ
จนรายงานปรมาณสงออกในเดอนธนวาคม 2554 ลดลง
รอยละ 45.7 อยท 1.6 ลานบารเรล ต�ากวาระดบ 1.7 ลาน
บารเรล เปนครงแรกในรอบ 2 ป ขณะทไนจเรยมแผนน�าเขา
น�ามนเบนซนเพมเตมเนองจากทอขนสงน�ามนในภมภาค
Niger Delta โดนลอบวางระเบดสงผลใหโรงกลน Kaduna
(110,000 บารเรลตอวน) ตองหยดด�าเนนการชวคราว
นอกจากน อปสงคน�ามนเบนซนของอนโดนเซยแขงแกรง
เนองจากโรงกลนน�ามน Balongan (125,000 บารเรลตอวน)
ของบรษท Pertamina มแผนปดซอมบ�ารง อกทง IES รายงาน
ปรมาณส�ารอง Light Distillates เชงพาณชยของสงคโปร
สนสดวนท 1 กมภาพนธ 2555 ลดลง 1.09 ลานบารเรล
อยท 9.96 ลานบารเรล และรอยเตอรสรายงานอนเดยน�าเขา
ดเซลในเดอนมกราคม–กมภาพนธ 2555 ปรมาณรวม 1.9
ลานบารเรล เพอใชผลตไฟฟาทดแทนถานหนทจดสงลาชา
ในชวงปลายป 2554 สงผลใหก�าลงการผลตไฟฟาในประเทศ
ไมเพยงพอและเกดไฟฟาดบ รวมทงผคาคาดวาอนเดยจะ
น�าเขาเพมขนเนองจากปรมาณส�ารองทางตะวนออกอยท
ระดบต�า
กมภาพนธ 2555 ราคาน�ามนเบนซนออกเทน 95, 92
และน�ามนดเซล เฉลยอยทระดบ $130.70, $128.63 และ
$132.99 ตอบารเรล ปรบตวเพมขนจากเดอนทแลว $6.71,
$7.94 และ $4.63 ตอบารเรล ตามล�าดบ ตามราคาน�ามนดบ
และ Pertamina Energy Trading Ltd. (Petral) อนโดนเซย
ผ น�าเขาอนดบ 1 ของภมภาคเอเชยเจรจาซอ 88 RON
สงมอบในไตรมาส 2/55 ทงนในเดอนมนาคม 2555 Petral
น�าเขาปรมาณรวม 9.5 ลานบารเรล โดยซอจากตลาดจร
700,000 บารเรล นอกจากน Petroleum Planning & Analysis
Cell อนเดยรายงานปรมาณสงออกในเดอนมกราคม 2555
ลดลง 1.0 ลานบารเรล หรอรอยละ 9.9 อยท 9.3 ลานบารเรล
ขณะท PAJ รายงานปรมาณส�ารองเชงพาณชยของญปน
สนสดวนท 25 กมภาพนธ 2555 ลดลง 0.1 ลานบารเรล หรอรอยละ 0.9 อยท 12.4 ลานบารเรล อกทงผคาน�ามนในฝงตะวนตก
ของสหรฐอเมรกา (USWC) น�าเขาเบนซนจากเกาหลใต
และสงคโปร ปรมาณรวมประมาณ 800,000 บารเรล เนองจาก
โรงกลนปดด�าเนนการฉกเฉน และจากผคาคาดการณอปสงค
น�ามนดเซลชนดปรมาณก�ามะถนสงของจนจะเพมขนใน
ไตรมาส 2/54 (เดอนเมษายน-พฤษภาคม) เนองจากเขาส
ชวงท�าการเกษตร ขณะทอปสงคดเซลชนดปรมาณก�ามะถน
สงจากภมภาคแอฟรกาแขงแกรง อาท เยเมน อยปต จอรแดน
และซดาน นอกจากน Aden Refinery Co. ของเยเมนเขาซอ
น�ามนดเซลปรมาณรวม 2 ลานบารเรล ในเดอนกมภาพนธ
2555 เปนการน�าเขาจากตลาดจรครงแรกในรอบ 3 เดอน
ทงนโรงกลนในเยเมนปดด�าเนนการเนองจากทอน�ามนดบถก
กอวนาศกรรมหลายครง ประกอบกบซาอดอาระเบยหยด
ใหการสนบสนนดานน�ามนเชอเพลง
Page 40
38 I นโยบายพลงงาน
2553 2554 2555 2554 2555
(เฉลย) (เฉลย) (เฉลย) พฤศจกายน ธนวาคม มกราคม กมภาพนธ
น�ำมนดบ (หนวย : เหรยญสหรฐ/บำรเรล)
ดไบ 78.10 106.32 113.14 109.00 106.43 109.80 116.16
เบรนท 79.89 111.26 115.18 110.76 108.21 111.38 118.99
เวสตเทกซส 79.49 95.01 101.33 97.17 98.58 100.36 102.29
น�ำมนส�ำเรจรปตลำดจรสงคโปร (หนวย : เหรยญสหรฐ/บำรเรล)
เบนซนออกเทน 95 88.40 119.77 127.51 112.86 113.86 123.99 130.70
เบนซนออกเทน 92 86.23 117.40 124.86 111.17 111.51 120.69 128.63
ดเซลหมนเรว 89.56 124.56 130.79 127.94 123.54 128.36 132.99
รำคำขำยปลกของไทย (หนวย : บำท/ลตร)
2553 2554 2555 2554 2555
(เฉลย) (เฉลย) (เฉลย) 30 พ.ย. 31 ธ.ค. 31 ม.ค. 29 ก.พ.
เบนซนออกเทน 95 41.15 44.49 42.69 39.02 38.92 42.99 44.86
เบนซนออกเทน 91 36.08 39.69 38.67 34.57 34.97 39.04 40.91
แกสโซฮอล 95 E10 32.34 36.44 37.39 33.29 33.69 37.76 39.63
แกสโซฮอล 91 30.84 33.94 35.64 31.54 31.94 36.01 37.88
แกสโซฮอล 95 E20 29.95 32.93 34.64 30.54 30.94 35.01 36.88
แกสโซฮอล 95 E85 19.21 21.75 22.42 20.72 20.72 22.31 23.68
ดเซลหมนเรว 28.68 29.44 30.87 29.49 29.49 31.13 31.73
3.ราคาขายปลก
ธนวาคม 2554 ราคาขายปลกน�ามนเบนซน 91 แกสโซฮอล 95 E10, E20, แกสโซฮอล 91 ปรบตวเพมขน 0.40 บาทตอลตร แกสโซฮอล 95 E85 ปรบเพมขน 0.20 บาทตอลตร สวนน�ามนเบนซน 95 และดเซลหมนเรว ปรบลดลง 0.10 และ 0.60 บาทตอลตร ตามล�าดบ โดยราคาขายปลกน�ามนเบนซนออกเทน 95, 91 แกสโซฮอล 95 E10, E20, E85 แกสโซฮอล 91 และดเซลหมนเรว ณ วนท 31 ธนวาคม 2554 อยทระดบ 38.92 34.97 33.69 30.94 20.92 31.94 และ 28.89 บาทตอลตร ตามล�าดบ
มกราคม 2555 ราคาขายปลกน�ามนเบนซน 95, 91 แกสโซฮอล 95 E10, E20 แกสโซฮอล 91 ปรบตวเพมขน 4.07 บาทตอลตร แกสโซฮอล 95 E85 และน�ามนดเซล ปรบเพมขน 1.39 และ 2.24 บาทตอลตร ตามล�าดบ จากคณะกรรมการบรหารนโยบายพลงงาน (กบง.) เมอวนท 12 มกราคม 2555 เหนชอบใหปรบเพมอตราเงนสงเขากองทนน�ามนเบนซน 95, 91 แกสโซฮอล 95 E10, E20 แกสโซฮอล 91 เพมขน 1.00 บาทตอลตร ดเซลหมนเรว เพมขน 0.60 บาทตอลตร และปรบลดอตราเงนสงเขากองทนน�ามนแกสโซฮอล 95 E85 ลง
0.10 บาทตอลตร มผลบงคบใชตงแตวนท 16 มกราคม 2555 ท�าใหราคาขายปลกน�ามนเบนซนออกเทน 95, 91 แกสโซฮอล 95 E10, E20, E85 แกสโซฮอล 91 และดเซลหมนเรว ณ วนท 31 มกราคม 2555 อยทระดบ 42.99 39.04 37.76 35.01 22.31 36.01 และ 31.13 บาทตอลตร ตามล�าดบ
กมภาพนธ 2555 ราคาขายปลกน�ามนเบนซน 95, 91 แกสโซฮอล 95 E10, E20 แกสโซฮอล 91 ปรบตวเพมขน 1.87 บาทตอลตร สวนแกสโซฮอล 95 E85 และน�ามนดเซลหมนเรว ปรบตวเพมขน 1.37 และ 0.60 บาทตอลตร จากคณะกรรมการบรหารนโยบายพลงงาน (กบง.) เมอวนท 15 กมภาพนธ 2555 เหนชอบใหปรบเพมอตราเงนสงเขากองทนน�ามนเบนซน 95, 91 แกสโซฮอล 95 E10 แกสโซฮอล 91 เพมขน 1.00 บาทตอลตร และปรบลดอตราเงนชดเชยของกองทนน�ามนแกสโซฮอล 95 E20, E85 ลง 1.00 บาทตอลตร มผลบงคบใชตงแต วนท 16 กมภาพนธ 2555 ท�าใหราคาขายปลกน�ามนเบนซน ออกเทน 95, 91 แกสโซฮอล 95 E10, E20, E85 แกสโซฮอล 91 และดเซลหมนเรว ณ วนท 29 กมภาพนธ 2555 อยทระดบ 44.86 40.91 39.63 36.88 23.68 37.88 และ 31.73 บาทตอลตร ตามล�าดบ
ราคาเฉลยน�ามนเชอเพลง
Page 41
นโยบายพลงงาน I 39
คาการตลาดของผคาน�ามน (หนวย : บาท/ลตร)
2553 2554 2555 2554 2555
(เฉลย) (เฉลย) (เฉลย) พฤศจกายน ธนวาคม มกราคม กมภาพนธ
เบนซนออกเทน 95 4.89 5.41 5.58 6.40 5.65 5.43 5.74
เบนซนออกเทน 91 1.50 1.87 2.28 2.97 2.23 2.12 2.45
แกสโซฮอล 95 E10 1.52 1.38 1.34 1.86 1.16 1.12 1.58
แกสโซฮอล 91 1.75 1.55 1.51 2.03 1.35 1.28 1.76
แกสโซฮอล 95 E20 2.62 2.38 2.77 3.09 2.42 2.50 3.05
แกสโซฮอล 95 E85 5.06 8.26 10.20 10.45 10.15 9.98 10.43
ดเซลหมนเรว 1.51 1.27 1.53 1.03 1.80 1.47 1.59
เฉลยรวม 1.56 1.40 1.65 1.40 1.81 1.56 1.75
คาการกลนของผคาน�ามน (หนวย : บาท/ลตร)
2553 2554 2555 2554 2555
(เฉลย) (เฉลย) (เฉลย) พฤศจกายน ธนวาคม มกราคม กมภาพนธ
เฉลยรวม 1.1234 1.5654 1.6688 1.3419 1.3215 1.8198 1.5073
อตราเงนสงเขากองทนน�ามนเชอเพลง (หนวย : บาท/ลตร)
30 ก.ย. 54 31 ต.ค. 54 30 พ.ย. 54 31 ธ.ค. 54 31 ม.ค. 55 29 ก.พ. 55
เบนซนออกเทน 95 0.00 0.00 0.00 0.00 1.00 2.00
เบนซนออกเทน 91 0.00 0.00 0.00 0.00 1.00 2.00
แกสโซฮอล 95 E10 1.40 1.40 0.20 0.20 1.20 2.20
แกสโซฮอล 91 -1.40 -1.40 -1.40 -1.40 -0.40 0.60
แกสโซฮอล 95 E20 -2.80 -2.80 -2.80 -2.80 -1.80 -0.80
แกสโซฮอล 95 E85 -13.50 -13.50 -13.50 -13.50 -13.60 -12.60
ดเซลหมนเรว 0.00 0.00 0.00 0.00 0.60 0.60
ภาคครวเรอน 1.3099 1.1316 0.9755 0.9525 0.8678 0.7465
ภาคขนสง 1.5687 2.1483
ภาคอตสาหกรรม 6.7391 6.5830 6.5600 9.2790 9.1577
ราคาเฉลยน�ามนเชอเพลง (ตอ)
อตราเงนสงเขากองทนน�ามนเชอเพลงของกาซ LPG (หนวย : บาท/กก.)
นโยบายพลงงาน I 39
Page 42
40 I นโยบายพลงงาน
4.สถานการณกาซปโตรเลยมเหลว(LPG)
เบนซน 95 เบนซน 91แกสโซฮอล
95 E10แกสโซฮอล
91แกสโซฮอล
95 E20แกสโซฮอล
95 E85ดเซล
หมนเรว
ราคาน�ามน ณ โรงกลน 26.4393 26.0081 26.1763 25.9612 25.8288 22.7339 27.3515
ภาษสรรพสามต 7.0000 7.0000 6.3000 6.3000 5.6000 1.0500 0.0050
ภาษเทศบาล 0.7000 0.7000 0.6300 0.6300 0.5600 0.1050 0.0005
กองทนน�ามนฯ 2.0000 2.0000 2.2000 0.6000 -0.8000 -12.6000 0.6000
กองทนอนรกษพลงงาน 0.2500 0.2500 0.2500 0.2500 0.2500 0.2500 0.2500
ภาษมลคาเพม (ขายสง) 2.5473 2.5171 2.4889 2.3619 2.2007 0.8077 1.9745
รวมขายสง 38.9366 38.4752 38.0453 36.1031 33.6395 12.3466 30.1815
คาการตลาด 5.5359 2.2755 1.4811 1.6607 3.0285 10.5919 1.4472
ภาษมลคาเพม (คาการตลาด)
0.3875 0.1593 0.1037 0.1162 0.2120 0.7414 0.1013
รวมขายปลก 44.86 40.91 39.63 37.88 36.88 23.68 31.73
โครงสรางราคาน�ามนเชอเพลง ณ วนท 29 กมภาพนธ 2555
มกราคม 2555 ราคากาซ LPG ในตลาดโลก ปรบตว
เพมขน 84 เหรยญสหรฐตอตน มาอยทระดบ 874 เหรยญ
สหรฐตอตน
สถานการณราคา LPG ในประเทศ ตามท
คณะรฐมนตร (ครม.) เมอวนท 4 ตลาคม 2554 เหนชอบ
ตามมตคณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต (กพช.)
เมอวนท 30 กนยายน 2554 เรอง แนวทางการปรบราคา
ขายปลกกาซ LPG ดงน
ภาคครวเรอน : ขยายระยะเวลาการตรงราคาขายปลก
กาซ LPG ภาคครวเรอนตอไปจนถงสนป 2555
ภาคขนสง : ขยายระยะเวลาการตรงราคากาซ LPG
ภาคขนสงตอไปจนถงวนท 15 มกราคม 2555 เพอเตรยมจด
ท�าบตรเครดตพลงงานและปรบเปลยนรถแทกซ LPG เปน
NGV โดยตงแตวนท 16 มกราคม 2555 เรมปรบขนราคา
ขายปลกเดอนละ 0.75 บาทตอกโลกรม (0.41 บาทตอลตร)
โดยปรบพรอมกบการขนราคา NGV 0.50 บาทตอกโลกรม
จนไปสตนทนโรงกลนน�ามนภาคอตสาหกรรมปโตรเคม : ก�าหนดอตราเงนสง
เขากองทนน�ามนเชอเพลงส�าหรบกาซทใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมปโตรเคม กโลกรมละ 1 บาท ตงแตวนท 1 มกราคม 2555 เปนตนไป
หนวย : บาท/ลตร
Page 43
นโยบายพลงงาน I 41
การด�าเนนการ เพอใหเปนไปตามมต ครม. เมอวนท 4 ตลาคม 2554 คณะกรรมการบรหารนโยบายพลงงาน (กบง.) ไดเหนชอบและมอบหมายใหส�านกงานนโยบายและแผนพลงงานด�าเนนการออกประกาศ กบง. ใหมผลบงคบใชใน ภาคอตสาหกรรมปโตรเคมและภาคขนสง ดงตอไปน
ฉบบท 9 ก�าหนดอตราเงนสงเขากองทนส�าหรบ กาซปโตรเลยมเหลว กาซโพรเพน และกาซบวเทนทผลตจากโรงกลนน�ามนเชอเพลงหรอโรงแยกกาซธรรมชาต เพอน�ามาใชเปนวตถดบในโรงงานอตสาหกรรมเคมปโตรเลยม กโลกรมละ 1 บาท ตงแตวนท 14 มกราคม 2554
ฉบบท 3 ก�าหนดใหผคาน�ามนตามมาตรา 7 ทจ�าหนายกาซใหภาคขนสงตองสงเงนเขากองทนน�ามนเพมตามระยะเวลาและในอตราดงตอไปน
(1) ตงแตวนท 16-31 มกราคม พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 0.7009 บาท
(2) เดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 1.4018 บาท
(3) เดอนมนาคม พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 2.1027 บาท
(4) เดอนเมษายน พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 2.8036 บาท
(5) เดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 3.5045 บาท
(6) เดอนมถนายน พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 4.2054 บาท
(7) เดอนกรกฎาคม พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 4.9063 บาท
(8) เดอนสงหาคม พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 5.6072 บาท
(9) เดอนกนยายน พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 6.3081 บาท
(10) เดอนตลาคม พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 7.0090 บาท
(11) เดอนพฤศจกายน พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 7.7099 บาท
(12) เดอนธนวาคม พ.ศ. 2555 ในอตรากโลกรมละ 8.4108 บาท
(13) เดอนมกราคม พ.ศ. 2556 ในอตรากโลกรมละ 9.1117 บาท
(14) เดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2556 ในอตรากโลกรมละ 9.8126 บาท
(15) เดอนมนาคม พ.ศ. 2556 ในอตรากโลกรมละ 10.4154 บาท
ภาคครวเรอน ภาคขนสงภาค
อตสาหกรรม
ราคา ณ โรงกลน 10.5528 10.5528 10.5528
ภาษสรรพสามต 2.1700 2.1700 2.1700
ภาษเทศบาล 0.2170 0.2170 0.2170
กองทนน�ามนฯ 0.7465 0.7465 0.7465
กองทนอนรกษฯ 0.0000 0.0000 0.0000
ภาษมลคาเพม (ขายสง)
0.9580 0.9580 0.9580
ราคาขายสง 14.6443 14.6443 14.6443
กองทนน�ามนฯ - 1.4018 8.4110
คาการตลาด 3.2566 3.2566 3.2566
ภาษมลคาเพม (คาการตลาด)
0.2280 0.2280 0.2280
ราคาขายปลก 18.13 19.63 27.13
โครงสรางราคากาซ LPG ณ วนท 29 กมภาพนธ 2555
หนวย : บาท/กก.
ฉบบท 19 ก�าหนดใหผคาน�ามนตามมาตรา 7 ทจ�าหนายกาซใหภาคขนสงตองสงเงนเขากองทนน�ามนเพมตงแตวนท 1 กมภาพนธ 2555 ถงวนท 15 กมภาพนธ 2555 ในอตรากโลกรมละ 0.7009 บาท
ฉบบท 27 ก�าหนดใหผคาน�ามนตามมาตรา 7 ทจ�าหนายกาซใหภาคขนสงตองสงเงนเขากองทนน�ามนเพมตงแต วนท 16 กมภาพนธ 2555 เปนตนไป ในอตรากโลกรมละ 1.4018 บาท
ภาระเงนชดเชยการน�าเขากาซ LPG
เดอนเมษายน 2551–กมภาพนธ 2555
เดอนปรมาณน�าเขา
(ตน)อตราเงนชดเชย
(บาท/กก.)เงนชดเชย (ลานบาท)
รวม ป 51 446,414 17.80 7,948
รวม ป 52 745,302 9.25 6,896
รวม ป 53 1,593,135 13.97 22,262
รวม ป 54 1,439,066 17.93 25,802
ม.ค. 55 113,280 19.99 2,265
ก.พ. 55 160,222 23.76 3,807
รวม ป 55 273,502 22.20 6,072
รวมทงสน 4,497,419 15.34 68,979
สถานการณการน�าเขากาซ LPG ตงแตเดอนเมษายน 2551–กมภาพนธ 2555 ไดมการน�าเขารวมทงสน 4,497,419 ตน คดเปนภาระชดเชย 68,979 ลานบาท โดยมรายละเอยดดงน
Page 44
42 I นโยบายพลงงาน
5.สถานการณเอทานอลและไบโอดเซล
5.1 การผลตเอทานอล ผประกอบการผลตเอทานอล จ�านวน 20 ราย ก�าลงการผลตรวม 3.27 ลานลตรตอวน แตมรายงานการผลตเอทานอลเพอใชเปนเชอเพลงเพยง 16 ราย มปรมาณการผลตประมาณ 1.81 ลานลตรตอวน โดยราคา เอทานอลแปลงสภาพเดอนธนวาคม 2554 อยท 21.14 บาท ตอลตร เดอนมกราคม 2555 อย ท 22.35 บาทตอลตร เดอนกมภาพนธ อยท 22.08 บาทตอลตร และเดอนมนาคม อยท 22.13 บาทตอลตร
5.2 การผลตไบโอดเซล ผ ผลตไบโอดเซลท ได คณภาพตามประกาศของกรมธรกจพลงงาน จ�านวน 12 ราย โดยมก�าลงการผลตรวม 5.9 ลานลตรตอวน การผลตอยทประมาณ 2.13 ลานลตรตอวน ราคาไบโอดเซลในประเทศเฉลยเดอนพฤศจกายน 2554 อยท 32.88 บาทตอลตร เดอนธนวาคม อยท 34.09 บาทตอลตร เดอนมกราคม 2555 อยท 34.49 บาทตอลตร และเดอนกมภาพนธ อยท 35.05 บาทตอลตร
6.ฐานะกองทนน�ามนเชอเพลง
ฐานะกองทนน�ามนฯ ณ วนท 29 กมภาพนธ 2555 มเงนสดในบญช 1,551 ลานบาท มหนสนกองทนน�ามนฯ 21,870 ลานบาท แยกเปนหนอยระหวางการเบกจายชดเชย 16,413 ลานบาท งบบรหารและโครงการซงไดอนมตแลว 154 ลานบาท และหนเงนก 5,303 ลานบาท ฐานะกองทนน�ามนฯ สทธ -18,699 ลานบาท
หมายเหต : * เงนฝากธนาคาร รวมเงนฝากโครงการสงเสรมการปลกปาลมน�ามน 505 ลานบาท ครบก�าหนดถอนเงนฝาก วนท 25 มกราคม 2561 ตามขอตกลงระหวางกระทรวงพลงงานกบธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ** หนสนรวม จ�าแนกตามระยะเวลาครบก�าหนดช�าระหนไดดงน 1) หนสนทครบก�าหนดช�าระภายใน 1 เดอน 5,396 ลานบาท 2) หนสนทครบก�าหนดช�าระภายใน 2-3 เดอน 6,067 ลานบาท 3) หนสนทครบก�าหนดช�าระภายใน 4-6 เดอน 1,727 ลานบาท 4) หนสนทครบก�าหนดช�าระภายใน 7-12 เดอน 8,680 ลานบาท หนสนรวม21,870 ลานบาท หนเงนชดเชยคางจาย สนเดอนกมภาพนธ 2555 เปนหนทรวบรวมขอมลจากเจาหน ซงอยระหวางตรวจสอบจากกรมสรรพสามตทมา : สถาบนบรหารกองทนพลงงาน (องคการมหาชน)
เงนฝากธนาคาร*รายไดคางรบ ลกหน - รายไดคางรบจากผประกอบการคาน�ามน ลกหน - รายไดคางรบจากผจ�าหนาย LPG ภาคอตสาหกรรม ลกหน - รายไดคางรบจากผจ�าหนาย LPG ภาคขนสงสนทรพยรวมหนสน เจาหน - เงนชดเชยราคากาซ LPG ทน�าเขาจากตางประเทศ คางจาย เจาหน - เงนชดเชยราคากาซ LPG ทผลตโดยโรงกลนน�ามนภายในประเทศ คางจาย เจาหน - เงนชดเชยราคาขายปลก NGV คางจาย เจาหน - เงนชดเชยน�ามนเชอเพลงประเภทตาง ๆ คางจาย เจาหน - เงนชดเชยสวนลดคากาซธรรมชาตจากการเพมก�าลงการผลตไฟฟาจากโรงไฟฟาขนอม เจาหน - เงนชดเชยตามมาตรการปรบลดราคาขายปลกน�ามน คางจาย เจาหน - เงนงบบรหารและสนบสนนโครงการ เจาหน - เงนกยมหนสนรวม**ฐานะกองทนฯ สทธ
ประมาณการฐานะกองทนน�ามนเชอเพลง (ณ วนท 29 กมภาพนธ 2555)
ภาระการชดเชยกาซ LPG ของโรงกลน ตงแตวนท 14 มกราคม–กมภาพนธ 2555 ไดมการชดเชยกาซ LPG ทจ�าหนายเปนเชอเพลงของโรงกลนน�ามน เปนจ�านวน 167,950 ตน รวมเปนเงนประมาณ 2,444 ลานบาท
ประมาณการภาระเงนชดเชย LPG ของโรงกลนน�ามน
เดอนมกราคม 2554–กมภาพนธ 2555
เดอนปรมาณผลต
เพอเปนเชอเพลง (ตน)
อตราเงนชดเชย (บาท/กก.)
เงนชดเชย (ลานบาท)
14-31 ม.ค. 54 36,656 16.18 593
ก.พ. 54 66,125 11.28 746
ม.ค. 54 72,039 11.80 850
เม.ย. 54 79,623 12.71 1,012
พ.ค. 54 83,226 14.51 1,207
ม.ย. 54 82,878 12.70 1,053
ก.ค. 54 78,535 11.60 911
ส.ค. 54 78,699 11.99 944
ก.ย. 54 68,278 11.11 759
ต.ค. 54 66,732 10.08 673
พ.ย. 54 68,944 10.40 717
ธ.ค. 54 93,202 10.80 1,007
รวม ป 54 874,937 11.97 10,471
ม.ค. 55 93,050 12.89 1,200
ก.พ. 55 74,900 16.61 1,244
รวม ป 55 167,950 14.55 2,444
1,551
728788103
3,171
5,5331,5666,6762,089
285263154
5,30321,870
-18,699
หนวย : ลานบาท
Page 45
นโยบายพลงงาน I 43
E N E R G Y L E A R N I N G Z O N E
ไฟฟา
ผลการด�าเนนงานคณะกรรมการบรหาร มาตรการสงเสรมการผลตไฟฟา
จากพลงงานหมนเวยน
2. คณะกรรมการบรหารฯ ไดมการด�าเนนการตาม
แนวทางคดกรองโครงการ โดยมโครงการทจะสนสดค�ารอง
ขอเสนอขายไฟฟาเนองจากไมลงนามสญญาซอขายไฟฟา
ตามก�าหนด หรอโครงการทควรสนสดสญญาซอขายไฟฟา
เนองจากไมสามารถจายไฟฟาเขาระบบตามก�าหนด SCOD
รวมทงสน 271 โครงการ ปรมาณไฟฟาเสนอขายรวม
1,200.90 เมกะวตต โดยสรปไดดงตาราง
ประเภท
เชอเพลง
โครงการทครบก�าหนด SCOD
ในเดอนเมษายน 2554
โครงการทตอบรบซอไฟฟาแลว
แตไมลงนามสญญาตามก�าหนดรวม
จ�านวน
(โครงการ)
ปรมาณไฟฟา
เสนอขาย (MW)
จ�านวน
(โครงการ)
ปรมาณไฟฟา
เสนอขาย (MW)
จ�านวน
(โครงการ)
ปรมาณไฟฟา
เสนอขาย (MW)
ชวมวล 54 347.86 34 193.16 88 541.02
กาซชวภาพ 16 26.55 21 25.06 37 51.61
แสงอาทตย 92 287.18 25 45.48 117 332.66
ขยะ 11 58.11 2 5.40 13 63.51
พลงงานลม 2 8.10 9 197.90 11 206.00
พลงน�า 5 6.10 0 0 5 6.10
รวม 180 733.90 91 467.00 271 1,200.90
ตารางสรปโครงการตามแนวทางการคดกรองการรบซอไฟฟา
จากพลงงานหมนเวยนของคณะกรรมการบรหารฯ
1. คณะกรรมการบรหารฯ ไดมการก�าหนดแนวทาง
การคดกรองโครงการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน
ดงน (1) แนวทางการด�าเนนการพจารณารบซอไฟฟา
ของการไฟฟ าท ง 3 แห ง (2) แนวทางการปฏบ ต
ตามหลกกฎหมายในการบอกเล กสญญาและห าม
เปลยนแปลงแกไขเพมเตมสญญาโครงการพลงงานหมนเวยน
(3) แนวทางการด�าเนนการกบโครงการทไม สามารถ
ด�าเนนการไดตามก�าหนด SCOD และ (4) แนวทาง
การด�าเนนการกบโครงการทไดรบการตอบรบซอไฟฟาแลว
แตไมสามารถลงนามสญญาซอขายไฟฟาภายในระยะเวลา
ทระบระเบยบการรบซอไฟฟา
คณะกรรมการนโยบายพลงงานแหงชาต (กพช.) ไดมการแตงตงคณะกรรมการบรหารมาตรการสงเสรมการผลตไฟฟา
จากพลงงานหมนเวยน (คณะกรรมการบรหารฯ ) เมอวนท 29 กรกฎาคม 2553 โดยมวตถประสงคเพอบรหารมาตรการ
สงเสรมการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน และเรงรดการด�าเนนการพจารณารบซอไฟฟาจากผผลตไฟฟาพลงงานหมนเวยน
ทงน นบตงแตเดอนสงหาคม 2553 ถงเดอนธนวาคม 2554 คณะกรรมการบรหารฯ ไดมการประชมแลวทงสน 13 ครง
โดยสรปผลการด�าเนนงานทส�าคญไดดงน
Page 46
44 I นโยบายพลงงาน
3. คณะกรรมการบรหารฯ ไดมการพจารณารบซอไฟฟาจากผผลตไฟฟาพลงงานหมนเวยนตามแนวทางการด�าเนนการ
พจารณารบซอไฟฟาของการไฟฟาทง 3 แหง โดยสรปก�าลงผลตตดตงจากพลงงานหมนเวยนทรบซอจากทกประเภทเชอเพลง
และทกขนตอนไดรวมทงสน 9,787.11 เมกะวตต โดยสามารถจ�าแนกประเภทเชอเพลงและสถานภาพการรบซอไฟฟาไดดงรป
การรบซอไฟฟาจากพลงงานหมนเวยน เทยบกบแผน AEDP
(ขอมลเดอนธนวาคม 2554)
(1) การพจารณารบซอไฟฟา : การรบซอไฟฟาจาก
การไฟฟาทง 3 อางองระเบยบการรบซอไฟฟาทตางกน ท�าให
มมาตรฐานการรบซอไฟฟาและแนวทางปฏบตทตางกน
(2) ระยะเวลาการด�าเนนการรบซอไฟฟา : ไมไดม
การก�าหนดระยะเวลาในการยนเอกสารประกอบการพจารณา
ท�าใหเกดความไมชดเจนในระยะเวลาทใชในการพจารณา
ขอเสนอโครงการ
(3) อตรารบซอไฟฟาตามระเบยบการรบซอไฟฟา
ในปจจบน : การรบซอไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนใน
ปจจบน ทก�าหนดอตรารบซอไฟฟาตามอตราคาไฟฟาขายสง
และคาไฟฟาขายปลกทการไฟฟาฝายจ�าหนายรบซอจาก
การไฟฟาฝายผลต ท�าใหระเบยบดงกลาวไมสอดคลองกบ
การสงเสรมการผลตไฟฟาจากพลงงานหมนเวยนดวยรปแบบ
Feed-in tariff ทมอตรารบซอไฟฟาคงท
อยางไรกตาม การรบซอไฟฟาจากโครงการพลงงานหมนเวยนตามแนวทางขางตนยงคงมปญหาอปสรรคในการปฏบต
โดยสรปปญหาอปสรรคทเกดขนจากการรบซอไฟฟาพลงงานหมนเวยนในปจจบนได ดงน
Page 47
นโยบายพลงงาน I 45
(4) ปญหาการใชเชอเพลงเสรม : การตรวจวดสดสวน
เชอเพลงเสรมเชงพาณชย (ถานหน กาซธรรมชาต น�ามน)
ไมเกนรอยละ 25 ในทางปฏบตนนพสจนทราบไดยากมาก
จนถงไมสามารถท�าไดเลย
(5) โครงการไมสามารถด�าเนนการไดตามสญญา :
ไมไดก�าหนดบทปรบหรอบทลงโทษส�าหรบโครงการทไม
สามารถด�าเนนการได ซงมผลกระทบตอการจดหาไฟฟาตาม
แผนการจดหา
(6) ผประกอบการโครงการผลตไฟฟาจากพลงงาน
แสงอาทตยพยายามด�าเนนโครงการใหลาชา : และท�า
การขอขยายวน SCOD เพอใหไดผลตอบแทนเพมมากขน
ซงเปนผลมาจากการทราคาแผงเซลลแสงอาทตยมราคาลดลง
อยางมากในชวงป 2552 เปนตนมา เนองจากการเตบโตอยาง
กาวกระโดดของความตองการเซลลแสงอาทตยในตลาดโลก
เกดจากนโยบาย Feed-in tariff ในสหภาพยโรป โดยม
แนวโนมราคาแผงเซลลแสงอาทตยในตลาดโลก ดงรป
แนวโนมราคาแผงเซลลแสงอาทตยในตลาดโลก
Page 48
โครงสรางการไฟฟาของสหราชอาณาจกร (ประกอบ
ไปดวยประเทศองกฤษ เวลส และสกอตแลนด) มลกษณะ
เปนแบบ Vertically Integrated ซงมรฐบาลเปนเจาของโดย
Central Electricity Generation Board (CEGB) จะก�ากบดแล
ควบคมระบบผลตและระบบสง และ Regional Electricity
Companies เปนผดแลระบบจ�าหนายโดยแบงเปน 12 เขต
ซงมลกษณะการด�าเนนงานแบบ Monopoly สงผลใหเกด
Over-investment และการแทรกแซงจากฝายการเมอง
1.1 โครงสรางระบบไฟฟาแบบ Power Pool
ป 1988 มการปรบโครงสรางระบบไฟฟาของ
ประเทศองกฤษเปน Power Pool และระบบไฟฟา Power Pool
ถกน�ามาใชงาน ณ สหราชอาณาจกร เมอวนท 31 มนาคม 1990
ซงครอบคลมการปฏบตการในประเทศองกฤษและเวลส
การแขงขนในระบบไฟฟา Power Pool ท�าใหราคาคาไฟของ
ผใชไฟสวนใหญลดลง 30 เปอรเซนต ดวยเหตนระบบไฟฟา
Power Pool ของประเทศองกฤษจงเปนตวจดประกาย
ใหหลาย ๆ ประเทศพยายามกอตงระบบไฟฟา Power Pool
1. นวตกรรมการแปรรประบบไฟฟาของประเทศองกฤษ
46 I นโยบายพลงงาน
การผลต
National Power Power Gen Nuclear Electric
Power Pool
ระบบสง NGC
ระบบจ�าหนายใน 12 พนท - แบบสมปทาน - แบบใบอนญาต
IPPs น�าเขา
การจดท�าแผนรองรบสภาวะวกฤตดานพลงงานไฟฟา ของประเทศองกฤษ
E N E R G Y L E A R N I N G Z O N E
ไฟฟา
แบบประเทศองกฤษ Power Pool ของประเทศองกฤษ
ณ ชวงเวลาดงกลาวถอวาประสบความส�าเรจ สงผลให
ระบบไฟฟามความมนคงและประสทธภาพในระบบปฏบตการ
เพมขน มการลงทนเพมในก�าลงการผลตใหม และการลดลง
ของราคาคาไฟฟา
โครงสรางระบบไฟฟาแบบ Power Pool ด�าเนนการ
แยก CEGB ออกเปน 2 สวน คอ (1) ธรกจการผลต ประกอบดวย
National Power, Power Gen และ Nuclear Electric และ
(2) ธรกจระบบสง ประกอบดวย National Grid Company (NGC)
ซงเปนเจาของระบบสง 400 kV และ 275 kV ของประเทศองกฤษ
และเวลส โดยท�าหนาทปฏบตการพฒนาและบ�ารงรกษา
ระบบสง รวมทงดแลการเชอมตอระบบสงระหวางประเทศ
(Interconnection) ซงเชอมกบประเทศสกอตแลนด
และประเทศฝรงเศส ส�าหรบระบบจ�าหนายถกแปรรปให
เปนของเอกชน ซงรบผดชอบการจ�าหนายไปตามพนท
หรอเขต โดยบรษทจ�าหนายมทงลกษณะเปนสมปทานและ
แบบไดรบใบอนญาต โดยมผงโครงสราง ดงน
46 I นโยบายพลงงาน
Page 49
การด�าเนนงานตามโครงสรางระบบไฟฟา Power
Pool จะม OFFER คอยตรวจสอบการท�างานของระบบไฟฟา
Power Pool ในประเดนตาง ๆ เชน ความตองการของผใชไฟ
ในดานราคา ทางเลอก คณภาพ ความมนคงของการจายไฟ
รวมทงการพจารณาความตองการไฟฟาใหเปนไปอยางม
ประสทธภาพตามหลกเศรษฐศาสตร ความเสยง ความโปรงใส
ในกลไกของการตงราคาไฟฟา การสนบสนนการแขงขน
ในธรกจการขายไฟฟา การแบงแยกชนดของเชอเพลง
การประสานงานระหวางโรงไฟฟากบ Power Pool เปนตน
ซงจากการตรวจสอบการด�าเนนงานโดย OFFER พบวา
ระบบไฟฟา Power Pool ท�างานไดดในระดบทนาพอใจ
แตมประเดนทควรพจารณาเพมเตมคอ (1) กลไกการตง
ราคามความยงยาก (2) Capacity Payment ไมเปนไปตาม
วตถประสงคในระยะสนและสญญาการลงทนในระยะยาว
กไมเพยงพอ (3) ราคาทเสนอจากผผลตไมสะทอนคาการผลต
ทแทจรง (4) การจดการในระบบไฟฟา Power Pool
เอออ�านวยในการใช Market Power และท�าใหผใชไฟเปน
ผรบภาระ และ (5) ผใชไฟมสวนรวมนอยกวาผผลต
1.2 โครงสรางระบบไฟฟาแบบ NETA
เมอวนท 27 มนาคม 2001 ประเทศองกฤษและเวลส
มการเปลยนแปลงโครงสรางระบบไฟฟาเปนระบบ News
Electricity Trading Agreements (NETA) ซงเปนระบบท
กอใหเกดการซอขายซงเปนไปตามหลก Demand-Supply
ทงในระยะสนและระยะยาว มความโปรงใสของการตงราคา
มอสระในการท�าสญญาระหวางผซอกบผขาย ซงในระบบ
Power Pool นน ผซอสามารถซอไฟฟาจาก Pool เทานน
และผผลตกตองขายไฟฟาให Pool เพยงแหงเดยว ระบบ
NETA ผ ผลตไมจ�าเปนตองไดรบ PPP จากผ ผลตอน
แตสามารถตงราคาไดเอง และผใชไฟฟากไมตองจายคาไฟ
ทเทากนอกตอไป (PSP) แตสามารถตอรองราคากบผผลต
ไดโดยตรง
นโยบายพลงงาน I 47
ผผลต 4 10 MW 30 บาท/MW
ผผลต 3 20 MW 27 บาท/MW
ผผลต 2 20 MW 25 บาท/MW
ผผลต 1 30 MW 23 บาท/MW
SMP = 27 บาท/MW
ผผลตปรมาณเสนอขาย
ราคาเสนอขายคาดการณปรมาณ ความตองการไฟฟา
เวลา 09 : 30 น.
60 MW
ผผลต 4 10 MW 30 บาท/MW
ผผลต 3 20 MW 27 บาท/MW
ผผลต 2 20 MW 25 บาท/MW
ผผลต 1 30 MW 23 บาท/MW
SMP = 30 บาท/MW
ผผลตปรมาณเสนอขาย
ราคาเสนอขายคาดการณปรมาณ ความตองการไฟฟา
เวลา 10 : 00 น. 80 MW
โครงสรางระบบไฟฟา Power Pool คอ การบรหาร
จดการราคาคาไฟฟาให เกดความสมดลท เป นไปตาม
หลกเศรษฐศาสตรวาดวยอปสงค-อปทานความตองการ
ไฟฟา และเปนแรงจงใจใหเกดการลงทนในการสราง
โ รง ไฟฟ า การท� า งานของโครงสร า งระบบไฟฟ า
Power Pool เป นการซอขายไฟฟาหนงวนล วงหนา
สามารถสรปไดดงน
1) เวลา 10.00 น. ของทก ๆ วน ผผลตจะตอง
เสนอราคาและจ�านวนทจะขายทก ๆ 30 นาท (Trading Period)
ของวนถดไป ใหแก NGC ทงนรวมถงคาการเรมเดนเครอง
ความสามารถในการจายไฟสงสด ความเรวในการเพมหรอ
ลดการผลต และอน ๆ ทเปนคณสมบตและขอจ�ากดของ
เครองก�าเนดไฟฟา
2) NGC เปนผคาดการณความตองการไฟฟาของ
ทก ๆ 30 นาท ใน 24 ชวโมงของวนถดไป
3) NGC ใชคอมพวเตอรโปรแกรมทชอวา GOAL
(Generating Ordering and Loading) เพอจดล�าดบ
การเดนเครองและเพอหา SMP (System Marginal Price)
PPP (Pool Purchase Price) คอ ราคาททาง Power Pool
จายใหแกผผลต และ PSP (Pool Selling Price) เปนราคาทบรษท
จ�าหนายจายให Power Pool โดยใชขอมลราคาทเสนอจาก
ผผลตและความตองการไฟฟาทคาดการณไว โดยมรปแบบ
การจดล�าดบการเดนเครองปรากฏดงภาพแสดงรปแบบ
การจดล�าดบการเดนเครอง
ส�าหรบการจดการเรองความสมดลระบบ NGC
จะเปนผ รบผดชอบซงอยในรปของ Ancillary Service
ซงคาใชจายตาง ๆ จะสงผานมายงผใชไฟ
ภาพแสดงรปแบบการจดล�าดบการเดนเครอง
Page 50
48 I นโยบายพลงงาน
NETA ประกอบไปดวย “Future Market” ซงเปนตลาดซอขายไฟฟาลวงหนา และตลาดซอขายไฟฟาระยะ
สนโดยผาน “Power Exchange” เปนการเปดโอกาสใหผใชไฟสามารถปรบเพมลดปรมาณไฟฟาทจะซอขายจรงในอก
3.5 ชวโมงลวงหนา (Gate Closure) นบตงแตเดอนกรกฎาคม 2002 Gate Closure เปดโอกาสใหผใชไฟฟาสามารถ
ปรบเพมลดปรมาณไฟฟาทจะซอขายจรง 1 ชวโมงกอน Real-time
ทงน Gate Closure เรยกไดวาเปนเสนตายในการปรบลดการซอและการผลตระหวางผผลตและผใชโดยตรง
และเปนเสนตายททาง NETA Control System แจง NGC เพอการควบคมระบบตอไป หลงจาก Gate Closure อปสงคและอปทาน
ของความตองการไฟฟาทงหมดจะถกจดการโดย Balancing Mechanism ซง NGC เปนผด�าเนนการในสวนทท�าหนาทเปน
SO (System Operator) ดงภาพดานลางน
1990/91 1992/93 1994/95 1996/97 1998/99 2000/01
30
25
20
15
10
5
0
Pool price NETA
คาไฟฟาลดลง 30% ในปแรกท Power Pool ใชงาน£/MWh
คาไฟฟาลดลง 40% (เมอเทยบกบป 1997) หลงจากเปลยนจากระบบ Power Pool เปน NETA
Bulk OTC Trading
PX Trades
Forward Markets
เวลาไดถงหลายปลวงหนา T-24 hours
24 ชวโมงลวงหนาT-31/2 hours Gate Closure
3.5 ชวโมงลวงหนา
T=0 Traded period
ณ เวลาซอขายจรง
Short-term Markets
Balancing Mechanism
NETA ไดถกใชในประเทศองกฤษและเวลสเทานน ไมสามารถใชในประเทศสกอตแลนดไดเพราะโครงสราง
ในประเทศสกอตแลนดมลกษณะเปน Duopoly โดย Scottish Trading Arrangements (STA) มลกษณะการปฏบตการ
ทไมสอดคลองกบ NETA เนองจากมผ ผลตบางรายมทตงอย ในเขตพนททมขอจ�ากดของระบบสง (Transmission
Constraints) สามารถมอ�านาจตอรองทท�าใหทาง NGC ตองซอไฟฟาในราคาทไมเหมาะสม ซงในกรณดงกลาว
กฎการแขงขนไมสามารถแกปญหาการผกขาดในลกษณะนได ดงนนการแกปญหาจะตองเปนการปรบโครงสรางเกยวกบ
การบรหารจดการการใชระบบสง British Electricity Trading and Transmission Agreements (BETTA)
1.3 โครงสรางระบบไฟฟาแบบ BETTA
โครงสรางระบบไฟฟาแบบ British Electricity Tradingand Transmission Agreements (BETTA) คอการปรบปรง
NETA โดย (1) ปรบเปลยนกฎการใชระบบสงและการจดการเกยวกบความสญเสยในระบบสง (Transmission Access and
Losses Arrangement) (2) ปรบเปลยนการปฏบตการของ NGC ในสวนของ SO และ (3) ท�าใหระบบของประเทศองกฤษ
เวลส และสกอตแลนด รวมเปนหนง ในการเปลยนแปลงกฎเกณฑการใชระบบสงและการจดการเรอง Loss ในระบบสง
สหราชอาณาจกรไดจดตง Transmission Loss Factor Modification Group (TLMG) เพอด�าเนนการเรองดงกลาว
เมอตนป 2004 ประเดน Transmission Access and Losses Arrangement ไดรบการปรบปรงแกไขอยางเปน
รปธรรม ทงนการปฏบตการของ NGC ในสวนของ SO ทผานมามลกษณะเปน Shallow SO คอการท SO ไดรบแรงจงใจ
Page 51
นโยบายพลงงาน I 49
ดานการเงนเพอการปฏบตทด โดยควบคมคาใช จ าย
ในการปฏบตการระบบส ง ต อมาได ถกพฒนาเป น
Deep SO ซงเปนการเพมแรงจงใจในการปฏบตงานโดย SO
ตองพจารณาประสทธภาพการปฏบตการและการลงทน
ทงนการวางแผนการลงทนโดย SO สงผลใหแผนการลงทน
ระบบสงสามารถตอบสนองความตองการของผ ใชไฟฟา
ได ดกว า แผนการลงทนระบบส งทการตดสนใจของ
หนวยงานกลาง เพราะ SO เปนผปฏบตการระบบจงรเรอง
สภาพระบบอยางดมากกวาหนวยงานกลาง และ Deep SO
จะน�าไปสการลดลงของคาใชจายในการปฏบตการระบบสง
ซงจะกอใหเกดประโยชนแกผใชไฟฟาในทสด
ป 2003 ระบบ BETTA ถกน�ามาใชโดยออกแบบ
มาเพอใหผใชไฟฟาในประเทศองกฤษ เวลส และสกอตแลนด
ไดรบประโยชนจากตลาดซอขายไฟฟาทมการแขงขน การท
BETTA จะประสบความส�าเรจไดนนตองมการด�าเนนงาน ดงน
1) สรางกฎเกณฑการซอขาย และ Balancing and
Settlements สามารถใชไดทงสหราชอาณาจกร (องกฤษ
เวลส สกอตแลนด) ทมพนฐานมาจาก NETA ซงใชอยกบ
ประเทศองกฤษและเวลส
2) สรางกฎเกณฑในการท�าสญญาการเชอมตอ
และการใชระบบสง ซงมพนฐานมาจาก NETA
3) สรางกฎเกณฑการคดคาผานระบบสงทสามารถ
ใชไดทวทงสหราชอาณาจกร
4) สรางหลกเกณฑการจดการสมดลระบบ โดย GB
System Operator (Great Britain System Operator) ทเปน
อสระจากการขายและการผลต
5) แกไขสญญาการใช Scotland – England
Interconnection เพอใหสอดคลองกบกฎของการใชระบบสง
ดงทกลาวไวในขอ 2)
6) สรางกฎเกณฑทใชควบคมและปฏบตการระบบสง
เพยงมาตรฐานเดยวในการควบคมและปฏบตการระบบสงใน
สหราชอาณาจกรทงหมด หรอ GB Grid Code (Great Britain
Grid Code)
2. หนวยงานบรหารจดการระบบไฟฟา และจดท�าแผนรองรบสภาวะวกฤตดาน พลงงานไฟฟาของประเทศองกฤษ
2.1 Office of Gas and Electricity Market (OFGEM)
and Department of Energy and Climate Change (DECC)
( 1 ) ข อ ม ล เ บ อ ง ต น เ ก ย ว ก บ ห น ว ย ง า น
Department of Energy and Climate Change
DECC เปนหนวยงานราชการของสหราชอาณาจกร
ก อต งข น เม อวนท 3 ตลาคม 2551 โดยมอ� านาจ
หน าทหลกซ งถ ายโอนภารกจหน าทบางส วนมาจาก
Department for Business, Enterprise and Regulatory
Reform (energy) และ Department for Environment,
Food and Rural Affairs (climate change)
(2) เกยวกบความมนคงทางดานพลงงาน
บทบาทหนาทหลกของ DECC ในดานการรกษา
ความมนคงทางด านพลงงานให แก สหราชอาณาจกร
ไดแก การรกษาคณภาพของพลงงาน การรกษาความเชอถอ
ไดในดานพลงงาน ความมนคงทางดานพลงงาน และ
ความสามารถในการจดหาพลงงานเพอรองรบความตองการ
ในอนาคต การรกษาความมนคงทางดานพลงงานจะตอง
มการด�าเนนการทงในระยะสนและระยะยาว โดยในระยะสน
จะเปนการด�าเนนงานเพอลดความเสยงในการเกดเหตการณ
ทอยนอกเหนอจากการคาดการณไว อนไดแก เหตการณสญเสย
ก�าลงผลตไฟฟาหรอการสญเสยความสามารถในการสงจาย
เชอเพลงทไม อย ในแผนทวางไว ส วนการด�าเนนการ
ในระยะยาว คอการก�าหนดนโยบายทางดานพลงงานทม
ทศทางชดเจนซงจะเป นการสนบสนนการด�าเนนการ
ดงตอไปน (1) ตลาดพลงงานทมความเปนอสระ ทงภายใน
สหราชอาณาจกรและระดบนานาชาต (2) การกระจายแหลง
พลงงาน (3) การประชมในหวขอพลงงานในระดบนานาชาต
และ (4) การใหขอมลทตรงเวลาและแมนย�าแกตลาดทางดาน
พลงงาน
(3) ขอมลเบองตนเกยวกบหนวยงาน Office of
Gas and Electricity Market (OFGEM)
O f g e m เ ป น ห น ว ย ง า น ภ า ย ใ ต ร ฐ บ า ล
สหราชอาณาจกรทท�าหนาทดแลการด�าเนนงานในตลาด
ซอขายพลงงานทงดานไฟฟาและแกส ภารกจหนาทหลกของ
Ofgem คอ การปกปองผลประโยชนใหแกผ บรโภคผาน
การด�าเนนการ อนไดแก การสงเสรมการแขงขนกจการไฟฟา
และควบคมดแลการด�า เนนการของบร ษทท ผกขาด
การด�าเนนงานทเกยวของกบระบบโครงขายไฟฟาและแกส
โดยการด�าเนนการของ Ofgem นนจะม งไปทการให
ความส�าคญตอประเดนทผ บรโภคพลงงานไฟฟาและแกส
ใหความส�าคญ อนไดแก การลดปรมาณการปลดปลอย
กาซเรอนกระจก รวมทงความมนคงทางดานพลงงานทงไฟฟา
และแกส นอกจากนแลว Ofgem ยงมหนาทหลกอน ๆ อก ดงน
Page 52
50 I นโยบายพลงงาน
(3.1) เสรมสรางความมนคงทางดานพลงงาน
ใหแกสหราชอาณาจกรในดานการจดหาเชอเพลง โดยการ
สงเสรมการแขงขนกจการพลงงานในตลาดซอขายพลงงาน
ไฟฟาและแกส รวมทงการควบคมดแลการด�าเนนงาน
ของกจการพลงงานทเหมาะสม
(3.2) ม งเนนการขบเคลอนกจการพลงงาน
ใหอยภายใตกรอบการพฒนาทางดานพลงงานใหควบคไปกบ
การรกษาสงแวดลอม โดยมคอนเซปตคอ “การพฒนาทางดาน
พลงงานทยงยน” การด�าเนนการทเกยวของในดานน ไดแก
การใหความชวยเหลออตสาหกรรมดานไฟฟาและแกสใน
การปรบปรงและพฒนาอตสาหกรรมใหมประสทธภาพทด
ยงขน เพอเปนการลดพลงงานทสญเสย รวมทงลดปรมาณ
การปลดปลอยกาซเรอนกระจกและใหความส�าคญตอกลม
ผบรโภคพลงงานทมความออนไหว โดยเฉพาะกลมผอาวโส
ทมความบกพรองของสภาพรางกาย รวมทงผ ทมรายได
อยในเกณฑต�า
(4) นโยบายดานระบบสงไฟฟา (Electricity
Transmission Policy)
การปรบปรงนโยบายดานระบบสงไฟฟาทด�าเนนการ
โดย Ofgem นน เปนอกหนงภารกจหนาทหลกทถกระบไว
ในอ�านาจหนาทของ Ofgem โดยมวตถประสงคหลกใน
การปกปองผลประโยชนใหแกผบรโภคอยางเหมาะสม โดยการ
สนบสนนการแขงขนกจการพลงงานทมประสทธภาพ ในประเดน
ทเกยวของกบนโยบายดานระบบสงไฟฟาในปจจบนนน
DECC ในฐานะหนวยงานรฐบาลทมความเกยวของโดยตรง
กบอตสาหกรรมไฟฟารวมกบ Ofgem มหนาทก�ากบดแล
การจดการการเขาถงข อมลดานระบบสงในอาณาเขต
สหราชอาณาจกรใหมความเหมาะสม ซงด�าเนนการโดย
National Grid Electricity Transmission plc (NGET) โดยใน
การจดการทเกยวของกบการเขาถงขอมลดงกลาวจะตองจดใหม
ความสามารถในการเขาถงขอมลดานระบบสงแกหนวยงาน
ทเกยวของ ซงตงอยบนพนฐานของความโปรงใสและสามารถ
ตรวจสอบได Ofgem ยงมบทบาทหนาทหลกในการใหความ
ชวยเหลอ การด�าเนนงานของรฐบาลในการบรรลเปาหมายทาง
ดานพลงงานของสหภาพยโรปในป 2020 ซงไดถกตงเปาไวคอ
การลดผลกระทบทางดานพลงงานทจะถกสงตอไปยงผบรโภค
และเสรมสรางความมนคงทางดานพลงงานในอนาคต
2.2 National Grid Company (NGC)
(1) ขอมลเบองตนเกยวกบบรษท
NGC เปนบรษทระดบชาตทด�าเนนธรกจทาง
ดานการบรหารจดการพลงงานไฟฟาและแกส ซงปจจบน
เปนหนงในบรษทพลงงานทลงทนโดยภาคเอกชนทมขนาด
ใหญมากทสดในโลก โดยในประเทศองกฤษและเวลส NGC
มหนาทรบผดชอบการปฏบตงานในระบบสงไฟฟาโดย
ท�าหนาทสงพลงงานไฟฟาและแกสทวพนทสหราชอาณาจกร
นอกเหนอจากการปฏบตงานในสหราชอาณาจกร NGC
ยง เป นผ ป ฏบ ต งานด านระบบส ง ไฟฟ า ในประเทศ
สหรฐอเมรกา ซงมลกคาเปนจ�านวนทงสนหลายลานราย
ดวยกน
นบตงแตเรมมการปฏรปโครงสรางอตสาหกรรม
ไฟฟาในสหราชอาณาจกร การปฏบตงานในบทบาทตาง ๆ
ไดถกแบงแยกออกอยางชดเจนโดยมสทธบตร (License)
เปนตวก�าหนดอ�านาจหนาทในการปฏบตงาน ดงนนจงท�าให
ผทจะสามารถปฏบตงานในสวนระบบสงไฟฟา (Transmission
System Operator) จงมเพยงรายเดยวเทานน โดย NGC
เปนผถอสทธบตรการเปนผปฏบตงานสวนระบบสงไฟฟา
(Transmission License) เพยงรายเดยว ซงมหนาทรบผดชอบ
กจกรรมในสวนระบบสงไฟฟาในพนทประเทศองกฤษ
และเวลส ในขณะทพนทในประเทศสกอตแลนดนนมผถอ
สทธบตรเปนบรษท Scottish Power Transmission and
Scottish & Southern Energy ส�าหรบระบบโครงขายไฟฟา
ท NGC รบผดชอบการปฏบตงานอยในพนทประเทศองกฤษ
และเวลสนนประกอบไปดวยสายสงไฟฟาเปนระยะทางยาว
4,500 ไมล และสายใตดนยาว 420 ไมล ซงสงจายไฟฟา
ในระดบแรงดนไฟฟา 275 kV และ 400 kV นอกเหนอจาก
สายสงไฟฟาแลว ในระบบสงไฟฟายงประกอบไปดวยสถาน
ไฟฟายอยอกเปนจ�านวนมากกวา 340 สถาน ซงเชอมตอ
กบโรงไฟฟาและสถานไฟฟายอยแรงดนต�าอกเปนจ�านวนมาก
(2) การด�าเนนการบรหารจดการดานสภาวะ
วกฤตดานพลงงานไฟฟา
(2 .1) ข อมลพนฐานระบบส งไฟฟ าของ
National Grid
ระดบแรงดนไฟฟาทใชงานในระบบสงไฟฟา
ม 2 ระดบ คอ 400 kV และ 275 kV โดยมจ�านวนสายสง
รวมทงหมด 13,000 วงจรตอกโลเมตร จ�านวนเสาสงไฟฟา
รวมทงหมด 21,000 ตน จ�านวนสถานไฟฟาแรงสงรวมทงหมด
มากกวา 300 สถาน
Page 53
นโยบายพลงงาน I 51
จงท�าใหมสถตการด�าเนนการทเกดความผดพลาดทางเทคนค
นอยมาก โดยจากสถตในป 2009 National Grid สามารถ
ด�าเนนการสงไฟฟาไดอยางมประสทธภาพ คดเปนเปอรเซนต
ได 99.99998 เปอร เซนต โดยสถ ตความผดพลาด
ทางเทคนคทผ านมานน เหตขดของอนท�าใหเกดเหต
ไฟฟาดบสวนใหญเกดจากขอผดพลาดทางเทคนคของระบบ
จ�าหนายไฟฟา (Distribution System)
(2.5) Black Start
ในกรณท เกดเหตการณ ฉกเฉนทางด าน
พลงงานทอยในเกณฑรนแรง โดยเฉพาะเมอเกดเหตการณ
ไฟฟาดบเปนบรเวณกวาง ขนตอนเรมตนในกระบวนการ
กระบบก�าลงไฟฟากลบคนสสภาพปกต คอ กระบวนการ
Black Start ซงจะเรมด�าเนนการกตอเมอเกดเหตการณ
โรงไฟฟาหยดเดนเครองทงหมด และไมมแหลงพลงงานไฟฟา
อน ๆ จากภายนอกทสามารถจายไฟฟาใหแกระบบโครงขาย
ไฟฟาตามปกตไดในขณะนน อยางไรกตาม เหตการณ
หยดเดนเครองของโรงไฟฟาทงหมดยงไมเคยปรากฏ
ขนมาก อนกบระบบก�าลงไฟฟ าในสหราชอาณาจกร
ดงนน จงไดมการวางแผนและซกซอมการปฏบตงาน
ฉกเฉนในกรณเกดไฟฟาดบเปนบรเวณกวางอยางตอเนอง
ทงนกระบวนการ Black Start ไดถกก�าหนดการด�าเนนการ
เบองตนไววา จะตองด�าเนนการโดยใชโรงไฟฟาภายใน
อาณาเขตของสหราชอาณาจกรในการเรมเดนเครองเพอ
จายไฟฟาในประเทศเทานน โดยระบบทเชอมตอจากแหลง
ภายนอกไมสามารถจะน�ามาใชในกระบวนการ Black Start นได
และกระบวนการกระบบไฟฟากลบคนในสหราชอาณาจกร
เปนการรวมมอในการปฏบตงานระหวาง NGC, Distribution
companies และ Generators
( 2 . 6 ) ก า ร เต ร ยมความพร อมส� าห รบ
การปฏบตงานฉกเฉน
ในการเตรยมความพรอมส�าหรบการปฏบต
งานฉกเฉนของ NGC ไดด�าเนนการอยบนอ�านาจหนาท
ทปรากฏอยใน Transmission License ซง NGC เปน
ผ ถอสทธบตรอย รายเดยวในสหราชอาณาจกร โดยม
การด�าเนนการอย หลายประการ ดงน การสรางระบบ
โครงขายไฟฟาใหมความแขงแรง มนคง การพยากรณ
ความตองการใชไฟฟาและพลงงานในระยะยาว โดยลาสดจะได
ท�าการพยากรณส�าหรบชวงฤดหนาว (Winter Outlook)
การพยากรณสภาพอากาศอยางละเอยดเพอใชในการพยากรณ
ความตองการใชไฟฟา การเตรยมความพรอมของระบบ
โครงขายไฟฟาส�าหรบการกระบบกลบคน รวมทงมการจดการ
(2.2) ปจจยทมผลกระทบตอการใชพลงงาน
ไฟฟา
ในสหราชอาณาจกรมปจจยหลายอยางทม
อทธพลตอพฤตกรรมการใชพลงงานไฟฟาของผ บรโภค
โดยปจจยทส�าคญทสดคอ ฤดกาลทางธรรมชาตและสภาพ
อากาศ เนองจากสภาพภมประเทศของสหราชอาณาจกร
เปนเกาะ และตงอยในพนททมสภาพอากาศหนาวจงสงผล
ใหมการใชไฟฟาไปกบอปกรณท�าความรอนเปนสวนมาก
สวนปจจยรองลงมาคอ รายการโทรทศน โดยเฉพาะเมอ
มการถายทอดสดรายการส�าคญ อนไดแก การแขงขนกฬา
ในระดบชาต ซงสามารถดงประชาชนใหสามารถหยดกจกรรม
ปกตและมาเฝาดการถายทอดสดกฬาได จากสถตทผานมานน
เ มอม ฟตบอลทมชาตองกฤษแข งขนในแมตช ส�าคญ
โหลดการใช ไฟฟาจะมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว
ในชวงเวลาการแขงขน 90 นาท นอกจากปจจยทกลาวมา
ขางตนแลว เหตการณทอย เหนอการคาดการณเปนอก
ปจจยหนงทมผลกระทบตอปรมาณการใชพลงงานไฟฟา
( 2 . 3 ) ก า ร ป ฏ บ ต ง า น ท า ง ด า น ร ะ บ บ
โครงขายไฟฟา
การปฏบตงานภายใต สถานะผ ให บรการ
ดานระบบสงไฟฟา (Transmission Operator) ของ NGC นน
มแบบแผนการด�าเนนงานทมมาตรฐานสากล มการควบคม
ดแลการปฏบตการใหมประสทธภาพสงสด และมแผนรองรบ
สภาวะวกฤตเมอเกดเหตการณทส งผลกระทบตอระบบ
ก�าลงไฟฟา โดยในปจจบน NGC ไดพฒนาระบบสงไฟฟาใหม
ความสามารถในการรองรบสถานการณเมอเกดเหตการณ
สญเสยสายสงไปเปนจ�านวน 2 วงจร (N-2 Contingency) ดวยกน
และเนองจากการท NGC มระบบโครงขายไฟฟาขนาดใหญ
ทเชอมตอกนเปนวงกวาง จงท�าให NGC มความสามารถ
ในการด�าเนนการกระบบก�าลงไฟฟาใหกลบคนสสภาวะปกต
ไดดวยความรวดเรวและมประสทธภาพสง
(2.4) ความผดพลาดทางเทคนค
ภายใตการด�าเนนการเกยวกบระบบก�าลง
ไฟฟ าย อมมข อผดพลาดท เ ก ดข นจากทาง เทคนค
อย บ าง แตอยางไรกตามการท NGC ไดมการก�าหนด
มาตรฐานการด�าเนนการทอยในเกณฑสง ทงนการก�าหนด
มาตรฐานการด�าเนนการทอยในเกณฑสงดงกลาวถกก�าหนด
มาจากมาตรฐานการปฏบตการทชดเจนไดถกระบไวใน
สทธบตรการปฏบตงานดานระบบสงไฟฟา (Transmission
License) ซงออกใหโดยหนวยงานของรฐบาล ซงกคอ DECC
และควบคมดแลการปฏบตงานโดย Regulator ซงกคอ Ofgem
Page 54
52 I นโยบายพลงงาน
(2.7) การเตรยมความพรอมของ National Grid เมอเกดเหตการณฉกเฉน
เมอเกดเหตการณฉกเฉนขนซงสงผลกระทบตอการปฏบตงาน NGC มแผนปฏบตการฉกเฉนเพอรองรบ
เหตการณทเกดขน โดยมขนตอนการปฏบตงานฉกเฉนทมประสทธภาพ พรอมทงมระบบโครงขายไฟฟาทเชอมตออยาง
กวางขวาง นอกจากนแลว NGC ยงมการวางแผนเพอรองรบสถานการณเมอเกดปญหาอน ๆ อก อนไดแก ปญหาทเกดขน
ตอสถานทปฏบตงาน เชน การสญเสยหองควบคมระบบไฟฟา (Operational Control Room) ปญหาทเกดขนจาก
การขาดแคลนผปฏบตงาน เชน การเกดโรคภยไขเจบอยางในกรณการเกดโรคระบาด Pandemic flu ปญหาทเกดจากการสญเสย
ระบบฐานขอมลและการสอสาร และปญหาทเกดขนจากหนวยงานทสาม เชน ปญหาการหยดจายเชอเพลงเพอใชใน
การผลตไฟฟา (Fuel Strike) ฯลฯ
(2.8) ระบบกกเกบพลงงาน (Energy Storage System)
ระบบกกเกบพลงงานเปนอกมาตรการหนงในการรกษาความมนคงทางดานพลงงานใหแกสหราชอาณาจกร
เมอเกดภาวะการขาดแคลนเชอเพลง อนไดแก กาซ ถานหน ซงจะสงผลกระทบตอกจกรรมการผลตพลงงานไฟฟาของ
ทงประเทศ ในกรณนจงตองมการเพมความเชอถอไดในระบบสอสารเพอใชในการตดตอประสานงานระหวางเครอขาย
กาซและไฟฟา ซงมความส�าคญตอการรกษาความมนคงทางดานพลงงานเปนอยางมาก
(2.9) ประเดนทางดานพลงงาน – พลงงานส�ารอง
ในกรณเกดเหตการณฉกเฉนทางดานพลงงานทจดอย ในเกณฑรนแรง นอกเหนอจากทโอเปอเรเตอรจะ
สามารถควบคม แกไข หรอตดสนใจได อ�านาจหนาทในระดบสงจะตกเปนของ Secretary of State ซงมอ�านาจทจะสามารถ
สงการใหใชพลงงานส�ารองไดทงกาซและไฟฟา ภายใต Fuel Security Code ซงจะสงการตรงไปยงโรงไฟฟา และ Electricity
Supply Emergency Code ซงสามารถสงใหมการจ�ากดปรมาณการใชพลงงานทงไฟฟาและแกสได
(2.10) ล�าดบขนการสงการปฏบตงานโดยรฐบาล
เกยวกบ Switching ทเหมาะสม การเตรยมความพรอมของเจาหนาทปฏบตงานใหพรอม โดยจดใหปฏบตงานอยในพนท
ด�าเนนการหลก การประสานงานรวมกบหนวยงานอนทมความเกยวของ อนไดแก Environmental Agency, Met Office
2.3 EDF Energy
(1) ขอมลเบองตนเกยวกบบรษท
EDF Energy เปนผผลตไฟฟารายใหญทสดในสหราชอาณาจกร โดยมก�าลงการผลตไฟฟาคดเปนสดสวนถง 1 ใน 5
ของก�าลงการผลตทงหมดในสหราชอาณาจกร ในการผลตพลงงานไฟฟาของ EDF Energy มจดเดนอยทการใชเชอเพลง
นวเคลยรในการผลตพลงงานไฟฟา โดย EDF Energy เปนเจาของโรงไฟฟานวเคลยรจ�านวน 8 โรงจากจ�านวนทงหมด 10 โรง
Page 55
นโยบายพลงงาน I 53
เทคโนโลยกระบวนการประมวลผลขอมล ความเสยงทางดาน
การตลาด และความเสยงทางดานการเงน
(4) การจดการความเสยงผานกระบวนการ
ซอขาย
ในสถานะของผประกอบธรกจดานการผลตไฟฟา
ทจะตองเผชญกบปญหาความเสยงในดานการซอขายอย
2 ประการดวยกน คอ
(4.1) Output Risk – สนทรพยทมอย
มความน าเชอถอได ไม ถง 100 เปอร เซนต ดง นน
ในขนตอนการผลตพลงงานไฟฟายอมมความเสยงทจะ
เกดความผดพลาดในกระบวนการ และนอกจากความเสยง
ในขนตอนการผลตพลงงานไฟฟายงมความไมแนนอน
ในสหราชอาณาจกร และมแผนทจะกอสรางโรงไฟฟาใหม
จ�านวน 4 โรง โดยม Centrica เปนผรวมลงทนเปนสดสวน
20 เปอรเซนตดวยกน นอกจากการใชเชอเพลงนวเคลยร
ในการผลตพลงงานไฟฟาแลว EDF Energy ยงใชเชอเพลง
ประเภทอนอก ไดแก ถานหน, กาซ และพลงงานทางเลอก
ในปจจบน EDF Energy เปนผจดหาพลงงานไฟฟา
รายใหญทสดทจดหาพลงงานไฟฟาใหแกลกคาทประกอบธรกจ
และยงเปนผจดหาพลงงานไฟฟาใหแกครวเรอน โดยมลกคา
ภาคครวเรอนเปนจ�านวนมากกวา 5 ลานรายดวยกน
(2) แรงขบเคลอนหลกตอการจดหาพลงงาน
ในสหราชอาณาจกร
(2.1) การลดปรมาณการปลดปลอยคารบอน :
Climate Change Act 2008 ของสหราชอาณาจกร
ไดก�าหนดเปาหมายการลดปรมาณการปลดปลอยคารบอน
ไวถง 80 เปอรเซนต ภายในป 2050 อปกรณและโรงไฟฟา
ทเกาและเสอมสภาพ ใกลถงก�าหนดเวลาปลดระวาง เปน
การสรางโอกาสใหมในการวางแผนการลงทนกอสรางหรอ
ปรบปรงโรงไฟฟาในมประสทธภาพทดขนในอนาคต
(2 .2 ) ความม นคงทางด านพล งงาน :
นโยบายทางดานพลงงานทต องการใหมพลงงานใชอย
ตลอดเวลา ปรมาณกาซทลดลงในบรเวณ North Sea ซงตงอย
ทางตอนเหนอของประเทศสกอตแลนดมผลกระทบตอปรมาณ
เชอเพลงส�ารองเปนอยางมาก
(2.3) ความสามารถในการหามาไดซงพลงงาน
ไฟฟา : ปญหาการขาดแคลนเชอเพลงและการแขงขนใน
ภาคอตสาหกรรมเปนปจจยส�าคญทจะตองท�าการควบคม
ไมใหเกดผลกระทบตอการใชพลงงานในภาคครวเรอน
(3) การท�าความเขาใจตอความเสยงทเกดขน
ตอวกฤตดานพลงงาน
(3.1) การจ�าแนกประเภทของความเสยงทเกดขน
(3.1.1) ความเสยงท เกดจากสภาพ
แวดลอม ไดแก ภยธรรมชาตทอยนอกเหนอการควบคม
ลกคา การเมอง และการดแลควบคมการด�าเนนการกจการ
ดานพลงงาน
(3.1.2) ความเสยงทเกดจากกระบวนการ
หรอการปฏบตงาน ไดแก กฎหมาย ความเสยงทางดาน
(4.2) ความเสยงในเรองราคา : ราคา
ซอขายมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา และความไมแนนอน
ในการครอบครองสนทรพยมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง
ไปพรอม ๆ กบความเปลยนแปลงในวงการพลงงานทเกดขน
อยตลอดเวลา ในการจดการความเสยงขางตนนน ผทด�าเนน
ธรกจดานการซอขายไฟฟาจะตองค�านงถงค�าถามส�าคญอย
2 ค�าถามดวยกน คอ ปรมาณพลงงานไฟฟาทควรจะขาย
และชวงเวลาทเหมาะสมทควรจะด�าเนนการขายพลงงานไฟฟา
ทงน จากการศกษาการจดท�าแผนรองรบสภาวะวกฤต
ดานพลงงานไฟฟาของประเทศองกฤษสามารถน�ามาปรบปรง
โครงสรางบรหารและจดการในสภาวะวกฤต (Emergency
response Arrangements) ใหมความชดเจนมากยงขน
โดยมโครงสรางการด�าเนนงาน ปรบปรงคณะบรหารจดการ
เชอเพลง ใหมรปแบบการท�างานใกลเคยงกบคณะท�างานรวม
(Joint Response Team) โดยควรมคณะท�างานถาวร
ในระดบกระทรวงทท�าหนาทสนบสนนการท�างานของ JRT
เมอเกดเหตการณวกฤตขน ประกอบดวย ผประสานงานหลก
ผประสานงานดานขอมลและขนตอนด�าเนนงาน ผประสานงาน
ดานสอสารมวลชน ผ บนทกและประมวลผล และโฆษก
คณะท�างาน และปรบปรงกฎระเบยบหรอกฎหมายท
เกยวของใหมผลบงคบใชและเออตอการแกไขสภาวะวกฤต
อยางมประสทธภาพ โดยควรมการทบทวนกฎ ระเบยบ
หรอกฎหมายทเกยวของ เพอใหมผปฏบตงานในสภาวะวกฤต
สามารถตดสนใจอยางทนทวงทและมเอกภาพในการ
ด�าเนนงาน ในกรณทตองมการดบไฟในบางพนท (Load
sheding) ควรมรปแบบของการดบอยางเปนธรรมตอทกกลม
ในแตละพนทการใหบรการ
Page 56
54 I นโยบายพลงงาน
จบตาความรวมมอ ดานพลงงานในเวทโลก
E N E R G Y L E A R N I N G Z O N E
นโยบายพลงงาน
หวงเวลาทผานมามการประชมทเกยวของกบพลงงานในเวทโลกหลายครง ซงเนอหาหลกของการประชมเกยวของ
ทงดานการพฒนาแหลงพลงงาน รวมถงพนธสญญาในการรวมมอกนลดปรมาณการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด อนเปน
ตนเหตส�าคญของการเกดภาวะโลกรอน จากการประชมดานพลงงานในหลาย ๆ เวทจะท�าใหเราทราบและเหนถงทศทางนโยบาย
ดานพลงงานของโลก ทก�าลงมงไปสการจดการและรบมอดานพลงงานของโลกเพอใหเกดความสมดล และสงผลกระทบตอโลก
ใหนอยทสดเทาทจะเปนไปได และนคอผลสรปทไดจากการประชมดานพลงงานระดบโลกทนาตดตาม
การประชมภาวะโลกรอนของสหประชาชาต (UN)
ทจดขน ณ เมองเดอรบน ประเทศแอฟรกาใต เมอวนท 1-9
ธนวาคม 2011 ทผานมา มตวแทนจาก 194 ประเทศเขารวม
โดยทประชมเหนพองกนวาประเทศตาง ๆ ควรรวมกน
หาแหลงพลงงานสะอาดเพอใช ในการพฒนาประเทศ
เพราะพลงงานถานหนปลอยกาซคารบอนไดออกไซดท�าลาย
สงแวดลอม แตการใชพลงงานทดแทนอน อาท พลงงาน
นวเคลยรตองดตวอยางหายนะครงใหญจากเหตโรงไฟฟา
นวเคลยรฟกชมะของประเทศญป นระเบดจนรงสรวไหล
ขณะทส�านกงานพลงงานปรมาณสากล (IAEA) คาดวา ภายในป
2573 จะมเตาปฏกรณนวเคลยรเพมขนอยางนอย 90 แหง
จากปจจบน 432 แหงทวโลก
ขอมลจาก บรษทเมเปลครอฟต ซงเชยวชาญใน
การวเคราะหเสยงภยธรรมชาต ประเทศองกฤษ เปดเผยวา
ปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกขนสชนบรรยากาศโลก
กวาครงหนงมาจาก 5 ประเทศอนดบตน ๆ ไดแก จน
สหรฐอเมรกา อนเดย รสเซย และญปน ทงน จนปลอยทง
กาซคารบอนไดออกไซด กาซมเทน และไนเตรตออกไซด
ทมาจากการเผาไหมถานหน คดเปนปรมาณ 9,441 เมกะตน
สวนอนเดยปลอยกาซมเทนซงมาจากภาคเกษตรกรรม
2,272.45 เมกะตน
ผลจากการประชมเจรจาครงลาสดมชดของมตทประชม
ซงเรยกวา Durban Package โดยมเนอหาส�าคญ คอ
การก�าหนดใหมพนธกรณชวงทสองของพธสารเกยวโต
และการเรมกระบวนการเจรจารอบใหมเพอจดท�าความตกลง
ฉบบใหมทจะมผลบงคบทางกฎหมายกบทกประเทศ โดยม
เปาหมายใหประเทศทพฒนาแลวในภาคผนวกของพธสาร
(จ�านวน 39 ประเทศ) ลดกาซเรอนกระจกอยางนอย 25-40%
ประชมโลกรอนแนะนานาประเทศหาแหลงพลงงานสะอาด
Page 57
นโยบายพลงงาน I 55
ต�ากวาระดบทปลอยในป 1990 โดยท�าใหไดภายในป
2020 ทงน จะมการทบทวนเปาหมายอกครงในป 2015
ส�าหรบระยะเวลาของพนธกรณชวงทสองจะเปน 5 ป
(ป 2013-2017) หรอ 8 ป (ป 2013-2020) จะมการพจารณา
ในป 2012 น ในมตของการประชมไดก�าหนดใหประเทศ
ทพฒนาแลวยนเปาหมายตวเลขการลดกาซของประเทศ
ตนเองส�าหรบพนธกรณชวงทสองภายในวนท 1 พฤษภาคม 2012
อยางไรกตาม แมผลการเจรจาจะท�าใหพธสารเกยวโต
เดนหนาตอไปโดยก�าหนดใหมพนธกรณชวงทสอง แตในทาง
ปฏบตหลายประเทศมจดยนทจะไมเสนอเปาหมายการลดกาซ
ขณะทบางประเทศประกาศอยางเปนทางการทจะถอนตว
จากการเปนภาคสมาชกพธสารเกยวโต โดยใหเหตผลวา
พธสารเกยวโตไมมประสทธภาพในการแกไขปญหา เนองจาก
สหรฐอเมรกาและจนซงเปนผปลอยกาซเรอนกระจกสงทสด
อนดบหนงและอนดบสองไมเขารวมหรออยภายใตพธสาร
เกยวโต ในขณะนจงมเฉพาะสหภาพยโรปและนอรเวย
ทแสดงจดยนชดเจนวาจะเสนอเปาหมายตวเลขการลด
กาซส�าหรบพนธกรณชวงทสอง แตมเงอนไขวาประเทศ
ทพฒนาแลวอน ๆ ตองเสนอเปาหมายตวเลขการลดกาซ
เขามาดวย
ส�าหรบการเจรจารอบใหมเพอจดท�าความตกลง
โลกรอนฉบบใหม ทประชมมมตใหจดตงคณะท�างานเฉพาะกจ
ชดใหมเรยกวา Ad-hoc Working on the Durban Platform on
Enhanced Action (AWG-DP) ผลลพธการเจรจาอาจออกมา
ในรปแบบเปนพธสารฉบบใหม เปนเครองมอทางกฎหมาย
หรออาจเปนผลลพธทเหนชอบรวมกนทมผลใชบงคบทาง
กฎหมาย มการก�าหนดให AWG-DP ท�างานเสรจโดยเรวทสด
แตไมชาเกนกวาป 2015 เพอใหมมตรบรองในการประชม
รฐภาค ครงท 21 ในป 2015 และน�าไปสการใชบงคบในป 2020
เปาหมายส�าคญของการเจรจาภายใต AWG-DP
คอ ความตกลงระหวางประเทศฉบบใหมทมผลบงคบทาง
กฎหมายกบทกประเทศ แตไมไดหมายความวาทกประเทศ
จะมข อผกพนทางกฎหมายในการลดกาซเรอนกระจก
สหรฐอเมรกาและประเทศอน ๆ ทไมตองการถกบงคบใหลด
กาซโดยมเปาหมายก�าหนดอยในความตกลงระหวางประเทศ
จะตอสอยางมากในประเดนน และจะพยายามรกษาแนวทาง
การใหแตละประเทศก�าหนดเปาหมายการลดกาซไดอยาง
อสระ ซงเปนแนวทางทก�าหนดไวตงแตในโคเปนเฮเกนแอคคอรด
อย างไรกตาม จากผลการว เคราะห ของกล ม
นกวทยาศาสตรในนาม Climate Action Tracker ระบวา
จากตวเลขเปาหมายการลดกาซเรอนกระจกทประเทศตาง ๆ
ไดประกาศออกมาตามแนวทางการลดกาซทใหแตละประเทศ
ก�าหนดเปาหมายการลดกาซไดเอง จะยงคงท�าใหอณหภมโลก
สงขนในระดบ 3.5 องศาเซลเซยส และหากประเทศตาง ๆ
ยงไมเพมระดบเปาหมายการลดกาซ ตองการรอดผล
การเจรจาความตกลงโลกรอนฉบบใหม (หลงป 2015) อาจ
เปนเรองทสายเกนไปในการลดการปลอยกาซตามเปาหมาย
ในป 2020 เพอควบคมอณหภมในระดบ 2 องศาเซลเซยส
ซงเมอเวลานนมาถงโลกเราอาจตองเผชญกบการเปลยนแปลง
สภาพภมอากาศครงใหญทอาจเลวรายจนเราคาดไมถง
Page 58
56 I นโยบายพลงงาน
ส�านกงานพลงงานสากล (IEA) ไดจดงานสมมนา
หวขอ “World Energy Outlook 2011” เมอวนท 21 ธนวาคม
2011 จากการสมมนามขอสรปทนาสนใจ โดย IEA ชวา
สถานการณพลงงานโลกขณะนอยในภาวะนากงวลเพราะ
ภายหลงวกฤตเศรษฐกจโลก ประเทศตาง ๆ จ�าเปนตองปรบ
ลดงบประมาณดานพลงงานลงเพอบรรเทาปญหาการขาดดล
บญชเดนสะพด อกทงสถานการณโรงไฟฟาพลงงานนวเคลยร
ทญป นและเหตการณความไมสงบในโลกอาหรบ ท�าให
ตลาดโลกตองเผชญกบความไมแนนอนของอปทานพลงงาน
ขณะทอปสงคพลงงานโลกมแนวโนมสงขน ส วนใหญ
มาจากกลมประเทศเศรษฐกจใหม คอ จน อนเดย และรสเซย
โดยเฉพาะอปสงคกาซธรรมชาตและถานหนมแนวโนมสงขน
เนองจากความไมแนนอนของอปทานพลงงานจากแหลงอน ๆ
ซงสงผลกระทบตอความมงมนของประชาคมโลกทจะจ�ากด
การเพมอณหภมโลกอยท 2 องศาเซลเซยส
ทผานมาการใชกาซธรรมชาตในสหรฐอเมรกาและ
จนสงขนเปนล�าดบ เนองจากเปนพลงงานสะอาดมากกวา
ถานหน ปลอดภยกวานวเคลยร มเสถยรภาพของราคาและ
มอปทานสงกวาพลงงานทางเลอก ส�าหรบถานหนนนพบวา
สดสวนการใชพลงงานจากถานหนนอยกวาจากแหลงอน ๆ
สวนใหญประเทศก�าลงพฒนาจะใชถานหนเนองจากมราคาถก
ส�าหรบอปทานกาซธรรมชาตและน�ามน ปจจบนรสเซยเปนผ
สงออกกาซธรรมชาตรายใหญและมนโยบายเพมประสทธภาพ
การใชพลงงานภายในประเทศ จงเปนทคาดการณวารสเซย
จะเปนมหาอ�านาจดานพลงงานโลกในอนาคต
ส�าหรบการลดการเปลยนอณหภมโลก IEA เหนวา
ประชาคมโลกควรเรงจดท�าความตกลงตามมตทประชม
รฐภาคอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพ
ภมอากาศ ซงจะท�าใหโลกสามารถปลอยกาซเรอนกระจก
ไดอกเพยงรอยละ 20 เพอบรรลเปาหมายจ�ากดการเพม
อณหภมอก 2 องศาเซลเซยส รฐบาลของประเทศตาง ๆ
ตองก�าหนดวตถประสงคและด�าเนนนโยบายทจ�าเปนเพอ
แกปญหาความทาทายดานพลงงานโลกอยางเร งดวน
หากไมมการควบคมและการด�าเนนการใด ๆ ภายในป
2560 สาธารณปโภคดานพลงงานในปจจบนจะไมมโอกาส
ปลดปลอยคารบอนไดออกไซดเพมเตม เพอชวยใหอณหภม
โลกเพมขนเฉลยไมเกน 2 องศาเซลเซยส ซงเปนระดบ
การเปลยนแปลงอณหภมทเปนอนตราย โดยขอมลของ IEA
ระบวา การเปลยนแปลงสภาพอากาศ 4 ใน 5 ของปรมาณ
การปลอยกาซคารบอนไดออกไซดจากพลงงานทงหมดในป
2578 จะมาจากโรงไฟฟา โรงงาน และสาธารณปโภคอน ๆ
ในปจจบน
“World Energy Outlook 2011”IEA เรยกรองนานาชาตลดการปลอยคารบอนไดออกไซด
Page 59
นโยบายพลงงาน I 57
การประชมสดยอดอนาคตพลงงานโลก หรอ The World
Future Energy Summit (WFES) 2012 จดขนทกรงอาบดาบ
สหรฐอาหรบเอมเรตส ระหวางวนท 16-19 มกราคม 2012
ทผานมา ซงครงนถอเปนการจดประชมครงท 5 แลว โดยม
ผ เกยวของดานพลงงานจากทวทกมมโลกเขารวมงาน
ผ ร วมประชมมความเหนตรงกนวา การบกเบกพฒนา
พลงงานใหมเปนวธการส�าคญเพอประหยดพลงงานและ
ลดมลพษ ประเทศตาง ๆ ควรสงเสรมการพฒนาพลงงานใหม
อยางมพลง
การประชมสดยอดว าด วยอนาคตพลงงานโลก
เปนการประชมระหวางประเทศทมอทธพลสงสดในดาน
พลงงานหมนเวยน มวตถประสงคเพอแสวงหาวธรบมอกบ
การทาทายจากการเปลยนแปลงของภมอากาศและดาน
พลงงาน ผน�าประเทศตาง ๆ ทเขารวมการประชมตางแสดงวา
การบกเบกพฒนาและประยกตใชพลงงานใหมมสวนชวย
ตอการรบมอกบการเปลยนแปลงภมอากาศโลก เปนมาตรการ
ส�าคญเพอประหยดพลงงานและลดมลพษ นอกจากนน
ประเทศตาง ๆ ควรเพมการแลกเปลยนความรวมมอดาน
ขาวสารและเทคโนโลยในการบกเบกพฒนาพลงงานใหม
ท�าใหพลงงานสเขยวมบทบาทมากยงขนในอนาคต เพราะ
การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสงผลกระทบตอมนษย
อยางมาก ประเทศหมเกาะอาจจะสาบสญเนองจากปญหา
ดงกลาวได ทกประเทศจงตองใหความส�าคญตอการบกเบก
พฒนาพลงงานใหม การใหความชวยเหลอในการประยกต
ใชพลงงานใหม การถายโอนเทคโนโลยพลงงาน รวมถง
การแลกเปลยนประสบการณระหวางกน เปนตน เพอให
ประเทศตาง ๆ ไดรบผลประโยชนจากการพฒนาทยงยน
นอกจากน ภายในงานยงมนทรรศการแสดงผลงาน
ของผน�าในอตสาหกรรมตาง ๆ ไมวาจะเปนดานการใช
พลงงานอยางมประสทธภาพ พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม
และการจดการของเสย มากกวา 2,000 ผลตภณฑ และยงม
การแสดง The Project Village ซงเปนความคดรเรมใหมจาก
WFES ทเปนความทมเทเพอสรางโครงการพลงงานทดแทน
ทจะเกดขนใหมในอนาคตดวย
ทงน พลงงานทดแทนจะมความส�าคญมากขนใน
อนาคต ซง The European Renewable Energy Council
ไดคาดการณแหลงพลงงานทดแทนวามสดสวนคดเปน 18%
ของการผลตไฟฟาทวโลกในป 2006 สวนในป 2030 จะม
สดสวน 23% และป 2050 จะมสดสวนประมาณ 50% ท�าให
เหนวาในอนาคตพลงงานทดแทนจะมบทบาทส�าคญใน
การเปนแหลงพลงงานทส�าคญของโลก
จากการประชมในเวทระดบโลกท�าให เราเหนถง
ทศทางนโยบายพลงงานของโลกทก�าลงมงไปสการแสวงหา
แหลงพลงงานทดแทนอน นอกเหนอจากการใชเชอเพลง
ฟอสซลท เป นแหล งปล อยก าซคาร บอนไดออกไซด
ขณะเดยวกนกมความพยายามทจะใหประเทศตาง ๆ
ตงเปาหมายลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซดดวย
แมวาตวเลขเปาหมายอาจยงไมคอยบรรลผลทจะควบคม
การปลอยกาซในหลายประเทศ ซงยงเปนขอถกเถยงกนอย
ระหวางประเทศทพฒนาแลวและประเทศก�าลงพฒนาวา แตละ
ประเทศควรตงเปาลดการปลอยกาซคารบอนไดออกไซด
ในปรมาณเทาใด ซงในอนาคตตองมการประชมและมขอ
ก�าหนดเปาหมายการปลอยกาซรวมกน เพอชวยยบยงไมให
โลกใบนมอณหภมสงขนจนถงระดบทเปนอนตราย เพราะเมอ
ถงเวลานนอาจสายเกนแก ในขณะทเรายงมโอกาสกควร
รวมมอรวมใจกนเยยวยาโลกเสยตงแตวนนกอนทจะสายเกนไป
แหลงขอมลเพมเตม1. www.worldfutureenergysummit.com2. www.eco-business.com3. www.greenopolis.com
“The World Future Energy Summit (WFES) 2012” การประชมสดยอดพลงงานโลกในอนาคต
Page 60
58 I นโยบายพลงงาน
2552(2009)
2553 (2010)
(ม.ค.-ก.ย.) การเปลยนแปลง (%)
2553(2010)
2554(2011)
2552 25532554
(ม.ค.-ธ.ค.)
การใชพลงงานของไทย (KTOE)
102,556 110,163 110,163 113,644 2.2 7.4 3.2
การปลอยกาซ CO2
(ลานตน CO2)
208.21 220.38 220.38 222.54 2.5 5.8 1.0
E N E R G Y L E A R N I N G Z O N E
สถานการณพลงงาน
การปลอยกาซคารบอนไดออกไซด (CO2) จากการใชพลงงานป 2554
การปลอยกาซ CO2 จากการใชพลงงานของประเทศไทย
ป 2554 มแนวโนมเพมขนในชวง 3 ไตรมาสแรก กอนจะลดลง
อยางชดเจนในเดอนตลาคม–พฤศจกายน จากสถานการณ
อทกภยในพนทภาคกลางของประเทศ จากนนจงเรมม
แนวโนมเพมสงขนอกครงในเดอนธนวาคมหลงสถานการณ
น�าทวมเรมคลคลาย โดยมทศทางไปในแนวเดยวกบการใช
พลงงานของประเทศ ทงนภาคการผลตไฟฟายงคงเปน
ภาคเศรษฐกจหลกทมสดสวนการปลอยกาซ CO2 สงสด
อยางไรกด ในป 2554 ภาคการผลตไฟฟามการปลอยกาซ CO2
ลดลงเมอเทยบกบปกอน สวนในสาขาเศรษฐกจอน ๆ ทเหลอ
มแนวโนมการปลอยกาซ CO2 เพมขน โดยชนดเชอเพลงท
ปลอยกาซ CO2 สงสด คอ น�ามนส�าเรจรปยงคงมแนวโนม
การปลอยกาซเพมขน ในขณะทกาซธรรมชาตมการปลอย
กาซ CO2 ลดลงจากปกอน
ทงน เมอเปรยบเทยบดชนการปลอยกาซ CO2 ภาค
พลงงานของประเทศไทยกบตางประเทศพบวา ในป 2554
ประเทศไทยยงคงมอตราการปลอยกาซ CO2 ตอการใช
พลงงานต�ากวาคาเฉลยของกลมประเทศในสหภาพยโรปและ
กลมประเทศอาเซยน รวมทงยงต�ากวาคาเฉลยของโลก แตม
อตราการปลอยกาซ CO2 ตอหนวยการผลตไฟฟา (kWh)
สงกวาคาเฉลยของโลกและกลมประเทศในสหภาพยโรป
มอตราการปลอยกาซ CO2 ตอหวประชากรสงกวาคาเฉลย
กลมประเทศในทวปเอเชย รวมทงมอตราการปลอยกาซ CO2
ตอ GDP สงกวากลมประเทศอน ๆ โดยมรายละเอยดดงน
1.ภาพรวมการปลอยกาซCO2จากการใช
พลงงานของประเทศ
การปลอยกาซ CO2 จากการใชพลงงานขนอย กบ
ปรมาณการใชพลงงานฟอสซลของประเทศ ซงไดแก น�ามน
กาซธรรมชาต และถานหน/ลกไนต โดยการปลอยกาซ CO2
จากการใชพลงงานของประเทศในชวงทผานมามแนวโนม
เพมขนนบตงแตหลงภาวะเศรษฐกจตกต�า จาก 145.35
ลานตน CO2 ในป 2541 เปน 222.54 ลานตน CO
2 ในป 2554
หรอเพมขนเฉลยรอยละ 3.3 ตอป
ทงน ในป 2554 มปรมาณการปลอยกาซ CO2 รวม
222.54 ลานตน CO2 เพมขนจากปกอนทมการปลอยกาซรวม
220.38 ลานตน CO2 หรอเพมขนรอยละ 1.0 เชนเดยวกบ
การใชพลงงานของประเทศทเพมขนจาก 110,163 พนตน
เทยบเทาน�ามนดบ (KTOE) ในป 2553 เปน 113,644 KTOE
ในป 2554 หรอเพมขนรอยละ 3.2
การปลอยกาซ CO2 และการใชพลงงานของไทย (ธ.ค.)
Page 61
นโยบายพลงงาน I 59
หนวย : ลานตน CO2
2552(2009)
2553(2010)
2554(2011)
สดสวน
(%)
การเปลยนแปลง (%)
2552 2553 2554
ภาคการผลตไฟฟา 84.0 90.6 87.8 41 -1.4 7.8 -3.1
ภาคอตสาหกรรม 56.4 57.6 60.9 26 17.5 2.1 5.7
ภาคการขนสง 49.9 53.5 53.9 24 3.9 7.3 0.8
ภาคเศรษฐกจอน ๆ 17.9 18.7 19.9 8 2.7 4.2 6.6
รวม 208.2 220.4 222.5 100 2.5 5.8 1.0
ป 2554 เกอบทกภาคเศรษฐกจยงคงมการปลอยกาซ
CO2 เพมขน ยกเวนภาคการผลตไฟฟา โดยเชอเพลงส�าคญ
ทมสดสวนการปลอยกาซ CO2 จากการใชพลงงานมากทสด
ไดแก น�ามนส�าเรจรปและกาซธรรมชาต คดเปนสดสวนรอยละ
37 และรอยละ 34 ของการปลอยกาซ CO2 ของประเทศ
ทงน ภาคการขนสงและภาคอตสาหกรรมมสดสวน
การปลอยกาซ CO2 ใกลเคยงกน คอ รอยละ 26 และรอยละ 24
โดยมการปลอยกาซ CO2 ท 60.9 และ 53.9 ลานตน CO
2
การปลอยกาซ CO2 รายภาคเศรษฐกจ
การปลอยกาซ CO2 รายภาคเศรษฐกจ (ธ.ค.)
ซงเพมขนจากปทแลวรอยละ 5.7 และรอยละ 0.8 ตาม
ล�าดบ เชนเดยวกบภาคเศรษฐกจอน ๆ ซงแมจะมสดสวน
การปลอยกาซ CO2 เพยงรอยละ 8 แตมปรมาณการปลอย
กาซ CO2 เพมขนจากชวงเดยวกนของปทแลวถงรอยละ 6.6
ในขณะทภาคการผลตไฟฟาซงมสดสวนการปลอยกาซ CO2
สงสด คอ รอยละ 41 ของปรมาณการปลอยกาซ CO2 ทงหมด
มการปลอยกาซ CO2 ในป 2554 ท 87.8 ลานตน CO
2
ลดลงจากป 2553 รอยละ 3.1 ตามการผลตไฟฟาทลดลง
รอยละ 0.8 รายละเอยดดงภาพ
2.การปลอยกาซCO2จากการใชพลงงาน แยกรายภาคเศรษฐกจและชนดเชอเพลง
Page 62
60 I นโยบายพลงงาน
หนวย : ลานตน CO2
2552(2009)
2553(2010)
2554(2011)
สดสวน
(%)
การเปลยนแปลง (%)
2552 2553 2554
น�ามนส�าเรจรป 79.8 80.7 84.8 37 1.7 1.2 5.1
ถานหน/ลกไนต 62.4 63.9 63.2 29 0.4 2.3 -1.0
กาซธรรมชาต 66.0 75.8 74.5 34 5.5 14.8 -1.7
รวม 208.2 220.4 222.5 100 2.5 5.8 1.0
หนวย : ลานตน CO2
2552(2009)
2553(2010)
2554(2011)
สดสวน
(%)
การเปลยนแปลง (%)
2552 2553 2554
น�ามนส�าเรจรป 0.5 0.8 0.8 1 -55.1 53.3 -4.7
ถานหน/ลกไนต 31.7 31.8 34.4 35 -2.0 0.2 8.2
กาซธรรมชาต 54.8 58.0 52.6 64 0.2 12.0 -9.3
รวม 84.0 90.6 87.8 100 -1.4 7.8 -3.1
การปลอยกาซ CO2 รายชนดเชอเพลง
การปลอยกาซ CO2 ภาคการผลตไฟฟา
การปลอยกาซ CO2 รายชนดเชอเพลง (ธ.ค.)
• ภาคการผลตไฟฟา ป 2554 ภาคการผลตไฟฟา
มการปลอยกาซ CO2 ลดลงจากปกอนรอยละ 3.1 โดยในชวง
ครงปแรกยงคงมปรมาณการปลอยกาซ CO2 เพมสงขน กอนจะ
เรมลดลงในชวงครงปหลงโดยเฉพาะในชวงไตรมาสสดทาย
ของป เนองจากเกดสถานการณอทกภยครงใหญในพนท
ภาคกลางของประเทศซงเปนทตงของนคมอตสาหกรรม
ส�าคญ ท�าใหนคมอตสาหกรรมขนาดใหญ 7 แหงโดนน�าทวม
อนสงผลใหมการใชไฟฟาลดลง
ทงน เชอเพลงส�าคญทกอใหเกดการปลอยกาซ CO2
ในภาคการผลตไฟฟา ยงคงเกดจากกาซธรรมชาตและถานหน/
ลกไนต ซงคดเปนสดสวนถงรอยละ 64 และรอยละ 35 โดย
ในป 2554 มการปลอยกาซ CO2 จากการใชกาซธรรมชาต
ลดลงจากระดบ 58.0 ลานตน CO2 ในป 2553 มาอยท 52.6
ลานตน CO2 ในปน หรอลดลงรอยละ 9.3 เนองจากในชวง
เดอนมถนายน–กรกฎาคมเกดเหตการณทอสงกาซธรรมชาต
ในอาวไทยรว ท�าใหตองลดการจายกาซธรรมชาตใหโรงไฟฟา
ในขณะทถานหน/ลกไนตมการปลอยกาซ CO2 สงขน จาก
ระดบ 31.8 ลานตน CO2 ในป 2553 มาอยท 34.4 ลานตน
CO2 หรอเพมขนรอยละ 8.2 ดานน�ามนส�าเรจรป (น�ามนดเซล
และน�ามนเตา) มปรมาณการปลอยกาซเพยงเลกนอย
และลดลงรอยละ 4.7 ในป 2554
Page 63
นโยบายพลงงาน I 61
การปลอยกาซ CO2 ภาคอตสาหกรรม
การปลอยกาซ CO2 ภาคการผลตไฟฟา
แยกรายชนดเชอเพลง (ธ.ค.)
• ภาคอตสาหกรรม การปลอยกาซ CO2 ภาค
อตสาหกรรมป 2554 มแนวโนมเพมขนในชวง 3 ไตรมาสแรก
ของป กอนจะลดลงในชวงเดอนกนยายน–พฤศจกายน
ตามการชะลอการผลตของภาคอตสาหกรรมจากภาวะอทกภย
ครงใหญของประเทศ สะทอนจากดชนผลผลตอตสาหกรรม
ชวงดงกลาวทลดลงสงสดถงรอยละ 48.6 ในเดอนพฤศจกายน
โดยในเดอนธนวาคม การปลอยกาซ CO2 กลบมามแนวโนม
เพมขนหลงสถานการณอทกภยเรมคลคลาย ท�าใหภาพรวม
การปลอยกาซ CO2 จากกระบวนการผลตภาคอตสาหกรรม
ป 2554 ยงคงอยในระดบใกลเคยงกบปกอนหรอเพมขน
เลกนอยรอยละ 0.8
เชอเพลงส�าคญทก อให เกดการปลอยกาซ CO2
ในภาคเศรษฐกจนเกดจากถานหน/ลกไนตและกาซธรรมชาต
ซงมสดสวนการปลอยกาซดงกลาวรอยละ 60 และรอยละ 26
ตามล�าดบ โดยถานหน/ลกไนตมการปลอยกาซ CO2 28.8
ลานตน CO2 ลดลงจากปกอนรอยละ 10.2 ในขณะทการใช
กาซธรรมชาตและน�ามนส�าเรจรป (น�ามนดเซล น�ามนเตา
น�ามนกาด และ LPG) ยงคงปลอยกาซ CO2 เพมขน โดยเฉพาะ
กาซธรรมชาตซงในป 2554 มการปลอยกาซ CO2 ทระดบ
17.0 ลานตน CO2 เพมขนจากปกอนถงรอยละ 21.5
เชนเดยวกบการใชน�ามนส�าเรจรปมการปลอยกาซ CO2 8.2
ลานตน CO2 เพมขนจากปกอนรอยละ 9.3
การปลอยกาซ CO2 ภาคอตสาหกรรม
แยกรายชนดเชอเพลง (ธ.ค.)
หนวย : ลานตน CO2
2552(2009)
2553(2010)
2554(2011)
สดสวน
(%)
การเปลยนแปลง (%)
2552 2553 2554
น�ามนส�าเรจรป 8.0 7.5 8.2 14 -10.3 -6.3 9.3
ถานหน/ลกไนต 30.7 32.0 28.8 60 3.0 4.5 -10.2
กาซธรรมชาต 11.3 14.0 17.0 26 20.5 24.4 21.5
รวม 49.9 53.5 53.9 100 3.9 7.3 0.8
Page 64
62 I นโยบายพลงงาน
• ภาคการขนสง การปลอยกาซ CO2 ภาคการขนสง
มแนวโนมเพมขนอยางตอเนองมาตลอด โดยป 2554
มการปลอยกาซ CO2 60.9 ลานตน CO
2 เพมขนจากปกอน
รอยละ 5.7 ทงนเชอเพลงส�าคญทกอใหเกดการปลอยกาซ CO2
ในภาคการขนสงเกดจากน�ามนส�าเรจรป ไดแก น�ามนเบนซน
ดเซล น�ามนเตา น�ามนเครองบน (เฉพาะใชในประเทศซงม
ปรมาณไมมากนก) และ LPG ซงคดเปนสดสวนถงรอยละ
93 ของปรมาณการปลอยกาซ CO2 ในภาคการขนสงทงหมด
โดยในป 2554 มการปลอยกาซ CO2 จากการใชน�ามน
ส�าเรจรป 56.0 ลานตน CO2 เพมขนรอยละ 4.2 จากปกอน
ซงมการปลอยกาซ CO2 53.7 ลานตน CO
2
อยางไรกด ตงแตป 2547 การปลอยกาซ CO2 จากการ
ใชน�ามนส�าเรจรปในภาคการขนสงเรมมแนวโนมคอนขาง
คงท ในขณะทการปลอยกาซ CO2 จากการใชกาซธรรมชาต
ทแมจะมสดสวนนอยเพยงรอยละ 7 กลบมแนวโนมเพมขน
อยางรวดเรว เนองจากน�ามนส�าเรจรปมราคาสง ประกอบกบ
รฐบาลมนโยบายสนบสนนการใช NGV เปนเชอเพลงใน
ภาคขนสงทดแทนน�ามนเบนซนและดเซล โดยในป 2554
มการปลอยกาซ CO2 จากการใชกาซธรรมชาต 4.9 ลานตน
CO2 เพมขนจากปกอนซงมการปลอยกาซทระดบ 3.8 ลานตน
CO2 ถงรอยละ 27.5
หนวย : ลานตน CO2
2552(2009)
2553(2010)
2554(2011)
สดสวน
(%)
การเปลยนแปลง (%)
2552 2553 2554
น�ามนส�าเรจรป 53.3 53.7 56.0 93 4.8 0.7 4.2
ถานหน/ลกไนต - - - - - - -
กาซธรรมชาต 3.0 3.8 4.9 7 84.1 26.8 27.5
รวม 56.4 57.6 60.9 100 7.3 2.1 5.7
การปลอยกาซ CO2 ภาคการขนสง
การปลอยกาซ CO2 ภาคการขนสง
แยกรายชนดเชอเพลง (ธ.ค.)
• ภาคเศรษฐกจอน ๆ การปลอยกาซ CO2 ในภาค
เศรษฐกจอน ๆ เกดจากการใชน�ามนส�าเรจรป (น�ามนเบนซน
ดเซล และ LPG) เชนเดยวกบภาคการขนสง ทงนตลอดชวง
ทผานมามแนวโนมการปลอยกาซ CO2 ในภาคเศรษฐกจอน
ๆ เพมสงขนมาโดยล�าดบ โดยในป 2554 มการปลอยกาซ
CO2 จากการใชน�ามนส�าเรจรปรวม 19.9 ลานตน CO
2 เพมขน
จากปกอนซงมการปลอยกาซทระดบ 18.7 ลานตน CO2 รอยละ 6.6
ท งน ในเดอนธนวาคม 2554 มการปล อยก าซ CO2
เพมสงขนอยางชดเจน เนองจากเปนชวงสถานการณน�าทวม
เรมคลคลายท�าใหมการใชน�ามนส�าเรจรปในกจกรรมตาง ๆ
เพมขน สงผลใหมการปลอยกาซ CO2 ในภาคเศรษฐกจ
ดงกลาวเพมขนจากเดอนเดยวกนของปกอนรอยละ 9.8
และเพมขนจากเดอนกอนหนาถงรอยละ 14.9
Page 65
นโยบายพลงงาน I 63
หนวย : ลานตน CO2
2552(2009)
2553(2010)
2554(2011)
สดสวน
(%)
การเปลยนแปลง (%)
2552 2553 2554
น�ามนส�าเรจรป 17.9 18.7 19.9 100 2.7 4.2 6.6
ถานหน/ลกไนต - - - - - - -
กาซธรรมชาต - - - - - - -
รวม 17.9 18.7 19.9 100 2.7 4.2 6.6
การปลอยกาซ CO2 ภาคเศรษฐกจอน ๆ
การปลอยกาซ CO2 ภาคเศรษฐกจอน ๆ
แยกรายชนดเชอเพลง (ธ.ค.)
• การปลอยกาซ CO2 ตอการใชพลงงาน ป 2554
มการปลอยกาซ CO2 เฉลย 1.96 พนตน CO
2 ตอการใชพลงงาน
1 KTOE ลดลงจากปกอนซงมการปลอยกาซ CO2 เฉลย 2.00
พนตน CO2 ตอการใชพลงงาน 1 KTOE รอยละ 2.1 ทงนปจจย
ส�าคญเนองจากประเทศไทยมการใชกาซธรรมชาตเปนหลก
ซงเชอเพลงชนดนมการปลอยกาซ CO2 ตอหนวยการใช
พลงงานต�ากวาเชอเพลงฟอสซลชนดอน โดยในป 2554
มการใชกาซธรรมชาตและกาซธรรมชาตเหลว (Liquid Natural
Gas) ทระดบ 40,438 KTOE คดเปนสดสวนถงรอยละ 44
ของปรมาณการใชพลงงานเชงพาณชยขนตน เพมขนจาก
ปกอนรอยละ 3.3 ประกอบกบปนภาคการผลตไฟฟาม
การน�าเขาไฟฟาจากตางประเทศ และผลตไฟฟาพลงน�าซง
เปนเชอเพลงทมการ ปลอยกาซ CO2 ต�า เพมขนจากปกอน
ถงรอยละ 48.4 สงผลใหภาพรวมสดสวนการปลอยกาซ CO2
ตอการใชพลงงานของประเทศลดลง
เมอเปรยบเทยบการปลอยกาซ CO2 ตอการใชพลงงาน
ของประเทศไทยกบตางประเทศพบวา ประเทศไทยซงมอตรา
การปลอยกาซ CO2 ป 2554 ทระดบเฉลย 1.96 พนตน CO
2
ตอการใชพลงงาน 1 KTOE นบเปนอตราทต�ามากเมอเทยบ
กบทงคาเฉลยของประเทศในกลมสหภาพยโรปและประเทศ
ในกลมอาเซยนทมการปลอยกาซ CO2 ป 2551 ในชวง
2.14–2.56 พนตน CO2 ตอการใชพลงงาน 1 KTOE รวมทงยง
ต�ากวาคาเฉลยของโลกซงมการปลอยกาซ CO2 คอนขางสง
คอเฉลย 2.61 พนตน CO2 ตอการใชพลงงาน 1 KTOE
3.ดชนการปลอยกาซCO2ภาคพลงงานของไทย
Page 66
64 I นโยบายพลงงาน
การปลอยกาซ CO2 ตอการใชพลงงาน (ธ.ค.)
• การปลอยกาซ CO2 ตอหนวยการผลตไฟฟา
(kWh) ในชวง 20 ปทผานมาประเทศไทยมการเปลยนแปลง
โครงสรางเชอเพลงในการผลตไฟฟา โดยมการใชกาซธรรมชาต
และถานหน/ลกไนตเปนเชอเพลงในการผลตไฟฟาใน
สดสวนทเพมขนเฉลยรอยละ 8.5 และรอยละ 4.1 ตอ
ป ตามล�าดบ ในขณะทมปรมาณการใชน�ามนส�าเรจรปลด
ลงเฉลยรอยละ 12.0 ตอป ซงสงผลตอสดสวนการปลอย
กาซ CO2 ตอ kWh โดยในป 2554 มการปลอยกาซ CO
2
เฉลยทระดบ 0.541 กโลกรม CO2 ตอ 1 kWh ลดลงจากปกอน
ซงมการปลอยกาซ CO2 เฉลยทระดบ 0.554 กโลกรม CO
2
ตอ 1 kWh หรอลดลงรอยละ 2.3
เมอเปรยบเทยบการปลอยกาซ CO2 ต อ kWh
ของประเทศไทยกบตางประเทศพบวา ประเทศไทยมการปลอย
กาซ CO2 ตอหนวยการผลตไฟฟาสงกวาคาเฉลยของโลก
และกล มสหภาพยโรปทมการปลอยกาซ CO2 ป 2552
ในชวง 0.326-0.500 กโลกรม CO2 ตอ 1 kWh เนองจากปจจย
ดานเชอเพลงในการผลตไฟฟา โดยป 2551 กลมประเทศ
สหภาพยโรปและของโลกมการใชนวเคลยรซงเปนเชอเพลง
ทไมกอใหเกดการปลอยกาซ CO2 ในการผลตไฟฟาคดเปน
สดสวนถงรอยละ 33 และรอยละ 16 ของเชอเพลงในการผลต
ไฟฟาทงหมด ตามล�าดบ อยางไรกตาม เมอเทยบกบประเทศ
ในทวปเอเชยซ ง ในป 2552 มการปล อยก าซ CO2
เฉลยทระดบ 0.745 กโลกรม CO2 ตอ 1 kWh นบไดวาประเทศไทย
ยงมอตราการปลอยกาซ CO2 ตอ kWh ในระดบต�ากวามาก
การปลอยกาซ CO2 ตอหนวยการผลตไฟฟา (ธ.ค.)
Page 67
นโยบายพลงงาน I 65
• การปลอยกาซ CO2 ตอหวประชากร หลงภาวะ
วกฤตเศรษฐกจตกต�าในป 2541 ประเทศไทยมการปลอยกาซ
CO2 ตอหวประชากรสงขนอยางตอเนอง โดยในป 2554
มการปลอยกาซ CO2 เฉลย 3.29 ตน CO
2 ตอคน เพมขนจาก
ป 2541 ซงมการปลอยกาซ CO2 เฉลย 2.37 ตน CO
2 ตอคน
หรอเพมขนเฉลยในอตรารอยละ 2.6 ตอป
เมอเปรยบเทยบการปลอยกาซ CO2 ตอหวประชากร
ของประเทศไทยกบตางประเทศพบวา ประเทศไทยมการ
ปลอยกาซ CO2 ตอหวต�ากวาคาเฉลยของโลกและประเทศ
กล มสหภาพยโรปทมการปล อยก าซ CO2 ป 2552
ในชวง 4.29–6.85 ตน CO2 ตอคน ซงอยในระดบคอนขางสง
ในขณะทมการปลอยกาซ CO2 ตอหวสงกวาคาเฉลยของ
ประเทศในทวปเอเชยซงมการปลอยกาซเฉลย 1.43 ตน CO2
ตอคน เนองจากปจจยดานการบรโภคพลงงานของกลม
ประเทศพฒนาแลวซงอยในระดบสง โดยในป 2552 ประเทศ
กลมสหภาพยโรปตองมการจดหาพลงงานเพอตอบสนอง
ความตองการบรโภคคดเปนสดสวนรอยละ 14.4 ของ
การจดหาพลงงานของโลก สงกวาประเทศในทวปเอเชยทม
การจดหาพลงงานในสดสวนรอยละ 12.0
อยางไรกด เปนทนาสงเกตวาในชวง 20 ปทผานมา
ประเทศพฒนาแลวเรมมแนวโนมการปลอยกาซ CO2
ตอหวประชากรลดลง โดยประเทศกล มสหภาพยโรปม
การปลอยกาซ CO2 ตอประชากรลดลงเฉลยรอยละ 0.7 ตอป
อนแสดงถงภาวะอมตวของการปลอยกาซ CO2 จากการบรโภค
พลงงานของประชากร ในขณะทประเทศในทวปเอเชยรวมทง
ประเทศไทย ประชากรยงคงมความตองการใชพลงงาน
ในระดบสง จงยงมการขยายตวของการปลอยกาซ CO2
ตอหวเพมขนเฉลยรอยละ 3.6 และรอยละ 6.0 ตอปตามล�าดบ
• การปลอยกาซ CO2 ตอ GDP ในชวงกอนเกดภาวะ
วกฤตเศรษฐกจป 2541 ประเทศไทยมแนวโนมการปลอยกาซ
CO2 ตอ GDP เพมขนอยางตอเนองจนมาอยทระดบสงสด
เฉลย 2.27 กโลกรม CO2 ตอดอลลารสหรฐ หรอ 52.86 ตน
CO2 ตอลานบาท ในป 2541 หลงจากนนจงลดลงจนมระดบ
ต�าสดเฉลยในป 2554 ท 1.48 กโลกรม CO2 ตอดอลลารสหรฐ
หรอ 48.62 ตน CO2 ตอลานบาท โดยลดลงจากปกอนซงมการ
ปลอยกาซ CO2 เฉลย 1.51 กโลกรม CO
2 ตอดอลลารสหรฐ
รอยละ 1.6
เมอเปรยบเทยบการปลอยกาซ CO2 ตอ GDP ของ
ประเทศไทยกบตางประเทศพบวา ประเทศไทยมการปลอย
กาซ CO2 ตอ GDP ใกลเคยงคาเฉลยของประเทศในทวป
เอเชยซงมการปลอยกาซ CO2 ในป 2552 เฉลย 1.48
กโลกรม CO2 ตอดอลลารสหรฐ แตสงกวาคาเฉลยของโลก
ซงมการปลอยกาซ CO2 ในป 2552 เฉลย 0.73 กโลกรม CO
2
ตอดอลลารสหรฐ รวมทงยงสงกวาคาเฉลยประเทศกลม
สหภาพยโรปซงเปนประเทศพฒนาแลวทมการปลอยกาซ
CO2 เฉลย 0.37 กโลกรม CO
2 ตอดอลลารสหรฐอยางมาก
การปลอยกาซ CO2 ตอ GDP (ธ.ค.)การปลอยกาซ CO
2 ตอหวประชากร (ธ.ค.)
Page 68
66 I นโยบายพลงงาน
การสรางจตส�านกและรณรงคใหประชาชนเหนถงความส�าคญของการอนรกษพลงงานเปน
สงส�าคญและมความจ�าเปนยงในยคปจจบน ทสถานการณพลงงานมความผนผวนและนบวนพลงงาน
ยงมปรมาณนอยลงไปทกท การใชพลงงานอยางรคาและเกดประโยชนสงสดจงเปนเรองททกคน
ตองรวมมอรวมใจกน เพอใหเรายงคงมพลงงานใชตอไปไดอกนาน ๆ
ส�านกงานนโยบายและแผนพลงงาน (สนพ.) กระทรวงพลงงาน จงไดจดโครงการเพอสราง
จตส�านกในการประหยดพลงงานชาตขน ภายใตชอ “โครงการสรางขมก�าลงบคลากรดานอนรกษ
พลงงาน หรอ Building Energy Awards of Thailand (BEAT 2010)” โดยมวตถประสงคเพอสราง
ความตนตวดานอนรกษพลงงานใหแกผใชอาคารและประชาชนทวไป ซงเปนแนวทางในการรณรงค
เผยแพรเทคนค วธการ และขยายผลแนวทางอนรกษพลงงานทมศกยภาพ เปนแบบอยางทสามารถ
โครงการกระตนจตส�านก และรณรงคดานการอนรกษพลงงาน เพออนาคตของประเทศ
E N E R G Y L E A R N I N G Z O N E
อนรกษพลงงาน
Page 69
นโยบายพลงงาน I 67
เผยแพรสสาธารณะ พรอมทงสนบสนนใหเกดการสรางขมพลงบคลากรทางดานพลงงานใหแก
ประเทศชาตอยางแทจรง โดยมผเกยวของในโครงการจากหลายภาคสวน ประกอบดวยอาคารท
มชอเสยง 17 อาคาร นกวจย วศวกร สถาปนก ผดแลอาคาร ตลอดจนประชาชนคนรนใหมท
มความสนใจทางดานพลงงานไดมสวนรวมในโครงการฯ โดยไดมอบหมายใหมหาวทยาลยเทคโนโลย
พระจอมเกลาธนบร (มจธ.) เปนทปรกษาโครงการฯ พรอมทงไดรบเกยรตจากคณะกรรมการผทรงคณวฒ
จากหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของมารวมพจารณาคดเลอกอาคารทเขารวมโครงการฯ ซงเรมมาตงแต
เดอนกรกฎาคม 2553 โดยมอาคารเขารวมโครงการฯ ทงสนจ�านวน 17 อาคาร จ�าแนกออกเปน
6 ประเภทอาคาร ไดแก
กลมท 1 โรงเรยน 3 แหง ประกอบดวย โรงเรยน
เตรยมอดมศกษา โรงเรยนสตรวทยา และโรงเรยน
สวนกหลาบวทยาลย
กลมท 2 สถานโทรทศน 2 แหง ประกอบดวย
สถานโทรทศนโมเดรนไนน และสถานวทยโทรทศน
แหงประเทศไทย
กลมท 3 ผผลตรายการ 3 แหง ประกอบดวย
บรษท จเอมเอม แกรมม จ�ากด (มหาชน) บรษท
เจเอสแอล โกลบอล มเดย จ�ากด และบรษท เวรคพอยท
เอนเทอรเทนเมนท จ�ากด (มหาชน)
กลมท 4 โรงพยาบาล 3 แหง ประกอบดวย
โรงพยาบาลกรงเทพ โรงพยาบาลบานแพว (องคการ
มหาชน) และโรงพยาบาลรามาธบด
กลมท 5 มหาวทยาลย 4 แหง ประกอบดวย
จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
มหาวทยาลยธรรมศาสตร และมหาวทยาลยอสสมชญ
กลมท 6 ศนยการคา 2 แหง ประกอบดวย
ศนยการคาเซนทรลเวลด และศนยการคาสยาม
พารากอน
ทงน การแขงขนไดเสรจสนเปนท เรยบรอยแลว
กระทรวงพลงงานจงไดจดพธประกาศรางวลผลการแขงขน
อาคารอนรกษพลงงาน ซงถอเปนการมอบรางวลอาคาร
อนรกษพลงงานครงแรกของประเทศไทย โดยรางวลทมอบ
แบงออกเป น 6 ด าน คอ ด านผลประหยดพลงงาน
ดานนวตกรรมและเทคโนโลย ดานการมสวนรวม ดานสงเสรม
การอนรกษพลงงาน ดานอาคารรกษาความเปนมตรกบ
สงแวดลอม และดานรางวลอาคารยอดนยม ซงผลการตดสน
รางวลอาคารอนรกษพลงงานมดงน
กลมอาคารโรงเรยน• รางวลดานอาคารรกษาความเปนมตรกบสงแวดลอม :
โรงเรยนเตรยมอดมศกษา
• รางวลดานสงเสรมการอนรกษพลงงาน : โรงเรยน
สวนกหลาบวทยาลย
• รางวลดานการมสวนรวม : โรงเรยนสตรวทยา
กลมอาคารสถานโทรทศน• รางวลด านการมส วนร วมและสร างจตส�านก
การอนรกษพลงงานสมวลชน : สถานโทรทศนโมเดรนไนน
• รางวลดานผลประหยดพลงงานและสรางจตส�านก
อนรกษพลงงานส มวลชน : สถานวทยโทรทศน แห ง
ประเทศไทย
กลมอาคารผผลตรายการ• รางวลดานผลประหยดพลงงานและสรางจตส�านก
การอนรกษ พลงงานส มวลชน : บรษท เวร คพอยท
เอนเทอรเทนเมนท จ�ากด (มหาชน)
• รางวลดานนวตกรรมและสรางจตส�านกการอนรกษ
พลงงานสมวลชน : บรษท จเอมเอม แกรมม จ�ากด (มหาชน)
• รางวลดานสงเสรมการอนรกษพลงงานและสราง
จตส�านกการอนรกษพลงงานสมวลชน : บรษท เจเอสแอล
โกลบอล มเดย จ�ากด
Page 70
68 I นโยบายพลงงาน
จากการด�าเนนโครงการตงแตเดอนกรกฎาคม 2553
เปนตนมา กอใหเกดผลประหยดพลงงานรวม 20 ลานหนวย
คดเปนเงน 65 ลานบาทตอป หรอสามารถลดปรมาณ
การปลอยคารบอนไดออกไซดไดถง 11,000 ตนตอป
ผานการด�าเนนมาตรการอนรกษพลงงานจ�านวน 114
มาตรการ พรอมดวยกจกรรมรณรงคดานการอนรกษ
พลงงานอยางตอเนองถง 220 กจกรรม โดยมเงนลงทน
จ�านวนรวมทงสน 290 ลานบาท แบงเปนเงนสนบสนน
จากกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน 155 ลานบาท
และจากอาคารทเขารวม 135 ลานบาท
ผลการด�าเนนงานของโครงการสรางขมก�าลงบคลากร
ดานอนรกษพลงงาน หรอ Building Energy Awards of
Thailand (BEAT 2010) ทผานมา สะทอนใหเหนความรวมมอ
ของทกภาคสวนทจดท�าโครงการนขนมาดวยความมงมน
และจรงจง ซงผลของความมงมนดงกลาวกไดสรางใหเกดผล
การประหยดเปนรปธรรม ซงประโยชนทเกดขนไมเพยงแต
อาคารทเขารวมโครงการเทานน แตไดสรางจตส�านก
ใหเกดขนกบบคลากรทมสวนรวมในโครงการฯ รวมถง
ประชาชนทวไป อนจะกอใหเกดผลดตอประเทศชาต
ตลอดจนโลกของเราในระยะยาวตอไป
และนอกจากผลดานการประหยดพลงงานแลวยงเกด
ประโยชนในดานอน ๆ ดวย อาท การพฒนาบคลากรและ
สรางขมก�าลงใหแกบคลากรขององคกรชนน�าทง 17 แหง
ทเขารวม ไดมความร มประสบการณเกยวกบการอนรกษ
พลงงาน ซงจะไดน�าไปใชในการสานตอโครงการได
ในอนาคต รวมถงไดสรางประโยชนตอสวนรวมโดยการชวย
ลดสภาวะโลกรอนดวย และสงทแสดงผลสมฤทธของ
โครงการฯ คอ การททง 17 องคกรไดประกาศเจตนารมณ
รวมกนทจะด�าเนนโครงการอนรกษพลงงานอยางตอเนอง
ตอไป แมวาจะสนสดโครงการฯ แลวกตาม ถอเปนการสานตอ
งานดานการอนรกษพลงงานอยางเปนรปธรรมและเกดเปน
ประโยชนทงตอประเทศชาตโดยรวมและทงตอองคกร
กลมอาคารโรงพยาบาล• รางวลดานนวตกรรมและเทคโนโลย : โรงพยาบาล
กรงเทพ
• รางวลดานสงเสรมการอนรกษพลงงาน : โรงพยาบาล
รามาธบด
• รางวลดานการมสวนรวม : โรงพยาบาลบานแพว
(องคการมหาชน)
กลมอาคารมหาวทยาลย• รางวลดานสงเสรมการอนรกษพลงงาน : จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย
• รางวลดานผลประหยดพลงงาน : มหาวทยาลย
ธรรมศาสตร
• รางวลดานการมสวนรวม : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
• รางวลดานอาคารรกษาความเปนมตรกบสงแวดลอม
: มหาวทยาลยอสสมชญ
กลมอาคารศนยการคา• รางวลดานผลประหยดพลงงานและนวตกรรม :
ศนยการคาเซนทรลเวลด
• รางวลด านผลประหยดพลงงานและส ง เสรม
การอนรกษพลงงาน : ศนยการคาสยามพารากอน
รางวลอาคารยอดนยม • โรงเรยนสตรวทยา
รางวล BEAT Star• ศนยการคาเซนทรลเวลด
• โรงพยาบาลกรงเทพ
Page 71
นโยบายพลงงาน I 69
E N E R G Y L E A R N I N G Z O N E
กฎหมายดานพลงงาน
มาตรฐาน ISO 50001 : 2011เพมประสทธภาพ ลดคาพลงงานใหองคกร
การอนรกษพลงงานเปนสงทประเทศตาง ๆ ทวโลกไดรณรงคและใหความส�าคญ เพราะปจจบนมการใชทรพยากรดานพลงงานไปมากตามการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ โดยเฉพาะทรพยากรทใชแลวหมดไป เชน น�ามน กาซธรรมชาต ถานหน ฯลฯ ซงมปรมาณนอยลง และเรมสงสญญาณปญหาใหเหนจากราคาพลงงานทแพงขนเรอย ๆ ท�าใหประเทศตาง ๆ ทวโลกหนมาใหความสนใจกบการใชพลงงานทางเลอก อาท พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม และการอนรกษพลงงาน เนนการใชพลงงานทมอยอยางจ�ากดใหเกดประสทธภาพสงสด ดงนน กลไกทส�าคญในการจดการพลงงานอยางยงยนจ�าเปนตองพจารณาถงประสทธภาพและประสทธผลในการใชพลงงาน
นโยบายพลงงาน I 69
องค การระหว างประเทศว าด วยการมาตรฐาน (International Organization for Standardization : ISO) ตระหนกถงความส�าคญของปญหาดานพลงงานและให ความส�าคญในการจดการพลงงาน จงไดจดท�ามาตรฐานระบบการจดการพลงงาน (Energy Management System) หรอ ISO 50001 : 2011 ขนและประกาศใชอยางเปนทางการไปเมอ วนท 15 มถนายน 2554 เพอใหประเทศตาง ๆ ทวโลกน�าไปใชในการจดการพลงงานอยางมประสทธภาพ นอกจากจะชวยลดคาใชจายดานพลงงานใหองคกรแลวยงกอใหเกดการอนรกษพลงงานโดยรวมดวย โดย ISO เชอวาหลกการบรหารจดการทดจะชวยลดคาใชจายดานพลงงานทวโลกลงถงรอยละ 20
ส�าหรบการจดท�ามาตรฐาน ISO 50001 : 2011 ในประเทศไทยนน มวตถประสงคหลกเพอปรบปรงประสทธภาพพลงงาน รวมถงลดตนทนดานพลงงาน ลดการปลอย กาซเรอนกระจก และลดผลกระทบดานสงแวดลอมอน ๆ ใหแกองคกรทน�าระบบ ISO 50001 : 2011 มาใช ซงระบบมาตรฐานนสามารถน�าไปใชไดกบองคกรทกขนาด ทกประเภท ทงยง สามารถบรณาการใหเขากบระบบอน ๆ ได โดยตองปฏบตอยางตอเนองตามหลกการ P-C-D-A คอ วางแผน (Plan) ปฏบต (Do) ตรวจสอบ (Check) และ แกไขและปรบปรง (Act) โดยมาตรฐานดงกลาวไดระบขอก�าหนดส�าหรบองคกรใน การจดท�าเพอน�าไปปฏบตและปรบปรงระบบการจดการพลงงาน ซงองคกรสามารถปรบปรงสมรรถนะ ประสทธภาพ และ การอนรกษพลงงานไดอยางตอเนอง ระบบการจดการพลงงานจะครอบคลมถงการจดหาพลงงาน การตรวจวด และการรายงานการใชพลงงาน ตลอดจนการจดซอและการออกแบบวธปฏบตในการใชเครองมอ รวมถงระบบและกระบวนการทเกยวของกบการใชพลงงาน
มาตรฐาน ISO 50001 : 2011 มหลกการทส�าคญ 3 ประการ คอ 1) การใชพลงงานอยางมประสทธภาพ (Energy Efficiency) ซงจะรวมทงมมมองดานการใชเทคโนโลย 2) การใชพลงงาน (Energy Use) ทงมมมองเชงคณภาพ และกจกรรมทมนษยมสวนรวม และ 3) การเผาผลาญพลงงาน (Energy Consumption) จะเนนมมมองเชงปรมาณ ตวมาตรฐานทใช และโครงสรางของระบบการจดการ ทงน หากองคกรใดทมการด�าเนนการระบบมาตรฐานคณภาพอน ๆ กอนหนานสามารถน�ามาตรฐาน ISO 50001 : 2011 ไปประยกตใชตอได
การน�ามาตรฐาน ISO 50001 : 2011 ไปใชในองคกรจะกอใหเกดประโยชนในการชวยลดอปสรรคทางการคาจากนโยบายดานพลงงาน เพมโอกาสในการสรางตลาดใหม ในตางประเทศ สนบสนนใหเกดแนวปฏบตทดในการจดการพลงงาน ชวยสรางความเขาใจและความเชอมนแกผบรโภคดานพลงงาน สงเสรมใหเกดความรวมมอทางดานวทยาศาสตร รวมถงการปรบนโยบายตาง ๆ ใหสอดคลองกน เพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลดานการใชพลงงาน กระตนเตอนใหทกคนในองคกรเหนคณคาของการใชพลงงาน และมสวนรวมในการใชพลงงานรวมกนใหเกดประโยชนสงสด
Page 72
70 I นโยบายพลงงาน
E N E R G Y G A M E Z O N E
การตนประหยดพลงงาน
70 I นโยบายพลงงาน
Page 73
นโยบายพลงงาน I 71
เตรยมความพรอมสประชาคมอาเซยน
2558
นโยบายพลงงาน I 71
เนองดวยในป 2558 ประเทศไทยจะกาวเขาสการเปนประชาคมอาเซยน ซงเปนการรวมตวกนของกลมประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต 10 ประเทศ ไดแก บรไน กมพชา อนโดนเซย ลาว มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร ไทย เวยดนาม และพมา ซงมวตถประสงคเพอสรางความแขงแกรงและความรวมมอกนทงในดานการเมอง ดานเศรษฐกจ และดานสงคมและวฒนธรรม วารสารนโยบายฉบบนจงขอเตรยมความพรอมทานผอาน โดยตอบค�าถามตอไปน ใหถกตอง ถาตอบถกทกขอแสดงวาทานพรอมแลวทจะกาวเขาสการเปนประชาคมอาเซยน 2558
1. การจดตงประชาคมอาเซยน ภายในป 2558 มการสนบสนนการรวมตวและความรวมมอใน 3 ดานหลก คอ ดานการเมอง จดตง _______________________________________________________________ ดานเศรษฐกจ จดตง _______________________________________________________________ ดานสงคมและวฒนธรรม จดตง _______________________________________________________
2. ความรวมมอดานพลงงานของประเทศไทยในโครงขายระบบสายสงไฟฟาอาเซยน (ASEAN Power Grid) ม ___________ โครงการ
3. ความรวมมอดานพลงงานของประเทศไทยในโครงการเชอมโยงทอสงกาซธรรมชาตอาเซยน (Trans-ASEAN Gas Pipeline) ม ___________ โครงการ
4. แผนปฏบตการความรวมมอดานพลงงานอาเซยน 7 ดาน จะชวยลดการใชพลงงานในภมภาคลง ___________% และ เพมการใชพลงงานทดแทนในภมภาคไดถง ___________% ของความสามารถในการผลตไฟฟาทงหมด
5. ประเทศไทยมโอกาสสงในการเปนศนยกลางการซอ-ขายเชอเพลงชวภาพ ซงไดแก ___________ และ ___________
ทานผอานสามารถรวมสนก โดยสงค�าตอบพรอมชอ-ทอยและเบอรโทรศพท (ตวบรรจง) มาท โทรสาร 0 2247 2363 หรอ บจ.ไดเรคชน แพลน 539/2 อาคารมหานครยบซม ชน 22A ถนนศรอยธยา แขวงถนนพญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400 วงเลบมมซองวา เกมพลงงาน ผทตอบถก 5 ทาน จะไดรบของรางวลสงใหถงบาน
ชอ-นามสกล……………………………………………………………………………………………..………………………ทอย……………………………………………………………………………………………………..……………………….…………………………………………………………………………………………………………………………………..โทรศพท………………………………………โทรสาร………………………………E-mail…………………….……………
E N E R G Y G A M E Z O N E
เกมพลงงาน
Page 74
แบบสอบถามความเหน “วารสารนโยบายพลงงาน”ฉบบท 95 มกราคม-มนาคม 2555
คณะท�ำงำนวำรสำรนโยบำยพลงงำน มควำมประสงคจะส�ำรวจควำมคดเหนของทำนผอำน เพอน�ำขอมลมำใชประกอบ
กำรปรบปรงวำรสำรนโยบำยพลงงำนใหดยงขน ผรวมแสดงควำมคดเหน 10 ทำนแรกจะไดรบของทระลกจำกคณะท�ำงำนฯ เพยงแคทำน
ตอบแบบสอบถำมและเขยนชอ-ทอยใหชดเจน สงไปท คณะท�ำงำนวำรสำรนโยบำยพลงงำน ส�ำนกงำนนโยบำยและแผนพลงงำน
เลขท 121/1-2 ถ.เพชรบร แขวงทงพญำไท เขตรำชเทว กทม. 10400 หรอโทรสำร 0 2612 1358
หำกทำนใดตองกำรสมครสมำชกวำรสำรฯ รปแบบไฟล pdf สมครไดท e-mail : [email protected]
กรณาท�าเครองหมาย üลงในชอง � และเตมขอความทสอดคลองกบความตองการของทานลงในชองวาง1 ทำนอำน “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” จำกทใด � ทท�ำงำน/หนวยงำนทสงกด � ทบำน � หนวยงำนรำชกำร/สถำนศกษำ � หองสมด � www.eppo.go.th � อนๆ..................................2 ทำนอำน “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” ในรปแบบใด � แบบรปเลม � ไฟล pdf ทำงอเมล � E-Magazine3 ทำนอำน “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” เพรำะเหตใด � ขอมลเปนประโยชนตอกำรท�ำงำน � ขอมลหำไดยำกจำกแหลงอน � ขอมลอยในควำมสนใจ � มคนแนะน�ำใหอำน � อนๆ...........................................4 ทำนใชเวลำอำน “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” กนำท � 0-10 นำท � 11-20 นำท � 21-30 นำท � 31-40 นำท � 41-50 นำท � 51-60 นำท � มำกกวำ 60 นำท5 ควำมพงพอใจตอรปแบบ “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” ปก ควำมนำสนใจ � มำก � ปำนกลำง � นอย
สอดคลองกบเนอหำ � มำก � ปำนกลำง � นอย
เนอหา ควำมนำสนใจ � มำก � ปำนกลำง � นอย
ตรงควำมตองกำร � มำก � ปำนกลำง � นอย
น�ำไปใชประโยชนได � มำก � ปำนกลำง � นอย
ควำมทนสมย � มำก � ปำนกลำง � นอย
ภาพประกอบ ควำมนำสนใจ � มำก � ปำนกลำง � นอย
สอดคลองกบเนอหำ � มำก � ปำนกลำง � นอย
ท�ำใหเขำใจเนอเรองดขน � มำก � ปำนกลำง � นอย
ขนำด � เลกไป � พอด � ใหญไป
ส�านวนการเขยน ควำมเขำใจ � งำย � ยำก � ไมเขำใจ
ขนาดตวอกษร � เลกไป � พอด � ใหญไป
รปแบบตวอกษร � อำนงำย � อำนยำก
การใชส � ขดตำ � สบำยตำ
ขนาดรปเลม � เลกไป � พอด � ใหญไป
6 ควำมพงพอใจภำพรวมของ “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” � มำก � ปำนกลำง � นอย7 ระยะเวลำกำรเผยแพร “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” ททำนตองกำร � รำย 1 เดอน � รำย 2 เดอน � รำย 3 เดอน8 ทำนเคยอำน “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” บนเวบไซตของส�ำนกงำนหรอไม � เคย � ไมเคย9 ทำนสนใจรบ “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” รปแบบใด � แบบเลม (สงไปรษณย) � แบบไฟล pdf (สงอเมล) � แบบ E-Magazine (อำนทำงเวบไซต)
10 ทำนสนใจรบไฟลวำรสำรทำงอเมลหรอไม � สนใจ (โปรดกรอกอเมล..........................................................) � ไมสนใจ11 ทำนมเพอนทสนใจรบไฟลวำรสำรทำงอเมลหรอไม � ม (โปรดกรอกอเมล................................................................) � ไมม12 คอลมนภำยใน “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” ททำนชนชอบ (โปรดท�ำเครองหมำย ü)
ประเดน มาก ปานกลาง นอย สรปขำวพลงงำนรำยไตรมำส
ภำพเปนขำว
สกป
สมภำษณพเศษ
สถำนกำรณพลงงำนไทย
สถำนกำรณพลงงำนเชอเพลง
ศพทพลงงำน
เกมพลงงำน
เทคโนโลยพลงงำนจำกตำงประเทศ
กฎหมำยดำนพลงงำน
13 “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” มประโยชนอยำงไร
ประเดน มาก ปานกลาง นอย ท�ำใหรและเขำใจเรองพลงงำน
ท�ำใหรสถำนกำรณพลงงำน
น�ำไปใชในชวตประจ�ำวนได
ไดควำมรรอบตว
อนๆ.............................................
.....................................................
.....................................................
14 ทำนตองกำรให “วำรสำรนโยบำยพลงงำน” เพมคอลมนเกยวกบ อะไรบำง ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................
15 ขอเสนอแนะเพมเตม ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................
ขอขอบคณทกทานทตอบแบบสอบถามความคดเหน
ชอ-นำมสกล...................................................................................................หนวยงำน.......................................................................................
อำชพ/ต�ำแหนง.............................................................................................โทรศพท...................................................................................................
ทอย.........................................................................................................................................................อเมล..............................................................
Page 75
นโยบายพลงงาน I 73
E N E R G Y L E A R N I N G Z O N E
เทคโนโลยพลงงานจากตางประเทศ
เทคโนโลยน�ำพำพลงงำนคลนสพลงงำนไฟฟำ
CETO
พลงงานคลน คอ พลงงานทไดจากกระแสคลนใน ทองทะเลหรอมหาสมทร เปนพลงงานหมนเวยนรปแบบหนงทน�ามาใชผลตกระแสไฟฟาได ในหลายประเทศทมอาณาเขตตดกบทะเลตางคดคนและพฒนาเทคโนโลยทน�าพลงงานจากคลนมาใชเพอประโยชนในดานพลงงาน “ประเทศออสเตรเลย” เปนประเทศหนงทสามารถผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานคลนในเชงพาณชยไดส�าเรจดวยเทคโนโลยทเรยกวา “CETO”
CETO เปนเทคโนโลยทพฒนาขนโดย คารเนก เวฟ เอนเนอรย (Carnegie Wave Energy Limited) บรษท ชนน�าดานนวตกรรมเพอพลงงานคลน ซงไดด�าเนนโครงการนขนทชายฝงเมองฟรแมนเทล และใชเวลาในการวจยและพฒนายาวนานถง 9 ป จนผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานคลนไดส�าเรจ
เทคโนโลย CETO สามารถน�าพลงงานจากคลนมา
ใชไดโดยการตดตงทนไวกบพนทรายใตทะเลลก 15-50 เมตร บนพนท 250 ตารางเมตร ทนเหลานจะเคลอนทไปตามแรงซดของคลน สงผลใหปมแรงดนขบดนน�าทะเลใหไหลไปตามทอดวยแรงดนสงเพอไปหมนกงหนผลตกระแสไฟฟา และผลตกระแสไฟฟาไดโดยมก�าลงสงสดถง 92 กโลวตต
การตดตงทนไวใตทะเลเชนนเปนจดเดนอยางหนงของ
เทคโนโลย CETO เพราะเปนวธการทแตกตางและไมซ�ากบวธแบบเดมทมกจะลอยทนหรออปกรณไวบนผวน�า
นอกจากน CETO ยงแฝงไวดวยเทคโนโลยการแยก
เกลอออกจากน�าทะเลซงใชเพอผลตน�าจดได โดยเมอน�าทะเลไหลผานเขาไปภายในระบบ เยอเมมเบรนจะท�าหนาทกลนกรองเกลอออก และไดเปนน�าจดออกมาส�าหรบใชเพออปโภคและบรโภคตอไป
นอกจากเทคโนโลย CETO สามารถน�าพลงงานคลนมาใชเพอผลตกระแสไฟฟาไดแลว ยงผลตน�าจดในปรมาณทเพยงพอส�าหรบประชากรประมาณ 3,000 คน ไดอกดวย จงนบวาเปนเรองดทมการคดคนเทคโนโลยใหม ๆ อยางนขนมา และจะดมากยงขนถาไดน�าเทคโนโลยนไปพฒนาและขยายผลใหแพรหลายในนานาประเทศตอไป
แหลงขอมลเพมเตมwww.carnegiewave.com
นโยบายพลงงาน I 73
Page 76
àª×èÍÁ⧾Åѧ§Ò¹ÍÒà«Õ¹¤ÇÒÁÁÑ蹤§¾Åѧ§Ò¹ä·Âàª×èÍÁ⧾Åѧ§Ò¹ÍÒà«Õ¹¤ÇÒÁÁÑ蹤§¾Åѧ§Ò¹ä·Â