โโโ โโโโโโโโ โโโโ โโโโโโโ 6 โโโโโโ 25
Jan 04, 2016
โดย
นายสมั�คร เชาวภาน�นท์�
6 มักราคมั 2555
ความสำ�าค�ญของการทำ�าสำ�ญญา
1 .เก�อบจะท์�กคนต้�องเก��ยวข้�องและประสบพบเห็$นต้�องท์%าส�ญญา เน��องจากมั�การต้'ดต้(อก�น ไมั(ว(าจะเป*นเร��องท์��ว ๆ ไป ห็ร�อเร��องการท์%ามัาห็าก'น ฯลฯ
2. พบว(าผู้.�เข้�าท์%าส�ญญาต้�องเส�ยเปร�ยบ ห็ร�อ3. มั�การไมั(ปฏิ'บ�ต้'ต้ามัส�ญญา มั�การฟ้1องร�อง
ก�นท์��ศาลเสมัอ น�บว�นจะมัากข้34น4. ในอนาคต้ประชาชนมัากข้34น มั�การต้'ดต้(อ
ค�าข้าย ห็ร�อท์%าธุ�รก'จมัากข้34น มั�การท์%าส�ญญาต้(างๆ มัากข้34น มั�การผู้'ดส�ญญามัากข้34น
5. การร. �เร��องการท์%าส�ญญา จ3ง ช(วยแก�ป7ญห็าต้(างๆ เช(น ในเร��อง ไมั(เพล��ยงพล%4า ไมั(ต้�องเส�ยเง'น เส�ยเวลา เส�ยความัร. �ส3ก ไมั(ถู.กเอาร�ดเอาเปร�ยบ ห็ร�อถู.กโกง
ช(วยป1องก�นป7ญห็าต้(างๆ อ�นเก'ดจากการท์%าส�ญญาไมั(ครบถู�วนถู.กต้�องต้ามัท์��กฎห็มัายบ�ญญ�ต้'ไว�
ช(วยป1องก�นการเข้�ยนส�ญญาท์��ท์%าให็�ต้นเองเส�ยเปร�ยบ ซึ่3�งข้34นอย.(ก�บประสบการณ์�ข้องผู้.�ร (างส�ญญาห็ร�อผู้.�ท์%าส�ญญา
ต้�วอย(าง ร(างส�ญญาว(า ผู้.�ซึ่�4อสามัารถูค�นท์��ด'นได�ห็ากไมั(เป*นไปต้ามั
ความัประสงค� ร(างส�ญญาว(า แบ(งแยกโฉนดและโอนกรรมัส'ท์ธุ'= ท์� 4งท์��ท์��ด'น
เป*น นส 3. ก
เร��องส�ญญาท์��ต้�องร. � ค�อ1) ความัศ�กด'=ส'ท์ธุ'ข้องการแสดงเจต้นาท์%า
ส�ญญา2) ความัห็มัายข้องส�ญญา3) ห็ล�กส%าค�ญท์��ต้�องค%าน3งในการท์%า
ส�ญญา4) การร(างส�ญญา5) ข้�อค%าน3งในการร(างส�ญญา6) ข้�อควรส�งเกต้ข้องส�ญญาต้(าง ๆ
(1 ) ความศั�กดิ์��สำ�ทำธิ์��ของการแสำดิ์งเจตนาทำ�าสำ�ญญา
1 . ห็ล�กกฎห็มัายเก��ยวก�บน'ต้'กรรมั ห็ร�อส�ญญาท์��ใช�บ�งค�บอย.( มั�พ�4นฐานมัาจากเสร�ภาพข้องบ�คคล ค�อ บุ�คคลย่�อมม�
สำ�ทำธิ์�เสำร�ภาพในการแสำดิ์งเจตนาทำ�า น�ต�กรรม หร$อสำ�ญญาต�างๆ เพ$&อก�อให'เก�ดิ์ผลในทำางกฎหมาย่ไดิ์'
2. ไมั(จ%าก�ดว(าการแสดงเจต้นาท์%าน'ต้'กรรมัห็ร�อส�ญญาน�4นต้�องท์%าต้ามัท์��บ�ญญ�ต้'ไว�ในประมัวลกฎห็มัายแพ(งและ
พาณ์'ชย� บรรพ 3 ท์��เร�ยกว(า “เอกเทำศัสำ�ญญา”
แต้(ย�งสามัารถูท์%าน'ต้'กรรมัในร.ปแบบอ��นๆ ได�อ�ก แมั�ว(ากฎห็มัายจะมั'ได�ก%าห็นดร.ปแบบไว�
3 . ดิ์�งน�+น การทำ�าสำ�ญญา น�ต�กรรม จ,งเป็.นน�ต�กรรมทำ�&เก�ดิ์ข,+นจากการตกลงระหว�างบุ�คคลต�+งแต�สำองฝ่1าย่ข,+นไป็ มั�ค%าเสนอและค%าสนองถู.กต้�องต้รงก�น ก(อให็�เก'ดส�ญญาข้34น
ความศั�กดิ์��สำ�ทำธิ์��ของการแสำดิ์งเจตนาทำ�าสำ�ญญา(ต�อ 1)
4. แต้(อย(างไรก$ต้ามั การกระท์%าน'ต้'กรรมัส�ญญาน�4น น�4น
1) ต้�องไมั(กระท์บกระเท์�อนถู3งผู้ลประโยชน�ข้องประเท์ศชาต้'ห็ร�อ ข้องประชาชนเป*นส(วนรวมั
2) ไมั(กระท์บกระเท์�อนต้(อความัมั��นคงสงบเร�ยบร�อยห็ร�อ เศรษฐก'จข้องประเท์ศชาต้'
3) ไมั(เป*นการต้�องห็�ามัช�ดแจ�งโดยกฎห็มัาย ห็ร�อข้�ดต้(อความั สงบเร�ยบร�อย ห็ร�อศ�ลธุรรมัอ�นด�ข้องประชาชน
กรณ์�เช(นน�4กฎห็มัายเข้�ามัาเก��ยวข้�อง น'ต้'กรรมัส�ญญาด�ง
กล(าวอาจต้กเป*นโมัฆะ ห็ร�อ โมัฆ�ยะ ห็ร�อไมั(อาจฟ้1องร�องให็�บ�งค�บคด�ก�นได�
5. แต้(ข้ณ์ะห็ากการท์%าส�ญญาห็ร�อน'ต้'กรรมัน�4นก(อให็�เก'ดความัไมั(เป*นธุรรมัและความัไมั(สงบ
ส�ข้ ข้ณ์ะน�4ร �ฐก$ได�ออก พ.ร.บ. ว(าด�วยข้�อ ส�ญญาท์��ไมั(เป*นธุรรมั พ.ศ.2540 มัาใช�
บ�งค�บแล�ว โดยมั�(งท์��จะให็�ศาลเป*นผู้.�ต้รวจ สอบส�ญญาท์��อย.(ในข้อบเข้ต้ พ.ร.บ. ด�งกล(าว
ห็ากเห็$นว(าเป*นการเอาเปร�ยบก�น ก$ให็�ศาลมั� อ%านาจท์��จะพ'จารณ์าให็�มั�ผู้ลบ�งค�บก�นได�
เพ�ยงเท์(าท์��เป*นธุรรมั และพอสมัควรแก(กรณ์�
ความศั�กดิ์��สำ�ทำธิ์��ของการแสำดิ์งเจตนาทำ�าสำ�ญญา(ต�อ 2)
ความศั�กดิ์��สำ�ทำธิ์��ของการแสำดิ์งเจตนาทำ�าสำ�ญญา(ต�อ 3)
6 . นอกจากน�4ย�งมั� พ.ร.บ.ค��มัครองผู้.�บร'โภค พ.ศ.2522 ออกมัาบ�งค�บใช�อ�ก ซึ่3�งได�ก%าห็นดแบบข้องส�ญญาให็�ผู้.�ประกอบการต้�องใช�ส�ญญาต้(างๆ ต้ามัท์�� พ.ร.บ . ด�งกล(าวก%าห็นด เช(น ธุ�รก'จซึ่�4อข้ายบ�านและท์��ด'นท์��มั�การจ�ดสรรข้าย ธุ�รก'จบ�ต้รเครด'ต้ ให็�เช(าซึ่�4อรถูยนต้�และจ�กรยานยนต้� ธุ�รก'จการข้ายห็�องช�ด ธุ�รก'จการให็�บร'การโท์รศ�พท์�เคล��อนท์�� ฯลฯ
อย(างไรก$ต้ามั พ.ร.บ.ด�งกล(าว ก$มั'ได�บ�งค�บว(าต้�องท์%าต้ามัแบบท์��ก%าห็นดอย(างเด�ยว แต้(ค.(ส�ญญาก$อาจเพ'�มัเต้'มั
ข้�อส�ญญาข้�ออ��นลงไปได�อ�ก แต้(ต้�องไมั(เป*นการเอาร�ดเอาเปร�ยบห็ร�อเก'ดความัไมั(เป*นธุรรมัต้(ออ�กฝ่Bายห็น3�ง
แต�ในคร�+งน�+จะไม�กล�าวถึ,ง 2 พ.ร.บุ . ดิ์�งกล�าว
(2) ความหมาย่ของสำ�ญญา
1) ความัห็มัายข้องส�ญญา2) การเก'ดข้องส�ญญา3) ผู้ลข้องส�ญญา4) ประโยชน�ข้องการท์%าส�ญญา5) การส'4นส�ดข้องส�ญญา
ความหมาย่ของสำ�ญญา(ต�อ 1)
1 .ความหมาย่ของสำ�ญญา ห็มัายถู3ง การต้กลงก�นไมั(ว(าจะมั�การต้กลงโดยวาจา ห็ร�อลายล�กษณ์�
อ�กษร ระห็ว(างค.(กรณ์� 2 ฝ่Bาย เพ��อมั�(งผู้.กน'ต้'ส�มัพ�นธุ� อ�นก(อให็�เก'ดส'ท์ธุ'และห็น�าท์��ต้ามั
กฎห็มัายหร$อชาวบุ'าน หมาย่ถึ,ง
การท์%าความัต้กลงโดยลายล�กษณ์�อ�กษรห็ร�อเข้�ยนลงบนกระดาษโดยมั�การก%าห็นดข้�อต้กลงห็ร�อความัประสงค�ข้องท์�4ง 2 ฝ่Bาย
ลงในกระดาษน�4น
ความหมาย่ของสำ�ญญา(ต�อ 2)2 . การเก�ดิ์ของสำ�ญญา ส�ญญาจะเก'ดข้34นห็ร�อมั�ผู้ลผู้.กพ�นท์�นท์�
เมั��อได�แสดงเจต้นาต้(อก�น จนเก'ดความัเข้�าใจถู.กต้�องต้รงก�น โดยมั�การเสนอ ค%าเสนอไปย�งบ�คคลอ�กฝ่Bายห็น3�ง โดยท์างก'ร'ยา ท์(าท์าง ห็ร�อค%าพ.ด ห็ร�อท์%าเป*นห็น�งส�อก$ได� เพ��อให็�อ�กฝ่Bายห็น3�งท์ราบความัประสงค� ซึ่3�งเร�ยกว(า “ค%าเสนอ” แล�วบ�คคลอ�กฝ่Bายยอมัร�บห็ร�อต้กลงโดยแสดงความัประสงค�ต้อบร�บ ซึ่3�งเร�ยกว(า
“ค%าสนอง” ไปย�งบ�คคลฝ่Bายแรก ส�ญญาก$จะเก'ดข้34นท์�นท์� แต้(การท์%าส�ญญาห็ร�อน'ต้'กรรมั ห็ากมั�กฎห็มัายบ�ญญ�ต้'
ให็�การท์%าส�ญญาประเภท์น�4นๆต้�องท์%าเป*นส�ญญา ห็ร�อท์%าเป*นห็ล�กฐานลงลายมั�อช��อฝ่Bายท์��ร �บผู้'ดเป*นส%าค�ญ ห็ร�อ
ต้�องท์%าเป*นส�ญญาและจดท์ะเบ�ยนต้(อพน�กงานเจ�าห็น�าท์�� ก$ต้�องท์%าต้ามัน�4น
ความหมาย่ของสำ�ญญา(ต�อ 3)3 .ผู้ลข้องส�ญญา (ก(อให็�เก'ดห็น�4 ) แบ(งเป*น 3
ล�กษณ์ะ (1 ) ก(อให็�เก'ดห็น�าท์��ท์��จะต้�องมั�การกระท์%าให็�
แก(ก�น (2 ) บางส�ญญาก(อให็�เก'ดห็น�4ท์��จะต้�อง งด
เว�นไมั(กระท์%า (3 ) และบางส�ญญาก(อให็�เก'ดห็น�4ท์��ฝ่Bายห็น3�ง
ต้�องส(งมัอบท์ร�พย�ส'นให็�แก(อ�กฝ่Bายห็น3�ง เม$&อม�หน�+แล'ว เจ'าหน�+ก4ม�สำ�ทำธิ์�ทำ�&จะเร�ย่กร'อง ล5กหน�+
จะป็ฏิ�เสำธิ์ไม�ไดิ์' นอกจากเป็.นสำ�ญญาต�างตอบุแทำน
ความหมาย่ของสำ�ญญา(ต�อ 4)4 .ป็ระโย่ชน8ของการทำ�าสำ�ญญา
1( ) เพ��อให็�ท์ราบถู3งท์ร�พย�อ�นเป*นว�ต้ถู�แห็(งห็น�4 ห็ร�อว�ต้ถู�ประสงค�ในการท์%าส�ญญา (การกระท์%าการ งดเว�น ห็ร�อส(งมัอบน�4น)
(2) เพ��อให็�ท์ราบถู3งส'ท์ธุ'และห็น�าท์��ข้องค.(ส�ญญา (ระบ�ในส�ญญา ย(อมัท์%าให็�เก'ดความัมั��นคง ไมั(ล�มั ไมั(เก'ดป7ญห็าถูกเถู�ยง )
(3) เพ��อให็�ส�ญญาน�4นมั�ผู้ลบ�งค�บได�ต้ามักฎห็มัาย ( ท์%าต้ามัแบบ ไมั(ต้กเป*นโมัฆะ ต้ามั ป.พ.พ . มัาต้รา 1 5 2 )
(4) เพ��อเป*นห็ล�กฐานในการด%าเน'นคด� (เช(น การเช(า ,การก.�ย�มัเง'นเก'นกว(า 2000, บาท์ , ค%4าประก�น)
ความหมาย่ของสำ�ญญา(ต�อ 5)5 . การสำ�+นสำ�ดิ์ของสำ�ญญา
1. โดยการเล'กส�ญญา (มั�กฎห็มัายอน�ญาต้ให็�ท์%า , มั�ข้�อต้กลงให็�เล'กได� ไมั(ว(าต้กลงล(วงห็น�าห็ร�อภายห็ล�ง)
2. โดยการปฏิ'บ�ต้'ต้ามัส�ญญาเสร$จส'4น ( เช(น สร�างบ�านเสร$จ )
3. ส'4นส�ดโดยอาย�ส�ญญา (มั�ข้�อต้กลง) 4. ส'4นส�ดโดยการปฏิ'บ�ต้'ต้ามัส�ญญาเป*นไปไมั(ได�ในภายห็ล�ง
( มั�เห็ต้�การณ์�บางอย(างเก'ดข้34นระห็ว(างส�ญญา จนไมั(อาจมั�การปฏิ'บ�ต้'ต้ามัส�ญญา )
5. ส'4นส�ดโดยการต้ายข้องค.(ส�ญญา ( ค�ณ์สมับ�ต้'เฉพาะต้�วข้องค.(ส�ญญาเป*นสาระส%าค�ญ เช(น ดาราผู้.�ร �บจ�างห็ร�อผู้.�เช(าต้าย ส(วนเร��องค(าเส�ยห็าย ค(าใช�จ(ายต้(างๆ จะค�นก�นห็ร�อไมั(เท์(าไร ก$ต้�องพ'จารณ์าต้ามักฎห็มัายต้(อไป )
(3 ) หล�กสำ�าค�ญทำ�&ต'องค�าน,งในการทำ�าสำ�ญญา
เมั��อท์ราบถู3ง1. ความัห็มัายข้องส�ญญา2. การเก'ดข้องส�ญญา3. ผู้ลข้องส�ญญา4. ประโยชน�ข้องการท์%าส�ญญา5. การส'4นส�ดข้องส�ญญา
จ3งต้�องร. �ห็ล�กส%าค�ญท์��ควรค%าน3งในการท์%าส�ญญา1. ว�ต้ถู�ประสงค�ข้องส�ญญา2. แบบห็ร�อห็ล�กฐานข้องน'ต้'กรรมัส�ญญา3. ความัสามัารถูข้องบ�คคล4. เจต้นาข้องส�ญญา5. อากรแสต้มัปC
(3 ) หล�กสำ�าค�ญทำ�&ควรค�าน,งในการทำ�าสำ�ญญา
1 .ว�ตถึ�ป็ระสำงค8ของสำ�ญญาค�อจ�ดประสงค� ห็ร�อความัมั�(งห็มัายในการท์%าน'ต้'กรรมั
ส�ญญา โดยต้�องไมั(เป*นการต้�องห็�ามัช�ดแจ�งโดยกฎห็มัาย เป*นการพ�นว'ส�ย ห็ร�อข้�ดต้(อความัสงบเร�ยบห็ร�อศ�ลธุรรมัอ�นด�ข้อง
ประชาชน มั'ฉะน�4นต้กเป*นโมัฆะ ต้ามั ป.พ.พ.มั.150
แต้(การจะต้กเป*นโมัฆะ ค.(ส�ญญาอ�กฝ่Bายห็น3�งต้�องท์ราบด�วยว(าว�ต้ถู�ประสงค�น�4นข้�ดก�บ ป.พ.พ.มัาต้รา 150 ด�วย (เช(น
การซึ่�4อข้ายเฮโรอ�น , ข้ณ์ะท์%าส�ญญาซึ่�4อข้ายบ�าน บ�านถู.กไฟ้ไห็มั�) ว�ต้ถู�ประสงค�อ�นเป*นการต้�องห็�ามัช�ดแจ�งโดยกฎห็มัาย ค.(กรณ์�
ท์�4งสองฝ่Bายต้�องร. �ร (วมัก�นถู�าอ�กฝ่Bายห็น3�งไมั(ร. �เห็$น ก$ไมั(ถู�อว(าส�ญญาน�4นมั�ว�ต้ถู�ประสงค�ต้�องห็�ามั โดยช�ดแจ�งโดยกฎห็มัาย
(เช(น (ต้(อ)
(ต้(อ)1 )ก.�เง'นไปย'งคน ผู้.�ให็�ก.�ต้�องร. �ว(าจะเอาเง'นไปย'งคนด�วยจ3งเป*นโมัฆะ2) ต้กลงย'นยอมัเป*นสามั�ภรรยาก�น โดยท์ราบว(าชายมั�ภร'ยาโดยชอบด�วย
กฎห็มัายอย.(แล�ว3) ก.�เง'นต้กลงช%าระ 10 ก�นยายน 2553 แต้(ย'นยอมัให็�ผู้.�ให็�ก.�เร�ยก
เง'นค�นก(อนก%าห็นดได�4) ท์%าส�ญญายอมัชดใช�ค(าเส�ยห็ายโจท์ก�เท์(าไรก$บ�งค�บได� ต้(างก�บการเร�ยกค(า
ว(าความัต้ามัเปอร�เซึ่$นต้�ข้องเง'นท์��ศาลได�พ'พากษา
แต�อย่�างไรก4ตาม จะท์%าการใดเป*นการแต้กต้(างก�บบท์บ�ญญ�ต้'ข้องกฎห็มัายใด ถู�ามั'ใช(กฎห็มัายอ�นเก��ยวก�บความัสงบเร�ยบร�อยห็ร�อศ�ลธุรรมัอ�นด�ข้องประชาชน การน�4น ไม�เป็.นโมฆะ (ต้ามัป.พ.พ.มัาต้รา 1
51) เช(น ส�ญญาเช(า ผู้.�เช(าผู้'ดส�ญญาย'นยอมัให็�ผู้.�ให็�เช(าย3ดครองท์��เช(าได�โดยพล�นและมั�ส'ท์ธุ'บอกเล'กส�ญญาเช(าท์�นท์�
2. แบุบุหร$อหล�กฐานของน�ต�กรรมสำ�ญญา
(1) กรณ์�ทำ�าเป็.นหน�งสำ$อและจดิ์ทำะเบุ�ย่นต้(อพน�กงานเจ�าห็น�าท์�� เช(น ส�ญญาซึ่�4อข้ายอส�งห็าฯ ส�ญญาจ%านอง ส�ญญาข้ายฝ่าก การได�มัาซึ่3�งท์ร�พย�ส'น (ไมั(บร'บ.รณ์�ในฐานะเป*นท์ร�พยส'ท์ธุ' ค�อ จะใช�ย�นบ�คคลภายนอกไมั(ได� แต้(สมับ.รณ์�ในฐานะเป*นบ�คคลส'ท์ธุ' ต้ามั
มัาต้รา 1299)(2) กรณ์�ต'องจดิ์ทำะเบุ�ย่นต้(อพน�กงานเจ�าห็น�าท์�� (จด
ท์ะเบ�ยนห็�างห็��นส(วนจ%าก�ด , บร'ษ�ท์,ท์ะเบ�ยนสมัรส , จดท์ะเบ�ยนห็ย(า)(3) กรณ์�ท์��ต'องทำ�าเป็.นหน�งสำ$อต้(อเจ�าพน�กงานเจ�าห็น�าท์��
(พ'น�ยกรรมัแบบเอกสารฝ่Bายเมั�อง , แบบเอกสารล�บ , การค�ดค�านต้�Eวแลกเง'น)
(4) แบุบุท์��ต้�องท์%าเป*นห็น�งส�อ (ส�ญญาเช(าซึ่�4อ , ข้�อต้กลงให็�ค'ดดอกเบ�4ยท์บต้�น , ส�ญญาก(อนสมัรส , ท์%าพ'น�ยกรรมัแบบ
ธุรรมัดา , แบบเข้�ยนเอง , ต้�4งต้�วแท์นในก'จการท์��กฎห็มัายบ�งค�บว(าต้�องท์%าเป*นห็น�งส�อ)
การไมั(ท์%าต้ามัแบบต้กเป*นโมัฆะต้ามั ป.พ.พ .152 ยกเว�น ป.พ.พ.มัาต้รา 1299
กรณ์�กฎห็มัายบ�ญญ�ต้'ให็�ต้�องมั�ห็ล�กฐานแห็(งการฟ้1องร�องคด�(ลงลายมั�อช��อฝ่Bายผู้.�ต้�องร�บผู้'ด ) ห็ากไมั(มั� ไมั(ท์%าให็�เป*นโมัฆะ แต้(จะน%าส�ญญามัาฟ้1องร�องบ�งค�บคด�ไมั(ได� เช(น การก.�เง'นเก'น
2000, บาท์ , เช(าอส�งห็าฯไมั(เก'น 3 ปF ,ส�ญญาประน�ประนอมัยอมัความั , ส�ญญาประก�นภ�ย , ส�ญญาค%4าประก�น
3 .ความสำามารถึของบุ�คคล มัาต้รา 153 การใดมั'ได�เป*นไปต้ามับท์บ�ญญ�ต้'ข้อง
กฎห็มัายว(าด�วยความัสามัารถูข้องบ�คคล การน�4นเป*นโมัฆ�ยะ น'ต้'กรรมัต้กเป*นโมัฆ�ยะ ห็มัายถู3ง กรณ์�ท์��กฎห็มัายถู�อว(า
น'ต้'กรรมัน�4นสมับ.รณ์�จนกว(าจะถู.กบอกล�าง เมั��อถู.กบอกล�างแล�วถู�อว(าน'ต้'กรรมัน�4นเป*นโมัฆะมัาแต้(เร'�มั
แรก (ป.พ.พ.มัาต้รา 176) ถู�าห็ากไมั(บอกล�างโมัฆ�ยะกรรมัภายในก%าห็นดเวลาบอกล�าง
ห็ร�อมั�การให็�ส�ต้ยาบ�นแก(โมัฆ�ยะกรรมัแล�ว น'ต้'กรรมัท์��เป*นโมัฆ�ยะน�4นย(อมัสมับ.รณ์�ต้ลอดไป (ป.พ.พ.มัาต้รา 181)
3. ความสำามารถึของบุ�คคล (ต�อ 1)(1 )ผู้.�เยาว� ท์%าน'ต้'กรรมัต้�องได�ร�บความัย'นยอมัข้องผู้.�แท์นโดยชอบ
ธุรรมั เช(นไมั(ว(าด�วยวาจาห็ร�อโดยลายล�กษณ์�อ�กษรห็ร�อพฤต้'การณ์�อย(างใดอย(างห็น3�งก$ได� (ไมั(ได�ร�บความัย'นยอมัเป*นโมัฆ�ยะ ) เว�นแต้(
เพ��อได�ไปซึ่3�งส'ท์ธุ'อ�นใดอ�นห็น3�งห็ร�อห็ล�ดพ�นจากห็น�าท์��อ�นใดอ�น
ห็น3�ง(ป.พ.พ.มัาต้รา 22)ต้�องท์%าเองเฉพาะต้�ว (ป.พ.พ.มัาต้รา 23) เป*นการสมัควรแก(ฐานาน�ร.ปแห็(งต้น อ�นจ%าเป*นเพ��อเล�4ยงช�พต้ามัสมัควร
(ป.พ.พ.มัาต้รา 24)อาย� 15 ปFบร'บ.รณ์� ท์%าพ'น�ยกรรมัเองได� (ป.พ.พ.มัาต้รา 25)ถู�าไมั(ครบ 15 ปF ท์%าพ'น�ยกรรมัเป*นโมัฆะ (ป.พ.พ . มัาต้รา 1730)ผู้.�ใช�อ%านาจปกครองไมั(อาจท์%าได�ล%าพ�งต้�องข้ออน�ญาต้ศาลก(อน (ป.พ.พ .
มัาต้รา 1574)เช(น ข้าย แลกเปล��ยน จ%านอง ข้ายฝ่าก ให็�เช(าอส�งห็าฯเก'นสามัปF ให็�เช(าซึ่�4ออส�งห็าฯ ให็�ก.�ย�มัเง'น ฯลฯ
3 .ความสำามารถึของบุ�คคล(ต�อ 2) 2( ) ผู้.�ไร�ความัสามัารถู (ศาลส��งให็�เป*นคนไร�ความัสามัารถู )
ท์%าน'ต้'กรรมัเป*นโมัฆ�ยะ (ป.พ.พ . มัาต้รา 29)ท์%าพ'น�ยกรรมัต้กเป*นโมัฆะ (ป.พ.พ . มัาต้รา 1 7 0 4 )
(3 ) บ�คคลว'กลจร'ต้ท์��ศาลไมั(ได�ส� �งให็�เป*นคนไร�ความัสามัารถู ท์%าน'ต้'กรรมัเป*นโมัฆ�ยะ ต้(อเมั��อค.(กรณ์�ร. �ว(าผู้.�ท์%าเป*นคนว'กลจร'ต้ (ป.พ.พ . มัาต้รา 30)
ถู�าท์%าพ'น�ยกรรมัจะเส�ยเปล(าต้(อเมั��อพ'ส.จน�ได�ว(าข้ณ์ะท์%าว'กลจร'ต้ (ป.พ.พ . มัาต้รา 1704)
(4) บ�คคลผู้.�เสมั�อนไร�ความัสามัารถูต้�องได�ร�บความัย'นยอมัจากผู้.�พ'ท์�กษ� (ป.พ.พ.มัาต้รา 21)ในพฤต้'การณ์�อ�นสมัควร ศาลจะส��งให็�บ�คคลผู้.�เสมั�อนไร�ความัสามัารถูต้�องได�ร�บความัย'นยอมัข้องผู้.�พ'ท์�กษ�ก(อนอ�กก$ได�
3 .ความสำามารถึของบุ�คคล(ต�อ 3)(5 ) ค.(สมัรส
ส'นส(วนต้�วข้องค.(สมัรสฝ่Bายใด ให็�ฝ่Bายน�4นเป*นผู้.�จ�ดการ (ป.พ.พ . มัาต้รา 1473)
จ�ดการส'นสมัรสร(วมัก�นห็ร�อได�ร�บความัย'นยอมัจากอ�กฝ่Bายห็น3�ง ต้ามั ป.พ.พ.มัาต้รา 1476 ในกรณ์�ด�งต้(อไปน�4
(1 ) ข้าย แลกเปล��ยน ข้ายฝ่าก ให็�เช(าซึ่�4อ จ%านอง ปลดจ%านอง ห็ร�อโอนส'ท์ธุ'จ%านอง ซึ่3�งอส�งห็าร'มัท์ร�พย�ห็ร�อส�งห็าร'มัท์ร�พย�ท์��อาจจ%านองได�
(2) ก(อต้�4งห็ร�อกระท์%าให็�ส�ดส'4นลงท์�4งห็มัดห็ร�อบางส(วนซึ่3�งภาระจ%ายอมั ส'ท์ธุ'อาศ�ย ส'ท์ธุ'เห็น�อพ�4นด'น ส'ท์ธุ'เก$บก'น ห็ร�อภาระต้'ดพ�นในอส�งห็าร'มัท์ร�พย� 3 ให็�เช(าอส�งห็าร'มัท์ร�พย�เก'นสามัปF
4( ) ให็�ก.�ย�มัเง'น 5( ) ให็�โดยเสน(ห็า เว�นแต้(การให็�ท์��พอควรแก(ฐานาน�ร.ปข้องครอบคร�วเพ��อการก�ศล เพ��อการส�งคมั ห็ร�อ
ต้ามัห็น�าท์��ธุรรมัจรรยา 6( ) ประน�ประนอมัยอมัความั 7( ) มัอบข้�อพ'พาท์ให็�อน�ญาโต้ต้�ลาการว'น'จฉ�ย 8( ) น%าท์ร�พย�ส'นไปเป*นประก�นห็ร�อห็ล�กประก�นต้(อเจ�าพน�กงานห็ร�อศาล
(ไมั(ร(วมัก�นห็ร�อไมั(ย'นยอมัฟ้1องเพ'กถูอนได� เว�นแต้(ค.(สมัรสอ�กฝ่Bายให็�ส�ต้ยาบ�นห็ร�อบ�คคลภายนอกได�กระท์%าการโดยส�จร'ต้และเส�ยค(าต้อบแท์น)
3 . ความสำามารถึของบุ�คคล(ต�อ 4)
(6)การท์%าน'ต้'กรรมัต้�องได�ร�บอน�ญาต้จากศาลน'ต้'กรรมัอ�นเก��ยวก�บท์ร�พย�ส'นข้องผู้.�เยาว�บางประการ ผู้.�ใช�อ%านาจ
ปกครองไมั(อาจท์%าได�โดยล%าพ�งต้�องข้ออน�ญาต้จากศาลก(อน (ไมั(ได�ร�บอน�ญาต้จากศาลต้กเป*นโมัฆะ)
ท์%าส�ญญาแบ(งป7นท์ร�พย�มัรดกเป*นส�ญญาประน�ประนอมัยอมัความัแท์นผู้.�เยาว� การสละมัรดกการร�บมัรดกอ�นมั�ภาระต้'ดพ�นห็ร�อเง��อนไข้ (ได�ร�บความัย'นยอมัจากบ'ดา มัารดา ผู้.�ปกครอง ผู้.�อน�บาล ผู้.�พ'ท์�กษ� แล�วแต้(กรณ์�แล�วย�งต้�องได�ร�บอน�ญาต้จากศาล)
ก'จการอ�นข้�ดก�บประโยชน�ข้องผู้.�เยาว� (ต้กเป*นโมัฆะ)
4. เจตนาของการทำ�าสำ�ญญาต้�องกระท์%าโดิ์ย่บุร�สำ�ทำธิ์�� มั�(งจะผู้.กน'ต้'ส�มัพ�นธุ�ระห็ว(างบ�คคลการแสดงเจตนาซ่�อนเร'น (ค�อ การแสดงเจต้นาในใจจร'ง ผู้.�แสดงมั'ได�มั�
เจต้นาให็�ต้นต้�องผู้.กพ�น ต้ามัท์��ได�แสดงออกมัา ค�อ ปากก�บใจไมั(ต้รงก�น )ไม�เป็.นโมฆะ เว�นแต้(ค.(กรณ์�ร. �ถู3งเจต้นาอ�นซึ่(อนเร�น (ป.พ.พ.มัาต้รา 154)
การแสดงเจตนาลวง โดยสมัร. �ก�น ต้กเป*นโมฆะ แต้(จะยกข้34นต้(อส.�บ�คคลภายนอกผู้.�ท์%าการโดยส�จร'ต้และเส�ยค(าต้อบแท์นมั'ได� (ป.พ.พ . มัาต้รา 155)
การแสดงเจตนาอ�นไดิ์'มาเพราะกลฉ้'อฉ้ลหร$อข�มข5� เป*นโมฆ�ย่ะ(ป.พ.พ .มัาต้รา 159164, )
การแสำดิ์งเจตนาดิ์'วย่ความสำ�าค�ญผ�ดิ์ในสำาระสำ�าค�ญแห็(งน'ต้'กรรมัเป*นโมฆะ ถู�าประมัาท์เล'นเล(ออย(างร�ายแรง ห็าอาจเอาความัไมั(สมับ.รณ์�น�4นมัาใช�เป*น
ประโยชน�แก(ต้นไมั(ได� (ป.พ.พ . มัาต้รา 156)การแสดงเจต้นาด�วยความัส%าค�ญผู้'ด ในค�ณ์สมับ�ต้'ข้องบ�คคลห็ร�อท์ร�พย�
เป*นโมฆ�ย่ะ (ป.พ.พ . มัาต้รา 157
5. อากรแสำตมป็=ประมัวลร�ษฎากร มัาต้รา 118 บ�ญญ�ต้'ว(า “ต้ราสารใดไมั(
ปHดอากรแสต้มัปCบร'บ.รณ์�จะใช�ต้�นฉบ�บ ค.(ฉบ�บห็ร�อ ค.(ฉ�ก ห็ร�อส%าเนาต้ราสารน�4นเป*นพยานห็ล�กฐานในคด�แพ(งไมั(ได� จนกว(าจะได�เส�ย อากรโดยปHดแสต้มัปCครบจ%านวนต้ามัอ�ต้ราในบ�ญช�ท์�ายห็มัวดน�4และข้�ดฆ(า
แล�ว แต้( ท์�4งน�4 ไมั(เป*น การเส��อมัส'ท์ธุ'ท์��จะเร�ยกเง'นเพ'�มัอากรต้ามัมัาต้รา 113 และมัาต้รา 114”
ตราสำาร ห็มัายความัว(า เอกสารท์��ต้�องเส�ยอากรต้ามัห็มัวดน�4 (ประมัวลร�ษฎากร มัาต้รา 103) ต้ราสารท์��ระบ�ไว�ในบ�ญช�ท์�ายห็มัวดน�4ต้�องปHดแสต้มัปCบร'บ.รณ์� ต้ามัอ�ต้ราท์��ก%าห็นดไว�ในบ�ญช�น�4น (ประมัวล
ร�ษฎากร มัาต้รา 104)o ดิ์�งน�+นการ
ไมั(ปHดอากรใช�เป*นพยานห็ล�กฐานคด�แพ(งไมั(ได� จนกว(าเส�ยอากรครบถู�วนและข้�ดฆ(า
ปHดอากรไมั(ครบ ใช�เป*นพยานห็ล�กฐานคด�แพ(งไมั(ได� ไมั(ข้�ดฆ(าอากร ใช�เป*นพยานห็ล�กฐานคด�แพ(งไมั(ได�
(4) ร5ป็แบุบุพ$+นฐานของการร�างสำ�ญญา1 .ช$&อสำ�ญญา
ห็ากร. �ว(าข้�อต้กลงข้องท์�กฝ่Bายเป*นเร��องอะไรก$ควรระบ�ช��อในส�ญญาให็�ช�ด เพ��อสะดวกในการพ'จารณ์าป7ญห็าข้�อกฎห็มัาย (อาจมั'ใช(สาระส%าค�ญในการร(างส�ญญา)
2. สำถึานทำ�&ในการทำ�าสำ�ญญา เป*นสาระส%าค�ญ เพ��อช(วยท์ราบถู3งมั.ลคด�เก'ดท์��ไห็น ฟ้1องท์��
ศาลใด (ป.ว'.แพ(ง มัาต้รา 4 )
3. ว�น เวลา ทำ�าสำ�ญญา เป*นข้�อส%าค�ญเพ��อประโยชน�ในการบ�งค�บต้ามัส�ญญา,ท์%าส�ญญาก�นจร'งห็ร�อไมั(,ค.(ส�ญญามั�ความัสามัารถูท์%าห็ร�อไมั( ,
ผู้'ดส�ญญาจะข้าดอาย�ความัฟ้1องร�องห็ร�อไมั(
4 .ช$&อค5�สำ�ญญา อาย่� ภ5ม�ล�าเนา เป*นสาระส%าค�ญเพ��อท์ราบว(าค.(ส�ญญาเป*นใคร ห็ร�อผู้.�มัอบอ%านาจเป*น
ผู้.�ใด เป*นบ�คคลธุรรมัดาห็ร�อน'ต้'บ�คคลอาย� ด.ว(ามั�ความัสามัารถูท์%าน'ต้'กรรมัห็ร�อไมั( ถู�าไมั(ได� ใครเป*นผู้.�ท์%า
แท์นภ.มั'ล%าเนาเป*นประโยชน�ในการส(งห็น�งส�อบอกกล(าวท์วงถูามั การส(ง
ห็มัายเพ��อบ�งค�บคด�5. ราย่ละเอ�ย่ดิ์เก�&ย่วก�บุทำร�พย่8อ�นเป็.นว�ตถึ�แห�งหน�+
เป*นสาระส%าค�ญต้�องระบ�ให็�ได�ความัละเอ�ยดช�ดเจนและต้�องต้ามัความัประสงค�ข้องค.(
ส�ญญาต้�วอย(าง
เก��ยวก�บการโอนท์ร�พย� (ประเภท์ ชน'ด ปร'มัาณ์ จ%านวน) เก��ยวก�บเง'นต้รา (จ%านวนเง'นก.� ดอกเบ�4ย ค(าเส�ยห็าย)
6 . ราย่ละเอ�ย่ดิ์เก�&ย่วก�บุสำ�ทำธิ์�หน'าทำ�&ของแต�ละฝ่1าย่ 1( ) ส'ท์ธุ'และห็น�าท์��ข้องค.(ส�ญญา
ท์ราบถู3งส'ท์ธุ'ท์��แต้(ละฝ่Bายจะได�ร�บและห็น�าท์��แต้(ละฝ่Bายจะต้�องปฏิ'บ�ต้'ต้ามัว�ต้ถู�ประสงค�
(2 ) ว�น เวลา ในการช%าระห็น�4 ห็ร�อบ�งค�บต้ามัส�ญญา เพ��อสะดวกและแน(นอนในการช%าระห็น�4ห็ร�อบ�งค�บต้ามัส�ญญา ไมั(ก%าห็นดเจ�าห็น�4มั�ส'ท์ธุ'เร�ยกให็�ล.กห็น�4ช%าระห็น�4ได�โดยพล�น
(3 ) สถูานท์��ท์��ช%าระห็น�4 ห็ร�อบ�งค�บต้ามัส�ญญา เพ��อความัแน(นอนว(าจะช%าระห็น�4 ณ์ ท์��ใด
(4 ) รายละเอ�ยดเก��ยวก�บว'ธุ�การช%าระห็น�4ว(าจะใช�ว'ธุ�ใดท์างเร�อ ห็ร�อ รถูยนต้� ห็ร�อจ(ายเง'นท์�กว�นท์��อะไร
(5 ) ข้�อต้กลงเง��อนไข้พ'เศษต้(างๆ ท์��แต้กต้(างจากท์��กฎห็มัายก%าห็นดไว� ใครเป*นผู้.�ออกค(าธุรรมัเน�ยมัการโอนกรรมัส'ท์ธุ'=,ใครเส�ยภาษ� เป*นต้�น
7 .สำ�ญญาม�อะไรบุ'างทำ�&ไม�ป็ฏิ�บุ�ต�ตามสำ�ญญาจะผ�ดิ์สำ�ญญาหร$อผ�ดิ์สำ�ญญาข'อใดิ์ข'อหน,&งหร$อผ�ดิ์สำ�ญญาก�นอย่�างไร
8. ค�าเสำ�ย่หาย่ระบ�ให็�ช�ดเจนเพ��อเป*นการร�กษาผู้ลประโยชน�ข้องเจ�าห็น�4
9. ข'อบุ�งค�บุตามสำ�ญญาม�อะไร(อ�กบุ'าง )10. เร$&องเขตอ�านาจศัาล
ไมั(ใช(สาระส%าค�ญ (ไมั(ระบ� ฟ้1องต้ามั ป.ว'แพ(ง มัาต้รา -3 6) ถู�าระบ�ต้�องระบ�ศาลภายใต้�ห็ล�กเกณ์ฑ์�ต้ามัมัาต้รา 7 แห็(ง ป.ว'
แพ(ง ค�อเข้ต้อ%านาจศาลท์��ท์%าส�ญญา ห็ร�อท์ร�พย�พ'พาท์ต้�4งอย.( ห็ร�อศาลท์��ค.(ส�ญญาฝ่Bายใดฝ่Bายห็น3�งมั�ภ.มั'ล%าเนา
1 1 .วรรคทำ'าย่ของสำ�ญญาท์%าก��ฉบ�บ เป*นภาษาอะไร และค.(ความัอ(านเข้�าใจแล�ว จ3งลงนามัต้(อ
ห็น�าพยาน
1 2 .ลาย่ม$อช$&อค5�สำ�ญญาข้องบ�คคลธุรรมัดา ห็ร�อผู้.�ร �บมัอบอ%านาจ (ห็ากมั�)น'ต้'บ�คคล ลงช��อประท์�บต้รา ห็ร�อผู้.�ร �บมัอบอ%านาจ (ห็ากมั�)พ'มัพ�ลายน'4วมั�อ ลงช��อพยาน 2 คน ร�บรองลายน'4วมั�อ (ถู�าไมั(มั�พยาน
ส�ญญาเป*นอ�นใช�ไมั(ได�)1 3 .ลาย่ม$อช$&อพย่าน (ร�บุรองการทำ�าสำ�ญญา)
กฎห็มัายไมั(ห็�ามัท์��จะมั�ถู�ามั�ควรเป*นคนน(าเช��อถู�อ ซึ่3�งพยานน�4นจะต้�องร. �เห็$นการลงลายมั�อช��อข้อง
ส�ญญา1 4 .อากรแสำตมป็=
ไมั(ปHดปHดไมั(ครบห็ร�อข้าด ห็ร�อไมั(ข้�ดฆ(า จะใช�เป*นพยานห็ล�กฐานคด�แพ(งไมั(ได�
1 5 .เอกสำารแนบุทำ'าย่สำ�ญญาแท์�จร'งมั'ใช(ส�ญญาแต้(เป*นการต้กลงให็�น%ามัาแนบท์�ายส�ญญาและให็�ถู�อเป*นส(วนห็น3�งข้อง
ร�ฐสภา
(5)สำร�ป็สำ�ญญาควรม�ข'อความ1. ช��อส�ญญา 2. สถูานท์��ในการท์%าส�ญญา3. ว�น เวลา ท์%าส�ญญา4. ช��อค.(ส�ญญา อาย� ภ.มั'ล%าเนา5. รายละเอ�ยดเก��ยวก�บท์ร�พย�อ�นเป*นว�ต้ถู�แห็(งห็น�46. รายละเอ�ยดเก��ยวก�บส'ท์ธุ'ห็น�าท์��ข้องแต้(ละฝ่Bาย7. ข้�อผู้'ดส�ญญา8. ค(าเส�ยห็ายเมั��อมั�การผู้'ดส�ญญา9. ข้�อบ�งค�บต้ามัส�ญญา10. เข้ต้อ%านาจข้องศาล (ห็ากมั�)11. วรรคท์�ายข้องส�ญญา12. ลายมั�อช��อค.(ส�ญญา13. ลายมั�อช��อพยาน14. อากรแสต้มัปC15. เอกสารแนบท์�ายส�ญญา
(6)ข'อควรค�าน,งในการร�างสำ�ญญาเพ$&อให'ม�ผลผ5กพ�นเป็.นธิ์รรมแก�ทำ�กฝ่1าย่
1 )ข'อความในสำ�ญญาต'องช�ดิ์เจนแน�นอน เป*นการต้�ดป7ญห็า การต้�ความัและเก'ดช(องว(างในการแสวงห็าผู้ล
ประโยชน� ห็ร�อใช�อ�างเพ��อปฏิ'เสธุความัร�บผู้'ดชอบข้องแต้(ละฝ่Bาย
2) สำ�ทำธิ์�และหน'าทำ�&ควรเทำ�าเทำ�ย่มก�น ต้�องค%าน3งถู3งส'ท์ธุ'และห็น�าท์��แต้(ละฝ่Bายต้ามัประโยชน�ต้ามัประเภท์ข้อง
ส�ญญา ควรก%าห็นดค(าเส�ยห็ายพอควร เมั��อมั�การผู้'ดน�ด ต้�องค%าน3งถู3งเห็ต้�ผู้ลและมัน�ษยธุรรมัโดยเฉพาะข้องเข้ต้การเร�ยกร�อง
ต้ามัท์��กฎห็มัายก%าห็นดไว�3) ข'อความจะต'องบุ�งค�บุก�นไดิ์'ตามกฎหมาย่
โดยเฉพาะท์��เก��ยวก�บความัสงบเร�ยบร�อยและศ�ลธุรรมัอ�นด�ข้องประชาชน
ข'อควรค�าน,งในการร�างสำ�ญญา(ต�อ 1)
4 ) ข'อตกลงก�นเก�&ย่วก�บุค�านาย่หน'า อาจต้กลงก�บค.(ส�ญญาท์�4งสองฝ่Bายได� ต้�องให็�ระบ�ให็�ช�ดเจนว(าฝ่Bายใดมั�ห็น�าท์��จ(ายค(านายห็น�า จ%านวนเง'นค(านายห็น�า ก$ต้�องระบ�ให็�แน(นอน
5) ภาระดิ์'านภาษี�1 ) ต้�องช%าระภาษ�ห็ร�อไมั(
ต้�องต้รวจว(าส�ญญาท์��ร (าง จะต้�องมั�การเส�ยค(าธุรรมัเน�ยมัห็ร�อภาษ�แก(ร�ฐห็ร�อไมั( จ%านวนอ�ต้ราเท์(าใด เป*นเง'นเท์(าไห็ร( เส�ยท์��ใด
2) กฎห็มัายก%าห็นดให็�ผู้.�ใดเป*นผู้.�เส�ยกฎห็มัายผู้.�ใดจ(าย ห็ร�อออกเท์(าก�นค.(ส�ญญาอาจต้กลงให็�ฝ่Bายใดฝ่Bายห็น3�งออกก$ได� (มั'ใช(กฎห็มัายเก��ยวก�บ
ความัสงบเร�ยบร�อย)
3) ก%าห็นดในส�ญญาผู้.�ใดเป*นผู้.�เส�ยไมั(ควรจะไปช�4แนะให็�มั�การพล�กภาระค(าธุรรมัเน�ยมัห็ร�อภาษ�ให็�แก(อ�กฝ่Bาย
ห็น3�ง เมั��อค.(ส�ญญาต้กลงอย(างไร ก$ร(างไปต้ามัน�4น
6 )อน�ญาโตต�ลาการส�ญญาต้�องพ'จารณ์าถู3งว�ต้ถู�ประสงค�แท์�จร'งระห็ว(างค.(ส�ญญา ค�อการช(วย
เห็ล�อเก�4อก.ลก�น เป*นเกณ์ฑ์�ในการห็าท์างแก�ป7ญห็าโดยส�นต้' ไมั(ถู3งก�บต้�องข้34นศาล เส�ยท์�4งเง'น เส�ยท์�4งเวลาย�งเป*นเห็ต้�ให็�บาดห็มัางน%4าใจร(วมัท์%าธุ�รก'จต้(อไปไมั(ได�อ�กท์างปฏิ'บ�ต้' เมั��อมั�ข้�อพ'พาท์ต้�องเร'�มัต้�นท์��การเจรจาโดยค.(ส�ญญาส(งต้�วแท์น
เจรจาแต้(อาจใช�คนกลางมัาช(วยแก�ป7ญห็าต้ามัส�ญญาถู�าคนกลางเข้�ามัาเจรจาอย(างเป*นท์างการ กฎห็มัายท์��เร�ยกว(า
“อน�ญาโต้ต้�ลาการ”ระง�บข้�อพ'พาท์โดยอน�ญาโต้ต้�ลาการ ใช�เวลารวดเร$ว ประห็ย�ด บรรยากาศ
ข้องการพ'จารณ์าเห็มั�อนการประช�มัห็าร�อก�น โดยมั�องค�กรอน�ญาโต้ต้�ลาการร(วมัประช�มัด�วย
ท์%าให็�ค.(กรณ์�มั�แนวโน�มั ไมั(เคร(งเคร�ยด ไมั(เป*นอ�ปสรรคต้(อการปฏิ'บ�ต้'งาน ต้ามัส�ญญาในส(วนอ��น ๆ
ข'อควรค�าน,งในการร�างสำ�ญญา(ต�อ 2)
7 )จ�านวนของสำ�ญญา1 .ควรท์%าจ%านวน 2 ฉบ�บ2. ข้�อความัท์�4งสองฉบ�บจะต้�องเห็มั�อนก�นท์�ก
ประการ3. ค.(ส�ญญาจะต้�องลงลายมั�อช��อไว�ท์� 4ง 2 ฉบ�บ4. ระบ�ในส�ญญาว(าท์%าไว�ก��ฉบ�บด�วย5. แต้(ละฝ่Bายจะเก$บไว�คนละ 1 ฉบ�บ
ข'อควรค�าน,งในการร�างสำ�ญญา(ต�อ 3)
ม�ดิ์จ�าม�ดิ์จ�า
ค�อเง'นห็ร�อส'�งมั�ดจ%าอ��นซึ่3�งค.(ส�ญญาได�ส(งมัอบให็�ไว�แก(ก�น เมั��อเข้�าท์%าส�ญญา
เพ��อประโยชน�ในการเป*นพยานห็ล�กฐานว(าส�ญญาได�ท์%าก�นข้34นแล�ว
และเพ��อประโยชน�ในการเป*นประก�นการปฏิ'บ�ต้'ต้ามัส�ญญากรณ์�ท์��มั�การช%าระห็น�4ต้ามัส�ญญาโดยถู.กต้�อง เง'นมั�ดจ%าท์��ให็�ไว�
จะต้�องส(งค�น ห็ร�อจะจ�ดเอาเป*นการช%าระห็น�4บางส(วนแต้(ในกรณ์�ท์��ไมั(มั�การช%าระห็น�4ต้ามัส�ญญา กฎห็มัายให็�ส'ท์ธุ'แก(
ฝ่Bายท์��ร �บมั�ดจ%าไว� ในอ�นท์��จะร'บมั�ดจ%าน�4นเส�ย ห็ร�อถู�าการช%าระห็น�4ต้กเป*นพ�นว'ส�ย อ�นเป*นความัผู้'ดข้องฝ่Bายท์��วางมั�ดจ%า ก$ให็�ร'บมั�ดจ%า
ข'อสำ�งเกตแมั�ในส�ญญาจะซึ่�4อจะข้ายอส�งห็าร'มัท์ร�พย� จะมั�ห็ลาย
ว'ธุ� ค�อมั� มั�ห็ล�กฐานเป*นห็น�งส�อ วางมั�ดจ%าห็ร�อมั�การช%าระห็น�4บางส(วน
แต้(ห็ากค.(ส�ญญาต้กลงก�นว(าจะท์%าส�ญญาเป*นห็น�งส�อห็ากค.(ส�ญญาย�งไมั(ได�ท์%าส�ญญาจะซึ่�4อจะข้ายเป*น
ห็น�งส�อก�นไว�ถู�อว(าส�ญญาย�งไมั(เก'ด แมั�จะมั�การวางมั�ดจ%าห็ร�อมั�การช%าระห็น�4บางส(วนแล�วก$ต้ามั
ค.(ส�ญญาจะฟ้1องให็�ค.(ส�ญญาอ�กฝ่Bายห็น3�งปฏิ'บ�ต้'ต้ามัส�ญญาจะซึ่�4อจะข้ายไมั(ได�
ม�ดิ์จ�า
เบุ�+ย่ป็ร�บุเบุ�+ย่ป็ร�บุ
ค�อค(าเส�ยห็าย ห็ร�อ ส'นไห็มัท์ดแท์น ความัเส�ยซึ่3�งค.(ส�ญญาก%าห็นดไว�ล(วงห็น�า
โดยล.กห็น�4ให็�ส�ญญาว(า ถู�าล.กห็น�4ไมั(ช%าระห็น�4ห็ร�อไมั(ช%าระห็น�4ให็�ถู.กต้�องต้ามัสมัควร ห็ร�อฝ่Bาฝ่Kนการงดเว�นอ�นใดอ�นห็น3�งให็�เจ�าห็น�4ร 'บห็ร�อเร�ยกเอาเบ�4ยปร�บน�4นได�
ข'อสำ�งเกตในบางกรณ์�เจ�าห็น�4อาจไมั(ได�ร�บความัเส�ยห็ายในท์าง
ท์ร�พย�ส'นเลยแต้(เจ�าห็น�4ก$ย�งมั�ส'ท์ธุ'เร�ยกเบ�4ยปร�บเพ��อลงโท์ษล.กห็น�4ใน
ฐานผู้'ดส�ญญาไมั(ช%าระห็น�4ก$ได�
หล�กเกณฑ์8ในการเร�ย่กเบุ�+ย่ป็ร�บุห็ากเร�ยกเบ�4ยปร�บมัากกว(าค(าเส�ยห็าย จะเร�ยกค(า
เส�ยห็ายอ�กไมั(ได� (ฎ�กา 6642530/ )ห็ากเร�ยกค(าเส�ยห็ายได�เต้$มัความัเส�ยห็ายท์��ได�ร�บ
แล�วจะเร�ยกเบ�4ยปร�บอ�กไมั(ได� (ฎ�กา 527 7 /2 5 4 0 )
ห็ากเบ�4ยปร�บน�4นส.งเก'นควร กฎห็มัายให็�อ%านาจศาลลดเบ�4ยปร�บต้ามัจ%านวนท์��เห็$นสมัควรได�
เบุ�+ย่ป็ร�บุ
ข'อแตกต�างของม�ดิ์จ�าและเบุ�+ย่ป็ร�บุมั�ดจ%า มั�การส(งมัอบว�ต้ถู�ต้ามัส�ญญา (เช(น ท์ร�พย� )
แต้(เบ�4ยปร�บ จะส(งมัอบว�ต้ถู�แห็(งส�ญญาห็ร�อไมั(ก$ได�
มั�ดจ%า เป*นห็ล�กฐานห็ร�อเป*นประก�นในการท์��จะปฏิ'บ�ต้'ต้ามัส�ญญา แต้(เบ�4ยปร�บ เป*นการก%าห็นดค(าส'นไห็มัท์ดแท์นในกรณ์�ท์��ไมั(ช%าระห็น�4ให็�ถู.กต้�องต้ามัท์��ต้กลง
ก�นไว�ล(วงห็น�า มั�ดจ%า โดยปกต้'ท์ร�พย�ท์��วางให็�อ�กฝ่Bายห็น3�งย3ดไว�มั�จ%านวนน�อย ส(วนเบ�4ยปร�บ โดยปกต้'ท์ร�พย�ส'นท์��วางไว�
มั�กมั�จ%านวนมัาก
สำร�ป็ข'อควรค�าน,งในการร�างสำ�ญญา สำ�&งต�อไป็ทำ�&ควรพ�จารณาในเร$&องการร�างสำ�ญญา เพ$&อให'ม�ผลผ5กพ�นทำ�&เป็.นธิ์รรมแก�ทำ�กฝ่1าย่
ซึ่3�งได�แก( 1. ข้�อความัในส�ญญาต้�องช�ดแจ�งแน(นอน2. ส'ท์ธุ'และห็น�าท์��ควรเท์(าเท์�ยมัก�น3. ข้�อความัจะต้�องบ�งค�บก�นได�ต้ามั
กฎห็มัาย4. การต้กลงก�นเก��ยวก�บค(านายห็น�า5. ภาระด�านภาษ� 5.1 ต้�องช%าระภาษ�ห็ร�อไมั( 5.2 กฎห็มัายก%าห็นดให็�ผู้.�ใดเป*นผู้.�เส�ย 53. ก%าห็นดในส�ญญาผู้.�ใดเป*นผู้.�เส�ย
6. อน�ญาโต้ต้�ลาการ 7. จ%านวนข้องส�ญญา
(๑ ) ช��อส�ญญา หน�งสำ$อสำ�ญญาก5'ย่$มเง�น(๑)
(๒ ) สถูานท์��ท์%าส�ญญา ท์%าท์�� บร'ษ�ท์ท์��ปร3กษากฎห็มัายสมั�ครและเพ��อน จ%าก�ด เลข้ท์�� ๑๒๒ ถูนนบ�ญศ'ร' แข้วงศาลเจ�าพ(อเส�อ
เข้ต้พระนคร กร�งเท์พมัห็านคร(๒)
(๓ ) ว�นท์%าส�ญญา ว�นท์�� ๑ มั�นาคมั ๒๕๕๑(๓)
(๔ ) ค.(ส�ญญา(บ�คคลธุรรมัดา ห็น�งส�อส�ญญาฉบ�บน�4ท์%าข้34นระห็ว(าง นายกร�ณ์า การ�ณ์(๔) อาย� ๒๕ ปF และน'ต้'บ�คคล)อาย� ภ.มั'ล%าเนา อย.(บ�านเลข้ท์�� ๑ ถูนนพระรามั ๒ แข้วงแสมัด%า เข้ต้บางข้�นเท์�ยน กร�งเท์พฯ ซึ่3�งต้(อไป ในส�ญญาน�4 จะเร�ยกว(า ผู้.�ก.� ฝ่Bายห็น3�ง ก�บ “ ” นายข้จรศ�กด'= จ�นท์ร�ด�(๔ ) อาย� ๓๐ ปF อย.( บ�านเลข้ท์�� ๒ ถูนนพระรามั ๓ แข้วงแสมัด%า เข้ต้บางค%าด� กร�งเท์พฯ ซึ่3�งต้(อไปใน ส�ญญาน�4จะเร�ยกว(า ผู้.�ให็�ก.� อ�กฝ่Bายห็น3�ง“ ”
ท์�4งสองฝ่Bายต้กลงท์%าส�ญญาก�นด�งต้(อไปน�4(๕ ) รายละเอ�ยดอ�นเป*น ข้�อ ๑.ผู้.�ก.�ต้กลงก.�เง'นจ%านวน ๑,๐๐๐,๐๐๐
บาท์(ห็น3�งล�านบาท์ ) จากผู้.�ให็�ท์ร�พย�ส'นอ�นเป*นว�ต้ถู�แห็(งห็น�4 ก.� ซึ่3�งผู้.�ก.�ได�ร�บเง'นจ%านวนด�งกล(าวไปครบถู�วนเร�ยบร�อยแล�วในว�นท์%าส�ญญา(๕)
ข้�อ ๒.ผู้.�ก.�ต้กลงช%าระดอกเบ�4ยในอ�ต้ราร�อยละ ๑๕ ต้(อปF โดยต้กลงช%าระ ท์�กว�นท์�� ๓๐ ข้องเด�อน น�บแต้(เด�อนมั�นาคมั ๒๕๕๑ เป*นต้�นไป(๕)
ข้�อ ๓.ผู้.�ก.�ต้กลงช%าระเง'นก.�ต้ามัส�ญญาก.�ข้�อ ๑ . ค�นให็�แก(ผู้.�ให็�ก.�ในว�นท์�� ๑ มั�นาคมั ๒๕๕๒(๕)
(2/42)
(๖ ) รายละเอ�ยดเพ'�มัเต้'มัส'ท์ธุ' ข้�อ ๔.ผู้.�ก.�ต้กลงช%าระดอกเบ�4ย และห็ร�อเง'นต้�นค�นแก(ผู้.�ให็�ก.� ณ์ ภ.มั'ล%าเนาห็น�าท์��ข้องแต้(ละฝ่Bาย ข้องผู้.�ให็�ก.�(๖)
(๗ ) มั�อะไรบ�างท์��ไมั(ปฏิ'บ�ต้'จะผู้'ดส�ญญา ข้�อ ๕.ห็ากผู้.�ก.�ผู้'ดส�ญญาข้�อใดข้�อห็น3�ง ถู�อว(าผู้'ดส�ญญาท์�กข้�อ(๗) ย'นยอมัห็ร�อผู้'ดส�ญญาข้�อใดข้�อห็น3�ง ให็�ผู้.�ก.�ฟ้1องบ�งค�บคด�ได�ท์�นท์� โดยมั'ต้�องบอกกล(าวล(วงห็น�า(๙)
ถู�อว(าผู้'ดส�ญญาท์�กข้�อ ข้�อ ๖ . ห็ากมั�การฟ้1องร�องบ�งค�บต้ามัส�ญญาน�4 ค.(ส�ญญาต้กลงให็�ย��นฟ้1อง ท์��ศาลแพ(งธุนบ�ร�(๑๐)
(๘ ) ค(าเส�ยห็าย(ไมั(มั�) ห็น�งส�อส�ญญาฉบ�บน�4ท์%าข้34นเป*นฉบ�บท์�� ๒(๑๑) ซึ่3�งค.(ส�ญญาได�อ(านข้�อความั ในส�ญญาน�4เข้�าใจด�แล�ว จ3งลงลายมั�อช��อไว�เป*นส%าค�ญต้(อห็น�าพยาน
(๙ ) ข้�อบ�งค�บต้ามัส�ญญา(๑๐ ) ระบ�เข้ต้อ%านาจศาลท์��จะฟ้1องห็ร�อ
ลงช��อ.............................................................. ผู้.�ก.�(๑๒)
อน�ญาโต้ต้�ลาการก$ได� ( นายกร�ณ์า การ�ณ์ )(๑๑)ระบ�ท์%าส�ญญาก��ฉบ�บ
ลงช��อ................................................................ผู้.�ให็�ก.�(๑๒)
(๑๒)ลงช��อค.(ส�ญญา ( นายข้จรศ�กด'= จ�นท์ร�ด� )(๑๓)พยานร�บรองการท์%าส�ญญา
ลงช��อ................................................................พยาน(๑๓)
ลงช��อ................................................................พยาน 243( / )
(๑๔)
(๑๔ ) อากรแสต้มัปC อากรแสต้มัปC(๑๕ ) เอกสารแนบท์�าย(ไมั(มั�)
(2/44)
(2/45)
แสำดิ์งเป็ร�ย่บุเทำ�ย่บุการร�างสำ�ญญาก�บุการร�างฟ้Cอง
1.ช��อส�ญญา 1.ช��อเร��องท์��ฟ้1อง (จะอย.(ต้รงช(องก(อนท์�นท์ร�พย�)
2 .สถูานท์��ท์%าส�ญญา 2. ศาล3.ว�นท์��ท์%าส�ญญา 3. ว�นฟ้1อง (ห็ร�อย��นฟ้1อง)4.ค.(ส�ญญา ( 2 ห็ร�อ 3 คน) 4. ช��อค.(ความั (โจท์ก� – จ%าเลย) - บ�คคลธุรรมัดา ผู้.�เยาว� - บ�คคลธุรรมัดา ผู้.�เยาว�
ผู้.�ว'กลจร'ต้ ผู้.�ว'กลจร'ต้ผู้.�เสมั�อนไร�ความัสามัารถู ผู้.�เสมั�อนไร�ความั
สามัารถูผู้.�จ�ดการมัรดก ผู้.�จ�ดการมัรดก
- น'ต้'บ�คคล (ต้�วแท์น) - น'ต้'บ�คคล (ต้�วแท์น)ป.พ.พ . ป.พ.พ.พ.ร.บ.กมั.มัห็าชน พ.ร.บ.กมั.มัห็าชนพ.ร.บ.กมั . อ��น ๆ พ.ร.บ.กมั . อ��น ๆ
- ช��อเร��องท์��ฟ้1อง (ข้�อห็าห็ร�อฐานความัผู้'ด)
- ท์�นท์ร�พย� (2/46)
แสำดิ์งเป็ร�ย่บุเทำ�ย่บุการร�างสำ�ญญาก�บุการร�างฟ้Cอง(ต�อ)
5.รายละเอ�ยดเก��ยวก�บท์ร�พย�อ�นเป*นว�ต้ถู�แห็(งห็น�4 5.รายละเอ�ยดข้องการบรรยายฟ้1อง (เร��องอะไร) -6. รายละเอ�ยดเก��ยวก�บส'ท์ธุ'ห็น�าท์��ข้องแต้(ละฝ่Bาย - 6. รายละเอ�ยดเก��ยวก�บส'ท์ธุ'ห็น�าท์��ข้องแต้(ละฝ่Bาย
-ว�น เวลา ในการช%าระห็น�4และการบ�งค�บต้ามัส�ญญา - ฐานะข้องโจท์ก� -สถูานท์��ท์��ช%าระห็น�4ห็ร�อบ�งค�บต้ามัส�ญญา - ฐานะข้องจ%าเลย -รายละเอ�ยดเก��ยวก�บว'ธุ�การช%าระห็น�4 - ความัส�มัพ�นธุ�ระห็ว(าง
โจท์ก�จ%าเลย -เง��อนไข้พ'เศษต้(าง ๆ ท์��เข้�ยนแต้กต้(างจากท์��กฎห็มัายก%าห็นด - ผู้.�ร�บผู้'ดร(วมั 7. มั�อะไรบ�างท์��ไมั(ปฏิ'บ�ต้'จะผู้'ดส�ญญา ห็ร�อผู้'ดส�ญญาข้�อใด 7. ข้�อโต้�แย�ง ข้�อห็น3�ง ถู�อว(าผู้'ดส�ญญาท์�กข้�อ
8. ค(าเส�ยห็าย 8. ค(าเส�ยห็าย 9. ข้�อบ�งค�บต้ามัส�ญญา 9. ค%าข้อบ�งค�บ
10.จะระบ�เข้ต้อ%านาจศาลท์��จะฟ้1อง และอน�ญาโต้ต้�ลาการก$ได� 10.ศาลท์��จะฟ้1อง ด.ต้ามั ป.ว'.แพ(ง (2/47)
แสำดิ์งเป็ร�ย่บุเทำ�ย่บุการร�างสำ�ญญาก�บุการร�างฟ้Cอง(ต�อ)
1 1 .ระบ�ท์%าส�ญญาก��ฉบ�บ 11 ระบ�ท์%าส%าเนาค%าฟ้1องมัาด�วยก��ฉบ�บ12.ลงช��อค.(ส�ญญา 12.ลงช��อโจท์ก�13.พยานร�บรองการท์%าส�ญญา 13.ห็ร�อ
ท์นายโจท์ก�14.เอกสารแนบท์�ายส�ญญา 14.เอกสารแนบ
ท์�ายฟ้1อง15.อากรแสต้มัปC 15.เส�ยค(าฤชา
ธุรรมัเน�ยมั
(2/48)
(2/49)
(1) ข'อสำ�งเกตของสำ�ญญาเง�นก5' 1. กฎห็มัายก%าห็นดไว�ว(าการก.�ย�มัเง'นเก'นกว(า 2,000 บาท์ จะต้�องมั�ห็ล�กฐานเป*น
ห็น�งส�อแสดงว(าได�มั�การก.�ย�มัก�นไปจร'ง และห็ล�กฐานน�4นจะต้�องลงลายมั�อช��อผู้.�ก.� ด�วย ถู�าไมั(มั�ห็ล�กฐานเป*นห็น�งส�อด�งกล(าวแล�ว ห็ากผู้.�ก.�ไมั(ยอมัช%าระเง'นก.�เมั��อถู3ง
ก%าห็นด ผู้.�ให็�ก.�จะฟ้1องเร�ยกเง'นก.�น� 4นมั'ได� ห็ล�กฐานน�4 ต้ามัปกต้'จะท์%าก�นในร.ปข้องส�ญญาก.� แต้(มั�ห็ล�กฐานอย(างอ��น
เป*นห็น�งส�อแสดงว(าผู้.�ก.�ได�ก.�เง'นไปจร'งและลงลายมั�อช��อผู้.�ก.�แล�วก$ฟ้1องเร�ยกได� กฎห็มัายมั'ได�บ�งค�บถู3งก�บว(าจะต้�องท์%า ในร.ปข้องส�ญญาก.�จ3งจะใช�ได� เช(น อาจ
เข้�ยนไว�ห็ล�งซึ่องบ�ห็ร��ก$ได�2. ส'�งท์��น%าไปให็�เจ�าห็น�าท์��ย3ดถู�อเป*นประก�นน�4น ห็ากเป*นโฉนดท์��ด'น ห็ากผู้.�ก.�ไมั(ช%าระ
เง'น ผู้.�ให็�ก.� จะย3ดเป*นข้องต้นท์�นท์�มั'ได� จะต้�องฟ้1องบ�งค�บคด�เส�ยก(อน3. ดอกเบ�4ยในการก.�ย�มัเง'นน�4น กฎห็มัายให็�ค'ดก�นได�เพ�ยงร�อยละ 15 ต้(อปF ห็ากค'ด
เก'นกว(าน�4น เช(น ร�อยละ 2 บาท์ต้(อเด�อน กฎห็มัายถู�อว(าข้�อต้กลงในส(วนท์��เก��ยว ก�บดอกเบ�4ยเป*นโมัฆะห็ร�อใช�ไมั(ได�ท์� 4งห็มัด ถู�อเสมั�อนก�บส�ญญาก.�น� 4นไมั(มั�ข้�อต้กลง
ให็�ค'ดดอกเบ�4ยด�วย นอกจากน�4นการท์��ผู้.�ให็�ก.�เร�ยกร�องดอกเบ�4ยในอ�ต้ราเก'นกว(า กฎห็มัายก%าห็นดไว� ผู้.�ให็�ก.�ย�งจะต้�องมั�ความัผู้'ดฐานเร�ยกดอกเบ�4ยเก'นอ�ต้รา อาจ
ถู.กจ%าค�กไมั(เก'น 1 ปFห็ร�อปร�บไมั(เก'น 1,000 บาท์ แมั�ว(าผู้.�ก.�จะต้กลงย'นยอมัด�วย ก$ต้ามั
(2/50)
ข'อสำ�งเกตของสำ�ญญาเง�นก5'(ต�อ)4. ส�ญญาก.�ห็ากไมั(ก%าห็นดระยะเวลาช%าระเง'นไว� เจ�าห็น�4ย(อมัมั�ส'ท์ธุ'เร�ยกเง'นค�น
เมั��อใดก$ได� ด�งน�4นการก.�เง'นควรจะระบ�ก%าห็นดเวลาท์��จะต้�องช%าระเง'นค�นไว�โดยช�ดแจ�งมั'ฉะน�4นล.กห็น�4จะต้กเป*นฝ่Bายเส�ยเปร�ยบ ซึ่3�งถู�ามั�การก%าห็นดเวลาก�นไว�แล�ว เจ�าห็น�4จะเร�ยกให็�ช%าระเง'นก(อนครบก%าห็นดไมั(ได�
5. ส�ญญาก.�ท์�กฉบ�บต้�องปHดอากรแสต้มัปC 1 บาท์ ท์�ก ๆ จ%านวนเง'นท์��ก.� 2000, บาท์ แต้(อากรแสต้มัปCเก'น 10000, บาท์ ให็�ต้'ดอากร
เพ�ยง 10000, บาท์ และผู้.�ก.�ย�มัเป*นผู้.�ข้�ดฆ(าต้ามัประมัวลร�ษฎากร6. เมั��อมั�การช%าระห็น�4 ไมั(ว(าท์�4งห็มัดห็ร�อแต้(บางส(วน ล.กห็น�4จะต้�องปฏิ'บ�ต้'อย(าง
ใดอย(างห็น3�ง ด�งน�4 1 ให็�เจ�าห็น�4ท์%าห็น�งส�อ โดยลงลายมั�อช��อว(าได�ร�บช%าระห็น�4ไว�แล�วเท์(าใด 2) ให็�เจ�าห็น�4บ�นท์3กเป*นห็ล�กฐานไว�ในห็น�งส�อส�ญญาก.� 3) ถู�ามั�การช%าระห็น�4ท์� 4งห็มัดแล�ว ล.กห็น�4อาจข้อห็น�งส�อส�ญญาก.�มัาท์%าลาย
เส�ย
251( / )
(2) ข'อควรสำ�งเกตของสำ�ญญาจะซ่$+อจะขาย่
1. กรรมัส'ท์ธุ'=ในท์ร�พย�ท์��จะข้ายน�4นย�งไมั(โอนไปย�งผู้.�จะซึ่�4อ จนกว(าจะได�มั�การจดท์ะเบ�ยนการโอนกรรมัส'ท์ธุ'= ต้ามัก%าห็นดเวลาในส�ญญาแล�ว
2. การวางมั�ดจ%าน�4น ผู้.�จะซึ่�4อวางเพ�ยงคร�4งเด�ยวในว�นท์%าส�ญญา และช%าระส(วนท์��เห็ล�อท์�4งห็มัดในว�นจดท์ะเบ�ยนโอนกรรมัส'ท์ธุ'= ห็ร�อจะช%าระเป*นงวด ๆ และช%าระงวดส�ดท์�ายในว�นจดท์ะเบ�ยนโอนกรรมัส'ท์ธุ'=ก$ได�
3. ท์ร�พย�ส'นท์��จะข้ายน�4น จะต้�องระบ�ให็�ช�ดเจน เช(น จะข้ายท์��ด'นโฉนดท์��เท์(าใด เป*นเน�4อท์��เท์(าใด ถู�ามั�บ�านห็ร�อต้3กก��ช� 4นก��ห็ล�งก$ควรจะระบ�ไว�ด�วย ห็ากเป*นรถูยนต้� ควรระบ�ด�วยว(าย��ห็�ออะไร เลข้ท์ะเบ�ยนเท์(าใด
4. จะต้�องให็�ค.(สมัรสข้องท์�4งสองฝ่Bาย (ถู�ามั� ) ให็�ความัย'นยอมัด�วย มั'ฉะน�4นส�ญญาจะไมั(บร'บ.รณ์�
252( / )
(3)ข'อควรสำ�งเกตของสำ�ญญาเช�า
1 กรณ์�เช(าท์��มั�ก%าห็นดระยะเวลาเก'นกว(า 3 ปF กฎห็มัายก%าห็นดให็�จดท์ะเบ�ยนต้(อพน�กงานเจ�าห็น�าท์��ด�วย มั'ฉะน�4นจะบ�งค�บได�เพ�ยง 3 ปF เท์(าน�4น
2. การเช(าบ�าน ห็ร�อท์��ด'น ควรจะมั�การระบ�ว�ต้ถู�ประสงค�ในการใช�ส'�งท์��เช(าน�4นด�วย เพราะบางคร�4งอาจจะมั�การใช�ท์ร�พย�ท์��เช(าไปในท์างท์��ข้�ดก�บความัคาดห็มัายข้องผู้.�ให็�เช(า
3. การระบ�ให็�ผู้.�เช(าออกจากบ�านเช(าท์�นท์�เมั��อครบก%าห็นดโดยมั'ต้�องบอกกล(าวก$เพ��อประโยชน�เวลาฟ้1องคด�
4. การท์��ระบ�ให็�ผู้.�เช(าได�ร�บความัย'นยอมัจากผู้.�ให็�เช(าเป*นลายล�กษณ์�อ�กษรก(อนท์��จะให็�เช(าช(วง ห็ร�อให็�ผู้.�อ��นใช�ประโยชน�ในบ�านเช(า ก$เพ��อให็�ผู้.�เช(าได�พ'จารณ์าก(อนว(าจะเก'ดความัเส�ยห็ายแก(ผู้.�ให็�เช(าห็ร�อไมั(
5. เก��ยวก�บค(าข้นย�ายน�4น ห็ากต้�องการจะให็�มั�การจ(ายค(าข้นย�ายในกรณ์�ท์��ผู้.�เช(าจะต้�องออกจากท์��เช(า จะต้�องระบ�ให็�ช�ดเจนด�วย มั'ฉะน�4นจะเร�ยกร�องมั'ได�
253( / )
ข'อควรสำ�งเกตของสำ�ญญาเช�า(ต�อ)
6. การปHดอากรแสต้มัปCในส�ญญาเช(าน�4น กฎห็มัายก%าห็นดให็�ปHด1 บาท์ ท์�กจ%านวนเง'น 1,000 บาท์ ห็ร�อเศษข้อง 100 บาท์ แห็(งค(าเช(าต้ลอดอาย�การเช(าส(วนค.(ฉบ�บปHด 5 บาท์
7. จะต้�องให็�ค.(สมัรส (ถู�ามั�) ลงลายมั�อช��อให็�ความัย'นยอมัด�วยมั'ฉะน�4นส�ญญาจะไมั(สมับ.รณ์�
(2/54)
4( ) ข'อสำ�งเกตสำ�ญญาเช�าซ่$+อ1. กรรมัส'ท์ธุ'=ในท์ร�พย�ส'นท์��เช(าซึ่�4อ ย�งไมั(โอนไปจนกว(าผู้.�เช(า
ซึ่�4อได�ปฏิ'บ�ต้'ต้ามัส�ญญาครบถู�วน ค�อช%าระค(าเช(าซึ่�4อ ในกรณ์�ท์��เป*นท์ร�พย�ส'นท์��จะต้�องไปจดท์ะเบ�ยนกรรมัส'ท์ธุ'=จะโอนก$ต้(อเมั��อได�
มั�การด%าเน'นการจดท์ะเบ�ยนกรรมัส'ท์ธุ'=เร�ยบร�อยแล�ว 2. ท์ร�พย�ส'นท์��เช(าซึ่�4อ ต้�องระบ�ให็�ช�ดเจนว(าเป*นอะไร มั�ล�กษณ์ะ
อย(างไร เช(น จะให็�เช(าซึ่�4อท์��ด'น ต้�องระบ�ด�วยว(าเน�4อท์��เท์(าไห็ร( โฉนดเลข้ท์��เท์(าไห็ร( มั�บ�านห็ร�อต้3กก��ช� 4น ห็ร�อให็�เช(าซึ่�4อรถูยนต้� ควรจะระบ�
ว(ารถูยนต้�ย��ห็�ออะไร ร� (น แบบ ส� ล�กษณ์ะต้(าง ๆ ต้ลอดจนห็มัายเลข้ท์ะเบ�ยนรถูยนต้� ส(วนประกอบข้องรถูยนต้� ฯลฯ เป*นต้�น3. ส�ญญาเช(าซึ่�4อท์ร�พย�ส'นจะต้�องปHดอากรแสต้มัปCในอ�ต้รา
1 บาท์ ต้(อท์�ก 1000, บาท์ ห็ร�อเศษข้อง 1000,บาท์ ข้องราคาท์ร�พย�ส'นท์�4งห็มัด ยกเว�นส�ญญาเช(าซึ่�4อท์ร�พย�ส'น
ท์��ใช�ในการท์%านา ท์%าไร( ท์%าสวน ไมั(ต้�องเส�ยอากรแสต้มัปC(2/55)
(5) ข'อควรสำ�งเกตของหน�งสำ$อมอบุอ�านาจ
1. ให็�ระบ�เร��องและอ%านาจจ�ดการให็�ช�ดเจนว(า มัอบอ%านาจให็�ท์%าอะไร เช(น ซึ่�4อ ข้าย จ%านอง ฯลฯ
2 . ถู�ามั�ลอยข้.ดลบ ต้กเต้'มั แก�ไข้ ห็ร�อข้�ดฆ(า ผู้.�มัอบอ%านาจต้�องลงลายมั�อช��อก%าก�บไว�ท์�กแห็(ง
3 .อย(าลงลายมั�อช��อผู้.�มัอบอ%านาจ ก(อนกรอกข้�อความัโดยครบถู�วนถู.กต้�องต้ามัความัประสงค�แล�ว
4 . ห็น�งส�อมัอบอ%านาจในต้(างประเท์ศ ควรให็�สถูานท์.ต้ ห็ร�อสถูานกงส�ล ห็ร�อโนต้าร�พ�บล'ค (Notary Plublic ) ร�บรองด�วย
5. ห็น�งส�อมัอบอ%านาจต้�องต้'ดอากรแสต้มัปC ต้ามักรณ์�ต้(อไปน�4 a. มัอบอ%านาจให็�บ�คคลเด�ยวห็ร�อห็ลายคนกระท์%าการคร�4งเด�ยว ค(าอากรแสต้มัปC
10 บาท์ b. มัอบอ%านาจให็�บ�คคลเด�ยวห็ร�อห็ลายคนร(วมักระท์%าการมัากกว(าคร�4งเด�ยว
ค(าอากรแสต้มัปC 30 บาท์c. มัอบอ%านาจให็�กระท์%าการมัากกว(าคร�4งเด�ยว โดยให็�บ�คคลห็ลายคนต้(างคนต้(าง
กระท์%าก'จการแยกก�นได� ค'ดต้ามัรายต้�วบ�คคลท์��ร �บมัอบอ%านาจ คนละ 30 บาท์
(2/56)
ข'อควรสำ�งเกตของหน�งสำ$อมอบุอ�านาจ(ต�อ)
6. ห็น�งส�อมัอบอ%านาจท์��ยกเว�นไมั(ต้�องเส�ยอากร 1) ใบแต้(งท์นายและใบมัอบอ%านาจซึ่3�งท์นายความัให็�
แก(เสมั�ยนข้องต้นเพ��อเป*นต้�วแท์นด%าเน'นคด�ในศาล 2) ใบมัอบอ%านาจให็�ร�บเง'นห็ร�อส'�งข้องแท์น 3) ใบมัอบอ%านาจให็�โอน ห็ร�อกระท์%าการใด ๆ เก��ยวด�วย
ส�ต้ว�พาห็นะต้ามักฎห็มัายว(าด�วยส�ต้ว�พาห็นะ4) ใบมัอบอ%านาจซึ่3�งสห็กรณ์�เป*นผู้.�มัอบและใบมัอบอ%านาจ
ต้�4งสห็กรณ์�เป*นต้�วแท์นจ�ดการให็�สห็กรณ์�ได�ร�บส'ท์ธุ'ในอส�งห็าร'มัท์ร�พย�
(2/57)