การปฐมพยาบาล คนถูกไฟไหม้

การปฐมพยาบาล คนถู�กไฟไหม�

โดย1.นางสาว วาสนา สาภู�

2.นางสาว วราภูรณ์� พลเดชา 3.นางสาว ประภูาพร ภู�

ครองนา

วิ�ธี�ปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม�หรื�อน้ำ��ารื�อน้ำลวิก

..... แผลถู�กไฟไหม�   หมายถู!ง   แผลที่%&ผ'วหน(งหร)อเน)*อถู�กที่+าลายเน)&องจากถู�กความร�อน ซึ่!&งอาจเก'ดจากไฟหร)อกระแสไฟฟ.า ที่(*งน%* รวมถู!งการถู�กสารเคม%ว(ตถู0จ+าพวกกรดและด1างด�วย   แผลถู�กน้ำ��ารื�อน้ำลวิก หมายถู!ง แผลที่%&ผ'วหน(งหร)อเน)*อเย)&อต1างๆ ถู�กที่+าลายเน)&องจากถู�กความร�อนจากส'&งต1างๆ เช1น น+*าเด)อด ไอน+*า หร)อน+*าม(นร�อนๆ เป3นต�นอาการืของผ��ที่�!ถู�กไฟไหม�หรื�อน้ำ��ารื�อน้ำลวิกผ��ที่%&ถู�กไฟไหม�หร)อน+*าร�อนลวก จะม%อาการและอ(นตรายมากหร)อน�อยก4แล�วแต1ผ'วหน(งที่%&ถู�กไหม�หร)อลวก หากม%บาดแผลกว�างจะที่+าให�ต'ดเช)*อและม%โรคแที่รกซึ่�อนได� จ!งม%ความจ+าเป3นที่%&จะต�องร� �ระยะของอาการและอ(นตรายก1อนที่%&จะปฐมพยาบาล ซึ่!&งแบ1งได�เป3น 4 ระยะ ด(งน%*

วิ�ธี�ปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม�หรื�อน้ำ��ารื�อน้ำลวิก

ระยะช4อคข(*นต�น     ระยะน%*ผ��ป7วยจะม%อาการช4อคที่(นที่% เม)&อถู�กไฟไหม�หร)อน+*าร�อนลวก ผ��ป7วยจะม%อาการหมดสต' ช%พจรเต�นเบาแต1เร4วมาก กระส(บกระส1าย เหง)&อออกมาก และอาจถู!งแก1ช%ว'ตได�หากไม1ได�ร(บการปฐมพยาบาลที่%&ถู�กว'ธี%และรวดเร4ว

ระยะช4อคข(*นที่%&สอง     จะเก'ดข!*นภูายหล(งจากถู�กไฟไหม� หร)อน+*าร�อนลวกแล�วประมาณ์ 2 -24 ช(&วโมงอาการคล�ายอาการช4อคข(*นต�น แต1ร0นแรงกว1า การช4อคข(*นน%*ม%สาเหต0มาจากการเส%ยน+*าในร1างกายมาก เพราะถู�กไฟเผาและเหง)&อออก

ระยะเก'ดพ'ษ     ระยะเก'ดพ'ษจะเป3นระยะที่%&ต'ดเช)*อแบคที่%เร%ย ที่+าให�เก'ดหนองที่%&บาดแผล อาการข(*นน%*จะเก'ดข!*นภูายหล(งจากไฟไหม�หร)อน+*าร�อนลวกมาแล�วประมาณ์ 48 - 72 ช(&วโมง อาการระยะน%*จะม%อาการอ(กเสบ ม%หนอง ม%ไข�ส�ง ช%พจรเต�นเร4ว ปวดศี%รษะ คล)&นไส� อาเจ%ยน เบ)&ออาหาร นอนไม1หล(บ และอาจถู!งแก1ความตายได�

ระยะเก'ดแผลเป3น     เม)&อบาดแผลหายม(กจะเก'ดแผลเป3นข!*นจะมากหร)อน�อยก4แล�วแต1บาดแผล ที่%&ถู�กไหม�หร)อลวก หร)อการร(กษาถู�กต�องเพ%ยงใด

การืปฐมพยาบาลผ��ถู�กไฟไหม�หรื�อน้ำ��ารื�อน้ำลวิก ปฏิ'บ(ต'ได�ด(งน%*

ถู�าม%อาการช4อค ควรร(กษาอาการช4อคเส%ยก1อน โดยปฏิ'บ(ต'ด(งน%* ยกปลายเที่�าให�ส�งกว1าระด(บศี%รษะ ให�ความอบอ01นแก1ร1างกาย โดยใช�กระเป<าน+*าร�อนประคบบร'เวณ์บาดแผล ถู�าม%อาการปวดมากควรใช�ยาระง(บปวด ถู�าหากผ��ป7วยหย0ดหายใจ ให�ที่+าการผายปอด

แต1งบาดแผล โดยปฏิ'บ(ต'ด(งน%* ต(ดเส)*อที่%&ถู�กไฟไหม�หร)อน+*าร�อนลวกออ ต(ดผ'วหน(งส1วนที่%&พองออก เพราะอาจล0กลามให�เก'ดหนองได� และอาจที่+าให�

ที่ายาได�ไม1ถู!งบาดแผล ล�างบาดแผลด�วยน+*าอ0 1น น+*าด1างที่(บที่'ม หร)อน+*าเกล)อ

ใช�ยาที่าบาดแผล เช1น น+*าม(นพ)ช ข%*ผ!*งซึ่(ลฟา หร)อข%*ผ!*งย�คาล'ปต(ส เป3นต�น

ถู�าม%อาการมากต�องร%บน+าผ��ป7วยส1งโรงพยาบาลที่(นที่%

บาดแผลที่�!เก�ดจาก ไฟไหม�  น้ำ��ารื�อน้ำลวิก และการืปฐมพยาบาล

บาดแผลที่�!เก�ดจาก ไฟไหม�  น้ำ��ารื�อน้ำลวิก            บาดแผลลวิก  ค)อ แผลที่%&เก'ดจากความร�อน  เช1น                  - ความร�อนจากเปลวไฟหร)อไฟไหม�                  - ความร�อนจากไอน+*าเด)อดหร)อของเหลวร�อน                  - ความร�อนจากสารเคม%                  - ความร�อนจากกระแสไฟฟ.าด�ด หร)อฟ.าผ1า                  - ความร�อนจากร(งส% ต1าง ๆ             อาการที่%&ได�ร(บ  ค)อ ปวดแสบปวดร�อน  ผ'วหน(งแดงพอง หร)ออาจเป3นรอยไหม�เกร%ยมในกรณ์%ที่%&ถู�กร(งส%มาก ๆ  และควรระว(งผ��ป7วยที่%&ถู�กไฟฟ.าด�ดซึ่!&งอาจเก'ดสภูาวะหย0ดหายใจได� ต�องร%บผายปอดที่(นที่%จนกว1าผ��ป7วยจะหายใจเองได�

การืปฐมพยาบาล ผ��ป7วยแผลลวก ควรปฏิ'บ(ต'  ด(งน%*                  - ถูอดหร)อต(ดเส)*อผ�าบร'เวณ์ที่%&ถู�กไฟไหม�หร)อน+*าร�อนลวก                  - แต1ถู�าบางส1วนต'ดแน1นก(บผ'วหน(งไม1ควรด!งออก                   - ควรใช�น+*าเย4นราดบร'เวณ์ผ'วหน(งที่%&ถู�กความร�อน เพ)&อลดความร�อนที่%&จะไปที่+าลายผ'วหน(ง                    - ถู�าปวดแสบปวดร�อนให�ใช�ผ�าช0บน+*าเย4นหร)อน+*าแข4งวางประคบตรงบร'เวณ์แผลหร)อ                    - ป=ดด�วยผ�าก>อสเพ)&อป.องก(นม'ให�ถู�กอากาศีภูายนอก                   - ใช� น+*าม(นมะพร�าว น+*าม(นมะกอก หร)อ ข%*ผ!*ง วาสล'น ที่าบนผ�าก>อสป=ดบร'เวณ์แผล                    - ถู�าถู�กสารเคม%ต�องร%บล�างสารเคม%น(*นออกจากผ'วหน(งด�วยน+*าสะอาดโดยเร4วที่%&ส0ด                   - ถู�ากระหายน+*าให�ด)&มน+*าเล4กน�อย และไม1ควรให�น+*าเย4นจ(ด                   - ถู�าม%อาการมากต�องร%บน+าส1งแพที่ย�โดยเร4ว

อ&ปกรืณ์(ปฐมพยาบาล ส+าล% ผ�ากอซึ่แผ1นชน'ดฆ่1าเช)*อ ที่+าความสะอาด (แอลกอฮอล�) ค%มส+าหร(บบ1งเส%*ยน ผ�าสามเหล%&ยม ผ�ากอซึ่พ(นแผลขนาดต1างๆ กรรไกรขนาดกลาง เข4มกล(ดซึ่1อนปลาย แก�วล�างตา พลาสเตอร�ม�วน ช'*น ผ�าย)ดพ(นแก�เคล4ดข(ดยอก ( Elsatic bandage) ผ�ากอซึ่ช0ลพาราฟ=นส+าหร(บแผลไฟไหม�

ไฟไหม�/น้ำ��ารื�อน้ำลวิก Burns ล)กษณ์ะที่)!วิไป

บาดแผลไฟไม�น+*าร�อนลวก เป3นอ0บ(ต'เหต0ที่%&พบได�บ1อยที่(*งในเด4กและผ��ใหญ่1 ถู�าเป3นเพ%ยงเล4กน�อย จะม%อาการปวดแสบปวดร�อนพอที่นได� และค1อย ๆ หายไปได�เอง แต1ถู�าเป3นมาก   (ก'นบร'เวณ์กว�าง และแผลล!ก) ม(กม%จะภูาวะแที่รกซึ่�อน ที่+าให�ที่0พพลภูาพหร)อตายได�

สาเหตุ&ม(กเก'ดจากความประมาที่เล'นเล1อ ร� �เที่1าไม1ถู!งการณ์� หร)อเก'ดจากอ0บ(ต'เหต0ต1าง ๆ ส'&งที่%&ที่+าให�เก'ดบาดแผลไฟไหม�น+*าร�อนลวก ที่%&พบได�แก1

1. ความร�อน เช1น น+*าร�อน (หม�อน+*า กระต'กน+*า กาน+*า ไอน+*า) น+*าม(นร�อน ๆ (ในกะที่ะ) ไฟ (เตาไฟ    ตะเก%ยง บ0หร%& ประที่(ด พล0) ว(ตถู0ที่%&ร �อน (เช1น เตาร%ด จานชามที่%&ใส1ของร�อน)2. ไฟฟ.าช4อต ด�รายละเอ%ยดเพ'&มเต'ม3. สารเคม% เช1น กรด ด1าง4. ร(งส% เช1น แสงอ(ลตราไวโอแลต (แสงแดด) ร(งส%เรเด%ยม ร(งส%โคบอลต� ระเบ'ดปรมาณ์� เป3นต�น

อาการื อาการข!*นก(บ ขนาด ความล!ก และต+าแหน1งของบาดแผล

1. ขนาด หมายถู!งบร'เวณ์พ)*นที่%&ของบาดแผล แผลขนาดใหญ่1 (ก'นบร'เวณ์กว�าง) จะม%อ(นตรายกว1าแผลขนาดเล4ก อาจที่+าให�ร1างกายส�ญ่เส%ยน+*า โปรต%น และเกล)อแร1 ถู!งก(บเก'ดภูาวะช4อกได� และอาจม%โอกาส ต'ดเช)*อถู!งข(*นเป3นโลห'ตเป3นพ'ษ   ถู!งตายได�

การประเม'นขนาดกว�างของบาดแผล น'ยมค'ดเป3นเปอร�เซึ่4นต�ของพ)*นที่%&ผ'วหน(งที่(&วร1างกาย ถู�าค'ดหยาบๆให�เที่%ยบเอาว1า แผลขนาดหน!&งฝ่7าม)อ (ของผ��ป7วย) เที่1าก(บ 1% ของผ'วหน(งที่(&วร1างกาย เช1น   ถู�าแผลม%ขนาดเที่1าก(บ 10 ฝ่7าม)อ ก4ค'ดเป3นประมาณ์ 10% เป3นต�นที่างการแพที่ย�ได�แบ1งเปอร�เซึ่4นต�ของผ'วหน(ง ตามส1วนต1าง ๆ ของร1างกายเป3นมาตรฐานที่(*งในเด4กและผ��ใหญ่1 ซึ่!&งสะดวกในการค'ดค+านวณ์

2. ความล!ก ผ'วหน(งม%ความล!ก 2 ช(*น ได�แก1 ช( *นหน(งก+าพร�า (epidermis) และช(*นหน(งแที่� (dermis)เราแบ1งบาดแผลไฟไหม�น+*าร�อนลวก ออกเป3น 3 ขนาด ด�วยก(น ด(งน%*

ก. บาดแผลด%กร%ที่%& 1 ข. บาดแผลด%กร%ที่%& 2 ค. บาดแผลด%กร%ที่%& 3

ก. บาดแผลด%กร%ที่%& 1 หมายถู!ง บาดแผลที่%&ม%การที่+าลายของเซึ่ลล�หน(งก+าพร�าช(*นผ'วนอกเที่1าน(*น  หน(งก+าพร�าช(*นในย(งไม1ถู�กที่+าลาย สามารถูเจร'ญ่ข!*นมาแที่นที่%&ส1วนผ'วนอกได� จ!งม%โอกาสหายได�สน'ที่และไม1ม%แผลเป3น (ยกเว�นถู�าม%การต'ดเช)*ออ(กเสบ)ม(กเก'ดจากการถู�กแดดเผา (อาบแดด) การถู�กน+*าร�อน ไอน+*าเด)อด หร)อว(ตถู0ที่%&ร �อนเพ%ยงเฉี%ยด ๆ และไม1นาน ผ'วหน(งส1วนที่%&เป3นบาดแผลจะม%ล(กษณ์ะแดงบวมเล4กน�อย และปวดแสบปวดร�อน ไม1ม%ต01มพอง หร)อหน(งหล0ดลอก  ม%ล(กษณ์ะแบบเด%ยวก(บรอยแดดเผา ซึ่!&งถู)อเป3นบาดแผลไหม�ด%กร%ที่%& 1แบบหน!&งบาดแผลด%กร%ที่%& 1 ไม1ที่+าให�เก'ดการส�ญ่เส%ยน+*า และโปรต%น  จ!งไม1ต�องค'ดเป3นเปอร�เซึ่4นต�ของผ'วหน(งที่%&เก'ดบาดแผล ม(กจะหายได�เองและไม1ม%อ(นตรายร�ายแรง

ข. บาดแผลด%กร%ที่%& 2 หมายถู!งบาดแผลที่%&ม%การที่+าลายของหน(งก+าพร�าตลอดที่(*งช(*น (ที่(*งช(*นผ'วนอกและช(*นในส0ด) และหน(งแที่� ส1วนที่%&อย�1ต)*น ๆ (ใต�หน(งก+าพร�า)   แต1ย(งม%เซึ่ลล�ที่%&สามารถูเจร'ญ่ที่ดแที่นส1วนที่%&ตายได� จ!งหายได�เร4วและ ไม1เก'ดเป3นแผลเป3นเช1นก(น (ยกเว�นถู�าม%การต'ดเช)*อ)    ม(กเก'ดจากถู�กของเหลวลวก หร)อถู�กเปลวไฟบาดแผลจะม%ล(กษณ์ะแดงและพ0เป3นต01มน+*าขนาดเล4ก และใหญ่1 ผ'วหน(งอาจหล0ดลอกเห4นเป3นเน)*อแดง ๆ ม%น+*าเหล)องซึ่!ม ม%อาการเจ4บปวด อาจที่+าให�ส�ญ่เส%ยน+*า โปรต%นและเกล)อแร1 และต'ดเช)*อได�ง1าย

ค. บาดแผลด%กร%ที่%& 3 หมายถู!ง บาดแผลที่%&ม%การที่+าลายของหน(งก+าพร�าและหน(งแที่�ที่(*งหมด    รวมที่(*งต1อมเหง)&อ ข0มขนและเซึ่ลล�ประสาที่ ผ��ป7วยม(กไม1ม%ความร� �ส!กเจ4บปวดที่%&บาดแผล  ผ'วหน(งที่(*งช(*นจะหล0ดลอกเห4นเป3นเน)*อแดง ๆ หร)อแดงสล(บขาว หร)อเป3นเน)*อที่%&ไหม�เกร%ยม    ม(กเก'ดจากไฟไหม�หร)อถู�กของร�อนนาน ๆ หร)อไฟฟ.าช4อต ถู)อเป3นบาดแผลที่%&ร �ายแรง อาจเก'ดภูาวะขาดน+*า       หร)อต'ดเช)*อร0นแรงได� แผลม(กจะหายยาก และเป3นแผลเป3นในการเก'ดบาดแผลไฟไหม�น+*าร�อนลวกแต1ละคร(*ง อาจม%บาดแผลที่%&ม%ความล!กขนาดต1าง ๆ ก(น ในคนเด%ยวก(นได� และบางคร(*งในระยะแรก อาจแยกบาดแผลด%กร%ที่%& 2และ 3 ออกจากก(นไม1ช(ดก4ได� แต1อย1างไรก4ตามที่(*งสองชน'ดน%* ล�วนถู)อเป3นบาดแผลที่%&ม%อ(นตรายร0นแรงและควรค'ดเปอร�เซึ่4นต�ของผ'วหน(งที่%&เก'ดบาดแผล

การืรื)กษา

การปฐมพยาบาลเม)&อพบคนที่%&ม%บาดแผลไฟไหม�น+*าร�อนลวก ควรร%บให�การช1วยเหล)อ ก1อนส1งโรงพยาบาลด(งน%*

1. ร%บใช�น+*าเย4นหร)อน+*าแข4งประคบบร'เวณ์ที่%&ม%บาดแผล เพ)&อลดอาการปวดแสบปวดร�อน และป.องก(นม'ให�เน)*อเย)&อถู�กที่+าลายมากข!*น อาจใช�น+*าเย4นราด หร)อแช1ในน+*าใส1น+*าแข4ง หร)อ ใช�ผ�าสะอาดช0บน+*าเย4นประคบ หร)อใช�ถู0งพลาสต'ก ใส1น+*าแข4งผสมน+*าเล4กน�อยวางตรงบร'เวณ์ที่%&ม%บาดแผล อย1างน�อย 20 นาที่%หร)อจนกว1าอาการปวดแสบปวดร�อนลดลง

2. ป=ดแผลด�วยผ�ากอซึ่ หร)อผ�าสะอาด3. ถู�าย(งม%อาการปวดแสบปวดร�อน หร)อม%ต01มใส ควรไปหาหมอ

ข�อแน้ำะน้ำ�า 1. การปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม�น+*าร�อนลวก ที่%&แนะน+าในปDจจ0บ(นค)อ ร%บใช�น+*า

เย4นหร)อน+*าแข4ง ประคบที่(นที่%หล(งเก'ดเหต0 อย1าใช�ยาส%ฟDน น+*าปลา หร)อยาหม1องที่า2. บาดแผลไฟไหม�น+*าร�อนลวกที่%&เก'ดในเด4กเล4ก และ ผ��ส�งอาย0 ถู!งแม�จะม%ขนาดไม1กว�างมาก แต1ก4อาจม%อ(นตรายมากกว1าที่%&พบในคนหน01มสาว ด(งน(*นจ!งควรแนะน+าไปร(กษาที่%&โรงพยาบาลที่0กราย3. บาดแผลที่%&ข�อพ(บ อาจที่+าให�เก'ดแผลเป3น ด!งร(*งข�อต1อให�คดงอ (เหย%ยดไม1ได�) สามารถูป.องก(นได�โดยใช�เฝ่Eอกดามข�อในบร'เวณ์น(*นต(*งแต1แรก4. ภูาวะแที่รกซึ่�อนของโรคน%* ในระยะ 2-3 ว(นแรก ค)อ ภูาวะขาดน+*าและช4อก    ถู�าม%บาดแผลกว�าง แพที่ย�จะให�น+*าเกล)อชน'ดร'งเกอร�แล4กเที่ต (Ringer's lactate)  ในว(นแรกอาจให�ขนาด 4 มล. ต1อน+*าหน(กต(ว 1 ก'โลกร(มต1อเน)*อที่%&บาดแผล 1 เปอร�เซึ่4นต� โดยให�คร!&งหน!&งใน 8 ช(&วโมงแรก อ%กคร!&งหน!&งที่%&เหล)อให�หมดใน 16 ช(วโมงต1อมา ว(นต1อมาอาจต�องให�น+*าเกล)อ และพลาสมา  ส1วนการต'ดเช)*ออาจเก'ดข!*นหล(งจากม%บาดแผล 2-3 ว(นไปแล�ว (หร)อหล(ง 1 ส(ปดาห�) ถู�าบาดแผลม%ขนาดกว�างก4ม%โอกาสต'ดเช)*อร0นแรง โดยที่(&วไป ถู)อว1าบาดแผลด%กร%ที่%& 2 ที่%&ม%ขนาดมากกว1า 30% และบาดแผลด%กร%ที่%& 3 ที่%&ม%ขนาดมากกว1า 10% ถู)อเป3นบาดแผลร0นแรง ร(กษายากและม(กจะม%อ(ตราตายส�ง5. ผ��ที่%&ม%บาดแผลไฟไหม�น+*าร�อนลวก ควรก'นอาหารโปรต%น (เช1น เน)*อ นม ไข1) ให�มาก ๆ เพราะร1างกายม%การส�ญ่เส%ยโปรต%นออกไปที่างบาดแผล6. ถู�าม%บาดแผลถู�กกรดหร)อด1าง ควรให�การปฐมพยาบาล โดยร%บชะล�างแผลด�วยน+*าก>อก นานอย1างน�อย 5 นาที่% แล�วส1งโรงพยาบาล แพที่ย�อาจให�การร(กษาแบบเด%ยวก(บบาดแผลไฟไหม�น+*าร�อนลวก

การืป-องก)น้ำ

ควรหาที่างป.องก(นบาดแผลไฟไหม�น+*ารอนลวก โดย- อย1าให�เด4กเล4กเล1นในห�องคร(ว- อย1าวางกาน+*าร�อน หม�อน+*าแกง กระต'กน+*าร�อน ตะเก%ยง ไม�ข%ดหร)อว(ตถู0อ)&น ๆ ที่%&ม%ความร�อนไว�ใกล�ม)อ   เด4ก- อย1าวางบ0หร%& ตะเก%ยง ใกล�ผ�าห1ม ม0�ง หร)อส'&งที่%&อาจต'ดไฟได�ง1าย

ไฟฟ-าช็/อตุ Electric Shock

ไฟฟ.าช4อต เป3นอ0บ(ต'เหต0ที่%&พบได�บ1อยที่(*งในบ�าน โรงเร%ยน โรงงาน และสถูานที่%&ต1าง ๆ ที่%&ม%การใช�ไฟฟ.าอาจเก'ดจากความประมาที่เล'นเล1อ การใช�เคร)&องไฟฟ.าผ'ดว'ธี% หร)อจากการร� �เที่1าไม1ถู!งารณ์� เป3นต�น คนที่%&ถู�กไฟฟ.าช4อตอาจม%อาการร0นแรงแตกต1างก(นไป (ต(*งแต1บาดแผลไหม�เพ%ยงเล4กน�อยจนกระที่(&งตาย) ข!*นก(บปDจจ(ยหลายอย1าง

อาการื

อาการข!*นก(บปDจจ(ยต1าง ๆ ด(งกล1าวบางคนเม)&อถู�กไฟฟ.าช4อต อาจเพ%ยงแต1ที่+าให�ล�มลงก(บพ)*น (ถู�าตกจากที่%&ส�งก4อาจที่+าให�เก'ดอ(นตรายต1อร1างกายได�) หร)อ ของหล1นจากม)อถู�าเป3นร0นแรงอาจม%อาการช(กเกร4งของกล�ามเน)*อที่(&วร1างกาย แล�วตามด�วยอาการต)&นเต�น หายใจเร4ว และหมดสต'     อาจหย0ดหายใจหร)อห(วใจเต�นผ'ดจ(งหวะ เป3นอ(นตรายถู!งตายได�ที่(นที่%บางคนอาจหมดสต'ช(&วคร� 1  เม)&อฟE* นข!*นมาอาจร� �ส!กปวดศี%รษะ อ1อนเพล%ย ปวดเม)&อยตามกล�ามเน)*อ และ ม%ความร� �ส!กหวาดผวาได�

การืรื)กษา

การปฐมพยาบาลเม)&อพบคนที่%&ถู�กไฟฟ.าช4อต ควรร%บให�ความช1วยเหล)อด(งน%*1. ร%บป=ดสว'ตช�ไฟ หร)อถูอดปล(Fกไฟที่(นที่%2. ถู�าที่+าไม1ได� จ+าเป3นต�องช1วยให�คนที่%&ถู�กไฟฟ.าช4อตหล0ดออกจากสายไฟที่%&ม%กระแสไฟว'&งอย�1 โดยผ��ที่%&ที่+าการช1วยเหล)อจะต�องกระที่+าด�วยความระม(ดระว(งอย1างส�ง ต�องย)นอย�1บนฉีนวนแห�ง ๆ เช1น ไม�กระดาน  กระดาษหน(งส)อพ'มพ� ผ�าห1ม เส)&อ ผ�ายาง หร)อผ�า แล�วใช�ด�ามไม�กวาด ไม�กระดาน   ขาเก�าอ%*ไม� หร)อ ไม�เที่�าไม�ที่%&แห�ง      เข%&ยสายไฟให�พ�นจากผ��ป7วยหร)อด(นร1างกายส1วนที่%&ส(มผ(สไฟให�หล0ดออกจากสายไฟ  ห�ามใช�โลหะหร)อว(ตถู0ที่%&เปGยกน+*าเป3นอ(นขาด ค วรใช�ไม�หร)อฉีนวนไฟฟ.าที่%&แห�ง และห�ามม'ให�แตะต�องถู�กต(วผ��ป7วยโดยตรง จนกว1าจะหล0ดพ�นออกจากสายไฟเส%ยก1อน3. ตรวจด�การหายใจ ถู�าผ��ป7วยหย0ดหายใจ ให�ที่+าการเป7าปากช1วยหายใจที่(นที่% ถู�าห(วใจหย0ดเต�น(คล+าช%พจรไม1ได�) ให�ที่+าการนวดห(วใจพร�อมก(นไป จนกว1าจะหายใจได�เอง ถู�าผ��ป7วยหายใจได�เอง   แต1ย(งหมดสต'ควรจ(ดผ��ป7วยให�อย�1ในที่1าพ(กฟE* น และให�ที่+าการปฐมพยาบาล เช1นเด%ยวก(บผ��ป7วยหมดสต'จากสาเหต0อ)&น ๆ 4. ร%บน+าผ��ป7วยส1งโรงพยาบาลด1วน และควรตรวจด�การหายใจอย1างใกล�ช'ด ถู�าหย0ดหายใจ ควร เป7าปากช1วยมาตลอดที่าง จนกว1าจะถู!งโรงพยาบาลที่%&อย�1ใกล�ที่%&ส0ด

การืรื)กษา

ถู�าผ��ป7วยม%ช%ว'ตรอดจนถู!งโรงพยาบาล ควรตรวจด�อาการต1าง ๆ เช1น ห(วใจเต�นผ'ดจ(งหวะ ภูาวะช4อกภูาวะขาดน+*า บาดแผลไหม� กระด�กห(ก เป3นต�น และให�การร(กษาตามอาการที่%&พบส+าหร(บบาดแผลไหม� (ถู�าม%) ควรให�การด�แลร(กษาแบบบาดแผลไฟไหม�น+*าร�อนลวก   แต1ควรระว(งบาดแผลที่%&เห4นจากภูายนอก แม�จะด�เล4กน�อย แต1เน)*อเย)&อส1วนล!กอาจถู�กที่+าลายร0นแรง   ที่+าให�เก'ดภูาวะขาดน+*า หร)อม%เล)อดออก หร)อม%การต'ดเช)*อในเวลาต1อมาได�

การืป-องก)น้ำ ควรหาที่างป.องก(น ด�วยการต'ดต(*งและซึ่1อมแซึ่มสายไฟ

และอ0ปกรณ์�ไฟฟ.าให�ม%ความปลอดภู(ยส�ง (เช1น ปล(Fกไฟ ควรต'ดต(*งให�พ�นม)อเด4กเล4ก อย1าให�เอาอะไรไปแหย1เล1นได�) และร� �จ(กใช�อ0ปกรณ์�ไฟฟ.าด�วยความระม(ดระว(ง

ควรหาที่างป.องก(น ด�วยการต'ดต(*งและซึ่1อมแซึ่มสายไฟ และอ0ปกรณ์�ไฟฟ.าให�ม%ความปลอดภู(ยส�ง (เช1น ปล(Fกไฟ ควรต'ดต(*งให�พ�นม)อเด4กเล4ก อย1าให�เอาอะไรไปแหย1เล1นได�) และร� �จ(กใช�อ0ปกรณ์�ไฟฟ.าด�วยความระม(ดระว(ง

ส�!งผ�ดๆที่�!พบบ1อยๆใน้ำการืด�แลแผลไฟไหม�

ที่าแผลด�วยยาส%ฟDน อ(นน%*เจอบ1อยมากๆ ในหน(งก4ม%ให�ด�ด�วย เป3นความเช)&อที่%&ผ'ดๆนอกจากจะไม1ช1วยอะไรแล�ว ย(งสกปรกมากๆอ%กด�วย เวลาล�างแผลให�คนไข�แต1ละที่%ฟองตร!ม ที่+าให�ประเม'นแผลล+าบาก คนไข�ก4เจ4บมากเพราะ พยาบาลต�องฟอกแผลนานกว1ายาส%ฟDนจะหมด น!กภูาพออกไหม�คะ แผลที่%&ไหม�จนถู!งเน)*อข�างใน เน)*ออ1อนๆแดงๆ ต�องมาโดนล�างนานๆม(นปวดแสบปวดร�อนมากนะคะ สงสารคนเจ4บเถูอะ อย1าเอายาส%ฟDนมาที่าเลยนะคะ

คร%ม เนย น+*าม(นล�านสรรพค0ณ์ที่(*งหลาย  นอกจากไม1ช1วยอะไรแล�ว ย(งที่+าให�แผลระบายความร�อนไม1ได�ด�วยนะคะ ย'&งร�อนไปก(นใหญ่1

เจาะถู0งน+*า น!กออกไหมคะแผลไฟไหม�น+*าร�อนลวกบางที่%จะม%ถู0งพองน+*าใสๆใหญ่1บ�างเล4กบ�างถู�าม%บ1อยม(นไว�อย1างน(*นแหละคะ ไม1ต�องไปเจาะไปลอกไปด!งที่!*งม(นออก เพราะคนไข�จะปวดแสบปวดร�อนบร'เวณ์น(*นไปนานมากๆ น(*นเป3นเพราะบร'เวณ์ช(*นผ'วหน(งของเราจะม%ปลายประสาที่ขนาดเล4กๆหลายๆอ(นอย�1บร'เวณ์น(*น ถู�าเราไปเอาหน(งที่%&ป=ดบร'เวณ์น(*นออกก4จะที่+าให�เราปวดแสบปวดร�อนที่รมาณ์มากมายแม�เพ%ยงลมพ(ดผ1านจ+าไว�นะคะเอาน+*าเย4นราดๆล�างๆเอาส'&งสกปรกรอบๆถู0งออกก4พอแล�ว

อ&บ)ตุ�เหตุ&จากไฟฟ-าด�ด

กระแสไฟฟ.าที่%&ผ1านเข�าไปในร1างกาย จะที่+าให� ศี�นย�กลางการหายใจในสมองกลายเป3นอ(มพาการส�บฉี%ดโลห'ตเป3น

ไปอย1างไร�ผล รวมไปถู!งอาจที่+าให�ห(วใจหย0ดเต�นได�

วิ�ธี�การืช็1วิยเหล�อ 1. ร%บต(ดกระแสไฟฟ.า โดยการป=ดสว'ตช� หร)อใช�อ0ปกรณ์�ที่%&เป3นฉีนวนก(นไฟฟ.า เช1น ถู0งม)อยาง กระดาษแห�งรองม)อ ด!งให�คนเจ4บหล0ดจากกระแสไฟ ระหว1างน(*นให�คนร%บตามแพที่ย�ในที่(นที่%

2. ระหว1างรอแพที่ย� ร%บผายปอดคนเจ4บที่%&ม%อาการช>อคที่(นที่% และที่+าไปเร)&อย ๆ จนกระที่(&งหายใจ หร)อจนกว1าจะถู!งม)อแพที่ย� ซึ่!&งอาจต�องใช�เวลานานหลายช(&วโมง

3. ในที่(นที่%ที่%&คนช4อคหายใจได�ต�องให�คนไข�ได�ร(บเป3นความอบอ01นเป3นอย1างด%

4. ให�คนไข�น(&งอย�1ในที่1าเอนกาย และอย�1ในที่%&สงบเง%ยบ เพราะคนไข�อาจช>อคข!*นมาอ%กได�จ!งต�องคอยเฝ่.าด�อย1างใกล�ช'ด จนกว1าจะถู!งม)อแพที่ย�

อ(นตรายของแผลไหม�

ความร0นแรงของแผลไหม�และโอกาสที่%&จะหายข!*นอย�1ก(บความกว�างของแผล ซึ่!&งค'ดเป3นเปอร�เซึ่4นต� โดยก+าหนดพ)*นที่%&ผ'วที่(&วร1างกายเป3นร�อยเปอร�เซึ่4นต� ใช�ระด(บเป3นเกณ์ฑ์�ต(ดส'นด(งน%*

รืะด)บที่�! ๑ ความกว�างของแผลจะครอบคล0มพ)*นที่%&ผ'วหน(งของร1างกายเพ%ยงร�อยละ ๑๐ - ๒๐ เป3นแผลไหม�ขนาดเล4กและโดยปกต'แผลขนาดน%*จะไม1ม%อ(นตรายถู!งช%ว'ต แต1ควรส1งผ��บาดเจ4บไปสถูานพยาบาลเพ)&อร(บการร(กษาต1อ

รืะด)บที่�! ๒ ความกว�างของแผลจะครอบคล0มพ)*นที่%&ผ'วหน(งของร1างกายร�อยละ ๒๐ - ๗๐ แผลจะม%ความร0นแรงน�อยลง และสามารถูช1วยช%ว'ตไว�ได� หากได�ร(บการช1วยเหล)อและร(กษาพยาบาลที่(นที่%

รืะด)บที่�! ๓ แผลจะม%ความกว�างร�อยละ ๕๐ - ๘๐ ของพ)*นที่%&ผ'วหน(งที่(*งหมดของร1างกาย ผ��ป7วยจะม%อ(นตรายถู!งช%ว'ต นอกจากผ��บาดเจ4บเป3นคนแข4งแรงมากอาจม%โอกาสรอดช%ว'ตได�บ�าง

การพ'จารณ์าความกว�างของแผลไหม�

เป3นการคาดคะเนตาม กฎเลขเก�า (Rule of nine) โดยค'ดผ'วหน(งที่%&ถู�กเผาไหม�เป3นร�อยละของพ)*นที่%&ผ'วร1างกายที่(*งหมด ว'ธี%น%*ใช�เฉีพาะในรายผ��ใหญ่1เที่1าน(*น

แผลไหม�เล4ก ๆ น�อย ๆ แม�เพ%ยงร�อยละ ๙ - ๑๐ ของพ)*นผ'วร1างกาย ก4จ+าเป3นต�องส1งผ��บาดเจ4บไปร(บการร(กษาพยาบาล อ(นตรายของแผลไหม�ที่%&พบเสมอ ๆ ค)อ การต'ดเช)*อ อย1างไรก4ตาม การคาดคะเนความกว�างของแผลไหม� ในเด4กม%ความแตกต1างก(บผ��ใหญ่1มากค)อ ในเด4กให�เปอร�เซึ่4นต�ของศี%รษะส�ง เด4กย'&งเล4กเปอร�เซึ่4นต�ของศี%รษะย'&งส�ง ปDจจ(ยส0ดที่�ายความร0นแรงของแผลไหม�จะข!*นอย�1ก(บความล!กของแผลด�วยโดยแยกตามช(*นของผ'วหน(งที่%&ถู�กที่+าลาย

๒. ความร0นแรงของแผลไหม�ตามความล!ก ของผ'วหน(งของร1างกาย ซึ่!&งแบ1งเป3น ๓

ระด(บ ด(งน%* รืะด)บที่�! ๑ ความร�อนที่+าลายเฉีพาะหน(งก+าพร�า ผ'วหน(งจะแดง และ

ปวดแสบปวดร�อนบร'เวณ์แผล เพราะปลายประสาที่ถู�กที่+าลาย เช1น ถู�กแดดเผา น+*าร�อนลวก ถู�กเตาร%ด หร)อถู�กไฟจากเตา

รืะด)บที่�! ๒ ความร�อนที่+าลายผ'วหน(งช(*นหน(งแที่� ผ'วหน(งจะพองเพราะม%น+*าเหล)องไหลออกมาจากหลอดเล)อดฝ่อยที่%&ถู�กความร�อนที่+าลาย มารวมต(วก(นใต�หน(งก+าพร�า ภูาวะแที่รกซึ่�อนที่%&พบเสมอในแผลไหม�ระยะที่%& ๒ ค)อ ช4อค และปวดแสบปวดร�อนมาก เน)&องจากปลายประสาที่ถู�กที่+าลายจากความร�อน

รืะด)บที่�! ๓ ความร�อนที่+าลายล!กลงไปถู!งช(*นกล�ามเน)*อ กระด�ก บร'เวณ์แผลอาจถู�กเผาไหม�จนกระที่(&งเป3นส%ถู1าน บางส1วนของช'*นเน)*อจะหายไป อาจเห4นกระด�กโผล1ออกมาหร)อกระด�กถู�กที่+าลาย อาการปวดม%ไม1มาก อย1างไรก4ตาม ผ��ป7วยอาจเส%ยช%ว'ตด�วยการช4อคและการต'ดเช)*อ โดยที่(&ว ๆ ไปผ��บาดเจ4บที่%&ม%อาการหน(กจะม%แผลไหม�ที่(*ง ๓ ระด(บ ต(*งแต1ระด(บที่%& ๑ ถู!ง ๓ ในระยะแรกย(งไม1ที่ราบความล!กของแผลจนกระที่(&งผ'วหน(งหล0ด จ!งที่ราบว1าแผลล!กระด(บไหนและเจ4บปวดมากตรงบร'เวณ์ที่%&ล!กที่%&ส0ด แผลไหม�ระด(บที่%& ๑ และ ๒ สามารถูร(กษาให�หายได� โดยไม1ต�องใช�ศี(ลยกรรมตกแต1งเหม)อนแผลไหม�ระด(บที่%& ๓

วิ�ธี�ปฐมพยาบาล ผ��ถู�กฟ-าผ1า

-   ก1อนอ)&นให�ส(งเกตว1า ใน้ำบรื�เวิณ์ที่�!เก�ดเหตุ&ย)งม�ควิามเส�!ยงตุ1อการืถู�กฟ-าผ1าหรื�อไม1   ถู�าม%  ก4ต�องที่+าการเคล)&อนย�ายผ��ถู�กฟ.าผ1าไปย(งต+าแหน1งที่%&ปลอดภู(ย เพ)&อป.องก(นต(วเราเองจากการถู�ฟ.าผ1า-   เรืาสามารืถูแตุะตุ�องตุ)วิผ��ถู�กฟ-าผ1าได�ที่)น้ำที่�   เน)&องจากคนที่%&ถู�กฟ.าผ1าไม1ม%กระแสไฟฟ.าหลงเหล)ออย�1ในต(ว ด(งน(*น จ!งไม1ต�องกล(วว1าเราจะถู�กไฟฟ.าด�ด   (ต1างจากกรณ์%คนที่%&ถู�กไฟฟ.าด�ด)

การืปฐมพยาบาลผ��ได�รื)บบาดเจ/บจากการืถู�กฟ-าผ1า 

การืปฐมพยาบาลผ��ได�รื)บบาดเจ/บจากการืถู�กฟ-าผ1า   จะใช�ว'ธี%เด%ยวก(บผ��ที่%&ถู�กไฟฟ.าช>อตซึ่!&งฝ่7ายป.องก(นอ0บ(ต'ภู(ย การไฟฟ.านครหลวง ได�แนะน+าว'ธี%ปฐมพยาบาลในเอกสาร ข(*นตอนผ��ประสบอ(นตรายจากไฟฟ.า โดยการที่+า “ CPR”

ว1า           หากผลได�รื)บบาดเจ/บหมดสตุ�ไม1รื��ตุ)วิ ห)วิใจหย&ดเตุ�น้ำ และไม1หายใจ ซึ่8!งส)งเกตุได�จากอาการืที่�!เก�ดข8�น้ำ ค)อ ร'มผ%ปากเข%ยว ส%หน�าซึ่%ดเข%ยวคล+*า ที่รวงอกเคล)&อนไหวน�อยมากหร)อไม1เคล)&อนไหว  ช%พจรบร'เวณ์คอเต�นช�าและเบามาก   ถู�าห(วใจหย0ดเต�นจะคล+*าช%พจรไม1พบม1านตาขยายค�างไม1หดเล4กลง   หมดสต'ไม1ร� �ส!กต(ว ต�องร%บที่+าการปฐมพยาบาลที่(นที่% เพ)&อให�ปอดและห(วใจที่+างาน โดยว'ธี%การผายปอดด�วยการให�ลมที่างปาก หร)อที่%&เร%ยกว1า เป9า“ปาก รื1วิมก)บน้ำวิดห)วิใจ” โดยวางม)อตรงก!&งกลางล'*นปG&เล4กน�อย   ถู�าที่+าการืปฐมพยาบาลคน้ำเด�ยวิให�นวดห(วใจ 15 คร(*ง สล(บก(บการเป7าปาก 2 คร(*ง ถู�าที่+าการืปฐมพยาบาลสองคน้ำ ให�นวดห(วใจ 5 คร(*งสล(บก(บการเป7าปาก 1 คร(*ง ก1อนน+า

ภูาพแสดง การลดความร�อนออกจากบร'เวณ์แผลไหม�

การปฐมพยาบาลแผลไหม�

ผ��ป7วยแผลไหม�แม�จะม%อาการร0นแรงแต1จะไม1ที่+าให�ถู!งแก1กรรมที่(นที่% เช1นเด%ยวก(บผ��ป7วยที่%&ม%อาการตกเล)อดอย1างร0นแรงหร)อผ��ป7วยที่%&หย0ดหายใจและห(วใจหย0ดเต�น อย1างไรก4ตามผ��ปฐมพยาบาลต�องร%บแก�อาการช4อคและลดอ(นตรายจากความร�อนให�ก1อนที่%&จะส1งสถูานพยาบาลให�การร(กษาต1อ

หล(กการปฐมพยาบาลแผลไหม� ๑. บรรเที่าความเจ4บปวด ๒. ป.องก(นการช4อค ๓. ป.องก(นการต'ดเช)*อ การืบรืรืเที่าควิามเจ/บปวิด ผ��ปฐมพยาบาลใช�ว'ธี%ง1าย ๆ

ค)อให�ลดความร�อนออกจากบร'เวณ์บาดแผลที่(นที่% แม�ว1าแผลไหม�จะม%ความเจ4บปวดมาก ด�วยการราดน+*า แช1น+*า หร)อ ใช�ผ�าช0บน+*าวางบนบร'เวณ์บาดแผล

ว'ธี%การปฐมพยาบาลแผลไหม�ในระด(บต1าง ๆ แผลไหม�รืะด)บที่�! ๑ ผ��ปฐมพยาบาลควรที่%&ช1วยบรรเที่า

ความเจ4บปวดและช1วยที่+าให�แผลหายเร4วข!*น ด�วยการใช�ความเย4น โดยจ01มบร'เวณ์ที่%&เป3นแผลลงในน+*าที่%&เย4นจ(ด ๆ (น+*าที่%&ม%น+*าแข4งลอย)

แผลไหม�รืะด)บที่�! ๒ ส'&งที่%&ต�องระว(งค)อ อย1าให�ผ'วหน(งที่%&พองแตก แนวที่างที่%&ผ��ปฐมพยาบาลควรปฏิ'บ(ต'ค)อ ใช�ผ�าช�อนก(นหลาย ๆ ช(*น ช0บน+*าเย4นจ(ด ๆ ป=ดบร'เวณ์แผล หร)อใช�ยาระง(บความร� �ส!กเฉีพาะที่%&พ1นให�แล�วส1งสถูานพยาบาลให�การร(กษา

แผลไหม�ระด(บที่%& ๓ ผ��ปฐมพยาบาลช็1วิยเหล�อได�บ�างเล/กน้ำ�อย ด�วิยการืคล&มบรื�เวิณ์แผลให�ด�วิยผ�าที่�!ปรืาศจากเช็��อโรืค และตุ�องส1งตุ1อสถูาน้ำพยาบาลให�การืรื)กษาโดยเรื/วิที่�!ส&ด การืช็/อคและการืตุ�ดเช็��อ อาจเก�ดข8�น้ำได�ซึ่8!งจะตุ�องรืะม)ดรืะวิ)งอย1างมาก

ค+าถูาม1.อาการบาดแผลที่%&ถู�กไฟไหม�ม%อาการเป3นอย1างไรก.ปวดแสบปวดร�อนข.แผลบวมพองข!*นค.ที่0กข�ที่รมานง.ผ'วหน(งถูลอกออก2.ส'&งที่%&ที่+าให�เก'ดบาดแผลไฟไหม�ค)อข�อใดก.น+*าร�อนลวกข.ไฟฟ.าช>อตค.สารเคม%ง.แสงแดด

3. อาการืข8�น้ำก)บ..ขน้ำาด..ควิามล8ก และตุ�าแหน้ำ1งของบาดแผล ค�าที่�!ข�ดเส�น้ำใตุ�หมายถู8งข�อใด

ก.ควิามกวิ�างของบาดแผลข.พ��น้ำที่�!ของบาดแผลค.ควิามล8กของบาดแผลง.ถู�กที่&กข�อ4.ถู�าแผลม�ขน้ำาดเที่1าก)บฝ่9าม�อค�ดเป=น้ำก�!เปอรื(เซึ่/น้ำตุ(ก.5%ข.10%

ค.15%

ง.20%

5.เราแบ1งบาดแผลไฟไหม�ออกเป3นก%&ขนาดก.1 ขนาดข.2 ขนาดค.3 ขนาดง.4 ขนาด6.การลดความร�อนออกจากบร'เวณ์บาดแผลที่+าด�วยว'ธี%ง1ายๆค)อว'ธี%ใดก.ใช�น+*าแข4งประคบข.ใช�ผ�าเย4นโปะเอาไว�ค.ใช�น+*าเย4นราดที่%&แผลง.ใช�ผ�าช0บน+*าอ0 1นโปะไว�

7.ข�อใดค)อการหล%กเล%&ยงจากการถู�กไฟไหม�ก.ไม1ประมาที่ข.อย�1ห1างจากกองไฟ 5-6 เมตรค.ใช�น+*าม(นก>าดด(บไฟง.ข�อ ก. และข�อ ข. ถู�ก8.เม)&อเราถู�กไฟไหม�หร)อถู�กน+*าร�อนลวกควรใช�อะไรที่าเพ)&อลดความเจ4บ

ปวดก.ว1านหางจระเข�ข.คร%มที่าผ'วค.ยาส%ฟDนง.คารามาย

9.ข�อใดค)ออ0ปกรณ์�การปฐมพยาบาล.ก ส+าล%.ข แปรง.ค น+*าเปล1า.ง ผ�าเช4ดหน�า

10.ข�อใดไม1ใช1อ0ปกรณ์�การปฐมพยาบาล.จ กรรไกร.ฉี น+*ายาล�างแผล.ช ผ�าก>อสป=ดแผล.ซึ่ ถู�วย จาน ช�อน

เฉีลย

1. ก 2. ข 3. ข 4. ข 5. ค 6. ก 7. ง 8. ค 9. ก 10. ง