ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΤΗΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣΣΕΓΥΝΑΙΚΕΣ
ΜΕΚΑΡΚΙΝΟΣαν αποτέλεσμα των εξελίξεων στην ιατρική τα τελευταία 30 χρόνια η επιβίωση των ασθενών με καρκίνο έχει αυξηθεί.
Συχνά ο καρκίνος διαγιγνώσκεται σε νεαρές ηλικίες 25-49 ετών και τα ποσοστά επιβίωσης πέρα των 5 ετών ειναι > 90% (cancer research U.K. 2009)
Συνεπώς θα πρέπει να συζητούνται οι επιπτώσεις της θεραπείας (χημειο-ακτινοθεραπείας) σε νεαρούς ασθενείς ( άνδρες-γυναίκες) και να λαμβάνεται υπόψη η διατήρηση της γονιμότητας τους μετά την αποθεραπεία.
Τα περισσότερα είδη θεραπείας είναι τοξικά για τις γονάδες (ωοθήκες-όρχεις).
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΤΗΣΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ
• Σε 2 μελέτες που αναφέρονται σε ασθενείς < 40 ετών καταγράφηκε ότι μόνο το 57% και το 60% αντίστοιχα των καρκινοπαθών ερωτήθηκε για την διατήρηση της μελλοντικής γονιμότητας του.
• Η δυνατότητα απόκτησης παιδιού μετά από θεραπεία του καρκίνου είναι ένα σημαντικό και ευαίσθητο θέμα.
• Η εμπειρία του νεαρού καρκινοπαθούς ενδυναμώνει την θέση του στη ζωή και αισθάνεται ικανός να αναλάβει συνειδητά γονεϊκά καθήκοντα.
• Σε έρευνες απο τη διεθνή βιβλιογραφία, σε αποθεραπευμένους νεαρούς καρκινοπαθείς το 89% απάντησε ότι νιώθουν υγιείς για να αναλάβουν γονεϊκά καθήκοντα.
• Λιγότερο απο το 20% των ερωτηθέντων απάντησε οτι ο καρκίνος αποτέλεσε αρνητικό ρόλο στο να κάνουν κάποια σχέση και φοβούνται τις ευθύνες μιας οικογένειας.
• Και οι 2 ομάδες απάντησαν ότι αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια κοντά στην οικογένεια τους.
• Γενικά τα άτομα που έχουν βιώσει την εμπειρία του καρκίνου είναι πιο κοντά στην οικογένεια τους και εκτιμούν περισσότερο την έννοια αυτής.
• Η εμπειρία αυτή τους κάνει καλύτερους γονείς .
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ Παράγοντεςπουεπηρεάζουν τηγονιμότητα
• Ηλικία • Ορμονικό προφίλ ( FSH, LH, E2, AMH)• Προεφηβική ηλικία • Ουσία και δοσολογία χημιοθεραπευτικού σκευάσματος • Αριθμός κύκλων χημιοθεραπείας• Δόση και πεδίο ακτινοθεραπείας• Συνδυασμός θεραπειών
ΕΠΙΛΟΓΕΣΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ
ΑΝΔΡΕΣ
• Κρυοσυντήρηση σπέρματος• Κρυοσυντήρηση ορχικού ιστού
• 25% επιλέγουν κρυοσυντήρηση > 10% θα το χρησιμοποιήσουν
για γονιμοποίηση
Τεχνικές επίτευξηςκύησηςσε ασθενείςαποθεραπευμένουςαπό
καρκίνο
• Χρήση φαρμάκων που δεν έχουν επηρεάσει τη γοναδική λειτουργία:
• 1. Φυσική σύλληψη • 2. Τεχνικές Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής ( IUI, IVF)
• Χρήση φαρμάκων που έχουν καταστρέψει τη γοναδική λειτουργία:• Εξωσωματική γονιμοποίηση• Αναπαραγωγή μέσω τρίτων ( δανεικό ωάριο- δανεικό σπέρμα)• Παρένθετη μητρότητα
Τεχνικέςδιατήρησηςτηςγονιμότητας
Η πρόοδος της Αναπαραγωγικής Ιατρικήςδημιούργησε ένα ευρύ πλαίσιοθεραπευτικών προσεγγίσεων.• ΓΥΝΑΙΚΕΣ:
• 1. Κρυοσυντήρηση Εμβρύων • 2. Κρυοσυντήρηση
Aγονιμοποίητων Ωαρίων • 3. Κρυοσυντήρηση Ωοθηκικού
Ιστού• ΑΝΔΡΕΣ:
• 1. Κρυοσυντήρηση Σπερματοζωαρίων
• 2. Κρυοσυντήρηση Ορχικού Ιστού
ΚΡΥΟΣΥΝΤΗΡΗΣΗΑΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΤΩΝΩΑΡΙΩΝ
• Γυναίκες με πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια • Γυναίκες που πρόκειται να υποβληθούν σε ογκολογική
θεραπεία και υπάρχει αυξημένος κινδυνος απώλειας της γονιμοποιητικής ικανότητας.
• Γυναίκες που επιθυμούν να διατηρήσουν τη γονιμότητα τους και αναβάλλουν την δημιουργία οικογένειας
• Ζευγάρια που για ειδικούς ή θρησκευτικούς λόγους επιθυμούν να αποφύγουν την κατάψυξη εμβρύων
ΚΡΥΟΣΥΝΤΗΡΗΣΗΑΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΤΩΝΩΑΡΙΩΝ
• 1η κύηση απο κατεψυγμένα ωάρια (Chen 1986)
• Σταδιακή κατάψυξη • Υαλοποίηση (vitrification) 90% επιβίωση μετά την απόψυξη 70% γονιμοποίηση 40% κύησηΣτο Κέντρο Εξωσωματικής Aθηνώνεφαρμόζουμε τη μέθοδο ήδη απότο 2009( 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μαιευτικής Γυναικολογίας Θεσσαλονίκη 2012)
ΚΡΥΟΣΗΝΤΗΡΗΣΗΩΟΘΗΚΙΚΟΥΙΣΤΟΥ
Δίνει ελπίδες σε γυναίκες που πρόκειται να υποβληθούν σεχημειοθεραπεία ή σε χειρουργική αφαίρεση των ωοθηκών
• Λαπαροσκοπική αφαίρεση του 50% της ωοθήκης• Τμήμα ιστού προς ιστολογική εξέταση
• Η κατάψυξη του ωοθηκικού ιστού μας δίνει την δυνατότητα:
• Ωρίμανσης των πρωτογενών ωοθηλακίων στο εργαστήριο ώστε να γίνουν ικανά να γονιμοποιηθούν (in vitro maturation, IVM )
• Επανατοποθέτηση του ιστού αυτόλογη ή ετερόλογη • Μεταμόσχευση του ιστού της ωοθήκης ορθοτοπικά ή
ετεροτοπικά.
ΚΡΥΟΣΗΝΤΗΡΗΣΗ ΩΟΘΗΚΙΚΟΥ ΙΣΤΟΥ
• Διεθνώς έχουν γεννηθεί περίπου 22 παιδιά με αυτή την τεχνική χωρίς να υπάρξει σε καμία γυναίκα υποτροπή του καρκίνου
• In vitro maturation (IVM) • Κέντρο Εξωσωματικής Αθηνών • Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Sant’ Orsola – Malpighi, Bologna
Italy, Dott Raffaella Fabbri
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ
ΜΑΣΤΟΥ
• Μαστός: συχνότερη αιτία καρκίνου στις γυναίκες • Αμερική : 49,000 γυναίκες ετησίως < 50 ετών
διαγιγνώσκονται με Ca μαστού διηθητικό.• Από αυτές 11.000 γυναίκες < 40 ετών • Από αυτές 15% αρνητικοί υποδοχείς
• Ελλάδα: 5.000 γυναίκες ετησίως• 20% αναπαραγωγικής ηλικίας και από αυτές κάποιες δεν έχουν
τεκνοποιήσει
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣΜΕΤΑΑΠΟΚΑΡΚΙΝΟ
• Εξωσωματική σε φυσικό κύκλο:• Εναλλακτική λύση σε πολλές περιπτώσεις όπως:
• Σε γυναίκες που δεν επιτρέπεται η φαρμακευτική διέγερση όπως οι περιπτώσεις γυναικών με καρκίνο που η λήψη των ορμονών ( οιστρογόνα ) είναι απαγορευτική.
• Σε γυναίκες που δεν επιθυμούν να λάβουν φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών
• Σε γυναίκες με δευτερογενή υπογονιμότητα και δεν επιθυμούν πολύδυμη κύηση
• Ωοθήκες που δεν ανταποκρίθηκαν σε φαρμακευτική αγωγή • Γυναίκες με ιστορικό πολλαπλών επιτυχημένων προσπαθειών
εξωσωματικής γονιμοποίησης
ΕξωσωματικήΣεΦυσικό Κύκλο
Φυσικός Κύκλος Εμβρυομεταφορά ( ΕΤ )
Φυσικοί Κύκλοι + Κρυοσυντήρηση Εμβρυομεταφορά (ΕΤ)
Αυτή η τεχνική έχει δώσει στο Κέντρο Εξωσωματικής Αθηνών πολλές πολύτιμες κυήσεις και ιδιαίτερα σε γυναίκες ηλικίας > 40 ετών όπου οι προηγούμενες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης είχαν αποτύχει.
ΔιατήρησηΓονιμότητας• 17 ετών θήλυ Κύστη αρ. ωοθήκηςCa ωοθήκης Εξαίρεση ωοθήκης & Βιοψία δεξιάς ωοθήκηςΧημειοθεραπείεςΚύστη δεξιάς ωοθήκης Εξαίρεση κύστεως &Κρυοσυντήρηση < 50% του ωοθηκικού ιστού
Διατήρηση Γονιμότητας• 31 ετών θήλυΑτομικό & Οικογενειακό ιστορικό ελεύθερο
Ca δεξ. Μαστού 4 κτομή & Λεμφαδενικός καθαρισμός ΧημειοθεραπείαΕμμηνοπαυσιακή ΣυνδρομήΥπογονιμότηταΕξωσωματική ΓονιμοποίησηΦυσικός Κύκλος & Κρυοσυντήρηση2ΟΣ Φυσικός Κύκλος ΕμβρυμεταφοράΔίδυμος Κύηση