This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
مسير خط لوله
ـ پياده كردن مسير 1به طور كلي مسير خط لوله بر اساس نقشه هاي مسير طرح بوده ولي محل دقيق تر محور مسير در شروع عمليات
اجرائي با راهنمايي مهندس يا نماينده او توسط پيمانكار به وسيله نقشه برداري و عالمت گذاري تثبيت گرديده و
. ارگاهي توسط پيمانكار تهيه خواهد گرديد در اين رابطه نقشه هاي ك
چه بين نقشه هاي مسير طرح و نقشه هاي كارگاهي تهيه شده به عللي اختالفي وجود داشته باشد نقشه هاي چنان
. كارگاهي در صورتي كه مورد تائيد مهندس يا نماينده او باشد ، مالك اجرا خواهد بود
ـ روش هاي اجرائي عمليات مختلف پروژه2ئي را كه متضمن رعايت كليه پيمانكار موظف است در اجراي كليه عمليات مختلف پيمان بهترين روش هاي اجرا
. نكات فني و ايمني باشد انتخاب نموده و بكار برد
در موارد برخورد با موانع آشكار و يا زير زميني پيمانكار بايستي بهترين روش هاي اجرائي را براي جلوگيري از
پيمانكار موظف به . ماينده او پيشنهاد نموده و نقشه كارگاهي آن را تهيه نمايد ن د به موانع به مهندس يابرخور
اجراي روش مورد تاييد مهندس يا نماينده او مي باشد در مواردي كه عبور از موانع با تائيد مهندس يا نماينده او
مانع را به مهندس يا نماينده او پيشنهاد و ائي عبور از اجتناب ناپذير باشد پيمانكار موظف است بهترين روش اجر
. نقشه كارگاهي آنرا تهيه نموده و پس از تصويب مهندس يا نماينده او اجرا نمايد
) : RIGHT OF WAY ( ـ حريم عمليات ساختماني 3قطر لوله تحصيل حريم عمليات ساختماني مسيري ا ست در طول خط لوله كه كارفرما با عرضهائي متناسب با
اراضي نموده و در اختيار پيمانكار قرار مي دهد ، پيمانكار موظف است كه كليه اقدامات خود را جهت انجام عمليات
. مختلف پروژه در محدوده اين حريم انجام دهد
ـ باند عمليات ساختماني 4ته مي شود كه پيمانكار آن را گف) R.O.W(باند عمليات ساختماني به قسمتي از حريم عمليات ساختماني
. تسطيح نموده و آماده حفر كانال لوله گذاري و تردد ماشين آالت و تجهيزات مربوط به پروژه مي نمايد
ـ عرض حريم و باند عمليات ساختماني 5 سب با قطر لوله به طور كلي عرض انتخابي براي حريم عمليات ساختماني كه تحصيل اراضي مي گيرد متنا
مي باشد لوله گذاري در يك مسير ممكن است براي اولين مرتبه انجام پذيرد و يا به موازات خط لوله موجود لوله
گذاري شود كه عرض مربوطه به آن به طور جداگانه بررسي مي شود ، يادآور مي گردد كه همواره عرض حريم
به طور متوسط دو و نيم متر از طرفين عرض عمليات ساختماني از عرض باند عمليات ساختماني بيشتر بوده و
. مي شود حريم عملياتي براي جمع آوري و ريختن خاك و مصالح حاصل از تسطيح باند عمليات ساختماني منظور
عرض حريم عمليات ساختماني
عرض باند عمليات ساختماني
: الف ـ عرض حريم عمليات ساختماني اولين خط لوله در يك مسير
وقتي خط لوله اي براي اولين مرتبه در يك مسير اجرا مي گردد عرض حريم عمليات ساختماني آن به شرح و
. دار زير مي باشد نمو
عرض حريم عمليات ساختماني قطر لوله
متر 14 اينچ 12كوچك تر يا مساوي
" 20 اينچ 24اينچ تا 12بزرگتر از
" 25 اينچ 42اينچ تا 24بزرگتر از
" 28 اينچ 42بزرگتر از
. نمودار عرض حريم عمليات ساختماني هنگامي كه خط لوله براي اولين مرتبه اجرا مي گردد
قطر اسمي لوله > 12 " 12 " >قطر اسمي لوله >24 "
متر 4متر 10 متر 5متر 15
حد اراضي محور حد اراضي
تحصيل خط تحصيل حد اراضي حد اراضي محور خط
شده لوله شده تحصيل شده لوله تحصيل شده
24" >طر اسمي لوله ق >42" لوله قطر اسمي < 42 "
متر 8متر 20
متر 7متر 18
محور حد اراضي حد اراضي محور حد اراضي حد اراضي
تحصيل خط تحصيل تحصيل تحصيل خط
شده لوله شده شده لوله شده
. لوله موجود اجرا مي گردد ب ـ عرض حريم عمليات ساختماني خط لوله اي كه به موازات خط
عرض حريم عمليات ساختماني خط لوله اي كه به موازات خط لوله موجود اجرا مي گردد متناسب با قطر دو لوله به
.شرح و نمودار زير مي باشد
. باشد ) RANGE( ـ هر گاه قطر دو لوله موازي در يك محدوده از تغييرات 1
عرض حريم عمليات ساختماني قطر دو لوله موازي
متر 18 اينچ 12كوچكتر يا مساوي
" 25 اينچ 24اينچ تا 12بزرگتر از
" 31اينچ 42اينچ تا 24بزرگتر از
" 36 اينچ 42بزرگتر از
. ت ساختماني هنگامي كه خط لوله به موازات خط لوله موجود اجرا مي گردد نمودار عرض حريم عمليا
قطر اسمي لوله= >12 " 12 " >قطر اسمي لوله = >24 "
متر4متر 10متر 4 متر 5متر 15 متر 5
جاده جاده
عملياتي عملياتي
محور محور حد حد حد محور محور حد
اراضي خط خط اراضي خط اراضي اراضي خط
تحصيل لوله لوله تحصيل تحصيل لوله لوله تحصيل
دوم اول شده شده شده دوم اول شده
24">قطر اسمي لوله >42"قطر اسمي لوله <42"
متر 7 متر18متر 6متر 8متر 20متر 8
جاده جاده
عملياتي عملياتي
حد محور حد محور حد محور محور حد
اراضي اراضي خط خط اراضي خط خط اراضي
لوله تحصيل تحصيل لوله تحصيل تحصيل لوله لوله
شده دوم اول شده شده اول دوم شده
:هر گاه قطر دو لوله موازي متفاوت باشد - 2
مالك تعيين فاصله بين دو محور خط لوله فاصله ايست كه در نمودار فوق مربوط به حريم لوله با قطر بيشتر مي
.خواه لوله با قطر بيشتر اولين لوله اجرا شده باشد يا دومين لوله اي كه بايد اجرا شودباشد
و زمين ) سنگي(عرض هاي مذكور در فوق در موارد برخورد با زمين هاي باتالقي،جنگلي و كوهستاني -1تبصره
امكان عمليات لوله گذاري هاي با شيب طولي و عرضي تند با نظر مهندس يا نماينده او چنان تعيين خواهد شد كه
.متر نخواهد بود 14به راحتي امكان پذير باشد ولي در هر صورت عرض حريم عمليات سا ختماني كمتر از
هر گاه و به هر علتي با تاييد مهندس يا نماينده او نياز به عرض حريم عمليات ساختماني بيشتري باشد -2تبصره
در اختيار پيمانكار قرار خواهد داد ولي در هر حال عرض حريم عملياتي كارفرما مجوز هاي تحصيل اراضي الزم را
.متر تجاوز نخواهد كرد 36ساختماني از
راه هاي دسترسي -6
و ساير تجهيزات بايستي از جاده هاي عمومي ا نتقال ماشين آالت عمليات ساختماني و براي رسيدن به حريم
ار براي سهولت كار خود هر جا كه الزم باشد مي تواند راههايي مطابق مقررات جاري كشور استفاده گردد پيمانك
.از جاده هاي دسترسي در موارد زير بايستي توسط پيمانكار احداث گرديده و تحويل كارفرما شود
راه دسترسي از جاده هاي عمومي به طرفين تقاطع باند عمليات ساختماني با رود خانه و راه آهن و - الف
.بزرگراه ها
.درصد) 22(اه دسترسي در مجاورت باند عمليات ساختماني در زمين هاي كوهستاني باشيب بيش از ر -ب
.راه دسترسي از جاده هاي عمومي به شير فلكه ها به طوريكه كوتاهترين مسير به وجود آيد -ج
مشخصات راه هاي دسترسي آن است كه با مصالح زمين محل خود احداث و پس از تسطيح و كسرت تردد
محل هايي كه زمين آنها باتالقي يا آبرو و يا زمين پودري مي باشد بايستي با مصالحي از رايجاد مي گردند ود
قبيل مخلوط يا شن به طوري مرمت گردند كه در هر روز سال با ماشين آالت مخصوص تعميرات خطوط انتقال
.گاز قابل تردد باشد
تسطيح -7
پيمانكار گذاشته مي شود بايستي با ماشين آالت مربوطه تسطيح گردد باند عمليات ساختماني كه در اختيار
به طوريكه خاك نباتي برداشته شده و در صورت وجود گياه بوته كني گرديده و درخت ها قطع و ريشه كني
خاك مازاد ناشي از تسطيح در منتهي اليه حريم عمليات ساختماني ريخته خواهد شد در صورتيكه .شوند
ختماني در مجاورت تاسيسات مختلف قرار گيرد مصالح ناشي از تسطيح بايستي به محل مناسب عمليات سا
. ديگري حمل گردد
پيمانكار موظف است مسيرهاي آب كشاورزي را كه ضمن عمليات تسطيح تخريب مي گيردند را با 7ـ 1
پروژه و پس از آن نيز برقرار كانال سازي يا لوله گذاري بازسازي نموده به طوري كه آب كشاورزي من اجراي
. باشد
استفاده از مواد منفجره جهت تسطيح قسمتي از باند عمليات ساختماني با توجه به رعايت مسائل ايمني 7ـ2
. و ساير مقررات مربوطه منوط به تشخيص و موافقت مهندس با نماينده او مي باشد
سيسات زيرزميني از قبيل خطوط را كه با تاماني پيمانكار موظف است آن قسمت از باند عمليات ساخت 7ـ3
انتقال گاز و نفت و آب تالقي دارد قبل از تسطيح و عبور ماشين آالت سنگين اقدام به عمليات ساختماني
. حفاظتي آنها مطابق نقشه هاي مربوط بنمايد
ري كانال و لوله پيمانكار موظف است سطح باند عمليات ساختماني را چنان تسطيح نمايد كه حفا 7ـ4
. ن با توجه به مشخصات مربوطه امكان پذير باشد آگذاري در
. درصد مي باشد ) 22(حداكثر شيب طولي باند عمليات ساختماني 7ـ5
در محل هاي كوهستاني و نواحي با شيب تند كه در نقشه ها مشخص گرديده است باند عمليات 7ـ6
احداث مي گردد ، در اين صورت پيمانكار % 30متري با شيب ) 1000(ساختماني در قطعات حداكثر هزار
. موظف است
. احداث نمايد % ) 22(الف ـ در مجاورت باند عمليات ساختماني جاده دسترسي با شيب طولي حداكثر
. ب ـ مسير جاده دسترسي فوق را قبل از احداث به تائيد مهندس يا نماينده او برساند
. موارد جاده دسترسي به منزله جاده سرويس مي باشد تبصره ـ در اين گونه
خاكبرداري عرض باند عمليات ساختماني مي بايست به نحوي انجام گيرد كه شيب هاي مقطعي حاصله 7ـ7
. در طرفين باند عمليات ساختماني برابر شيب تثبيتي نوع خاك طرفين مسير باشد
مع آوري خاكهاي حاصل از تسطيح باند عمليات تكافوي جهرگاه عرض حريم عمليات ساختماني 7ـ8
اد مصالح ناشي از تسطيح را به محل مناسب ديگري كه منع زساختماني را ننمايد پيمانكار موظف است ما
. قانوني ندارد حمل و تخليه نمايد
م سطح باند عمليات ساختماني بايستي چنان تسطيح شود كه از محور لوله به طرفين حداقل يك و ني 7ـ9
. شيب عرضي داشته باشد % ) 1/ 5( درصد
پيمانكار . هر گاه خط لوله احداثي دومين خط لوله در سطح باند عمليات ساختماني لوله موجود باشد 7ـ 10
ابتدا بايد سطح عرض اضافه به حريم عمليات ساختماني لوله موجود را تسطيح نموده و براي انجام عمليات
در اين گونه موارد پيمانكار موظف است كليه تدابير . وجود استفاده خواهد نمود اجرائي از جاده سرويس م
. ايمني الزم را به عمل آورد ، و به هيچ عنوان ماشين آالت خود را از روي خط لوله موجود عبور ندهد
بلي را پيمانكار مسئول هر گونه خسارات احتمالي مي باشد ، پس از پايان عمليات ميبايست جاده سرويس ق
. مطابق مشخصات مربوط به آن بازسازي نمايد
دومين خط لوله در سطح باند عمليات ساختماني لوله موجود باشد شيب هر گاه خطوط لوله احداثي 7ـ11
براي دفع آب باران كانال خاكي . ن كه در جهت خارج از محور لوله مي باشد حفظ خواهد شد آعرضي باند
ث گرديده و در نقاط تعقر زمين آب باران از روي لوله دوم در جهت شيب طبيعي در مجاورت لوله دوم احدا
. هدايت شود
ـ جاده سرويس 8در جهـت ) درجـه 1/ 5( معبري است در داخل باند عمليات ساختماني به عرض هفت متر با شيب عرضـي
ورت خط لوله كه به تناسب خارج حريم و شيب طولي متناسب مجاز باند عمليات ساختماني خط لوله در مجا
محل ممكن است در يكي از طرفين خط لوله واقع گردد اين معبر ضمن تردد ماشين آالت و تجهيزات اجراي
پس از تمام پروژه پيمانكار موظف . عمليات مختلف پروژه در سطح باند عمليات ساختماني كوبيده شده است
يعـي طح معبر زمين كوبيده شده يـا زمـين سـفت طب است معبر فوق را تسطيح مجدد نموده به طوري كه س
زمين معبر از نوع پودري و يا باتـاقي باشـد آن قسـمت از معبـر بايسـتي بـا مصـالح باشد ، در محل هايي كه
و در محل هايي كه معبر با آبراهه هاي فصلي و يا مسيل تالقي دارد سـطح آن بايسـتي . مناسب ساخته شود
له گذاري شده و آبها به سمت دره يا محـل هـاي مناسـب هـدايت گـردد بـه سنگ فرش و كانال سازي يا لو
. طوري كه ماشين آالت مخصوص سرويس خطوط انتقال گاز در چهار فصل بتواند دراين معبر تردد نمايد
زنگ زدايي
ـ زنگ زدايي سطح لوله ها 1 SHOT-GRIT( و يا ساچمه زني ) SAND BLASTING( لوله ها با يكي از روش هاي شن زني 1ـ1
BLASTING ( از آثار ، زنگ ، پوسته اكسيد )MILL SCALE ( ًپاك شود مواد روغني ، كثافات و غيره كامال
پيمانكار موظف است انبار سرپوشيده مخصوص زنگ زدايي ، ديك سند پالست ، كمپرسورهوا يا دستگاه شات .
. عمليات زنگ زدائي به تاييد مهندس يا نماينده او برساند پالست و ساير امكانات الزم را تهيه نموده و قبل از شروع
شود كه با توجه به جهت طبيعي وزش باد گرد و غبار ناشي از محل كارگاه سند پالست بايد به طوري انتخاب 1ـ2
و يا اماكن مسكوني اطراف ) به خصوص عمليات پرايمر زني ( سند پالست مزاحمتي براي انجام كارهاي ديگران
. بوجود نياورد
بازرسي عيني لوله هايي كه براي زنگ زدائي به كارگاه زنگ زدايي حمل مي گيردند بايستي توسط پيمانكار 1ـ3
در صورتي كه لوله اي از نظر پيمانكار معيوب تشخيص داده شود . شده و فقط لوله هاي سالم زنگ زدائي گردند
مهندس يا نماينده او مشخص خواهد نمود كه . پيمانكار موظف است مراتب را با طالع مهندس يا نماينده او برساند
. مي باشد لوله مورد نظر قابل مصرف خواهد بود يا مردود
جه تميزي و در SIS 055900ز وضع اوليه لوله ، سطح تميز شده لوله بايد با استاندارد سوئدي اصرفنظر 1ـ4
SA 2 نمونه اي از لوله تميز جهت مقايسه هاي بعدي در جاي خشك نگهداري شود . مطابقت نمايد .
. بنزين بدون سرب يا تولوئن پاك شود مواد چربي دار و روغني روي لوله بايد به وسيله حاللهائي نظير
. الف ـ مشخصات فني شني كه براي عمليات زنگ زدائي پيشنهاد مي شود به شرح زير مي باشد
از نوع سيليكا : جنس شن
فاقد خاك : درجه خلوص
اينچ 1تا 1بين : قطر ذرات
16 20
. ذرات خرد شود % 10پس از يكبار استفاده حداكثر : سختي ذرات
تذكر ـ در صورت عدم امكان تهيه شن مطابق مشخصات فوق ، مشخصات شن پيشنهادي پيمانكار مي بايست به
. تائيد مهندس يا نماينده او برسد
كه براي عمليات زنگ زدائي پيشنهاد مي شود ) SHOT- GRIT( ب ـ مشخصات فني ساچمه يا ساچمه فوالدي
. به شرح صفحه بعد مي باشد
نوع حرارت حداكثر اندازه ا لك استاندارد حداكثر زبري سطح لوله بر حسب ميكرن
75ـ G-80 (40 32( دانه فوالدي شكسته
)GRT ( )G-50 (25 82
G-40 (18 90( ي شكسته دندانه چ
"
" " )G-25 (١۶ ١٠٠
"
" " )G-16 (٢٠٠ ١٢
"
75ـ SHOT ) (G-170 (20 45(ساچمه فوالدي
٧۵ ١٨) G-230" (ساچمه چدني
) " " "S-330 (١۶ ٨٢
" " " )S-390 (١۴ ٩٠
. اشد ميكرن ب 100ميزان زبري حاصله بايستي كمتر از
پس از اتمام سند پالست بر روي هر شاخه لوله بايستي سطح داخلي و خارجي آن با جريان هواي فشرده تميز 1ـ 5
. گردد
هر شاخه لوله پس از زنگ زدائي بايستي بروئيت ناظر برسد تا ناظر درجه تميزي لوله را كنترل نموده و به 1ـ6
نظير تركهاي موئي ، خوردگي ، فرورفتگي و ( ئي ظاهر شده باشد عالوه عيوبي را كه ممكن است پس از زنگ زدا
مالحظه نمايد و به هر حال تحويل لوله هاي تميز شده به كارگاه پرايمرزني مشروط به تائيد مهندس يا ) غيره
. نماينده او خواهد بود
ست كه شير آالت را بايد به نحوي بديهي ا. بايستي مانند لوله ها زنگ زدائي گردند كليه اتصاالت و شير آالت 1ـ7
. ن جلوگيري بعمل آيد آزنگ زدائي نمود كه از آسيب رساندن به اجزاء داخلي و يا اعضاء باز و بسته كننده
و ) از قبيل تامين كاله ، لباس كار ، كفش ، ماسك فيلتر دار و غيره ( پيمانكار موظف است تمام موارد ايمني 1ـ8
. خاص كارگاه زنگ زدائي را رعايت نموده و امكانات الزم را فراهم آورد) دوش آبگرم و غيره از قبيل شير( بهداشتي
) آستري ( اوليه زنيـ پرايمر 2 . پرايمر زني بالفاصله بعد از زنگ زدائي سطح لوله و پس از گرد گيري ناشي از شن زني بايد انجام شود 2ـ1
. مخلوط شود بايد آنها را چندين بار غلطاند تا محتويات داخل آن كامالً قبل از بازديد درب بشكه هاي پرايمر 2ـ2
رار آن تبخير شده باشد ، فقط با تائيد مهندس يا نماينده اوبا فپرايمرهائي كه در اثر باز بودن درب بشكه مواد
از مصرف آن خود افزودن حاللهاي مخصوص آن به مقدار الزم قابل استفاده مي باشد ، در صورت فاسد شدن بايد
. داري گردد
. كارگاه پرايمر زني نبايستي در مسير جريان گردو خاك ناشي از زنگ زدائي يا عبور ماشين آالت قرار گيرد 2ـ3
پرايمر زني در هواي باراني ، مه سنگين و طوفاني در كارگاه هاي غير سر پوشيده مجاز نبوده و به طور كلي 2ـ4
. ز رطوبت بوده و كامالً خشك باشند سطح لوله ها بايد عاري ا
قشر پرايمر خشك شده بايد يكنواخت . پرايمر زني را مي توان با ماشين ثابت پرايمر يا برس دستي انجام داد 2ـ5
بوده و نقاطي كه رنگ يا پرايمر نخورده به چشم نخورد ، بايد صبر كرد تا پرايمر زده شده كامالً خشك شود و سپس
. انبار لوله ها يا محل عمليات لوله گذاري حمل نمود لوله را به محل
. پرايمر به مقدار حداقل الزم و طبق توصيه سازنده آن و با تاييد مهندس يا نماينده او مصرف شود 2ـ6
لوله هائيكه رنگ آستري خورده اند نبايستي بيشتر از . تاريخ پرايمر زدن بايستي در داخل لوله ثبت گردد 2ـ 7
كيفيت قبولي زنگ زدائي در هر مقطعي از كار . ه باعث كاهش در كيفيت زنگ زدائي گردد نگهداري شوند مدتي ك
. به تشخيص مهندس يا نماينده او مي باشد
نبار كردن ، خم كاري پرايمر آستري آن از بين برود قسمتهائي از لوله پرايمر خورده كه در اثر حمل و نقل ، ا 2ـ 8
چنان چه از بين رفتن پرايمر . بالفاصله آن قسمت ها را با برس تميز نموده و پرايمر محدد بزند ، پيمانكار بايستي
منجر به زنگ زدن لوله شود آن قسمت ها بايستي ابتدا به روش ماسه پاشي مجدد زنگ زدائي شده و سپس پرايمر
. زده شود
ريسه كردن و خم كاري لوله ها
ـ ريسه كردن 1
. ريسه كردن لوله ها پس از تسطيح باند عمليات ساختماني و حفر كانال انجام خواهد گرديد 1ـ1
پيمانكار موظف است در زمان ريسه كردن لوله ها و اتصاالت اطمينان حاصل نمايد كه تمام ابعاد وزن و جنس 1ـ2
. رائي باشد آنها مطابق نقشه هاي اج
لوله هائيكه ريسه مي شوند اعم از اين كه عايقكاري كارگاهي شده يا آستري پرايمر خورده باشند براي زير 1ـ3
كاه سبوس ، خاك اره ، ( شاخه لوله دو عدد پشته خاكي به ارتفاع مناسب احداث و روي آنها از كيسه هاي پر از
له ها عايقكاري شده اند چوب در زير دو سر لوله پوشش نشده قرار مي در مواردي كه لو( و يا چوب ) پوشال و غيره
استفاده شود ، به طوري كه لوله از سطح زمين ارتفاع مناسبي داشته و هيچ گاه سطح لوله يا عايق آن با ) گيرند
. به عمل آيد استقرار هر شاخه لوله بايستي چنان باشد كه از لغزش احتمالي آن جلوگيري . زمين در تماس نباشد
طول لوله هائيكه پيمانكار مي تواند ريسه نمايد با توجه به برنامه زمانبندي و امكانات اجرائي بسته به اين كه 1ـ4
. لوله با عايق كارگاهي يا بدون عايق باشد در دستورالعمل هاي مربوطه تعيين شده است
حريم را نبسته و مانع عبور و مرور اشخاص پياده و يا لوله ها بايستي به طريقي ريسه گردد كه ورودي ها به 1ـ5
ترافيك موتوري نباشد ، همچنين در محل هايي كه مهندس يا نماينده او مشخص مي كنند مي بايست محل عبور
. باز نگهداشته شود
. د بديهي است كه لوله هاي مربوط به اين قسمت ها در محل مناسبي در مجاورت محل مصرف نگهداري خواهد ش
ـ خم كاري 2پيمانكار موظف است كليه ابزار ، وسائل اندازه گيري دقيق ، ماشين آالت و نيروي انساني متخصص مورد نياز 2ـ1
. خم كاري لوله ها را بر طبق تائيد مهندس يا نماينده او كه قادر به انجام صحيح كار باشد در اختيار داشته باشد
در ( م گردند كه با انحناي كانال مطابقت داشته و كليه خم هاي محدب و مقعر لوله ها بايستي به ترتيبي خ 2ـ2
در خطوط لوله بايستي آن چنان باشد كه لوله كامالً در وسط و در كف كانال خوابيده و وزن آن به ) صفحه قائم
طور گسترده به كف كانال در تمام نقاط وارد شود به عالوه رعايت عمق معين خاك ريز روي لوله ها الزامي مي
. باشد
بايد به طور سرد ، يكنواخت و بدون كشيدگي و چروك خوردگي و يا كم شدن ضخامت لوله خم كاري موكداَ 2ـ3
انجام گرفته و هيچ خمي در فاصله كمتر از دو ممكن كليه خم ها مي بايست با بزرگترين شعاع . ها انجام شود
. خم كاري لوله هاي عايق شده مجاز نبوده و خم هاي فارسي نيز محدود است . متري سر لوله مجاز نمي باشد
در صورتي كه لوله هاي تحويلي به پيمانكار داراي پوشش عايق شده در كارخانه سازنده لوله باشد جهت خم 2ـ4
. يستي از ماشين آالت و روش هاي مناسب ا ستفاده گردد كاري آنها با
درجه به ازاء هر طول معادل قطر لوله مي باشد به طوري 1/ 5حداكثر درجه خم لوله ها 2ـ3با توجه به بند 2ـ5
كه پس از اتمام خم كاري اختالف حداقل و حداكثر قطر داخلي لوله در مقطع عرضي در مركز خمش نبايستي بيش
درصد قطر اسمي بوده و سمبه اي كه با مشخصات مذكور تهيه گرديده به راحتي بتواند از داخل لوله خم شده 4از
. عبور نمايد
خم كاري لوله ها مي بايست به گونه اي انجام گيرد كه درز طولي آنها در محور خنثاي خمش لوله بوده و يا 2ـ6
صورت فاصله بين درز طولي مجاور در موقع جوشكاري نبايد درجه با آن اختالف داشته باشد در هر 15حداكثر
) فصل جوشكاري 6ـ 2طبق بند ( برابر ضخامت لوله باشد 10كمتر از
. ايجاد هر گونه خم روي لوله هائيكه در غالف بتني يا فلزي در تقاطع ها قرار مي گيرند مجاز نمي باشد 2ـ7
وحه فوق خم گرديده و غير قابل مصرف تشخيص داده شده بايستي قسمتي از لوله كه بر خالف مشخصات مشر 2ـ8
. تعويض گردد
كليات
ـ مقدمه 1
بايستي مطابق دستورالعمل ) فشار قوي ( اجراي عمليات مختلف پروژه هاي خطوط انتقال گاز بين شهري
. هاي مندرج در اين كتاب انجام گردد و پيمانكار موظف به اجراي آن خواهد بود
پيمانكار بايستي هزينه اجراي دستورالعمل هاي مندرج در اين كتاب را در قيمت پيشنهادي خود منظور
پس از انعقاد پيمان هيچ گونه ادعايي در مورد اضافه پرداخت جهت اجراي عمليات موضوع پيمان . نمايد
. مطابق دستورالعمل هاي مشخصات فني مسموع نخواهد بود
ـ استانداردها 2مشخصات فني بر اساس آخرين استانداردهاي بين المللي زير كه مورد قبول شركت ملي گاز ايران مي اين
تهيه شده و ) فشار قوي ( باشد جهت اجراي عمليات مختلف پروژه هاي خطوط انتقال گاز بين شهري
. دستورا لعمل هاي هر قسمت اين كتاب مالك اجراي عمليات مي باشد
B ،31.3 B ،31.8 B 31.4شماره هاي A.N.S.Iي ا ستانداردها الف ـ
APIاستاندارد ب ـ
SIS 55900استاندارد سوئدي ج ـ
و مصوبات شركت ملي N.F. P. A. ،A.S.M.E ،B.S ،A.S.T.Mاستاندارد هاي بين المللي دـ
. گاز ايران
ـ تخصص ها 3
) فشار قوي ( تخصصهاي مورد لزوم جهت انجام عمليات مختلف پروژه هاي خطوط انتقال گاز بين شهري
. شامل و نه محدود به موارد ذيل مي باشد
امور مالي 1ـ1ـ كارشناسي خدمات 1
تداركات 1ـ2
تعميرات 1ـ3
نقشه برداري و نقشه كشي 2ـ1ـ كارشناسي ساختمان 2
راه سازي 2ـ2 سرپرست عمليات
حفاري 2ـ3
ساختماني 2ـ4
لوله گذاري 3ـ1ـ كارشناسي مكانيك 3
خمكاري 3ـ2
جوشكاري 3ـ3
في راديوگرا 3ـ4
آزمايشات هيدرو استاتيكي 3ـ5
زنگ زدائي 4ـ1
عايقكاري 4ـ2 ـ كارشناسي حفاظت از 4
حفاظت كاتديك 4ـ3 زنگ
برقي 4ـ4
ـ تجهيزات 4شامل و ) رقويفشا(ماشين آالت مورد لزوم جهت انجام عمليات مختلف پروژه خطوط انتقال گاز بين شهري
نه محدود به موارد ذيل مي باشد
كسب و متعلقات آن 1ـ1ـ خدمات 1
انبار كاال 1ـ2
وسائل نقليه 1ـ3
كارگاه 1ـ4
تجهيزات
وسائل نقشه برداري 2ـ1ـ ساختماني 2
ماشين آالت ساختماني 2ـ2
ماشين آالت راه سازي و كوه بري 2ـ3
ماشين آالت حفاري 2ـ4
ماشين آالت بارگيري و حمل و نقل و تخليه لوله 3ـ1ـ مكانيكي 3
ماشين آالت خمكاري 3-2 ماشين آالت خمكاري 3ـ2
ابزارو ماشين آالت جوشكاري و لوله گذاري 3ـ3
وسائل راديوگرافي 3ـ4
ي وسائل تست هيدرواستاتيك 3ـ5
ابزار و ماشين آالت زنگ زدائي 4ـ1ـ حفاظت از 4 ابزار و ماشين آالت عايقكاري 4ـ2زنگ
ابزار آزمايش عايقكاري و حفاظت از زنگ 4ـ3 ابزار برق كاري 4ـ4
لوله گذاري و خاك ريزي
پيمانكار موظف است كليه ماشين آالت و ابزار الزم براي بلند كردن ، جا به جا كردن ، خواباندن لوله در كانال را - 1
تعداد و قدرت دستگاههاي بلند كننده متناسب با قطر و . طبق نظر مهندس يا نماينده او تهيه و نگهداري نمايد
كه اطمينان حاصل گردد كه لوله ها تحت تنش قرار نگرفته و در موقع خواباندن لوله در وزن لوله بوده به طوري
. كانال عايق آنها صدمه نبيند
قبل از لوله گذاري مي بايست كف و ديواره كانال پرداخت گرديده و عاري از هر گونه پايه ـ چاكي ، كلوخ - 2
وع هر گونه صدمه از قبيل خراش يا سوراخ روي عايق لوله درشت ، سنگ ، ريشه درخت و ديگر اشياء گردد تا از وق
. جلوگيري به عمل آيد
خاك سرندي با قطر چشمه هاي حداكثر ( قبل از لوله گذاري بايستي در كف كانال بالشتك هايي از خاك نرم - 3
) سرندي ( ك نرم متر از يك ديگر ايجاد گردد ، ارتفاع خا 5سانتي متر و به فاصله 40به عرض ) ميلي متر 10
سانتي متر 20بالشتك ها بايستي چنان باشد كه پس از استقرار لوله بر روي آنها فاصله زير لوله تا كف كانال حدود
. باشد
در محل هايي كه سطح آبهاي زير زميني به طور طبيعي و يا به دليل سيل تا ارتفاع زير لوله يا بيشتر در كانال - 4
يا BOLT ON WEIGHTايست طبق نظر مهندس يا نماينده او از روزنه هاي مهار كننده باال آمده باشد ، مي ب
SET ON WEIGHT ياANCHOR BOLT بر طبق نقشه هاي اجرائي استفاده گردد به طوري كه لوله در
بديهي است بين وزنه هاي مهار كننده و لوله مي بايست از پوشش . عمق معين در كف كانال قرار گيرد
ROCKSHITELD استفاده شده و در هنگام عمليات لوله گذاري مي بايست پيش بيني هاي الزم جهت
. جلوگيري از نفوذ آب به داخل لوله به عمل آيد
در خاتمه هر روز كاري انتهاي لوله هايي كه در كانال خوابانده شده اند بايد به وسيله درپوش يا درپوش هاي - 5
بسته شوند تا از ورود آب و گل يا اشيا ديگري جلوگيري به EXPANDING STOPPERSمنبسط شونده
. عمل آيد
خط لوله نبايد در هيچ نقطه تحت تنش قرار گيرد و موقعه اي كه مهندس ناظر تشخيص بدهد كه دماي محيط - 6
در نبايد SLACK LOOPS. مناسب نيست مي تواند از پيمانكار بخواهد كه عمل لوله گذاري را متوقف كند
. صبح و يا در شب كه لوله خنك است در كانال جاي گيرد و نبايستي با فشار به داخل كانل وارد شود
نجام گيرد ، انجام اين كار خاكريزي كانال بايد هر چه زودتر پس از خواباندن لوله و تائيد مهندس يا نماينده او ا - 7
از آن جهت ضروري است كه لوله را در محل خود مهار نموده و نيز مانع آن مي شود كه نوار عايق در معرض
تغييرات شديد دماي محيط قرار گيرد ، براي جلوگيري از وارد آمدن صدمه به لوله و عايق آن بايستي قسمتي از
ه اي كه از سرند يك سانتي متري بگذرد را در اليه هاي به ضخامت حداقل خاك حفاري شده از نوع نرمتر و يا ماس
. سانتي متري روي لوله ريخته شود 20
. براي پر كردن كانال نبايد از خار و خاشاك ريشه درختان و علف و آشغال و مواد پوسيدني ديگر استفاده نمود - 8
سانتي متر از سطح زمين 50ر خط لوله مي بايست حداقل ارتفاع خاكريز روي لوله جهت ايجاد گرده خاكي مسي - 9
. مجاور باالتر باشد
سانتي متري خاك 15هنگام لوله گذاري در محل تقاطع جاده ها مي بايست بالفاصله روي لوله در اليه هاي -10
. ريزي شده و متناسب با درجه كوبيدگي خاك موجود زير جاده كوبيده شود
ي شده براي پر كردن كانال مناسب نباشد پيمانكار موظف است آن را با خاك مناسب چنانچه خاك حفار -11
جايگزين نمايد و نيز مصالح حفاري شده را كه به بدين ترتيب زائد خواهند بود از محل دور نموده و در جاي مناسب
. خالي نمايد
ر كمترين زمان ممكن شروع به پيمانكار موظف است پس از پر كردن كانال در محدوده داخل شهرها د -12
بازسازي زمين هايي كه براي حفاري اشغال كرده است بنمايد اين بازسازي براساس مشخصات شهرداري و يا ادرات
. راه داري خواهد بود
پيمانكار موظف است پس از پركردن كانال كليه راهها ، حصارها، ديوارها و جويها و به طور كلي كليه محدثاتي را كه
اثر حفاري ها خراب شده يا صدمه ديده اند و يا جهت انجام عمليات جابه جا شده اند را عيناً به حالت اول در
.برگرداند
در زمين هاي با شيب تند كه پوشش خاكي اطراف لوله در معرض فرسايش قرار داشته و خطر شسته شدن -13
ه از كيسه هاي قير اندود شده كه محتواي بتن خشك خاك ريز روي لوله وجود دارد پيمانكار موظف است با استفاد
. مي باشد در فواصل معين بر طبق نقشه هاي تيپ خاكريز روي لوله را مهار و تثبيت نمايد
ن چه قبل آسطحي ، مسير طبيعي نبايد به هيچ كانال يا مسيري جزء پس از پر كردن و بازسازي مسير آبهاي -14
. يا نماينده او ستغيير داده شود مگر با موافقت و تاييد كتبي مهند از لوله گذاري موجود بوده است
خط لوله بايد در تمام طول خود در زمين مدفون شود مگر آن كه خالف آن در نقشه هاي اجرائي نشان داده -15
. د گرددئي شده و يا كتباً توسط مهندس يا نماينده او تا
ـ نصب شير فلكه ها 1كليه شير فلكه ها مي بايست طبق مشخصات مشروحه در نقشه ها و بر اساس تاييد مهندس يا نماينده او در 1- 1
. محل مناسب نصب گردد
پيمانكار موظف است شير فلكه ها را مطابق روش مندرج در بخش زنگ زدائي تميز و مطابق دستورالعمل 1ـ2
. پوشش نمايد مندرج در قسمت عايقكاري
چنا نچه در اثر حمل و نقل سطح پوشش شير آسيب ديده و يا كثيف شده باشد مي بايست مجدداً و در هنگام
. نصب ، پوشش آن ابتدا تميز و سپس مرمت گردد
پيمانكار موظف است تمام سعي خود را به كار برد كه در نتيجه روش خاص نصب شير فلكه ها يا اتصاالتي كه 1ـ3
اين روش بايستي قبالً به تاييد مهندس يا نماينده او برسد با اين حال . كار مي گيرد صدمه اي به آنها وارد نشود به
. اين تاييداز تعهدات پيمانكار نخواهد كاست
كليه شير فلكه ها مي بايست قبل از نصب آزمايش و بررسي گرديده و پس از حصول اطمينان از سالم بودن آن 1ـ4
. ه نصب در خط لوله گردد اقدام ب
پيمانكار موظف است كه با اطالع و اجازه و در حضور ناظر و مطابق دستورالعمل مربوطه كليه شير فلكه ها را به 1ـ5
دفعات كافي گريس كاري نموده و چندين بار با دست و يا جريان هواي فشرده باز و بسته نمايد ، بديهي است هر
. جام وظايف فوق متوجه پيمانكار خواهد بود گونه اتفاقي ناشي از عدم ان
پيمانكار . داخل كليه شير فلكه هاي مورد استفاده در پروژه بايد قبل از نصب به وسيله هواي فشرده تميز شود 1ـ 6
. مسئول هر نشتي به دليل تميز كاري غلط و يا غير كافي شير فلكه ها مي باشد
. فلكه نظير فرمان دهنده و كنترل كننده به عهده پيمان كار است نصب كليه متعلقات و تجهيزات شير 1ـ7
در هنگام نصب شير فلكه بايستي امكانات الزم چنان فراهم گردد كه هيچ گونه تنشي به شير فلكه و جوشهاي 1ـ8
. دو طرف آن وارد نگردد
نصب اتصاالت عايق 2ن كه مورد تاييد ناظر واقع شده نصب خواهند آاتصاالت عايقي بر اساس نقشه ها و در نقاط نشان داده شده در 2ـ1
. شد
جهت حصول اطمينان از سالم بودن آنها بايستي قبل از نصب بازديد عيني شده و به عالوه از نظر عايق 2ـ2
. مگا اهم را دارا باشد 25ولت مقاومت 1000ل ولتاژ الكتريكي آزمايش شود براي اين منظور مي بايست در مقاب
. اتصاالت عايقي در حين نصب نبايد تحت هيچ گونه تنشي واقع گردد 2ـ3
در حين جوشكاري اتصاالت عايقي بايد قسمت عايق آن به وسيله گوني هاي مرطوب خنك نگهداشته شده تا 2ـ4
. جوشكاري جلوگيري گردد از آسيب رسيدن به عايق آن در اثر حرارت ناشي از
بايستي پس از نصب و آزمايش مجدد عايق الكتريكي ، با اين نوع اتصاالت كه به طور مدفون نصب مي شوند 2ـ5
. برس تميز كاري گرديده و به صورت دو اليه با نوار پالستيكي مخصوص و پرايمر مربوطه عايقكاري شوند
ـ نصب فلنج مهار كننده 3هار كننده مي بايست بر اساس نقشه ها و در نقاط نشان داده شده در آن كه مورد تاييد ناظر واقع فلنج هاي م 3ـ1
. خواهد شد نصب گردند
قبل از نصب ، آنها را بانضمام قسمتي از لوله هاي متصل به آن توسط نوار مخصوص پالستيكي و پرايمر 3ـ 2
. پوشش كرد ROCK SHIELDيك اليه نوار سخت ، مربوطه به صورت دو اليه نوارپيچي نموده و سپس توسط
نضمام قسمتي از لوله هاي متصل به آن مي بايست طبق مشخصات مربوط بديهي است كه اين گونه فلنج ها را با
. در بتن قرار داد
ـ نصب تاسيسات فرستنده و گيرنده توپك 4آن نصب گرديده در محل هاي مشخص شده دراين تاسيسات مي بايستي مطابق نقشه هاي اجرائي داده شده و 4ـ1
شروحه در بخش زنگ زدائي ابتدا تميز شده و سپس مطابق شرايط مندرج در بخش رنگ مو برطبق مشخصات
. آميزي ، زنگ زده شود
. مربوط به اين تاسيسات مي بايست بر طبق نقشه و نظر ناظر نيز نصب گردد ) شيرآالت و اتصاالت ( متعلقات 4ـ2
رنگ
ـ مشخصات عمومي 1 . رنگ بايد در ظروف سالم كه داراي اسم سازنده و كد مشخص كننده است بسته بندي شده باشد ـ
. ـ آستري ، رنگ اصلي و رنگ نهائي هر سيستم رنگ آميزي بايد از يك سازنده باشد
و بتوان درجه حرارت آن را به . ده ـ رنگها ، حالل ها و مواد تاليزور رنگ بايد در محل هايي كه داراي هواكش بو
درجه حرارت انبار بايد . دلخواه تنظيم نمود ا نبار شده و ظروف در قفسه هاي فلزي و دور از اشعه آفتاب قرار گيرد
. طبق پيشنهاد سازنده تنظيم گردد
. ـ آماده كردن رنگ و نيز رقيق كردن آن بايد بر اساس پيشنهاد سازنده انجام گيرد
خصات وسائل و لوازم ـ مش2 : ويژگي ها و وسائل مورد لزوم به شرح زير است
فوت مكعب هوا در دقيقه 250بايد به اندازه اي باشد كه پيوسته حداقل ) از نوع دوراني ( الف ـ ظرفيت كمپرسورها
ر را به طور مداوم فشار سنج بايد طوري تنظيم شود كه فشا. را تامين نمايد ) متر مكعب در دقيقه 7/ 08( معادل
. حفظ نمايد ) PSI 100 )kg / cm² 7در حد
شن بوده و به وسائل ) كيلو گرم 272( پوند 600ب ـ مخزن شن دستگاه شن زني بايد داراي حداقل گنجايش
. رطوبت گيري و اندازه گيري شن مجهز باشد
آخر) متر 3( فوت 10باشد به جز )سانتي متر 2/3( اينچ 1 1ج ـ تمام شيلنگ هاي هوا بايد داراي قطر داخلي 4
. داشته باشد ) سانتي متر 2/ 5( كه مي تواند قطر يك اينچ ) NOZZEL( منتهي به شن پاش
بوده و شيلنگ هواي بين ) متر 15( فوت 50طول شيلنگ هاي هوا ي بين مخزن هوا و مخزن شن نبايد بيشتر از
( ظرف شن و دستگاه شن پاش NOZZEL بيشتر باشد مگر در موارديكه به علت ) متر 18( فوت 60نبايد از )
PSIطول اضافي افزايش ) متر 15( فوت 50سهولت كار طول بيشتري مورد نياز باشد كه در اين صورت براي هر
5 )kg / cm² 34/0 ( فشار ضروري است .
كمتر بوده و ) kg / cm² 5 /6( PSI 95نبايد از هيچ گاه ) NOZZEL(به طور كلي فشار در سر شن پاش
. ساكن باشند بايد داراي اليه اي از ماده ضد الكتريسيته تمام شيلنگ ها
و يا راندمان زياد بوده و مجهز به شيري باشد كه به ) VENTURI( د ـ شن پاش بايد بلند و داراي دهانه وانتوري
. ر خودكار بسته شود محض بلند كردن دست از دكمه نازل به طو
. بدنه شن پاش بايد از فوالدي با رويه كادميوم بوده و داراي پوششي از كربوتنگستن باشد
ه ـ شن مورد مصرف بايد گوشه دار ، دا نه بندي شده ، خشك ، بدون گرد و خاك و كثافت و از نوع سنگ چخماق
مش نيز ممكن است به جاي شن به كار برده شود 40 ـ 50دا نه هاي فوالدي اندازه هاي . يا سيليس خالص باشد
)GRIT BLAST ( اما گلوله هاي فوالدي قابل قبول نمي باشند .
آميزي بايد از موي حيواني ، نايلون و يا هر ماده ديگري كه بتواند حداكثر ميزان رنگ را به خود و ـ برس هاي رنگ
. ده باشد گرفته توسط حالل هاي رنگ خراب نمي شود ساخته ش
بايد داراي مشخصات پيشنهادي سازنده رنگ بوده و مجهز به تله يا دستگاههاي جدا ) SPRY( پيستوله ز ـ
ظروف تحت فشار نيز بايد به فشارسنجهاي . كننده اي براي جمع كردن روغن و آب جدا شده از هواي فشرده باشد
. دقيق و شيرهاي اطمينان مجهز گردند
لطك بايد از پشم طبيعي ، نايلون يا هر ماده ديگري كه بتواند حداكثر مقدار رنگ را روي غلطك ج ـ پارچه روي غ
. نگه دارد بوده و توسط حالل هاي رنگ خراب نشود
ـ مشخصات رنگ آميزي و سيستم رنگ 3ت ، دستگاههاي رنگ و مشخصات رنگ آميزي و سيتم رنگ براي كليه لوله هاي انتقال گاز ، فلنچها ، شيرها ، اتصاال
. اندازه گيري ، پايه هاي پل عبور لوله و تاسيسات فلزي روي زمين بايد به صورت زير باشد
: الف ـ تميز كردن سطح فلز
كامالً تميز ) GRIT BLAST( و يا با دا نه هاي فوالدي ) SAND BLAST( سطح فلز بايد با روش شن زني
. گردد
: ب ـ پوشش آستري اوليه
بايد زده شود به ) ZINC CHROMATE( تميز شده فلز يك اليه آستري از نوع كرومات روي سطح روي
. باشد طوري كه ضخامت اين اليه پس از خشك شدن يك ميل
: ج ـ پوشش آستري ثانويه
از قبيل اكسيد سرب است كه بايد بر ) RED OXIDE METAL( اين آستري از نوع اكسيد فلزي قرمز رنگ . باشد ) اينچ 1( ضخامت اين اليه نيز پس از خشك شدن بايد يك ميل . اليه آستري اوليه زده شود روي
1000 : د ـ رنگ اوليه
ي ثانويه زده مي شود به طوري كه ضخامت اين اليه رنگ پس از خشك شدن يك اليه رنگ آلكيدي بر روي آستر
. اين رنگ حتماً بايد سفيد باشد . ميل باشد 1/ 5
: ه ـ رنگ نهائي
5/1بر روي رنگ اوليه اليه ديگري از همان رنگ اوليه زده مي شود ، ضخامت اين اليه رنگ نيز پس از خشك شدن
. ميل خواهد بود
اي استاندارد براي تاسيسات مختلف ـ رنگ ه 4رنگ تمام لوله هاي انتقال گاز بايد زرد باشد به جز رنگ شيرهايي كه دو يا چند خط لوله را با فشارهاي مختلف به
. كه بايد تمام سطوح آن بين دو فلنج سفيد باشد ) CROSS – OVER VALVES. ( هم وصل مي كند
: قسمت هاي مختلف به شرح زير مي باشد به طور كلي رنگهاي استاندارد براي
رنگ ا ستاندارد تاسيسات
) NATURL GAS LINES( زرد خطوط لوله گاز طبيعي
) SOUR GAS LINES( لوله گاز ترش زرد تيره خطوط
)E VALVES,FLANGE TO,FLANG( )در فاصله بين دو فلنج ( سفيد شيرها
) WATER LINES( سبز روشن لوله هاي آب
)AIR SUPPLY,SERVICE PIPE( مخزن و لوله هوا آبي
) OIL LINES( قهوه اي خطوط لوله روغن
) FIRE EQUIPMENT( قرمز وسائل آتش نشاني
) EQUIPMENT( خاكستري كشتي جنگي دستگاهها
)BATLE SHIP GRAY (
) WATER TANK( تانك آب آلومنيوم
) LIGHTING POLES( تيرهاي برق آلومينيوم
) GLYCOL LINES(خطوط لوله حمل گلي كل سياه ) STEAM( بخار ) PURPLE( ارغواني
.بايد مشخص شود ) ARROW(ه ، جهت جريان گاز بوسيله عالمت نشانه روي تمام خطوط لول - 1تذكر
. مراجعه شود 1011 – 50براي اطالعات بيشتر در زمينه رنگ تاسيسات به استاندارد مهندسي شماره ـ 2تذكر
ـ مراحل و عمليات رنگ آميزي 5 : آماده كردن سطح 5ـ 1
سطح آن پاك از ميز كرده تمام مواد خارجي از قبيل رزين و غيره را قبل از رنگ كردن ابتدا بايد سطح آن را خوب ت
. نمود ، ضمناً رنگ قبلي چوب را چنان چه وضع خوبي ندارد بايد با سمباده تراشيد
ز شده را با يسطوح بتوني را بايد با برس سيمي كامالً تميز كرده و ذرات شل را از سطح جدا نمود سپس سطح تم
ريدريك شسته و وقتي جوشش فرو نشست با آب تميز تمام سطوح را شستشو داد و صبر كرد اسيد كل% 10محلول
. تا خشك شود و سپس رنگ نمود
: تميز كردن با وسائل دستي 5ـ 2
: كليات : الف
ـ تميز كردن دستي عبارت از روشي است كه بتوان مواد زائد روي سطح فلز نظير رسوبات باقي مانده از كارخانه ، 1
را با برس دستي ، شن ، سمباده و كاردك و يا وسائل هرنگ هاي فلزي شل ، رنگ هاي با چسبيدگي كم و غير
. ضربه اي نظير چكش الستيكي و يا تركيبي از وسائل دستي فوق تميز نمود
قط بايد ـ در اين روش ، هدف تميز كردن كامل سطح فلز از رسوبات كارخانه ، زنگ ، رنگ و غيره نموده بلكه ف2
. مواد زائد شل را كه كامالً به سطح فلز نچسبيده اند پاك نمود
) : دستورالعمل ( ب ـ روش كار
: تميز كردن با وسائل دستي شامل مراحل زير مي باشد
. ـ مقادير زياد روغن يا گريس بايد توسط يك حالل فرار تميز گردد 1
مباده و يا ساير و سائل مناسب با تركيبي از وسائل فوق تميز ـ زنگ هاي فلزي بايد با چكش هاي الستيكي ، س2
. نمود
. رسوبات و تمام زنگ هاي فلزي شل بايد با برس ، سيمي ، شن ، سمباده و يا تركيبي از وسائل فوق تميز گردد ـ 3
ي به سطح فلز ـ براي رنگ كردن مجدداً سطوح قبالً رنگ شده بايد با كاردك رنگ هاي قبلي را كه چسبندگي كاف4
. ندارند را جدا كرد به طوري كه رنگ هاي باقي مانده چسبندگي الزم و كافي را دارا باشند
ـ عاج جوش ها و نظائر آن را بايد با وسائل دستي مالشي يا ضربه اي نظير سوهان ، سمباده يا چكش هاي 5
. الستيكي از سطح فلز كنده و سپس با برس سيمي تميز كرد
در مورد تاسيسات جديد قسمتهائي كه بعد از نصب . فوالدي متصل به تاسيسات بايد كامالً تميز گردند ـ اجزاء 6
. دسترسي به آنها مشكل خواهد بود بايد قبل از نصب تميز شوند
. ـ كليه پرچها ، جوش ها ، گوشه ها ، اتصاالت و دهانه بايد كامالً تميز گردند 7
سيمي بايد به اندازه كافي مقاومت براي تميز كردن سطح فلز داشته باشند ضمناً سيمهاي فوالدي برس هاي: تذكر
نظير سوهان و ( وسائل ترا ش . خود برس بايد تميز بوده و به محض آن كه كارآئي آن كم شود دور انداخته شود
. بايد از مواد مناسب ساخته شده و داراي كارآئي كافي باشد ) سمباده
ائل دستي بايد طوري كار كرد كه نه برآمدگي هاي نوك تيز روي سطح فلز ايجاد شود و نه به طور كلي با وس
. بريدگي بر جاي ماند
و يا پوشش آستري بايد بالفاصله بعد از تميز كردن سطح و قبل از ) در صورتي كه الزم باشد ( ـ زير سازي رنگ 8
. رنگ زدن مجدد انجام گيرد
: ج ـ اقدامات ايمني
الزم مي بايست ملحوظ گردد و ر صورتي كه شعله و يا خطر آتش سوزي وجود داشته باشد پيشگيري هاي ـ د1
و ءو وسائلي كه بايد رنگ شود آغشته به مواد آتش گير باشند بايد قبالً تميز گردند و اگر اشيا ءچه اشياچنان
ر داشته باشند نبايد از وسائل و لوازمي تش گير قراآتاسيساتي كه براي رنگ كردن تميز مي شوند در مجاورت مواد
. كه توليد جرقه مي كنند استفاده نمود
. ـ كساني كه با عمليات تميز كاري سر و كار دارند بايد از عينك ايمني استفاده نمايند 2
. ـ در جائي كه گرد و غبار وجود دارد استفاده از ماسك هاي هواي صافي دار ضروري است 3
: با وسائل مكانيكي تميز كردن 5ـ 3
الف ـ كليات
با اين روش زنگ ، رسوبات باقي مانده از كارخانه ، رنگ هاي پوسته شده و غيره را توسط ماشين هاي مكانيكي ـ 1
نظير برس هاي سيمي ، سنگ سمباده ، ماشين هاي ضربه اي و يا وسائل ماشيني ديگر و يا مجموعه اي از وسائل
. رنگ شود جدا مي ماند فوق از سطح فلزيكه بايد
ـ هدف از تميز كردن با اين روش از بين بردن كامل زنگ ، رسوبات و رنگ نبوده بلكه زنگ ها ، رسوبات و رنگهاي 2
. شل كه چسبندگي كافي ندارند و نيز مواد آلوده كننده موجود بايد تميز گردند
) : دستورالعمل ( ب ـ روش كار
: ي شامل مراحل زير مي باشد تميز كردن با وسائل مكانيك
. ـ روغن و گريس بايد توسط حالل سبك تميز گردد 1
. ـ رسوبات زنگ روي سطح فلز بايد توسط وسائل مكانيكي تميز شود 2
. ـ كليه رسوبات و تمام رنگ هاي شل و رنگ هاي پوسته شده بايد به طرق زير از روي سطح فلز زدوده شود 3
رسوبات ، زنگها و رنگ هاي شل آن هايي هستند كه توسط برس هاي سيمي مكانيكي كه با موتور الكتريكي : تذكر
. اينچ تميز شوند 6دور در دقيقه و يا برس پياله اي به قطر 3450يا هواي فشرده كار مي كنند تحت شرايط
ردن دو فوت مربع در دقيقه باشد اين آزمايش بايد پوند و سرعت تميز ك 16در اين شرايط بايد نيروي وارده بر برس
بر روي سطحي كه قبالً با برس و يا وسائل ديگر تميز نشده باشد انجام گيرد ولي آلودگي ها و روغن و گريس روي
. سطح فلز بايد قبالً تميز شده باشد
اندازه هاي متناسب به طوري كه با استفاده از ماشين هاي برس سيمي با برس هاي دوار با اشكال گوناگون و 3ـ1
سيم هاي برس بايد به اندازه كافي سخت و تميز . بتوان تمام دهانه ها ، زوايا و اتصاالت و گوشه ها را تميز نمود
. بوده و بر سيمهايي كه كارآئي كافي ندارند بايد دور انداخته شوند
و غيره كه ) چكش الستيكي ( ماشين هاي چكش دار به كار بردن ماشين هاي تميز كننده ظربه اي نظير انواع 3ـ2
. رنگ و رسوبات روي سطح فلز را به روش ضربه اي تميز مي نمايند
ندارند از ماده كردن سطح رنگ شده براي رنگ آميزي مجدد بايد تمام رنگ هائيكه چسبندگي كافي آـ هنگام 4
بايد آنچنان به سطح چسبيده باشند كه با كاردك گهايي كه روي سطح باقي مي مانند مي سطح فلز جدا شوند و رن
. و يا تيغ به صورت ورقه از سطح فلز كنده نشوند
. بايد با ماشين از سطح فلز زدوده شوند ـ عاج جوش ها 5
ـ كليه قسمت هاي وابسته به تاسيسات كه دسترسي به آنها ممكن باشد نيز بايد تميز گردند و در مورد تاسيسات 6
. ايي كه ممكن است پس از نصب غير قابل دسترسي بشوند بايد قبل از نصب تميز شوند جديد قسمت ه
درزها ، نقاط اتصال ، سر جوشها و كليه زوايا بايد با برس مكانيكي ، رنده و يا چكش هاي ـ پرچها ، شكاف ها ، 7
. الستيكي سنگ سمباده و يا مجموعه اي از وسائل مكانيكي فوق تميز گردند
. مت هايي كه تميز كردن آنها با وسائل مكانيكي امكان نداشته باشد بايد با وسائل دستي نيز تميز شوند ـ قس 8
يز مجدداً بايد تميز ـ بعد از تميز شدن سطح فلز با روش هاي فوق الذكر ، گرد وخاك يا مواد ديگر روي سطح ن 9
گريس باقي مانده باشند آنها را به طور موضعه اي چه هنوز در بعضي نقاط سطح فلز مقاديري روغن يا گردد و چنا ن
. با حالل بايد تميز كرد
و يا پوشش رنگ آستري بايد بالفاصله پس از تميز كردن انجام ) در صورت لزوم ( ـ عمليات زبر سازي رنگ 10
. پذيرد
: ج ـ اقدامات ايمني
. اين روش نيز بايد دقيقاً مراعات گردد كليه نكات ايمني ذكر شده در روش تميز كردن با وسائل دستي در
) : BLAST CLEANING( تميز كردن با جريان شن يا د انه هاي فلزي 5ـ4
: الف ـ كليات
ـ در اين روش سطح فلز توسط برخورد شديد يا دا نه هاي شن و يا دانه هاي فلزي كه از طريق نازل يا چرخشهاي 1
. شوند تا حد فلز سفيد تميز مي گردد گريز از مركز به سطح فلز پاشيده مي
ـ فلز سفيد اصطالحاً عبارت ا ست از سطحي از فلز با رنگ متاليك سفيد مايل به خاكستري و كمي زير آماده 2
نبايد داراي هيچ گونه مواد خارجي از قبيل زنگ ، اكسيدهاي فلزي ، لح براي رنگ آميزي ، اين سطح با ديد غير مس
. رنگ و غيره باشد
. باشد SA½ هبراي درج SIS 55900ـ تميز كردن با اين روش بايد مطابق با آخرين چاپ استاندارد سويسي 3
) : دستورا لعمل ( روش كار ب ـ
: تميز كردن سطح به طريقه جريان شن يا دانه هاي فلزي تا حد فلز سفيد شامل مراحل زير خواهد بود
پاك شود مقادير كم روغن و گريس را ) 4-1-2بند ( يك حالل فرار ـ مقادير زياد روغن و گريس بايد توسط1
مي توان توسط عمليات شن زني از بين برد در اين صورت چنانچه احتمال آلودگي وجود داشته باشد شن مصرف
. شده قابل استفاده مجدد نخواهد بود
. اي زدوده شود ـ رسوبات زياد زنگ روي فلز بايد توسط وسائل دستي يا مكانيكي ضربه2
.020. ـ كليه رسوبات زنگ ، رنگ و مواد خارجي باقي مانده بايد با يكي از روش هاي زير از سطح فلز زدوده شود 3
مش با 16شن زدن به سطح فلز با استفاده از سيستم هواي فشرده و شن خشك به اندازه هاي حداكثر 3ـ1
. استاندارد آمريكائي
با استفاده از سيستم هواي فشرده و دانه ) GRIT BLASTING( كه بايد رنگ شود زدن دانه هاي فلزي 3ـ2
مش با 16هاي گوشه دار ساخته شده از چدن ، آهن چكش خوار فوالد يا مواد مصنوعي با اندازه هاي حداكثر
. استاندارد آمريكائي
با استفاده از سيستم ) GRIT BLASTING( زدن دانه هاي فلزي به سطح فلزي كه بايد رنگ شود 3ـ3
چرخهاي گريز از مركز و دانه هاي فلزي گوشه دار ساخته شده از چدن ، آهن چكش خوار ، فوالد و يا مواد
. مش با استاندارد آمريكائي 16مصنوعي به اندازه هاي حداكثر
ز و با استفاده از تميز كردن سطح فلز با برس موئي يا نايلوني و سپس دميدن با هواي فشرده خشك و تميـ 4
. وسائل مكنده ، براي تميز كردن بقاياي گرد و خاك موجود در گوشه ها ، زوايا شكافها و اتصاالت
هواي فشرده اي كه براي كليه عمليات فوق استفاده مي شود بايد عاري از آلودگي هاي آب يا روغن بوده و : 1تذكر
. ي مطمئن استفاده نمود براي اين منظور بايد از جداكننده ها و تله ها
تميز كردن سطح فلز با روش هاي فوق بايد طوري انجام شود كه هيچ گونه خسارتي به جسم مورد نظر : 2تذكر
. وارد نگردد
تميز كردن با روش هاي فوق نبايد بر روي سطوحي كه بعد از عمليات تميز كاري و قبل از رنگ شدن تر : 3تذكر
باالي نقطه شبنم و يا وقتي كه رطوبت نسبي ) F 5 )C 3كه درجه حرارت سطح كمتر از خواهند شد و يا مواقعي
. درصد است انجام شود 85هوا بيش از
. مگر ان كه رنگ آميزي قبل از بروز هر گونه زنگ زدگي مجدد انجام گيرد
ورت وجود اين آلودگي بايد سطح تميز شده بايد عاري از هر گونه آلودگي روغن و گريس باشد و در ص: 4تذكر
. توسط يك حالل فرار تحت نظارت مهندس يا نماينده او از بين برود
هيچ فاصله . سطح تميز شده بالفاصله پس از پايان عمليات تميز كاري بايد يا رنگ آستري پوشانده شود : 5تذكر
.آستري زدن قابل قبول نمي باشد بين تميز كاري و
:ج ـ اقدامات ايمني
ـ در صورتي كه شعله و خطر آتش سوزي وجود داشته باشد پيش گيري هاي الزم بايد ملحوظ گردد و چنان چه 1
اشيا و وسائلي كه بايد رنگ شود آغشته به مواد آتش گير باشند بايد قبالً تميز گردند و اگر اشيا و تاسيساتي كه
باشد نبايد از وسائل و لوازمي كه توليد جرقه مي براي رنگ كردن تميز مي شوند در مجاورت آتش زا قرار داشته
. تمياد استفاده نمود
. ـ كارگرانيكه بايد از كاله ايمني و ماسك استاندارد شده متصل به هواي فشرده تميز استفاده نمايند 2
ه كاركنان بايد ـ كار كناني كه در معرض گرد و غبار قرار دارند بايد از ماسك صافي هوا استفاده نمايند و نيز هم3
. در مقابل ذرات شن يا فلزي كه در فضا پراكنده مي شوند كامالً محافظت گردند
ـ تمام كساني كه در مجاورت محل تميز كاري رفت و آمد داشته و يا كار مي كنند بايد از عينك ايمني استفاده 4
. نمايند
. به زمين وصل گردد ـ شيلنگ متصل به نازل بايد براي تخليه الكتريسيته ساكن ، 5
: رنگ آميزي 5ـ5
: الف ـ كليات
ـ سطوحي را كه احتياج به رنگ آميزي دارند بايد پس از تميز كردن با يكي از روش هاي فوق الذكر و يا رنگ 1
. آستري پوشانده و سپس رنگ اصلي را بر روي پوشش آستري بكار برد
ش هاي رنگ آميزي انجام شده و سطح رنگ شده داراي ظاهري خوب ـ تمام كارها بايد با بهترين و مدرن ترين رو2
. و تميز باشد
. ـ بايد دقت شود كه سطوح مجاورت سطحي كه رنگ مي شود رنگي نگردد 3
) : العمل دستور( ب ـ روش كار
. آنها رنگي نشود ـ شيرها و اجزا برنجي ، درجات و پالك ها بايد قبل از رنگ آميزي كامالً پوشانده شوند تا روي 1
. ـ پيچ و مهره ها بايد با روش تميز كردن با حالل تميز شوند 2
در بعضي قسمت ها خسارت ديده باشد بايد رنگ ) رنگ فابريك ( ـ در صورتي كه رنگ زده شده توسط كارخانه 3
ميانه به كار برده مي ان قسمت ها را با برس و سمباده تميز كرده و با پوششي از آن نوع رنگي كه به عنوان رنگ
. شود پوشانده و سپس رنگ نهائي روي آن زد
ـ رنگ آميزي بايد با برس ، غلطك ، پيستوله يا با تركيبي از اين وسائل انجام شود و در جائي كه امكان رنگ 4
. كردن خوب با وسائل فوق وجود نداشته باشد مي توان از پوست گوسفند استفاده كرد
د تحت بهترين شرايط ممكن انجام گيرد ، به طور كلي وقتي درجه حرارت هوا زير ـ رنگ اميزي باي5
F 40 )C 4/4 ( باشد يا زماني كه احتمال افت درجه حرارت به زسر صفر )قبل از خشك شدن رنگ وجود ) 32
. داشته باشد رنگ آميزي نبايد انجام شود
باشد % 85د و در مواردي كه درجه رطوبت هوا باالتر از در هواي داغ بايد دقت كرد ضخامت مورد نظر به دست آي
. نبايد رنگ آميزي صورت گيرد
يا هر درجه حرارتي كه مضر براي رنگ باشد نبايد رنگ ) F 120 )C 52ضمناً فوالد را در درجه حرارت بيش از
. كرد
ان چه رنگ قبل از خشك شدن در ، مه آلود ، برفي و بخار دار رنگ كردن مجاز نمي باشد و چندر هواي باراني
معرض يخ بندان ، رطوبت زياد ، باران يا برف قرار گيرد بايد صبر كرد تا رنگ خشك شود سپس رنگ قسمت هاي
. خراب شده را پاك كرده و بعد از آماده نمودن سطح مجدداً رنگ نمود
. شروع كرد گذاشت تا خوب خشك شده و سپس اليه بعدي شراـ هر اليه از رنگ را بايد 6
نهائي به خصوصي مورد نظر باشد بايد تطابق رنگ هاي اليه هاي مختلف ) COLOR( ـ در صورتي كه رنگ 7
. مورد توجه قرار گيرد
ـ در صورتي كه اليه آستري در بعضي نقاط صدمه ديده باشد قبل از تميز كردن و تعمير كردن محل هاي آسيب 8
. ئي بايد پرهيز نمود ديده از به كار بردن اليه رنگ نها
. ـ مجموع ضخامت اليه هاي رنگ بايد مطابق با ميزان پيش بيني شده در پروژه رنگ آميزي باشد 9
ـ در حالتي كه اتصاالت عايق با رنگها داراي رنگينه هاي فلزي رنگ مي شوند بايد دقت كافي به عمل آيد تا هيچ 10
. گردد گونه آسيبي به عمل عايقي اتصاالت فوق وارد ن
ـ در مواقعي كه از پيستوله بدون هوا براي رنگ آميزي استفاده مي شود بايد امتحان كرد كه نوك پيستوله و 11
: براي اين منظور الزم است توصيه هاي زير مورد توجه قرار گيرد . دكمه تنظيم فشار ، خوب كار كنند
. باشد ) kg / cm² 155تا PSI 2300 )kg / cm² 127تا 1800ـ فشار مايع بايد
) سانتي متر 0/ 084سانتي متر تا 0/ 038( اينچ 0/ 33اينچ تا 0/ 15ـ قطر سوراخ نوك فشار سنج بايد بين
. مش باشد 100يا 60بوده و پيستوله داراي صافي
چاين 0/ 25ـ شيلنگ دستگاه بايد در مقابل فشار و مواد شيميايي مقاوم بوده و قطر داخلي آن
. باشد ) سانتي متر 0/ 64(
ـ بازرسي و ايمني 6 . الف ـ كليه مراحل رنگ آميزي بايد توسط نماينده شركت ملي گاز مورد بازرسي دقيق قرار گيرد
ب ـ كار و موادي كه توسط نماينده شركت ملي گاز به دليل عدم تطابق با مشخصات مردود شناخته شود بايد
. ده و جايگزين گردد توسط پيمانكار تصحيح ش
اتصاالت نهائي و راه اندازي
) HOT – TAPS( ـ اتصاالت 1براي اتصال يك خط به خط اصلي موجود مورد نياز باشد اين كار ) HOT – TAPS( در جائي كه اتصاالت 1ـ1
. توسط شركت ملي گاز ايران انجام خواهد شد
) HOT – TAPS( الزم جهت انجام اتصاالت كارفرما كليه لوله ها ، شير فلكه ها ، فلنج ها و ديگر اتصاالت 1ـ2
پس از تكميل آن ) HOT – TAPS( پيمانكار مسئول نوار پيچي و عايق كاري اتصال . را فراهم خواهد نمود
. خواهد بود
پيمانكار بايد تعداد كافي پرسنل ، جرثقيل و دستگاههاي الزم براي خاك برداري ، خاكريزي و ساير لوازم كه 1ـ3
. ن عمليات مورد نياز است فراهم نموده و كمك هاي الزم را به مهندس يا نماينده او بنمايد براي اي
پيمانكار هيچ گونه مسئوليتي براي جوشكاري هايي كه مستقيماً بر لوله گاز دار انجام خواهد گرفت ندارد ولي
. ر دسترس قرار گيرد هرگونه كمك الزم براي بقيه عمليات جوشكاري و غيره بايد از طرف پيمانكار د
و شير فلكه ها بايد قبل از انجام هر گونه عمليات توسط كارفرما مورد ) HOT – TAPS( كليه اتصاالت 1ـ4
. آزمايش قرار گيرد
) FINAL TIE – IN( ـ اتصاالت نهائي به لوله گازدار 2به عمل آورد تا اتصاالت نهائي به گاز پيمانكار موظف است تا در زمان لوله گذاري پيش بيني و دقت الزم را 2ـ1
. بدون هيچ اشكالي انجام پذير بوده و در زمان جوشكاري لوله گازدار تحت هيچ گونه تنشي قرار نگيرد
كليه عماليت اتصال نهايي به لوله گازدار به عهده پيمانكار است و او موظف است كه به تعداد كافي نفرات و 2ـ2
. كار داشته باشد تجهيزات الزم را آماده
پيمانكار موظف است پس از صدور پروانه كار از طرف كارفرما ، عمليات جوشكاري و اتصال به خط را آغاز 2ـ3
. نموده و از كليه دستورات و راهنمائيهاي مسئولين ايمني كارفرما تبعيت نمايد
ـ راه اندازي و تخليه هوا 3
كليات 3ـ1
ات اجرايي و آزمايش خطوط لوله بر طبق برنامه زمان بندي شده تحت سرپرستي پس از تكميل عملي 3- 1- 1
. شركت ملي گاز ايران تحت فشار گاز قرار خواهد گرفت
اين كمكها شامل . پيمانكار موظف است در اين امر به مهندس يا نماينده او هر گونه كمك هاي الزم را بنمايد
. ز نيتروژن و غيره ، براي راه اندازي خواهد بود زار و ماشين آالت الزم ، گابكارگر ، ا
ندازي بايد قبالً به اطالع پيمانكار رسيده و در مواردي كه به كمك پيمانكار احتياج چگونگي عمليات راه ا 3- 1- 2
غاز ساعت قبل از آ 24تاريخ راه اندازي حداقل . است مهندس يا نماينده او دستورات الزم را به پيمانكار خواهد داد
به پيمانكار اطالع داده خواهد شد كه در آن صورت طبق برنامه توافق شده و با حضور نماينده كارفرما و نفرات الزم
براي تهيه مخلوط با نسبتهاي حجمي مختلف در كارگاه به نحوي كه مبناي كار يك كيسه سيمان باشد بايد . رد استفاده قرار مي گيرد اين مالت براي بند كشي مو )1(مكعب كافي است كه به كمك 1:2:8به طور مثال براي تهيه مالت با تارد . تهيه و به كمك آن مخلوط مورد نظر را تهيه نمود 40*40*27مكعب مستطيلي به ابعاد
. بدست آيد 1:2:8مستطيل فوق ، هشت حجم ماسه و دو حجم پودر آهك شكفته برداريم و سپس به آن يك كيسه سيمان اضافه كنيم تا مخلوط
سيمان ، ماسه و آلي كه براي ساختن مالت به كار مي رود بايد داراي همان مشخصاتي باشد كه در مورد 4ـ5
. تن آرمه گفته شد سيمان ، آب و ماسه در فصل بتن و ب
به نحوي كه مخلوط خميري مالت ماسه سيمان مخلوطي است از ماسه و سيمان و آب به مقدار كافي 4ـ6
اختن آن گذشته باشد خودداري حاصل به سهولت قابل به كار بردن مالت هاييكه بيش از يك ساعت از س
.گردد
. مصرف گردد 1:6ماسه سيمان اشد بايد مالت در صورتي كه نوع مالت ماسه سيمان جهت بنائي داده نشده ب
مقدار مصالح مورد نياز براي تهيه يك متر مكعب مالت و هم چنين مقاومت فشاري و ) 2ـ 5(در جدول شمار
. وزن مخصوص مالت ارائه گرديده است
ايد داراي خواصي يز بنمالت با تارد مخلوط است از ماسه و آهك و سيمان و آب به مقدار كافي ، اين مالت 4ـ7
در صورتي كه نسبت اختالط مالت با تارد مصرفي در نقشه و . باشد كه در مورد مالت ماسه سيمان ذكر گرديد
مقدار مصالح الزم براي . استفاده نمود 1:2:10مشخصات ذكر نشده باشد بايد از مالت با تارد با نسبت حجمي
. است منعكس 5تهيه مالت با تارد نيز در جدول شماره
و پودر آهك شكفته و ) ماسه كفي ( از ماسه خاكي دمالت ماسه آهك در بنائي به كار برده مي شود باي 4ـ8
. آب ساخته شود
در صورتي كه در نقشه و مشخصات نسبت اختالط مالت ماسه آهك ذكر نشده باشد بايد از مالت ماسه آهك با
. داده شده است 5رفي براي مالت فوق در جدول شماره مقدار مصالح مص. استفاده نمود 1:3نسبت حجمي
ـ محوطه سازي 5
: كليات 5ـ1
مصالح قشر زير اساس ممكن است از نوع مخلوط طبيعي شن و ماسه سنگ شكسته و يا سنگ هايي كه به
. مرور زمان خرد شده اند باشد
) الي ( ده و مقدار كمي نيز ذرات سيليت قسمت اعظم اين مصالح بايد از دانه هاي شن ريز و درشت و ماسه بو
شدن در بستر خيابان ، پي محكم و هرس و يا فيلتر به عنوان مواد چسبنده داشته باشد كه پس از كوبيد
. مقاومي را تشكيل مي دهد
: دانه بندي
ه در نقشه رودخانه و يا معادن شن و ماسه بدست آمدنه بندي مصالح قشر زير اساس كه از بستر چه داچنا ن
.باشد 6مشخص نشده باشد بايد داراي يكي از دانه بندي هاي مندرج در جدول شماره
6جدول شماره
درصد ردشده از ا لك اندازه الك استاندارد آمريكائي نوع ج نوع ب نوع ا لف
براي تهيه مخلوط با نسبتهاي حجمي مختلف در كارگاه به نحوي كه مبناي كار يك كيسه سيمان باشد بايد . رد استفاده قرار مي گيرد اين مالت براي بند كشي مو )1(مكعب كافي است كه به كمك 1:2:8به طور مثال براي تهيه مالت با تارد . تهيه و به كمك آن مخلوط مورد نظر را تهيه نمود 40*40*27مكعب مستطيلي به ابعاد
. بدست آيد 1:2:8مستطيل فوق ، هشت حجم ماسه و دو حجم پودر آهك شكفته برداريم و سپس به آن يك كيسه سيمان اضافه كنيم تا مخلوط
سيمان ، ماسه و آلي كه براي ساختن مالت به كار مي رود بايد داراي همان مشخصاتي باشد كه در مورد 4ـ5
. تن آرمه گفته شد سيمان ، آب و ماسه در فصل بتن و ب
به نحوي كه مخلوط خميري مالت ماسه سيمان مخلوطي است از ماسه و سيمان و آب به مقدار كافي 4ـ6
اختن آن گذشته باشد خودداري حاصل به سهولت قابل به كار بردن مالت هاييكه بيش از يك ساعت از س
.گردد
. مصرف گردد 1:6ماسه سيمان اشد بايد مالت در صورتي كه نوع مالت ماسه سيمان جهت بنائي داده نشده ب
مقدار مصالح مورد نياز براي تهيه يك متر مكعب مالت و هم چنين مقاومت فشاري و ) 2ـ 5(در جدول شمار
. وزن مخصوص مالت ارائه گرديده است
ايد داراي خواصي يز بنمالت با تارد مخلوط است از ماسه و آهك و سيمان و آب به مقدار كافي ، اين مالت 4ـ7
در صورتي كه نسبت اختالط مالت با تارد مصرفي در نقشه و . باشد كه در مورد مالت ماسه سيمان ذكر گرديد
مقدار مصالح الزم براي . استفاده نمود 1:2:10مشخصات ذكر نشده باشد بايد از مالت با تارد با نسبت حجمي
. است منعكس 5تهيه مالت با تارد نيز در جدول شماره
و پودر آهك شكفته و ) ماسه كفي ( از ماسه خاكي دمالت ماسه آهك در بنائي به كار برده مي شود باي 4ـ8
. آب ساخته شود
در صورتي كه در نقشه و مشخصات نسبت اختالط مالت ماسه آهك ذكر نشده باشد بايد از مالت ماسه آهك با
. داده شده است 5رفي براي مالت فوق در جدول شماره مقدار مصالح مص. استفاده نمود 1:3نسبت حجمي
ـ محوطه سازي 5
: كليات 5ـ1
مصالح قشر زير اساس ممكن است از نوع مخلوط طبيعي شن و ماسه سنگ شكسته و يا سنگ هايي كه به
. مرور زمان خرد شده اند باشد
) الي ( ده و مقدار كمي نيز ذرات سيليت قسمت اعظم اين مصالح بايد از دانه هاي شن ريز و درشت و ماسه بو
شدن در بستر خيابان ، پي محكم و هرس و يا فيلتر به عنوان مواد چسبنده داشته باشد كه پس از كوبيد
. مقاومي را تشكيل مي دهد
: دانه بندي
ه در نقشه رودخانه و يا معادن شن و ماسه بدست آمدنه بندي مصالح قشر زير اساس كه از بستر چه داچنا ن
.باشد 6مشخص نشده باشد بايد داراي يكي از دانه بندي هاي مندرج در جدول شماره
6جدول شماره
درصد ردشده از ا لك اندازه الك استاندارد آمريكائي نوع ج نوع ب نوع ا لف
در محل هايي كه نصب جعبه هاي اتصال اضافي ضروري است در حين اجراي پروژه با نظر مهندس يا . مي شوند
. به اتصال چهار ترميناله مي باشند اين جعبه هاي اتصال از نوع جع. نماينده او تعيين خواهد شد
براي كنترل جريان حفاظت كاتديك يك ايستگاه و يا براي جلوگيري از تاثيرات دو و يا چند سيستم : تبصره
حفاظت از زنگ بر روي يكديگر الزم است درسر راه كابل انتقال جريان و در داخل جعبه اتصال مربوطه يك مقاومت
. تنظيم گردد متغير در مدار آنها نصب و
) : TEST POINT(نقاط اندازه گيري 1- 4
. طراف آن پيش بيني شده است ااين نقاط به منظور اندازه گيري پتانسيل لوله هاي مدفون نسبت به زمين
ميلي 16ميلي متر مربع در شبكه هاي شهري و 10با مقطع ( كابل دسترسي به لوله مدفون از طريق يك رشته
به طول مناسب حاصل مي شود كه يك سر آن در داخل محفظه نقطه اندازه ) ط لوله انتقال متر مربع در خطو
طبق نقشه ) THERMIT WELD( گيري متصل گرديده و سر ديگري آن منحصراً توسط جوش حرارتي
. به لوله اتصال داده مي شود اجرايي استاندارد مربوط به طور مستقيم و غير مستقيم
) INSULATING JOINT( ساخت نقاطي كه ارتباط جريان را در طرفين اتصاالت عايقي الف ـ نقشه اجرائي
. برقرار مي نمايد نيز مشابه نقشه اجرائي ساخت نقاط اندازه گيري مي باشد
محل نصب اين تابلوها را . باشند ) IDENTIFCATION PLATE( كليه اين نقاط بايد داراي تابلوشناسائي
. او تعيين مي نمايد مهندس يا نماينده
ب ـ نقاط اندازه گيري خطوط لوله انتقال كه با عالئم مسير خط لوله تلفيق مي شوند بايد مطابق با نقشه اجرائي
استاندارد تهيه و در محلهاي تعيين شده در نقشه هاي اجرائي مسير خط لوله نصب گردند عالوه بر آن نصب اين
. وله داراي غالف است طبق نقشه اجرائي استاندارد مربوطه الزامي است نقاط اندازه گيري در محل هايي كه ل
: كابل كشي 1ـ5
به اين منظور كانالي به ا بعاد حداقل سي سانتي متر عمق حفر مي . كليه كابلها بايستي در كانال قرار گيرند الف ـ
موده و كابل را كشيد به طوري كه قرقره ازكردن كابلها بايستي قرقره كابل را بر روي سه پايه مستقر نبشود براي
الژ شده و در كف گقبل از گذاردن كابل در كانال بايستي كف و ديوارهاي كانال تميز و ر. بچرخد و كابل باز شود
پس از خواباندن . كانال ماسه نرم ريخته و تسطيح گردد به طوري كه ضخامت ماسه نرم حداقل ده سانتي متر باشد
طول آجر ( ايستي ده سانتي متر ماسه نرم روي كابل نيز ريخته و بر روي ماسه نرم آجر گذاري شود كابل در كانال ب
. و در نهايت كانال با خاك حاصل از حفاري پر گردد ) در عرض كانال قرار مي گيرد
. ب ـ هر خميدگي ، گره و يا خسارت به عايق كابل آن قسمت از كابل را غير قابل قبول خواهد ساخت
. ج ـ به جز آن چه در نقشه هاي مربوطه نشان داده شده هيچ مفصل كابل ديگري نبايد وجود داشته باشد
چه معلوم شود كه مفصل هاي اضافي مورد نياز مي باشد بايد تقاضاي انجام آن به اضافه دالئل توجيهي به چنا ند ـ
. ناظر ارائه گردد و مفصل مورد بحث فقط بنا بر تشخيص و تاييد ناظر انجام خواهد شد
ب و تاييد شده به فواصل مناس) TAGS( ه ـ كليه كابل ها بالفاصله پس از گذارده شدن در كانال بايد با اتيكهاي
. متر و هم چنين در نقاط تغيير مسير عالمت گذاري شود 30
كه از طرف شركت ملي ) SPLINGING KIT( و ـ مفصل سازي كابل بايد با استفاده از مفصلهاي استاندارد
استفاده ) CABLE LUG( گاز به پيمانكار تحويل داده مي شود انجام مي گيرد در محل هايي كه از سر كابل
. مي شود بايد آنها را به طريقي پرس نمود كه كامالً به كابل بچسبد
بوده و ثانياً ) THERMIT WELD( ز ـ اتصال كليه كابلها به لوله هاي گاز بايد اوالً به طريق جوش حرارتي
. ري شوند كليه نقاط اين اتصال به نحو مطلوب با تاييد مهندس يا نماينده او به طور كامل عايق كا
و پرايمر مربوط به آن ) HANDY CAP( عايقكاري اين محل هاي اتصال يا به وسيله كپ پالستيكي مخصوص
و يا با استفاده از نوارهاي پالستيكي و پرايمر آن كه مناسب با عايقكاري اوليه لوله هاي كار شبكه و خط لوله باشد
. انجام مي گيرد
مبدل يكسوكننده ـ تهيه و نصب سايبان براي 2متر از ورقهاي ايرانيت كه به وسيله چهار ستون آهني مناسب 2*2و به ابعاد % 30به شيب نـ تهيه و نصب سايبا
. بر روي فونداسيون بتني مبدل يكسوكننده جهت حفظ آن از تابش مستقيم آفتاب و بارندگي
ي استاندارد نصب سايبان در موارد زير ضرورت ـ رنگ آميزي پايه مطابق مشخصات رنگ آميزي مندرج در نقشه ها
: ندارد
) . مانند پروژه هاي خطوط انتقال ( الف ـ در پروژه هايي كه خود مبدل يكسوكننده داراي سايبان مي باشد
. در داخل اطاقك و يا محل سر پوشيده نصب مي شود ب ـ در مواردي كه مبدل يكسوكننده
سيستم حفاظت كاتدي با استفاده از آندي هاي فنا ـ نصب تاسيسات و تجهيزات در 3
) معموالً از نوع منيزيم كيسه اي ( شونده : نصب آندهاي فنا شده در حفره هاي آندي شامل موارد زير مي باشد
حفر حفره آندي به شكل عمودي يا افقي و به صورت تكي يا خوشه اي طبق شرح كار و نقشه هاي اجرائي 3ـ1
. استاندارد
. نصب آندها در داخل حفره ها يا بستر آندي 3ـ2
) PIPE LINE MARKER( نصب جعبه اتصال از نوع چهار ترميناله يا نوع تلفيق شده با عالمت مسير 3ـ3
. طبق شرح كار و نقشه اجرائي استاندارد
آندها تا داخل جعبه هاي ) HEADER( كابل كشي از آند يا آندها با استفاده از كابل سر آند و يا كابل اصلي 3ـ4
. اتصال
. اتصال يك رشته كابل از جعبه اتصال تا لوله مدفون به كمك جوش حرارتي 3ـ 5
مشخصات فني كليه موارد فوق مانند موارد مشابه در سيستم حفاظت كاتدي با استفاده از جريان تزريقي ـ 1تبصره
. مي باشد
ندها بايد نهايت دقت بكار برده شود تا از كنده شدن كابل سر آند و يا ـ در حمل و نقل و جا به جايي آ 2تبصره
. شكستن خود آند و يا پاره شدن كيسه آن پيشگيري گردد
كيسه استفاده مي شود الزم است پس از حفر حفره نـ در مواردي كه به جاي آند كيسه اي از آند بدو 3تبصره
: و به طول و يا ارتفاع آند مخلوط زير به اندازه كافي ريخته شود آندي و نصب آند ، اطراف آن به شعاع يك فوت
% 20ـ بنتونيت
% 5ـ سولفات سديم
% 75ـ گچ زنده
ـ راه اندازي تاسيسات و تجهيزات 4 : آزمايش سيستم حفاظت از زنگ 4ـ1
حفاظت از زنگ در حضور مهندس يا نماينده او ، نماينده بازرسي فني و نماينده واحد بهره برداري آزمايش سيستم
ابزار و وسائل الزم براي انجام آزمايش را پيمانكار موظف است . مانكار انجام مي گيرد يشركت ملي گاز توسط پ
: مراحل آزمايش به شرح زير مي باشد . فراهم نمايد
. يكسوكننده جهت تعيين قطب هاي مثبت و منفي ، ولتاژ ورودي و اندازه فيوزها الف ـ آزمايش مبدل
ب ـ اندازه گيري ولتاژ طبيعي بين لوله هاي تحت پوشش و زمين و يادداشت نمودن اين نتايج در كليه نقاط
. قبل از اتصال سيستم به برق ) TEST POINT( آزمايش
وكننده و تنظيم خروجي مبدل به ترتيبي كه ولتاژ منفي بين لوله و زمين در ج ـ اتصال برق و راه اندازي مبدل يكس
ولت و براي لوله هاي با 1/ 5نقطه تزريق جريان در مورد لوله هاي عايق شده با نوار سرد و پوشش پلي اتيلن از
لفات تجاوز ولت نسبت به زمين مجاور بر مبناي الكترود مس ـ سو 2/ 1از ) COAL TAR( عايق كاري گرم
. ولت مي باشد % 85ميزان حداقل اين ولتاژ در ساير نقاط لوله . ننمايد
د ـ اندازه گيري ولتاژ بين لوله و زمين بر مبناي الكترود مس ـ سولفات مس و يادداشت نمودن اين نتايج در كليه
ن آاين كار مجدداً ده روز پس از . نقاط آزمايش پس از اتصال مبدل يكسوكننده به سيستم و تنظيم ولتاژ ماكزيمم
. كه آخرين اندازه گيري ها انجام گرفت بايد انجام شود
. سي و نتيجه گيري خواهد شد برر) مذكور در فوق ( ه ـ نتايج آزمايشات فوق الذكر توسط ناظرين بر آزمايش
وده و مجدداً كليه آزمايشات چه نتايج آزمايش رضايتبخش نباشد پيمانكار موظف است از سيستم رفع عيب نمچنا ن
. را در حضور ناظرين بر آزمايش انجام دهد
: انجام آزمايش تداخل جريان حفاظت از زنگ و ـ
هر گاه خط لوله از مجاورت خط لوله ديگر و يا تاسيسات فلزي زير زميني عبور نمايد و يا به هر علت ديگري
. مايش تداخل جريان حفاظت از زنگ انجام خواهد شد احتمال جريان هاي سر گردان وجود داشته باشد آز
. از طرف بازرسي فني به پيمانكار ارائه خواهد شد روش آزمايش و دستورالعمل الزم
: تهيه گزارش نهائي 2ـ2
پس از نصب و تكميل سيستم حفاظت كاتدي و آزمايش و راه اندازي آن پيمانكار بايد گزارش آزمايشات را در چهار
. هيه و به مهندس يا نماينده او ارائه دهد نسخه ت
: اطالعات مشروحه زير بايد در اين گزارش گنجانيده شود
) . GROUND BED( الف ـ حداكثر جريان خروجي از هر بستر زميني
. ب ـ ولتاز و جريان كار سيستم حفاظت كاتدي پس از تنظيم نهائي سيستم
. در تمام نقاط دسترسي روي خط لوله و يا شبكه شامل ولتاژ تزريق شده ج ـ كليه ولتاژهاي اندازه گيري شده
. د ـ ولتاژهاي خروجي مبدل يكسوكننده در زمان اندازه گيري ولتاژهاي تزريق شده
ه ـ كليه اندازه گيري هاي ولتاژ بين لوله و زمين كه در اين مشخصات ذكر شده در مبناي الكترود مس ـ سولفات
. مس مي باشد
شامل ابعاد دقيق و جزئيات كامل براي كليه بسترهاي آندي ) AS BUILT( و ـ نقشه هاي اجرا شده
. دستگاههاي جنبي
) AS BUILT DRAW ING( تهيه نقشه هاي كار اجرا شده اطالعات ) خط لوله ، حفاظت از زنگ و غيره ( ـ پيمانكار موظف است قبل از مستور شدن كليه كارهاي اجرايي 1
نظير محل خم ها و جوش ها ، نوع پوشش يا عايقكاري ، عمق كانال ، عوارض طبيعي ، ضخامت لوله ها و ( الزم
. از كار اجرا شده برداشت نموده و كروكي آن را همان روز به تائيد و امضاي ناظر برساند را) غيره
ترسيم شده روي كاغذ ( يمانكار مي بايست كليه نقشه هاي كار اجرا شده را تكميل نموده و اصل نسخه آن را ـ پ2
ده نسخه از اوزاليد صحافي شده با روكش پالستيكي و به صورت مجلد حداكثر دو ) 10( بانضمام ) كالك نايلوني
. ماه پس از پايان اجراي پروژه تحويل مهندس يا نماينده او نمايد
. توضيح اين است كه نمونه نقشه كار اجرا شده مورد تاييد كارفرما در اختيار پيمانكار قرار خواهد گرفت
در صورتي كه كارفرما طبق شرايط خصوصي پيمان از پيمانكار خواسته باشد كه كليه وسائل مصرفي ، : تبصره
ا شده در اختيار كارفرما گذارد ، در اين صورت تجهيزات و نيروي انساني متخصص را براي تهيه نقشه هاي كار اجر
. نقشه ها توسط كارفرما تهيه خواهد شد
آزمايش خطوط لوله انتقال گاز
ـ كليات 1آزمايشات زير بعد از اتمام عمليات لوله گذاري و قبل از بهره داري آنها انجام مي گردد توضيح اين كه خطوط 1ـ1
. سانتي متري زير خاك مدفون باشند 40لوله هائي قابل آزمايش هستند كه در عمق بيش از
رد لزوم آزمايش كه مي بايست توسط پيمانكار تهيه گردد عمدتاً به شرح زير بوده دستگاهها ، وسايل و ابزار مو 1ـ2
: ولي محدود به آنها نخواهد بود
ـ اتصاالت كمكي موقت نظير شيرها و فلنج ها و غيره
ـ كمپرسورها در ظرفيت هاي مختلف
وخت ـ پمپ هاي مختلفه جهت پر نمودن و باال بردن فشار داخل لوله مخازن آب و س
ـ وسائل اندازه گيري فشار و درجه حرارت
ـ وسائل ثبت كننده فشار و درجه حرارت
ـ فشار سنج وزنه اي
ـ آب مصرفي
ـ فيلتر آب
ـ مواد ضد زنگ ، ضد يخ و خشك كننده و وسائل تزريق اين مواد به خط لوله
ـ ژنراتور برق
ل سايد بوم و غيره ـ وسائل و دستگاههاي الزم بر اي حمل و نقل از قبي
ـ وسائل و لوازم ايمني مورد لزوم
اندازه گير و توپك ياب ) PIG( ـ توپك
) PIG( ـ تله هاي موقت فرستنده و گيرنده توپك
ـ وسائل مورد لزوم تعميرات احتمالي ناشي از آزمايش مانند موتور جوش و غيره
وسائل مخابراتي موقت از طرف كارفرما تامين ( ، تخليه كننده هاي پر كننده ، تميز كننده ) PIG ( توپك 1ـ3
. ) خواهد شد
: آزمايش هايي كه بايد انجام گيرد 1ـ4
الف ـ آزمايش مقاومت لوله
ب ـ آزمايش نشتي
ج ـ آزمايش تقاطع ها
د ـ آزمايش شيرها
: برنامه آزمايشات هيدرو ا ستاتيكي 1ـ5
روز قبل از شروع تهيه و از طريق مهندس يا نماينده 15جز بجز آزمايشات را حداقل ـ پيمانكار موظف است برنامه
. بديهي است كليه آزمايشات بايستي طبق برنامه تاييد شده انجام گيرند . او به تاييد بازرس فني برساند
هاي جدايش و قسمت ـ عالوه بر برنامه آزمايشات هيدرو ا ستاتيكي پروفيل خط لوله اجرا شده و هم چنين محل
. هايي كه مي بايست به طور جدا آزمايش شوند نيز آماده گردد
ـ كليه آزمايشات هيدرو ا ستاتيكي بايستي در حضور مهندس يا نماينده او ، بازرس فني و نماينده واحد بهره
، از آزمايش مطلع انجام پذيرد و مي بايستي نامبردگان حداقل يك هفته قبل ) ناظرين آزمايش ( برداري كننده
. گردند
. ـ تسهيالت استقرار مستمر ناظرين بر آزمايش بايستي توسط پيمانكار در محل و در طول مدت آزمايش تأمين شود
: رعايت مسائل ايمني 1ـ6
امور را در نظر گرفته و مشاراليه مسئول هر گونه حادثه اي ، ناشي از از نظر ايمني پيمانكار بايد كليه جوانب
. لكرد نا ايمن كه در طول آزمايشات اتفاق خواهد افتاد مي باشد عم
: آزمايش شيرها و اتصاالت كمكي موقت 1ـ7
. كليه شيرها و اتصاالت الزم براي نصب دستگاههاي اندازه گيري و تخليه آب بايستي قبالً مورد آزمايش قرار گيرد
: ري اطمينان از درست كار كردن دستگاههاي اندازه گي1ـ8
كليه دستگاههاي اندازه گيري بايستي توسط شركت ملي گاز ايران با يك سازمان مورد تاييد شركت ملي گاز ايران
اين گواهي در موقع شروع آزمايشات بايستي از طريق . نها گواهي صحت كار صادر گردد آكنترل شده و براي
. مهندس يا نماينده او به بازرس فني ارائه گردد
االت جوش بعد از آزمايش اتص 1ـ9
چه شيرهاي تخليه موقت روي خط تعبيه شده باشد بايستي لوله را از دو طرف شير بريده و بعد از آزمايش چنا ن
قطعه لوله اي كه قبالً در كارگاه مورد آزمايش قرار گرفته به جاي قطعه لوله بريده شده جوش داده شود و از تمام
. جوشها راديوگرافي به عمل آيد
پيمانكار بايستي در موقع آزمايشات هر گونه تعميري كه الزم باشد انجام داده و حتي اگر آزمايش مورد قبول 1ـ10
.واقع نگرديد بايستي از خط رفع عيب نموده و آن را مجدداً آماده آزمايش نمايد
گزارش نهائي مراحل انجام آزمايش 1ـ11
ر بايستي گزارش نهائي و كامل تهيه و بانضمام كليه اصل نمودارها به بعد از اتمام انجام كليه عمليات پيمانكا
. مهندس يا نماينده او تحويل نمايد
: كيلو گرم كار مي كنند 5ـ روش كلي آزمايش خطوط لوله كه با فشار بيشتر از 2 مشخصات دستگاههاي اندازه گيري 2ـ1
فشارسنجها 2- 1- 1
):PRESSURE RECORDER( الف ـ دستگاههاي ثبات فشار
، پوند بر اينچ مربع بوده و كاغذ ثبت نمودار 0/ 5و دقت كار آن 2000حدود كار اين دستگاه بايستي از صفر تا
. ساعته و دستگاه هفته كوك باشد 24تغييرات فشار آن از نوع
) : PRESSURE GAUGE(ب ـ فشار سنج مدل ساعتي
. و دقت آن بايستي يك پوند بر اينچ مربع باشد 2000ر تا حدود كار اين نوع فشار سنج ها از صف
) : DEAD WEIGHT TESTER( ج ـ دستگاه فشار سنج وزنه اي
. پوند بر اينچ مربع باشد 0/ 1و دقت آن 2000تا 5حدود اين كار دستگاه از
حرارت سنج ها 2- 1- 2
) : TEMPERATURE RECORDER( الف ـ دستگاههاي ثبات درجه حرارت
. درجه فارنهايت خواهد بود 0/ 5و دقت آن F 150°ـ الي F 20°حدود كار اين دستگاه از
ب ـ ميزان الحراره جيوه اي
درجه فارنهايت براي دقت و سهولت كار مي توان از تره و مترهاي 0/ 1و دقت F 150°ـ الي F 20°حدود كار
. الكترونيكي استفاده نمود
: ستگاهها ساير د 2- 1- 3
ميكرون 150فيلتر آب با اندازه چشمه ـ
: ـ پمپ پر كننده
اين پمپ با توجه به موقعيت و وضعيت ، قطر و مسير خطوط لوله از نظر پستي و بلندي انتخاب مي گردد ، به
. ي گردد طوري كه خط لوله با سرعت ثابت پانزده متر در دقيقه پر شود تا از بوجود آمدن كيسه هاي هوا جلوگير
: ـ پمپ فشار قوي
. اين پمپ بايستي فشار الزم را براي آزمايش هيدرواستاتيكي با دبي مناسب تأمين نمايد
: ـ كنتور آب
جهت اندازه گري مقدار آب مصرفي
: نصب دستگاه هاي اندازه گيري 2- 2
رزش نصب گردند كه تغييرات درجه ثابت و بدون ل) چادر ، كاروان ( الف ـ دستگاههاي ثبات بايستي در محلي
. حرارت روي آنها حداقل ممكنه باشد
متري از ابتدا و انتهاي خط لوله يا شبكه روي لوله را برداشته و سطح آن را از مواد عايقي كامالً 30ب ـ در فاصله
شم شيشه به مقداري پ پاك نموده و قسمت حساس دستگاه حرارت سنج ثبات را روي محل پاك شده قرار داده و
با خاك روي آن قرار مي دهند و به وسيله نوار عايقي آن را روي لوله محكم كرده . طوري كه كامالً آن را بپوشاند
. روي آن را پوشانده به طوري كه هم سطح اطراف گردد
دار آب ج ـ بايستي محل مناسبي براي نصب پمپ هاي پر كننده و فشار قوي فيلتر آب و دستگاه اندازه گري مق
داخل شده به خطوط لوله و دستگاهها ارسال و دريافت توپك ها در نظر گرفته شود
: تميز كردن خط 2ـ3
پس از پايان عمليات احداث خط لوله بايستي آن را توسط هواي فشرده و توپك تميز كننده كامالً تميز نموده و از
. طريق مهندس يا نماينده او به تاييد بازرس فني برسد
) : GAUGING PIG( عبور دادن توپك اندازه از داخل لوله 3ـ4
الف ـ در خطوط لوله اي كه بايستي در طول بهره برداري با توپك تميز كننده مخصوص زمان بهره داري تميز شوند
اين . براي حصول اطمينان از يكنواختي قطر داخلي لوله در طول خط انجام عمليات توپك اندازه ضروري مي باشد
. عمل پس از تميز كردن خط لوله انجام مي گيرد
پس از خروج توپك اندازه چنان چه وضه . قطر داخلي خط لوله باشد % 95پيگ بايستي قطر صفحه جلوي ب ـ
مطلوبي داشته باشد ، پس از تاييد بازرسي فني از آن عكسبرداري به عمل آمده و عكس آن در پرونده ظبط خواهد
ن صورت بايستي اشكاالت خط مرتفع و مجدداً توپك اندازه استفاده شده تا وضع توپك خروجي شد ، در غير اي
. رضايت بخش باشد
پر كردن خط 2ـ 5
متر از طول لوله را از آب پر كرده سپس توسط توپك پر كننده و پمپ 100ابتدا بايستي مقاديري معادل حجم
شار آب خروجي پمپ به حدي بايد باشد كه بتواند توپك را با سرعت ف. تمام قسمت مورد آزمايش را از آب پر نمود
حجم آب جلوي پيگ در مواردي كه اختالف ارتفاع زياد باشد بسته به صورت . متر در دقيقه به جلو براند 15ثابت
آب دقيه 20پس از رسيدن توپك يا توپكها به انتهاي قسمت مورد آزمايش بايستي حدود . افزايش خواهد يافت
تخليه شود تا اطمينان كامل از تخليه هوا از داخل خط به عمل آيد سپس شيرهاي تخليه را بسته و آزمايش عدم
. وجود هوا انجام مي گيردد
در خط لوله مي بايستي آزمايش زير را انجام داد ابتدا مي ) پس از آزمايش مقاومت ( وجود هوا آزمايش عدم 2ـ6
ه برداشته شود و افت فشار توسط دستگاه فشارسنج وزنه اي به دقت اندازه گيري بايست حجم معيني از آب لول
محاسبه شده و هر دو افت با هم مقايسه شده و نسبت ) 1(سپس اين افت فشار مي بايست از فرمول شماره . گردد
. آنها بدست آورده شود
400و براي لوله هاي با قطر بيشتر از % 90ميلي متر 400براي لوله هاي تا قطر PIچنان چه نسبت PO
. باشد مقدار هواي موجود در خط قابل قبول بوده و در نتايج آزمايش تاثيري ندارد % 95ميلي متر حد مجاز بوده و بايستي اين هوا از خط چنان چه نسبت فوق از اعداد داده شده كمتر باشد هواي داخل لوله بيش از
لوله خارج گردد و با تخليه مقادير زيادي از آب خط لوله و تزريق مجدد همزمان آب به خط لوله هوا را به حداقل . رسانيد
را براي هريك از ضخامتها Dچنان چه خط لوله با ضخامتهاي ساخته شده باشد بايستي مقدار Ee
. قرار داد ) 1( سبه نموده و معدل آنها را بدست آورده در فرمول شماره يك محا
m ) 1( فرمول شماره يك = po
)D +x (v E
= Po افت فشار محاسبه اي
= p1افت فشار اندازه گرفته شده
m= مقدار آب برداشته شده
v= حجم خط لوله
X= ضريب فشردگي آب
D= قطر خارجي خط لوله
kg / cm² 11 / 2 =Eمدول يانگ
e= ضخامت لوله
. مساوي مي باشد mو vواحد
. جه به درجه حرارتي كه خط لوله دارد بدست مي آوريم را از منحني ضميمه با تو xمقدار
: فشار آزمايش مقاومت 2ـ7
% 110كه تنش حلقوي حاصله در لوله در پائين ترين نقطه خط برابر فشار آزمايش مقاومت بايد به حدي باشد
در غير اين لوله باشد) SMYS( تنش تسليمي % 95و در باالترين نقطه خط حداقل ) SMYS( تنش تسليمي
. خط را به قطعات كوچك تر تقسيم نمود تا شرايط فوق به دست آيد صورت بايستي
: آزمايش مقاومت 2ـ8
نمودار تغييرات فشار در مقابل حجم آب افزوده شده به ) SMYS( تنش تسليمي % 40پس از رسيدن فشار به
4ي قرار مي گيرد از اين به بعد خط لوله به مدت خط لوله تا حد فشار آزمايش را به دقت رسم كرده و مورد بررس
كيلوگرم بر سانتي متر 7/0ساعت آزمايش فشار بيشتر از 4ساعت تحت اين فشار قرار گرفته چنان چه در طول
كيلوگرم 7/0مربع افت پيدا نمود با تزريق آب به خط لوله فشار آن را باال مي بريم و در صورتي كه فشار بيشتر از
پيدا نمود با تخليه مقداري آب فشار آن را پائين آورده و مقدار آب تزريقي و يا تخليه شده را به دقت اندازه افزايش
گيري كرده و يادداشت مي نماييم پس از پايان مدت آزمايش و برريس آن چنان چه آزمايش مورد تائيد قرار گرفت
. فشار را تا حد فشار آزمايش نشتي پائين مي آوريم
: كنواخت شدن ي 2ـ9
كه ( پس از تائيد آزمايش مقاومت و هم چنين آزمايش عدم وجود هوا فشار خط لوله را به حد فشار آزمايش نشتي
حداكثر فشار طراحي كمتر نباشد رسانيده و خط براي مدتي 1/1خط از ) 1(در باالترين نقطه ، در مناطق رديف
. رت تحت نظر قرار داده مي شود طبق شرح زير جهت يكنواخت شدن فشار و درجه حرا
ميلي متر يك روز 400لوله هاي تا قطر ـ
ميلي متر دو روز 750ميلي متر تا 400ـ لوله هاي با قطر بيشتر از
ميلي متر سه روز 750ـ لوله هاي با قطر بيشتر از
: آزمايش نشتي 2ـ 10
. اشد هدف از اين آزمايش نداشتن افت فشار غير قابل توجيه مي ب
: آزمايش نشتي به شرح زير انجام مي گيرد
پس از پايان مدت فوق كه فشار و درجه حرارت در خط لوله به حال يكنواخت درآمد خط لوله آماده آزمايش نشتي
ساعت تحت آزمايش نشتي قرار گرفته و رأس هر ساعت فشار خط 24از اين ساعت خط لوله به مدت . مي باشد
: ت محيط اندازه گيري شده و يادداشت مي گردد لوله و درجه حرار
ساعت آزمايش با بررسي و 24پس از پايان مدت ) فشار توسط دستگاه فشار سنج وزنه اي اندازه گيري مي شود (
. آزمايش بدست مي آيد ساعت نتيجه 24مقايسه نمودارهاي فشار درجه حرارت و ارقام يادداشت شده در مدت
. ) 2فرمول شماره (
2فرمول شماره
. ضميمه درجه حرارتي كه خط تحت آزمايش قرار داشته بدست مي آيد از روي منحني هاي
كمتر يا مساوي ، باشد آزمايش مورد قبول و چنان چه Hبدست آمده از مقدار Pپس از محاسبات چنان چه مقدار
24آزمايش ) از طريق مهندس يا نماينده او با تاييد بازرس فني ( ر باشد بيشت Hبا اختالف كمي از Pمقدار
آزمايش مردود مي باشد و پيمانكار بايستي بررسي هاي الزم را به ساعت ديگر نمديد شده و در غير اين صورت
. عمل آورده و علت افت فشار را مشخص و در رفع آن اقدام نموده و خط را مجدداً آزمايش نمايد
: فشار آزمايش نشتي 2ـ11
و در 1/ 25، 2، مناطق رديف 1/ 1) 1( رديف ) CLASS LOCATION( فشار آزمايش نشتي در مناطق
فشارهاي فوق حداقل بوده و بسته به . برابر حداكثر فشار بهره برداري خطوط لوله مي باشد 1/ 4، ) 4و 3( مناطق
. نظر ناظرين بر آزمايش قابل افزايش است
شرايط تمديد آزمايش نشتي 2ـ 12
تمديد آزمايش نبايستي زودتر از سه روز بعد از آزمايش قبلي انجام گيرد در مواقعي كه تغييرات ناگهاني درجه
تا شروع . حرارت ديده شود بايستي تامل نمود كه دماي زمين به حالت عادي برگشته سپس آزمايش شروع گردد
ستي در تمام مدت تحت نظر بوده و تغييرات فشار و درجه حرارت بايستي توسط آزمايش مجدد خط لوله باي
. دستگاههاي ثبات ثبت گردد
آزمايش يك ساعته 2ـ13
متر مكعب باشد حداقل زمان 10براي لوله هايي كه مورد آزمايش قرار مي گيرند چنان چه حجم آنها كمتر از
فني و با توجه به موقعيت و وضعيت خط لوله در زمان آزمايش آزمايش يك ساعت و حداكثر آن با تائيد بازرس
. تعيين مي گردد
بررسي نتيجه آزمايش 2ـ 14
چنان چه بعد از آزمايش با توجه به تغييرات درجه حرارت اختالف بين فشار شروع آزمايش و فشار خاتمه آزمايش
پوند بر 5چه اين مقدار مساوي و يا كمي بيشتر از پوند بر اينچ مربع باشد آزمايش مورد قبول و چنان 5كمتر از
پوند بر اينچ مربع باشد آزمايش مردود 5اينچ مربع باشد آزمايش تمديد شده و اگر مقدار اختالف خيلي بيشتر از
. مي باشد ، زمان آزمايش يك ساعته توسط بازرس فني تعيين مي گردد
P1= فشار شروع آزمايش
P2= فشار انتهاي آزمايش
P2 - P1 > 5) پوند بر اينچ مربع ( آزمايش مورد تاييد است
P2 - P1 > 5) پوند بر اينچ مربع ( آزمايش بايستي تمديد گردد
تخليه و خشك كردن 2ـ 15
چنان چه به . پس از تاييد آزمايش نشتي توسط ناظرين بر آزمايش بايستي خط لوله از آب تخليه و خشك گردد
عللي آب بايد مدتي در لوله باقي بماند بايستي مواد ضد زنگ به آب آزمايش افزوده شود به هر صورت حتي اگر آب
تر از شش ماه نمي توان آب را داخل لوله نگاهداشت و بايستي آب را از خط داراي مواد ضد زنگ هم باشد بيش
. تخليه و آنرا خشك نمود
بايد ( نده مي شود انجام مي شود انجام مي گيرد پس از تخليه آب كه توسط چند توپك كه با هواي گرم به جلو را
. ي خط لوله را كامالً خشك نمود بايست) دقت شود كه آب تخليه شده از لوله خساراتي به بار نياورد
حتي براي اطمينان از خشك شدن كامل بايستي از متانول استفاده نمود به هر جهت هوائي كه از انتهاي خط خارج
. مي شود بايستي كامالً خشك بوده و هيچ گونه رطوبتي با خود نداشته باشد
مدتي بايستي خالي بماند ، خط را با نيتروژن و يا اگر پس از خشك كردن خط لوله مورد استفاده قرار نگرفته و
گازهاي بي اثر با فشار يك كيلو گرم بر سانتي متر مربع پر نموده و تا زمان بهره برداري تحت اين فشار نگاهداشته
. شود
. در چنين شرايطي تهيه گاز بي اثر به عهده كارفرما مي باشد