Ελιά και ελαιόλαδο

Ελιά και ελαιόλαδο

Διαθεματικό πρόγραμμα σχολικών δραστηριοτήτων με την εμπλοκή ΤΠΕ

Ειρήνη Σεμερτζάκη,  Ειρήνη Καρτσώνη, Ελευθερία Πιτικάκη, Καλλιόπη Φακίνου

30ο Δημοτικό Σχολείο Ηρακλείου  

Πρόγραμμα γνωριμίας μαθητών

με την ελιά, το ελαιόλαδο και την αξία του στη διατροφή μας

αλλά και στην οικονομία

του τόπου μας.

Επιλογή θέματος

με αφορμή:Το ελαιόλαδο και η ελιά έχουν παίξει και παίζουν καταλυτικό ρολό στη διαμόρφωση του πολιτισμού και στην οικονομική ζωή της χώρας.

• Ότι οι μαθητές έχουν σχετικά βιώματα και θα ήταν καλό να εξοικειωθούν ακόμα περισσότερο

• Η  Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα η Κρήτη φαίνεται να είναι από τα πρώτα μέρη στησυστηματική καλλιέργεια ελαιόδεντρων στον κόσμο• Η Κρήτη υπήρξε ο μεγαλύτερος σταθμός για την εξέλιξη και τη μεταφύτευση του δέντρου στον ευρύτερο μεσογειακό χώρο

• Το προβάδισμα ως προς την ελαιοκαλλιέργεια πληρούσε η Μινωική Κρήτη λόγω του εύκρατου κλίματός της και της γεωμορφολογίας της…

Οι ανασκαφές έφεραν στο φως τεράστιους πίθους για την αποθήκευση του λαδιού. Η δύναμη των Μινωιτών βασιλιάδων προερχόταν σε μεγάλο βαθμό και από την εξαγωγή του ελαιόλαδου, τόσο στην Αίγυπτο, όσο και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου

Να γνωρίσουν οι μαθητές:

• Τις ωφέλειες ελιάς-ελαιόλαδου – ελαιοκαλλιέργεια - λιομάζωμα - παραγωγή λαδιού

• τη σημασία της ως οικονομικός παράγοντας της περιοχής μας και γενικότερα της χώρας μας

Σκοπός

Στόχοι• Διεύρυνση των γνώσεων των μαθητών σχετικά με την ελιά από την αρχαιότητα ως σήμερα (οικονομία - πολιτισμός - μυθολογία – θρησκεία - καλές τέχνες)• Γνωριμία με τις συνθήκες και τη φροντίδα για την καλλιέργεια της ελιάς και τις περιοχές που ευδοκιμεί• Πότε, πώς γίνεται το λιομάζωμα

• Κατανόηση της σημασίας και της διαχρονικής αξίας των προϊόντων της ελιάς (πρωταγωνιστής της διατροφής μας - Λάδι και μακροζωία)

• Εκτίμηση της συμβολής του ελαιόλαδου, γνωστή από την αρχαιότητα,

στην ιατρική επιστήμη (θεραπευτικές συνταγές, παραγωγή αρωμάτων)

• Αναφορά της ελιάς ως σύμβολο ειρήνης και ως έπαθλο (Ολυμπιακοί Αγώνες)

• Απόκτηση εμπειριών από τον κόσμο των ενηλίκων

• Δημιουργική έκφραση μέσα από κατασκευές, ζωγραφική, ποιήματα, μαντινάδες

• Θεατρική έκφραση - δραματοποίηση παραμυθιού

• Ανάπτυξη ομαδικότητας, συνεργασίας , εναλλαγής ρόλων

• Αναζήτηση πληροφοριών με μηχανή αναζήτησης • Χρήση του λογισμικού Tagxedo και

αξιοποίησή του για συγγραφή δομημένου κειμένου – παραμυθιού

• Απομόνωση λέξεων- πληροφοριών για περίληψη

• Κατασκευή εννοιολογικού χάρτη με λέξεις και εικόνες με το πρόγραμμα Kidspiration

• Συνδυασμός  λέξεων και εικόνων για να γράψουν ποιήματα

• Παρουσίαση των δημιουργιών τους στην τάξη

• Γνωριμία με το καλλιτεχνικό ρεύμα του Πουαντιλισμού (ιστορική εξέλιξη, βασικοί εκπρόσωποι, χαρακτηριστικά, τεχνική κ.ά.)

• Εξοικείωση με λογισμικά καλλιτεχνικής δημιουργικής έκφρασης (εναλλακτικές μορφές έκφρασης)

Χρήση ΤΠΕ Λογισμικά ● Tagxedo

o σύννεφο λέξεων

● Kidspirationo εννοιολογικοί χάρτες

● I wish you too Ψηφιακή ζωγραφική

Tagxedo Διαδικτυακό λογισμικό για σχηματισμό “σύννεφου λέξεων”

με τις πιο συχνά εμφανιζόμενες λέξεις ενός κειμένου σε μέγεθος μεγάλο, μεσαίο, μικρό με βάση το πόσο συχνά εμφανίζονται.

 Οι μαθητές ξεχωρίζουν τις σημαντικές λέξεις για την απόδοση του περιεχομένου του κειμένου από τις βοηθητικές, συνδετικές (άρθρα, προθέσεις…).

Εργαλείο εννοιολογικής χαρτογράφησης (οπτικοποίηση εννοιών και σχέσεων μεταξύ τους).

Kidspiration

Προστιθέμενη αξία των επιλεγμένων λογισμικών ως γνωστικά εργαλεία των μαθητών:• να βάλουν σε σειρά σκέψεις

και ιδέες• να εντοπίζουν λέξεις-

κλειδιά και να απομονώσουν τις βασικές πληροφορίες από ένα κείμενο.

• να γράψουν περίληψη κειμένου

● συζητούν (σε δυάδες)o βασικά σημεία (τόπος, χώρος, πρόσωπα κ.α.), o δίνουν ονόματα κ.λπ.,

● καταγράφουν ιδέες ● γράφουν το τελικό παραμύθι ● γράφουν το ποίημα (στο τέλος ή

ενδιάμεσα στο παραμύθι, όπου ταιριάζει)

● προσθέτουν σχέδια - ζωγραφιές (όποια ομάδα προλαβαίνει και επιθυμεί)

Παραμύθι-Ποίημα - Συγγραφή

❖ανάγνωση ●συζήτηση, ανταλλαγή

απόψεων για τα έργα και τον τρόπο εργασίας

●εντυπώσεις - συμπεράσματα

Παρουσίαση παραμυθιών-ποιημάτων

Θεατρική – εικαστική έκφραση

• Τα παραμύθια γίνονται θεατρικό κείμενο – δραματοποίηση

●Οι μαθητές “ζωγραφίζουν” ένα δέντρο ελιάς με το λογισμικό

“I wish you to” με τη μέθοδο του πουαντιλισμού

Εικαστικό έργο με «I wish you to»

Πουαντιλισμός

Γνωριμία με το καλλιτεχνικό ρεύμα του

Πουαντιλισμού Δημιουργία εικαστικών έργων

Γάλλοι ζωγράφοι-εισηγητές

Πολ Σινιάκ (1863-1935)

νεο-ιμπρεσιονιστής ζωγράφος

Ζορζ Σερά (1859-1891)

μετα-ιμπρεσιονιστής

ζωγράφος

Φημισμένο έργο του Ζορζ Σερά «Κυριακάτικος Περίπατος στο νησί

Γκραντ Ζατ» (1884-6)

Πολ Σινιάκ Προσωπογραφία του Φελίξ Φενεόν, 1890 Νέα Υόρκη, Museum of Modern Art

Παιδική ζωγραφιά-Τεχνική Πουαντιλισμού

Ζωγραφίζουν με μικρές μικρές κουκκίδες, στιγμές καθαρού χρώματος, οι οποίες αναμειγνύονται οπτικά για να δώσουν ένα συγκεκριμένο χρώμα π.χ. κουκκίδες κίτρινου και μπλε δίνουν πράσινο χρώμα.

Σκοπός είναι οι μαθητές να παράγουν διάφορα εικαστικά έργα με εναλλακτικό και ευχάριστο τρόπο, αξιοποιώντας λογισμικά ως εργαλεία δημιουργικής καλλιτεχνικής έκφρασης.

Εικαστικές δημιουργίες

Κολλάζ με κουκούτσια ελιάς

  «ΒΙΒΛΙΑ ΣΕ ΡΟΔΕΣ» 

•  Πρωτοποριακό  πρόγραμμα με κινητές, θεματικές δανειστικές βιβλιοθήκες. • Φθάνουν στο σχολείο μέσα σε μία βαλίτσα με ρόδες 25 περίπου βιβλία. • Παραμένουν στη σχολική τάξη επί τέσσερις

εβδομάδες. • Ενθαρρύνονται  τα παιδιά να ξεφυλλίσουν, να

διαβάσουν τα βιβλία στο σχολείο,  να τα δανειστούν στο σπίτι.

«Συνέντευξη από μια ελιά»• Οι μαθητές έχουν συλλέξει και επεξεργαστεί αρκετές πληροφορίες για την ελιά

• Παίζουν ένα παιχνίδι εναλλακτικά κάποιος μαθητής υποδύεται την Ελιά και κάποιος άλλος τον δημοσιογράφο που της παίρνει συνέντευξη με ερωτήσεις σχετικές με όσα έχουμε διαβάσει και συζητήσει.

Οι ερωτήσεις…• Πόσα χρόνια ζεις; • Πού προτιμάς να ζεις; • Σε ποιες συνθήκες

αναπτύσσεσαι πιο εύκολα;• Τι ανάγκες έχεις ακριβώς;

(όργωμα, κλάδεμα, πότισμα, λίπανση…..)

• Ποιοι είναι οι εχθροί σου; κ.ά.

Συλλογή συνταγώνΚάθε μαθητής σε συνεργασία με τη μαμά - γιαγιά διαλέγει και γράφει μια συνταγή με λάδι που του αρέσει πιο πολύ και τη φέρνει στην τάξη. Διαβάζουμε τις συνταγές και κάνουμε μια συλλογή - τετράδιο  συνταγών για όποιον θέλει να το συμβουλευτεί.

Επίσκεψη στο ελαιοτριβείοΈγινε με στόχο οι μαθητές να δουν από κοντά και να γνωρίσουν τη διαδικασία παραγωγής του ελαιόλαδου. Ο ιδιοκτήτης μάς μίλησε για όλα τα στάδια της επεξεργασίας της ελιάς και τι ακριβώς κάνουν όλα αυτά τα μηχανήματα του ελαιοτριβείου.

• Ο ιδιοκτήτης παρότρυνε τα παιδιά να ακουμπήσουν το δάχτυλό τους στο λάδι που χυνόταν στη δεξαμενή και να το δοκιμάσουν.

• Άρεσε πολύ στα παιδιά η εμπειρία αυτή που δοκίμαζαν και ξαναδοκίμαζαν το λάδι.

Σακιά με ελιές - Τσουβάλια

Άδειασμα στο χωνί

Αποφύλλωση

Πλύσιμο ελιών και ζύγισμα

Ζύμωμα - Η ελαιοζύμη

Διαχωριστήρες

Διαχωρισμός από στερεά και υγρά

Επίσκεψη στο ΚΠΕ Αρχανών

Παρατηρώντας με

το στερεοσ

κόπιο

Για δυναμωτικό… λίγο ελιόψωμο και

τυρί

«Λιομάζωμα» αναπαράσταση

Απλώνουν δίχτυα, ραβδίζουν… σακιάζουν τις ελιές…

Η δουλειά συνεχίζεται… και τα τσουβάλια «γεμάτα» πια μεταφέρονται!

Θεατρικό παιχνίδι «Το δώρο της Αθηνάς »

Φτιάχνουν στεφάνι ελιάς και το φορούν

Με πηλό ιδεογράμματα

Το παζλ

της ελιάς

Αρωματικό λάδι με βότανα

Παρατηρώ, ερευνώ, παίζω,

μαθαίνω…

“Γωνιά της ελιάς”

Ας ευχηθούμε να πάρει η ελιά στον τόπο μας τη θέση που της αξίζει….. για δικό μας όφελος!!!

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας.