επανάληψη της ύλης α΄ γυμνασίου θρησκευτικά

ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ

ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

η συμφωνία του Θεού με τους ανθρώπους για τη σωτηρία τους.

ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

η νέα διάσταση που πήρε η συμφωνία του

Θεού με τους ανθρώπους μέσα

από την παρουσία του Χριστού στη γη.

ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ

ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

Αναφέρεται στην προσμονή για την

έλευση του Σωτήρα.

ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ

Αναφέρεται στον ερχομό και το έργο

του Σωτήρα Χριστού.

ΓΕΝΕΣΙΣ

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΨΑΧΝΕΙ ΤΟ ΠΩΣ Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΨΑΧΝΕΙ ΤΟ ΠΟΙΟΣΚΑΙ ΤΟ ΓΙΑΤΙ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥΚΟΣΜΟΥ

Σύμφωνα με το βιβλίο της Γέννεσης , ο Θεός

δημιούργησε τον κόσμο σε έξι δημιουργικές ημέρες, με

πορεία εξελικτική, από τις απλούστερες μορφές ζωής,

στις πιο σύνθετες και πολυπλοκότερες. (Το ίδιο

παρατηρούμε μελετώντας και τους γεωλογικούς αιώνες που έχει χωρίσει η επιστήμη την

ηλικία της γης).

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Τον δημιουργεί από ΥΛΗ ( «πήρε χώμα και νερό και έπλασε τον Αδάμ» = χωματένιος) και

από ΠΝΕΥΜΑ («φύσηξε στο πρόσωπό του πνοή ζωής», Εύα = ζωή

Δημιουργεί τους ανθρώπους με τη δυνατότητα να καταλαβαίνουν τη σημασία της ζωής και να τη

μοιράζονται με τους άλλους ανθρώπους και τα άλλα δημιουργήματα («κατ΄εικόνα») ……

…. και αξιοποιώντας αυτά τα πνευματικά χαρίσματα τους έδωσε τη δυνατότητα να του μοιάσουν και να

γίνουν κι αυτοί θεοί «κατά χάριν» («καθ΄ομοίωσιν»)

Η ΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΩΤΟΠΛΑΣΤΩΝ

Ο Αδάμ και η Εύα παρασύρθηκαν από

το διάβολο που εμφανίστηκε με τη

μορφή φιδιού. Έτσι, δοκίμασαν τον καρπό

του δέντρου της γνώσης του καλού

και του κακού, χάνοντας μ΄αυτό τον

τρόπο τη σχέση εμπιστοσύνης που

είχαν με το Θεό.

Το αποτέλεσμα ήταν να χάσουν την ασφάλεια του Παραδείσου = της χάρης του Θεού και να

αγωνίζονται για τις ανάγκες της ζωής τους.

Στη Γένεση, αμέσως μετά την αφήγηση της πτώσης,παρουσιάζεται ο Θεός να δίνει στους ανθρώπους ένα

μήνυμα ελπίδας.

Τους διαβεβαιώνει, δηλαδή, ότι κάποιοςαπό τους απογόνους τους θα συντρίψει τη δύναμη

του κακού και θα τους χαρίσει την πραγματικήελευθερία.

Γι' αυτό και τα λόγια αυτά του Θεούονομάζονται πρωτευαγγέλιο, δηλαδή πρώτη καλή

αγγελία (= είδηση).

Πρωτευαγγέλιο

Για τη χριστιανική Εκκλησίααυτός ο απόγονος είναι ο Ιησούς

Χριστός.

Οι άνθρωποι έξω από τον

παράδεισο αρχίζουν …..

να χάνουν τη χάρη του Θεού

Η πρώτη αδελφοκτονία:

ο Κάιν σκοτώνει τον Άβελ, με

κίνητρο τη ζήλια.

… να ξεχνούν ποιος είναι ο Θεός

Χτίζουν στη Βαβέλ ένα πύργο τόσο ψηλό , με σκοπό να «φτάσουν» το

Θεό.

Όμως κάποιοι άνθρωποι δεν ξεχνούν το Θεό και δε χάνουν την εμπιστοσύνη τους

σε αυτόν όπως ο Νώε…

…. και ο Αβραάμ, με τον οποίο ξεκινάει και

η εποχή των Πατριαρχών και η μετάβαση από τον πολυθεϊσμό στην

πίστη στον ένα Θεό. Η υπόσχεση του Θεού

στους πρωτόπλαστους ότι

θα στείλει ένα Σωτήρα

(πρωτευαγγέλιο) αρχίζει να

πραγματοποιείται.

Η πορεία των Πατριαρχών

Ποιο γεγονός της ζωής του Αβραάμ σας θυμίζει η παρακάτω εικόνα;

- Τι σχέση έχουν μεταξύ τους τα δύο πρόσωπα; - Γιατί ο Ιακώβ εικονίζεται μπροστά σε μία σκάλα;

Ο Ισαάκ Ο Ιακώβ

Η ιστορία του Ιωσήφ

«Εσείς σκεφτήκατε να μου κάνετε

κακό, ο Θεός όμως το μετέτρεψε σε

καλό»

Τι θυμάστε από την ιστορία του

Ιωσήφ;

ΕΞΟΔΟΣ

ΜωυσήςΠοιό από όλα τα πρόσωπα που βλέπετε είναι ο

Μωυσής;

Τι βλέπει ο Μωυσής;

Ποιο είναι το όνομα του Θεού έτσι όπως το φανερώνει στο Μωυσή;

Η πορεία των ισραηλιτών προς

τη γη της επαγγελίας.

Η Έξοδος από την Αίγυπτο –η διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας

(Πάσχα)

Ο Μωυσής παραλαμβάνει τις Δέκα Εντολές στην έρημο του Σινά …

… και καθοδηγεί τους ισραηλίτες στην πορεία τους στην έρημο με οδηγό το

Δεκάλογο. Τι ήταν η Κιβωτός της Διαθήκης;

ΙΗΣΟΥΣ ΝΑΥΗ

Ο λαός των Ισραηλιτών

φτάνει στη γη της επαγγελίας

( =υπόσχεσης) με αρχηγό τον

Ιησού του Ναυή.

ΚΡΙΤΕΣ

Η εγκατάσταση των δώδεκα φυλών στη

Χαναάν

Τι ήταν οι Κριτές;

Οι Ισραηλιτικές φυλές αν και ήταν διασκορπισμένες

βοηθούσαν η μια την άλλη, με αρχηγούς

κάποιους χαρισματικούς ηγέτες που αναλάμβαναν να τους οδηγήσουν στη

νίκη.

-Ποιος ήταν ο ποιο γνωστός Κριτής;

- Παρατηρείστε τι κρατάει στο χέρι του ο Κριτής που

εικονίζεται και γιατί.

Η καθημερινή ζωή των Ισραηλιτών στη γη της Επαγγελίας οργανώνεται με βάση το Νόμο του

Μωυσή.

ΒΑΣΙΛΕΙΣ

ΔΑΥΙΔΠαρατήρησε τις παρακάτω εικόνες και βρες ποιο

ήταν το σημαντικότερο έργο του.

ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ (σήμερα)

ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΑ (τείχη)

ΣΟΛΟΜΩΝο σοφός και δίκαιος

Ποιο είναι το μεγαλύτερο επίτευγμά του;

ΠΡΟΦΗΤΕΣη εποχή της

κρίσης

Μετά το θάνατο του Σολομώντα

το ενιαίο βασίλειο

χωρίστηκε στο Βόρειο (του

Ισραήλ) και στο Νότιο (του

Ιούδα).

Την ίδια εποχή τα μικρά κράτη της Συρίας και της Παλαιστίνης απειλούνταν από τους Ασσύριους, τους

Μήδους και τους Βαβυλώνιους.

Οι προφήτες, έχοντας ως οδηγό τους τη χάρη και τη φώτιση του Θεού είχαν ως κύριο σκοπό να

συνετίσουν τους Ισραηλίτες που είχαν απομακρυνθεί από το Θεό …

… και να τους βοηθήσουν να συναισθανθούν τα λάθη τους, για να ξαναφτιάξουν τη σχέση τους

μαζί του.

Υπενθύμιζαν στους ανθρώπους ότι το

σωτήριο σχέδιο του Θεού συνεχίζεται

και οδηγείται στην ολοκλήρωσή του.

Προανήγγειλαν τον ερχομό του Μεσσία και τη σωτηρία της

ανθρωπότητας

Όταν βασιλιάς των Βαβυλωνίων ήταν ο Ναβουχοδονόσοραςτα Ιεροσόλυμα και ο Ναός καταστρέφονται και ξεκινά για τους Ισραηλίτες η Βαβυλώνια αιχμαλωσία. Ο προφήτης

Ιερεμίας θρηνεί για την καταστροφή.

Αναγνωρίζετε τι παριστάνει η παρακάτω παράσταση;

Κατά την αιχμαλωσία:

•αναγκάζονται να δημιουργήσουν ως τόπους λατρείας και προσευχής

τις Συναγωγές

•καθιερώνουν το Σάββατο ως μέρα αφιερωμένη στο Θεό

Μετά από σαρανταοκτώ χρόνια ο βασιλιάς των Περσών Κύρος επιτρέπει στους Ισραηλίτες να

γυρίσουν στην πατρίδα τους.

Δεν επέστρεψαν όλοι, αλλά πολλοί εξακολουθούσαν να ζουν σε διάφορα µέρη της περσικής επικράτειας

και σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου. Εκεί, οργανωµένοι σε κοινότητες διατήρησαν την

ιουδαϊκή τους ταυτότητα. Παρέµεναν πιστοί στη θρησκεία των πατέρων τους και µελετούσαν µε ζήλο

την παράδοσή τους. (Ιουδαίοι της Διασποράς)

Το πρώτο που έκαναν ήταν να ξαναχτίσουν το Ναό πάνω στα ερείπια του πρώτου.

Νεεμίας: φρόντισε για την πολιτική τους οργάνωση.

•εισφορά στο Ναό της δεκάτης•τήρηση της αργίας του Σαββάτου.

Έσδρας: φρόντισε για τη θρησκευτική τους οργάνωση.

Συγκέντρωσε και κατέγραψε όλα τα θρησκευτικά κείμενα κι έτσι

προέκυψε η Πεντάτευχος (= Τορά)

Οι Ισραηλίτες για να αποφύγουν τα λάθη του

παρελθόντος δεσμεύτηκαν στο να ζουν σύμφωνα με

το Νόμο του Θεού. Περνώντας τα χρόνια δε

γνώριζαν την εβραϊκηγλώσσα που ήταν

γραμμένος, αφού πλέον μιλούσαν τα αραμαϊκά. Γι΄αυτό χρειάζονται τους

γραμματείς ή νομοδιδάσκαλους, για να τους μεταφράζουν και να

τους διδάσκουν.

Πολλοί, μάλιστα, έφτασαν στην τυπολατρία, δίνοντας περισσότερη σημασία στις διατάξεις των γραμματέων

από ότι στην ουσία του Νόμου. Π.χ. η αργία του Σαββάτου και το τι επιτρέπεται να κάνει κανείς το

Σάββατο.

ΣυναγωγήΑίθουσα προσευχής, μελέτης, σύναξης στην οποία

υπάρχει η Κιβωτός

Η Κιβωτός

Σταθερά τοποθετημένο

κιβώτιο το οποίο κλείνει με κουρτίνα ή

πόρτα. Βρίσκεται πάνω στον τοίχο της

συναγωγής που βλέπει προς την

Ιερουσαλήμ. Περιέχει τους κυλίνδρους της Τορά (Πεντάτευχος)

ΙΕΡΑ ΒΙΒΛΙΑ

Βίβλος

• Τορά(Πεντάτευχος)

• Προφήτες

• Αγιόγραφα

Μπαρ Μιτζβά ( τελετή ενηλικίωσης)

Με την κυριαρχία των Μακεδόνων στην Ανατολή η

περσική αυτοκρατορία κατέρρευσε. Στα χρόνια του Μ. Αλέξανδρου οι Ιουδαίοι εξακολούθησαν να ζουν με

σχετική αυτονομία.

Με το θάνατό του αρχίζει η ελληνιστική περίοδος

μια εποχή δηλαδή κατά την οποία ο ελληνικός πολιτισμός και τρόπος ζωής εξαπλώθηκε παντού και αναμίχθηκε με τα

ανατολικά στοιχεία.

Οι Ιουδαίοι δέχθηκαν πολλές επιρροές από τους Έλληνες και άλλαξαν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο ζωής και σκέψης τους.

Όταν όμως κάποιοι διάδοχοι του Μ. Αλεξάνδρου επιχείρησαν να τους εξελληνίσουν με βίαιο τρόπο, αντέδρασαν κι

επαναστάτησαν( Μακκαβαϊκή επανάσταση). Τελικά κατακτήθηκαν κι αυτοί, όπως και όλη η γνωστή Οικουμένη, από

τους Ρωμαίους.

Mεγαλύτερη ήταν η επίδραση του ελληνισμού στους Ιουδαίους της διασποράς. Πολλοί απ'

αυτούς μάλιστα είχαν ξεχάσει τη μητρική τους γλώσσα. Δημιουργήθηκε, λοιπόν, η ανάγκη να

μεταφραστεί ο Νόμος στην ελληνιστική κοινή γλώσσα, η οποία εκείνη την εποχή ήταν

διεθνής. Έτσι προέκυψε η μετάφραση των Εβδομήκοντα O΄. (Εβδομηντα δύο σοφοί άντρες

στην Αλεξάνδρεια ανέλαβαν αυτό το έργο). Αυτό είναι το κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης

που χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα στη χριστιανική λατρεία.

Μέσα από τα κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης παρακολουθήσαμε το μεγάλο ταξίδι της

ανθρωπότητας προς τη σωτηρία. Αναγνωρίσαμε τους τρόπους με τους οποίους ο Θεός

προετοίμασε βήμα βήμα τους ανθρώπους να την υποδεχτούν. Σε όλη αυτή την πορεία της

προετοιμασίας οι άνθρωποι του υπολείμματος(ένα μικρό τμήμα του λαού που παρέμενε πιστό στο Θεό, παρά τις κρίσεις και τις καταστροφές)

μετέφεραν ζωντανή από γενιά σε γενιά την ελπίδα ότι ο Θεός θα τηρήσει τις υποσχέσεις

του.