ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΕΤΑΡΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΕΤΑΡΤΗ
ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
1 Αμφισβητήσεις της αξίας της φιλοσοφίας
bull Ποια είναι η γνώμη των απλών
ανθρώπων για τη φιλοσοφία σύμφωνα
με το εγχειρίδιο Ότι είναι κουραστική
γιατί μας ζητά να εμβαθύνουμε στα
διάφορα ζητήματα
bull Άλλοι πιστεύουν ότι η φιλοσοφική
σκέψη είναι απρόσιτη και άλλοι ότι η
φιλοσοφική ενασχόληση είναι χάσιμο
χρόνου δεν έχει πρακτικό αντίκρισμα
αναλώνεται σε σχολαστικές συζητήσεις
bull Επίσης ότι κάθε φιλοσοφική αναζήτηση
ή διερεύνηση μπορεί να είναι άσκοπη
και ανώφελη αφού δεν οδηγεί σε απτά
αποτελέσματα
bull Το κριτικό πνεύμα του φιλοσόφου
θεωρείται επικίνδυνο γιατί μοιάζει να
υπονομεύει τη θρησκευτική πίστη να
κλονίζει βεβαιότητες να αμφισβητεί τους
πολιτικούς θεσμούς κλπ
bull Γιrsquo αυτό είναι πολλά τα παραδείγματα
από την ιστορία που δείχνουν το διωγμό
των φιλοσόφων (βλ εγχειρίδιο σ 15) για
την κριτική τους στάση
bull Ο φιλόσοφος ως δεσμώτης και απελευ-
θερωτής εαυτού και των πολλών Απε-
λευθερώνεται από τα δεσμά του χάρη
στη δύναμη και τη διαύγεια της σκέψης
του
bull Βγαίνει στο φως του ήλιου αντικρίζει
την αλήθεια Γυρίζει στο σπήλαιο για να
διδάξει στους δεσμώτες την αληθινή
πραγματικότητα έναντι της απατηλής
πραγματικότητας του σπηλαίου
bull Κινδυνεύει να προπηλακιστεί και να
θανατωθεί από τους δεσμώτες που
θέλει να απελευθερώσει φιλοσοφία ή
εθελοδουλεία Η αλληγορία του
σπηλαίου ιδιοφυής σύλληψη
bull Η απατηλή ή παραπλανητική πραγματι-
κότητα μας εθίζει τόσο πολύ στο στρεβλό
το ανεστραμμένο το παρά-λογο ώστε να
ταυτίζουμε την επίφαση με την
αντικειμενική αλήθεια
bull Ανακεφαλαιωτική επισήμανση η αξία
της φιλοσοφίας κατά βάθος δεν
αμφισβητείται αμφισβητείται και πρέ-
πει να αμφισβητείται ότι ενίοτε περ-
νάει για φιλοσοφία χωρίς πραγματικά
να είναι
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
1 Αμφισβητήσεις της αξίας της φιλοσοφίας
bull Ποια είναι η γνώμη των απλών
ανθρώπων για τη φιλοσοφία σύμφωνα
με το εγχειρίδιο Ότι είναι κουραστική
γιατί μας ζητά να εμβαθύνουμε στα
διάφορα ζητήματα
bull Άλλοι πιστεύουν ότι η φιλοσοφική
σκέψη είναι απρόσιτη και άλλοι ότι η
φιλοσοφική ενασχόληση είναι χάσιμο
χρόνου δεν έχει πρακτικό αντίκρισμα
αναλώνεται σε σχολαστικές συζητήσεις
bull Επίσης ότι κάθε φιλοσοφική αναζήτηση
ή διερεύνηση μπορεί να είναι άσκοπη
και ανώφελη αφού δεν οδηγεί σε απτά
αποτελέσματα
bull Το κριτικό πνεύμα του φιλοσόφου
θεωρείται επικίνδυνο γιατί μοιάζει να
υπονομεύει τη θρησκευτική πίστη να
κλονίζει βεβαιότητες να αμφισβητεί τους
πολιτικούς θεσμούς κλπ
bull Γιrsquo αυτό είναι πολλά τα παραδείγματα
από την ιστορία που δείχνουν το διωγμό
των φιλοσόφων (βλ εγχειρίδιο σ 15) για
την κριτική τους στάση
bull Ο φιλόσοφος ως δεσμώτης και απελευ-
θερωτής εαυτού και των πολλών Απε-
λευθερώνεται από τα δεσμά του χάρη
στη δύναμη και τη διαύγεια της σκέψης
του
bull Βγαίνει στο φως του ήλιου αντικρίζει
την αλήθεια Γυρίζει στο σπήλαιο για να
διδάξει στους δεσμώτες την αληθινή
πραγματικότητα έναντι της απατηλής
πραγματικότητας του σπηλαίου
bull Κινδυνεύει να προπηλακιστεί και να
θανατωθεί από τους δεσμώτες που
θέλει να απελευθερώσει φιλοσοφία ή
εθελοδουλεία Η αλληγορία του
σπηλαίου ιδιοφυής σύλληψη
bull Η απατηλή ή παραπλανητική πραγματι-
κότητα μας εθίζει τόσο πολύ στο στρεβλό
το ανεστραμμένο το παρά-λογο ώστε να
ταυτίζουμε την επίφαση με την
αντικειμενική αλήθεια
bull Ανακεφαλαιωτική επισήμανση η αξία
της φιλοσοφίας κατά βάθος δεν
αμφισβητείται αμφισβητείται και πρέ-
πει να αμφισβητείται ότι ενίοτε περ-
νάει για φιλοσοφία χωρίς πραγματικά
να είναι
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Άλλοι πιστεύουν ότι η φιλοσοφική
σκέψη είναι απρόσιτη και άλλοι ότι η
φιλοσοφική ενασχόληση είναι χάσιμο
χρόνου δεν έχει πρακτικό αντίκρισμα
αναλώνεται σε σχολαστικές συζητήσεις
bull Επίσης ότι κάθε φιλοσοφική αναζήτηση
ή διερεύνηση μπορεί να είναι άσκοπη
και ανώφελη αφού δεν οδηγεί σε απτά
αποτελέσματα
bull Το κριτικό πνεύμα του φιλοσόφου
θεωρείται επικίνδυνο γιατί μοιάζει να
υπονομεύει τη θρησκευτική πίστη να
κλονίζει βεβαιότητες να αμφισβητεί τους
πολιτικούς θεσμούς κλπ
bull Γιrsquo αυτό είναι πολλά τα παραδείγματα
από την ιστορία που δείχνουν το διωγμό
των φιλοσόφων (βλ εγχειρίδιο σ 15) για
την κριτική τους στάση
bull Ο φιλόσοφος ως δεσμώτης και απελευ-
θερωτής εαυτού και των πολλών Απε-
λευθερώνεται από τα δεσμά του χάρη
στη δύναμη και τη διαύγεια της σκέψης
του
bull Βγαίνει στο φως του ήλιου αντικρίζει
την αλήθεια Γυρίζει στο σπήλαιο για να
διδάξει στους δεσμώτες την αληθινή
πραγματικότητα έναντι της απατηλής
πραγματικότητας του σπηλαίου
bull Κινδυνεύει να προπηλακιστεί και να
θανατωθεί από τους δεσμώτες που
θέλει να απελευθερώσει φιλοσοφία ή
εθελοδουλεία Η αλληγορία του
σπηλαίου ιδιοφυής σύλληψη
bull Η απατηλή ή παραπλανητική πραγματι-
κότητα μας εθίζει τόσο πολύ στο στρεβλό
το ανεστραμμένο το παρά-λογο ώστε να
ταυτίζουμε την επίφαση με την
αντικειμενική αλήθεια
bull Ανακεφαλαιωτική επισήμανση η αξία
της φιλοσοφίας κατά βάθος δεν
αμφισβητείται αμφισβητείται και πρέ-
πει να αμφισβητείται ότι ενίοτε περ-
νάει για φιλοσοφία χωρίς πραγματικά
να είναι
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Επίσης ότι κάθε φιλοσοφική αναζήτηση
ή διερεύνηση μπορεί να είναι άσκοπη
και ανώφελη αφού δεν οδηγεί σε απτά
αποτελέσματα
bull Το κριτικό πνεύμα του φιλοσόφου
θεωρείται επικίνδυνο γιατί μοιάζει να
υπονομεύει τη θρησκευτική πίστη να
κλονίζει βεβαιότητες να αμφισβητεί τους
πολιτικούς θεσμούς κλπ
bull Γιrsquo αυτό είναι πολλά τα παραδείγματα
από την ιστορία που δείχνουν το διωγμό
των φιλοσόφων (βλ εγχειρίδιο σ 15) για
την κριτική τους στάση
bull Ο φιλόσοφος ως δεσμώτης και απελευ-
θερωτής εαυτού και των πολλών Απε-
λευθερώνεται από τα δεσμά του χάρη
στη δύναμη και τη διαύγεια της σκέψης
του
bull Βγαίνει στο φως του ήλιου αντικρίζει
την αλήθεια Γυρίζει στο σπήλαιο για να
διδάξει στους δεσμώτες την αληθινή
πραγματικότητα έναντι της απατηλής
πραγματικότητας του σπηλαίου
bull Κινδυνεύει να προπηλακιστεί και να
θανατωθεί από τους δεσμώτες που
θέλει να απελευθερώσει φιλοσοφία ή
εθελοδουλεία Η αλληγορία του
σπηλαίου ιδιοφυής σύλληψη
bull Η απατηλή ή παραπλανητική πραγματι-
κότητα μας εθίζει τόσο πολύ στο στρεβλό
το ανεστραμμένο το παρά-λογο ώστε να
ταυτίζουμε την επίφαση με την
αντικειμενική αλήθεια
bull Ανακεφαλαιωτική επισήμανση η αξία
της φιλοσοφίας κατά βάθος δεν
αμφισβητείται αμφισβητείται και πρέ-
πει να αμφισβητείται ότι ενίοτε περ-
νάει για φιλοσοφία χωρίς πραγματικά
να είναι
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Το κριτικό πνεύμα του φιλοσόφου
θεωρείται επικίνδυνο γιατί μοιάζει να
υπονομεύει τη θρησκευτική πίστη να
κλονίζει βεβαιότητες να αμφισβητεί τους
πολιτικούς θεσμούς κλπ
bull Γιrsquo αυτό είναι πολλά τα παραδείγματα
από την ιστορία που δείχνουν το διωγμό
των φιλοσόφων (βλ εγχειρίδιο σ 15) για
την κριτική τους στάση
bull Ο φιλόσοφος ως δεσμώτης και απελευ-
θερωτής εαυτού και των πολλών Απε-
λευθερώνεται από τα δεσμά του χάρη
στη δύναμη και τη διαύγεια της σκέψης
του
bull Βγαίνει στο φως του ήλιου αντικρίζει
την αλήθεια Γυρίζει στο σπήλαιο για να
διδάξει στους δεσμώτες την αληθινή
πραγματικότητα έναντι της απατηλής
πραγματικότητας του σπηλαίου
bull Κινδυνεύει να προπηλακιστεί και να
θανατωθεί από τους δεσμώτες που
θέλει να απελευθερώσει φιλοσοφία ή
εθελοδουλεία Η αλληγορία του
σπηλαίου ιδιοφυής σύλληψη
bull Η απατηλή ή παραπλανητική πραγματι-
κότητα μας εθίζει τόσο πολύ στο στρεβλό
το ανεστραμμένο το παρά-λογο ώστε να
ταυτίζουμε την επίφαση με την
αντικειμενική αλήθεια
bull Ανακεφαλαιωτική επισήμανση η αξία
της φιλοσοφίας κατά βάθος δεν
αμφισβητείται αμφισβητείται και πρέ-
πει να αμφισβητείται ότι ενίοτε περ-
νάει για φιλοσοφία χωρίς πραγματικά
να είναι
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Γιrsquo αυτό είναι πολλά τα παραδείγματα
από την ιστορία που δείχνουν το διωγμό
των φιλοσόφων (βλ εγχειρίδιο σ 15) για
την κριτική τους στάση
bull Ο φιλόσοφος ως δεσμώτης και απελευ-
θερωτής εαυτού και των πολλών Απε-
λευθερώνεται από τα δεσμά του χάρη
στη δύναμη και τη διαύγεια της σκέψης
του
bull Βγαίνει στο φως του ήλιου αντικρίζει
την αλήθεια Γυρίζει στο σπήλαιο για να
διδάξει στους δεσμώτες την αληθινή
πραγματικότητα έναντι της απατηλής
πραγματικότητας του σπηλαίου
bull Κινδυνεύει να προπηλακιστεί και να
θανατωθεί από τους δεσμώτες που
θέλει να απελευθερώσει φιλοσοφία ή
εθελοδουλεία Η αλληγορία του
σπηλαίου ιδιοφυής σύλληψη
bull Η απατηλή ή παραπλανητική πραγματι-
κότητα μας εθίζει τόσο πολύ στο στρεβλό
το ανεστραμμένο το παρά-λογο ώστε να
ταυτίζουμε την επίφαση με την
αντικειμενική αλήθεια
bull Ανακεφαλαιωτική επισήμανση η αξία
της φιλοσοφίας κατά βάθος δεν
αμφισβητείται αμφισβητείται και πρέ-
πει να αμφισβητείται ότι ενίοτε περ-
νάει για φιλοσοφία χωρίς πραγματικά
να είναι
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Ο φιλόσοφος ως δεσμώτης και απελευ-
θερωτής εαυτού και των πολλών Απε-
λευθερώνεται από τα δεσμά του χάρη
στη δύναμη και τη διαύγεια της σκέψης
του
bull Βγαίνει στο φως του ήλιου αντικρίζει
την αλήθεια Γυρίζει στο σπήλαιο για να
διδάξει στους δεσμώτες την αληθινή
πραγματικότητα έναντι της απατηλής
πραγματικότητας του σπηλαίου
bull Κινδυνεύει να προπηλακιστεί και να
θανατωθεί από τους δεσμώτες που
θέλει να απελευθερώσει φιλοσοφία ή
εθελοδουλεία Η αλληγορία του
σπηλαίου ιδιοφυής σύλληψη
bull Η απατηλή ή παραπλανητική πραγματι-
κότητα μας εθίζει τόσο πολύ στο στρεβλό
το ανεστραμμένο το παρά-λογο ώστε να
ταυτίζουμε την επίφαση με την
αντικειμενική αλήθεια
bull Ανακεφαλαιωτική επισήμανση η αξία
της φιλοσοφίας κατά βάθος δεν
αμφισβητείται αμφισβητείται και πρέ-
πει να αμφισβητείται ότι ενίοτε περ-
νάει για φιλοσοφία χωρίς πραγματικά
να είναι
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Βγαίνει στο φως του ήλιου αντικρίζει
την αλήθεια Γυρίζει στο σπήλαιο για να
διδάξει στους δεσμώτες την αληθινή
πραγματικότητα έναντι της απατηλής
πραγματικότητας του σπηλαίου
bull Κινδυνεύει να προπηλακιστεί και να
θανατωθεί από τους δεσμώτες που
θέλει να απελευθερώσει φιλοσοφία ή
εθελοδουλεία Η αλληγορία του
σπηλαίου ιδιοφυής σύλληψη
bull Η απατηλή ή παραπλανητική πραγματι-
κότητα μας εθίζει τόσο πολύ στο στρεβλό
το ανεστραμμένο το παρά-λογο ώστε να
ταυτίζουμε την επίφαση με την
αντικειμενική αλήθεια
bull Ανακεφαλαιωτική επισήμανση η αξία
της φιλοσοφίας κατά βάθος δεν
αμφισβητείται αμφισβητείται και πρέ-
πει να αμφισβητείται ότι ενίοτε περ-
νάει για φιλοσοφία χωρίς πραγματικά
να είναι
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Κινδυνεύει να προπηλακιστεί και να
θανατωθεί από τους δεσμώτες που
θέλει να απελευθερώσει φιλοσοφία ή
εθελοδουλεία Η αλληγορία του
σπηλαίου ιδιοφυής σύλληψη
bull Η απατηλή ή παραπλανητική πραγματι-
κότητα μας εθίζει τόσο πολύ στο στρεβλό
το ανεστραμμένο το παρά-λογο ώστε να
ταυτίζουμε την επίφαση με την
αντικειμενική αλήθεια
bull Ανακεφαλαιωτική επισήμανση η αξία
της φιλοσοφίας κατά βάθος δεν
αμφισβητείται αμφισβητείται και πρέ-
πει να αμφισβητείται ότι ενίοτε περ-
νάει για φιλοσοφία χωρίς πραγματικά
να είναι
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Η απατηλή ή παραπλανητική πραγματι-
κότητα μας εθίζει τόσο πολύ στο στρεβλό
το ανεστραμμένο το παρά-λογο ώστε να
ταυτίζουμε την επίφαση με την
αντικειμενική αλήθεια
bull Ανακεφαλαιωτική επισήμανση η αξία
της φιλοσοφίας κατά βάθος δεν
αμφισβητείται αμφισβητείται και πρέ-
πει να αμφισβητείται ότι ενίοτε περ-
νάει για φιλοσοφία χωρίς πραγματικά
να είναι
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Ανακεφαλαιωτική επισήμανση η αξία
της φιλοσοφίας κατά βάθος δεν
αμφισβητείται αμφισβητείται και πρέ-
πει να αμφισβητείται ότι ενίοτε περ-
νάει για φιλοσοφία χωρίς πραγματικά
να είναι
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Δεν είναι λοιπόν φιλοσοφία η
ακατάσχετη ρητορική ή ατελείωτη
φλυαρία που παρατηρείται συχνά μέσα
στις σκονισμένες αίθουσες και τα άδεια
αμφιθέατρα
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
2 Η χρησιμότητα της φιλοσοφίας
Η φιλοσοφία
Ι) κεντρίζει το ενδιαφέρον των ανθρώ-πων για θεωρητικές
αναζητήσεις γύρω από μεγάλα ερωτήματα της ανθρώπινης
ύπαρξης
bull γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλήψεων κα
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull γύρω από τη συνειδητοποίηση των γνωσιολογικών μας δυνατοτήτων ndashδηλ μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να έχουμε γνώσεις για κάτιndash γύρω από κοσμοθεωρίες και ιδεολογίες γύρω από αμφισβητήσεις παραδοσιακών αντιλή-ψεων κα
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
ΙΙ) Προσφέρει μια αδιάψευστη πνευμα-
τική ενασχόληση ως αντίπαλο δέος προς
την καθημερινή ρουτίνα και πλήξη
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
ΙΙΙ) Επιτρέπει να αποκτούμε μια εποπτική
εικόνα των πραγμάτων έτσι ώστε να μη
διαμελίζεται μέσα σε μια διχασμένη
κοινωνία ή διχασμένο περιβάλλον ζωής
ούτε η σκέψη μας ούτε ο ψυχισμός μας
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
IV) Μας μαθαίνει να σκεπτόμαστε
συγκεκριμένα και ρεαλιστικά με διαύγεια
και σαφήνεια ώστε να προσεγγίζουμε τις
δυνατές απαντήσεις στα έσχατα ερωτήματα
ή ζητήματα του ανθρώπινου βίου
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
V) Έχει πρακτική σημασία οξύνει την κριτική μας ικανότητα μας πορίζει ιδέες ακαταμάχητη επιχειρηματολογία συλλο-γιστικούς τρόπους και αποτελεσματικές μεθόδους για έλεγχο των λογικών σφαλμάτων για αποδόμηση εδραιω-μένων προκαταλήψεων για μια ορθο-λογική αντιμετώπιση των καθημερινών προβλημάτων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
VI) εξοπλίζει με αφαιρετικό στοχασμό τους επιστήμονες των επί μέρους επιστημών ενώ παράλληλα τους ευαι-σθητοποιεί απέναντι στην κοινωνία και σε σχέση με την ανάδειξη του ανθρω-πιστικού χαρακτήρα της επιστημονικής έρευνας
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
VIΙ) Στο ευρύτερο πεδίο της πολιτικής
και κοινωνικής ζωής διαμορφώνει τους
διανοητικούς όρους για να στεκόμαστε
με δημιουργικό και κριτικό βλέμμα
απέναντι στα εκάστοτε τεκταινόμενα
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Όσο πιο φιλοσοφημένοι είναι οι άνθρωποι
που παράγουν πολιτική και επηρεάζουν τις
κοινωνικές εξελίξεις τόσο πιο πολύ
εδραιώνονται οι αρχές της δικαιοσύνης
της ισονομίας και ισοπολιτείας
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Στον οικονομικό και διοικητικό
τομέα άρχει η ορθοφροσύνη και η
εύτακτη λειτουργία των οικονομικών
μεγεθών και των διαφόρων θεσμών
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Μαζί με όλα αυτά μια φιλοσοφημένη
κοινωνία παράγει σκεπτόμενους πολίτες
και όχι παθητικούς ή αλλοτριωμένους
οπαδούς
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
VIII) Με τη θεωρητική της εμβέλεια συντελεί
στην προετοιμασία μεγάλων ιστορικών και
κοινωνικοπολιτικών μεταβο-λών ή ρήξεων Η
φιλοσοφία του Διαφωτι-σμού για
παράδειγμα προετοίμασε το έδαφος της
Γαλλικής Επανάστασης κα
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Παράλληλα αποτελεί εστία αντί-στασης
ή αντιπαράθεσης με την αρνητική όψη
της πολιτικής εξουσίας
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
IX) Βοηθάει στην προσωπική ζωή του
κάθε ανθρώπου Του καλλιεργεί μια
αίσθηση αυτονομίας αυτοπεποίθησης
και πνευματικής ελευθερίας
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Τον απελευθερώνει από φανατισμούς
εμμονές δογματισμούς και επιθετική
συμπεριφορά Επίσης τον εξοικειώνει με
διαλογικούς τρόπους επικοινωνίας και
τον μαθαίνει να σέβεται την ετερότητα
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
3 Σχολιασμός κειμένων
bull Πλάτων Γοργίας 484c-486a
bull Στο παρόν απόσπασμα ο Καλλικλής παρουσιάζεται από τον Πλάτωνα να
εκφέρει μια κρίση για τη φιλοσοφία Σύμφωνα με αυτή την κρίση η
φιλοσοφία ασκεί μια δικαιολογημένη γοητεία στους νέους και συνιστά
ωραίο επίτευγμα για αυτούς επειδή ασκεί πάνω τους μορφωτικό και
παιδευτικό ρόλο Όταν όμως εξακολουθεί κανείς να την παίρνει στα
σοβαρά και κατά την ώριμη ηλικία του τότε οδηγείται στην καταστροφή
αποχαυνώνει το πνεύμα του αποκόπτεται από την κοινωνική και πολιτική
δράση και περιθωριοποιείται
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Για να μην παρανοηθεί το συνολικό νόημα του αποσπάσματος από τους
μαθητές χρειάζεται να γνωρίζουν για τον Καλλικλή τα εξής ο Καλλικλής
συζητά με τον Σωκράτη και εκπροσωπεί εκείνους τους ανθρώπους που
αναγνωρίζουν ως κίνητρο της κοινωνικής και πολιτικής δράσης την
επιβολή των ισχυρών επί των ασθενέστερωνmiddot κάτι δηλαδή που συμβαίνει
και στις δικές μας σημερινές κοινωνίες του άκρατου χρησιμοθηρισμού και
ωφελιμισμού Ως όργανο για την επίτευξη αυτής της επιβολής προκρίνει
τον ρητορικό λόγο δηλαδή τον ρητορισμό και όχι το φιλοσοφικό λόγο
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Γιrsquo αυτό οι παραπάνω αρνητικές απόψεις του για τη φιλοσοφία
στοχεύουν στην υπεράσπιση της εδραίας θέσης του περί του δικαίου του
ισχυρότερου Αυτές οι απόψεις αντιτίθενται στις φιλοσοφικές απόψεις
περί ισότητας και δικαιοσύνης τις οποίες υπερασπίζεται ο Σωκράτης
Μάλιστα τις σωκρατικές θέσεις περί ισότητας τις θεωρεί κατασκευή των
ασθενέστερων των ανίσχυρων πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων
bull Κατrsquo αυτό το πνεύμα η αμφισβήτηση της αξίας της
φιλοσοφίας από τον Καλλικλή έχει ιδιοτελή κίνητραmiddot γιrsquo αυτό
και οι πιο πάνω απόψεις του εξορίζουν τη φιλοσοφία από την
κοινωνική και πολιτική σκηνή και ανοίγουν δρόμο για να
επικρατήσει το δίκαιο του ισχυροτέρου Κάτι παρόμοιο
συμβαίνει και στις δικές μας εποχές όσο απομακρύνεται η
κοινωνία από τη φιλοσοφία τόσο γίνεται θύμα ή θύτης
ιδιοτελών συμφερόντων