เอกสารประกอบหลักสูตร การผลิตหนังสั้นเพื่อการเรียนรู้

ห น้ า | 1

ค าน า

“คูมืออบรมการพัฒนาสื่อการเรียนรูออนไลนแผานเครือขายอินเทอรแเน็ต (KruTube Channel)”

ฉบับนี้ จัดทําขึ้นโดยมีวัตถุประสงคแเพื่อใชเป็นคูมือฝึกอบรมสําหรับผูเขาอบรมการผลิตสื่อการเรียนรู

ออนไลนแผานเครือขายอินเทอรแเน็ต (KruTube Channel “ครูไทยยุคไอที สรางคลิปดีใหเด็กดู”) ภายใต

โครงการยกระดับคุณภาพครูและนักเรียนดานการนําเทคโนโลยีสารสนเทศสูการปฏิรูปกระบวนการ

เรียนรูที่สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานโดยสํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

เป็นผูจัดทําขึน้ ซึ่งการจัดทําเอกสารครั้งนีไ้ดรับความรวมมอือยางดียิ่งจากชมรมหนังสั้นแหงประเทศไทย

และคณะทํางานดําเนินงานในโครงการดังกลาวที่ไดกรุณารวมเรียบเรียง แสดงความคิดเห็นและเอื้อเฟื้อ

เอกสารที่เกี่ยวของเพื่อใหเอกสารเลมนี้ถูกตอง สมบูรณแ

สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

หวังเป็นอยางยิ่งวาเอกสารคูมือฝึกอบรมเลมนี้จะเป็นประโยชนแแกครู-อาจารยแที่เขารับการอบรม

และผูสนใจทั่วไป ทั้งนี้ขอขอบคุณทานผูทรงคุณวุฒิและทุกทานที่กรุณาเรียบเรียงกลั่นกรองจากความรู

ประสบการณแอันทําใหเอกสารเลมนี้มคีุณภาพและทรงคุณคา

สํานักงานคณะกรรมการการศกึษาขั้นพื้นฐาน

สารบัญ

เรื่อง หน้า

บทน า 1

การเขียนบทภาพยนตร์และสารคดี 5

ตัวอยางเรื่องยอภาพยนตรแ

ตัวอยางการลําดับเรื่องภาพยนตรแ

ตัวอยางโครงสรางภาพยนตรแ

ขอตักเตือนผูเขียนบทและวิธีแกที่ตองทําใหได

ตัวอยางบทสารคดี

6

7

9

10

11

การก ากับภาพ 35

ขนาดภาพและมุมกลอง

การเคลื่อนกลอง

การจัดแสง

การจัดองคแประกอบภาพ

36

41

42

44

การตัดต่อ 45

ความรูเบือ้งตนในการตัดตอ

การตัด (The Cut)

การผสมภาพ (The Mix/The Dissolve)

การเลื่อนภาพ (The Fade)

ประเภทของการตัดตอ

Working Practice แบบฝกึหัดปฏิบัติ

ภาพประกอบ Working Practice

46

49

51

52

53

59

60

แบบฟอร์มแผนการจัดการเรียนการสอนด้วย VDO CLIP 71

โครงสรางรายวิชา

แผนการจัดการเรียนรูรายหนวย

แผนการจัดการเรียนรู

72

73

75

ค าอธิบายศัพท์ภาพยนตร์

รายชื่อคณะท างาน

79

82

บทน า

พระราชบัญญัติการศกึษาแหงชาติ (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2553 หมวด 9 เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา

มาตรา 65 ไดกําหนดไววา “ใหมีการพัฒนาบุคลากรทั้งดานผูผลิตและผูใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา

เพื่อใหมีความรู ความสามารถและทักษะในการผลิต รวมทั้งการใชเทคโนโลยีที่เหมาะสม มีคุณภาพ

และประสิทธิภาพ”

จากสาระบัญญัติที่เกี่ยวกับนโยบายการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา มีความจําเป็นอยาง

ยิ่งที่ครูผูสอนจะตองมีความรู ความเขาใจ พรอมทั้งมีการเตรียมความพรอมในการใชนวัตกรรม

เทคโนโลยีเพื่อการศึกษาใหสอดคลองกับพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2553 และเพื่อให

ผูเรียนเกิดความรู ความเขาใจในเนื้อหาอยางงายดาย รวดเร็ว แมนยํา ถูกตอง ซึ่งผูเรียนยังสามารถ

ทบทวนความรู ความเขาใจไดตลอดเวลา และที่สําคัญผูเรียนสามารถเรียนรูจากสถานที่ตาง ๆ ได ขอ

เพียงเชื่อมตออินเทอรแเน็ตได

VIDEO หรือวีดิทัศนแ ถือเป็นสื่อการเรียนรูอีกประเภทหนึ่งที่สามารถทําใหผูเรียนเกิดการ

เรียนรูไดเป็นอยางดี และการนําวีดิทัศนแประเภทสื่อการเรียนรูเผยแพรผานทางอินเทอรแเน็ตก็ยิ่งทําให

เกิดการเรียนรูไดอยางกวางขวาง รวดเร็ว และเป็นวิธีการที่เป็นที่นิยมอยางแพรหลายในปัจจุบันนี้ อีก

ทั้งยังสอดคลองกับ มาตรา 65 อีกดวย

การผลิตรายการวดีิทัศน์เพื่อการศึกษา

วีดิทัศนแเพื่อการศึกษา เป็นเรื่องของการสื่อสาร การถายทอดความรูผานสื่อวีดิทัศนแไปยัง

กลุมเปูาหมาย คือ นักเรียนและครู วีดิทัศนแเพื่อการศึกษามีขั้นตอนการผลิตเหมือนกับรายการวีดิทัศนแ

ทั่วไป แตจะแตกตางกันที่รายละเอียด ความถูกตอง นาเชื่อถือ และการสื่อความหมายเพื่อการเรียนรู

การสอนโดยใชวดีิทัศนแที่มคีุณภาพนั้น ตองสื่อความหมายหรือถายทอดความรูตาง ๆ ตามวัตถุประสงคแ

หลักที่ตัง้เอาไว

วิภา อุดมฉันทแ (2544) ไดกลาวถึงหลักการพื้นฐานในการวางแผนผลิตรายการวีดิทัศนแไว 4

ประการ คือ

1. Why: (ผลิตรายการทําไม) ในการผลิตรายการกอนอื่นใดทั้งหมด ผูผลิตจะตองเขาใจ

ตนเองอยางแจมชัดกอนวามีวัตถุประสงคแอะไร หรอืมีความจําเป็นอะไรที่จะตองทําการผลิต เชน

- เพื่อการสอน (รายการเพื่อการศึกษา)

- เพื่อแจงขาวสาร (รายการขาว)

- เพื่อบันทึกเหตุการณแ (รายการสารคดี)

- เพื่อใหความเพลิดเพลิน (รายการบันเทิง)

ห น้ า | 2

2. Who: (เพื่อใคร) ขอสําคัญตอมาคือ ผูชมที่เป็นเปูาหมายคือใคร เชน

- เด็กนักเรียน นักศึกษา

- ครู ปัญญาชน

- ผูใหญ

- ผูชมทั่วไป

3. What: (ผลิตเรื่องอะไร) เมื่อกําหนดกลุมเปูาหมายของผูชมไดแลว จะตองกําหนดเนื้อหา

สาระซึ่งตองสอดคลองกับวัตถุประสงคแดวย เชน

- จะสอนเรื่องอะไร

- จะแจงขาวอะไร

- จะบันทึกเหตุการณแอะไร

- จะใหความบันเทิงอะไร

4. How: (รูปแบบอยางไร) ในการผลิตรายการวีดิทัศนแ ผูผลิตจะตองพิจารณาอยางรอบคอบ

วาจะผลติรายการในรูปแบบใด จงึจะสอดคลองกับเนือ้หาใหมากที่สุด เชน

- รูปแบบการอานรายงาน (Announcing)

- รูปแบบการสนทนา (Dialogue)

- รูปแบบสารคดี (Documentary)

- รูปแบบละคร (Drama)

ขัน้ตอนการผลิตรายการวดีิทัศน์

1. ขัน้ตอนเตรียมการผลิต (Pre-Production)

1.1 สํารวจความตองการและวิเคราะหแปัญหา

1.2 วเิคราะหแเนือ้หาและกําหนดเรื่อง

1.3 เขียนบทวีดิทัศนแ

1.4 วางแผนการถายทํา

2. ขัน้ตอนการผลิต (Production)

คือ การถายทําวีดิทัศนแ เป็นการบันทึกภาพตามบทวีดิทัศนแที่ไดเขียนไว กอนการถายทํา

ตองศกึษาบทอยางละเอียด เพื่อใหไดภาพครบตามที่ตองการ

3. ขั้นตอนหลังการผลิต (Post-Production)

คือ การตัดตอลําดับภาพ ซึ่งเป็นการขั้นตอนสุดทายของการผลิต เป็นขั้นตอนสําคัญอีก

ขั้นตอนหนึ่งที่ตองมีความละเอียดรอบคอบทั้งทางดานภาพและเสียง โดยการนําภาพ เสียง และกราฟิก

ห น้ า | 3

มาเรียงลําดับใหเป็นเรื่องราวตามบทวีดิทัศนแที่กําหนดไว พรอมทั้งแกไข ปรับแตงใหมีความเหมาะสม

สวยงาม นาสนใจนาติดตาม และจะตองคํานงึถึงรูปแบบของสื่อที่จะเผยแพรอกีดวย

4. ขั้นตอนการประเมนิผล (Evaluation)

เป็นการประเมนิผลสื่อ เมื่อผลิตรายการวีดิทัศนแมาแลวตองนําไปใชกับกลุมเปูาหมายจริง

จํานวนหนึ่ง เพื่อนําขอมูลตาง ๆ มาปรับปรุงแกไขตามที่เห็นสมควร เพื่อใหวีดิทัศนแมีคุณภาพกอนนําไป

เผยแพรตอ และการเผยแพรควรมีรูปแบบที่หลากหลาย เพื่อใหเขาถึงกลุมเปูาหมายหรือผูชมใหไดมาก

ที่สุดเทาที่จะทําได และควรเก็บขอมูล ขอแนะนําตาง ๆ จากผูชมมาปรับปรุงแกไขในเรื่องตอไป

รูปแบบของรายการวดีิทัศน์เพื่อการศึกษา

ชัยยงคแ พรหมวงศแและนิคม ทาแดง (2528: 731-736) ไดจัดรูปแบบรายการโทรทัศนแเพื่อ

การศกึษาไว 12 รูปแบบ

1. รูปแบบพูดคนเดียว (Monologue) เป็นรายการที่ผูปรากฏตัวพูดคุยกับผูชมเพียงหนึ่งคน

สวนมากจะมภีาพประกอบเพื่อมใิหเห็นหนาผูพูดอยูตลอดเวลา

2. รูปแบบการสนทนา (Dialogue) เป็นรายการที่มีคนมาพูดคุยกันสองคน ทั้งสองคนมีผูถาม

และคูสนทนาแสดงความคิดเห็น การสนทนาจะมีคน 2-3 คนก็ได

3. รูปแบบการอภิปราย (Discussion) เป็นรายการที่ผูดําเนินรายการอภิปรายหนึ่งคนปูอน

ประเด็นคําถามใหผูรวมอภิปรายตั้งแต 2 คนขึ้นไป แตไมควรเกิน 4 คน และผูอภิปรายแตละคนตอง

แสดงความคิดเห็นของตนเองตอประเด็นตาง ๆ

4. รูปแบบการสัมภาษณแ (Interview) เป็นรายการที่มีผูสัมภาษณแและผูถูกสัมภาษณแ คือ

วิทยากรและพิธีกรมาสนทนากัน

5. รูปแบบเกมหรือการตอบปัญหา (Quiz Programmed) เป็นรายการที่จัดใหมีการแขงขัน

ระหวางคนหรือกลุมของผูที่มารวมรายการดวยการเลนเกมหรอืตอบปัญหา

6. รูปแบบสารคดี (Documentary Programmed) เป็นรายการที่เสนอเนื้อหาดวยภาพและเสียง

บรรยายตลอดรายการโดยไมมพีิธีกร ซึ่งแบงออกเป็น 2 ประเภท

6.1 สารคดีเต็มรูปแบบ เป็นการดําเนินเรื่องดวยภาพและเนือ้หาตลอดรายการ

6.2 กึ่งสารคดีกึ่งพูดคนเดียว (Semi Documentary) เป็นรายการที่มีผูดําเนินรายการทํา

หนาที่เดินเรื่องพูดคุยกับผูชมและใหเสียงบรรยายตลอดรายการ นอกนั้นเป็นภาพแสดงเรื่องราวตางๆ

7. รูปแบบละคร (Dramatically style) เป็นรายการที่เสนอเรื่องราวดวยการจําลอง

สถานการณแ เป็นละครที่มกีารกําหนดผูแสดง มีการจัดแสง การแตงตัว และแตงหนาใหสมจริง และใช

เทคนิคการละครเพื่อเสนอเรื่องราวใหเหมอืนจรงิมากที่สุด

ห น้ า | 4

8. รูปแบบสารละคร (Docu–Drama) เป็นรายการที่ผสมผสานรูปแบบสารคดีเขากับรูปแบบ

ละครหรือการนําละครมาประกอบรายการที่เสนอเนื้อหาบางสวน มิใชเสนอเป็นละครทั้งรายการ

เพื่อใหการศึกษาเกี่ยวกับความรูและแนวคิดของเรื่อง

9. รูปแบบการสาธิต (Demonstration) เป็นรายการที่เสนอวิธีการทําอะไรสักอยางเพื่อใหผูชม

ไดแนวทางไปใชทําจริง

10. รูปแบบเพลงและดนตรี (Song and Music) มี 3 ลักษณะ

10.1 มีดนตรี นักรองมาแสดงสด

10.2 ใหนักรองมารองควบคูไปกับเสียงดนตรีที่บันทึกมาแลง

10.3 ใหนักรองและนักดนตรมีาแสดง แตใชเสียงที่บันทึกมาแลว

11. รูปแบบการถายทอดสด (Live Programmed) เป็นรายการที่ถายทอดเหตุการณแที่เกิดขึ้น

จรงิในขณะน้ัน

12. รูปแบบนิตยสาร (Magazine Programmed) เป็นรายการที่เสนอรายการหลายประเด็นและ

หลายรูปแบบในรายการเดียวกัน

ห น้ า | 5

การเขียนบท

ภาพยนตร์และสารคดี

ห น้ า | 6

เรื่องยอภาพยนตรแ

“คืนฝนไฟ” จากนิยายของไพฑูรยแ ธัญญา

----------------------------------------------------------------------

ชีวติอันแสนจะเรียบงายเงยีบเหงาของคนงานในสวนยางตัวเล็ก ๆ กลุมหนึ่งแถบจังหวัดพัทลุง

ไมมวีันเหมือนเดิมไดอีกตอไป เมื่อวันหนึ่งเขมนายหัวของกงสี พาหญิงสาวสวยและเซ็กซี่เขามาอยูดวย

เธอเป็นใครมาจากไหนและมาไดอยางไรไมมีใครรูจริง นายหัวก็ไมใชคนชางพูด แตหญิงสาวคนนั้นก็

โดดเดนลึกลับยิ่ง เธอชื่อสรอย นายหัวเจอที่คาเฟุริมถนนสายเอเซียในคืนเหงาคืนหนึ่ง แลวก็พามาอยูดวย

ทุกคนรูเพียงเทานั้น แตเรื่องราวของเธอก็คอย ๆ พอกพูนละเอียดละออมากขึ้นดวยการเลาเรื่องตอ ๆ กัน

จากคนนั้นไปคนนี้ในรานชาเล็ก ๆ คนละเล็กคนละนอยจนกระทั่งแจมชัด ยิ่งไดแตงแตมดวยอคติและ

ความรูสึกหลากหลายของผูเลาแตละคนที่มีตอเธอและนายหัว เรื่องราวก็ยิ่งมีอรรถรสสนุกปากแบบ

คาดไมถึง แนละ แรกเริ่มก็คงเพื่อความบันเทิงเริงรมยแเลนหัวตามประสาคนเงียบเหงา แตหารูไมวา

แมเสียงกระซิบก็ยังกระทบไปถึงดวงดาวในหวงจักรวาลอันไกลโพน แมนนายหัวจะเป็นคนนิ่งและหนัก

แนนเพียงไหน ก็อดไมไดที่จะสะทานหวั่นไหว ยิ่งวันหนึ่งเถาแกสงแบนชายหนุ มรูปหลอมีเสนหแและวัย

เดียวกับเธอ มาใหทํางานที่กงสดีวย เรื่องราวเล็ก ๆ ก็คอย ๆ ขยายใหญขึ้น จากเรื่องเลากลายเป็นเรื่อง

จริง เพราะการเลาเรื่องดวยมุมมองอันหลากหลายของทุกคน ความเจ็บปวดรวดราวหวาดระแวงในใจ

ขอนายหัว ไดเพิ่มพูนขึ้นทีละเล็กทีละนอย จากความไววางใจกลายเป็นความหวาดระแวง จากเรื่องเล็ก

กลายเป็นเรื่องใหญ จากเรื่องไมเป็นเรื่องกลายเป็นเรื่อง จนเราไมรูเรื่องไหนจริงหรือเท็จ แบนถูกเหมา

วาเป็นชูกับสรอย สรอยกลายเป็นผูหญิงหลายใจ นายหัวกลายเป็นคนบาคลั่งหึงหวง ขณะเรื่องราว

ดําเนินไปแบบเขมขนขึ้นเรื่อย ๆ เราก็จะไดเห็นมิติอันเรนลับของคนเลาเรื่องทั้งหลาย ที่วางตัวลอยชาย

เป็นผูสังเกตการณแหาง ๆ เสมือนผูชมภาพยนตรแสด ๆ ที่ตัวละครมีลมหายใจและโลดแลนอยูตรงหนา

จะวาไป เรื่องราวของผูเลา แตละคนก็นาเศราและชวนสังเวชสยดสยองไมแพกัน สุดทาย ในคืนที่ฝนตก

หนักตอเนื่อง ก็เกิดเหตุการณแหฤโหดสยดสยองที่ไมมีใครกลาคิดถึงของนายหัว สรอย และแบน ซึ่งเป็น

ตัวละครหลักในภาพยนตรแ ชีวิตจริง ทามกลางสายตาเลียบเคียงของบรรดาผูเลาเรื่อง หลังจาก

เหตุการณแรายแรงผานพนไป ชีวิตของคนงานตัวเล็ก ๆ และสวนยางในปุาลึกยังคงเงียบเหงาลึกลับและ

อางวางตอไป เพียงแตมันจะไมมทีางเหมอืนเดิมไดอีก...

*****************

ห น้ า | 7

บทและกํากับโดย บุญสง นาคภู

ลําดับเรื่องภาพยนตรแ (รางแรก)

“ทางกลับคอืการเดินทางต่อ” (ชื่อช่ัวคราว)

-------------------------------------------------------------------------

1 เปิดเรื่อง---อเอทํางานอยู แมโทรศัพทแมาหา บอกวา ลูกรองไหหาแม เอาไมอยู เมื่อไหร

จะกลับ อเอบอก ยังไมเลิกงาน แมวางหู อเอโทรหาสืบใหรีบกลับบาน สืบบอกจะรีบกลับ ระหวางทาง

กลับ สืบเจอรถติดมาก มีนกมาเกาะกระจกขาง สืบมองสงบนิ่งไปครูใหญ แมโทรตามอีก ถึงไหนแลว

สืบบอกกําลังไปรถติดมาก แมพยายามหาทางหลอกลออกีหนอย แมบอก ฉันไมไหวแลวนะ

2 ค่ําแลว สืบกับอเอมาถึงบานไลเลี่ยกัน แมมาเปิดประตูบอก รองไหหาพอแมจนหมดแรงหลับไป

แลว สืบกับอเอขึ้นมาบนหอง จัดแจงวางกระเปาขาวของ แลวเดินมานั่งลงขาง ๆ ลูกนอย มองดวยความ

รัก สักครูหน่ึง สืบเอยขึ้น เราตองตัดสินใจอะไรซักอยางแลว

3 เริ่มเรื่อง---สายวันตอมา รถมากมายแลนมาบนถนนสายเอเชีย เราจับภาพที่รถกระบะ

คันสีดําสี่ประตูคันหนึ่งแลนมาดวยความเร็วผานไป หลังกระบะปิดดวยผาใบ ภายในรถ สืบเป็นคนขับ

อเอนั่งอยูเบาะหลังกับลูกชายตัวนอย ที่กําลังนั่งตบมือรองเพลงอยางราเริงบนเบาะคารแซีท อเอหันไป

บอกสืบ ตัวเองชา ๆ หนอย จะรีบไปไหน? สืบหันมาบอก ตื่นเตน อยากถึงบานเร็ว ๆ

4 เมื่อเชา ที่บานแมยายในกรุงเทพ ฯ ระหวางที่สืบกําลังขนของสําคัญ ๆ ขึ้นรถกระบะ ซึ่งสวน

ใหญก็มีแตพวกหนังสือ และอเอกําลังสาละวนกับการจัดการเรื่องหยุมหยิมของเจาตัวเล็ก ยายที่นั่งอยู

ที่โต฿ะหนาหิ้งรูปบรรพบุรุษบนไปเรื่อย ๆ ทํานองวาไมเห็นดวย ที่จะพาลูกถอยหลังเขาคลองหมดอนาคต

ไหนจะเรียน ไหนจะอาหารการกิน ไหนจะเรื่องเจ็บไขไดปุวย สืบขนไปพยายามอธิบายไป ผมผลัดมา

นานหลายปีแลว ตองไปเสียที อยากใหเจาตัวเล็กเติบโตทามกลางธรรมชาติ ยายสวนทันที พาลูกไป

ลําบากละไมวา สืบพยายามอธิบายตอ ลําบากก็เป็นเรื่องดี จะไดฝึกฝนเด็กมัน เรื่องเรียนผมจะเปิด

โฮมสกูลสอนเอง เจ็บไขไดปุวยไมเป็นไร ใชยาสมุนไพรพื้นบานรักษาเอา หนัก ๆ คอยไปโรงพยาบาล

คงไมมีปัญหา ผมพอจะมีเงินเก็บอยูบาง ยายฟังแบบจําใจ เบ฿ะหนาไมเห็นดวย แตไมรูจะพูดอยางไร

สืบรองเรียกขึน้ไปขางบน ตัวเองเสร็จยัง? สายแลวนะ เสียงอเอตอบลงมา อีกแปฺบนึง

5 ตัดกลับมาปัจจุบัน สืบเลี้ยวรถเขาจอดปั๊มน้ํามัน บริเวณนั้น มีผูคนรถราหนาตา สามคนพอ

แมลูกลงจากรถ แลวลงไปทํากิจธุระสวนตัว อเอพาเจาตัวเล็กไปหองน้ํา สวนสืบไปมินิมารแท ตัวเอง

จะเอาอะไรปะ? อเอบอก ไมเอา รีบทํานั่นนี่ แลวไปตอเหอะ เดี๋ยวถึงบานค่ํา ไมอยากจัดของตอนกลางคืน

สืบบอก อาว ไหนวาไมรีบไง? โอเค ตัวเองเร็ว ๆ ละกัน จะกินขาวเลยปะ? อเอบอก ยังไมหิว สืบเดินเขา

ห น้ า | 8

มาขยี้แกมจ้ําม่ําของเจาตัวเล็ก หิวยังสืบนอย? เสียงโทรศัพทแดังขึ้น สืบรับสาย ใกล ๆ นครสวรรคแแลว

อยาลืมทํากับขาวนะ คงถึงบายแก ๆ นูนแหละ อยาลืมผัดบวบใสหมูนะ อยากกินมานานแลว

6 เมื่อเชา ที่บานแมยาย เรื่องยังไมจบแคนั้น อเอพาเจาตัวเล็กลงมาขางลาง ขนกระเปาเสื้อผา

สองสามใบมาดวย ยายยังนั่งอยูที่เดิม ทีนี้มากดดันอเอ พูดไปตาง ๆ นานา เทานั้นไมพอ ญาติอีกคน

ก็มากดดันดวย ถามไถเรื่องเงินเรื่องทอง จะทํางานอะไร ไมมีรายไดจะอยูไดอยางไร ทุกวันนี้ขาวของ

แพง อเอไมรูจะพูดอะไร เลี่ยงตามเจาตัวเล็กที่ยังวิ่งเลนซุกซนไปรอบบาน

7 สืบขับรถตอ วางแผนชีวติกับอเอ วาดฝันวิมานบนรถ ขณะที่แลนตะบึงไปขางหนา สืบวางแผน

กับอเอเรื่องจะทํานาเกษตรธรรมชาติ และจะปลูกผักเลี้ยงปลา ปลูกไมผล ทําปุยน้ําปุยอินทรียแเอง

พยายามอยางที่สุดที่จะไมซื้อ อเอ ถามเรื่องรายได สืบเลยพยายามอธิบายรายรับ ฟังดูสวยหรู ยิ่งนัก

ตบทายที่อเอถามวา แลวจะทําไดจริง ๆ เหรอ? สืบฉุนขึน้มาทันที และย้ําวา เชื่อสิเชื่อ ตองเชื่อผม

8 ความขัดแยงรุนแรงฝุายญาติอเอที่บาน อเอถูกแมกับอี้อีกคนมาชวยกันรุมกดดันสารพัด

ตอเนื่อง ขณะที่ตองทํานั่นนี่เกี่ยวกับเจาตัวเล็ก ประเด็นหลัก ๆ คือ เรื่องถอยหลังเขาคลอง อุตสาหแ

เรียนจบตั้งปริญญาโท และเรื่องเงินทอง รายได และอนาคตของเจาตัวเล็ก จะเรียนที่ไหน โรงเรียนดี

ไหม อเอเหลืออด เถียงกลับมาบาง อะไร ๆ ก็เงิน ๆ เคยคิดเรื่องอื่นกันมั่งไหม? แมบอก ไปแลวอยากลับ

มานะ ถาเกงจรงิ เชื่อกันเขาไป อุดมการณแบาบออะไรนั่น แมเดินหนีไปสนใจ อี้ยืนมองตาม แลวอเอก็พา

เจาตัวเล็กขึน้รถ และสืบก็มายกมอืไหวแมและอี ้แตทั้งสองรับไหวแบบงัน้ ๆ จากนั้นก็ขับรถออกไป

9 สืบกับอเอมาถึงแถว ๆ บานสุโขทัย ถนนสายนี้สูบานเกิด ยามเย็น ๆ บายแก ๆ แสงกําลัง

ตกลงสีทอง ทางสูบานเกิด ดนตรีแหงการกลับบานเกิดดังคลอเขามา และดังตอเนื่องไปเรื่อย ๆ

จนกระทั่งรถปิกอัพของสืบแลนผานที่ตาง ๆ มาถึงหมูบาน

10 และเลี้ยวเขาบานหยอมหนึ่ง ซึ่งเป็นบานของแมและญาติใกลชิด เปิดตัวญาติ ๆ และปฏิกิริยา

เลียบเคียงถามไถ อึ้ง งง แตไมกลาพูดตรง ๆ เพราะเจอเอาจริง ยายมาแลวพูดไมออก ไดแตนั่งดู

เงียบ ๆ สืบกับอเอกินขาว วุนวายกับเจาตัวเล็ก ที่ยังปรับตัวไมคอยได ระหวางกินคุยวิมานในอากาศ

อวดอางไปดวย เรื่องไมกลัวอดตาย มีความรูเสียอยาง ญาต ิๆ ไดแตนั่งมองตาปริบ ๆ ไมรูจะพูดอะไร

11 เย็นย่ําวันนั้น สืบก็ขับรถไปบานดิน ขนของลง เดินดูวิวยามเย็น วาดฝันวิมานในอากาศ

เรานาจะมากันตั้งนานแลวนะ เจาตัวเล็กวิ่งเลนดินยกใหญ ดูทุกอยางจะราบรื่นเป็นสุขดี จบซีเคว็นซแ

แรกตรงนี้ เพื่อจะเดินเรื่องตอไปแบบคาดไมถึง

12 เรื่องยังคงดําเนินตอไปแบบคาดเดาอะไรไมได เราไดแตติดตามความพยายาม ที่ดูเหมือนจะ

นายกยองของสืบไป แตแลวเราก็คอย ๆ เห็นความผิดพลาดบางอยางในตัวเขา...ปลาย ๆ ฤดูแลงนั้น

สืบพยายามซอมแซมบานดิน หาเมล็ดพันธแ และตระเตรียมสําหรับฤดูฝนที่กําลังจะยางกรายเขามา

เฉกเชนชาวนาทั่วไป แตเขาคิดตางทําตางคนอื่นทั้งหมด จนชาวบานหาวาเขาไมปรกติ และนี่คือ

โครงสรางหลังจากนี้ของภาพยนตรแ ซึ่งกําลังไลเรียงเขียนตอไปครับ...

ห น้ า | 9

เปิดเรื่อง---ดวยปัญหา ลูกชายรองไหหาพอกับแม ยายเอาไมอยู ยายจึงโทรหาแม แมโทรหาพอ

แมอยากอยูกับพอ ลงทายที่ตางคนตางรีบกลับ ระหวางขับรถกลับบานไปหาลูกชาย ธรรมชาติ

เรียกรองหาพอ อาจมนีกมาเกาะที่กระจกขางรถ หรอืใด ๆ

เริ่มเรื่อง---เดินทางกลับบานเกิด ระหวางเดินทาง แฟลชแบ็คยอนอดีตความขัดแยงฝุายเมีย จนถึง

ตัดสินใจเด็ดขาด

ถึงบ้านเกิด วุนวายกับการมาอยูใหม ทามกลางสายตาที่ไมเขาใจของชาวบานและพอแมพี่นองในบาน

เกิด ฤดูตนฝนพอดี เขาตองสรางบานดินดวย

ฤดูแรกฝน---ตามหารวบรวมเมล็ดพันธุแขาวดั้งเดิม ถั่ว ฟักทอง และอื่น ๆ ทํานา ลงแขกทํานา ดวย

ความยากลําบาก กวาจะผานไปไดแทบตายบานดินไมเสร็จ ตองตอสูกับอะไรบาง? มีอุปสรรคอะไร?

แกไขยังไง? ผลเป็นไง?

ฤดูสองหนาว---ฟูมฟักดูแลพืชพันธุแ ทามกลางปัญหามากมาย ฝนฉ่ํา ความเจ็บปุวยยางกราย ปัญหา

ความเสื่อมโทรมของดิน น้ํา ปุา ธรรมชาติ ขัดแยงตัวเอง และขัดแยงลูกเมีย หนีไปกบดานอยูกับชายชรา

บา ที่ปลอยใหที่นาสวนของตัวเองรกเรื้อเป็นปุา ไดกินไวนแ กินผลไมปุาตกตามตน ที่อรอยฉ่ํามาก ไมมี

เวลาทําบานดิน ตองสูกับอะไรบาง? มีอุปสรรคอะไร? แกไขยังไง? ผลเป็นยังไง?

ฤดูสามแล้ง---เก็บเกี่ยว ขาดทุน อยูไมได ทอแท หมดอาลัย และคนพบแกนแทของการเป็นหนึ่ง

เดียวกับธรรมชาติ แตตองอดทนรอ บานดินถูกทิ้งราง ตองสูกับอะไรบาง? มีอุปสรรคอะไร? แกไข

ยังไง? และผลเป็นยังไง?

ไคลแม็กซ์---เมียตัดสินใจกลับไปเยี่ยมแม ทิ้งจดหมายไว ผัวเศรา ลุงบามาปลอบใจ ขณะที่ญาติพี่

นองไลใหเขากลับตามเมียและลูกไป มีอนาคต เอามาทิง้กับงานต่ํา ๆ แบบนีท้ําไม?

คลี่คลายก่อนจบ---เขาสับสน เครียด ไปกินไวนแผลไมกับลุงคนบา สุดทาย กลับบานมาสูตอ พรอม

กับความหวังที่ปลายอุโมงคแ เขากลับมาทําบานดินอกีครั้ง....

--หนังจบ--

โครงสร้าง (Structure)

ห น้ า | 10

ข้อตักเตอืนผู้เขียนบทและวิธีแก้ที่ต้องท าให้ได้

***ต้องใหม่ ไม่เชย ไม่ใช่เรื่องท่ีทุกคนรู้อยู่แล้ว อะไรคอืความใหม่?***

- กลับสูเรื่องจริงของสบื

- แก่นเรื่อง คือ อิทัปปัจจยตา เลาเรื่องพุทธศาสนาผานวิถีเกษตรกรรม ทุกอยางลวน

เกี่ยวของสัมพันธแกัน คน ฟูา ดิน สัตวแ ตนไม ลม คนขางบาน ญาติ แตสืบตัวละครหลักพยายามไม

เกี่ยวของกับคนพวกนี ้เขาเชื่อมั่นตัวเอง พยายามทําเอง ใจรอน ไมรอคอย ลุยไปขางหนา

- เน้น การกลับบานเกิดของลูกหลานชาวนา

- ถ่ายท า 1 ปี 3 ฤดูกาล

- ถาสืบกลับไปอยูบานเกิด ไปทําอยางที่คิดฝัน จะเป็นอยางไร? จะเกิดอะไรขึ้นบาง? นาจะ

ถายสืบจรงิ ๆ เลยนะ แปลกแน รับรอง

- สืบรูแตทฤษฎี แตไมเคยทําจริง มั่นใจตัวเองมาก วาทําได ยังไมคอยเขาใจระบบธรรมชาติ

นัก และยังใจรอนดวย ปากบอกเขาใจธรรมชาติ แตพฤติกรรมละ ต้องใจเย็น คือแก่นของการกลับสู่

ธรรมชาติในยุคน้ี ยุคท่ีทุกอย่างเปลี่ยนไปหมดแล้ว

- จะกลับสู่ธรรมชาติต้องใจเย็น ๆ นั่นละแกนเรื่องแบบงาย ๆ

- ตองเลาเรื่องใหครบทุกมิติของปัญหา มิใชดานเดียว ครอบครัว สังคม ธรรมชาติ

วัฒนธรรม การพัฒนาของโลก การเมอืง และปมขัดแยงภายใน

**************

บุญส่ง นาคภู่ บทภาพยนตร์ / ก ากับการแสดง

ห น้ า | 11

สารคดีชุด คุยเฟื่องเรื่องจราจรกับ สนข.

ตอน 9 การพัฒนาระบบรถไฟฟ้าชานเมือง (รถไฟสายสีแดง)

ความยาว 1.30 นาที ออกอากาศ 13 ส.ค. 2550

ภาพ เสียง

- ไตเติ้ลรายการ

- ชื่อรายการ / ชื่อตอน เพลงประกอบประจํารายการ

- ภายในหองอัด อ.ญาณีนั่งอยูกับ

พระพยอม

พระพยอม : “ไมยอมนะคุณโยม อยางนีอ้าตมาไมยอมเด็ดขาด”

อ.ญาณี : “ไมยอมเร่ืองอะไรครับ หลวงพอ”

พระพยอม : “ก็โครงขายรถไฟสายสีแดง ชวงรังสิต-บางซื่อ-ตลิ่งชัน

ซิคุณโยม ไหนตอนแรกบอกวาจะเป็นรถไฟฟูา แลวทําไมมา

เปลี่ยนเป็นรถไฟธรรมดาละ อยางนี้อาตมาไมยอมนะคุณ

โยม”

- C.G. โครงการรถไฟสายสีแดง อ.ญาณี : “หลวงพอครับ โครงการรถไฟสายสีแดงนี้ เป็นโครงการเพื่อ

พัฒนาระบบรถไฟชานเมืองท่ี สนข. พัฒนารวมกับการรถไฟ

แหงประเทศไทย ท่ีมีวัตถุประสงคแหลักในการใหบริการขนสง

ผู โ ดยสาร ท่ี เดิ นทา ง โดยระบบราง เชื่ อมตอระหว า ง

กรุงเทพมหานครและปริมณฑล และเมืองบริเวณใกลเคียง

ไดแก อยุธยา ปทุมธานี นครปฐม โดยในระยะแรกโครงการ

ชวงรังสิต–บางซื่อ–ตลิ่งชัน จะดําเนินการเป็นทางรถไฟขนาด

1 เมตร และในอนาคตสามารถพัฒนาเป็นระบบรถไฟฟูา

เพื่อใหบริการประชาชนไดอีกดวย และท่ีใชรางขนาด 1 เมตร

เดิม ก็เพราะยึดตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงท่ีประชาชนท่ี

เดินทางจากตางจังหวัดจะไดไมตองเปลืองสตางคแในการ

เปลี่ยนรถท่ีนอกเมือง โดยสามารถเดินทางเขาสูสถานี

รถไฟฟูากลางบางซื่อท่ีทําหนาท่ีเป็นศูนยแคมนาคมขนสงแทน

หัวลําโพง และสามารถเชื่อมตอกับระบบรถไฟฟูาสายสีน้ําเงิน

สีเขียว และสีมวงท่ีจะเกดิขึน้ในอนาคตไดอีกดวย”

- อ.ญาณีกับหลวงพอ

พระพยอม : “แลวเร่ืองความสะดวกรวดเร็วละคุณโยม ก็ตองเสียเวลา

ตามจุดตัดกับถนนตางๆ เหมือนเดิมซิ”

อ.ญาณี : “ไมตองหวงครับหลวงพอ เพราะเคากอสรางเป็นทางยกระดับ

จึงจะไมมจีุดตัดกับถนนตลอดเสนทางเลยครับ ตอไปพี่นองท่ีอยู

ชานเมือง แทนท่ีจะลงท่ีรังสิต แลวตอรถ เขาเมือง ก็สามารถ

นั่งเขามาถึงบางซื่อ แลวตอรถไฟฟาูไดเลย”

ห น้ า | 12

ภาพ เสียง

- อ.ญาณีกับหลวงพอ (ตอ) พระพยอม : “แหม..ลดท้ังจุดตัด ลดท้ังความแออัด แถมประหยัดเวลาอยาง

นี้ อาตมาคงตองยอมละคุณโยม..”

- end credit

- โลโก สนข.

การคมนาคมก้าวไกล เศรษฐกจิไทยก้าวหน้า

ปวงประชาปลอดภัย ก้าวไปกบั สนข.

ห น้ า | 13

รายการสารคดี : เปลี่ยนโลก ดวยสองมอืเรา

ชื่อตอน : ไสเดือนกินขยะ

ความยาว : 21 นาที

จัดท าโดย : นางสาวอารีรัตนแ สุวรรณชัยรบ

แนวคดิรายการ

เนื้อหาสาระของรายการจะนําเสนอเกี่ยวกับการพัฒนาฟื้นฟูสภาพสิ่งแวดลอมการปูองกัน

และการแกไขปัญหาสิ่งแวดลอมรวมไปถึงวิธีการอนุรักษแธรรมชาติที่ถูกวิธี โดยจะนําเสนอผานทาง

โครงงานหรือกิจกรรมที่เยาวชนจากสถาบันตาง ๆ ไดจัดขึ้น เพื่อสงเสริมใหเยาวชนมีจิตสํานึกในการ

พัฒนาและฟื้นฟูสิ่งแวดลอม รวมถึงเยาวชนไดเห็นความสําคัญของปัญหาสิ่งแวดลอม และรูจักการ

เขากับสังคมและคนรอบขาง

กลุ่มเป้าหมายของรายการ

กลุ่มเป้าหมายหลัก : ชายและหญิงอายุตั้งแต 16-35 ปี

กลุ่มเป้าหมายรอง : รวมทั้งประชาชนคนทั่วไปที่สนใจเรื่องของสิ่งแวดลอม

วัตถุประสงค์รายการ

1. เพื่อปลูกฝังจิตสํานึกของคนในสังคม ใหตระหนักถึงผลกระทบจากสิ่งแวดลอม

2. เพื่อเป็นแนวทางในการรักษาและอนุรักษแสิ่งแวดลอม ไมใหเสื่อมโทรมไปมากกวาเดิม

3. สงเสริมใหคนในสังคมไดมีสวนรวมและทํากิจกรรมรวมกับผูอื่นได

คุณค่าที่มีต่อสังคม

1. มีคุณคาทางสังคม (Social Value Added)

2. มีคุณคาตอขนบธรรมเนียมประเพณีอันดี (Tradition Value Added)

3. มีคุณคาตอสุนทรียศาสตรแ (Aesthetic Value Added)

4. มีคุณคาตอความคิดสรางสรรคแตอสังคม (Inspiration Value Added)

การผลิตรายการสารคดโีทรทัศน์ “เปลี่ยนโลก ด้วยสองมือเรา”

ห น้ า | 14

รูปแบบรายการ

ประเภทรายการ : สิ่งแวดล้อม

รายละเอียดของรายการ จ านวนท้ังหมด 3 ช่วง

จ านวนท้ังหมด 3 ช่วง

เนือ้หารายการแบงเป็น 3 ชวง ดังนี้

ช่วงที่ 1: เรื่องน้ีต้องขยายน้ัน

เป็นชวงที่จะนําเสนอขาวสารและปัญหาเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมที่ไดเกิดขึ้นในปัจจุบันเพื่อที่จะ

เสนอใหเห็นถึงผลกระทบและความเสียหายตอระบบนิเวศบริเวณนั้น

ช่วงที่ 2: ช่วงเปิดมุมมอง

เป็นชวงที่นํานักวิชาการหรือผูเช่ียวชาญเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมมาใหความรูและความเขาใจ

เกี่ยวกับสิ่งแวดลอม พรอมทั้งลงพื้นที่แกไขปัญหา

ช่วงที่ 3 : ช่วงเปลี่ยนโลก ด้วยสองมือเรา

เป็นชวงเกี่ยวกับการรวมมือรวมใจในการพัฒนาสิ่งแวดลอมของคนในชุมชนและบุคคลทั่วไป

ในการฟื้นฟูสภาพสิ่งแวดลอมใหดีขึ้นพรอมทั้งอนุรักษแทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมใหคงอยู

ตลอดไป

กระบวนการผลิต

1. Pre-Production

- วางแผนการดําเนินการทั้งหมดอยางเป็นขั้นตอน

- หาขอมูลจากแหลงอางองิตาง ๆ เชน หนังสือพมิพแ นิตยสาร สื่อออนไลนแ

- กําหนดประเด็นคําถามที่จะใชในการสัมภาษณแแหลงขาว

- ติดตอแหลงขาว และเจาของสถานที่ในการสัมภาษณแและถายทํา กําหนดวันนัด

สัมภาษณแและบอกรายละเอียดแนวคําถามแกแหลงขาว

- เขียนบท โครงเรื่องยอ รวมทั้งวางแผนการลงพื้นที่สัมภาษณแ และถายทํา

2. Production

ลงพืน้ที่ตามวัน เวลา ที่ไดกําหนดไวในแผนการถายทํา เพื่อสัมภาษณแและถายทําใหเสร็จ

ตามกําหนด

ห น้ า | 15

3. Post-Production

- ลงเสียง ตัดตอ

- ตรวจสอบความถูกตองในขั้นตอนสุดทายหลังจากตัดตอเสร็จทั้งหมด

- Copy & Release

1. คุณภาพ (Quality) ทุกขั้นตอนการผลิตหรือกอนกําหนดประเด็นจะตองมีการรวบรวม

ขอมูลที่เป็นทั้งงานวิจัย รวมถึงงานวิจัยที่เกี่ยวของ และนําเสนอแงมุมของเรื่องราวที่รอบดานโดยเนน

เรื่องใกลตัวเป็นหลัก

2. คุณค่า (Value) นําเสนอกรณีที่เป็นประโยชนแตอสังคมไทย โดยชี้ใหเห็นถึงการเปลี่ยนแปลง

ของสังคมที่สงผลกระทบตอหลายภาคสวน

3. ผลงาน (Performance) การนําเสนอผลงานที่มีความนาสนใจ กระชับชัดเจน นําเสนอขอมูล

ในหลายดาน รวมถึงผลกระทบในดานวถิีการใชสอย เนนความถูกตองที่ตรงกับขอเท็จจริง เพื่อใหสังคม

เห็นถึงความเป็นจรงิที่อยูในมุมหนึ่งของสังคม

4. จรรยาบรรณ (Code of Ethics) มีจรรยาบรรณในการนําเสนอขอมูล โดยอาศัยความถูกตอง

ที่สะทอนถึงความรับผิดชอบในการนําเสนอเรื่องราวและขอมูลที่เป็นขอเท็จจริงรอบดานรวมถึงความ

สมดุล ไมชีน้ํา ดวยความซื่อสัตยแ

1. เผยแพรเรื่องราวเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมอันเป็นประโยชนแตอสังคม

2. สังคมตระหนักถึงคุณคาของสิ่งแวดลอม

3. กระตุนใหเกิดการเรียนรูและการหันมาใสใจกับคุณคาของสิ่งแวดลอมมากขึ้น

องค์ประกอบในการผลิตสารคดีเชิงคุณภาพ

คุณค่าที่มีต่อสังคม

ห น้ า | 16

รูปแบบรายการ

รายการสารคดี : เปลี่ยนโลก ดวยสองมอืเรา

ชื่อตอน : ไสเดือนกินขยะ

ความยาว : 21 นาที

ล าดับ ภาพ และ เสียง เวลา

1 TITLE + ID รายการ (10 วินาท)ี 00 : 00 : 10

2 ช่วงท่ี 1 เรื่องน้ีต้องขยาย (6 นาท)ี

- พิธีกรพูดเปิดหนา ที่ปูาย “เทศบาลเมอืงรังสิต”

- พิธีกรพาไปดูตัวอยางรายการวันนี ้วามีอะไรมานําเสนอบางในแตละชวง

- พิธีกรเกริ่นนําเขารายการชวงที่1

- (ภาพและเสียงบรรยาย) ปัญหา เขตรังสิต จ.ปทุมธานี กําลังผจญปัญหา

สิ่งแวดลอมเป็นพิษอันเกิดจาก ขยะเปียกเพิ่มขึน้ สงกลิ่นเนาเหม็น

- (ภาพและเสียงบรรยาย) ทางออก นายกเทศมนตรีรังสิตนายเดชา

กลิ่นกุสุม พบวิธีแกปัญหาขยะเปียกลนเมือง คือ การเลี้ยงไสเดือนดินใหมา

กินขยะ

00 : 06 : 10

3 น าเสนอตัวอย่างช่วงต่อไป (20 วินาท ี) 00 : 06 :30

4 ID รายการ (5 วินาท)ี 00 : 06 :35

5 --------------- AD (2 ตัว ๆ 15 วนิาที)--------(30 วินาท)ี 00 : 07 :05

6 ID รายการ (5 วินาท)ี 00 : 07 :10

7 ช่วงที่ 2 เปิดมุมมอง (6 นาท)ี

- พิธีกรพูดเปิดหนา เกริ่นนําเขา ชวงที ่2

- (ภาพและเสียงบรรยาย) สัมภาษณแพูดคุยกับนายกเทศมนตรีรังสิต

นายเดชา กลิ่นกุสุม เลารายระเอียดที่มาที่ไป การนําไสเดือนดินมากินขยะ

- นายกเทศมนตรีรังสติสาธิตการพาไปรูจักไสเดือนดนิ การเพาะพันธุแ

00 : 13 :10

8 น าเสนอตัวอย่างช่วงต่อไป (20 วินาท)ี 00 : 13 : 30

9 ID รายการ (5 วินาท)ี 00 : 13 : 35

10 ---------------- AD (2 ตัว ๆ 15 วินาท)ี------ (30 วินาท)ี 00 : 14 : 05

11 ID รายการ (5 วินาท)ี 00 : 14 : 10

ห น้ า | 17

ล าดับ ภาพ และ เสียง เวลา

12 ช่วงที่ 3 เปลี่ยนโลก ด้วยสองมือเรา (6 นาท)ี

- พิธีกรพูดเปิดหนา เกริ่นนําเขา ชวงที่3

- (ภาพและเสียงบรรยาย) นําเสนอภาพผลลัพธแของไสเดือนดินชวยให

สภาพแวดลอมดีขึ้นอยางไร

- สัมภาษณแ ชาวบาน นักวิชาการ เจาหนาที่ ฯลฯ ในเขตพืน้ที่นั้น ๆ

- พิธีกรปิดรายการ

00 : 20 : 10

13 โปรโมตรายการสัปดาห์ต่อไป (25 วินาที) 00 : 20 : 35

14 END CREDIT (25นาท)ี 00 : 21 : 00

ห น้ า | 18

รายการสารคดี : เปลี่ยนโลกดวยมือเรา

ชื่อตอน : ไสเดือนกินขยะ

ความยาว : 21 นาที

จัดท าโดย : นางสาวอารีรัตนแ สุวรรณชัยรบ

Treatment

รายการเปลี่ยนโลกดวยสองมือเรา ตอนไสเดือนกินขยะ จะพาทานผูชมไปรูจักกับวิธีการลด

ปริมาณขยะมูลฝอยและขยะเปียกของเทศบาลเมืองรังสิต อําเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี ดวยวิธีที่งาย

แบบ ธรรมชาติและสามารถเป็นรายไดเสริมใหกับครอบครัวและชุมชน วิธีการนี้เป็นตัวอยางในการ

แกไขปัญหาขยะมูลฝอยและขยะเปียกที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดลอมที่ดีและผูชมก็สามารถนํา ไปใชในการ

แกไขปัญหาขยะรวมกัน ซึ่งตอนไสเดือนกินขยะเป็นเรื่องราวตอนหนึ่งของรายการเปลี่ยนโลกดวยมอืเรา

ช่วงเรื่องน้ีต้องขยาย เป็นการนําเสนอขาวสารและปัญหาเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมที่ไดเกิดขึ้นใน

ปัจจุบัน และสงผลกระทบตอระบบนิเวศตอชุมชนหนึ่ง โดยตอนนี้ “ชวงเรื่องนี้ตองขยาย” จะพาผูชม

ไปพบปัญหาสิ่งแวดลอมที่เขตเทศบาลเมืองรังสิต ไดผลกระทบ นั่นก็คือ การเกิดขยะมูลฝอยตกคาง

มีจํานวนมากในไมสามารถทําลายไดทัน จนสงกลิ่นเหม็น เนา สรางความสกปรกใหเมือง

ช่วงเปิดมุมมอง เป็นชวงที่นํานักวิชาการหรือผูเช่ียวชาญเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมมาใหความรู

และความเขาใจและเกี่ยวกับสิ่งแวดลอม พรอมทั้งลงพืน้ที่แกไขปัญหา โดยในตอนนี้ “ชวงเปิดมุมมอง”

รายการไดนายกเทศมนตรีเขตรังสิต คุณเดชา กลิ่นกุสุม มาเป็นผูนําเสนอวิธีแกปัญหาขยะมูลฝอย

ตกคางโดยการใชไสเดือนดินไปกินขยะ

ช่วงเปลี่ยนโลกด้วยสองมือเรา เป็นชวงสุดทายของรายการ ซึ่งจะนําเสนอภาพการรวมมือ

รวมใจในการพัฒนาสิ่งแวดลอมของคนในชุมชน กลุมอาสาสมัครเยาวชน และบุคคลทั่วไป ในการฟื้นฟู

สภาพสิ่งแวดลอมใหดีขึ้นพรอมทั้งอนุรักษแทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมใหคงอยูตลอดไป

โดยในชวง “เปลี่ยนโลกดวยสองมือเรา” ในตอนนี้ รายการจะพาไปดูวาไสเดือนสามารถทําลายขยะ

ดวยวิธีการกินไดอยางไร และรายการจะพาไปพบกับบทสัมภาษณแของประชาชนในเขตเทศบาลรังสิต

วามีความคิดเห็นอยางไรเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมในเขตเมืองของตน เป็นการสะทอนความคิดเพื่อชักชวน

และรณรงณแใหเกิดการเปลี่ยนแปลงรวมกันเพื่อรักษาสิ่งแวดลอม

ห น้ า | 19

วัตถุประสงค์รายการ

1. เพื่อปลูกฝังจิตสํานึกของคนในสังคม ใหตระหนักถึงผลกระทบจากสิ่งแวดลอม

2. เพื่อเป็นแนวทางในการรักษาและอนุรักษแสิ่งแวดลอม ไมใหเสื่อมโทรมไปมากกวาเดิม

3. สงเสริมใหคนในสังคมไดมีสวนรวมและทํากิจกรรมรวมกับผูอื่นได

ประเด็นหลัก : การนําไสเดือนดินมากินขยะเปียก

ประเด็นรอง : กรรมวิธีการเลี้ยงและเพาะพันธุแไสเดือน

ชุดความจรงิ

Fact : การเลีย้งไสเดือนดิน เทศบาลเมืองรังสติ อําเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธาน ี

ห น้ า | 20

โครงสคริปต์รายการสารคด ี“เปลี่ยนโลก ด้วยสองมือเรา”

SEQUENCE 1: เกริ่นน า + เน้ือหาที่น่าสนใจของรายการวันน้ี + ช่วงเรื่องน้ีต้องขยาย

SCENE 1.1: Title เปิดเรื่อง

แนวภาพ : รวมภาพการรักษาสิ่งแวดลอม คนปลูกตนไม ภาพตนไมเขียว ภาพถังขยะ ฯลฯ

+ เพลงประกอบ

แนวค าบรรยาย : ขึน้ชื่อรายการ “เปลี่ยนโลกดวยสองมอืเรา”

SCENE 1.2: เปิดหน้าผู้ด าเนินรายการ

แนวภาพ : ภาพผูดําเนนิรายการเปิดหนา ที่ปูายเทศบาลเมืองรังสิต (LS, MS)

แนวคําบรรยาย : สวัสดีคะ ยินดตีอนรับเขาสู “รายการเปลี่ยนโลกดวยสองมือเรารายการซึ่งจะ

พาทานผูชมไปรูจักกับวิธีการรักษา ดวยวิธีการงาย ๆ และสามารถทําไดดวย

สองมือของเรา โดยวันนี้เราจะพาผูชมไปดูวิธีรักษาสิ่งแวดลอมที่แปลกไม

เหมือนใคร ซึ่งเป็นวิธีการกําจัดขยะมูลฝอยของชาวเทศบาลรังสิต ปทุมธานี

รับรองไดเลยวาเพื่อน ๆ ตองไมเชื่อแน ๆ วา วิธีการแบบนี้จะมีอยูบนโลก พูด

แบบนีเ้พื่อน ๆ คงอยากรูกันแลววา วธิีการที่วามันคอือะไรกันแน งั้นเราแอบดู

คราว ๆ กันดีกวาวาวันนีร้ายการเรามีอะไรมาฝากเพื่อน ๆ กันบาง

SCENE 1.3: ภาพไฮไลท์ท่ีน่าสนใจของรายการ

แนวภาพ : VTR ภาพตัวอยางรายการ

แนวค าบรรยาย : VTR ภาพ + เสียง ตัวอยางรายการ

SCENE 1.4: ผู้ด าเนินรายการ เปิดช่วง “เรื่องน้ีต้องขยาย”

แนวภาพ : ภาพผูดําเนนิรายการ (LS, MS)

แนวค าบรรยาย : เมื่อสักครู คงแอบเห็นกันแลวนะคะ วาวันนี้รายการเรามีวิธีการรักษา

สิ่งแวดลอมอะไรมาฝากเพื่อน ๆ หลาย ๆ คนคงตกใจกับสิ่งมีชีวิตที่เรา

นํามาใชแกปัญหาสิ่งแวดลอมเมื่อสักครู แตเราอยากบอกวาอยาพึ่งตัดสินมัน

จากรูปลักษณแภายนอกเด็ดขาด ถาติดตามตอไปรับรองวาเพื่อนจะตองทึ่ง

และหลงรักเจาสิ่งมีชีวิตตัวนี้แน ๆ เลาแบบสั้น ๆ เพื่อนคงไมเห็นความพิเศษ

ของมัน งั้นเราไปชมกันเลยดีกวาคะ กับชวงแรกของรายการ “เรื่องนี้ตอง

ขยาย”

ห น้ า | 21

SCENE 1.5: บรรยายถงึปัญหาขยะมูลฝอย ในเขตเทศบาลเมืองรังสิต ปทุมธานี

แนวภาพ : โรงเก็บขยะมูลฝอย, ตลาด,ถนน, ภาพบานเรือนประชาชนเต็มไปดวยขยะ

(LS, MS)

แนวค าบรรยาย : (vo.) ปัจจุบันเทศบาลเมืองรังสิต ปทุมธานี มีการขยายตัวทางเศรษฐกิจอยาง

รวดเร็ว มีประชากรอพยพเขามาอาศัยอยูเป็นจํานวนมาก สืบเนื่องมาจากการ

เป็นแหลงการศึกษาระดับอุดมศึกษาขนาดใหญที่มีมหาวิทยาลัยชื่อดังตั้งอยู

จํ านวนมาก และการมีตลาดสดขายส งปลีก ผัก ผลไมขนาดใหญ

ระดับประเทศ เหตุนี้จึงทําใหพื้นที่เขตรังสิต ปทุมธานี กลายเป็นพื้นที่ที่มีการ

ใชทรัพยากรปริมาณสูง และเมื่อมีการใชทรัพยากรสูงจึงทําใหเกิดผลลัพธแอีก

ดานที่เป็นปัญหา นั่นก็คือ มันสงผลทําใหพื้นที่ในเขตเทศบาลรังสิตกลายเป็น

เขตที่มีปริมาณขยะมูลฝอยเพิ่มสูงขึ้นเชนกัน และมันก็สงผลกระทบตอ

สภาพแวดลอมของพื้นที่ในปัจจุบัน

SCENE 1.6: สัมภาษณ์คนในพื้นที่ หลากหลายอาชีพ ประเด็น ปัญหาขยะ

แนวภาพ : สัมภาษณแประชาชน หลากหลายอาชีพ พูดคุยถึงปัญหาเรื่องขยะ (MS)

แนวค าบรรยาย : สัมภาษณแประชาชนหลากหลายอาชีพ เชน ประชาชนทั่วไป พอคา แมคา

นักเรียน นักศึกษา ขาราชการ คนขับรถรับจาง ฯลฯ สะทอนปัญหาเรื่อง

สิ่งแวดลอมในเขตรังสิต อันเกิดจากขยะที่เพิ่มจํานวนมากขึ้นเรื่อย ๆ

แนวค าถาม

เมื่อเห็นขยะวางเกลื่อนกลาดตามพื้น สงกลิ่นเหม็นเนา รูสกึยังไงกับสิ่งที่เห็น?

คิดวาปัญหาที่ทําใหขยะมากขึ้นเพราะอะไร?

อยากฝากใหผูบริหารหรือหนวยงานผูรับผดิชอบมาดูแลอยางไร?

SCENE 1.7: บรรยายถงึแนวทางการแก้ไขของหน่วยงานผู้รับผิดชอบในพื้นที่

แนวภาพ : ภาพการทํางาน การรณรงคแ การตอสู ของหนวยงานในการลดขยะ

(สื่อใหเห็นถึงความพยายามแลว แตปัญหาขยะก็ยังไมสามารถแกได)

แนวค าบรรยาย : (vo.) แมทางหนวยงานผูรับผดิชอบ นั่นก็คือ เทศบาลรังสิต จะพยายาม เขา

มาดูแลจัดใหมีการรณรงคแใหคนในพื้นที่ชวยกันรักษาความสะอาด แตก็พบวา

ปัญหานั้นไมไดอยูที่การเพิ่มของจํานวนขยะเพียงอยางเดียว แตปัญหาที่แลดูจะ

สําคัญยิ่งกวา กลับกลายเป็นเรื่อง เมื่อรวบรวมขยะไดแลว จะหาวิธี

ทําลายขยะเหลานั้น ไดอยางไร ดูแลวชางเป็นงานที่นาปวดหัวจริง ๆ นะคะ แต

ความพยายามอยูที่ไหน ความสําเร็จก็ตองอยูที่นั่น วันนี้ เทศบาลรังสิต

ห น้ า | 22

สามารถคนพบทางออกในการกําจัดขยะไดแลว และมันก็เป็นวิธีทาง

ธรรมชาติที่แปลกและนาสนใจเหลือเกิน นั่นก็คือ การใชไสเดือนดิน มาเลี้ยง

แลวปลอยใหกินขยะเปียก

SCENE 1.8: น าเสนอโครงการเลี้ยงไส้เดือนดนิของเทศบาลเมืองรังสิต

แนวภาพ : บริเวณรอบ ๆ โครงการ, บอเลี้ยงไสเดือนดนิ, คนเลี้ยงไสเดือน (LS,MS)

แนวค าบรรยาย : โครงการเลี้ยงไสเดือนดินเป็นโครงการนํารองของเทศบาลเมืองรังสิต จัดทํา

ขึ้นเพื่อกําจัดขยะมูลฝอยประเภทขยะเปียกโดยจะนําไสเดือนดินพันธุแขี้ตาแร

มาเพาะเลี้ยงไวในบอซีเมนตแ เพื่อทําการเพาะขยายพันธุแและแจกจายใหชุมชน

เพื่อนําไปจํากัดขยะ และเป็นรายไดเสริมใหกับครอบครัว

SCENE 1.9: รวมภาพไส้เดือนดินกินขยะ และภาพกิจกรรมต่าง ๆ

แนวภาพ : รวมภาพไสเดือนกินดินขยะ และภาพกิจกรรมตาง ๆ ประกอบเพลงจังหวะ

สบาย ๆ

ค าบรรยาย : เพลงประกอบ

SCENE 1.10: ผู้ด าเนินรายการพูดปิดช่วงท่ี 1

แนวภาพ : ผูดําเนนิรายการพูดปิดชวงที่ 1 (MS , CU)

แนวค าบรรยาย : เห็นไหมคะ บอกแลววาเราอยาพึ่งตัดสินอะไรจากการมองภายนอกอยางเดียว

ยกตัวอยางเชน กลุมไสเดือนดินเหลานี้ได ภายใตรูปโฉมที่หลาย ๆ คนเห็นตอง

รองยี้ แตเมื่อไดเห็นคุณประโยชนแที่มันทําใหโลกของเรา ตองยอมรับเลยคะวา

นี่แหละเขาเรียกวา หลอซอนรูปจริง ๆ แตเรื่องของเจาไสเดือนดิน ยังไมหมดแค

นี้นะคะ ชวงหนาเราจะพาไปทําความรูจักกับเจาไสเดือนดิน แบบใกลชิดกวานี ้

รออีกสักครูนะคะ

SCENE 1.11: ตัวอย่างช่วงท่ี 2

แนวภาพ : พาไปชมการเลีย้งดูเจาไสเดือน สาธิตโดย นายกเทศมนตรีรังสติ

แนวค าบรรยาย : นายกเทศมนตรีฯ คอยใหความรู และรายละเอียดเกี่ยวกับไสเดือนดิน

…………………………………………………………………………………………………………

ห น้ า | 23

SEQUENCE 2: เปิดมุมมอง

SCENE 2.1: เปิดหน้าผู้ด าเนินรายการ ช่วงที่ 2 ช่วงเปิดมุมมอง

แนวภาพ : ภาพผูดําเนนิรายการเปิดหนา ที่แปลงเลีย้งไสเดือน (MS, CU)

แนวค าบรรยาย : กลับเขาสูชวงที่ 2 ของรายการเราแลวนะคะ ชวงที่แลวเราไดพาเพื่อน ๆ ไป

พบกับวิธีรักษาสิ่งแวดลอม โดยการใชไสเดือนดินมากินขยะ ซึ่งเป็นวิธีการ

รักษาสิ่งแวดลอมแบบธรรมชาติที่นาสนใจมาก แตเราเชื่อวาหลาย ๆ คน

คงอยากจะรูจักเจาไสเดือนนีม้ากขึน้ ชวงนีเ้รา จงึอยากจะพาผูชมไปทําความรูจัก

กับเจาไสเดือนดินกันแบบสนิมสนมใหมากขึ้นกวาเดิม โดยจะมีผูใหญใจดีพาเรา

บุกถึงบานเจาไสเดือนดินนั่นก็คือ ทานนายกเทศมนตรีรังสิต คุณเดชา กลิ่นกุสุม

ไปชมกันเลยคะ

SCENE 2.2: นายกเทศมนตรีฯ ให้ความรู้เกี่ยวกับไส้เดือนดินและการก าจัด

แนวภาพ : นายกเทศมนตรีฯ พูดแทรก ดวยภาพประกอบเขามาคั่น ระหวางการพูดตาม

จังหวะที่เหมาะสม (MS, CU, ECU)

แนวค าบรรยาย : นายกเทศมนตรีฯ พูดถึงที่มาที่ไปของวิธีนี้วาเริ่มตนไดอยางไร ไดแนวคิดมา

จากไหน มันมปีระโยชนแและจุดเดนอยางไร

SCENE 2.3: นายกเทศมนตรีฯ พาแปลงเลี้ยงพันธุ์ไส้เดือนดิน

แนวภาพ : เปิดหนา นายกเทศมนตรีฯ ที่แปลงเลี้ยงไสเดือนดิน นายกเทศมนตรีฯ พาเรา

ไปชมวิธีเลี้ยงหรอืเพาะพันธุแไสเดือนดิน (MS, CU, ECU)

แนวค าบรรยาย : นายกเทศมนตรีฯ พูดถึงกลวิธีเพาะพันธุแ การเลี้ยง การใหอาหาร และชวงวัย

ที่เหมาะกับการใชงาน

SCENE 2.4: รวมภาพการเลี้ยงดู เพาะไส้เดือน

แนวภาพ : รวมภาพไสเดือนกินดินขยะ และภาพกิจกรรมประกอบเพลงจังหวะสบาย ๆ

(LU, MS, CU, ECU)

แนวค าบรรยาย : เพลงประกอบ

SCENE 2.5: ผู้ด าเนินรายการพูดปิดช่วงท่ี 2

แนวภาพ : ผูดําเนนิรายการพูดปิดชวงที่ 2 (MS , CU)

แนวค าบรรยาย : เป็นยังไงกันบางคะ หลังจากที่ไดแวะไปชมบานของไสเดือนดินกันแลวเราหวัง

วาเพื่อน ๆ คงจะไดรูจักมันมากขึ้น ไดรูไดเห็นวามันกินอยูกันอยางไร และมี

ประโยชนแตอแวดลอมของเรามากขนาดไหน อยาพึ่งหนีไปไหนนะคะ ชวงตอไปเรา

ยังมีอะไรใหติดตามอีกเยอะเลย แตตอนนีเ้ราไปพักกันสักครูกอน แลวเจอกันคะ

ห น้ า | 24

SCENE 2.6: ตัวอย่างช่วงท่ี 3

แนวภาพ : นายกเทศมนตรีฯอพาเราไปดูความสามารถของเจาไสเดือนดิน (MS, CU)

แนวค าบรรยาย : นายกเทศมนตรีบรรยายสาธิตการกินขยะของไสเดือนดนิ

………………………………………………………………………………………………..

SEQUENCE 3: เปลี่ยนโลก ด้วยสองมือเรา

SCENE 3.1: เปิดหน้าผู้ด าเนินรายการ ช่วงที่ 3 “โลกสวยด้วยมือเรา”

แนวภาพ : ภาพผูดําเนนิรายการเปิดหนา ขาง ๆ รถขนขยะ (LU, MS, CU)

แนวค าบรรยาย : กลับเขาสูชวงสุดทายของรายการของเราแลว กับชวง “เปลี่ยนโลกดวยสอง

มือเรา” สําหรับชวงสุดทายนี้รายการจะพาเพื่อน ๆ ไปตามติดชีวิตของเจา

ไสเดือนดินวา เมื่อมันออกปฏิบัติงานกําจัดขยะ จะเป็นยังไงกัน ไปดูกันเลยคะ

SCENE 3.2: นายกเทศมนตรีฯ พาไปดูไส้เดือนดินขณะก าลังกินขยะเปียก

แนวภาพ : นายกเทศมนตรีฯ พาเราดูไสเดือนดนิ ที่อยูใตกองขยะเปียก (MS, ECU)

แนวค าบรรยาย : นายกเทศมนตรี ฯ พูดบรรยายใหขอมูล กลวิธี และลักษณะขณะไสเดือนที่

กําลังกินขยะเปียก

SCENE 3.3: สัมภาษณ์ชาวบ้าน หรอื ผู้ที่เพาะไส้เดือนดิน ในเขตท้องท่ี

แนวภาพ : สัมภาษณแชาวบาน หรือ ผูที่เพาะไสเดือน ตามแบบวิธีที่ทางเทศบาลรังสิต

แนะนําวาพวกเขามีความเห็นดี ๆ อยางไร กับวิธีทําลายขยะดวยไสเดือนดิน

(MS)

แนวค าบรรยาย :

แนวค าถาม

คิดวา วิธีกําจัดขยะดวยการนําไสเดือนดินไปกินขยะ ดีตอสภาพแวดลอมอยางไร

คิดวานอกจากนี้ การเพาะไสเดือนยังใหอะไรเพิ่มเติม (โยงเขาคําตอบ วาเป็นรายไดเสริม)

อยากใหฝากถึงผูชม ชวนมาดูแลสิ่งแวดลอมดวยกัน เพื่อรักษาโลก

SCENE 3.4: ประมวลภาพ ไส้เดือนดิน ช่วยเหลือสิ่งแวดล้อมอย่างๆ

แนวภาพ : รวมภาพไสเดือนดินกินขยะ และภาพกิจกรรมกําจัดขยะโดยไสเดือน

ประกอบเพลงจังหวะสบาย ๆ (LS, MS, CU, ECU)

แนวค าบรรยาย : เพลงประกอบ

ห น้ า | 25

SCENE 3.5: ผู้ด าเนินรายการ พูดปิดรายการ

แนวภาพ : ผูดําเนนิรายการ พูดปิดรายการ (MS , CU)

แนวค าบรรยาย : ไสเดือนดินตัวเล็ก ๆ ที่รายการของเรานําเสนอในวันนี้ หวังวาคงจะให

แรงบันดาลใจแกใครหลายคนไดไมมากก็นอย มันเป็นวิธีรักษาสิ่งแวดลอม

ที่งาย ประหยัด แถมยังสามารถทําเป็นอาชีพสร างรายไดเสริมใหกับ

ครอบครัวและชุมชนได หากเพื่อน ๆ พรอมที่จะทําอะไรเพื่อโลกดวยวิธีนี ้

หรือมีวิธีอื่น ๆ ก็จงอยารีรอใหมันสายเกินไปนะคะ โลกของเรากําลังรอ

การเปลี่ยนแปลงดวยสองมือ เพื่อน ๆ อยูเสมอ เจอกันสัปดาหแหนาคะ

SCENE 3.6: ตัวอย่าง “ตอนต่อไป สัปดาห์หน้า”

แนวภาพ : .........................................................................................

แนวค าบรรยาย : .........................................................................................

……………………………………………………………………….

ห น้ า | 26

Script รายการสารคดี : เปลี่ยนโลกดวยสองมอืเรา

ตอน : ไสเดือนดิน กินขยะ

ความยาว : 21 นาที

จัดท าโดย : นางสาวอารีรัตนแ สุวรรณชัยรบ

ช่วงที่ 1 เกริ่นน า + เน้ือหาที่น่าสนใจของรายการวันน้ี + ช่วงเรื่องน้ีต้องขยาย

ล าดับที่/ภาพ เสียง

1

Title เปิดเรื่อง

CG:

- เปลี่ยนโลกด้วยสองมือเรา

- ตอน ไส้เดือนดินกินขยะ

LOGO รายการ

Intro

ชื่อรายการ เปลี่ยนโลก ดวยสองมือเรา

ชื่อตอน ไสเดือนดิน กินขยะ

ผลิตโดย นางสาวอารีรัตนแ สุวรรณชัยรบ และทีมงาน

2 เปิดหนาผูดําเนินรายการ

(Ls, Ms)

CG:

นางสาวอารรีัตน์ สุวรรณชัยรบ

LOGO รายการ

สวัสดีคะ ยินดีตอนรับเขาสู รายการ “เปลี่ยนโลกดวยสอง

มือเรา” รายการซึ่งจะพาทานผูชมไปรูจักกับวิธีการรักษา

สิ่งแวดลอม ดวยวิธีการงาย ๆ และสามารถทําไดดวยสอง

มือของเรา โดยวันนี้เราจะพาผูชมไปดูวิธีรักษาสิ่งแวดลอม

ที่แปลกไมเหมือนใคร ซึ่งเป็นวิธีการกําจัดขยะมูลฝอยของ

ชาวเทศบาลรังสิต ปทุมธานี รับรองไดเลยวาเพื่อน ๆ ตอง

ไมเชื่อแน ๆ วาวิธีการแบบนี้จะมีอยูบนโลก พูดแบบนี้เพื่อน

ๆ คงอยากรูกันแลววา วิธีการที่วามันคืออะไรกันแน งั้นเรา

แอบดูคราว ๆ กันดีกวา วาวันนี้รายการเรามีอะไรมาฝาก

เพื่อน ๆกันบาง

3 ภาพไฮไลทแที่นาสนใจของรายการ เสียงไฮไลทแของรายการ

4 ผูดําเนนิรายการ (Ms)

เมื่อสักครูคงแอบเห็นกันแลวนะคะวา วันนี้รายการเรามี

วิธีการรักษาสิ่งแวดลอมอะไรมาฝากเพื่อน ๆ หลาย ๆ คน

คงตกใจกับสิ่งมีชีวิตที่เรานํามาใชแกปัญหาสิ่งแวดลอม

เมื่อสักครู แตเราอยากบอกวาอยาพึ่งตัดสินมันจาก

รูปลักษณแภายนอกเด็ดขาด ถาติดตามตอไปรับรองวา

ห น้ า | 27

ล าดับที่/ภาพ เสียง

LOGO รายการ

เพื่อนจะตองทึ่งและหลงรักเจาสิ่งมีชีวิตตัวนี้แน ๆ เลาแบบ

สั้น ๆ เพื่อนคงไมเห็นความพิเศษของมัน งั้นเราไปชมกัน

เลยดีกวาคะ กับชวงแรกของรายการ “เรื่องน้ีต้องขยาย”

5 โรงเก็บขยะมูลฝอย, ตลาด, ถนน,

ภาพบานเรือนประชาชนเต็มไปดวย

ขยะ (LS, MS, CU)

LOGO รายการ

(V.O) ปัจจุบันเทศบาลเมืองรังสิต มีการขยายตัวทาง

เศรษฐกิจอยางรวดเร็ว มีประชากรอพยพเขามาอาศัยอยูเป็น

จํานวนมาก สืบเนื่องมาจาก การเป็นแหลงการศึกษา

ระดับอุดมศึกษาขนาดใหญที่มีมหาวิทยาลัยชื่อดังตั้งอยู

จํานวนมาก และการมีตลาดสดขายสงปลีก ผัก ผลไม

ขนาดใหญระดับประเทศ เหตุนี้จึงทําใหพื้นที่ เขตรังสิต

ปทุมธานี กลายเป็นพื้นที่ที่มีการใชทรัพยากรปริมาณสูง

และ เมื่อมีการใชทรัพยากรสูงจึงทําใหเกิดผลลัพธแอีกดาน

ที่ เป็นปัญหา นั่นก็คือ มันสงผลทําใหพื้นที่ในเขตรังสิต

กลายเป็นเมืองที่มีปริมาณขยะมูลฝอยเพิ่มสูงขึ้ นเชนกัน

และมันก็สงผลกระทบตอสภาพแวดลอมของพืน้ที่ในปัจจุบัน

6 สัมภาษณแคนในพื้นที่ หลากหลาย

อาชีพในเขตเทศบาลรังสิต สะทอน

ปัญหาเรื่องสิ่งแวดลอมในเขตรังสิต

อันเกิดจากขยะที่เพิ่มจํานวนมากขึ้น

เรื่อย ๆ (MS)

CG:

ชื่อ และ อาชีพบุคคลที่สัมภาษณ์

แนวค าถาม

- เมื่อเห็นขยะวางเกลื่อนกลาดตามพืน้ สงกลิ่นเหม็นเนา

รูสกึยังไงกับสิ่งที่เห็น?

- คิดวาปัญหาที่ทําใหขยะมากขึ้น มีสาเหตุจากอะไร?

- อยากฝากใหผูบริหารหรอืหนวยการผูรับผดิชอบมาดูแล

อยางไร?

7 ภาพ INSERT การทํางานของ

เจาหนาที่ของเทศบาลรังสติ

พยายามแกปัญหาขยะในพื้นที่

(LS, MS, CU)

LOGO รายการ

(V.O) แมทางหนวยงานผูรบัผดิชอบนั่นก็คือ เทศบาลรังสิต

จะพยายามเขามาดูแลจัดใหมีการรณรงคแใหคนในพื้นที่

ชวยกันรักษาความสะอาด แตก็พบวาปัญหานั้นไมไดอยูที่

การเพิ่มของจํานวนขยะอยางเดียว แตปัญหาใหญที่แลดูจะ

สําคัญยิ่งกวา กลับกลายเป็นเรื่อง เมื่อรวบรวมขยะไดแลว

จะหาวิธีทําลายขยะเหลานั้น ไดอยางไร ดูแลวชางเป็นงาน

ที่นาปวดหัวจริง ๆ นะคะ แตความพยายามอยูที่ไหน

ความสําเร็จก็ตองอยูที่นั่น วันนี้เทศบาลรังสิตไดคนพบ

ห น้ า | 28

ล าดับที่/ภาพ เสียง

ทางออกที่นาสนใจมากในการกําจัดขยะและมันก็เป็นวิธี

ทางธรรมชาติ ที่แปลกเหลือเกิน นั่นก็คือ การใชไสเดือนดิน

มากินขยะ

8 รวมภาพโครงการเลี้ยงไสเดือนดิน

ของเทศบาลเมืองรังสติ

(V.O.) โครงการเลี้ยงไสเดือนดินเป็นโครงการนํารองของ

เทศบาลเมอืงรังสิตจัดทําขึน้เพื่อกําจัดขยะมูลฝอยประเภท

ขยะเปียกโดยจะนําไสเดือนดินพันธุแขี้ตาแร มาเพาะเลี้ยงไว

ในบอซีเมนตแ เพื่อทําการเพาะขยายพันธุและแจกจายให

ชุมชนเพื่อนําไปจํากัดขยะและเป็นรายไดเสริมใหกับ

ครอบครัว

9 รวมภาพ INSERT ไสเดือนดินกิน

ขยะและภาพกิจกรรม

(LS, MS, CU, ECU)

เพลงประกอบ

10 พิธีกรพูดปิดชวงที ่1 (MS , CU)

LOGO รายการ

เห็นไหมคะ บอกแลววาเราอยาพึ่งตัดสินอะไรจากการมอง

ภายนอกอยางเดียว ยกตัวอยางเชน กลุมไสเดือนดิน

เหลานี้ได ภายใตรูปโฉมที่หลาย ๆ คนเห็นตองรองยี้

แตเมื่อไดเห็นคุณประโยชนแที่มันทําใหโลกของเรา ตอง

ยอมรับเลยคะวา นี่แหละเขาเรียกวา หลอซอนรูปจริง ๆ …

แตเรื่องของเจาไสเดือนดิน ยังไมหมดแคนี้นะคะ ชวงหนา

เราจะพาไปทําความรูจักกับเจาไสเดือนดิน แบบใกลชิด

กวานี ้...รออีกสักครูนะคะ

11 ตัวอยางชวงที่ 2 นายกเทศมนตรี

รังสติพาไปชมการเจาไสเดือน

CG:

- ตัวอย่างช่วงต่อไป

นายกเทศมนตรี คอยบรรยายใหความรูและรายละเอียด

เกี่ยวกับไสเดือนดิน

ช่วงที่ 2 “เปิดมุมมอง”

ล าดับที่/ภาพ เสียง

12 เปิดหน้าผู้ด าเนินรายการ

ที่แปลงเลีย้งไสเดือน (MS,CU)

กลับเขาสูชวงที่ 2 ของรายการเราแลวนะคะ ชวงที่แลวเราได

พาเพื่อน ๆ ไปพบกับวิธีรักษาสิ่งแวดลอมโดยการใชไสเดือน

ห น้ า | 29

ล าดับที่/ภาพ เสียง

CG:

นางสาวอารรีัตน์ สุวรรณชัยรบ

LOGO รายการ

ดินมากินขยะ ซึ่งเป็นวิธีการรักษาสิ่งแวดลอมแบบธรรมชาติ

ที่นาสนใจมาก แตเราเชื่อวาหลาย ๆ คนคงอยากจะรูจัก

เจาไสเดือนนี้มากขึ้น ชวงนี้เราจึงอยากจะพาผูชมไปทําความ

รูจักกับเจาไสเดือนดินกันแบบสนิท สนมใหมากขึ้นกวาเดิม

โดยจะมีบุคคลใจดีพาเราบุกถึงบานเจาไสเดือนดินนั่นก็คือ

ทานนายกเทศมนตรีรังสิต คุณเดชา กลิ่นกุสุม .. ไปชมกัน

เลยคะ

13 นายกเทศมนตรีเมืองรังสิตนั่งนิ่งพูด

ใหความรูเกี่ยวกับไสเดือนดินและ

การกําจัดขยะ (MS)

CG:

นายเดชา กลิ่นกุสุม

นายกเทศมนตรเีมืองรังสิต

นายกเทศมนตรีเมืองรังสิต เลาเรื่องเกี่ยวกับไสเดือนดิน

ใหฟังถึงที่มาที่ไปเริ่มตนไดอยางไร, ไดแนวคิดมาจากไหน,

มันมปีระโยชนแ จุดเดนอยางไร ฯลฯ

14 นายกเทศมนตรีพาไปชมแปลงเลีย้ง

พันธุแไสเดือนดนิ (MS)

C :

แปลงเพาะพันธุ์ไส้เดือนดิน

เทศบาลเมืองรังสิต

LOGO รายการ

นายกพูดถึงกลวิธีเพาะพันธุแ การเลี้ยงดู การใหอาหาร

และชวงวัยที่เหมาะกับการใชงาน ฯลฯ

15 รวมภาพ INSERT ไสเดือนกินดิน

ขยะ และภาพกิจกรรมในวันนี ้

ขณะนายกเทศมนตรีเมืองรังสิต

พ าชม แป ล ง เ พ า ะ ไ ส เ ดื อ น ดิ น

ประกอบเพลงจังหวะสบาย ๆ

(LS, MS, CU, ECU)

เพลงประกอบ

16 เปิดหนาผูดําเนินรายการ พูดปิด

ชวงที่ 2 (MS, CU)

เป็นยังไงกันบางคะ หลังจากที่ ไดแวะไปชมบานของ

ไสเดือนดินกันแลว เราหวังวาเพื่อน ๆ คงจะไดรูจักมัน

มากขึ้น ไดรูไดเห็นวามันกินอยูกันอยางไร และมีประโยชนแ

ตอสิ่งแวดลอมของเรามากขนาดไหน อยาพึ่งหนีไปไหน

ห น้ า | 30

ล าดับที่/ภาพ เสียง

LOGO รายการ

นะคะ ชวงตอไปเรายังมีอะไรใหติดตามอีกเยอะเลย

แตตอนนีเ้ราไปพักกันสักครูกอน แลวเจอกันคะ

17 ตัวอย่างช่วงท่ี 3

ที่กองขยะ นายกเทศมนตรีเมือง

รังสติพาเราไปดู ความสามารถของ

เจาไสเดือนดินขณะกินขยะ

(MS, CU)

CG:

- ตัวอย่างช่วงต่อไป

นายกเทศมนตรีพูดบรรยายสาธิตการกินขยะของไสเดือน

ดิน ขณะพาชม

ช่วงที่ 3 เปลี่ยนโลกด้วยสองมือเรา

ล าดับที่/ภาพ เสียง

18 เปิดหนาผูดําเนินรายการ ยืนขาง ๆ

รถขนขยะ ที่มตีราของของเทศบาล

เมืองรังสติ (LS, MS)

CG:

นางสาวอารรีัตน์ สุวรรณชัยรบ

LOGO รายการ

กลับเขาสูชวงสุดทายของรายการของเราแลวกับชวง

“เปลี่ยนโลกดวยสองมอืเรา” สําหรับชวงสุดทายนี้รายการ

จะพาเพื่อนๆไปตามติดชีวิตของเจาไสเดือนดินวา เมื่อมัน

ออกปฏิบัติงานกําจัดขยะ จะเป็นยังไงกัน ไปดูกันเลยคะ

19 นายกเทศมนตรีเมืองรังสิต พาไปดู

ไสเดือนดินขณะกําลังกินขยะเปียก

(MS)

LOGO รายการ

นายกเทศมนตรี พูดบรรยายใหขอมูล กลวิธี และลักษณะ

ขณะไสเดือนดินกําลังกินขยะเปียก

20 สัมภาษณแ และพูดคุยชาวบานใน

เขตทองที่เทศบาลเมืองรังสิต (MS)

CG:

- ชื่อและอาชีพบุคคลที่

สัมภาษณ์

แนวค าถาม

- คิดวาวิธีกําจัดขยะดวยการนําไสเดือนดินไปกินขยะ

ดีตอสภาพแวดลอมอยางไร

- คิดวานอกจากนี ้การเพาะไสเดือนยังใหอะไรเพิ่มเติม

(โยงเขาคําตอบ วาเป็นรายไดเสริม)

- อยากใหฝากถึงผูชม ชวนมาดูแลสิ่งแวดลอมดวยกัน

เพื่อรักษาโลก

ห น้ า | 31

ล าดับที่/ภาพ เสียง

21. รวมภาพ INSERT ไสเดือนดินกิน

ขยะ และภาพกิจกรรมกําจัดขยะ

โดยไสเดือน ประกอบเพลงจังหวะ

สบาย ๆ (LS, MS, CU, ECU)

เพลงประกอบ

22. ผูดําเนนิรายการเปิดหนาพูดปิด

รายการ (MS, CU)

CG:

นางสาวอารรีัตน์ สุวรรณชัยรบ

LOGO รายการ

ไสเดือนดินตัวเล็ก ๆ ที่รายการของเรานําเสนอในวันนี ้

หวังวาคงจะใหแรงบันดาลใจแกใครหลายคนไดไมมาก

ก็นอย มันเป็นวิธีรักษาสิ่งแวดลอมที่งาย ประหยัด แถมยัง

สามารถทําเป็นอาชีพสรางรายไดเสริมใหกับครอบครัว

และชุมชนได หากเพื่อน ๆ พรอมที่จะทําอะไรเพื่อโลกดวย

วิธีนี้ หรือมีวิธีอื่น ๆ ก็จงอยารีรอใหมันสายเกินไปนะคะ

โลกของเรากําลังรอการเปลี่ยนแปลงดวยสองมือของ

เพื่อน ๆ อยูเสมอ

…… เจอกันสัปดาหแคะ

23. ตัวอยางตอนตอไป สัปดาหแหนา

CG: ตัวอย่างตอนต่อไป

ห น้ า | 32

Timeline ระยะเวลาการผลิตรายการ “เปลี่ยนโลกด้วยสองมือเรา”

วันท่ี

รายละเอียด 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Pre-Production

หาข้อมูล เขียนบทรายการ

ลงพื้นที่ดูสถานที่ถ่ายท า

Production

Post-Production

วันท่ี

รายละเอียด 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Pre–Production

Production

บันทึกเทป

Post-Production

ลงเสียง

ตัด ต่อ

แก้ไข

*

ห น้ า | 33

งบประมาณการผลิตรายการ

รายละเอียดงบประมาณที่ใช้ในการผลิต เป็นเงนิ (บาท)

1. ขั้นตอน Pre-Production

- คาเดินทาง ดูสถานที่ถายทําจรงิ/ติดตอถายทํา (500 บาท x 2 วัน)

- คาอาหาร เครื่องดื่ม ดูสถานที่ถายทําจริง/ติดตอถายทํา

(250 บาท x 2 วัน)

- จัดทําเอกสาร พิมพแงาน/ถายเอกสาร

- อื่น ๆ ระหวางหาขอมูล

รวม

1,000

500

500

500

2,500

2. ขั้นตอน Production (5 วัน)

- คาน้ํามันรถ (500 บาท x 5 วัน)

- คาอาหาร + เครื่องดื่ม ทีมงาน 4 คน (600 บาท x 5 วัน)

- เชากลอง + ขาตั้งกลอง + wireless เหมา (2000 บาท x 5 วัน)

- คาเสื้อผา/อุปกรณแตกแตงหนา

- คามวนมินดิีวี (150 บาท x 10 มวน)

- คาศลิปกรรม ทําอุปกรณแประกอบฉาก

รวม

2,500

3,000

10,000

2,000

1,000

1,500

20,000

3. ขั้นตอน Post-Production (5 วัน)

- เชาหองตัดตอ (1,000 บาท x 3 ครั้ง)

- จางทํากราฟิก ซีจี (1,500 บาท x 1 งาน)

รวม

3,000

1,500

4,500

รวมงบประมาณท้ังหมด 27,000 บาท

จ านวนเงนิเป็นตัวอักษร (สองหมื่นเจ็ดพันบาทถ้วน)

ห น้ า | 34

BREAKDOWN SCRIPT

วันท่ีถ่ายท า ล าดับ Shot ถ่ายท า

Presenter Location

Make-up

/costume Prop Remark

16

17

18

ห น้ า | 35

การก ากบัภาพ

ห น้ า | 36

ขนาดภาพและมุมกล้อง

การกําหนดภาพของแตละ shot ในการถายทําภาพยนตรแสั้น มีลักษณะสําคัญเพราะเป็นการ

ใชกลองโนมนาวชักจูงความสนใจของคนดูและเพื่อใหเกิดความหมายที่ตองการสื่อสารกับผูดู

ซึ่งตองพิจารณาใชองคแประกอบหลายอยางในการกําหนดภาพ เชน ความยาวของ shot ของแอ็คช่ันของ

ผูแสดง ระยะความสัมพันธแระหวางคนดูกับผูแสดง หรือ subject มุมมอง การเคลื่อนไหวของกลองและ

ผูแสดง ตลอดจนบอกหนาที่ของ shot วาทําหนาที่อะไร เชน แทนสายตาใคร เป็นตน

ขนาดภาพ

- ภาพระยะไกลมากหรอืระยะไกลสุด (Extreme Long Shot/ELS)

- ภาพระยะไกล (Long Shot/LS)

ห น้ า | 37

- ภาพระยะไกลปานกลาง (Medium Long Shot/MLS)

- ภาพระยะปานกลาง (Medium Shot/MS)

- ภาพระยะใกล้ปานกลาง (Medium Close-Up/MCU)

ห น้ า | 38

- ภาพระยะใกล้ (Close-Up/CU)

- ภาพระยะใกล้มาก (Extreme Close-Up/ECU หรอื XCU)

มุมกล้อง

- มุมสายตานก (Bird’s-eye view)

ห น้ า | 39

- มุมสูง (High-angle shot)

- มุมระดับสายตา (Eye-level shot)

- มุมต ่า (Low-angle shot)

ห น้ า | 40

- มุมสายตาหนอน (Worm’s-eye view)

- มุมเอียง (Oblique angle shot)

- มุมแทนสายตา (Point-of-view Camera Angles)

ห น้ า | 41

การเคลื่อนกล้อง

ภาพยนตรแมีความแตกตางจากภาพนิ่ง 2 ประการ คือ นอกจากสามารถถายภาพเคลื่อนไหวได

แลว ยังสามารถเคลื่อนที่ไปไดดวยการเคลื่อนกลองในขณะถายทํา แมมีความยุงยากซับซอนและ

เสียเวลามากกวาการตั้งกลองถายนิ่ง ๆ (Static Shot) แตทําใหหนังมีความโดดเดนทางดานอารมณแสูง

จุดประสงคแหลักของการเคลื่อนกลอง คือ ติดตามผูแสดง เป็นการเชื่อมกันระหวางสองความคิด

และยังเป็นการสรางอารมณแที่ทรงพลัง ถาหากใชการเคลื่อนไหวกลองแทนมุมมองของผูแสดง

การแพน (Panning) การทิลท์ (Tilt)

1. เพื่อครอบคลุมพืน้ที่ที่มขีนาดใหญ ไมสามารถมองเห็นไดทั่วในเฟรมเดียว หรอื fixed frame

2. ใชตดิตามแอ็คช่ันของผูแสดง

3. ใชเช่ือมจุดสนใจของภาพ

4. ใหความหมายของการเชื่อมระหวางจุดสนใจของภาพ ตั้งแต 2 จุดขึน้ไป

การแทรค (Tracking)

1. การแทรคกลองใหมคีวามเร็วเทากับการเคลื่อนที่ของ subject

2. การแทรคกลองใหมคีวามเร็วไวหรอืชากวาการเคลื่อนที่ของ subject

3. การแทรคกลองเขาหาหรอืออกจาก subject

4. การแทรคกลองหมุนรอบ subject

การเครน (Craning)

การเครน คือ การถายภาพที่กลองตัง้อยูบนแขนของดอลลี่ขนาดใหญ เรียกวา cherry picker

หรือ crane truck สามารถเคลื่อนที่ไดหลายทิศทาง ทั้งแนวนอนและแนวตั้ง โดยเคลื่อนกลองใหสูงขึ้น

เห็นเป็นภาพมุมกวางตอเนื่องกัน หรอืลดใหกลองต่ําลงรับแอ็คชั่น

ภาพที่ไดจากการเครนกลองใหความรูสึกที่สงาผาเผย ตรึงความสนใจของคนดู ทําใหลืม

subject ไปช่ัวขณะ เพราะความตะลึงในมุมมองที่แปลกและระยะภาพที่กําลังเปลี่ยนไป

ห น้ า | 42

การถือกล้องถ่าย (Handheld Camera)

การถือกลองถายภาพเป็นการเคลื่อนที่กลองที่ทําใหภาพไหวอยูตลอดเวลา ลักษณะเป็นการ

ถายภาพที่ไมเป็นแบบแผนเหมอืนการเคลื่อนกลองแบบอื่น ๆ ซึ่งใหความรูสึกวาคนดูอยู ณ ที่นั้น หรือมี

สวนรวมในเหตุการณแนั้น โดยใชกลองถายทอดความสับสนอลหมาน ฉุกเฉิน รวดเร็วของแอ็คช่ัน

แตอยางไรก็ตาม การถือกลองถายภาพหากใชไมถูกกาลเทศะ อาจเป็นตัวทําลายภาพยนตรแได

การจัดแสง

การจัดแสงเพื่อใชในการถายภาพ ไดกําหนดจุดมุงหมายเพื่อใหเป็นไปตามวัตถุประสงคแของ

การจัดแสง หลายประการ คือ

1. การจัดแสงในหลักการขั้นพืน้ฐานเพื่อชวยในการบันทึกภาพ

2. การจัดแสง เพื่อสงเสริมใหภาพมีมติิที่สามเกิดขึ้น ซึ่งสามารถมองเห็นสวนลกึของวัตถุ

3. การจัดแสง สามารถถายทอดอารมณแ (MOOD) ของเหตุการณแตาง ๆ ภายในเนื้อหาที่

ตองการนําเสนอเป็นภาพไดดียิ่งขึน้

4. การจัดแสง สามารถกําหนดบรรยากาศของภาพ (ATMOSPHERE)

5. การจัดแสง สามารถเสริมสรางความงามใหเกิดขึ้นในองคแประกอบภาพ (COMPOSITION)

เชน ชวยแกปัญหาในการขาดสมดุล (BALANCE) ชวยเนนจุดสนใจของภาพ (CENTER OF INTEREST)

ใหสมบูรณแยิ่งขึ้น

การจัดแสงเพื่อการบันทึกภาพมีแสงที่เป็นหลักอยู 4 อยาง คือ

1. ไฟหลัก (Key light/Main light)

2. ไฟลบเงา/ไฟเสริม (Fill light)

3. ไฟแยก (Separation light/Back light)

4. ไฟฉาก (Background light)

ไฟหลัก (KEY LIGHT OR MAIN LIGHT)

ทําหนาที่ใหแสงสวางกับสิ่งที่ถาย ตําแหนงของไฟโดยทั่ว ๆ ไปจะอยูใกลกับกลองถาย

ภาพยนตรแ ในทิศทางเดียวกัน จะหางจากเสนแกนของเลนสแไมเกิน 90 องศา ไฟหลักจะใชสปอรแตไลทแ

เป็นตัวใหแสงสวาง ดังนัน้แสงที่เกิดจากไฟดวงนีจ้งึเป็นเงาที่ดําเขม

ห น้ า | 43

ไฟลบเงา/ไฟเสรมิ (FILL LIGHT)

เนื่องจากแสงที่เกิดจากไฟหลัก เป็นแสงที่เขมจึงทําใหดานที่โดนกับแสงจะสวาง และดาน

ที่ไมโดนแสงจะมดื นอกจากนั้นแลว จะทําใหเกิดเงาที่นาเกลียดบนวัตถุที่ถาย จึงจําเป็นตองใชไฟลบเงา

เขาชวย เพื่อทําใหเงาอันเกิดจากไฟหลักจางลบไป อีกทั้งยังชวยเพิ่มแสงในดานมืดใหมีอัตราสวนที่

พอเหมาะกับดานสวางดวย เพื่อชวยใหบันทึกภาพในสวนที่มืด (ไฟหลักสองไมถึง) มีรายละเอียดของ

ภาพเพิ่มขึ้น ชนิดของไฟที่นํามาใชกับไฟสวนนี้ จะเป็นไฟที่ใหแสงนุมนวล

ไฟแยก (SEPARATION LIGHT OR BACK LIGHT)

ไฟจากสองขอแรกสามารถถายภาพออกมาไดโดยมีรายละเอียดดีพอควร แตเพื่อเป็นการ

เนนใหสิ่งที่ถายเดนขึ้น แยกตัวออกมาจากฉาก จึงใชไฟดวงนี้สองไปยังสิ่งที่ถายอีกทางหนึ่ง ซึ่งจะชวย

ใหมิติที่สามของสิ่งที่ถายมีมากขึ้น ไฟดวงนี้จะใชสปอรแตไลทแที่มีกําลังไฟสูง โดยปกติจะสูงกวาไฟหลัก

(KEY LIGHT) อัตราสวนระหวาง 1/2-1/6 ซึ่งแลวแตความตองการของผูถาย ตําแหนงของไฟก็จะอยูตรง

ขามกับไฟหลัก (KEY LIGHT) คือสองมาจากที่สูงดานหลังของสิ่งที่ถาย

ไฟฉาก (BACKGROUND LIGHT)

ไฟที่สองไปยังฉากเพื่อใหฉากมีความสวาง โดยปกติจะใชไฟประเภท FLOOD LIGHT ซึ่งจะ

ใหแสงที่นิ่มนวล ชวยสรางบรรยากาศของฉากใหมีมากยิ่งขึน้ตามความประสงคแ

ห น้ า | 44

ไฟ Back light

การจัดองค์ประกอบภาพ

การจัดองคแประกอบแบบนี ้เปอรแเซ็นตแที่จะไดภาพสวย มีมาก

ห น้ า | 45

การตัดต่อ

ห น้ า | 46

การตัดต่อ

การตัดต่อ คือ การเชื่อมระหวางช็อต 2 ช็อต โดยใช 1 ใน 3 รูปแบบ ดังนี้

1. การตัดชนภาพ The Cut คือ การตัดภาพชนกันจากช็อตหนึ่งตอตรงเขากับอีกช็อตหนึ่ง

วิธีนีค้นดูจะไมทันสังเกตเห็น

2. การผสมภาพ The Mix หรือ The Dissolve เป็นการคอย ๆ เปลี่ยนภาพจากช็อตหนึ่ง

ไปยังอีกช็อตหนึ่ง โดยภาพจะเหลื่อมกันและคนดูสามารถมองเห็นได

3. การเลือนภาพ The Fade เป็นการเชื่อมภาพที่คนดูสามารถเห็นได มี 2 แบบ คอื

3.1 การเลือนภาพเข้า fade in คือ การเริ่มภาพจากดําแลวคอย ๆ ปรากฏภาพซอน

สวางขึ้น มักใชสําหรับการเปิดเรื่อง

3.2 การเลือนภาพออก fade out คือ การที่ภาพในทายช็อตคอย ๆ มืดดําสนิท มักใช

สําหรับการปิดเรื่องตอนจบ

The Edit

ห น้ า | 47

การตัดตอ ควรคํานึงถึงความรูเบือ้งตน 6 ประการดังนี้

1. แรงจูงใจ (Motivation)

การตัดตอ ไมวาจะการbcut, mix หรือ fade ควรมีเหตุผลที่ดีหรือมีแรงจูงใจเสมอ

ซึ่งแรงจูงใจนีอ้าจเป็นภาพ เสียง หรอืทั้งสองอยางผสมกันก็ได ในสวนของภาพอาจเป็นการกระทําอยางใด

อยางหนึ่ง แมนักแสดงจะแสดงเพียงเล็กนอย เชน การขยับรางกายหรือขยับสวนของหนาตา สําหรับ

เสียงอาจเป็นเสียงใดเสียงหนึ่ง เชน เสียงเคาะประตู หรอืเสียงโทรศัพทแดัง หรอือาจเป็นเสียงที่ไมปรากฏ

ภาพในฉาก (off scene)

2. ข้อมูล (Information)

ขอมูลในที่นี้คือขอมูลที่เป็นภาพ ช็อตใหมหมายถึงขอมูลใหม คือถาไมมีขอมูลอะไรใหม

ในช็อตนั้น ๆ ก็ไมจําเป็นตองนํามาตัดตอ ไมวาภาพจะมีความงดงามเพียงไร ก็ควรที่จะเป็นขอมูลภาพ

ที่แตกตางจากช็อตที่แลว ยิ่งมีขอมูลภาพที่คนดูเห็นและเขาใจมากขึ้น ผูชมก็ยิ่งไดรับขอมูลและมี

อารมณแรวมมากขึ้นเป็นหนาที่ของคนตัดที่จะนําขอมูลภาพมารอยใหมากที่สุดโดยไมเป็นการยัดเยียด

ใหคนดู

3. องค์ประกอบภาพในช็อต (Shot Composition)

ผูตัดไมสามารถกําหนดองคแประกอบภาพในช็อตได แตงานของผูตัดคือควรใหมี

องคแประกอบภาพในช็อตที่สมเหตุสมผลและเป็นที่ยอมรับปรากฏอยู องคแประกอบภาพในช็อตที่ไมดี

มาจากการถายทําที่แย ซึ่งทําใหการตัดตอทําไดลําบากมากขึ้น

4. เสียง (Sound)

เสียงคือสวนสําคัญในการตัดตออีกประการหนึ่ง เสียงรวดเร็วและลึกล้ํากวาภาพ เสียง

สามารถใสมากอนภาพหรือมาทีหลังภาพเพื่อสรางบรรยากาศ สรางความกดดันอันรุนแรง และอีก

หลากหลายอารมณแ เสียงเป็นการเตรยีมใหผูชมเตรียมพรอมสําหรับการเปลี่ยนฉาก สถานที่ หรือแมแต

ประวัติศาสตรแ

ความคลาดเคลื่อนของเสียงเป็นการลดคุณคาของการตัดตอ เชน LS ของสํานักงานไดยิน

เสียงจากพวกเครื่องพิมพแดีด ตัดไปที่ ช็อตภาพใกลของพนักงานพิมพแดีด เสียงไม เหมือนกับ

ที่เพิ่งไดยินในช็อตปูพืน้ คือ เครื่องอื่น ๆ หยุดพิมพแทันทีเมื่อตัดมาเป็นช็อตใกล

ความสนใจของผูชมสามารถทําใหเกิดขึน้ไดดวยเสียงที่มาลวงหนา (Lapping) ตัวอยางเชน

การตัดเสียง 4 เฟรมลวงหนากอนภาพ เมื่อตัดจากภาพในอาคารมายังภาพฉากนอกอาคาร

การตัดต่อ ควรค านึงถึงความรู้เบื้องต้น อะไรบ้าง

ห น้ า | 48

5. มุมกล้อง (Camera Angle)

เมื่อผูกํากับฯ ถายทําฉาก จะเริ่มจากตําแหนงตาง ๆ (มุมกลอง) และจากตําแหนงตาง ๆ

เหลานี ้ผูกํากับฯ จะใหถายช็อตหลาย ๆ ช็อต คําวา “มุม” ถูกใชเพื่ออธิบายตําแหนงของกลองเหลานี้

ซึ่งสัมพันธแกับวัตถุหรอืบุคคล

จากภาพล้อครึ่งซีก บุคคลอยูที่ดุมลอ แตละซี่

ลอแทนแกนกลางของกลองและตําแหนงของกลองก็อยู

ตรงปลายของซี่ลอ ตําแหนงจะแตกตางกันไป จากแกนถึง

แกน โดยระยะหางที่แนนอนเรียกวา “มุมกล้อง” ซึ่งเป็น

สวนสําคัญของการตัดตอ หัวใจสําคัญคือแตละครั้งที่ cut

หรือ mix จากช็อตหนึ่งไปอีกช็อตหนึ่ง กลองควรมีมุมที่

แตกตางไปจากช็อตกอนหนานี ้

สําหรับคนตัด ความแตกตางระหวางแกน ไมควรมากกวา 180 องศา และมักจะนอยกวา

45 องศา เมื่อถายบุคคลเดียวกัน ดวยประสบการณแรูปแบบนีอ้าจดัดแปลงไดอกีมาก

6. ความต่อเน่ือง (Continuity)

ทุกครั้งที่ถายทําในมุมกลองใหม (ในซีเควนสแเดียวกัน) นักแสดงหรือคนนําเสนอจะตอง

แสดงการเคลื่อนไหวหรือทําทาเหมอืนเดิมทุกประการกับช็อตที่แลว วิธีการนี้ยังปรับใชกับ take ที่แปลก

ออกไปดวย

ความต่อเน่ืองของเน้ือหา (Continuity of content)

ควรมีความตอเนื่องของเนื้อหา เชน นักแสดงยกหูโทรศัพทแดวยมือขวาในช็อตแรก

ดังนัน้ก็คาดเดาไดวาหูโทรศัพทแยังคงอยูในมอืขวาในช็อตตอมา

งานของคนตัด คือ ทําใหแนใจวาความตอเนื่องยังคงมีอยูทุกครั้งที่ทําการตัดตอใน

ซีเควนสแของช็อต

ความต่อเน่ืองของการเคลื่อนไหว (Continuity of movement)

ความตอเนื่องยังเกี่ยวของกับทิศทางการเคลื่อนไหว หากนักแสดงหรอืบุคคลเคลื่อนที่

จากขวาไปซายในช็อตแรก ช็อตตอมาก็คาดเดาวานักแสดงหรือบุคคลจะเคลื่อนไหวไปในทิศทาง

เดียวกัน เวนแตในช็อตจะใหเห็นการเปลี่ยนทิศทางจริง ๆ

ความต่อเน่ืองของต าแหน่ง (Continuity of position)

ความตอเนื่องยังคงความสําคัญในเรื่องของตําแหนงนักแสดงหรือบุคคลในฉาก หาก

นักแสดงอยูทางขวามือของฉากในช็อตแรก ดังนั้นเขาจะตองอยูขวามือในช็อตตอมาดวย เวนแตมีการ

เคลื่อนไหวไปมาใหเห็นในฉากถึงจะมีการเปลี่ยนไป

ห น้ า | 49

ความต่อเน่ืองของเสียง (Continuity of sound)

ความตอเนื่องของเสียงและสัดสวนของเสียงเป็นสวนที่สําคัญมาก ถาการกระทํา

กําลังเกิดขึ้นในที่เดียวกันและเวลาเดียวกัน เสียงจะตองตอเนื่องจากช็อตหนึ่งไปยังช็อตตอไป เชน

ในช็อตแรกถามีเครื่องบินในทองฟูาแลวไดยินเสียง ดังนั้นในช็อตตอมาก็ตองไดยินจนกวาเครื่องบินนั้น

จะเคลื่อนหางออกไป แมวาบางครัง้อาจไมมภีาพเครื่องบินใหเห็นในช็อตที่สอง แตก็ไมไดหมายความวา

ไมจําเป็นตองมีเสียงตอเนื่องในช็อตตอไป

นอกจากนี้ ช็อตที่อยูในฉากเดียวกันและเวลาเดียวกัน จะมีเสียงปูพื้น (Background

sound) ที่เหมือนกัน เรียกวา background ambience, atmosphere หรือเรียกยอ ๆ วา atmos ซึ่งตองมี

ความตอเนื่อง

การตัดเป็นวิธีการเชื่อมตอภาพที่ธรรมดาที่สุดที่ใชกัน เป็นการเปลี่ยนในพริบตาเดียวจากช็อต

หนึ่งไปอีกช็อตหนึ่ง ถาหากทําอยางถูกตองมันจะไมเป็นที่สังเกตเห็น ในบรรดาวิธีการเชื่อมภาพ 3 แบบ

การตัดเป็นสิ่งที่ผูชมยอมรับวาเป็นรูปแบบของภาพที่เป็นจริง

การตัดใช้ในกรณทีี่

1. เป็นการกระทําที่ตอเนื่อง

2. ตองการเปลี่ยนจุดสนใจ

3. มีการเปลี่ยนแปลงของขอมูลหรอืสถานที่เกิดเหตุ

การตัด (The Cut)

ห น้ า | 50

การตัดที่ดีมาจากความรู้เบื้องต้น 6 ประการ

1. แรงจูงใจ (Motivation) ควรตองมีเหตุผลในการตัด

ยิ่งคนตัดมีทักษะมาก ก็ยิ่งงายที่จะหาหรือสรางแรงจูงใจสําหรับการตัด เนื่องจากมี

พัฒนาการที่มากขึ้นในการรับรูวาจุดไหนการตัดตอควรจะเกิดขึ้น จึงเขาใจไดงายกวาการตัดกอนเกิด

แรงจูงใจหรอืการตัดลวงหนา (early cut)

การตัดหลังแรงจูงใจ เรยีกวา การตัดช้า (late cut)

ความคาดหวังของผูชม สามารถมาหลังหรือมากอนได ขึ้นอยูกับวาผูตัดจะใชวิธีการตัด

ลวงหนาหรอืการตัดชา

2. ข้อมูล (Information) ภาพใหมควรมีขอมูลใหมเสมอ

3. องค์ประกอบภาพ (Composition) แตละช็อตควรจะมีองคแประกอบภาพหรือกรอบภาพ

ของช็อตที่มีเหตุมีผล

4. เสียง (Sound) ควรรูปแบบของเสียงที่ตอเนื่องหรอืมพีัฒนาการของเสียง

5. มุมกล้อง (Camera angle) ช็อตใหมแตละช็อต ควรมีมุมกลองที่แตกตางจากช็อตเดิม

6. ความต่อเน่ือง (Continuity) การเคลื่อนไหวหรือการกระทํา ควรชัดเจนและมีความ

เหมอืนกันในช็อต 2 ช็อต ที่จะตัดเขาดวยกัน

ข้อพิจารณาทั่วไป

เมื่อการตัดกลายเป็นสิ่งที่สังเกตไดหรอืสะดุด มันเรียกวา การตัดกระโดด (Jump Cut)

การตัดแบบกระโดดมีบทบาทเป็นเหมอืนการพักในการเชื่อมจากช็อตหนึ่งไปยังช็อตตอไป

หากเป็นมอืใหม ควรพยายาม ตัดแบบต่อเน่ือง (clear cut) เสมอ และถือวาตัดกระโดดเป็น

การตัดที่ไมนาพึงพอใจจนกวาคุณจะรูวาจะใชมันอยางไร

ที่ดทีี่สุดแลว การตัดแตละครั้งควรประกอบดวยความรูเบือ้งตนทั้ง 6 สวน แตไมตองทุกครั้งที่

ตัด ขอแนะนํา คือ พยายามใหมีมากที่สุดเทาที่จะทําได ขึ้นอยูกับชนิดของการตัดตอ

ผูตัดควรรูจักความรูเบือ้งตนนี้อยางลึกซึ้ง ดังนั้นเวลาดูฟุตเทจ (footage) ก็ควรจะตรวจสอบ

ดวยความรูเบือ้งตน 6 ประการนีเ้ทาที่จะทําไดทุกครั้ง

ห น้ า | 51

การผสมภาพรูจักกันในชื่อวา การเลือนภาพ (The Dissolve) การเลือนทับ (The Lap

Dissolve) หรือการเกยทับ (The Lap) นี่เป็นวิธีการเชื่อมจากช็อตหนึ่งไปยังอีกช็อตหนึ่งที่ใชกันทั่วไป

มากเป็นลําดับที่ 2 ทําไดโดยการนําช็อตมาเลือนทับกัน ดังนั้นตอนใกลจบของช็อตหนึ่ง ช็อตใหมจะ

คอย ๆ เดนขึน้มา เมื่อช็อตเกาจางหายไปช็อตใหมก็จะเขมขึ้น การเชื่อมภาพลักษณะนีเ้ห็นไดชัดมาก

จุดกึ่งกลางของการผสมภาพ คือ เมื่อภาพแตละภาพเขมเทา ๆ กัน เป็นการสรางภาพใหม

การผสมภาพตองใชดวยความระมัดระวังเป็นอยางมากและใชอยางถูกตอง ดังนี้

เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงทันเวลา

เมื่อตองการใหเวลายืดออกไป

เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงสถานที่

เมื่อมีความสัมพันธแของภาพที่ชัดเจน ระหวางภาพที่กําลังจะเลือนออกไปและภาพที่

กําลังจะเขามาแทน

ความรู้เบื้องต้น 6 ประการในการผสมภาพ

1. แรงจูงใจ (Motivation) ควรตองมีเหตุผลในการผสมภาพเสมอ

2. ข้อมูล (Information) ภาพใหมควรมีขอมูลใหมเสมอ

3. องค์ประกอบภาพ (Composition) ช็อต 2 ช็อตที่ผสมเขาดวยกันควรมีองคแประกอบ

ภาพที่เกยทับกันไดงายและหลีกเลี่ยงภาพที่จะขัดกัน

4. เสียง (Sound) เสียงของทั้ง 2 ช็อต ควรจะผสานเขาดวยกัน

5. มุมกล้อง (Camera angle) ช็อตที่ผสมกันควรมีมุมกลองที่ตางกัน

6. เวลา (Time) การผสมภาพ ใชเวลาอยางนอย 1 วินาทีและมากสุด 3 วินาที

ดวยเครื่องมือที่ทันสมัย ทําใหการผสมภาพแบบเร็วมากและแบบชามากหรือการผสมภาพ

4 เฟรม สามารถทําไดงายหรือสามารถผสมภาพไดนานเทาความยาวของช็อตเลยทีเดียว

หาก mix หรอื dissolve นานไปหรอืสั้นไป (20 เฟรมหรือนอยกวา) ก็ไมดี และเพื่อใหการผสม

ภาพไดผลควรใชเวลาอยางนอย 1 วนิาที หากการผสมภาพยืดออกไปจะยิ่งทําใหคนดูสับสนมากขึ้น

การผสมภาพ (The Mix)

ห น้ า | 52

การเลอืนภาพ (The Fade)

การเลือนภาพ เป็นการเชื่อมภาพที่คอยเป็นคอยไปจากภาพใดภาพหนึ่งไปยังฉากดําสนิท

หรอืขาวทั้งหมด หรอืจากจอดําหรือขาวไปยังภาพใดภาพหนึ่ง

การเลือนภาพ มี 2 ลักษณะ ไดแก

1. การเลือนภาพออก (fade out) เป็นการเชื่อมของภาพไปจอดํา

2. การเลือนภาพเข้า (fade in) หรอื เลือนขึ้น (fade up) เป็นการเชื่อมภาพจากจอ

ดําไปยังภาพ

การเลือนภาพออกและเลือนภาพเขามักจะตัดไปดวยกัน โดยใชสีดํา 100% หายากที่จะใชสี

ขาว 100% และจะใชตอนจบฉากหนึ่งและเริ่มฉากใหม และใชเพื่อแยกเวลาและสถานที่ดวย

การเลือนภาพเข้า ใช้เมื่อ

- เริ่มตนเรื่อง

- เริ่มตนตอน บท หรือฉาก

- มีการเปลี่ยนเวลา

- มีการเปลี่ยนสถานที่

การเลือนภาพออกใช้เมื่อ

- จบเรื่อง

- จบตอน ฉาก หรือองกแ

- มีการเปลี่ยนเวลา

- มีการเปลี่ยนสถานที่

ห น้ า | 53

ความรู้เบื้องต้น 3 ประการของการเลือนภาพ

การเลือนภาพตองการ 3 องคแความรู จากความรูเบื้องตน 6 ประการ ไดแก

1. แรงจูงใจ (Motivation) ควรมีเหตุผลที่ดใีนการเลือนภาพเสมอ

2. องค์ประกอบภาพ (Composition) ควรวางองคแประกอบของช็อตก็ใหเป็นไปตาม

ลักษณะการเชื่อมภาพไปฉากดํา คือคอย ๆ ดําทั้งภาพ นั่นหมายความวาไมตางกันมากระหวางสวน

ตางที่สุดของภาพและสวนมดืที่สุด

3. ความรู้เรื่องเสียงของภาพ (Sound) ควรใกลเคียงกับบางรูปแบบของจุด Climax

หรอืตอนจบสําหรับการเลือนภาพออก และตรงขามสําหรับเลือนภาพเขา

การตัดตอมี 5 ประเภท :

1. ตัดตอการกระทํา (action edit)

2. ตัดตอตําแหนงจอ (screen position edit)

3. ตัดตอรูปแบบ (form edit)

4. ตัดตอที่มเีรื่องราว (concept edit)

5. ตัดตอแบบผนวก (combined edit)

ผูตัดตองจําประเภททั้งหมดของการตัดตอและรูวาทําอยางไร และตองสามารถ

แยกแยะความรูทีต่องใชในการตัดตอได

ประเภทของการตัดต่อ

ห น้ า | 54

บางครั้งเรียกการตัดตอความเคลื่อนไหวหรือตัดตอความตอเนื่อง เกือบจะใกลเคียง การตัดชนภาพ การตัดตอการเคลื่อนไหวที่งายที่สุด เชน การยกหูโทรศัพทแ การตัดตอการกระทํา ตองมีความรูเบื้องตน 6 ประการ หรือเกือบครบ 6 ประการ คือ แรงจงูใจ ขอมูล องคแประกอบของช็อต เสียง มุมกลองใหม และความตอเนื่อง ตัวอย่าง “ผูชายคนหนึ่งกําลังนั่งอยูที่โต฿ะ เสียงโทรศัพทแดังขึน้ เขายกหูโทรศัพทแขึ้นแลวพูดตอบโต”

พิจารณา 2 ช็อต และชีแ้จงตามความรู 6 ประการ 1. แรงจูงใจ Motivation เมื่อโทรศัพทแดัง เรารูวาผูชายคนนั้นจะหยิบหูโทรศัพทแและพูด

ตอบโต นาจะเป็นแรงจูงใจที่ดทีี่จะทําการตัดตอ

2. ข้อมูล Information ในภาพระยะไกล (LS) เราสามารถเห็นสํานักงาน ผูชายคนนั้น

นั่งอยางไรและทําอยางไร ภาพระยะใกลปานกลางหรอื MCU บอกเรามากขึ้นเกี่ยวกับชายคนนั้น ตอนนี้

เราสามารถเห็นรายละเอียดมากขึน้วาเขามหีนาตาทาทางเป็นอยางไร สําคัญยิ่งไปกวานั้น ปฏิกิริยาของ

เขาตอเสียงโทรศัพทแที่ดังขึ้น ใน MCU เราสามารถเห็นภาษาทาทางบางอยาง ดังนั้น MCU บอกขอมูล

แกเรา

3. องค์ประกอบของช็อต Shot composition องคแประกอบของช็อตในภาพ LS เป็น

การสรางเรื่องที่มีเหตุมีผล แมแตใหมีตนไมเป็นฉากหนา ซึ่งบอกลักษณะความคิดทั่ว ๆ ไปของ

สํานักงานและผูชายถูกเสนออยางชัดเจนวากําลังทํางานอยูที่โต฿ะของเขา ภาพ MCU จะใหความสมดุล

เรื่องชองวางบนศีรษะถูกตอง แมวาคนตัดที่มีประสบการณแอาจแยงวานาจะขยับจอไปทางขวาอีก

เพื่อใหมพีืน้ที่แกโทรศัพทแเคลื่อนไหวบาง แตในเรื่ององคแประกอบของช็อตก็เป็นที่ยอมรับได

4. เสียง Sound ควรมีเสียงหรือบรรยากาศของฉากหลังเหมือนกันทั้ง 2 ช็อต ซึ่ง

บรรยากาศเป็นเสียงการจราจรอันวุนวายขางนอกเบา ๆ หรือเสียงภายในสํานักงาน ควรจะใหเสียงมี

ความตอเนื่องทั้ง 2 ช็อต

5. มุมกล้อง Camera angle

ในภาพ LS มุมกลองอยูที ่45 องศา เกือบจะอยูดานขาง

ในภาพ MCU มุมกลองอยูตรงหนาบุคคลโดยตรง มุมกลองทั้ง 2 มคีวามแตกตางกัน

6. ความต่อเน่ือง Continuity จากภาพ LS การเคลื่อนไหวของแขนคนกําลังยกหูโทรศัพทแ ควรตอเนื่องมายัง MCU คือใชแขนขางเดียวกันยกหูโทรศัพทแ หากการตัดตอมีองคแประกอบหลักทั้ง 6 ประการนี้ จะมีความเนียน ไมสะดุด และภาพเรื่องราวก็จะไหลลื่นไปโดยไมหยุด

1. การตัดต่อการกระท า (The action edit)

ห น้ า | 55

การตัดตอชนิดนี้บางครั้งเรียกวา การตัดตอทิศทาง (a directional edit) หรือการตัดตอ

สถานที่ (a placement edit) อาจเป็นการตัดชนภาพ (Cut) หรือการผสมภาพ (Mix) แตมักจะเป็นการ

ตัดชน หากวาไมมกีารเปลี่ยนของเวลา

การตัดแบบนี้ มักจะมีการวางแผนไวตั้งแตชวงกอนถายทํา หรือชวงระหวางการถายทํา

ขึน้อยูกับการกระทําของช็อตแรกที่บังคับหรอืกํากับใหสายตาของคนดูไปยังตําแหนงใหมบนจอ

2. การตัดต่อต าแหน่งภาพ (The screen position edit)

นักเดินทาง 2 คน หยุดเดินเมื่อพวกเขาเห็นและชี้รอยเทาของคนที่พวกเขากําลังตามหา

ทั้ง 2 ช็อตนี้ จะตัดชนภาพเขาดวยกัน มุมกลองตางกันและมีความตอเนื่องของเทาหรือขาที่

เคลื่อนไหว มีขอมูลใหม และมีความตอเนื่องของเสียง มีแรงจูงใจ คือ พวกเขากําลังชี้ลงไปอยาง

จรงิจัง และองคแประกอบของช็อตก็ใชไดผล

การตัดตอ ประกอบดวยความรูเบื้องตน 6 ประการ เป็นการตัดตอที่ไดผล และภาพ

ของการดําเนินเรื่องไมถูกขัดจังหวะ

ตัวอย่าง 1

ผูหญิงคนหนึ่งกับปืนที่กําลังจอออกไปนอกตัว

การตัดชนภาพจะไดผลอกีครั้ง เพราะมีเหตุผลตามที่กลาวในตัวอยาง 1

ตัวอย่าง 2

ห น้ า | 56

เป็นการอธิบายที่ดทีี่สุดของการเชื่อมจากช็อตหนึ่ง ซึ่งมกีารแสดงรูป, สี, มิติหรือเสียงไป

ยังอีกช็อตหนึ่ง ซึ่งมีการแสดงรูปทรง สี มิติ หรอืเสียงทีส่ัมพันธแกัน

หากมีเสียงเป็นแรงจูงใจ การตัดตอรูปแบบสามารถเป็นการตัดชนได แตสวนใหญแลวจะเป็น

การผสม หลักการนี้เป็นจริงเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงสถานที่ และ/หรือบางครั้งเมื่อเวลาเปลี่ยน

ที่เวทีแหงหนึ่ง โฆษกรายการกําลังประกาศการแสดงตอไป “เอาละครับ ทานสุภาพสตรี

และสุภาพบุรุษ” เขาตะโกน ผายมือไปทางขางเวที “ขอตอนรับ...ปอมพิสโตผูยิ่งใหญ!!”

อีกครั้งที่ช็อตทั้งสองนํามาตัดตอเขาดวยกัน

มุมกลองแตกตางกัน

มีขอมูลใหม เรายังไมเห็นปอมพิสโตผูยิ่งใหญมากอน และเราตองการรูวาหนาตาเขาเป็น

อยางไร

เสียงนาจะเสนอใหยิ่งเป็นไปไดมากขึ้น การตัดชนทั้งเสียงปรบมือ หรือตอนพูดว า

“ขอตอนรับ” หรอืหลังจากคําพูด ถาคุณอยากยืดเวลาเขาของปอมพิสโตผูยิ่งใหญ

มีแรงจูงใจในการตัดชนภาพ ดังนัน้สังเกตไดวา ผูชมไดรับการบอกกลาววา พวกเขากําลังจะ

ไดพบกับปอมพิสโต ดังนั้นก็พบเขากันเลย

องคแประกอบของช็อตก็ไดผล

การตัดตอตําแหนงจอ ไมจําเป็นตองมีครบองคแความรูทั้ง 6 ประการ อยางไรก็ตาม ถายิ่งมี

มากก็ยิ่งด ี

ตัวอย่าง 3

3. การตัดต่อรูปแบบ (The Form Edit)

ในหองที่รอนชื้นของบรรดาฑูต นักหนังสือพิมพแรอคอยการปลอยเฮลิคอปเตอรแ

เพื่อที่จะพาพวกเขาใหเป็นอิสระ บนฝาูเพดานมพีัดลมเพดานหมุน เฮลิคอปเตอรแมาถึง

การตัดตอสามารถทําไดทั้งตัดชนหรือผสม การผสมภาพจะชี้ถึงความแตกตางระหวาง

เหตุการณแในเวลาที่ยิ่งใหญ

รูปแบบ อาจเป็นการหมุนของพัดลมซึ่งสัมพันธแกับรูปแบบการหมุนของใบพัด

เฮลิคอปเตอรแ เสียงอาจเกยทับกันเพื่อสรางความเขาใจลวงหนาหรอืทีหลัง

ตัวอย่าง 1

ห น้ า | 57

บางครั้งเรียกการตัดตอที่เคลื่อนไหวหรือการตัดตอความคิด เป็นการเสนอความคิดที่

บริสุทธิ์ลวน ๆ เพราะวา 2 ช็อตที่ถูกเลือกและจุดที่ทําการตัดตอ การตัดตอเรื่องราวนี้เป็นการปูเรื่อง

ในหัวเรา

การตัดตอที่มเีรื่องราว สามารถครอบคลุมถึงการเปลี่ยนสถานที่ เวลา ผูคน และบางครั้ง

ก็เป็นตัวเรื่อง มันสามารถทําไดโดยไมมกีารสะดุดของภาพ

ถาเป็นการตัดตอที่มีเรื่องราวที่ดี มันสามารถบอกอารมณแเป็นอารมณแดรามาและสราง

ความลกึซึง้ แตทํายาก ถาไมไดวางแผนเป็นอยางดแีลวความไหลลื่นของขอมูลภาพอาจชะงักงันไปเลย

เป็นการตัดตอที่ยากที่สุดแตมีพลังมากที่สุด การตัดแบบผนวกนี้เป็นการรวมการตัดตอ

2 แบบหรอืมากกวานั้นจากการตัดตอทั้ง 4 แบบที่กลาวมา

เพื่อใหการตัดแบบผนวกไดผลดี ผูตัดจําเป็นตองจําทั้งเสียงและภาพที่ใชไดในแตละช็อต

ดังนัน้การตัดแบบนีค้วรไดรับการวางแผนเป็นอยางดทีั้งกอนการถายทําและขณะถายทํา

การตัดรูปแบบใชกันบอยในโฆษณา ในที่นี้บุคคลกําลังยืนพิงเลียนแบบตัวสัญลักษณแ

บริษัท ปัญหาใหญในการตัดตอรูปแบบ คือ การตัดอาจดูเหมือนเป็นการประดิษฐแเกินไป หากใช

บอย ๆ รูปแบบการตัดตออาจเดาได

ความงามของการตัดตอรูปแบบสามารถเห็นไดเมื่อมันถูกทําดี ๆ และเมื่อนําไปรวมกับ

การตัดตอชนิดอื่น ๆ จะกลายเป็นสิ่งที่ไมมากจนกินไป

ตัวอย่าง 2

4. การตัดต่อที่มีเรื่องราว (The Concept Edit)

5. การตัดต่อแบบผนวก (The combined edit)

ห น้ า | 58

แบบฝกึหัดทั่วไปของการตัด มกีารเปลี่ยนแปลง พัฒนา แกไข และสืบทอดจากคนตัดรุน

แลว รุนเลามาหลายปี มันอยูบนรากฐานของสิ่งที่ผูตัดพบเจอในการทํางาน บางครั้งเหตุผลวา

ทําไมแบบฝึกหัดที่มีไมกระจางชัด โดยเฉพาะสําหรับผูเริ่มตน ถาเป็นเชนนั้นคงตองใหหลับหู

หลับตายอมรับจนกวาจะมีประสบการณแที่มากขึ้นถึงจะเขาใจแบบฝกึหัด นาจะเป็นการรวบรวมใน

สวนที่เกี่ยวของเกือบทั้งหมด

แบบฝึกหัดทั่วไป

วิธีการฝึกตัดตอโดยทั่วไปมีการเปลี่ยนแปลง พัฒนาและปรับปรุงมาโดยตลอด ขึ้นอยูกับ

นักตัดตอในแตละชวงวาไดพบอะไรบางจากการทํางาน บางอยางอาจจะทําใหผูเริ่มตนรูสึกสับสน

แตเมื่อมีประสบการณแเพิ่มขึ้นก็จะทําใหวิธีการฝึกนั้นชัดเจนขึน้

แบบฝึกหัดทั่วไป (General Practice)

หลักการของการตัดต่อโดยท่ัวไป คือ

1. เสียงและภาพนั้นคอืสวนที่เสริมซึ่งกันและกัน

2. ภาพใหมควรใหขอมูลใหม

3. ควรมีเหตุผลสําหรับทุกภาพที่ตัด

4. ใหระวังเรื่อง “การขามเสน”

5. เลือกแบบการตัดที่เหมาะสมกับเรื่อง

6. ยิ่งตัดตอดี ยิ่งดูลื่นไหล

7. การตัดคือการสรางสรรคแขึน้มาใหม

ห น้ า | 59

จะเป็นแนวทางวิธีการตัด เทคนิคพิเศษ แตทั้งนีท้ั้งนั้นทุกอยางก็อาจเปลี่ยนไดขึ้นอยูกับแฟช่ัน

ในแตละยุคสมัย ลักษณะความช่ืนชอบของคนดูและเทคโนโลยี

1. อยาตัดชนเฟรมที่ไมเทากัน ใหสังเกตที่ชองวางบนศีรษะ (headroom) ของภาพ

2. ใหระวังภาพที่มวีัตถุอยูใกลกับศรีษะตัวละคร

3. หลีกเลี่ยงภาพที่มขีอบขาง (Frame edge) ไปตัดตัวบุคคล

4. ตัดภาพที่ม ีBackground เหมอืนกัน เชน ถาชัดตืน้ก็ชัดตื้นเหมือนกัน

5. เมื่อตัดหนังแนวดรามา อยาตัดในจังหวะที่ตัวละครหยุดพูดทันที

6. ควรมีภาพรับคูสนทนาแทรกดีกวาการพูดทีละคน

7. เวลาตัดตอบทสนทนา (Dialog) ควรมีการรับหนาคูสนทนา

8. เวลาถาย 3 ตัวละคร อยาตัด 2 shotไป 2 shot

9. ควรใชภาพ CU สําหรับตัวละครตัวเดียว

10. ถาตัวละครตัวเดียวใหหลีกเลี่ยงการใชภาพมุมเดิม

11. เวลาตดัจังหวะ “ลุกหรอืนั่ง” ใหสายตาของตัวละครอยูในเฟรมนานที่สุด

12. เมื่อตัดไปภาพ CU ใหเลือกภาพทีม่ี Action ชาที่สุด

13. พยายามเลือกภาพที่ใช Tracking ดีกวา Zoom

14. อยาใชภาพ Track out ระหวาง Cut

15. เวลาตัด Pan Shot ใหใชภาพคนที่เดินไปในทิศทางเดียวกัน

16. เวลาตัด Pan, Track อยาตัดไปที่ภาพนิ่ง

17. อยาขาม Line 180

18. เวลาตัด 2 Shot อยาตัดไปภาพ 2 Shot ของวัตถุเดิม

19. เวลาตัดภาพคุยโทรศัพทแ ใหตัวละครอยูคนละฝ่ังกัน

20. เวลาคนเดินออกดานซาย ก็ตองเขามาทางขวาของเฟรม

21. อยาตัดภาพที่จุดสนใจเดียวกัน

22. เมื่อใชภาพ CU ติด ๆ กัน แลวควรตัดกลับมาที่ภาพ LS

23. หลังจากแนะนําตัวละครใหมแลวใหตัดเขามาที่ภาพ CU

24. เมื่อตัดเขาฉาก (Scene) ใหมใหใชภาพ LS

25. หลีกเลี่ยงการตัดจากภาพ LS มาภาพ CU ของตัวละครเดิมทันที

26. อยาตัดเขาภาพดําทันที

27. ควรใหเสียงเขามากอนภาพ 12-24 เฟรม

28. จบเพลงควรจบภาพ

Working Practice แบบฝึกหัดปฏิบัติ

ห น้ า | 60

ภาพประกอบ WORKING PACTICE

ภาพท่ี 1 อยาตัดชนเฟรมที่ไมเทากัน ใหสังเกตที่ชองวางบนศรีษะ (headroom) ของภาพ

ภาพท่ี 2 ใหระวังภาพที่มวีัตถุอยูใกลกับศรีษะตัวละคร

ห น้ า | 61

ภาพท่ี 3 หลีกเลี่ยงภาพที่มีขอบขาง (Frame edge) ไปตัดตัวบุคคล

ภาพท่ี 4 ตัดภาพที่ม ีBackground เหมอืนกัน

4.1

ห น้ า | 62

4.2

ภาพท่ี 8 เวลาถาย 3 ตัวละคร อยาตัด 2 shot ไป 2 shot

ห น้ า | 63

ภาพท่ี 9 ควรใชภาพ CU สําหรับตัวละครตัวเดียว

9.1

9.2

ห น้ า | 64

ภาพท่ี 10 ถาตัวละครเดียว ใหหลีกเลี่ยงการใชภาพมุมเดิม

ภาพท่ี 11 เวลาตัดจังหวะ “ลุกหรอืนั่ง” ใหสายตาของตัวละครอยูในเฟรมนานที่สุด

ห น้ า | 65

ภาพท่ี 12 เมื่อตัดไปภาพ CU ใหเลือกภาพที่มี action ชาที่สุด

ภาพที่ 13 พยายามเลือกภาพที่ใช Tracking ดีกวา zoom

ห น้ า | 66

ภาพท่ี 15 เวลาตัด pan shot ใหใชภาพคนที่เดินไปในทิศทางเดียวกัน

ภาพท่ี 16 เวลาตัด pan, track อยาตัดไปที่ภาพนิ่ง

ห น้ า | 67

ภาพท่ี 17 อยาขาม line 180

ภาพท่ี 18 เวลาตัด 2 shot อยาตัดไปภาพ 2 shot ของวัตถุเดิม

ห น้ า | 68

ภาพท่ี 19 เวลาตัดภาพคุยโทรศัพทแ ใหตัวละครอยูคนละฝ่ังกัน

ภาพท่ี 20 อยาตัดภาพที่จุดสนใจเดียวกัน

ห น้ า | 69

ภาพท่ี 21 เมื่อใชภาพ CU ติด ๆ กัน แลวควรตัดกลับมาที่ภาพ LS

ภาพท่ี 22 เมื่อตัดเขาฉาก (Scene) ใหมใหใชภาพ LS

ห น้ า | 70

ภาพท่ี 23 หลีกเลี่ยงการตัดจากภาพ LS มาภาพ CU ของตัวละครเดิมทันที

ภาพท่ี 24 อยาตัดเขาภาพดําทันที

ห น้ า | 71

แบบฟอร์ม

แผนการจัดการเรียนการสอน

ด้วย VDO CLIP

ห น้ า | 72

โครงสร้างรายวิชา

กลุมสาระการเรียนรู.....................................................................โรงเรียน..........................................

รหัสวิชา......................รายวิชา.....................................................ภาคเรียนที.่....... ปีการศึกษา ..........

ระดับช้ัน.............................................. เวลาเรียน ............ ชั่วโมง จํานวน..........................หนวยกิต

มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

ชื่อหนวย

การเรียน

หัวขอเรื่อง

(topic)

เวลา

(ช่ัวโมง)

กิจกรรม

การเรียนการสอน

ผลงาน/ช้ินงานที่

แสดงความเขาใจ

การประเมนิ

การเรียนรู

ห น้ า | 73

แผนการจัดการเรียนรู้ (รายหน่วย)

หนวยการเรียนรูที่................เรื่อง.........................................................................................................

รหัส..................ชื่อรายวิชา...............................................กลุมสาระการเรียนรู....................................

ช้ัน............ภาคเรียนที่..........เวลา..................ช่ัวโมง ผูสอน ..........................................................

มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด

มาตรฐานการเรียนรู้

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…...…………………………………………………………………………………………………………….……….…………………………………….

ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้

……………………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้

ด้านความรู้ (K)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

ด้านทักษะ/กระบวนการ/กระบวนคิด (P)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

สาระส าคัญ

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

สาระการเรียนรู้

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

ห น้ า | 74

การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (รูปแบบการสอน/เทคนิคการสอน)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

ชิ้นงานหรอืภาระงาน

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

สื่อ/แหล่งเรียนรู้

สื่อ

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

แหล่งเรียนรู ้ ...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

การประเมิน

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

ห น้ า | 75

แผนการจดัการเรียนรู้

หนวยการเรียนรูที่..................เรื่อง................................................กลุมสาระการเรียนรู.......................

แผนการจดัการเรียนรูที่..................เรื่อง………………………………………………………………………………………..……….

รหัส....................ชื่อรายวิชา........................................ช้ัน..............ภาคเรียนที่........เวลา...........ช่ัวโมง

สอนวันที่ ...........................................................................................................................................

1. มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด

มาตรฐานการเรียนรู้

........................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................................

ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

2. จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด/ผลการเรียนรู้

2.1 ด้านความรู้ (K)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

2.2 ด้านทักษะ/กระบวนการ/กระบวนคดิ (P)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

2.3 ด้านคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (A)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

3. สาระส าคัญ

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

ห น้ า | 76

4. สาระการเรียนรู้

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

5. ค าถามส าคัญ

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

6. การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ (รูปแบบการสอน/เทคนิคการสอน)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

7. ชิ้นงานหรือภาระงาน (หลักฐาน รองรอยแสดงความรู)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

8. การจัดบรรยากาศเชิงบวก

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

ห น้ า | 77

9. สื่อ/แหล่งเรียนรู้

9.1 สื่อ

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

9.2 แหล่งเรียนรู้

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

10. การประเมินการเรียนรู้

ประเด็นการประเมิน ระดับคุณภาพ

11. กิจกรรมเสนอแนะ (ถามี)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

12. ความรู้เพิ่มเติม (ถามี)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

13. ใบงาน (แนบไวทายแผน)

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

14. เกณฑ์ประเมินใบงาน (Rubrics scoring)

ประเด็นการประเมิน ระดับคุณภาพ

ห น้ า | 78

15. การประเมินผลการใช้แผนการจัดการเรียนรู้ (บันทึกหลังสอน)

ผลการจัดการเรียนรู้ ปัญหาและอุปสรรค ข้อเสนอแนะและแนวทางแก้ปัญหา

ลงช่ือ……………………………………………………………

(……………………………......................................)

วันที ่……..…./…………./………..

16. ข้อเสนอแนะของหัวหน้าสถานศึกษาหรอืผู้ที่ได้รับมอบหมาย

(ตรวจสอบ, นิเทศ, เสนอแนะ, รับรอง)

…………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………..………………………………………………………………………………………………………

ลงชื่อ………………………………………. ลงชื่อ……………………………………….

(…………………..…………………………..) (…………………..…………………………..)

หัวหน้ากลุ่มสาระ………………………..…….. หัวหน้าวิชาการ…………………….……..

รับทราบ

ลงชื่อ……………………………………….

(…………………..…………………………..)

รองผู้อ านวยการกลุ่มงานวิชาการ

ห น้ า | 79

อธิบายศัพท์ภาพยนตร ์ ค าศัพท์ ความหมาย

1 Atmosphere, atmos คําศัพทแทั่วไปที่ใชเรียกตัวแสดงประกอบตาง ๆ ที่ปรากฏตัว

ปะปนอยูในฝูงชนกลุมใหญ ๆ ในภาพยนตรแ นอกจากนี้ยังใช

หมายความถึงอารมณแที่สรางจากองคแประกอบยอยหลายๆ

อยาง ในภาพยนตรแเรื่องหนึ่งๆ ซึ่งรวมถึง เสียงองคแประกอบ

ของภาพ จังหวะ มุม ฉาก ลลีาการแสดง การแตงหนา และ

การจัดแสง ผูกํากับภาพยนตรแที่มีความสามารถในการ

สรางอารมณแหรือบรรยากาศในภาพยนตรแไดเป็นอยาง

ดีเยี่ยม

2 Background ambience เสียงบรรยากาศ เสียงเพลงเบา ๆ ประกอบในภาพยนตรแ

3 BCU/ECU

(Big หรอื Extreme Close-up)

ภาพระยะใกลมากของบุคคลหรือวัตถุ ถาเป็นภาพของ

บุคคลจะเห็นเฉพาะบางสวนของใบหนาเทานั้น เชน ตา

ปาก ใบหู ใชมากในภาพยนตรแประเภทเขยาขวัญสั่น

ประสาทคนดู เชน เรื่อง Psycho (1960)

4 CU

(Close-up)

กลองอยูใกลวัตถุมาก เมื่อฉายไปบนจอจะเห็นภาพนั้นกิน

เนื้อที่เกือบเต็มจอ เชน ใบหนาที่แสดงความรูสึก มือหรือ

เทาขางใดขางหนึ่ง วัตถุประสงคแเพื่อใชเนนอารมณแ

5 CG

(Computer-generated)

(Computer graphics software)

การใชคอมพิวเตอรแสรางและจําลองขึ้นมา

โปรแกรมที่ใชสรางและจําลองขึ้นมา

6 Climax จุดสําคัญสูงสุดในเหตุการณแในภาพยนตรแ

7 Footage ฟิลแมภาพยนตรแ

8 Headroom ชองวางเหนอืศรีษะ

9 Ls

(Long Shot)

ภาพระยะไกล กลองอยูหางจากวัตถุที่ถายมาก มักใชกับ

ภาพยนตรแตะวันตกหรือภาพยนตรแสงครามที่เต็มไปดวย

ฉากรบ

10 Ms

(Medium Shot)

ภาพระยะปานกลาง ถาเป็นบุคคลจะหมายถึงภาพที่ถาย

จากหัวเขาขึน้ไป

ห น้ า | 80

ค าศัพท์ ความหมาย

11 mcu

(Medium Close-up)

ภาพระยะใกลปานกลางอยูระหวางภาพระยะใกลกับระยะ

ปานกลาง

12 Sequence ตอนหนึ่งของภาพยนตรแซึ่งเกิดจากซีนหลาย ๆ ซีนมา

รวมกัน มีความสมบูรณแในตัวเอง ดูแลวรูเรื่อง อาจเริ่มตน

และจบลงดวย fade, dissolve หรือ การตัดภาพธรรมดา ๆ

ก็ได

13 Scene หนวยยอยของภาพยนตรแซึ่งประกอบดวยช็อตหลายๆ

ช็อตที่เกิดขึ้นในสถานที่เดียวกัน และมีแอ็คชั่นตอเนื่องกันไป

การตอเนื่องของช็อตเหลานั้นทําใหเกิดความสัมพันธแที่เป็น

เหตุเป็นผลตอกัน

14 Shot เนื้อฟิลแมที่กระทบกับแสงจากการถายติดกันไป 1 ครั้ง

(นับจากตอนเริ่มเดินกลองจนกระทั่งกลองหยุด) โดยไมมี

การตัดตอ ดังนั้น ในแตละช็อตจะตองมีความตอเนื่องของ

เวลาและสถานที่ แตชวงตอระหวางช็อต 2 ช็อต เวลาและ

สถานที่อาจขาดความตอเนื่องได ซึ่งเป็นลักษณะพิเศษของ

ภาพยนตรแ

15 Title ชื่อเรื่องหรือหัวเรื่ อง จะเป็นแบบเขียนหรือพิมพแก็ ได

ที่ปรากฏในภาพยนตรแ

16 Take การบันทึกภาพการแสดงแตละครั้ง เป็นเรื่องปกติธรรมดา

ของการถายทําภาพยนตรแที่จะตองถายแตละช็อตมากกวา

1 ครั้ง ขึ้นไป เนื่องจากอาจมขีอผิดพลาดดานการแสดงหรือ

ดานเทคนิค ผูกํากับจะสั่งถาย take ใหมจนพอใจ เพื่อใหได

ภาพที่ดทีี่สุด

17 VTR video tape recorder หมายถึง เครื่องบันทึกเทปโทรทัศนแที่

ทําหนาที่บันทึกภาพและเสียงจากวิทยุโทรทัศนแ หรือจาก

กลองโทรทัศนแลงบนเทปแมเหล็ก และใชเลน (replay, play

back) เทปนั้นใหเกิดภาพและเสียงจากเทปโทรทัศนแปรากฏ

บนจอเครื่องรับโทรทัศนแ หรือนําเทปนั้นสงออกอากาศทาง

วิทยุโทรทัศนแไดดวย

ห น้ า | 81

ค าศัพท์ ความหมาย

18 Vo. Voice-over หมายถึง เสียงพูดของผูบรรยายขณะที่ภาพ

บนจอเปลี่ยนไปเรื่อยๆ มักใชกับภาพยนตรแสารคดี

19 Zoom ภาพที่ถายจากเลนสแซูม สามารถดึงภาพเขามาใกล (zoom

in) หรอืดึงภาพออก (zoom out) ไดโดยไมตองเคลื่อนกลอง

เขาไปใกลวัสดุ ใชเพื่อตองการจับสีหนาบุคคลโดยไมให

รูตัว หรือแยกคนๆ หนึ่งออกจากกลุมคนจํานวนมาก

ห น้ า | 82

คณะผู้จัดท า

คู่มืออบรมการพัฒนาสื่อการเรียนรู้ออนไลนผ่์านเครือข่ายอินเทอรเ์น็ต

ที่ปรึกษา

นายอภิชาติ จรีะวุฒิ เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

นายกมล รอดคลาย รองเลขาธิการคณะกรรมการการศกึษาขั้นพื้นฐาน

คณะท างาน

นายสนิท แยมเกษร ผูอํานวยการสํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน นางอัจฉรา จันทพลาบูรณแ รองผูอํานวยการสํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นายวิชาญ อัครวนสกุล สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นางทองทิพยแ โคนชัยภูมิ สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นางอังสนา มวงปลอด สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นางอภันตรี อมราพิทักษแ สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

วาที่ ร.ต.หญิงสิรพิันธแ สอนภักดี สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นางสาวพรรณมณี ชูเชาวนแ สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นายสมศักดิ์ ฮดโท สพป.นนทบุรี เขต 2

นายยุทธพงษแ หาญยุทธ ศกึษานิเทศกแ สพป. นาน เขต 2

นายวีรวัฒนแ จตุรวงคแ โรงเรียนบานหนองจระเขหิน สพป. นครราชสีมา เขต 2

นายชยพล จําชาติ โรงเรียนบานหนองขามนาดี สพป. นครราชสีมา เขต 6

นายจตุรงคแ ลิม้ไพบูลยแ โรงเรียนบานหวยกุม สพป. ชัยภูมิ เขต 1

นายวิวัฒนแ การมงคล โรงเรียนบานเนินพลับหวาน สพป. ชลบุรี เขต 3

นายขวัญชัย เจรญิเนตร โรงเรียนบานหัวฝาย สพป. บุรีรัมยแ เขต 4

นายฐนกร สองเมอืงหนู โรงเรียนชุมชนวัดอัมพวนาราม สพป. ปัตตานี เขต 2

นายสิริรัฏฐแ กาญจนโพธิ์ โรงเรียนบานวังเกษตร สพป. อุทัยธานี เขต 1

นายณัฐพงษแ บุญปอง โรงเรียนบดินทรเดชา (สิงหแ สิงหเสนี) สพม. เขต 2

นายวรวิทยแ ไชยวงศแคต โรงเรียนเจริญศลิปศึกษา “โพธิ์คําอนุสรณแ” สพม. เขต 23

นายสุริยา งามเจรญิ โรงเรียนมัธยมโพนเพ็ก สพม. เขต 25

นายกฤษดา จําปามูล โรงเรียนบึงพะไล สพม. เขต 31

นายสุรวุฒิ ซอกรัมยแ โรงเรียนจักราชวิทยา สพม. เขต 31

ห น้ า | 83

นายภคพล วัฒนะ โรงเรียนปัว สพม. เขต 37

นายธัญวัฒนแ กาบคํา โรงเรียนสา สพม. เขต 37

นายรัตนศักดิ์ เขื่อนธะนะ โรงเรียนนารีรัตนแ จ.แพร สพม. เขต 37

นายอัศวิน กลับมา โรงเรียนหนองบัวพิทยาคม สพม. เขต 37

นางสาววิมลรัตนแ กาญจนโพธิ์ โรงเรียนวิทยานุกูลนารี สพม. เขต 40

นายธีระวัฒนแ พันธุแแสง โรงเรียนหนองไผ สพม. เขต 40

คณะบรรณาธิการ

นายสนิท แยมเกษร ผูอํานวยการสํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นางอัจฉรา จันทพลาบูรณแ รองผูอํานวยการสํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นางอังสนา มวงปลอด สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นางอภันตรี อมราพิทักษแ สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

วาที่ ร.ต.หญิงสิรพิันธแ สอนภักดี สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นางสาวพรรณมณี ชูเชาวนแ สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นายยุทธพงษแ หาญยุทธ ศกึษานิเทศกแ สพป. นาน เขต 2

นายฐนกร สองเมอืงหนู โรงเรียนชุมชนวัดอัมพวนาราม สพป. ปัตตานี เขต 2

นายสิริรัฏฐแ กาญจนโพธิ์ โรงเรียนบานวังเกษตร สพป. อุทัยธานี เขต 1

นายวรวิทยแ ไชยวงศแคต โรงเรียนเจริญศลิปศึกษา “โพธิ์คําอนุสรณแ” สพม. เขต 23

นายสุริยา งามเจรญิ โรงเรียนมัธยมโพนเพ็ก สพม. เขต 25

นายธัญวัฒนแ กาบคํา โรงเรียนสา สพม. เขต 37

นายรัตนศักดิ์ เขื่อนธะนะ โรงเรียนนารีรัตนแ จ. แพร สพม. เขต 37

นายอัศวิน กลับมา โรงเรียนหนองบัวพิทยาคม สพม. เขต 37

นางสาววิมลรัตนแ กาญจนโพธิ์ โรงเรียนวิทยานุกูลนารี สพม. เขต 40

บรรณาธิการ

นายสนิท แยมเกษร ผูอํานวยการสํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

เลขานุการโครงการ

วาที ่ร.ต.หญิงสิรพิันธแ สอนภักดี สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

ห น้ า | 84

ออกแบบปก

นายรัตนศักดิ์ เขื่อนธะนะ โรงเรียนนารีรัตนแ จ. แพร สพม. เขต 37

จัดรูปเล่ม

นางสาวพรรณมณี ชูเชาวนแ สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

นายณัฐพงษแ บุญปอง โรงเรียนบดินทรเดชา (สิงหแ สิงหเสนี) สพม. เขต 2

จัดพมิพ์ต้นฉบับ

นางสาวพรรณมณี ชูเชาวนแ สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

วาที่ ร.ต.หญิงสิรพิันธแ สอนภักดี สํานักเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอน

ห น้ า | 85