Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία (Γ' Γενικού Λυκείου)

Εισαγωγή στην

Κοινωνιολογία

:Υπεύθυνη καθηγήτρια

Κριπαροπούλου Αντιγόνη

ΓΕΛΚΑΡΕΑ

Κοινωνιολογ:ία

+ Κοινωνίαλόγος . δηλ ημελέτη

της.κοινωνίας

Ηονομασία του όρου οφείλεται στον

.ΑύγουστοΚοντ Αποτελεί σύνθεση του "λατινικού socius" και του

"ελληνικού όρου λόγος" (sociologie).

. Φωτ Πίνακας του Τζακ Βετριάνο

Ηγέννηση τηςΚοινωνιολογίας

0 ΗΚοινωνιολογία είναι μια από τις Κοινωνικές Επιστήμες και

μάλιστα είναι από τις πιο, « » πρόσφατες αφού γεννήθηκε

19στηΔυτική Ευρώπηκατά τον ο .αιώνα

0 Το ότι αναπτύχθηκε τόσο αργά δεν σημαίνει ότι τις

προηγούμενες κοινωνίες δεν τις απασχολούσαν προβλήματα

σχετικά με το αντικείμενό της ( . . , Κοινωνιολογίας π χ ανισότητα

. .)φτώχεια κ λπ0 Οι προηγούμενες κοινωνίες

όμως χαρακτηρίζονται από το ( θεοκρατικό τους πνεύμα την

« » εξήγηση για όλα τα προβλήματα τωνατόμωνκαι

, τωνκοινωνιών αναλαμβάνει ).να την δώσει η θρησκεία

Γεγονότα που συνετέλεσαν στην αναγκαιότητα της γέννησης της

Κοινωνιολογίας0 ΗΚοινωνιολογίαως

αποτέλεσμα είναι ανάπτυξη και

αντίδραση ταυτόχρονα σε τρία σημαντικά

γεγονόταπου συνέβησαν στηνΕυρώπη

18 : του ου αιώνα Το πρώτοαπό αυτά τα

γεγονότα υπήρξε οΔιαφωτισμός

( σημαντικό πνευματικό, κίνημα που τοποθετείται στα τέλη

17του ου αιώνακαι αρχές 18του ου - αιώνα

ορθολογιστικός τρόπος ), σκέψης η Γαλλική

Επανάσταση (1789) και η Βιομηχανική.Επανάσταση

Μερικές από τις αλλαγές που συγκλόνισαν την ευρωπαϊκή

κοινωνική πραγματικότητα της …εποχής εκείνης

0 Εισαγωγή της μηχανής , στους χώρους δουλειάς

0 Ηανάπτυξη του σιδηροδρομικού

, δικτύου0 Η έξοδος των αγροτών

, από την ύπαιθρο0 Η εμφάνιση της

, εργατικής τάξης0 Ησυγκέντρωση

μεγάλου αριθμού ανθρώπων στις πόλεις

0 Οι αλλαγές που συντελούνται προκαλούν

στον κόσμο μεγάλη , ανασφάλεια και ανησυχία

αφού διαλύονται οι παραδοσιακοί κοινωνικοί

, δεσμοί επηρεάζονται οι , λειτουργίες της οικογένειας

δημιουργούνται νέες τεχνικές παραγωγής και

αναδύονται νέες κοινωνικές. τάξεις Εμφανίζονται νέα

ήθη και μαζί τεράστια. προβλήματα

, , Παιδική εργασία άθλιες συνθήκες δουλειάς μικρά μεροκάματα χωρίς συγκεκριμένο

…ωράριο εργασίας Μερικά από τα προβλήματα που οδήγησαν

στην ανάγκη για επιστημονική διερεύνηση …τωναιτιών

:Όλιβερ Τουίστ το δεύτερο

μυθιστόρημα του Άγγλου

μυθιστοριογρά φουΚάρολου

. Ντίκενς Αναφέρεται στην

19Αγγλία του ου αιώναμε τις τεράστιες

: , ανισότητες Εργάτες , παιδιά σκλάβων

υποσιτιζόμενοι, μαθητευόμενοι

, καπνοδοχοκαθαριστές άνθρωποι που δούλευαν

στασπίτια τους και τυφλωνόντουσαναπό

, την πείνα ήταν οι φρικτές εικόνες της

….εποχής

Αντικείμενο τηςΚοινωνιολογίας

0 ΗΚοινωνιολογία ερευνά τηνανθρώπινη

συμπεριφορά όπωςαυτή εκδηλώνεται στο πλαίσιο

μιας ομάδας και πάντασε σχέσημεάλλαάτομακαι με

. άλλες ομάδες0 , Είναι μοναδική επιστήμη

γιατί δεν εστιάζει στο, άτομο αλλάασχολείται με

το κοινωνικό σύνολοκαι συνεπώς επικεντρώνεται

στις κοινωνικές σχέσεις τουατόμουκαι των ομάδων . τωνσύγχρονωνκοινωνιών

0 ΗΚοινωνιολογία λοιπόν έχει ως αντικείμενο

μελέτης τα κοινωνικά, φαινόμενα τη δράση των

, κοινωνικών ομάδων τις σχέσεις μεταξύ ατόμου

, και ομάδων τις σχέσεις μεταξύ κοινωνικών

, ομάδων τις κοινωνικέςδιαδικασίες και

ειδικότερα το μετασχηματισμό των

κοινωνιών.

ΗΚοινωνιολογία επειδή , είναι επιστήμη δεν κάνει

…ηθικές κρίσεις0 Οκοινωνιολόγος μελετά

κάποιο κοινωνικό φαινόμενο ή κάποιο θεσμό

ώστε να δώσει μια εξήγηση για τη δημιουργία

τουφαινομένου και να αναλύσει πιθανές

συνέπειες πάνωστο , ευρύτερο σύνολο χωρίς να

κάνει κρίσεις εάν το « », φαινόμενο είναι σωστό

« » . . ηθικό κ λπ Μελετά τις καταστάσεις όπως είναι

και όχι όπως θα έπρεπε να.είναι

. Οκοινωνιολόγος Α Γκίντενς προκειμένου να

περιγράψει το αντικείμενο της

, κοινωνιολογίας : θέτει ένα ερώτημα

« ποια είναι η σχέση του έρωταμε το

»;γάμο

: Φωτογραφία Antonio Canova, " Έρωτας και

" (1787). ΨυχήM .ουσείο Λούβρου

Ιστορικές μελέτες έδειξαν ότι στηνΕυρώπη του

…Μεσαίωνα0 … σχεδόν κανείς δεν

παντρευόταν από έρωτα και συνεπώς ο έρωτας δεν

ήταν μια εμπειρία που είχαν ζήσει οι περισσότεροι

άνθρωποι ούτε συνδεόταν . αναγκαστικά με το γάμο

0 Υπήρχε μάλιστα και γνωμικό της εποχής που έδειχνε τις σχετικές

: αντιλήψεις « είναι μοιχεία να αγαπάς τη ». γυναίκα σου ερωτικά

0 Ογάμος την εποχή εκείνη είχε : καθαρά πρακτικούς σκοπούς

οι άνθρωποι παντρεύονταν για να παραμείνει η

. περιουσία στην οικογένεια0 Μετά το γάμο έρχονταν πιο

κοντά και γίνονταν στενοί. σύντροφοι Αυτό γινόταν

πάντα μετά το γάμο και ποτέ. πριν

0 Οι σεξουαλικές σχέσεις πριν ' από το γάμο ή μέσα σ αυτόν

δεν είχαν σχέση με αυτό που .σήμερα αποκαλούμε έρωτα

Οι αντιλήψεις περί έρωτα

σήμερα είναι τελείως

διαφορετικές από τον

…Μεσαίωνα

Αυτή η αλλαγή οφείλεται , σε μακροχρόνιες

, σύνθετες ιστορικές. διαδικασίες Αυτές τις διαδικασίες μελετά η

.Κοινωνιολογία

. Frank Bernard Φωτ Πίνακας τουDicksee, « Ρωμαίος και Ιουλιέτα

Ο Τριστάνος και Ιζόλδη

αποτελεί έναν από τους

ποιητικότερους θρύλους

  … τουΜεσαίωνα

Κοινωνιολογικ ήφαντασία( . . )Τ Ρ Μιλς

Είναι ικανότητα των ατόμων να συνδέουν αυτό που

συμβαίνει στην προσωπική τους ζωή με τα ιστορικά και

.κοινωνικά γεγονότα( Ας σκεφτούμε τον εαυτό μας

από κάποια απόσταση και« » έξω από την καθημερινή μας

)…ρουτίνα , Για παράδειγμα το να μείνει

, κανείς άνεργος σήμερα ερμηνεύεται με βάση τις

, οικονομικές κοινωνικές και , πολιτικές συνθήκες την άνιση

, κατανομή του πλούτου την . . ( . εκμετάλλευση κ ά δηλ

αξιοποίηση κοινωνικής) θεωρίας και δεν μπορεί να

εκληφθεί και να ερμηνευθεί ως προσωπική αποτυχία του

ατόμου ούτε να συνδεθεί με « »!την τεμπελιά

Διαφορές ανάμεσαστην κοινωνική θεωρία και στην

:καθημερινή θεωρητική σκέψη0 Ηκοινωνική θεωρία είναι πιο

συστηματική από την καθημερινή θεωρητική σκέψη

( , κανόνες λογικής λογική . .)ακολουθία κ λπ

0 Κατά την διαδικασία της λογικής διάταξης των ιδεών

« » προκύπτουν δευτερογενή προβλήματα που σχετίζονται

με το αντικείμενο/ . . . μελέτης έρευνας Πχ το

φαινόμενο της ανεργίας οδηγεί στην μελέτη της αγοράς

, εργασίας στην δομή του . .οικονομικού συστήματος κ λπ

0 Υπάρχουν πράγματα στον κόσμο για τα οποία δεν έχουμε άμεση

. , εμπειρία Έτσι ενώ στην καθημερινότητά μας για να

διαμορφώσουμε άποψη συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε

« » , ως μπούσουλα τα βιώματά μας στην κοινωνική θεωρία εάν

περιοριζόμαστε σ΄αυτό δεν θα « ».ήταν επιστημονικά ασφαλές

0 Συχνά η κοινωνική θεωρία έρχεται να ανατρέψει την

απλοποιημένη και συνήθως μη ορθολογική κατανόηση της

. πραγματικότητας0 Ηκοινωνική θεωρία μας βοηθά να

κατανοήσουμε καλύτερα τα γεγονότα και να αντιληφθούμε τις

αιτίες των κοινωνικών.φαινομένων

« Η κοινωνιολογική»…φαντασία

0 Αμφισβητεί τις κοινότοπες

, ερμηνείες αντιπαρατίθεται στη

« » συμβατική γνώση και στις ιδέες που οι

, άνθρωποι άκριτα , θεωρούν αληθείς

χωρίς να τις έχουν υποβάλει σε κανέναν .έλεγχο λογικής