-
- , (- ), , . , : , . : ? , : ? , , -, - , , , . , , .
.
Christianity of East and West
A Collection of Critical Essays
Sulkhan Saba Orbeliani University of Humanities
Tbilisi 2009
-
-
2009
UDC () 27-9 -948
: Editor in Chief: David Tinikashvili : Editing: Ekvtime
Kochlamazashvili
: - Publisher: Sulkhan Saba Orbeliani University of
Humanities
: . . 6, , 0175 Address: Abesadze st 6, Tbilisi, 0175 : (+995
32) 989516; Tel: (+995 32) 989516 - (web-site):
www.saba-theology.edu.ge Copyright: Sulkhan Saba Orbeliani
University of Humanities, 2009
ISBN 978-9941-0-1972-2
( );
( );
; ( ) ;
. ;
filioque ; IV-XV - - ; - : ; : ; . ( );
:
?; ; , , ?;
;
() : ;
;
- ( ) ; ; . , ; .
ContentsHistory of Christian ChurchBishop Kallistos Ware Great
Schism(Translation by Kakhaber Oghadze);
Priest George Chistiakov A Legacy of Christian West and Orthodox
East(Translation by Deacon Archil Khachidze);
David Tinikashvili About last two schisms between the Churches
of Rome and Constantinople; Vladimir Soloviov East and West in
Early Period Historical Place of Christianity(Translation by
Aleksandra Margvelashvili and Manana Suladze);
Zurab Jashi St Giorgi Mtatsmindeli on the crossroads of East and
West;
Christian Doctrinal TeachingDavid Tinikashvili Filioque Overcome
problem; Zurab Ekaladze Brief Outline of Dogmatic-Canonical
disagreements between the Churches of Rome and Constantinople in
IV-XV Centuries; Rusudan Avalishvili Council of Florence: A Look
from East; Dr. Nugzar Papuashvili Religious Relations Between
Georgia and Rome: Myth and Reality; Olivier Clement Two Sisters.
Conversations with Ecumenical Patriarch Athenagoras(Translation by
Archpriest Zaza Tevzadze);
The Social Dimension of the Church
Dr. Teimuraz Buadze Western Political Theology Liberation
Theology: Has a Gospel Social Nature?; Archpriest Kakhaber
Kurtanidze A Notion of Freedom in Eastern Church Tradition; Dr.
Vaja Vardidze Freedom or that one which is important for us;
Christian AsceticismDavid Tinikashvili Comparative Analyses of
Eastern and Western Christian Asceticism;
Church LawDr Jambul (Aleksi) Kshutashvili The Relations Between
State and Church of Georgia in Middle Ages: An Unique Symbiosis of
Eastern and Western Canonical Principles;
Protestant WorldBishop Ilia Osephashvili A Precedent of
Approximation of Western Christianity to Eastern One on an example
of Georgian Evangelical-Baptist Church;
Dialogue of Religions and CulturesJohn Meyendorff True and False
Ecumenism(Translation by Tamar Goguadze);
Nugzar Papuashvili Fundamentalists Do Not Read the Books; David
Tinikashvili The Holy Fire in Jerusalem as an Argument of Orthodox
Fundamentalists Against Validity of Other Christian Churches; About
Authors and Translators.
; , ... , , , !
1054 . . . . , : , . , . , . , . , . , -11 . , , , . , . :
Filioque- . , , , . . , , .
. , . . - , . , . . , . . -3 , de jure de facto , . . , -5 , . ,
, . , , . , , , . . -6 -7 . , , . : , mare nostrum ( ), . , . . ,
.
, , 754 , . . , , , , , -11 - . . 800 , III-, , . , , . , , , .
, , . , . , , , . . , . 450 , , 600 , , . , -9 - , , III- 864 . , ,
. : , , ! , . , . -4 - , -8 .
. , . -9 , , , . , . , , , , . , . , , , . , , Filioque- ( ), .
, , , , . , , , , , , . . , , , , . , . , . , . , , , . , . . , . ,
. , , . , ,
, , . , , : , . , (, ). , , . , . . : , , , . , , . , , - , , .
, , , , . . , , . . , , . , . . , , , , : , , . , , . , , . , ,
.
, , . , - , , , , , , . . , , : Filioque. . , , . . , -9 - , , .
, , , . , , . , . , , , , , . , () , . , , , . . -12 - , : ! () , .
,
, ... , , , ? , , , , , , , , ? , , .1 , -12 -, . : , . 850 , ,
. Filioque. , . : ... , , , , ... . : ... ( Filioque), , : . , , ,
, , . , Filioque (589 .) , . , , (794 ). Filioque , , . , , -11 - .
808 III , , Filioque-, , . .
1
: S. Runciman, The Eastern Schism, p. 116.
Filioque- . . 850- Filioque-, , . Filioque : , . ( ), , , . ,
Filioque- . , , . , Filioque , , , , Filioque- . Filioque , . , , ,
. , , . 850 . , . , . 1190 . , , : [ , ], ... , , , , ,
, .2 , . : . : (, , ), 1009 ., 1053-54 ., , .
: 858-1204 .858 , , , , . , , .3 I- . , . , . . , , , . 861 . .
, . . , , , , . , 863 , , .
2
3
: S. Runciman, The Eastern Schism, p. 139. G. Ostrogorsky.
History of The Byzantine State, p. 199.
. . , . . . , : 865 , , . . , : , . , , , , , . , ( ) . , , ,
(343). , , , , . , , . , , . . , Filioque- . ( ), . ( ) . , , : .
Filioque- , . , . , 865
. , , , . , , , : , , , Filioque. Filioque , , . , 808 , . , ,
Filioque- . 867 . . , Filioque , . , , , , , , , , .4 , Filioque ,
, ? , , Filioque , . , . , , . . (867) . . 869-870 . , . , 867 . ,
, 12 , , 103 . . 869-870 - , . , , 4
F. Dvornik. The Photian Schism, p. 433
. , , , . , 870 Filioque . . , 877 ., , . 879 , 383 ( !). 869 .
. , , . , , , ; (877-886) . VIII, , Filioque- , . , , . , . , . . ,
, , , : . . , , , - , , .5 -11 Filioque- . : 1014 . , . , 1009 ., ,
5
F. Dvornik. The Photian Schism, p. 432
IV- , (, ) Filioque-. , ( ) : , , , , . . 1009 - . , , . . , .
1009 , , . 1009 . , , . -11 - . . , . , , ( VII), , . , . , . , XI
XII - . 1054 . . , -; , , , , , (1052 .). , , , , ,
. , , (-9 - ). , 1053 . IX- . 1054 . , - , . , , , . . ; , , . ,
. , . . , Filioque- ! , , , . (, , ). , . 1054 . , . . : . , . 1098
. , 1099 . , .6 . , , 6
A. C. Krey. The First Crusade [Princeton 1921], p. 26
, , ( , ) . , , 1106-1107 ., . , , , , . , . , , , . , 1100 , ,
. 1187 , . : , . , , . ; , ? , , , . , , . 1204 , . , , , , , . ; ,
, . . , , . (Runciman) , , , .7 , ,7
The Eastern Schism, p. 101.
. , , . , , . , , . , . , . , 1182 , (, 1204 ). , , , , , . .
.
. ?1204. , . 1261 , . , , . , . , : -13 , -15 -. VIII (12591283)
, . , , : , ,
. , , 1274 . , Filioque- . , , , , , . , , : , , . , , , , . . ,
. - , -12-13 -. , , , , . . : , ; , , . , -14 - . , . , , . ,
(A215) (A253/254) , . , (A399), . ( ) , , . , , . , , : , , , ,
, . : , . , , .8 . . , ( . 17:34). , , -5 , . . (A662) . : , , ,
1760-, , -14 - , . . , , , , ... : , , .9 , , . , , , , ( ) . , , ,
. , , . . , : , , ? ? - , -14 - ( 8 9
, 11,163 (377 ). 14 (PG XCIV, 800B).
hJsuciva, . , , , , ). : ? , , : , , . , . . . (. 300-390), , ,
-4 - . , ( ), , . , ( nous), . , , , , . , , . ? , , . , , : . , :
, , , , . , . , . , , , . , , (-5 - .), . ( ) (. 579-649), , , , .
, , : ,
, .10 -13 , , , . , . : , , .11 , , . , , . , . , , . , . .
(942-1022) . , , , . , , . , ? , , , -14 - . , , . , , . , . , , .
, , , , . , ... ( , 18:13: , ). 11 , , dhkr- , .10
, , . , , : , . , ? , , , , . . (1296-1359), . , . , , . , , , .
, . , 1341 1351 . , , . , , , , . . ; , . , . , .12 , , , , , . , :
( ) . , , , . , , .
12
16 (P.G. CLI, 193 B)
: , ? : . () . , . , , . , , .13 . , . , , ; , ... , , .14 , , ,
. , . , . . , . , , .15 . , , . , , , , . ... , .16 , , , . . , . ,
, , , 234,1. P.G.CL. 1176C. 15 . , Ambigua, P.O.XCI, 1148D. 16 .. ,
. , ., 1991, . 13013 14
. , , , ( , ). , , , , . , . , , , , , , . , ( ) . , , , . , , .
, , , : . . , , , . , , -14 - ... -9 , , -6-.17 -14 - . , -, . , ,
-8 - . . , . , , . : 17
The Shape of The Liturgy. London 1945, p. 548
(, , , ) . . , , , . , . , , , . 1438-1439 . VIII (1425-1448) .
. , , . : , . , , Filioque-, , . , . : - . , (, ), (, Filioque- ),
- ( - , -13 - ). , , : , , , . , , , 18
18
P.G.CL.712A.
, . VIII XI ( , ) . , 1452 . . . , : , . , , . 1453 7 . , , , .
, . 29 . . : . , . , , . . , , , . : , , ., , 2001, .. 49-78.
, , . -19 (, . ), , (, . . ) , , . , . , - II- 1995 2 , , , , ,
, . , , , , , . , (. 18:13), , : . ( () 19 ( ). - , (. 4 . 5:18; .
24:2; 64:3;19
(. ,).
78:9) , ; ....20 . , , , , , , . , , , ( altare) , ( orare) (. ,
mensa , ). . , -15 , . 1491 ( , , , , , ) , . , -17 -18 , , , . , ,
, . 1054 , 1054 . , , . , , ( ) , , , 1053 . 1087 - , , , , ,
20
, ....
(. ) , ( 9, 22 ). , , : , , , , , (1:3) : , , , (9:1).21 , , , ,
, , (). , . : , , , ( II-) , , , ( ) , , , , . , , , - . . : , , ,
, , , (1:3) : , , , , (9:1) ().21
( !), , , , , , , . . . , , , (). -15 . , -12 , , ( 3/16 ). -15
( 14/27 ), . . . , 1054 . , . (, ), . , . , -18 - . -18 (, 1717 ) .
, 1848 20 ( 3 ), , . ( , 1865) ( , , 1904) :
, , , . , , , , (. 3). , () , - (, -, .). , . . , . . -19 , , .
. : , , . , , , . 1739 , , . , . , , . 2/15 , 1753 , 1768 . . - . ,
. ( ), , () . , , ,
, , . , : , , , , ( , , , .) , , , , -18-19 - . . , , , , . . ,
, , , . . (, 1901) : , , , (. 147). , () , , , . , , , . () , . , ,
. -19 .
, , : , , ( ) , . , . , (), , 1740 . . , . (Imitatio) , . . . ,
, (. ., Academia, 1936, . 7, . 277). . . , , 1844 . . Imitatio- , .
. . , . . . . : , , , . . , , , , , , ... , , ( .. , . 2. ., 1988,
. 301-302). . . , , , , . , , , , , Imitatio-, , . , XIX
, . . , , , , . . (1530-1610) (Combattimento spirituale) 1784 .
(1759-1809) , , . 1794 , () . ( ) ( ). . 1816 , ..- , ( ). , , 1892
, , . -19 , (1749-1808) . , . , , , , , , ( ), . . . 60- . : , , ,
: 1. ,
, , (., 1892, . 73-74). , , , , (. 256). , . , : , , , ( . . ,
1971, . 26). 2. , , , . , , . (. 206). : , , , , , , . (. 244). 3.
, , . , , , , , , . 4. . , (. 213). , , , , , . -19 -20 .
CHEM IN DE LA CROIX
. , , . , , - , , . , ( ). , , 1702 , - . , , , , ( Via Crucis
an Chemin de la Croix) . , -18 , , Chemin de la Croixis . 1741 XIV-
. , , , , , ( -19 ). , , , . , , 99- , , . , , ,
, . , , , 60-70- , , . , , ( ). , , , - . , , ( ) , , , . . , .
, , , , , , (deinde ego te absolve a peccatis tuis!) . . , , , , ,
, ..., : , . : , , , ,
.... , , , , , , ( ), .
-19 150- , - , , . , , , .22 - , : -8 . , , . -, , - . 30- (). :
, , -, - , , . , , ! . , , , . -13 . . . . , ( - II- ), (.
.).22
, III, IV, V, VI VIII (, , , ), ( , , , , ). : 1) , , ; 2) , , ,
Couronnement de la vierge, -19 . , . , , , , . , , , , , , . .
. 1806 1853 16 . - , , , , , . 1825-1826 , , , , , 1844 , , , ,
,
, , , . 1844 1853 30 , 21 . 24 , , . . : , , ; , , . ... , , .
1891 , : , . 4-5 , , ... , , . , , , , , . , , . , . , , , , , ( ),
( ) , , . , , , , ,
. XIX , . , . , , . , ,23 , , , , -. , - , . , , , , . . 1830 .
-20 , , . 20 . , , , , , , (, 1852, N 3, . 1, , . 237). , . , , , ,
21- ?! . . -19 , , , , . , ,
23
(. ).
, .
***, , , , , , , , , , , . , , , , , . , ( , , ), . : , , ., ,
1996.
, : , , . , ... 24
-9 -11 , ( ), . , , . , , 381 . 28- . , , ( ). , . : 482 , (, )
. 35 (482-519 .). , , . , ( . ) . ? , 1972 . //. 2 (5) 2005 .
5724
-4- -8 5 , 203 .25 ( ) . .26 . ,27 . , : / , -9 -11 , , , , , ,
, , , , .28
. , . . . . . , 879-80 , , ... , - (leading) .29 -9 -11 . , ,
(A1714) : ,
. , . , 2003. . . , . . 4, ., 2002, . 322. 27 . , // . ., 1999,
. 148-176. 28 , -, . . - (. , , , 1964, . 559). 29 F. Dvornik, The
Photian Schism. History and Legend. Cambridge 1948 (reprinted
1970), p. 156.25 26
.30 . , . , -11 , , , , , , , , (-6 ., ..) 3, 13. , . . (861 .)
, () . , (867 .) . , . 879-880 VIII- , , .31 , -. , , : , () , :
(PG 102:604D-605D).32 , . , , , , .33 , 34 , , . 1, 37 // . . 1, .,
1990, . 220. 31 . , . , 1964, . 556-557. 32 . , . , 2001, 86 33 . ,
XI ., 2, ., 2004, . 264. 34 , // . 1 (2), 2005, . 55; : , , ,
.30
, , . 857 III- ( ) , , . 860 , ! . , , .35 , . : III-, . :
. : III- , , , , . . ( , ). , . , . , , . : , , - .36 , , , ,37
, , , , . : , (, . .) ... ( . // . 12, 2006, . 29). 35 . , IX, X XI
. ., 2004, . 40-41. 36 . , . , . ., 2000, . 34. 37 , . 35.
, - , , - , , , , , . ( ) . . : ... , (worse complications) . ,
( , ..) , , (staunchest) . , .38 : , / , . , , , , , , .
, , . , , -4 -7 , -3 . : , , , ... , . ... : , , .39 , , : , 38
39
F. Dvornik, The Photian... p. 48. . , ... . 38.
, , , . , .40 : : , . : , ? , , , , ( ) , . . V (553 .). , ( ) :
, , (under imperial pressure).41 , ( ). . , . . , : (1) , , , , ( ,
. .), (?, . .); (2) , ; (3) ( , ), , (. III- , ..) .42 , , . : , ?
, ,F. Dvornik, The Photian... p. 50. F. Dvornik, The Photian... p.
51. 42 F. Dvornik, The Photian... p. 50.40 41
, .43 , () ? ? , , , , , (. 13: 1-2), , ?(1 2: 1318).
. , , . 860 . ? , , , . , , , (343 .) , .44
.45F. Dvornik, The Photian... p. 60. , , . , (692 .) (. . . . .,
2006, . 35). . . 25. 45 , ( ) , - . : , ... (. . . ., , 2007, .
620). , , 1960- ( II ) , , . : , , 43 44
, , , , . (A867) 86970 . , 46 , . 47 , , . . , , . ( ), , - (. .
., , 2008), : IX ... (. 220). , . , , ( , ), - , . , , , , - (.
Unitatis Redintegratio, 3). - II- (. Orientale Lumen (1995), Ut
Unum Sint (1995) Slavorum Apostoli (1985), . , , , . XVI- , 2006 ,
. , - (. -, - XVI //
http://portalcredo.ru/site/print.php?act=news&id=44294). ( ) ,
: 2005 , , - II- , XVI- , , , . , XVI ( ) , ... , , , , ( , ). , ,
, , , . , . 46 (), . ., , 2001, . 60. . . . 24. 47 . . , - . .,
2005, . 1, . 58.
. , DonatioConstantini , : , .48 . , , , , ( ) . ( , , ). , , ,
VI- , 16 (!) , , . , , : . , , , , .49 , , , , , . , (Ignatian
documents), . , - . , . , ... - (brutality) (PG 102:62). , , (, .
.) ...50 867 , , , (10 ) 4849
. , ... . 558. , . 536 50 F. Dvornik, The Photian... p. 60.
. 869 . 877 . . 879 , 880 13 . , VIII- : , . . . : VIII- , . : ,
, , ... , , ... , , . . , , , 879 , : , , , . . , , . . , , ? , , ,
, : ... , , , : ... , - : , , , ,
.51 52 , . , , , , , . , , , . . (...), . ? ? , , , , , , .53 ,
, , . , , (aligning) . .54 866-7 : ,PL 119, col. 789 // . . ... .
71-72. . : , ( - IX, X XI . ., 2003). . , , (. 196). : , , ; . ; ,
, , (. 198). , , ( , . , . ), . . , , . , , (. . . ., 2006, . 166).
, , , . , (. , . , 1993, . 469). 53 . , ... . 563-66. 54 Michael
Lacko, Saints Cyril and Methodius. Rome, 1969, . 109-110.51
52
(inconsiderate) (thoughtless); , , .55 , (867 .) , , II- , . ,
876 , .56 877 23 . .
1054 : -. , . , , . . . . , , . , . .57 ( , , ). (Pigi) , . -, .
, .58 . , . . . , . . , , F. Dvornik. The Photian... p. 130. , p.
167. 57 . , : A. Michel. .320-42 // . . . //
http://www.sedmitza.ru/text/443811.html 58 . , ... . 314; , (. .
... . 548).55
56
: IV (1009-1012) (1001-1019). ( ), , . , , , .59 ( , ). (, , ,
). , . , . : (1) ; (2) ; (3) . ( PG 143- ). . , , , . , . . , , , .
, . () , . 1054 16 . - . 1054 20 .60
59 60
, ? // 1 (2) 2005 . 75. , . , 1993, gv. 468.
, , : , 1089 , ( II- , ), . , , .61 , ( ), , . , 1965 7 , VI-
1054 . 1975 14 . VI- , , ; 1987 6 , , . - II- . , 1054 . , . , . ,
-12 , : ... ( , . .) , , , , , , .62 1058 , , , . , , , , ,
, ? // 1 (2) 2005 . 67. . III, 668 // , . . . . X
//http://catholic.uz/library/books/tishkevichedinstvo/61
62
, . , , : (17 ) 63 , , (, . .) . , . 19 (Salembria) . . , , . .
. .64 , . : , . . , VI , (PG 120:786-89).65 , , , VI, V . : , , , .
, 45 , , ... (PG 120:796).66 , , ,
63
, . : ...-11 , . , , (insufficient ground) (F. Dvornik. The
Photian... p. 394).
. , ... . 549. , . 550. 66 , . 550-551.64 65
( , . , ). , : , .67 ( ) , . , : 68 - ; 69 , , 1054 - .70 , :
1054 . , . , (respective protagonists) . , , . 1054 , , .71 , , - .
, , , . . , . , ... . 99. . , ... . 708. 69, . 710. 70 , . 713. 71
John Erickson, The Challenge of our Past: Studies in Orthodox Canon
Law and Church History. New-York, St. Vladimirs Seminary (SVS)
Press 1991, p. 149-150.6867
, . , . , , , , 865 .72 , : , . , . , , , , .73 , ( 21), , .
869-870 , . , . , : . , , .74 () , :75 , ; ; ; , (). ... . 75 . . .
1, 20. 74 , . 1091-92 , (. -, ... . 552). 75 . // 3-4, 2006 . 91;
6.73 72
; ; , . . , , - II. Ut Unum Sint , , : , , .76 , , 1204 . , , -
II- 2000 12 . , XVI- . , , . , 2004 II- . . . , 1204 . II- ... .
,77 .
, , . , , , , , . , . , . , - II. Ut Unum Sint 11. . , // - . .,
1999, . 148-176.77 76
. . , , . . , , , . , () () .78 substantia, - (). essentia ()
-12-13 . , , , , essentia , . persona , - substantia, , persona- ,
: . , substances, , - , ( ).79 . , , (), (), , . : adoratio, , .80
, ( ), , .
. , . - // 3:3, 1998, . 357. 79 , . ., 2006, . 106. 80 . , . .,
2001, . 68.
78
. ; . , , ; . . . ; . , , , , , . ( ) . , , . : , , .81 , . , (,
, , ), , . , 81
, ; -, .
( , , , ) . ; , ; , , , , . , , , , , . . . , . , , , . , . : .
, , humaniora . , . , , , . , . . . . , . , , ,
. , , . , , . , , , : . . . , , : . , , , , ? , , , ? , . . , ,
: , , , , , . , ( ) , . , , , , ; , . , , , - , , , .
( ) , ; , . , , , . , , : (). , , , , . , , , . , , . . . ( , ,
, ), , . , , (). , , , . (), , , . , . . , , , ( ), , , , . , , . (
) , . . , () .
, . , . , , : , . : , , . , , . . ( , ), : . . . ? , - . , , , .
. , . , . , , , ; , ; ( ) , .82 , , , , . , , - .82
. . , , . . , . , , , , , , . , , , , . , - , . , , , . , - . ,
, ; , . , . . ; . ( ) , , , . . , , . ( ) , ,
.83 . , , ; , . . , , , ! , , ! , . : . ( , ) , , , , , . , . ,
, , , . . , .
83
, ; , .
- , -. . , . , , , . - - . : , , ... () . . , , . , , . : , . ,
? , . , , , . : , , , . , , , , . . , , . , . ; , .
, . , . . , , . , . , . , , . , , , . , , -, . , , , , , . , , ,
. , , . , , , , , , , . , , . , , , , . , .
, , , - . , , , . ; , , , , , . , , , , : , , . , , . , , . , .
-, . . , . , , . , . , , , . , ( ) , . , : , . , .
, , , , ( ) . , . , , , ; , , , , . : , , . . : , , , . , , , :
. , , . , , , , , . . , , , . . , , , , , , , , , .
. : , .
, , , , . - . , 1054 . , -11 : , , , , -11 - , . , , . , - . . -
, -11 . , , , , . .
, , . , , , : , ; ; , . , .84 , , . , . , . , . . XI , VII .85 -
1054 . XI , - . , IX . , , - ; . 84 Erickson, J., The Challenge of
Our Past: Studies in Orthodox Ca-non Law and Church History,
St.Vladimir Seminary press, p.133-134. 85 Ware, T., The Orthodox
Church, Penguin books, 1963, p. 66.
, . , .86 (, ) , , , . , 1053 .87 , , . , , , , . , . XI , , , ,
, . , . , , . , , . . Filioque. , , 1053 , , , , , Filioque- .88 ,
, Filioque . ,
The Church in History, v.III/Louth , A., Greek East and Latin
West, The Church AD 681-1071, St. Vladimir Seminary press, 2007,
p.p. 306-307 87 Ware, T., The Orthodox Church, Penguin books, 1963.
p. 67 88 Shaff, Ph., The History of the Christian Church, Christian
Classics ethereal library, 1882, p. 199.86
.89 : ? IX . , . Filioque- , , . , Filioque- , 809 .90 . . ; , .
, , , , , . , .91 , , , : .92 (, ) , . . . , , , , , .93 ,
Erickson, J., The Chalenge of Our Past: Studies in Orthodox Canon
Law and Church History, St.Vladimir Seminary press, p.134. 90
Pelikan, J., The Christian Tradition, v.II//The Spirit of Eastern
Christendom (600-1700), p.185. 91 , p.186. 92 .: J. Erickson, . .,
. 134. 93 , p. 137. , , , , , , , , VI . . 89
, . , . , , , . , , . - . , , , (, VI ). , , , . . , , . , , ; ,
. , , , .94 , . , , . 94 , , .
, . - : , , 95 . , X . 10591067 . , 1057 ,96 , 5 , , , ,
1063-1064 . , IV- , : ? , , , . , . , , , : , !97 , . . 1048 IX- ,
. . , X- .98 , - // , , 1978, . 264. 96 , . 1970, . III., . 359. 97
// , . 1978, . 307. 98 Hussey, J.M., The Orthodox Church in the
Byzantine Empire, Oxford, 1990, p. 13195
III (1059/10-1063 ..) -.99 , . , , , , , . , , .100 : , , , . ,
, , , , , , . IV- , , , IV . . , , , , . . :101 . , , : , , , , - ,
. , p. 138. ... . 328. 101 , , , . . ... . 309.99 100
, , . , - , , , .102 , . , , IV , . , , , , . , , , . , , , , ,
, . . . , . , , , , , - .103 . : [ ], . , , . .104 , .
... . 329 Studer, B., Trinity and Incarnation, The Faith of the
Early Church, Collegeville, Minnesota, 1996, p. 194. 104 The Church
in History, v.III/Louth, A., Greek East and Latin West, The Church
AD 681-1071, St. Vladimir Seminary press, 2007, p.p. 312-313.102
103
, - . , , , , , . : . . - , , , , . , , .
Filioque , . . I105
Filioque . . (filioque . ; , ) , . , . : , (. 14:26), (. 16:7).
: , , (. 16:15). (): , , : (. 20:22). , , , , . : (. 4:6). (.
1:19), (. 8:9); - (. . 8:2; 2 . 3:17; 1 . 1:11).
Filioque Filioque- : . . . 105 Olivier Clement. Conversations
with Ecumenical Patriarch Bartholomew I. New-York, SVS Press 1997
p. 185
: . , . , , , , , , . , , . : -4 . , . -6 , , , , , , , , .
Filioque- . , , . , Filioque, , . , 1013 VIII- . . , . , , . ,
Filioque , (, . .) . , ( , .). , , (). , , .
, , Filioque , . , . .
1995 20 - .106 ; , ; , , , , . ( . , . ): . : , , (, ..) ... ( .
18,45 // Sourses Chretiennes 17 bis, p. 408). . : ( , 63 // PG 90,
672 C). . : ( 31,8 // Sourses Chretiennes. N.250, p. 290).The Greek
and Latin Traditions Regarding the Procession of the Holy Spirit //
http://www.geocities.com/trvalentine/orthodox/vaticanclarification.
html; . . : One Single Source: An Orthodox Response to the
Clarification on the Filioque //
http://www.orthodoxresearchinstitute.org/articles/dogmatics/johnzizioulassinglesource.htm;
. : Leonard Tony Farauanu. Filioque in the Greek Fathers //
http://www.farauanu.com/writings/filioque.htm; , , , , :
http://www.geocities.com/trvalentine/orthodox/filioquemain.html.106
. : () , , ( . 5 // PG 94, 1512B). . , , : ... , , (Mansi. 12,
1122D). . : . , , (, ..) (. PG 75,585A). . : : , , (. 16,15), , ( .
3,1,33 // PG 26, 625B). . (PG 43,29C) (PG 34,1064A). . , -7 () . .
, , (, . .) , , , , , , ( . PG 91,136 A-B).107 : () , (Quaestiones
et dubia. PG 90,813B). . , : , , , (. - . 1,7; PG 94,805B; . 5; PG
94, 1512B).108, , ( I-, II- VIII- ) : . , , , , ... (PL 129,
560C-561A) (. : - . . . ., , 2004, . 97). 108 , . : , , ; ; ...; :
, (. . . 107
, 1274 , : , , (tamquam ex uno principio) (DS 850).109 . : ... ,
(De Trinitate. 12 // PL 10,471). . : , (De Spiritu Sancto. 1,11,120
// PL 16, 733A=762D). : , , , (, . .) , (De Trinitate. 15,25,47 //
PL 42,1095). . , , Filioque- : , , , , , , (Summa Theologica. 1a,
q. 36, a.2, 4um).
, . , ( , ) Filioque- . . , . : ... .110 (. ) , Filioque- , : .
,
. , , 2000, . 41, 45, 54). 109 - (1439 ). . : , , , , (. , .
2003, . 729, 730).110
. , . . // 18, 1999, . 153-62.
, 111 . , . , 112 : (, 431 .) , : , , ...,113 / ( ) -. , , 1438
. , : ..., , , .114 : , , . , . . .11511 , , , ( , . - ). . , , :.
. . // - 1, 2008, . 70. 112 . - // http://st.mrezha.ru/filioque.htm
113 , . 2. 114 . - // . . ., 1996, . 55; , , : , (. (). . 2001, .
22). 115 , - // 1, 2007, . 17.111
(. . 8:9), . , , (Athanasius. To Serapion III,1; PG 26:625B), ,
() (Cyril. Thesaurus; PG 68:148A) . . , . : , , , : , (Maximus the
Confessor. Letter to Marinus; PG 91:136AD).116 . . , , .117 , , , ,
. ? , , , , Filioque- . , , , : , , ... . . , , , , , . , , , , , ,
.118 , , , , , .119 381 , , . 1, . 7, , 2001, . 133; , . : , , ...
(. , . ., , 2002, 195). 117 - , . . ., , 2004,101-102. 118 , -... .
18. 119 , -... . 2.116
, , . , . . , . . , . , .120 , . . . , . . , . - , : , ...121 ,
. : ... . , , ( , . .) ?122 , , ( ) , , , . , , , , , , . , ,
Filioque, , , , ; , , , , . : , Filioque- , ( ; ) ( ) . , : , , ,
(. ).
120121
. , . , 2004, . 166. . , . . 4, 2002, 331. 122 . . . 2007,
555.
. : ex Patre et ex Filio . . : ex Patre Filioque, : , ( //). , .
: , , , . , , , , . . principaliter (, ), per donum Patris ( ).123
. , , , , , , .124 : : , , . , , . , , , , .125 : , Filioque- ( ) ,
. ., , 2001, 224. , -... . 5. 125 , . : ...... . , , XVII . , [ ().
, p. 24 // http://bibleapologet.narod.ru/statii/simbol.htm
].124123
. , . - , , ( ) . : , , . , , .126 , , , , . , , , , . ,
Filioque- . , Filioque- ,127 , , , . , Filioque- . , , : , . . , ,
860 , (PG 102, 589). (instead of rebuking) 862 18 (M.G.H. Ep. 6, p.
440), , .128126
. . . 2000 ., p. 22 //
http://www.kursmda.ru/books/sravnitelnoebogoslovievasechko.htm 127
. - . 2. 128 F. Dvornik, The Photian Schism. History and Legend.
Cambridge 1970,122 (, ).
, , : , . , , Filioque-, , ( , , Filioque- ), , .129 .130 , , ,
. , - - . , : .131 ( ) , , , , : ... , , , , , , , ,132 . :
Filioque- . , , III (795-816), . , III- . : , , , . . ( , ): . , ,
- : (, .) . (. . . - IX, X XI . ., 2003). . : ... (. , . 14). 130 .
, . , 2001, . 87. 131 , . -. . 291; . . -:
http://karelin-r.ru/faq/answer/9/281/index.html 132 , . ., 1894,
35.129
, , .133 ? . , : , , , III- . , Filioque- . : 807 ( , ..) ,
Filioque- , . . - . Filioque- . , . , . . III- , . 809 ; ,
Filioque- . . . , , Filioque- (810 .). , , III Filioque-, . ? , , ,
Filioque ?134 , : 807 Filioque- , III-. . , , , , , , .135 : -9 , ,
III-,. , . ., , 2007, . 594 134 , . , 1933, . 352-353. 135 , .
2133
,136 . , 589 Filioque- , Filioque. , , 1013 . , . 1742 XIV . ,
Filioque- , : 1987 6 - II- Filioque- ...
? 1982 - , Filioque- , , , Filioque , . , . , , , , ( , . .), .
, , . , Filioque- , .137 , ... , : Filioque impedimentum dirimens (
) , , , , , , , 136 137
. : The Greek and Latin Traditions p. 2. , . ., , 2005, .
289-290.
.138 , , , , . , . , : Filioque- .139
, // . , . . . ., 2000 (. ). 139 , . // 2, 2004, . 89.
138
IV-XV - -
- . , , . : , , - , . , , . , . . , , , , . , , , . , , . ,
.
Filioque . . Filioque (. ) , . , , . , , , , , . , , Filioque- .
, . : -6 , , , . . , . , . Filioque 1014 . , , (866 .). , , , , .
(, .) (866 .) Filioque- , . Filioque- , . 879-880 . , ,
. , . VIII, .140 , Filioque , , . . , Filioque , , () . , . , ,
. , (, , ). , (). , , , -6 , , , : (. 20:22), , , (. 8:9), , , , ()
. , , , .141 , : , , ,PG. 102: 380-381; (. : ( ) (F. Dvornik. The
Photian Schism. History and Legend. Cambridge 1970, . 122). 141
-.140
: ,142 . , , . , Filioque- . , : , . VIII- (1275-1282 ..), (1274
.) . , , , caricmata-143 , , , , , pneuma144 , , , , , . -13-14 . ,
1283-1289 , 1285 , . , , Filioque- (), , caricmata , ,145 , , , . ,
, , , , , , . , , , (.). 144 , , (.). 145 . - , (. 10:6).142
143
, , , , . , , , , , , , , , . , Filioque , , , ( ), , . : , :
.146 , , ( ) Filioque- . , , , . .
, Filioque , , . - (867 .) , , , . (. 3:14), , , , : , ,
.146
( , , 147), , - . - . , , , . . (. 1050 .) (. 1100 .) , Filioque
, . , , ( ), , , . , , . , , , , -, . , -11 . : , , . , , ,
Fili-oque- . , , , -: 1) 147
Confirmatio (.) .
-, 2) , .148 3) , . . , : ? , , .149 , ? , , ? , . . -10 . , , :
, , , , . , , . . , -16 , , : . -13 , . VIII (1259-1282 ..) , , , ,
(. Purgatorium) , . 148 (. 26.26; . 14.22; . 22.19) , , , , - . , ,
, . 149 . . 23.4-8; . 16.1-4.
, , , (. Satisfactio)150 , . ,151 . , , , , . , .
, , . , , . , , . -11 , , (. 16:18; . 22:32; . 21:15-17). . , ,
, , . (1033-1109 .) , , , . 151 , . , , , .150
. , , , . , , , . , : , , . .152 , . , (. 16:18) , , . : : , , ,
, . , . . , , . , , . . . , , , . , , : , ? . : , , , . , , , ,
(universal) , . , , appellate jurisdiction ( , . .) ( : Addison H.
Hart. Primacy and Conciliarity, p. 3 of 3 // www.touchstonemag.com
). : , , , , (. . . ., , 2001, . 327).152
, . , , . , , , , , , - . , ( : . 22:32) . , (III .) . , . ,
.153 , . , . . . , , (, ) . , , , , . , . , , . , , , , , . .
153
PG 46.312.
, . , . , , ad limina apostolorum-154 . , , , . . , , -4 , . 325
VI , , , , , . , , , ( , , , ). , - . . . 28- , , , , , 150- , (
381 .) , . , 154 (.) 5 .
, , , , . , , , . -14 , : , . . , , . , . .155 , , , , , , -4
-11 . , , , , , , . -11 . , , 156 , , , , .
PG 155.120. , (1378-1449 .).155 156
- : , , sensus ecclesiae, . - , , . .157
1261 VIII . , . , .158 : , ; ; . . . , , , . : . , (1267 .) II-
, . ,
157 . ? // http://www.krotov.info/library/13 m/mey/florence.html
158 Georgii Acropolitae. Annales, 88 //
http://www.documentacatholicaomnia.eu/
, . VIII : , . , 1274 , . . . , , , . , . .159 VIII- , , . II-
(1282-1328) III- (1328-1341) . V- (1341-1391) , VI (1341-1355) , ,
V- , II (1391-1425) . VIII- (1425-1448) XI (1448-1453). . . , , . ,
V , , , ; , : , . . II, , , . , .159 . , . , . 3, . , 1985, 33.
. , . . . . II- , . , (1282-1321) , . , , . , 1355 , . , .160 -
. 1354 , 1362 . 1402 - , . -14 , , . , . , , . , : , , . . . ,
160
Charles Diehl, Histoire de lempire Byzantin. Paris, 1969,
201-202.
. , . , . , VIII . , . , . . , - , , , , ( ). , , . . , . , . ,
. , , , . , . , , . 879-880 . , VIII- . . , . 1438 . , , ,
.161 , . , , , ; .162 , , , , . 1437 . , , , , , , . . , , , - .
, , , . , , . , . . , , , . , V- IV- , XII- V.163 , , ... , , ...,
Horatius Iustinianus, Acta Consilii Florentini (. , , , 1995, .
510). 163 . ...162161
, , 1437 . 1438 8 . , , , , , . : , , . , , . IV-, 25 , .164 4 .
, . , , , . , , . 1438 9 . . , . , , 1439 . , , , , . IV- , . . , ,
; , . . . ... . // http://www.krotov.info/history/15/1/pogodin
01.htm#40164
, , , , ; , , , , , , . . . , , , , : 1. ; 2. ; 3. ; 4. . , , ,
. , . , . -13 . 1235 . . , . . 1438 17 , . , , . , . , . , . , , ,
.
, . . , , . . , . , . 1438 . 13 , 8 13 , Filioque- . , . , - , ,
, . Filioque- . , . : , , ? , ?.165 1438 . 1439 2 . , : . , , ,
Filioque- , . . : . , , , . 165
, ...
, , ... , , , ... , , , , , .166 , . : , , , , ! , (2 . 5,20): ,
, , ... . , , , , ; , , , , , .167 , . . , . . . , . , , . , 30 , :
, 166 : . , . , , , . // http://www.pagez.ru/lsn/0240.php 167 . ,
IV. // http://www.pagez.ru/lsn/0249.php
. , . . , , , , ; ; , , , . : . , , . , , . , , . , . : , , , ,
. , a filio , per filium. : , , , .168 . , , . , , , , . , , . :
168
. , .
, , , Filioques- ; , . , . . : ? : , ; 300 2 ; ; 20 . 3 . , , .
. 1439 4 : , ; , , . , . , , , . 9 : , , , , , , . , .169 10 . , .
, : , , , . , , 169
: ().
: , , , . , , . . : ; , , , .170 , , . , . : , . , , . 17 , , .
. , . . . : , ; , ; , , . . , , .171 (). .. . : , , , , ( ): (. . .
. , 2001, . 160). , , . , 171 170
, , . , 5 . . . , , , . ., 33- ( ). , , , ( ) (. . . 50 . .,
2003, . 288). . : , , . ... (. . // 1, 2006, . 40). , , , . : , , ,
, , : , . , ( ), . , , - . . , . ( ) : . , () , (, , ). , - . , (.
. ? // 1-2, 2008, . 15). . , . , , - , , , . : ... (. ) , () () ; ,
, ( ) ; , , , ... (. , . // 3:3, 1998, gv. 357).
, . , , , . , . . , . , . .172 IV- , : , . . , , . , , . . , . .
20 , , , , . , , , . , , 1460 Execrabilis , . , , . 1441 , , , .
172 , - //http://www.pagez.ru/lsn/0251.php
, . , . , - . 1442 , - , , . , , - , . ( ) . . , , . 1453 28 ,
29 . XI . , - , . ; ; , . *** ? , , , , ? ? : , ; , , ; , , . ,
, .173 , , , . , , , . . , . , , .
173 . : , . . // http://www.krotov.info/libr min/l/lurye/mey
01.html
:
, . , , . . , . , , . , , . . , , , . .
() . , : , . . . . 753 , ? , , , , . . . 146 , , . , ,
, ( ) , , . , . . - - , . , , , , . , , , , , , . , , , . , . ,
, , . , , , , . ( ), , ; , (: . 12). , , () . , , ? , , . (IX-VI
.). : , , , , , . ( ) , , . :
! ... : , ... , , , . , , (: . 28, 43). , , , (. ) . , , , ( ) .
. , , . ? , .. , , . . , . , , , , , , . , . , ( ) . . , , ? , - .
.
. , . , , , (Geographica XI, 4,7). - , , - , , . , , , , , , , (
), . . , , . . , , (. . 106-48) . , : ... , ; , , , (: . 198). , ,
, : , (, , . , ., 1975, . 290). , . . 66-65 ; ( , , , ), , , . , ,
, . ,
. , , , , ; , , . : ? , . , , , , . . - () II- - (138161). ( ) :
, . ( ), : , , , , . : , , , , , , (. . 1955: . 51). ; ; , , ; , :
, . , , (), . , , , , . , , , , . . II-III - - : , [ ] , , ( , ,
..) [], ( : . 83).
, , . , . : ... ... ... [ , ]... ... (: . 135). () (fasti), , ,
, , . , , . ; , , . , . , () . , , (rex Iberorum) . , , , - , . (:
. 531). , . , , . , ( ) , - . , , , (-) ; . , , , , . , .
, , . : , , . (1 . 3:15), , (. 15:18-20). , , , . , , , . , , ,
. , , , , , , , . , , (+101). . , , . , ( ), (286-305) , . () . , ;
, , ( : . 330). , , , , . . , . , . , . : ... . , . , ... (: .
348-349). , , . ( ),
. I- (314-335) . : , , , , , . (), () , , .
, , ; , . , . , , , , , , . , . . : (625-638), , . , , , , . , ,
. , , VII - , , , . . , . , , . , , ( : 2005).
, .. IX-XI ? (, ), , . , IX - . ( , ) . , . , II- 856 III- (
1984: . 70; 2002: . 4950). , , . . . (822-875), , , , - . , IX - ,
: () . , . . , . , . : , . , (. 41:2)... , , . , . , , () . ,
870-872 . ,
, . . , , . , . , - . , ; , ; , . . , 870 , . , , . : , , . . ,
- , 1054 . , , , . , , -. , ( 1957: . 139). , , , -9 - , . . , - ,
, , (440-461) . , . , , , , . , . . . (+1005) , , -. , , .
. . , , . , ( ), , , - , . . , : ; . , . . . . . , , , (... II:
. 54-55, 65-66). . , . (1009-1065) . , , , . , 1065 , , ()
(1059-1067) : , , , , ? : , , - . , , , ... , ... ! , , [] . - , .
, (... II: . 179).
, : - . , () . 174 , . , . () , () . : . , ( ) , . . . . , . , ,
29 , , . , , , . . , . : ... . , , , , , . , , . - : ... - . , ...
( 2002: . 52). . (. 50-51) , .. ( ), , , . , (, ) : (= ). , . , :
... . ? : . () . : , .. , , .. , ? : (, ) : , ( !) , ?!174
, , . , , : . , , (, : . 155). . , , . 1099 , , , . , , , . - .
() . ( ) , . - : , , , , , , . , ( II: . 91-96). . , 1274 . . .
1280 , . - . , , . , ( ) ( 1955, III: . 76-77). , . , , :
(1204)
, ( 1994: . 43). , . . , , . . XI-XII - : , , , . , (. . I: .
325-326). , , , . , , . , , : , ! , , . , . , , , (). , . , . , . .
, , . , : ... , , ... , - . 16 . , . , , ... ( II: .160).
, , : (XI-XIII), , ; , , . : - . , , , , ... , , , , .
- () , . , , , . , . , , . , III- , , XIII - 20-30- ; , . , () ,
, , . IX- . , , , . , , . : . , , . , : -, , . , ,
... , , . , , , . 1240 , 1240 ( 1995: . 485). : . ( 1994: . 43).
, XIII - . ( ) , , , . , - . (), , (, ) , ( ) . ( ) ( , , ).
XIII-XIV - , . , , . . ( , ). , . , 1320 1321 , , , , (: . 92).
, , V- (1314-1346) . , (1335).
, - . 1318 (: . 97), 1328 () , , , . , XVI - , 180 , ( : .
98-99).
- , . . , . . , , XV - . - . , (1438-1439 - - ) : , . . - , , ,
, . , ( ) , , ; , . , , IV-, . - , , . , , , ( . 2002: . 143). .
,
, : , , , . : , , , , , , , . . . : , , ; , , . : , ? ! , : , ,
, , - (: . 59-60) , , . , , - ; . , , , . , : , ? , , , , . (), - ,
, . (.. , ) , . ( , ) . XVII - . , , , . , .
. IX-X - . , . XVI - 60-70- , , , . XIII - . , , . , 1280 . .
(), 1318 , () , . , , , , . . , 1330 - (, : 1983). , , -, . : , , ,
. () , . , : ; . , ( ) , , , .. , . , (. 102-103). , , .
XVI - . . ; , , . , . , . 1629 . : . , , . , , ; , ... , , . , .
. , , . 1634 . , (1640 ) - . 26 , , , , - , , (: . 189-191). . III-
(16051639) . III- (1639-1660) . ()175 . I- (1752-1784) ; . , II-
(1789-1810) . - . XIX - . , . , . (= , . . ) (.).175
, , . . . , , ( ), : , -, . : , , . , , XIX - 40-50- , , ; . ,
.
, . , . . , , ; , . , , , , . . . . , . , , , (XVII - ). . - (.
) ; , : , . , . ,
. , . , , , (. , . , , ., 2006, . 4245). . , , , (1570-1624) . ,
, , . , - 1614 , , . , , . , . . , , . , , , . : . , . , , . , . :
, , ; , , , . , . : , ? . . , : , . , .
. . : ( ). , 1640 , : , . , - , . ; , . , , , . . , () , (. 22).
(). : ; 1629 : , - . . , . , , , - (1585-1658) . , , , , . . (. :
-) , . , , , . 1628 20 . . VIII- , . - , . . . , ;
(). , : , ; , , . - . , , - (1658-1725) . , (. , . , . ), : . ,
, , 1687 ; 15 , , . , , . . , (. ). ( ) , , , 1698 , , . , , (. .
2009, 1, . 13-14). , XVII - , , - - . . . , . , . , ; , , , () . ,
. . , , , . (1698-1710) , , 1709 15 .
XI- : , , ... , ... , , (: . 311312). . , . (1713-1716) . , 1714
17 , , ; , . () XI- . ; , ; , , . , , , , , , . . , - . ( ), -. , -
. , : ... . . (, . .) . ... . , , (, . .). . , . . , . , - , : ?
1724 , VI-, . , 1725 26
, , . , . , - ; . , , , . , ( I- ) . , - . , ? , ( VI, I, , , )
, (: . 109-111). , , , . : , , , . ? , ? -? , , , , : , , , , , , ,
, , (: . 115). I. - , - , . , - I- (17201788) . , - , . - . , , , ,
:
(, ., 1892, . 604). , - . 1755 12 , . , . . , , . , , . 1757 . :
, , . . II- . : , ? , , . 50- () , . . , , . : . , , , . XIII- , (.
, , ., 1978, . 152). , . , I- ( : , 1991, 1).
, , . , , :
1. ( ), 2. (- ; , 1643; 1670), 3. ( XVII - 70 ) , . , , , , .
-18 - . -18 - 20-30- : . (), ( 1798 ). , , . : , , , , , , , , , .
I- (1752-1784) , , . . , , . -19-20 - , , . . (., 1987), , , , . -
,
. . . (), , , : , , , , . . ( ) ; .
. 1844-1845 . , . : XIX 40-50- . , . , , . , . , , . (1906; -),
(. .) . ( ). .
, ( ). . . , (: ). , (1905-1917) . , 1917 12 (. . 25) . , . , :
27 . . . 49 , . . , . ... , , . , ... . , (. , . , 1917, 29.IV,
92).
. , , . 1921 . , . , ( - ),
, 1937 , : , . . . ( 1958 ). , , - . . , . , , , . . , , : , , ,
. , , , . , 18-19 : . . : - ! (, 1992, 26.VIII, 92, . 3). - II-
1999 8-9 . , II- , . , 1. , , ( ) 2. . , , . ; , : !
, , . ; : ; , [] , ( 1999, 10.XI, 310). , 79,3 ( ; 1999, 11.XI,
306).
? , , . , . ? , , : , , , . , . , , ( ), . - (), . , (1917 14 )
: . () (), , - , ... , , . : , , , , -.
, - . , , , . , ( 2004). , : !: , , . , ., 1959 2. . , (- ). ,
V, 2002 3. . , . 1959, 9 4. , . , ., 1966 5. , ( . ), ., 1971. 6. .
, , ., 1902. 7. . , , ., 1994. 8. . , -16-17 . , III, ., 1955. 9. .
, ( ). , , IV, ., 1957. 10 . , XIV . . , 1983, 243. 11. . , . , . ,
XVIII, ., 1999. 12. . , - (1698-1713 .), ., 1959. 13. . , (), I, .,
1966. 14. . , , II, ., 1980. 15. . , . . I-III . , . 1, ., 1970.
1.
16. . , - . . -. 2009 (). 17. . , - VI-XX ., ., 1995. 18. . , ,
., 2002. 19. . , . II- XV-. // . , 2004, 1. 20. . , (XIII-XVI), .,
1984. 21. , . , . 1, ., 1955 22. . , .-, . III, ., 1973. 23. . , .
// . , 2005, 2. 24. , . II (XI-XV .), ., 1967. 25. X , . . , .,
1979.
: , . , . , , . , , , , . , . , . 1204 , . , , . , : . , ; , ,
... : . , , , : , , , , , ... :
, , , ! , . , . . , . . . : . , 1945 . , , ... . , . . Magnum
crimen, ... , , ... , ... . , , , , , ... . ... : , . XXIII, , VI
... , , . . : , , . , . . IV-
. . IV-, 1964 . . : , , , . , , ... , , , . . : . (2 . 5.14.) .
, , , . : , , , . , , , , . ... : . . , . . : , , . . . : ,
. , : ? . . , , , . , , . , . , . - . , . . , . , , . : . , . ,
, , . : . , . : , . . . , , . , , . , , . XXIII. . : , . : . XXIII-
. XXIII, I-.
. XXIII, . 1939 XII . , . XXIII- , 1920 , . 1922 , , ... 1958
XIII : , , , . , , , . ... , , , , . . 1920 XXIII- . , 1959 . :
XXIII-, , 1920 , , . , , . , . , . , , , . , , , , .
, - . , koinonia () communio () agape () caritas (). , . , . , ,
, , , (1. 1. 3). . , (, , ). . . , . , , , . . , , . . , , . - . ,
, ,
, . - , , Synodica . . , . , ... , . . 1920 . , , , . 1959 1960
, , , . , , , . I- , . XIII , , ,,, , ... ? , . , , 1962 To Vima, ,
, , , . , ... , XIII . 1961 , : , , . . ,
, , , . , , , , , . , , . . , , - , , , . , . , . , , XIII- . ,
. , . : , , . , . , , , . , . , . *** 1961 . , . , , , , . , ,
,
, ... , , , . , 1920 . , . , , , , . , , . . . *** , . - , . . ,
. , , , , , - . , , . , , , , , , ... , , , . , 1962
1963 . *** 1963 , , , . , , , I- . , , , - ( , XIII ). : . , . :
, , . , , . , . , , , , . , , , . , , , . , , . : , , ( ), , . , ,
.
, ? - ? , , . XIV , , . , , , XVIII ( )... , , , - . *** 1963 .
, . , . , , , . . . . . , , - -, . , , - , . ,
, . , . , . . , , . 1963 26-28 . , . : . - I- , . : , . , . ***
. , , , . , , 15 . . , , . , . . , . ***
; , , , . , . , , , . . , , . , . , . , . , , . . , , , , . . ;
, , . *** VI , . . 20 VI- , . . , : ,
, , . , , , . , 23 , , , , ; , , , , . (1 . 13, 7) , (. 1, 14)
(1 . 4, 1) , , ... : . : . ) . , , , , , . , , ... , . , , ... : .
. , 1993
: ? , , , - . , , , . , , : - , , . , . , , , . , . , , . , , ,
, . , , . , , , . , . , ,
. , . , , - ( ) . , . , . , , . , , . , , , . , , , - - . , , .
, . , . , , , . CELAM- (Conselho Episcopal Latino Americano) .176
James C. Livingston, Francis Schssler Fiorenza, Modern Christian
Thought, The twentieth century, Volume 2, First Fortress Press,
Minneapolis, 2006, . 288.176
-- 1955 . , 1962-65 , , CELAM- , . , , , CELAM- -. (Emmanuel
Suhard) . , , . 1950 : ?. - . . , 1954 XII- - , . 1965 , . , ,
(1929-1966) . (ELN) , . , . , , , , , , , . (1929-1968) . , . , , (
) .
, , . (developmentalism ) . . , , , . , , , . ; ; . , , , , . .
, , , . CELAM- . CELAM- . 1968 26 6 . , , ,177 , (Gaudium et Spes)
. VI- 1967 : (Populorum Progressio). , , , , 1968177
The Church in the Present-Day Transformation of Latin America,
Vol. I, II, ed. Louis Michail Colonnese
Bogota 1970.
. , , . , . , , . . . , .178 , , - . 1972 . , , . . , , . 1972 .
CELAM- . , , . . 1979 . , . II- , 1979 . 178
Paulo Freire, Pedagogy of the Oppressed, New York, 1970.
, , . . . , , . , , . . . , , . , . . 60- , , . . . , , . , . .
: 10, 34; 22, 35-38; 26, 51-52. , , . . - . , , ( 1977 ).
, . . , , . . 2007 , , . . . , , , , (World Values Survey) , , .
: 1. , , , . 2. , . 3. . 4. . 5. , . 6. . 7. , , . , . 8. , . ,
.
9. . . 10. . , . , , . (Ignacio Ellacuia) , , . , . , , (Jon
Sobrino) , . , , , , . , , . , (Christian base communities) . . . ,
. 80 000 . , . , , . . , 1979 , , , . , , ,
. , . , 1984 1986 , . , , , . . : 1. , , , . 2. , . 3. , . 4. .
, . 5. , - . 6. , , , , , - . 7. . , . , , . - ,
- . , , . - . - . , , , , , , . , , . , , . . . - , , , - . , .
, , , , . 1928 . , , . . 1959 . . . , .
, , . , . , , . , , , . . . (dependency) . , , , . , , , , . , ,
. . , , , , . , , , . , . .179 . . , , .179
Andr Gunder Frank, Capitalism and Underdevelopement in Latin
America: Historical Studies of Chile and Brazil, New York,
1967.
, , . , , , . , , . , , . , , , , . , . , , . , , . , , . , , .
(Catholic Action), , . , . , , , . , , , , , , , . ,
. , , , , , . - , , .180 . , . , , , , , , . , , , , . , , , . ,
, , . . , . , . . , ; , . : , Gustavo Gutirrez, A Theology of
Liberation : History, Politics, and Salvation, rev.ed. Maryknoll,
N.Y. 1988, . 37.180
. . , , , . , , , ,181 , , , , . , , , . . , . , , .182 , , , .
, , , , , .183 , , . , . , , . , , . , , , , , : , , , Gustavo
Gutirrez, A Theology of Liberation, . 130-135. Gustavo Gutirrez, A
Theology of Liberation, . 210. 183 James C. Livingston, Francis
Schssler Fiorenza, Modern Christian Thought . 293.181 182
. , .184 , , . , mysterion- , sacrament. , , , , , sacrament- .
(visible sacrament of this saving unity) (Universal sacrament of
salvation) .185 , . , , . , , , . . , , . , , , .186 , . , . , , .
, , , : , .187 , , . , , 184 185
Gustavo Gutirrez, A Theology of Liberation, . 134. James C.
Livingston, Francis Schssler Fiorenza, Modern Christian Thought .
293.
186187
Gustavo Gutirrez, A Theology of Liberation, . 147-148.Gustavo
Gutirrez, A Theology of Liberation, gv. 135-140.
. , , , . , . , , . , , . . , . , .188 , - . , . , , , , . , , ,
. , . . . , . . . . , , - . .188
Juan Luis Segundo, Faith and Ideology, Maryknoll, N.Y.,
1982.
, , , , , . , . ? . , , , . , , . ( , . , , , . , . , , , . , ,
). , . , . , , , . , . , , .
, - . , , , , . , . - . , . , , , , : . , , . , , , , . ? . , ,
, , . . , . , . , . , . , , , . , .
. , . . . . . . , , , .
, : ? ? , ? , , ? , ? ? , 189 . : , , . [...] . [...] , ; , .
[...] , , [ ] ( 1.19,32; 2.8).
, . , , . ( ): :
( ), ; , , ( 2.16-17).
(: urw bwf tudh {u - - ) . , . , () 15/17 (628/630-646 ) , , . ,
, , , , , . . G. Berthold, Did Maximus the Confessor Know
Augustine? Studia Patristica 17 (1982), 1417.189
: : , , , .190 , , , : , . [...] . , . [...] .191
, . , , , , .192 ,
, , [] , .193: . :[ ] , . [...] . ... , ... , , , , . , , , ,
16.6 PG 53 132-133: , , , [] (), ; , PG 87 161B: . 191 , ... 25,
358, 360 (PG 94 913A, 920D); . , 18,3 PG 53 152: , , , , , , , , ;
, 3, PG 85, 52C: (: ). 192 , PG 87, 161D. . , ... 25, 361 (PG 94
928D-929C): , , ... , ; , , ... , . 193 , 6,2 PG 54 607.190
. [...] , , , - ... , , .194
, , . . . , : , , , , , , , , . , , . , , , , , , . , .195 , , ,
, . , , () 196 ( ). , . , , , , ( 197). , , ... 25, 358-360 (PG 94
913B, 916D-917D, 919C-920A); , 2,25 PG 6 1092A: , . , , ; , 4,38,1.
5,6,1 PG 7,1105. 1137: , , . 195 . , . . 2001, 399-406; . , , ,
1997, 74. , (. , ... 411). , .194
, 14.4 PG 53 122B. . , 2, http://www.krotov.info/library/06
e/efr/em sirin 024.htm: , 196
197
, , (PG 90, 0308-0316) ( , ). , , . ,
: , , . , ( . ); , , . . , . . 5- ,
198 (5,5). , : ! (5,9). ( (5,6) , . ? , : ,
, (5,6). , , , . ( ),199 (5,10) ( , , ). () , : (5,7) [ . (.
)].
, - , , - (5,10). , [] (6,8). (, ) , . , : , , . , 198 , (. , .
, 1/2008, , 71-154). 199 . 5,13: , , , , .
(7,3). , : , , , , (8,2).200
, , , , [ (5,7)], , . , ? ? , , . , , , , . , , . . , () . , , ,
, ( 201). , . , , , , , : , - , - , , , : (1 2,15) (7,2).
, , (1 2, 13,15), . , . , , (. 5,9). . , 3, http://www.krotov.
info/library/06 e/efr/em sirin 024.htm: , ,200
, . , . , . 201 . . , . ... 58-69.
( 202), , [ (5,5)] , / [ (5,5)...
203
(5,9)]. , . , . , . , ( ,204 ). . . :
,