Top Banner
“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл” 1. ÒªÑËÈÉÍ ÀÃÓÓËÃÀ ÍÝÃ. ÒÀÍÈËÖÓÓËÃÀ. 1.1. ÒªÑËÈÉÍ ÇÎÐÈËÃÎ 1.2. ÒªÑËÈÉÍ ¯ÍÄÝÑËÝË 1.3. ÒªÑËÈÉÍ ÕÝÐÝÃÆÈÕ БОЛОМЖИЙН СУДАЛГАА 1.5. ÒªÑËÈÉÍ ÑÀÍÕ¯¯ÆÈËÒ ÕΨÐ. ÑÓÄÀËÃÀÀÍÛ ÕÝÑÝà 2.1. ÇÀÕ ÇÝÝËÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ 2.1.1. Ñàëáàðûí ñóäàëãàà 2.1.2. Çàõ çýýëèéí áàãòààìæ 2.1.3. Çàõ çýýëèéí ñåãìåíòчлэл 2.1.4. Хэрэглэгчидийн судалгаа 2.1.5. ªрсөлдөгчийн судалгаа 2.2. ÌÀÐÊÅÒÈÍÃÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ 2.2.1. SWOT øèíæèëãýý 2.2.2. Борлуулалтын тактик 2.2.3. Үнийн судалгаа 2.2.4. Зар сурталчилгаа ÃÓÐÀÂ. ÒÅÕÍÈÊ, ÝÄÈÉÍ ÇÀÑÃÈÉÍ ¯ÍÄÝÑËÝË 3.1. ¯ÉËÄÂÝÐËÝË ÝÐÕËÝÕ ÁÎËÎÌÆÈÒ ÒÎÍÎà ҪժªÐªÌÆÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ 3.2. ÒÅÕÍÎËÎÃÈÉÍ Á¯Ä¯¯Â× 3.3. Õ¯ÍÈÉ ÍªªÖÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ 3.4. ÑÀÍÕ¯¯ÃÈÉÍ ØÈÍÆÈËÃÝÝ 3.5. ТӨСЛИЙН ҮР АШГИЙН ТООЦОО 3.6. ЗЭЭЛ ТӨЛӨЛТИЙН ГРАФИК ÄªÐªÂ. įÃÍÝËÒ ÒÀÂ. ÀØÈÃËÀÑÀÍ ÌÀÒÅÐÈÀË ÇÓÐÃÀÀ. ÕÀÂÑÐÀËÒ
30

Утаагүй шахмал түлшний төсөл

Jul 29, 2015

Download

Documents

Orgio Lhagbajab
Welcome message from author
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
Page 1: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

1.

ÒªÑËÈÉÍ ÀÃÓÓËÃÀ

ÍÝÃ. ÒÀÍÈËÖÓÓËÃÀ.

1.1. ÒªÑËÈÉÍ ÇÎÐÈËÃÎ

1.2. ÒªÑËÈÉÍ ¯ÍÄÝÑËÝË

1.3. ÒªÑËÈÉÍ ÕÝÐÝÃÆÈÕ БОЛОМЖИЙН СУДАЛГАА

1.5. ÒªÑËÈÉÍ ÑÀÍÕ¯¯ÆÈËÒ

ÕΨÐ. ÑÓÄÀËÃÀÀÍÛ ÕÝÑÝÃ

2.1. ÇÀÕ ÇÝÝËÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ

2.1.1. Ñàëáàðûí ñóäàëãàà

2.1.2. Çàõ çýýëèéí áàãòààìæ

2.1.3. Çàõ çýýëèéí ñåãìåíòчлэл

2.1.4. Хэрэглэгчидийн судалгаа

2.1.5. ªрсөлдөгчийн судалгаа

2.2. ÌÀÐÊÅÒÈÍÃÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ

2.2.1. SWOT øèíæèëãýý

2.2.2. Борлуулалтын тактик

2.2.3. Үнийн судалгаа

2.2.4. Зар сурталчилгаа

ÃÓÐÀÂ. ÒÅÕÍÈÊ, ÝÄÈÉÍ ÇÀÑÃÈÉÍ ¯ÍÄÝÑËÝË

3.1. ¯ÉËÄÂÝÐËÝË ÝÐÕËÝÕ ÁÎËÎÌÆÈÒ ÒÎÍÎà ҪժªÐªÌÆÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ

3.2. ÒÅÕÍÎËÎÃÈÉÍ Á¯Ä¯¯Â×

3.3. Õ¯ÍÈÉ ÍªªÖÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ

3.4. ÑÀÍÕ¯¯ÃÈÉÍ ØÈÍÆÈËÃÝÝ

3.5. ТӨСЛИЙН ҮР АШГИЙН ТООЦОО

3.6. ЗЭЭЛ ТӨЛӨЛТИЙН ГРАФИК

ĪЪÂ. įÃÍÝËÒ

ÒÀÂ. ÀØÈÃËÀÑÀÍ ÌÀÒÅÐÈÀË

ÇÓÐÃÀÀ. ÕÀÂÑÐÀËÒ

Page 2: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

2.

ÍÝÃ. ÒÀÍÈËÖÓÓËÃÀ

1.4. ÒªÑËÈÉÍ ÇÎÐÈËÃÎ

Óã төсөë íü түлшний øèíý õýðýãëýýã áèé áîëãîñíîîð àãààðûí áîõèðäëûã áàãàñãàæ, үүнээс учирсан нийгмийн олон хүнд асуудлуудыг шийдэх, óëñ íèéãìèéí ýäèéí çàñãèéí өñөëòèéã нэмэгдүүлэх, ýêîëîãèéí òýíöâýðò áàéäëûã õàäãàëàõ зорилгîòîé. 1.5. ÒªÑËÈÉÍ ¯ÍÄÝÑËÝË

1. Улаанбаатар хотын агаарын бохирдолтыг багасгахтай холбоотой нийгмийн болоод байгаль экологийн хэрэгцээ шаардлага хурцаар тавигдаж байна.

- Дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлт, хүлэмжийн хий, озоны давхаргын цооролтын аюулаас урьдчилан сэргийлэх, тэмцэх тухай 1987 оны 9-р сарын 16 нд батлагдсан Монреалын протокол, 1997 оны 12-р сарын 10 нд батлагдсан Киотогын протоколд Монгол улс нэгдэн орсон ба энэ протокол 2005 оны 2 сарын 16 –с албан ѐсоор хэрэгжиж эхэлсэн бөгөөд манай улс протоколд тусгагдсаны дагуу хүлэмжийн хийн ялгаралтаа бууруулах үүрэг хүлээх болсон билээ. - “Нийслэлийн агаарын бохирдлыг багасгах арга хэмжээний тухай” НЗД-ын 2003 оны 9-р сарын 30-ны өдрийн 400 тоот захирамжын 4, 6, 7 дугаар заалтууд. Дэд бүтцийн сайд Б.Жигжид, НЗД бөгөөд УБЗахирагч М.Энхболд нарын хамтран баталсан “Улаанбаатар хотын утааг багасгах талаар авах арга хэмжээний төлөвлөгөө” –ний “В” хэсгийн 1, 2, 3, 8-р “Г” хэсгийн 4-р заалтууд

- Насанд хүрэгчдийн амьсгалын замûí өвчлөл улсын дундажаас 1.8 дахин, бага насны хүүхдийнх 3 дахин их байна.

- Óëààíáààòàð õîòûí íèéò õvvхдvvдийн 75 хувьд нь амьсгалын замын өвчний ямар нэг шинж тэмдэг илэрч байна.

- 2002 онд Улаанбаатар хотын агаар дахь хүхэрлэг хий ба азотын давхар ислийн жилийн дундаж агууламж өмнөх оныхоос 1 ба 2 мкг/м3-ээр тус тус ихэсч, хүлцэх агууламж (ХА)-аас давж бохирдолтой өдрийн тоо 2%-аар нэмэгдсэн байна. Монгол улс нэг хvнд ногдох нvvрс хvчлийн давхар эслийн ялгаралтын хэмжээгээр азид äýýã¿¿ðò îðäîã.

Хүснэгт 1.1 Монголын нэг хүнд ноогдох нүүрсхүчлийн давхар ислийн хэмжээ *

Íýã õүíä íîãäîõ íүүðñ õү÷ëèéí äàâõàð иñэëèéí ÿëãàðàëò /òí.õүí/

4.08 4.19 5.61

Áàéãàëü îð÷íû òîãòâîðòîé áàéäëûã õàíãàõ - ¯íäñýíèé èëòãýë

Óëààíáààòàð õîòûí àãààðûí áîõèðäîëòîíä õүðãýæ áóé үíäñýí 3-í îáüåêòûí ÿëãàðóóëæ áóé õîðò õèéн хэмжээ (тонн) / Íèéñëýë õîòûí

Page 3: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

3.

çàõèðàã÷èéí àëáàíû 2003 - 2004 оíû òîîöîîãîîð ãàðãàñàí áîëíî. /

660038,2

3532,74

114519,79

333,98

10846,99

240358

6507,2 3382,9

2539,5

90

33344,7 15968,6

19822,2

35781,10

100000

200000

300000

400000

500000

600000

700000

Ãýð

õîðîîëîë

Õàëààëòûí

óóðûí çóóõ

ÄÖÑ

Õ¿ëýìæèéí õèéÑÎ2

Äýãäýìõèé ¿íñ

Í¿¿ðñòºðºã÷èéíèñýë ÑÎ

Õ¿õðèéíàíãèäðèä

Àçîòûí èñýëNÎõ

Гðàôèê 1.

2. Хотын хүн амын өсөлт улсын дунджаас өндөр байна. Үүний гол шалтгаан нь

хотруу шилжих хөдөлгөөн юм. 2010 онд хотын хүн ам нэг сая гаруй болох тооцоо бий. - Хүн амын өсөлтийн хувь -1,4% - Хотын хүн амын өсөлтийн хувь -3,47%

3. Гадаадын орнуудын туршлага

- Дэлхийн хэмжээнд олборлож буй нүүрснийхээ 20 – аас дээш хувийг боловсруулж 1 тэрбум гаруй тонн шахмал түлшийг үйлдвэрлэн ашиглаж байна. - Энэ технологийн судалгааны ажлын цар хүрээ, тоног төхөөрөмж ба шахмал түлш үйлдвэрлэлтээр дэлхийд Герман улс тэргүүлж Англи, Япон, Франц, Бельги, ОХУ, Польш, Чех, Энэтхэг зэрэг олон оронд эрчимтэй хөгжиж Азийн болон бусад улс оронд шахмал түлш үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэхэд ихээхэн анхаарал тавьж байна.

1.6. ÒªÑËÈÉÍ ÑÀÍÕ¯¯ÆÈËÒ А. Нэг жилд 57 мянга гаруй тонн утаагүй шахмал түлш , 17 мянга гаруй тонн газаар цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэн гаргана. Б. Хөрөнгө оруулалтын хэмжээ 2,5 сая ам.доллар В. Гадаадаас хөрөнгө оруулалтын хэмжээ 1,7 сая ам.доллар Г. Банкны зээл 800 сая төгрөг

ÕΨÐ. ÑÓÄÀËÃÀÀÍÛ ÕÝÑÝà 2.1 ÇÀÕ ÇÝÝËÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ

2.1.1 Ñàëáàðûí ñóäàëãàà

Page 4: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

4.

Ìîíãîë óëñûí õóâüä êîêñ õèìèéí ¿éëäâýð áóþó ñîíãîäîã, óòààã¿é øàõìàë ò¿ëøíèé ¿éëäâýð çºâõºí ñóäàëãàà øèíæèëãýýíèé àæëûí õ¿ðýýíä õèéãäýæ áàéñíààñ áóñ õýðýãæ¿¿ëñýí òóðøëàãà áàéõã¿é áºãººä Ìîíãîëûí õóâüä ýíý íü øèíý ñàëáàð þì. Түлш нийлүүлдэг гэдэг утгаар нь нүүрсний уурхайн салбарт хамааруулж болох юм.

2.1.2 Салбарын танилцуулга, òүëø ýð÷èì õү÷íèé өíөөãèéí áàéäàë

Манай орны түлш эрчим хүчний үндсэн нөөц нь нүүрс бөгөөд энэ нь ойрын ирээдүйд дулаан, цаõèлгааны эрчим хүчний үндсэн эх үүсвэр хэвээр байх хандлагатай байна. ªнөөдөр манай улс цахилгаан дулааны эрчим хүчний үйлдэвэрлэл, уул уурхай, тээвэр холбоо, хөдөө аж ахуй , барилгын салбарт хэрэглэж байгаа эрчим хүчний анхдагч эх үүсвэрүүдийн нийт тэнцлийн 64%-г нүүрс, 32% - ийг шингэн түлш, 4% -ийг мод, аргал сэргээгдэх эрчим хүч тус тус эзэлж байна. Харин улсын хэмжээнд үйлдвэрлэж байгаа цахилгаан, дулааны эрчим хүчний 93%-ийг нүүрснээс, 6,7%-ийг шингэн түлшнээс, 0,3%-ийг сэргээгдэх эрчим хүчнээс тус тус үйлдвэрлэдэг. Иймд түлш эрчим хүчний гол нөөцийг зохистой ашиглах, хэмнэлттэй зарцуулах асуудал юуны өмнө нүүрсийг ашигтай, зохистой, экологийн хувьд аль болох сөрөг нөлөөгүй аргаар ашиглахад чиглэгдэх ѐстой. Манай улс жил тутам 5 сая тонн нүүрс олборлон хэрэглэж байгаагийн 84%-ийг дулааны цахилгаан станцууд болон халаалтын уурын зууханд , үлдэх 16%-ийг айл өрх ба нийгэм ахуйн бусад хэрэглэгчид ашиглаж байна.

Манай улсын нүүрсний геологийн нийт нөөц 150 тэрбум тонн бөгөөд 20 гаруй тэрбум тонн нүүрсний нөөцийг урьдчилан болон нарийвчилсан хайгуулын үр дүнгээр тодорхойлсон. Одоогоор 200 гаруй нүүрсний орд газар илрээд байгаагийн 50 орд газарт геологийн хайгуул хийгджээ. 32 орд газарт нүүрс олборлолт хийгдэж, төрийн өмчийн оролцоотой 19 уурхайгаас бусад нь хувийн өмчид тулгуурлан ажилëаж байна.

Хүснэгт 2.1.

№ Орд газрын нэр

Чийглэг

Үнслэг Дэгдэмхий бодис

Хүхэр Дулаан гаргах чадвар

Нүүрс-ний төрөл

Нягт

Wr,% Ar,% Vdaf,% Sr,% МДж/кг Кг/м3

I. Эдийн засгийн төвийн муж

1. Алаг тогоо 3,47 27,87 31,95 1,31 20,90 ГД 1340

2. Багануур 30,80 12,30 45,60 0,36 14,40 Б2 1290

3. Баянтээг 16,60 22,60 51,90 1,01 18,10 Д 1400

4. Гурван тэс 12,30 20,72 27,74 0,87 27,60 ГЭК 1300

5. Жаргалант 16,82 18,50 33,20 1,39 21,8 Д 1320

6. Их хэт 35,40 13,30 48,80 0,40 11,30 Б2 1400

7. Могойн гол 16,50 18,00 34,60 0,90 22,0 Ж

8. Таван толгой 8,54 21,20 25,00 0,69 21,30 ОС,К, КЭЖ

1400

9. Түшлэг уул 13,00 25,00 1,50 Д 1500

10. Тэвшийн говь

30,49 20,90 45,50 0,65 10,46 Б2 1310

11. Төгрөг нуур 7,31 14,89 50,63 0,31 13,00 Б2

12. өвөр-чулуут 9,50 27,17 43,44 1,42 13,70 1260

13. Улаан-овоо 13,40 11,20 46,00 0,29 17,90 Д 1270

14. өвдөг худаг 37,05 23,20 2,80 2,80 11,70 Б2

Page 5: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

5.

Нүүрсний уурхайнуудын нүүрсний ерөнхий шинж чанар

Хүснэгт 2.2. Улаанбаатар хотод ойрхон уурхайнууд

Байршил Ямар хэлбэртэй

Çàõ çýýëèéí үíý /Õýðýãëýã÷èäýä ͪÀÒ áàãòñàí/ /íýã ìàøèí, ¥/

Нүүрсний үнэ Ãýðýýò áîðëóóëàëò /1 òí/

Налайх /гар уурхай, далд уурхай/

150000 11,000òºã-13,000òºã

Багануур /ил уурхайн/ 110000 11,500 òºã

Шарын гол /ил уурхай/ -

Шивээ овоо /ил уурхай/ -

Алга тогоо /ил уурхай/ 180000 -

Англид 1тн утаагүй шахмал түлш 108 фунт стерлинг буюу 180 мян.òөã, Солонгост утаа багатай шахмал түлш 1тн нь 70 мянган вонн буюу 70 мян.òөã, Хятадад утаа багатай шахмал түлш 390-460 юань буюу 55-65 мян.òөã байна. 2.1.3 Салбарын хэмжээ ба өсөлт

Улаанбаатар хотын түлшний хэрэгцээг хангадаг гол уурхайнуудад - Багануур - Налайх - Алаг тогоо - Элбэг - Шивээ овоо

Багануурын íүүðñíèé óóðõàéгаас 2003-2004 îíû өâөë 200 ãàðóé ìÿíãàí òîíí íүүðñ Óëààíáààòàð õîòîä îðóóëæ áîðëóóëæýý. Уурхайнуудын хотод нийлүүлдэг нүүрсний хэмжээ, (масс болон мөнгөн дүнгээр) ДЦС Гэр хорооллын хэрэглэгчид Аль уурхай нь хэрэглээний (зах зээлийнхээ) хэдэн хувийг хангадаг тухай Уурхайн олборлолтын хэмжээний өсөлт, айлуудын нүүрсний хэрэглээний өсөлт Нүүрсний үнэ /оноор/ Наймаачдын байдал (тоо, эргэлдэж буй нүүрс, налайхын амнуудын мэдээлэл) Нүүрсний захуудын мэдээлэл

- Öàéç çàõ - Õàíãàé çàõ - Õàð õîðèí - Ãóðâàëæèíãèéí ã¿¿ð - “Хүчин шонхор” зах

15. Хамарын хурал

22,82 25,10 32,30 1,70 ГЖ 1230

16. Хотгор 11,69 30,61 41,05 1,77 19,60 ГД 1480

17. Хотын хонхор

8,72 15,40 44,64 Д

18. Цагаан-овоо 9,95 16,90 48,50 1,59 24,20 1400

19. Цайдам нуур 17,30 22,75 50,80 0,70 Б3-кам 1280

20. Цогтын гол 17,30 18,50 44,70 1,00 21,20 БЗ-Д 1200

21. Шарын гол 18,00 20,00 41,00 0,60 17,20 Б2 1300

22. Шивээ-овоо Г 1200

23. Эгийн гол 2,39 16,34 29,82 0,56 24,00

Page 6: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

6.

2.1.4 ªñөëòөíä íөëөөëөõ õү÷èí çүéëñ Тухайн салбарын өсөлтөнд нөлөөлөх олон хүчин зүйлс байдаг ба тэдгээрийг дам болон шууд нөлөөтэй гэж хуваан үзэж болно.

Эдгээр хүчин зүйлс нь манай бизнест эерэгээр ч сөргөөр ч нөлөөлөх талтай юм. Иймд эдгээр хүчин зүйлсийн нөлөөллийн чиглэлийг харгалзан, бизнесээ тулгарч болзошгүй асуудлаас урьдчилан сэргийлэх эсвэл орчныхоо боломжийг ашиглан хөгжүүлэх бололцоотой.

- Байгаль орчин, экологийн асуудал, үүнтэй холбоотой төрийн бодлого - Эдийн засгийн болон соёлын хүчин зүйл

2.1.4.1 Улирлын нөлөөлөл

Эрс тэс уур амьсгал, жилийн дөрвөн улиралтай манай орны хувьд айл өрхийн түлшний хэрэглээнд улиралын нөлөө зайлшгүй гарч ирдэг. Зуух пийшинг гэрээ дулаацуулах, хоол хийх давхар зорилгоор ашигладаг онцлогтой бөгөөд хэрэглэж буй түлшний ихэнхи хэсгийг дулаан үүсгэхэд зарцуулдаг. Намар, хавар, өвлийн хүйтэн сэрүүн улирлуудад түлшний хэрэглээ нь эрс нэмэгддэг. Зуны улиралд зөвхөн хоол хийх зорилгоор галладаг ба удаан асдаг, илчлэг болоод үнэ өндөр зэрэг шалтгаанаар нүүрсийг хэрэглэдэггүй, мод болон бусад хөнгөн чанарын түлшийг хэрэглэдэг. Намар 10-11 –р саруудад өвлийнхөө нүүрс, түлшийг бөнөөр бэлтгэдэг тул нүүрс болоод түлшний эрэлт оргил үедээ хүрнэ.

Хотын айл өрхийн нүүрсний хэрэгцээг хангадаг төрөлжсөн захууд 4 сараас хаагдаж 11-р сараас үйл ажиллагаагаа явуулж эхлэдэг. Төслийн хүрээнд Цайз захын нүүрсний ченжүүдийн дунд явуулсан судалгаанд 11 сараас 3 – сар хүртэл нүүрсний эрэлт, тогтвортой байдаг гэсэн байна. 11-12 р саруудад худалдан авалт харьцангуй их, 4-р сараас багасаж 4-сарын сүүлчээр бүрэн зогсдог байна. 2.1.4.2 Салбарын амьдралын мөчлөг Салбарын амьдралын мөчлөгийг доорхи шалгууруудаар тодорхойлов.

- Өсөлтын хурд - жигд бус - Зах зээлийн хувь хэмжээ - төвлөрөл бага голдуу жижиг дунд аж

ахуйнууд үйл ажиллагаа явуулдаг - Бүтээгдэхүүний нэр төрөл - нэмэгдэх хандлагатай - Санхүүгийн үзүүлэлтүүд - - Зах зээлийн хувь хэмжээний тогтворжилт - - Зах зээлд нэвтрэх боломж - боломжтой зэрэг нь тухайн салбар

төлөвшилтийнхөө үед явж байгааг илтгэж байна. 2.1.2 Çàõ çýýëèéí áàãòààìæ

Манай үйлдвэр нь Монгол улсын хувьд шинээр орж ирж буй шахмал түлшний зөв хэрэглээ бий болгох, байгаль орчин, хүн ардын эрүүл мэнд, нийгэм эдийн засгийн ач холбогдол, нүүрсээс ялгарах олон давуу талуудыг хүмүүст бүрэн таниулах, өөрийн гэсэн зах зээл бий болгон амьдралд нэвтрүүлэх зорилго тавин ажиллах болно.

Түлшний зах зээл дээр үндсэн 3 хэрэглэгч байдаг. 1. Дулааны цахилгаан станц 2. Бага, дунд оврын халаалтын зуух 3. Гэр хорооллын айл өрхүүд

Page 7: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

7.

Манай үйлдвэрийн үндсэн хэрэглэгчид нь гэр хороолын айл өрхүүд болно. Улаанбаатар хотын хувьд нэг айл жилд дунджаар 5-7 тонн нүүрс хэрэглэдэг

ба үүний зардал нь 130000-200000 төг болж байна. Хотын хэмжээнд 97 мянган өрх айл 485-582 мян.тн ãàðóé түүхиé нүүрсийг нэг жилд хэрэглэнэ гэвэл 8245-9894 сая төгрөгийн зардал гарч байна. /”Гэрийн зуух” төслийн судалгааны мэдээг үндэслэн тооцов/

2003 онд авсан Байгаль орчны яам, Дэлхийн банкны санхүүжилттэй “Гэрийн

зуух” төслийн судалгааны дүнгээс үзэхэд: Гэр хорооллын айл өрхийн жилийн дундаж орлого: 360000-840000 төг,

Түлшний зардалд өрхийн орлогын 38-16%, 60-25% -ийг зарцуулж байна. Үүнээс тооцож үзэхэд нэг өрхийн жилийн хэрэглээний түлш (мод, нүүрс) –ний çýýëèéí ñåãìåíòчлэл Газарзүйн байршлын хувьд Улаанбаатар хотын Баянзүрх, Чингэлтэй, Баянгол гэсэн гурван дүүргийг сонгож авсан. Сонголт хийсэн шалгуур нь агаарын бохирдлын хэмжээ болно.

Мөн хэрэглэгчээр нь ангилж бөөний ба жижиглэнгийн шахмал түлш худалдан авах хэрэглэгч гэж хуваасан. зардал 90000-240000 төг, Хотын хэмжээнд 7200 – 19200 сая төг болж байна.

Баянзүрх дүүргийн хэмжээнд дээрх судалгааны дүнгүүдийг нэгтгэн тооцож үзвэл айл өрхүүдийн нүүрсэнд зарцуулах нийт зардалын хэмжээ:

Гэр хороололд амьдардаг өрхийн тоо 14930 гэвэл хэрэглэх нийт нүүрсний хэмжээ 14930 * 5тн = 74650 тн, буюу 1194,4 сая төгрөг áîëæ áàéíà.

2.1.3 Çàõ

a. Дүүргүүд ба хэрэглэгчидийн шинжилгээ

Эдгээр хэрэглэгчидийн агаар мандалд хаяж байгаа бохирдуулагч бодèсын хэмжээг Хүснэгт 2.1. үзүүлэв.

Хүснэгт 2.1.

№ Агаар бохиðдуулагч бодисын нэр

Хэмжих нэгж Агаар бохирдуулагч эх үүсвэр Хотын 3 ДЦСтанц

450 халаалтûí

зóóх

85000 гэрийн

зуух 1 Хүлэмжийн хий СÎ2 тн.жил - 240358 578384.0

2 Нүүрстөрөгчийн исэл СО

тн/жил 15968.6 3382.9 100352.4 3 Хурийн- ангидрид S02 тн/жил 19822.2 2539.5 291890 4 Азотын исэл NОх тн/жил 35781.1 - 9505.1 5 Дэгдэмõèé үнс тн/жил 33344.7 6507.2 3095.7 6 Хаягдал үнс тн/жил 600000 110000 15500

Хүснэгт ¹2-оос харахад хотын агаарын бохирдол нь бага нүүрс шатаадаг боловч их утаа гаргадаг халаалтûí уурын зуух ба айл өрхийí гэрийн зуухнаас гарч байгаа хорт хийнүүдээс үүсэж байна.

Улаанбаатар хотын зарим хорооллын агаар дахь бохирдуулах бодисын агууламжийг авч үзэхэд Зурагт, Сансар, 100 айл, Толгойт, ßàðìàã, Баянхошуу, Улаанхуаран, Амгалан орчмын агаарын бохирдол хотын бусад хэсгээс харьцангуй их, хүхэрлэг хийн агууламж 40мкг/м3-ээс их, нүүрстөрөгчийн дутуу исэл буюу угаарын хийн агууламж 5мг/м3-ээс их байна. Амьсгалд шууд нөлөөлөх орчны

Page 8: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

8.

бохирдîл 80% нь болж байна. Хотын агаарын бохирдолтонд гэр хорооллын яндангийн утаа ихээхэн нөлөөтэй байдгийг дараах баримтууд нотолж байна.

Мөн хотын агаарын бохирдолт нь хотын тухайлсан газруудад харилцан адилгүй тархалттай ба явуулын лабораторийн судалгаагаар гэр хороолол байршдаг Дэнжийн мянга, Яармаг, Толгойт, Баянхошуу зэрэг газруудад агаарын бохирдолт ихтэй байна (1.2-р хуснэгт).

Хүснэгт. 2.2.

Хотын агаарын бохирдолтын явуулын судалгааны дүн

№ Цэгийн нэр Утаан дахь хорт хийн агуулга

ЗОг, мкг/м3 МС>2, мкг/м3 МО, мкг/м3 СО, мкг/м3

1. Яармаг 13 62 70 2.2

2. Дэвшил 6 96 29 1.7

3. Толгойт 15 73 142 3.7

4. Баянхошуу 10 109 74 3.3

5. 100-н айл 10 63 67 2.4

6. 3-р эмнэлэг 12 43 112 1.1

7. Сансар 5 92 27 1.9

8. Тев цэнгэлдэх 3 42 25 1.5

9. Амгалан 7 56 21 2Л

Дүүргүүдийн гэр хорооллын өрхийн тоо, орлогын үзүүлэлт b. Бөөний ба жижиглэнгийн хэрэглэгчид

Уг төслийн хүрээнд хийсэн судалгааны дүнгээс үзэхэд нийт айл өрхийн 40

хувь нүүрсээ бөөнөөр авдаг бөгөөд бөөнөөр авдаг айлуудын 60 орчим хувь нь 11-р сард, 20 орчим хувь нь 12-р сард үлдсэн хувийг бусад саруудад татаж авдаг байна. Жижиглэнгээр авдаг хэрэглэгчидийн хувьд гол саад болж байгаа хүчин зүйл нь амьжиргааны түвшинтэй холбоотойгоор бөөнөөр авах боломжгүй байдаг. Энэ нь түлшний жижиглэнгийн худалдаа хөгжих үндэс нь болсон байна.

Зун намарын улиралд нүүрсний үнэ хямдрах тул шахмал түлшний хуримтлал ихсэж, үнэ буурна. Энэ үеэр хэрэглэгчид бөөнөөр хямд авах боломжтой болно. 2.1.4 Õýðýãëýã÷дèéí ñóäàëãàà

Утаагүй шахмал түлш нь шинэ хэрэглээ тул хэрэглээний соѐлыг хүмүүсийн ухамсарт анхнаас нь зөв төлөвшүүлэх нь чухал юм.

Нүүрсний хувьд хөө тортог, тоос хаягдал ихтэй, орчноо ихээр бохирдуулдагаас жижиглэнгээр худалдаж авах боломжгүй, нэг дор их хэмжээгээр муу хувцас өмсөж тусгайлан бэлтгэлтэй авах шаардлагатай болдог.

Нөгөө талаар жижиглэнгээр буюу шуудайгаар нь авахад үнэ өрдөг өндөр байдаг. 5тн –н даацтай 1 машин нүүрсийг 120-130 мян. төгрөгөөр авах ба 20-25 кг -ийн 180-200 ширхэг шуудай нүүрс болно. Цайз зах дээр нэг шуудай нүүрс 800-1000 төг, гэр хорооолол, гудаманд 1000-1500 зарагддаг. Тэгвэл нэг машин

Page 9: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

9.

хэмжээний нүүрсийг гудамжнаас худалдаж авахад багаар тооцоход 180*1000 – 130000 = 50000 – аас 150000 төгрөгийн илүү зардал гарч байна. Иймээс хүмүүс бөөнөөр нь худалдаж авах сонирхол их байдаг бөгөөд энэ нь судалгааны дүнгээр баталгаажсан буюу асуулгад оролцогсод бүгд - Бөөнөөр нь авах нь дээр гэж хариулсан юм. Гэсэн ч гэр хорооллын хүн амын орлого болоод амьдралын түвшин доогуур байдгаас бөөнөөр нь худалдаж авах боломж хомс, мөнгөндөө тааруулж шуудайгаар нь худалдаж авдаг байна.

2.1.5 ªðñºëäºã÷èéí ñóäàëãàà Хүснэгт. 2.3.

¹ ¯çүүëýëò “Ãóðâàí ãîë-

êîìî” ÕÕÊ “Øàõìàë òүëø” ÕÕÊ

Ìөíõèéí Îðãèë

1. Òåõíîëîãè Ñîëîíãîñ Õÿòàä Орос

2. Óòààíû áàéäàë Õàãàñ óòààòàé Õàãàñ óòààòàé Х/утаатай

3. Жилд ÓÁ õîòûí ãýð õîðîîëîëûí õýäýí õóâèéã õàíãàõ

16000 àéë өðõ, 16%

3200 àéë өðõ, 3.2%

1500 айл өрх, 1,5%

Øàõìàë òүëøíèé áàò áөõ, óñ äààõ ÷àäâàð

Àìàðõàí áóòàðíà, óñàíä íîðîõîä çàäàðíà

Àìàðõàí áóòàðíà, óñàíä íîðîõîä çàäàðíà

-

4. Øàõìàë òүëøíèé èë÷ëýã, êêàë/êã

~= 3500 ~= 3500 ~= 3700

5. Íýã àéëûí өâëèéí õýðýãöýýíä õýðýãëýõ øàõìàë

2.5-3.0 òîíí 2.5-3.0 òîíí 4,0 тн

6. 1 òí øàõìàë òүëøíèé íýã àéëûí өâëèéí õýðýãöýíèé øàõìàë òүëø õóäàëäàí àâàõ үíý

60.0 ìÿí.òөã 150.0-180.0 ìÿí òөãðөã

40.0 ìÿí.òөã 100.0-120.0 ìÿí. òөãðөã

66,0 мян.төг

7. Øèíýýð áèé áîëîõ àæëûí áàéðíû òîî

30 õүí 13 õүí 22 хүн

8. Øàõìàë òүëø òүëýõ çóóõ

Òóñãàé çîðèóëàëòûí

Åðäèéí çàðèì çóóõíû ãàëûí õîòîë áàãàääàã.

Ердийн зуух

9. Øàõìàë íîöîîõ áàéäàë

Òóñãàé àñààã÷ õýðýãòýé

Ìîäîîð íîöîîíî Ердийн ноцоогч

10. ¯éëäâýðèéí үéë àæèëëàãàà

Óëèðàëûí Óëèðàëûí Улиралын

11. ¯éëäâýðèéí äàãàëäàí Áàéõãүé Áàéõãүé Байхгүй

Page 10: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

10.

ãàðàõ çàâñàðûí áүòýýãäýõүүí

12. Õөðөíãө îðóóëàëòàà íөõөõ õóãàöàà

2 æèë 2 æèë

13. ¯éëäâýðèéí áүòýýãäýõүүíèé áîðëóóëàëòûí æèëèéí îðëîãî

2400 ñàÿ òөãðөã 320 ñàÿ òөãðөã 42254,17

14.

Утаа багатай шахмал түлш ердийн нүүрсийг шар шавар, шохой зэрэг (15%)

холбогч материалтай хольж зуурмаг болгон нам даралтын шахалтаар хийсэн түлш юм. Энэ шахмал түлш бат бех чанар муу тул тээвэрлэх, ачих, буулгах үед бутардаг, алс тээвэрлэх боломжгүй, ус чийг агаарт тогтворшил муу учир ил задгай хадгалах боломжгүй, усанд нороход шууд задардаг, дулааны боловсруулалт хийгээгуй учир тодорхой хэмжээний бохирдуулагч бодис гаргана. Илчлэг чанар нь хийж байгаа нүүрсний илчлэг чанараас шууд хамаарна, ердиин түүхий нүүрстэй харьцуулахад бүрэн шаталттай тул утаа багатай байдаг, түүнийг ноцооход мод шаардагдана, илчлэг чанар 3200-ЗбООккал/кг орчимд хэлбэлзэнэ. 2.2. ÌÀÐÊÅÒÈÍÃÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀА

Хэрэглэгчийн судалгаан дээр үндэслэн бүтээгдэхүүний борлуулалтыг урамшуулах дараах арга хэмжээнүүдийг авч болно. Манай бүтээгдэхүүний хувьд ердийн шахмал түлш болоод нүүрстэй харчцуулахад үнс гарахгүй, бутарахгүй, задарахгүй, утаагүй, хурдан асдаг бөгөөд 1,5-2 дахин өндөр илчлэгтэй боловч нүүрстэй ижилхэн үнээр зарагдах тул эдгээр давуу талтайг хэрэглэгчидэд ойлгуулсан тохиолдолд борлуулалт өндөр байх нь судалгааны дүнгээс харагдсан. Судалгаанд оролцогчид ийм түлш гарвал 100% - мэдээж хэрэглэнэ гэж хариулсан юм. Зах зээлд нэвтрүүлэхдээ бүтээгдэхүүний өөрийн гэсэн онцлог, чанар зэргийг багтаасан эмбелем, брэндийн тэмдэгтэй имижтэй байлгах.

¯нэ, тариф: 1 ширхэг óòààã¿é шахмал т¿лш нь 500 грамм

1 ширхэг óòààã¿é шахмал т¿лшний ººрийн ºртºг 20 тºгрºг 1тн шахмал т¿лш нь 25000 тºãрºг 3 тонн нь 5 тонн энгийн н¿¿рстэй тэнцэнэ. 5 тонн Áàãàíóóðûí н¿¿рс газар дээрээ 70000-80000 тегрег 3 тонн шахмал т¿лш ¿йлдвэр дээрээ 75000 тºгрºг

2.2.1 SWOT шинжилгээ Давуу тал :

- Утаа тортог ялгаруулалт байхгүй учир àãààðûí бохирдол, эрүүл мэндийн àñóóäàëä ýåðýгээр нºлººлнº.

- Бүрэн шаталт явагдаж, èлчлэг нь нүүрснээс 2-2,5 дахин их, шаталт нь 7-10 цаг үргэлжилж, дулаанаа удаан хадгална.

- Н¿¿рснээс 2 дахин бага хэрэглэгдэõ áºãººä шахмал тулш 2,5-3 тн хэрэглэх бºгººд ¿нийн хувьд ойролцоо байна.

- Нүүрс хэрэглэдэггүй дулааны, улиралд мод тулэхээс шахмал түлш хэрэглэх нь эдийн засгийн хувьд ашигтай. 1кг шахмал 4кг модтой тэнцэнэ.

Page 11: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

11.

- Дулааны улиралд орой сэрүүн үед амралт сувилалын газар болон зуслангийн байшинд хэрэглэхэд нэн тохиромжтой.

- Шатаж дууссаны дараа үнс үлдэхгүй, /2% ¿íñ/ тоос бужигнахгүй. - Хаягдал, хог гарахгүй, - Үнэ хямд - Õºº òîðòîã áàéõã¿é ó÷èð îð÷íîî áîõèðäóóëàõã¿é ìàø öýâýðõýí - Ò¿¿õèé ýä áóþó í¿¿ðñ, òºìºð çàì, äýä á¿òöýä îéð

Сул тал: - Зуухандаа хэмжээг нь тохируулж хийхгүй тохиолдолд зуух хэт хална /хайлах

хүртэл/. - ¯íäñýí õýðýãëýý íü õ¿éòýí ñýð¿¿íèé óëèðàëä - Àñààã÷ øààðäëàãàòàé байдаг. /Тусгай зориулалтын байх албагүй/ - Áîðëóóëàëò óëèðàëûí ÷àíàðòàé - ¯éëäâýðëýë çîðèëòîò çàõ çýýë áóþó ¿íäñýí õýðýãëýã÷ íàðààñ õîë

Áîëîìæ:

- Õýëáýð, õýìæýýã íü çàõèàëãûí äàãóó ººð÷ëºõ, ñàâëàõ - Çàõ çýýëèéí 20% -ã õàíãàæ áóé íü öààøèä íýìýãä¿¿ëýõ - ¯éëäâýðëýëòèéã íýìýãä¿¿ëýõ áîëîìæòîé - Áîðëóóëàëòûí ñóâàã õýðýãëýã÷äýä õàìãèéí îéð - Томоохон хэмжээний захиалагчтай болох - Экспортлох /брикет болон дайвар бүтээгдэхүүн/ - Үйлдвэрлэлийн цахилгааны хэрэгцээнээс гадна бусад газарт худалдаалах

цахилгааныг дотоод эх үүсвэрээс хангах - Зун намрын улиралд бүтээгдэхүүний үнийг эрс бууруулах боломжтой.

Àþóë, çàíàë:

- Øèíý õýðýãëýýã íýâòð¿¿ëýõ - Àйл өрхийн нүүрсний хэрэглээний ахуйн соѐл, хэвшил болсон сэтгэлгээ - Тээвэрлэж хураах ÿâöàä хагарч, эвдрýõ - Òîíîã òºõººðºìæèéí íàéäâàðòàé àæèëëàãàà - Салбарын өðñºëäºã÷èä íýìýãäýõ, òýäíèé íºëººëºë õ¿÷òýé áîëîõ

2.2.2 Áорлуулалтын тактик

- Өөрсдийн худалдааны төвийг гэр хороололд үйлчилгээний газар дэлгүүр болон гудамны түлш нүүрс худалдаалдаг газруудад байгуулж шахмал түлшийг хамгийн тохиромжтой хэмжээгээр жижиглэн савалж хямд үнээр хэрэглэгчиддээ ойрхон хүргэх борлуулалтын сувгийг байгуулах.

- Мөн БОСА, Миний дэлгүүр- ийн сүлжээгээр гэрээ байгуулж борлуулах, гэр хорооллын шаардлага хангахуйц жижиг дэлгүүр, мухлагуудад гэрээгээр тогтмол нийлүүлж борлуулах,

- Нэг удаагийн худалдан авалтаар их хэмжээгээр худалдаж авбал өөрийн унаагаар хүргэж өгөх, захиалгаар, болон дуудлагаар үйлчлэх зэргээр урамшуулна.

- Реклам сурталчилгааны цогц бодлогыг боловсруулан хэрэгжүүлэх Нөгөө талаар орчноо бохирдуулахгүй цэвэрхэн, өнгө үзэмжтэй, соѐлтой үйлчилгээ үзүүлэх тул үүгээрээ хүмүүсийг татах юм. 2.5 Үнийн судалгаа

Page 12: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

12.

2.6 Зар сурталчилгаа

Утаагүй шахмал түлш анх удаа хэрэглээнд нэвтэрч буй шинэ зүйл учир

эхний жилд зар сурталчилгаанд зарцуулах хөрөнгийн хэмжээг их байхаар тооцоолж төлөвлөсөн бөгөөд нийт 18,5 сая төгрөгийг төсөвлөсөн болно. Зар сурталчилгааг дараах мэдээллийн хэрэгслүүдийг ашиглан явуулна. Үүнд:

Зурагт Радио Сонин, хэвлэл

Зурагт болон радиогоор явуулах сурталчилгаа нь ижил байхаар тооцож байна. Учир нь дүрс ба авианы хослосон нөлөөлөл хүний тархинд тогтвортой санамжийг бий болгодог. Зурагт, радиогоор явуулах зар нь утаагүй түлшний хэрэгцээ шаардлага, хэрэглээний соѐл, бүтээгдэхүүний чанарыг сурталчилна. Сонин хэвлэл дээр гарах сурталчилгаа нь бүтээгдэхүүний чанар, нэр төрөл, ач xолбогдолыг танилцуулах зорилготой байна.

Зар сурталчилгааны төсөв Хүснэгт. 2.4.

№ Зар сурталчилгааны зардал

Тоо Нэгжийн өртөг

Сурталчлах хэмжээ

Жилийн нийт өртөг

1

Реклам хийлгэх зардал (зурагт)

1 мин 350.000 350.000

Реклам хийлгэх зардал (радио)

1 мин

2 Зурагт Нэг удаа 120.000 104 12.480.000

3 Радио Нэг удаа 2.000 52 104.000

4 Cонин Нэг удаа (1/8)

2.460.000

5 Òàðààõ ìàòåðèàë 75100ø 0.020 1.502.000

6 ªäºðëºã çîõèîõ 1 1.104.000

ªäºðëºã çîõèîõ 2 2.000.000

Бүгд 20.000.000

ÃÓÐÀÂ. ÒÅÕÍÈÊ, ÝÄÈÉÍ ÇÀÑÃÈÉÍ ¯ÍÄÝÑËÝË ¯ÉËÄÂÝÐËÝË ÝÐÕËÝÕ ÁÎËÎÌÆÈÒ ÒÎÍÎà ҪժªÐªÌÆÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ 3.1.1 ¯éëäâýðëýë ýðõëýõ áîëîìæèò Òîíîã òөõөөðөìæèéí ñóäàëãàà Òîíîã òөõөөðөìæèéí íýð:

- Êîíâåéð ìàøèí - Ïèðîëèçèéí òîíîã òºõººðºìæ - Õàòààã÷ êîíâåéð - Õèé ÿëãàí àâàõ òºõººðºìæ - Òýðãýíöýð - Õèéí ø¿¿ëò¿¿ð - Õîðò áîäèñûã ø¿¿õ òºõººðºìæ - Äàðàëò,òåìïåðàòóð, àãààðûí õýìæýý - Öàõèëãààí ¿éëäâýðëýõ

Page 13: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

13.

- Òîõèî ºãºõ òºõººðºìæ - Áîäèñ ñàâëàã÷ - Ïðåññëýã÷ ìàøèí - Õîëèã÷ - ÌÁóòëàã÷

Хавсралт 1 үнэ, технологын үзүүлтыг тодорхой харуулсан. Òîíîã òөõөөðөìæèéí үíý: 2.300 ñàÿ äîëëàð Òîíîã òөõөөðөæìèéã үéëäâýðëýñýí êîìïàíè: Taiyuan CO.Ltd

1. Барилга байгууламжын зардал

Энэхүү тооцоонд Улаанбаатар хотын Áàãàíóóð äүүðãèéí óóðõàéí áүñýä îðøèõ áààç барилгыí òàëáàéã үйлдвэр байгуулах газрын байршèëààð сонгов. Энэ газар нь óðä íü óóðõàéí í¿¿ðñ âàãîíä à÷èõ êîíâåéð á¿õèé òåõíîëîãè äàìæóóëãûí áàðèëãà áàéñàí áºãººä ¿éëäâýðèéí îñëîîñ áîëæ àøèãëàëò íü çîãñîí óëìààð áàðèëãûã íóðààæ òàëáàéã ÷ºëººëºí öýâýðëýñýí þì. Óã ãàçàðëóó îëáîðëîñîí í¿¿ðñýý óóðõàéãààñ 纺äºã áàéñàí õ¿íä äààöûí ìàøèíû çàì, төмөр замòàé, óñ ñóâàã, èíæåíåðèéí áàéãóóëàìæòàéãààñ гадна дэд бүтэц сайтай õàìãèéí òохиромжтой газар юм.

- ¯éëäâýðèéí áàðèãà áàðèõ 250 000 000 òºãðºã - Àãóóëàõ áàðèõ 100 3000 000 òºãðºã

¯éëäâýðèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèé ººðèéí ºðòãèéí òîîöîî

Хүснэгт. 2.2.

1. ¯íäñýí ìàòåðèàë ò¿ëøíèé çàðäàë: 960.000.000 төг

- Íýã òîíí í¿¿ðñíèé ¿íý òýýâðèéí çàðäëûí õàìò: 12.000 òºã

- Æèëä àâàõ í¿¿ðñíèé õýìæýý: 80.000 òí

- Í¿¿ðñíèé æèëèéí çàðäàë 960.000.000 òºã

2. Òóñëàõ ìàòåðèàëûí çàðäàë:

Page 14: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

14.

- Íýã òîíí õîëáîã÷ ìàòåðèàë ñìîëà ¿íý, òýýâðèéí çàðäëûí õàìò:

-

- Æèëä õýðýãëýõ смолагын õýðýãöýý 5.680 тн

- Ñìîëàíû æèëèéí çàðäàë: -

- Íýã òîíí óñíû ¿íý 500 òºã

- Æèëä çàðöóóëàõ óñíû õýìæýý 2000 òí

- Æèëä õýðýãëýõ óñíû çàðäàë 1000000 òºã

3. Á¿òýýãäýõ¿¿íèéã Áàãàíóóðààñ Óëààíáààòàðò àâ÷ðàõ òýýâðèéí çàðäàë

- 65 òí áóþó íýã âàãîíû çàðäàë 78000 òºã

- 65 òí áóþó íýã âàãîíû ðåéñûí òîî 52 óäàà

- Íýã ðåéñûí âàãîíû òîî 17 âàãîí

À - Íèéò âàãîíû òýýâðèéí çàðäàë 68400000 òºã

- 3.5 òí äààöòàé ìàøèíû 1 ºäºðò ÿâàõ çàì 50 êì

- Íýã ºäºðò çàðöóóëàõ áåíçèíû õýìæýý 8 ë

- 3.5òí áóþó íýã ìàøèíû 1 ºäºðèéí çàðäàë 5600 òºã

Á - Íèéò æèëä ìàøèíû çàðäàë 1050000 òºã

- Æèëä çàðöóóëàõ òýýâðèéí çàðäàë (À+Á) 69450000 òºã

4. Àæèëëàãñàäûí öàëèí õºëñíèé çàðäàë

- Æèëèéí öàëèíãèéí ôîíä 62880000

5. Öàëèíãààñ àâàõ íèéãìèéí äààòãàëûí øèìòãýë æèëèéí ôîíäîîñ 19% áîäîæ àâàâ:

11.947.200

6. ¯íäñýí áà òóñëàõ ìàòåðèàë, òýýâýð, öàëèíãèéí çàðäàëûí íèéò ä¿í (1+2+3+4+5)

7. Òîîöîîëîîã¿é áóñàä çàðäàë (6-ð ôóíêò äàõü çàðäëûí 5%-èàð àâàâ)

52000000

8. ¯íäñýí ôîíäûí ýëýãäýë:

- Áàðèëãààñ 8%, òîíîã òºõººðºì溺ñ 12%-èàð òîîöîâ.

Áàðèëãà

Òîíîã òºõººðºìæ

Цахилгаан эрчим хүчний зардал

Нийт

Энэ зардлыг суурилуулах тоног төхөөрөмжийн нэг цагт хэрэглэх кВт/цаг

хүчин чадлыг үндэслэн тоног төхөөрөмж бүр жилд хичнээн цаг ажиллахыг тооцож 1кВт/цаг эрчим хүчний үнэ 40 òºã тооцов. Жилийн хэрэгцээт эрчим хүч 124473 Эрчим хүчний зардал 5,975

1. Óс 540тн/жил a. үнэ 500 ₮ b. зардал 270,000₮

2. Öалин 5.320.000.000₮ 3. Íийгмийн даатгал 19% 4. Ìат, цалин хөлсний зардлын нийт дүн 5. Áусад 3% 6. Íийт 7. ¯éлдвэрлэх нийт бүтээгдэхүүн 57,840 тн

3.1.2 Òүүõèé ýäèéí íөөö, áýëòãýí íèéëүүëýëò

Page 15: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

15.

Áàãàíóóðûí í¿¿ðñíèé óóðõàé íü 2004-2005 îíä 2750 ìÿí.òîíí íүүðñèéã îëáîðëîñîí áàéíà. 1 òîíí íүүðñèéã 12 ìÿíãàí òөãðөã ãýæ үçýýä Áàãàíóóðûí íүүðñíèé óóðõàéä òүøèãëýí óòààãүé øàõìàë òүëøíèé үéëäâýð áàéãóóëàõ òåõíèê, ýäèéí çàñãèéí òîîöîîã õèéæ үçüå.

Утааãүй шахмал түлшний чанарыг авч үзвэл механик бат бºх өндөр учир алс хол тээвэрлэх боломжтой, ус, чийг, агаарт тогтвортой тул ил задгай хадгалах боломжтой, шаталтын үед ялгардаг хорт хий, эвгүй үнэр байхгүй, утаа тортог гарахгүй, илчлэг нь 5000-6000 ккал/кг, шүдэнз зураад шууд асаах учир түүнийг ноцооход мод шаардлагаүүй юм. Багануурын íүүðñíèé үçүүëýëòүүä:

Õүñíýãò 3.1

¯çүүëýëòүүä Òýìäãýëãýý Òîî õýìæýý

×èéãëýã Wp 21%

¯íñëýã Ac 17%

Äýãäýìõèé áîäèñ Vr 45.7%

Èë÷ëýã QpH 3800 êêàë/êã

Багануурын нүүрсний óóðõàéí íүүðñ áîëîâñðóóëàõ үéëäâýðýýñ ãàðàõ áүòýýãäýõүүíèé õýìæýý áà үíý

Õүñíýãò 3.2 ¯éëäâýðò áîëîâñðóóëàõ íүүðñíèé õýìæýý

0-200 ìì åðäèéí íүүðñ 50000 òí

Áîëîâñðóóëàõ íүүðñèéã àíãèëàí ÿëãàõ

100-200 ìì 50-100 ìì 25-50 ìì 0-25 ìì

Àíãèëàí ÿëãàñàí íүүðñíèé ýçëýõ õóâü

30% 23% 14% 33%

Ãàðàõ íүүðñíèé õýìæýý /òí/

15 000 11 500 7 000 16 500

Íүүðñíèé çîðèóëàëò

Ñîðòûí áүõýë íүүðñ үéëäâýðëýõ

Óòààãүé òүëø үéëäâýðëýõ

Óòààãүé òүëø үéëäâýðëýõ

Óòàà áàãàòàé øàõìàë òүëø үéëäâýðëýõ

¯éëäâýðýýñ ãàðàõ áýëýí áүòýýãäýõүүíèé õýìæýý /òí/

15 000 5 750 3 500 19 500

Íýã өðõ àéëûí æèëèéí õýðýãöýý /òí/

4 2.5 2.5 3.0

1 òí áүòýýãäýõүүíèéã ÓÁ çýõ çýýë äýýð áîðëóóëàõ үíý

20 000 40 000 40 000 30 000

Íýã өðõèéí õóäàëäàí àâàõ үíý /òөãðөã/

80 000 100 000 100 000 90 000

Багануурын нүүрсний óóðõàéí íүүðñ áîëîâñðóóëàõ үéëäâýðýýñ ãàðàõ áүòýýãäýõүүíèé өөðèéí өðòãèйí òîîöîî / óðüä÷èëñàí/

Page 16: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

16.

Íýã. Ñîðòûí áүõýë íүүðñ. 15 000 òí, 1 òí=20 000 ¥

Õүñíýãò 3.3

¹ Çàðäëûí òөðөë Íýãæ

Òîî õýìæýý

Íýãæèéí үíý /ìÿí ¥/

Íèéò үíý /Ñàÿ¥/

1 Íүүðñíèé çàðäàë Òí 10 000 12.00 180.00

2 Öàõèëãààí ýð÷èì õү÷ /9.5êâò/ö õ 18ö õ 300 õîíîã

Êâò 51 300 0.052 2.67

3 Öàëèíãèéí ôîíä /æèë/ /9 õүí õ 130 ìÿí¥ õ 12 ñàð/

Õүí 9 1 560.00 14.04

4 Íèéãìèéí äààòãàë /19%/ Õóâü 19% --- 2.67

5 ¯íäñýí ôîíäûí ýëýãäýë Õóâü 10% 10 000.0 1.00

6 Òîîöîîãүé áóñàä çàðäàë Õóâü 5% 10 000.0 0.50

À Ä¯Í /ñàÿ ¥/ 200.88

Á ªөðéèí өðòөã /¥/ 13.392

Õî¸ð. Óòààãүé èë÷ëýã áүõýë òүëø. 9%9250 òí, 1 òí=40 000¥

Õүñíýãò 3.4

¹ Çàðäëûí òөðөë Íýãæ

Òîî õýìæýý

Íýãæèéí үíý /ìÿí ¥/

Íèéò үíý /Ñàÿ¥/

1 Íүүðñíèé çàðäàë Òí 18 500 12.00 222.00

2 Íүүðñ àñààõ ìîä /300 õîíîã õ 6 áàþó õ 700¥/

Áàþó 6 210.00 1.260

3 Ãàë óíòðààõ óñ /300 õîíîã õ 6 áàþó õ 0.7 òí õ 500¥/

Áàþó 6 105.00 0.63

4 Öàëèíãèéí ôîíä /æèë/ /24 õүí õ 130 ìÿí¥ õ 12 ñàð/

Õүí 24 1 560.00 37.44

5 Íèéãìèéí äààòãàë /19%/ Õóâü 19% --- 7.11

6 ¯íäñýí ôîíäûí ýëýãäýë Õóâü 10% 80 000.0 8.00

7 Õàÿãäàë үíñ õàÿõ çàðäàë Ðåéñ 800 1.5 1.20

8 Òîîöîîãүé áóñàä çàðäàë Õóâü 5% 80 000.0 4.00

À Ä¯Í /ñàÿ ¥/ 281.64

Á ªөðèéí өðòөã /¥/ 30 448.00

3.2 ÒÅÕÍÎËÎÃÈÉÍ Á¯Ä¯¯Â× 3.2.1 Óòààãүé øàõìàë òүëø áðèêåò үéëäâýðëýõ òåõíîëîãè

Технологийн хувьд энгийн. Нүүрсийг бутлах, шигшиж ангилах, õàëààõ, ÿëãàõ, шавартай хольж зуурах, шахаж хэвлэх дамжлагуудтай.

Page 17: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

17.

Óòààãүé õàòóó øàõìàë òүëø үéëäâýðëýõ ãîë àðãà íü íүүðñèéã 400 - 6000Ñ õàëààæ òүүíýýñ ãàðàõ õàãàñ êîêñûã øàõìàë òүëø áðèêåò áîëãîíî. Ýíýõүү òåõíîëîãè íü òóí ýíãèéí øàò äàìæëàãàòàé. ¯үíä: 3.1. Íүүðñèéã áóòëàõ íóíòàãëàõ çýðãýýð óðüä÷èëàí áýëòãýõ 3.2. Íүүðñèéã äóëààíû àðãààð çàäàëæ õàãàñ êîêñæóóëàõ 3.3. Óóð õèéí õîëèìãèéã äàâèðõàé, õèé áîëãîí õóâèðãàõ 3.4. ¯ëäñýí õàãàñ êîêñûã øàõàæ, õýâëýõ ãýñýí äàìæëàãààñ áүäýíý. Õүðýí íүүðñèéã 550-6000Ñ-èéí õàëóóíä өíäөð õóðäààð äóëààíû çàäðàëä îðóóëàõ, íүүðñíèé çàäðàëààñ үүññýí äýãäýìõèé áîäèñûã íүүðñ, óñòөðөã÷ áîëãîí ÿëãàæ êàðáîíæñîí õàòóó үëäýãäýë áîëîõ êîêñûã өíäөð äàðàëòààð øàõàíà. Ýíý õàãàñ êîêñæóóëàõ ÿâöàä ãàðñàí äàãàâàð áүòýýãäýõүүíèéã Öàõèëãààí äóëààíû үéëäâýðëýëä àøèãëàõ, øèíãýí òүëø үéëäâýðëýõ çýðýã ýíåðãîòåõíîëîãèéí áүðýí öîãöîëáîðîîð àøèãëàõ áîëîìæòîé.

Хүснэгт 3.5.

Багануурын нүүрсний хагас коксын үзүүлэлт

Тур

шил

тын

тем

пе

ра

тур

Техникийн шинжилгээ

Элиментийн найрлага Илчлэг

Үнсл

эг

%

Дэгд

эм

хи

й

бо

ди

с %

Нүүр

стө

рөгч

%

Устө

рө

гч %

(O+

N+

S)

/ял

гава

ра

ар

/ бо

ртг

оны

Аж

лы

н д

ээд

Аж

лы

н д

оод

500 33,9 25,8 77,21 4,15 18,64 7300 5257 5084

525 19,0 26,6 79,72 3,74 16,54 7294 5703 5511

565 15,1 20,5 80,86 3,98 15,16 1648 4385 4205

590 12,7 24,5 82,47 4,0 31,53 1452 6306 6114

650 22,6 18,3 93,21 4,1 12,69 8022 6071 5879

Хүснэгт. 3.6.

Багануурын нүүрсний халууны задралын бүтээгдэхүүний гарц

Туршилтын үзүүлэлт

Нүүрсний задралын бүтээгдэхүүн

Тур

ши

лты

н

тем

пер

ату

р С

За

др

ал

ын

хуга

ца

а

[се

к]

Нүүрсн

ий

1кг

шата

х ц

ул

аа

р

тоо

цсо

н х

ий

Нүүрсний шатах цулаар тооцсон хувь

Хи

й

%

Да

ви

рха

й

[%]

Пи

ро

ген

ети

к ус [

%]

Ха

гас к

окс

/ял

гава

ра

ар

/

500 0,9 121,5 13,3 5,9 7,0 73,8

525 0,84 180,4 11,2 5,0 4,2 79,6

565 0,86 244,9 23,8 7,0 9,2 51,0

590 0,98 200,0 22,0 12,0 9,5 57,0

650 1,08 201,8 21,9 7,1 5,8 65,2

Page 18: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

18.

Тоног төхөөрөмжийн судалгаа

Нүүрс

Хат

аах

Бутл

ах

Пота

ци

йн

техн

ологи

Холи

гч

Хүхэр

буса

д

хорт

боди

с

ялга

на

Пи

роли

з 5

00

-

650С

Хат

аах 1

50С

Тууза

н

дам

жлаг

а

Полукокс

Давирхай

Газ Шүүлтүүр Газная электростанция

Цахилгаан станц

Бри

кет

200К

Н

Сав

лаг

ч

Уур үүснэ Бутлах

Хүчи

л т

өрө

гч

Түлшний

болон

түлшний

бус

бодис

СО2

задлах

Нүүрсийг коксжуулах шат дамжлага

Page 19: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

19.

Çóðàã1. Áàãàíóóðûí íүүðñèéã áîëîâñðóóëàõ òåõíîëîãèéí áүäүүâ÷

Багануурын íүүрсний боловсруулалтаас гарсан хагас кокс, өтгөн давирхайг хольж 150 кг/см3 даралтаар шахаж бүхэл болгосны дараа 150-5500С халаах замаар утаагүй илч сайтай шахмал түлш үйлдвэрлэх технологийí судалгааг Москвагийн уул уурхайн дээд сургууль дээр хийж боловсруулсан.

1 тонн õàãàñ кокс үйлдвэрлэхэд 1,3 тонн нүүрсний холимог буюу 1,8 тонн ердийн нүүрс хэрэглэнэ. ªөрөөр хэлбэл 1 тонн нүүрсний холимогийг бэлдэхэд энэ бүлгийн маркийн 1,4 тонн ердийн нүүрс хэрэглэнэ. Коксхимийн үйлдвэрийн 1 тонн нүүрсний холимогоос дунджаар 330 м3 коксын хий гаргаж авна. Коксиéн хийн найрлагад устөрөгч, метан, этан, нүүрстөрөгчийн исэл, хүхэрлэг устөрөгч, азотын давхар исэл, бензолын уур, давирхай зэрэг элиментүүд байдаг. Óòààãүé øàõìàë òүëøíèé үçүүëýëòүүä

1. Èë÷ëýã 2. ×èéã 3. Äóòóó øàòàëò ÑÎ, ÑÎ2 4. Óñ äààõ ÷àäâàð - 30 минутын хугацаанд усанд байлгахад чийглэг нь 1,5%

ихгүй байсан бол 5 хоноã усанд байлгахад чийг шингээлт 9-13 болсон байна. 5. Ìåõàíèê áàò áýõ чанар - Хольц болох давирхайд агуулагдах

модификаторын хэмжээ 15%, урвал явагдах температур 1500С, урвал явагдах хугацаа 90 минут

Page 20: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

20.

6. Хатуулаг - 1500С халаасан, 4%-ийн модификатортой, 18%-ийн давирхайтай, 82%-ийн хагас кокстой байх

7. Утаагүй чанар - 5500С температурт халаасан брикет нь халуунд тэсвэртэй утаагүй түлш болдог байна.

Óòààãүé òүëøíèé ãîðèìûí үçүүëýëòүүä Õүñíýãò 2.2

¯çүүëýëòүүä Íүүðñíèé ôðàêöûí õýìæýý

×óëóóí íүүðñíèé õýìæýý 25-50 ìì 50-100 ìì

Áàþóí äүүðãýõ çóçààí 60 ñì 60 ñì

Øàòààõ õóãàöàà 24 öàã 22 öàã

Øàòààõ òàëáàéí өðãөí 3.6 ì 3.6 ì

Øàòààõ òàëáàéí óðò 8 ì 8 ì

Óèòààãүé òүëøíèé öýâýð ãàðö 49.3 % 51.2%

Óòààãүé òүëøíèé ÷èéãëýã 4.9 % 5.3%

Óòààãүé òүëøíèé èë÷ëýã

Äýýä 7350 êêàë/ êã 7400 êêàë/ êã

Äîîä 4250 êêàë/ êã 4340 êêàë/ êã

Óòààãүé òүëøíèé ìåõàíèê áàò áýõ 85% 85%

Óòààãүé òүëøíèé äýãäýìõèé áîäèñ 15% 16%

Ýõ íүүðñíèé äýãäýìõéè áîäèñûí õýìæýý 57% 57%

3.2.2 Технологийн шугам, дамжлагын тухай

3.3 Õ¯ÍÈÉ ÍªªÖÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ 3.3.1 Удирдлага зохион байгуулалтын бүтэц

3.3.2Õ¿íèé íººöèéí á¿ðä¿¿ëýëò

Çàõèðëûí òóñëàõ ÿéöýòãýõ çахирал

Санхүүгийн

менежер

Инженер,

технологич

Борлуулалтын

менежер

Нярав Технологич

Ачигч

Үйлчлэгч

Манаач

Засварчин

Түгээгч

Борлуулалтын

ажилтан

Манаач

Page 21: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

21.

Çîðèëò Øààðäàãäàõ ìýðãýæèë, òóðøëàãà áóñàä øààðäëàãóóä

Õýðýãöýý /Óëèðàëààð/

Õàíãàëò

I II III IV Äîò

Ãàä

Çàõèðàë Óäèðäàíçîõèîí áàéãóóëàõ ºíäºð óð ÷àäâàðòàé, ¿éëäâýðëýëèéí ñàëáàðòóðüä àæèëëàæ áàéñàí òóðøëàãàòàé áàéõ

1 1 1 1 1

Çàõèðëûí òóñëàõ

¯¿ðýã äààëãàâàð ñàéí áèåë¿¿ëäýã, õàìòðàí àæèëëàõ ÷àäâàð ñàéòàé, äýýä áîëîâñðîëòîé

1 1 1 1 1

Борлуулалтын ìåíåæåð

Çàð ñóðòàë÷èëãàà áîëîí áîðëóóëàëòûí òàë äýýð àæèëëàæ áàéñàí òóðøëàãàòàé, ìýðãýæëýýðýý 2-3 æèë àæèëëàñàí áàéõ, àлбан байгууллагууд буюу дэлгүүр, түц,

түлш дамлан худалдаалагчд тай гэрээ байгуулах, õүргэж өгөõ, ирж байгаа брикетыг агуулхад оруулах

1 1 1 1 1

Санхүүгийн менежер

Санхүүгийн удирдлага мэргэжлээр бакалавр цолтой, мэргэжлээрээ 2-3 жил ажилласан байх, Санхүүгийн тооцоо ¿р

ашгийн тооцоо, èлүүдэл бүтээгдэхүүн, áорлуулалтанд ямар зардал их байгаа талаар тодорхой авч үзэх

1 1 1 1 1

Инженер технологич

Ìýðãýæëýýð 3-5 æèë àæèëëàñàí, óäèðäàí çîõèîí áàéãóóëàõ ÷àäâàðòàé, òехнологын горим болон àжилтан бэлтгэх

1 1 1 1 1

Íÿðàâ Àðèâ÷ õÿìãà÷, òîîöîîòîé, õàðèóöëàãàòàé, Бүх гарч байгаа брикет,

тоног төхөөрөмж, засварын материал зэрэг эд агуурст хяналт тавих

1 1 1 1 1

Òåõíîëîãè÷

Бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлд хяналт тавих, технологийн гормыг сайн барих,

4 4 4 4 4

Áîðëóóëàëòûí àæèëòàí

Õàðèëöàà ñàéòàé, äàäëàãà òóðøëàãàòàé, ¿íýí÷ øóäðàãà, Түгээгчтэй хамт

борлуулалт хийн сурталчилгааны материал тараах болон хэрэглэгчидтэй нягт харилцаатай байж юу хүсэж байгаа ямар асуудал гарч байгааг тогтмол мэдээлэх

2 2 2 2 2

Ò¿ãýýã÷ Æîëîî÷ ìýðãýæèëòýé, õàðèóöëàãàòàé 2 2 2 2 2

À÷èã÷ Áèå áÿëäàðûí õºãæèë ñàéòàé, 18-ñ äýýø íàñíû âагонд ачих болон бэлэн

бүтээгдэхүүнийг агуулахд зөөх

10 10 10 10

10

Çàñâàð÷èí Тоног төхөөрөмжийн эвдрэлийг засах, технологчтой хамтран бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлтийг хянах

2 2 2 2 2

Ìàíàà÷ Õàðèóöëàãàòàé, áèå õàìãààëàõ óðëàã ñàéí ýçýìøñýí

3 3 3 3 3

¯éë÷ëýã÷ Õàðèëöààíû ñî¸ëòîé, öýâýð÷, õàðèóöëàãà õ¿ëýýõ ÷àäâàðòàé, ýçýí áàéæ ÷àääàã

2 2 2 2 2

Page 22: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

22.

Íèéò àæèëëàãñàä

3.3.3 Мэрэгэжилтэн бэлтгэх

Ажилтан Хүний тоо

Сарын төлбөр

Үргэлжлэх хугацаа

Бусад зардал

Нийт дүн

Инжнер технологч 1 400,000₮ 6 сар 1000₮

Технологч 10 500,000₮ 6-н сар 800₮

Засварчин 2 350,000₮ 6-н сар 800₮

Нийт 5 1,250,000₮ 6-н сар 2600₮

Íийт ажилтанг сурган ажилд авна. Борлуулалтын ажилтан бэлтгэх зардал

Ажилтан Хүний тоо

өдрийн төлбөр

Үргэлжлэх хугацаа

Бусад зардал

Нийт дүн

Борлуулалтын менежер

1 5,000₮ 20 хоног 1000₮ 120,000₮

Борлуулалтын ажилтан

2 5,000₮ 15 хоног 800₮ 87,000₮

Түгээгч 2 5,000₮ 15 хоног 800₮ 87,000₮

Нийт 5 15,000₮ 20 хоног 2600₮ 294,000₮

бүтээгдэхүүн танилцуулах, сурталчлах, харилцааны соѐл, судалгааг яаж авах зэрэг сургалтанä сууëгана.

3.3.4 Ажилчидын цалингийн зардал

Удирдлагын ажилтан

/төг/ № Ажилтан Тоо Цалин Нийт

1 Захирал 1 300,000 300,000

2 Санхүүгийн менежер 1 200,000 200,000

3 Инженер, технологич 1 200,000 200,000

4 Борлуулалтын менежер 1 200,000 200,000

5

Нийт 900,000 900,000

Үйлдвэрлэлийн хэсгийн ажилтан

/төг/ № Ажилтан Тоо Цалин Нийт

1 Нярав 1 200,000 200,000

2 Технологич 10 200,000 2,000,000

3 Ачигч 10 100,000 1,000,000

4 Засварчин 2 120,000 240,000

5 Үйлчлэгч 3 80,000 240,000

6 Манаач 2 80,000 160,000

7

Нийт 780,000 3,840,000

Page 23: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

23.

Борлуулалтын хэсгийн ажилтан

/төг/ № Ажилтан Тоо Цалин Нийт

1 Борлуулалтын ажилтан 2 150,000 300,000

2 Түгээгч 2 100,000 200,000

3 Манаач 1 80,000 80,000

4

Нйит 330,000 580,000

Нийт цалингийн задал 5,320,000

3.4 ÑÀÍÕ¯¯ÃÈÉÍ ØÈÍÆÈËÃÝÝ 3.4.1 Борлуулалтын прогноз

Манай улсын хувьд агаарын бохирдолыг багасгасныхаа төлөө бусад орнуудаас төлбөр авах тухай Олон Улсын Конвенцитэй нэгдсэн. /2003 онд нэгдсэн энэ конивенцэд 1 тонн СО2-ийг багасгавал 5$ төлөх тухай заагдсан байна/. Иймээс шахмал түлш хийж нүүрсний хэрэглээг ашигтай байдлаар ашиглах, агаарын бохирдол/ 1 тонн нүүрсийг шатаахад 1,5 тонн СО2-ий гардаг/ - ийг багасгах, өрхүүдэд түлшний хэрэглээнд хэмнэл бий болгосоноор манай орны эдийн засагт сайнаар нөлөөлнө.

ªөрөөр хэлбэл доод үнэ 121 мян.¥, дээд үнэ 132 мян.¥ болохоор байна. Энэ нь одоогийн түүхиé нүүрс авч байгаа үнэтэй харьцуулахад 21-32 мянган төгрөгөөр илүү байна. Гэхдээ утаагүй шахмал түлш хэрэглэх тохиолдолд нүүрс ноцоодог мод худалдаж авахгүй байхыг тооцвол бас нэг өөр дүн гарна. 108 мян.тн утаагүй шахмал түлш үйлдвэрлэх үйлдвэр байгуулахад 7-8 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт шаардагдах бөгөөд үүнийг гадаадын урт хугацаатай хөнгөлөлттэй зээлээр л хэрэгжүүлж болох юм. Энэ нөхцөлд 8-9 жилийн дотор хөрөнгө оруулалтаа нөхөх боломжтой. Ийм үйлдвэр байгуулсанаар хотын агаарын бохирдолûг эрñ бууруулж хэвийн хэмжээнд барьж чадах ба жил бүр 100мян. м3 модыг түлшний хэрэгцээнээс чөлөөлөх боломжтойгоос гадна жил бүр 49000-30000= 19000 өрх айлын буюу 19000х5тн=95000тн нүүрсний нөөцийн хэмнэх боломжтойгоос гадна нүүрс гүнзгий боловсруулах үйлдвэрийн суурь тавигдаж улмаар гадаадад утаагүй шахмал түлш экспортлох ирээдүйн нөхцөл бүрдэх юм. Иймд утаагүй шахмал түлшний үйлдвэр байгуулах хөрөнгийн эх үүсвэр олох, хэрэгжүүлэх аж ахуй нэгж компаныг шалгарóулж төр засгаас татварын хөнгөлөлт, чөлөөлөлт үзүүлэх алхам хийх шаардлагатай байна. Энэхүү тоéм тооцоонд гадаадын зарим орнуудûí утаагүй шахмал түлш үйлдвэрлэж байгаа мэдээллүүдийг ашигласан болно. Åðäèéí çóóõíû ñóäàëãààíû äүí Íýã àéë өðõèéí òүëøíèé íүүðñíèé äóíäàæ çàðäàë: 5òí Íýã óäàà áөөíөөð õóäàëäàí àâäàã áîë: 140000 òөã Øóóäàéãààð îëîí äàõèí æèæèãëýíãéèí үíýýð õóäàëäàí àâäàã áîë 214286 òөã Îðëîãî áàãàòàé àéë өðõéèí õóäàëäàí àâ÷ áóé íүүðñíéè үíý 1.5 äàõèí èõ áàéíà. Ãýð õîðîîëëûí өðõèéí æèëèéí äóíäàæ îðëîãî: 360000 -840000 Òүëøíèé çàðäàëä өðõèéí îðëîãûí 38-16% , 25-60% èéã çàðöóóëæ áàéíà. Ãýðèéí õîðîîëëûí àéë өðõèéí 79% íü äóíäàæ áîëîí ÿäóó өðõ àéëóóä

Page 24: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

24.

Монгол гэрийн зуухны нэг онцлог нь гэрýэ халааж дулаацуулахын зэрэгцээ зуухан дээрээ тогоо тавьж хоол ундаа бэлтгэдэг онцлогтой билээ. Ийм ч учраас гэрийн зууханд өвлийн улиралд нүүрс түлж ирсэн уламжлал бий. Монгол гэрийн нэг өвлийн түлшийг тооцож үзэхэд 4-5тн нүүрс, 2-Зм3 мод авч хэрэгцээгээ бүрэн хангаж байна. Эдгээр түлшний үнийг бөөний үнээр нь одоогийн зах зээлийн үнийн ханшаар тооцвол:

• 4-5тн буюу нэг машин нүүрс тээврийн хөлсний хамт 100 мян.¥ • Түлшíий Зм3 мод тээврийн хөлсний хамт 3х23.75=71.25 мян.¥

буюу өвлийн түлшний зардалд 171 мян.¥ зарцуулж байна. Шахмал түлшийг үндсэндээ 2 төрлөөр үйлдвэрлэж байна.

1. Бүрэн шаталттай, утаа багатай шахмал түлш монголын нүүрсээр хийхэд 1тн шахмал түлшний үнэ 35 мян.¥ байх тооцоо бий. Ийм шахмал түлшний зарöуулалт айл ерхед жилд 2.5-З.0тн байх тооцоотой.

2. Утаагүй, үнэргүй шүдэнзээр шууд асдаг шахмал түлш (дулааны боловсруулалт хийсэн) монголын нүүрсээр 1тн утаагүй шахмал түлш хийхэд түүíий үнэ ойролцоогоор 55-60 мян.¥ болох тооцоо байна. Ийм шаõмал түлшíий хэрэгцээ 2.0-2.2тн байх тооцоотой.

Эхний жилийн санхүүгийн төлвөлгөө Áîðëóóëàëòûí îðëîãî

Ñàð Íýð òөðөë

Õýìæèõ íýãæ

Òîî õýìæýý

Íýãæèéí үíý

Íèéò áүòýýãäýõүүí үéëäâýðëýëò

Íèéò áîðëóóëàëòûí îðëîãî

1

Зардлын тооцоо Øààðäàãäàõ òүүõèé ýä, ìàòåðèàëын çàðäàë

Ä/ä Íýð òөðөë Õýìæèõ íýãæ

Òîî õýìæýý

Íèéò õýðýãöýý

Íýãæèéí үíý

Íèéò үíèéí äүí

1.

2.

...

Îðîí òîî õөäөëìөðèéí õөëñíèé òîîöîî

Ä/ä Àëáàí òóøààë Îðîí òîî

Àëáàí òóøààëûí öàëèí(ñàðûí) (òөã)

Æèëèéí õөäөëìөðèéí õөëñíèé ñàí (ìÿí.òөã)

1. Åðөíõèé çàõèðàë 1 150000 1800.0

2. Ìàðêåòèíãèéí ìåíåæåð 1 120000 1440.0

3. үéëäâýðëýëèéí ìåíåæåð

1 120000 1440.0

4. Ñàíõүү 1 120000 1440.0

5. Ãàäààä õàðèëöààíû ìåíåæåð

1 120000 1440.0

Page 25: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

25.

6. Íÿðàâ 1 100000 1200.0

7. үíäñýí àæèëòàí 3 90000 1080.0

8. Æîëîî÷ 3 70000 840.0

9. Õàðóóë 3 50000 600.0

10. үéë÷ëýã÷ 1 45000 540.0

11. À÷èã÷ 3 50000 600.0

12. Íèéò äүí 19 10980.0

Õөäөëìөðèéí çàðäàë

Ä/ä үçүүëýëò Õ/í Õóâü õýìæýý Íèéò äүí(ìÿí.òөã)

1. Õөäөëìөðèéí õөëñíèé ñàí

ìÿí.òөã 10980.0

2. Øàãíàë óðàìøóóëàë ìÿí.òөã 40% 43925.0

3. Íèéãìèéí áà ýðүүë ìýíäèéí äààòãàëûí øèìòãýë

ìÿí.òөã 16% 3%

1756.8 329.4

4.

Öàõèëãààí ýð÷èì õү÷íèé çàðäàë

Ä/ä Öàõèëãààí õýðýãëýã÷ áà ãýðýëòүүëýõ öýã

òîî Õү÷ ÷àäàë (êâò/öàã)

Æèëä àæèëëàõ öàã

Æèëèéí íèéò õýðýãöýý (êâò)

Íèéò äүí (ìÿí.òөã)

1. êîìïüþòåð 5 0.1 2475 1372.5 82350

2. ïðèíòåð 1 0.1 2475 274.5 16470

3. Ñàâàí үéëäâýðýõ òîíîã òөõөөðөìæ

1 95 2745 260775 15646500

4. өäðèéí ãýðýë 80 0.001 2475 198 11880

5. Íèéò äүí 15757200

Ýð÷èì õү÷íèé çàðäëûí àíãèëàë

Ä/ä Ýð÷èì õү÷íèé çàðäëèéí àíãèëàë Íèéò äүí (ìÿí.òөã)

1. Öàõèëãààí ýð÷èì õү÷íèé çàðäàë 15757200

2. Õàëààëòûí çàðäàë 438240

3. Óóð óñíû çàðäàë 597600

4. Áîõèð óñ 258960

Íèéò äүí 17052.0

¯íäñýí õөðөíãèéí ýëýãäëèéí çàðäàë

Ä/ä àíãèëàë Íèéò äүí (ìÿí.òөã)

Æèëèéí ýëýãäýë õîðãîäëûí øèìòãýëèéí íîðì%

Ýëãýäëèéí äүí

Áàéøèí , áàðèëãà , áàéãóóëàìæ

1.

2.

Äүí

Ìàøèí òîíîã òөõөөðөìæ, áàãàæ , òýýâðèéí õýðýãñýë

Page 26: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

26.

1. Ñàâàí үéëäâýðýõ òîíîã òөõөөðөìæ

407680.0 10% 40768.0

2. Ïîðòåð ìàðêèéí áàãà îâðûí à÷ààíû àâòî ìàøèí

9000.0 10% 900.0

Äүí

41668.0

Ýä õîãøèë òàâèëãà õýðýãñýë

1. Îôèñûí çîðèóëàëòòàé ñàíäàë øèðýý

450.0 10% 45.0

2. êîìïüþòåð 2800.0 10% 280.0

3. ïðèíòåð 80.0 10% 8.0

4. Äîòîîä ñүëæýý 25.0 10% 2.5

5. Óòàñíû àïïàðàò 40.0 10% 4.0

6. áóó 150.0 10% 15.0

Äүí

354.5

Íèéò äүí 42022.5

Ñàâ áàãëàà áîîäëûí çàðäàë

Ä/ä Íýð òөðөë Õýìæèõ íýãæ

Òîî õýìæýý

Íîðì

Íèéò õýðýãöýý

Íýãæèéí үíý(òөã)

Íèéò үíèéí äүí (ìÿí.òөã)

1. Øîõîéòîé öààñàí óóò

Ø 3294000 10 16470.0

Äүí 16470.0

Õөäөëìөð õàìãààëëûí çàðäàë

Ä/ä Íýð òөðөë Õýìæèõ íýãæ

Íîðì Íèéò õýðýãöýý

Íýãæèéí үíý

Íèéò үíèéí äүí

1. Àæëûí õóâöàñ

Õîñ 9 18 25000 450000

2. áýýëèé Õîñ 9 18 300 5400

Íèéò äүí 455400

Óäèðäëàãûí çàðäàë

Ä/ä Çàðäëûí àíãèëàë Íèéò äүí (ìÿí.òөã)

1. Àëáàí òîìèëîëòûí çàðäàë 1000000

2. Õàðóóë õàìãààëàëòûí çàðäàë

3. Äîõèîëîë, ãàëûí àþóëãүé áàéäëûí çàðäàë 200000

4. Àðèóí öýâðèéí çàðäàë 55200

5. Áè÷èã õýðãèéí çàðäàë 200000

6. Õàðèëöàà õîëáîîíû çàðäàë 240000

Íèéò äүí 1695200

Page 27: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

27.

Áàðàà ìàòåðèàëûí çàðäàë /¯éëäâýð/

¹ Áàðàà ìàòåðèàëûí íýðñ

Õýìæèõ íýãæ

Íýã áүðèéí үíý

Òîî õýìæýý

Íèéò үíý

Àøèãëàãäàõ õóãàöàà

Материал түүхий эдийн зардал

¹ Түүхий эд Нэгжийн үнэ 2005 îí

2-ð ñàð 3-ð ñàð 4-ð ñàð 5-ð ñàð 6-ð ñàð 7-ð ñàð

1.

2.

Хөдөлмөр хамгааллын зардал № Хамгаалах

хэрэгсэл Хүний тоо Хэрэгцээ

/ Жилд / Нэгжийн үнэ

Жидийн нийт зардал

Дулааны станц

1. өмд. Цамц

2. Гутал

3. Бээлий

4. Хамгаалалтын малгай

5. Хордлого тайлах шингэн

Хошуувч

үйлдвэр

1 Иж бүрэн хувцас

2 Шаахай

Бүгд

Ариун цэврийн зардал

№ Ариун цэврийн зүйл

үнэ, төг Хэрэглэх тоо Сард зарцуулах үнэ, төг

Жилд, мян.төг

Дүн

Зар сурталчилгааны зардал

№ Зар сурталчилгаа явуулах газар

Нэг удаагйин зар сурталчилгаа үнэ

Улиралд Жилд, мян.төг

Дүн

Page 28: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

28.

3.5 Төслийн үр ашгийн тооцоо Íүүðñ áîëîâñðóóëàõ үéëäâýðèéí õөðөíãө îðóóëàëòûí çàðäàë Õөðөíãө îðóóëàëò:

Õүñíýãò 5.6

1 Áàéøèí áàðèëãà

2 Òîíîã òөõөөðөìæ

3 Àãóóëàõ, òàëáàé, áóíêåð, áàþó ã.ì

4 Ìîíòàæ

5 Áóñàä òîîöîîãүé çàðäàë

Äүí

¯éëäâýðèéí áүòýýãäýõүүíèé õýìæýý áà áîðëóóëàëòûí îðëîãî

Õүñíýãò 5.7

¹ Áүòýýãäýõүүíèé íýð Õýìæýý /òí/

Íýãæèéí үíý /¥/

Íèéò үíý /Ñàÿ¥/

1 Ñîðòûí áүõýë íүүðñ

2 Óòààãéү øàòäàã, èë÷ ñàéòàé áүõýë íүүðñ

3 Óòàà áàãàòàé øàõìàë íүүðñ /áðèêåò/

Ä¯Í /ñàÿ ¥/

¯éëäâýðèéí ýäèéí çàñãèéí үð àøãèéí òîîöîî

Õүñíýãò 5.8

¹ Îðëîãî, çàðëàãûí òөðөë ¯éëäâýðéèí õýìæýýãýýð

1 Áүòýýãäýõүүíèé áîðëóóëàëòûí îðëîãî

2 ¯éëäâýðèéí æèëèéí àøèãëàëòûí çàðäàë

3 ¯éëäâýðèéí àøèã

4 Áàíêíû çýýëèéí õүүãèéí òөëáөð /Íèéò 800 ñàÿ₮ , æèëèéí 24% /

192 сая ₮

5 Çýýëèéí õүү òөëñíèé äàðààõ àøèã

6 Îðëîãûí àëáàí òàòâàð

7 / 100ñàÿ¥ õүðòýë áîë /15%, äýýø 30%/

8 Øàãíàë óðàìøèë, үéëäâýð õөãæүүëýõ ñàí

9 ¯éëäâýðéèí æèëèéí öýâýð àøèã

3.5.1 Õóãàðëûí øèíæèëãýý

Page 29: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

29.

3.5.2 Зээл төлөлтийн график 800 сая төгрөгийн зээл 24%-ийн хүүтэйгээр 5-н жилийн хугацаатай.

Жил Зээлийн хэмжээ /₮ / Зээлийн хүү 24% /₮ /

Эргэн төлөлтийн хэмжээ /₮ /

2005 800,000,000 192,000,000 352,000,000

2006 640,000,000 153,600,000 313,600,000

2007 480,000,000 115,200,000 275,200,000

2008 320,000,000 76,800,000 236,800,000

2009 160,000,000 38,400,000 198,400,000

ĪЪÂ. įÃÍÝËÒ

Хүмүүс махаа түүхийгээр нь иддэгүй, түүгээр хоол хийж иддэггийн адилаар

бүх л улс орнууд нүүрсээ боловсруулан дээд зэргийн чанарлаг, байгаль орчин, эрүүл мэндэд муугаар нөлөөлдөггүй Утаагүй шахмал түлшийг үйлдвэрлэн хэрэглэдэг бөгөөд үүнийгээ хуулиараа баталсан байдаг.

Өнөө үеийн агаарын бохирдол, экологийн тэнцвэр алдагдаж дэлхий нийтийн асуудал болон аюулын түвшинд хүрээд байна.

Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэр зөвхөн нийгмийн асуудыг шийдэх

зорилготой үйл ажиллагаа бус басхүү маш ашигтай бизнесийн салбар болох нь бидний хийсэн судалгаанаас харагдаж байна. Уул уурхайн салбарын, хүнд тоног төхөөрөмжтэй, хөрөнгө оруулалт их шаарддаг ийм үйлдвэр 6-10 жилд хөрөнгө оруулалтын зардлаа нөхвөл маш ашигтайд тооцогддог бөгөөд манай үйлдвэр нь эхний 5 жилд цэвэр ашгаараа зардлаа нөхөх боломжтой юм.

Дэлхий нийтийн хэмжээнд Нефтийн нөөц барагдаж байгаа өнөө үед улс орны түлшний бодлогын ерөнхий хандлага асар их нөөц бүхий нүүрсэн дээр төвлөрч байгаа бөгөөд нүүрснээс нүүрний тос, үнэртэй уснаас авaхуулаад 1500 нэр төрлийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэдэг байна. Ирээдүйд химийн үйлдвэрийн гол түүхий эд нь нүүрс байх бөгөөд нүүрс боловсруулах салбар Монгол улсын томоохон салбар болох юм.

Page 30: Утаагүй шахмал түлшний төсөл

“Утаагүй шахмал түлшний үйлдвэрийн төсөл”

30.

Цаашид хэрэгжуулэх арга хэмжээ;

өвлийн улиралд шахмал тулшээ хатаах зориулалттай хатаах камер барих, жижиг хэрэглэгчдэд зориулан сав, бавлаа, боодлыг шийдвэрлэх

Òөñëèéí үéëäâýðèéã îäîî àæèëëàæ áóé øàõìàë òүëøíèé үéëäâýðүүäòýé õàðüöóóëñàí үçүүëýëò АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ ХАВСРАЛТ