รูปแบบการสอนดร.ทิศนา แขมณี

1

เทคนิ�คการสอนิเทคนิ�คการสอนิ

โดย รศ .ดร .ท�ศนิา แขมมณี�

2

ทฤษฎี�การเร�ยนิร�� / การสอนิ(THEORY)

ข�อความร��ท��พรรณีนิา / อธิ�บาย / ท�านิาย ปรากฏการณี"ต่$างๆ ทางการเร�ยนิร�� / การสอนิท��ได�ร(บการพ�ส�จนิ" ทดสอบ และการยอมร(บว$าเชื่-�อถื-อได�

ทฤษฎี�การเร�ยนิร�� / การสอนิ ม(กประกอบด�วยหล(กการย$อยๆ หลายหล(กการ

ทฤษฎี�การเร�ยนิร��บางทฤษฎี�เสนิอทฤษฎี�การสอนิควบค�$ไปด�วย

ทฤษฎี�การสอนิส$วนิใหญ่$แปลงมาจากทฤษฎี�การเร�ยนิร�� เพ-�อนิ�าไปใชื่�เป2นิหล(กในิการจ(ดการเร�ยนิการสอนิ

3

ต่(วอย$าง ทฤษฎี�การเร�ยนิร�� / การสอนิ พฤต่�กรรมนิ�ยม (Behaviorism) พ3ทธิ�นิ�ยม (Cognitivism) มนิ3ษย"นิ�ยม (Humanism) กระบวนิการทางสมองในิการประมวลข�อม�ล

(Information Processing Theory) พห3ป4ญ่ญ่า (Theory of Multiple

Intelligences) การสร�างความร�� (Constructivism) การสร�างสรรค"ชื่�5นิงานิ (Constructivism) การเร�ยนิร��แบบร$วมม-อ (Cooperative

Learning) การท�างานิของสมอง (Brain Theories)

ฯลฯ

4

หล(กการเร�ยนิร�� – การสอนิ(PRINCIPLE)

ข�อความร��ย$อยๆ ท��พรรณีนิา / อธิ�บาย / ท�านิาย ปรากฏการณี"ต่$างๆ ทางการเร�ยนิร�� / การสอนิ ท��ได�ร(บการพ�ส�จนิ" ทดสอบ และการยอมร(บว$าเชื่-�อถื-อได�

หล(กการหร-อ ข�อความร��ย$อยๆ หลายประการ อาจนิ�าไปส�$การสร�างทฤษฎี�ได�

หล(กการย$อยๆ อาจนิ�รนิ(ยมาจากทฤษฎี�ได�

5

ต่(วอย$างหล(กการเร�ยนิร�� – การสอนิหล(กการเร�ยนิร��-การสอนิ - แบบเนิ�นิต่(วผู้��เร�ยนิ

- แบบเนิ�นิความร��ความสามารถื- แบบเนิ�นิประสบการณี"- แบบเนิ�นิป4ญ่หา- แบบเนิ�นิท(กษะ

กระบวนิการ- แบบเนิ�นิการเร�ยนิร��ผู้$านิ

ส-�อ เทคโนิโลย�ฯลฯ

- จากง$ายไปยาก- จากร�ปธิรรมไปนิามธิรรม- จากประสบการณี"ต่รง- โดยการฝึ:กปฏ�บ(ต่�- โดยให�เชื่-�อมโยงก(บชื่�ว�ต่

จร�ง- โดยให�เชื่-�อมโยงก(บ

ประสบการณี"เด�ม- โดยให�สอดคล�องก(บ

ความสนิใจ และความต่�องการของผู้��เร�ยนิ- โดยเป2นิแบบอย$าง

6

ว�ธิ�สอนิ(METHOD)

ว�ธิ�การต่$างๆ ท��นิ�ามาใชื่�ในิการสอนิ เพ-�อชื่$วยให�ผู้��เร�ยนิเก�ดการเร�ยนิร�� ว�ธิ�แต่$ละว�ธิ�ม�ว(ต่ถื3ประสงค" และล(กษณีะเด$นิเป2นิเอกล(กษณี"แต่กต่$างก(นิ

ล(กษณีะเด$นิของแต่$ละว�ธิ� ก;ค-อล(กษณีะเฉพาะท��ขาดไม$ได�ของว�ธิ�นิ(5นิ หากขาดไป ก;จะท�าให�ไม$ใชื่$ว�ธิ�นิ(5นิอ�กต่$อไป เชื่$นิ ล(กษณีะเฉพาะของว�ธิ�สอนิแบบสาธิ�ต่ก;ค-อ การแสดง/การท�าให�ด� หากไม$ม�การท�าให�ด� ก;จะไม$ใชื่$ว�ธิ�สอนิแบบสาธิ�ต่

ว�ธิ�แต่$ละว�ธิ� ม�ว(ต่ถื3ประสงค"เฉพาะ ค-อ เป2นิว�ธิ�ท��จะชื่$วยให�เก�ดผู้ลเฉพาะบางประการจากการใชื่�ว�ธิ�นิ(5นิ เชื่$นิ ว(ต่ถื3ประสงค"ของว�ธิ�สอนิแบบสาธิ�ต่ ก;ค-อการชื่$วยให�เห;นิการปฏ�บ(ต่�จร�ง ท�าให�เห;นิภาพ ท�าให�เก�ดความเข�าใจ และจ�าเร-�องท��เห;นิจากการสาธิ�ต่ได�ด�

การเล-อกใชื่�ว�ธิ�สอนิ จ>งต่�องพ�จารณีาว$า ว�ธิ�นิ(5นิม�ว(ต่ถื3ประสงค" ค-อจะชื่$วยให�เก�ดผู้ลอะไร สอดคล�องก(บว(ต่ถื3ประสงค"ในิการสอนิบทเร�ยนิท��ต่�องการหร-อไม$

7

ว�ธิ�สอนิแบบต่$างๆ บรรยาย (Lecture) สาธิ�ต่ (Demonstration) ท(ศนิศ>กษา (Field trip) อภ�ปรายกล3$มย$อย (Small Group Discussion) ละคร (Dramatization) บทบาทสมมต่� (Role Playing) กรณี�ต่(วอย$าง (Case) เกม (Game) สถืานิการณี"จ�าลอง (Simulation) นิ�รนิ(ย (Deduction) อ3ปนิ(ย (Induction) ศ�นิย"การเร�ยนิ (Learning Center) บทเร�ยนิแบบโปรแกรม (Programmed

Instruction)ฯลฯ

8ว�ธิ�สอนิและว(ต่ถื3ประสงค"

เกม

บรรย

ายสาธิต

ทดลองนิรนิ�ยอ�ปนิ�ยท�ศนิศ�กษาอภิปราย

กล��มย�อย

บทเร

�ยนิโป

รแกร

ม

ศ�นิย�ก

ารเร�ย

นิ

กรณี�ต�วอย�างละครบทบาทสมมต

สถานิการณี�

จำ%าลองว�ธิ�สอนิ

ช่�วยให้)ผู้�)เร�ยนิจำ%านิวนิมากเร�ยนิร� ) เนิ,-อห้าสาระจำ%านิวนิมากพร)อมก�นิในิเวลาจำ%าก�ด

เห้/นิการปฏิบ�ตจำรงประจำ�กษ�ช่�ดด)วยตา

เห้/นิผู้ลของการคด การกระท%า ประจำ�กษ�ช่�ด

เร�ยนิร� )ห้ล�กการและนิ%าห้ล�กการไปใช่)เร�ยนิร� )จำาก

ต�วอย�างเห้ต�การณี�ย�อยๆ และ

จำ�บห้ล�กการของต�วอย�างเห้ล�านิ�-นิ

เร�ยนิร� )จำากประสบการณี�ตรงจำากสภิาพจำรงเร�ยนิร� )จำาก

การม�ส�วนิร�วมอย�างท�4วถ�งแลกเปล�4ยนิความร� )และประสบการณี�

ผู้�)เร�ยนิรายบ�คคลเร�ยนิร� )

ตามความสามารถ โดยอาศ�ยส,4อบทเร�ยนิท�4ได)ร�บ

การออกแบบให้)ผู้�)เร�ยนิ

สามารถเร�ยนิร� ) และตรวจำสอบผู้ลการเร�ยนิร� )

ด)วยตนิเอง

เร�ยนิร� )เนิ,-อห้าสาระต�างๆ ด)วยตนิเอง

โดยการผู้ล�ดเปล�4ยนิก�นิเข)าศ�กษา

ค)นิคว)าตามศ�นิย�การเร�ยนิ

ต�างๆ

ฝึ6กฝึนิการเผู้ช่ญและแก)ป8ญห้า ฝึ6กการวเคราะห้� และเร�ยนิร� )ความคด

และม�มมองของผู้�)อ,4นิ

ช่�วยให้)เร,4องราว / สาระม�ช่�วต เห้/นิ

ประจำ�กษ�ช่�ดด)วยตา

เร�ยนิร� )การเอาใจำเขามาใส�ใจำเรา ช่�วยให้)เข)าใจำความร� )ส�ก

และพฤตกรรมของตนิและของผู้�)อ,4นิ

เร�ยนิร� )ความเป:นิจำรงของ

สถานิการณี�ท�4ม�ความซั�บซั)อนิ

ฝึ6กการเอาช่นิะ

อ�ปสรรคอย�าง

สนิ�กสนิานิ และ

ท)าทาย

9ร�ปแบบการสอนิ/ร�ปแบบการเร�ยนิการสอนิ

ร�ปแบบการสอนิ/ร�ปแบบการเร�ยนิการสอนิ (Teaching/Instructional Model ) ค-อ แบบแผู้นิการด�าเนิ�นิการสอนิท��ได�ร(บการจ(ดเป2นิระบบ อย$างส(มพ(นิธิ"สอดคล�องก(บทฤษฎี�/หล(กการเร�ยนิร��หร-อการสอนิท��ร�ปแบบนิ(5นิย>ดถื-อ และได�ร(บการพ�ส�จนิ" ทดสอบ ว$าม�ประส�ทธิ�ภาพ สามารถืชื่$วยให�ผู้��เร�ยนิเก�ดการเร�ยนิร��ต่ามจ3ดม3$งหมายเฉพาะของร�ปแบบนิ(5นิ

แบบแผู้นิการด�าเนิ�นิการสอนิด(งกล$าว ประกอบด�วย ทฤษฎี�/หล(กการท��ร�ปแบบนิ(5นิย>ดถื-อ และกระบวนิการสอนิท��ม�ล(กษณีะเฉพาะ อ(นิจะนิ�าผู้��เร�ยนิไปส�$จ3ดม3$งหมายเฉพาะท��ร�ปแบบนิ(5นิก�าหนิด ซึ่>�งผู้��สอนิสามารถืนิ�าไปใชื่�เป2นิแบบแผู้นิหร-อแบบอย$างในิการจ(ดและด�าเนิ�นิการสอนิอ-�นิๆ ท��ม�จ3ดม3$งหมายเฉพาะเชื่$นิเด�ยวก(นิได�

การนิ�าร�ปแบบการเร�ยนิการสอนิไปใชื่� ค-อการนิ�ากระบวนิการหร-อข(5นิต่อนิท��ร�ปแบบฯ ก�าหนิด ไปจ(ดเป2นิก�จกรรมการเร�ยนิร��ในิเร-�องท��สอนิ เสร�มด�วยว�ธิ�สอนิ และเทคนิ�คการสอนิต่$างๆ ท��จะชื่$วยให�กระบวนิการเร�ยนิร��ม�ความสมบ�รณี"และเก�ดประส�ทธิ�ภาพส�งส3ด

10

ร�ปแบบการสอนิต่$างๆร�ปแบบท��เนิ�นิด�านิพ3ทธิพ�ส(ย•Concept Attainment Model•Gagne’ Model•Memory Model

ร�ปแบบท��เนิ�นิด�านิจ�ต่พ�ส(ย•Krathwohl’s Model•Jurisprudentail Model•Role Playing Model

ร�ปแบบท��เนิ�นิด�านิท(กษะพ�ส(ย•Sympson’s Model•Harrow’s Model•Dave’s Model

ร�ปแบบท��เนิ�นิท(กษะกระบวนิการ•Group Investigation Model•Inductive Teaching Model•Creative Thinking Model•Torrance’s Future Problem-Solving Model

ร�ปแบบท��เนิ�นิบ�รณีาการ

•Direct Instruction Model

•Storyline Model•4 MAT Model•Cooperative Learning Model

11

เทคนิ�คการสอนิ

กลว�ธิ�ต่$างๆ ท��ใชื่�เสร�มข(5นิต่อนิการสอนิ ว�ธิ�สอนิ หร-อ การด�าเนิ�นิการใดๆ เพ-�อชื่$วยให�การสอนิม�ค3ณีภาพ และประส�ทธิ�ภาพมากข>5นิ

ต่(วอย$าง เชื่$นิ ในิการบรรยาย ผู้��สอนิอาจใชื่�เทคนิ�ค การยกต่(วอย$าง การใชื่�ค�าถืาม การใชื่�ส-�อประกอบ เพ-�อชื่$วยให�การบรรยายม�ค3ณีภาพ และประส�ทธิ�ภาพมากข>5นิ

12

เทคนิ�คการสอนิต่$างๆ

การใชื่�ผู้(งกราฟฟAค (Graphic Organizer)

การใชื่�ค�าถืาม (Questioning)

การจ(ดกล3$ม (Grouping)

การสร�างแรงจ�งใจ (Motivation)

ฯลฯ

13

ภาษาไทย : การเข�ยนิเร�ยงความทฤษฎี� / หล(ก / แนิวค�ด การเร�ยนิร��แบบนิ�รนิ(ย

แนิว / ย3ทธิศาสต่ร"การสอนิให�หล(กการเข�ยนิเร�ยงความแก$ผู้��เร�ยนิ แล�วให�ฝึ:กเข�ยนิให�ได�ต่ามหล(กกระบวนิการเร�ยนิการสอนิ ข(5นิต่อนิการเร�ยนิการสอนิ1 .นิ�าเข�าส�$บทเร�ยนิ2. คร�ให�หล(กการเข�ยนิเร�ยง

ความท��ด�แก$ผู้��เร�ยนิ3. ผู้��เร�ยนิเล-อกห(วข�อการเข�ยนิ4. ผู้��เร�ยนิฝึ:กเข�ยนิต่ามหล(ก5. คร�ให�ข�อต่�ชื่ม และให�ข�อเสนิอ

แนิะ6. ผู้��เร�ยนิปร(บปร3งงานิการเข�ยนิ

ต่าม ข�อเสนิอแนิะ

14

ภาษาไทย : การเข�ยนิเร�ยงความทฤษฎี� / หล(ก / แนิวค�ด การเร�ยนิร��แบบนิ�รนิ(ย

แนิว / ย3ทธิศาสต่ร"การสอนิให�หล(กการเข�ยนิเร�ยงความแก$ผู้��เร�ยนิ แล�วให�ฝึ:กเข�ยนิให�ได�ต่ามหล(กกระบวนิการเร�ยนิการสอนิ ข(5นิต่อนิการเร�ยนิการสอนิ

ว�ธิ�สอนิ(โดยใชื่�การบรรยาย)

1 .นิ�าเข�าส�$บทเร�ยนิ2 .คร�ให�หล(กการเข�ยนิเร�ยง

ความท��ด�แก$ผู้��เร�ยนิ3 .ผู้��เร�ยนิเล-อกห(วข�อการเข�ยนิ4 .ผู้��เร�ยนิฝึ:กเข�ยนิต่ามหล(ก5 .คร�ให�ข�อต่�ชื่ม และให�ข�อเสนิอ

แนิะ6 .ผู้��เร�ยนิปร(บปร3งงานิการเข�ยนิ

ต่าม ข�อเสนิอแนิะ

ว�ธิ�สอนิ (โดยการฝึ:กปฏ�บ(ต่�)เทคนิ�คการสอนิ(ให�ข�อต่�ชื่มแบบแซึ่นิด"ว�ชื่)

15

ทฤษฎี� / หล(ก / แนิวค�ดการเร�ยนิร��แบบอ3ปนิ(ย

แนิว / ย3ทธิศาสต่ร"การสอนิให�ต่(วอย$างเร�ยงความท��ด� และไม$ด�แก$ผู้��เร�ยนิ ให�ผู้��เร�ยนิว�เคราะห"และสร3ปเป2นิหล(กการเข�ยนิเร�ยงความ และฝึ:กปฏ�บ(ต่�การเข�ยนิ โดยใชื่�หล(กนิ(5นิกระบวนิการเร�ยนิการสอนิข(5นิต่อนิการเร�ยนิการสอนิ

1 .นิ�าเข�าส�$บทเร�ยนิ2. คร�ให�ต่(วอย$างเร�ยงความแก$ผู้��เร�ยนิ

ท(5งท��ด� และไม$ด�3. ให�ผู้��เร�ยนิแบ$งกล3$ม ชื่$วยก(นิ

ว�เคราะห"ว$า เร�ยงความท��ต่นิได�ร(บม�จ3ดด� จ3ดด�อย อย$างไร

4. ผู้��เร�ยนินิ�าเสนิอผู้ลการว�เคราะห" และสร3ปหล(กการเข�ยนิร$วมก(นิ

5. ผู้��เร�ยนิเล-อกเร-�องท��จะเข�ยนิ และฝึ:กเข�ยนิ ให�ได�ต่ามหล(กการท��สร3ป

6. คร�ต่รวจผู้ลงานิ ให�ข�อต่�ชื่ม และข�อเสนิอแนิะ

7. ผู้��เร�ยนิปร(บปร3งงานิการเข�ยนิต่าม ข�อเสนิอแนิะ

16

ทฤษฎี� / หล(ก / แนิวค�ดการเร�ยนิร��แบบอ3ปนิ(ย

แนิว / ย3ทธิศาสต่ร"การสอนิให�ต่(วอย$างเร�ยงความท��ด� และไม$ด�แก$ผู้��เร�ยนิ ให�ผู้��เร�ยนิว�เคราะห"และสร3ปเป2นิหล(กการเข�ยนิเร�ยงความ และฝึ:กปฏ�บ(ต่�การเข�ยนิ โดยใชื่�หล(กนิ(5นิกระบวนิการเร�ยนิการสอนิข(5นิต่อนิการเร�ยนิการสอนิ

ว�ธิ�สอนิ(อภ�ปรายกล3$มย$อย)

1 .นิ�าเข�าส�$บทเร�ยนิ2 .คร�ให�ต่(วอย$างเร�ยงความแก$ผู้��เร�ยนิ

ท(5งท��ด� และไม$ด�3 .ให�ผู้��เร�ยนิแบ$งกล3$ม ชื่$วยก(นิ

ว�เคราะห"ว$า เร�ยงความท��ต่นิได�ร(บม�จ3ดด� จ3ดด�อย อย$างไร

4 .ผู้��เร�ยนินิ�าเสนิอผู้ลการว�เคราะห" และสร3ปหล(กการเข�ยนิร$วมก(นิ

5 .ผู้��เร�ยนิเล-อกเร-�องท��จะเข�ยนิ และฝึ:กเข�ยนิ ให�ได�ต่ามหล(กการท��สร3ป

6 .คร�ต่รวจผู้ลงานิ ให�ข�อต่�ชื่ม และข�อเสนิอแนิะ

7 .ผู้��เร�ยนิปร(บปร3งงานิการเข�ยนิต่าม ข�อเสนิอแนิะ

เทคนิ�ค(ให�ท�าร�บร�คส"ประเม�นิผู้ลงานิการเข�ยนิ)

17

ทฤษฎี� / หล(ก / แนิวค�ด การเร�ยนิร��แบบสร�างสรรค" ค�ดออกนิอกกรอบ เพ-�อไม$ให�ความค�ดถื�กจ�าก(ดอย�$ในิกรอบเด�ม

แนิว / ย3ทธิศาสต่ร"การสอนิใชื่�ร�ปแบบการสอนิ SYNNECTICS ซึ่>�งเป2นิร�ปแบบการสอนิเข�ยนิอย$างสร�างสรรค" ท��ใชื่�เทคนิ�คให�ผู้��เร�ยนิค�ดออกจากกรอบเด�มๆกระบวนิการเร�ยนิการสอนิข(5นิต่อนิการเร�ยนิการสอนิ

ร�ปแบบการเร�ยนิการสอนิ(Synnectics Model)

1 .การให�ผู้��เร�ยนิท�างานิเข�ยนิต่ามปกต่�

2 .การสร�างอ3ปมาแบบต่รง (Direct analogy)

3 .การสร�างอ3ปมาบ3คคล (Personal analogy)

4 .การสร�างอ3ปมาค�าค�$ข(ดแย�ง (Compressed conflict)

5 .การอธิ�บายความหมายของค�าค�$ข(ดแย�ง

6 .การนิ�าความค�ดมาสร�างสรรค"งานิ

18

เทคนิ�คการสอนิต่$างๆ

การใชื่�ผู้(งกราฟฟAค (Graphic Organizer)

การใชื่�ค�าถืาม (Questioning)

การจ(ดกล3$ม (Grouping)

การสร�างแรงจ�งใจ (Motivation)

ฯลฯ

19

CO-OP LEARNING TECHNIQUES

THINK-PAIR-SHARE : ค�ด-จ(บค�$ –แลกเปล��ยนิ FORMULATE-SHARE-LISTEN-CREATE:

คดห้าค%าตอบเป:นิรายบ�คคลเล�าให้)เพ,4อนิฟั8งเพ,4อนิร�บฟั8งอภิปรายห้าค%าตอบร�วมก�นิ

SAY AND SWITCHคนิท�41 แสดงความคดเห้/นิคนิท�42 ร�บฟั8ง แล)วตอบสนิองต�อความคดเห้/นิ

ของ คนิท�41 ต�อไปจำ�งแสดงความคดเห้/นิของตนิคนิท�41 ร�บฟั8ง แล)วตอบสนิองต�อความคดเห้/นิ

ของ คนิท�42 ต�อไปจำ�งแสดงความคดเห้/นิของตนิ

20

CO-OP LEARNING TECHNIQUES

ROUND TABLE

คนิท�41 เร4มเข�ยนิให้)ข)อม�ล ห้ร,อแสดงความคดเห้/นิในิกระดาษ แล)วส�งให้) คนิท�42 ด)านิซั)ายม,อ

คนิท�42 เข�ยนิต�อจำากคนิท�4 1 ใช่)ปากกาส�อ,4นิ แล)วส�งต�อไปเร,4อยๆ จำนิครบท�กคนิ

ROUND ROBIN

เหม-อนิก(บ ROUND TABLE แต่$ใชื่�การพ�ดแทนิการเข�ยนิ

คนิท�4 1 นิ%าเสนิอข)อม�ล / ความคดเห้/นิ ด)วยวาจำา แก� คนิท�4 2 ซั�4งอย��ถ�ดไป

คนิท�4 2 แสดงความเห้/นิ / ให้)ข)อม�ล ต�อจำากคนิท�4 1 แต�คนิท�4 3 ซั�4งอย��ถ�ดไป ท%าต�อก�นิไปเร,4อยๆ จำนิครบท�กคนิ ห้ร,อ เม,4อเห้/นิว�า ได)ข)อม�ลเพ�ยงพอ

(ต่$อ)

21

CO-OP LEARNING TECHNIQUES

CORNERS- คร�ก%าห้นิดประเด/นิอภิปรายท�4แตกต�างก�นิในิห้�วข)อเร,4อง

เด�ยวก�นิ ตดไว)ท�4ม�มต�างๆ ความเห้มาะสม โดยอาจำม�ค%าถามเสรมเพ,4อช่�วยให้)ผู้�)เร�ยนิคดค)นิได)รวดเร/วย4งข�-นิ

- ผู้�)เร�ยนิเล,อกเข)าม�มอภิปรายท�4ตนิสนิใจำ- ผู้�)เร�ยนิจำ�บค��อภิปราย และร�วมก�นิตอบค%าถามเสรม ซั�4งคร�

จำ�ดไว)ให้)ตามม�ม- คร�ส��มสมาช่กจำากม�มต�างๆ มารายงานิผู้ล

GRAFFITI- แบ�งกล��มย�อย- สมาช่กกล��มย�อยได)ร�บกระดาษ และปากกาเมจำก- คร�ให้)ค%าถามท�4แตกต�างก�นิแต�ละกล��ม- สมาช่กกล��มย�อยช่�วยก�นิเข�ยนิค%าตอบ แล)วส�งกระดาษค%า

ตอบให้)กล��มอ,4นิท%าต�อ เว�ยนิไปจำนิครบท�กกล��ม

(ต่$อ)

22

CO-OP LEARNING TECHNIQUES

JIGSAW- COOPERATIVE GROUP (HOME GROUP)

แจำกงานิและส,4ออ�ปกรณี�- EXPERT GROUP

ศ�กษา- COOPERATIVE GROUP (HOME GROUP)

สอนิและตรวจำสอบ FISH BOWL

- จำ�ดกล��มให้)นิ�4งเป:นิวงกลม 2 วงซั)อนิ จำ%านิวนิสมาช่กเท�าก�นิ- ให้)คนิวงนิอกจำ�บค��ส�งเกตคนิวงในิ- ให้)วงในิอภิปรายแสดงความคดเห้/นิ คนิวงนิอก ส�งเกตและ

บ�นิท�ก ความคดเห้/นิและพฤตกรรมของค��ท�4ตนิส�งเกต- เม,4อวงในิอภิปรายเสร/จำ ให้)เปล�4ยนิท�4ให้)คนิวงนิอกเข)ามานิ�4ง

แทนิ- คนิวงนิอกท�4เข)ามาเป:นิคนิวงในิ ให้)ข)อส�งเกตและแสดงความ

คดเห้/นิต�อการอภิปรายของคนิท�4ตนิส�งเกต- ต�อไป กล��มวงในิอภิปราย โดยกล��มวงนิอกส�งเกต- เม,4อกล��มวงในิอภิปรายเสร/จำ กล��มวงนิอกรายงานิผู้ลการ

ส�งเกต และแสดงความคดเห้/นิ

(ต่$อ)

23

เทคนิ�คการจ(ดกล3$มอภ�ปราย แบบส(มมนิา (seminar) แบบซึ่�มโปเซึ่�ยม (symposium) แบบปฏ�บ(ต่� (workshop) แบบนิอม�นิ(ล (nominal group) แบบป3จฉา-ว�ส(ชื่นิา (questioning-

answering) แบบเป2นิคณีะ (panel) แบบก(นิเอง (informal ) แบบจ(บเข$าค3ยก(นิ

(knee group) แบบโต่Bะกลม (round table) แบบระดมสมอง (brainstorming) แบบซึ่�นิด�เคท (syndicate) แบบฟAลล�ป 66 หร-อ กล3$มห>�ง (Phillip 66 or

Buzz group) แบบเว�ยนิรอบวง (circular response) แบบกล3$มซึ่�อนิ / ปลาทองในิอ$างแก�ว

(fishbowl)ฯลฯ

24

เทคนิ�คการรวบรวมข�อม�ล เทคนิ�ค CARD SORTING

– ให�ข�อม�ล– แจก CARD ให�แต่$ละคนิเข�ยนิว$า เห;นิด�วย ไม$เห;นิ

ด�วยก(บข�อม�ลเพราะอะไร– รวบรวม CARD

– อ$านิ CARD

– จ(ดกล3$ม CARD ท��ม�ความเห;นิคล�ายก(นิไว�ด�วยก(นิ แล�วประมวลเหต่3ผู้ล

25

เทคนิ�คการรวบรวมข�อม�ล(ต่$อ)

เทคนิ�ค POST BOX

– ต่(5งกล$องเร�ยงไว�ต่ามจ�านิวนิค�าถืาม– ให�ค�าถืาม แจกกระดาษจ�านิวนิแผู้$นิเท$าจ�านิวนิ

ค�าถืาม– แต่$ละคนิเข�ยนิต่อบค�าถืามในิกระดาษ 1 แผู้$นิ

ต่$อค�าถืาม– นิ�ากระดาษค�าต่อบไปใส$กล$องประจ�าค�าถืามนิ(5นิ– มอบกล$องค�าถืาม-ค�าต่อบ ให�ผู้��เร�ยนิแต่$ละกล3$ม

ไปชื่$วยก(นิพ�จารณีาแล�วสร3ปค�าต่อบ

26

เทคนิ�คส(ญ่ญ่าณีเง�ยบ(THE QUIET SIGNAL)

Hands up! (stop talking, stop doing)

Look

Listen

Signal others

ฯลฯ

27

ผู้(งกราฟAก(GRAPHIC ORGANIZER)

ผู้(งกราฟAก เป2นิแผู้นิผู้(งท��ใชื่�เส�นิ เคร-�องหมาย ส(ญ่ญ่าล(กษณี" ร�ปทรงเรขาคณี�ต่ ภาพ ส� ต่(วเลข อ(กษร ค�า ข�อความ แสดงความเชื่-�อมโยงของสาระ/ความค�ดต่$างๆ ท��ต่�องการส-�อ

ผู้(งกราฟAก เป2นิเคร-�องม-อทางการค�ด ชื่$วยท�าให�ความค�ดท��เป2นินิามธิรรมอย�$ในิสมอง สามารถืแสดงออกมาให�เห;นิเป2นิร�ปธิรรม และเก�ดความชื่(ดเจนิข>5นิ

ผู้(งกราฟAก เป2นิเคร-�องม-อท��ชื่$วยประมวลและจ(ดข�อม�ล/ความค�ดให�เป2นิระบบระเบ�ยบ สามารถือธิ�บายให�ผู้��อ-�นิเข�าใจได�ง$าย

28

ผู้(งกราฟAกแบบต่$างๆ ผู้(งความค�ด (mind map) ผู้(งมโนิท(ศนิ" (concept map) ผู้(งแมงม3ม (spider map) ผู้(งก�างปลา (fishbone map) ผู้(งล�าด(บข(5นิต่อนิ (sequential map) ผู้(งว(ฏจ(กร (circle / cyclical map) ผู้(งวงกลมซึ่�อนิ หร-อ เว;นินิ"

ไดอะแกรม(Venn diagram) ผู้(งว�ไดอะแกรม (Vee diagram) ผู้(งพล;อต่ไดอะแกรม (Plot diagram)

ฯลฯ

29

ผู้(งความค�ด(MIND MAP)

ผู้(งแสดงความส(มพ(นิธิ"ของสาระหร-อความค�ดต่$างๆ ให�เห;นิเป2นิโครงสร�างในิภาพรวม โดยใชื่�เส�นิ ล�กศร เคร-�องหมาย ส(ญ่ล(กษณี" ร�ปทรงเรขาคณี�ต่ ภาพ ส� ค�า ข�อความ แสดงความหมายและความเชื่-�อมโยงของความค�ด / สาระนิ(5นิๆต่(วอย$างผู้(งความค�ด

30

ผู้(งมโนิท(ศนิ"(CONCEPT MAP)

ผู้(งแสดงความส(มพ(นิธิ"ระหว$างมโนิท(ศนิ"หร-อความค�ดรวบยอดใหญ่$ และมโนิท(ศนิ"ย$อยๆ อย$างเป2นิล�าด(บข(5นิ โดยใชื่�เส�นิเชื่-�อมโยงต่(วอย$างมโนิท(ศนิ"

แผู้นิภาพผู้(งมโนิท(ศนิ"เร-�องส(ต่ว"

ส(ต่ว"(animal)

ส(ต่ว"(animal)

ส(ต่ว"เล-5อยคลานิ(reptile)

ส(ต่ว"เล-5อยคลานิ(reptile)

ส(ต่ว"เล�5ยงล�กด�วยนิม(mammal)

ส(ต่ว"เล�5ยงล�กด�วยนิม(mammal)

แมลง(insect)แมลง(insect)

ส3นิ(ข (dog)

ส3นิ(ข (dog)

หม� (bear)หม�

(bear)ปลาวาฬ

(whale)ปลาวาฬ

(whale)

หม�ด�า (bear)

หม�ด�า (bear)

หม�โพลา (polar bear)หม�โพลา

(polar bear)หม>กร�ชื่ล��

(grizzly bear)หม>กร�ชื่ล��

(grizzly bear)

31

ผู้(งแมงม3ม (SPIDER MAP)

ผู้(งแสดงมโนิท(ศนิ" ซึ่>�งม�ล(กษณีะคล�ายใยแมงม3มต่(วอย$างผู้(งแมงม3ม

การว(ด

แผู้นิภาพผู้(งแมงม3มเร-�องการว(ด

ความยาว

พ-5นิท��

ท�ศ แผู้นิผู้(งและเวลา

การชื่(�ง

ร�ป ร�ปทรง

ปร�มาต่ร

เง�นิ การต่วง

32

ผู้(งก�างปลา(FISHBONE MAP)

ผู้(งแสดงป4ญ่หา และสาเหต่3ท��ท�าให�เก�ดป4ญ่หา ท(5งสาเหต่3หล(กและสาเหต่3ย$อย ม�ล(กษณีะคล�ายห(วปลาและก�างปลาต่(วอย$างผู้(งก�างปลา

นิ(กเร�ยนิประพฤต่�ผู้�ดระเบ�ยบว�นิ(ย

นิ(กเร�ยนิประพฤต่�ผู้�ดระเบ�ยบว�นิ(ย

แผู้นิภาพผู้(งก�างปลาหาสาเหต่3ของการประพฤต่�ผู้�ดระเบ�ยบว�นิ(ยของนิ(กเร�ยนิ

นิ(กเร�ยนินิ(กเร�ยนิ คร�คร�

พ$อ-แม$พ$อ-แม$ ระเบ�ยบของโรงเร�ยนิระเบ�ยบของโรงเร�ยนิ

ยากจนิสอนิล�ก

ไม$ได�

ต่ามใจล�ก

ไม$ม�เวลาด�แล

หย3มหย�ม

ระเบ�ยบมากเก�นิไประเบ�ยบล�าสม(ย

ถื�กเพ-�อนิย3

ต่ามเพ-�อนิ

อย�$ก(บคนิอ-�นิ

ธิรรมชื่าต่�ของเด;กย$างเข�าว(ยร3$นิ

ม�ความส3ขท��ท�าผู้�ด

ไม$ลงโทษจร�งๆ

บางคนิเข�มงวดบางคนิละเลย

ต่(กเต่-อนิไม$สม��าเสมอ

ไม$เข�มงวด

33

ผู้(งว(ฏจ(กร(CIRCLE / CYCLICAL MAP)

ผู้(งแสดงล�าด(บข(5นิต่อนิท��ต่$อเนิ-�องก(นิเป2นิวงจร ไม$ม�ท��ส�5นิส3ดต่(วอย$างผู้(งว(ฏจ(กร

ประสบการณี"ร�ปธิรรม

การสร�างแนิวค�ด มโนิท(ศนิ" หร-อหล(ก

การ

แผู้นิภาพผู้(งว(ฏจ(กรการเร�ยนิร��แบบเนิ�นิประสบการณี" (Experiential Learning Cycle) ของจอห"นิส(นิและจอห"นิส(นิ และปร(บโดย แอเร;นิด" (Arends, 1989:56)

ความค�ด/หล(กการท��จะนิ�าไปทดสอบ / ใชื่�ในิ

สถืานิการณี"ใหม$

การส(งเกต่ การสะท�อนิ การค�ด

การส-บสอบ

34

ผู้(งวงกลมซึ่�อนิ(VENN DIAGRAM)

ผู้(งวงกลม 2 วงหร-อมากกว$าท��ม�ส$วนิหนิ>�งซึ่�อนิท(บก(นิอย�$ ท�าให�เห;นิส$วนิท��เป2นิความเหม-อนิ และความแต่กต่$างก(นิต่(วอย$างผู้(งวงกลมซึ่�อนิ

แผู้นิภาพผู้(งแสดงความส(มพ(นิธิ"ของว(ต่ถื3ประสงค" 3 ด�านิ ของแบร��และค�ง (Barry & King, 1992: 15)

ด�านิเจต่คต่�

(Affective)

ด�านิท(กษะ(Psychomotor)

ด�านิความร��(Cognitive)

35

ผู้(งว�ไดอะแกรม(VEE DIAGRAM)

ผู้(งร�ปต่(ว V แสดงความส(มพ(นิธิ"ระหว$างทฤษฎี�ก(บว�ธิ�การ ในิการศ>กษาความร��ทางว�ทยาศาสต่ร"ต่(วอย$างผู้(งว�เว;นินิ"ไดอะแกรม

แผู้นิภาพโครงสร�างของแผู้นิผู้(งร�ปต่(วว� ของโกว�นิ (Novok and Gowin, 1984: 3)

ความค�ด(Conceptual

)

ทฤษฎี�:(Theory)

หล(กการ(Principle)

มโนิท(ศนิ"(Concepts)

เหต่3การณี" และ/หร-อว(ต่ถื3(Events/ Objects)

ค�าถืามส�าค(ญ่(Focus Questions)

ว�ธิ�การท��ท�าให�ได�มาซึ่>�งความร��

(Methodological)

ข�อความร��ท��ได�:(Knowledge Claims)

การแปลงข�อม�ลหร-อการจ(ดกระท�าข�อม�ล

(Transformation)

การบ(นิท>กข�อม�ล(Records)

36

ผู้(งพล;อต่ไดอะแกรม(PLOT DIAGRAM)

ผู้(งแสดงการด�าเนิ�นิเร-�อง จากการเร��มต่�นิ ไปส�$จ3ดยอด (CLIMAX ) ของเร-�อง และคล��คลายไปส�$บทสร3ปของเร-�อง เป2นิผู้(งท��ชื่$วยในิการอ$านิต่(วอย$างผู้(งพล;อต่ไดอะแกรม

แผู้นิภาพผู้(งพล;อต่ไดอะแกรม (Plot Diagram)

จ3ดยอด

บทนิ�า บทสร3ป

37

เทคนิ�คการนิ�าเสนิอข�อม�ล

การนิ�าเสนิอข�อม�ลในิร�ปต่าราง การนิ�าเสนิอข�อม�ลในิร�ปแผู้นิภ�ม�ภาพ การนิ�าเสนิอข�อม�ลในิร�ปแผู้นิภ�ม�

วงกลม การนิ�าเสนิอข�อม�ลในิร�ปแผู้นิภ�ม�

แท$ง การนิ�าเสนิอข�อม�ลในิร�ปกราฟเส�นิ

38

เทคนิ�คหมวกค�ด 6 ใบ(SIX THINKING HATS)

เทคนิ�คในิการชื่$วยให�บ3คคลค�ดอย$างรอบคอบ ในิหลายๆ ด�านิ

หมวกขาว แทนิข�อเท;จจร�ง ข�อม�ล ท��เป2นิท��จร�งและเป2นิท��ยอมร(บ

หมวกแดง แทนิอารมณี" ความร��ส>กต่$างๆ เชื่$นิ ชื่อบ-ไม$ชื่อบ พอใจ-ไม$พอใจ สงส(ย กล(ว

หมวกด�า แทนิความค�ดทางลบ จ3ดด�วย จ3ดบกพร$อง ข�อผู้�ดพลาด ผู้ลเส�ย

หมวกเหล-อง แทนิส��งด� ส��งถื�กต่�อง ส��งท��เป2นิประโยชื่นิ" ม�ค3ณีค$า สร�างสรรค"

หมวกเข�ยว แทนิความค�ดใหม$ๆ ท��อาจสร�างความเจร�ญ่ ความก�าวหนิ�าและการเปล��ยนิแปลงไปในิทางท��ด�ข>5นิ ความค�ดท��ม�ความเป2นิไปได� และเป2นิประโยชื่นิ"

หมวกนิ�5าเง�นิ แทนิการด�แลควบค3มการท�างานิร$วมก(นิ

39

เทคนิ�คการค�ดไต่ร$ต่รอง Self Questioning ถืามต่นิเอง Self Talk พ�ดก(บต่นิเอง Learning Log

– บ(นิท>กการเร�ยนิร��– บ(นิท>กส$วนิต่(ว– บ(นิท>กสาระเฉพาะ– บ(นิท>กแลกเปล��ยนิข�อม�ล– บ(นิท>กบ(นิท>กสองทาง

40

เทคนิ�คการค�ดสร�างสรรค" การมองต่$างม3ม ต่$างม�ต่� (มองภิาพแนิวนิอนิ-แนิว

ต�-ง)

การมองม3มต่รงก(นิข�าม (คดจำาก ม�-ไม�ม� ซั)าย-ขวา ด%า-ขาว)

ค�ดเชื่-�อมโยงก(บส��งท��ไม$ค3�นิเคย (ห้มอนิห้นิ�นิ-ห้มอนิใส�ของ)

การค�ดหาทางล(ด (ส��เป>าห้มาย)

การขยายขอบเขต่ความเป2นิไปได� (นิ.ส.พ.ใช่)ประดษฐ์�อะไรได))

การท�าของเก$าให�เป2นิของใหม$ (ใช่) checklist ของ Osborn : ด�ดแปลง เปล�4ยนิ เพ4ม/ขยาย ลด/ห้ด ทดแทนิ จำ�ดให้ม� สล�บ ผู้สม)

การมองม3มกล(บ (ร)านิอาห้ารไม�ม�เมนิ� / ให้)อาห้ารฟัร� /ไม�ม�อาห้ารขาย)

41

เทคนิ�คการค�ดสร�างสรรค"(ต่$อ)

การสร�างภาพ / จ�นิต่นิาการ ท��ไม$เคยค�ด/ท�า จ�าก(ดเวลาค�ด ให�ค�ดเร;วๆ เทคนิ�ค Gordon

– การเปร�ยบเท�ยบส��งหนิ>�งก(บอ�กส��งหนิ>�ง (direct analogy)

– การเปร�ยบเท�ยบต่นิเองก(บส��งอ-�นิ (personal analogy)

– การหาค�าค�$ข(ดแย�ง (compressed conflict)

– การจ(บค�$ต่รงก(นิข�าม เพ-�อห(กม3ม (ข$าวด�-ข$าวร�าย)

42

เทคนิ�คการส(งเกต่SCUMPS

SSize ส(งเกต่ขนิาดCColor ส(งเกต่ส�UUse ส(งเกต่การใชื่�ประโยชื่นิ"MMaterials ส(งเกต่ว(สด3PParts ส(งเกต่ส$วนิประกอบSShape ส(งเกต่ร�ปร$าง

ส(ณีฐานิ

43

เทคนิ�คการส(งเกต่BLACK BOX

เอาของใส$กล$องด�า มองไม$เห;นิส��งของท��อย�$ข�างในิ

ให�ยกกล$อง แล�วทายว$าม�อะไรในิกล$อง

44

เทคนิ�คการใชื่�ค�าถืามกระต่3�นิเทคนิ�คการใชื่�ค�าถืามกระต่3�นิการค�ดการค�ด

45

Taxonomic Thinking: Bloom’s Taxonomy

Bloom's Original Taxonomy (1956)

Anderson' Revised Taxonomy (1999)

Knowledge Remembering

Comprehension Understanding

Application Applying

Analysis Analyzing

Synthesis Evaluation

Evaluation Creating

46

The Revised Bloom’s Taxonomy

RememberingRecognize, list, describe, identify, retrieve, name ...

Can the student RECALL information?

Understanding Interpret, exemplify, summarise, infer, paraphrase …Can the student EXPLAIN ideas or concepts?

Applying Implement, carry out, use …

Can the student USE the new knowledge in another familiar situation?

Analyzing Compare, attribute, organize, deconstruct …

Can the student DIFFERENTIATE between constituent parts?

EvaluationCheck, critique, judge, hypothesise…

Can the student JUSTIFY a decision or course of action?

CreatingDesign, construct, plan, produce…

Can the student GENERATE new products, ideas or ways of viewing things?

47

Taxonomic Thinking: Revised Bloom’s Taxonomy

Description

Remembering (Recall) Recognize Describe Retrieve

List Identify Name

Understanding (Explanation) Interpret Summarise Paraphrase

Exemplify Deduce Conceptualise

Applying (Use) Implement Use Trial

Carry out Employ Experiment

Analyzing (Differentiate) Compare Attribute Deconstruct

Infer Organize Dissect

Evaluation (Justification) Check Judge Assess

Critique Hypothesise Review

Creating (Generate) Design Plan Invent

Construct Produce Initiate

48

Socratic Questioning

Type of Questioning Generic Example

Support questioning Can you give us more information to support your idea or proposal?

Source questioning Could there be other more appropriate and useful sources of information?

Conflict questioning How might people who do not support your idea or proposal influence the outcome?

Consequence questioning What might be the consequences of your idea or proposal now and in the future?

49

Directed thinking

Why YES? What are the good points of an idea, regardless of how you might feel

about it?

Why NO? What are the negative aspects of the idea, regardless of how you may feel

about it?

Why WAIT? What other alternatives and possibilities are there to be

discovered?

What ELSE?What other information might be needed before we judge an idea?

Way to GO! How might you chosen idea or course

of action?

??

50

Posing Questions at Different Levels of Sophistication (From Melvin Freestone)

Level of Sophistication Illustrative examples – Posing Questions

Focus on factual materialEngaging in explicit tasks, making observations from direct experience, and trying things out.

Where did you get that from? Why do you like….? What is happening to …? What will our design look like? What should we do …? How can we put it together? What do we need to do…?

Focus on making simple connections Discovering links, ‘arguing; about simple ideas, devising whys to fine out more, carrying out orderly investigations, recording data, and discovering ways to use ideas and information.

What is involved here? What can we do to investigate this…? How many different things are affected by…? What steps do we need to take? Which of these effects…? Why is … important? Can we explain how and why…? What does… think about…?

Focus on searching for explanations Considering future implications, showing concern about consequences, gathering information systematically, planning investigations, and using different thinking ‘tools’ appropriately.

What is needed here and why? How are we going to do this…? Which way is best to investigate…? What are the critical elements in this situation…? Can we come up with a ‘theory’ to explain…? Who has a stake or interest in…? Is it logical? What is the most appropriate plan of attack? What kind of research skills will we need to use or develop here?

Focus on searching for different combinationsBalancing options and possibilities, defining choices and particular courses of action, showing concern for the quality of information, seeking to control variable, identifying assumptions and exploring how particular disciplines and real-life contexts inform thinking.

Are the questions sufficiently targeted for focused investigation…? What is the primary question here and how does it relate to other questions that could be asked? What is the order of priority here? Can we predict likely consequences from the information we have? What implications does that have…? Which of the possible actions is most desirable? What’s the best way to ‘brainstorm’ the questions we could ask…?

Focus on exploring interrelationshipsExamining assumptions, dealing with complex problems and challenges, understanding and using ideas and strategies derived from ‘disciplines’ of knowledge and experience, making balanced judgements, and designing multi-faceted investigations.

Which question(s) is likely to generate a comprehensive investigation? What processes will we use to generate questions? What factors and angles do our questions need to encompass? In what ways can the questions we raised be investigated…? What criteria shall we use to determine what is relevant and what is irrelevant? What is the variety of interpretations of these questions…? Dose everyone see it the same way…?

51

Scaffolding learning(From Melina Freestone)

Strategic DirectionWhat is it like? FROMHow is it like it is? CONNECTION

Generative QuestionIN WHAT WAYS CAN OUR COMMUNITY BE IMPROVED?

Examining PARTS Are there any vested interests and how do they operate? Who has the power and how do they use it? What are the views of different stakeholders? How has the community operated in the part?

Envisaging WHOLES What’s needed to improve or develop community relations? What priorities and future directions are being considered? How could things be done differently to the benefit of all?

Investigating COMPLEXITIES How does the power and people dynamics operate? How do the decision-making processes and structures work? In what ways can and do people participate in activities? Is action needed to deal with issues that are blocking progress?

Extracting SIMPLICITIES In what ways might the community be improved? Who will benefit?

52

Empathically Intelligent Thinking (From Roselyn Arnold, Melvin Freestone)

Aspects Of Empathically Intelligent Thinking

Generative Questions

A cognitively focused In what ways could the proposed housing development affect the ecosystem in these wetlands?

A feeling focused How might the feelings of families and children be affected by the loss of bird life from the wetland areas?

An emotion focused In what ways are different interest groups and stakeholders using the emotions among the local community to advance their arguments?

An empathy focused How could we sympathise with and support the concerns of individuals and groups within the local community?

An ethically focused How should the main players for and against the proposal exercise their right to prote3st and influence the outcome?

53

Different Types of Thinking Through The Six Thinking Hats(From Edward De Bono, Melvin Freestone)

Description Focus Features Overview

White hat FACTS Virgin white, pure facts, figures and information

Distinguishing parts Focusing questions Proving facts Establishing authenticity

Fact quest

Red hat EMOTIONS Seeing red, emotions and feelings, hunches and intuitions

Exploring feelings Contemplating emotions Being personal Escaping logic

Emotions quest

Black hat JUDGEMENT Devil’s advocate, negative judgement, why it will not work

Examining fit Pursuing errors Investigating limitations Identifying faults

Judegement quest

Yellow hat OPTIMISM Sunshine, brightness and optimism, positive, constructive

Seeing value Considering benefits Generating proposals Seeking opportunities

Optimism quest

Green hat CREATIVITY Fertile, cre3ative, plants springing from seeds, movement and provocation

Exploring alternatives Challenging ideas Moving forward Postponing judgement

Creativity quest

Blue hat REFLECTIVE Cool and controlled, orchestration, thinking about thinking

Defining problems Monitoring processes Sequencing actions Summarising situations

Reflection quest

54

The SCAMPER for Solving Problems(From Edward De Bono’s CoRT Skills)

Strategy Description Some Indicative Questions

S Substitute Substitute something different into the system

Could you replace something with something else?

C Combine Bring together and blend different components or aspects

Could you combine things in different ways?

A Adapt Adjust to another set of conditions or a different purpose

Could you alter something to better meet your purposes?

M Modify Change, magnify, reduce to enhance attributes

Could you transform something to improve it?

P Put to use Use for different purpose or in a different context

Could you put it to another use or use it in a different way?

E Eliminate Remove particular components and aspects Could you take something out to make it work better?

R Reverse Change the order, sequence, layout or scheme

Could you change the order of things or chain of events?

55

CAMPER Asking Critical Questions(From Michael Pohl)

Strategy Some Indicative Questions

CConsequencesConsistency

What are the consequences of believing this? How consistent is the information?

AAssumptionsAccuracy

What assumptions have been made here? How accurate is the date/information?

MMeaning Main Points

What is the meaning of this? What is the main point here?

PPrejudicePoint of view

What prejudices are being shown here? What other points of view could be expressed?

EEvidenceExamples

What evidence is given to support the claims? What examples are given to back up claims?

RRelevanceReliability

How relevant are the claims? How reliable is the source, writer, information?

56

Tactics of Undertaking Tasks and Actions(From Melvin Freestone)

Understand emotions Emotions are involved in all our thinking and often determine how we act.

How are emotions involved here? What’s dominating the atmosphere? To what extent are your emotions involved? Are there any games being played? How can the emotions be managed?

Try it out Trail and error enables you to translate ideas into actions.

What’s the idea you want to trial? Is it best-modelled in theory or in practice? What needs to be tested? How well does it work? What refinements can you make? Does it work better now?

Backtrack to go forward When you know what you want sometimes you have to backtrack to work out how to get there.

Where’s your ‘big idea’? Can you fill in the gaps between your ‘big idea’ and where you are now? Can you identify stages for realising your ‘big idea’? Are there any uncertainties in this plan? Are the risks worth taking?

Get organised Good organisation aids efficiency and prevents confusion.

What could be grouped and what need to be kept separate? Are there alternative groupings available to you? Can you organise this systematically? Is anything causing difficulties? How can you provide and ongoing system for managing it?

Have clear purposes Purpose gives direction to projects and activities.

What need to be done? How can this be translated into action statements? Can an order of importance be established for the action statements? Are the purposes sufficiently different from each other?

Find new combinations Combining two or more ideas often creates new things.

What can you combine? What is the likely result of this combination? How does what happens differ from what is expected? How useful is it? Could you combine the ideas in other ways?

57

Tactics for Devising Alternatives and Innovations(From Melvin Freestone)

Explore other views No two people view a situation the same way.

What views do other people hold? How are they different from your own? Why do they view the situation differently? What values and ideas are affecting their viewpoints? Is there any common ground?

Generate ‘crazy’ ideas Bringing in completely unconnected material is often the springboard to innovation.

What would be an outrageous suggestion here? What is triggered by this input? Can you look at this idea from other angles? How can the ‘crazy’ idea help you in the situation you are facing?

Challenge ideas Ideas need to be challenged to see how well they will work..

Can you find ways to challenge these ideas? Will modifying them improve them? Must it be done this way? Are there better alternatives? Do they meet expectations?

Avoid blind alleys People are seldom wrong on purpose but sometimes find themselves up a blind alley.

What’s making you feel uneasy? Have false generalizations been made? Are the facts wrong, mistaken or misinterpreted? Are fixed ideas causing a blind spot? What’s misleading you?

Search for alternatives There are many ways to accomplish something.

Are there other options worth pursuing? Where might they lead? Could it be done in a completely different way? Which options are likely to be useful or effective? Have you ‘left any stone unturned’?

Do it better Ideas and actions can always be refined and improved.

What can you target for improvement? What variables are involved? How can you determine their effects? What are the possibilities for improvement? How can this be achieved?

58

Tactics for Seeking Opportunities and Possibilities(From Melvin Freestone)

Bridge the gap The best way to bridge the gap maybe to create stepping-stone.

What ideas and actions have potential? How can they be developed to bridge the gap? Do they allow you to move on? Are there other ways for getting there? Which stepping-stone are you going to use?

Identify opportunities Most of situations have opportunities for people to engage in enterprising activities.

What are the opportunities here? Where might they lead to? Which is the best opportunity? How can you make the most of these opportunities? What ‘good’ can be achieved from doing this?

Brainstorm for inspiration Sometimes instant inspiration is needed to make the most of a situation or to remove blockages.

What is the challenge? What ideas come into your mind immediately? Can you think up a range of options for exploration? Which ones deal with the challenge? Which ones are worth pursuing? Which ones could be used to produce solutions?

Consider all angles Examining things from every angle helps you find workable ideas.

What is positive here? What is negative here? What else have possibilities? Can you translate the possibilities into workable ideas? Have all the implications been explored?

Find unlimited possibilities You often need to suspend judgement in order to generate new ideas.

What judgement need to be suspended? What new ideas could be used here? Which ones are worth trying out? Which of these possibilities is likely to work well? Can you decide which one you will use?

Guess the solution If ideas and information are incomplete sometimes you have to guess.

Can you guess what you can do or what will happen? Does it work? Is there anything else you can do? Do you need to make a better guess? Do you need to start somewhere else?

59

Tactics for Addressing Difficulties and Conflicts(From Melvin Freestone)

Make it work You can adjust things to make them work..

How well are you ideas and actions working? What needs to be improved? How could you achieve this? Is the result satisfactory? Is a completely different approach needed?

Unearth the blockage Some things stop people from thinking clearly and deflect their thoughts in unproductive ways.

Can you detect any blockages? What are they? Are any stereotypes, clichés, prejudices or ‘official’ opinions getting in the way? What needs to be done to eliminate the blockage? What benefits are likely to accrue?

Get it right You need to know when something is right and then leave it alone.

How well is it working? Does it need more work? What do others think? Is there value in future improvements? Should you leave it alone?

Determine its worth It is useful to pinpoint the worth of an idea or action.

What are the ideas or actions intended to do? How well do they meet specified requirements? What is their appeal? Are they efficient, effective and reliable?

Assess contradictions Contradictions in ideas and actions often reveal areas for modification, improvement and re-development.

What things don’t seem to be right? Do they have and opposite effect to what is intended? How significant is this effect? Can it be removed or transformed? What are the possibilities for changing it?

Resolve conflicts Sometimes people have conflicting ideas about how to do things or negative feelings about their role.

Are there any conflicts? What are they about? What are the ideas, issues and emotions involved? Who are the key players? How can you encourage collaboration and negotiation? What’s needed to create a ‘win-win’ outcome?

60

ข�อพ>งระว(งในิการถืาม ม�เปEาหมายท��ชื่(ดเจนิในิการถืาม ร�� Direction / Strategy ในิการนิ�า

ผู้��เร�ยนิไปส�$เปEาหมาย ข�อค�าถืามไม$กว�างเก�นิไป ให�เวลาในิการค�ดต่อบค�าถืาม ไม$ถืามเอง ต่อบเอง ฟ4งค�าต่อบต่รวจสอบความเข�าใจ ไม$ด$วนิ

ต่(ดส�นิค�าต่อบ ปร(บค�าถืามให�เหมาะสมก(บระด(บของผู้��

เร�ยนิ เปAดโอกาสให�ผู้��เร�ยนิถืาม ส(งเกต่ผู้��เร�ยนิท(5งด�านิวาจา พฤต่�กรรม

และส�หนิ�าท$าทาง ให�เก�ยรต่�ผู้��เร�ยนิ ไม$แสดงก�ร�ยาวาจา

ด�ถื�กด�หม��นิผู้��เร�ยนิ