สถาบันพระมหากษัตริย์ กับความมั่นคงแห ่งชาติ ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา
สถาบนพระมหากษตรย
กบความมนคงแหงชาต
ดร.สเมธ ตนตเวชกล
เลขาธการมลนธชยพฒนา
ความมนคง คออะไร
พ.ร.บ. วาดวยการบรหารราชการในสถานการณฉกเฉน พ.ศ. ๒๔๙๕
ใหความหมายวา “การใหเอกราชของชาต หรอสวสดภาพของ
ประชาชน ใหอยในความมนคง ปลอดภย รวมถงการใหประเทศ
ด ารงอยในการปกครองระบอบประชาธปไตย ภายใตรฐธรรมนญ
แหงราชอาณาจกรไทย”
ความมนคงของชาต คอ ความปลอดภยของประเทศ ซงหมายถง
ประเทศ ประชาชน ความเปนรฐ รฐบาล และระบอบการ
ปกครอง ตองปลอดภย ส าหรบเมองไทยนน สถาบน
พระมหากษตรยตองมนคงปลอดภยดวย
ความหมาย “ความมนคง” ในรปนามธรรม
- ตองครองชพอยไดดวยความปกตสข
- มความปลอดภยในชวตและทรพยสน
- ไดรบความยตธรรมอยางเทาเทยมกน
- มความสมครสมานสามคค
ความมนคงแหงชาต ประกอบดวย
• ความมนคงแหงชาตดานสงคม
• ความมนคงแหงชาตดานเศรษฐกจ
• ความมนคงแหงชาตดานการเมอง
• ความมนคงแหงชาตดานการทหาร
การวางแผนพฒนาประเทศ
• มการบรหารเศรษฐกจและพฒนาประเทศอยางเปนระบบ
โดยการประกาศใชแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
(พ.ศ. 2504 เปนตนมา)
• มงเนนในเรองการขยายก าลงผลตทางเศรษฐกจ เนนความ
เจรญเตบโตเปนหลก (Growth Oriented)
ยงพฒนา
ยงมปญหาความยากจน
และยงมปญหาความมนคงมากยงขน
ผลจากการพฒนาตามกลยทธ
กอใหเกด
• ปญหาความยากจนและการกระจายรายได
• ปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาต
• ปญหาความลาหลงและความออนแอของภาคเกษตรกรรม
ปญหาความยากจนและการกระจายรายได
• ความเหลอมล าทางฐานะเศรษฐกจระหวางกลมชน และ
ระหวางภาคมมากขน
• คนสวนใหญในชนบทยงมมาตรฐานการด ารงชวตอยใน
สภาพเสอมโทรม และเผชญความยากจนมากขน
ปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาต
• ทรพยากรธรรมชาต - ทดน แหลงน า ปาไม ฯลฯ เปนปจจย
การผลตขนพ นฐานทถกน าไปใช โดยขาดการดแล รกษา
ฟนฟ และทดแทน
ปญหาความลาหลงและความออนแอของภาค
เกษตรกรรม
• ขอจ ากดทางธรรมชาต เชน ท าเกษตรน าฝน
• ความเสยเปรยบในระบบความสมพนธทางการผลต เชน
ตลาด ราคาผลผลต
• ขอจ ากดทตวเกษตรกร เชน ขาดการรวมกลม
• การขยายตวทางอตสาหกรรมมมากขน ขณะทการขยายตว
ทางการเกษตรตกต าลง
สงผลให
“ประชาชนยากจน”
ทศพธราชธรรม เปนแนวน าธ ารงไทย
เปนหลกประชาธปไตย ความมนคงและพฒนา
พระราชนพนธใน
สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราช
กมาร
ท าไม...
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว
ยงทรงเหนอย ทรงล าบากทกวนน
“...พระเจาอยหวยงตองเหนอย ตองล าบากทกวนน เพราะวาประชาชนยงยากจนอย เมอประชาชนยากจนแลว
อสรภาพเสรภาพเขาจงไมม และเมอเขาไมมอสรภาพ เสรภาพ เขากเปนประชาธปไตยไมได...”
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว
ทรงแกไขปญหาความยากจน
ของประชาชนอยางไร
“...ถาเราไมไปชวยพฒนาชนบท ประเทศไทยกตองหายนะ จง
มความจ าเปนอยางยงทจะตองไปพฒนา ... เพราะวาถา
บานเมองเรามความเจรญ มความมนคง กท าใหเราอยได ...
ความมนคงทเปนปจจยส าคญคอ ความมนคงของ
ประชาชนทวไปในชนบท ... เปนประชาชนสวนรวม
ประชาชนสวนรวม หรอประชาชนทงหมดนน คอชาต
เราจงตองปฏบตใหชาต คอประชาชนสวนรวมมความ
มนคง เพอเราจะอยได...”
พระราชด ารส พระบาทสมเดจพระเจาอยหว
“...เราก าลงเอาชนะความหวโหย นคอสงทเราก าลงท ากนอย เรา
ไมไดตอสกบคน เราตอสกบความหวโหย เราอยากใหเขาม
ชวตทดกวา ถาเราท าอยางน แลว ชวตเขาดขน คนทเรยกวา
คอมมวนสตทเปนปฏปกษกบรฐบาลนน กจะมชวตทดขนดวย
ดงนน ทกคนกมความสขดวยกนทงหมด...”
พระราชด ารส พระบาทสมเดจพระเจาอยหว
ฉายทางสถานโทรทศน บบซ กรงลอนดอน
พระมหากษตรย
และโครงการพระราชด าร คอ
“หวใจของชาต”
โครงการพฒนาในพระบาทสมเดจพระเจาอยหว
โครงการสวนพระองค
โครงการตามพระราชประสงค
โครงการหลวง
โครงการในพระบรมราชานเคราะห
โครงการตามพระราชด าร
โครงการอนเนองมาจากพระราชด าร
มลนธชยพฒนา
จดมงหมายของโครงการพระราชด าร
• การพฒนาแบบผสมผสาน
• การพฒนาแหลงน า
• การอนรกษทรพยากรธรรมชาต
• การพฒนาการเกษตรและสงเสรมอาชพ
• การสาธารณสขและสาธารณปการ
ฯลฯ
ทงน เพอประชาชนมความเปนอยทดขน
น าไปส ความมนคงแหงชาต
ทรงด าเนนการอยางเปนขนตอน
วธการทรงงาน
ทรงเตรยมท าการบาน
ทรงตรวจสอบขอมลในพ นท
ทรงใหประชาชนมสวนรวมในการตดสนใจ
ทรงใชหลกประชาพจารณ
ทรงใชหลกการวเคราะห
ทรงคดคนวธการแกไขปญหา
ทรงใหมการตดตามผล
ทรงสรปผลการด าเนนงาน
ทรงเผยแพรผลการด าเนนงาน
หลกการพฒนาเพอพงตนเอง
• ทรงมงชวยเหลอพฒนาใหประชาชน สามารถ พงตนเอง
ไดเปนหลก
• ทรงเนนการสรางความแขงแรงใหชมชน เพอใหมความ
พรอมกอนทจะรบสงใหมๆ จากภายนอก ทรงเรยกวา
“ระเบดจากขางใน”• ทรงเพมโอกาสทางการศกษาใหแกประชาชนในรปแบบ
ตางๆ
ทรงยดหลกการพฒนาตามหลก “ภมสงคม”
ภมศาสตร : ธรรมชาต
ภมประเทศ ทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม
ดน - น า - ลม - ไฟ
สงคมวทยา : คน
อปนสย ภมปญญา คานยม วฒนธรรม
ประเพณ
ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
มเหตผล มภมค มกน
ในตวทด
ทางสายกลาง
พอประมาณ
เงอนไขความร
(รอบร รอบคอบ ระมดระวง)
สมดล/มนคง/ยงยน
ชวต/เศรษฐกจ/สงคม/สงแวดลอม
น าส
เงอนไขคณธรรม
(ซอสตยสจรต ขยนอดทน
สตปญญา แบงปน)
ทรงขจดปญหาจาก “ฟาสทะเล”
บทบาทของโครงการอนเนองมาจากพระราชด าร
ในการสนบสนนการรกษาความมนคงของชาต
บทบาทในการแกไขปญหาเฉพาะหนา
• มงแกปญหาในจดทตองการการแกไขอยางรบดวน
บทบาทในการเสรมโครงการปกต
• ใชหลกการสนบสนนและประสานกลมกลนกบการปฏบต
หนาทของรฐบาล
• ชวยเสรมในสงทรฐยงมชองวาง โดยไมท าใหแผนงานปกตท
มอยเดมตองหยดชะงก หรอเสยหาย
บทบาทในแงการรเรม
• ใชพระราชทรพยสวนพระองค เพอศกษา คนควา ทดลอง
ในสงทเปนประโยชนและแกไขปญหาใหแกเกษตรกร เชน
โครงการฝนหลวง
• ตนแบบในการพฒนา เพอใหภาครฐ หรอองคกรเอกชน
น าไปด าเนนการตอ
บทบาทในการสงเสรมการพฒนาระบบบรหาร
การด าเนนการในพ นท
• ท าใหเกดการด าเนนงานในพ นทในลกษณะ “การสรางพลง”
ซงนกวชาการทกสาขาท างานรวมกนแบบสหวทยาการ และ
รวมกบประชาชนในการท างานพฒนาชนบท เชน ศนยศกษา
การพฒนาอนเนองมาจากพระราชด าร ทง 6 แหง
บทบาทในการสนบสนนการรกษาความมนคงแหงชาต
• เปนฐานเตรยมความพรอมในดานทรพยากรส าหรบ
สถานการณฉกเฉนในรปแบบตางๆ
• เปนแหลงรองรบการอพยพของประชาชนใหเขามาพกอาศย
และท ามาหากนไดอยางตอเนองทนท
• เปนฐานสงก าลงบ ารงและเปนฐานท าสงครามกองโจร
จ ำไดไหม ในปทผำนมำ
ทรงขออะไรจำกพวกเรำ
๑) คด พด ท า ดวยความเมตตามงดมงเจรญตอกน
๒) ชวยเหลอเกอกลกน ประสานงาน ประสานประโยชนกนให
งานทท าส าเรจผล ทงแกตน แกผอน และแกประเทศชาต
๓) ประพฤตปฏบตตนอยในความสจรต ในกฎกตกา และใน
ระเบยบแบบแผน โดยเทาเทยมเสมอกน
๔) พยายามท าความคดความเหนของตนใหถกตองเทยงตรง
และมนคงอยในเหตในผล
พระราชด ารส วนท ๙ มถนายน ๒๕๔๙
“...ความเจรญมนคงทงนนจะส าเรจผลเปนจรงไปได กดวยทกคน
ทกฝายในชาต มงทจะปฏบตหนาทของตนใหเตมก าลง ดวยสต
รตว ดวยปญญา รคด และดวยความสจรต จรงใจ โดยเหนแก
ประโยชนสวนรวมยงกวาสวนอน จงขอใหทานทงหลาย ...
ท าความเขาใจในหนาทของตนใหกระจาง แลวตงจตตงใจให
เทยงตรงหนกแนน ทจะปฏบตหนาทของตนใหดทสด เพอให
ส าเรจประโยชนสวนรวมอนไพบลย คอ ชาตบานเมองอนเปน
ถนทอยทท ากนของเรา มความเจรญมนคงยงยนสบไป...”
พระราชด ารส วนท ๕ ธนวาคม ๒๕๕๒