MG 112 Management บบบบบ 4 บบบบบบบบบบบบบบบบบ (Fundamentals of Organizing)
MG 112 Management
บทท�� 4 หลั�กการจั�ดองค์�การ
(Fundamentals of Organizing)
MG 112 Management
ค์วามหมายของการจั�ดองค์�การ
การจั�ดองค์�การ (Organizing)
หมายถึ�ง การก�าหนดโค์รงสร�างขององค์�การอย�างเป็ นทางการ โดยการจั�ดแบ�งออกเป็ นหน�วย
งานย�อยโดยก�าหนดอ�านาจัหน�าท��ค์วามร�บผิ#ดชอบ ของแต่�ลัะ
หน�วยงานไว�อย�างช�ดเจันแลัะม�ค์วามส�มพั�นธ์�ก�นระหว�างหน�วย
งานต่�างๆ ท�+งน�+เพั,�อให�การด�าเน#นงานเป็ นไป็ต่ามว�ต่ถึ.ป็ระสงค์�
MG 112 Management
การจั�ดองค์�การจั�งถึ,อได�ว�าเป็ นห�วใจัขององค์�การแลัะจัะท�าให�งานส�าเร/จัได�ต่ามท��ได�
วางแผินไว� ด�งน�+นจัะเห/นได�ว�าการจั�ดองค์�การม�ค์วามจั�าเป็ นแลัะ
เป็ นป็ระโยชน� เพั,�อให�ได�มาซึ่��งส#�งต่�อไป็น�+
MG 112 Management
1. เพั,�อให�งานออกมาอย�างม�ป็ระส#ทธ์#ภาพัแลัะป็ระส#ทธ์#ผิลั จัาก
การแบ�งงานเป็ นหมวดหม2�ต่ามลั�กษณะงานท��ท�า งานจัะด�าเน#นไป็ได�อย�างสอดค์ลั�องก�น ผิลังานท��
ได�ก/จัะม�ป็ระส#ทธ์#ภาพัแลัะป็ระส#ทธ์#ผิลั การจั�ดองค์�การท��ด�จัะเก#ดการรวมต่�วก�นเป็ นกลั.�มจัะสามารถึท�างานได�ด�กว�า ต่�างค์น
ต่�างท�า
MG 112 Management
2. เพั,�อแสดงให�เห/นถึ�งภาระหน�าท��แลัะ ค์วามร�บผิ#ดชอบ ค์น
งานจัะท�างานได�ด�แลัะม�ป็ระส#ทธ์#ภาพัมากข�+น ถึ�าค์นงานท.กค์นร2�ว�าต่�วเองม�หน�าท��อะไรท��ต่�องท�า ม�งานท��ต่�องร�บผิ#ดชอบมากน�อยแค์�ไหนแลัะใค์รค์,อผิ2�
บ�งค์�บบ�ญชาของเขา
MG 112 Management
3. เพั,�อม�ระบบการต่#ดต่�อส,�อสารท��ด� จัะเก#ดข�+นจัากการจั�ด
องค์�การ การส,�อสารจัะเป็ นไป็ต่ามสายการบ�งค์�บบ�ญชาท��ระบ.ไว�ในแผินภ2ม#องค์�การท��เก#ดข�+นจัากการจั�ดองค์�การ ค์นงานแต่�ลัะค์น
ร2�ว�า เขาจัะได�ร�บมอบหมายงานจัากใค์ร แลัะต่�องรายงานถึ�งใค์ร
MG 112 Management
การจั�ดองค์�การม�ป็ระโยชน�หลัายด�านด�งน�+
1. ป็ระโยชน�ต่�อองค์�การ2. ป็ระโยชน�ต่�อผิ2�บร#หาร3. ป็ระโยชน�ต่�อผิ2�ป็ฏิ#บ�ต่#งาน
MG 112 Management
แนวค์#ดองค์�การระบบราชการ (Bureaucracy)
ในบทน�+จัะน�าหลั�กการจั�ดองค์�การในระบบราชการ
(Bureaucracy) มาใช�เพัราะน#ยมใช�ในท.กวงการ ซึ่��งเป็ นแนวค์#ดของแม7กซึ่� เวเบอร� (Max Webber) น�กส�งค์มว#ทยาชาวเยอรม�น หลั�ก
การจั�ดองค์�การแบบน�+เป็ นระบบท��เป็ นทางการขององค์�การแลัะการ
บร#หารท��จัะน�าไป็ส2�ค์วามม�ป็ระส#ทธ์#ภาพัแลัะป็ระส#ทธ์#ผิลั
MG 112 Management
หลั�กการจั�ดองค์�การแบบ Bureaucracy ม�ด�งน�+
1. ถึ,อหลั�กค์วามช�านาญเฉพัาะด�าน เพั,�อม.�งได�ผิลังานส2งส.ดจัากการท�างานเฉพัาะอย�างด�วยค์วาม
ช�านาญ2. การก�าหนดลั�าด�บช�+นของ
อ�านาจัหน�าท��อย�างช�ดเจัน ลัดหลั��นก�นลังไป็ม�ห�วหน�าของ
องค์�การเป็ นผิ2�บ�งค์�บบ�ญชาส2งส.ดขององค์�การ
MG 112 Management
3. การป็ฏิ#บ�ต่#งานม�กฎระเบ�ยบ ว#ธ์�การป็ฏิ#บ�ต่#งานเป็ นข�+นต่อน ก�าหนดไว�เป็ นลัายลั�กษณ�อ�กษร ไม�ย,ดหย.�น
4. ค์วามก�าวหน�าในงานเป็ นไป็ต่ามระบบค์.ณธ์รรมในเร,�องการค์�ดเลั,อกค์น แลัะการเลั,�อนต่�าแหน�ง อย2�บนพั,+นฐานของค์วามร2�ค์วามสามารถึ
MG 112 Management
องค์�การระบบราชการม�ข�อด� หลัายป็ระการค์,อ ม�การแบ�งงาน ก�นท�าเฉพัาะอย�าง ม�โค์รงสร�างท��
แน�นอนท�าให�ค์าดการณ�ได� ม� ค์วามม��นค์ง ม�เหต่.ผิลั แต่�การ
บร#หารลั�กษณะน�+ถึ�าถึ2กน�าไป็ใช�อย�างไม�เหมาะสมจัะกลัายเป็ น
ป็;ญหาในค์วามลั�าช�า แลัะไร� ป็ระส#ทธ์#ภาพั อ�นเน,�องมาจัากม�
กฎระเบ�ยบ
MG 112 Management
ข�อบ�งค์�บมากมาย ขาดค์วามย,ดหย.�นแลัะยากต่�อการป็ร�บเป็ลั��ยนให�ท�นก�บเหต่.การณ�
ป็;จัจั.บ�น อย�างไรก/ต่ามการจั�ด องค์�การแบบน�+ก/ม�ข�อด�ไม�น�อย
เป็ นเร,�องท�าทายผิ2�บร#หารย.ค์ใหม�ท��จัะน�าไป็ใช�เพั,�อให�องค์�การม�
ป็ระส#ทธ์#ภาพัมากท��ส.ด
MG 112 Management
แผินภ2ม#องค์�การ (Organization Charts)
แผินภ2ม#ขององค์�การเป็ นเค์ร,�องม,อส�าค์�ญอย�างหน��งท��จัะ
ช�วยให�เข�าใจัโค์รงสร�างขององค์�การ อ�านาจัหน�าท�� ค์วามร�บผิ#ดชอบ ต่ลัอดจันสายการบ�งค์�บบ�ญชาในองค์�การน�+นๆ โดยท��วไป็
แผินภ2ม#องค์�การจั�าแนกได� 3 ป็ระการด�งน�+
MG 112 Management
1. แผินภ2ม#โค์รงสร�างหลั�ก เป็ นแผินภ2ม#แสดงการจั�ด
โค์รงสร�างท�+งหมดขององค์�การว�าป็ระกอบด�วยหน�วยงานย�อยอะไรบ�าง ม�ค์วาม ส�มพั�นธ์�ก�น
อย�างไร โดยใช�ส��เหลั��ยม แทนหน�วยงานย�อย เส�นท�บ ( ) แทนสายการบ�งค์�บบ�ญชาแลัะเส�นป็ระ (---) แทนสายงานท��ป็ร�กษาหร,อสายป็ระสานงานแผินภ2ม#ป็ระเภท
น�+ น#ยมใช� แลัะไม�ม�การเป็ลั��ยนแป็ลังบ�อยน�ก
MG 112 Management
2. แผินภ2ม#แสดงต่�วบ.ค์ค์ลั เป็ นแผินภ2ม#แสดงต่�าแหน�ง แลัะ
หน�วยงานย�อยค์ลั�ายแผินภ2ม#โค์รงสร�างหลั�ก แต่�จัะระบ.ช,�อบ.ค์ค์ลัผิ2�ด�ารงต่�าแหน�งไว�ด�วย
บางองค์�การต่#ดร2ป็ผิ2�ด�ารงต่�าแหน�งไว�ด�วย
MG 112 Management
3. แผินภ2ม#แสดงหน�าท��การงาน เป็ นแผินภ2ม#ท��ค์ลั�าย
แผินภ2ม#โค์รงสร�างหลั�ก แต่�บอกหน�าท��ย�อๆ ของแต่�ลัะต่�าแหน�งไว�ด�วยแผินภ2ม#น�+ ไม�เป็ นท��น#ยมใช�
MG 112 Management
ป็ระเภทของหน�วยงานในองค์�การ โดยท��วไป็การแบ�ง
ป็ระเภทหน�วยงานในองค์�การจัะสามารถึแบ�งได�ต่ามลั�กษณะของงานออกเป็ น 2 ป็ระเภท ได�แก�
1. หน�วยงานหลั�ก (Line)
2. หน�วยงานสน�บสน.น (Staff)
MG 112 Management
คณะกรรมการบรหาร
ฝ่�ายการทอ
ฝ่�ายบรหาร
ฝ่�ายการเงิน
ฝ่�ายขายฝ่�ายสื�บและทอ
ด้�าย
ฝ่�ายย�อมด้�ายและ
ไหม
งิาน
ออก
แบบ
งิาน
ธุ�ร-การ
งิาน
ทอA
งิาน
ทอb
งิาน
สืน�บ
สืน�น
งิาน
สื�บA
งิาน
สื�บb
งิาน
ย�อมด้�าย
งิาน
ย�อมไหม
การเงิน
การบ�ญชี!
บรรจุ� งิานจุ�ด้สื#งิ
งิานขาย
ร2ป็ท�� 4.1 แผินภ2ม#โค์รงสร�างหลั�ก
MG 112 Management
ร$ปแบบของิองิค&การ แบ#งิออกได้�เป(น 2 ประเภท1 .องิค&การแบบทางิการ (Formal Org.)ค�อองิค&การท!*ม!ร$ปแบบ โครงิสืร�างิท!*แน#นอนตายต�วเข!ยนเป(นแผนผ�งิองิค&การได้�ชี�ด้เจุน ล�กษณะลด้หล�*นเป(นข�0นตามสืายการบ�งิค�บบ�ญชีา ประสืานงิานเป(นทางิการ ด้�งิร$ป
MG 112 Management
ร2ป็ภาพัท�� 4.2 องค์�การแบบทางการ
ป็ระธ์าน
ผิ2�จั�ดการฝ่=ายผิลั#ต่ ผิ2�จั�ดการส�าน�กงาน
ห�วหน�าฝ่=ายผิลั#ต่ ห�วหน�าฝ่=ายพั�สด. ห�วหน�าฝ่=ายซึ่�อมบ�าร.ง ห�วหน�าฝ่=าย ธ์.รการ ห�วหน�าฝ่=ายการต่ลัาดห�วหน�าฝ่=ายการเง#น
แลัะการบ�ญช�
พัน�กงาน พัน�กงาน พัน�กงาน พัน�กงาน พัน�กงาน พัน�กงาน
MG 112 Management
2. องิค&การแบบไม#เป(นทางิการ (Informal Organization) ค�อ การรวมกล�#มของิบ�คลากรในองิค&การ ซึ่3*งิความสื�มพั�นธุ&จุะไม#ม!ร$ปแบบท!*ตายต�ว องิค&การแบบน!0จุะแฝ่งิต�วอย$#ในองิค&การแบบทางิการ และไม#สืามารถเข!ยนเป(นแผนผ�งิองิค&การได้� เชี#น กรณ!พัน�กงิานในฝ่�ายบ�คคลม�กจุะรวมกล�#มก�บพัน�กงิานฝ่�ายขายร�บประทานอาหารกลางิว�นด้�วยก�น พัน�กงิานฝ่�ายผลตก�บพัน�กงิานฝ่�ายตลาด้ พับปะก�นเป(นประจุ6า เป(นต�น
MG 112 Management
ป็ระเภทของธ์.รก#จั โดยท��วไป็เราอาจัจั�าแนก
ป็ระเภทของธ์.รก#จัออกเป็ น 3 ป็ระเภทใหญ�ๆ ต่ามลั�กษณะธ์.รก#จัได�
ด�งน�+ 1. ธ์.รก#จัอ.ต่สาหกรรม2. ธ์.รก#จัการค์�า3. ธ์.รก#จัการบร#การ
MG 112 Management
ข�+นต่อนในการจั�ดองค์�การ การจั�ดองค์�การให�ม�
ป็ระส#ทธ์#ภาพัน�+น จัะเก#ดข�+นจัากการป็ฏิ#บ�ต่#ต่ามข�+นต่อนต่�อไป็น�+ 1. ก�าหนดรายลัะเอ�ยดของ
งาน2. การแบ�งงานให�แต่�ลัะค์นใน
องค์�การร�บผิ#ดชอบ
MG 112 Management
3. การกระจัายแลัะมอบหมายอ�านาจัหน�าท��ให�ก�บบ.ค์ค์ลั
4. ก�าหนดว#ธ์�การท��จัะน�ามาใช�ในการป็ระสานงานระหว�างแผินกต่�างๆ
ข�+นต่อนท�+ง 4 ด�งกลั�าวข�างต่�นน�+ก/ค์,อ องค์�ป็ระกอบท��ส�าค์�ญของหน�าท��การจั�ด
องค์�การซึ่��งป็ระกอบด�วยการแบ�งงาน (Division of Work)
MG 112 Management
การจั�ดแผินกงาน (Departmentalization) การกระจัายอ�านาจัหน�าท�� (Distribution of
Authority) แลัะการป็ระสานงาน (Coordination) ผิ2�บร#หารท��ต่�องการให�องค์�การของต่นด�าเน#นงานได�อย�างม�ป็ระส#ทธ์#ภาพั ผิ2�บร#หารจัะต่�องม�การจั�ดองค์�การท��ด� ซึ่��งจัะ
แยกรายลัะเอ�ยดต่�างๆ ท��เก��ยวก�บองค์�ป็ระกอบท�+ง 4 ได�ด�งน�+
MG 112 Management
การแบ�งงาน (Division of Work) ป็;จัจั.บ�นองค์�การม�ขนาดใหญ�ข�+น บ.ค์ลัากรจัะม�การแบ�งงานก�น
ท�ามากข�+น แลัะน�าไป็ส2�ค์วามช�านาญเฉพัาะทางในงาน การ
แบ�งงานออกเป็ นส�วนๆ จัะม�ผิลัท�าให�ค์นงานค์นน�+นม�ค์วาม
ช�านาญในหน�าท��การงานของต่น เร�ยกก�นว�าเป็ นค์วามช�านาญเฉพัาะอย�าง (Specialization)
MG 112 Management
บ.ค์ค์ลัท��ม�ช,�อเส�ยงท��สน�บสน.นให�ค์นงานท�างานเฉพัาะอย�าง ต่าม
ค์วามถึน�ดของแต่�ลัะค์นก/ค์,อ Frederic W. Taylor ก�บ Adam Smith
แต่�ข�อเส�ยท��เก#ดข�+นจัากค์วามช�านาญเฉพัาะอย�างก/ค์,อ “ค์วามน�าเบ,�อ” น�บเป็ นผิลัเส�ยท��ส�าค์�ญ
ทางด�านทร�พัยากรมน.ษย�
MG 112 Management
การท��เราจัะก�าหนดว�า ค์วามช�านาญเฉพัาะอย�าง
(Specialization) มากน�อยแค์�ไหนจั�งจัะเพั�ยงพัอ แลัะเหมาะสมก�บ
ค์นงานแต่�ลัะค์นเพั,�อไม�ให�เก#ดผิลัเส�ยก�บงาน ม�ข�อพั#จัารณาถึ�ง
ลั�กษณะของงานท��เก��ยวข�อง 2 ด�านด�วยก�น ค์,อ 1. ค์วามลั�กของงาน (Job Depth)
2. ขอบข�ายของงาน (Job Scope)
MG 112 Management
ด�งน�+นถึ�าค์นงานได�ร�บมอบหมาย งานท��ม�ค์วามลั�กของงานต่��า ขอบข�ายของงานแค์บ ค์นงานก/จัะม�ค์วามช�านาญเฉพัาะ
อย�างส2ง แต่�ถึ�าค์นงานท�างานท��ม�ลั�กษณะค์วามลั�กของงานส2ง แลัะ
ม�ขอบข�ายงานกว�าง ค์วามช�านาญเฉพัาะอย�างก/ม�น�อย
MG 112 Management
เพัราะฉะน�+นผิ2�บร#หารองค์�การ ค์วรศึ�กษาค์วามลั�กของงานแลัะขอบข�ายของงานให�ลัะเอ�ยดเส�ย
ก�อน เพั,�อจัะได�ป็ระโยชน�จัากค์วามช�านาญเฉพัาะอย�างจัากค์น
งานได�เต่/มท��
MG 112 Management
ย�งม�มาต่รการบางอย�างท��ผิ2�บร#หารสามารถึน�ามาป็ระย.กต่�ใช�ก�บค์นงานไม�ให�ม�ป็;ญหาเก��ยวก�บพัฤต่#กรรมท��เป็ลั��ยนไป็ในทางลับ มาต่รการด�งกลั�าวค์,อ การขยายงานในแนวราบ (Job Enlargement) ก�บการขยายงานในแนวด#�ง (Job
Enrichment)
MG 112 Management
การจั�ดแผินกงาน (Departmentalization) การจั�ดแผินกงาน หมายถึ�งการจั�ดหมวดหม2�ของงานออกเป็ น
ป็ระเภท เพั,�อแบ�งงานก�นท�าต่ามค์วามสามารถึแลัะค์วามเหมาะสม
เพั,�อให�งานด�าเน#นไป็อย�างม� ป็ระส#ทธ์#ภาพั บรรลั.ว�ต่ถึ.ป็ระสงค์�
ขององค์�การหร,อองค์�การม�การ ขยายต่�วใหญ�ข�+น
MG 112 Management
1. การจั�ดแผินกงานต่ามหน�าท��การงาน (Departmentalization by Function)
MG 112 Management
ร2ป็ท�� 4.3 การจั�ดแผินกงานต่ามหน�าท��การงาน
ผิ2�จั�ดการ
การผิลั#ต่ การเง#น การต่ลัาด บ�ญช� ทร�พัยากรมน.ษย�
ขาย บร#การ โฆษณา
MG 112 Management
2. การจั�ดแผินกงานต่ามผิลั#ต่ภ�ณฑ์� (Departmentalization by Product)
MG 112 Management
ร2ป็ท�� 4.4 การจั�ดแผินกงานต่ามผิลั#ต่ภ�ณฑ์�
ผิ2�จั�ดการ
ผิลั#ต่ภ�ณฑ์�X
ผิลั#ต่ภ�ณฑ์�Y
การผิลั#ต่ การเง#น การต่ลัาด การผิลั#ต่ การเง#น การต่ลัาด
เส,+อผิ�า เค์ร,�องส�าอาง
อาหาร เค์ร,�องเข�ยน
เค์ร,�องใช�ไฟฟCา
การขาย โฆษณา
บร#การ
MG 112 Management
3. การจั�ดแผินกงานต่ามก#จักรรมหร,อ กระบวนการผิลั#ต่ (Departmentalization
by Activity or Process)
MG 112 Management
ร2ป็ท�� 4.5 การจั�ดแผินกงานต่ามก#จักรรมหร,อกระบวนการผิลั#ต่
ผิ2�จั�ดการ
แผินกส�ารวจั แผินกข.ดเจัาะ แผินกกลั��น แผินกขนส�ง
MG 112 Management
4. การจั�ดแผินกงานต่ามป็ระเภทลั2กค์�า (Departmentalization by Customer)
MG 112 Management
ร2ป็ท�� 4.6 การจั�ดแผินกงานต่ามป็ระเภทลั2กค์�า
ผิ2�จั�ดการ
เง#นก2�ย�อยท��วไป็ เง#นก2�พัาณ#ชย� เง#นก2�ท��อย2�อาศึ�ย
MG 112 Management
5. การจั�ดแผินกงานต่ามพั,+นท�� (Departmentalization by
Territory)
MG 112 Management
ร2ป็ท�� 4.7 การจั�ดแผินกงานต่ามพั,+นท��
ผิ2�จั�ดการ
การผิลั#ต่ การเง#น การต่ลัาด การบ�ญช�
ภาค์เหน,อ ภาค์กลัาง
ภาค์ใต่� ภาค์ต่ะว�นออก
MG 112 Management
การจั�ดแผินกงานแบบผิสม องค์�การธ์.รก#จัขนาดใหญ�ซึ่�บซึ่�อนค์รอบค์ลั.มอาณาเขต่กว�างขวาง ม�กจัะจั�ดแผินกงานการจั�ดต่�+ง 5 แบบ ผิสมผิสานก�นต่ามค์วาม
จั�าเป็ นขององค์�การน�+นๆ องค์�การแต่�ลัะแห�งไม�จั�าเป็ นต่�องม�การจั�ดแผินกงานในร2ป็แบบเด�ยวเท�าน�+น แลัะไม�ม�ร2ป็แบบใดด�ท��ส.ด ร2ป็แบบ
ท��ผิสมผิสานเข�าด�วยก�นด�งต่�วอย�างของก#จัการท��ป็ระกอบธ์.รก#จัผิลั#ต่แมกกาซึ่�นต่ามภาพั
MG 112 Management
ร2ป็ท�� 4.8 การจั�ดแผินกงานโดยใช�ร2ป็แบบหลัายร2ป็แบบผิสมก�น
กรรมการผิ2�จั�ดการ
ไทม� โลักก�ฬา
กองบรรณาธ์#การ กองโฆษณา กองผิลั#ต่ การจั�ดจั�าหน�าย
น#วยอร�ค์
แอต่แลันต่#ก
แอลัเอ
หน�วยพั#มพั�
หน�วยเย/บเลั�ม
หน�วยจั�ดร2ป็เลั�ม
ผิลั�ดกลัางว�น
ผิลั�ดกลัางค์,น
บ.ค์ค์ลัท��วไป็
องค์�กรธ์.รก#จั
การเง#นธ์.รก#จั ฟอร�จั2นไลัน�
MG 112 Management
เม,�อการจั�ดแผินกงานได�เสร/จัส#+นลังแลั�ว บทบาทต่�อไป็ของผิ2�บร#หารก/ค์,อ การกระจัายอ�านาจั
หน�าท�� (Authority) แลัะมอบหมายงานไป็ให�ก�บหน�วยงานต่�างๆ
ร2ป็แบบการจั�ดแผินกงานป็ระเภทอ,�นๆ ได�แก� ร2ป็แบบการจั�ดแผินกงานต่ามเวลัา ร2ป็แบบการจั�ดแผินกงานต่าม
ขนาด
MG 112 Management
อ�านาจัหน�าท��ก�บอ�านาจับารม� อ�านาจัหน�าท�� (Authority) อ�านาจับารม� (Power)
MG 112 Management
ป็ระเภทของอ�านาจัหน�าท�� (Types of Authority)
1. อ�านาจัหน�าท��ท��เป็ น Line (Line Authority)
2. อ�านาจัหน�าท��ท��เป็ น Staff (Staff Authority)
3. อ�านาจัหน�าท��ท��เป็ น Functional (Functional Authority)
MG 112 Management
กระบวนการมอบหมายงาน (Delegation Process) อ�กแนวค์#ดหน��งท��เก��ยวข�อง
ก�บเร,�องอ�านาจัหน�าท�� ค์,อ การมอบหมายงาน ซึ่��งหมายถึ�ง
กระบวนการท��ผิ2�บร#หารแบ�งงานบางส�วนของต่นไป็ให�ก�บผิ2�อ,�นท�า พัร�อมก�บให�ค์วามร�บผิ#ดชอบ
(Responsibility)
MG 112 Management
แลัะอ�านาจัหน�าท�� (Authority) ท��จั�าเป็ นในองค์�ในการท�างานน�+นให�ส�าเร/จั ค์วามมอบหมายงานเป็ น
ส#�งจั�าเป็ นในองค์�การป็;จัจั.บ�น เพัราะจัะสร�างค์วามค์ลั�องต่�ว ในการต่อบสนองต่�อลั2กค์�า แลัะส#�ง
แวดลั�อมได�ด�
MG 112 Management
อย�างไรก/ต่ามองค์�การจัะ ป็ระสบค์วามส�าเร/จั หร,อไม�ข�+นอย2�
ก�บ การมอบหมายงานแลัะการ เลั,อกค์นท��จัะมอบหมายงานให�
โดยท��วไป็แลั�วการมอบหมายงานป็ระกอบด�วยข�+นต่อนท��ส�าค์�ญ
ด�งน�+ค์,อ
MG 112 Management
1. ก�าหนดค์วามร�บผิ#ดชอบ (Responsibility)
2. การมอบหมายอ�านาจัหน�าท�� (Authority)
3. ท�าให�ผิ2�ใต่�บ�งค์�บบ�ญชาร2�ถึ�งภาระหน�าท�� (Accountability)
MG 112 Management
การรวมอ�านาจัแลัะการกระจัายอ�านาจั (Centralization and
Decentralization) การรวมอ�านาจั (Centralization) หมายถึ�ง ระด�บของอ�านาจัหน�าท�� ย�งค์งเก/บไว�
ก�บผิ2�บร#หาร ระด�บส2งโดยไม�ให�ผิ2�ใต่�บ�งค์�บบ�ญชาในระด�บลั�างๆ ม�ส#ทธ์#ในการต่�ดส#นใจัหร,อด�าเน#น
การใดๆ ในเร,�องท��ส�าค์�ญ
MG 112 Management
การกระจัายอ�านาจั (Decentralization) หมายถึ�ง ผิ2�
บร#หารระด�บส2งจัะกระจัายอ�านาจัหน�าท��ส�งไป็ให�ก�บผิ2�บร#หารแลัะ
พัน�กงานในระด�บลั�างๆ ม�ส#ทธ์#ในการต่�ดส#นใจัได�ในเร,�องเลั/กๆ
น�อยๆ บางเร,�องภายใต่�กฎเกณฑ์� ท��ก�าหนดไว�อย�างลัะเอ�ยด ร�ดก.ม
ช�ดเจัน
MG 112 Management
การท��ผิ2�บร#หารในองค์�การจัะ พั#จัารณาว�า สถึานการณ�ใดค์วร
ใช�การรวมอ�านาจัหร,อกระจัายอ�านาจัเพั,�อให�เก#ดป็ระโยชน�ก�บ
องค์�การ ย�งม�ป็;จัจั�ยอ,�นๆ ท�� เก��ยวข�องด�วย ป็;จัจั�ยด�งกลั�าว
ได�แก�
MG 112 Management
1. ขนาดขององค์�การ2. ค์วามซึ่�บซึ่�อนทางด�านเทค์โนโลัย� 3. ค์วามเป็ลั��ยนแป็ลังของสภาพัแวดลั�อม 4. เม,�อองค์�การเผิช#ญภาวะว#กฤต่ท��เส��ยงก�บค์วาม อย2�รอด
MG 112 Management
การป็ระสานงาน (Coordination) จัากการจั�ดแผินกงานแบบ ต่�างๆ เป็ นการจั�ดงานหร,อ
ก#จักรรมท��ม�อย2�เป็ นกลั.�ม ด�งได�กลั�าวข�างต่�นต่�อจัากน�+ไป็งาน
แต่�ลัะกลั.�มเหลั�าน�+นจัะต่�องได�ร�บการป็ระสานงานเข�าด�วยก�น
MG 112 Management
การป็ระสานงาน หมายถึ�ง การเช,�อมหร,อการป็ระสานงาน
ต่�างๆ ท��ค์นงานแลัะหน�วยงานได�ท�าไว�เข�าด�วยก�น เพั,�อท��จัะบรรลั.
ถึ�งค์วามเป็ นอ�นหน��งอ�นเด�ยวก�น เป็ นค์วามพัยายามของกลั.�มท��จัะ
ต่�องม�ค์วามสอดค์ลั�องแลัะกลัมกลั,นก�น ก/จัะเป็ นการสร�าง
การท�างานเป็ นท�มท��ม�ป็ระส#ทธ์#ภาพัให�เก#ดข�+น
MG 112 Management
การป็ระสานงานภายในองค์�การม�อย2� 3 ระด�บ ค์,อ การป็ระสานงานระหว�างผิ2�บ�งค์�บ
บ�ญชามาย�งผิ2�ใต่�บ�งค์�บบ�ญชา เป็ นการป็ระสานงานจัากบนลังลั�าง (Top-Down) ก�บการป็ระสานงานระหว�างผิ2�ใต่�บ�งค์�บบ�ญชา
มาย�งผิ2�บ�งค์�บบ�ญชา (Bottom-up) เป็ นการป็ระสานงานจัากลั�าง ข�+น
บน
MG 112 Management
การป็ระสานงานท�+ง 2 ระด�บน�+ เร�ยกได�ว�าเป็ นการป็ระสานงานใน
แนวด#�ง (Vertical) แลัะอ�กระด�บหน��งค์,อ การป็ระสานงานของพัน�กงานระด�บเด�ยวก�นเป็ นการป็ระสานงานแนวนอนหร,อแนวราบ (Horizontal)
MG 112 Management
เอกภาพัในการบ�งค์�บบ�ญชา (Unity of Command) เอกภาพัในการบ�งค์�บบ�ญชา หมายถึ�ง การค์วบค์.มการบ�งค์�บบ�ญชาโดยอ�านาจัส#ทธ์#Eขาดมาอย2�ท��บ.ค์ค์ลัใดบ.ค์ค์ลัหน��ง หลั�กของเอกภาพัในการบ�งค์�บบ�ญชาก/ค์,อ การม�ผิ2�บ�งค์�บบ�ญชาเพั�ยงผิ2�เด�ยว แนวค์#ดน�+มาจัาก Henry Fayol ได�วางหลั�กการบร#หารท��ใช�ได�ท��วไป็
14 ข�อ
MG 112 Management
สายการบ�งค์�บบ�ญชา (Chain of
Command) สายการบ�งค์�บบ�ญชา หมาย
ถึ�ง ค์วาม ส�มพั�นธ์�ต่ามลั�าด�บช�+นระหว�างผิ2�บ�งค์�บบ�ญชาก�บผิ2�ใต่�บ�งค์�บบ�ญชา ลัดหลั��นลังมา
เร,�อยๆ สายการบ�งค์�บบ�ญชาน�+จั�ดว�าเป็ นหลั�กการข�อหน��งของ Henry Fayol เช�นก�น สายการ
บ�งค์�บบ�ญชาท��ด�ไม�ค์วรม�ระด�บช�+นมากเก#นไป็ จัะท�าให�ไม�สะดวกก�บ
การค์วบค์.ม
MG 112 Management
ขนาดของการค์วบค์.ม (Span of Control)ขนาดของการค์วบค์.ม หมายถึ�ง ส#�งท��แสดงให�ทราบว�าผิ2�บ�งค์�บบ�ญชาค์นหน��ง ม�ขอบเขต่ค์วามร�บผิ#ดชอบเพั�ยงใดม�ผิ2�ใต่�บ�งค์�บ
บ�ญชาก��ค์น หร,อม�หน�วยงานท��อย2�ในค์วามค์วบค์.มร�บผิ#ดชอบท��
หน�วยงาน
MG 112 Management
การค์วบค์.มจัะแค์บหร,อกว�างข�+นอย2�ก�บป็;จัจั�ยต่�อไป็น�+
1. ค์วามซึ่�บซึ่�อนของงาน 2. ผิ2�บ�งค์�บบ�ญชา 3. ผิ2�ใต่�บ�งค์�บบ�ญชา 4. พั,+นท��การท�างาน