ผผผผผผผผ ผผผผ ผผผผผผผผ ผผผผ ผผผผผ ผผผ ผผผผผ ผผผ ผผผผผผผผผผ ผผผผผผผผผผ ผผผผผผ ผผผผผผ ผผผผผผผ ผผผผผผผ 4 4
May 28, 2015
ผั�งบั�ญชี� รหั�สบั�ญชี� ผั�งบั�ญชี� รหั�สบั�ญชี� และ และ
ผั�งทางเดิ�นเอกสารผั�งทางเดิ�นเอกสาร
ส�วนท�� ส�วนท�� 44
1. ผั�งบั�ญชี� (Chart of Accounts)
“ผั�งบั�ญชี� ”
หมายถึ�ง โครงร�างของระบบบ�ญชี�ต่�าง ๆ ที่��ใชี�ในระบบบ�ญชี�ของกิ�จกิาร โดยกิารให�บ�ญชี� เลขที่��
บ�ญชี� และรห�สบ�ญชี�ที่�$งหมดที่��ม�อย%�ในกิ�จกิาร ซึ่��งจ�ดหมวดหม%�อย�างม�ระบบ
ผั�งบ�ญชี� (Chart of Accounts ) ประกิอบด�วยเลขที่��และชี*�อบ�ญชี�แยกิประเภที่ที่��วไปที่��กิ�จกิาร
กิ-าหนดข�$นเพื่*�อใชี�บ�นที่�กิบ�ญชี�ประเภที่ต่�าง ๆ โครงสร�างของผั�งบ�ญชี�อาจม�ล�กิษณะแต่กิต่�างกิ�นไป
บ�างในแต่�ละกิ�จกิาร
1. ผั�งบั�ญชี� (Chart of Accounts ) (ต่�อ)ผั�งบั�ญชี�มั�กจะก�าหันดิโดิยอาศั�ยแนวทางดิ�งต่�อ
ไปน�# 1. กิ-าหนดเลขที่��บ�ญชี�เป1นหมวดหม%� เพื่*�อง�ายต่�อกิารค�นหาและรวบรวมข�อม%ล เชี�น
1 xxx ใชี�ส-าหร�บกิ-าหนดบ�ญชี�ส�นที่ร�พื่ย22 xxx ใชี�ส-าหร�บกิ-าหนดบ�ญชี�หน�$ส�น5 xxx ใชี�ส-าหร�บกิ-าหนดบ�ญชี�ต่�นที่3น 2 . ชี*�อบ�ญชี�ควรม�ความแต่กิต่�างกิ�น
3. กิารขอเพื่��มเต่�มหร*อยกิเล�กิชี*�อบ�ญชี� ควรต่�องม�กิารต่รวจสอบควบค3มและอน3ม�ต่�อย�างเป1นข�$นต่อน
1. ผั�งบั�ญชี� (Chart of Accounts ) (ต่�อ)ผั�งบั�ญชี�มั�กจะก�าหันดิโดิยอาศั�ยแนวทางดิ�ง
ต่�อไปน�# (ต่�อ)
4. ผั�งบ�ญชี�ควรที่��จะม�กิารกิ-าหนดไว�อย�างเป1นระบบและเป1นหมวดหม%�อย�างชี�ดเจน
5. ส-าหร�บกิ�จกิารที่��ใชี�ในระบบงบประมาณ รห�สบ�ญชี�อาจน-าไปผั%กิกิ�บรห�สแผันกิหร*อศู%นย2ความร�บผั�ดชีอบต่�าง ๆ ที่-าให�กิารบ�นที่�กิบ�ญชี�ที่3กิคร�$งจะ
ต่�องอ�างเลขที่��บ�ญชี�และเลขที่��แผันกิพื่ร�อมกิ�นเสมอ
2. บัทบัาทของผั�งบั�ญชี�บัทบัาทของผั�งบั�ญชี�
ข�อม%ลเบ*$องต่�นในระบบบ�ญชี� ในที่��ส3ดจะต่�องจบลงในร%ปบ�ญชี�แยกิประเภที่ต่ามผั�งบ�ญชี�
ผั�งบ�ญชี�เป1นเสม*อนหน��งเค�าโครงของข�อม%ลที่��จ�ดไว�ให�แกิ�ธุ3รกิ�จ และย�งเป1นแนวที่างกิารจ-าแนกิข�อม%ลข�$นต่�นหร*อว�ธุ�กิารรวบรวมข�อม%ลข�$นต่�นที่��จะต่�องจ-าแนกิต่ามข�$นต่อนจนถึ�งข�$นสร3ป เพื่*�อที่��จะน-า
เข�าบ�ญชี�ต่�าง ๆ ต่ามผั�งบ�ญชี�
3. การจ�ดิท�าผั�งบั�ญชี�การจ�ดิท�าผั�งบั�ญชี�
ผั�งบ�ญชี�ไม�เพื่�ยงแต่�จ�ดที่-าเพื่*�อให�ได�ข�อม%ลในกิารจ�ดที่-างบกิารเง�นเที่�าน�$น ควรจะต่�องให�สอดคล�องกิ�บโครงสร�างขององค2กิรและนโยบายกิารบร�หาร เพื่*�อ
แสดงให�เห6นผัลกิารด-าเน�นงานหร*อประส�ที่ธุ�ภาพื่ของระบบงาน ว�ธุ�กิาร และแบบฟอร2มเอกิสารที่��ให�อย%�
เอกิสารที่างบ�ญชี� กิารจ�ดหมวดหม%�รวมถึ�งเลขรห�สบ�ญชี� จะต่�องม�กิารหาร*อจนได�ร�บความเห6นชีอบจากิฝ่9ายบร�หาร และต่�องสามารถึให�เพื่��มหร*อลดประเภที่บ�ญชี�ได�
ต่�วอย�างการจ�ดิท�าผั�งบั�ญชี�
ต่�วอย�างการจ�ดิท�าผั�งบั�ญชี� (ต่�อ )
4.รหั�สบั�ญชี� (Code of Account)
รหั�สบั�ญชี� (Code of Account)ในแต่�ละหมวดบ�ญชี�ย�งสามารถึจ�ดแบ�งออกิ
เป1นหลายประเภที่ย�อย ๆ เชี�นส�นที่ร�พื่ย2 แบ�งได�เป1น ส�นที่ร�พื่ย2
หม3นเว�ยน ส�นที่ร�พื่ย2ไม�หม3นเว�ยน
ส�นที่ร�พื่ย2หม3นเว�ยน แบ�งได�เป1น เง�นสด ล3กิหน�$
ส�นค�าคงเหล*อ
4.รหั�สบั�ญชี� (Code of Account) (ต่�อ)
รหั�สบั�ญชี� (Code of Account)
ควรม�กิารกิ-าหนดเลขที่��หร*อรห�สแต่�ละบ�ญชี�ไว�แที่นชี*�อบ�ญชี� อย�างม�ระบบและหล�กิ
เกิณฑ์2 เพื่*�อประโยชีน2ในกิารบ�นที่�กิข�อม%ลอย�างถึ%กิต่�อง สะดวกิ และ รวดเร6ว
ด�งน�$น ชี*�อบ�ญชี�ที่��กิ�จกิารใชี�จ�งควรต่�$งให�ม�ความหมายคล�ายกิ�บรายกิารที่��เกิ�ดข�$น
4.รหั�สบั�ญชี� (Code of Account) (ต่�อ)
ว�ธี�การก�าหันดิรหั�สบั�ญชี�กิ�จกิารสามารถึกิ-าหนดรห�สบ�ญชี�ได� 3 ว�ธุ� ค*อ
1. รห�สต่�วเลข (Numerical Sequence) 11. รห�สต่�วเลขเป1นต่อน (Block numerical
code) 12 รห�สต่�วเลขเป1นกิล3�ม (Group numerical
code) 2. รห�สอ�กิษร (Alphabetic Sequence)
3. รห�สต่�วเลขและต่�วอ�กิษร (Numerical and Alphabetic Sequence)
4.รหั�สบั�ญชี� (Code of Account) (ต่�อ)
1. รห�สต่�วเลข (Numerical Sequence)เป1นกิารกิ-าหนดที่��ง�ายที่��ส3ด ค*อ เร��มต่�$งแต่�เลขที่��
หน��งเร�ยงส-าด�บไปจนถึ�งเลขที่��ต่�องกิาร เชี�นหมวดส�นที่ร�พื่ย2 ใชี�เลข 1 น-าหน�าเลขที่��บ�ญชี�หมวดหน�$ส�น ใชี�เลข 2 น-าหน�าเลขที่��บ�ญชี�
ต่�วอย�างบ�ญชี�เง�นสด เป1นหมวดส�นที่ร�พื่ย2 รห�สบ�ญชี�
ค*อ 1101บ�ญชี�เง�นกิ%� เป1นหมวดหน�$ส�น รห�สบ�ญชี� ค*อ
2101
4.รหั�สบั�ญชี� (Code of Account) (ต่�อ)
11. รห�สต่�วเลขเป1นต่อน (Block numerical code)
เป1นกิารกิ-าหนดรห�สบ�ญชี�แต่�ละชี3ดไว�ส-าหร�บบ�ญชี�แต่�ละประเภที่ ว�ธุ�น�$ไม�ต่�องใชี�ต่�วเลขหลายหน�วย และม�กิจะ
ม�กิารกิ-าหนดรห�สเปล�าไว�ล�วงหน�า เผั*�อม�กิารเพื่��มบ�ญชี�ประเภที่น�$น ๆ ในอนาคต่
ต่�วอย�าง รห�ส 150 เป1นบ�ญชี�ประเภที่ส�นที่ร�พื่ย2
หม3นเว�ยนรห�ส 5165 เป1นบ�ญชี�ประเภที่ส�นที่ร�พื่ย2
ถึาวร
4.รหั�สบั�ญชี� (Code of Account) (ต่�อ)
12. รห�สต่�วเลขเป1นกิล3�ม (Group numerical code)
ม�ล�กิษณะส-าค�ญ ด�งน�$ 1. ต่-าแหน�งของแต่�ละต่�วเลขม�ความหมาย
เชี�น ต่�วเลขซึ่�ายส3ดแสดงถึ�งประเภที่ใหญ� และต่�วเลขขวาส3ดแสดงถึ�งประเภที่ย�อย
2. จ-านวนของรห�สเป1นกิล3�ม (Group numerical code) ต่�องม�กิารกิ-าหนดไว�ล�วงหน�า
3. จ-านวนต่�วเลขเด�ยวกิ�นจะใชี�ในรห�สใดกิ6ได�
4.รหั�สบั�ญชี� (Code of Account) (ต่�อ)
12. รห�สต่�วเลขเป1นกิล3�ม (Group numerical code)
ต่�วอย�าง รห�สบ�ญชี�44011113 ต่-าแหน�งแรกิ 440 เป1นบ�ญชี�รายได� เชี�น รายได�
จากิกิารขาย2 ต่-าแหน�งถึ�ดมา 11 เป1นแผันกิ เชี�น แผันกิขาย2 ต่-าแหน�งถึ�ดมา 11 เป1นบ�ญชี�ย�อย เชี�น บ�ญชี�
ขายรถึยนต่2
ด�งน�$น 4401111 เป1นรห�สบ�ญชี�ที่�� หมายถึ�ง บ�ญชี�ขายรถึยนต่2ของแผันกิขายซึ่��งจ�ดเป1นบ�ญชี�ประเภที่
รายได�จากิกิารขาย
4.รหั�สบั�ญชี� (Code of Account) (ต่�อ)
2. รห�สอ�กิษร (Alphabetic Sequence)เป1นกิารกิ-าหนดต่�วอ�กิษรเป1นรห�สบ�ญชี� ว�ธุ�น�$จะ
ไม�ค�อยน�ยมมากิน�กิเพื่ราะจ-ายากิ ต่�วอย�าง
บ�ญชี�เง�นสด รห�สบ�ญชี� ค*อ กิ หร*อ กิกิ หร*อ A หร*อ AA
บ�ญชี�เจ�าหน�$ รห�สบ�ญชี� ค*อ ข หร*อ Lอ�กิษร A มาจากิ Asset หมายถึ�ง
ส�นที่ร�พื่ย2อ�กิษร L มาจากิ Liability หมายถึ�ง หน�$
ส�น
4.รหั�สบั�ญชี� (Code of Account) (ต่�อ)
3. รห�สต่�วเลขและต่�วอ�กิษร (Numerical and Alphabetic
Sequence)เป1นกิารใชี�ต่�วอ�กิษรแสดงประเภที่ของ
บ�ญชี� และ ต่�วเลขแสดงชีน�ดและชี*�อบ�ญชี�ต่�วอย�าง
บ�ญชี�เง�นสด รห�สบ�ญชี� ค*อ A 110บ�ญชี�เง�นกิ%� รห�สบ�ญชี� ค*อ L 2130
4.รหั�สบั�ญชี� (Code of Account) (ต่�อ)
ล�กิษณะของรห�สบ�ญชี�ที่��ด�รห�สบ�ญชี�ที่��ด�หร*อไม�ได�น� $น อาจจะพื่�จารณาได�
ด�งน�$ 1. รห�สสามารถึที่��จะจ�ดล-าด�บบ�ญชี�ได�รวดเร6ว
และ สะดวกิ 2. ลดเวลาในกิารเข�ยนชี*�อบ�ญชี�
3. ชี�วยในกิารจ-าแนกิประเภที่บ�ญชี� 4. สะดวกิและง�ายต่�อกิารจ-า
5. สามารถึเพื่��มและลดประเภที่บ�ญชี�ต่ามความต่�องกิารของแผันกิต่�าง ๆ ที่��ม�ความส�มพื่�นธุ2ต่�อกิ�น
ผั�งทางเดิ�นผั�งทางเดิ�นเอกสารเอกสาร
Flowcharting
1. ประเภทของผั�งทางเดิ�นเอกสาร (ต่�อ)
ผั�งที่างเด�นเอกิสารเป1นระบบที่��แสดงที่างเด�นเอกิสารของกิารบ�นที่�กิรายกิารค�าต่ามล-าด�บใน
ธุ3รกิ�จหน��ง ๆ ผั�งที่างเด�นเอกิสารที่��น�ยมใชี�กิ�นม� 3ชีน�ด ด�งน�$
1. ผั�งระบบที่างเด�นของเอกิสาร (System flowchart)
2. ผั�งระบบกิารควบค3มภายใน (Internal control flowchart)
3. ผั�งบ�ญชี�เพื่*�อคอมพื่�วเต่อร2 (Program flowchart)
2. เทคน�คในการเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร
ผั�งที่างเด�นเอกิสารจะเป1นเคร*�องชี�วยให�เข�ยนกิารเคล*�อนไหวของเอกิสารและกิารบ�นที่�กิรายกิาร รวมที่�$งบอกิถึ�งกิารควบค3มภายใน เที่คน�คที่��จะชี�วยให�กิาร
เข�ยนผั�งที่างเด�นเอกิสารให�เข�าใจย��งข�$นประกิอบด�วย
2. เทคน�คในการเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร
1. ใชี�ส�ญล�กิษณ2ที่��กิ-าหนดไว�พื่ร�อมค-าอธุ�บาย
2. ใชี�เส�นที่างเด�นเอกิสารเพื่*�อแสดงกิารเด�นเอกิสาร แสดงความส�มพื่�นธุ2และที่�ศูที่างของเอกิสารและกิารบ�นที่�กิรายกิาร เส�นที่างเด�นเอกิสารจะห�วล%กิศูรเพื่*�อกิ-าหนดที่�ศูที่าง
และ จะเด�นจากิบนลงล�างและจากิซึ่�ายไปขวา
2. เทคน�คในการเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร
3. บอกิถึ�งกิารแบ�งแยกิหน�าที่�� หร*อ บอกิถึ�งความร�บผั�ดชีอบของแต่�ละแผันกิ
หร*อแต่�ละบ3คคลโดยชี�ดเจน
4. บอกิถึ�งกิารควบค3มภายในที่��เกิ��ยวข�อง ควรแสดงถึ�งกิารควบค3มเพื่*�อให�ผั%�
ใชี�สามารถึต่รวจสอบและให�ความส-าค�ญ
2. เทคน�คในการเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร
5. กิารเข�ยนค-าอธุ�บาย จะที่-าให�ผั%�ใชี�ผั�งที่างเด�นเอกิสารเข�าใจและง�ายในกิารใชี�ย��งข�$น ส�วนใหญ�ค-าอธุ�บายจะแบ�งออกิเป1น 2 ชีน�ด ค*อ
51 ค-าอธุ�บายประกิอบ (annotation)
52. หมายเหต่3ประกิอบ (footnotes)
2. เทคน�คในการเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร
6. แสดงกิารเกิ�ดข�$นของเอกิสารที่3กิฉบ�บ โดยกิารเกิ�ดข�$นของเอกิสารจะเกิ�ดข�$น 3 แหล�ง
ด�วยกิ�นค*อ 61 กิารร�บจากิแหล�งภายนอกิ
62 ได�ร�บจากิแผันกิที่��ไม�แสดงในผั�งที่างเด�นเอกิสาร
63. แผันกิที่��กิ-าหนดในผั�งที่างเด�นเอกิสาร
2. เทคน�คในการเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร
7. แสดงจ3ดส�$นส3ดของเอกิสารน�$น ๆ กิารส�$นส3ดของเอกิสารม�กิจะเกิ�ดข�$น 3 จ3ด
ค*อ 71. ส�งออกิภายนอกิ
72. ส�งไปแผันกิที่��ไม�ได�แสดงในผั�งที่างเด�นเอกิสาร
73. กิารเกิ6บเข�าแฟ<ม
3. ว�ธี�การเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร
กิารเข�ยนผั�งที่างเด�นเอกิสารที่��ด�ควรม�ค3ณสมบ�ต่�ที่��อ�านง�าย และ แสดิงข�#นต่อนท��ส�าค�ญ ๆ ต่�อไปน�$เป1นข�$นต่อนในกิารเข�ยนผั�งที่างเด�นเอกิสาร
1. เล*อกิระบบที่��จะที่-ากิารเข�ยน (ระบบจ�ดซึ่*$อ ระบบขาย)
2. ต่�ดส�นใจเล*อกิข�อม%ลที่��จะเข�ยนลงไปในผั�งที่างเด�นเอกิสาร เชี�น เอกิสารกิารบ�นที่�กิรายกิารต่�าง ๆ
3. กิารร�างโครงสร�างผั�งที่างเด�นเอกิสารคร�าว ๆ
3. ว�ธี�การเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร (ต่�อ)
4. ร�างระบบที่างเด�นเอกิสาร โดยเน�นถึ�งเอกิสารที่��ประกิอบกิ�นในระบบ
5 . ร�างระบบที่�$งหมด โดยรวมความค�ดเห6นและข�อเสนอแนะ
6 . ต่รวจสอบระบบที่��ร �างไว�ด�วยรายกิารค�า ประมาณ - 1 2 รายกิาร
4. ข*อควรค�าน+งในการเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร
1. บอกิแหล�งที่��มาของเอกิสารต่�นฉบ�บ และกิารเกิ6บข�อม%ลคร�$งแรกิ
2. กิระบวนกิารที่�$งหมดที่��เกิ�ดข�$น 3. บอกิถึ�งต่-าแหน�งของเอกิสารที่3กิ ๆ
ฉบ�บในระบบว�าควรอย%�ที่��ใดของระบบ และ กิารส�งเอกิสารไปแผันกิต่�าง ๆ
4. บอกิถึ�งหน�าที่��ของแต่�ละบ3คคลหร*อแต่�ละแผันกิที่��ควรปฏิ�บ�ต่�
4. ข*อควรค�าน+งในการเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร
5. กิารควบค3มภายในที่��จ�ดให�ม�ควรจะรวมถึ�ง
51 กิารแบ�งหน�าที่�� 52 กิารอน3ม�ต่�และความเห6นชีอบ
53 กิารต่รวจสอบกิ�นระหว�างแผันกิ เชี�น เปร�ยบเที่�ยบจ-านวนส�นค�าคงเหล*อระหว�าง
ฝ่9ายคล�งส�นค�าและฝ่9ายบ�ญชี�
5. ประโยชีน,ของการเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร
กิารเข�ยนผั�งที่างเด�นเอกิสารน�บว�าเป1นส��งส-าค�ญของระบบบ�ญชี� ซึ่��งส�งผัลกิระที่บต่�อความถึ%กิต่�องของงบกิารเง�น ด�งน�$น กิารเข�ยนผั�งที่างเด�น
เอกิสารจ�งม�ประโยชีน2 ด�งน�$ 1. ลดความไม�สมบ%รณ2หร*อกิารไม�ม�
ประส�ที่ธุ�ภาพื่ของระบบบ�ญชี� 2. เป1นเคร*�องม*อที่��ชี�วยในกิารอบรมพื่น�กิงาน
ใหม� และเป1นเคร*�องเต่*อนใจว�าควรจะปฏิ�บ�ต่�งานในจ3ดน�$น ๆ อย�างไร
5. ประโยชีน,ของการเข�ยนผั�งทางเดิ�นเอกสาร
3. ชี�วยให�ม�กิารพื่�ฒนาระบบในคร�$งต่�อ ๆ ไปม�ความถึ%กิต่�องย��งข�$น
4. ชี�วยให�ม�ข�อม%ลเกิ��ยวกิ�บผั%�ปฎิ�บ�ต่�หน�าที่��ในที่3กิต่-าแหน�งในระบบบ�ญชี�
5. ชี�วยพื่�ฒนาความสามารถึในกิารต่�ดต่�อส*�อสารกิ�บบ3คคลภายนอกิ
ส�ญล�กษณ์,การส�ญล�กษณ์,การเข�ยนเข�ยน
Flowchart
ส�ญล�กษณ์,การเข�ยน FlowChart
ส�ญล�กษณ์,การเข�ยน FlowChart
ส�ญล�กษณ์,การเข�ยน FlowChart
ส�ญล�กษณ์,การเข�ยน FlowChart
ต่�วอย�างต่�วอย�างFlowchart
ระบับับั�ญชี�เง�นสดิระบับับั�ญชี�เง�นสดิ
39
40
41