आयसी-38 विमा Ģविविधी (जीवन) Öã ¹ããŸá¿ã‡ãŠ½ã Ôãì£ãããäÀ¦ã ¹ããŸá¾ã‡ãŠ½ãã¶ãìÔããÀ ¼ããÀ¦ããè¾ã ãäÌã½ãã ÔãâÔ©ãã, ½ãìºãâƒÃ ¾ãâ¶ããè ¦ã¾ããÀ ‡ãŠñËã ‚ããÖñ. जी-लॉक, लॉट . सी -46, बाा क ु लाा कॉलेस, बाा (पू ), मुबई – 400 051.
-38 ()
, .
-, . -46, , (), 400 051.
ii
()
-38
: 2016
, . .
. .
, -, , , .-46, -
, [ ] -400 051 .
iii
. . , . , . . , , . . . . . .
iv
1
1 2
2 25
3 63
4 74 5 83
2 6 102
7 115
8 I 137
9 II 157
10 173
11 183
12 206
13 -I 218
14 II 227
15 248
16 270
v
3 17 285
18 306
19 329
20 384
21 420
1
1
2
1
; . .
A. (Life insurance History and evolution) B. (How insurance works) C. (Risk management techniques) D. - (Insurance as a tool for managing risk) E. (Role of insurance in society)
3
A.
. :
; ; ;
1:
?
.
i. . .
ii. , : .
.
4
. , .
1.
3000 . , , . .
2.
. . .
, .
(7th century AD), . .
, (jettisoningi) ( )
. , . .
3.
, . , .
5
, . .
i. : , . , . , .
ii. 1706 .
4.
a) : 1800 , .
.
. 1870
. 1906 .
.
1912 , . , 1912 . , .
6
1938 . . .
b) : 1 1956 (LIC) . 170 75 . 1956 1999 , LIC .
c) : 1972 (GIBNA) , . 106 GIC .
d) (IRDAI): In 1993 , . 1994 . 1997 . 2000 1999, (IRDAI) , .
, (, ), . .
2014 , . .
, , .
,
. -
7
5.
, 24 :
a) (LIC) b) 23 c) , ,
, .
1
?
I. II. III. IV.
B.
. ( ), .
, , .
, .
, .
8
2:
.
i. ?
ii. ?
iii. ?
. , .
.
1.
a)
i) , [ ] ii) [ ] iii) [ , ].
b) . . (PERIL) .
9
c) . [ () ] , .
d) , .
e) .
f) . .
2.
/ , .
3:
.
a)
( ) . .
, .
.
.
10
.
b)
. ? .
. , .
:
i. . .
ii. , , . . , .
, , . .
2
?
I. II. III. IV.
11
C.
. .
. . , , :
1.
. , .
i. .
ii. .
. . , .
2.
. - .
, , .
3. . / .
12
. .
/ :
a) , , , . .
b) , , . , . . .
c) .
, .
d) , . .
, . .
4.
, .
a) . . - . .
13
b) (Risk transfer) . . [ ] .
, .
() ()
. . , .
() . () , , , . .
14
4:
. , .
, .
15
3
?
I. II. III. IV.
D.
. . ( ):
i.
ii.
. , , , .
5:
1.
, . .
16
. , ( ) .
a) : .
b) : , .
? ?
c) : () () .
, ?
4
?
I. . II. III. IV.
E.
. . .
17
a) . .
b) . . . . .
c) , , , . . , , .
d) , . .
e) . .
f) . , .
g) , . 30 . .
h) , , .
18
a) . . . , 1948 , , . .
b) . (RKBY) . .
c) .
d) . : , .
5
?
I. II. III. IV.
. ,
. :
19
, , , ,
.
: , , ,
: ,
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
1
II.
.
20
2
III.
.
3
II.
.
4
I.
.
5
III.
.
1
________.
I. II. III. IV.
2
_____.
I. II. III. IV.
21
3
, ___________ .
I. II. III. IV.
4
__________ .
I. II. III. IV.
5
_____.
I. II. III. IV.
6
?
I. II. III. IV.
7
20000 400 , 4 80000 . ?
I. 100/- II. 200/-
22
III. 80/- IV. 400/-
8
?
I. II. III. IV.
9
?
I. II. III. IV.
10
?
I. II. III. IV.
23
-
1
III.
.
2
II.
.
3
IV.
, .
4
II.
.
5
IV.
.
6
IV.
.
7
II.
200 .
24
8
I.
.
9
I.
.
10
II.
, / .
25
2
. . . . A. B. C. D. E. - F. , : 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. - 8.
26
A.
1. ? , . . . .
, , .
. .
. .
, . .
, , . , , .
. .
. , . . .
27
2. , , . ? ? [SERVQUAL] . :
a) :
. . .
b) : . , , .
c) : , , . . , .
d) : . .
e) : , . , , , , . .
28
3. . , . . . ? , . ? , . . 1 :
, .
29
1 ? I. II. III. IV.
30
B. , . . . 1. . [ ]. . ( ) . , . , , . . , . , . , . , , . , . , .
31
. . , . , , , , , . :
, . , . . , , , . :
, ? ?
. ?
32
. , . . , , , . 2. . . 5 . . , . . , / . , . 3.
a)
5 . , . .
33
b)
. , . , . . . . . . .
c)
. . , . .
34
, . .
4. . . 2 . I. II. III. IV.
35
C. 1. . , [ ] , . . :
, -
, ; . , . , . . , . / . . , . (Word of mouth publicity) (/) . 5 , 20 .
36
2. (IGMS) (IRDA) (IGMS), . . . (IGMS) . : http://www.policyholder.gov.in/Integrated_Grievance_Management.aspx 3. , 1986 . () , 2002 .
a)
:
, , , , , , , , , , , , . .
:
http://www.policyholder.gov.in/Integrated_Grievance_Management.aspx
37
i. .
ii. .
, , , .
:
i.
ii.
iii.
iv.
, , . , , .
b) , .
38
i. : 20 . / .
ii. : ,
. . , / 20 100 . .
iii. :
. ; . , 100 / . .
. c) . . . . d) ,
39
i. () [ ], .
ii. .
iii. . iv. ,
v. e) , , : i. ii. iii. iv. v. ,
4. () 11 1998 1938 1998 . , . , . () . .
40
a) , , , . , : i.
:
.
ii. iii.
b) / : i.
. ii. . iii. 15
. iv.
15 .
41
, , . c) : i. 20 (
) ii. 3 ,
.
iii. 15 .
iv. , .
v.
3 , 1986 , ? I. / II. III. . IV.
D. , .
42
, . 1. . . . . ? , . . : 2:
i. : .
43
. . . ? ii.
:
. ? , , ? ?
. , , . :
. . . , , , . .
44
2. ? , , . . 3
-
, , . . , , , (essence) . . .
45
: 4:
i. : ,
, , .
ii. .
iii. . . . .
iv. , .
, ; , , -, .
v. ,
. [
46
] [ ].
vi. : [] ,
. , . .
vii. : ,
. . .
3. . , , , . . 4 ? I. II. III. IV.
47
E. - .
. . , . , , , . . :
i. . .
ii. .
.
? ? , ,
, ?
iii. , / .
iv. ,
48
- ?
, , , ?
?
v. .
?
?
.
1. , , . , , , . . . , .
a)
- , :
- .
49
b)
, , . :
( ) ; . , , - .
:
/
. ,
, . 2.
50
. . , . .
a) : , . . :- i.
, . . :
Don't mentally prepare a rebuttal [.
]
ii. :
. , :
, , , .
51
iii. :
, , . , .
.
.
, , , ? - ?
iv. :
. .
52
, . (rebutting) .
. :
.
v. :
. , . . :
,
vi. :
. . . , , .
53
, . .
5 ? I. II. III. IV.
F. 1. , , . . . . . . , , . . . . .
54
. . . . . . . (IRDA) ( 4 ). , . . 2.
:
a)
b)
c)
:
a)
b)
55
c) , .
6 ? I. II. III. IV.
56
a)
. b) , , ,
. c)
. d) . e) (IRDA)
.
f) , .
g) , , . h) .
a) b) c) (IGMS) d) , 1986 e) f) g) h) i)
57
1
III. . 2
III. . 3
II. , 1986 , . 4
IV. . 5
II. .
58
6
III. .
- 1 _____________ . I. II. III. IV. 2 _______________ . I. II. III. IV. 3 _______________ . I. II. III.
59
IV. 4 __________ I. II. III. - IV. ` 5 ........... . I. (IGMS) II. III. IV. (IGMS)
6 ...................... : I. II. III. IV. , ,
60
7 20 ..................... . I. II. III. IV. 8 : I. II. III. IV. , 9 : I. II. III. . IV. .
10 : I. II. III.
61
IV. ,
- 1 II. . 2 I. . 3 I. . 4 II. . 5 I. (IGMS) (IRDA) .
62
6 IV. , , . 7 II. 20 . 8 IV. . 9 III. . 10 IV. , .
63
3
, . . .
() . ( ), . .
A. ,
64
A. , 1. ()
() .
. .
. :
http://www.policyholder.gov.in/Integrated_Grievance_Management.aspx
2. ,
. () , .
:
, , , , , , , , . .
.
65
. -
.
, , , .
:
, - ,
, .
a)
.
i.
.
/ .
ii.
, . .
66
/ .
.
iii.
. , .
/ .
.
.
1 :
b)
. . . . .
67
c)
,
i. ( ), ii.
iii. iv.
v.
d)
-
i. ii. iii. iv. v. , .
3.
, , , . , .
, .
, . .
68
a)
, - / , , .
:
i. :
ii. iii. iv.
b)
/ :
i. ii. iii.
iv.
c)
, .
:
i. ( ) ii. ,
69
iii.
iv. ,
1
__________ .
I. II. III. IV.
() .
, .
, , , , , .
.
, .
1. () 2. , 3. 4.
70
5. 6.
1
I.
.
-
1
.
I. II. III. IV.
2
?
I. II. III. IV.
3
?
I. II. III. IV.
71
4
?
I. II. III. IV.
5
?
I. II. III. IV.
6
?
I. II. III. IV.
7
?
I. II. III. IV.
8
?
I. II. III.
72
IV. .
9
/ ?
I. II. III. % IV. %
10
?
I. II. , III. IV.
-
1
III.
.
2
II.
.
3
II.
.
4
III.
73
.
5
IV.
.
6
I.
.
7
III.
.
8
III.
.
9
II.
/ .
10
II.
, .
74
4
1 2016 .
.
:
1) 1 938 (1 938 4) . 2)
. 3)
. 4) ,
.
5) 1 999 (1 999 41 ) .
6) , , , .
7) , .
8) / .
9) .
75
10) - , .
11) 1 938 2(3) , .
12) 42A .
2. : 1) -
.
2) :- a) - ; b) ; c) 6 ; d) 7 ; e) ;
;
3) , , .
4) a)
. b) .
5) , 42 - (3) 1 5
76
.
6) . 7 .
7) .
8) . 21 .
9) . . 1 5 .
3. : 1)
, , , - . .
4. :- 1) ,
, . .
77
2) . , .
3) .
5. : 42(3) .
6. .
1) :-
a) , --- i. ; ii. ,
; iii.
;
iv. ;
v. ;
vi. ; vii.
, ;
viii.
78
, - , ;
ix. ; ;
x. . xi.
; xii. ,
/ ;
xiii. ;
2) , ---- a.
b. ; c.
; d.
/ / .
e. ; f. ; g. , , ; h.
; i.
;
79
j. ;
k. ;
3) , , , ;
4) , 1 938 .
5) , .
7. : 1) /
/:- a. , 1 938 (1 938 4), , 1 999
(1 999 41 ) ;
b. . c. 8
. d. . e.
/ ; f. ;
80
g. ; .
h. / ; i.
; j.
; k. /
/ . / .
8. : , / .
9. / .- 1) / ,
. a. 7
. b. /
/ .
c. , / ..
d. , , /
81
, .
10. / : 1)
/ , .
2) - 1 5 .
3) . , - .
4) 90 .
11. : 1)
31 . 2) , , ,
.
3) , , .
4) , , .
5) , () , 201 5 , , .
82
6) , .
7) .
8) .
9) 5 .
83
5
. .
A.
84
A.
1.
a)
.
b)
.
. 1872 .
, , 1872 .
1:
85
c)
2:
:
i.
, , . .
, , , . .
.
, .
.
ii.
. .
86
iii.
. (consensus ad-idem) . .
iv.
.
,
, .
v.
. . , (18 ) .
vi.
. , . . .
i. . ii. ,
. iii.
. .
87
iv. . .
2.
a)
. , , .
. . .
. , .
: . , . . .
.
. , . . . . .
88
, . . .
:
? ,
?
. .
:
i. : , , , , , , , , .
ii. : , , .
iii. : , .
iv. : , , .
. .
, , .
89
. , .
. . , .
, , , . , .
.
, . .
. 4 . .
b)
.
. .
90
; :
i. .
,
ii.
iii. , . .
.
, :
i. .
:
ii.
: , .
iii. ?
. .
iv.
.
:
v. ( )
91
.
?
, . , .
. . .
, , .
. .
: . . ( ) .
. . .
: . , . . .
92
( ) :
i. .
ii. .
.
c)
- . .
i.
, . . . . , .
. . . . ( ) .
, .
.
.
93
. :
? ? ?
, - :
? ? ?
?
.
.
. . .
1:
94
ii.
. .
d)
.
. . , .
. , , .
, . .
.
. , , . , . , . .
, , . .
95
, - , . .
1
?
I. II. III. IV.
1
? I. II. III. IV.
96
.
.
:
i. ii. , iii. (Consensus ad-idem) iv. v. vi.
:
i. ( ), ii. , iii.
1. 2. 3. (Consensus ad idem) 4. / (Uberrima fides) 5. 6. 7.
97
1
II.
.
2
III.
.
1
?
I. II. III. IV.
2
_________ , .
I. II. III. IV.
3
_________ .
I. II.
98
III. IV.
4
?
I. II. III. 1872 (
) IV.
5
?
I. II. III. IV.
6
?
I. II. III. IV.
7
?
I. II. III. IV.
8
?
99
I. II. - III. IV.
9
?
I. II. III. IV.
10
?
. . .
I. II. III. IV.
1
II.
.
2
I.
.
3
III.
100
.
4
III.
1872 ( ) .
5
III.
.
6
II.
.
7
III.
.
8
III.
.
9
I.
.
10
III.
.
101
2
102
6
. .
A. , , (mutuality)
1. (HLV)
. . .
, 50000 . .
?
50,000 5,00,000?
. . .
103
. (HLV) .
(HLV) . . . . .
(HLV) . .
1,20,000 24,000 . 96,000 . 8 % ( 0.08) . (HLV) = 96000 / 0.08 = 12,00,000
(HLV) . . .
, 10 15 . , . 2 . , .
2.
, . . .
104
1 :
, , . . .
, . , .
, .
a) ?
: .
. , , - , . . , . .
105
. : . .
, . . . .
: .
.
b)
. . . . .
3.
.
, . . .
.
106
2 :
, 10, 20 . .
. . . . .
a)
.
i. , .
ii. . . .
. .
4.
. .
107
. , . .
, . .
. ( ).
( )
.
3 :
( )
.
i. . , .
ii. . . ,
108
. . , ( ) .
5.
4 :
. . , . .
. , .
. , . . , .
, , , . . . .
109
, , . .
.
a)
i. . , .
ii. , .
iii. .
iv. . .
v. . vi.
.
b)
i. .
ii. , .
iii. , . .
1
?
I. II. . III. IV.
110
a) .
b) (HLV) . .
c) .
d) , .
e) .
1. 2. 3. 4. 5.
1
II.
.
-
1
?
111
I. II. III. IV.
2
(HLV) ?
I. . II. III. IV.
3
.?
I. II. III. IV.
4
?
I. II. III. IV. V.
5
?
I. II. III. IV.
112
6
?
I.
II.
III. IV.
7
?
I. II. III. IV.
8
?
I. II. III. IV.
9
?
I. II. III. IV.
113
10
?
I. II. III. IV.
1
IV.
, , .
.
2
III.
(HLV) .
3
I.
.
4
III.
/ .
5
III.
.
6
II.
114
.
7
III.
.
8
III.
.
9
III.
.
10
IV.
.
115
7
. . . .
A. B. C.
116
A.
1. ?
. ? . :
i. , .
ii. . , .
iii. .
iv. , .
. .
117
1 :
i. :
ii. :
iii. :
2.
. / / , , , , , , , .
.
2 :
118
a) ( 20-25): . . , , MBA .
b) ( 25 ): . ( ) . , .
c) ( 28 - 30): . , , , .
d) (28 35): . .
e) ( 35 55): (13 19 ) . . , . , . . .
f) ( 55 65): .
119
. ( , ) . , . .
g) ( 60 ) : . : . , . . , . .
, .
. . .
18 25 35 40 . , .
.
3. ?
, , .
120
. , . . .
.
i. :
ii. ( ). , .
. .
-
.
/
.
121
.
4.
. .
a)
. :
i. : . , / ;
ii. : . .
b)
- . , , . , . .
c)
. . .
. . , , .
122
5.
:
() .
.
. .
. :
i. ii. iii.
6.
, . , . , , . , , . . .
.
123
3 :
1
?
I. II. III. IV.
B.
1.
.
: , , , ,
360 .
124
4 :
2.
. . . . , . . :
i.
, . . .
ii.
, . , . .
iii.
125
. , , , . . . .
iv.
. . . , . .
v.
. , . .
. . .
3. ?
? , . (Trigger) .
.
. . , . .
126
, . .
2
?
I. II. III. IV.
C.
.
5 :
.
127
1.
.
i. .
ii. .
. . .
, . . , .
. , .
.
.
.
.
2.
. .
128
.
i. .
ii. .
iii. / / .
3.
. . , .
a)
6 :
129
. :
i. : .
ii. : . . , . , .
iii. : .
iv. : .
v. : .
vi. : .
b)
. .
. :
/ , , , , .
4.
.
130
1 :
a) : .
b) : .
c) : ( ) / .
5.
. . / .
6.
, , , . .
, .
131
. .
3
?
I. II. III. IV.
: ,
.
: ,
, .
.
: , , , ,
132
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
1
I.
.
2
II.
.
3
III.
.
1
, _______ .
I. II. III. IV.
133
2
?
I. II. III. IV.
3
. .
I. II. III. IV.
4
?
I. II. III. IV.
5
?
I. II. III. IV.
6
?
I. II. III. IV.
134
7
?
I. II. III. IV.
8
?
I. II. III. IV.
9
_________ .
I. II. III. IV.
10
?
I. II. III. IV.
1
III.
.
135
2
II.
.
3
IV.
.
4
I.
.
5
II.
.
6
I.
.
7
II.
.
8
IV.
.
9
II.
.
136
10
IV.
137
8 I
. , . .
A. B.
138
A.
1. ?
. . . .
, . . . .
( ) . . .
, . .
. , . . .
:
i. : (. )
ii. : .
. , .
139
2.
. , . .
, . - . . .
. .
, , . , . .
, , , . . , .
. . , , , , .
, . .
140
? ? ?
. , , .
. ( ) , , .
3.
. . , . . . . .
1 :
, .
141
.
1
?
I. II. III. IV.
B.
.
2 :
1.
. 40 .
65 70 . . . .
142
a)
, , . : .
. , , .
b)
, . , , / . .
3 :
c)
.
.
143
d)
. ; , , , .
e)
, ; . . .
f) (USP)
, . / .
g) (Variants)
.
4 :
144
i.
. 100000 10000 . .
.
: . , . . . . .
. . . . .
ii.
, . . . .
iii.
( ) . . .
145
h)
.:
i. , .
ii. , , . .
iii. , . .
i) (Considerations)
. .
. .
. . 65 70 . . .
146
2.
, , . , . .
/ . , . - . , .
.
. , .
. - . .
3.
:
. , . .
147
. . .
. . . .
15 . . .
() . .
. // .
.
MWPA ( ) .
/ 55 65 .
a)
.
148
i.
. .
20 20% 5, 10 15 40% 20 .
18 60 % .
( ) . .
ii.
. - . .
, , .
. . .
149
2% , 40% .
(IRDA) - .
, . , . .
iii. ()
. . . . (. 70 ) . ( , ).
, , . .
, . .
. .
150
i. . . . . .
ii. . . () .
() . . ( ) .
. , . , .
. . .
, . .
( ) , .
151
. .
(IRDA)
, .
a) .
i. 45 125% 45 110% .
ii. , 45 10 .
b) .
c) .
d) , .
i. . . . ..
ii. , .
1
________..
I.
152
II. III. IV.
, .
, , .
.
(USP) .
.
.
1. 2. 3. 4. 5. - 6.
1
III.
153
.
2
I.
.
1
___________ .
I. II. III. IV.
2
________ __________..
I. , II. , III. , IV. ,
3
?
I. II. .
III. .
154
4
________.
I. II. III. IV.
5
__________ .
I. II. III. IV.
6
?
I. II. III. IV.
7
?
I. II. III. IV.
8
?
I. . II. III. .
155
IV.
9
?
I. II. III. IV.
10
?
I. II. III. IV.
1
II.
.
2
I.
, .
3
III.
.
4
III.
156
.
5
I.
.
6
III.
.
7
III.
.
8
II.
.
9
III.
.
10
III.
.
157
9 II
. . , .
-+
A. B.
158
A.
1.
. .
, - .
i. - . .
ii. . .
. . .
2.
:
a) : , . . , , . .
b) : , . . , . . , .
159
c) : ( ) , ( ). . .
d) : . , , . .
3.
, . :
a) .
, .
b) , , . . . , . c) (Unbundling) , ( ) . . d) , .
160
, .
.
4.
:
a) : , . , , . .
b) : . , 15 30 , 100 300 . . , .
c) : . . , . .
d) : , ( ),
161
. .
. , , .
, / . , / .
1
?
I. II. III. IV.
B.
1.
.
a)
1979 .
2010 , (VIP) ..
162
, . , , . .
. ? , .
. .
. .
.
, - . . .
. .
163
1
(IRDAI) ,
:
i. :
.
1977 . . . , .
. . . . . .
, .
164
. , .
, , . . . ..
. . / - . , . .
ii.
, ULIP . . (UK) . .
, , . , ( ) .
. . ,
165
.
, .
. , . , . .
. .
. () . .
. . , . , . , . , .
2 :
166
. - .
, . (NAV) . .
.
. . , . , . . .
.
, .
.
, , , .
, , . , . . .
. . . . .
167
, , . . . . ( ) . .
, . .
1
?
I. . II. . III. IV.
.
, .
, .
.
, , , .
168
.
1.
2.
3.
4.
1
II.
.
2
I.
.
.
1
- ?
I. II. III. IV.
169
2
?
I. II. III. IV.
3
?
I. II. III. IV.
4
?
I. II. III. IV.
5
?
I. II. III. , . IV.
6
, :
I.
II.
III.
170
IV.
7
?
I:
II:
I. I II. II III. I II IV. I II
8
, :
I. II. III. . IV.
9
(IRDAI) , ?
I: II: I. I II. II III. I II IV. I II
10
?
I. II. III. IV.
171
1
II.
- .
2
IV.
.
3
I.
(USA) .
4
III.
.
5
III.
, .
6
I.
.
7
III.
. . .
172
8
II.
.
9
III.
(IRDAI) .
10
IV.
173
10
. . ; . .
A.
174
A.
1.
. , .
1874 6 . 1874 6 .
1 :
, , , , , , , .
175
a)
i. . (18 ) .
ii. , .
iii. .
iv. .
v. .
b)
. . .
. .
2.
.
.
, . .
176
. .
, . , , ; .
( ) ( ) .
. . .
. . .
a) ?
. , , , , , .
b)
:
i. , ,
177
ii. . , , , ,
3. (MRI)
. .
a) (MRI) ?
. / . . .
b)
. .
1
?
I. II. III. IV.
1874 6 .
, .
. , .
178
.
1. 2. 3.
1
II.
(MRI) .
1
?
I. II. III. IV.
2
(MRI) ________ ..
I. II. III. IV.
3
?
179
I. II. III. IV.
4
. _____________ .
I. II. III. IV.
5
. . ?
I. II. III. 6 IV.
6
?
I: II: I. I II. II III. I II IV. I II
7
?
I:
180
II:
I. I II. II III. I II IV. I II
8
. ?
I:
II:
I. I II. II III. I II IV. I II
9
__________.
I. II. III. IV.
10
?
I. II. III. IV.
181
1
II.
.
2
II.
(MRI) .
3
II.
.
4
II.
.
5
III.
6 .
6
II.
.
7
II.
.
182
8
II.
.
9
II.
.
10
III.
.
183
11
. .
A. B.
184
A.
1.
, . . , .
1 :
. . .
4800 , 4800 .
. . .
185
2.
. :
a)
. . . 50000 500000 , , . .
b)
. , , , . . . . , . . .
3.
. . .
, . . ,
186
, . .
, .
DAB ( ). .
(PDB) .
4.
. . , , .:
187
2 :
. .
a)
. .
35 0.0035 1000 35 3.5 ( 10000 35) 35 36 .
. , 35 0.0035X1000 ( )= 3.5 .
. .
, 35 55 , .
188
, .
. . , .
.
5 6% 5, 5 x 1/ (1.06)5 = 3.74 .
10% 3.10 . , .
. .
. , . .
189
3 :
. :
i.
. .
ii.
, . , .
iii.
. .
b)
, :
, (Commissions), , ,
190
, ,
. .
:
i. ,
ii. , .
. , . .
. . . .
.
i. , / .
ii. .
iii. . .
,
i.
191
ii.
iii.
. , .
. . .
. .
. .
i. . ,
ii. .
.
i. , , , .
ii. , . .
iii. , , .
192
c)
.
, . . , , .
. ( ) . .
:
= + + +
K (NP), (GP) ,
GP = NP + K (GP)
, 380 K, 50% 760 .
1
?
I. II. III. IV.
193
B.
1.
. :
i. , ,
ii.
. () .
2014 , , . . .
.
. , , . - . . , ex-post .
31 2013 XYZ , .
, .
? ,
194
=
, , .
4 :
i.
ii.
iii.
. , , , , . .
.
i. , . , . , . .
195
, . .
ii. , . .
.
2.
. , ( ) , .
( ) . , . . .
a)
, , . , .
b)
. , . . .
i. , . .
196
ii. . .
( ). , . , .
3.
. . 60 ( 60%) .
. . . . .
. (. 5 ) .
197
:
i.
. , , .
ii.
. 8%.
iii.
, ( ) . ( ) . 2013 2013 -2014 .
, . 15 25 .
198
( ) . . .
4.
. , , , .
, .
i.
ii. ( )
iii.
iv. .
5.
. . . .
, . . .
.
199
a) ()
. .
b)
. . .
. , . , .
c)
. , , . .
, / . . . .
i. , (PAC) , , .
ii. .
iii. .
PAC . . .
200
. . .
d)
, , . . , / . .
1
?
I. II. III. . IV. (IRDAI)
, .
, , .
.
. .
.
.
.
201
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
1
II.
.
2
II.
.
1
?
I. II. III. IV.
2
?
I. II. III. IV.
202
3
?
I. II. III. IV.
4
?
I. II. III. IV.
5
?
I. II. III. IV.
6
___________ . .
I. II. III. IV. (, , )
7
. ?
I. ,
203
II. , III. , IV. ?
I.
II. . III. IV. .
9
, __________.
I. II. III. IV.
10
________ , .
I. II. III. IV.
1
II.
.
204
2
II.
.
3
II.
.
4
IV. .
5
IV. , , .
6
I. .
7
III. , 8 IV .
9
IV. , .
205
10
II. , .
206
12
. . , .
i. ii. iii. iv. v. vi. vii. (KYC)
A.
207
A.
1.
.
() .
:
i. ii. iii. iv. v.
.
2.
. . . .
(IRDAI) , 2002 ( ) :
, , ,
208
.
, .
(IRDAI) . , , , (IRDAI) .
(IRDAI) 2013 ( ) . (IRDAI) . .
3.
. / . , , , .
4.
, . , . , .
. - . - .
.
209
5.
. , . .
.
. . .
. .
, . , . . , , , .
6.
. . . .
- .
a)
, :
i.
210
ii. iii. () iv. v. vi. vii. ( ) viii. , ix.
b) -
- . - :
i. ii. iii. - iv.
1:
211
7. -
- ( ) . - (PMLA) 2002 .
- 2005 - (PMLA), 2002 . - .
- (AML) (IRDAI) . - (AML) :
i. , ii. (compliance officer) iii. - (AML) iv. /
8. (KYC)
. , - .
- KYC .
. KYC :
i.
ii.
212
iii. , , , , .
iv. , , , , .
v.
9.
, , .
/ /?
(IRDAI) . - .
, , / :
i. 15 / .
ii. /
iii. , .
. .
1
_________ , / .
I. II. III.
213
IV.
.
..
, , .
, , , / .
.
, .
- (AML) (IRDAI) . - (AML) , .
. KYC , , KYC .
1. 2. 3. 4. - 5. - 6. (KYC) 7. -
214
1
II.
- , / , / .
-
1
?
I. II. III. IV.
2
?
I. II. III. IV.
3
?
I. II. , III. IV.
4
__________.
215
I. II. (quote) III. IV.
5
__________.
I. II. III. IV.
6
- .
I. II. III. IV.
7
_______ , _______ - .
I. , II. , III. , IV. ,
8
, / - , ________ .
I. 60
216
II. 45 III. 30 IV. 15
9
- ?
I. 100% . II. 50% III. ,
IV.
10
?
I. II. III. IV.
1
III. .
2
I. .
3
II. , .
217
4
IV. .
5
II.
.
6
III.
- .
7
I.
- , - .
8
IV.
, / - , 15 .
9
III.
, , .
10
II.
218
13 -I
.
A.
219
A.
1.
(FPR) . (FPR) .
:
i. ii. iii. iv. v. vi. vii. viii. ix.
(FPR), . (RPR). (RPR), .
2.
. . . . . .
:
a)
. . . :
220
1 :
i.
ii. , :
, , ; ; ; ;
iii. . .
iv.
v. .
b)
, .
221
, () . .
c)
. .
, , .
13 .
2014 . . , , , , , , ; ; , . [ ] . , , .
222
1
(FPR) ? .
I. - II. III. IV.
.
. .
, , .
1. (FPR) 2. 3. 4. 5.
1
II.
FPR .
1
?
I. II.
223
III. IV.
2
?
I. II. III.
IV.
3
.
I. II.
III. ,
() IV.
4
?
I. . II. III. IV.
5
, _______ .
I. II. III. IV.
224
6
?
I. II. III. ,
IV.
.
7
?
I. .
II. .
III. .
IV. .
8
.?
I. II. III. IV.
9
, ?
I. , II. III. . IV.
225
10
?
I. II. III. IV.
1
II.
.
2
I.
.
3
I.
.
4
III.
.
5
IV.
, .
226
6
I.
, .
7
II.
.
8
I.
.
9
III.
.
10
IV.
.
227
14 II
. , .
A.
228
A.
1.
. .
. . , .
, , . . . .
2. /
. () .
.
. .:
i. : .
229
ii. : , .
iii. : . , , . 5 .
iv. : . , .
v. : .
vi. : .
. . .
:
i. , , .
ii. , . .
( ) . , .
230
a)
. ( 5 ) .
i.
, . . .
ii.
(, ) ?, .
( ). . . .
40 42 60 . .
iii.
. :
231
. . , . .
iv.
, . .
( ), . . .
, .
3. -
( 113) . , .
. . .
232
a)
. , , . .
, , , , . . .
.
b)
. ( 90%) . . .
, , . . / .
.:
: . / . ( ) .
- .
233
: , . . ( 90%).
.
. . .
.
2.5 . 1.5 .
, 1 .
, . .
. ( ) .
. , () - . . , , .
234
4.
a)
i. () .
ii. .
iii. .
iv. .
v. 1938 39 , , .
.
. ( ) .
. / . . . .
. . .
235
1:
b) (Assignment)
, . .
, , .
, ( ) . (assignor) (assignee) .
236
2 : (Assignment)
38 (Assignment) . (Assignment) , , .
. . .
(Assignment) .
3 : (Assignment)
237
(assignee) .
(assignor) , (assignee) . . (assignee) (assignor) .
, , .
.
i. , , .
ii. , , .
iii. , . . .
iv. .
. . . .
238
. . . .
, . . . .
4 :
, . , . .
239
. .
.
?
.
?
.
.
?
.
.
? 1938 .
.
?
.
, .
?
. .
240
?
.
.
?
.
, .
: .
.
?
, .
. .
, .
.
?
.
.
241
c)
. . .
. . .
. .
d)
. .
/ ; ; .
. . , .
i. [ ] ii. iii. iv.
242
v. vi. vii. viii. ix.
. . ; ; ; .
, .
1
?
I. II. III. IV.
.
, .
, .
() .
243
( ) , , . .
. .
1. 2. 3. 4. 5. 6.
1
II.
.
1
?
I.
II. III. IV. .
244
2
?
I. 2 II. 3 III. 4 IV. 5
3
?
I. II. III. IV.
4
?
I. . II. 30 . III. 30 . IV. 31 .
5
?
I.
II. . III.
IV. 2%
245
6
? .
I.
II.
III.
IV.
7
, 1938 _________ .
I. 10 II. 38 III. 39 IV. 45
8
?
I. II. III. . IV.
9
?
I. , , .
II. , ( ) .
III. . IV. ,
, .
246
10
?
I. II. III. IV.
1
IV.
( ) .
2
II.
3 .
3
III.
.
4
IV.
31 .
5
II.
.
6
I.
247
, .
7
III.
1938 39 .
8
II.
II .
.
9
IV.
IV .
, . . ..
10
I.
.
248
15
. .
, . .
A. B. C.
249
A.
1.
.
i. -
ii.
, .
- .
, .
, .
2.
. , . . . .
a)
, . . .
250
1:
i.
.
ii.
.
iii.
, . .
iv.
. , () .
3.
:
(At field level) (At underwriting department level)
251
2:
a)
. . . .
, , .
, . , , .
. .
. .
252
b)
. .
4.
3 :
:
, .
( ).
:
, .
( EMR ). EMR .
253
4 :
a) ( / OR) . .
b) : . .
c) : ( ) .
: . , (. ) .
254
d) : .
, , .
e) :, . / .
: .
.
, .
1
?
I. 18 II. III. IV.
255
B. -
1. -
. - .
- ( ). .
. . .
2. -
- .
i. , , .
ii. . , .
iii. , 40 45 .
iv. , - .
v. / 60 . vi. :- , , -
. .
3.
, , , ,
256
. .
. [] . . , , , .
a)
. . . . .
. . .
b) ()
. - . .
:
i.
.
ii.
.
257
iii. , . . . .
c)
. . .
5 3 .
. .
. .
d)
. .
258
50 .
.
/ .
, ECG; EEG; X-Ray . .
. .
-
.
; ; ;
, - . -
- . , , ; .
e)
, ,
259
. .
.
.
.
. , / .
f)
:
5 :
260
i. . , , , .
ii. . .
.
.
.
, (KPO ) .
iii. . , . .
, , . ( ). .
g)
. , . :
261
i. : . , . .
ii. : . . . . .
, , . .
iii. : , , . . . .
?
I. II. III. IV.
262
C.
1.
. . . .
6 :
a)
.
i. : .
ii. : .
iii. : , .
. .
b)
263
.
.
i. ,
ii.
iii.
iv.
v. , . () .
vi.
vii.
c)
.
i.
, , . .
, .
ii.
.
264
: 115 + 2/5. : 75 + 1/5
, 131: 83 .
. . .
. 72 50 90 .
iii. ( )
, ( ) . .
?
I. II. III. IV.
, .
:
.
.
265
. .
. - .
-
, .
1. 2. 3. - 4. 5. 6. -
1
III.
.
2
II.
.
3
II.
266
.
1
?
I. II. III. IV.