Б.Энхзаяа блог-3

1. Хөргөлтийн техникийн салбар

2. Хөргөлтийн циклийн тухай, ажиллагааны схем

3. Соронзон хөргөгчийн тухай, бүтэц ажиллагааны схем

4. Соронзон дулааны хөдөлгүүр

5. Танин мэдэхүйн хэсэг

6. Дүгнэлт

Хөргөгч маань ажиллахгүй нэг өдөр, нэг цаг боллоо гэж бодоходбидэнд нилээд асуудал гарна. Цахилгаан тасарч, хөргөгчажиллахгүй болсноос хүнс маань муудаж, зарим үйлдвэрт бол иххэмжээний бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн зарим шугам зогсож,асуудал гарна. Хөргөлтийн техникгүйгээр хими, металлболовсруулах үйлдвэр, хүнсний үйлдвэрүүд, атомын цахилгаанстанцууд зэрэг олон байгууламжууд ажиллах бололцоогүйболно. Эдгээр үйлдвэрүүдэд зохиомол хүйтний тусламжтайцехийн доторхи уур амьсгалыг тохиромжтой түвшинд барьж,технологийн зарим процесст зохиомол хүйтнийгашигладаг. Хөргөлтийн техникийн мэргэжлийн инженерүүд ньсургалт судалгааны байгууллага, хөргөх төхөөрөмжийн засвар,үйлчилгээ, ашиглалт хариуцан ажиллах мэдлэг, ур чадвартайболовсон хүчин юм. Байгаль дээр халж, хөрөх явц нь өөрхоорондоо нарийн холбоотой дулаан солилцооны маш өргөнтархсан процесс байдаг.

Хөргөлтийн циклийн тухай

Термодинамик процессийн явцад дулааны энерги ялгаран

ажил хийгдэж болох боловч хангалттай удаан хугацаатай ба

ашигтай хэрэглэж болох ажил, энергийг гарган авахын тулд

термодинамик цикл буюу эргэлтүүд байх чухал. Цикл буюу эргэлт

нь системийн анхны байдал төлөвт нь эргүүлэн авчрах олон

үргэлжилсэн процессуудыг нийтэд нь хэлнэ. Ихэнх

термодинамик процессууд нь үргэлжлэн дахин давтагдах циклээр

явагддаг.

Хөргүүрийн ажлын зорилго нь дулаан солилцооны үр дүнд хүйтэн

үйлдвэрлэх юм. Энэ нь гадаад орчноос хүйтнийг зөөвөрлөж эсвэл

хөргөх бодис ашиглах замаар хүйтнийг гаргаж авахыг хэлнэ.

Хүйтэн гаргаж авах 4 төрлийн арга байдаг. Үүнд:

шууд цикл

Шууд бус цикл

термоэлекрик

Соронзонгийн зэрэг 4 арга ашиглан хүйтнийг гаргаж авна.

Цэг: 1-2

Компрессор дотор хөргөх бодис

нам P,°t –тай уур хэлбэртэй явж

өнгөрнө. Энэ үед P, °t, E нэмэгддэг.

Цэг: 2-3

Конденсатор гаднаас хүйтнийг авч

өндөр P, °t-тай орж ирж байгаа

уурыг шингэрүүлж гадагш дулаанаа

алдана.

Цэг: 3-4

Тохируулах вентильд өндөр P, °t-

тай орж ирсэн шингэн хөргөх бодис

нам P, °t-тай болж ууршуулач руу

шилжинэ.

Цэг: 4-1 Ууршуулагчид хөргөх бодис шингэн байдалтай ирж ууршаад гадаад орчинд хүйтнээ алдана. Иймэрхүү маягаар цикл

дахин давтагдана.

Хамгийн анхны соронзон дулааны хөдөлгүүрийн туршилтыг 1997-02-

20нд АНУ-д байрлалтай Austronautics Corporation-ийн Ames

Laboratory-н ажилчид хийж гүйцэтгэсэн байна.

Энэ туршилт нь агаарын компрессорыг бодвол 20% илүү ашигтай

ажиллаж байсан. Мөн түүнчлэн соронзон хөргөгч нь хүрээлэн байгаа

орчинд хор нөлөөгүй озоны давхаргыг задалдаггүй байгалийн хийг

ашигладаг юм. Химийн аюултай хүйтэн бүтээмж өндөр карбоны

бүлгийн бодисыг багасгах ач холбогдолтой.

2003 онд АНУ, Япон, Канад, Хятад, Франц зэрэг улс орны 8 өөр

лабораторит соронзон хөргөгчийн туршилтийг явуулсан. Эдгээр

олон дахин туршилт явуулсны үндсэн дээр ихэнх улс орон соронзон

хөргөгчийг ихээр үйлдвэрлэх болсон.

Соронзон хөргөгчийн хөгжил

Соронзон хөргөгчийг одоогоор

айл гэрийн ахуйн хэрэглээний

хөргөгч эйр кондишний хөргөлт

зэрэгт ашиглаж байгаа.

Соронзон хөргөгчийн давуу

тал нь хэрэглэгчийн буруутай

үйлдлээс болж үүссэн хог

хаягдлаас хөргөлтийн

системийг найдвартай

хамгаалсан явдал юм.

Соронзон хөдөлгүүрийн соронзын бүтэц

Энэ зургийн төвд байрлах соронзон нь хөргөгчийн эргэн тойронд байрлах ба ороомог хэлбэртэй байрлана. Соронзонгийн өндөр болон диаметр нь ердөө 6 инч буюу 15см юм. Нимгэн төмөр мэт диск нь хөргөгчийн төвд байрлах ба ротор ажиллаж эхэлмэгц тогтмол соронзон дулааныг дамжуулах замаар талбайг бүхэлд нь эзэлж хүйтнийг боловсруулна.

Тайлбар нэр Шинэ хөргөлтийн системд Тосны системд

Соронзон талбайн хэмжээТогтмол соронзонгийн Neodymium

материал

Тогтмол соронзонгийн Neodymium

материал

Соронзон талбайд үйлчлэх

чадал 1.1 tesla 0.77 tesla

Соронзонгийн ажлын

материалGadolinium Gadolinium alloy

Дулаан солилцооны арга Water and alcohol Water and alcohol

Ажиллах хугацаа 2.4 seconds 2.4 seconds

Хөргөлтийн төхөөрөмжийн

чадал540 W 60 W

Хөргөлтийн коэффициент 1.8 0.1

Хөргөлтийн төхөөрөмжийн

хэмжээH410mm * W400mm * D390mm H270mm * W270mm * D430mm

Энэ нь материалын шинж чанар

температурын хооронд маш их дулаан бий

болно. Соронзонгийн талбай их байх тусам

дулааны хэмжээ нэмэгддэг. Мөн хүйтний

боловсруулалтын талбай нэмэгдэнэ. Соронзон

дулааны хөдөлгүүрийг соронзон хүйтэн

боловсруулалт гэж хэлж болно. Агаар нь

компрессорт дулааныг бий болгохоос гадна

хүйтнийг боловсруулж 2 ажил зэрэг хийж

байдаг юм. Орчин үеийн хөргөлтийн тоног

төхөөрөмж air-condition-ы гол үндсэн суурь нь

энэ болж өгдөг.

Цахилгаан соронзон нь байгалийн дөрвөн үндсэн

харилцан үйлчлэлийн нэг. Цахилгаан цэнэгтэй

бөөмсийн хоорондын харилцан үйлчлэлийг бий

болгодог хүч бөгөөд үүний явагдах огторгуйн хэсгийг

цахилгаан соронзон орон гэнэ.

Татах хүчийг эс тооцвол цахилгаан соронзон үйлчлэл

нь өдөр тутмын амьдралд тохиолдох бараг бүх

үзэгдлийн шалтгаан болно. Жишээлбэл материаллаг

зүйлсийг түлхэх/татах нь бидний болон материаллаг

зүйлсийн молекулууд хоорондын хүчнээс үүднэ.

Эдгээр нь цаашлаад атом хоорондын үйлчлэлээр бий

болдог.

Цахилгаан соронзон хүч нь фотон, виртуал фотон

гэсэн мэдээлэл дамжуулах бөөмсийн дамжуулалтаар

ажиллана. Биетүүд нь өөр өөр хоорондоо мэдээлэл

дамжуулах бөөм солилцсоноор ойлголцох хүч үүсч,

солилцоо нь бөөмсүүдийг хооронд нь түлхэх буюу

татахын оронд эдгээрийг солилцуулах бөөмсүүдийн

шинж чанарыг өөрчилнө.

Цахилгаан соронзонгийн онолын хувьдах судалгааны

үр дүнд 1905 онд Алберт Эйнштейн харьцангуйн

тусгай онолыг хөгжүүлж бий болгожээ.

Дээрх бүгдээс дүгнэж үзэхэд сүүлийн

жийлүүдэд хэрэглэгдэж байгаа хөргөгч нь

маш их эрчимтэй хөгжиж байгаа нь орчин

үеийн техник технологийн дэвшилтэй түлхүү

хобоотой болов уу. Мөн түүнчлэн энэ

цаашдаа хэрэглэгчдийн хэрэглээг улам

хялбарчилж, хөргөлтийн салбар нь байгаль

орчинд хор нөлөөгүйгээр дэлхийн цаг уур

хүрээлэн байгаа орчинд ээлтэй байх болов

уу.

Анхааралт

авьсанд Баярлалаа