Ενότητα 33: Η ρωσική επανάσταση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ

Ο Α’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ (1914-1918)

Χιωτέρη Κατερίνα - katchiot.blogspot.gr

Να πληροφορηθούμε τα αίτια και τα κύριαγεγονότα της ρωσικής επανάστασης του1917.

Να κατανοήσουμε τη σημασία τηςδημιουργίας του πρώτου σοσιαλιστικούκράτους της ιστορίας και την απήχηση πουείχε το γεγονός αυτό στην Ευρώπη.

Χιωτέρη Κατερίνα -katchiot.blogspot.gr

Τέλη 19ου – αρχές 20ού αι. το 85% του πληθυσμού είναι αγρότες. Τα μεγάλα κτήματα ανήκουν σε γαιοκτήμονες. Οι μικροκαλλιεργητές ζούνε σε άσχημες συνθήκες. Συχνές εξεγέρσεις με αίτημα τον αναδασμό της γης. Μερικές περιοχές έχουν γνωρίσει αξιόλογη βιομηχανική ανάπτυξη. Οι εργάτες ζούνε το ίδιο άθλια με τους αγρότες.


Η κοινωνική ένταση κλιμακώνεται μετά την ήττα της Ρωσίας στον

ρωσοϊαπωνικό πόλεμο (1904-1905).

1905: Ο τσάρος Νικόλαος Β΄ θεσπίζει νομοθετικό

σώμα (συνταγματική μοναρχία).

1905-1906: Η Επανάσταση στη Μόσχα καταπνίγεται στο αίμα.

Η επιστράτευση Ρώσων (Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος) παραλύει την οικονομία.

Τα τσαρικά στρατεύματα αντιμετωπίζουν και την

ήττα στα πεδία των μαχών.




Η Επανάσταση επιβάλλεται στον τσάρο.

Τη διακυβέρνηση του κράτους ασκούνε μετριοπαθείς φιλελεύθεροι αστοί.

Οργανώνονται τα σοβιέτ (=συμβούλια εργατών και στρατιωτών σε διάφορες πόλεις).

Μάρτιος 1917: Ο τσάρος παραιτείται.

Συνέλευση του Σοβιέτ Πετρογκράντ, λίγες ημέρες πριν από το ξέσπασμα της επανάστασης


Πετρογκράντ, 4 Ιουλίου 1917. Διαδήλωση στην Λεωφόρο Νιέφσκι. Με εντολή της προσωρινής κυβέρνησης Κερένσκι ο στρατός ανοίγει πυρ κατά των διαδηλωτών.

αναγνωρίζει κάποια ατομικά

δικαιώματα, νομιμοποιεί τα

σοβιέτ, προετοιμάζει τη

σύγκληση συνέλευσης για την

κατάρτιση Συντάγματος˙

αρνείται : α) να αποσύρει τα

στρατεύματα της Ρωσίας από τον

πόλεμο, β) να προχωρήσει

σε αναδασμό της γης.


Μάιος 1917: Οι Ρώσοι Κομμουνιστές (Μπολσεβίκοι) κατορθώνουν να πάρουν την πλειοψηφία στα σοβιέτ.

25-26 Οκτωβρίου 1917: οργανώνεται νέα Επανάσταση (Οκτωβριανή Επανάσταση), η οποία παίρνει την εξουσία από τους μετριοπαθείς.


Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνωφ (Λένιν)Ο μεγαλύτερος θεωρητικός του Μαρξισμού και ο πρώτος που θα

επιδιώξει να εφαρμόσει τις σοσιαλιστικές ιδέες σε διακυβέρνηση κράτους.





α) κατάργηση της φιλελεύθερης προσωρινής κυβέρνησης,

β) όλη η εξουσία να περάσει στα σοβιέτ,

γ) η γη να μοιραστεί στους αγρότες,

δ) η Ρωσία να αποσυρθεί αμέσως από τον πόλεμο.



α) Αφαιρεί από τους ιδιοκτήτες τους κι θέτει υπό τον έλεγχό της όλες τις μεγάλες οικονομικές μονάδες.

β) Αναθέτει τη διοίκηση των εργοστασίων στα σοβιέτ των εργατών και των μεγάλων αγροκτημάτων στα σοβιέτ των αγροτών.

γ) Αναγνωρίζει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης στις διάφορες εθνότητες της χώρας.

δ) Αποσύρει τη χώρα (Συνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ, 3 Μαρτίου 1918) από τον πόλεμο.

Αίτια: έλλειψη δυνάμεων, θεωρείται ιμπεριαλιστικός

πόλεμος. Συνέπεια: παραχώρηση πολλών

εδαφών στη Γερμανία.

Η Συνθήκη του Μπρεστ- Λιτόφσκ



Έλληνες στρατιώτες εκστρατεύουν κατά των Μπολσεβίκων

Εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στους τσαρικούς και τους Μπολσεβίκους (Λευκή αντεπανάσταση).

Η Αντάντ στέλνει στρατό στο πλευρό του τσάρου, μαζί και η Ελλάδα (εκστρατεία στην Ουκρανία)

Τελικά, οι Μπολσεβίκοι επικρατούν.



Η ίδρυση της Σοβιετικής ΈνωσηςΕΣΣΔ (Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών): το πρώτο

σοσιαλιστικό κράτος του κόσμου (ομοσπονδία)


Όλη η εξουσία στα Σοβιέτ!


Ενισχύεται η κινητικότητα στις γραμμές τωνλαϊκών τάξεων σε πολλές χώρες της Ευρώπης.

1919: Στη Μόσχα ιδρύεται η Γ΄ Διεθνής ήΚομμουνιστική Διεθνής ή Κομιτέρν.

1918-1919: Στη Γερμανία οργανώνεταιεπανάσταση (Οκτώβριος 1918) από τουςσπαρτακιστές αλλά τελικά ηττώνται.

1919: Επανάσταση ξεσπάει και στην Ουγγαρία(σοβιετικό καθεστώς για λίγο, αλλά τελικάανατρέπεται).

Στις χώρες της Αντάντ εκδηλώνονται απεργίες. Ίδρυση κομμουνιστικών κομμάτων. Ελλάδα: Ιδρύεται το Σ.Ε.Κ.Ε. (1918), το

επονομαζόμενο σήμερα Κ.Κ.Ε.


1. Ποια κατάσταση επικρατούσε στη ρωσική αυτοκρατορία στα τέλητου 19ου και στις αρχές του 20ου αι.;

2. Ποια ήταν τα γεγονότα που επιδείνωσαν την κατάσταση στιςαρχές του 20ου αι.;

3. Ποια μέτρα πήρα ο τσάρος το 1905;4. Πότε ξέσπασε η πρώτη αστική επανάσταση και ποιο ήταν το

αποτέλεσμά της;5. Ποιες αποφάσεις πήρε η προσωρινή φιλελεύθερη κυβέρνηση;6. Πώς ονομάζονται οι Ρώσοι κομμουνιστές, ποιος ήταν επικεφαλής

και ποια ήταν τα αιτήματά τους;7. Πότε και πού ξέσπασε η σοσιαλιστική επανάσταση;8. Ποια ήταν τα πρώτα μέτρα της νέας επαναστατικής κυβέρνησης;9. Ποια απόφαση πήραν οι κομμουνιστές για τη συμμετοχή τους στον

πόλεμο και γιατί;10. Ποια ήταν η ανάμειξη του διεθνούς παράγοντα στην οκτωβριανή

επανάσταση;11. Ποια μορφή και ποιο όνομα πήρε το νέο κράτος;12. Ποια ήταν η επίδραση της οκτωβριανής επανάστασης στην

Ευρώπη;


Πηγή 3, σελ.96: Ποιο σκοπό είχε ηκατάργηση των κοινωνικών τίτλων και μεποια ονομασία αντικαθίστανται;

Εικ.1,σελ.94: Ποιο καθεστώς επικρατούσεστην τσαρική Ρωσία;

Εικ.2-3,σελ.95: Παρατηρήστε με προσοχήτις εικόνες. Ποια κοινωνικά στρώματαυποστήριξαν την οκτωβριανή επανάστασηκαι γιατί;


Ενότητα 33: Η ρωσική επανάσταση

Documents