1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 – ΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ Α. ΑΓΩΓΟΙ ΚΑΙ ΜΟΝΩΣΕ Αγωγοί : είναι τα υλικά τα οποία ………………………………….. τθ μετακίνθςθ των θλεκτρικών φορτίων ςε όλα τα ςθμεία τουσ. Η θλεκτρικι αγωγιμότθτα των υλικών οφείλεται ςτθν φπαρξθ ελεφκερων θλεκτρικών φορτίων. Στα μζταλλα, τα ελεφκερα θλεκτρικά φορτία είναι τα ελεφκερα θλεκτρόνια, ενώ ςτα υγρά είναι τα ιόντα. Μονωτζσ : είναι τα υλικά τα οποία …………………………………………….. τθν μετακίνθςθ του θλεκτρικοφ φορτίου μζςα ςτο υλικό. Οι μονωτζσ δεν διακζτουν ελεφκερα φορτία ςτο εςωτερικό τουσ. Β. ΗΛΕΚΣΡΙΚΟ ΡΕΤΜΑ Ονομάηουμε θλεκτρικό ρεφμα τθν προςανατολιςμζνθ κίνθςθ των …………………….. ………………………. Γ. ΕΝΣΑΗ ΣΟΤ ΗΛΕΚΣΡΙΚΟΤ ΡΕΤΜΑΣΟ Η ζνταςθ του θλεκτρικοφ ρεφματοσ : που διαρρζει ζναν αγωγό ορίηεται το φορτίο (Q) που περνά από μια διατομι του αγωγοφ ςε χρονικό διάςτθμα (t), προσ το ………………………………………………………. ……………….. .. Σχζςθ: = Μονάδα μζτρθςθσ: …………………………..(Α) Όργανο μζτρθςθσ: …………………………………………. Το αμπερόμετρο ςυνδζεται ςε ζναν κφκλωμα ςε ςειρά. Δθλαδι το θλεκτρικό ρεφμα διζρχεται διαμζςου του ενόσ ακροδζκτθ και εξζρχεται από τον άλλο ακροδζκτθ.
This document is posted to help you gain knowledge. Please leave a comment to let me know what you think about it! Share it to your friends and learn new things together.
Transcript
1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 – ΔΥΝΑΜΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ
Α. ΑΓΩΓΟΙ ΚΑΙ ΜΟΝΩΣΕ
Αγωγοί: είναι τα υλικά τα οποία ………………………………….. τθ μετακίνθςθ των θλεκτρικών φορτίων ςε
όλα τα ςθμεία τουσ.
Η θλεκτρικι αγωγιμότθτα των υλικών οφείλεται ςτθν φπαρξθ ελεφκερων θλεκτρικών
φορτίων.
Στα μζταλλα, τα ελεφκερα θλεκτρικά φορτία είναι τα ελεφκερα θλεκτρόνια, ενώ ςτα υγρά
είναι τα ιόντα.
Μονωτζσ: είναι τα υλικά τα οποία …………………………………………….. τθν μετακίνθςθ του θλεκτρικοφ
φορτίου μζςα ςτο υλικό.
Οι μονωτζσ δεν διακζτουν ελεφκερα φορτία ςτο εςωτερικό τουσ.
Β. ΗΛΕΚΣΡΙΚΟ ΡΕΤΜΑ
Ονομάηουμε θλεκτρικό ρεφμα τθν προςανατολιςμζνθ κίνθςθ των …………………….. ……………………….
Γ. ΕΝΣΑΗ ΣΟΤ ΗΛΕΚΣΡΙΚΟΤ ΡΕΤΜΑΣΟ
Η ζνταςθ του θλεκτρικοφ ρεφματοσ: που διαρρζει ζναν αγωγό ορίηεται το φορτίο (Q) που περνά
από μια διατομι του αγωγοφ ςε χρονικό διάςτθμα (t), προσ το ……………………………………………………….
……………….. ..
Σχζςθ: 𝛪 =𝑄
𝑡
Μονάδα μζτρθςθσ: …………………………..(Α)
Όργανο μζτρθςθσ: ………………………………………….
Το αμπερόμετρο ςυνδζεται ςε ζναν κφκλωμα ςε
ςειρά. Δθλαδι το θλεκτρικό ρεφμα διζρχεται
διαμζςου του ενόσ ακροδζκτθ και εξζρχεται από
τον άλλο ακροδζκτθ.
2
Υποδιαιρζςεισ του Ampere:
1𝑚𝐴 = 10−3𝐴 = 1
1000𝐴
1𝜇𝐴 = 10−6𝐴 = 1
1 000 000𝐴
Πολλαπλάςια του Ampere:
1𝑘𝐴 = 103𝐴 = 1000 𝐴
ΑΚΗΕΙ:Γ΄ ΜΕΡΟ
1. Από μια διατομι ενόσ αγωγοφ περνά φορτίο 7,5 Cςε χρόνο 3 s. Να υπολογίςετε τθν ζνταςθ
του θλεκτρικοφ ρεφματοσ.
2. Από μια διατομι ενόσ αγωγοφ περνά φορτίο 120Cςε χρόνο 2 min. Να υπολογίςετε τθν
ζνταςθ του ρεφματοσ.
3. Ζνασ αγωγόσ διαρρζεται από ρεφμα ζνταςθσ 0,5 A. Πόςο φορτίο κα περάςει από μια
διατομι του αγωγοφ ςε χρόνο 10 s;
4. Ζνασ αγωγόσ διαρρζεται από ρεφμα ζνταςθ 2 Α. Να υπολογίςετε ςε πόςο χρόνο κα
περάςει μια διατομι του αγωγοφ φορτίο 100C.
Δ. ΗΛΕΚΣΡΙΚΟ ΚΤΚΛΩΜΑ
Κφκλωμα: ονομάηεται κάκε διάταξθ που αποτελείται από κλειςτοφσ αγώγιμουσ «δρόμουσ», μζςω
των οποίων μπορεί να περάςει θλεκτρικό ρεφμα.
Κλειςτό κφκλωμα: όταν θ διάταξθ αποτελείται από κλειςτι διαδρομι ⟶ το
θλεκτρικό ρεφμα ………………………………….
Ανοικτό κφκλωμα: όταν το κφκλωμα διακόπτεται ςε κάποιο ι κάποια ςθμεία
⟶ το θλεκτρικό ρεφμα ……………………………………………………….
Ο διακόπτθσ είναι μια διάταξθ θ οποία μπορεί να ανοίγει και να κλείνει ζνα κφκλωμα.
Κλειςτόσ διακόπτθσ⟶το κφκλωμα …………………………. από ρεφμα
Ανοικτόσ διακόπτθσ ⟶ το κφκλωμα ………………………………………….. από ρεφμα.
3
Συμβολικι αναπαράςταςθ ςυνιςτωςών των θλεκτρικών κυκλωμάτων.
ΑΚΗΕΙ: Δ΄ ΜΕΡΟ
1. Να ςχεδιάςετε τα ςυμβολικό διάγραμμα των πιο κάτω κυκλωμάτων:
α)
β)
γ)
Όνομα ηλεκτρικήσ ςυςκευήσ
Εικόνα ηλεκτρικήσ ςυςκευήσ
φμβολο ηλεκτρικήσ ςυςκευήσ
Λαμπτιρασ
ι
Κλειςτόσ διακόπτθσ
Ανοιχτόσ διακόπτθσ
Μπαταρία
Καλώδια
Αμπερόμετρο
4
Η φορά του ρεφματοσ ςε ζνα θλεκτρικό κφκλωμα
Επειδι ςτουσ μεταλλικοφσ αγωγοφσ τα
ελεφκερα θλεκτρικά φορτία είναι τα
θλεκτρόνια, θ κίνθςθ τουσ γίνεται από τον
αρνθτικό προσ το κετικό πόλο τθσ πθγισ. Η
πραγματική φορά του ρεφματοσ είναι από τον
αρνθτικό πόλο προσ το κετικό.
Για ιςτορικοφσ, όμωσ, λόγουσ επικράτθςε ςαν
φορά του θλεκτρικοφ ρεφματοσ από το κετικό πόλο ςτον αρνθτικό. Η φορά αυτι ονομάηεται
ςυμβατική φορά.
2. Στα κυκλώματα που ςχεδιάςατε ςτθν άςκθςθ 1, να ςχεδιάςετε τθ ςυμβατικι φορά του
θλεκτρικοφ ρεφματοσ
Ε. Ο ΡΟΛΟ ΣΗ ΗΛΕΚΣΡΙΚΗ ΠΗΓΗ ΣΟ ΚΤΚΛΩΜΑ
Ο ρόλοσ μιασ θλεκτρικισ πθγισ ςε ζνα κφκλωμα, είναι να κζτει ςε κίνθςθ τα θλεκτρικά φορτία του
αγωγοφ.
Μια θλεκτρικι πθγι: είναι μια διάταξθ θ οποία μετατρζπει μια μορφι ενζργειασ ςε
…………………………………….. .
Η μπαταρία: είναι μια θλεκτρικι πθγι που μετατρζπει τθ …………………………… ενζργεια ςε
…………………………………
Άλλεσ θλεκτρικζσ πθγζσ είναι: θ γεννιτρια, το φωτοςτοιχείο, το κερμοςτοιχείο
Σ. ΤΔΡΑΤΛΙΚΟ ΜΟΝΣΕΛΟ ΗΛΕΚΣΡΙΚΟΤ ΚΤΚΛΩΜΑΣΟ
Η κίνθςθ των θλεκτρονίων ςε ζνα θλεκτρικό κφκλωμα μπορεί να παρομοιαςτεί με τθν κίνθςθ του
νεροφ ςε ζνα υδραυλικό κφκλωμα:
Αντλία
νεροφ μπαταρία
5
Το νερό ςε ζνα υδραυλικό ςφςτθμα υπάρχει μζςα ςτουσ ςωλινεσ.
Τα θλεκτρόνια υπάρχουν μζςα ςτα καλώδια
Η αντλία κζτει ςε κίνθςθ τα νερό, δθμιουργώντασ διαφορά ςτθν πίεςθ.
Η μπαταρία κζτει ςε κίνθςθ τα ελεφκερα θλεκτρόνια δθμιουργώντασ τουσ δφο πόλουσ.
Η αντλία μεταφζρει ενζργεια ςτο νερό. Η μπαταρία μεταφζρει ενζργεια ςτα θλεκτρόνια.
Το νερό ξεκινά να κινείται ταυτόχρονα ςε όλα τα ςθμεία του κυκλώματοσ και είναι ςυνεχζσ.
Τα θλεκτρόνια ξεκινοφν ταυτόχρονα να κινοφνται και ζνασ λαμπτιρασ φωτοβολεί «άμεςα» με το κλείςιμο του διακόπτθ.
Ζ. ΣΑΗ
Η τάςθ μιασ μπαταρίασ εκφράηει το πόςο μεγάλθ ι μικρι είναι θ ενζργεια που μεταφζρεται από
αυτιν ςτα ελεφκερα θλεκτρόνια ςε ζνα κλειςτό κφκλωμα. (ι αλλιώσ το πόςο μεγάλο είναι το
ςπρώξιμο που αςκεί θ μπαταρία ςτα ελεφκερα θλεκτρόνια.)
Μονάδα μζτρθςθσ: …………………………..(V)
Όργανο μζτρθςθσ: ………………………………………….
Σφμβολο:
Το βολτόμετρο ςυνδζεται ςε ζναν κφκλωμα παράλλθλα. Δθλαδι τα δφο άκρα του
ςυνδζονται ςτα δφο άκρα μιασ ςυςκευισ μζςα ςτο κφκλωμα. Το θλεκτρικό ρεφμα ΔΕΝ
περνά μζςα από το βολτόμετρο.
ΑΚΗΕΙ: Z΄ ΜΕΡΟ
1. Να ςχεδιάςετε το ςυμβολικό διάγραμμα των προθγοφμενων κυκλωμάτων.
V
6
Η. ΤΝΔΕΗ ΜΠΑΣΑΡΙΩΝ
α) φνδεςη ςε ςειρά:
i. Ορκι πόλωςθ: Η τάςθ ςτα άκρα των δφο μπαταριών
όταν είναι ςε ςυνδεδεμζνεσ ςειρά ιςοφται με το
άκροιςμα τθσ τάςθσ των δφο μπαταριών ξεχωριςτά.
ii. Ανάςτροφθ πόλωςθ: Η τάςθ ςτα άκρα των δφο
μπαταριών όταν είναι ςε ςυνδεδεμζνεσ ςειρά ιςοφται
με τθ διαφορά τθσ τάςθσ των δφο μπαταριών
ξεχωριςτά.
β) Παράλληλη ςφνδεςη:
Στθν παράλλθλθ ςφνδεςθ ςυνδζουμε του όμοιουσ πόλουσ
των μπαταριών. Η τάςθ δεν αυξάνεται.
Θ. ΑΝΣΙΣΑΗ ΑΓΩΓΟΤ: ΟΡΙΜΟ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΚΠΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Η αντίςταςθ (R) μιασ ςυςκευισ μασ δείχνει πόςθ ………………….. πρζπει να εφαρμοςτεί ςτα άκρα
τθσ, για να διαρρζεται από θλεκτρικό ρεφμα ζνταςθσ 1Α.
𝑅 =𝑉
𝐼
Μονάδα μζτρθςθσ ………………… (Ω)
Η αντίςταςθ του αγωγοφ εκφράηει τθ δυςκολία τθν οποία ςυναντά
το θλεκτρικό ρεφμα όταν διζρχεται μζςα από αυτόν. Όςο
μεγαλφτερθ είναι θ αντίςταςθ ενόσ αγωγοφ, τόςο μεγαλφτερθ τάςθ
απαιτείται ςτα άκρα του για να το διαπεράςει ρεφμα 1 Α.
ΑΚΗΕΙ:Θ΄ ΜΕΡΟ
1. Τι ςθμαίνει όταν λζμε ότι ζνασ αντιςτάτθσ ζχει αντίςταςθ 5 Ω;
2. Ζνασ αγωγόσ διαρρζεται από ρεφμα ζνταςθσ 4 Α όταν εφαρμόηεται ςτα άκρα του τάςθ
64 V. Να υπολογίςετε τθν αντίςταςθ του αγωγοφ.
7
Μικροςκοπικι ερμθνεία τθσ αντίςταςθσ ενόσ μεταλλικοφ αγωγοφ: Κατά τθν κίνθςθ των ελεφκερων
θλεκτρονίων μζςα ςτον αγωγό, τα θλεκτρόνια ςυγκροφονται με τα …………………………….. του
μετάλλου. Μζροσ τθσ κινθτικισ ενζργειασ, τότε, των θλεκτρονίων, μεταφζρεται ςτα ιόντα. Η
ταχφτθτα των θλεκτρονίων μειώνεται ςτιγμιαία.
Ι. ΝΟΜΟ ΣΟΤ OHM
Εφαρμόηουμε τάςθ ςτα άκρα ενόσ αντιςτάτθ, τθν οποία μποροφμε να τθ μεταβάλλουμε.
Παρατθροφμε ότι:
Η αντίςταςθ ενόσ αντιςτάτθ ………………………………………………… κακώσ μεταβάλλουμε τθν
τάςθ ςτα άκρα του.
Η ζνταςθ του ρεφματοσ I ……………………………………., κακώσ μεταβάλλουμε τθν τάςθ ςτα άκρα
του.
Νόμοσ του Ohm: Η ζνταςθ του θλεκτρικοφ ρεφματοσ που διαρρζει ζναν αντιςτάτθ είναι
ανάλογθ τθσ τάςθσ που εφαρμόηεται ςτα άκρα του.
𝜅𝜆ί𝜎𝜂 =1
𝑅
Οι αγωγοί οι οποίου επαλθκεφουν το νόμο του Ohm, ονομάηονται ……………………………… αγωγοί και
ζχουν ςτακερι αντίςταςθ.
ΑΚΗΕΙ:I΄ ΜΕΡΟ
1. Σε ζνα αντίςτοιχο πείραμα για τθν εξακρίβωςθ τθσ ιςχφσ του νόμου του Ωμ ςε ζναν
αντιςτάτθ, ςε μια δίοδο κενοφ και ςε μια δίοδο θμιαγωγοφ, πιραμε τισ παρακάτω
γραφικζσ παραςτάςεισ. Ποια από τα πιο πάνω ςτοιχεία υπακοφουν ςτο νόμο του Ωμ και
ποια όχι;
Ι
;e
V
Αντιστάτης Δίοδος κενού Δίοδος με ημιαγωγό
8
Κ. ΤΝΔΕΜΟΛΟΓΙΑ ΑΝΣΙΣΑΕΩΝ (λαμπτήρων ή αντιςτατών)
Κ. 1 ΤΝΔΕΗ ΑΝΣΙΣΑΕΩΝ Ε ΕΙΡΑ
Κατά τθ ςφνδεςθ αντιςτάςεων ςε ςειρά:
Α) Η ζνταςθ του ρεφματοσ που διαρρζει τισ αντιςτάςεισ
όταν είναι ςε ςειρά είναι …………………………. με τθν ζνταςθ που διαρρζει τθν πθγι.
Ι = Ι1 = Ι2
Β) Η τάςθ ςτα άκρα τθσ πθγισ ιςοφται με το …………………………….. των τάςεων ςτα άκρα των
αντιςτάςεων. V= V1+V2
Η ζνταςθ του θλεκτρικοφ ρεφματοσ που διαρρζει τθν πθγι και τισ αντιςτάςεισ,