Етика – морал Интегритет 2019/prezentacija etika_02.pdf · Етиката е теорија за моралот за неговата важност за облиците

Етика – морал

Интегритет

Етика

Морал

Интегритет

Етички кодекс

Eтика - ethos

Етиката е теорија за моралот за неговата важност за облиците на неговиот развој и улога во општествените односи.

Етиката е поим кој навлегува во сите пори на општествениот живот. Колку повеќе е рзвиена етиката во едно општество, толку повеќе моралот и вредностите во едно општество се поквалитетни.

Воспитно образовна наука

Етиката проучува/подучува

Етиката ги проучува и ги проценува моралните вредности:

љубовта, мирот, пријателството …

Етиката нè подучува како треба правилно да размислуваме, како правилно да се однесуваме, да правиме добри дела, како да се грижиме за другите и општо - секогаш да правиме само добри работи.

• Теолошка наука прави им го на другите тоа што

сакаш тебе да ти го прават. Никој од вас не е вистински верник,

доколку тоа што го посакува за себе, не го посакува и за својот ближен.

што е лошо за вас, не го правете на другите, тоа е вечен закон.

• Филозовска наука Аристотел-Никомахова етика

Куран

К

Грижа

Одговорност

• Соработка-заедничко извршување на работата- делење на на работата, помош при работата

• Толеранција- ненасилство,неправење зло ни со зборови ни со дела,поднесување на колегите, почитување

• Трпеливост- непротивење на разликите,поднесување на туѓо постоење.

- Мајка Тереза

Како да донесеме правилни етички

одлуки

За да не се збуниме кога сме во дилема дали правилно постапуваме или не, секогаш треба да размислиме и да се раководиме од следниве правила: - дали тоа што го правиме и нè прави среќни е правилно? какви ќе бидат последиците од нашето однесување врз другите луѓе?

секогаш да размислуваме за тоа како правилно да постапиме дали нашата постапка е искрена, чесна и праведна dobronamerna дали со нашето однесување нема да повредиме

некого

Погрешни етички заклучоци

• • Можеш ли да раскажеш и ти едно твое слично доживување?

•

морал • mores - морал • Моралот е збир на непишани

правила за однесувањето на луѓето.

• Со моралот се проценува што е добро, а што е лошо.

• Тој е една од најважните карактеристики на човекот. Моралниот човек има чувство и знаење за тоа што е добро. Ако за нас се говори дека сме морални, тоа значи дека ние во животот правиме добро и дека го избегнуваме лошото.

• Моралот е посакувано однесување и затоа насекаде во светот позитивно се оценува.

Морално однесување /морален суд

За морален го сметаме оној човек,кој со своето однесување и расудување ги прифаќа моралните вредности и со својот живот и работа создава добрини за себе и за другите луѓе, а во исто време никому не му нанесува зло.

Морално однесување

ИНТЕГРИТЕТ • Интегритет- Integritas • Во превод значи целокупен, потполн,

неделив. Интегритетот се дефинира како целосна предаденост на моралните и етички те принципи, цврстината на моралниот карактер, чесност. Личниот пак интегритет е процес кој значи длабоко вкоренети етичките вредности. Кога говориме за личноста со инегритет говориме за чесна личност.

• 3 чекори на интегритетот • 1. Воочување на разликата помеѓу

доброто и злото • 2.делување врз основа на таквото

воочување • 3. јасно нагласување дека добро сме

ја разбрале разликата.

Деловна етика

Биди искрен, чесен и одговорен (Прави ги работите исправно дури и кога никој не те гледа)

Биди фер (посебно кон оние кои не се на позиција и немат моќ)

Почитувај (биди добра и помагај на колегите внеси радост и дружељубивост во работната атмосфера)

Биди сочуствителен и одговорен (живеј со интегритет)

Судска етика

• Судската етика претставува збир на правила на однесување, што судиите треба да ја почитуваат во вршењето на судската функција.

• Судијата има морална и чесна должност да ги применува, развива и збогатува судските етички начала. Судијата преку свој личен пример ги упатува и другите да ги почитуваат и применуваат овие правила на однесување.

Улогата на судијата • Судијата со својата улога во општеството има морална и законска одговорност својата

професија да ја обавува на најдостоинствен начин. • Судијата има посебен социјален статус. Тој со својата работа влијае на мислењето на јавноста

кон судскиот систем како и на односот на судот со јавноста. Чување на угледот на судот • Судијата во својата работа го чува угледот и авторитетот на судот. Тој настојува угледот на

судот да го чуваат и сите останати лица со кои доаѓа во контакт при вршењето на функцијата. За чување на угледот на судот, судијата се грижи и надвор од судот со одржување на висок степен на личен, професионален и морален однос.

Однос спрема странките • Во вршењето на судиската функција судијата се залага контактите со странките да ги врши

така што настојува да ја минимизира можноста од конфликти помеѓу судската функција и своите вонсудски активности. Судијата треба да покаже соодвентен почит и кон членовите на правната заедница адвокатите, правниците, јавните обвинители, судската администрација, јавните правобранители и останатите вработени во судот.

Кодекс на етика на вработените во

судската служба на Република

Македонија

Член 1

Овој кодекс e збир на етички начела и правила на однесување кои секој вработен во

судската служба е должен да ги почитува за време на вршењето на судската служба.

Основни принципи

Член 2

Вработениот во судската служба во вршењето на работите

и работните задачи се води од следните основни принципи:

• професионалност,

• одговорност

• стручност,

• совесност,

• ефикасност,

• ефективност,

• навременост,

• уредност,

• чесност.

Однесување на вработен во судската служба

Член 3

Вработениот во судската служба во вршењето на работите и работните задачи

треба:

• да се однесува пристојно и долично,

• да не предизвикува конфликтни ситуации или однесувања кои штетно би

влијаеле на интересот и угледот на судот,

• да го почитува утврдениот распоред на работното време.

Вработениот во судската служба со начинот на неговото облекување треба

да остава впечаток на пристојност и деловност.

Вработениот во судската служба треба да се однесува со почит

и учтиво кон останатите вработени во судот, граѓаните и странките.

Извршување на обврски

Член 4

Вработениот во судската служба зададените задачи треба да ги извршува чесно,

совесно, стручно, навремено, ефикасно, ефективно, целосно и одговорно.

• Вработениот во судската служба, без одлагање, ги извршува своите работни

задачи и наредбите и задолженијата зададени од страна на претпоставениот,

освен ако истите се спротивни на закон.

• Вработениот во судската служба работите и работните задачи ги извршува

самостојно придржувајќи се до соодветните правила и постапки.

• Вработениот во судската служба работите и работните задачи ги врши

непристрасно и без предрасуди со еднаков третман кон останататите вработени во

судот, граѓаните и странките.

• Вработениот во судската служба ги врши работите и работните задачи без

политички влијанија, притисоци од службени лица или било кои други лица кои се

засегнати од одлука или делување на судот каде истиот е вработен.

Заштита на податоци и дискреција

Член 5

• Вработениот во судската служба со податоците кои ги добил при вршење на

своите работи и работни задачи треба да постапува согласно законските прописи,

обезбедувајќи притоа соодветна тајност и заштита на истите.

• Вработениот во судската служба ја почитува приватноста на вработените во

судот, граѓаните и странките и обезбедува дискреција на податоците кои ги добил

при вршење на своите работи и работни задачи.

• Вработениот во судската служба со своето работење обезбедува ефикасно,

ефективно и економично управување и користење на материјалните средства,

опремата и другите предмети во судот со кои работи и укажува на несоодветно

располагање со истите.

Активности надвор од работното место

Член 6

Вработениот во судската служба може да биде ангажиран односно да извршува

работи надвор од работното место, доколку истите не се во судир со неговиот

статус како вработен во судската служба. Извршувањето на ваквите работи се

врши исклучиво надвор од работното време и место.

• Вработениот во судската служба нема да прифати односи на соработка со

лица или организации кои имаат или имале интерес од одлуките или постапките

на судот во кој е вработен во изминатата година. За извршување на работите

надвор од работното место, вработениот во судската служба задолжително го

известува судскиот администратор, односно претседателот на судот во судовите

каде нема судски администратор.

• Вработениот во судската служба нема да превзема активности надвор од

работното место, кои негативно ќе влијаат врз неговото професионално

однесување, а со тоа негативно ќе влијаат и врз судството.

• Вработениот во судската служба нема да дозволи личниот финансиски интерес да дојде во конфликт со неговата положба и статус на вработен во судската служба. Финансискиот интерес вклучува каква било корист за вработениот во судската служба, неговото семејство, роднините, пријателите, за физички и правни лица со кои има или имал деловни врски.

• Вработениот во судската служба, за себе или за друг, не бара и не

прима подароци, услуги, помош или каква било друга корист, која би можела да има влијание или да се чини дека ќе има влијанија на неговото постапување со што би се довел во прашање неговиот професионален пристап кон работата и работните задачи кои ги извршува.

• Вработениот во судската служба нема да прифати подароци или

благодарност која би се сметала како награда за работата чие извршување е негова должност.

Политичка активност

Член 7

• Вработениот во судската служба има право самостојно и

независно да го остварува своето избирачко право.

• Вработениот во судската служба своите работи и работни

задачи ги извршува на политички неутрален начин.

• Вработениот во судската служба не го изразува и застапува

своето политичко уверување во вршење на работите и

работните задачи.

• Вработениот во судската служба во односите со граѓаните и

правните лица, како и во односите со другите вработени во

судот, нема да ја искажува, истакнува или посредно да ја стави

до знаење својата припадност кон одредена политичка партија.

• Вработениот во судската служба нема да ги обврзува

вработените во судот да се придружат кон одредена политичка

партија ниту ги поттикнува да го сторат тоа ветувајќи им

напредок во кариерата.

Пријавување

Член 8

• Вработениот во судската служба кој смета дека од него се бара да постапува

спротивно на одредбите на овој кодекс тоа го пријавува до судскиот

администратор, односно до претседателот на судот во судовите каде нема судски

администратор.

• Вработениот во судската служба го известува судскиот администратор,

односно претседателот на судот во судовите каде нема судски администратор, и

кога смета дека постои кршење на одредбите на овој кодекс од страна на други

вработени во судот.

• Вработениот во судската служба кој го доставува известувањето од став 1 и 2 од

овој член не смее истото да го прави за остварување на лични интереси.

• Вработениот во судската служба кој извршил пријавување од став 1 и 2 од овој

член врз разумна основа

и со чесни намери, неможе да биде повикан на одговорност за пријавувањето.

Спроведување на овој кодекс

Член 9

За постапување спротивно на овој Кодекс вработениот во

судската служба одговара дисциплински согласно

одредбите од Законот за судска служба.

Завршна одредба

Член 10

Овој кодекс влегува во сила осмиот ден од денот на

објавувањето во

Службен Весник на РМ.

Дисциплинска одговорност на судските службеници

• Закон за судска служба

• Член 91- 101

• Судските службеници се одговорни за вршењето на службените работи.

• За повреда на службената должност,судските службеници одговараат дисциплински.

• Судскиот службеник одговара дисциплински за полесна и потешка дисциплинска повреда.

ВИ БЛАГОДАРАМ НА ВНИМАНИЕТО Изготвила Лидија Таневска Јадровска Шеф на кабинет- самостоен судски советник Врховен суд на Република Македонија